انروی

ی خت

ساباز

ی شک

پزی و

یاد بن

ایل ه

سلو

1

بهنامخـدا

پژوهشکدهزیستشناسیوفناوریسلولهایبنیادیرویان

فهـــــرست

پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی در یک نگاه 4الهام بخش تحقیقات در حوزه سلول های بنیادی 5بیوگرافی 6مقدمه 7شورای علمی پژوهشکده 13چارت پژوهشکده 14

بخش اول: تولید علم گروه پژوهشی سلول های بنیادی و زیست شناسی

تکوینی زیست شناسی سلول های بنیادی پرتوان 18بازبرنامه ریزی اپی ژنتیکی 20سلول های بتای پانکراس 22سلول های کبد 24سلول های زایا 26سلول های عصبی 28سلول های بنیادی مزانشیمی/غضروف و استخوان 32سلول های قلب و عروق 34سلول های پوست 36سلول های کلیه 38زیست شناسی سامانه های مولکولی 40سلول های بنیادی خونساز و سرطان 42

گروه پژوهشی مهندسی سلول مهندسی سلول 45

آزمایشگاه های خدمات مرکزیآزمایشگاه ویروس 48هدف گیری ژن 48الکتروفیزیولوژی 50بافت شناسی 50زیست شناسی مولکولی 51سایتومتری و تصویربرداری 52

بانک های بیولوژیکبانک سلول های بنیادی 54بانک آنتی بادی 55بانک آنزیم های محدود کننده 55بانک پرایمر 56بانک عمومی خون بند ناف 57

بانک کوچک مولکول ها 60بانک وکتور و سلول میزبان 60

بخش دوم: ترجمان علمگروه پژوهشی پزشکی ترمیمی

بیوگرافی مدیر گروه 65گروه پزشکی ترمیمی 66بیماری های پوست و مو 66بیماری های عصب و عضله 68بیماری های ارتوپدی 69بیماری های قلب و عروق 71بیماری های کلیه و مجاری ادراری 73بخش خدمات مرکزی 75بانک سلول های فیبروبالست جنینی 77بانک سلول های بنیادی مشتق از چربی 78

بخش سوم: کاربرد علممرکز سلول درمانی رویان 82شرکت سل تک 84شرکت بن یاخته های رویان 85مرکز سلول های بنیادی برای همه 86شرکت زیست تک پژوه 101

بخش چهارم: دستاوردهااختراعات 112رتبه های برتر 113کتاب ها و فصل ها 114همکاری های داخلی و بین المللی 121تجهیزات 123تجهیزات آزمایشگاه ها 124ضمیمه 137

انروی

ی خت

ساباز

ی شک

پزی و

یاد بن

ایل ه

سلو

3

مــا مــی توانیــم شــعار نیســت، بــاوری اســت کــه در بنــد بنــد زندگــی مــا جریــان دارد. از آغــاز و بــا نخســتین گام هــا، غیــر ممکــن را پشــت ســر گذاشــتیم و بــاور کردیــم همیشــه راهــی هســت ...

تولید، تکثیر و انجماد اولین رده سلول های بنیادی جنینی ایران در سال 1382 آغازی بود برای اولین های بسیار دیگر:تولید سلول های بنیادی برداشت شده از چشم برای ترمیم ضایعات قرنیه، سال 1383،

استفاده از سلول های بنیادی مغز استخوان برای کمک به بیماران سکته قلبی، سال 1383،تاسیس نخستین بانک خصوصی بند ناف کشور، سال 1383،

استفاده از سلول های بنیادی در ترمیم ضایعات استخوان فک، سال 1385،استخراج سلول های بنیادی از پالپ دندان شیری سال 1385،

تولید اولین حیوان حاصل از دستکاری ژنتیکی )موش سبز(، سال 1386،تاسیس بانک عمومی بند ناف کشور، 1387،

تاسیس نخستین مرکز سلول درمانی کشور، سال 1387،ــه خــارج و ادامــه فعالیت هــای پژوهشــی در شــرایط تحریــم، از ســال ــه منظــور قطــع نیــاز ب ــواع پروتئین هــای نوترکیــب ب تولیــد ان

1386تولید سلول های بنیادی پرتوان القایی، سال 1387،

استفاده از سلول های بنیادی مغز استخوان برای درمان ضایعات استئوآرتریت مفصل زانو، سال 1387،سلول درمانی بیماری ویتیلیگو، سال 1388،

استفاده از سلول درمانی برای بیماران مبتال به ایسکمی مزمن و پیشرفته پا، سال 1388،تاســیس مرکــزی تخصصــی بــرای مطالعــه نتایــج حاصــل از تحقیقــات پایــه روی پریمــات هــا )میمــون( تــا در صــورت تاییــد نتایــج

امــکان ادامــه مســیر تــا تعمیــم یافتــه هــا بــه انســان و ایجــاد درمان هــای نویــن فراهــم شــود )ترجمــان علــم(، ســال 1389،تولید اولین بانک سلول های بنیادی کشور، سال 1390،

تولید سلول های رنگدانه دار شبکیه از سلول های بنیادی جنینی انسان، سال 1391،تکثیر انبوه سلول های فیبروبالست و مزانشیم در بیورکتور، سال 1392

و....ایــن آغــاز راه اســت، مــا توانســته ایــم و خواهیــم توانســت موانــع را از پیــش رو برداریــم و ایــن بــار نــه در میهــن عزیــز یــا خاورمیانــه،

بلکــه در جهــان آغازگــر و تاثیرگــذار باشــیم...

ماپژوهشکدهزیستشناسیوفناوریسلولهایبنیادیوپزشکیبازساختیپژوهشگاهرویانهستیم

پژوهشگاهرویانجهاددانشگاهیدریکنگاهشمابااعتمادبهخودوتصمیمقاطعوذخیرهایمانتوانستید

بهاینمهم)سلولهایبنیادی(دستپیداکنید.از فرمایشات مقام معظم رهبری در دیدار با محققین پژوهشگاه رویان

پژوهشـگاه رویـان یـک نهـاد عمومـی- غیـر انتفاعی، غیر سـهامی و وابسـته بـه جهاد دانشـگاهی اسـت که بـا بهره گیری از اعضـاء هیأت علمـی و پزشـکان مجرب توانسـته اسـت در سـطح جهانی بـه عنوان مرکـزی رو بـه رشـد در حـوزه پژوهـش و درمـان نابـاروری، علـوم تولیدمثـل، سـلول های بنیـادی و بیوتکنولـوژی شـناخته شـود. این پژوهشـگاه با پشـتیبانی مسـتمر از نـوآوری و با ارائـه بهترین کیفیت و رعایـت باالتریـن اسـتانداردهای اخالقـی موفـق به افزایـش میزان موفقیـت در درمـان نابـاروری در کنـار سـالمت جنیـن شـده اسـت. عـالوه بـر ایـن، پژوهشـگاه رویـان بـا نظـر ویـژه بـه مقوله پزشـکی بازسـاختی سـعی در ایجـاد ارتبـاط هر چه بیشـتر تحقیقـات پایه با درمان هـای نویـن نمـوده و حاصـل ایـن ارتبـاط ایجاد »پژوهشـکده سـلول »مرکـز و بنیـادی« سـلول های فنـاوری و زیست شناسـی

اسـت. درمانی« پژوهشـگاه رویـان در سـال 1370 توسـط زنـده یـاد دکتـر کاظمـی نابـاروری و تحقیقـات زیسـت آشـتیانی بـه عنـوان مرکـز درمـان سـه قالـب در هم اکنـون و شـد پایه گـذاری تولیدمثـل شناسـی

پژوهشـکده فعالیـت مـی کنـد:• پژوهشکده سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی رویان

• پژوهشکده زیست شناسی و طب تولیدمثل رویان• پژوهشکده زیست فناوری رویان

در ضمـن پژوهشـگاه رویان بـا مصوبـه وزارت بهداشـت دارای مراکز تحقیقـات ذیل اسـت:

