ผู้ช่วยศาสตราจารย ์อริยา อรุณินท์...

23

ผชวยศาสตราจารย อรยา อรณนท

ผชวยศาสตราจารย อรยา อรณนท1ภาควชาภมสถาปตยกรรม

ภ.สถ.บ. (จฬาลงกรณมหาวทยาลย)M.L.A. (CU Denver)

Post Grad. Dipl. in Asia-Europe (Sciences-Po) (IHS)Ph.D. Candidate (AIT)

เทศกาล งานเมอง:ภมทศนวฒนธรรม

เพอความเปนเมองนาอย

1 Webpage - http://pioneer.chula.ac.th/~aariyaผเขยนขอขอบพระคณ ศาสตราจารย ดร. นจ หญชระนนทนทกรณาเปนกรรมการตรวจสอบผลงานทางวชาการชนน เนอหาตางๆผเขยนไดมการเพมเตมแกไขใหสมบรณแลวตามคำแนะนำ / ขอพจารณาทไดรบมา

บทคดยอ

บทความนเปนการวเคราะหแนวทางการจดการบรหารเรองกจกรรมงานฉลองเทศกาลประเพณ ทจดข นในเมองเพอความเปนเมองนาอย ดวยการรวมมอของภาครฐภาคเอกชน และภาคประชาคม ท เนนการอนรกษรากเหงาวฒนธรรมอนเปนแนวทางการพฒนาอยางยงยน รวมกบการใชพนทวางสาธารณะอยางมประสทธภาพนำมาซงความมชวตชวาของเมอง เกดสมดลยภาพของการสงเสรมการทองเทยวเพออนาคตในระยะยาว ไมใชเพยงการนำมาซงรายไดแตละเลยการสบทอดสานตอศลปวฒนธรรมประเพณเดม บทความนใชวธศกษาเปรยบเทยบกรณทเกดขนในไทยและตางประเทศ วเคราะหและวพากษการบรหารจดการเทศกาลงานเมองทจดขนในชวงเวลาปจจบนและอดตอนใกลในกลมประเภทงานทใกลเคยงกน เพอพจารณาเลอกใชเปนขอเสนอแนะสำหรบเปนแนวทางปฎบตอยางเหมาะสมในอนาคตตอไป

Fairs, Festival and Events : Intangible Cultural Landscape for Livable City

24

เทศกาล งานเมอง:ภมทศนวฒนธรรม เพอความเปนเมองนาอย

วฒนธรรม...กบภมทศนวฒนธรรม

ดเหมอนวาในยคน “วฒนธรรม” กลายเปนจดขายอนหนงของรฐบาลและองคกรทเกยวของ ไมวาจะเปน ททท. (ยคกอนเรยกวา อสท.), การบรหารระดบทองถน (กทม.,ผวาราชการจงหวด ปจจบนเรยก ผวาซอโอ, เทศบาล), หรอแมกระทงระดบกระทรวงเชน กระทรวงวฒนธรรม กระทรวงการทองเทยวและกฬา กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม หรอองคกรระดบนานาชาต เชน การแสดงมหกรรมการแสดงทยงใหญทรฐบาลไทยเปนเจาภาพในการประชมความรวมมอตางๆ โดยเฉพาะการทองเทยวนน การนำศลปวฒนธรรมมาเปน “จดขาย” อยางไมมขอบเขต อาจสงผลรายตอรปแบบการพฒนาทางสงคมและสงแวดลอมได ดงกรณขดแยงทางความคดลาสดของการกอสรางโรงแรมทสรางขนมาใหมภายในเครองเคราสถาปตยกรรมวดวงแบบลานนาแตมกจกรรมดานอนทไมใชกจกรรมดงเดม การสงเสรมการทองเทยวดวยการประชม “ครม.สญจร” ทบรเวณอทยานประวตศาสตรปราสาทหนพนมรงการจดมหกรรมตางๆ ไปจนกระทงการจดแสดงงานแสดงความเจรญกาวหนา ใน“ศาลาไทย” ทงานเอกซโป 2005 ทไอช ประเทศญปน ความเหมาะสมของการนำเสนอความเปนไปของวฒนธรรมของชาตของชมชนอยทจดใดเปนเรองทนาขบคดยงไปกวานนผลกระทบอนเกดจากการดำเนนการใดๆ ทางวฒนธรรมทสมพนธกบการเปลยนแปลงทางกายภาพของพนท “ภมทศนวฒนธรรม” นน อาจนำมาซงหลกฐานบนบนทกในประวตศาสตรซงเกดพฒนาการจนเปลยนแปลงไปในทศทางทไมเหมาะสม“การอนรกษ ” กบ “การพฒนา” เปนวถของเมองทไมอาจปฏเสธได เพยงแตวาความเหมาะสมอย ณ จดใด

ความหมาย

คำวา “ภมทศนวฒนธรรม” (Cultural Landscape) ตามความหมายจากบทท 1อนสญญามรดกโลก หมายถงการเชอมสมพนธของสงทเกดจากธรรมชาตกบทมนษยสรางขน เพอสอใหเหนววฒนาการของสงคมมนษยและการตงถนฐานในชวงเวลาตางๆกน โดยมอทธพลจากขอจำกดทางกายภาพของสภาพแวดลอมทางธรรมชาต หรอโอกาสทเกดขนไดโดยสงแวดลอมธรรมชาต อนตอเนองจากผลแหงพลงขบเคลอนทางวฒนธรรม เศรษฐกจ และสงคม ทงภายในและภายนอก อาจเปนมคณคาเปนสวนรวม หรอตวแทนทแสดงความเปนตวตนของพนทนนๆ

25


องคกรมลนธภมทศนวฒนธรรม2 ไดใหคำจำกดความไววา ภมทศนวฒนธรรม คอ พนททางภมศาสตรทรวบรวมทรพยากรทางวฒนธรรมและทรพยากรธรรมชาตไวรวมกบเหตการณทางประวตศาสตร กจกรรม หรอบคคล บางครงภมวฒนธรรมอาจเกดจากบคคลหรอกลมบคคล พนทดงกลาวอาจใหญโตกวางขวาง เปนพนทนอกเมอง หรออาจเปนเพยงแคสนามหนาบานกวางไมกตารางเมตร อาจเปนพนทไรนา สวนสาธารณะมหาวทยาลย สสาน สองขางถนนหลวงหรอแมกระทงพนทอตสาหกรรม หนวยงานอทยานแหงชาตของสหรฐอเมรกา (National Parks Services – NPS)3 ไดแบงประเภทของภมทศนวฒนธรรมไวเปน 3 ประเภทใหญๆ ดงตอไปน

ประเภทท 1 เปนคำจำกดความทรบรกนโดยทวไป ไดแก พนทสวน สวนสาธารณะหรออทยานทสรางโดยมนษย เพอความสวยงามรนรมย ซงบางทอาจเกยวของกบความเชอ ศาสนา หรอพนทอนรกษ อาคารเกาแกแหงหนงแหงใด หรอไมกได

ประเภทท 2 เปนภมทศนทมตนกำเนดดงเดมมาจากปจจยทางสงคม เศรษฐกจการบรหาร หรอศาสนา พฒนาตอเนองโดยมความสมพนธกบสภาพแวดลอมทางธรรมชาต องคประกอบของภมทศนประเภทนมกจะสะทอนใหเหนวถแหงการเปลยนแปลงนนๆ แบงออกเปน 2 ประเภทยอยๆคอ

2.1 ประเภททหยดการเปลยนแปลงแลว อาจเรยกวา “ซากภมทศนวฒนธรรม”(fossil landscape) ถงแมจะหยดการเปลยนแปลงและพฒนาการแลวแตยงสามารถเหนรองรอยไดในซากทเหลออยนน สามารถกอใหเหนความเชอมโยงอนเคยมอย

2.2 อกประเภทคอ ยงคงมการเปลยนแปลงดำเนนอยางตอเนองมาโดยบทบาททางสงคมรวมสมย ทำใหเหนความเปลยนแปลงและพฒนาการจากหวงเวลาหนงไปยงหวงเวลาหนงในองคประกอบภมทศนนนๆ

ประเภทท 3 เปนประเภททอาจมองไมเหนเปนรปธรรมชดเจนในองคประกอบของภมทศน แตมอทธพลตอศาสนา ความเชอ ศลปะ หรอเกยวเนองกบวฒนธรรมในพนททเปนมรดกโลก พนทเกาแก และพนทอนรกษตางๆ

2 The Cultural Landscape Foundation -http://www.tclf.org/whatis.htm3 Conservation Study Institute Managers Handbook -http://www.nps.gov/mabi/csi/csihandbook/appendices/appendixC.htm


26


ภมทศนวฒนธรรม ‘ประเภทเทศกาลงานเมอง’ น เปน 1 ใน 3 ประเภท ภมทศนวฒนธรรมประเภทเทศกาลงานเมองในกรณนอยในประเภทท 3 ทยงคงพฒนาตอเนองมาจนทกวนนเชนเดยวกบประเภท 2.2 เปนดรรชนชใหเหนถงปจจยของสงคม เศรษฐกจทเปลยนแปลงพฒนาไปจากอดตสปจจบน และสบทอดใหเหนแนวโนมในอนาคต เชนกจกรรมประเพณ นอกจากน UNESCO4 ยงแบงมรดกทางวฒนธรรม (cultural heritage)ออกเปน 2 ประเภทใหญๆเชนกน คอ มรดกทางวฒนธรรมทสมผสได (tangibleheritage) ซงเปนคำจำกดความโดยทวไปทหมายถงกลมอาคารเกา ชมชนเกา เมองเกาเปนตน และมรดกทางวฒนธรรมทไมสามารถสมผสได (intangible heritage) เทศกาลงานเมองเปนหนงในมรดกทางวฒนธรรมทไมสามารถสมผสได แตขณะเดยวกน สถานทสภาพแวดลอมของมรดกวฒนธรรมนนๆ จดแสดงอย เรยกวา ‘Cultural Space’หรอ พนททเปนทเกดกจกรรมทางวฒนธรรมตางๆ เปนสวนหนงของภมทศนวฒนธรรมเชน พนทลานเลานทาน ลานพธกรรม ตลาด พนทจดเทศกาล อาจเกดขนเปนประจำสมำเสมอ หรอ ขบวนแหประจำปกได

