ผลของการจัดการเรียนแบบผสม...

ผลของการจดการเรยนแบบผสมผสานเพอเสรมสรางสมรรถนะการใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอ

สนบสนนการฝกปฏบตการพยาบาลของนกศกษาพยาบาลชนปท 4 คณะพยาบาลศาสตร

มหาวทยาลยเชยงใหม

The Effect of Using Blended Learning to Improve Nursing Students’ Information Technology

Competency as a way to support Training for Fourth Year Nursing Student, Faculty of Nursing,

Chiang Mai University.

ปยะนช ชโต*, ปร.ด.

ศรมนา นยมคา**, ปร.ด.

จนทรฉาย โยธาใหญ***, ปร.ด.

*รองศาสตราจารย

**ผชวยศาสตราจารย

***อาจารย

คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม

Piyanut Xuto*, Ph.D.

Srimana Niyomkar**, Ph.D.

Chanchai Yothayai***, Ph.D.

*Associate Professor

**Assistant Professor

***Instructor

Nursing Faculty, ChiangMai University

The effect of Using Blended Learning to Improve Nursing Students’ Information Technology Competency 2

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาผลของการจดการเรยนการสอนแบบผสมผสานทมตอสมรรถนะการใชเทคโนโลยสารสนเทศของนกศกษาพยาบาลชนปท 4 คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม กลมตวอยางเปนนกศกษาพยาบาลชนปท 4 คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม ปการศกษา 2555 ทไดลงทะเบยนในกระบวนวชาการฝกปฏบตการพยาบาลรวบยอด (สตกรรม กมารเวชกรรม และออรโธปดส) จ านวน 17 คน เครองมอทใชม 3 สวนคอ 1) แผนการจดการเรยนการสอนแบบผสมผสาน 2) แบบวดสมรรถนะการใชเทคโนโลยสารสนเทศ และ 3) แบบประเมนความพงพอใจในการใชสอประสมของเจาหนาท/บคลากร หรอ ผปวย/ญาต การวเคราะหขอมลโดยการหาคารอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ทดสอบสมมตฐานโดยใชสถต t-test

คะแนนเฉลยของสมรรถนะดานความรและสมรรถนะดานทกษะหลงท ากจกรรมมคะแนนสงกวากอนท ากจกรรมอยางมนยส าคญ (p<.01 และ .001 ตามล าดบ) แตสมรรถนะดานทศนคตกอนและหลงท ากจกรรมไมมความแตกตางกน (p=.052) อยางไรกตามสมรรถนะรวมของการใชเทคโนโลยสารสนเทศหลงท ากจกรรมยงคงมคะแนนเฉลยสงกวากอนท ากจกรรมอยางมนยส าคญ (p<.003) ค าส าคญ: การจดการเรยนแบบผสมผสาน, สมรรถนะการใชเทคโนโลยสารสนเทศ, การฝกปฏบตการพยาบาล, นกศกษาพยาบาล


Abstract The purpose of this research aimed to examine the effect of blended learning on information

technology competency among the fourth year of nursing students. Subjects were the fourth year of

nursing students who enrolled the comprehensive nursing practice in the academic year 2012

(Obstertric, Pediatrics, and Orthopedic), total 17 students. The instrument composed of 3 threes

questionnaires: 1) Lesson plan for blended learning which developed by the researcher, 2)

Information technology competency questionnaire, and 3) Satisfaction of using multi-media among

personnel/staff or patient/relative. Data was analyzed using descriptive statistics and t-test.

The results of study revealed that the score of knowledge and skill competences after the

course were statistically significant higher than before (p<.01 and .001 respectively). The score of

attitude competency after the course were not significant different from before the class (p=.052). In

addition, the total score of information technology competency after the class were statistically

significant higher than before (p<.003).

Key word: Blended Learning, Information technology competency, nursing practice, nursing

students


ความเปนมาและความส าคญของปญหา ปจจบนเทคโนโลยสารสนเทศมความกาวหนาไปมากในทกๆดาน รวมทงทางดานการศกษา ม

การน าเอาเทคโนโลยทางการศกษามาใชในการจดการเรยนการสอนในหลายรปแบบ เชน การใช

คอมพวเตอรในการสบคนขอมล ใชส าหรบสอสาร น าเสนอ แลกเปลยน อภปรายกบนกศกษา ดวย

Email, Web-board, หรอ chat เปนตน ประกอบกบนกศกษาในปจจบนไดใหความส าคญและใหเวลา

สวนใหญไปกบการใชคอมพวเตอรและอนเตอรเนต ทงเพอสอสาร สรางเครอขาย สบคน หรอเพอ

ความบนเทง จนนกศกษาในยคนถกขานเรยกวาเปน นกศกษายคเจนเนต (Net Generation) (ถนอมพร

เลาหจรสแสง, 2554) ท าใหลกษณะการเรยนรของนกศกษาในยคนแตกตางไปจากเดม กลาวคอ

นกศกษามวธการเรยนรเฉพาะตน ชอบเรยนรจากเครอขาย ชมชน สงคม มากกวาการเรยนรในลกษณะ

แบบเดม ทมาจากการถายทอดจากคร อาจารยโดยตรง ประกอบกบในพระราชบญญตวชาชพการ

พยาบาลและการผดงครรภ (ฉบบท 2) พศ. 2540 ระบไววาการจดการเรยนการสอนใหกบนกศกษา

พยาบาลนน สมรรถนะหลกอยางหนงทตองการใหเกดขนในนกศกษาพยาบาล คอ สามารถใช

เทคโนโลยสารสนเทศเพอสนบสนนการปฏบตการพยาบาลไดอยางมประสทธภาพ (สมรรถนะท 12)