• مرکز تحقیقات علوم سلولی• مرکز تحقیقات پزشکی تولیدمثل

• مرکز تحقیقات اپیدمیولوژی باروری

انروی

ی خت

ساباز

ی شک

پزی و

یاد بن

ایل ه

سلو

5

الهامبخشتحقیقاتدرحوزهسلولهایبنیادی

زندهیاددکترسعیدکاظمیآشتیانی»مـادرعلـموتحقیـقنخبههـایبرجسـتهایداریم،مثلمرحـومکاظمـیآشـتیانیکـهاینسـلولهـایبنیـادیواینتشـکیالتعظیمراراهانداختوانسـانهـایزیادیراتربیـتکـرد.همکارانشهمهمـانجورهسـتند؛امروزهم

بحمداهللایـنحرکتادامـهدارد...«از بیانات رهبر معظم انقالب، ششم آذر 93

برخـی افراد متمایزند، اسـیر امیال شـخصی و منافع فردی نیسـتند، محدودیـت هـا آنـان را دلسـرد نمـی کنـد، کسـانی کـه در زندگـی وظیفـه ای مقـدس یـا هدفـی بـزرگ دارند؛ مرحـوم سـعید کاظمی

آشـتیانی از ایـن افـراد بود.وی فروردیـن 1340 در تهران دیده به جهان گشـود. تا سـال 1369 به تحصیل ادامه داد و در مقطع کارشناسـی ارشـد رشـته فیزیوتراپی از دانشـکده علـوم توان بخشـی دانشـگاه ایـران فارغ التحصیل شـد. در زمـان تحصیـل در ایـن دانشـگاه، جهـاد گـروه پزشـکی دانشـگاه علـوم پزشـکی ایـران را بنـا نهـاد کـه پـس از آن منجـر بـه شـکل گیـری جهـاد دانشـگاهی علـوم پزشـکی ایـران شـد. تا سـال 1370 مرحـوم کاظمـی آشـتیانی مسـئول بخش پژوهـش و تحقیقـات این مرکـز بـود. وی در سـال در سـال 1376 با رتبه ممتـاز موفق به اخذ درجـه دکتـری شـد. در طـی این سـال هـا مراکـز درمانـی متعددی را تأسـیس و گـروه هـای پژوهشـی مختلفـی را راه انـدازی کـرد که پژوهشـکده رویـان جهـاد دانشـگاهی یکـی از مهمتریـن ایـن مراکز بـود. در دوران حیـات کوتاهـش در حوزه مدیریـت وی موفقیت های چشـمگیری همچون گسـترش روش های پیشـرفته درمان ناباروری، تولیـد و تکثیـر و انجماد سـلول های بنیادی جنینی و همانندسـازی )کلونینـگ( حیوانـات رقـم خـورد. ایـن انسـان واال در چهاردهم دی

مـاه 1384 درگذشـت. یـادش گرامـی و راهش مسـتدام باد.

حسین بهاروند، استاد ممتاز و رئیس پژوهشکده زیست شناسی و فناوری سلول های بنیادی پژوهشگاه رویان است. وی که در سال 1374 به پژوهشگاه رویان پیوست، در سال 1373 مدرک کارشناسی خود را از دانشگاه شیراز، در سال 1375 مدرک کارشناسی ارشد خود را از دانشگاه شهید بهشتی و مدرک دکترای خود را در رشته زیست شناسی تکوینی از دانشگاه خوارزمی )تربیت معلم سابق( در سال 1383 دریافت کرده است. ایشان مؤسس دپارتمان سلول های بنیادی پژوهشگاه رویان در سال 1382 و پژوهشکده زیست شناسی و فناوری سلول های بنیادی در سال 1389

است و از سال 1385 تاکنون ریاست دپارتمان زیست شناسی تکوینی دانشگاه علم و فرهنگ را بر عهده دارد. بهارونـد بـرای نخسـتین بـار در سـال 1382 سـلول های بنیـادی جنینـی انسـانی و موشـی را در ایران تولیـد کرد و در سـال 1387 بـه همراه همکارانش موفق به تولید سـلول های بنیادی پرتوان القائی انسـانی و موشـی شـد. این فعالیت ها او و همکارانش را قادر سـاخت تا شـاخه های مختلـف پزشـکی ترمیمـی را در ایـران پایـه گـذاری و پیگیـری کننـد. زمینـه هـای پژوهشـی او پیرامـون بهبود ترجمـان تحقیقات و پزشـکی بازسـاختی از دیـدگاه سـلول های بنیـادی، زیست شناسـی تکوینی و مهندسـی الهام گرفتـه از زیست شناسـی قـرار دارد. وی روی دگرتمایزی و تمایـز سـلول های بنیـادی پرتـوان القائی به سـلول های قلبـی، عصبی، کبـدی و بتای پانکراس تحقیـق می کند و درباره سـاز و کارهـای پرتوانی و زیست شناسـی سـلول های زایـا مطالعـه می کنـد. نـام بـرده بـه کـرات در کارآزمایی هـای بالینـی و پیوند سـلول های بنیـادی اختصاصی بافت مشـارکت داشـته اسـت و در زمینه توسـعه تولید صنعتی سـلول فعالیت می کند. او به عنوان سـخنران مدعو در بسـیاری از کنفرانس های علمی حضـور داشـته و از وی 4کتـاب بـه زبـان انگلیسـی توسـط انتشـارات Springer و John Wiley به ترتیـب در سـال های 1389، 1391و 1394 چـاپ شـده اسـت. تاکنـون 260مقالـه بین المللـی، 100 مقالـه داوری شـده داخلی به همـراه 7 فصـل در کتب بین المللـی از دکتـر بهاروند به چـاپ رسـیده اسـت. 7 کتـاب تألیفـی بـه زبان فارسـی و 8 کتاب ترجمه شـده از دیگر آثار وی هسـتند. با اسـتناد بـه Google Scholar تا ماه جـوالی 2016 بیـش از 5400 بـار بـه مطالعـات ایشـان ارجاع شـده و دارای h-index 39 اسـت. دکتر حسـین بهاروند عضـو هیئت تحریریه هشـت مجله علمی بین المللی از جمله Journal of Biological Chemistry و Scientific reports )زیرمجموعه انتشـارات Nature( بوده و دارای 2 اختراع ثبت شـده در آمریکاسـت. وی 29 جایزه ملی و بین المللی دریافت کرده اسـت. در دهمین، دوازدهمین و هفدهمین جشـنواره رازی )سـال های 1383، 1385 و 1391( موفق به کسـب جایزه تحقیقات در زمینه علم پزشـکی از وزارت بهداشـت، درمان و آموزش پزشـکی و در بیسـت و ششـمین جشـنواره بین المللـی خوارزمـی )سـال 1391( موفـق به دریافـت جایزه تحقیقـات در حوزه علـوم پایـه از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری شـده اسـت. در سـال 1389 در بیسـت و هفتمین دوره کتاب سـال جمهوری اسـالمی ایران، کتاب سـلول های بنیادی به تألیـف وی بـه عنـوان کتاب برگزیده شـناخته شـد. بهاروند در سـال 1389 موفق به دریافت جایزه محقق برتر جهان اسـالم در حـوزه فناوری و علوم از ISESCO )سـازمان اسـالمی آموزشـی، فرهنگی، علمی( گردید. او در سـال های 1388و 1392 جایزه دکتر هادوی را از جشـنواره علمی فرهنگسـتان علـوم پزشـکی دریافـت کرد و در سـال 1394 به عنوان اسـتاد برجسـته حیطه علوم پزشـکی از سـوی بنیاد بین المللـی آکادمیک پروفسـور یلـدا و همچنیـن چهـره تاثیرگذار بیوتکنولوژی کشـور معرفی شـد. نام برده در سـال 1393 جایزه عالمه طباطبایی را کسـب کرد و به عنـوان اسـتاد ممتـاز از سـوی بنیـاد ملـی نخبگان و معاونت علمی و فناوری ریاسـت جمهوری شـناخته شـد. همچنین ایشـان در سـال 1393 جایـزه بین المللـی یونسـکو-گینه اسـتوایی در حـوزه علـوم زیسـتی را دریافت کـرد. این جایزه بـه علت تحقیق بر سـلول های بنیـادی و کاربرد

آن در پزشـکی ترمیمی در راسـتای بهبود کیفیت زندگی انسـان ها به ایشـان اعطا شـد.