เทศกาลงานเมองทจดบนพนทวางสาธารณะของเมองนปฏเสธไมไดวาเปนสวนหนงของการสรางชวตชวาใหกบเมอง เมองใหญๆ ทเปนทยอมรบวาเปนเมองทมการบรหารจดการทด กเลอกทจะนำเสนอการจดเทศกาลงานเมองในหลากหลายรปแบบขนผเขยนไดเคยหาความหมายของพนทวางสาธารณะ หรอ Public space ไวแลววาในความหมายของ Moudon (1991) คอทสำหรบผคนมาพบปะกน เพอรบอากาศ แสงแดดเพอใหความชมชนมชวตชวาของเมอง (irrigate the city) สวน Kevin Lynch (1981)และ J. B. Jackson (1984) เนนถงความเปนสาธารณะวาเปนโครงรางของการพฒนาวฒนธรรมมวลชนใหงอกงาม ซงทงนกออกแบบชมชนเมองและภมสถาปนกมกจะใชลำดบความเปนสาธารณะในการระบลกษณะพนท โดยขยายความหมายแคจากกายภาพสสวนทเปนพฤตกรรมในเชงมนษยศาสตรมากขน กจกรรมทจะเกดขนในเมองในพนทสาธารณะเหลาน จงนบเปนสวนหนงของดรรชนชวดความเปนเมองนาอย จะเหนไดวาเมอเมองมความเจรญถงระดบหนง มโครงสรางพนฐานทมคณภาพอยางพอเพยงแลวสวนสาธารณะ ลานคนเมอง และภมทศนวฒนธรรมเรมเขามามบทบาทมากขน เปนสวนทเสรมสรางคณภาพชวตในระดบทดกวามาตรฐาน เปนการสรางภาพพจนทดสอาณาอารยประเทศ เพอประโยชนในทางออมตอความนาเชอถอในการลงทนการทองเท ยว และส การยกระดบดรรชนช ว ดทางดานเศรษฐกจในดานตางๆโดยเฉพาะการเปนเจาภาพจดงานใหญในระดบนานาชาตเปนเปาหมายทสำคญอนหนงทเมองตางๆ ภายใตผบรหารทองถน/หรอรฐบาลจะเสนอตวเขาไป

4 UNESCO Culture sector - http://www.unesco.org/culture

27


ลกษณะและประเภทของเทศกาลงานเมอง

ประเภทของเทศกาลงานเมองนมความหลากหลายสง ผเขยนขอจำแนกออกเปนประเภทยอยๆ ตาม ‘รากวฒนธรรม’ ของงานนนๆ เพอใหงายตอการวเคราะหเปรยบเทยบรปแบบในรายละเอยดตอไป ดงตอไปน

1. เทศกาลงานเมองทเกยวกบศาสนาและความเชอ

มกเกดจากกจกรรมทดำเนนสบทอดมาเปนเวลานาน ตนกำเนดมาจากความเชอหรอศาสนา ทนบถอในทองถน เมอยคสมยเปลยนไปกอปรกบปจจยทางสงคม เศรษฐกจอนๆอาจทำใหรปแบบเปลยนแปลงหรอพฒนาไปเปนการถาวร หรอจนกวาจะมการชำระกลบมาส แบบด งเดม ตวอยางเชน งานสงกรานต งานพธทำบญทางศาสนาฯงานลอยกระทง พธตรยมปวาย(โลชงชา) เทศกาลธนยาวาท(ขอบคณพระเจา) เปนตนตวอยางเทศกาลงานเมองทผเขยนขอนำมาเปนกรณศกษาในหมวดน ไดแก

งานลอยกระทง – ในแตละภมภาคของประเทศไทย มรปแบบงานลอยกระทงทแตกตางกนไป ธนากต (2539) กลาวในหนงสอประเพณ พธมงคล และวนสำคญของไทยวา

คตทมาเกยวกบวนลอยกระทงมอยหลายตำนาน ดงน1. การลอยกระทง เพอขอขมาแกพระแมคงคา2. การลอยกระทง เพอบชาพระผเปนเจาตามคตพราหมณ คอบชาพระนารายณซงบรรทม

สนธอยในมหาสมทร3. การลอยกระทง เพอตอนรบพระพทธเจา ในวนเสดจกลบจากเทวโลก เมอครงเสดจไป

จำพรรษาอยบนสวรรคชนดาวดงส เพอทรงเทศนาอภธรรมโปรดพระพทธมารดา4. การลอยกระทง เพอบชาพระพทธบาทของพระพทธเจา ทหาดทรายรมแมนำนมมทานท

เมอคราวเสดจไปแสดงธรรมโปรดในนาคพภพ5. การลอยกระทง เพอบชาพระจฬามณบนสวรรค ซงเปนทบรรจพระเกศาของพระพทธเจา6. การลอยกระทง เพอบชาทาวพกาพรหม บนสวรรคชนพรหมโลก7. การลอยกระทง เพอบชาพระอปคตตะเถระ ซงบำเพญเพยรบรกรรมคาถาอยในทองทะเลลก

หรอสะดอทะเลสรปเหตผลในการลอยกระทง โดยทวไปมดงน1. เพอขอขมาแกพระแมคงคา เพอบชารอยพระพทธบาทและบชาเทพเจา ตามคตความเชอ2. เพอรกษาขนบธรรมเนยมของไทยไว มใหสญหายไปตามกาลเวลา3. เพอรถงคณคาของนำหรอแมนำลำคลอง อนเปนสงจำเปนสำหรบการดำรงชวต


28


ชอของงานลอยกระทงในวนเพญเดอนสบสองน จงมชอเรยกกนหลากหลาย และมพธกรรม ประเพณปลกยอยตางๆกนออกไป ไดแก ชาวเหนอ เรยกวางานยเปงชาวอสานเรยกงานไหลเรอไฟ ชาวจงหวดสโขทย เรยก เทศกาลเผาเทยนเลนไฟ หรอพธจองเปรยงเทศกาลลอยกระทงของสโขทยในสมยโบราณ เปนตน แตท งน ในปจจบนการลอยกระทงกยงเปนทนยมลอยกระทงดอกไมทตกแตงสวยงาม จดเทยน ธปเพอลอยสแมนำลำคลอง

เปนทนาสงเกตในระยะนวา “พธลอยโคม(ยเปง)” ของทางเหนอนนปจจบนเปนประเพณหนงทถกหยบยกเอาเฉพาะสวนการลอยโคม หรอ “วาวควน” หรอ “วาวฮม”ขนสทองฟามาประกอบกบงานอนๆ และงานเทศกาลอนๆ อก เชน งาน “รำลก1ปเหตการณธรณพบตภยสนาม” ทจดขนเมอ 26 ธนวาคม 2548 ทจงหวดพงงา งาน“เปดฟาปใหม ประชาไทยครองธรรม” หรองานปใหมซงจดขนทพทธมณฑล จ.นครปฐมโดยสำนกพระพทธศาสนาแหงชาต เปนตน (ภาพชดท 4) โดยทงสองงานไดนำเสนอการลอยโคมขนมาเปนครงแรก ควรจะมการยดถอเปนประเพณสบตอไปหรอไม หรอจะมการนำไปใชในงานเทศกาลอนหรอไม เปนสงทตองพจารณาใหถวนถตอไป

งานเยนทวหลามหาสงกรานต – สงกรานตเปนคำสนสกฤต หมายถงการเคลอนยายซงเปนการอปมาถงการเคลอนยายของการประทบในจกรราศ หรอคอการเคลอนขนปใหมในความเช อของไทยและบางประเทศในเอเซยตะวนออกเฉยงใต เดมเปนพธกรรมทเกดขนในสมาชกในครอบครว หรอชมชนบานใกลเรอนเคยง แตปจจบนไดเปลยนไปสสงคมในวงกวาง และมแนวโนมทจะเปลยนทศนคต และความเชอไปกอใหความสมพนธระหวางความเช อและสภาพแวดลอมกายภาพและธรรมชาตเปลยนแปลงไป สญลกษณทางธรรมชาตทเคยใชเปนองคประกอบหลกในพธ ไดแกการใชนำเปนตวแทนสบเนองแกกนของฤดรอน ทอาทตยเคลอนเขาสศกใหม ประพรมใหเกดความชมชนเบกบาน เพอเปนการขอพรจากผใหญ การรำลกและกตญญตอบรรพบรษทลวงลบ การสรงนำพระทนำสรมงคลมาสตนเพอใหเปนการเรมตนปในความเชอดงเดม มพฒนาการและมแนวโนมวาไดมการเสรมเตมแตงจนคลาดเคลอนบดเบอนไปมาก

