ผลการศึกษาดูงาน เรื่อง...

28
ผลการศึกษาดูงาน เรื่อง การพัฒนาประเทศสู่การแข่งขันระดับสากล: Development Country to Global Competitiveness” ส่วนที่ 1 บทนา 1. ความเป็นมา โครงการพัฒนานักบริหารระดับสูง : ผู้บริหารส่วนราชการ (นบส.2) รุ่นที่ 8 ประจาปีงบประมาณ 2559 ได้กาหนดการศึกษาดูงานไว้ในหลักสูตร รวม 2 ครั้ง ครั้งที่ 1: จังหวัดน่าน และสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว (สปป.ลาว) ในระหว่างวันที่ 25 – 27 กุมภาพันธ์ 2559 โดยศึกษาดูงานดังนี(1) นโยบายการพัฒนาจังหวัดน่าน และโครงการปิดทองหลังพระตามแนวพระราชดารการแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อมและการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ รวมทั้งดูงานในโครงการพื้นที่ต้นแบบบูรณาการ แก้ไขปัญหาและพัฒนาพื้นที่จังหวัดน่านตามแนวพระราชดาริ อาเภอท่าวังผา จังหวัดน่าน (2) นโยบายพลังงานและการบริหารจัดการโครงการโรงไฟฟ้าถ่านหินหงสา สปป.ลาว ครั้งที่ 2 : ราชอาณาจักรสเปน ในระหว่างวันที่ 23 – 30 เมษายน 2559 โดยศึกษาดูงาน ดังนี(1) สภาพเศรษฐกิจและความสามารถในการแข่งขันของสเปน และความสัมพันธ์และความร่วมมือ ในการพัฒนาประเทศระหว่างสองประเทศ รวมทั้งการบริหารจัดการเมืองมรดกโลกโทเรโด (เมืองมาดริดและ เมืองโทเรโด) (2) การพัฒนาเมืองแห่งนวัตกรรมอัจฉริยะ และการจัดการสภาพการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศ (เมืองบาร์เซโลน่า) 2. กรอบการศึกษาดูงาน 2.1 ครั้งที่ 1: จังหวัดน่าน และ สปป.ลาว (1) เป้าหมาย: ได้รับองค์ความรู้เชิงประจักษ์และนาแนวคิดและการบริหารจัดการมาปรับใช้ในการ บริหารราชการในโอกาสที่เหมาะสมเพื่อร่วมกันผลักดันนโยบายของประเทศไปสู่ความสาเร็จ (2) จุดเน้น: “การบูรณาการด้านการบริหารเพื่อการพัฒนาและแก้ไขปัญหาในพื้นที่จังหวัดน่าน และพื้นที่ต่อเนื่องใน สปป.ลาว (ASEAN)” (3) ขอบเขตการศึกษาดูงาน ศึกษาในภาพรวมของพื้นที่เกี่ยวกับ สภาพเศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรม วิถีชิวิต แนวนโยบาย กลยุทธ์และการบริหารงานที่เอื้อต่อการสร้างสังคมที่มีคุณภาพและการพัฒนาอย่างยั่งยืน 1)นโยบายการพัฒนาจังหวัดน่าน (กลุ่มที่1) 2) การบูรณาการแก้ไขปัญหาและพัฒนาพื้นที่จังหวัดน่านตามแนวพระราชดาริในพื้นทีต้นแบบโครงการปิดทองหลังพระ (กลุ่มที่ 2)

Upload: others

Post on 09-Jan-2020

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ผลการศึกษาดูงาน เรื่อง การพัฒนาประเทศสู่การแข่งขันระดับ ... · จังหวัดน่าน

ผลการศกษาดงาน เรอง “การพฒนาประเทศสการแขงขนระดบสากล: Development Country to Global Competitiveness”

สวนท 1 บทน า 1. ความเปนมา

โครงการพฒนานกบรหารระดบสง : ผบรหารสวนราชการ (นบส.2) รนท 8 ประจ าปงบประมาณ 2559 ไดก าหนดการศกษาดงานไวในหลกสตร รวม 2 ครง

ครงท 1: จงหวดนาน และสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว (สปป.ลาว) ในระหวางวนท 25 – 27 กมภาพนธ 2559 โดยศกษาดงานดงน (1) นโยบายการพฒนาจงหวดนาน และโครงการปดทองหลงพระตามแนวพระราชด าร การแกไขปญหาสงแวดลอมและการอนรกษทรพยากรธรรมชาต รวมทงดงานในโครงการพนทตนแบบบรณาการแกไขปญหาและพฒนาพนทจงหวดนานตามแนวพระราชด าร อ าเภอทาวงผา จงหวดนาน (2) นโยบายพลงงานและการบรหารจดการโครงการโรงไฟฟาถานหนหงสา สปป.ลาว

ครงท 2 : ราชอาณาจกรสเปน ในระหวางวนท 23 – 30 เมษายน 2559 โดยศกษาดงาน ดงน (1) สภาพเศรษฐกจและความสามารถในการแขงขนของสเปน และความสมพนธและความรวมมอในการพฒนาประเทศระหวางสองประเทศ รวมทงการบรหารจดการเมองมรดกโลกโทเรโด (เมองมาดรดและเมองโทเรโด) (2) การพฒนาเมองแหงนวตกรรมอจฉรยะ และการจดการสภาพการเปลยนแปลงภมอากาศ (เมองบารเซโลนา)

2. กรอบการศกษาดงาน

2.1 ครงท 1: จงหวดนาน และ สปป.ลาว (1) เปาหมาย: ไดรบองคความรเชงประจกษและน าแนวคดและการบรหารจดการมาปรบใชในการบรหารราชการในโอกาสทเหมาะสมเพอรวมกนผลกดนนโยบายของประเทศไปสความส าเรจ (2) จดเนน: “การบรณาการดานการบรหารเพอการพฒนาและแกไขปญหาในพนทจงหวดนานและพนทตอเนองใน สปป.ลาว (ASEAN)” (3) ขอบเขตการศกษาดงาน ศกษาในภาพรวมของพนทเกยวกบ สภาพเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม วถชวต แนวนโยบาย กลยทธและการบรหารงานทเออตอการสรางสงคมทมคณภาพและการพฒนาอยางยงยน 1)นโยบายการพฒนาจงหวดนาน (กลมท1)

2) การบรณาการแกไขปญหาและพฒนาพนทจงหวดนานตามแนวพระราชด ารในพนท ตนแบบโครงการปดทองหลงพระ (กลมท 2)

Page 2: ผลการศึกษาดูงาน เรื่อง การพัฒนาประเทศสู่การแข่งขันระดับ ... · จังหวัดน่าน

2

3) การพลงงานของ ASEAN : นโยบายพลงงานและการบรหารจดการโครงการโรงไฟฟาถานหน

หงสา (กลมท 3) 4) การแกไขปญหาสงแวดลอมและการอนรกษทรพยากรธรรมชาต ของจงหวดนานในความ รวมมอภาคประชาสมคม (กลมท 4) 5) การพฒนาดานการทองเทยวในจงหวดนาน – สปป.ลาว : ศลปวฒนธรรมและทรพยากร การทองเทยวจงหวดนาน (กลมท 5)

(4) วธการ 1) ศกษาสภาพจรงในพนท ขององคกรและรบฟงการบรรยาย

2) การแลกเปลยนความรและประสบการณรวมกน ในกลมนกบรหาร, วทยากร และ ทปรกษาผทรงคณวฒ

2.2 ครงท 2: ราชอาณาจกรสเปน (1) หวขอ:การพฒนาประเทศสการแขงขนระดบสากล (Development Country to Global Competitive) (2) วตถประสงค: เพอใหนกบรหารไดศกษาและแลกเปลยนความคดเหนในดานตาง ๆ ดงน

1) การพฒนาเศรษฐกจและการเสรมศกยภาพทางการแขงขนของราชอาณาจกรสเปน 2) ความสมพนธ และความรวมมอในการพฒนาระหวางราชอาณาจกรสเปน และราชอาณาจกรไทย

3) การพฒนาเมองบารเซโลนา ใหเปนเมองอจฉรยะ (Smart City) 4) การบรหารจดการเกยวกบสภาพความเปลยนแปลงทางภมอากาศของโลก 5) การอนรกษ การพฒนาและการใชประโยชนแหลงศลปวฒนธรรมของประเทศสเปน (3) ขอบเขตเนอหา

1) แนวคดและการพฒนาเศรษฐกจและการสรางความสามารถทางการแขงขนของสเปนเพอ รองรบการเปลยนแปลงทางดานเศรษฐกจและการแขงขนในเวทโลก 2) ประวตความเปนมาดานความสมพนธระหวางประเทศและความรวมมอในการพฒนา ดานตาง ๆ ของราชอาณาจกรสเปนและไทย

3) การด าเนนการและการบรหารจดการเมองบารเซโลนาดวย นวตกรรมและการประยกตใช เทคโนโลยหรอขอมลสารสนเทศและการสอสาร ในการเพมประสทธภาพและคณภาพของ บรการชมชน เพอชวยลดตนทน และลดการบรโภคของประชากร โดยยงคงเพม ประสทธภาพการบรการไวได

4) การบรหารจดการและการวางแผนในการรองรบความเปลยนแปลงสภาพภมอากาศของ ประเทศสเปน

5) การอนรกษและการบรหารจดการแหลงศลปวฒนธรรม และการใชประโยชนในดาน ตาง ๆ ของประเทศสเปน

Page 3: ผลการศึกษาดูงาน เรื่อง การพัฒนาประเทศสู่การแข่งขันระดับ ... · จังหวัดน่าน

3

สวนท 2 ผลการศกษาดงาน

1. ครงท 1 : จงหวดนาน และ สปป.ลาว

หวขอศกษา ประกอบดวย 1.1นโยบายการพฒนาจงหวดนาน (กลมท1)

1.2 การบรณาการแกไขปญหาและพฒนาพนทจงหวดนานตามแนวพระราชด ารในพนทตนแบบโครงการปดทองหลงพระ (กลมท 2)

1.3 การพลงงานของ ASEAN : นโยบายพลงงานและการบรหารจดการโครงการโรงไฟฟาถานหน หงสา (กลมท 3) 1.4 การแกไขปญหาสงแวดลอมและการอนรกษทรพยากรธรรมชาต ของจงหวดนานในความรวมมอภาคประชาสมคม (กลมท 4)

1.5 การพฒนาดานการทองเทยวในจงหวดนาน – สปป.ลาว : ศลปวฒนธรรมและทรพยากร การทองเทยวจงหวดนาน (กลมท 5)

1.1 นโยบายการพฒนาจงหวดนาน

จงหวดนาน อย ในภาคเหนอ ลกษณะภมประเทศเปนพนทภเขาสง มความสง 2,112 เมตร จากระดบน าทะเลปานกลางกลาง มประชากรรวม 479,518 คน มอาณาเขตตดกบ สปป.ลาว ทศเหนอ ตดตอกบเขตเศรษฐกจพเศษเชยงฮอน – หงสา (สปป.ลาว) ทศตะวนออก ตดตอกบแขวงไชยบร (สปป.ลาว) ทศใต ตดตอกบจงหวดแพร และทศตะวนตก ตดตอกบอ าเภอเชยงมวน อ าเภอปง อ าเภอเชยงค า จงหวดพะเยา

ค าขวญของจงหวดนาน คอ “แขงเรอลอเลอง เมองงาชางด า จตกรรมวดภมนทร แดนดนสมสทอง เรองรองพระธาตแชแหง”

วสยทศนของจงหวดนาน คอ “เมองแหงความสข ธรรมชาตสมบรณ แหลงทองเทยวหลากหลาย พรอมมงสประชาคมอาเซยน”

ผวาราชการจงหวดนาน ชอ นายสวฒน พรมสวรรณ ซงไดวางนโยบายพฒนาจงหวดนาน ภายใตค าวา “นานหนงเดยว” โดยจดรเรมนานหนงเดยว เนองจากนานเปนเมองสงบ ไมทะเลาะกน มคดนอย ประชาชนด าเนนชวตแบบเรยบงาย (Slow life) เปนเมองสะอาด เมองสวยงาม และเมองแหงความสข

นโยบายและยทธศาสตรการขบเคลอนจงหวดนาน เพอด ารงไวซ งนานหนงเดยว เมองแหงความสงบ เมองสะอาด เมองสวยงาม และเมองแหงความสข ประกอบดวยมตขบเคลอน 4 มต ประกอบดวย

มตท 1 มตปา จากปญหาการบกรกท าลายปา รวม 800,000 – 900,000 ไร เพอประกอบอาชพการเกษตรเชงเดยว ท าไรขาวโพดเลยงสตว ท าใหภเขาทเรยกวาภเขาหวโลน โดยเฉพาะพนทตนน าในอ าเภอสนตสข และอ าเภอเฉลมพระเกยรต การบงคบใชกฎหมายปาไมยงไมมประสทธภาพ ขอคนพบคอ ไมสามารถแยกคนออกจากปาได และงบประมาณจงหวดรวมทงงบประมาณของหนวยงานทปฏบตงานในพนท งบทองถนไมสามารถท าในพนทปาได การพฒนากระท าไดเฉพาะในบรเวณพนราบทางหลวง 101 จงหวดนานไปจรดโรงพลงงานไฟฟาถานหนหงสา สปป.ลาว

Page 4: ผลการศึกษาดูงาน เรื่อง การพัฒนาประเทศสู่การแข่งขันระดับ ... · จังหวัดน่าน

