ผลการวิจัยและประเมินผลองคความรูของศูนยบรกิารขอมูลเศรษฐกิจการเกษตรอาสา นายเข็มเพชร ไชยคํา

1. สถานที่ตั้งศูนย ผูกอตัง้

1.1 ท่ีตั้ง บานเลขที่ 22 หมูที่ 7 บานโนนพัฒนา ตําบลบานโปรง อําเภอศรีธาตุ จังหวัดอุดรธานี เบอรโทรศัพท 080 - 808 - 9406

1.2 ผูกอตั้ง นายเข็มเพชร ไชยคํา 1.2.1 ประวัติสวนตัว นายเข็มเพชร ไชยคํา ปจจุบันอายุ 55 ป จบการศึกษาสูงสุดชั้นมัธยม

ปลายเทียบเทา จากศูนยการศึกษานอกโรงเรียนอําเภอศรีธาตุ จังหวัดอุดรธานี เปนชาวจังหวัดอุดรธานีโดยกําเนิด สมาชิกในครัวเรือนมี 7 คน บุตร 4 คน เปนชาย 3 คน หญิง 1 คน และหลานชาย 1 คน

1.2.2 อาชีพหลัก เดิมครอบครัว ประกอบอาชีพปลูกออย ปลูกมันสําปะหลัง และทํานา เปนหลัก แตตอมาเกิดภาวะภัยแลง ผลผลิตตอไรไดรับความเสียหายและราคาสินคาตกต่ํา จึงเห็นความสําคัญมีแนวคิดในปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของการทําไรนาสวนผสมทําการเกษตรแบบผสมผสาน โดยมีการเลี้ยงปศุสัตว (โคเนื้อ สุกร เปด ไกพื้นเมือง) มีการขุดบอเล้ียงปลา ปลูกผักสวนครัว ปลูกหญาเลี้ยงวัว ปลูกกลวย ทํานา ปลูกออย ปลูกมันสําปะหลัง และอื่น ๆ

1.2.3 พื้นที่ทําการเกษตร มีทั้งหมด 22.75 ไร โดยแบงออกเปน 4 แปลง และการทําการเกษตร ดังนี้

1) แปลงที่ 1 เนื้อที่ 6.25 ไร ทาํนา และมีการปลูกพืชผักหลังนา 2) แปลงที่ 2 เนื้อที่ 15 ไร ปลูกออยโรงงาน 4) แปลงที่ 4 เนื้อที่ 1 ไร เปนบอปลา 5) แปลงที่ 5 เนื้อที่ 0.5 ไร เปนคอกสัตว

1.2.4 รายไดสุทธินอกฟารม ไดมาจากการคาตอบแทนและเปนอาสาสมัครใหหนวยงานตาง ๆ เฉลี่ยปละ 105,600 บาท

2. ประวัติความเปนมา

นายเข็มเพชร ไชยคํา อาชีพเดิมทําการเกษตรปลูกออย ทํานา ปลูกมันสําปะหลัง เปนหลัก ตอมาไดรับผลกระทบกับปญหาราคาสินคาเกษตรตกต่ํา ในชวง 2 - 5 ป ประสบกับปญหาภัยแลงทําใหผลผลิตเสียหายและผลผลิตตอไรต่ํา จึงมีการปรับเปล่ียนมาทําการเกษตรปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงทําเกษตรผสมผสาน โดยการเลี้ยงปศุสัตว (โคเนื้อ เล้ียงสุกร เปด ไก) ทําประมง (เล้ียงปลา) ทํานา ปลูกพืชผักสวนครัว ปลูกกลวย ปลูกหญาเลี้ยงสัตว เปนตน เนนการเพาะปลูกพืชไวบริโภคในครัวเรือน เหลือจากการบริโภคจึงนําไปขาย เพื่อเปนการลดคาใชจายในครัวเรือน จากการปลูกออย และมันสําปะหลัง

97 

เปนเวลานาน ๆ ทําใหสภาพดินเสื่อมสภาพ การเพาะปลูกพืชไดผลผลิตไมดีเทาที่ควร จึงมีแนวคิดในการทําเกษตรอินทรียเพื่อฟนฟูปรับปรุงบํารุงดิน ในการมาผลิตปุยอินทรียชีวภาพเพื่อปรับสภาพดินไมใหเสื่อม และมีการทําไรนาสวนผสมแบบผสมผสานใหเปนอาชีพเกษตรกรแบบยั่งยืน โดยทําการเกษตรใหเหมาะกับสภาพพื้นที่ของตนเอง