ปจจบนนนนเกดการประโคมประชาสมพนธเพอประโยชนดานเมดเงน (ปจจยทางเศรษฐกจ) จากการทองเทยว ตงชอเปนภาษาองกฤษวา ‘Water Festival’ เปนภาพของการใชนำเพอแสดงความยงใหญอลงการ ซงทำใหความมงหมายเดมเปลยนแปลง ไปสญลกษณของพธ เปล ยนแปลงไปเปนนำพพญานาคกลางถนนใหญ ท ไมไดเกยวกบครอบครวและบรรพบรษใดทความเชอดงเดมมงเนนใหเกดการกลบบาน

29


เพอกราบเยยมพอแมปยาตายาย อกทงนำในบางพนทถกใชเหมอนอาวธทหำหนทำรายกน ราวสงครามยอยๆ (ภาพชดท 1) แมความหมายดงเดมยงมอย แตไมไดถกสงเสรม และถกปจจยอน เชน ปจจยดานเศรษฐกจมาเปนตวผลกดน ทำใหความสำคญลดนอยไปกลายเปนองคประกอบรอง จะเหนไดวาภาพลกษณของประเพณสงกรานตของเราในปจจบนนน เรมจากพนททถกเลอกใหเปนพนทจดงาน สอเนนใหเหนวตถประสงคทไมเกยวกบรากเหงาของประเพณเดมแตอยางใด

งานวนวสาขบชาประจำป 2548 - เปนทนาสนใจวาปพทธศกราช 2548 เปนปทงานวนวสาขบชาเปนประเดนทกลาวถงมากอนลวงหนาเปนเดอนๆ นบตงแตกลมผจดทมความขดแยงกนวาผใดจะเปนแกนนำ หรอแกนนำรวมกน จนลวงมาถงแนวทางของกจกรรมทจดใหมขน อกทงนอกจากความสำคญตามศาสนาของวนวสาขบชาทเปนวนประสต ตรสรและปรนพพานของพระสมมาสมพทธเจาแลว ในปนยงจดเปนวนสงเสรมพระพทธศาสนา มกจกรรมมากมายเกดขนททองสนามหลวง ไดมการจดใหมกจกรรมทงทเกยวและไมเกยวกบเนอหาของวนวสาขบชา กจกรรมทขอนำมาเปนกรณศกษาวาเหมาะสมหรอไม คอ “กจกรรมการวงสมาธ” จดโดย สสส.ดงรายละเอยดดงตอไปน :

สมาพนธชมรมว งเพ อสขภาพไทย ไดรวมกบชมรมว งเพ อสขภาพเครอขายท วประเทศหนวยงานภาครฐ และภาคเอกชน จดกจกรรมเดน-วงเพอสขภาพ “วงวสาขะ พทธบชา”โดยไดรบการสนบสนนดวยดจาก สำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)การจดกจกรรม “วงวสาขะ พทธบชา ถอศลหา ลดละอบายมข” จงมความมงหวงทจะสรางจตสำนกใหประชาชนไดตระหนกถงความสำคญของการพฒนาตนเองใหมสขภาพด เพอเปนพนฐานของจตใจทด สามารถควบคมและดแลตนเองใหปลอดจากอบายมขได ตามหลกคำสอน“ความไมมโรค คอลาภอน ประเสรฐ” ของพระสมมาสมพทธเจานนเอง

[มตชน วนท 13 พฤษภาคม พ.ศ. 2548 ปท 28 ฉบบท 9925]

และ “กจกรรมโครงการหนงคนหนงสจจะ ปฏบตบชาวนวสาขบชา” (เลยนนโยบายหนงตำบลหนงผลตภณฑทเคยไดรบความนยม) โดย dharmastation.org หรอศนยสงเสรมและพฒนาพลงแผนดนเชงคณธรรม (ศนยคณธรรม) สำนกงานบรหารและพฒนาองคความร (องคการมหาชน) อนเปนองคกรมหาชนในกำกบของรฐบาลมวตถประสงคทจะสงเสรมพทธศาสนา โดยใชสอสมยใหม เชน โครงการ “สรางสงคมศานตสข พนทกขรวมกน” ซงเปนการใหความรและประชาสมพนธใหประชาชนรวมพลงตงสจจะอธษฐานเพอการปฏบตบชา โดยจะมการประชาสมพนธผานทางสออนเตอรเนต ทเวบไซต www.dharmastation.org ทจะสรางกระแสสจจะอธษฐานใหคงอยอยางตอเนอง โดยผานเครองมอตางๆ เชน อการด เวบบอรด โพลล ไดอาร


30


ด - เดยว (‘ด-เดยว’ เปนตวมาสคอตสญลกษณของโครงงาน-ผเขยน) โดยมงหวงทจะเปนคลงความร และเปนฐานชมชนออนไลนดานพทธศาสนา

นอกจากการนำเอาสอใหมๆ มาใชแลวยงสามารถแยกแยะออกเปนลกษณะวธการทางการตลาดและประชาสมพนธตางๆ ทดแตกตางจากกจกรรมทางศาสนาและวฒนธรรมทเคยเปนมา เชน “กจกรรมขายดอกบวบชาพระสารรกธาต ขายขาวทพยขายชองเคเบลทว” ดงทคดจากรายงานขาวดงน :

คณะกรรมการจดวสาขบชาเผยงานคกคก เชอมประชาชนเขารวมงาน 500,000 คน แควนทสองมการบรจาคเชาดอกบวบชาพระสารรกธาตจนแนนลานพธสนามหลวง คาด 7 วนตองใชถงแสนดอก หนวยงานหลายแหงขายขาวทพยหอละ 20 ขณะทวดธรรมกายมาตงบธใกลกบกรมการศาสนา กระทรวงวฒนธรรม เพอขายสมาชกเคเบลทวดาวเทยมธรรม…ในการจดกจกรรมสปดาหวนวสาขบชาครงนไดมการออกบธเคเบลทว DMC Channel หรอโครงการดาวธรรม ของมลนธวดพระธรรมกาย จ.ปทมธาน ตดกบบธของกรมการศาสนากระทรวงวฒนธรรม เพอเชญชวนประชาชน พทธศาสนกชนใหเขามาสมครเปนสมาชก โดยเจาหนาทฝายการตลาดของ DMC Channel ระบวา การสมครเปนสมาชกจะเสยคาใชจายเพยง5,500 บาทตลอดชพจะมการตดตงจานดาวเทยมรบสญญาณใหพรอมตวรบสญญาณ ซงผสมครสมาชกภายในงานนจะไดรบของแถมเปนรม…

[มตชน หนา 1 วนท 18 พฤษภาคม พ.ศ. 2548 ปท 28 ฉบบท 9930 ]

จนจะเหนไดวามหลายๆ เสยงเรมทกทวง บางกสนบสนนงานน โดยเฉพาะในประเดนอนเกดจากการใชทนการตลาดนำวฒนธรรม แมวาการโฆษณาประชาสมพนธอาจเปนกศโลบายหนงทอาจทำใหคนเขาหาธรรมะได แตสชาต ศรสวรรณ (2548) ไดทวงตงเชงเสนอแนะไวเชนกนวา “อยาใหวสาขบชาอนยงใหญกลายเปนอเวนตมาเกตตงหนงทจะไปขยายความเตบโตของวตถนยม สนองประโยชนของทนนยม”

“วสาขบชา ซงเปนวนรำลกถงพระพทธเจา ควรจะปลกใหผคนไดมองเหนแนวทางนแนวทางทเหนหวใจของพทธศาสนาอาจจำเปนทจะตองเรมทพธกรรมและการแหแหนเฉลมฉลอง แตผจดจะตองตระหนกรวมกนวาสงนนเปนแคเปลอก หรอการเรมตน หนทางทแทจรงควรจะมงไปทหวใจของพระพทธศาสนา ซงไดแตภาวนา วาผจดซงกคอรฐบาล อยาไดไปยดตดกบพธการและการเฉลมฉลอง เสยจนพาวสาขบชาหางไกลจากหวใจของพทธศาสนายงขน การนำวสาขบชามาเปนสวนหนงของการโปรโมตการทองเทยวนน ทางหนงอาจจะด ตรงททำใหวสาขบชาแพรหลายมากขน แตแพรหลายไปทางไหนนนเปนเรองทควรระวง อยาใหทสดแลว วสาขบชาอนยงใหญกลายเปนอเวนตมาเกตตงหนงทจะไปขยายความเตบโตของวตถนยม สนองประโยชนของทนนยม”

[มตชน หนา 2 คอลมน สถานคดท 12 โดย สชาต ศรสวรรณวนท 18 พฤษภาคม พ.ศ.2548 ปท 28 ฉบบท 9930 ]