กลาวคอ นกศกษาจะตองสามารถสบคนขอมลดานสขภาพและความรทเกยวของ สามารถเลอกใช

ฐานขอมลดานสขภาพ รวมทงบนทกขอมลสขภาพและการปฏบตการพยาบาลโดยใชเทคโนโลย

สารสนเทศ และทส าคญนกศกษาสามารถใชเทคโนโลยเพอสนบสนนการเรยนรในชวตประจ าวนและ

การปฏบตการพยาบาลไดอยางมประสทธภาพอกดวย (พรบ.วชาชพการพยาบาลและการผดงครรภ

ฉบบท 2 พศ. 2540) ซงสมรรถนะหลกดงกลาวไดสอดคลองกบแผนยทธศาสตรสภาการพยาบาล พศ.

2555-2559 ทไดกลาวในยทธศาสตรท 4.2 มาตรการท 2 วา “พฒนาบคลากรใหมศกยภาพทตอบสนอง

การปฏบตงานดานเทคโนโลยสารสนเทศของสภาการพยาบาล” (สจตรา เหลองอมรเลศ, 2554)

จากการศกษาของสายฝน เปาพะเนา (2555) ทไดศกษาสมรรถนะการใชเทคโนโลยสารสนเทศ

และการสอสารเพอการเรยนรของนกศกษาระดบปรญญาตรมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล

รตนโกสนทร พบวาสมรรถนะทางดานการใชเทคโนโลยสารสนเทศ ควรประกอบดวยสมรรถนะ 3

ดาน คอ ดานความร ดานทกษะ และดานเจตคต ซงสมรรถนะดานความรเกยวของกบ 1) ความรความ

เขาใจในเทคโนโลยการตดตอสอสาร 2) ความรพนฐานในการใชคอมพวเตอร เชน การใชอปกรณ

ฮารดแวร การบนทกขอมล การดแลรกษาคอมพวเตอรในการปองกนไวรส รวมถงการใชโปรแกรม

ส าเรจรปดานตางๆ และ 3) ความรพนฐานในการใชอนเตอรเนต เชน การเชอมตอสญญาน การใช wi-fi


ในการรบสงขอมล การใชโปรแกรมสบคน ไปรษณยอเลคโทรนกส และ การสนทนาผานเครอขาย เปน

ตน

สวนสมรรถนะดานทกษะ ประกอบไปดวย 1) ทกษะในการใชคอมพวเตอร เชน การใช Menu,

Icon, การบนทกภาพ วดโอ ไฟลภาพ ไฟลเสยง การใชอปกรณฮารดแวร อปกรณบนทกขอมล เชน

ซดรอม การดแลรกษาคอมพวเตอรในการปองกนไวรส และการใชโปรแกรมส าเรจรปดานตางๆ และ

2) ทกษะในการใชอนเตอรเนต ไดแก ทกษะในการเชอมตออนเตอรเนต การใชโปรแกรมสบคน

ไปรษณยอเลคโทรนกส การสนทนาผานเครอขายเปนตน และสมรรถนะดานเจตคต ประกอบดวย การ

ยอมรบขอตกลงรวมกน การมเจตคตดานบวกตอเทคโนโลย การมความพยายามในการแกปญหาเมอใช

เทคโนโลย ความสนใจตดตามความกาวหนาของเทคโนโลย มวนยเคารพกฎการใช รบผดชอบตอ

ขอมลทน ามาใช ตระหนกและใชเทคโนโลยไปในทางทถกตองไมขดตอศลธรรม และหลกกฎหมาย

เหนคณคาและประโยชนในการใชเพอสนบสนนในกจกรรมการเรยน เปนตน

ในการจดการเรยนการสอนในคณะพยาบาลศาสตร นกศกษาชนปท 4 กอนทจะส าเรจ

การศกษาจะตองผานการฝกปฏบตในกระบวนวชาการฝกปฏบตการพยาบาลรวบยอดซงสามารถฝกใน

แผนกตางๆ เชน อายรกรรม ศลยกรรม กมารเวชกรรม สตกรรมและนรเวชกรรม เปนตน ในการวจย

ครงนไดสมเลอกนกศกษาทขนฝกปฏบตการพยาบาลรวบยอดในแผนกสตกรรม (554497) กมารเวช

กรรม (555491) และ ออรโธปดกส (557492) โดยวตถประสงคของกระบวนวชานเพอใหผเรยน

สามารถใหการพยาบาลอยางสมบรณแบบแกผปวยโดยน ากระบวนการพยาบาลมาใช และสามารถเปน

ผน าทมการพยาบาลในสาขาทเลอกฝกไดอยางมประสทธภาพ นกศกษาจะตองขนฝกปฏบตในฐานะ

ผน าทมการพยาบาลทไดน ากระบวนการพยาบาลมาใช และเพอใหนกศกษาสามารถเปนผน าทมการ

พยาบาลไดอยางมประสทธภาพ ผวจยจงเหนความจ าเปนของการน าเทคโนโลยสารสนเทศมาใชใน

บทบาทของผน าทมการพยาบาล ทงเพอสบคนขอมล เรยนรฐานขอมลดานสขภาพ จดเกบขอมลท

จ าเปนลงบนเครอขายอนเตอรเนต ตลอดรวมไปถงการสรางสอการสอนโดยใชสอประสม เชน

ขอความ ภาพ ภาพเคลอนไหว การผลตนวตกรรมสอเหลานจะเปนปจจยทสงเสรมการเรยนรในระดบ

บคคลตามแนวคดทฤษฎโครงสรางความร (Scheme Theory) ซงแนวคดนเชอวาโครงสรางภายในของ

ความรทมนษยมอยนนจะมลกษณะเปนโหนดหรอกลมทมการเชอมโยงกนอย ในการทมนษยจะรบร

อะไรใหมๆนน มนษยจะน าความรใหมทเพงไดรบนนไปเชอมโยงกบกลมความรทมอยเดม (ถนอมพร

เลาหจรสแสง, 2541) เมอนกศกษาไดรบการเรยนรทางดานเทคโนโลยสารสนเทศเพอผลตนวตกรรม

สอมลตมเดย นกศกษาจะตองน าความรทมอยกอนในรปของการพยาบาลตามลกษณะผปวยในกรณนน


มาผนวกผสานเพอน าเสนอขอมลทตนมในรปแบบใหมโดยอาศยเทคโนโลยเปนเครองมอ ไดมการ

คนควาเพมเตมและน ามาเรยบเรยงเพอน าเสนอขอมลในรปแบบใหมดวยตนเอง ผเรยนมโอกาสได

ศกษาและปฏบตจรงดวยตนเอง ดงนนเพอใหการจดการเรยนการสอนมความสอดคลองกบการ

เปลยนแปลงของสงคมและเทคโนโลย ผวจยจงเลอกใชการเรยนแบบผสมผสาน (Blended Learning)

ซงในงานวจยนหมายถง การจดการเรยนการสอนในหลากหลายวธเพอใหนกศกษาพยาบาลไดมการ

เรยนรและพฒนาศกยภาพในดานการสบคนขอมลดานสขภาพ เขาถงฐานขอมลดานสขภาพทจ าเปน

สรางรปแบบการจดเกบขอมลทจ าเปนบนเครอขายอนเตอรเนต และสามารถสรางสอการสอนโดยใช

สอประสม ไดแก ขอความ รปภาพ ภาพเคลอนไหว ภาพจ าลองการเคลอนไหว เพอสงเสรมการ

ปฏบตการพยาบาลทเกยวของในดานตางๆ ไดแก สตกรรม กมารเวชกรรม และออรโธปดกส เปนตน

การจดท าสอดงกลาวเพอน ามาใชในการจดการเรยนการสอนใหกบบคลากรทางดานสขภาพ หรอ

ผปวยและญาต ท าใหผลสมฤทธของการสอนของนกศกษาเปนไปในทศทางบวกเมอเทยบกบการสอน

ทใชสอในรปแบบสอสงพมพทวไปสอดคลองกบผลวจยของ กนกรตน วฒวชาภรณ (2555) ทพบวา

ผลสมฤทธของการเรยนโดยใชสอมลตมเดยสงกวาการเรยนในรปแบบปกตอยางมนยส าคญทางสถต

สงเหลานจะชวยใหนกศกษาสามารถใหการพยาบาลไดอยางเหมาะสมและอยางมนใจ ชวยสนบสนน

การปฏบตการพยาบาลในฐานะผน าทมการพยาบาลไดอยางมประสทธภาพ สงเสรมแผนยทธศาสตร

ของสภาการพยาบาลในล าดบตอไป

วตถประสงคของการวจย

เปรยบเทยบคะแนนสมรรถนะการใชเทคโนโลยสารสนเทศในดานความร ทกษะและเจตคต

ของนกศกษาพยาบาลชนปท 4 คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหมกอนและหลงการจดการ

เรยนการสอนในรปแบบผสมผสาน

สมมตฐานการวจย

คะแนนสมรรถนะการใชเทคโนโลยสารสนเทศในดานความร ทกษะและเจตคตของนกศกษา

พยาบาลชนปท 4 คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหมหลงการจดการเรยนการสอนในรปแบบ

ผสมผสานสงกวากอนการจดการเรยนการสอน


กรอบแนวคดการวจย

1.

2.

3.

รปท 1 แสดงกรอบแนวคดในการวจย

วธด าเนนการวจย

การวจยนเปนวจยกงทดลอง (Quasi Experiment) แบบหนงกลมวดกอนและหลง เพอพฒนา

สมรรถนะการใชเทคโนโลยสารสนเทศโดยใชการจดการเรยนการสอนแบบผสมผสาน (Blended

Learning) เพอสนบสนนการปฏบตการพยาบาลของนกศกษาพยาบาลชนปท 4 คณะพยาบาลศาสตร

มหาวทยาลยเชยงใหม ปการศกษา 2555 ประชากรในการศกษานคอ นกศกษาพยาบาลชนปท 4 ท

ลงทะเบยนในการฝกปฎบตการพยาบาลรวบยอด จ านวน 178 คน สวนกลมตวอยางเปนการสมเลอก

นกศกษาพยาบาลทไดลงทะเบยนในกระบวนวชาการฝกปฏบตการพยาบาลรวบยอด ในแผนกสตกรรม

(554497) กมารเวชกรรม (555491) และ ออรโธปดกส (557492) รวมทงสน 17 คน

เครองมอทใชในการวจย

ในการวจยนมเครองมอทใช 3 สวนคอ 1. แผนการจดการเรยนการสอนแบบผสมผสาน จดท าขนโดยผวจยในการพฒนารปแบบการ

