สสเรอง: กองบรรณาธการ

ภาพ: ชมพล พนจธนสาร

มภาษณ

ดร.เสาวรจ รตนคำ ฟ“10 อตสาหกรรมเปาหมายกบการยกระดบประเทศ”

ดร.เสาวรจ รตนคำ ฟ“10 อตสาหกรรมเปาหมายกบการยกระดบประเทศ”

การศกษา • ปรญญาเอกเศรษฐศาสตรมหาวทยาลยเมลเบรนประเทศออสเตรเลย

• ปรญญาโทเศรษฐศาสตรมหาวทยาลยวอชงตนประเทศสหรฐอเมรกา

• ปรญญาโทเศรษฐศาสตร(เศรษฐศาสตรประยกต)มหาวทยาลยโอไฮโอประเทศสหรฐอเมรกา

• ปรญญาตร(เกยรตนยมอนดบ2)รฐศาสตร(ความสมพนธระหวางประเทศ)จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ประวตการทำ งาน • ป2557–ปจจบนนกวชาการอาวโสสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย(ทดอารไอ)

page 81_40-53.indd 40 3/8/2559 BE 1:17 PM

M T E Cเมษายน - มถนายน 2559 41

เอกสารการประชมคณะรฐมนตร เมอวนท17 พฤศจกายน 2558 [1] ระบวา ประเทศไทยสามารถผลกดนการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ (S-curve) ได 2 รปแบบ คอ First S-curve ซงเปนการลงทนในกลมอตสาหกรรมทมอยแลวในประเทศ เพอเพมประสทธภาพการใชปจจยผลต การลงทนชนดนจะสงผลตอการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจในระยะสนและระยะกลาง อยางไรกตามกลมอตสาหกรรมในปจจบนไมเพยงพอทจะทำาใหเศรษฐกจของประเทศไทยเตบโตไดอยางกาวกระโดด

จงจำาเปนตองมการพฒนาS-curveในรปแบบท2คอNewS-curveควบคไปดวยซงเปนรปแบบของการลงทนในอตสาหกรรมใหม เพอเปลยนรปแบบสนคาและเทคโนโลย อตสาหกรรมใหมหรออตสาหกรรมอนาคตเหลานจะเปนกลไกทสำาคญในการขบเคลอนเศรษฐกจ (new growth engines) ของประเทศ ทงนการตอยอดอตสาหกรรมเดมจะสามารถเพมรายไดของประชากรไดประมาณรอยละ70จากเปาหมายสวนอกรอยละ30จะมาจากอตสาหกรรมใหม

กลมอตสาหกรรมเดม (First S-curve) ประกอบดวย 1) อตสาหกรรมยานยนตสมยใหม(Next–GenerationAutomotive) 2) อตสาหกรรมอเลกทรอนกสอจฉรยะ(SmartElectronics) 3) อตสาหกรรมการทองเทยวกลมรายไดดและการทองเทยวเชงสขภาพ (Affluent, Medical and WellnessTourism) 4) อตสาหกรรมการเกษตรและเทคโนโลยชวภาพ(AgricultureandBiotechnology) 5) อตสาหกรรมการแปรรปอาหาร(FoodfortheFuture)

กลมอตสาหกรรมใหม (New S-curve) ประกอบดวย 1) อตสาหกรรมหนยนต(Robotics)1

2) อตสาหกรรมการบนและโลจสตกส(AviationandLogistics) 3) อตสาหกรรมเชอเพลงชวภาพและเคมชวภาพ(BiofuelsandBiochemicals) 4) อตสาหกรรมดจทล(Digital) 5) อตสาหกรรมการแพทยครบวงจร(MedicalHub)

ท ง น 1 0 อ ต ส าหก ร รม เ ป า หม าย เ ป น อตสาหกรรมทมศกยภาพและเปนทสนใจของ นกลงทนทวโลก ซงจะมบทบาทสำาคญในการผลกดนเศรษฐกจของไทยในอนาคต คณะรฐมนตรจงมมตเหนชอบในหลกการเกยวกบขอเสนอดงกลาวจงมอบหมายใหสำานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทนไปพจารณาศกษาวเคราะหในรายละเอยดเพอจดทำานโยบายสงเสรมการลงทนตอไป

นอกจากนยงมมาตรการทเกยวของกบกระทรวงการคลงเปนมาตรการทางดานสทธประโยชนทางภาษและการสนบสนนเงนทนประกอบดวย1)มาตรการ

สนบสนนในภาพรวม2)มาตรการสนบสนนคลสเตอรยานยนตสมยใหม (Next–Generation Automo-tive)3)มาตรการสนบสนนคลสเตอรการเกษตรและเทคโนโลยชวภาพ(AgricultureandBiotechnol-ogy)4)มาตรการสนบสนนคลสเตอรหนยนต(Robot-ics)และ5)มาตรการสนบสนนคลสเตอรการบนและโลจสตกส(AviationandLogistics)

วารสารฉบบน ขอเชญคณผอานมารบฟงทศนะเกยวกบนโยบายนในมมมองของนกเศรษฐศาสตรดร.เสาวรจ รตนคำาฟ นกวชาการอาวโส สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย(ทดอารไอ)คะ

1 เอกสารอนอาจระบจำาเพาะลงไปกวาน เชน หนยนตเพออตสาหกรรม

page 81_40-53.indd 41 3/8/2559 BE 1:17 PM

M T E Cเมษายน - มถนายน 255942

กองบรรณาธการ: การทรฐบาล พลเอก ประยทธ จนทรโอชา เหนชอบขอเสนอเรอง 10 อตสาหกรรมเปาหมาย และ มแผนใหจดทำ นโยบายสงเสรมการลงทน เพอตองการขบเคลอนเศรษฐกจไทยใหกาวกระโดดเทยบชนกบประเทศทพฒนาแลวนน อาจารยคดวานโยบายนจะยงคงมตอไปหรอไม หากมการเปลยนแปลงรฐบาลดร.เสาวรจ:นโยบายนอาจมตอไปหรอไมกไดขนอยกบรฐบาลชดใหมเชนเดยวกบนโยบายอนๆทผานมาเมอเปลยนรฐบาลทบอยครงทนโยบายกเปลยนตาม

ประเทศไทยไมเหมอนสงคโปรทมผนำาทอยในตำาแหนงนานและมการกำาหนดเปาหมายวาอก5-10ปจะตองบรรลเปาหมายอะไรเราไมมนโยบายขบเคลอน(policyroadmap)ทชดเจนและไมมการกำาหนดเปาหมายความสำาเรจทชดเจนและตอเนองอกทงพลเอกประยทธบอกวาจะมเลอกตงในปพ.ศ.2560กทำาใหไมมนใจวาเมอมรฐบาลใหมมาจะมการเปลยนแปลงอะไรอกหรอไม