31


เทศกาลตามความเชอของตางประเทศในไทย - ในสงคมยคโลกาภวตนนจะสงเกตไดวาเทศกาลตางๆ ในตางประเทศไดเผยแผมาสประเทศไทย พรอมทงเกดการสนองรบเอาเทศกาลนนมาเปนสากล โดยไมมขอบเขตทางดานความแตกตางดานเชอชาตและศาสนา ตวอยางทเหนไดชดเจนมาชวงเวลาหนงแลวไดแก เทศกาลครสตมาสวาเลนไทน ฮาโลวน และเทศกาลขอบคณพระเจา ‘ธนยาวาท’ สวนใหญเทศกาลตางๆเหลานถกจดขนเพอวตถประสงคเพอการเฉลมฉลองโดยไมมมตทางวฒนธรรมและความเชอเขามาเกยวของ จะเหนไดวาเทศกาลขอบคณพระเจาในอเมรกาเปนวนทครอบครวซงแยกยายกนออกไปตางถนฐานจะกลบมาเจอกน มกจกรรมรวมกนในครอบครว ซงอาจจะเปนการรวมกนประกอบอาหารเยนทมสวนประกอบหลกเปนไกงวงทงตว แลวรบประทานรวมโตะพดคยไตถามทกขสข สวดมนต การพกผอนปกนกในสวนสาธารณะหรอรสอรตกบครอบครว การออกไปรวมกจกรรม เชน ไปโบสถฟ งคอนเส ร ต พาเหรด แลวจบลงด วยการร บประทานอาหารร วมกน แตงานขอบคณพระเจาในประเทศไทยมกจะเฉลมฉลองในรานอาหารในโรงแรมเปนสวนหนงของการแนะนำเมนไกงวงของรานอาหารนน แตขาดเนอหาอนๆ เกยวกบครอบครวไป เทศกาลของทางตะวนตกทดจะบดเบอนไปมากทสดทประเทศไทยรบมาในกลมน นาจะเปนเทศกาลฮาโลวน ประเดนหลกของการจดงานฮาโลวนของไทยคอความหมายเกยวกบ “ผ” เทานน ซงท จรงแลวฮาโลวนจะจดในชวงหลงเทศกาลเกบเกยว (Harvest) และเปนสปดาหของเทศกาลทเกยวของกนจนเกอบจะแยกจากกนไมได สญลกษณของงานทงสองจงเปนผลตผลทางการเกษตรทเกบเกยวกนกอนทฤดหนาวจะเขามาถง ไดแก ฟางขาว ซงขาวโพด หนไลกา และฟกทองเทศกาลเกบเกยวจะมการละเลนในไร ในฟารม รบประทานอาหารพนถนททำสดๆจากผลตผลการเกษตร เนนทการเฉลมฉลองสนกสนานเปนงานทสามารถมสวนรวมได

2. เทศกาลทเกยวกบการเฉลมฉลอง

เทศกาลงานเฉลมฉลองนเปนกจกรรมทเกดขนเปนครงคราว เกยวของกบประวตความเปนมาของบคคล สถานท หรอเหตการณท เก ดข นในเมองน นๆ เชนงานกาญจนาภเษก งานเฉลมฉลอง

งานเฉลมฉลองกรงรตนโกสนทร 222 ป – จดขนในชวงเดอนเมษายน ป พ.ศ.2547เปนงานใหญอกงานหนงหลงจากงานฉลองกรงเทพฯ 200 ปเมอป พ.ศ.2525 ลกษณะของงานเฉลมฉลองในป พ.ศ.2547 นมความพยายามทจะใชศกยภาพความเปนเมองเกาและแนวคด ‘Nostalgia’ ยอนสอดตเดมของกรงรตนโกสนทรเทาทจะทำได ไมวาจะเปนพธโลชงชาทนำขนมาใหม รานอาหารบรรยากาศโบราณ การแสดงดนตรและการละเลน


32


แบบไทยๆ รถลาก เปนตน (ภาพชดท 2) การจดยานตางๆ ในเมองเกาใหคงความเปนอยแบบทเคยเปนมาในอดตโดยเสรมแตงเตมขนมาบาง ถอเปนแนวความคดทนาสนใจ แมวาอาจเกดขนเฉพาะชวงสปดาหของการจดงานกตาม

งานเฉลมฉลอง นบถอยหลงเขาสป พ.ศ. ใหม (งานเคาทดาวน / countdown) – คาดวาเขามาในประเทศไทยเมอป พ.ศ. 2543 หรอ ค.ศ. 2000 เพอเปนการเฉลมฉลองสหสวรรษใหม คอป ค.ศ. 2000 นนเอง เปนจดเรมตนของการเปลยนแปลงรปแบบประเพณการเฉลมฉลองปใหม แบบเดมๆ ของไทยทเปนการรบพรจากผนำศาสนาแตละศาสนา และรวมรองเพลงพระราชนพนธพรปใหม และมการจดดอกไมไฟเฉลมฉลองกนเปนกลมยอยๆ ไปทวเมอง กลายเปนการจดมหกรรมเคาทดาวนตามสถานทรวมคนจำนวนมากทตางๆ เชน หางสรรพสนคา สนามกฬา ลานคนเมองและอนๆ มการจดแสดงดนตร การแสดงรวมอวยพรจากดารานกรอง งานจบฉลากงานจดพลและดอกไมไฟอยางยงใหญ และในป พ.ศ. 25495 นงานนบถอยหลงเขาสปใหมมหลากหลายรปแบบ โดยหลากหลายองคกร ทนาสนใจและแตกตางกนนอกเหนอจากทกลาวมาแลว เชน

งาน “ตอนรบปใหมกบกรงเทพมหานคร” ณ บรเวณทองสนามหลวง โดยกองการทองเทยว สำนกวฒนธรรมกฬาและการทองเทยวของกรงเทพมหานคร โดยมนายอภรกษ โกษะโยธน ผวาฯ กทม. เปนประธานรวมเฉลมฉลองตอนรบเทศกาลปใหมแบบไทยๆ ดวยการแสดง แสง ส เสยง ชด “รากอารยธรรมแหงมหานคร” เปนการแสดงทบอกเลาประวตศาสตรความเปนมาของกรงเทพฯ ตงแตสมยรชกาลท1แบงออกเปน 3 รอบ รอบละ 45 นาท นอกจากนนยงมการแสดงวงสนทราภรณการแสดงระนาด 6 ราง การแสดงของนกเรยนจากกรงเทพฯ และการขบรองประสานเสยง สวนชวงเคานตดาวนนบถอยหลงรบปใหมจะเปนการจดเทยนและรวมกนอธษฐานทงแขกผมเกยรตและประชาชนทมารวมงาน และตอเนองจนชวงเชาของวนท 1มกราคม 2549 จะมพธตกบาตรพระสงฆ จำนวน 999 รป

งาน “กจกรรมไหวพระเสรมสรมงคล 9 สถานทศกดสทธ” ประกอบดวย วดกลยาณมตรวดชนะสงครามราชวรมหาวหาร, วดพระเชตพนวมลมงคลารามราชวรมหาวหาร(วดโพธ), วดพระศรรตนศาสดาราม (วดพระแกว), วดระฆงโฆสตารามวรมหาวหาร,วดอรณราชวรารามราชวรมหาวหาร (วดแจง), วดสทศนเทพวรารามราชวรมหาวหารศาลเจาพอหลกเมอง และศาลเจาพอเสอ

5 เรยบเรยงและรวบรวมจากหนงสอพมพเดลนวส และหนงสอพมพผจดการ ฉบบวนท 1 ม.ค. 2549

33


งาน “เปดฟาปใหม ประชาไทยครองธรรม” ณ บรเวณกลางหนาลานองคพระประธานพทธมณฑล โดยในชวงคำมการนมนตพระสงฆ 1,250 รป สวดเจรญชยมงคลคาถาไปจนถงกลางดกขามวนใหม นอกจากนยงมการบรรยายธรรม แสดงพระธรรมเทศนาปจฉา-วสชนา 3 ธรรมาสน โดยพระโสภณธรรมวาท วดประยรวงศาวาส พระครปลดสวฒนสตคณ วดไรขง และพระครสรธรรมภาณ วดละหาร รวมทงยงมการแหลบนเทงธรรมของศลปนแหงชาตชนกร ไกรลาศ และลเกธรรมะโดยคณะของไชยา มตรชยโดย พ.ต.ท.ทกษณ ชนวตร นายกรฐมนตร มารวมเปนประธานปลอยโคมประทปขนสทองฟาในชวงกอนจะเรมเขาสปใหม

งาน “ไอทว สวสดปใหม 2006” ณ บรเวณทาเทยบเรอ เมองพทยา จงหวดชลบรโดยสถานโทรทศนไอทวรวมกบเมองพทยารวมจดงานในรปแบบสนกสนาน พรอมกจกรรมบนเทงและขบวนพาเหรดประชาสมพนธงานจากเหลาดาราและศลปนรอบเมองพทยา ในงานมการออกรานขายของทระลกและเทศกาลอาหารทะเลจากรานคาชนนำของเมองพทยา การเลนเกมแจกของรางวล ถายรปกบดาราและศลปนจากรายการของทางสถานฯ มการแสดงคอนเสรต การแสดงทอลกโชว และการจดพลไฟ

งาน “Parc Live! 06” ครงแรกของ “เวลด เคานตดาวน ทเกตเตอร” ทศนยการคาสยามพารากอน รวมกบ บรษทโทรศพท ทร คอรปอเรชน (มหาชน) จำกดจดงานดวยแนวคดการเปนครงแรกของเวลดเคานตดาวนในเมองไทย มรายการ พบกบ6 ดเจจาก 6 ไทมโซนของโลก พรอมดวยการแสดงจากศลปน นกแสดง และนกรองชนนำของไทยและของโลก รวมกวา 500 คน พรอมอาหารนานาชาตและเครองดมและจบรางวล

ทงน ททท. ไดเปนเจาภาพจดงานทวประเทศในรปแบบมหกรรมงานบนเทง งาน “2549ไทยแลนด เคานทดาวน” (2006 THAILAND COUNT DOWN) รวมกบภาคเอกชนพรอมกน 9 จดใหญทวประเทศ ตงแตทางภาคเหนอ

1. จงหวดเชยงใหม จดงานบรเวณขวงประตทาแพ อ.เมอง เชยงใหม ถนนทาแพตลอดสาย มกจกรรมมากมาย ทงถนนสายอาหารทงของไทยและตางประเทศ ภมปญญาทองถน ถนนสายดนตร และลานแสดงบนเทง สวนทบรเวณพระธาตดอยสเทพ กมนกทองเทยวชาวไทยนบหมนหลงไหลขนไปสกการะบชาเนองแนนตลอดทงวน

