antrenörlük pedagojisi: antrenör Öğretmen İkilemi mi? · antrenörlük pedagojisi: antrenör...
TRANSCRIPT
Dr. Hüseyin Coşkun Hacettepe Üniversitesi
Spor Bilimleri ve Teknolojisi Yüksekokulu
Antrenörlük Pedagojisi: Antrenör – Öğretmen İkilemi mi?
Hacettepe Üniversitesi
Spor Bilimleri ve Teknolojisi Yüksekokulu
5. Antrenman Bilimleri Kongresi Beytepe / Ankara
2 – 4 Temmuz
Sunum Akışı
• Antrenman ve Yapısı
• Antrenman ortamında antrenör davranışları
• Sporcuların tercih ettikleri antrenör davranışları
• Sporculara göre zayıf antrenör davranışları
• Zihinsel faaliyetler
• Bilinçli düşünme süreci
• Saha onların yaşama alanı
Tanım= Antrenman
Antrenman, sporcunun mümkün olan en yüksek
performans düzeyine ulaşmasını sağlayan bir süreçtir
(Bompa, 2009).
Antrenmanın Amaçları 1. Çokyönlü fiziksel gelişim.
2. Spor-Özelinde fiziksel gelişim.
3. Teknik beceriler.
4. Taktik gelişim.
5. Psikolojik faktörler.
6. Sağlığın korunması ve devamlılğı.
7. Sakatlığa karşı dayanıklılık.
8. Teorik bilgi.
Bompa, T.O., & Haff, G.G. (2009). Periodization: Theory and Methodology of Training. Human Kinetics:IL
Antrenmanın Amaçları
Teknik beceriler.
Taktik gelişim (Yarışma stratejisi).
Teorik bilgi. Spor dalı ile ilgili kural ve düzenlemeler.
Tekniklerin bilimsel temeller üzerinde incellenmesi ve anlaşılması. Sporcunun hareketi analiz etmesi ve
doğru tekniği geliştirmesi ve böylece sakatlık riskini azaltmasına olanak sağlayacak temel biomekanik
bilgileri anlaması.
Biomotor yetilerin bilimsel ve metedolojik temelleri ile ilgili bilgiye sahip olması.
Yarışmalara hazırlanmak için antrenmanın planlanması ve periotlamasının nasıl yapıldığı ile ilgili bilgiye
sahip olması.
Antrenmana bağlı olarak meydana gelen fizyolojik uyumla ilgili bilgiye sahip olması.
Sakatlıklarının nedenleri, önleme yötemleri, temel tedaviler ileilgili bilgiye sahip olması.
Spor sosyolojisi. Grup içi ilişkiler.
Pisikolojik beceriler: iletişim becerileri, davranış uyarlamaları, stres yönetimi, gevşeme teknikleri ile ilgili.
Beslenmenin antranman uyumuna etkisi ve diyet uygulamalarını antenman ve yarışma öncesinde
esnasında ve sonrasında nasıl kullanacağı ile ilgili.
Bompa, T.O., & Haff, G.G. (2009). Periodization: Theory and Methodology of Training. Human Kinetics:IL
Antrenman Sistemi
Ana Faktörler Destek Faktörler
Antrenman Değerlendirme İdari ve Ekonomik
Koşullar
Mesleki ve
yaşama tarzı
Eğitim
Teknik
Taktik
Planlama
Fiziksel
Antrenman
Fonksiyonel
Potansiyeli
Arttırma
Biomotor
Yetilerin
geliştirilmesi
Bilimsel
Değer.
