92

طي

ك

ی

ػ

- ی

ىبت

ػبال

اع

یزاض

ثطك

می

سؾ

ی يد

طت

ضز

،

ؾ

ضب

ق،

1 ،ب

س ف

اؾ

1390

ؼا

‌موجود‌يها‌ستميها،‌کاربردها‌و‌س‌هوابرد،‌روش‌يسنج‌يگران

‌

‌4*،‌معصومه‌حميذي3حذيثه‌سادات‌حسني‌،2حميذ‌اسماعيلي‌،1يمذير‌يمهذ

بيی یخغطافؾبظب -ػض یئت ػی زاكب به اقتط -ضيعی قطی ثطب یزوتط1

mmodiri@ut.ac.ir

بيییؾبظب خغطاف -ثطزاضیمك وبضقبؼ 2

esmaili.hamid.co@ngo-iran.ir

تط زوتطی یزاكد3 تطا زاكب -فی بی زاكىس پطزيؽ -ط سؾی مك ثطزاضی - یفتطاhasani@ut.ac.ir

تط یوبضقبؾ یزاكد4 تطا زاكب -فی بی زاكىس پطزيؽ -ط سؾی مك ثطزاضی - یاضقس فتطاm.hamidi@ut.ac.ir

(1390 آثب، تبضيد تهيت 1390 ذطزاز)تبضيد زضيبفت

‌ذهيچک

ـ ثطاياثطز، وبضاستط یؾد یطا زاز ی ض ز اظ پقف زاز یثبال زض بعم لسضت تفىیهثب یطا یب فطا یب اؾت و

زؾتطؾ یبؾج یطا اثطز یؾد یطا یب ؿتیط كى اؾت. ثب اؾتفبز اظ ؾيز یب ك ضـيب اظ عط ث آ یثطذضزاض جزه ياثطز یؾد ی، طايب لبث حه اؾت. ثبثطا یی 2تب 1تط زلت یو 2 یىب لسضت تفىیهثب یطا بی زازخز،

یسا طای یؾبظ س یاظ وبضثطزب یبضیثؿ یثطا يی جب یا ؾح باض یطا یؾىب یب زازى ػا ثآ سيضـ ا

غبؼ،زض اثبقس. ی یا غم طزیرتف ث یب غیزض ح یؾد یت طایا ي كبت يمبت آظبیثط تحم یطضاظ اضائ پؽ س يب

تب چس یاضائ آ یجب، اثطز یؾد یطا ی یزض ظ یػ يطزز. زض ا آضز اثطز خزؾح یطا یب ؿتیاظ ؾ .قز ی

ی :يذيکل‌هايهواژ ثطیؾدی اثطز، ؾطا .بی خز، وبضثطزب، ؾیؿتGNSSب، یطقيا یؿت ب

يؿس ضاثظ *

03

یطا

ـ

ضز،

اثط

ی د

ؾ

ب،

تیؿ

ؾب

طزبضث

و

زخ

ی ب

ؼا

‌مقذمه‌ -1

آ، یطات ظبیی تغیظ 1یسا طایك یؾبذتبض زل

ی التهبز یػ یاظ وبضثطزب یؼیؾ زا یثطا

ؾدی بی طای ای اظ وبضثطزدػ .]1-3[ اؾت

ثبقس؛ اظ خ تؼیی حظ ػ غئزظی یاثطز، زض

ثبقس. ؿب ویسی زض غئزظی یو يه غئئیس حی پتبؿیی اظ یسا طای اؾت و ث غئئیس، ؾغح

ب ثطاظـ زاز قس اؾت ثتطي خ ث ؾغح زضيب

یطز. ػا ؾغح جبی اضتفبػی ضز اؾتفبز لطاض ی ثتا ث ؾدی زض غئزظی ی ط طایاظ وبضثطزبی زي

بی تطاظيبثی، تؼیی ثبثت طاف اقبض تهحیح قجى

ز.

یطی یسا ای اظ زيط وبضثطزبی اساظدػی ثبقس و بی ؿئ ی اوتكبفبت ی طای، زض حظ

قز. زض اي دػ اظ وبضثطزب، بیس ی 2ؼىؼ

سف اوتكبف فت، بظ، بثغ ؼبز ظيط عزيه اظ وبضثطزب، سف اظ ثبقس. زض اي زؾت ؾغح ظی ی

اخطا یطی یسا طای ظی، تؼیی زاؿیت اساظ

ی زاذ زض عزيىی ؾغح ظی اؾت. ثب تخ ث ضاثغ

ی طای، اضح اؾت و طچ زض ؿتمی یب چبای تطاو خط )افعايف چبی( خز زاقت ثبقس، غم

يبثس. ثبثطاي ی یطی طای زض آ افعايف ی اساظ

تاس بی طای زض يه غم، ی خز آبی حای خط زض عزيىی ؾغ ییطات غمی تغ زس كب

.ظی ثبقس

ی غئفیعيه غئزيبیه ض حظاظ ؾبيط وبضثطزب ز

ی تغییطات خط زض تا ث اضزی اظ لجی كبس یی ؾغح ظی، ی خؽ پؾت زاذ ظی، غبؼ

ب، ثطضؾی حطوبت تىتیىی ی ؿ وكف غبؼ

ی ظی، تؼیی ػك پؾت، ؾبظی پؾت ظی، سیی فكبی، تؼ آتفای بی طظ ی فؼبیت غبؼ

بی زضيبيی اقبض وطز. تپطافی زضيب خطيب

ی ؾیغ وبضثطز، ظض تضی اي ؿتط ث

یطی ضز اؾتفبز ثطای تؼیی اي ؾیؿت اساظ

زض يه ؾ ثبيؿتی زلیك، لبث 3ؾدی بی طای زاز

1 Gravity

2 Inverse Problem

3 Gravimetry

زض زيط ؾ وبضاس ،ثبال لسضت تفىیهاعیب ثب ثبقس. زض مبيؿ ثب وبضیطی ی ث ؿتم اظ بحی

ضؾس لبػس وی ث ظط ی ،ای بی ظیی باض ضـ

وبض ثی ثطای تؼیی يه ضا ،ؾدی اثطز طایثب تخ ث زلت، ثبقس. یطا یان یا غمتغییطات

،ؾدی اثطز طای، يغم تحت پقف ع

لسضت وبضاستطي ضـ تیس اعالػبت طای زلیك ثب

بی ثبال زض بعمی اؾت و پقف زاز تفىیهی وبفی یؿت زؾتطؾی ب ث اساظ ؾدی زض آ طای

.]1[ ى اؾتبی زيط ك اظ عطيك ضـ ب ث آ

ؾدی اثطز اطظی اىب زؾتطؾی بی طای ؾیؿتویتط ثب 2ىبی لسضت تفىیه ثببی طای ث زاز

اظ بيس. ب ضا فطا ی یی 2تب 1زلتی زض حس

ت یلبث یا باض یؾد یطا یب ضـ ط ؾيزضا زاضس، یسا طایثس یب ع ج یطی اساظ

خب زض ییظ یب حبن اظ ضـ یب زاز یپطاوس

ؾدی اثطز ضـ طایثبثطاي، .ؿتیىاذت ي

ػا ى ؾىبی تاس ث یآی اؾت و ايسای زض حب پیكطفت ثز چی جبيی ضا باض

ؾبظی یسا طای ثطای ثؿیبضی اظ وبضثطزبی س

.]1[ ای تؾؼ زس غم

سنجي‌هوابرد‌تاريخچه‌گراني -2

بی طای یطی ی اؾتفبز اظ اپیب ثطای اساظ ايس

بی یطی اثطز طای اظ ظب اساظ خسيس یؿت.