นายเข็มเพชร ไชยคํา จากเดิมที่เนนการปลูกมันสําปะหลัง และออยโรงงาน ไดใหความสําคัญของการเลี้ยงโคเนื้อ นอกจากราคาดี และผลพลอยไดจากมูลสัตวจากวัวโดยไมตองหาซื้อมูลสัตวจากแหลงอื่น ๆ มาเปนวัตถุในการทําเกษตรอินทรีย นํามาใชในการผลิตปุยอินทรีย นอกจากการประกอบอาชีพการลี้ยงโคเนื้อแลวยังมีการทําเกษตรอยางอื่นที่เปนการลดรายจายในครัวเรือน ลดตนทุนการผลิต เชน เล้ียงเปด เล้ียงไก เล้ียงปลา ปลูกผักสวนครัว ทํานาปลูกขาว เพื่อการบริโภค เหลือจึงนําไปขายทําใหมีรายไดในครัวเรือนเพิ่มขึ้น 3. การพัฒนาตนเอง

เร่ิมจากการปลูกพืชเชิงเดี่ยว ตรงนี้ ไมวาจะเปน ขาว มัน ออย มีวัฏจักรการทํางานที่คลาย ๆ กัน ที่ตองอาศัยสภาพดินฟาอากาศ ลุนวาราคาปนั้นจะดีหรือไม ถาราคาดี ก็จะมีชีวิตที่ดี บริโภคไดมาก แตวาถาราคาไมดี ก็จะกลายเปนหนี้เปนสิน ตองกูยืมทั้งจาก ธ.ก.ส. และไดปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตการทําการเกษตรที่เนนการปลูกออยเปนหลัก จึงหันมาทําการปลูกพืชผสมผสาน เชน ตามแนวคิดเกษตรทฤษฎีใหมของในหลวง โดยทําทั้งปลูกขาว ปลูกผัก ปลูกไมผล ขุดบอเล้ียงปลา เล้ียงไก เปนทางออกที่นาสนใจจากหนี้สินตาง ๆ ที่เคยมีก็สามารถทยอยชําระคืนได ในที่สุดชีวิตก็กลับมาอยูดีมีสุขอีกครั้งหนึ่ง เนนทําการเกษตรแบบผสมผสาน ที่สามารถเลี้ยงตนเองและคนในครอบครัวได เร่ิมมีการพัฒนาตัวเองโดยการเขารับการอบรมความรูเร่ืองตาง ๆ จากหนวยงานราชการรวมทั้งศึกษาดูงาน และไดนําความรูที่ไดมาปรับใช พัฒนาตนเองจนเปนที่ยอมรับของคนในหมูบานและชุมชน ตลอดจนมีการนําความรูมาถายทอดใหกับเกษตรกรรายอ่ืน ๆ นายเข็มเพชร ไชยคํา ไดนําแนวคิดมาเปนแนวทางการพัฒนาการเกษตรมี 2 แนวทาง คือ

3.1 ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เปนปรัชญาที่ช้ีแนะแนวทางการดํารงอยู และปฏิบัติตนในทางที่ควรจะเปน โดยมีพื้นฐานมาจากวิถีชีวิตดั้งเดิมของสังคมไทย สามารถนํามาประยุกตใชไดตลอดเวลา และเปนการมองโลกเชิงระบบที่มีการเปลี่ยนแปลงอยูตลอดเวลา มุงเนนการรอดพนจากภัย และวิกฤติ เพื่อความมั่นคง และความยั่งยืนของการพัฒนา การตัดสินใจและการดําเนินกิจกรรมตาง ๆ ใหอยูในระดับพอเพียงตองอาศัยทั้งความรูและคุณธรรมเปนพื้นฐาน 2 เงื่อนไข ดังนี้

1) เงื่อนไขความรู ประกอบดวย ความรอบรูเกี่ยวกับวิชาการตาง ๆ ที่เกี่ยวของอยางรอบดาน ความรอบคอบที่จะนําความรูเหลานั้นมาพิจารณาใหเชื ่อมโยงกัน เพื่อประกอบการวางแผน และความระมัดระวังในขั้นปฏิบัติ