Test ve
standartlar
Tıbbi
kontrol
Görsel-
işitsel
Antrenman
Günlüğü
Bireysel
değerlendirme
Diyet
İçki ve
Sigara
yok
Temiz
havada
aktivite
Mesleki
eğitim
tatmini
Planlı
günlük
program
Dinlenme
Tesis
Malzeme
Kıyafet
İdare
Kulüp
Organiza
syonu
Bütçe Destek
spor
tesisleri Yarışmaların
Orgaizasyonu
Bompa, T.O., & Haff, G.G. (2009). Periodization: Theory and Methodology of Training. Human Kinetics:IL
Antrenman
Sisteminin
Öğeleri
Antrenmanın Niteliği
Sporcunun Performansı
Antrenörün Bilgisi ve Kişiliği
Tesis ve Malzeme
Kalıtım Sporcunun Yetileri Motivasyon
Destek bilim dallarından Oluşan bulgular
Yarışmalar
Antrenman Kalitesini etkileyen faktörler – (Sporcu Performansını etkileyen faktörler)
Bompa, T.O., & Haff, G.G. (2009). Periodization: Theory and Methodology of Training. Human Kinetics:IL
Antrenman Metedolojisi ve Teorisi
Anatomi Egzersiz
Fizyoloji
Biomekanik İstatistik Testler ve
ölçümler
Spor Tıbbı
Pisikoloji Motor
Öğrenme
PEDAGOJİ Beslenme Tarih Sosyoloji
Destek Bilim Dalları
Bompa, T.O., & Haff, G.G. (2009). Periodization: Theory and Methodology of Training. Human Kinetics:IL
Antrenmanın Niteliği
Sporcunun Performansı
Antrenörün Bilgisi ve Kişiliği
Tesis ve Malzeme
Kalıtım Sporcunun Yetileri Motivasyon
Destek bilim dallarından Oluşan bulgular
Yarışmalar
Antrenman Kalitesini etkileyen faktörler –(Sporcu Performansını etkileyen faktörler)
Bompa, T.O., & Haff, G.G. (2009). Periodization: Theory and Methodology of Training. Human Kinetics:IL
Antrenman ortamında neler oluyor?
Antrenör ve Sporcu arasındaki ilişkinin
içeriğinde belirleyici olan ne?
Antrenörün üstlenmiş olduğu rol ve
sorumluluğun sınırlarını ne belirliyor?
Antrenman ortamında
Antrenör Davranışı
Atrenör Davranışı %
İlk ismi kullanma 13.10
Ön açıklama 11.29
Çalışma esnasında açıklama 20.14
Çalışma sonrasında açıklama 26.10
Sorgulama 2.97
Fiziksel yönlendirme 0
Olumlu modelleme 2.95
Olumsuz modelleme 0.40
Sporcuyu ateşleme 2.60
Övgü 11.10
Hoşnutsuzluk 0.33
İdari 7.30
Kodlanmayan 1.64
Sessizlik 13.19
20 yıl,
Profesyonel Antrenör
İngiliz ulusal 1. ligi – Premier Ligin 1 alt ligi.
Profesyonel futbolcu kariyeri
Potrac, P., Jones, R., & Armour, K. ( 2010). It’s all about getting respect:
The coaching behaviors of an expert english soccer coach.Sport,
Education and Society.
Antrenman ortamında
Antrenör Davranışı
Atrenör Davranışı %
Teknik açıklamalar 12.42
Taktik açıklamalar 17.38
Genel açıklamalar 15.92
Motivasyon 10.73
Ödül ve cesaretlendirme 10.76
Yorum 8.67
Sözsüz ceza 1.53
Eleştiri 5.5
Gösterme 8.26
Sözsüz ödüllendirme 3.1
Espiri 3.21
Kodlanmayan davranış 2.52
12 antrenör
A1 A2 ulusal ligide görev yapan
Voleybol antrenörü
Zetou, E., Amprasi, E., Michalopoulou, M., Aggelousis ( 2011). Volleyball
coaches behavior assessment through systematic observation. Journal of
Human Sport & Exercise..
Nash, C., Martindale, R., Collins, D., Martindale, A., (2012); Potrac, P., Jones, R., & Armour, K. (2010); Zetou, E., Amprasi, E.,
Michalopoulou, M., Aggelousis ( 2011); Tharp & Gallimore (2004);
% 63.85 - % 68.15 Öğretme davranışı
Öğretme ve öğrenmeyi destekleme davranışı % 31.85 - % 36.15
Konuyla ilgili diğer araştırmalar da bu sonuçları desteklemektedir.
Antrenman ortamında
Antrenör Davranışı
Eğitim
Teknikleri
• Açıklama
• Dönüt
• Sorgulama
• Gözlem
• Olumlu modelleme
• Olumsuz modelleme
• Fiziksel yönlendirme
• Yorum yapma
• Eleştirme
Nash, C., Martindale, R., Collins, D., Martindale, A., (2012); Potrac, P., Jones, R., & Armour, K. (2010); Zetou, E., Amprasi, E.,
Michalopoulou, M., Aggelousis ( 2011); Tharp & Gallimore (2004);
Antrenman ortamında
Antrenör Davranışı
Sporcuların Tercih ettikleri Antrenör Davranışları
Antrenör Davranışı Boyutu N Ortalama
Olumlu Dönüt
312
4.24
Antrenman ve Açıklamalar 3.96
Demokratik davranış 3.49
Sosyal Destek Davranışı 2.88
Otokratik davranış 2.33
1=Asla 2= Bazen 3=Arasıra 4=Sıklıkla 5= Herzaman
Sherman, C. A., & Fuller, R. (2000) Gender Comparisins of Prefered Coaching Behaviors in Australian Sports. Journal of Sport Behavior. Vol.23, N.4
Zayıf/Etkisiz Antrenörlük
Gearity, B., T. (2012). Poor teaching by the coach: a phenomenological description from athletes’ experience of poor coaching.