عالی اظ اساف ترههی غئزظی غئفیعيه زض

ی وبضثطزبی غئزتیىی ثطای تیس التهبزی مك بی طای ثطای اوتكبفبت غئفیعيىی ثز اؾت آبی

قس تید طفت 1950پیف اظ اي، زض ااذط ؾب .]3[

ؾدی و اط ثتا ث زلت بؾجی زؾت يبفت، طایبی مغ تط وبضاتط اظ ضـ زیاثطز ثؿیبض التهب

ظیی ذاس ثز. اطچ آظبيكبت ای تبيح 4جبی

بی زی ػس خز زاز ایس ثركی اضائ زاز، اب ث

بثطی زلیك، تب ؾی ؾب آتی آ تجسي ث يه اثعاض یسا طای ظی طزيس. قطايظ زض 5ای بقت ثط

4 Point-wise

5 Mapping

03

طي

ك

ی

ػ

- ی

ىبت

ػبال

اع

یزاض

ثطك

می

سؾ

ی يد

طت

ضز

،

ؾ

ضب

ق،

1 ،ب

س ف

اؾ

1390

ؼا

ی ز تغییط وطز؛ ظبی ی كتبز ااي ز ااذط زDGPS) تفبضیو ؾیؿت تؼیی لؼیت خبی

1 )

ب، زض زؾتطؼ لطاض طفت. زض عی اي ؾب 2فبظ حب

GPSبی پطزاظـ بی ي ضـ ؾح ظض قتبة 1بی اثطز ث زلت وبـثجز يبفت خت قس و

m/sب ) یی( يب وتط زض لسضت تفىیه چس 5-10 2

. اظ آ ]3[بی تدبضی ثسؾت آيس ویتطی ثطای وبضثطز

میبؼ اثطز ؾیغ بی طای یطی ظب تب و اساظثؿیبضی طا ثب لسضت تفىیه زلت فعايس ادب

.]1[طفت اؾت

هی غئفیعيه غئزظی ث ، تره1950اظ ؾب یطی اثطز یسا طای بيی ثطای اساظ زجب ضـ

ظی ثزس. رؿتی آظبيف تكط قس اظ

ی ؾدی اثطز زض غبؼ طای بی یطی اساظLundberg پؽ اظ ]4[ثیب قس اؾت 1957زض ؾب .

ب زض زاذ ؾح آیع طای فمیت ی اؾتفبز

، طوع تحمیمبت 1950ب زض ؾب ب وكتی ظيطزضيبيی

ی ؾیؿت ای ضا ثطای تؾؼ ثطب 3یطی ايی وجطيحؾدی اثطز آغبظ وطز. ای آظبيف زض ؾب طای

[. 5] ادب طفت 4تؾظ یطی ايی آطيىب 1958

ؾدی اثطز زض آ ظب كىالت انی طای ؾطػت، اضتفبع تؼیی لؼیت بثطی اپیب، قب

5ىبی، اثط Eotvosبی زض حی پطاظ اپیب، ، قتبة

[. 1ؾح لبزض ث وبض تحت قطايظ پيب ثز ] جز طای

بی پؽ اظ آى كرم قس و ثب اؾتفبز اظ ؾیؿتب یی 10بثطی خز زلت ؿجتب پبيیی زض حسز

ی وتط ظیی زلیك ب لبث حه اؾت، اظ ؾیؿت

بی ضازاضی ضی اؾتفبز قس. ى، بس ضزيبةثطآ، آظبيكبتی و تؾظ اپیببی ثعضي زض ػال

تا ث قطايظ اضتفبػبت ثبال ادب قس، كب زاز و ی

اس قس تطی زؾت يبفت و خت ذ پطاظ ط

بی ضز ؾح طایبی ثعضي وبف يبثس. قتبةبی تؼسي ؾح ب طای فبز زض ای آظبيفاؾت

ثطای ی خیجب پبيی زضيبيی ثزس و اظ يه قس

1 Different ial Global Positioning System

2 Carrier phase

3 Air Force Cambridge Research Center

4 U.S. Air Force

تغییط یطی طايی ثيسی تغییيط زض قيتبة طييع اظ طويع بقيی 5

قطق يب غطة اظ ؾطػت ض ث

وطزس. اي بی افمی اؾتفبز ی ذثی وطز اثط قتبة LaCoste Rombergؾیؿت تؾؼ زاز قس تؾظ

ثطای اؾتفبز زض زضيب ضز آظ لطاض طفت. ثؼسب، اي

بی ؾى ثبثت خبيعي قسس و تب ثب ؾیؿ ؾیؿت [.6ػىطز ثؿیبض ثتطی زاقتس]

آظبيكبتی ثب اؾتفبز اظ 1960زض آغبظ ؾب

بی هت قس ثط ضی اپیب نضت طفت. ؾح طای

آیع طای اظ ضی يه یطی فمیت رؿتی اساظقبؾی تؾظ ؾبظب الیبؼ 1965طز زض ؾب ثب

ؾح ، ثب اؾتفبز اظ غبعیؽ6آطيىب یطی زضيبيی

[. 7ادب قس ] LaCoste & Rombergزضيبيی ؾدی ب زض عطاحی ؾیؿت طای ثب خز پیكطفت

ثبال بی ثب لسضت تفىیه ؾح ی اضتفبع ػسزی، تؾؼ

GPSؾدی اثطز ط تب ظض ، طایی كتبز زض زبی یطی اساظ وبال ػی طزيس. رهنب اؾتفبز اظ

بی ضا (DGPS)زيفطاؿیی GPSفبظ ج حب

[. تبثیط قسيس 8يی ثطای ح ؿبئ بثطی كز ]

تىغی ي تؼیی لؼیت، ز پیكطفت زض [. رؿتی پیكطفت، 1خز آضز ] ؾدی اثطز ث طای

ؾدی ػسزی خز بی طای وب ز ؾیؿت

تاؿت ثطای اوتكبفبت غئفیعيىی زض يه ؾ ی ثز، وای ؾیغ ضز یبظ زض زيط ؾ ثطای ثبظزيسبی غم