2. งานชนเผาไทยแมฮองสอน ณ บรเวณอำเภอปาย ทมชนเผาไทยแมฮองสอน มารวมรองเพลง“แมฮองสอนแดนไพร” ทงทำนองภาษาไทย และภาษาองกฤษ


34


3. งานสองฝงโขงสามแผนดนภาคอสานจดท จ.อบลราชธาน บรเวณสวนสาธารณะกดปลาขาวอ.วารนชำราบ เปนงาน “รบตะวนใหมกอนใครในสยาม” มกจกรรมตงแตชวงเชา เนองจากจ.อบลราชธาน ถอเปนจงหวดแรกของประเทศไทยทสามารถสมผสแสงของพระอาทตยไดกอนใคร

4. ทจงหวดมกดาหาร จดงานทบรเวณรมแมนำโขง เขตเทศบาลเมองมกดาหาร นอกจากจะมพธเฉลมฉลองนบถอยหลงแลว ยงมกจกรรมการแสดงศลปวฒนธรรม “สองฝงโขงสามแผนดน”ซงเปนการแสดงศลปวฒนธรรมของชาวมกดาหาร ชาวสะหวนนะเขต (สปป.ลาว) และชาวกวางตร(เวยดนาม) รวมทงมงานมหกรรมอาหารไทย-อนโดจน อาหารชนเผาพนเมองตาง ๆ ทง8 เผา นอกจากนบรเวณสะพานมตรภาพไทย-ลาว อ.เมอง จ.หนองคาย กมนกทองเทยวจากทวสารทศทยอยมาเทยวไมขาดสาย

5. งาน “นบถอยหลงรมชายทะเล” จดขนบรเวณ รมทะเลพทยา คอทจ.ชลบร จดบรเวณทาเทยบเรอ (แหลมบาลฮาย) พทยาใต อ.บางละมง

6. งาน “นบถอยหลงรมชายทะเล” รมฝงทะเลอนดามน บรเวณหาดปาตอง จ.ภเกต โดยคบคงไปดวยบรรดานกทองเทยวชาวตางชาตมารวมงานฉลองวนปใหมกนอยางคกคกเปนทสนกสนาน เกอบทกคนรวมกจกรรมรอเวลาเคานทดาวนพรอมกนอยางพรอมเพรยงบรรยากาศคอนขางเปนท ประทบใจ โดยมกำลงตำรวจ และทหารเรอมาคอยดแลความปลอดภยใกลชด

7. งาน “Night Paradise and Hadyai” บนถนนเสนหานสรณ ใจกลาง เมองเทศบาล หาดใหญม ก จกรรมหลากหลาย ร ปแบบไม ว าจะเป น โซนเต น ด ม และปาร ต สน กสนานนอกจากนยงมการประกวด Miss Night Paradise & Countdown และขบวนแหแบบคานวล กวา40 ขบวนแหไปรอบๆ เมอง แมจะมฝนโปรยปรายลงมาแตกไมเปนอปสรรคกบนกทองเทยวสำหรบในปนตามสถานบนเทงบรเวณดานนอกบานไทยจงโหลน และดานปาดงเบซาร อ.สะเดามนกทองเทยวชาวมาเลย สงคโปร เดนทางมาเทยวคกคกเปนพเศษ

8. งาน “ถายทอดสด 6 โซนทวโลก” บรเวณลานอเนกประสงค หนาเซนทรลเวลดพลาซาถนนราชดำร ส แยกราชประสงค และบรรยากาศยานดงกลาวเตมไปดวยความสวยงามเนองจากบรรดาผประกอบการ หางราน และโรงแรมตางพรอมใจตกแตงประดบประดาดวงไฟสวางไสวสสนสวยงามตระการตาประทบใจตอผพบเหนยงนก ในงานมศลปนนกรองนกแสดงเกอบทกคายทยอยมารวมงานกนตงแตชวงหวคำแบบไมขาดสาย

9. งาน “ไชโยปใหม 2549” ณ สนามศภชลาศยกรฑาสถานแหงชาต มการแสดงดนตรการแสดงแฟชนโชว รวมถงการใหผเขารวมงานมสวนรวมในกจกรรมตางๆ บนอฒจนทรนอกจากนไดจดใหมการจบรางวลเพอมอบเปนของขวญปใหมใหกบประชาชนทมรวมงานซงสามารถสงไปรษณยบตรเขยนคำวา “ไชโยปใหม 2549” สงไปทตปณ. 2549 กทม. 99999

[เรยบเรยงและรวบรวมจากหนงสอพมพเดลนวส และหนงสอพมพผจดการ ฉบบวนท 1 ม.ค.2549]

35


3. เทศกาลทสะทอนพฒนาการของสงแวดลอมทางวฒนธรรมและวถชมชน

งานเทศกาลประจำเขตในหลายๆ เขตของกรงเทพฯจะสะทอนภาพของเทศกาลประเภทนไดด เชน งานวนสามแพรง (แพรงนรา แพรงภธร แพรงสรรพศาสตร)งานถนนสายไม งานเทศกาลอาหารนานาชาต ฯลฯ (ภาพชดท 3)

ถนนสายไมของยานประชานฤมตร (ตรอกขาวหลาม) - เทศกาลนจดขนบรเวณซอยเลกๆ ทเปนยานขายผลตภณฑจากไมและเฟอรนเจอรยานบางโพ เรยกวา ซอยประชานฤมตรไดมการรเรมในสมยผวา ดร. พจตต รตตกล ไดจดใหมตอเนองในปนเปนครงท 6 โดยกลมชาวบานในเขตบางซอและการรวมกลมของประชาคมและรานผลต/คาขายเฟอรนเจอรจากไมในบรเวณ รวมกบเขตบางซอ มการปดถนนในวนเสารอาทตยในชวงเดอนมกราคม ระหวางเวลา 10:00-23:00 น. ภายในงานมการจำหนายสนคาเครองเรอน อปกรณตกแตงบาน และงานแกะสลกไมตางๆ ในราคาถกการประกวดแขงขนงานแกะสลกไม การแสดงศลปะวฒนธรรมไทยของเยาวชน และนกเรยนในพนท เขตบางซอ การแสดงดนตร มหรสพตางๆ การจำหนายอาหารจากรานอาหารทมช อเสยงของเขตบางซอ การฝกอาชพระยะสน โดยสำนกงานพฒนาชมชน กรงเทพมหานคร และกจกรรมจตรกรวาดภาพเหมอน เปนตน

งานเทศกาลอาหารนานาชาตเขตวฒนา - เทศกาลอาหารนานาชาตเขตวฒนาปนเปนครงท 4 งานจดระหวางวนท 22-24 เมษายน 2548 เวลา 16:00-23:00 น. ณบรเวณซอยทองหลอ 18 ซ งเปนพ นท ถนนซอยใกลกบกล มยานรานอาหารหางสรรพสนคาชอดง และธรกจหลายหางรานในยานนน การจดงานนอกจากอาหารนานาชาตซงเปนหวขอหลกแลว ยงมโดยมวตถประสงคของการจดงาน6ดงน

1. เพอการสงเสรมและกระตนธรกจรานอาหารและธรกจทเกยวของในเขตวฒนา2. เพอประชาสมพนธ และสงเสรมการทองเทยวในเขตวฒนา3. เพอประชาสมพนธ เผยแพรของดเขตวฒนา4. เพอรณรงคสงเสรมใหประชาชนไดตระหนกและเหนความสำคญของอาหารทมตอสขภาพตลอดจนการดแลรกษาสขภาพทด

กจกรรมในงานประกอบดวย1. การออกบธจำหนายอาหารนานาชาตราคาถก โดยครงนจะมรานอาหารนานาชาตในเขต

6 Website ประชาสมพนธงาน http://www.interfoodfestival.com/


36


วฒนามารวมงานมากกวา 18 ชาต เชน จน เวยดนาม เกาหล ญปน อนเดย อตาล ฝรงเศสอเมรกน อสลาม กรก ออสเตรเลย บงคลาเทศ ฯลฯ จำนวนรานอาหารไมตำกวา 50 ราน2. การจำหนายสนคาราคาถก ของฝาก ของทระลก สนคา OTOP ตางๆ3. การแสดงศลปวฒนธรรมนานาชาต รวมทงศลปะวฒนธรรมไทย จากสถาบนการศกษา ตางประเทศ4. การแสดงของดารา นกรอง จาก จ เอม เอม แกรมม และพธกรชอดงจาก TV สชอง 35. กจกรรมเพอสขภาพ เชน

- การจดนทรรศการใหความรเรองอาหารและสขภาพ- การตรวจสขภาพฟรจากโรงพยาบาลสมตเวช และโรงพยาบาลบำรงราษฎร- การเตนแอโรบค และการเตนลาตน แดนซ- การนวดตว นวดเทา เพอสขภาพ- การออกกำลงกายดวยอปกรณ Fitness- ยโรบนจจมพทตนเตน เราใจ

6. การรณรงคใชนำมนครงเดยวโดยประชาชนในเขตวฒนานำนำมนทใชแลวมาแลกไขไกและนำมนพชในงานนเพอนำนำมนทใชแลวไปทำนำมนไบโอดเซล ตอไป

นอกจากนบรษท หางราน ผประกอบการในซอยทองหลอยงไดรวมตอนรบผมาเทยวงานเทศกาลอาหารนานาชาต ครงท 4 ดวยการลดราคาสนคาและบรการอกดวย เชน Benz ทองหลอลดราคาซอมรถเปนพเศษในชวงงาน