กองบรรณาธการ: การกำ หนดนโยบาย 10 อตสาหกรรมเปาหมายใชวธ คด เดยวกบโครงการพฒนาพนทชายฝงทะ เลตะวนออกหรออส เทรนซบอรด (Eastern Seaboard Development Program) เมอ 30 กวาปกอนหรอไม เพราะโครงการอสเทรนซบอรดทำาใหบางจงหวดภาคตะวนออก ไดแก ชลบร ฉะเชงเทรา โดยเฉพาะระยอง กลายเปนเขตรงโรจนดานพลงงาน ประเทศกาวกระโดดโดยมตวเลข GDP2 เพมสงขน

ดร.เสาวรจ: บรบทในแงเวลาและเหตผลของประเทศไทยในป พ.ศ. 2525 คอประเทศไทยตองการปรบโครงสรางทางเศรษฐกจจากการพงพาเกษตรกรรมสการเปนประเทศอตสาหกรรมในขณะนน กรงเทพมความแออดและทาเรอคลองเตยกเปนเพยงทาเรอแมนำาซงมขอจำากดดงนนการขยายตวกตองไปสเมองทตดกบชายฝงทะเล ซงเออตอการมทาเรอนำาลก โครงการอสเทรนซบอรดสำาเรจเพราะตอบโจทยในเรองโครงสรางพนฐานและสงอำานวยความสะดวกตางๆ อกทงพนทกอยไมไกลจากกรงเทพมากนก ทสำาคญคอ มาบตาพด จงหวดระยอง เปนแหลงทกาซธรรมชาตจากอาวไทยซงถกสงมาตามทอใตทะเลมาขนฝงทน แลวนำามาใชในการผลตกระแสไฟฟา เปนเชอเพลงหรอเปนวตถดบเพอปอนอตสาหกรรมหนก สวนแหลมฉบง จงหวดชลบร เปนแหลงทตงของอตสาหกรรมเบา ซงมทาเรอแหลมฉบงในการขนสงสนคาระหวางประเทศ แตปจจบน บรบทเปลยนไปแลว หากประเทศไทยตองการดงดดการลงทนจากตางประเทศเพอพฒนา 10 อตสาหกรรมเปาหมายประเทศไทยจำาเปนตองสรางแรงงานทกษะสงดานวจยพฒนาและนวตกรรม เพอสนบสนนการเตบโตของอตสาหกรรมทอยบนฐานความรเหลาน

กองบรรณาธการ: กรณของโครงการ อสเทรนซบอรดไดมการออกกฎหมาย เพอรบประกนวาโครงการนตองดำ เนนไปไหมครบดร.เสาวรจ: กรณโครงการอสเทรนซบอรด มการออกระเบยบสำานกนายกรฐมนตรวาดวยการพฒนาพนทบรเวณชายฝงทะเลภาคตะวนออกพ.ศ. 2528กำาหนดใหมคณะกรรมการพฒนาพนทบรเวณชายฝงทะเลภาคตะวนออก(กพอ.)ทำาหนาทกำากบดแลโดยมนายกรฐมนตรเปนประธานการทโครงการอสเทรน

2 GDP (Gross Domestic Product) หรอ ผลตภณฑภายในประเทศเบองตน (จดพ) เรยกอกอยางหนงวา ผลตภณฑมวลรวมในประเทศ หมายถง มลคาของสนคาและบรการขนสดทายทผลตขนไดภายในประเทศในชวงเวลาหนงๆ (สวนมากคดจากเวลาหนงป) โดยไมคำานงวาผลผลตนนจะผลตขนมาดวยทรพยากรของชาตใด มลคาของผลตภณฑภายในประเทศน คอมลคาทคำานวณขนเปนเบองตน ยงมไดหกคาเสอมราคาและภาษทางออมธรกจ (ทมา: พจนานกรมเศรษฐศาสตร แตงโดย รศ.ภราดร ปรดาศกด)

page 81_40-53.indd 42 3/8/2559 BE 1:17 PM

M T E Cเมษายน - มถนายน 2559 43

ซบอรดประสบความสำาเรจ เพราะพลเอก เปรม ตณสลานนท เปนนายกรฐมนตรทอยในอำานาจนาน3 อกทงยคนนมกลมเทคโนแครต4ทเกงทสดและมความสามารถในการบรหารจดการทำาใหสภาพฒน5มความแขงแกรงมาก สามารถวางแผนนโยบายระดบชาตและขบเคลอนนโยบายไปสการปฏบตไดเปนอยางด แมตอมาจะมปญหาเรองสงแวดลอม แตปญหานเกดจากความไมมประสทธภาพในการบรหารจดการของภาครฐในยคตอมา ทงในดานความออนแอในการบงคบใชกฎหมาย และความไมสามารถปรบตวไดทนตอการพฒนาทเกดขนอยางรวดเรวมากกวาคะ

กองบรรณาธการ: เหตใดจงเลอก 10 อตสาหกรรมนเปนอตสาหกรรมเปาหมายคะดร.เสาวรจ: กระทรวงการคลงวาจางบรษททปรกษาแมคคนซ แอนด คอมพาน (McKinsey &Company) ศกษา 10 อตสาหกรรมเปาหมาย โดยไดมการวเคราะหแนวโนมโลกอนาคตกบไทย และสมภาษณนกลงทนทงในและตางประเทศรวมประมาณ70 คน ไดขอสรปเปน 10 อตสาหกรรมเปาหมายโดยเปนการตอยอด 5 อตสาหกรรมเดม และเตม5 อตสาหกรรมใหมทคดวาประเทศไทยมศกยภาพทางการแขงขนเสรมเขามาคะ

แผนภาพการพฒนาอตสาหกรรมใหมมรากฐานมาจากการตอยอดอตสาหกรรมเดมดดแปลงจาก: http://cp-enews.com/cp_talk_view?topic=909

3 พลเอก เปรม ตณสลานนท นายกรฐมนตรคนท 16 ดำารงตำาแหนงตงแตวนท 3 มนาคม พ.ศ.2523 ถง 4 สงหาคม พ.ศ.2531 (ทมา : Wikipedia)4 เทคโนแครต (technocrat) หมายถง ผมความรดานการบรหารจดการระบบเศรษฐกจสมยใหมซงทำางานในหนวยงานภาครฐทมบทบาทสำาคญดานนโยบายเศรษฐกจ เชน ธนาคารแหงประเทศไทย สภาพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ซงตอมาคอ สำานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สภาพฒน) และสำานกงบประมาณ ฯลฯ สวนใหญจะเปนนกเศรษฐศาสตร หรออาจไดรบการฝกอบรมมาทางดานการบรหารธรกจดวย (ทมา: http://tdri.or.th/archives/download/publication/Dsnoh04.pdf)5 สภาพฒน มหนาทเสนอความเหนและคำาแนะนำาตลอดจนขอชแจงตอรฐบาลในเรองเกยวกบเศรษฐกจของประเทศ (ทมา: http://www.nesdb.go.th/Default.aspx?tabid=72)

page 81_40-53.indd 43 3/8/2559 BE 1:17 PM

M T E Cเมษายน - มถนายน 255944

กองบรรณาธการ: ภายหลงจากทได 10 อตสาหกรรมเปาหมายแลวหนวยงานใดบางทจะตองสานตอคะดร.เสาวรจ: จากขอมลทมในขณะนเปนเพยงขอมลกวางๆยงไมเหนขอมลการนำาไปปฏบตถาหากวา เราตองการเหน10อตสาหกรรมเปาหมายเกดขนจรงเราตองกำาหนดเปาหมายทชดเจนและตอเนอง และตองมผรบผดชอบชดเจน