4

แนวทางขบเคลอน คอ การบรณาการโมเดลตาง ๆ และโครงการเขาไปทงแกไขปญหาและพฒนาศกยภาพของประชาชน เกษตรกร ใหมอาชพทอยไดควบคกบการฟนฟสภาพปากลบคนมา การนอมน าปรชญาเศรษฐกจพอเพยงและปรบเปลยนวธคดของคนรนใหม ใหคนกบธรรมชาตและความเจรญอยรวมกนไดแบบสมดล และปรบเปลยนวถการด าเนนชวตอาชพเกษตรเชงเดยวใหเปนแบบเกษตรผสมผสาน วนเกษตร เกษตรทฤษฎใหม และเกษตรอนทรย ซงเปนระบบเกษตรกรรมยงยน ซงอาจจะด าเนนการคขนานกบมาตรการทางกฎหมาย การใชมาตรา 44 ของรฐธรรมนญชวคราว ซงประกาศโดยคณะรกษาความสงบแหงชาต (คสช.) มตท 2 มตน า ปญหา คอ การขาดแคลนน าและไมมแรงดนพอดงน าขนเขาหวโลน ท าใหประชาชนและเกษตรกรบนพนทภเขาสงไมมน ากนน าใชอยางทวถงและพอเพยง รวมทงขาดแคลนแหลงน าธรรมชาตและแหลงน าชลประทานภายในจงหวดมนอยมาก แนวทางขบเคลอน คอ สรางแหลงเกบกกน า ฝาย บอ อางเกบน า และนอมน าแนวทางเศรษฐกจพอเพยง เชน โครงการของมลนธปดทองหลงพระ สบสานแนวพระราชด าร มตท 3 มตเกษตรและพาณชย ปญหาคอ สนคาเกษตรทผลตไดในจงหวดไมไดค านงถงคณภาพ แตเนนผลตใหไดปรมาณเพมมากขน สนคาเกษตรอาหารไมมเพยงพอกบความตองการบรโภคในจงหวดตองน าเขาจากจงหวดอน ๆ สวนใหญผลตพชเชงเดยว โดยเฉพาะพชอาหารสตว มากทสดเปนขาวโพดเลยงสตว โดยมกลมบรษทเกษตรขนาดใหญสนบสนนและรบซอผลผลต อกทงยงขาดก าลงคนทจะสงเสรมพฒนาคณภาพสนคา แนวทางขบเคลอน คอ ผลกดนการผลตสนคาเกษตรคณภาพ โดยใชพาณชยน าเกษตร เปลยนพชสรางรายได เพม Cluster กาแฟ เชอมผประกอบการกบเกษตรกร ยกระดบกาแฟนานโดยสรางระบบธรกจครบวงจร ตงแต SMEs กบบรษทขนาดใหญและเปลยนขาวโพดเลยงสตวใหเปนพนทสเขยว เชน เลยงปศสตวทมคณภาพควบคกนไป มตท 4 มตทองเทยว ปญหาคอ แหลงทองเทยวมทงสถานทองเทยวธรรมชาตและแหลงทองเทยวเชงวฒนธรรม ยงขาดการพฒนาเนองจากขอจ ากดดานงบประมาณ ปจจบนแนวโนมนกทองเทยวเพมมากขน อาจจะมปญหาดานอตลกษณของความเปนเมองนานและความสมพนธทางชายแดนของสงคมวฒนธรรมใกลชดกน กบการเตรยมพรอมเขาสประชาคมอาเซยน แนวทางขบเคลอน คอ แหลงทองเทยวทางธรรมชาต เนนสรางรายไดจากนกทองเทยวทมคณภาพ มากกวาเนนจ านวนหรอปรมาณนกทองเทยว ซงตองพฒนาสถานทพกและแหลงรานอาหารสะอาดปลอดภยราคาเปนธรรม และแหลงทองเทยวทางวฒนธรรม เนนอตลกษณ เนนวถด าเนนชวต ศลปหตถกรรม ผาทอ เครองเงน แตตองมการวางแผนแกไขปญหาการจดการขยะ และการจราจรทเหมาะสมกบการเตบโตทางเศรษฐกจ ในการบรหารจดการตามแนวทางขบเคลอนของ 4 มต ไดก าหนดยทธศาสตรการพฒนาจงหวดนาน ดงน 1. บรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม โดยการมสวนรวมของภาคประชาชนและประชาสงคม 2. พฒนาและเสรมสรางศกยภาพเศรษฐกจการคา การลงทนและการทองเทยวตลอดจนพฒนาทรพยากรการผลตทางการเกษตร และเกษตรอตสาหกรรมอยางยงยน

Page 5: ผลการศึกษาดูงาน เรื่อง การพัฒนาประเทศสู่การแข่งขันระดับ ... · จังหวัดน่าน

5

3. พฒนาและยกระดบคณภาพชวตของประชาชนใหสอดคลองกบวถชวตชมชนตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง 4. เสรมสรางความสมพนธชายแดน ตลอดจนวางระบบบรหารจดการเพอเตรยมความพรอมในการเขาสประชาคมอาเซยน

1.2 โครงการบรณาการแกไขปญหาและพฒนาพนท “จงหวดนาน” ตามแนวพระราชด าร

พนทตนแบบแหงแรกของมลนธปดทองหลงพระ สบสานแนวพระราชด าร เรมปฏบตการในพนท ๓ อ าเภอของจงหวดนาน คอ ทาวงผา สองแคว และเฉลมพระเกยรต เมอเดอนมถนายน ๒๕๕๒

เนองจากนานเปนพนทซงมความส าคญเชงภมศาสตร เพราะเปนตนน านานทเปนหวใจส าคญของระบบน าในประเทศไทย (รอยละ ๔๕ ของแมน าเจาพระยา) และยงเปนจงหวดทมปญหารนแรงทงดานเศรษฐกจ สงคม สขภาพ รวมทงปญหาสงแวดลอม จากการทปาตนน านานก าลงเผชญกบการบกรก เพอเปนพนทท ากน อากาศเสยเพราะหมอกควนจากการเผาเตรยมพนทการเกษตร ดนเสอมดวยสารตกคางจากการใชเคมการเกษตรเขมขน น าปนเปอนสารเคมและเตมไปดวยตะกอนจากการชะหนาดน ตามแนวลมน าเกดอทกภยรนแรงซ าซาก ขาดความรทจ าเปนในการยงชพ ยากจน เปนหนไมมทางออก รอยละ ๗๕ ของชาว อ.สองแคว สขภาพเสอมโทรม ดวยสารพษในเลอดสงกวาระดบปกตธรรมดาถง ๕ เทา

แตโชคดทนานมขาราชการและเครอขายประชาคมเขมแขง ผคนกระตอรอรน เปดรบ เรยนรตวอยางความส าเรจ ทกฝายหารอตกลงกนเชอมโยงเครอขายความรวมมอ ระดมสรรพก าลง โดยการสนบสนนของปดทองหลงพระฯ และมลนธแมฟาหลวงฯ ประยกตองคความรจากโครงการพระราชด ารตาง ๆ ทด าเนนการอยแลวในจงหวดนาน เปนแนวทางรวมกนด าเนนภารกจ “ปดทองหลงพระณ ตนน านาน”

จากจดเรมตนในพนทน ารองขนาดเลก ทบานยอด ต.ยอด อ.สองแคว และบานน าปาก ต.ตาลชม อ.ทาวงผา ขยายส ต.ขนนานอ.เฉลมพระเกยรต และบานหวยธน ต.ตาลชม บานหวยมวง ต.ศรชม อ.ทาวงผา ตามค ารองขอของชมชนเอง

การด าเนนงานปดทองหลงพระฯ คอ สงเสรมใหชมชนทยากจนสามารถลดรายจายและเพมรายไดจากการปลกพชอาหาร ปศสตวและประมงใหเพยงพอตอความตองการทงของตนเองและทงจงหวดนานไดตลอดป โดยเฉพาะการน าองคความรจากโครงการอนเนองมาจากพระราชด าร “ลดการใชพนทปา ปลกนาขนบนได”ในสมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถ มาขยายผลในพนททงสามเพอเพมผลผลตขาวใหเพยงพอตอการบรโภค ควบคกบการลดพนทแผวถางปาเพอปลกขาวไร พรอมกบพฒนาตนแบบการถายทอดความรอน ๆ ควบคกนไปเชน พฒนาและบรหารจดการแหลงน า ปรบปรงปจจยการผลตพนฐานเสรมสรางความรดานการเพาะปลก การสขาภบาลสตว การแปรรปและพฒนาผลตภณฑทองถน รวมทงสงเสรมศกยภาพและความเขมแขงของชมชน ดวยการพฒนาคน ปลกฝงความคดและคานยมของการพฒนาทยงยน เพอสบสานงานพฒนาในดานตาง ๆ ตอไปในอนาคต

แนวทางปดทองหลงพระฯ น ามาซงการรบรและความเขาใจทด จนเมอวนท๑๘ กมภาพนธ ๒๕๕๓ ประชาชนจงหวดนานทกภาคสวน ไดรวมกนประกาศเจตนารมณ “วาระนาน–โครงการปดทองหลงพระ สบสานแนวพระราชด ารจงหวดนาน” เพอเตรยมความพรอม เตรยมคน เตรยมแผนงาน เตรยมงบประมาณและสรรพก าลง สบสานและขยายผลงานพฒนาทปดทองหลงพระฯบกเบกไว จากพนทด าเนนการ ๓ อ าเภอ สพนทขยายผลอก ๑๒ อ าเภอครอบคลมทวทงจงหวดอยางตอเนองและยงยน

1. สงทไดเรยนรจากโครงการปดทองหลงพระ

Page 6: ผลการศึกษาดูงาน เรื่อง การพัฒนาประเทศสู่การแข่งขันระดับ ... · จังหวัดน่าน

6

1.1 การแกไขปญหาในพนทตองใหประชาชนในพนทเปนผ Identify ปญหา รวมคด รวมวางแผน รวมลงมอ ภาครฐมหนาทใหการสนบสนน เชน งบประมาณ ความรทางเทคนค หรอแกไขปญหาทภาคประชาชนเองไมสามารถด าเนนการได เชน กฎหมาย ระเบยบทเปนอปสรรค การแกไขโดยภาครฐทท ามาในอดตพสจนแลววาไมไดผล สนเปลองงบประมาณ และทรพยากรตางๆ เปนจ านวนมาก

1.2 การแกไขปญหาทสะสมเรอรงมานาน ควรแบงเปน 3 ขนตอน คอ - ใหอยรอดและไมใหปญหาลกลามตออก - ใหเพยงพอ ใหชาวบานพอมพอกนเลยงตวได - ใหยงยน 1.3 การด าเนนการควรยดหลกการด าเนนงานตามรอยพระยคบาท ซงไดแก - หลกองคความร 6 มต - หลกพฒนาตามแนวพระราชด าร (เขาใจ เขาถง พฒนา) - หลกการทรงงานและหลกการโครงการ 1.4 การด าเนนโครงการเพอพฒนาชวตความเปนอยของประชาชนในพนททรกนดาร

เพอพฒนาทงทางดานเศรษฐกจและสงคม โดยมการวางแผนด าเนนโครงการทเปนระบบและสอดคลองกน เพอใหผลส าเรจของงานบรรลตามวตถประสงค โดยมการด าเนนกจกรรมดงกลาว คอ

- โครงการแหลงน า โดยการสรางฝายอนรกษ ฝายการเกษตร และระบบสงน า โดยคลองและทอ

- การปรบพนทใหเหมาะสมกบการเพาะปลก โดยกรท านาแบบขนบนได และปรบสภาพดนใหเหมาะสม

- การสงเสรมการเกษตร โดยสนบสนนใหปลกพชหลงเขา และพชผกสวนครว - การพฒนาอาชพ โดยการจดตงกองทนตางๆ - ปลกปาเศรษฐกจ โดยการสงเสรมปลกพชเศรษฐกจ เชน หวาย ไผ กลวย 1.5 หากตองการสรางปา ปลกปา ตอง สรางคน ตองใหความร ใหมความรสกวาปาเปน

วถชวตของเขา เขาจงรสกหวงแหนและรกปา 1.6 ดอยตง Model การใชประโยชนจากลมน าอยางสมดล โดยใหคนและปาอยรวมกน

พงพาซงกนและกนอยางยงยน (ปาอนรกษ ปาเศรษฐกจ และปาใชสอย) 2. สงทประทบใจในโครงการปดทองหลงพระ 2.1 ความส าเรจในการน าแนวพรราชด ารมาปฏบตและเกดผลเปนรปธรรมในจงหวด

นาน จนสามารถเปนพนทตนแบบทงในดานพนทท ากน การยบยงการท าลายพนทปา การสรางรายไดเพมเตมใหแกชาวบาน ซงแตกตางจากการแกไขปญหาทเคยท ามาในอดตโดยสนเชง

2.2 การท าแนวเศรษฐกจพอเพยง ตามแนวพระราชด ารมาใช เพอพฒนาชวตความเปนอยของประชาชนทเหมาะสม

2.3 การท างานทเรมจากความตองการของประชาชนในพนท ท าใหผลงานทออกมาสามารถบรรลเปาหมายได และชาวบานมความพรอมทจะรวมแรงรวมใจในการท างาน

2.4 เรมการท ากจกรรมพฒนาโดยการท าตนแบบใหชาวบานดในเบองตน ใหเหนวาท าไดจรง หลงจากนนชาวบานกจะมก าลงในในการท างาน ผลของงานกจะประสบผลส าเรจตามเปาหมาย