وبض طفت قز. پیكطفت ثؼسی تطویت زض غئزظی ث

GPS یطی ايطقیب ثب احسبی اساظ(IMU7ثب سف (

سف تثجیت ؾدس تؼیی ثطزاض طای ثز.ؾدی اثطز یبی طا يىی اظ رؿتی وبـ

تؾظ الثطاتاض تحمیمبت زضيبيی آطيىب ث ىبضی

KMS)ثطزاضی وبزاؾتط زابضن ی ی مك ؾؿ8)

(KMS8 1991 بی زضآؾب طيس زض ع ؾب (

ؾدی ادب طفت، و بؾت ثز طای 1992

اثطز ثطای تهيط ز یسا طای ضا اثجبت ز

بی ؾیغ، بی زيطی اظ وبـ ػا ثب ث .[1]بيی و زض ازا آس اؾت اقبض تا ث فؼبیت ی

ی كتطن ، پطغ9ؾدی ؾئیؽ ز: وبـ طای

وپبی 10فسضا ؾئیؽ تىغی ی یب ؾؿ

6 U.S. Naval Oceanographic Office

7 Inertial Measurement Unit

8 Danish National Survey and Cadastre

9 Switzerland

10 Swiss Federal Institute of Technology

09

یطا

ـ

ضز،

اثط

ی د

ؾ

ب،

تیؿ

ؾب

طزبضث

و

زخ

ی ب

ؼا

زض ؾب LaCoste & Rombergبی ؾح طای 1ؾىبطانزض آؾب ا AGMASCOی [، پطغ9]1992

و 1997زض ؾب 2 آظض 1996زض ؾب 1ؾىبطانا

كتطوی اظ ؾؿبت اضپبيی رتف ی تؾظ ثطببی اذیط، تؼیی غئئیس ی اظ پطغ. [10اخطا قس ]

(، 2002-2003) 3ای بعی بی غم وبـ

( 2006-2007) 5( اتیپی2004-2005)4غؿتب

عاضـ قس ثطای بی [. زلت11ؿتس ] DNSCتؾظ -6ب زض لسضت تفىیه ىبی یی5/1-2ب اي پطغ

ویتط ثز. 5

يگران‌يريگ‌انذازه‌يها‌روش -3

بی رتفی یطی یسا طای ظی ضـ ثطای اساظیطی بی اساظ تا ضـ ب ی خز زاضز. اظ يه زيس

7بيپ 6ؿتبياوی یسا طای ظی ضا ث ز ضـ

بيی ؿتس و ، ضـايؿتببی ثسی ز. ضـ زؾتی ضی ؾغح ظی ادب قس ذز ث ز زؾت

ثسی ؾدی ؿجی تمؿی ؾدی غك طای طای

یطی زض حبت ب ؾیؿت اساظ طزس. زض اي ضـ ی

بی ، ضـايؿتببی ؾى لطاض زاضز. زض مبث ضـیطی ثط ضی ب ؾیؿت اساظ آ لطاض زاضس و زض بيپ

بی هت قس اؾت. ضـ ی زض حب حطوتؾىه ي

ای، ايی زض اي زؾت ؾدی زضيبيی، باض طای یطس. خبی ی

‌ايستاسنجي‌‌گراني‌-3-1

بيی ، ضـايؿتبؾدی بی طای ظض اظ ضـ

ؿتس و ثط ضی ؾغح ظی زض حبت ؾى ادب

ی تا ث ز زؾت یب ضا ضـيیطس. ا ی یثس یتمؿ 9ؾدی ؿجی طای 8ؾدی غك طای

1 Skagerrak

2 Azores

3 Malaysia

4 Mongolia

5 Ethiopia

6 Static

7 Kinematic

8 Absolute Gravimetry

9 Relative Gravimetry

زض زاذ 10یحطوت یطبی یز ثز. یثس یتمؿؾیؿت ظی )تىتیه، تغییط آة ا، ثبال آس

ی خبی زض ع 11 بی جبی ؾغح زضيب(، قجى

بی ثبالی ضـ ظب پبيساض یؿتس. ثب تخ ث نحتبی غئزتیه ي چی ویفیت ثبالی ايؿتب

بی جب )حیظ پبيساض، اىببت زرا(، ضظ ث قجى

بی وتطی ػا ؾیؿت ب ث ضظ اؾتفبز اظ اي قجى

فعايف ؾغح ا 12ثطای تغییطات حیغی زطزيؿی مبط يا یثط ض ظض، قتبة طایيا یيبثس. ثطا ی

تغییطات ظبی یطی اساظیؼ یجب زض فان ظب

13بی غئزتیه طزز. ثب ثطضؾی قجى یآ قبؾبيی تا تغییطات طای ثب ی ،15يب خبی 14ای غم

.زف يپبضا 17بی ثس زض 16بی وتب زض

‌ايپو‌يسنج‌يگران‌-3-2

یطی طای ثط ضی ، ؾیؿت اساظبيپؾدی زض طای اؾت. ثؿت ث ع يه ؾىی زض حب حطوت هت قس

ای يب ايی ثبقس، تاس زضيبيی، باض ؾى، و ی

ؾدی زضيبيی، ی طای ب ث ؾ زؾت اي ضـ

ؾدی اثطز طای ای، ؾدی باض طای طزس. ثسی ی مؿیت

یؾح ثط ض یؿت طای، ؾيیبيزض یؾد یزض طا

ضا ی، قتبة طاسقهت يیبيطزضيب ظي یه وكتي س. و ی یطی اساظ

ؾدی )بس بی ي طای باض ثب پطتبة

GRACEیطی یسا طای بی اذیط، اساظ ( زض زی ظيبز تخ ث فبنپصيط كت. ثب ظی اظ فضب اىب

بی یطی ع ج ب اظ ؾغح ظی، تب اساظ باض

ػا پصيط اؾت. ث ثس یسا طای ثب اي ضـ اىب

تا ث ی یا ؾح باض یطا یاظ ؾىب يیب اضز اقبض ز:يا

10

Dynamics 11

Base Networks 12

Deformation 13

Geodetic networks 14

Regional 15

Global 16

Short-term 17

Long-term

00

طي

ك

ی

ػ

- ی

ىبت

ػبال

اع

یزاض

ثطك

می

سؾ

ی يد

طت

ضز

،

ؾ

ضب

ق،

1 ،ب

س ف

اؾ

1390

ؼا

CHAMP (GFZ) خالی ؾب 15و زض تبضيد ت.پطتبة قس اؾ 2000

GRACE (NASA/GFZ) 16و تبضيد پطتبة آ

ثز اؾت. 2002بضذ ؾب

GOCE (ESA) ث فضب فطؾتبز 2005، و زض ؾب

قس اؾت.