จากการพดคยกบเอกชนกยงมขอสงสยเกยวกบอตสาหกรรมเปาหมายยกตวอยางเรองอตสาหกรรมดจทลเหตใดตองตงอตสาหกรรมดจทลทเชยงใหมและภเกต เพราะคลสเตอรทเกดขนมกเกดตามธรรมชาตเชน ซลคอนแวลลย (Silicon Valley) ซงเกดจากการทคนมารวมตวกนทำากจกรรมคลายๆกนเกดผล กระทบภายนอก(spillovereffect)6แตตวขบเคลอนหลกทสำาคญของอตสาหกรรมดจทลคอแรงงานมฝมอ(skilledlabor)ของคนททำางานดานน เรามแรงงานมฝมอเพยงพอทงในเชงคณภาพและปรมาณแลวหรอยง ถายง สงทตองทำาในระยะสนอาจนำาเขาแรงงานมฝมอจากตางชาตเขามาชวยอตสาหกรรม อกเรองคอ การวางระบบโครงสรางพนฐานใหดมคณภาพ เชนทำาใหการตดตอผานเครอขายความเรวสง (broad-band)เรวขนและมความเสถยรมากขนดงนนสวนตวคดวารฐไมควรกำาหนดเปนพนทใดพนทหนง

กองบรรณาธการ: กอนหนาทจะเกด 10 อตสาหกรรมราวครงป สำานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน (BOI) ไดประกาศกจกรรมเปาหมายในการดงดดนกลงทนใหเขาไปดำาเนนการในพนทเขตเศรษฐกจพเศษภายใตยทธศาสตรสงเสรมการลงทนระยะ 7 ป (2558-2564) โดยแบงกลมอตสาหกรรมเปาหมายเปน 13 ประเภท7 [2] เหตใดครงปตอมาจงปรบเปลยนจำานวนและอตสาหกรรมเปาหมายบางอยางครบดร.เสาวรจ: 13 อตสาหกรรมเปาหมายในเขตเศรษฐกจพเศษชายแดน เกอบครงหนงเปนอตสาหกรรมทใชแรงงานเขมขน (labor intensive)เชน เครองนงหม และเครองหนง ซงจากผลการวจยพบวากลมอตสาหกรรมสงออกทใชแรงงานเขมขนจะไมสนใจเขาไปลงทนอยในเขตเศรษฐกจพเศษชายแดนเพราะนอกจากตนทนเรองแรงงานทสงกวาประเทศเพอนบานแลว ประเทศไทยยงไมไดสทธพเศษทางภาษศลกากร (Generalized System of Prefer-ences, GSP)8 ในการสงออกไปยงประเทศคคาหลกเชน สหภาพยโรป แตถาเขายายฐานการผลตไปอยประเทศเพอนบาน ซงมแรงงานถกกวาประเทศไทยมากกวาครง แถมยงไดสทธพเศษทางภาษศลกากรอกดวย ดงนน จงไมมเหตผลทเขาจะเขาไปลงทนอย

6 บางแหงเรยกเกดผลกระทบลนไหล (spillover effect) หมายถงผลกระทบอนเกดจากการผลตหรอการบรโภคของ หนวยเศรษฐกจหนงๆ ซงมไดมสวนโดยตรงในการผลตหรอบรโภคนน (ทมา: พจนานกรมเศรษฐศาสตร แตงโดย รศ.ภราดร ปรดาศกด)7 อตสาหกรรมทง 13 ประเภท ไดแก (1) อตสาหกรรมการเกษตร ประมง และกจการทเกยวของ (2) ผลตภณฑเซรามก ยกเวน earthen ware และกระเบองเซรามก (3) สงทอ เครองนงหมและเครองหนง (4) เครองเรอน หรอชนสวน (5) อญมณและเครองประดบ หรอชนสวน รวมทงวตถดบและตนแบบ (6) เครองมอแพทย หรอชนสวน (7) อตสาหกรรมยานยนต เครองจกรและชนสวน (8) เครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส (9) พลาสตก (10) ยา (11) โลจสตกส (12) นคมหรอเขตอตสาหกรรมอญมณและเครองประดบ หรอเขตอตสาหกรรมโลจสตกส (13) กจการสนบสนนการทองเทยว (ทมา: http://www.prachachat.net/news_detail.php?newsid=1433322890)8 ระบบสทธพเศษทางภาษศลกากร (Generalized System of Preferences, GSP) คอ การใหสทธประโยชนเปนกรณพเศษแกสนคาสงออกทสำาคญของประเทศกำาลงพฒนา ตามมตของการประชมสหประชาชาตวาดวยการคาและการพฒนา (UNCTAD) ครงท 2 ทกรงนวเดล ประเทศอนเดย เมอ พ.ศ.2511 ทงนกเพอเปนการชวยเพมรายไดจากการสงออกและเรงรดการขยายตวทางเศรษฐกจของประเทศกำาลงพฒนา โดยหลกการคอ ใหประเทศทพฒนาแลวลดหรอยกเวนภาษนำาเขาทเปนสนคาออกบางชนดจากประเทศกำาลงพฒนา แตเมอประเทศนนมการพฒนาไปในระดบหนง ประเทศพฒนาแลวอาจพจารณาตดสทธพเศษนได (ทมา: พจนานกรมเศรษฐศาสตร แตงโดย รศ.ภราดร ปรดาศกด)

page 81_40-53.indd 44 3/8/2559 BE 1:17 PM

M T E Cเมษายน - มถนายน 2559 45

ผลกระทบดานลบตอการพฒนาเทคโนโลยของอตสาหกรรมภายในประเทศ ประเทศไทยควรกำาหนดระยะเวลาทชดเจน เชน 5 ป 10 ป วาเราจะคอยๆ ลดการพงพาแรงงานตางดาวไรทกษะลง นอกจากน เดมสำานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทนพยายามทำางานรวมกบบรษททขอรบการสงเสรมใหชวยลดจำานวนแรงงานตางดาวไรทกษะลง ซงกทำาสำาเรจบางแตเมอมนโยบายเขตเศรษฐกจพเศษชายแดนกทำาใหนกลงทนสบสนวา ทศทางในการพฒนาอตสาหกรรมของไทยจะไปในทางไหนกนแนนอกจากน ยงทำาใหเกดความกงวลแกประเทศเพอนบานวาประเทศไทยจะไปแขงขนกบประเทศเพอนบานในอตสาหกรรมทใชแรงงานเขมขน