بیـــــوگرافیدکترحسینبهــاروند

انروی

ی خت

ساباز

ی شک

پزی و

یاد بن

ایل ه

سلو

7

مقدمهدر رویـان باورمـان بـر آن اسـت کـه دسـته بنـدی علوم بـه »علوم پایـه« و »کاربـردی« یک غلط مصطلح اسـت و تنهـا چیزی که وجـود دارد »علـم« اسـت؛ اگـر علـم داشـته باشـیم کاربرد علـم را نیز خواهیم داشـت. با این باور، طی سـال های گذشـته امکانـات معنوی و مـادی خود را

در سـه حـوزة »تولیـدعلم«، »ترجمـانعلم« و »کاربـردعلم« متمرکـز کرده ایم. )این مهم، در قالب 3 گروه پژوهشی، 16 آزمایشگاه خدمات مرکزی و 6 بانک بیولوژیک با وسعت 2700 مترمربع به جد پی گیری می شود(.

ایـن فعالیت هـا در قالـب سـلول های بنیادی و پزشـکی بازسـاختی با همکاری 160 پزشـک پژوهشـگر اسـتخدامی و 140 دانشـجوی دکترای تخصصی و کارشناسـی ارشـد از رشـته های مختلف اسـت.

کارکنانپژوهشکدهسلولهایبنیادی

تولیـدعلـم. مطالعه، ایجاد زیرسـاخت های الزم، ابـداع و اجرای پژوهش های نوین در حوزه سـلول های بنیادی و پزشـکی ترمیمی ماموریت ما در حـوزه تولیـد علـم اسـت. پژوهش های نوین سـلول درمانی ابتـدا روی مدل هـای حیوانی انجام گرفتـه و نتایج این پژوهش هـا در مجالت معتبر

علمی-پژوهشـی بین المللی و داخلی به چاپ می رسـد. )توضیح مبسـوط آن در بخش اول این گزارش آمده اسـت(. نمودارتشکیالتيجاریپژوهشکدهسلولهایبنیادیوپزشکیبازساختی

ترجمـانعلـم. برنامـه ریـزی، زمینه سـازی و ایجاد زیرسـاخت های اسـتاندارد بـرای تبدیل علم تولید شـده بـه محصول مورد نیـاز جامعه پزشـکی و فنـاوری کشـور، ماموریـت پژوهشـکدة سـلول های بنیـادی در حوزه ترجمـان علم اسـت. طی این ماموریـت، از یک سـو روش های سـلول درمانی ابداع شـده و آزمون شـده در مدل های حیوانی در قالب کارآزمایی های بالینی در انسـان ادامه می یابد و از سـوی دیگر شـرایط

الزم بـرای تبدیـل دانـش فنـی به فنـاوری فراهم می گـردد )توضیح مبسـوط آن در بخـش دوم این گزارش آمده اسـت(.

کاربـردعلـم. ارائـه خدمات سـلول درمانی و تولید محصـوالت بیوتکنولوژی کاربردهـای علم تولید شـده و ترجمان یافته اسـت. ارائه خدمت درمانـی بـه بیمـاران نیازمنـد درمان، هدف واال و مسـئولیت ارزشـمند مرکز سـلول درمانی رویان اسـت. ایـن مرکز، به بیان دیگـر، نقطة آمال و محـل به بار نشسـتن تمامـی تالش هـای محققان رویان اسـت. از سـوی دیگر تولیـد پروتئین های نوترکیـب و محصوالت بیوتکنولـوژی مورد نیـاز کشـور، حاصـل تالش های پژوهشـکدة سـلول های بنیادی اسـت کـه امروز در حـوزه کاربرد علـم ارائه می شـود )توضیح مبسـوط آن در

بخش سـوم ایـن گزارش آمده اسـت(. طـی ایـن سـال ها، تمـام همـت خود را در اغنای هر چه بیشـتر ایـن چرخة پویـای »تولید« تا »کاربـرد« علم به کار بسـته ایم و در گـزارش حاضر نیز

ابتـدا از همیـن منظر به برشـمردن اهم فعالیت هـا پرداخته ایم.بخش اول. تولید علم )به تفکیک فعالیت های پژوهشی و آموزشی(

پژوهـش در زمینـه سـلول هـای بنیـادی از یـک آزمایشـگاه کوچک و با تعداد معدودی پژوهشـگر در سـال 1379شـروع شـد و هـم اکنون به صـورت پژوهشـکده سـلول های بنیادی و پزشـکی بازسـاختی در قالـب 3 گروه پژوهشـی و 10 آزمایشـگاه خدمات مرکزی فعالیـت دارد.

الف.فعالیتهایپژوهشی1- فعالیـت هـای پژوهشـی در قالـب برنامـه هایـی کـه مـورد نیاز جامعه بوده ایجاد و سـاماندهی شـده اسـت. توضیـح هر یـک از برنامه های

پژوهشـی و آخریـن دسـتاوردها در بخش اول آمده اسـت.2- سـازماندهی تجهیزات تخصصی آزمایشـگاهی در قالب 10 آزمایشـگاه خدمات مرکزی که توسـط کارشناسـان متخصص با تجربه مدیریت می شـوند و عـالوه بـر پژوهشـگران رویـان بـه دیگـر پژوهشـگران کشـور نیز خدمـت می رسـانند )توضیـح وظایف هر یـک از آزمایشـگاه های

خدمـات مرکـزی نیـز در بخش اول آمده اسـت(.3- مـالک و معیـار جهانـی بـرای ارزیابی یک مرکز تحقیقاتی، کیفیت مقاالتی اسـت کـه آن مرکز موفق به چاپ آن مي شـود. چاپ 514 مقاله در مجالت باکیفیت علمی پژوهشـی بین المللی توسـط پژوهشـکدة سـلول های بنیادی که بر اسـاس آمار ارائه شـده توسـط موسسـه ISI، این تعـداد مقـاالت، تاکنـون 4446 بـار توسـط دیگر محققان در سراسـر جهان به عنوان مأخذ مورد اسـتفاده قـرار گرفته اند و مقاالت ارائه شـده در کنگره های بین المللی، بر اسـاس آمار ارائه شـده توسـط موسسـه ISI، ایران را در زمرة کشـورهای فعال و پیشـرفته در علم سـلول های بنیادی

و پزشـکی ترمیمی قرار داده اسـت )در بخش مجموعه دستاوردها(.4- تالیـف سـه عنـوان کتـاب و نـگارش نـه فصـل از کتاب هـاي بین المللی که به زبان انگلیسـي و توسـط ناشـرین بیـن المللی با همـکاری با

دانشـمندان برجسـته هر حوزه به چاپ رسـیده اسـت )در بخش دسـتاوردها(.5- چاپ 135 مقاله در مجالت علمی پژوهشـی داخلی که در گسـترش علم سـلول های بنیادی در میان دانشـمندان کشـورمان تاثیر بسـزایی

داشته اسـت )در بخش دستاوردها(.6- انجام دسـتکاری های ژنتیکی در حیوانات آزمایشـگاهی و تولید موفق موش های تراریخت شـامل موش سـبز و PDX-GFP که امروزه در مراکز

پیشـرفتة تحقیقاتـی از ابزار هـای تخصصی ضـروری در مطالعة اثر ژن ها و فاکتور های مختلف در بروز بیماری ها محسـوب می شـود.7- ارائـة انـواع سـلول های بنیادی همچون رده های سـلول های بنیادی موشـی و انسـانی بزرگسـاالن، جنینـی و پرتوان القایی انسـانی در قالب »بانـکسـلولهایبنیـادیرویان« که با توجـه به نیاز روزافزون پژوهشـگران کشـور به رده های مختلف سـلول های بنیادی انجـام گرفت و حاصل یک دهه تجربه و دانش اندوزی در تولید و نگهداری رده های مختلف سـلولی توسـط پژوهشـگاه رویان اسـت و با آخرین اسـتانداردهای

جهانی در حال ارائة بیش از 633 ردة مختلف سـلول بنیادی به پژوهشـگران کشـور اسـت.8- اخذ 37 عنوان علمی و جایزة داخلی و بین المللی توسـط اسـتادان و پژوهشـگران فعال در بخش تحقیقات سـلول های بنیادی که انتخاب اولین »دانشـمندبرترجهاناسـالم« در حوزة سـلول های بنیادی )سـال 2010 میالدی(، هشـت دوره جشـنواره پزشـکی رازی، سـه دوره

جشـنواره خوارزمی و همچنین جایزه یونسـکو )سـال 93( از جملة این عناوین بین المللی و داخلی اسـت.9- حضور در عرصه بین المللی در قالب همکاری با مراکز تحقیقاتی بین المللی برای انجام پروژه های تحقیقاتی مانند:

- کارگروه بین المللی پروتئوم انسـان: طرح پروژة پروتئوم انسـانی مصوب سـازمان جهانی پروتئومیکس انسـانی )HUPO( به همراه 17 کشـور از جمله امریکا، کانادا، سـوئد، سـوئیس، کره جنوبی.