ประชาชนไปเทยวงานนไดโดยไมเสยคาบตรผานประตแตอยางใด โดยสามารถเดนทางดวยรถไฟฟา BTS ลงทสถานทองหลอหรอเอกมย แลวจะมรถ Red Limo และรถชตเตลบสของ BTSรบสงยงบรเวณงานฟร หรอทานจะเดนทางโดยเรอโดยสารคลองแสนแสบกสามารถขนทาเรอทองหลอแลวขนรถ Red Limo มาสงบรเวณงานไดฟรเชนกน นอกจากนยงมรถโดยสารประจำทางในซอยทองหลอวงผานบรเวณงานตลอดเวลา หากทานขบรถมาเทยวงานกสามารถจอดรถไดทอาคารลเบอรตประกนภย อาคารโฮมเพลส ซงอยในบรเวณใกลเคยงได

การจดงานในครงนมการดแลความปลอดภยอยางเขมงวด โดย สน.ทองหลอ ตำรวจทองเทยวเจาหนาทเทศกจ และอปพร.เขตวฒนา

กจกรรมมหศจรรยวนดอกไม (1-2 กนยายน 2544) - บรเวณสะพานพทธฯปากคลองตลาดและถนนตรเพชร มการตกแตงบรเวณเปน “พรมดอกไมลาดพระบาท”(ขนาด 74 เมตร ยาวทสดในประเทศไทย) เปนจดดงดดความสนใจของงาน หนาพระบรมราชานสาวรย รชกาลท 1 และ “เสาดอกไม” ลกษณะเปนเสากลม 2 แทงแสดงถงความเปนปกแผนของมหาจกรบรมราชวงศ และกรงรตนโกสนทร มกจกรรมตางๆ คอ การเดยวดนตรแจซ การจดแสดงผลงานศลปของนกศกษาเพาะชางและสถานศกษาอ นๆในพ นท การสาธตการจดดอกไมโดยวทยาลยในวงหญงและ

37


วทยาลยเสาวภา กจกรรมการสาธตหตถกรรมตางๆ การจำหนายไมดอกไมประดบการประกวดรถโฟลคและเวสปาตกแตงดวยดอกไม กจกรรมจำลองงานวดโบราณละครและการละเลนพนบาน การบรการถายภาพดจตอล ฯลฯ

4. เทศกาลงานรวมกลมทางดานการคา เทคโนโลย กฬา หรอความสนใจเฉพาะดาน

เพอการประชาสมพนธภาพลกษณ ไดแก งานกาชาด งานสนคาเกษตร งานแสดงสนคาหรอเทคโนโลย เชน งานแสดงสนคา OTOP, งาน Exposition, Motor Expo,งานเหลยวหลงแลหนา (งานแสดงผลงานรฐบาล เมอป พศ. 2547) การจดงานประเภทนมวตถประสงคทหลากหลายแตกตางกนออกไป มทงทตองการผลกำไรตอบแทนทงทางตรงและทางออม มกมองคกรแมงานในการจดอยางชดเจน ปจจบนจะมบรษทเอกชนรบจางจดงานประเภทนใหกบหนวยงานตางๆ อย มกเลอกใชพนทจ ดงานขนาดใหญตางๆ เช น ในกรงเทพจะเปนศนยประชมแหงชาตส ร ก ต ศนยแสดงสนคาไบเทค บางนา ศนยแสดงสนคาอมแพค/ศนยกฬาเมองทองธานหรอพนททเหมาะสมของเมองทมขนาดลดหลนกนไป รวมไปจนถงหางสรรพสนคา

5. งานมหกรรมทเกดขนเนองจากการรวมตวขององคกรนานาชาต

ไมวาจะเปนการประชม APEC ทกรงเทพฯเปนเจาภาพทเพงผานมาเมอป พศ. 2546หรอการประชมธนาคารโลก (World Bank) ททำใหเราไดสรางศนยประชมสรกตขนทบรเวณใกลบงยาสบใชมาจนทกวนน หรอการประชมจดงานตางๆ อกหลากหลายงานทนานาประเทศมงหวงจะเปนเจาภาพในการจดงาน เพอผลทางดานการทองเทยวหรอการประชาสมพนธดานความพรอมเหมาะสมของประเทศในดานทเกยวของตางๆไมวาจะเปนการจดมหกรรมกฬานานาชาต เชน เอเซยนเกมส โอลมปค การจดงานมหกรรมประกวดความงาม เชน มสยนเวรส การประชมนานาชาตดานธรณพบตภยการประชมสดยอด(Summit) ดานความรวมมอตางๆ จะเหนไดวากจกรรมและโครงสรางกายภาพหลายๆอยางยงคงไดใชตอเน องเปนผลพลอยไดมาภายหลงงานเลกแลว แตพบวาสวนใหญการวางแผนการลงทนมกถกใชไปอยางสญเปลา และไมยงยนดงท กลาววา เสมอน “ผกชโรยหนา” ซงเปนการใชเมดเงนหลายสบหลายรอยหรอแมนกระทงพนลานอยางไมคมคาหรอไม?


38


6. เทศกาลอนๆ ทถกนำเสนอใหมในยคปจจบนจนอาจสบเนองเปนประจำตอไป

จดมงหมายของงานแตกตางกนออกไป อาจเปนการรำลกถงเหตการณทเพงเกดขนไมนาน เชน เหตการณธรณพบตภย เหตการณสญเสยเชนเหตการณ 14 ตลา หรออาจเปนการนำเสนอใหม เชน งานถนนวฒนธรรม งานปดถนนคนเดน เปนตน

งานปดถนนคนเดน – อรยา อรณนท (2545) วพากษถนนคนเดนในประเดนความเปนสาธารณะไวหลายโครงการ โดยเฉพาะโครงการปดถนนคนเดนทถนนสลม หรอโครงการ 7 มหศจรรยทสลม (7 Wonders @ Silom Street) วาการปดถนนเปนเครองมอหนงในการประชาสมพนธใหคนตระหนกเรองการใชพลงงาน มงคนชวตใหชมชนซงสบเนองมาจากแมงานใหญคอ สจร.และ สพช. ภายใตการกำกบดแลของรองนายกรฐมนตร พทกษ อนทรวทยนนท (ในขณะนน) ซงไดใหบรษท เจ เอส แอล เปนผจดโครงการ แตอปสรรคของงานคอการจดระเบยบและการเปลยนความคดเกาๆ ของผคนและผคาขาย ทำใหงานปดถนนคนเดนเปนการขายสนคาเปนสวนใหญ จนละเลยวตถประสงคหลกและความพอด

งานรำลกถงเหตการณธรณพบตภย ‘สนาม’ – การจดงาน “รำลก 1 ป สนาม” นมทงงานทภาครฐบาลและภาคประชาชน จดขนในพนท 7 จด7ของ 4 จงหวด อนดามนคอ ภเกต กระบ พงงา และตรง (ยกเวนระนองและสตล) ลกษณะงาน หลากหลายต งแตเชาจรดคำ เร มจากประมาณ 09.00น. นายกรฐมนตร พ.ต.ท.ทกษณชนวตร พรอมคณะ ไดเดนทางมาพบตวแทนญาตของผประสบภยทบรเวณสวนสาธารณะโลมาและวางชอดอกไมสด ทบรเวณศนยรวมใจ แลวเดนทางไปทจงหวดพงงาพบตวแทนสอมวลชนตางประเทศ และวางศลาฤกษทอนสรณสถานสนามทบรเวณอทยานแหงชาตเขาหลก-ลำร ในงานเดยวกนนมการแสดงดรยางค เดยวแซกโซโฟนและอานบทกว จากนนในชวงเยนมการประกอบพธไวอาลยผเสยชวตทงหมดทหาดชองฟา บางเนยง อ.ตะกวปา จ.พงงา ซงทลกระหมอมหญงอบลรตนราชกญญา สรวฒนาพรรณวด เสดจเปนประธาน ไดทรงรวมกบผสญเสยปลอยโคม ราว5,000 โคมขนสทองฟา ทเกาะพพ จ.กระบ มการจดงานแสดงดนตร โดยบรษท แกรมมมนายสรเกยรต เสถยรไทย รองนายกรฐมนตร เปนในประธานพธ และในชวงคำท บรเวณสวนสาธารณะโลมา จงหวดภเกต ไดมพธจดเทยน 100,000 เลมบางสวนไดปกฝงลงในหลมทราย ทบรเวณรมหาดปาตองระยะทาง 3 กม. โดย

7 บางสวนรวบรวมและเรยบเรยงจากหนงสอพมพผจดการhttp://www.manager.co.th/Travel/ViewNews.aspx?NewsID=9480000177369

39


องคการบรหารสวนจงหวดภเกต รวมกบการทองเทยวแหงประเทศไทย และกลมศลปนภเกต จดงาน “Light Up Phuket” สวนงานภาคประชาชน ท จ.พงงา ชาวบานบานนำเคม ประมาณ 200 คน รวมทำพธทำบญตกบาตรอทศสวนกศล ใหกบผทเสยชวต โดยมพธกรรมทางศาสนาพทธ และศาสนาครสต งานของชาวบานบานนำเคมจำนวน 300 คน ไดจดงานรำลกเหตการณ 1 ป สนาม ฉบบชาวบานขนทบรเวณหนาอนสาวรยสนามบานนำเคม โดยใชพนลาดปนบานทไดรบความเสยหายจากคลนยกษสนาม เปนเวทการแสดง โดยมนกแสดงเยาวชนหลากร นมารวมเตนประกอบเพลงหลายสบ ทงมพธทำบญโดยการโยนไมจนทนเขากองไฟและปลอยโคมไฟขนสทองฟาในทสด ทบานบางเนยง บรเวณทเรอตรวจการณชายฝง ต.813ขนมาเกยตนเมอครงเหตการณสนาม บรรยากาศเปนไปดวยความโศกเศรา มญาตผเสยชวตนบพนคนมาเขารวมพธรำลก โดยการวางดอกไมสดไวทแทนวาง มการจดกระดานถายทอดความรสกไวใหแสดงความรำลกถงผทจากไป สวนทางสถานทตออสเตรเลย นาย Bill Paterson เอกอครราชทต พรอมดวยครอบครวผประสบภยสนามทเสยชวต จำนวน 23 คน ไดรวมประกอบพธรำลก 1 ป สนาม ทบรเวณชายหาดปาตอง เปนพธเรยบงาย ดวยการวางดอกไมสดทบรเวณชายหาด


40


ภาพชดท 1- แสดงเทศกาลงานเมองประเภททเกยวกบศาสนาและความเชอของไทย

ภาพงานเยนทวหลามหาสงกรานต ในป 47-48 ทเนนความหมายของงานทเรยกวา Water Festival จดโดย ททท.