โดยสรปนโยบายเขตเศรษฐกจพเศษชายแดนไมควรถกใชเพอสนบสนนอตสาหกรรมทใชแรงงานเขมขน และเปาหมายของเขตเศรษฐกจพเศษชายแดนควรมงเนนการทำาใหเกดประโยชนตอทองถน และเสรมสรางความสามารถในการแขงขนของประเทศตวอยางเชน ทำาใหเกดมลคาเพมแกผลผลตเกษตร ทอยในพนท

กองบรรณาธการ: เคยไดยนคำ วา “เขตนวตกรรมพเศษ (Special Innovation Zone)” แนวคดนมทมาอยางไร แตกตางจากเขตเศรษฐกจพเศษอยางไร ดร.เสาวรจ: เขตเศรษฐกจพเศษของไทยเนนอตสาหกรรมทใชแรงงานเขมขนเปนหลกและไมเชอมโยงกบเศรษฐกจทองถน จงไมเกดประโยชนทชดเจนตอการพฒนาเศรษฐกจของประเทศดงนนจงตองการเหนเขตเศรษฐกจพเศษทเนนเรองนวตกรรมเพอสรางมลคาเพมเรยกวาเขตนวตกรรมพเศษ

“เขตเศรษฐกจพเศษเปนเพยงเครองมอหนง ทชวยใหเศรษฐกจเตบโตแตไมสามารถทดแทนนโยบายระดบชาตได”

ในเขตเศรษฐกจพเศษชายแดน ขณะทอตสาหกรรมทใชแรงงานเขมขนทไดประโยชนจากเขตเศรษฐกจพเศษชายแดนคอ อตสาหกรรมทเนนขายในประเทศเปนหลก เพราะไมตองเสยภาษถง8ปและยงไดลดหยอนตออก5ป

หลงจากทประกาศนโยบายเขตเศรษฐกจพเศษชายแดนไปไดชวงหนงรฐบาลเองกรวานกลงทนตางชาตไมไดสนใจเขาไปลงทนอยในเขตเศรษฐกจพเศษชายแดนรฐบาลจงประกาศเพม10กจการเปาหมายในเขตเศรษฐกจพเศษชายแดน

แทจรงแลวแนวคดเขตเศรษฐกจพเศษชายแดนมมานานแลว เพราะตองการใชความไดเปรยบจากแรงงานในพนทชายแดนทมคาจางตำาในยคนนแนวคดการตงเขตเศรษฐกจพเศษชายแดนจงเหมาะสำาหรบอตสาหกรรมทใชแรงงานเขมขน อยางเชน เครองนงหม เพราะจะไดมตนทนการผลตตำา แตหลงจากทประเทศไทยมนโยบายระดบชาตเรองคาแรงขนตำา300บาทตอวนจงเกดคำาถามวาทำาไมอตสาหกรรมทใชแรงงานเขมขนจะตองไปอยชายแดน เพราะตนทนคาแรงทชายแดนไมไดตำาอกตอไป

ทงน เขาใจวา รฐบาลอาจมความกงวลเรองความมนคง จงอยากจำากดใหแรงงงานตางดาวไปอยชายแดน แตในทางปฏบต เราจะไมสามารถจำากดแรงงานตางดาวใหอยในพนทชายแดนได ตราบใดทประเทศไทยยงไมมนโยบายระดบชาตเกยวกบแรงงานตางดาวไรทกษะทชดเจนและการบงคบใชกฎหมายทยงไมเขมแขง

เราควรมนโยบายระดบชาตเกยวกบแรงงานตางดาวไรทกษะทชดเจน วาเราตองการลดการพ งพาแรงงานต างด าวไร ทกษะลง เน องจากการสนบสนนการใชแรงงานตางดาวไรทกษะสง

page 81_40-53.indd 45 3/8/2559 BE 1:17 PM

M T E Cเมษายน - มถนายน 255946

หวใจของเขตนวตกรรมพเศษคอ ทำาอยางไรใหมมลคาเพม การสรางมลคาเพมไดกตองมเรองขององคความรการวจยและพฒนาและเทคโนโลยทงนไมไดหมายถงเฉพาะอตสาหกรรมทไฮเทค เกษตรกม นวตกรรมไดกลาวคอทำาอยางไรใหสนคาเกษตรทปลกอยในจงหวดสามารถเพมมลคาได ซงการทำาเชนนไดตองอาศยองคความรยกตวอยางเชนโครงการiTAP(Industrial Technology Assistance Program)ของสวทช.กเคยเขาไปชวยนอกจากนอตสาหกรรมทเขาไปอยในพนทตองมการเชอมโยงกบผลผลตในทองถนจงจะทำาใหเกดประโยชนตอทองถน

ธนาคารโลก(WorldBank)เคยศกษาและแสดงใหเหนอยางชดเจนวา ในโลกนมเขตเศรษฐกจพเศษจำานวนมาก แตทประสบความสำาเรจจรงมจำานวนนอย เพราะสวนใหญเกดขนโดยเหตผลทางการเมองมากกวาเหตผลทางเศรษฐกจ

ตวอยางทประสบความสำาเรจคอ เขตเศรษฐกจพเศษทเมองเซนเจน (Shenzhen) ประเทศจนสมยเตงเสยวผง ซงตองการใชเปนพนททดลองนโยบายเศรษฐกจแบบตลาด เนองจากในยคนนจนมการวางแผนเศรษฐกจจากสวนกลาง เขตเศรษฐกจพเศษเซนเจนนบไดวาประสบความสำาเรจ เนองจากอตสาหกรรมมการเปลยนแปลงจากชวงแรกทเนนใชแรงงานเขมขนสามารถพฒนาไปสอตสาหกรรมทใชเทคโนโลยระดบสงเพมขนและมอตราการเตบโตทางเศรษฐกจเฉลยมากกวา26%ตอปในชวง30ปทผานมา อกตวอยางหนงคอ เขตเศรษฐกจพเศษทสงคโปรทสามารถเปลยนจากอตสาหกรรมทเนนใชแรงงานเขมขนไปสอตสาหกรรมทใชความรเขมขนและทำาใหกลายเปนประเทศทพฒนาแลวภายในเวลาประมาณ30ป

อยางไรกดเขตเศรษฐกจพเศษเปนเพยงเครองมอหนงทชวยใหเศรษฐกจเตบโต แตไมสามารถทดแทนนโยบายระดบชาตไดสงคโปรมนโยบายระดบชาตเรองทนมนษย (human capital) การศกษา นวตกรรม การวจยและพฒนาทชดเจนทำาใหเกดการขบเคลอนไปในทศทางทตองการ

นอกจากน ธนาคารโลกยงบงชไวอยางชดเจนวาเครองมอนมไวใชแกไขจดออนบางอยาง ตวอยางเชนลาวพมาเวยดนามและกมพชาซงยงเปนประเทศทยงมโครงสรางพนฐานไมพรอม ระบบราชการกลาชาและไมมประสทธภาพดงนนจงใชเขตเศรษฐกจพเศษเปนตวปลดลอกจดออนทเกดขนในประเทศ