- کارگروه بین المللی سلول های بنیادی: این همکاری منجر به چاپ مقاله ای مشترک در سال 2010 در مجلة علمی نیچر بیوتکنولوژی شد.- کارگروه بین المللی آسـیا – اقیانوسـیه ای غشـاء سـلول های بنیادی رویانی انسـانی: جداسـازی پروتئین های غشاء سـلول های بنیادی که تنها

آزمایشـگاه های پیشـرفتة قاره های آسیا و اقیانوسـیه در آن شرکت دارند.

انروی

ی خت

ساباز

ی شک

پزی و

یاد بن

ایل ه

سلو

9

10- ایجاد نگرش »بین رشـته ای« به تحقیقات طب ترمیمی که حاصل آن ایجاد گروه پژوهشـی »مهندسـی سـلول« با همکاری اسـتادان و دانشـجویان مهندسـی دانشـگاه های صنعتي امیرکبیر، صنعتی شـریف و علم و صنعت اسـت. از سـال 90 با تشـکیل این گروه برای نخسـتین بـار در کشـور متخصصـان علـوم سـلولی و مهندسـان در کنار یکدیگـر به حل مشـکالت سـلول درمانی مي پردازند. یکـی از دسـتاوردهای این

اقـدام راه انـدازی بیوراکتورهای کشـت و تولید انبوه سـلول های بنیادی برای اسـتفاده در مقاصد سـلول درمانی اسـت.

ب.فعالیتهایآموزشی11- جـذبوحمایـتازنخبـگانکشـور در رشـته های مرتبـط مختلـف در قالـب برنامه های پژوهشـی متنوع. طی سـال های گذشـته، کیفیـت آمـوزش و تحقیـق در پژوهشـگاه رویان سـبب شـده اسـت تـا حضـور در برنامه های مختلف پژوهشـی رویان با اقبال بسـیار از سـوی اعضـاء بنیـاد ملـی نخبـگان، دانش آموختگان برتر دانشـگاه ها و نفـرات برتر المپیاد هـای دانش آموزی و دانشـجویی مواجه گردد و ایـن افراد در

تحقیقـات سـلول های بنیـادی و طب ترمیمی پژوهشـگاه رویـان به فعالیـت بپردازند.12- برگـزاری یـازده دوره کنگـره بین المللـی سـاالنه با عنوان »سـلول هـای بنیادی« که با دعوت از برجسـته ترین متخصصـان جهانی یکی از بزرگتریـن رویدادهـای بین المللی پژوهشـکده و جامعة پزشـکی کشـور محسـوب می شـود و هر سـال فرصتـی بی نظیر بـرای گردهمایی بیش

از هشـتصد نفر از پژوهشـگران، پزشـکان و متخصصان کشـور با حضور اسـتادان برجسـتة خارجی ایجاد می کند. 13- برگـزاری پانـزده دوره جشـنواره سـالیانه بیـن المللی سـلول های بنیادی که در حاشـیه کنگره بین المللـی برگزار می گـردد و طی آن به

یـک برنـده خارجی و یـک برنده داخلـی جوایز اهدا مـی گردد.14- اعطای دو دوره »جایزه بین المللی دکتر سـعید کاظمی آشـتیانی« به چهار دانشـمند برتر جهانی در حوزه تحقیقات سـلول های بنیادی

کـه در مجامع علمی بین المللـی بازتاب یافت.15- برگزاری سـالیانه مدرسـة تابسـتانی بین المللی از سـال 89 تاکنون با موضوعات مختلف سـلول های بنیادی و پزشـکی ترمیمی در سـطح دانشـجویی بـا دعـوت از اسـتادان برجسـتة داخلـی و بین المللـی و بـا حضور دویسـت تا چهارصد دانشـجوی عالقه منـد و پرنشـاط در مقاطع تحصیلـی مختلـف در هـر دوره که گزارش بسـیار مثبتی از برگزاری آن توسـط اسـتادان شـرکت کننـدة خارجی در قالب مقاالتـی در مجالت بین ا لمللـی منعکـس شـده اسـت. ایـن کالس هـای درس فرصتـی کـم نظیر ایجاد می سـازد تـا دانشـجویان ایرانی بـدون نیاز به مسـافرت به

خـارج از کشـور پـای درس اسـاتید مطـرح جهانـی در حـوزه های مورد نظر خود نشسـته و بهـره ببرند.16- تاسـیس و تجهیـز »آزمایشـگاهآموزشـیسـلولهایبنیادیبـرایهمه« که بـا هدف گسـترش این دانش در سـطح مـدارس و ایجاد انگیزه و امید در میان دانش آموزان و دانشـجویان کل کشـور ابداع شـده اسـت و از زمان تاسـیس در سـال 90 تا کنون بیش از 5 هزار

شـرکت کننده در سـطوح دانش آمـوزی تـا دانشـجویی در این آزمایشـگاه دوره دیده انـد )در بخش فعالیت های آموزشـی(. 17- بازدید هفتگی دانشجویان و دانش آموزان برای آشنایی با دستاوردهای کشور در زمینة سلول های بنیادی.

18- برگـزاری بیـش از 112 کارگاه عملـی و سـمینار آموزشـی با عناوین مختلف در محل پژوهشـگاه رویان و با همـکاری دیگر مراکز در اقصی نقـاط کشـور که حاصل تجربیات پژوهشـگران ما را در اختیار دیگر محققان کشـور قـرار می دهد.

19- همـکاری علمـی در قالـب انجـام طرح هـای دانشـجویی مشـترک بـا 46 دانشـگاه و مرکـز علمی در کشـور که حاصـل آن انجـام بیش از یکصـد و چهـل طرح تحقیقاتی مشـترک در مقاطع تحصیالت تکمیلی بوده اسـت و در کتابچـه ای با عنوان »دانش آموختـگان رویان« به چاپ

رسـیده اسـت. دانـش آموختـگان دکتـرا مزبـور هم اکنـون به عنوان عضو هیات علمی در دانشـگاه های کشـور مشـغول به فعالیت هسـتند.20- ترجمـة منظـم و بـه روز شـش عنوان کتاب درسـی تخصصی از زبان انگلیسـی که با هدف تامین مواد آموزشـی مورد نیاز جامعه پزشـکی

و زیسـت شناسـی کشـور به زبان فارسـی انجام پذیرفته است.21- تالیـف 9 عنـوان کتـاب کاربردی به زبان فارسـی که تجربیات کسـب شـده را در اختیار دیگر پژوهشـگران کشـور قرار می دهـد. از این میان،

مجموعة کتاب هاي چهار جلدی سـلول های بنیادی به عنوان کتابسـالجمهوریاسـالمیایران در سـال 89 برگزیده شـده اسـت.