یاعالػبت ی یت یثطا یاثطز ضق یؾد یطا

ؾح یه طاي ثب اؾتفبز اظ یظ یطاسا ی ی زضثبضضا زض یطاتاس اعالػبت ی ضـ يا ثبقس. یاثطز

احی كت ثط زضكى یبعك باض ثب زؾتطؾ

.]12،2[ سيفطا ب ذكىی زضيب ی غبؼ، ثطضؾيا یى سف انئیخب اظ آ

ػ ثط يعض ثبقس، زض ازا ث یاثطز یؾد یطا

تطوع ذاس قس.ی قيا یض

‌هوابرد‌يسنج‌يگران‌يمبان -4

زضضز ی اعالػبتییتؼ یثطا یاثطز ضق یؾد یطا

ثبقس. یؾح اثطز یه طاي ثب اؾتفبز اظ یظ یطا

بض ثبال یثب زلت ثؿ يیب ؾح ب، زض ان قتبة ؾح یطا

آ قب يه ی يه قتبة ؾح ايس ؿتس. اخعاء پبياؾت و حسز ث حطوت زض اتساز يه 1خط كب

ی ثبظطزاس )بس س، يه ؾیثبق حض حؿبؼ ی

يه فط( و خط كب ث آ ته اؾت، يه ثس اس. بی و اخعاء زض زاذ آ هت قسيو ا

طز، اظ حبت تؼبز زض ؼطو قتبة لطاض یخط كب

یثبظطزاس، ثطا ی یتؾظ ؾ يیطیقز یذبضج

ذطخی .طزز یػب ثبظطزاس آ ث حبت تؼبز اؾح، يه ؾیب اىتطيىی اؾت و تبؾت ثب قتبة

ثبقس. اظ خبثدبيی خط كب اظ حبت تؼبز ی

ی ى اضتجبط یب خبثدبيی یطی ثبظطزاسئیخب آتاس ؾح ی اػب قس ث خط كرم اؾت، قتبة

ضی یطی ضز یبظ ثطای مبث ثب قتبة اػب قس ثط

یطی بيس. اي اضتجبط، زض ىبیه خط ضا اساظ

قىيثس، تیلب ز یتی ثب اؾتفبز اظ طزز: حبؾج ی

1 Proof mass

(1 ) rmmgFr

خط یوس ثط ض ػ یطبی فطو و تب يثب ا

یطبی ی (، فFrثبظطزاس ) یطی(، mكب )

خط زض اتساز حض حؿبؼ 2بیطقيحبن اظ قتبة ا

(rطا ،)ی (g )ظض اظ . ( ثطلطاض اؾت1، ضاثغ )ثبقس

س یع بی 3یب، و قتبة رتهبتیطقيقتبة ا

ت ؿجت یط ؾطػت )كتك ز لؼییقز، طخ تغ ی اؾت. ث ظب(

( ضا 1ی ) ؼ اؾت، ی تا ضاثغ mخب و اظ آ

ؾح ثبظيؽ ثهضت خالتی ثط حؿت ذطخی قتبة ز:

(2 ) grm

Ff r

ػ، ي یطیاؾت. 4ػي یطی ،f ضاثغ، يو زض ا

ف ياضز ثط خط احس تؼط 5یطا-طیغ یطینضت ث

m/sػا ثب ثقتبة ) یىبي یطزز زاضا یزض 2

ؾح، ه قتبةي زض يثبثطا .[13] ( اؾتSIىببی ي

ػ،ي یطی ػ اؾت.ي یطی یطی ت ضز اساظیو

ب یث قتبة ؿجت ث ؾمط آظاز ضا یؼي، 6یقتبة ؿج

قتبة یزاضا ض خؿ زض حب ؾمط آظاز ي. اظ اوس ی

. اف( -1)قى ػ( نفط اؾتي یطیب ي) یؿجیطی ظض اساظ ؾح ث تطي وبضثطز قتبة ؾبز

( ثطاثط rب )یطقيقتبة ا طای زض قطايغی اؾت و

عض تمطيجی زض ثظ ي قطايا .ة( -1)قى نفط ثبقسى ثط ؾح زض حبت ؾ ضخ ذاس زاز و قتبة یظب

ؾغح ظی لطاض طفت ثبقس. ػال ثط آ، اط یض

ؾح زض حبت تطاظ یع لطاض طفت ثبقس )ث ثیب قتبة

ای تخی قس ثبقس و حض حؿبؼ آ زيط، ثیطی غجك ثط ضاؾتبی ثطزاض طای ثبقس(، ویت اساظ

ی طای ذاس ثز. ثؿیبضی اظ قس، اساظ

.[14]وس یبی سض ثط اي اؾبؼ وبض ؾح طای

2 Inertial Acceleration

3 Coordinate Acceleration

4 Specific Force

5 Non-gravitational Force

6 Relative Acceleration

03

یطا

ـ

ضز،

اثط

ی د

ؾ

ب،

تیؿ

ؾب

طزبضث

و

زخ

ی ب

ؼا

ثبالی اي ضـ، ثطذالف ؾبزی نحت تمطيجبؾدی اظ ضی يه ؾىی زضحب حطوت ف طای

؛ اظ اؾت بؾتی خبيعي قیبس اپیب، يه

، تط تا ث ؾطػت ثبالتط، ضح ثعضي عايبی اي ضـ ی

تط آ زض مبيؿ ی ثؿیبض پبيی عي ب زاز یىاذتي زؾتطؾی چبی ظیی ثب ضـ بعك ی اىب ث

ضا اقبض (ی وؿتب ی)بس بعك لغج اؼجض نؼت

ح، قطايظ ؾ اطچ زض ب حطوت قتبة[. 15] زتط ثیب قس زض ثبال ث مساض لبث تخی پیچیس

) ی قتبة ايطقیب و اي زی ( ثطاثط نفط rطزز. ث

زاقت ؾی زض یؿت، چی زض حبت تطاظ

اؾت. ثبثطاي، يه ؾیؿت طای ؾح اي قطايظ كى : [1،14] قسثب اثطز یبظس چسي خعء ی

ػیطی یطی ي ؾح ثطای اساظ يه قتبة

ؾح )يب قتبةؾیؿتی ثطای تطاظ زاقت ی ضؼیت آ( حبؾج

یطی اپیب ضا اساظؾیؿتی و قتبة ايطقیب

.بيس ی

ثطزاض طفت و د یتا ت ی (2 ) ضاثغثب تخ ث ؾح اظ قتبة قتبةبی یطی اساظ وطز طای ثب و

(.2)قى لبث حه اؾتقس یطی ايطقیب اساظ

تهحیح حطوت قز قبذت ی 1اي فطآيس تحت ػا

[14.]

