ANTİBİYOTİKLER VE MİKROBİYOTA 10 NİSAN 2017, ANKARA

Prof. Dr. Esin Şenol

1945-NOBEL ÖDÜLÜ

MİKROBİYOTA

(a)Lactobacillus acidophilus

(b)Lactobacillus casei

(c)Bifidobacterium bifidum

KOLONİZAN MI? PATOJEN Mİ?

MİKROBİYOTA- ETKİ EDEN FAKTÖRLER

Hücrelerimizin yalnızca ¼ ü bizim

Gut mikrobiyota:

37 trilyon, >3 misli

ESNEKLİK EN ÖNEMLİ GÜÇ !

İntestinal Flora Araştırma Teknikleri

Kültür:≥%80 kültüre edilemiyor

16SrRNA: Bakteriye spesifik, ama tek bakteri

Microarray analiz veya benzer genomik testler (Mikrobiyom analizi): Aynı anda yüzbinlerce genomu inceleyebiliyor, ama

bunları tanımlayamıyor, daha çok uzaktan çekilmiş bir resmini veriyor

Metabolomik: Bakterilerin ürettiği biyokimyasal ürünlerin profilini

çıkarıyor

«Omics»

NE BİLİYORUZ/BİLMİYORUZ ?

• BARSAK MİKROBİYOM EN ÇOK BİLDİĞİMİZ – Barsak>17.5K – Oral ≈5K – Diğer ≈3.5 K

• DEĞİŞİM MÜMKÜN-----ANTİBİYOTİKLER • SAĞLIKTA VE HASTALIKTA FARKLI; YUMURTA-TAVUK • BARSAK DIŞI MİKROBİYOM • UZAK/LOKAL ETKİLERİ • PROBİYOTİKLERİN ETKİLERİNE DİYET ETKİSİ • MİKROBİYOM ZAMAN İÇİNDE GENEL OLARAK STABİL İSE,

PROBİYOTİKLERİN MİKROBİYOM ÜZERİNDE «ETKİSİ» VAR MI ?

Patricia Hibbard –IDWeek, San Diego ; 4-8 Ekim 2017

ANTİBİYOTİK MİKROBİYOTA ETKİLEŞİMLERİ

• ANTİBİYOTİK ETKİ SPEKTRUMU, DOZ, SÜRE, VERİLİŞ YOLU,PK/PD MEKANİZMALARI

• AAD

• Mayaların aşırı çoğalması

• Metabolizma ve vitamin emiliminin bozulması

• İnfeksiyon duyarlılığının artması

• DİRENÇ VE DİRENÇ YAYILIMI – Kısa süreli temas bile; «R» bakteri populasyonunu

stabilize ediyor ve yıllarca barsakta kalıyor Jernberrg C.Microbiology 2010:156:3216-3223 Jakobsson HE.PloSONE e.9836 Jernberg C .ISME 2007 :1:56-66

ANTİBİYOTİKLER VE MİKROBİYOTA

• MİKROBİYOM BÜTÜNLÜK VE ZENGİNLİĞİNE ETKİ

– Çeşitlilik azalıyor: ≈1000 tür, 7000 suş

– Populasyon dinamikleri bozuluyor

• İntrensik «kolonizasyon direnci» azalıyor

DİSBİYOZİS

Mitchell LJones.Gut Microbes 2014:5:4 MacFarlane S.Environmental Microbiology 2014:16:4

Antibiyotiklerin barsak florasına etkisi

KOLLATERAL HASAR

E.coli↑- Konak Stres↑-Mikrobiyota gen transferi-periferik organlarda

immun cevap↓

Normal B Florası Antibiyotiklerle

karşılaşan

floranın bozulması

(Beyaz)

Karbonhidrat

metabolizmasındaki

bozulma

Ozmotik

Anaerobik bakteri supresyonu

Azalmış Kısa Zincirli

Yağ Asitleri

inflamasyon Bozulan mikroflora

(ör, C difficile)

ANTİBİYOTİK

İSHAL

Bouhnik Y. Gut Microflora Digestive Physiology And Pathology. Paris;

2009:181-197.