بخشدوم.ترجمانعلم22- بـرای سـنجش اثـر یـک روش درمانـی جدید روی مدل های حیوانی ابتدا می بایسـت مدل حیوانی بیماری مورد نظر تولید شـود. سـاخت دقیـق ایـن مدل هـا، خـود بـه تجربـه و پژوهش فـراوان نیـاز دارد و از زیرسـاخت های تحقیقاتی هر مرکز پژوهشـی محسـوب می شـود. امروزه حیوانات مدل آزمایشـگاهی برای بیماری های آسـیب نخاعی، آلزایمر، پارکینسـون، آسـیب شـبکیة چشـم، آسـیب های کبدی، دیابت، سـکتة

قلبی و آسـیب پوسـتی در پژوهشـکدة سـلول های بنیادی تولید و به دیگر پژوهشـگران کشـور نیز ارائه می شـود.23- پـس از بررسـی یـک اثـر درمانـی جدیـد روی حیوانات آزمایشـگاهی کوچک مثل موش آزمایشـگاهی، الزم اسـت تا این روش هـا بر روی جانـوران بزرگتـر کـه از لحـاظ فیزیولـوژی تشـابه بیشـتری به انسـان دارنـد )مثل میمـون ها( مـورد آزمـون و تایید قرار گیـرد. اما انجـام این آزمایش هـا روی ایـن جانـوران بسـیار پیچیـده و نیازمنـد امکانـات نگهداری و آزمایشـگاهی اختصاصی اسـت. ایجـاد بیمارسـتان میمون ها در

رویـان در سـال 1391 باعث شـد تحقیقات پیش بالینی با سـرعت بسـیار بیشـتری پیـش رود.24- انجـام 40 طـرح کارآزمایـی بالینـی در600 بیمـار. ایـن کار آزمایی هـای بالینـی در هفـت گروه بیماری انجام شـده اسـت کـه عبارتند از:

بیماری هـای قلبی نظیر سـکته هاي قلبـی و کاردیومیوپاتی؛ بیماری های اسـتخوان و غضروف نظیر کندگی غضروف، آرتـروز، آرتریت روماتوئید، جوش نخوردگـي اسـتخوان و ایسـکمی مفصـل ران؛ بیماری هـای پوسـتی نظیـر چیـن و چـروک، ویتیلیگـو، اپیدرمیس بلـوزا و لمفیکـوس؛ ِ ي.ال.اس و فلـج مغـزی؛ بیماری هـای کلیـه نظیـر بی اختیـاری ادراری، پیونـد کلیه و کلیة پلی کیسـتیک؛ بیماري هـای عصبـی نظیـر ام.اس، ابیماری هـای چشـمي همچـون سـوختگی قرنیه؛ بیماری های گوارشـي نظیر سـیروز کبـدی و کـرون. هر یک از ایـن کارآزمایی ها بـا همکاری مراکـز درمانـی پیشـرفتة داخلی همچون بیمارسـتان شـریعتی، لبافی نژاد، مرکز قلب و عروق شـهید رجایـی، بقیه اهلل )عج(، مرکـز قلب تهران، مسـیح دانشـوری، ساسـان و سـینا در تهران و نیز بیمارسـتان های شـهرهای شـیراز و مشـهد انجام گرفته و یا در حال انجام اسـت. نتایج این کارآزمایـی هـای بالینـی توسـط گروه پژوهشـی طب ترمیمی پژوهشـکده سـلول های بنیـادی در مجالت علمی-پژوهشـی معتبـر بین المللی

به چاپ رسـیده اسـت.

بخشسوم.کاربردعلم)شاملفعالیتهادرحوزهسلولدرمانیوتولیدمحصوالتبیوتکنولوژی(در حـال حاضـر »سـلول درمانی« و »تولیـد محصـوالت بیوتکنولـوژی مورد نیـاز پژوهش و درمـان« به عنـوان دو خروجی کاربرد علـم، در واقع مقصـد نهایـی تمـام تالش هـای مـا و هدفی اسـت کـه نگاهمان چـه در مراحل تدویـن و تصویـب و اجرای طرح های پژوهشـی )تولیـد علم( و

چـه در انجـام کار آزمایی هـای بالینـی )ترجمان علم( به آن دوخته شـده اسـت.25- احـداث مرکـز سـلول درمانـی رویـان بـا تمامـی اسـتانداردهای مـورد نیـاز از جملـه بخش کنتـرل کیفـی و اتاق های تمیـز؛ راه انـدازی و گسـترش »مرکـز سـلول درمانی رویـان«. در این مرکز طی سـال های گذشـته بـه 600 بیمار مبتال به بیماری پوسـتی ویتیلیگـو )لک و پیس( و 400 بیمار مبتال به ضایعات پوسـتی، و 100 بیمار مبتال به مشـکالت اسـتخوانی و غضروفی خدمات ارائه شـده اسـت که این تعداد عالوه

بـر بیمارانـی بوده اسـت که در جریـان مطالعات بالینـی خدمات دریافـت کرده اند. 26- راه اندازی بانک عمومی خون بندناف با بیش از 5600 نمونه که برخی از آنها نیز برای پیوند مورد استفاده قرار گرفته اند.

27- احـداث بانـک سـلول های فیبروبالسـت جنینـی و سـلول های بنیـادی مزانشـیمی؛ این دو نوع سـلول به عنـوان تنها منابع سـلولی که در حـال حاضـر در کشـورهای توسـعه یافته در سـلول درمانی مورد اسـتفاده قـرار می گیرند، از اهمیت بسـزایی برخوردار اسـت.

28- انجـام پیونـد سـلول های بنیـادی خون سـاز موجـود در بانک خون بند نـاف عمومی رویان به منظور درمان هشـت بیمار مبتال به سـرطان خون و دسـتگاه ایمنی بدن.

29- اسـتحصال سـلول های بنیادی خون سـاز از خون بیماران مبتال به سـرطان قبل از انجام شـیمی درمانی و انتقال موفق این سـلول ها پس از اتمـام مراحل شـیمی درمانی. ایـن کار تا کنون برای 56 بیمار انجام پذیرفته اسـت.

30- تولیـد بیسـت عنـوان پروتئیـن نوترکیـب بـا کیفیت هـای قابل رقابت بـا تولیـدات شـرکت های تولید کنندة بین المللـی؛ تولید ایـن اقالم عـالوه بـر بی نیـاز کـردن پژوهشـگران مـا، موجبات دسترسـی سـریع و ارزان دیگر محققان کشـور بـه این محصـوالت را فراهم آورده اسـت.

31- جـذب سـرمایه بـرای احـداث اولیـن کارخانة سـلولی در منطقه. بی شـک، در پزشـکی آینده، سـلول درمانی از رویکرد های مهـم و غیر قابل اجتنـاب خواهـد بـود. امـا برای تولید سـلول در ابعاد عظیم سـلول درمانی، می بایسـت محیطی ایمـن با باالترین اسـتاندارد های کیفـی را فراهم کـرد تـا بتـوان در آن روزانـه مقادیر فراوانی سـلول های مختلف را تولید کرد. همة این شـرایط در کارخانة سـلولی محقق خواهد شـد که احداث آن یکـی از بزرگتریـن پروژه ملـی محسـوب می شـود و با همکاری شـرکت دارویی برکت در حال راه اندازی اسـت و در سـال 95 افتتاح می شـود.

32- اخذ مجوزهای الزم برای آموزش های رسمی در سه رشته علمی در مقاطع دکترا و پذیرش دانشجو از طریق وزارت بهداشت

جمعبندیوچشماندازپنجسالهدر سـال های گذشـته، بیشـترین وقـت خـود را بـرای پایه گـذاری و راه انـدازی روش هـای تحقیقاتـی جدیـد در حـوزة علـوم سـلولی و ایجـاد زیرسـاخت های الزم صـرف کرده ایـم و اکنـون کـه صاحـب مجموعـه ای از تجارب و زیر سـاخت های الزم هسـتیم، در آسـتانة »برداشـت« قرار

گرفته ایـم کـه ایـن »برداشـت« همان رسـیدن بـه روش هـای جدید سـلول درمانی اسـت.در پنج سال آینده اهدافی را برای مجموعه پژوهشکده سلول های بنیادی در نظر گرفته ایم که در ادامه به طور خالصه به اهم آن می پردازیم:

1- با این باور که آیندة علم و فناوری را حرکت به سـمت پژوهش های »بین رشـته ای« رقم خواهد زد، اندیشـة احداث »پژوهشـکده مهندسـی سـلولی« پرورانده و در طی سـال های گذشـته برای آن برنامه ریزی کرده ایم و با جامعة مهندسـی کشـور به بحث و تبادل نظر و تجربه داشـته ایم.2- طی سـالیان گذشـته، تفکر ما ارائة خدمت به پژوهشـگران، دانشـجویان، اسـتادان، پزشـکان و بیماران تمامی اسـتان های کشـور بوده است. امـا ارائـة خدمـت در اقصـي نقـاط این کشـور پهنـاور نیازمند تاسـیس مراکزی اسـت که بتواند بـا به کارگیـری نیرو های مـادی و معنوی بومی بـه فعالیـت بپـردازد. بدیـن ترتیـب، کاهش مشـکالت ناشـی از بعد مسـافت و نیز هزینه هـای درمان بـرای بیماران بومـی، اسـتفاده از امکانات اسـتانی و بومـی، اشـتغال زایی، کمـک بـه تمرکز زدایی و ارتقاء متعادل سـطحی علمی کشـور می تواند از دسـتاورد های این تفکر باشـد. تجربة موفـق تاسـیس پژوهشـکدة »زیسـت فنـاوری جانـوری رویـان« در شـهر اصفهان گواهـی بر اهمیـت و صحت این نگـرش بوده اسـت. بنابراین طـی دو سـال گذشـته، برای تاسـیس دو مجتمع آموزشـی، پژوهشـی، درمانی در شـمال و جنوب کشـور بـه برنامه ریزی و تـالش پرداخته ایم:- ارزیابی زیر سـاخت های علم و فناوری بومی در شـمال کشـور، مشـورت با مسـئولین منطقه و کمک خّیرین آن خطه باعث شـد که شـمال

انروی

ی خت

ساباز

ی شک

پزی و

یاد بن

ایل ه

سلو

11

کشـور را مسـتعد ایجـاد چنیـن مجتمـع بزرگـی بدانیـم و برای رسـیدن این هدف تـالش کنیـم. در این مجتمع آموزشـی، پژوهشـی، درمانی متخصصـان و پزشـکان علـوم مختلـف نظیـر سـلول های بنیـادی، سـرطان و تولیدمثـل بـا هم بـرای حل مشـکالت مرتبط بـا بیمـاران با هم همـکاری خواهنـد داشـت. »پژوهشـکدة سـرطان« کـه در ایـن مجتمع احداث خواهد شـد. همان طـور که از نـام پژوهشـکده برمی آید، تمرکز بیشـتر ایـن پژوهشـکده بـر سـرطان خواهد بـود و امید اسـت کـه در آن با اسـتفاده از درمانی نوین و تشـخیصی با آنتـی بادی هـا، ژن درمانی، رویکرد های مهندسـی بافت و پیوند سـلول و همچنین آموزش مناسـب در جهت جلوگیری و غلبه بر سـرطان در کشـور بتوان گام برداشـت.

- از طرفـی تبدیـل شـدن شـهر شـیراز بـه بزرگتریـن مرکـز پیوند اعضا در کشـور و در کشـور های منطقه سـبب شـد تا بر اسـاس مشـورت با پزشـکان و مسـئولین بومی، این شـهر را برای احداث »پژوهشـکدة پزشـکی سـلولی رویان« محلی مناسـب یافته و بر ای ایجاد آن همت کنیم.3- معرفـی و ثبـت »موسسـه خّیریـن پژوهـش سـالمت رویان« بـرای اولین بار در کشـور )سـال 1391( موجب شـد تا جامعة بـزرگ خّیرین کشـور بـا مقولـة پژوهش های سـلول درمانی آشـنا شـوند و به ایـن حوزه به عنـوان یکـی از موضوعات مهم تخصیـص منابع خیریه نـگاه کنند. رسـالت موسسـة خّیریـن پژوهـش، عضوگیـری از میان خّیرین کشـور و جذب و مدیریت سـرمایه های آنان در شـاخه های مختلـف پژوهش و

درمـان اسـت کـه ایـن مهـم را در سـال های آتی به جـد پیگیری خواهـد نمود.4- احـداث »مجموعـه سـلول درمانـی رویان« در کوچـه گلبرگ که با کمک خّیرین محترم کشـور مقدمات آن ایجاد شـده و در حال پیگیری اسـت و در پایان سـال 95 افتتاح می شـود و نمونه ای از اعتماد جامعة خّیرین کشـور به تالش های پژوهشـگاه رویان در حوزة سـالمت جامعه

اسـت. این مجموعه برای کارآزمایی بالینی اسـت.5- بـرای ارتبـاط بـا صنعـت، جـذب سـرمایه ها و تبدیـل محصـوالت پژوهـش خـود به خدمـت درمانی، یـک مرکز »تجاری سـازی« تاسـیس کرده ایـم کـه مهم تریـن دسـتاورد آن از زمـان تاسـیس )سـال 1391(، عقـد قرارداد های تجاری بـرای تولید اولین کارخانة سـلولی بوده اسـت. 6- عـالوه بـر تخصص هـای رایـج علمـی در کشـور، پـرورش نیروی متخصص در رشـته های بسـیار جدیـد علمی، نیـاز آتی پژوهـش و درمان کشـور اسـت کـه بـه منظور اخـذ مجوز هـای الزم برای آموزش های رسـمی در چهار رشـتة علمـی جدید در مقاطـع دکترا و پذیرش دانشـجو

از طریـق وزارتین علوم و بهداشـت در تالشـیم.7- بـر ایـن باوریـم کـه رواج علم دوسـتی در بیـن آحاد جامعه اسـالمی و در فضای فکری همین کشـور اسـت کـه می تواند زمینه سـاز پرورش انسـان های متخصـِص متعهـد گـردد. بـا این بـاور و در جهت ملموس کـردن این علم در صددیـم تا یک »پارک سـلولی و بدن انسـان« احداث کنیـم تـا نسـل خردسـال و جوان کشـور از نزدیک با این علوم آشـنا شـوند. این مجموعة آموزشـی مجموعـه ای به ابعاد میلیون هـا برابر بزرگتر از انـدازه واقعـی سـلول در بـدن انسـان، سـازه ای مهندسـی اما با دانش زیست شناسـی خواهد بـود تا بازدید کنندگان قادر باشـند درون سـلول قـدم بزننـد و دنیـای شـگفت انگیز درون سـلول را ببیننـد و با اجزاء سـلولی آشـنا شـوند. سـازه ای که مفاهیـم و علوم مختلف سـلولی از قبیل ژنتیک، بیوشـیمی، بیوفیزیک، دارودرمانی و مهندسـی سـلولی را به زبانی سـاده در اختیار عموم به خصوص دانش آموزان و دانشـجویان بگذارد. مراجعه کننـدگان قـادر خواهنـد بـود سـفری اعجاب انگیـز بـه درون بدن انسـانی غول پیکـر را تجربه کنند. انسـانی بـه ابعاد سـاختمانی هفت طبقـه بـا قابلیـت راه رفتـن در رگ هـا و قـدم زدن در کنـار اندام هـا، لمس کردن سـلول ها و دیدن با چشـم انسـان غول پیکر و شـنیدن با گوش او و دویـدن در دشـتی پـر از گل و بوییـدن عطـر گل هـا بـا بینـی او. بی شـک، سـاخت مجموعه ای در شـان و منزلت کشـور و دانشـمان عالوه

بـر دنبـال کـردن اهـداف آموزشـی، سـبب رونق صنعت توریسـم به ویژه سـبک جدیدی از توریسـم تحت نام »توریسـم تحصیلی« می شـود.

8- بـا اتـکا بـه زیرسـاخت هـای ایجـاد شـده در طی این سـال ها، »نقشـهراهپژوهشـکدهسـلول هایبنیادی برای رسـیدن بـه اهداف ذیل ترسـیم می شود. -پزشکیبازساختی

-پزشکیسرطانواستفادهازروشهاینویننظیرایمنیدرمانیباسلول هایدست ورزیشده-پزشکیمبتنیبرفرد

-علومشناختیواعصاب-مهندسیزیستی

طراحیبیمارستانسلولدرمانیرویانباتوجه به اهداف چشم انداز وبرهمین اساس ساخت بیمارستان سلول درمانی در دستور کار قرار گرفته است.