2) เงื่อนไขคุณธรรม ที่จะตองเสริมสรางประกอบดวย มีความตระหนักในคุณธรรม มีความซื่อสัตยสุจริต และมีความอดทน มีความเพียร ใชสติปญญาในการดําเนินชีวิต แนวทางปฏิบัติ /

98 

ผลที่คาดวาจะไดรับ จากการนําปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกตใช คือ การพัฒนาที่สมดุล และยั่งยืน พรอมรับตอการเปลี่ยนแปลงในทุกดาน ทั้งดานเศรษฐกิจ สังคม ส่ิงแวดลอม ความรู และเทคโนโลยี

3.2 แนวคิดหลักการทําเกษตรอินทรีย คือการทําเกษตรอินทรียเพื่อลด และ เลิก การใชสารเคมี แลวหันมาเขาสูกระบวนการผลิตตามธรรมชาติ โดยใชปุยน้ําหมักทางชีวภาพแทนการใชสารเคมี ในระยะแรกการใชน้ําหมักอาจจะยังไมไดผลเทาที่ควร แตพอใชสักระยะก็จะเห็นผลในหลายๆ ดาน ไมวาจะเปนเรื่องของสุขภาพรางกายที่แข็งแรงขึ้น คาใชจายในการใชปุยเคมีลดลง สภาพแวดลอมดีขึ้น อยางที่เห็นไดชัดเจนก็คงไมพนเรื่องของดินที่กลับคืนมาสูความอุดมสมบูรณอยางยั่งยืน

จากการพัฒนาตนเองและการมีจิตอาสาสมัคร จึงไดรับการไววางใจจากหนวยงานราชการใหเปนตัวแทนและอาสาสมัคร ดังนี้

1) เศรษฐกจิการเกษตรอาสา ของสํานักงานเศรษฐกจิการเกษตร 2) ปศุสัตวอาสา ของกรมปศุสัตว 3) หัวหนากลุมลูกคา ธกส. กลุม 28 4) เกษตรอาสา ของกรมสงเสริมการเกษตร 5) ประธานกองทุนหมูบาน 6) ประธานกรรมการหมูบาน 7) รองประธานวิสาหกิจชุมชนบานโนนพฒันา 8) อาสาสมัครปองกันภยัฝายพลเรือน อพปร.

นายเข็มเพชร ไชยคํา ไดรับการยกยองเปนผูเสียสละ เปนผูมีคุณธรรม และมีจิตอาสาในการพัฒนาชุมชนและไดรับเกรียติบัตร จากหนวยงานราชการ ดังนี้

ป พ.ศ. 2557 มูลนิธิมิราเคิลออฟ ไลฟ ถังน้ํา 2,000 ลิตร หมูบานชุมชนตนแบบ ป พ.ศ. 2549 สมาคมทหารตํารวจ/นอกราชการแหงประเทศไทยใหความเสียสละอุปถัมภ

สมาคมดวยจิตอาสา ป 2547 อาสาสมัครพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย เพื่อสรางสรรคสังคมให

ประเทศชาติมั่นคง และพัฒนายิ่งขึ้น ป 2546 ผูนําชุมชนแกนนําปองกันยาเสพติดของชุมชน ศูนยรวมใจ หนวยงานพัฒนาการ

ต.นาบง ป 2546 เปนผูรับการคัดเลือก ผูมีคุณธรรมตามนโยบายบานเมืองนาอยู เชิดชูคุณธรรม ป 2544 อุทิศแรงกายรวมกับการแกไขปญหายาเสพติดของคนในหมูบาน ตํารวจภูธรภาค 4 ป พ.ศ. 2543 ความสําเร็จการฝกอาชีพตามโครงการฝกอาชีพแรงงานปฏิบัติในภูมิภาค

เพื่อบรรเทาปญหาการวางงาน

99 

การศึกษาดูงานในการพัฒนาดานการเกษตร ดังนี้ ป พ.ศ. 2558 ศึกษาดูงานอาวคุงกระเบน การเพาะเลี้ยงสัตวน้ําเค็ม การแปรรูป

การตลาด กับหนวยงาน เทศบาลอําเภอศรีธาตุ จังหวัดอุดรธานี ป พ.ศ. 2558 ศึกษาดูงานวิธีทํานาโดยเครื่องปกดํา จังหวัดสุพรรณบุรี ป พ.ศ. 2558 ศึกษาดูงานการทําปุยอินทรียชีวภาพ จังหวัดอุบลราชธานี

4. กิจกรรมการเกษตรที่ดําเนินการ

4.1 ปฏิทินการผลิต ป พ.ศ. 2557 พื้นที่ทําการเกษตร 22.75 ไร จําแนกกิจกรรมการผลิต ปเพาะปลูก 2557 (ตารางที่ 1)

ตารางที่ 1 ปฏิทินการผลิต ป พ.ศ. 2557

กิจกรรม จํานวน ป 2557

ม.ค. ก.พ. มี.ค. เม.ย. พ.ค. มิ.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค.