ANTİBİYOTİK İLİŞKİLİ İSHAL

TANIM:ANTİBİYOTİK ALIRKEN VEYA 8 HAFTA

SONRASINA KADAR GELİŞEN İSHAL

ANTİBİYOTİK SONRASI İSHAL VE C.difficile İLE İLİŞKİSİ

Koliti olmayan olguların % 15 -25 i

Koliti olan olguların %50-70 i

Psödomembranöz enterokoliti- % 100

C. difficile ishaline neden olan antibiyotik ve antineoplastik ilaçlar

Sıklıkla

Klindamisin, Ampisilin, Amoksisilin,

Sefalosporinler(2. ve 3. kuşak)

Daha az sıklıkla

Kinolon, Tetrasiklin, Sülfonamid, Makrolid,

Kloramfenikol, Trimetoprim, 5 FU,

metotreksat, doksorubisin,siklofosfomit

Çok nadir

Parenteral aminoglikozit, Metronidazol,

Basitrasin, Vankomisin

Thielman NM, Wilson KH: Antibiotic-associated colitis. Benett, Mandell GL, JE

Dolin R.(eds), 2010

AAD-PEDİATRİK :%22 (%4.3-80 ), ERİŞKİN:%7-33

•Konak yaş;>2 yaş (%3 vs %18), >70 yaş (%10-37)

•Antibiyotik:SS,Penislinler :%60-70

20

NE KADAR ÇOK KULLANIRSAN,

O KADAR ÇABUK KAYBEDERSİN

Paterson DL Clin Infect Dis 2004;38(Suppl 4):S341–S345

Dirençli Patojenlerin Seleksiyonu

Sefalosporin ve kinolon kullanımı sonrası potansiyel

“kollateral hasar”

3.jenerasyon sefalosporinler

Vancomycin-resistant enterococci (VRE)

Extended-spectrum ß-lactamase–producing Klebsiella species

ß-lactam–resistant Acinetobacter species

Clostridium difficile

Kinolonlar

Methicillin-resistant Staphylococcus aureus (MRSA)

Quinolone-resistant gram-negative bacilli (P.aeruginosa)

Paterson DL Clin Infect Dis 2004;38(Suppl 4):S341–S345.

SON SÖZÜ MİKROPLAR

SÖYLEYECEKTİR

Antibiyotik kullanımının mikroflora üzerine etkisi

1 Bakteri, diğer türlerdeki 100 geni aktive

edebilir

FARKLI YÖNTEMLERLE «Clindamycin» ETKİSİ

• PMEK: C.difficile • Diyare • Gastrit • «R» seçilimi • 16SrRNA: 3 ay • Bacteroides özgü

primerler ile≈2 yıl • Kültür :21 gün-18 ay • AmpR-9 ay

Jernberrg C.Microbiology 2010:156:3216-3223

H.Pylori Tedavi Ederken: Klaritromisin+Omeprazol +Metranidazol

• 4 yıla kadar süren fekal mikrobiyota değişimleri

• Boğaz flora daha R

• Amoksisilin >Klaritromisin eradikasyonda : ekolojiye daha az etkili

Jacobsson et al 2010 PLoSONE

Adamsonn et al 1999 JAC 44

İlk 48 sa. Gentamisin + Ampisilin alan İnfantlar

Proteobacteria ↑ Bifidobacteria ↓ 8 hafta süren bir değişim

Fouhy F.AAC 2012:56-58

Finlandiya çalışmaları ; EN SIK

MAKROLİDER,16sRNA ve Metagenomik

örneklem- metagenomik kütüphane

TÜR ZENGİNLİĞİNDE ↓ BAZI CİNSLERDE ↑ •≈2 YIL

•794 AB. R GENİ- BAZILARI HENÜZ

TANIMLANMAMIŞ

Probiyotiklerin bozulmuş florayı düzeltmesi

Türkiye J01 Grubu Antibakteriyellere Ait Tüketim Trendi 2007-2014 «TÜBA-İnsan ve Hayvan Sağlığında Akılcı Antibiyotik Kullanımı ve Antibiyotik Dirençlilik Sempozyumu» 3 HAZİRAN 2016-Uzm.Dr. Fatma İşli-ANKARA

2011-2014 :DSÖ ve Antwerp Üniversitesi koordinatörlüğünde yürütülen Doğu Avrupa Ülkeleri’nde antibiyotik kullanımı • En fazla tüketim

“beta-laktam», alt grubun “penisilin kombinasyonları”nın olduğu görülmüştür.

• 2.sıklıkla tüketimi olan “diğer beta-laktam antibakteriyeller”in alt grup tüketimin sırasıyla 2., 3. ve 1. kuşak sefalosporinler şeklinde olduğu tespit edilmiştir.

2000 KADAR ANTİBİYOTİK BİLEŞİĞİ

100.000 RED

107 Actinomyces türü taranmalı

GNB-FQ SONRA 45 YILDIR YENİ

SINIF YOK

YAŞLILIK HASTALIKLARIN

LİMANIDIR

İnfeksiyon hastalıklarından korunma, ölüm ve

sekellerinin azaltılmasında en önemli iki yöntem

“sanitasyon ve immünizasyon”dur

When meditating over a disease,

I never think of finding a remedy for it, but, instead, a means of

preventing it. Louis Pasteur

(1822-1895)

DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER… SORULARINIZ? Prof. Dr. Esin Şenol