1 Motion compensation

ػ تؾظ ي یطیقس، و فت ب

، اطظبیطقيقتبة ا قز. ی یطی ؾح اساظ قتبة

یطی ( اساظDGPS )ؼال GNSS ثب اؾتفبز اظبی لبئ و تب قتبة نضتی اطچ، زضطزز. ی

يب 2ؾح یعضی اضتفبعاپیب ضز یبظ ثبقس، يه

ضز اؾتفبز لطاض اي ظض یثطاتاس یع ی 3ضازاضی

ؾح )يب زاقت قتبة زضحبت تطاظ ییطز. ثطاؾدی اثطز بی طای ی ضؼیت آ( ؾیؿت حبؾج

و خت ؛ثطس یوبض رتف ان تفبتی ضا ث

:(3)قى طزز ی اؾبؼ یب ثط آ یثس زؾت

بس، 4ؾىبی ثبثت ز حض(LCR Air/Sea

Gravity Systems،)

بس، 5خیجبؾیؿت بثطی ايطقیب(GT-1A,

1A, AIRGrav،)

بس، 6زاؾیؿت بثطی ايطقیب اؾتطح(

SISG ،SAGS ،SGA-WZ.)

2 Laser altimeter

3 Radar altimeter

1 2-axis stable platform

2 Gimbaled inertial navigation system

3 Strapdown inertial navigation system

ؾدی اثطز جبی طای -2قى

g =

mg mg

Fr Fr = 0

)ة( )اف(

: اف( زضحب ؾمط اضز ثط خط ته ث فط یطبی -1قى

آظاز؛ ة( ثبثت

03

طي

ك

ی

ػ

- ی

ىبت

ػبال

اع

یزاض

ثطك

می

سؾ

ی يد

طت

ضز

،

ؾ

ضب

ق،

1 ،ب

س ف

اؾ

1390

ؼا

‌يسنج‌يگران‌يها‌روش‌يبنذ‌طبقه -5

‌هوابرد

ثسي ؾدی ػب ثسی ضز اؾتفبز ثطای طای عجم

نضت اؾت:

1ؾدی ػسزی طای

ی ثطزاض طای تؼیی ؾدی ػسزی، اساظ زض طایطزز. طای ؾدی ػسزی ثب اؾتفبز اظ يه ی

يب ثب اؾتفبز اظ يه ؾیؿت ؾیؿت ؾى پبيساض

زا لبث اخطا اؾت. ضز ز، ؼال تحت - اؾتطح(زا اؾتطح INSؾدی ػسزی ػا طای

2(SISG

بی ػزی ثطزاض قز زض آ تب ف اقبض ی

4

Scalar Gravimetry 5 Strapdown INS Scalar Gravimetry

طای س ظط اؾت. ف ثؼسی اؾتفبز اظ ؾ ی ظض ضؾیس ث اساظ ؾح ػز ثط ث قتبة

طای اظ ضی اذتالف یب ثطزاض یطی يػ

خبئیى تخی ثبقس. اظ آ ثطزاض قتبة اپیب یزض اي 3ب ؿجت ث لبئ حی ؾح غك قتبة

ؾدی حبت ضز یبظ یؿت، اي قی، طای

RISG) ػسزی ؿتم اظ زضا 4قز. بیس ی(

تؾظ 1994اي ضـ رؿتی ثبض زض ؾب Czompo تؾظ 1997غطح ؾپؽ زض ؾب

Wei Schwarz ثبSISG [1مبيؿ قس.]

5ؾدی ثطزاضی طای

ی ثطزاض طای ؾدی ثطزاضی ط ؾ ف زض طای

طزز. اي وبض تب ثب اؾتفبز اظ تؼیی ی

بيی و اظ تىغی ايطقیب اؾتفبز ؾیؿت ؾىی ايطقیب(، SINSبی بيس )ؾیؿت ی

، 6 بی غيطؾىح زی زضيفت لبث ادب اؾت. ث

ی لبئ ثؿیبض بی افمی ؿجت ث ف زلت ف

[. 1،14] وتط اؾت 7ؾدی طای قیت

ؾدی طای اثطز، كتمبت ز زض قیت

ی اذیط، طزز. زض ز پتبؿی طای كبس یاؾت قس ؾح تؾؼ زاز چسي ؾیؿت قیت

بی یطی ؾطيغ تبی ف و لبزض ث اساظ

بيی اظ اي ؿتس. ثب 8تبؿض قیت طای

ؾبذت FALCONؾح طای ب، قیت ؾیؿتBHP Billiton ؾح ؾیؿت قیتAir-FTG

ثبقس. ی Bell Geospaceاساظی قس تؾظ ضا

ؾح ثط جبی يه عطاحی ف اؾتبساضز قیتبی ربفی ضی يه ؾح ؾت و اظ ظج قتبةا

بيس. حضبی ضزی زيؿه زاض اؾتفبز ی

بی ربف اؾت، ثبثطاي ؾح زض خت ظج قتبة

ؾح ثب بی اي ز قتبة بی و ؾیب طزز. ب حصف ی قز، قتبة كتطن آ خغ ی

ؾح حؿبؾیت ثؿیبض بی قیت زضتید، ؾیؿت

6 Local Vertical

7 Rotation Invariant Scalar Gravimetry

8 Vector Gravimetry

9 Gyro Drift

10 Gravity Gradiometry

11 Gravity gradient tensor

)اف(

(ة)

(ج)

زض ؾدس تخی ضؼیت پبيساضؾبظی -3قى

ؾیؿت(ة) حض، ز ثبثت ؾىی( اف) اثطز ؾدی طای

SINS [1]( ج) خیجب، ايطقیب بثطی

03

یطا

ـ

ضز،

اثط

ی د

ؾ

ب،

تیؿ

ؾب

طزبضث

و

زخ

ی ب

ؼا

GPSوتطی ؿجت ث ذغببی تؼیی لؼیت تطی لسضت تفىیه ثبالب ثب زلت زاضس تبيح آ

ؾدی ػسزی ثطزاضی لبث زض لیبؼ ثب طای

ی اي ضـ ذهنب ضز ػالل .[1حه اؾت ] ثبقس. نؼت فت ؼس ی

هاي‌موجودنجسگرانيهايي‌از‌‌نمونه -6

ثرف آضز يخز زض ا یب ؾح یاظ طا يیب

اس. قس

SGA-WZسنج‌گراني‌-6-1

تؾظ SGA-WZزا اثطز اؾتطح ؾح یطا آضیف یب زاكب یطقيا یكب تىغيآظب

ه يؿت قب ی ؾيقس اؾت. ا اضائ یچ 1یظب

SINS ،ی طسیه ي GPS ،2ؿت ضس طظـیه ؾي ،

اؾت یافعاض پؽ پطزاظق ه طي ی زاز ثجت وسزاز فيب 4ؿت زض قى ی ؾياظ ا یطي. ته]2[

قس اؾت.