เรยนการสอนในลกษณะผสมผสาน (Blended Learning) โดยยดแนวคดทฤษฎโครงสราง

ความร (Scheme Theory) และน าเอากจกรรมตางๆเพอพฒนาผเรยนใหมสมรรถนะทงทางดาน

ความร ทกษะและเจตคตตอการใชเทคโนโลยสารสนเทศ

2. แบบวดสมรรถนะการใชเทคโนโลยสารสนเทศ เปนแบบวดทผวจยพฒนาขนจากแบบวด

สมรรถนะการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารของสายฝน เปาพะเนา (2555) เพอให

เหมาะสมกบบรบทของนกศกษาพยาบาล มลกษณะเปนขอค าถามใหเลอกระดบ 5 ระดบ คอ

Searching E-database E-portfolio Developing Multimedia

Group collaboration Increase skill of

searching, connection, developing multimedia

Inspire to learn and share 2 way process Seamlessly between

instructors and learners Learning via mobile

device

Information technology in practice nursing

Blended learning

Increasing Information technology competencies in supporting the nursing practice

Outcome

Nursing student

Co-worker / patient

Satisfaction on using multimedia


นอยทสด นอย ปานกลาง มาก และมากทสด จ านวน 57 ขอ โดยแบงเปนสมรรถนะทางดาน

ความร 26 ขอ สมรรถนะทางดานทกษะ 22 ขอ และสมรรถนะทางดานเจตคต จ านวน 9 ขอ

แบบวดนไดท าการตรวจสอบความตรงทางเนอหาโดยผทรงคณวฒ จ านวน 6 ทาน ผานการ

ตรวจสอบความเชอมนจากนกศกษาระดบปรญญาตรของมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล

รตนโกสนทร วทยาเขตวงไกลกงวล ทมคณลกษณะคลายกลมตวอยางจ านวน 10 ราย ไดคา

ความเชอมนของแบบวดทงฉบบเทากบ 0.98

3. แบบประเมนความพงพอใจในการใชสอประสมของเจาหนาท/บคลากร หรอ ผปวย/ญาต ซงผวจยไดพฒนาขนจากแบบส ารวจความพงพอใจตอสอบทเรยนอเลคโทรนกสของ นพดล อนทรจนทรและพฤทธ ศภเศรษฐศร (2553) ลกษณะแบบวดมค าตอบใหเลอก 5 ระดบ คอ นอยทสด นอย ปานกลาง มาก และ มากทสด รวม 13 ขอ โดยครอบคลมในดานตางๆ คอ ดานเนอหาการด าเนนเรอง ดานรปภาพ ตวอกษร ภาษาและเทคนคการน าเสนอ และ ดานภาพรวมของสอ แบบประเมนนไดตรวจสอบความตรงตามเนอหา โดยผทรงคณวฒ 3 ทาน และตรวจสอบความเชอมนโดยน าไปใชในกลมทไดใชสอ จ านวน 10 ราย ค านวนโดยใชคาสมประสทธสหสมพนธอลฟาของครอนบาช ไดคาความเชอมนของแบบวดทงฉบบเทากบ 0.86 และใชเกณฑในการแปลความหมาย ดงน 1.01-2.00 (นอย) 2.01-3.00 (ปานกลาง) 3.01-4.00 (ด) และ 4.01-5.00 (ดมาก)

ขนตอนในการวจย

ขนเตรยมการ 1. ใหขอมลแกนกศกษาทขนฝกทหอผปวยสตกรรม หอผปวยกมารเวชกรรม และหอผปวยออรโธป

ดกส โรงพยาบาลมหาราชนครเชยงใหม ในเรองโครงการวจย ทงสวนของวตถประสงค รปแบบการด าเนนการ ผลลพธทไดจากการวจย เปดโอกาสใหนกศกษาไดตดสนใจในการเขารวมโครงการวจย

ขนด าเนนการ สปดาหท 1 1. ใหนกศกษาตอบแบบวดสมรรถนะการใชเทคโนโลยสารสนเทศ (pre-test) จ านวน 57 ขอ 2. แนะน าการสบคนขอมล ฐานขอมลดานสขภาพ มอบหมายกจกรรมไดแก การสบคน

systematic review ทเกยวของกบการพยาบาลทกลมตวอยางฝกอย เพอน าเสนอในชวง conference กบเจาหนาทบนหอผปวย เปนจ านวน 3 ครง/คน ครงละ 1 เรอง


3. แนะน าและมอบหมายใหสราง e-portfolio ของตนเอง โดยนกศกษาสามารถเขาถง e-portfolio ไดผานคอมพวเตอรสวนบคคลหรออปกรณสอสารไรสาย แตไมอนญาตใหผอนสามารถเขาถงได ยกเวนนกวจย

4. มอบหมายใหกลมตวอยางแตละคนเลอกประเดนทอยในความสนใจเพอผลตสอการสอนโดยใชสอประสม 2-3 คน/ 1 เรองทเกยวของกบการพยาบาลทเกยวของเมอขนฝกปฎบตการพยาบาลรวบยอด

5. แนะน าแนวทางในการพฒนาสอการสอนโดยใชสอประสมในองคประกอบ 3 ดาน ดงน 5.1 ก าหนดวตถประสงคของบทเรยน 5.2 ก าหนดเนอหาและกจกรรม 5.3 ก าหนดวธการน าเสนอ