بیمارستان سلول درمانی رویان، بیمارستانی با 500 تختخواب است که از این تعداد 40 تخت مربوط به بخش مراقبت های ویژه، 60 تختمربـوط بـه بخـش پیوند سـلو لهـای بنیادی خونسـاز و 300 تخت نیـز در بخش های مختلـف درمانی قرار دارنـد. بطور عمده این بیمارسـتان

دارای شـش قسـمت اصلی می باشد:1( بخش های سلول درمانی

2( کلینیک ویژه و فوریتهای پزشکی3( پاراکلینیک

4( بخش مدیریت بحرانهای پزشکی5( بخش های اداری6( بخش های رفاهی

قسـمت پاراکلینیـک، عـالوه بـر ارائـه خدمـات درمانی مـورد نیاز بـرای هر بیمارسـتان در برگیرنـده آزمایشـگاه های فوق تخصصی پشـتیبان بـرای انواع

آزمایشـگاه های فرآوری سـلول با امکانات الزم برای کشـت انواع مختلف سـلول های بنیادی و بالغ و آزمایشـات بررسـی ویژگی های عملکردی سـلولی، آزمایشـگاه های جداسـازی انواع مختلف سـلولی مانند جداسـازی جزایر پانکراسـی و یا هپاتوسیت، آزمایشگاه پزشـکی مولکولی و ژن درمانـی، ، آزمایشـگاه ایمنـی شناسـی و ایمنـی درمانـی و بانک های سـلول و بافت از جمله آزمایشـگاه هـای فوق تخصصـی و منحصر به فرد

مـورد نیـاز برای ارائه متدهای سـلول درمانی اسـت.خدمـات مرکـزی فـراوری سـلول )Cell Processing laboratory(، شـامل آزمایشـگا ههـای فـوق تخصصـی و مجهزی اسـت کـه بخش عمده GMP( Good( ای از تکنیک هـای عملـی مـورد نیـاز بـرای سـلول درمانـی را تامیـن مـی سـازد. در این ازمایشـگاه ها عـالوه بر رعایـت اصـول GTP) Good tissue ،اصـول ویـژه )GLP) Good laboratory practice در سـطح انجـام کارآزمـای بالینـی و اصـول manufacturing practice 7 )Clean room( نیـز بـه طـور کامـل لحاظ می شـوند. این آزمایشـگاه ها طبق اسـتانداردهای روز دنیا و با مشـخصات اتاقهـای تمیـز practiceISO طراحی شـده اند. در این آزمایشـگاه ها به طور تخصصی مراحل پردازش سـلولی از قبیل کشـت سـلول )Cell culturing( برای سـلو لهای بنیـادی جنینـی و بالـغ ، نگهـداری سـلول در شـرایط منجمد )Cryopreservation( و تسـت های انالیز سـالمت و عملکرد سـلول های بدسـت آمده توسـط متخصصین آشـنا به علوم سـلولی انجام خواهد شـد. در ازمایشـگاه های جداسـازی سـلولی )Cell isolating laboratories(، بطور اختصاصـی سـلولهای مـورد نظـر از هر بافت جداسـازی شـده و بـرای انواع روشـهای سـلول درمانی به کار خواهند رفت. جداسـازی سـلولهای مونونوکلئـار از خـون محیطـی و یا مغز اسـتخوان افراد بیمار، جداسـازی جزایر پانکراسـی از بافت پانکراس انسـانی و جداسـازی هپاتوسـیت ها از بافت کبد انسـانی نمونه ای از فعالیت آزمایشـگاه های جداسـازی سـلولی اسـت. که هر کدام طبق دسـتورالعمل های ویژه )SOP( و در یک آزمایشـگاه جداگانـه انجـام خواهـد پذیرفـت و سـلولهای به دسـت آمده پس از گذراندن تسـت های سـالمت و عملکرد سـلولی جهـت درمان

بیماران بسـتری در بیمارسـتان سـلول درمانـی رویان مورد اسـتفاده قـرار خواهند گرفت. ISO Clean 7 طبق اسـتانداردهای روز دنیا و با مشـخصات اتاق های تمیز ،)Cell Quality Control laboratory( آزمایشـگاه کنترل کیفی سـلولroom( طراحی شـده اسـت. در این آزمایشـگاه به طور تخصصی آزمایشـات سـنجش سـالمت و عملکرد سـلو لهای بدسـت آمده از آزمایشگاه هـای فـراوری سـلول و نیـز آزمایشـگاه های جداسـازی سـلول توسـط متخصصین آشـنا به علـوم سـلولی انجام خواهد شـد. در صـورت تایید ایـن آزمایشـگاه محصول سـلولی آزمایشـگاه هـای فوق قابلیـت ورود به مراحل درمانـی و اسـتفاده در کارآزمایی های بالینی را خواهد داشـت.

مجتمعدرمانی،پژوهشیوآموزشیپژوهشگاهرویان

انروی

ی خت

ساباز

ی شک

پزی و

یاد بن

ایل ه

سلو

13

مرضیهابراهیمی)دکترایتخصصی(

ناصراقدمی)دکترایحرفهای-دکترایتخصصی(

محمدرضاباغباناسالمینژاد)دکترایتخصصی(

حسینبهاروند)دکترایتخصصی(

یاسرتهمتنی)دکترایتخصصی(

مهدیتوتونچی)دکترایتخصصی(

عبدالحسینشاهوردی)دکترایتخصصی(

حمیدگورابی)دکترایتخصصی(

احمدوثوقدیزجی)دکترایحرفهای-دکترایتخصصی(

شورایعلمـیپژوهشکده:

ریاست پژوهشکده:دکترحسینبهاروند

مدیرگروه : دکترحسینبهاروند مدیر اجرایی: مصطفینجاراصل

دستیار علمی: اسماقدسی

سلول های زایا دکترفرشتهاسفندیاری دکترسیدهنفیسهحسنی زیست شناسی سلول های بنیادی پرتوان

دکترمهدیتوتونچیباز برنامه ریزی اپی ژنتیکیدکتریاسرتهمتنیسلول های بتای پانکراس دکتربهشادپورنصر سلول های کبد و گوارش

سلول های عصبی دکترمحمدجوان دکترمحمدرضاباغباناسالمینژاد سلول های بنیادی مزانشیمی / غضروف و استخوان

دکترناصراقدمی سلول های قلب و عروقدکترپروانهمحمدیسلول های پوستدکتررضامقدسعلی سلول های کلیه

دکترقاسمحسینیسالکده زیست شناسی سامانه های مولکولیدکترمرضیهابراهیمی سلول های بنیادی خونساز و سرطان