SGA-WZؾح یطا -4قى

یطی اساظ یثطا ػستب SINSزض اي ؾیؿت،

ت اؾتفبز ی ضؼیب چیذبل اپ یطی

یلبئ، چ یزض ضاؾتبؾح هت قس قز. قتبة ی

ضز اؾتفبز لطاض طفت یطا ی ه ؾدسيػا ث اؾت.

ثبقس و ی GPS ؾح،ف ز اي طای

ت، ؾطػت، قتبة یلؼ تؼیی ی انی آ، ظیف GPSث ظض افعايف زلت، اظ تىیه ب اؾت. یاپ

، خعء ؿت ضس طظـی. ؾقزتفبضی اؾتفبز ی

1 National University of Defense Technology

2Anti-vibration System

یب ط طظـیتاس تبث ی زيطی اظ اي ؾیؿت اؾت وظض ث ب ضا وبف زس.یتض اپ یفطوبؽ ثبال

ت و یضؼپبيف ، GPS INS یب زاز یآض خغ

، اظ ثجت وس س ضز اؾتفبزيؿت وتط فطایؾ یافعاض پؽ پطزاظق ط قز. زض بيت،زاز اؾتفبز ی

یاظ ض یاغتكبقبت طا ی ثب سف حبؾج

.ذاس قسذب اؾتفبز یب یطی اساظ

فطا ز یثطا يیػال ثط آ، اظ وتط طبزض حس یؾح ثب زلت یطا یساض ثطايپب یظ وبضیه حي

°C 02/0 س ث تؼبز یقز. لج اظ ضؾ یاؾتفبز

ث ست ز ؾبػت ط قز. یؿتيؿت ثبی، ؾيیطبه ضظ ذبـ قز، ط وطز آ ث يؿت زض یاط ؾ

اظ طز. ینضت یضظ ثؼس یثطا یؿتيست ز ؾبػت ثب

س يؿت جبیؾ آضی زاز،خغ بتیزض ع ػ ض اي . ]2[ ذبـ طزز

AIRGravسنج‌گراني‌-6-2

SGLوپبی بی طای اثطز ضا ثب اؾتفبز اظ وبـ 3

زس و لبزض پیكبز ی AIRGravؾح اثطز طای

بی غبعیؿی ضازيتطيىی اؾت زض تطویت ثب زؾتبظض اوتكبف فت اؾتفبز قز. اي ؾیؿت زض اثتسا ث

یآیع ثطا عض فمیت بی ثؼس، ث زض ؾبعطاحی قس

ای، اوتكبف ؼبز وبضثطزبی غئفیعيه غم اساف طفت. غئزظی یع ضز اؾتفبز لطاض

ؾح ؿتمط ثط قب يه طای AIRGravؾیؿت

ب، زض یفضبی ايطقی ثبثت ؿجت ث ضی يه نفحظض تفبضی ثب لسضت تفىیه ثبال ث GPSتطویت ثب

اظ اغتكبقبت، ؾببت یبی اپیب بق تهحیح حطوت

پطاظ زض ثبالی ؾغح باض اؾت. ؾىی ايطقیب

قز و ؾیؿت ب خت ی ؾىحتثجیت قس ثب غيطAIRGrav بی افمی ثیطز تبثیطات ثؿیبض وی اظ قتبة

ث خت آ، ث لسضت تفىیه ثباليی زؾت يبثس. اي

ثبثت يب بی ثب ؾیؿت لبث اؾتفبز ثط ضی اپیب .]16[طز اؾت ثب

ظی، زض اي ؾیؿت ثب تهحیحبت باضی ؾغح

ی خز ؾغح ظی يب ثب اؾتفبز اؾتفبز اظ س ضل

3 Sander Geophysics Limited

03

طي

ك

ی

ػ

- ی

ىبت

ػبال

اع

یزاض

ثطك

می

سؾ

ی يد

طت

ضز

،

ؾ

ضب

ق،

1 ،ب

س ف

اؾ

1390

ؼا

بی طای، بی اضتفبػی اذص قس ث طا زاز اظ زازبی ايی ثؿیبضی زض بعك یطز. وبـ نضت ی

رتف قب پطاظ زض اضتفبع ثبثت ثبالی ؾغح اض،

چی پطاظ زض بعك وؿتبی ثب تغییطات اضتفبػی دب قس اؾت. تبيح حبوی تط( ا 3000قسيس )ثیف اظ

اظ مبت ؿجتب ثبالی ؾیؿت زض مبث اغتكبقبت، زض

ثبقس.بعك ثب اضتفبع تغیط ی

AirGrav ؾحطای -5قى

بی اثطز ثط جبی پبضاتطبی ؼ زض وبـبيف زاز قس 1زض خس AIRGravؾح طای

قز، زلت لسضت تفىیه و زيس ی اؾت. ب

ؾدی اثؿتی ؿتمیی ث ؾطػت بی طای زاز

اپیب زاضز.

AirGravؾدس یبكرهبت زاز -1خس

ؾطػت

(kt) اپیب

لسضت تفىیه )تط(

ج ؾیؾی 2/1

زلت

ب()یی

2/0 4000 ثبثت ثب 120

2/0 2200 ثبثت ثب 95

2/0 1100 طز ثب 50

2/0 700 طز ثب 35

‌

‌سري‌سنجگراني‌-6-3 ‌GTهاي

زض وكض ضؾی عطاحی GTؾح ؾطی غی طایتى

اضائ طزيس GT-1Aؿر ؾبذت قس اؾت. زض اثتسا

ؾبذت GT-2A فت ؾب ثؼس ؿر ثجز يبفت آ،

قس.