สปดาหท 2 6 ตดตามการสบคนงานวจยทตองการน าเสนอ และรวมรบฟงการน าเสนองานวจยดงกลาว 7 ตดตามการสราง e-portfolio ของกลมตวอยางเปนระยะสอบถามอปสรรคและชวยแกไขปญหา

เมอกลมตวอยางตองการความชวยเหลอในการจดท า 8 เมอกลมตวอยางเลอกเรองทตองการสรางสอการสอนได วางแผนรวมกนในเรองวตถประสงค

ของบทเรยน การก าหนดเนอหา และกจกรรม รวมทงวธการน าเสนอเสนอเปนแผนการสอน (แบบยอ) เพอปรกษาอาจารยในหอผปวยนนในดานเนอหา

9 ใหนกศกษารวมตวเปนกลมยอยเพอปรกษารปแบบและแนวทางในการผลตสอมลตมเดยโดย

ผเชยวชาญทางดานเทคโนโลยสารสนเทศประจ าคณะพยาบาลศาสตร (technician) มหาวทยาลยเชยงใหม

สปดาหท 3 10 ตดตามการสบคนงานวจยทตองการน าเสนอ และรวมรบฟงการน าเสนองานวจยดงกลาว 11 ตดตามการเกบเอกสารตางๆ บน e-portfolio ของกลมตวอยางแตละคน 12 ตดตามการจดท าสอการสอนของกลมตวอยางแตละค วพากษรปแบบในการน าเสนอ

ขอเสนอแนะตางๆ เชน รป ภาพเคลอนไหวทใช ขอมลทควรเพมเตมและชวยแกไขปญหาเมอกลมตวอยางตองการความชวยเหลอ

สปดาหท 4 13 ตดตามการสบคนงานวจยทตองการน าเสนอ และรวมรบฟงการน าเสนองานวจยดงกลาว 14 ตดตามการเกบเอกสารตางๆ บน e-portfolio ของกลมตวอยางแตละคน 15 ตดตามการจดท าสอการสอนของกลมตวอยางแตละค 16 เมอกลมตวอยางผลตสอการสอนแลวเสรจ ใหด าเนนการทดสอบสอนนกบกลมเปาหมาย เชน

เจาหนาท/บคลากร ผปวยหรอญาต ขนอยกบวาสอทผลตนนตองการสอนกลมใด


17 ใหกลมเปาหมายไดแก เจาหนาท/บคลากร หรอ ผปวย/ญาต ทไดรบการสอนโดยใชสอมลตมเดยดงกลาวตอบแบบประเมนความพงพอใจในการใชสอการสอนภายหลงสนสดการสอน

สปดาหท 5 18 ตดตามใหกลมตวอยางทดสอบสอใหแลวเสรจ บนทกผลลพธทไดจากขนตอนการผลตสอ

แบบประเมนความพงพอใจในการใชสอจากกลมเปาหมาย 19 ใหนกศกษาตอบแบบวดสมรรถนะการใชเทคโนโลยสารสนเทศเมอสนสดการฝกปฎบต

(post-test)

การพทกษสทธ

การวจยครงนผวจยไดพทกษสทธกลมตวอยาง โดยมการชแจงวตถประสงคการวจย ประโยชน

ของการวจย สทธในการตอบรบหรอปฏเสธการเขารวมการวจย ซงจะไมมผลกระทบใดตอการจดการ

เรยนการสอนตามปกต รวมทงไมมผลตอคะแนนของการฝกปฏบตดวยเชนกน ขอมลทไดจากการวจย

น ผวจยจะถอเปนความลบและน ามาใชเฉพาะการวจยครงนเทานน โดยจะน าเสนอในภาพรวมและ

น าไปใชเพอประโยชนทางการศกษาเทานน สวนสอการสอนโดยใชสอประสมทผลตไดจะเปนเอก

สทธของคณะทจะด าเนนการตอไป และในระหวางการวจย หากกลมตวอยางไมตองการเขารวมการ

วจยจนครบกจกรรมทจดไว กลมตวอยางสามารถบอกเลกไดทนท โดยไมมผลกระทบใดๆตอการ

จดการเรยนการสอนเชนกน

การวเคราะหขอมล

ในการวเคราะหขอมลใชโปรแกรมส าเรจรปในการวเคราะห

1. ใชสถตเชงพรรณา (descriptive)ไดแก คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน โดยวเคราะหขอมลท

ไดจากแบบวดสมรรถนะการใชเทคโนโลยสารสนเทศ และแบบประเมนความพงพอใจในการ

ใชสอผสม

2. เปรยบเทยบคะแนนสมรรถนะการใชเทคโนโลยสารสนเทศกอนและหลงการจดการเรยนแบบ

ผสมผสานในนกศกษาพยาบาลชนปท 4 คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม โดยใช

สถต t-test

ผลการวจย

กลมตวอยางเปนนกศกษาพยาบาลชนปท 4 ปการศกษา 2555 จ านวน17 ราย เปนเพศหญง17

คน อายอยระหวาง 20-22 ป


ตารางท 1 แสดงการเปรยบเทยบคะแนนสมรรถนะการใชเทคโนโลยสารสนเทศกอนและหลงการจด

กจกรรม (n = 17)

สมรรถนะการใชเทคโนโลย

สารสนเทศ

คะแนนเฉลย (SD)

t

p-value

กอนท ากจกรรม

หลงท ากจกรรม

ดานความร ดานทกษะ ดานเจตคต สมรรถนะรวม

90.00 (15.68) 103.71 (13.46) 2.73* .010 74.41 (14.82) 35.65 (3.33)

200.06 (32.80)