41


ภาพชดท 2 – แสดงเทศกาลงานเมองประเภททเกยวกบการเฉลมฉลองและทสะทอนพฒนาการของสงแวดลอมทางวฒนธรรมและวถชมชน

งานเฉลมฉลองกรงเทพ 222 ปเมอ พศ. 2547 งานเทศกาลอาหารนานาชาต เขตวฒนา


42


ภาพชดท 3 – แสดงเทศกาลงานเมองประเภททสะทอนพฒนาการของสงแวดลอมทางวฒนธรรม และวถชมชน ทถกนำเสนอใหมในยคปจจบนจนอาจสบเนองเปนประจำตอไป

งานถนนคนเดน และเทศกาลตางๆทเกดขนในยคปจจบนและสบทอดตอไปเปนสวนของการแสดงเอกลกษณชมชน เชนงานถนนสายไม งานมหศจรรยวนดอกไมทปากคลองตลาดและสะพานพระพทธยอดฟา

43


ภาพชดท 4 – เปนรปแบบงานแบบตางๆ ทงทมความดงเดมและปรบเปลยนจนผดแผกจากทเคยนยมสบทอดกน

บรรยากาศงานวนลอยกระทง(ดอกไม) การลอยโคมไฟหรอวาวควน ในโอกาสตางๆ งานรำลก1ปเหตการณธรณพบตภยสนาม งานนบถอยหลงวนขนปใหม ป 2549 ทพทธมณฑล


44


ภาพชดท 5 – แสดงเทศกาลงานเมองประเภทตางๆ ในตางประเทศ

บรรยากาศงานวนครสตมาสแบบตางๆ เชน การจดเทยนประดบถนนและอาคารของซานตาเฟ การจดไฟตนครสตมาสบรรยากาศของผคนทมสวนรวมในกจกรรม

45


ภาพชดท 6 – แสดงเทศกาลงานเมองประเภทตางๆ ในตางประเทศ

รปแบบการจดงานทหลากหลายในตางประเทศ เชน การตกแตงรถไฟเพอเทศกาลงานตางๆ งานฮาโลวนทแตละบานจะมการแกะสลกตะเกยงฟกทองเพอรอรบเดกๆทจะมาเคาะประตบาน งานชายหาดปารส รบฤดรอน งานพาเหรดวนชาตฝรงเศส

และงานเทศกาลหมะทซปโพโร


46


เหลอบแลงานเทศกาลงานเมองในตางประเทศ

มหานครทนาสนใจทอยากทจะกลาวถงในทน ไดแก เมองใหญในประเทศสหรฐอเมรกาฝรงเศส ญปน (ภาพชดท 5-6) โดยเฉพาะกรงปารส และเมองชคาโก ทงสองเมองมหนวยงานของเมองทดำเนนการเกยวกบการจดงานเทศกาลตางๆโดยตรง เชนเมองชคาโกมหนวยงานทเรยกวา MOSE – Mayor’s Office of Special Eventsมหนาทรบผดชอบเกยวกบกจกรรมตลอดป เชน งานเทศกาลอาหารรสชาตของ ชคาโก(The Taste of Chicago) งานครสตมาส งานฮาโลวน/งานวนเกบเกยว (Harvest)งานธนยาวาท (Thanksgiving) โดยแบงเปนประเภทของงานกลมใหญๆ ดงตอไปนFestivals & Events, Parades, Holiday Celebrations, Kids Events, Farmers Markets/ What’s in Season, Sports, และ Daley Plaza Programming

จะเหนไดวาจากกลมยอยท MOSE จดแบงไวทง 7 ประเภทมความนาสนใจคอมลกษณะและแกนทางวฒนธรรมทแตกตางกน เชน การจดงานทเปนเทศกาลและอเวนตท อาจทำเงนและรายไดใหกบเมอง สวนท เหลออาจจะวเคราะหไดวามวตถประสงคทแตกตางออกไป เชน กจกรรมทเฉลมฉลองในวนหยดนกขตฤกษตางๆงานพาเหรด งานทสงเสรมเยาวชน กฬา เกษตรกร อกทงกจกรรมทจดทลานคนเมอง8

Santa Fe ‘Farolitos’ เปนงานทจดขนในเมองซานตาเฟ ในมลรฐนวเมกซโก ประเทศสหรฐอเมรกา เปนการฉลองเลกๆ สงบจดขนโดยการประดบตกแตงทางเดน ถนนและบานเรอนดวยโคมไฟในถงกระดาษ ในคนกอนวนครสตมาส งานนไมใชงานฉลองทยงใหญเอกเกรก แตเปนการประดบประดาเมองอยางเรยบงาย ใหความรสกวาเมองไมหงอยเหงา เหมอนครสตมาสในหวเมองในสหรฐอเมรกาโดยทวไปทเปนชวงวนหยดยาวททกคนตางเดนทางกลบไปเยยมครอบครว เมองซานตาเฟเปนเมองเลกๆทมบรรยากาศชดเจนทางดานวฒนธรรมคอเปนเมองในรปแบบดงเดมแบบเมกซกนสแปนนช มสถาปตยกรรมอฐดบแบบ ‘อโดเบ’ (Adobe) และการตกแตงแบบศลปพนเมองดงเดมของอเมรกน (Native American) ฉะนนจากการตกแตงอาคารบานเรอนทเปนโคมไฟถงกระดาษนจงดสอดคลองกบสภาพแวดลอมโดยทวไปของเมอง กวาการประดบประดาดวยหลอดไฟระยาในเมองอนๆอยางชดเจน

เทศบาลนครปารส (Mairie de Paris) เปนแมงานใหญรวมกบหนวยงานอนๆ ในการ

8 Daley Plaza คอลานกวางใกลตกททำการของรฐ State of Illinois ใจกลางกรงชคาโก

47


เปนเจาภาพจดงานสำคญๆหลายๆงาน เชน ชายหาดปารสตลอดชวงฤดรอน โดยเปนการนำทรายมาถมถนนเลยบแมนำเซนใหประชาชนมาพกผอนรมนำคลายรอนงานเฉลมฉลองวนชาตฝรงเศส ซงจะมการเดนพาเหรด การแสดงเครองบนของเหลาทพผานบรเวณซมประตชย งานเทศกาลดนตร (Music Festival) มลกษณะการจดงานทมงเนนเนอหาและการบรหารจดการงานมากกวาการตกแตงกอสราง มการรวมมอของหลายๆฝาย งานเทศกาลดนตร จะมการปดถนน และจดการแสดงดนตรตามจดตางๆ กระจายทวทงเมอง เปนตน

นอกจากนยงมงานเทศกาลหมะซปโพโร หรอกจกรรมปดถนนคนเดนของเมองโตเกยวทเปนทรกนวาจดมาอยางตอเนองยาวนาน ทบรเวณยานชนจก สวนเทศกาลหมะซปโพโรเปนงานเทศกาลฤดหนาวทเกาแกและใหญทสดงานหนงของโลก ป ค.ศ. 2005 เปนครงท56 มคนเดนทางเขามารวมงานแตละปไมตำกวา 2 ลานคน มการเสนอประตมากรรมหมะและนำแขงขนาดใหญกวา 100 ชน บนพนทจดงาน 3 สวนคอ สองขางถนน OdoriSite ยานการคา Susukino Site และ Makomanai Site ซงเปนพนทของทหาร(กองกำลงปองกนตนเอง) ทอาสาเขารวมจดงานในป ค.ศ. 1955 งานลกษณะนเปนการนำทวางสาธารณะมาใชใหเกดประโยชน สรางชวตชวาใหกบเมอง จำนวนนกทองเทยวไมไดเปนประเดนหลก แตเปนผลพลอยไดจากความประทบใจทตอเนองมาเปนเวลานาน

ปจจยของความยงยน

ก. งบประมาณการลงทน – แมทนไมใชสงทสำคญของการจดงาน แตเปนสงทขาดไมได โดยเฉพาะหากการจดงานนนดำเนนการโดยองคกรหลกเพยงไมกองคกร และไมมการประสานความรวมมอกน จากตวอยางทกลาวไปแลวขางตนจะเหนวาใน หลายๆประเทศมการจ ดการบร หารเง นทนท ใช ในการจ ดงานอยางมประสทธภาพไดประโยชนทกๆฝาย กลาวคอจดใหมผอปถมภหลกกระจายกนออกไป เชน เทศกาลงานเมองท เก ยวกบอาหารอาจใหรานอาหาร รานคาเขามารวม การเขารวมประชาสมพนธและรวมงานของวทยชมชน การแสดงโดยศลปนของเมอง/ทองถนเปนตน