1) ทํานา 6.25 ไร 2) ออยโรงงาน 15 ไร 3) มันแกว 2 ไร 4) ขาวโพด 1.25 ไร 5) ถั่วฟกยาว 0.5 ไร 6) แตงกวา 0.25 ไร 7) พืชผัก (กวางตุง หอม ผักชี คะนา)

0.25 ไร

8) กลวย 30 กอ 9) มะละกอ 20 ตน 10) ผักสวนครัว (ตะไคร มะนาว พริก ขา)

4 ชนิด

11) ไกพื้นเมือง 60 ตัว 12) เปด 35 ตัว 13) โคเนื้อ 5 ตัว 14) ปลาดุก 3,000 ตัว

100 

4.2 กิจกรรมทางการเกษตรในป พ.ศ. 2557 มีการทํากิจกรรมทางการเกษตรทั้งดานพืช ปศุสัตว และประมง การผลิตปุยใชเอง ซ่ึงเนน

การใชแรงงานในครอบครัวเปนหลัก การจําหนวยผลผลิตสวนใหญจะขายเอง สวนเหตุผลที่ตัดสินใจในการทํากิจกรรมทางเกษตรแบบไรนาสวนผสมแบบผสมผสานใหมีผลผลิตออกตลอดทั้งป เพื่อเปนการลดรายจายในครัวเรือน ใหมีรายไดตลอดทั้งป และมีรายไดเพิ่มขึ้น (ตารางที่ 2) ตารางที่ 2 กิจกรรมทางการเกษตรในป พ.ศ. 2557

กิจกรรม พื้นท่ี (ไร)

จํานวน แผนการผลิต

วิธีการ

ผลิต

ปจจัย การผลติ

แรงงาน เทคนิคการ

ผลิต

การจําหนายผลผลติ

เหตุผลท่ีตัดสินใจผลิต

1) ทํานา 6.25 ไร ปละ 1 คร้ัง

GAP สวนใหญทําเอง

สวนใหญทําเอง

เนนแรงงาน ขายเอง ราคาดี มีตลาด

2) ออยโรงงาน 15 ไร ตลอดป GAP สวนใหญทําเอง

สวนใหญทําเอง

เนนแรงงาน ขายเขียว ราคาดี มีตลาด

3) มันแกว 2 ไร หลังนา GAP สวนใหญทําเอง

ทําเอง เนนแรงงาน ขายเอง บริโภค/ขาย

4) ขาวโพด 1.25 ไร หลังนา GAP สวนใหญทําเอง

ทําเอง เนนแรงงาน ขายเอง ราคาดี มีตลาด

5) ถั่วฟกยาว 0.5 ไร หลังนา GAP สวนใหญทําเอง

ทําเอง เนนแรงงาน - บริโภค

6) แตงกวา 0.25 ไร หลังนา GAP สวนใหญทําเอง

ทําเอง เนนแรงงาน ขายเอง บริโภค/ขาย

7) พืชผัก (กวางตุง หอม ผักชี คะนา)

0.25 ไร หลังนา GAP สวนใหญทําเอง

ทําเอง เนนแรงงาน ขายเอง บริโภค/ขาย

8) กลวย 30 กอ ตลอดป GAP ซื้อ ทําเอง เนนแรงงาน - บริโภค/ขาย

9) มะละกอ 20 ตน ตลอดป GAP ซื้อ ทําเอง เนนแรงงาน ขายเอง บริโภค/ขาย

10) ผักสวนครัว (ตะไคร มะนาว พริก ขา)