90.82 (10.05) 38.06 (3.63)

232.59 (24.84)

3.77** 2.02

3.23*

.001

.052

.003 *p<.01; **p<.001

จากตารางท 1 พบวาคะแนนเฉลยสมรรถนะการใชเทคโนโลยสารสนเทศในกลมตวอยางม

คะแนนเฉลยหลงจดกจกรรมสงกวากอนจดกจกรรมอยางมนยส าคญทางสถต (p<.01) ทงในดานความร

ทกษะ และสมรรถนะรวม ยกเวนสมรรถนะทางดานเจตคต

ตารางท 2 แสดงคะแนนความพงพอใจของเจาหนาททางการพยาบาล หรอ ผปวย/ญาตทมตอการใชสอ

ประสมทกลมตวอยางผลตได (n = 44)

คะแนนความพงพอในการใชสอประสม SD การแปลผล เนอหาและการด าเนนเรอง 4.48 (0.42) ดมาก รปภาพ ตวอกษร เสยง และเทคนคการน าเสนอ 4.27 (0.57) ดมาก ภาพรวมของสอ 4.58 (0.35) ดมาก

จากตารางท 2 พบวาคะแนนความพงพอใจของเจาหนาททางการพยาบาล หรอ ผปวย/ญาตทมตอ

การใชสอประสมอยในเกณฑดมาก ทงในดานเนอหาและการด าเนนเรอง รปภาพ ตวอกษร เสยง และ

เทคนคน าเสนอ และในภาพรวมของสอ

สรปและอภปรายผล

การศกษาครงนพบวาสมรรถนะการใชเทคโนโลยสารสนเทศโดยรวมของนกศกษาพยาบาล

ภายหลงการจดการเรยนการสอนแบบผสมผสานสงกวากอนการจดการเรยนการสอนอยางมนยส าคญ

ทางสถตทระดบ .01 แสดงวาการจดการเรยนแบบผสมผสานชวยใหนกศกษามความร ทกษะ และ


ทศนคตทดตอการใชเทคโนโลยสารสนเทศ ทงนอาจอธบายไดวาสมรรถนะการใชเทคโนโลย

สารสนเทศของนกศกษาทเพมขนเกดจากกระบวนการเรยนรผานความรทอาจารยสอนในชนเรยน

(face-to-face learning environment) และการเรยนรจากสออเลกทรอนกส (e-learning) ซงเปนไปตามท