2.5 แนวคดทฤษฎใหม และเศรษฐกจพอเพยง ไดถกน ามาใชจรง ในกลมเกษตรกรรกษาตนน า

Page 7: ผลการศึกษาดูงาน เรื่อง การพัฒนาประเทศสู่การแข่งขันระดับ ... · จังหวัดน่าน

7

2.6 ไมมความจนในหมคนทมความเพยร 2.7 การรวมแรงรวมใจของชาวบานในการอนรกษทรพยากรธรรมชาต และกรประหยด

พลงงาน สรป จากการทไดเขาเยยมชม โครงการ ท าใหเหนตวอยางของโครงการทเปนตนแบบในลกษณะประชารฐ

ทแทจรง ทเกดจากการมสวนรวมในการคด และพฒนารวมกน ระหวาง ภาคราชการ ภาคเอกชน และภาคประชาชน ซงโครงการการแกปญหาบกรกปาจ าเปนอยางยงทจะตองม เปาหมายของการพฒนา คอความยงยน ซงทกคนทเกยวของตองมตองมสวนรวม มล ปนดดา ดศกล เคยกลาวไววา พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงเปนแบบอยางของการพฒนาอยางยงยน ซงสมเดจพระศรนครนทราบรมราชชนน ประธานมลนธแมฟาหลวง ทรงศกษาและเรยนร และไดน า โครงการทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงพฒนาไปปรบเพอใชพฒนาในพนทดอยตง จนประสบผลส าเรจ ประชาชนในพนท สามารถอยได อยางมความสข ซงนคอหลกคดตนแบบของโครงการปดทองหลงพระ ทมโจทยเรมตนวา จะท าอยางไร ใหประชาชน สามารถชวยเหลอตนเอง และอยกบธรรมชาตได ทงนจดเดนอกจดหนงของโครงการคอการใหความส าคญ ในกลมเยาวชน เพอใหเขาสกระบวนการปลกฝง การพฒนาอยางยงยน ซงถอวาเปนรากฐานส าคญ รายการปรบเปลยนวธคด วธปฏบต การพฒนาอยางยงยน ไมใชเรองของรฐบาล หรอบคคลใดบคคลหนง แตเปนเรองทเราทกคน ตองปฏบตตาม ตองมชวตอยอยางมความรบผดชอบ และถงเวลาแลวทเราทกคน จะตองด าเนนการ เพราะธรรมชาต จะไมเออประโยชน ใหกบมนษยอกตอไป

1.3 โครงการโรงไฟฟาถานหนหงสา ดภาคผนวก 1 1.4 การแกไขปญหาสงแวดลอมและการอนรกษทรพยากรธรรมชาต ของจงหวดนานในความรวมมอภาคประชาสมคม สภาวะปญหา

1. ปาไมในจงหวดนาน พนทสวนใหญเปนปาสงวนและ 40% ของพนทปายงเปนปาตนน า 10 ปทผานมาน ปาไมหายไป 25% ปญหาสวนหนงมาจากราษฎรบกรกทดนปาสงวน ถางปาเพอปลกขาวโพด ราษฎรชาวจงหวดนานสวนใหญยากจน จงหวดนานตองสงสนคาอปโภค บรโภคแทบทกประเภทเขามายกเวนขาวโพด

แมหนวยงานภาครฐจะรณรงคใหชาวจงหวดนานเลกปลกขาวโพดเพอหยดปญหาการบกรกทดน ปาสงวน แตชาวบานยงไมเลก เนองจากการปลกขาวโพดมระบบรบรองการตลาด มนายหนามารบซอขาวโพดถงแหลงปลก การเปลยนไปปลกพชอน ราษฎรยงไมมนใจวาจะมระบบรบรองการปลกพชผลตามททางการสงเสรมหรอไม 2. มโครงการส าคญในการสรางอางเกบน า เปนโครงการขนาดใหญ 15 โครงการ ซงทองถนไมสามารถด าเนนการได เนองจากมคาใชจายสง อางเกบน าทมอยน าแหงไป หนวยงานในระดบพนทไมสามารถชวยแกไขปญหาได

3. มความพยายามในการปลกปาทดแทนแตยงท าไมจรงจง

Page 8: ผลการศึกษาดูงาน เรื่อง การพัฒนาประเทศสู่การแข่งขันระดับ ... · จังหวัดน่าน

8

การวเคราะหสภาพปญหา

แมวาหนวยงานภาครฐจะทราบปญหาเรองการถกท าลายของปาตนน าซงเปนทดนปาสงวน แตการแกไขปญหายงไมไดผลอยางจรงจง ประเดนปญหาหลกคอ

1.การแกไขปญหาราษฎรบกรกทดนปาสงวนเพอท าไรขาวโพด จะแกไขปญหาอยางไร แมจะมกฎหมายอยแลวแตไมสามารถด าเนนการบงคบใชได

มขอเทจจรง 2 เรองทไมสามารถด าเนนการไดคอ การจบราษฎรพนทบกรกปาสงวนจ าคกและ การยกพนทปาสงวนใหเปนสทธของประชาชน

2. การแกไขปญหาบกรกทดนปาสงวนและการรณรงครกษาปาตนน าตองไดรบความรวมมอจากหลายสวนราชการ ซงผวาราชการจงหวดไดเรงแกไขปญหานอยางจรงจง แตยงตองการพลงเสรมจากระดบสง เพอใหปญหาขดของหลายประการไดรบการปลดลอค

ทางออกของปญหา

ภาคเอกชนโดย นายบณฑร ล าซ า ซงมพลงและมศกยภาพไดตระหนกถงความส าคญของปญหาน และไดรวมแกไขปญหาของจงหวด โดยทานไดวเคราะหทางออกของปญหาคอ

1. ตองใหผบรหารระดบสงในระดบประเทศเขาใจปญหาคอจบโจทยซงเปนปญหาและความตองการในระดบพนทไดถกตองกอน ซงทานมแผนทจะพบปะหารอรองนายกรฐมนตร นายวษณ เครองาม และกราบบงคมทลสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ เรองการรณรงครกษาปาตนน าพนทจงหวดนาน และการแกไขปญหาราษฎรบกรกทดนปาสงวน ถางปาเพอท าไรขาวโพด การด าเนนการดงกลาวจะมผลใหเกดการ บรณาการแกไขปญหาในระดบบน (สวนกลาง) อยางจรงจง ซงจะสงผลใหพนทมค าตอบในการแกไขปญหาทคางคามานาน สามารถแกไขปญหาไดส าเรจ

2.การเปลยนแปลงวถชวตชาวจงหวดนานใหลดการปลกขาวโพดและหนไปปลกพชอนทสวนราชการสนบสนนโจทยนพนทตองสรางความมนใจใหกบราษฎรวาเขาจะมรายไดหรอไดรบประโยชนเกอกลอนๆทสงกวาหรอไมแพการปลกขาวโพด ซงตองคดอยางเปนระบบ รวมไปถงการขาย การตลาด หรอการแปรรปผลตภณฑเพอใหราษฎรมรายไดสงขน มคณภาพชวตทดกวาการปลกขาวโพด

1.5จงหวดนาน :การทองเทยวเชงวฒนธรรม ปจจบนมการพฒนาการทองเทยวควบคไปกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาต และขนบธรรมเนยม

วถชวตมากขนดวยมการตระหนกถงความส าคญของศลปะ วฒนธรรม เทศกาล รวมถงมรดกทางวฒนธรรมพนบาน ซงประเทศไทยนบเปนหนงในประเทศทมความอดมสมบรณทางวฒนธรรม เหนไดจากประวตศาสตรความเปนมาทยาวนานของประเทศ ความหลากหลายทางชาตพนธ ศลปวฒนธรรมประจ าชาตทเปนเอกลกษณ

Page 9: ผลการศึกษาดูงาน เรื่อง การพัฒนาประเทศสู่การแข่งขันระดับ ... · จังหวัดน่าน

9

เฉพาะในแตละพนถน ซงเกดการเปลยนแปลง ผสมผสาน หลอหลอม พฒนาตามกาลเวลา กระทงประยกตรวมกบวฒนธรรมทงขางถนและขามถน จงนบไดวาประเทศไทยเปนประเทศหนงทเตมไปดวยตนทนทางวฒนธรรมไมนอยกวาประเทศใดในโลกและจากผลการส ารวจโดยการทองเทยวแหงประเทศไทย เมอป พ.ศ. ๒๕๕๒ พบวาประเทศไทยมทรพยากรการทองเทยวทางวฒนธรรม มากเปนอนดบ ๓ ของภมภาคเอเชย

การสรางสรรคการทองเทยวโดยวางอยบนพนฐานของคณคาทางวฒนธรรมของทองถนหรอทนทางวฒนธรรมสามารถท าไดโดยหยบยกเรองราวจากประวตศาสตร ศลปะทองถน การละเลน ดนตรพนบาน วถความเปนชมชน วรรณกรรม อาหาร ประเพณ สถาปตยกรรม หตถกรรม ความงดงามของฝมอชาง และอนๆ มาจดการใหเกดความนาสนใจสอดคลองตามคณคาของชมชนหรอเมอง ซงเปนการเปดโอกาสใหนกทองเทยวไดรบประสบการณตรงผานการเรยนรจากการไดทองเทยว

จงหวดนาน ดนแดนแหงขนเขา เปนหนงในสถานททมความหลากหลายของรปแบบการทองเทยว เตมไปดวยแหลงทองเทยวมากมาย ทมความเปนเอกลกษณเฉพาะตว ทงสถานทส าคญทางประวตศาสตร โบราณสถาน โบราณคด แหลงอารยธรรมโบราณ รวมถงแหลงธรรมชาต ซงมใหเหนแทบทกอ าเภอ ปจจบนจงไดมการพฒนาและเสรมสรางศกยภาพเศรษฐกจการทองเทยวใหเปนแหลงทองเทยวเชงนเวศและวฒนธรรม ทงในดานการบรหารจดการ ผลตภณฑสนคาและบรการ และการตลาด เพอใหเปนเมองทสามารถรองรบนกทองเทยวและเปนประตเชอมโยงสประชาคมอาเซยนโดยยงคงความเปนอตลกษณของจงหวดนานดวยการพฒนาการทองเทยวควบคกบการรกษาสมดลสงแวดลอมและชมชน กลาวคอ ตองไมท าลายทรพยากรซงเกยวกบการทองเทยว ตองไมสงผลเสยตอมลคาทางวฒนธรรมของแหลงทองเทยว รวมถงโครงสรางทางสงคม ไดแก การอนรกษกจกรรมการทองเทยว เชน การจดแขงเรอตามประเพณ งานไหวพระธาต เปนตน การยกระดบคณภาพสงอ านวยความสะดวก เชน หองน า น าดมสาธารณะ เปนตน การสงเสรมและพฒนาใหธรกจทพก Guest-house Home stay และโรงแรม รวมถงธรกจบรการทเกยวเนองกบการทองเทยวเชงนเวศและวฒนธรรมไดรบการรบรองมาตรฐาน เชน รานอาหารพนเมอง รานคา OTOP เปนตน ตลอดจนการพฒนามาตรฐานสนคาของฝากและของทระลกทสะทอนใหเหนถงสภาพชวต ความเปนอย ขนบธรรมเนยมประเพณของจงหวดนาน

สถานททองเทยวเชงนเวศและวฒนธรรมทนาสนใจ ไดแก ๑. วดพระธาตแชแหง เปนปชนยสถานศกดสทธ สรางในสมยเจาพระยาการเมอง (เจาผครองนคร

นาน ระหวาง พ.ศ. ๑๘๖๙-๑๙๐๒) เพอเปนทประดษฐานพระมหาชนธาตเจา ๗ พระองค พระพมพเงนและพระพมพทอง ทไดรบพระราชทานจากพระมหาธรรมราชาลไท เมอครงทเจาพระยาการเมองเสดจไปชวยสรางวดหลวงอภย (วดปามะมวง จงหวดสโขทย ในปจจบน)

พระธาตแชแหงเปนพระธาตประจ าปเถาะ ชาวลานนาเชอวาหากไดเดนทางไป “ชธาต” หรอนมสการพระธาตประจ าปเกดจะไดรบอานสงสอยางยง

๒. วดภมนทร เปนวดหลวงตงอยในเขตพระนครดงปรากฏชอต าบลในเวยงในปจจบน ตามพงศาวดารของเมองนาน พระเจาเจตบตรพรหมมนทร เจาผครองนครนานไดสรางวดภมนทรขนหลงจากทครองนครนานได ๖ ป เมอ พ.ศ. ๒๑๓๙ มปรากฏในคมภรเมองเหนอวาเดมชอ “วดพรหมมนทร” แตตอนหลงชอวดไดเพยนไปจากเดมเปน “วดภมนทร”

Page 10: ผลการศึกษาดูงาน เรื่อง การพัฒนาประเทศสู่การแข่งขันระดับ ... · จังหวัดน่าน

10

จดเดนของวดนคอเปนวดทสรางทรงจตรมขหนงเดยวในประเทศไทย ทดคลายตงอยบนหลงพญานาค ๒ ตว อาคารนเปนทงพระอโบสถ พระวหาร และพระเจดยประธาน โดยใชอาคารในแนวตะวนออก-ตะวนตกเปนพระวหาร และอาคารแนวเหนอ-ใตเปนพระอโบสถ รฐบาลไทยเคยพมพรปวดภมนทรในธนบตรใบละ ๑ บาทในชวงสงครามโลกครงท ๒ และเมองโบราณ จงหวดสมทรปราการ ไดจ าลองพระวหารหลงนไวดวย