Physical Education and Sport Pedagogy. Vol. 17. No. 1. 79 -96.
n = 33 sporcu;
Basebol, Basketbol, Amerikan Futbolu, Futbol, Softball
(17 tane baş antrenör; 9 tane yardımcı antrenör)
Kolej ligi, profesyonel, yarı-profesyonel.
Öğretememesi : Teknik, taktik, zihinsel, moral değerler, hayat dersi.
1.Açıklamalar yapmaması: Spor dalı ile ilgili becerilere
ilişkin yeterli açıklama yapmıyordu.
2.Bireysel olmaması: herbir sporcunun ihtiyaçlarını
karşılayacak öğrenme ortamı yaratmıyordu.
3.Bilgili olmaması: Etkili öğretmek için gerekli olan
becerilere ve niteliğe sahip değildi.
Zayıf/Etkisiz Antrenörlük
Gearity, B., T. (2012). Poor teaching by the coach: a phenomenological description from athletes’ experience of poor coaching.
Physical Education and Sport Pedagogy. Vol. 17. No. 1. 79 -96.
Öğretememesi :
1.Açıklamalar yapmaması:
Ne yapılacağına ve nasıl yapacağına ilişkin açık
bilgi vermeme.
Çalışılan beceri hakkında etkisiz dönüt kullanma.
Sorunu çözecek desteği sağlamama.
Açıklamaların basit ve yetersiz olması.
Açıklamaların zamanlamasının zayıf ve uygun
olmaması.
Maç esnasında etkili kararlar ve yönlendirmeler
yapmaması (taktik, Strateji).
Zayıf/Etkisiz Antrenörlük
Gearity, B., T. (2012). Poor teaching by the coach: a phenomenological description from athletes’ experience of poor coaching.
Physical Education and Sport Pedagogy. Vol. 17. No. 1. 79 -96.
Öğretememesi:
2. Bireysel Olmaması: Herbir sporcunun ihtiyaçlarını
karşılayacak öğrenme ortamı yaratmıyordu.
Teknikleri uygularken bireysel farklılıkları dikate almaz.
Hersporcuyu motive etmek için aynı şekilde yaklaşır.
İletişim becerileri hep aynı.
Her sporcunun en iyi nasıl öğrendiğini önemsemez.
Zayıf/Etkisiz Antrenörlük
Gearity, B., T. (2012). Poor teaching by the coach: a phenomenological description from athletes’ experience of poor coaching.
Physical Education and Sport Pedagogy. Vol. 17. No. 1. 79 -96.
Öğretemiyordu:
3. Bilgili olmaması: Etkili öğretmek için gerekli olan becerilere
ve niteliğe sahip değildi.
Spor dalı ile ilgili gerekli bilgiye ve anlayışa sahip olmaması ve
bunun için çaba sarfetmemesi.
Spor dalı yarışmasının sınırlarını bilmemesi.
Antrenörlük için hazır olmamak, tembel olmak.
Tekniklerle ilgili güncel bilgiye sahip olmama.
Teknik ve taktik becerileri öğretmekte yetersiz olmak.
Sporcu öğrenmesini başarılı kılacak yöntem ve ilitişim
becerilerine sahip olamama.
Verdasco X Nadal maç görüntüleri
Nadal vs Verdasco – Yarı Final Maçı Australia Open, 2009
Süre: 27 sn
Vuruş Sayısı: 18 (9 Verdasco; 9 Nadal)
Bir Tenis maçı: 5 saatten fazla
Öğrenme zihinsel bir süreçtir Mosston , M. & Ashworth, S. (2007).
ANTRENMANLARDA FARKLI ÖĞRENME KOŞULLARI YARATILAMAZ MI?