เกรแฮม (Graham, 2006) กลาวไววาการเรยนการสอนแบบผสมผสานเปนรปแบบการเรยนทยดหยน ท า

ใหผเรยนเกดการเรยนรทมประสทธภาพมากกวาการนงฟงการบรรยายในชนเรยนปกต เพราะผเรยนจะ

ไดรบประสบการณทางการเรยนรอยางอสระผานระบบเครอขายคอมพวเตอรไมถกจ ากดดวยสถานท

และเวลา ผเรยนสามารถเลอกเวลาเรยนรหรอฝกปฏบตไดตามตองการและตามอตราความเรวหรอความ

พรอมของผเรยนเอง (self-paced instruction) ผลการวจยครงนสอดคลองกบการศกษาของซ (Hsu,

2012) ทพบวานกศกษาพยาบาลไตหวนทไดรบการจดการเรยนแบบผสมผสานในการกระบวนวชา

จรยธรรมทางการพยาบาลมกระบวนการคดทมเหตผล เปนระบบ ชดเจน และลกซงมากขนรวมทงม

ความพงพอใจในบรรยากาศการเรยนรสงขน

เมอพจารณาสมรรถนะการใชเทคโนโลยสารสนเทศรายดาน พบวาคะแนนเฉลยสมรรถนะการ

ใชเทคโนโลยสารสนเทศดานความรภายหลงจดกจกรรมสงกวากอนจดกจกรรมอยางมนยส าคญทาง

สถตทระดบ .01 ทงนเพราะในสปดาหแรกของการจดการเรยนการสอนนอกจากนกศกษาจะไดรบ

ความรและประสบการณตรงจากการเรยนในชนเรยนเรองการสบคนขอมลบนฐานขอมลทเชอถอได

เชน The Cochrane Library แลว นกศกษายงไดรบมอบหมายใหสบคนขอมลทไดจากการท า sysemetic

review บนฐานขอมลเหลานนเพอน าเสนอตอพยาบาลและเจาหนาทบนหอผปวยรวมทงไดรบ

มอบหมายใหคนหาประเดนหรอขอมลทางการพยาบาลทสนใจเพอน าไปใชผลตสอประสม กจกรรม

เหลานท าใหนกศกษาเพมพนทกษะการใชคอมพวเตอรทกษะในการคนหาขอมลผานอนเตอรเนต

วธการก าหนดค าส าคญทใชในการคนหาขอมล การใชโปรแกรมสบคน โปรแกรมน าเสนอ

(PowerPoint) และการท าภาพเคลอนไหว ผลจากการทนกศกษามทกษะเกยวกบการใชเทคโนโลย

สารสนเทศมากขนสงผลใหนกศกษามความรเกยวกบการใชเทคโนโลยสารสนเทศเพมขนดวย เปนไป

ตามทบรม (Bloom, 1974) กลาวไววาความรและทกษะเปนปจจยทมความเชอมโยงกนและม

ความส าคญตอการเรยนร ความรถกน ามาใชในการพฒนาทกษะของผเรยน ในขณะเดยวกนเมอทกษะ

เพมขน ความรกเพมขนตามดวยนอกจากนนกศกษายงสามารถแสวงหาความรเพมเตมหรอแลกเปลยน

ความคดเหนเกยวกบกบการใชเทคโนโลยสารสนเทศนอกเวลา เพมเตมจากเวลาในชนเรยนซงมอย

อยางจ ากด กบอาจารยนเทศและเพอนนกศกษาทเขารวมวจยผาน e-portfolio และอปกรณสอสารไรสาย

(Moblie device) ซงสามารถแลกเปลยนขอความผานระบบดจตอลไดท าใหนกศกษาสามารถเลอกเวลา


เรยนรไดตามทตนสะดวกและพงใจพรอมทงทบทวนขอมลยอนกลบหรอค าแนะน าทไดรบอยาง

ตอเนอง สงเสรมใหนกศกษามสมรรถนะการใชเทคโนโลยสารสนเทศดานความรมากขน

เมอพจารณาสมรรถนะการใชเทคโนโลยสารสนเทศดานทกษะ พบวาคะแนนเฉลยสมรรถนะ

การใชเทคโนโลยสารสนเทศดานทกษะภายหลงจดกจกรรมสงกวากอนจดกจกรรมอยางมนยส าคญทาง

สถตทระดบ .001 ทงนอาจเปนเพราะนกศกษาไดมการลองผดลองถกในการผลตนวตกรรมสอประสม

ทตนสนใจเพอใชประกอบการสอนในการวจยครงนนกศกษาไดเลอกผลตสอประสมใน 3 รปแบบ คอ

1) หนงสออเลกทรอนกส (e-book) 2) น าเสนอผลงานดวยภาพเคลอนไหวผานโปรแกรม PowerPoint

และ 3) น าเสนอผลงานดวยโปรแกรม U-lead ท าใหนกศกษาไดลงมอปฏบต เรยนรจากประสบการณ

จรง ทงในเรองการบนทกภาพวดโอ ไฟลภาพ ไฟลเสยง การไดฝกทดลองท าซ าๆบอยๆลองผดลองถก

กบการแกปญหาทเกดขน เปนการเพมการรบรผานประสาทสมผสและสงเสรมใหนกศกษาเกดทกษะ

และความช านาญในการใชเทคโนโลยสารสนเทศมากขน และเมอศกษาความพงพอใจในการใชสอ

ประสมของพยาบาล/ผชวยพยาบาล หรอผปวย/ญาต พบวาบคคลเหลานมความพงพอใจในเกณฑดมาก

ตอการใชสอประสมทนกศกษาพยาบาลน ามาใชประกอบการสอนทงในดานเนอหาและการด าเนนเรอง

รปภาพ ตวอกษร เสยงและเทคนคน าเสนอ, และภาพรวมของสอ โดยผเรยนมความพงพอใจในเรอง

ความชดเจนในการอธบายเนอหา, ความเหมาะสมของเนอหา, ความนาสนใจในการน าเสนอ, ความ

เหมาะสมของเสยงประกอบสอ, ความเหมาะสมในการใชเปนสอในการสงเสรมพฤตกรรมสขภาพ,

ตอบสนองตอการเรยนรของผเรยน, และเหมาะสมกบการเรยนรในปจจบน อยในระดบมากทสด

นอกจากนพยาบาล/ผชวยพยาบาล หรอผปวย/ญาต ยงใหขอเสนอแนะเพมเตมวาควรน าสอประสมนไป

ใชสอนหรอน าเสนอใหผปวยทานอนไดรบรตอๆไปเพราะผปวยบางรายไมไดมโอกาสเรยนรผานสอ

ประสมทนาสนใจและกระตนการเรยนรเชนนสอดคลองกบการศกษาของวรรณ ศรวลย และวรดา

อรรถเมธากล (2554) ทพบวานกศกษาพยาบาลวทยาลยบรมราชชนน มความพงพอใจตอการเรยนการ

สอนผานหนงสออเลกทรอนกสเรองกายวภาคศาสตรของระบบหวใจ หลอดเลอด และระบบไหลเวยน

น าเหลองในระดบมากทสด ทงนเปนเพราะการเรยนผานสอประสมท าใหผเรยนไดเหนภาพและวด

ทศนทเกยวของกบเนอหา ชวนใหตดตาม และยงสามารถทบทวนเนอหาการเรยนรไดตลอดเวลา ท าให

ผเรยนมความเขาใจในบทเรยนมากขน

เมอพจารณาดานทศนคตของนกศกษาเกยวกบการใชเทคโนโลยสารสนเทศพบวาคะแนนเฉลย

สมรรถนะการใชเทคโนโลยสารสนเทศดานทศนคตกอนและหลงจดกจกรรมไมมความแตกตางกน

ทงนอาจเปนเพราะกจกรรมทจดขนเปนชวงเวลาทสนประมาณ 5 สปดาห อาจไมนานพอทจะเปลยน


ทศนคตของบคคลได โบเดอรและคณะ (Bodur, Brinberg, & Coupey, 2000) ระบถงปจจยทมอทธพลตอทศนคตไววา ชวงเวลาเปนปจจยหนงทมอทธพลตอทศนคต หากบคคลไดรบปจจยกระตน