กองบรรณาธการ : ดร .สม เกยร ต ตงกจวานชย ประธานทดอารไอ เคยกลาวไวในทำ นองวาหากแบงประเทศเปน 3 กลมคอ ประเทศรวย ประเทศรายไดปานกลาง และประเทศยากจน จะพบวาการไตจากประเทศยากจนขนเปนประเทศรายไดปานกลางทำ ไดงายกวาการไตจากประเทศรายไดปานกลางเปนประเทศรวย อาจารยชวยขยายความประเดนนดวยครบ

เตงเสยวผงภาพจาก : https://simple.wikipedia.org/wiki/Deng_

Xiaoping

page 81_40-53.indd 46 3/8/2559 BE 1:17 PM

M T E Cเมษายน - มถนายน 2559 47

“ตองการเหนคนไทยขายปญญาดงนน ทำ อะไรกไดทเนนเทคโนโลย

และการวจยและพฒนา”

แผนภาพแสดงประเทศทออกจากกบดกและยงตดในกบดกรายไดปานกลางภาพจาก : http://thaipublica.org/2015/11/thai-state-and-economic-development-somkiat/

การเตบโตทางเศรษฐกจของไทยทผานมาเกดจากการปรบโครงสรางเศรษฐกจจากเดมทพงพาภาคเกษตรกรรมเปนหลกมาสการใชภาคอตสาหกรรมการผลตทเนนการสงออก ซงสวนใหญเกดจากการเคลอนยายแรงงานจากภาคเกษตรกรรมมายงภาคอตสาหกรรมเปนหลก แตการทประเทศไทยจะกาวพนกบดกรายไดปานกลางนนจำาเปนตองเพมผลตภาพ (productivity) ซงตองอาศยการสรางนวตกรรมและการพฒนาเทคโนโลยซงทำาไดยากกวามากและใชเวลายาวนาน ในขณะทรฐบาลไทยสวนมากมกอายสน จงไมสนใจการยกระดบการผลตซงเปนเรองทเหนผลชา

ดร.เสาวรจ: ในป ค.ศ. 1960 มประมาณ 100ประเทศทเปนประเทศรายไดปานกลาง แตจนถงปค.ศ.2008มเพยง13ประเทศทหลดจากกบดกรายไดปานกลาง (middle income trap) ไปได แสดงถงการหลดจากกบดกนยาก การทประเทศรายไดปานกลางบางประเทศสามารถไตเปนประเทศรวยได สวนหนงเกยวของกบการเผชญกบภยคกคามทเดนชดและเรงดวนมากเชนเกาหลใตสงคโปรหรออสราเอลซงถาไมสามารถพฒนาประเทศได จะอยรอดยาก ทสำาคญประเทศเหลานนมผนำาทมวสยทศน รฐบาลมความมนคงอยในอำานาจยาวพอ และระบบราชการทมความสามารถ แตประเทศไทยมภยคกคามแบบคอยๆ มาถงคอ การกาวเปนสงคมสงอาย ซงคนสวนใหญรวมทงรฐบาลยงไมเหนผลกระทบชดเจน ดงนน จงอาจยงไมไดออกแรงดนรนอยางจรงจง จะเหนไดวาการแกไขปญหากบดกประเทศรายไดปานกลางจงไมใชเปนเพยงการแกไขปญหาเศรษฐกจ แตเปนปญหาการเมองดวยดงนนจงแกไขไดยาก

page 81_40-53.indd 47 3/8/2559 BE 1:17 PM

M T E Cเมษายน - มถนายน 255948

ปญหาของไทยแตกตางจากประเทศเพอนบานเชน กมพชา ลาว และพมา ซงยงคงเปนประเทศทยากจนและโครงสรางพนฐานยงไมคอยด โจทยหลกของประเทศเหลานนคอ ทำาอยางไรใหคนในประเทศมงานทำาและมรายไดดขน การทำางานในภาคเกษตรมรายไดนอยและผลตภาพตำาจงตองยายคนมาสภาคอตสาหกรรมใหมากขน เขตเศรษฐกจพเศษจงเปนเครองมอทประเทศเหลานนใชในการดงดดการลงทนจากตางประเทศ เนองจากชวยแกปญหาโครงสราง พนฐานทยงไมดและระบบราชการทไมมประสทธภาพ

แตไทยมโจทยทไมใชเรองการจางงาน แตเรากำาลงจะกาวเขาสสงคมผสงอายอยางสมบรณแบบอก 10 ปขางหนา การทเรามจำานวนคนแกเพมมากขนมจำานวนเดกลดนอยลงยอมหมายความวาเราไมสามารถขายแรงงานราคาถกไดตอไปสงทเราจะทำาไดคอขายปญญาวธการคอทำาอยางไรใหคนมการศกษาทสงขน มการใชเทคโนโลย เนนการวจยและพฒนาหากตองการทนจากตางประเทศกตองเปนเงนทนทมาพรอมกบเทคโนโลย

ยกตวอยางเรองของการบน สงคโปรเขาเปนศนยกลางทางการบน ในอดต สงคโปรทำาดานการซอมแซมเครองบนมาก ตอนนเขาไปอกขนแลวคอเนนทเทคโนโลยการออกแบบ เขาจงพยายามดงดด ใหบรษทตางชาตทมเทคโนโลยดานนเชนโบองเขามาลงทนในประเทศสวนประเทศไทยหากตองการทำาใหสนคาเกษตรมมลคาเพมทสงขน เราควรดตวอยางจากออสเตรเลย และนวซแลนด ซงเปนประเทศเกษตรกรรมทนสมยและเนนทการวจยและพฒนาและเนนการสงเสรมการลงทนจากตางประเทศทมาพรอมเทคโนโลย

โดยสวนตวตองการเหนคนไทยขายปญญา ดงนนทำาอะไรกไดทเนนเทคโนโลยและการวจยและพฒนา การจะทำาเชนนไดตองเพมเงนทนวจยและนก

วจยใหมจำานวนมากขน ปจจบนนกวจยสวนใหญอยในภาครฐถงเวลาทนกวจยในภาครฐตองทำางานเชอมกบเอกชนใหมากขน เพราะประเทศเราไมมนกวจยมากพอทจะทำางานในหองแลบทไมเชอมกบเอกชน เรากำาลงตดในกบดกรายไดปานกลาง และเรากกำาลงจะแกกอนรวยโดยอก10ปขางหนาเราจะเขาสสงคมสงอายอยางสมบรณแบบ เราตองนำาเทคโนโลยมาทำาเปนธรกจ (commercialize) ใหได สงทจะทำาใหเราหลดพนจากกบดกรายไดปานกลางคอ วทยาศาสตรเทคโนโลยและนวตกรรม

เงนสนบสนนของภาครฐทใหแกสถาบนวจย ของรฐหรอมหาวทยาลยของรฐควรตองมาจาก การแขงขน(competitivegrant)เพอเพมประสทธภาพในการทำางาน ตวอยางเชน รฐบาลควรสนบสนนเงนสำาหรบรายจายหลก(coreexpenditure)เพยง1ใน3 ขณะทสถาบนวจยตองหารายไดจากเอกชนอก1ใน3 และเมอสถาบนวจยสามารถหารายไดจากเอกชนไดรฐบาลกจะสนบสนนเงนทเทากบรายไดทหามาได ในมมมองของนกเศรษฐศาสตรนคอ การแขงขน ซงจะทำาใหการทำางานมประสทธภาพมากขน