๓. พพธภณฑสถานแหงชาตนาน เปนอาคารแบบยโรปซงเขามาในสมยรชกาลท ๕ ผสมผสานกบสถาปตยกรรมทองถนเมองนาน เดมเปน “หอค า” ลกษณะการจดพพธภณฑจะใชแสงธรรมชาตเขาชวย ตวอาคารโปรงมหนาตางโดยรอบ ผมาเทยวจะรสกเหมอนเดนอยในบานมากกวาพพธภณฑ ท าใหเพลดเพลนในการเดนชมสงของทจดแสดง

๔. หมบานไทยลอหนองบว เปนหมบานทมฝมอในการทอผาพนเมองทสวยงาม เรยกวา “ผาลายน าไหล” ซงเปนแหลงใหญทสดในจงหวดนาน นบเปนหตถกรรมทตกทอดมาหลายยคหลายสมย

การสงเสรมและพฒนาการทองเทยวเชงวฒนธรรมดงกลาว นอกจากจะน ารายไดเขาสประเทศ และน าไปสการพฒนาเศรษฐกจทงระดบประเทศและระดบภมภาคแลว การทองเทยวเชงวฒนธรรมยงเปนเครองมอส าคญในการสบทอดวฒนธรรมใหคงอยตอไป ซงหากมแนวทางในการพฒนาการทองเทยวเชงวฒนธรรม โดยค านงถงการอนรกษศลปวฒนธรรมและขนบธรรมเนยมประเพณเพอใหเกดการทองเทยวทยงยนและการพฒนาเปนไปอยางเหมาะสม จะน าไปสการพฒนาชมชนผานทางการพฒนาโครงสรางพนฐานของชมชน เชน ระบบสาธารณปโภค ไฟฟา ประปา โครงขายโทรศพทและอนเตอรเนต เสนทางถนนภายในและระหวางจงหวด ปายบอกทาง เปนตน การพฒนาเศรษฐกจของชมชนผานทางการทองเทยว และการเสรมสรางเอกลกษณของชมชน เพอเปนความภมใจของคนในทองถนแตอยางไรกตามหากมการพฒนาการทองเทยวอยางไมเหมาะสม และ/หรอผลจากการทองเทยวทเพมสงขน อาจน าไปสความเสอมโทรมของสถานททองเทยว และการสญเสยมลคาทางวฒนธรรม อกทงอาจสงผลกระทบตอชมชน เชน คาครองชพทสงขนของคนในชมชน อตราการเกดอาชญากรรมทสงขน การเพมขนของมลพษ และการเสอมถอยของวฒนธรรมพนเมองและวถชวตทเคยมอย จงอาจกลาวไดวาการทองเทยวเปรยบเสมอนดาบสองคมถาไมมการวางแผนและการบรหารจดการอยางเหมาะสม

2. ครงท 2 : ราชอาณาจกรสเปน

2.1. การพฒนาเศรษฐกจและความสามารถทางการแขงขนของสเปน เพอรองรบการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและการแขงขนในเวทโลก (กลมท 1 + 2) 2.2. ความสมพนธและความรวมมอในการพฒนาประเทศระหวางสเปนกบไทย (กลมท 2 + 3) 2.3. การด าเนนการและการบรหารจดการเมองบารเซโลนาดวยนวตกรรมและการประยกตใชเทคโนโลย หรอขอมลศนยสารสนเทศและการสอสาร ในการเพมประสทธภาพและคณภาพของบรการชมชน (Smart city) (กลมท 3 + 4) 2.4. การบรหารจดการและการวางแผนในการรองรบความเปลยนแปลงสภาพภมอากาศของสเปน(Climate change) (กลมท 4 + 5) 2.5. การอนรกษและการบรหารจดการแหลงศลปวฒนธรรม และการทองเทยวของสเปน (เมองมรดกโลกโทเรโด และเมองบารเซโลนา กลมท 5)

Page 11: ผลการศึกษาดูงาน เรื่อง การพัฒนาประเทศสู่การแข่งขันระดับ ... · จังหวัดน่าน

11

2.1. การพฒนาเศรษฐกจและความสามารถทางการแขงขนของสเปน เพอรองรบการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและการแขงขนในเวทโลก

1)ภาพรวมเศรษฐกจสเปน เศรษฐกจสเปนก าลงเตบโตอยางตอเนอง ในขณะทตวเลขเศรษฐกจอน ๆ อตราการวางงาน การบรโภคภายในประเทศ การสงออก การลงทนภาครฐและภาคเอกชน มการปรบตวดขน ซงเปนผลมาจาก ด าเนนนโยบายกระตนเศรษฐกจและการสรางงานของรฐบาลสเปน และปจจยภายนอกทสนบสนน ไดแก (1) นโยบายกระตนเศรษฐกจของธนาคารกลางยโรป (2) การลดลงของราคาน ามนในตลาดโลก (3) การลดลงของอตราดอกเบย เงนกของรฐบาลสเปนท าใหภาคครวเรอนและภาคเอกชนสเปนเขาถงแหลงเงนกในอตราดอกเบยทต า และ (4) การออนตวของคาเงนสกลยโร

สถานการณเศรษฐกจสเปนในป 2558 1) อตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของสเปน เศรษฐกจสเปนเตบโตรอยละ 3.2 ซงเปนอตราการเจรญเตบโตทสงทสดตงแตป 2550

ท าใหสเปนเปนประเทศทมการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจทสงทสดประเทศหนงใน EU รฐบาลสเปนคาดการณวาเศรษฐกจสเปนจะเจรญเตบโตรอยละ 3 ในป 2559 และรอยละ 2.9 ในป 2560 ขณะทกองทนการเงนระหวางประเทศ (IMF) คาดการณวา จะเตบโตรอยละ 2.7 ในป 2559 และรอยละ 2.3 ในป 2560

2) ปจจยหลกทสงเสรมการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของสเปน 2.1) อตราการวางงานลดลงอยทรอยละ 20.9 (ปจจบน สเปนมผตกงาน 4,779,500 คน)ม

การจางงานเพมขนรอยละ 3 เทากบ 525,100 ต าแหนง สาขาทมการจางงานเพมขนมาก ไดแกเกษตรกรรม (7%) ภาคบรการ (3.2 %) กอสราง (2.7%) และอตสาหกรรม (1%) รฐบาลสเปนคาดวา อตราการวางงานจะลดลงอยทรอยละ 19.7 ในป 2560

2.2) การบรโภคภายในประเทศเพมขนรอยละ 3 สบเนองจากอตราการวางงานทลดลง

รวมทงรายไดของครวเรอนและการใชจายภาคครวเรอนทเพมสงขน ตวอยางตวชวดทแสดงการเพมขนของ การบรโภคภายในประเทศ ไดแก (1) ยอดจ าหนายรานคาปลก (retail sales) เพมขนรอยละ 3 (2) ยอดการซอรถยนตเพมขนถงรอยละ 21 ซงเกนกวาอตราเฉลยของ EU ทรอยละ 9.3 (3) ยอดการซอบานในเดอน พ.ย. 2558 เพมขนรอยละ 13.7 เมอเปรยบเทยบกนเดอนเดยวกนของป 2557 ในขณะทการซอบาน มอสองเพมขนรอยละ 30.5 (4) ดชนความเชอมนของผบรโภคปรบตวสงขนมาอยท 107.4 จดในเดอน ธ.ค. 2558 จากระดบ 99 จดในเดอนก.พ. 2558

2.3) การลงทนหรอการสะสมทนถาวร (gross fixed capital formation) ขยายตวรอยละ 6.2 โดยการลงทนดานเครองจกรเครองมอขยายตวรอยละ 9.6ในขณะท การลงทนดานการกอสรางขยายตวรอยละ 5.7 อนง จากผลการส ารวจ European Attractiveness Survey 2015 ซงจดท าโดย Ernst & Young สเปนเปนประเทศทนาลงทนมากทสดเปนอนดบท 4 ในยโรปรองจากสหราชอาณาจกร เยอรมน และฝรงเศส

Page 12: ผลการศึกษาดูงาน เรื่อง การพัฒนาประเทศสู่การแข่งขันระดับ ... · จังหวัดน่าน

12

2.4) การสงออกเพมขนรอยละ 4.3 คดเปนมลคา 250,241.3 ลานยโร ในขณะทการน าเขาเพมขนรอยละ 3.7 คดเปนมลคา 274,415.2 ลานยโรท าใหมลคาการขาดดลการคาลดลงมาอยท 24,173.9 ลานยโร จาก 24,471.9 ลานยโรในป 2557 สนคาสงออกของสเปนทส าคญ ไดแก สนคาทน รถยนต อาหาร เครองดมและยาสบ และเคมภณฑ ประเทศคคาส าหรบสนคาสงออกทส าคญ ไดแก เยอรมน สหราชอาณาจกร อตาล และฝรงเศส สนคาน าเขาหลก คอ สนคาทนเคมภณฑ สนคาพลงงาน และรถยนต ประเทศคคาทน าเขาทส าคญ ไดแก เยอรมน จน สหรฐฯ และอตาล

ยโรปยงคงเปนตลาดสงออกหลก โดยการสงออกไป EU คดเปนรอยละ 64.8 (เพมขนจากรอยละ 63.4 ในป 2557) ในขณะทการสงออกไปภมภาคอน ๆ ของโลกคดเปนรอยละ 35.2(ลดลงจากรอยละ 36.6 ในชวงเดยวกนของป 2557) การน าเขาของสเปนจาก EU เพมขนรอยละ 56 (เพมขนจากรอยละ 53.3 ในป 2557) ในขณะทการน าเขาจากภมภาคอน ๆ ของโลกคดเปนรอยละ 44(ลดลงจากรอยละ 46.7 ในชวงเดยวกนของป 2557) 2.5) การทองเทยวภาคการทองเทยวของสเปนคดเปนรอยละ 15.5 ของ GDP และรอยละ 15 ของการจางงานทงหมด ในป 2558 นกทองเทยวตางชาตทมาทองเทยวสเปนมจ านวน 68.1 ลานคน ซงเพมขนรอยละ 4.9 เมอเปรยบเทยบกบป 2557 และสรางรายไดเปนจ านวนเงนกวา 67 พนลานยโร นกทองเทยวยโรปสวนมากมาจากสหราชอาณาจกร เยอรมน และฝรงเศส สวนนกทองเทยวจากเอเชยสวนมากมาจากญปน จน และเกาหลใต

3) ปจจยหลกทสงผลกระทบตอเศรษฐกจของสเปน ปจจยหลกทสงผลกระทบตอเศรษฐกจของสเปน ไดแก

3.1) ความไมแนนอนทางการเมองสเปน ภายหลงการเลอกตงทวไปเมอ 20 ธ.ค. 2558 ทปจจบนยงไมมการจดตงรฐบาลใหม ซงเรมสงผลกระทบตอความเชอมนของนกลงทนแลว

3.2) อตราการวางงานทยงสงเปนอนดบตน ๆ ของยโรป โดยเฉพาะการวางงานของกลมคนหนมสาว (รอยละ 46.2) แมวาจะมแนวโนมลดลง แตกลดลงอยางชา ๆ ดงนน การวางงานจงเปนปญหาเศรษฐกจส าคญอยางยงทรฐบาลสเปนจะตองแกไขตอไป

3.3)การขาดดลงบประมาณคดเปนรอยละ 4.5 ของ GDP ซงยงสงกวาอตราท EU ก าหนดไวทรอยละ 4.2 ส าหรบป 2558 ทงน EU คาดวา การขาดดลงบประมาณในป 2559 จะอยทรอยละ 3.6 ของ GDP แมวา EU จะก าหนดอตราไวทรอยละ2.8

3.4) หนสาธารณะอยทรอยละ 99 ของ GDP ในป 2558 และคาดวาจะเพมขนเกนกวารอยละ 100 ของ GDP ในป 2559

3.5) การชะลอตวของเศรษฐกจโลก รวมถงลาตนอเมรกา ซงเปนคคาและตลาดลงทนทส าคญของสเปน

สภาพเศรษฐกจทเปราะบางของสเปน ท าใหสเปนมงใหความส าคญกบการพฒนาและสรางความสามารถทางการแขงขน เฉพาะอตสาหกรรมทแขงแกรงและโดดเดน โดยเฉพาะอตสาหกรรมยา และอาหาร

Page 13: ผลการศึกษาดูงาน เรื่อง การพัฒนาประเทศสู่การแข่งขันระดับ ... · จังหวัดน่าน

13

2.2. ความสมพนธและความรวมมอในการพฒนาประเทศระหวางสเปนกบไทย

ดภาคผนวก 2

2.3. สรปประเดนการศกษาดงาน “Smart City”

Barcelona เปนเมองทไดรบการจดอนดบใหเปนเมองทมความโดดเดนในดาน Innovation และเปนเปน Smart Cityทมความโดดเดนเมองหนงในทวปยโรป อยางไรกดBarcelona ไดกาวผานววฒนาการดานเศรษฐกจและอตสาหกรรมในแนวทางเดยวกนกบเมองอตสาหกรรมชนน าอนๆ ในยโรป และยงเคยมโครสรางเศรษฐกจอตสาหกรรมทมความคลายคลงกบประเทศไทย นนคอ มความเขมแขงใน สาขาอตสาหกรรมยานยนต อปกรณไฟฟา อาหารและการแปรรปเกษจร รองเทาและแฟชน ยาและเคมภณฑ และอตสาหกรรมการพมพ