Bilinçli Düşünme Akış Modeli
U = Uyarıcı
K = Bilişsel Kargaşa durumu (Bilme ihtiyacı)
Ç = Çözümleme (Araştırma)
T = Tepki ( Cevap veya çözüm)
U K Ç T
Mosston , M. & Ashworth, S. (2007). Teaching Physical Education. First Online Edition.
Hatırlama
Zihinsel Faaliyetler
Keşfetme Yaratma Önceden öğrenilmiş
bir bilgiyi hatırlama. Öceden bilinmeyen bir
bilgiyi bulma.
Bilinmeyen veya öncellenmemiş bir bilgiyi ortaya koyma.
Mosston , M. & Ashworth, S. (2007). Teaching Physical Education. First Online Edition.
Taktiksel Problem Topsuz Hareketler Topla Hareketler
Hücum
(Gol Atma / Sayı yapma)
Toba sahip olma
Hedefe Hücum etmek
Hücumda alan yaratmak
Hücumda alanı kullanmak
Savunma (Golü Önlemek/ Sayıyı
önleme)
Alanı Savunma
Kaleyi Savunma
Topu Kazanma
Oyunu yeniden Başlatma
Taç atışı – Hücum ve savunma
Korner atışı-Hücum ve savunma
Serbest Atış-Hücum ve savunma
Futbol – Basketbol – Hentbol – Voleybol –Sutopu -Tenis
Bilinçli Düşünme Akış Modeli
U = Uyarıcı
K = Bilişsel Kargaşa durumu (Bilme ihtiyacı)
Ç = Çözümleme (Araştırma)
T = Tepki ( Cevap veya çözüm)
U K Ç T
Mosston , M. & Ashworth, S. (2007). Teaching Physical Education. First Online Edition.
Bilinçli Düşünme Akış Modeli
U K Ç T
Zihinsel Faaliyetler
Hatırlama Keşfetme Yaratma
Soru ?
Durum?
Soru ?
Durum?
Soru ?
Durum?
Mosston , M. & Ashworth, S. (2007). Teaching Physical Education. First Online Edition.
Tanım = Pedagoji
Öğretme – öğrenme süreci (planlama, uygula
ve değerlendirme) (Jones, 2007).
Bireyin kendi yaşama alanında verimli ve etkin
yaşama becerilerinin geliştirilmesi.
Tanım = Antrenörlük Pedagojisi
Antrenörlüğün özü sporcuların öğrenmelerine
ve gelişmelerine yardımcı olmak ve böylece,
onların performanslarını geliştirmektir (Jones,
2007).
Spor Sahası Sporcuların Yaşama Alanıdır
Amaç Kurallar
Saha Zaman
Malzeme Tesis
Teknik Taktik
Strateji Yarışma Yetenek
Atrenman
Her spor dalı birbirinden farklı,
kendine ait bir yaşama ortamı ve
koşulları sunar. Spor Dalları
Spor Sahası Sporcuların Yaşama Alanıdır
ANTRENMAN
Antrenmanlar, spor yarışmaları için
hazırlanılan ve durumların test edildiği
öğrenme ve gelişme ortamlarıdır.
Spor Dalları
Sporcuları, gerçek yarışma ortamına
hazırlar.
Gerçek yarışma ortamında karşılaşacakları
problematik durumları nasıl çözeceklerini
burada öğrenirler.
Beklenmedik durumlar karşısında sahip
olmaları gereken tutum, düşünce, anlayış ve
davranışları yapılandırmasını
antrenmanlarda öğrenirler.
Spor Sahası Sporcuların Yaşama Alanıdır
ANTRENMAN
Spor Dalları
YARIŞMA
Spor Dalları
Hatırlama, keşfetme ve yaratma becerilerini aktive eden koşullar ve öğretim yöntemleri kümelerini ne ayırır?
A B C D E F G H I J K
Hatırlama Keşif Yaratma
Keşif Eşiği Keşif ve Yaratma Eşiği
Modelin Tekrarı Yeniden Üretme
Mosston , M. & Ashworth, S. (2007). Teaching Physical Education. First Online Edition.
Sonuçlar
1. Öğretme ve öğrenme (Pedagoji) süreci antrenmanın özünü oluşturmaktadır.
2. Antrenman (Öğretme ve ğrenme süreci) sporcunun maç içinde iş yapabilme
kapasitesini arttıracak, onun bütüncül gelişimini sağlayacak, farklı
öğretim yöntem ve tekniklerini kullanacak şekilde organize edilmeli,
3. Sporcu merkezli yaklaşımlar ön plana çıkmalı.