กองบรรณาธการ: การนำ เทคโนโลยมาทำ เปนธรกจจำ เปนตองไดผลตอบแทนอยในรปของตวเงนไหมครบ หรอวาถาเกดประโยชนตอสงคมซงอาจไมเหนเปนตวเงนทชดเจนกไดครบดร.เสาวรจ: หากสามารถนำาเทคโนโลยมาทำาใหเกดประโยชนตอสงคม ซงไมเหนเปนตวเงนทชดเจนกทำาไดคะแตตองมการประเมนผลทเขมขนเพอใหเกดวนยเปาหมายและภารกจของสถาบนวจยตองชดเจนวาเปนการนำาเทคโนโลยมาทำาประโยชนเพอสงคมและสงคมไดรบประโยชนจรง เชนเดยวกน หากเปนสถาบนวจยทเนนการนำาเทคโนโลยมาชวยภาคธรกจ

“ถงเวลาทนกวจยในภาครฐตองทำ งานเชอมกบเอกชนใหมากขน”

page 81_40-53.indd 48 3/8/2559 BE 1:17 PM

M T E Cเมษายน - มถนายน 2559 49

กตองมผลงานทชดเจนวาสามารถชวยภาคธรกจไดและภาคธรกจไดประโยชนจรง

สงสำาคญคอ การไดงบประมาณจากภาครฐควรขนกบผลการดำาเนนงาน (performance-based)เปนเรองของการสรางความรบผดรบชอบ(account-ability)โดยกำาหนดผรบผดชอบและเปาหมายทชดเจนและสงมอบผลการดำาเนนงานตามทกำาหนดไวมากกวาคะ

กองบรรณาธการ: นอกจากเขตเศรษฐกจพเศษทใชเปนเครองมอชวยใหเศรษฐกจเตบโตแลว ยงมเครองมออนอกหรอไมครบทเราอาจใชเพอสรางมลคาเพมหรอนวตกรรม เพอยกระดบจากประเทศรายไดปานกลางไปสประเทศรำ รวยดร.เสาวรจ:มาตรการดานอปทาน(supplyside)เชนการเพมงบและบคลากรดานวจยและพฒนาการปรบปรงประสทธภาพการวจยและพฒนาในภาครฐและการจงใจใหเกดการลงทนดานวจยและพฒนาในภาคเอกชน สวนมาตรการดานอปสงค (demandside) เชน การใชมาตรฐานผลตภณฑและการจดซอจดจางภาครฐในการสงเสรมการพฒนาเทคโนโลยเครองมอหรอมาตรการเปนสงทสำาคญ แตสงทสำาคญกวาคอนโยบายระดบชาตทมเปาหมายทชดเจนและตอเนองและความสามารถในการขบเคลอนนโยบายไปสการปฏบต

กรณปกจงฮ (Park Chung-hee) อดตผนำาเกาหลใต เขาเชอวาการทำาใหประเทศหลดพนจากความยากจนไดมเพยงเรองการสรางเทคโนโลยและการศกษาดงนนจงมนโยบายในการสงเสรมเทคโนโลยและการศกษาอยางเตมทขณะเดยวกนดานนโยบายการพฒนาอตสาหกรรมเพอสงเสรมการสงออกและทดแทนการนำาเขา กมความชดเจนวา รฐสนบสนน

ปกจงฮ (Park Chung-hee) อดตประธานาธบดของเกาหลใตระหวางป ค.ศ. 1961-1979

ภาพจาก: https://en.wikipedia.org/wiki/Park_Chung-hee

“เงนสนบสนนของภาครฐทใหแกสถาบนวจยของรฐหรอมหาวทยาลยของรฐ

ควรตองมาจากการแขงขน (competitive grant)เพอเพมประสทธภาพในการทำ งาน”

page 81_40-53.indd 49 3/8/2559 BE 1:17 PM

M T E Cเมษายน - มถนายน 255950

บรษทขนาดใหญในชวงแรก ถาบรษทดำาเนนการไดดซงพจารณาจากตวชวดทชดเจนเชนตวเลขการสงออก หรอสวนแบงการตลาดกจะไดเงนสนบสนนตอแตถาทำาไมไดตามเปากจะไมใหเงนสนบสนนอกตอไป

กรณสงคโปรมองวาประเทศไมมทรพยากร ธรรมชาต สงเดยวทมคอทรพยากรมนษย ดงนน เขาจงลงทนอยางมากในดานการศกษาเพอสรางทรพยากรมนษยทมทกษะสงแตประเทศไทยยงไมมการกำาหนดเปาหมายทชดเจนและตอเนองดานการสรางทรพยากรมนษยทกษะสง ซงสำาคญมากเพราะไมมประเทศไหนในโลกทหลดพนจากกบดกรายไดปานกลางโดยไมมเทคโนโลยและไมมการศกษาทด

กองบรรณาธการ: ประเทศไทยควรตงเปาหมายอะไรคะดร.เสาวรจ:หากประเทศไทยตองการหลดพนจากกบดกรายไดปานกลางประเทศไทยตองมเปาหมายทชดเจนและตอเนองในการพฒนาคณภาพการศกษาและการสรางเทคโนโลยและทสำาคญกลไกในการขบเคลอนนโยบายเพอนำาไปสการปฏบตตองมการตดตามและประเมนผลเปนประจำาทกป และนำาผลทไดมาใชในการปรบปรงการทำางานเพอใหสามารถบรรลผลไดตามทกำาหนด

ยกตวอยางเชน ประเทศไทยควรมเปาหมายวา จะมสดสวนเงนลงทนดานวจยและพฒนาตอ GDP เพมขนจนทดเทยมกบประเทศอตสาหกรรมใหม และยกระดบผลตภาพแรงงานอยางตอเนอง เพอให หลดพนจากกบดกรายไดปานกลาง ซงเปาหมาย ทกำาหนดไวน ไมควรเปลยนแปลงตามรฐบาลทเปลยนแปลงไปซงสวนใหญอายสน และการดำาเนนงานควรทำาอยางตอเนอง โดยมหนวยงานทตองรบผดชอบการดำาเนนงานอยางชดเจน หนวยงาน ทรบผดชอบนควรเปดเผยผลการดำาเนนงานตอสาธารณะเปนประจำาทกป การทำางานในลกษณะนไดหมายความวา เราตองการระบบราชการทเขมแขงและมความสามารถ