ข. การมสวนรวม – การมสวนรวมมความสำคญตอการจดการบรหารเมอง ไมเวนแมกระทงงานขนาดใหญ เชน งาน เอกซโป 2005 (World Exposition) จะเหนไดวาในงานครงน หวขอ ภมปญญาของธรรมชาต (Nature’s Wisdom) ทมการมสวนรวม


48


ของประชาคมเขามาเปนสวนสำคญสวนหลกของงาน มการอธบายกลาวนำถงความสำคญของการมสวนรวมของประชาคม และจดใหมซมเพมเตมจากงานทจดในครงกอนๆเรยกวา โซน NGO Global Village ซงไดรวบรวมกลมองคกรอสระ (NGO, NPO) ตางๆของโลกโดยเฉพาะทเกยวกบสงแวดลอมและการพฒนาอยางยงยน ตามแนวทางของ UNและอกโซนหนงคอ โซน Civic Pavilion ซงเปนกลมประชาคม และเครอขายตางๆ ทนบเปนปรากฏการณแรกทเกดขนในงานเอกซโปและจะยงตอเนองตอไป แมงานจะจบสนไปแลว เพอใหเกดโครงขายเชงวฒนธรรมออกไปทวโลกอยางไรพรมแดน

ค. เนอหาของงานและรากวฒนธรรมดงเดม – เทศกาลงานเมองทยงยนจำเปนตองมรากฐานความเปนมาทมทมาทไป อยางชดเจน การปราศจากซงรากวฒนธรรมทำใหเกดเปนการโฆษณาชวนเชอ (propaganda) หรอ event marketing เพยงชวยามเมอโครงงานนนจบไป อาจมการบนทกไว แตปราศจากการสานตอ เชน การจดเทศกาลเพอโชวความเปนทสดเพอบนทกลงกนเนสสบค การไมเขาใจรากวฒนธรรมอยางถองแทยอมกอใหเกดปญหาในลกษณะใกลเคยงกนได เชน การจดงานเฉลมฉลองวนวสาขบชาแลวมการวงเพอสขภาพดวย จะเหนไดวาขาดความสอดคลองกลมกลนของทมาของความเปนงานวสาขบชา ซงเกยวของกบพทธศาสนา กบ การสงเสรมสขภาพดวยการวง ซงดไมมเนอหาใดทเกยวของกนเลย (ถงแมจะกลาววาเปนสวนหนงของการสรางสมาธกตามท กยากทจะหาความสมพนธในเชงตรรกะกนได) หรอความเหมาะสมและความหมายของการลอยโคมวาวควนในงานเทศกาลตางๆ และการใชกจกรรมเชงสญลกษณอนๆ ในงานนนควรมการชำระใหชดเจนวาความหมายและสญลกษณเชงวฒนธรรมทตองการสอคออะไร รากวฒนธรรมทกลาวถงนคงมการเปลยนแปลงและคอยๆ พฒนาไปไดเรอยๆ ไมไดหยดกบทสมพนธไปกบสภาพเศรษฐกจ/สงคม/สงแวดลอมวฒนธรรม แตหากการเปลยนแปลงนนรวดเรวเกนไปอาจเปนการทำลายรากวฒนธรรมนนได โดยเฉพาะในสภาพสงคมและสงแวดลอมทางวฒนธรรมทบอบบาง

ง. ประชาสมพนธขององคกรแมงาน กบการจดทำแผนงาน (ปฏทนเทศกาล) –เปนปจจยความสำเรจหรอลมเหลวทชดเจนอกสวนหนง บทบาทของเอเจนซโฆษณาในปจจบนจงมกมสวนรวมในการประชาสมพนธการจดงานรวมอยดวยเสมอ ซงหลายๆรายกสามารถแตกเปนธรกจยอยจดอเวนตไปดวยอกทางหนง การประชาสมพนธมวลชนแบบปากตอปาก หรอความประทบใจจากการจดงานครงทผานมา ยอมเปนเหตหนงท ทำใหผ คนเฝาคอยงานนนอกคร ง และในทางตรงขามหากไมมความประทบใจแลวกจะเปนเหตใหไมมางานนนๆ อกเลย

49


บทสรปในฐานะนกวางแผน

การวางแผนทดเพอความยงยน ควรม ‘ความสมดลย’ ในดานตางๆ ทง 3 ดาน เหมอนขาตง 3 ขา (Tripod) คอทางดานการเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม (ซงในทนคอสงแวดลอมวฒนธรรม) อาจมขาหนงขาใดใหญกวา แตความสมพนธของขาทเหลออกสองขางกยงอยทจะชวยกนคำยนใหเกดดลยภาพ พรอมทงมความเหมาะสมทางดานการออกแบบวางแผนตามหลกการของนกวางแผน หนวยงานทควรรบผดชอบในดานตางๆนน มความหมายในแงดวา รฐควรสงเสรมทางดานสงแวดลอม ประชาคมควรมบทบาทสงเสรมทางดานสงคม ในขณะทดานการตลาดควรเปนบทบาทขององคกรเอกชนตางๆ ทมงเนนผลกำไรหรอภาพลกษณขององคกร แตหากกลบมายอนดกรณตางๆ ทเกดขนในบานเราตามทยกตวอยางมาขางตน จะเหนไดวาหนวยงานหลกในกรณนคอรฐ (รวมถงรฐบาลกลาง และ รฐบาลทองถน) โดยหลายๆ กรณยงขาดการรวมมออนดระหวางสวนอน อกทงความมงหวงยงเนนเชงปรมาณมากกวาเชงคณภาพ ไมวาในแงเมดเงน และจำนวนนกทองเทยว ทำใหดรรชนตวอนซงวดไมไดขาดความสำคญไป

บรรณานกรมธนากต. 2539. ประเพณ พธมงคล และวนสำคญของไทย. กรงเทพฯ : ชมรมเดก.

อรยา อรณนท 2545. “MANAGING PUBLIC ACTIVITIES ON PUBLIC STREETS; CASE STUDY OF BANGKOK, THAILANDการจดการกจกรรมสาธารณะบนถนนสาธารณะ : บทวพากษถนนคนเดนและนโยบายการใชพนทถนนกรณศกษาในกรงเทพมหานคร”. วารสารวชาการ คณะสถาปตยกรรมศาสตร : สาระศาสตร 06.45 เลม 26 : 108-128.

หนงสอพมพ เดลนวส วนท 1 มกราคม 2549

หนงสอพมพ ผจดการ วนท 27 ธนวาคม 2548

หนงสอพมพ ผจดการ วนท 1 มกราคม 2549

หนงสอพมพ มตชน วนท 13 พฤษภาคม พ.ศ. 2548 ปท 28 ฉบบท 9925

หนงสอพมพ มตชน หนา 1 วนท 18 พฤษภาคม พ.ศ. 2548 ปท 28 ฉบบท 9930

หนงสอพมพ มตชน หนา 2 คอลมน สถานคดท 12 โดย สชาต ศรสวรรณวนท 18 พฤษภาคม พ.ศ. 2548 ปท 28 ฉบบท 9930

Jackson, J.B 1984. Discovering the Vernacular Landscape. New Haven. Yale University Press.

Lynch, K. 1981. A Theory of Good City Form. Cambridge: MIT Press.

Moudon, A.V. 1987. Public Street for Public Use. New York : Columbia University Press.


50


Websites“งานเทศกาลอาหารนานาชาต เขตวฒนา”. 2548. [Online] เขาถงไดจาก: http://www.interfoodfestival.com

ศนยสงเสรมและพฒนาพลงแผนดนเชงคณธรรม(ศนยคณธรรม) สำนกงานบรหารและพฒนาองคความร(องคการมหาชน). (ม.ป.ป.).[Online] เขาถงไดจาก: http://www.dharmastation.org

“City of Chicago”. 2006. [Online] Available: http://www.cityofchicago.org

“City of Paris (Mairie de Paris)” (n.d.). [Online] Available: http://www.paris.fr/en/

Conservation Study Institute. (n.d.) “A Handbook for Managers of Cultural Landscapes with Natural Resource Values”.[Online] Available: http://www.nps.gov/mabi/csi/csihandbook/appendices/appendixC.htm

The Cultural Landscape Foundation. 2005. “Cultural Landscapes Defined”. [Online] Available: http://www.tclf.org/whatis.htm

“The57 Sapporo Snow Festival”. 2006. [Online] Available: http://www.snowfes.com/english/index_e.html

Japan Association for the World Exposition. 2005. “Expo 2005 Aichi, Japan”.[Online] Available: http://www.-1.expo2005.or.jp/en/

“2005 World Exposition in Aichi, Japan”. 2005.[Online] Available: http://www-1.expo2005.or.jp/en/npongo/importance.html

“UNESCO Culture sector”. (n.d.). [Online] Available: http://www.unesco.org/culture

ทมาของภาพภาพชดท 1-3, 5-6 โดย อรยา อรณนท, และจาก website ภาพขาวสงกรานต48 มตชน

ภาพชดท 4 ภาพขาวจาก หนงสอพมพ เดลนวส, website ผจดการออนไลน, มตชน

ผู้ช่วยศาสตราจารย ์อริยา อรุณินท์...

Documents