4 ชนิด

ตลอดป GAP สวนใหญทําเอง

ทําเอง เนนแรงงาน - บริโภค/ขาย

11) ไกพื้นเมือง 60 ตัว ตลอดป GAP สวนใหญทําเอง

ทําเอง เนนแรงงาน ขายเอง ราคาดี มีตลาด

12) เปด 35 ตัว ตลอดป GAP สวนใหญทําเอง

ทําเอง เนนแรงงาน ขายเอง ราคาดี มีตลาด

13) โคเนื้อ 5 ตัว ตลอดป GAP สวนใหญซื้อ

ทําเอง เนนแรงงาน - ราคาดี มีตลาด

14) ปลาดุก 1 บอ 3,000 ตัว 8 เดือน GAP ซื้อ ทําเอง เนนแรงงาน - บริโภค/ขาย

101 

5. ตนทุนและผลตอบแทนในการทํากิจกรรมทางการเกษตรป พ.ศ. 2557 ในป พ.ศ. 2557 ตนทุนการผลิตในการทํากิจกรรมทางการเกษตรในแตละกิจกรรม สวนใหญ

จะเปนตนทุนที่เปนเงินสด ซ่ึงเปนตนทุนที่ใชในการซื้อพอ - แมพันธุโคเนื้อมาเลี้ยง สวนผลตอบแทนการผลิตทางการเกษตรจะเห็นไดวา ออยโรงงานจะใหผลตอบแทนสูงสุด รองลงมาจะเปนโคเนื้อ และอ่ืน ๆ (ตารางที่ 3) ตารางที่ 3 ตนทุนและผลตอบแทนในการทํากิจกรรมทางการเกษตร ป พ.ศ. 2557

กิจกรรม

ตนทุนการผลติ มูลคาผลตอบแทน ผลตอบแทน

สุทธิ เงินสด

ไมเปนเงินสด

รวม ขาย อุปโภค/

บริโภค/ แจก คงเหลือ รวม

1) ทํานา 11,080 17,130 28,210 - 21,720 14,580 36,300 8,090

2) ออยโรงงาน 28,500 16,150 44,650 150,000 - - 150,000 105,350

3) มันแกว 900 4,569 5,469 3,500 4,000 - 7,500 2,031

4) ขาวโพด 2,500 5,106 7,606 2,000 500 - 2,500 -5,106

5) ถั่วฟกยาว 567 3,643 4,210 - 400 - 400 -3,810

6) แตงกวา 184 2,165 2,350 1,200 400 - 1,600 -750 7) พืชผัก (กวางตุง หอม ผักชี คะนา) 400 18,250 18,650 10,000 500 - 10,500 -8,150

8) กลวย 1,200 - 1,200 - - - - -1,200

9) มะละกอ 116 - 116 5,000 2,500 - 7,500 7,384

10) ผักสวนครัว (ตะไคร มะนาว พริก ขา)

20 200 220 - 4,000 - 4,000 3,780

11) ไกพื้นเมือง 3,840 6,000 9,840 10,000 3,000 7,000 20,000 10,160

12) เปด 1,200 7,000 8,200 6,000 1,250 1,500 8,750 550

13) โคเนื้อ 2,180 140,450 142,630 - 43,800 180,000 223,800 81,170

14) ปลาดุก 1,600 - 1,600 - - - - -1,600

รวม 54,287 220,663 274,950 187,700 82,070 203,080 472,850 197,900

102 

6. ประมวลเนื้อหา สูตรการผลิตตาง ๆ ท่ีดาํเนินการ และการถายทอดความรู

6.1 เนื้อหา สูตรการผลิตตาง ๆ ท่ีดําเนินการ 6.1.1 การทําน้ําหมักจากหอยเชอรี่ เพื่อการเกษตร

สวนประกอบ 1) หอยเชอร่ี หรือปลาสด 3 กิโลกรัม 2) น้ําตาลทรายแดง หรือกากน้ําตาล 1 กิโลกรัม 3) น้ําสะอาด 10 ลิตร 4) หัวเชื้อจุลินทรียเขมขน 1 ลิตร

วิธีทํา 1) นําหอยเชอรี่ หรือปลามาสับ ทุบ หรือบด ใหพอแหลก 2) ผสมน้ํา น้ําตาล และหัวเชื้อจุลินทรียเขมขนใหเขาเปนเนื้อเดียวกันแลวเททับ

ลงบนหอยเชอรี่ หรือ ปลาในถัง 3) ใชไมไผขดักดใหหอยเชอร่ี หรือปลาจมลงในน้ํา 4) ปดฝาใหสนิทไมใหแสง และอากาศเขา บมทิ้งไวในทีร่มอยางนอย 90 วัน