ปจจบน Barcelona เปนเมองทมโครงสรางเศรษกจทหลากหลาย โดยจะมงเนนไปในดานอตสาหกรรมบรการเปนส าคญ จงมสดสวนของประชากร ทท างานในภาคบรการสาขาการศกษา การแพทยและสขภาพ สอ การคาปลกและคาสง การขนสง การทองเทยว และการกอสราง รวมกนสงถงรอยละ ๙๒ นอกจากน Barcelona กก าลงด าเนนยทธศาสตรทมงเนนสธรกจทเปน Knowledge, Innovation and Digital Economy หรออกนยหนงคอการกาวส “Smart Economy” ทมากยงขน จงจ าเปนตองอาศยโครงพนฐานของเมอง และบรรยากาศเมองทเออตอการสราง “ธรกจ Start Up” และนวตกรรม (Innovation) ทสอดรบกบกระแสโลกปจจบน อยางรวดเรวและมประสทธภาพ ซงหมายถงการพฒนา Barcelona ไปส “Smart City” นนเอง

โครงสรางพนฐานของ BarcelonaSmart City ทส าคญคอ การสราง “Connectivity” `โดยมการวางโครงขาย Fiber Optic ทเขาถงทกครวเรอน การม Wifi Hotspot ในพนทสาธารณะ และการเปดใหม “Open Data” ขนาดใหญหลายชดขอมล ซงประชาชนสามารถน าไปใชประโยชนในการน าไปสรางเปนนวตกรรมการพฒนาตอยอดได ทงน มตวอยางของ Smart City Projects ทเกดจากการพฒนาตอยอด อาทเชน

Smart Mobility ไดแก Smart Traffic Sensor, Smart Bus, Smart Electric Bike

Smart Utilities ไดแก Smart Lighting, Smart Watering, Smart Metering, Smart Heating and Cooling, และ Smart Trash

Smart Social Care ไดแก Tele-care Service (ส าหรบผมอาย ๗๕ ปขนไป)

นอกจากน Barcelona ยงไดสรางโครงขายระบบสนบสนนการสรางแนวคดทเปนนวตกรรม เกดผลใหเปนรปธรรม ผานกลไกของหนวยงาน “Atenues De Frabricacio” (Fabrication Laboratory) ซงจะใหการ

Page 14: ผลการศึกษาดูงาน เรื่อง การพัฒนาประเทศสู่การแข่งขันระดับ ... · จังหวัดน่าน

14

สนบสนนในดานความรทางวศวกรรม (โดยเฉพาะวศวกรรมเครองกล และอเลกทรอนกส) และเครองมออปกรณในการสรางผลตภณฑตนแบบ เชน 3D Printer และเครอง CNC เปนตน

2.4. การบรหารจดการและการวางแผนในการรองรบความเปลยนแปลงสภาพภมอากาศของสเปน(Climate change)

แควนคาตาลนญาเปนแควนทเจรญกาวหนาทางเศรษฐกจและสงคมสงสดในสเปน จงมความตนตวและผลกดนการด าเนนงานเพอรบมอกบ climate change โดยเกาะกระแสโลกและ EU เปนแควนแรกทตง Department of Environment และก าหนดนโยบาย และตวชวด โดยตวชวดทส าคญดานหนงคอ การลด CO2 Emission โดยขณะนใชระบบสงเสรมแบบสมครใจรวมกบธรกจขนาดใหญ และเตรยมจะน ามาตรการดานภาษเขามาใช ในขณะทในไทยไดน าน ามาตรการดานภาษมาใชแลว (ดภาคผนวก 3)

2.5. การอนรกษและการบรหารจดการแหลงศลปวฒนธรรม และการทองเทยวของสเปน (เมองมรดกโลกโตเลโด และเมองบารเซโลนา)

เมองประวตศาสตรโตเลโด

โตเลโด (Toledo) เปนเมองทองเทยวดานประวตศาสตรทมชอเสยงทสดของสเปน โดยไดรบการจดทะเบยนเปนมรดกโลกทางวฒนาธรรม ตงแตป 2529 โตเลโดตงอยทางภาคกลางของสเปน หางจากกรงมาดรดไปทางทศใตประมาณ 70 กม. ความส าคญของโตเลโดในฐานะทเปนอดตเมองหลวงของจกรวรรดสเปน และเปนเมองเกาทปรากฏรองรอยวฒนธรรมของการอยรวมกนของ 3 เชอชาต ตอ ชาวครสต ชาวยว และชาวมวร

โตเลโด เปนเมองเกาตงแตยคโรมนกวา 2 พนป และเคยเปนเมองหลวงของราชอาณาจกรวซกอท (ในสมยสเปนโบราณ) และมฐานะเปนเมองหลวงจนกระทงชาวมวร (ชาวมสลมจากแอฟรกาเหนอ) ไดเขามายดครองคาบสมทรไอบเรย เมอตนครสตศตวรรธท 8 ภายใตการปกครองของอาณาจกรกาหลบแหงคอรโดบา ซงโตเลโดไดเขาสยคทองในชวงเวลาแหงความรงเรองทรจกกนในชอ La Convivencia หรอการอยรวมกน (ของชาวครสต ชาวยว และชาวมสลม) ตอมาในวนท 25 พฤษภาคม ค.ศ. 1085 (พ.ศ.1628) พระเจาอลฟอนโซท 6 แหงคาสตล ทรงยดเมองโดเลโตคนจากชาวมสลมและสถาปนาเปนเมองหลวงแหงอาณาจกรคาสตลเลออน และคงเปนเมองหลวงจนกระทงพระเจาฟลปท 2 แหงสเปนทรงยายราชธาน จากโตเลโดไปมาดรด ในป ค.ศ. 1561 (พ.ศ. 2104)

แหลงทองเทยวส าคญของโตเลโด

โตเลโดนอกจากเปนเมองเกาทมความงดงามทางศลปวฒนธรรมแลว ยงมความนาสนใจทเปนการผสมผสานอารยธรรมทงแบบโกธคของยโรป แบบมสลมจากแอฟรกาเหนอ และแบบยว ดงนนสถานททองเทยวทางศาสนาจะมทงวหารและโบสถครสต มสยดของมสลม และไซนากอกของยว ซงหากจะเทยวให

Page 15: ผลการศึกษาดูงาน เรื่อง การพัฒนาประเทศสู่การแข่งขันระดับ ... · จังหวัดน่าน

15

ละเอยดและชมเมองใหครบอาจตองใชเวลา 2-3 วนเตม อยางไรกตามหากเวลามนอยสามารถชมจดนาสนใจในเวลาครง - 1 วน จดนาสนใจทตองชม ไดแก

1. The Cathedral of Toledo - วหารแหงโตเลโด สรางโดยพระเจาอลฟองโซท 8 เพอฉลองชยชนะในสงครามเหนออาหรบมสลม ในป 1212 โดยสรางและตอ

เตมตอเนองมาอกหลายครง เปนศลปะแนวโกธค มหอระฆงสง 92 เมตร มระฆงหนก 18,000 กก. เปนวหารทมพนทภายในวหารใหญตดอนดบโลก คอ ยาว x กวาง x สง 12 x 60 x 33เมตร จดนาสนใจ คอ “The Transparente” สรางระหวางป ค.ศ. 1721 – 1732 เปนชองเปดเหนอเพดานดานบนใหแสงสองมา บรเวณชองเปดเปนลายแกะสลกหนออนและภาพเขยนบนเพดานดานบนสวยงามมาก วหารนใชเปนวหารกลางของอาณาจกรสเปนในยคทโตเลโดเปนเมองหลวงอยนาน

2. Alcazar - พระราชวงอลคาซาร ตงอยบนเนนสงของโตเลโด เปนจดเดนทเหนไดจากระยะไกล เปนอดตพระราชวงของอาณาจกรสเปนสมยท

โตเลโดเปนเมองหลวง โดยโครงสรางเดมมมาตงแตสมยโรมน กอนป ค.ศ.835 และสรางใหมเปนพระราชวงในสมยพระเจาอลฟองโซ ท 6 และใชเปนพระราชวงของกษตรย จนกระทงยายเมองหลวงมาทมาดรด ปจจบนเปนพพธภณฑดานการทหารและสงครามและประวตศาสตรชาตสเปน การจดการทองเทยวโตเลโด

1. โตเลโดมจดทองเทยวมากมาย โดยเนนทางประวตศาสตรและศลปวฒนธรรมสามารถใชเวลาทองเทยวได

ตงแตครงวน ไปจนถงเทยวแบบละเอยด 3 – 4 วน 2. โตเลโดมนกทองเทยวมามากทงไป – กลบ จากมาดรด และคางคนจงมการเดนทางสะดวกทาง

รถไฟจาก มาดรดใชเวลาประมาณ 30 นาท และมทพก รานอาหาร รานขายของทระลก จนถงรานคาทวไปครบถวน

3. ท าเลเมองโตเลโดสวยงามตงบนเนนเขา มแมน าโอบลอม 2 ดาน มจดชมววทสวยงามตดอนดบโลก

4. การจดการเมองเกาทมขนาดเลกและถนนแคบ โดยไมใหรถทองเทยวเขาไปในเขตเมองเกา โดยใหจอดดาน

นอก และมรถเมลทวงรอบนอกและวงไปจดส าคญ 2 – 3 จดในเมอง การทองเทยวในเมองเกาใชการเดนเปนหลก โดยมจดท าบนไดเลอนขนาดสงเทาตก 6 – 7 ชน จากถนนดานลางไปถงดานบนของเมองเกา เพอรถจะไดไมตองวงขนไปบนเมองทอยบนเนนเขา และนกทองเทยวไมตองเดนขนเนนเปนระยะทางไกล จงเดนชมไดสะดวก

Page 16: ผลการศึกษาดูงาน เรื่อง การพัฒนาประเทศสู่การแข่งขันระดับ ... · จังหวัดน่าน

16

ปญหาและขอเสนอแนะ 1. การทยงมชาวเมองอาศยอยในเขตเมองเกา จงหามรถของชาวเมองวงเขาเมองเกา ไมได จงม

ปญหารถทวงในเขตเมองเกาทเปนถนนแคบมากๆและรบกวนนกทองเทยวจงควรจดระบบการจราจรของชาวเมอง โดยจดถนนทรถของชาวเมองวงได และทหามวง ก าหนดเวลาทรถวงได ขนาดของรถทหามเขา รวมทงจดจดจอดรถของชาวเมองไวเปนจดๆ

2. ปญหาหองสขาทหาคอนขางยาก สวนใหญตองใช ณ จดศนยบรการนกทองเทยวทมนอยจด และรานอาหารเทานนซงควรสรางสขาสาธารณะเพมเตมในจดทองเทยวหลก โดยตกแตงใหกลมกลนกบเมองเกา

บารเซโลนา

เมองนพดคาตาลนกนเปนสวนใหญ ไปไหนๆ จะมทงภาษาคาตาลน จดเปนภาษาราชการดวย ภาษาสเปน (แตไมคอยมภาษาองกฤษ) และ บารเซโลนาเปนเมองทเศรษฐกจเตบโตสง คอเปนเมองทรวยทสดในสเปน...ยามเมอเศรษฐกจแย กเทากบวาคนเมองนท างานเลยงคนทงประเทศ

ขอมลทองเทยวบารเซโลนา//ม UNESCO heritage site ถง 8 แหงสวนใหญเปนสถาปตยกรรมของ 2 สถาปนกผยงใหญ เปนเมองทมแหลงทองเทยวทงวฒนธรรม 1. สนามคมปน (Camp Nou) สนามฟตบอลประจ าเมอง ดงนนหากอยากถกเรยกวามาถงบารเซโลนาแลวจรงๆ ละก คณจะตองเขาไปสมผสกบบรรยากาศของสนามฟตบอลทมขนาดใหญทสดในยโรปแหงน โดยมความจถง 99,000 คน เลยทเดยว นอกจากนหากอยากซมซบบรรยากาศสไตลคอบอลกอยาเพยงแคมาทวรนะคะ แตคณตองนงชมเกมสการแขงขนแบบสดๆ ดวย ยงเวลาทฝายเจาบานควาชยชนะดวยแลวคณจะสมผสไดถงพลงงานอนยงใหญของแฟนบอลทชวนขนลกทเดยว 2. ปารกเกวย (Parc Guell) เปนอกหนงผลงานชนเอกของ อนตอน เกาด ปจจบนมนไดกลายเปนสวนสาธารณะขนาดใหญทโชวผลงานอนโดดเดนทางดานสถาปตยกรรมของ อนตน เกาด อกทงยงมนทรรศการประตมากรรมสวยๆ ใหไดชมกนดวย นอกจากนสงปลกสรางตางๆ ยงคงถกลอมรอบดวยความรมรนของตนไม จงท าใหคณชมความงดงามศลปะไดอยางเพลดเพลนมากยงขน 3. โบสถซากราดา ฟามเลย (Sagarda Familia Church) เปนโบสถทมการกอสรางอยางพถพถน และมผมาเยยมชมความงามกวา 2.8 ลานคนตอปเลยทเดยว นอกจากนยงถอวาเปนหนงในสถาปตยกรรมทสวยงามทสดของบารเซโลนา ซงใชเวลาสรางมายาวนานกวา 100 ปแลว และคาดวาจะเสรจสมบรณในอก 30 ปขางหนาโนนคะ และทส าคญมนยงเปนอกหนงผลงานชนโบแดงของ อนตอน เกาด เจาเกา

Page 17: ผลการศึกษาดูงาน เรื่อง การพัฒนาประเทศสู่การแข่งขันระดับ ... · จังหวัดน่าน