กรณของสงคโปรเปนตวอยางของประเทศทมระบบราชการทเขมแขงและมความสามารถเมอเรวๆน สงคโปรตงเปาวาในอก5-10ปขางหนาจะเปน“TheBest”ดานเทคโนโลยมการตงเปาหมายวาอยากไดรางวลโนเบลเกดขนในสงคโปรหนวยงานทเกยวของกมาทำางานรวมกนและมมาตรการสนบสนนตางๆออกมา เชน การใหเงนทนวจยแกนกวจยชนนำาระดบโลกจำานวน5ลานเหรยญสงคโปรเปนเวลา5ปเพอตง หองแลบทสงคโปร การจงใจใหทมหองแลบจาก มหาวทยาลยดงๆระดบโลก(เชนMITและBerkeley) เขามาทำางานรวมกบมหาวทยาลยสงคโปรและการกระตน ใหเดกสงคโปรสนใจวทยาศาสตรและเทคโนโลยโดยการจดกจกรรมตางๆเชนนทรรศการ

เมอรไลออน (Merlion) ประเทศสงคโปร

page 81_40-53.indd 50 3/8/2559 BE 1:17 PM

M T E Cเมษายน - มถนายน 2559 51

กองบรรณาธการ: วธคดของสงคโปรเปนวธคดของประเทศทรวยแลวหรอเปลาครบ เพราะคนเขามการศกษาดอยแลวแตรางวลโนเบลทำ เพอเปนเกยรตแกประเทศตวเอง เนองจากรางวลโนเบลไมไดเปนตวชวา ประเทศนนๆ พฒนาแลว เชน กรณของปากสถาน เปนตนดร.เสาวรจ: ทกลาวเชนนเพยงอยากชวาประเทศควรมเปาหมายในการยกระดบการพฒนาของตนไมใชทำาแบบเดมไปเรอยๆ วธคดของสงคโปรคอ ตองการเปนประเทศทมเทคโนโลยชนแนวหนา เพราะเขารวาตอใหรวยแลวกสามารถลดระดบลงมาไดดงนนทำาอยางไรถงใหตวเองอยในระดบเดมไดเขาเลยตองการเอาชนะเกาหลใตและไตหวนทางดานเทคโนโลย ซงทกคนกคดไปในแนวเดยวกน

คนเกาหลใตจะมเรองผลตภาพ (productivity) เทคโนโลย และวจยและพฒนาซมอยในดเอนเอ ซงทำาใหนกการเมองไมกลาตดงบเรองวทยาศาสตรและเทคโนโลย เพราะรดวาเกาหลใตมวนนไดเพราะวทยาศาสตรและเทคโนโลย

ประเทศไทยมความสามารถทางเทคโนโลยในระดบหนงทไมสงมาก ในระยะสน การพฒนาทางเศรษฐกจอาจเนนการสรางความตระหนกรใหธรกจมการปรบปรงกระบวนการผลตมากขน เชน การใสใจเรองระบบการผลตแบบลน (leanmanufacturing)หรอการปรบปรงการทำางานใหดขนดวยหลกไคเซง(kaizen) ซงจะชวยลดตนทนและเพมประสทธภาพในการผลตไดแตในระยะยาวการทประเทศจะหลดพนจากกบดกรายไดปานกลาง จำาเปนตองมการวจยพฒนาและนวตกรรมเพอสรางมลคาเพมใหสงขน

กองบรรณาธการ: ในการพฒนาประเทศ มกกลาวกนวา GDP ตองเตบโต แตถาเปน กรณท GDP ไมเพมมากนก แตการกระจาย รายไดของคนในสงคมเปนธรรมมากขน จะกลาวไดหรอไมครบวาประเทศพฒนามากขนแลว

ดร.เสาวรจ: เมอพดถง “การเตบโต (growth)” เราควรมงไปท“sustainedandinclusiveeconomic growth” ซงไมใชการเตบโตทางเศรษฐกจในระยะสนทฉาบฉวย แตเปนการเตบโตทางเศรษฐกจทยงยนและทวถง ซงทำาใหลดความไมเทาเทยมกนทางรายได (income inequality) และเพมรายได ตอหวของประชากร(GDPpercapita)ในระยะยาวดวย โดยนโยบายทอาจชวยทำาใหเกดทงสองอยางไดเชน นโยบายดานการศกษาทสงเสรมใหประชาชนในประเทศมอตราการจบการศกษาในระดบมธยมปลายและมหาวทยาลยทสงขน ไดรบการศกษาทมคณภาพมากขนและสามารถเขาถงการศกษาไดอยาง เทาเทยมกน

ในทางตรงกนขาม หากเศรษฐกจไมเตบโต แตตองการลดความเหลอมลำา นนหมายความวา การทคนมรายไดนอยจะมรายไดเพมขน กตองเปน การเอามาจากคนทมรายไดมากกวาเทานนซงจะทำาใหเกดความขดแยงกน

กองบรรณาธการ: ขอยอนกลบไปเรองการนำาเทคโนโลยมาทำาเปนธรกจ เคยมกรณทนำาเทคโนโลยทพฒนาขนไปเสนอตออตสาหกรรมเพอใชแทนเทคโนโลยทมอยเดม เนองจากเทคโนโลยใหมสามารถชวยอตสาหกรรมลดตนทน แถมเปนมตรตอสงแวดลอม แตอตสาหกรรมกลบปฏเสธเทคโนโลยใหม ในมมมองของนกเศรษฐศาสตรคดวาเปนเพราะอะไรคะดร.เสาวรจ: ในทางเศรษฐศาสตรสงทจะเปลยนพฤตกรรมคนคอแรงจงใจกรณนแรงจงใจอาจยงไมมพอหรอเขายงไมเชอมนแสดงวาเทคโนโลยใหมยงไมตอบโจทยอตสาหกรรม หรออาจไมใชปญหาเรงดวนของเขา นกวจยอาจตองปรบวธการโดยอาจถามจากอตสาหกรรมวาปญหาของเขาคออะไรและนกวจยจงนำาเทคโนโลยทมอยไปชวยแกปญหา

page 81_40-53.indd 51 3/8/2559 BE 1:17 PM

M T E Cเมษายน - มถนายน 255952

นกวชาการTDRIเองกตองปรบตวสนใจผทเปน ลกคาของตน การทหนวยงานเราทำาวจยเชงนโยบาย เรากพยายามเสนอนโยบายแกรฐบาล แตเนองจาก รฐบาลอายสนเราจงจำาเปนตองสอสารกบคนทวไปดวย ทำาใหตองปรบเปลยนวธคด เชน การเขยนบทความ เราตองพจารณาวาคนอานคอใคร เราตองการจะสงสารสำาคญอะไรใหเขา โดยคดในแงมมของเขาวา เขาอยากรอะไร ซงการปรบเปลยนกใชเพยงคน ไมกคน เรามทมการจดการความร (Knowledge Management, KM) ทำาหนาทนำางานวจยไปยอยใหงายและสรางอนโฟกราฟกสใหนาสนใจ ซงกทำาไดสำาเรจในระดบหนง