สวนผสม : เราสามารถเลือกสวนผสมจาก พืช ผลไมสุก หรือสัตว (หอยเชอรี่) อยางใดอยางหนึ่ง ในการทําน้ําหมักชีวภาพ โดยสับเปนชิ้นเล็ก ๆ 3 สวน กากน้ําตาล 1 สวน (อาจใชน้ําตาลทรายแดง หรือขาว ผสมน้ํามะพราว 1 สวน แทนได) น้ําเปลา 10 สวน

นําสวนผสมทั้งหมดมาคลุกเคลากัน แลวบรรจุลงในถังหมักพลาสติก หรือขวดปดฝาเก็บไวในที่รมนานประมาณ 3 เดือน แลวจึงสามารถนําไปใสเปนปุยใหพืชผักผลไมได โดยใชน้ําหมักชีวภาพ อัตราสวน 10 ซีซี ตอน้ํา 20 ลิตร เพื่อบํารุงใบพืชผักผลไม

ใชน้ําหมักชีวภาพอัตราสวน 15-20 ซีซี ตอน้ํา 20 ลิตร เพื่อปรับปรุงบํารุงดินใหดินรวนซุย

ใชน้ําหมักชีวภาพ อัตราสวน 1 สวน น้ํา 1 สวน เพื่อกําจัดวัชพืช ทั้งนี้ มีเทคนิคแนะนําวา หากตองการบํารุงสวนใบพืช ก็ใหใชสวนใบยอดพืชมาหมัก หากตองการบํารุงผล ใหใชสวนผล เชน กลวยน้ําวาสุก มะละกอสุก เปลือกสับปะรด ฟกทองมาหมัก หรือหากตองการใชกําจัดศัตรูพืช ควรหมักสะเดา ตะไครหอม ขา แยกตางหากดวย เมื่อจะใชก็นํามาผสมฉีดพนพืชผักผลไม

นอกจากนี้ หากใชสายยางดูดเฉพาะน้ําใส ๆ จากน้ําหมักชีวภาพที่หมักได 3 เดือนแลวออกมา จะเรียกสวนนี้วา "หัวเชื้อน้ําหมักชีวภาพ" เมื่อนําไปผสมอีกครั้ง แลวหมักไว 2 เดือน จะไดหัวเชื้อน้ําหมักชีวภาพอายุ 5 เดือน ซ่ึงหากขยายตออายุทุก ๆ 2 เดือน จะไดหัวเชื้อที่อายุมากขึ้นเรื่อย ๆ และประสิทธิภาพสูงมากขึ้น

103 

6.1.2 สูตรการผลิตปุยอินทรีย ปุยคอก ปุยจากมูลสัตว เปนปุยอินทรียชนิดหนึ่งซึ่งไดมาจากการเลี้ยงสัตว และไดมี

การนําไปใชในทางการเกษตรอยางแพรหลายเปนเวลานานหลายปแลว ปุยคอกไมเพียงแตจะใหอินทรียวัตถุ และธาตุอาหารหลักและธาตุอาหารรอง ที่จําเปนตอการเจริญเติบโตของพืชเทานั้น แตยังชวยใหโครงสรางของดินที่เสื่อมโทรมกลับมาดีขึ้นอีกดวย ดินที่ไดรับการใสปุยคอกบอย ๆ จะเปนดินที่เหมาะสมตอการเจริญเติบโตของพืชทําใหดินมีระบายน้ําไดดีอากาศถายเทไดสะดวก ชวยเพิ่มความคงทนใหแกเม็ดดินเปนการลดการชะลางพังทลายของดินและชวยรักษาหนาดินไว นอกจากนี้ยังเปนแหลงธาตุอาหารของจุลินทรียที่เปนประโยชนในดิน ซ่ึงมีผลทําใหกิจกรรมตาง ๆ ของจุลินทรียดําเนินไปอยางมีประสิทธิภาพและยังชวยเพิ่มปริมาณของจุลินทรียในดินอีกดวย

ปุยอินทรียคุณภาพสูง เปนการนําเอาวัสดุตาง ๆ ที่มีธาตุอาหารและทําไดงายในทองถ่ิน มาเปนสวนประกอบ ซ่ึงปุยที่ทําขึ้นมีคุณภาพสูงกวาปุยอินทรียทั่วไป

วัสด ุ1) มูลสัตว 100 กก. 2) หินฟอสแฟต 40 กก. 3) รําละเอียด 10 กก. 4) กากน้ําตาล 5 กก. 5) ถังพลาสติก 1 ใบ 6) น้ํา 50 ลิตร 7) สารเรง พด.1 1 ซอง 8) สารเรง พด.2 1 ซอง

วิธีทํา 1) นําน้ํา 50 ลิตร ผสมกากน้ําตาล 5 กก. ผสมสารเรง พด.2 หมักทิ้งไว 3 วัน 2) เมื่อครบ 3 วัน นํามูลสัตว 100 กก. รําละเอียด 10 กก.หนิฟอสแฟต 40 กก.