17

สวนท 3 การวเคราะหผลการศกษาดงาน เพอพฒนาประเทศสการแขงขนระดบโลก

การศกษาดงานในจงหวดนาน และ สปป.ลาว และในราชอาณาจกรสเปน ไดพบวา เปาหมายของการพฒนาเพอยกระดบสงคมเปนสงคมอจฉรยะ (Smart Society) กาวทนบรบทความเปลยนแปลงของวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงอนาคต ขฝณะเดยวกนยงคงด ารงคณคาของความเปนอารยธรรมทมความรงเรองหรออตลกษณงดงามในอดต ดงนน บรบทการเปลยนแปลงของสงคมโลกทส าคญไดแก

3.1 การเปลยนแปลงภมอากาศโลก (Climate change)

การเปลยนแปลงดงกลาวเกดจากการกระท าของมนษย เชน การท าลายทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม การตดเผาไมท าลายปา การปลอยกาซคารบอนไดออกไซดจากโรงงานอตสาหกรรม จนเกดกาซเรอนกระจกและท าลายชนบรรยากาศโลก จนเกดความเสยง และผลกระทบทรนแรงขน อาท อณหภมโลกสงขน ฤดกาลเปลยนแปลงไป เกดภยพบตทางธรรมชาตบอยครงและรนแรงมากขน จนท าใหสงมชวตบางชนดออนแอลง และบางชนดไมสามารถปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอมใหมได และเกดการสญพนธไปในทสด

บรบทการเปลยนแปลงภมอากาศโลก (Climate change) ในสงคมโลกไดก าหนดกรอบกตกาทสงผลใหประเทศตางๆ ตองปฏบตตามเพอรกษาความสมดลของการพฒนาอยางยงยน ซงในสวนของประเทศไทยและราชอาณาจกรสเปนไดผกพนขอตกลงเชงนโยบายและสนธสญญาไวสรปไดดงน

Page 18: ผลการศึกษาดูงาน เรื่อง การพัฒนาประเทศสู่การแข่งขันระดับ ... · จังหวัดน่าน

18

นโยบายและสนธสญญา สาระส าคญทเปนขอตกลงผกพนไว

1. ประเทศไทย

1.1 พธสารเกยวโต (ค.ศ. 1997) ภายใต UNFccc)

- สถานภาพอยในกลม Non – Annex I Parties หรอประเทศก าลงพฒนา

- กลมประเทศก าลงพฒนา ไมมพนธกรณในการลดปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจก แตประเทศไทยน ากลไกการพฒนาทสะอาด(Clean Development Mechanism) : CDM) โดยองคการบรหารจดการกาซเรอนกระจก (อบก.) ท าหนาทวเคราะห กลนกรองโครงการและออกหนงสอรบรองตามหลกเกณฑการพฒนาทยงยน

1.2 ขอตกลงปารส (ค.ศ. 2015)

- ขอเสนอของประเทศไทย คอ เจตจ านงมสวนรวมในการปลอยกาซเรอนกระจกและด าเนนงานดานการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ภายหลงป ค.ศ.2020

- ทผานมามหนวยงานของกระทรวงตาง ๆ รายงานขอมล GHG (Greenhouse Gas) เชน ทส. พน. อก. คค. กษ. และ ส านกนายกรฐมนตร

- มมาตรฐานมลพษ เชน ECO Sticker หรอมาตรฐาน มอก. เครองยนตลดการปลอยกาซคารบอนไดออกไซด มโครงสรางภาษ CO2 หรอโครงสรางภาษสรรพสามตใหมเพอลดการปลอยกาซ CO2เพอใหสามารถใชรถยนตทสะอาด ประหยด ปลอดภย ควบคกบ ECO Sticker

- ในสวนของกระทรวงเกษตรและสหกรณ มมาตรฐาน มกษ. และเรงงานวจยเรองของ Carbon Footprint เพอตดฉลาก (Labeling) และ Water Footprint เพอเปนสวนหนงของ Environmental Footprint

2. ราชอาณาจกรสเปน

2.1 พธสารเกยวโต (ค.ศ.1997)

- อยในกลม Annex I Parties หรอประเทศพฒนาแลว

- เปนขอผกพนทางกฎหมายทประเทศพฒนาแลว หรอกลม Annex I ก าหนดพนธกรณในการลดการปลอยกาซเรอนกระจกของประเทศภาค รวมกนแลวไมนอยกวารอยละ 5 จากระดบการปลอยกาซโดยรวมของกลม ในป ค.ศ. 1990 ระหวางป 2008 - 2012

2.2 ขอตกลงปารส (ค.ศ. 2015)

- ลดกาซเรอนกระจก หลงป 2020 อยางต ารอยละ 40 เทยบกบปฐาน 1990 ก าหนดเวลา 2021 – 2030

Page 19: ผลการศึกษาดูงาน เรื่อง การพัฒนาประเทศสู่การแข่งขันระดับ ... · จังหวัดน่าน

19

3.1.1 แนวปฏบต / ขอคดจากการศกษาดงานทเปนประโยชน

จงหวดนาน

1) จ.นานมสภาพปญหาพนทปาถกบกรกท าลายเปนภเขาหวโลน เกษตรกรปลกขาวโพดเลยงสตวมากทงในพนทถกและไมถกกฏหมาย มการเผาตอซงท าใหเปนปญหาหมอกควนในชวงฤดแลงหลงเสรจสนฤดเกบเกยว ผลกระทบตามมาคอ สภาพดนฟาอากาศเปลยนแปลง ปรมาณฝนตกลดลงมากทงทเปนพนทตนน านานและเกดน าปาไหลหลากไดงายในฤดฝน

2) โครงการปดทองหลงพระเปนตวอยางของโครงการทเปนตนแบบในลกษณะประชารฐทแทจรง ทเกดจากการมสวนรวมในการคด และพฒนารวมกน ระหวาง ภาคราชการ ภาคเอกชน และภาคประชาชน ซงโครงการการแกปญหาบกรกปาจ าเปนอยางยงทจะตองม เปาหมายของการพฒนา คอความยงยน ซงทกคนทเกยวของตองมตองมสวนรวม ซงนคอหลกคดตนแบบของโครงการปดทองหลงพระ ทมโจทยเรมตนวา จะท าอยางไร ใหประชาชน สามารถชวยเหลอตนเอง และอยกบธรรมชาตได ทงนจดเดนอกจดหนงของโครงการคอการใหความส าคญ ในกลมเยาวชน เพอใหเขาสกระบวนการปลกฝง การพฒนาอยางยงยน ซงถอวาเปนรากฐานส าคญ เนนทการปรบเปลยนวธคด วธปฏบต เพอการพฒนาอยางยงยน

โครงการโรงไฟฟาถานหนหงสา

1) ในชวง ๑๕ ปทผานมารฐบาลไทยไดเนนความส าคญของความมนคงทางดานพลงงาน ซงรวมถงการสงเสรมและอดหนนใหมการใช เอทานอล และไบโอดเซล ทผลตในประเทศไทยในระบบการคมนาคมขนสง ซงแมวาเอทานอล และไบโอดเซล จะสามารถทดแทนน ามนเชอเพลงไดบาง แตกยงไมสามารถบรรลวตถประสงคของการสรางใหเกดความมนคงทางพลงงานได ตราบใดทการท างานของเครองยนตยงจ าเปนตองมสวนผสมของน ามนเบนซนหรอดเซล นอกจากนแลว กลไกการสงเสรมและอดหนนใหมการใช เอทานอล และไบโอดเซล นยงไดสรางความเสยเปรยบเชงเปรยบเทยบในดานตนทนดาน Logistic ของไทยเนองจากทง เอทานอล และไบโอดเซล มตนทนราคาตอ BTU ทสงกวาน ามนส าเรจรปทกลนจากน ามนดบทน าเขาจากตางประเทศอยตลอดมา

นอกจากน จากการทในชวงทผานมาประเทศไทยประสบปญหาการตอตานการสราง โรงไฟฟา โรงงานอตสาหกรรม เขอน เหมอง และอนๆ ทงจากชมชนทแทจรงและจาก NGO สงผลใหปจจบนประเทศไทยประสบปญหาความมนคงดานพลงงานไฟฟา จากความจ าเปนทตองเพมการพงพาพลงงานไฟฟาจากนอกประเทศมากขนเรอยๆ ซง ประเดนของการมสญญารบซอไฟฟาจากโรงงานไฟฟาหงสา นกสะทอนใหเหนถงปญหาดานความมนคงดานพลงงานทก าลงขยายตวมากขนเรอยๆ ซงรากแทของปญหาทแทจรง อาจเกดจากการขาดการบรหารจดการความขดแยงและผลประโยชน (มตรฐศาสตร) รวมทงขาดการบงคบใชกฎหมาย (มตนตศาสตร) ทมประสทธผล ซงสะสมมานานกวา ๑๐ ป และไดขยายวงไปสปญหาอนในปจจบน เชน ปญหาแรงงานสมพนธเปนตน

Page 20: ผลการศึกษาดูงาน เรื่อง การพัฒนาประเทศสู่การแข่งขันระดับ ... · จังหวัดน่าน

20

2) โรงไฟฟาแหงน ประกอบดวย 3 หนวยการผลต ซงมขนาด 6xx MW ตอหนงหนวยการผลต ในขณะทไดท าสญญาซอขายไฟฟามายงประเทศไทยท 1,4xx MW ซงสงกวาก าลงการผลตรวมของ 2 หนวยการผลตรวมกน ดงนน ในขณะทมการหยดหนวยการผลตหนวยใดหนวยหนงเพอท าการบ ารงรกษา โรงไฟฟาแหงน ยอมไมสามารถจายก าลงไฟฟาไดตามสญญาทไดท าไวกบประเทศไทย และยอมมผลตอเสถยรภาพของการจายไฟใหประชาชนทงในฝงลาวและฝายไทย ในขณะทมการบ ารงรกษา

3) โครงการโรงไฟฟาหงสา มรปแบบการบรหารจดการในประเดนของชมชน ทมความเหมาะสมกบระดบความคาดหวงของประชาชนในทองท ณ ระดบของการพฒนาและชวงเวลาในปจจบน จงท าใหโครงการเหมองและโรงไฟฟาขนาดใหญน สามารถด าเนนไดตามแผน อยางไรกด ส าหรบโครงการลกษณะเดยวกนในอนาคต เปนทเชอวารฐบาลลาวยอมประสบปญหาดานชมชนทมากขน เมอประชาชนมระดบการพฒนาและความคาดหวงทสงขน ประกอบกบการไดรบความสนใจทมากขนจาก NGO

ดงนน สงทรฐบาลลาว จะตองใหความส าคญเปนอยางยงเพอลดโอกาสของปญหาทอาจเกดขนในอนาคต คอการตดตามก ากบควบคมดแล การด าเนนการทมผลเกยวของกบดานชมชน ของโครงการนอยางใกลชด โดยจะตองมใหผลประโยชนทเกดขนกบชมชนและประชาชนลาว ไมดอยไปกวาความคาดหวง ทงน เพอสรางใหเกดความเชอมนของประชาชนลาวในการบรหารจดการโครงการขนาดใหญของภาครฐ ซงจะชวยลดโอกาสในการเกดการตอตานโครงการขนาดใหญของภาครฐลาวไดในอนาคต

4) ในการจดท าสญญาซอขายไฟฟาจากโรงงไฟฟาลกษณะเชนนในอนาคต ประเทศไทยในฐานนะของผซอควรใชสทธทจะก าหนดใหมเงอนไขการบรหารจดการและด าเนนโครงการ โดยใสใจในการดแลสภาพแวดลอมทมขอบขายกวางกวาเพยงการดแลชมชนรอบโรงไฟฟา ทงในดานของผลกระทบทอาจเกดขนไดกบทรพยากรธรรมชาต แหลงน า และชมชนชายแดนฝงไทย รวมถงมตผลกระทบทอาจเกดกบการเปลยนแปลงสภาวะแวดลอมในระดบภมภาคหรอระดบของโลก โดยเฉพาะอยางยงส าหรบโรงไฟฟาทตงอยใกลกบประเทศไทย

แควนคาตาลนญา/เมองบารเซโลนา

แควนคาตาลนญาเปนแควนทเจรญกาวหนาทางเศรษฐกจและสงคมสงสดในสเปน จงมความตนตวและผลกดนการด าเนนงานเพอรบมอกบ climate change โดยเกาะกระแสโลกและ EU เปนแควนแรกทตง Department of Environment และก าหนดนโยบาย และตวชวด โดยตวชวดทส าคญดานหนงคอ การลด CO2 Emission โดยขณะนใชระบบสงเสรมแบบสมครใจรวมกบธรกจขนาดใหญ และเตรยมจะน ามาตรการดานภาษเขามาใช ในขณะทในไทยไดน าน ามาตรการดานภาษมาใชแลว (ดภาคผนวก 3)

Page 21: ผลการศึกษาดูงาน เรื่อง การพัฒนาประเทศสู่การแข่งขันระดับ ... · จังหวัดน่าน

21

3.1.2 ขอเสนอแนะเชงนโยบาย

1. บรหารจดการเพอแกปญหาการบกรกปา โดยระดบประเทศก าหนดมาตรการทชดเจนตามเขตพนท (Zoning) และกลมประชาชน (ฐานะของประชาชนผบกรกปา/นายทน ระยะเวลาบกรก) เปนพนทปา โดยการก าหนดเขตพนท (Zoning) เปนพนทปาทตองทวงคนและฟนฟสภาพปาและตนน า พนทปลกพชแนวปาชมชน และพนทปลกพชสรางอาชพรายไดของเกษตรกร โดยรวมด าเนนการระหวางหลายกระทรวง เชน ทส. มท. กษ. พณ. พม. สวนระดบพนทใชแนวทางประชารฐ ใหจงหวดท างานรวมกบภาคเอกชน องคกรเอกชน (เชน มลนธปดทองหลงพระ มลนธโครงการหลวง) ภาคประชาสงคม เปนตน รวมทงการปลกจตส านกของคนในจงหวดใหรกษปาและอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ทมผลกระทบตอประชาชนทงในพนทและทงประเทศ