กองบรรณาธการ: มาตรการสงเสรมการลงทนทนกลงทนจะไดรบมขอหนงทใหสทธพเศษแกผลงทนตางชาตมสทธถอครองทดน 99 ป [3] อาจารยคดอยางไรเกยวกบเรองนคะดร.เสาวรจ: จรงๆแลวจดขายในการดงเงนลงทนโดยตรงจากตางชาต(ForeignDirectInvestment,FDI)เขามามากๆในยคนสงทเราตองสรางคอจำานวนบคลากรดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยกลาวคอเราตองขายปญญา จดทสงคโปรสามารถดงดดนกลงทนจากตางประเทศไดเพราะมแรงงานมฝมอจำานวนมากไมใชเพราะมทดนใหซอหรอเชายาวๆ เพราะเขาเปนประเทศเลกนดเดยว

การทำาวจยและพฒนา เทคโนโลย และนวตกรรม จำาเปนตองใชแรงงานทกษะสง ดงนน จดทควรใชในการดงดดคอ การมแรงงานทกษะสงทมคณภาพมากกวา เพราะตอใหเราอนญาตใหนกลงทนสามารถถอครองทดนไดถง 100 ป แตถาไมมแรงงานทกษะสงกไมอาจทำาใหเมองไทยเนอหอมได เพราะประเทศไหนๆ กสามารถใหแรงจงใจเรองทดนได ประเทศเพอนบานกทำาเชนน โดยรอบแรกใหถอครอง 50 ป รอบทสองตอไดอก 50 ป ดงนนการใหสทธถอครองทดนจงไมใชเรองแปลก แตสงสำาคญคอ เราตองฉลาดพอทจะเลอกนกลงทนตางชาตทเขามาพรอมเทคโนโลย และทำาใหเกดการเชอมโยงกบการพฒนาเทคโนโลยของไทย

กองบรรณาธการ: สมมตวาประเทศไทยทำางานอยางหนกจนกระทงเกดการกาวกระโดดทางเทคโนโลยในอตสาหกรรมเปาหมายได แตมขอสงสยวาประเดนเรองเขตการคาเสรขนาดใหญ (mega FTA block) เชน ความตกลงหนสวนทางเศรษฐกจแหงภาคพนแปซฟก (Trans-Pacific Partnership, TPP) จะมสวนขดขวางใหเรา “ขายสนคาไมออก แมสนคาคณภาพด” หรอไมครบ?ดร.เสาวรจ: กคงไมขนาดนนคะ แตประเทศไทยไมไดมตลาดในประเทศทมขนาดใหญมากนก ดงนนการสงออกจงเปนตวขบเคลอนทางเศรษฐกจทสำาคญนโยบายดานการคาระหวางประเทศทชวยเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศจงเออตอการพฒนาทางเศรษฐกจ

การพฒนาประเทศเกยวของกบนโยบายหลายดานทงนโยบายการคาการลงทนการศกษาการพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลย การพฒนาอตสาหกรรมดงนน การกำาหนดนโยบายจงควรคดอยางเปนระบบเพอใหหนนเสรมซงกนและกนเชนหากประเทศไทยมองวา อตสาหกรรมอาหารแปรรปเปนอตสาหกรรมหลกของประเทศในการกำาหนดนโยบายทงดานการคาการลงทน การพฒนาเทคโนโลย และการศกษากตองสอดคลองและเออกนเพอสนบสนนการพฒนาอตสาหกรรมนใหมมลคาเพมทสงขน

ในอดตทผานมา การทประเทศไทยเปลยนจากการพงพาเกษตรกรรมมาเปนอตสาหกรรมอาศยความซบซอนเชงนโยบายนอยกวา แตการจะหลดจากกบดกรายไดปานกลางซงจำาเปนตองพฒนาไปสเศรษฐกจฐานความรตองการความซบซอนเชงนโยบายมากกวาและความสามารถในการบรหารจดการของระบบราชการทสงกวานคอเหตผลวาทำาไมการหลดพนจากกบดกรายไดปานกลางจงยาก

page 81_40-53.indd 52 3/8/2559 BE 1:17 PM

M T E Cเมษายน - มถนายน 2559 53

เอกสารอางอง1. เอกสารการประชมคณะรฐมนตร วนท 17 พฤศจกายน 2558 : http://www.thaigov.go.th/index.php/th/news-sum-mary-cabinet-meeting/item/97472-97472.html2. ให BOI 13 กลมอตสาหกรรม ใน 5 เขตพฒนาเศรษฐกจพเศษ (ขาว 4 มถนายน 2558) : http://www.prachachat.net/news_detail.php?newsid=14333228903. 10 อตสาหกรรมเปาหมาย: กลไกขบเคลอนเศรษฐกจเพออนาคต โดย ดร.คณศ แสงสพรรณ : http://thaipublica.org/2015/11/kanis-boi/

ตวอยางของประเทศทมนโยบายสอดคลองและเออกน เชนสงคโปรมเปาหมายวาจะลดการพงพาแรงงานตางดาวไรทกษะลงภายใน2ป สงทตามมาคอนโยบายดานแรงงานกำาหนดใหมการแบงประเภทของใบอนญาตทำางาน(workpermit)สำาหรบแรงงานตางดาวออกเปน5ประเภทจำาแนกตามระดบทกษะทแตกตางกนโดยแรงงานไรทกษะตองเสยคาธรรมเนยมและไมสามารถพาครอบครวไปได สวนแรงงานทมทกษะสงไมตองเสยคาธรรมเนยมและยงพาครอบครวไปไดซงวธการปฏบตจะแตกตางกน

กองบรรณาธการ: การทนกวชาการเสนอขอคดเหนเรองทเปนประโยชนแกผมอำ นาจในการกำ หนดนโยบาย แตไมไดรบการตอบรบ แตบางเรองทนกวชาการเหนวาไมควรทำ ผมอำ นาจกลบทำ ในฐานะนกวชาการมคดเหนอยางไรในกรณเชนนครบ

ดร.เสาวรจ: นกวชาการตองมจดยนชดเจนวา ขอเสนอตองอยบนพนฐานของขอมลหรอหลกฐานไมใชความรสกหากมขอคดเหนแยงกควรเสนอแนวคดทสรางสรรคหรอแนวทางแกปญหาไปดวยยกตวอยางเรองเขตเศรษฐกจพเศษทถอเปนโครงการสำาคญทรองรบยทธศาสตรดานตางๆ (flagship) ของรฐบาลการเขยนบทความเกยวกบเรองนครงแรกเกดจากความอดอดทคนสวนใหญเหนวานโยบายนดไปหมดแตจรงๆแลวนโยบายนมทงขอดและขอดอยขอดคอทำาใหเกดการพฒนาโครงสรางพนฐานตามชายแดนแตขอดอยคออตสาหกรรมเปาหมายไมควรเปนอตสาหกรรมทใชแรงงานเขมขนและอตสาหกรรมเปาหมายไมไดเชอมโยงกบการพฒนาเศรษฐกจของทองถนหรอเพมความสามารถในการแขงขนของประเทศโดยจดประสงคของการเสนอขอคดเหนกเพอตองการเหนนโยบายทเปนประโยชนตอสาธารณะ ดงนน กตองเสนอแนวทางแกไขสงทเปนอยใหดขนดวยคะ

page 81_40-53.indd 53 3/8/2559 BE 1:17 PM