ผสมคลุกเคลาใหเขากนั 3) นําสารเรง พด.1 ผสมในน้ําหมัก กวนใหเขากัน 4) นําน้ําหมักสารเรง พด.2 และ พด.1 ผสมกับมูลสัตว รําละเอียดและหินฟอส

แฟตที่ผสมเตรียมไวแลว ผสมคลุกเคลาใหเขากัน 5) หยิบสวนผสมใหเต็มกํามือ บีบแรง ๆ แลวคลายมือออก สังเกตวาสวนผสม

แตกเปนสองกอนแสดงวาใชได ถามีน้ําไหลออกมาตามนิ้วมือใหเติมวัสดุขอที่ 1 - 3 แลวทดสอบใหม แตถาคลายมือออกสวนผสมแตกรวนใหเติมน้ําลงไปแลวทดสอบใหม

104 

6) เมื่อผสมเขากันดีแลว นําใสกระสอบปุย ซ่ึงมีชองระบายอากาศได ใสกระสอบใหไดประมาณ 3 ใน 4 สวน ของกระสอบ แลวหาเชือกรัดปากกระสอบพอหลวม ๆ นําไปเก็บไวในที่รม ประมาณ 15 วัน หรือใชมือสัมผัส ถาปุยอินทรียที่กําเย็นแลวเปนอันใชได

7) ถาไมมีกระสอบใส ใหกองไวในที่รม กลับกองปุยทุก 3 วัน จนครบ 15 วัน นําไปใชได

วิธีใช 1) ใชกับนาขาว สวนผสมที่ทาํ 1 ตัน ใชได 1 ไร โดยใสในชวงของการเตรียมดนิ 2) ถาใชกับพืชผัก อัตรา 1 ตารางเมตร ตอปุยอินทรีย 1 กก. โดยใสในชวง

ของการเตรียมดิน 3) ไมผล ไมยืนตน อัตรา 5 - 10 กก./ตน โดยขุดเปนรองใหรอบทรงพุม แลวนํา

ปุยอินทรียใสพรอมกลบ หรือจะใชหวานใตทรงพุมก็ได 7. การสรางและเชื่อมโยงเครือขาย

จากเดิม ป 2545 มีการกอตั้งกลุมปุยอินทรียชีวภาพ บานโนนพัฒนา เพื่อทําการเกษตรอินทรียในการลดใชสารเคมี ลดตนทุนการผลิต และเปนแหลงการเรียนรูใหเกษตรกรในการผลิตปุยอินทรีย และจากการผลิตมีการแบงใหสมาชินําไปใชและขายใหเกษตรกรในราคาถูก จึงเปนที่ยอมรับและเห็นความสําคัญมากขึ้น ในป 2558 จึงไดจดทะเบียนกลุมวิสาหกิจชุมชน กลุมปุยอินทรียชีวภาพ หมู 7 บานโนนพัฒนา มีสมาชิก 25 ราย นอกจากนี้ยังมีการเชื่อมโยงเปนศูนยการเรียนรูของกลุมกับเกษตรกรแลกเปลี่ยนความรู และเปนแหลงการเรียนรูใหเกษตรกรในการผลิตปุยอินทรีย

105 

8. ประมวลภาพกิจกรรมแผนที่เดินทางไปศูนยบริการขอมูลเศรษฐกิจการเกษตรอาสา และแผนผงัแปลงศูนยบริการขอมูลเศรษฐกิจการเกษตรอาสา

8.1 ภาพกิจกรรม

106 

107 

108 

8.2 แผนผังแปลงของศูนยบริการขอมูลเศรษฐกิจการเกษตรอาสา

8.3 แผนที่เดนิทางไปศูนยบริการขอมูลเศรษฐกิจการเกษตรอาสา