2. การแกปญหาการบกรกปา และทท ากนของเกษตรกร ตองใหทกคนทเกยวของมสวนรวม ตามหลกประชารฐและหลกคดของโครงการปดทองหลงพระ ใหประชาชน สามารถชวยเหลอตนเอง และอยกบธรรมชาตไดโดยท าใหเกดความยงยนในอนาคตตอไปมวธการปลกฝงคนรนใหมใหตระหนกถงปญหารายแรงทเกดมาในอดต ใหรนลก รนหลานยดเปนแนวทางการด าเนนชวตตอไปในขณะเดยวกนพฒนาอาชพทางเลอก เชนการปลกพชใหมๆทไดรายไดดโดยใชพนทนอย การเลยงสตว การประมง โดยควรพจารณาประกอบกบความตองการทางการตลาดของจงหวดและพนทใกลเคยงและเสรมดวยการพฒนางานฝมอ เพอพฒนาและเพมปรมาณความตองการวตถดบทผลตได เชน การท าเฟอรนเจอรหวาย จากหวายทปลกได

3. ในการจดท าสญญาซอขายไฟฟาจากโรงไฟฟาทตงในประเทศเพอนบานในอนาคต ประเทศไทยในฐานะของผซอควรใชสทธทจะก าหนดใหมเงอนไขการบรหารจดการและด าเนนโครงการ โดยใสใจในการดแลสภาพแวดลอมทมขอบขายกวางกวาเพยงการดแลชมชนรอบโรงไฟฟา ทงในดานของผลกระทบทอาจเกดขนไดกบทรพยากรธรรมชาต แหลงน า และชมชนชายแดนฝงไทย รวมถงมตผลกระทบทอาจเกดกบการเปลยนแปลงสภาวะแวดลอมในระดบภมภาคหรอระดบของโลก โดยเฉพาะอยางยงส าหรบโรงไฟฟาทตงอยใกลกบประเทศไทย

4. รฐบาลก าหนดกฎระเบยบทงทางดานมาตรการบงคบ หรอมาตรการสงเสรมจงใจ (เชนดานภาษ) เพอสนบสนนกระตนใหเอกชนด าเนนการเพอรบมอกบ climate change

3.2นวตกรรมและความสามารถในการแขงขน (Innovation&Competitiveness)

การพฒนาความสามารถในการแขงขน (Competitiveness) ระดบโลกเปนสงส าคญเพอใหประเทศหรอชมชนสามารถอยรอดและเจรญกาวหนาไดในภาวะทการแขงขนทางเศรษฐกจและสงคมมความเขมขนเปนอยางยง การสรางความสามารถทางการแขงขนตองมการด าเนนการทงทางดานโครงสรางเศรษฐกจ ดานกฏหมาย การพฒนาคณภาพของประชาชนและดานนวตกรรม (Innovation) ซงนวตกรรมนอาจเปนการประดษฐคดคนวจยทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย หรออาจเปนดานการบรหารจดการใหมๆ ทเปนประโยชนตอการยกระดบการพฒนาประเทศเพอใหสามารถแขงขนในระดบโลกได

Page 22: ผลการศึกษาดูงาน เรื่อง การพัฒนาประเทศสู่การแข่งขันระดับ ... · จังหวัดน่าน

22

การพฒนาความสามารถในการแขงขน มองไดเปน 2 ระดบ คอ ระดบภาพรวมของประเทศเพอแขงขนในระดบโลก และระดบทองถน/ชมชนเพอแขงขนในระดบประเทศหรอระดบโลก บทวเคราะหตอไปนแสดงใหเหนถงผลการศกษาดงานราชอาณาจกรสเปน และจ.นาน ในการพฒนาความสามารถในการแขงขนและการใชนวตกรรมในการพฒนาทง 2 ระดบ

3.2.1 ความสามารถในการแขงขนของประเทศ

การศกษาดงานดานปญหาเศรษฐกจและแนวทางแกไขปญหาเศรษฐกจของราชอาณาจกรสเปน เปนขอมลเชงเปรยบเทยบกบสภาวะของประเทศไทยไดดเศรษฐกจสเปนประสบปญหาครงใหญในชวงหลายปกอนหนาน โดยประสบปญหาเศรษฐกจตกต าอยางรนแรง ระดบหนสาธารณะสง รวมทงอตราการวางงานทสงเปนประวตการณ จนตองรองขอความชวยเหลอดานเศรษฐกจจากสหภาพยโรปซงขณะนคาดวาไดผานจดต าสดไปแลว และก าลงอยในชวงปรบตวเพอพฒนาเศรษฐกจกลบขนมาใหม โดยอาศยการปรบโครงสรางทางเศรษฐกจ กฏหมาย และความสามารถในการแขงขนของประเทศ ซงประเทศไทยสามารถเรยนรทงจากสภาพปญหาเพอเปนบทเรยน และจากการด าเนนการทดเพอใชเปนแนวทางส าหรบประเทศไทยได

แนวปฏบต / ขอคดจากการศกษาดงานทเปนประโยชน

1. การจดโครงสรางสวนราชการระดบกระทรวงของสเปนเปนกระทรวงเศรษฐกจและความสามารถในการแขงขน (Ministry of Economy and Competitiveness) ซงมภารกจครอบคลมทางดานเศรษฐกจ ดานสงเสรมสนบสนนธรกจ ดานการคาและดานวจยพฒนาและนวตกรรม ซงถาเปรยบเทยบกบประเทศไทยกเสมอนเปนการรวมกระทรวงการคลง กระทรวงพาณชย กระทรวงวทยาศาสตร รวมทงบางสวนของกระทรวงไอซทเขาไวดวยกน ท าใหสามารถด าเนนนโยบายและบรหารประเทศทางดานการพฒนาเศรษฐกจไดอยางเปนเอกภาพ ในขณะเดยวกนเปนการใหความส าคญกบวทยาศาสตรเทคโนโลยและนวตกรรมทเปนกลไกหลกทจะสรางความสามารถในการแขงขนทางเศรษฐกจของประเทศ ซงถอเปนประเดนนาสนใจทควรศกษาเพมเตมตอไป

2. ภายใตสภาวะเศรษฐกจตกต าเนองมาจากเศรษฐกจโลก ท าใหการสงออกสนคาของสเปนหดตวลง แตรายไดจากการทองเทยวกลบเพมขน ซงมลกษณะทคลายคลงกบประเทศไทย โดยในป 2558 นกทองเทยวตางชาตทมาสเปนมถง 68.1 ลานคน (สหราชอาณาจกร เยอรมน ฝรงเศส) เปนอนดบ 3 ของโลก สรางรายไดเขาประเทศ 67 พนลานยโร (2.68 ลานลานบาท) คดเปน 15.5% ของ GDP เปรยบเทยบกบนกทองเทยวทมาประเทศไทย 29.9 ลานคน (จน มาเลเซย ญปน เกาหลใต ลาว อนเดย) เป นอนดบ 10 ของโลก สรางรายไดเขาประเทศปละประมาณ 1.43 ลานลานบาท คดเปน 11.1%GDP ดงนนการพฒนาเศรษฐกจประเทศและสรางรายไดเขาประเทศจงยงตองพงพาการทองเทยวอยมาก และไทยยงขยายจ านวนนกทองเทยวไดอก เพยงแตท าอยางไรจะรกษาทรพยากร สภาพแวดลอม ศลปวฒนธรรม และสภาพสงคมไวไมใหเสยหายจากการทองเทยวได

Page 23: ผลการศึกษาดูงาน เรื่อง การพัฒนาประเทศสู่การแข่งขันระดับ ... · จังหวัดน่าน

23

3. การแกไขปญหาอตราการวางงาน ซงถอเปนโจทยขอใหญของสเปนเพราะอตราการวางงานในชวงเศรษฐกจตกต าระหวางป 2555 - 2556 สงถงกวา 25% ถงแมปจจบนจะเรมดขน และมาอยท 20.9% แตกยงคงสงอยมาก และยงตองแกปญหาไปอกหลายป มองวานอกจากสภาพเศรษฐกจตกต าทท าใหอตราการวางงานสงในชวง 5 ปทผานมา การปรบโครงสรางเศรษฐกจจากประเทศเกษตรกรรมในอดตมาเปนประเทศอตสาหกรรมและการทองเทยว โดยใชเครองจกรเทคโนโลยเขามาแทนแรงงานมากนาจะมผลใหมการปรบลดการจางงานลงมา โดยโครงสรางแรงงานในประเทศอาจจะปรบตวไมทนกบโครงสรางเศรษฐกจ ซงตรงนแตกตางกบประเทศไทยทปจจบนอยในสภาวะขาดแคลนแรงงาน มอตราวางงานต ากวา 1% เพราะยงมโครงสรางเศรษฐกจทพงพงการสงออกและการทองเทยว รวมทงภาคเกษตรกรรมซงมลกษณะทใชแรงงานมาก อยางไรกตามแผนยทธศาสตรประเทศไทย 4.0 จะปรบทศทางประเทศใหน าเทคโนโลยและนวตกรรมเขามามากขน ลดการใชแรงงานลง จะตองพจารณาใหสมดลเพอไมใหเกดภาวะแรงงานลนตลาดในอนาคตเชนเดยวกบสเปนในปจจบน

4. การพฒนาเพมขดความสามารถในการแขงขนของสเปนโดยใชนวตกรรม (Innovation) ถอเปนจดแขงของสเปนทท าใหอตสาหกรรมบางสาขามความเขมแขงและอยในระดบน าของโลกได เชน อตสาหกรรมพลงงานทดแทน โดยสเปนมศกยภาพดานพลงงานแสงอาทตยเปนอนดบ 2 ของโลก และดานพลงงานลมเปนอนดบ 4 ของโลก มเทคโนโลยทอยในระดบน าและมการลงทนดานนในหลายประเทศทวโลก ซงถอเปนอตสาหกรรมทมศกยภาพสง ถงแมขณะนอาจมปญหาจากราคาน ามนดบต ามาก แตในระยะยาวจะมอนาคตสดใส นอกจากนรฐบาลสเปนใหความส าคญกบการพฒนานวตกรรมอยางมาก โดยหนวยงาน CDTI (Center for The Development of Industrial Technology) ภายใตกระทรวงเศรษฐกจฯ เปนหนวยงานทสนบสนนการพฒนานวตกรรมของภาคเอกชนโดยการสนบสนนทางการเงนเปนทนวจยและการชวยเหลอการเงนดานอนเฉลยปละมากกวา 60,000 ลานบาท ซงในระยะหลงไดเนนเงนสนบสนนเพอการท าโครงการความรวมมอระหวางประเทศมากขน

5. รฐบาลสเปนใหความส าคญกบการรกษา และพฒนา Human resource โดยปรบกฎระเบยบดานแรงงาน ดานสวสดการ และการมสถาบนพฒนานกบรหารทรฐใหการสนบสนนการด าเนนการ และงบประมาณมาก

3.2.2 ความสามารถในการแขงขนของทองถน / ชมชน

ผลจากการศกษาดงานทศกษาลงไปทการจดระดบทองถน ทงในสวนของสเปน (เมองประวตศาสตรโตเลโด , แควนคาตาลนญา/เมองบารเซโลนา) และของไทย (จ.นาน) แสดงใหเหนการบรหารจดการระดบทองถน เพอพฒนาความสามารถในการแขงขนของทองถนทงในระดบประเทศและระดบโลก ซงมประเดนนาสนใจดงน

Page 24: ผลการศึกษาดูงาน เรื่อง การพัฒนาประเทศสู่การแข่งขันระดับ ... · จังหวัดน่าน