ในระยะเวลาทสน อาจไมสงผลตอทศนคตทเปลยนแปลงได นอกจากนคะแนนเฉลยดานทศนคตของ

นกศกษาเกยวกบการใชเทคโนโลยสารสนเทศกอนจดกจกรรมมคะแนนสงอยในระดบมากแลว

(คะแนนเฉลย 35.65 จากคะแนนเตม 45 คะแนน) และเมอไดรบการจดการเรยนแบบผสมผสาน แมวา

คะแนนเฉลยดานทศนคตจะเพมขนเปน 38.06คะแนนกตาม แตเมอท าการทดสอบจงไมพบความ

แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต อยางไรกดสมรรถนะรวมในการใชเทคโนโลยสารสนเทศหลงท า

กจกรรมยงมคะแนนสงกวากอนท ากจกรรมอยางมนยส าคญทางสถต สบเนองดวยวาสมรรถนะในการ

ใชเทคโลยสารสนเทศน มสดสวนของดานความรและดานทกษะสงถงรอยละ 85 (จากจ านวนขอ

ค าถาม 48/57) สวนดานทศนคตมสดสวนเพยงรอยละ15 (จากจ านวนขอค าถาม 9/57) ดงนน หาก

สมรรถนะดานความรและดานทกษะมคะแนนหลงท ากจกรรมสงกวากอนท ากจกรรมยอมสงผลให

สมรรถนะโดยรวมสงขนไดอยางมนยส าคญทางสถต

จากการศกษานเปนขอมลสนบสนนไดวา การจดการเรยนการสอนแบบผสมผสานเออตอการ

พฒนาสมรรถนะดานความรและทกษะในการใชเทคโลยสารสนเทศในนกศกษาพยาบาลไดเปนอยางด

ขอเสนอแนะทางการศกษา

การจดการเรยนแบบผสมผสานชวยสงเสรมใหนกศกษามสมรรถนะการใชเทคโนโลย

สารสนเทศมากขนและสนบสนนการเรยนรของนกศกษา เพราะสามารถบรณาการระหวางการเรยนใน

ชนเรยนและการเรยนรนอกหองเรยนไดอยางเหมาะสม จงควรสงเสรมใหมการจดการเรยนแบบ

ผสมผสานในชนเรยนใหมากขนทงนสมรรถนะการใชเทคโนโลยสารสนเทศยงเปนหนงในสมรรถนะ

หลกทจ าเปนส าหรบนกศกษาพยาบาลในศตวรรษท 21 อกดวย

ขอเสนอแนะเพอการวจยครงตอไป

1. ควรศกษาเปรยบเทยบระหวางกลมทไดรบการสอนแบบผสมผสานกบกลมทไดรบการสอน

ตามปกตทงในดานผลสมฤทธทางการเรยนและความพงพอใจตอการจดการเรยนการสอน

2. ควรเพมจ านวนนกศกษาเขารวมการวจยใหมากขน


3. ควรศกษาเพมเตมถงขอดของการจดการเรยนแบบผสมผสานในการพฒนาทกษะทจ าเปนดาน

อนๆ เชน ทกษะการคดวเคราะห การพฒนาความคดสรางสรรคเปนตน

เอกสารอางอง

กนกรตน วฒวชาภรณ. (2555). ผลการใชสอมลตมเดยรวมกบวธเรยนแบบสบเสาะหาความรทมผลตอ

ผลสมฤทธทางการเรยนวชาชววทยา ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โรงเรยนทวารวด

จงหวดนครปฐม. Veridian E-Journal, SU; 5(1): 657-71.

ถนอมพร เลาหจรสแสง. (2541). คอมพวเตอรชวยสอน. กรงเทพมหานคร: วงกมลโปรดกชน.

ถนอมพร เลาหจรสแสง. (2554). เยาวชนยค “เจนเนต” กบทฤษฎการเรยนรแนวใหม. ใน คมออาจารย

ดานการสอน. ส านกพฒนาคณภาพการศกษา มหาวทยาลยเชยงใหม.

นพดล อนทรจนทร และ พฤทธ ศภเศรษฐศร. (2553). การพฒนาสอบทเรยนอเลคทรอนกส: เครองแตง

กายกบงานภาพยนตร. วทยาลยนวตกรรมสอสารสงคม มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

วรรณ ศรวลย และวรดา อรรถเมธากล. (2554). การพฒนาหนงสออเลกทรอนกสเรองกายวภาค

ศาสตรของระบบหวใจหลอดเลอดและระบบไหลเวยนน าเหลอง. วารสารการพยาบาลและการศกษา;

4(1): 29-37.

สายฝน เปาพะเนา. (2555). การศกษาสมรรถนะการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารเพอการ

เรยนรของนกศกษาระดบปรญญาตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลรตนโกสนทร วทยา

เขตวงไกลกงวล. Veridian E-Journal, SU; 5(1): 541-61.

สจตรา เหลองอมรเลศ. (2554). แผนยทธศาสตรสภาการพยาบาล พศ. 2555-2559. กรงเทพฯ: สภาการ

พยาบาล.

Bloom, B.S. (Ed.). (1974). Taxonomy of educational objectives. New York: David McKay.

Bodur, H.O., Brinberg, D. & Coupey, E.(2000). Belief, affect, and attitude: Alternative models of the

determinants of attitude. JCP; 9(1): 17-28.

Graham, C.R. (2006). Blended learning system: Definitions, current trends and future directions. In:

Bonk CJ Graham CR, editors. The Handbook of blended learning: Global perspectives,

local designs (p. 3-21). CA: John Wiley & Sons, Inc.

Hsu, L.L. (2012). Qualitative assessment of a blended learning intervention in an undergraduate

nursing course. JNR; 20(4): 291-9.

ผลของการจัดการเรียนแบบผสม...

Documents