‌ GT-1Aسنج‌گراني‌-6-3-1

تؾظ قطوت 2003زض ؾب GT-1Aؾح طای

Canadian Micro Gravity اي ؾدس، .]17[اضائ قسب ثب ؾ حض تكىی قس اؾت یؾىی ايطقاظ يه

و تؾظ ؾ اب حؿط طای و ث نضت ػزی

زض یطایطی اىب اساظ ی عطاحي. ااسمیس قس

وس. قطايغی و یعا اغتكبقبت ظيبز اؾت، فطا یزض قطايظ آظبيكبی، زلت طفت آظبيكبت نضت

ب تؼیی وطز یی 5/0ضا ؾدسیطی اي اساظ

.(6)قى اؾت

GT-1Aؾح یطا -6قى

آضز قس 2ؿت زض خس ی ؾيا یكرهبت ف

.]18[ اؾت

GT-1Aؾح یطا یكرهبت ف -2خس

‌مقذار‌پارامتر

m/s یطی قتبة طایحسز اساظ2m/s تب 76/9

2 84/9

حسز زيبیىی

قتبة اغتكبقبت

ب fine 25/0±حسز

ب coarse 5/0±حسز

بیی 03/0 > ؾبػت 24زضيفت زض

10-4 یطی فبوتض میبؼزلت اساظ

±45° بحسز زضا

50°تب 5° زبی ػیبتی

(ػیبتی) ات 150 (،standby)ات 50 هطف اطغی

ویط 136 ظ

تطیی 900×600 اثؼبز

ؾبػت 30000 ػط ؾطيؽ

GT-2Aسنج‌گراني‌-6-3-2

بی ػی ثب ؾب آظ 7جبی ثط GT-2Aؾیؿت

GT-1A یض عطاح عطاحی ؾبذت قس اؾت. اظ اي

اتبتیه ال ػىطز وب یاي ؾیؿت اثجبت قس زاضا

03

یطا

ـ

ضز،

اثط

ی د

ؾ

ب،

تیؿ

ؾب

طزبضث

و

زخ

ی ب

ؼا

طای ثهضت تحطن یبی ػسز یطی زض اساظ ثبقس. ی

GT-2Aؾح یطا -7قى

GT-2A ؾیؿت ثبالی ثؿیبض زيبیىی حسز

اغتكبقی، وبال قطايظ زض حتی و قز ی خت

وبیجطاؾی ی ثطب. طزز حبن ثبال زلت ثب بی زاز

ؾح قتبة میبؼ بی فبوتض ؾیؿت، اي اتبتیه حؿبؼ حض ضاؾتبی ثز ػز زض خز ذغببی

. بيس ی حبؾج ضا ؾى ی نفح ب ؾح قتبة

زاز لطاض حى ثؿیبض ثسیثؿت زض GT-2A ؾیؿت پطاظ، ب حیغی رتف قطايظ تحت تب اؾت قس

2/1 حسز زض ىبی تفىیه لسضت ػب. قز حفبظت

زض GT-2A ؾیؿت ذهنیبت. ثبقسی ویتط 5/3 تب

.]18[ اؾت قس آضز 3 خس

GT-2Aؾح یطا یكرهبت ف -3خس

پارامتر مقذار

m/sec2 85/9 – 75/9 یطی اساظ حسز

زيبیىی حسز ب 1000±>

)تهحیح قس(زضيفت ضظا بیی 1/0>

بیی 6/0

زض ثطآضز RMSذغبی

آبی طای )حبت اؾتبتیه

( ؾبػت ضی 12تب

Rollحسز /+- °45

pitchحسز /+- °45

زبی ػىطزی طاز یزضخ ؾبت 50تب 5

W 150 زضVdc27 هطف اطغی زض حبت ػىطز

W 50 زضVdc27 هطف اطغی زض حبت

Standby

kg 5/153 )ظ )طا ثب پبي

وؿ اثؼبز تطیی 400× 400× 600

ی اثؼبز پبي تطیی 600× 300

ع ػط ؾطيؽ ؾبػت 30000

بیی 6/0ذغب زض ثطآضز آبی طای

طتع 1/0ثب زض

Lacoste & Rombergسنج‌گراني‌-6-4

اظ ؾبظسب یىي Lacoste & Rombergقطوت

ثبقس. زض ؾب ی 1939ك اثطز اظ ؾب یؾح زل طای

قطوت ي)غئزظيه( تؾظ ا Gؾح س طای، 1959اي ؾیؿت ث ػا يه ؾیؿت (8 )قى قس یؼطف

ؾدی زض یی ايؿتب طای 10اؾتبساضز زض ثیف اظ

قس.ؾطتبؾط زیب اؾتفبز ی

Lacoste & Romberg ؾحیطا -8قى

Lacoste & Rombergؾح یطا یكرهبت ف -4خس

‌مقذار‌پارمتر

Zero Length Metal Spring ؾدسع

بیی 005/0 لسضت تفىیه زاز

یی ب 01/0- 02/0 تىطاضپصيطی

یی ب ثتط 04/0 زلت

طاززضخ ؾبتی 45تب 0 حسز زبيی

یی ب زض ب 1 > زضيفت غك

تطؾبتی 1/25×8/17×7/19 اساظ

ویط 10 ظ

بی اي ؾیؿت، لبثیت اػتبز ثبال اظ يػیاؾغ اىب اؾتفبز ثسست اظ اي ثبقس و ث ی

قز؛ ؾیؿت ثب تخبت ساضی و حبن ی

چی وبیجطاؾی ؾیؿت، پبيساض ؿتم اظ زبی ؾح زض ثبقس. كرهبت فی اي طایػیبت ی

.]19[آضز قس اؾت 4خس

02

طي

ك

ی

ػ

- ی

ىبت

ػبال

اع

یزاض

ثطك

می

سؾ

ی يد

طت

ضز

،

ؾ

ضب

ق،

1 ،ب

س ف

اؾ

1390

ؼا

TAGS Air IIIسنج‌گراني‌-6-5

TAGS (Turkey Airborne Gravityؾح طای

System) تؾؼ یبؾحطای تطيثب ؾبثماظ یىي

ثبقس و ای ی LaCosteزاز قس تؾظ قطوت و اي طزز. تبثطی 1958پطاظ فك آ ث ؾب

ؾیؿت نسب عاض ذظ پطاظی ضا تدطث وطز زض

وبضثطزبی زاكبی، زتی تدبضی اؾتفبز قس

اؾت.

TAGS Air IIIؾح طای -9قى

اظ لغؼبت رتفی تكىی TAG Air IIIؾح طای

يىی اظ solid-state Fiber-Opticقس اؾت. غيطؾىح يیثبقس و زاضای حؿبؾیت ثبالاخعای ؾیؿت ی