24

แนวปฏบต / ขอคดจากการศกษาดงานทเปนประโยชน

1. การพฒนาความสามารถในการแขงขนของทองถนอาจไมไดมองดานเศรษฐกจหรอรายไดเพยงพออยางเดยว แตตองเปนความสามารถทอยบนพนฐานของอตลกษณของทองถนทประชาชนในทองถนตองการใหเปน ซงแตละทองถนจะมงไปในทศทางทตองการ โดยการก าหนดวสยทศนและบรหารจ ดการเพอใหเปนไปตามนน 2. จ.นานมวสยทศน “เมองแหงความสข ธรรมชาตสมบรณแหลงทองเทยวหลากหลาย พรอมมงสประชาคมอาเซยน” ภายใตนโยบาย “นานหนงเดยว” เนนทความเปนเมองสงบ วถชวตเรยบงาย ประชาชนมความสข และยงคงรกษาขนบธรรมเนยบศลปวฒนธรรมดงเดมไว ดงนนการพฒนาเมองและการทองเทยวกจะไมเนนปรมาณ แตเนนนกทองเทยวทตองการทองเทยวเชงศลปวฒนธรรมและธรรมชาต ไมเนนกรปทวรขนาดใหญ เพอใหเกดสมดลของรายไดและการคงรกษาอตลกษณดงเดมไวได ในขณะทการผลตสนคาของจงหวดกพยายามจะใหเชอมโยงกบการทองเทยว เพอสงเสรมซงกนและกน และเนนการผลตสนคาคณภาพมากขน เชนกาแฟ ผลตภณฑเพอสขภาพ เสอผาสงทอพนเมอง เครองเงน 3. เมองประวตศาสาตรโตเลโด เนนความเปนเมองทองเทยวทางประวตศาสตร เนองจากการเปนแหลงอารย-ธรรมและศลปโบราณ และการขนทะเบยนเปนมรดกโลกดานประวตศาสตร ซงถอเปนจดทองเทยวดานประวตศาสตรอนดบตนๆในยโรป (เปรยบเทยบกบพระนครศรอยธยา หรอสโขทยของไทย) ซงเมองโตเลโดพยายามจดการใหสามารถรองรบนกทองเทยวจ านวนมากทมาเทยวเมอง แตกตองสามารถอนรกษเมองเกาไวใหได โดยการจดการคมนาคม การหามรถยนตภายนอกเขาในเมองเกา การจดท าเปนบนไดเลอนจากจดจอดรถขนไปถงจดทองเทยวในเขตเมองเกา ซงสามารถด าเนนการไดดภายใตพนททคอนขางจ ากด ปญหาอยทจะยงคงสามารถจดการในเชงอนรกษไดดเพยงใดภายใตการขยายตวของธรกจทองเทยวและนกทองเทยวทเพมขนเรอยๆ 4. ในสวนเมองบารเซโลนา ซงเปนเมองหลวงของแควนคาตาลนญาซงเปนแควนทมอตลกษณเฉพาะตวสงมาก มวฒนธรรม เชอชาต ภาษาทแตกตางจากแควนอนในสเปน และทส าคญมรายไดตอหวสงสดในบรรดา 17 แควนของสเปน โดยประชากรทม 10% ของประชากรสเปน แตม GDP 20 %และมลคาการสงออกสนคา 25% ของประเทศสเปนมรายไดจากการทองเทยวสงสดในสเปน ทงนสภาวะเศรษฐกจของแควนคาตาลนญา และเมองบารเซโลนาคอนขางมความกาวหนาและเจรญกวาภาพรวมของสเปน โดยมการวางเปาหมายการสรางความสามารถทางการแขงขนไวหลายดาน เชนการเปน smart city (ดหวขอท 3) ซงปจจบนเปนอนดบ 1 ในสเปน การเปน Mobile World Capital การเปน World top city in number of conference delegate ทงนเนองมาจากโครงสรางเศรษฐกจทดของเมองความรความสามารถของประชากร และท าเลทางยทธศาสตรของเมองทเปนจดศนยกลางทางการคมนาคม การคา และการทองเทยว ซงจากความเจรญกาวหนาเหลานท าใหปญหาหนงทส าคญ คอ ประชาชนของแควนนมความตองการแยกตวเปนอสระจากราชอาณาจกรสเปน ซงแนนอนวารฐบาลกลางของสเปนยอมไมยนยอมใหเกดการแยกตวน และยงคงเปนประเดนทางการเมองไปอกนานจนกวารฐบาลกลางและแควนจะหาทางออกทเหมาะสมได

Page 25: ผลการศึกษาดูงาน เรื่อง การพัฒนาประเทศสู่การแข่งขันระดับ ... · จังหวัดน่าน

25

3.2.3 ขอเสนอแนะเชงนโยบาย

1) พจารณาทบทวนโครงสรางหนวยงานราชการของไทยใหมหนวยงานหลกทรบผดชอบด าเนนการดานเศรษฐกจโดยรวมและการพฒนาขดความสามารถการแขงขนไดในระดบโลก ซงตองเชอมโยงกบการคาระหวางประเทศ และการใชนวตกรรมเพอการพฒนาประเทศได อาจเปนการควบรวมหนวยงาน การก าหนดหนวยงานเจาภาพและยทธศาสตรทสามารถประสานงานระดบนโยบาย หรอการปรบคลสเตอรกระทรวงดานเศรษฐกจใหรวมดานเทคโนโลยและนวตกรรม

2) รฐบาลก าหนดนโยบายและแผนการสนบสนนใหเกดการวจยพฒนา และนวตกรรม โดยภาคเอกชน โดยเนนการสนบสนนดานการเงน การลดภาษโครงสรางพนฐาน กฎระเบยบ และการสรางนกวจย ใหเพมขนอยางกาวกระโดด

3) จดท าแผนบรณาการการทองเทยวอยางยงยน ระหวางหนวยงานทรบผดชอบดานการสงเสรมการทองเทยว การคมนาคม การอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และการสงเสรมและอนรกษศลปวฒนธรรม เพอเพมรายไดและสรางงานจากการทองเทยว แตยงคงรกษาทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม และศลปวฒนธรรม ไวได เพมงบประมาณดานดแลรกษา/ฟนฟ ใหองคการปกครองสวนทองถนรวมด าเนนการ น ารายไดจากการทองเทยวมาใชรกษา/ฟนฟ

4) ด าเนนนโยบายทใหอ านาจและอสระแกจงหวดและทองถนในการก าหนดทศทาง แผน และ การบรหารงบประมาณ ในระดบหนง เพอสรางขดความสามารถในการแขงขนของจงหวดในดานตางๆ เชน การเกษตรกรรม อตสาหกรรม ทองเทยว การศกษา การพฒนาทองถนและชมชน ภายใตอตลกษณของจงหวด โดยตองมความสอดคลองกบนโยบายและยทธศาสตรแตละดานของประเทศ 3.3 เมองอจฉรยะ (Smart city)

ในการพฒนา Barcelona ไปสการเปน “A Smart and Sharing City” นน จากการศกษาดงานของคณะนบส.๒/๘ สามารถวเคราะหสรปแนวทางการบรหารจดการของภาครฐ ไดดงน

หลกการ: สรางใหเกด Smart City เพอใหเกดสภาพแวดลอมทเออตอการสรางนวตกรรมทางธรกจ สนคา และบรการ พรอมกบเพออ านวยความสะดวกใหกบประชาชนอยางเทาเทยม ทงน โดยใชทรพยากรอยางมประสทธภาพสงสด

3.3.1 แนวปฏบต / ขอคดจากการศกษาดงานทเปนประโยชน

เมอง Barcelona ม ลกษณะการบรหารงานของภาครฐ ทมความโดดเดนและแตกตางจากการบรหารจดการของภาครฐของไทย โดยสรปดงน

Page 26: ผลการศึกษาดูงาน เรื่อง การพัฒนาประเทศสู่การแข่งขันระดับ ... · จังหวัดน่าน

26

๑) การสรางโครงสรางพนฐานโครงขาย IT (Fiber Optic)

เมอง Barcelona เปนผมสทธใน “Right of Way” ของเสนทางสาธารณะทงหมด ทงใตดน บนดน ชองสญญาน และระบบ Fiber Optic เปนตน โดย Barcelona จะบรหารจดการ “Right of Way” เหลานเพอลดการลงทนในการลงทนโครงการพฒนาเมอง รวมทงน ารายไดมาเปนคาใชจายในการด าเนนงานและบ ารงรกษาระบบ

อาศยการบรณาการกบผบรการสาธรปโภคทตองอาศย “Right of Way” ของเมอง เชน ไฟฟา และน าประปา ในการวาง สาย Fiber Optic ใตดน โดยไมเสยคาใชจายในการขดและกลบ จงลดงบประมาณทตองใชในการสราง Connectivity โดยมเพยงตนทนเฉพาะในสวนทเกยวของกบอปกรณและการวางระบบ Fiber Optic เทานน

ปจจบน Barcelona มโครงขาย Fiber Optic เขาถงทกครวเรอนในเขตเมองแลว

๒) การสงเสรมโครงการนวตกรรมตอยอด (Smart CityProject)

เมอง Barcelona มกลไกวธการด าเนนการดานงบประมาณและการคดเลอกโครงการ ทเอออ านวยตอการสงเสรมใหแนวคดทสรางสรรคสามารถพฒนาไปสการเกดผลทางธรกจอยางเปนรปธรรม (Start Up) และเปนตวอยางในการขยายผลไปสเมองอนๆ ตอไปได

เมอง Barcelona มกลไกการคดเลอกโครงการ โดยใหความส าคญกบความทวถงและความเทาเทยมในการใหบรการประชาชน

๓) การสนบสนนการสรางแนวคดใหเปนนวตกรรม ผานกลไกของ Atenues De Frabricacio

เปนการสรางเครอขายดาน ความรทางวทยาศาสตรและวศวกรรม ทงระหวางแตละ Atenues และระหวาง Atenues กบหนวยวจย บรษท และสถานการศกษาตางๆ นอกจากน Atenues De Frabricacio ยงมเครองมออปกรณและเครองจกรการทสามารถสรางการผลตจ านวนนอย เพอเปน Prototype ได เชน 3D Printer, CNC เพอให “Creative ideas turn into realities”

ใชกลไก Barter System ทผรบรการจะตองใหเปนการแลกเปลยนกบการเขาใชบรการของ Atenues De Frabricacio (ซงจะไมรบคาตอบแทนเปนเงน) เชน การตอบแทนสงคม การแบงปนความรในรปแบบตางๆ การใหการสนบสนนดานวสดอปรณหรอแรงงาน เปนตน

Page 27: ผลการศึกษาดูงาน เรื่อง การพัฒนาประเทศสู่การแข่งขันระดับ ... · จังหวัดน่าน

27

3.3.2 ขอเสนอแนะเชงนโยบาย

๑) ในการกาวขามกบดกประเทศทมรายไดระดบกลาง ซงประเทศจ าเปนตองพฒนาใหเกดระบบเศรษฐกจทสามารถสรางรายไดดวยความคดหรอปญญา หรอทเรยกวา “Smart Economy” หรอ Knowledge, Innovation and Digital Economy นน “พนฐาน” ทจ าเปนตอการพฒนาเปน “Smart Economy” คอการพฒนาคนในสงคมใหมความรความเขาใจ และทศนคตทเออตอการปรบปรงเปลยนแปลงและการรบ/พฒนาเทคโนโลยใหมๆ การมสภาพแวดลอมทางธรกจและสงคม ท เออตอการจดประกายความคดสรางสรรค (Creative Ideas) และ เออตอการน าความคดสรางสรรค นนไปสนวตกรรม (Innovations) ทเปนรปธรรม

๒) ในการใชกลไกของภาครฐในการผลกดนประเทศไทยไปส ‘Smart Economy” ใหเกดผลอยางเปนรปธรรมในทางปฏบต นน ภาครฐจ าเปนตองมการปฏรประบบการพจารณาจดสรรงบประมาณและโครงการและการประเมนผลโครงกร ซงปจจบนอาศยกลไกวธการและบคลากร ซงเหมาะสมส าหรบการพฒนาประเทศในรปแบบเกา จงใหความส าคญกบงานโครงการในรปแบบเดมๆ งานโครงการทท ามาตอเนอง หรอทรพยสนวตถทจบตองได ซงขดแยงกบแนวคดของการพฒนาไปส Smart Economy ทตองอาศยโครงการสนบสนนรปแบบใหมๆ โครงการทไมเคยด าเนนการในอดต และเนนการสรางมลคาจากความคด และโลกเสมอนจรง ซงลวนเปนคณคาในรปนามธรรม

๓) การออกแบบกลไกการจดสรรงบประมาณและการจดซอจดจางของภาครฐอยางเหมาะสม นอกจากจะสามารถยกระดบการบรการประชาชนอยางทวถงและเทาเทยมแลว ยงสามารถเปนกลไกในการสงเสรม “Smart Economy”“Smart City” ไดอยางเปนรปธรรมและมประสทธภาพ

๔) การบรหารจดการเมอง โดยเฉพาะกรงเทพฯ ควรน าแนวทางการบรหารจดระเบยบโครงสรางพนฐานอยางบรณาการ ของ Barcelona มาประยกตใช ทงน เพอเพมประสทธภาพและลดตนทนในการด าเนนการพฒนาโครงสรางพนฐานของเมอง และยงชวยลดความเดอนรอนร าคาญของประชาชน

๕) กลไกการสนบสนนภาคเอกชนดวย ระบบ barter system สามารถน ามาประยกตใช แทนการชวยเหลอแบบใหเปลาหรอการจายคน (ทงการจายคนแบบเตมจ านวนและไมเตมจ านวน) ได ซงนอกจากจะสามารถด าเนนการไดอยางมประสทธผล และลดภาระงบประมาณภาครฐแลว ยงชวยใหเกดโครงขายความรวมมอและตอยอด ทงในดานนวตกรรมและในดานธรกจระหวางกน และชวยกระตนใหเกดส านกสาธารณะในสงคมไดอกดวย

Page 28: ผลการศึกษาดูงาน เรื่อง การพัฒนาประเทศสู่การแข่งขันระดับ ... · จังหวัดน่าน

Climate Change Smart City

Development Country to Global Competitive

Innovation + Competitiveness

นโยบายและสนธสญญา - ระดบสากล - ระดบประเทศ สาเหตปญหา+การบรหารจดการ - จงหวดนาน : สภาพ สงแวดลอม + การบรหารจดการ - เมองหงสา : ดานการพลงงาน - บารเซโลนา

นโยบาย : ยทธศาสตร Spain: Ministry of Economy + Competitiveness: - สภาพสงคมทเออตอการสรางนวตกรรม - องคกรสรางนวตกรรม - การบรหารจดการเพอสงเสรมและสนบสนนการแขงขนของประเทศ

การบรหารจดการยทธศาสตร Barcelona: Barcelona City Council การบรหารจดการเมอง, กลยทธการพฒนา จงหวดนาน : นโยบายการพฒนาเมองการแกไขปญหาและกลยทธในการด าเนนงาน