یطی لؼیت، ؾطػت قتبة ظض اساظ اؾت. ث

قز. ؾیؿت تفبضی اؾتفبز ی GPSؾى، اظ یطس ثبقس و زاز وتط زيدیتب ثجز يبفت، خعء زيط ی

بی اي ؾیؿت وس. يػیضا شذیط وطز ظبضت ی

.]20[ آضز قس اؾت 5 زض خس

ی -5خس TAGS AIR IIIؾح كرهبت فی طا

‌مقذار‌پارامتر

بیی 20000 حسز

ب زض بیی 3 زضيفت

طاززضخ ؾبتی 65تب setpoint 45زبی

زضخ Pitch 22±حسز

زضخ Roll 25±حسز

بیی 01/0 لسضت تفىیه

بیی 1 زلت

طاززضخ ؾبتی 50تب 5 زبی ػیبتی

ات 450 یثیك، ات 240تؾظ هطف اطغی

تطؾبتی 71×56×84 اثؼبز

ویط 140 ظ

يگير‌و‌نتيجه‌يبنذ‌جمع‌ -7

س یت ی ضـ ثطاياثطز، وبضاستط یؾد یطا

یكى اح یزض بعك ثب زؾتطؾ یطا یب زاز

یب غ زازيثبقس و اظ تظ یب ي زض یكت ثط ذكى

ی قيا یبياظ عاؿتس. یثطذضزاض یبؾج یطاادب كبسات، پقف یؾطػت ثبال تا ث ی

آ يیپب یب ي، عیىاذت، ؾت زؾتطؾي

اقبض ز. اثطز یؾد یطا یب ؾیؿت یثب خزيى عايب

یغئزظ ی پػكطا حظ ی ضز ػالل 1950اظ ؾب

ياظ ا یه ثز اؾت، اب اؾتفبز ػيعی غئف

ی ط تب ااذط ز یطا یطی اساظ یثطا یتىغ یب پطغ س.يطز یػ GPSكتبز ظض

ط زض یاذ ی رهنب زض ز یبضیثؿ یؾد یطا

یب ؿتیرتف خب ثب اؾتفبز اظ ؾ یب لؿتبی عاضـ قس زلتؾح اثطز نضت طفت یاط

.ب ؿجتب ثبال ثز اؾت ثطای اي پطغ

ت یثب حؿبؾ يیب ؾح قتبة ب ػستب ؾح یطا

یب ؾیؿتخب و ػىطز ثبقس. اظ آ یبض ثبال یثؿ ییتؼ یثطا ثبقس، یب يظ پیزض ح اثطزؾح یطا

ؾح ثطای يه قتبة ؛سؿت خعء يبظس چسی یطا

زاقت یطی یطی يػ، ؾیؿتی ثطای تطاظ اساظی ضؼیت آ( ؾیؿتی و ؾح )يب حبؾج قتبة

ییطی وس. قتبة طا قتبة ايطقیب اپیب ضا اساظ

س. يآ یػ ثسؾت ي یطیب یطقياظ اذتالف قتبة ا

ییتؼ یثطاؾح خز یطا یب ؿتیؾ یاطظ تب یطی ییؿتس. تؼ GNSSب اثؿت ث یطقيقتبة ا

زضحب یب نضت طفت ثطا ؾح ػ تؾظ قتبةي

زض ظط یط رتفیب تساث ؾح تطاظ ساقت قتبةؾىثبثت یب ؿتیطفت قس اؾت: اؾتفبز اظ ؾ

جب، یب خیطقيا یبثط یب ؿتیؾ، زحض

زا. اؾتطح یبثط یب ؿتیؾ ی ب ؿتیتط اخعاء رتف ؾ كیزل ی غبؼ

ثب ی طاییتؼ یب ضـ ی ثطضؾیؾح چ یطا

ب، زلت آ ی ؿيثسؾت آس مب یب اؾتفبز اظ زاز

ی یزض ظ ی آت یب تیتاس اظ خ فؼب ی اثطز ثبقس. یؾد یغبؼ طا

33

یطا

ـ

ضز،

اثط

ی د

ؾ

ب،

تیؿ

ؾب

طزبضث

و

زخ

ی ب

ؼا

‌مراجع

Bas A (2009). Regional gravity field modeling using airborne gravimetry data. Publications on Geodesy 70, NCG, Nederlandse Commissie voor Geodesie Netherlands Geodetic Commission, Delft.

[1]

Cai S, Zhang K, Wu M, and Huang Y (2012). Long-Term Stability of the SGA-WZ Strap down Airborne Gravimeter. Sensors, Vol. 12, pp. 11091-11099, doi: 10.3390/s120811091.

[2]

Forsberg F and Olesen A V. (2010). Airborne Gravity Field Determination. Sciences of Geodesy – I, doi: 10.1007/978-3-642-11741-1_3, Springer-Verlag Berlin Heidelberg.

[3]

Lundberg H (1957). Airborne gravity surveys. Canadian Mining and Metallurgical Bulletin, Aug, pp.465–473.

[4]

Thompson L G D and LaCoste L J B (1960). Aerial gravity measurements. Journal of Geophysical Research, Vol. 65, No.1, pp.305–322.

[5]

LaCoste L J B (1967). Measurement of gravity at sea and in the air. Reviews of Geophysics, Vol. 5, No. 4, pp. 477–526.

[6]

Gumert W R and Cobb G E (1970). Helicopter gravity measuring system. In: Kattner WT,(ed.), Proceedings of the symposium on dynamic gravimetry ”Advances in dynamic gravimetry” , pp. 79–85, Fort Worth, Texas, USA.

[7]

Brozena J M, Mader G L, and Peters M F (1989). Interferometric Global Positioning System: three-dimensional positioning source for airborne gravimetry. Journal of Geo-physical Research, 94(B9): 12153–12162

[8]

Klingel´e E, Halliday M, Cocard M, and Kahle HG ( 1995). Airborne gravimetric survey of Switzerland.Vermessung, Photogrammetrie, Kulturtechniek , Vol. 4, pp. 248–253

[9]

Hehl K, Bastos L, Cunha S, Forsberg R, Olesen AV, Gidskehaug A, Meyer U, Boebel T, Timmen L, Xu G, and Nesemann M (1997). Concepts and first results of the AG-MASCO project. Proceedings of the International Sympos ium on Kinematic Systems in Geodesy, Geomatics and Navigation (KIS97), pp. 557–563, Banff, Canada.

[10]

Hwang C, Hsiao YS, Shih HC, Yang M, Chen KH, Forsberg R, and Olesen AV (2007). Geodetic and geophysical results from a Taiwanairborne gravity survey: Data reduction and accuracy assessment. Journal of Geophysical Research, 112(B4, B04407).

[11]

Senobari M S (2010). New results in airborne vector gravimetry using strap down INS/DGPS. Journal of Geodesy, Vol. 84, pp. 277–291.

[12]

Groves P D (2008), "Principles of GNSS, Inertial, and Multi sensor Integrated Navigation Systems", British Library Cataloguing in Publication Data, pp. 523, ISBN-13: 978-1-58053-255-6.

[13]

Bruton A M (2000), "Improving the Accuracy and Resolution of SINS/DGPS Airborne Gravimetry ", A Thesis Submitted To The Faculty Of Graduate Studies In Partial Fulfillment Of The Requirements For The Degree Of Doctor Of Philosophy, Department Of Geomatics Engineering, Calgary, Alberta , December, 2000.

[14]

Forsberg R, and Olesen A V, (2010), Airborne Gravity Field Determination, G. Xu (ed.), Sciences of Geodesy – I, DOI 10.1007/978-3-642-11741-1_3, Springer-Verlag Berlin Heidelberg 2010

[15]

Sander S, Argyle M, Elieff S, Ferguson S, Lavoie V, and Sander L (2005). “The AIRGrav Airborne Gravity System”. Sander Geophysics Ltd.

[16]

http://www.canadianmicrogravity.com/index.php?option=com_content&view=article&id=71:gt-1a-airborne-gravimeter&catid=38:rokstories, 11/25/2012

[17]

www.apgeophysics.com, 11/27/2012

[18]

www.LaCosteRomberg.com , 11/30/2012

[19]

www.microglacoste.com, 11/29/2012 [20]