آزمایشگاههایخدماتمرکزیآزمایشگاه زیست شناسی مولکولی آزمایشگاه الکتروفیزیولوژی

آزمایشگاه سایتومتری و تصویربرداری آزمایشگاه بافت شناسی

آزمایشگاه هدف گیری ژن آزمایشگاه انتقال ژن با ویروس

بانک های بیولوژیک بانک سلول های بنیادی رویان

بانک پرایمر بانک آنتی بادی

بانک وکتور بانک کوچک مولکول ها

بانک آنزیم های محدود کننده بانک عمومی خون بند ناف

مهندسی سلول محمدکاظمیآشتیانی

مدیر گروه: دکترناصراقدمی دستیار علمی: زهراپاکنیت

بیماري هاي قلب و عروق دکترناصراقدمی بیماري هاي کلیه و مجاري ادرار

بیماري هاي پوست و مو دکترسعیدشفیعیان بیماري هاي عصب و عضله دکترسیدمسعودنبوی

بیماري هاي ارتوپدی دکترمحسنعمادالدین

اتاق های تمیز آزمایشگاه سیتوژنتیک و مولکولی

آزمایشگاه های میکروب و سرولوژی بانک سلولهای فیبروبالست جنینی

بانک سلولهای بنیادی مشتق از بافت چربی

مرکز خدمات تخصصی سلول درمانی رویان شرکت سل تک فارمد

شرکت فناوری بن یاخته های رویان شرکت رویان زیست تک پژوه

مرکز سلول های بنیادی برای همه

پژوهشکدهزیستشناسیوفناوریسلولهایبنیادی

1(گروهپژوهشیسلولهایبنیادیوزیستشناسیتکوینی

مدیران/زیرگروهها

2(گروهپژوهشیمهندسیسلولی

3(گروهپژوهشیپزشکیبازساختی

مدیران/زیرگروهها

بخشخدماتمرکزی

4(مراکزوشرکتهایمشتقشدهازپژوهشکده

انروی

ی خت

ساباز

ی شک

پزی و

یاد بن

ایل ه

سلو

15

اعضاءهیاتعلمیتماموقت

دانشگاهاخذمدرک رشتهتحصیلی تحصیالت زیرگروهپژوهشی نامونامخانوادگی ردیف

خوارزمی تکوینی PhD مدیرگروه دکتر حسین بهاروند 1

تربیت مدرس علوم تشریح PhD سلول های بنیادی مزانشیمی

دکتر محمد رضا باغبان اسالمی نژاد

2

تربیت مدرس ایمونولوژی MD/PhD قلب و عروق دکتر ناصر اقدمی 3

خوارزمی تکوینی PhD قلب و عروق دکتر ساره رجبی 4

تربیت مدرس ایمونولوژی PhD همانولوژی و سلول های بنیادی سرطان

دکتر مرضیه ابراهیمی 5

تربیت مدرس فیزیولوژی PhD عصب دکتر سحر کیانی 6

متروپولیتن ژاپن علوم اعصاب PhD عصب دکتر کوروش شاه پسند

7

خوارزمی تکوینی PhD کلیه دکتر رضا مقدسعلی 8

علم و فرهنگ تکوینی PhD IPS و سرطان دکتر سیده نفیسه حسنی

9

علم و فرهنگ تکوینی PhD IPS و پزشکی مبتنی بر فرد- سرطان

دکتر مهدی توتونچی 10

تربیت مدرس ژنتیک مولکولی PhD سلول های بتا،دیابت و سرطان

دکتر محسن بصیری 11

خوارزمی تکوینی PhD سلول های بتا و دیابت دکتر یاسر تهمتن 12

انستیتوپاستور ایران بیوتکنولوژی پزشکی MD/PhD سلول های بتا و دیابت دکتر انسیه حاجی زاده 13

علم و فرهنگ تکوینی PhD پوست دکتر پروانه محمدی 14

علم و فرهنگ تکوینی PhD بیوانفورماتیک و سامانه های زیستی

دکتر فایزه شکری 15

انستیتوپاستور ایران بیوتکنولوژی پزشکی MD/PhD کبد دکتر مسعود وثوق 16

تربیت مدرس فیزیولوژی PhD چشم دکتر لیال ستاریان 17

علم و فرهنگ تکوینی PhD تولید مثل و سلول های زاینده

دکتر فرشته اسفندیاری 18

پژوهشگاه پلیمر مهندسی پلیمر PhD مهندسی بافت حامد دائمی 19

علم و فرهنگ تکوینی PhD پارکینسون علی فتحی )فرصت مطالعاتی(

20

علم و فرهنگ تکوینی PhD کبد بهشاد پورنصر)فرصت مطالعاتی(

21

شهید بهشتی متخصص پوست MD متخصص پوست پوست دکتر سعید شفیعیان 22

اعضاءهیاتعلمیپارهوقتدانشگاهاخذمدرک رشتهتحصیلی تحصیالت زیرگروهپژوهشی نامونامخانوادگی ردیف

علوم پزشکی تهران ارتوپدی MD متخصص ارتوپدی

ارتوپدی دکتر محسن عماالدین 1

شهید بهشتی فیزیولوژی PhD عصب دکتر محمد جوان 2

علوم پزشکی تهران نورولوژی MD متخصص مغز و اعصاب

عصب دکتر سید مسعود نبوی 3

علوم پزشکی اصفهان/ علوم پزشکی تهران

ایمنولوژی/پزشکی عمومی

MD/PhD سلول های بتا و دیابت دکتر امیر چقماقی 4

علم و فرهنگ تکوینی PhD پوست دکتر پروانه محمدی 5

دانشگاه علوم پزشکی تهران

متخصص پوست و مو/ پزشک عمومی

MD/PhD پوست دکتر لیال عطایی 6

IRRI دانشگاه ژنتیک PhD بیوانفورماتیک و سامانه های زیستی

دکتر قاسم حسینی سالکده

7

شهید بهشتی فیتوشیمی PhD گیاهان دارویی دکتر مهدی عیاری 8

داتشگاه مونستر آلمان بیولوژی سلولی مولکولی

PhD سرطان دکتر داود صبور 9

تهران بیوانفورماتیک PhD بیوانفورماتیک و سامانه های زیستی

دکتر علی شریفی زارچی

10

شهید بهشتی علوم تشریح PhD کبد دکتر عباس پیریایی 11

17

تولید علم گروه پژوهشی سلولهای بنیادی و زیست شناسی تکوینی

بخش اول

سلول های بنیادی از جمله مهمترین دستاورد های علوم زیستی در قرن اخیر هستند. این سلول ها به علت خصوصیات منحصر به فرد منابع ارزشمندی برای مطالعات زیست شناسی سلول های از استفاده برای را مناسبی زمینه مطالعات این می شوند. محسوب تکوینی بنیادی در تولید مدل بیماری ها، توسعه دارو ها و سلول درمانی فراهم کرده است. به منظور هم گامی با دانش روز دنیا، گروه پژوهشی زیست شناسی سلول های بنیادی پرتوان با هدف تولید و نگهداری این سلول ها، بررسی و شناخت فرآیند های پرتوانی و ایجاد روش های نوین کشت سلول های جانوری، به پژوهش و توسعه می پردازد. در این گروه پژوهشی سه بخش،

به شرح زیر، پذیرای دانشجویان و پژوهشگران است:

1( مطالعات سلول های بنیادی رویانی )تآسیس: 1382(نگهداری سلول های و تولید برای مؤثر این بخش، شناسایی روش های مهمترین هدف بنیادی رویانی است. کارگروه های پژوهشی که در این بخش به فعالیت می پردازند عبارتند

از: 1. کارگروه تولید و نگهداری سلول های بنیادی رویانی انسانی

تاکنون بیش از 60 دودمان از سلول های بنیادی رویانی انسانی در این آزمایشگاه تولید و ذخیره شده است. از دیگر وظایف این گروه بررسی ساز و کارهای مولکولی است که در این

سلول ها پرتوانی را ایجاد کرده است. 2. کارگروه تولید و نگهداری سلول های بنیادی رویانی جوندگان

بررسی فرایندهای ایجاد پرتوانی در سلول های بنیادی رویانی موشی، به عنوان یک مدل استاندارد از سلول های بنیادی، در دستور کار این کارگروه قرار دارد. با شناسایی ترکیبی شامل دو کوچک مولکول، در این کار گروه روش جدیدی برای کشت سلول های پرتوان ابداع شد که R2i نام دارد. این روش زمینه تولید بیش از 300 رده سلول بنیادی جنینی از

نژادهای مختلف موش و موش صحرایی را در این آزمایشگاه فراهم کرد.3. کارگروه تولید و نگهداری سلول های بنیادی رویانی پرندگان

تولید پرندگان تراریخته با هدف تولید پروتئین هاي نوترکیب امروزه به عنوان یکی از انواع مهم راکتورهاي زیستی در مقایسه با گیاهان، میکروارگانیسم ها و پستانداران در نظر گرفته می شود و شرکت های بزرگ زیست فناوری به شکل فعاالنه به دنبال توسعه راکتورهای زیستی به واسطه پرندگان برای تولید پروتئین های درمانی هستند. ایجاد سلول های بنیادی پرتوان از پرندگان با هدف دست ورزی های ژنتیکی و ایجاد پرندگان تراریخته از مهمترین

اهداف این کارگروه است.

2( مطالعات زیست شناسی ترمیمی )تأسیس: 1391(هدف اصلی این بخش شناخت ساز و کار های ترمیم در جانورانی است که در ترمیم جراحت قدرت باالیی دارند. از جمله این جانوران می توان به کرم پهن پالناریا، گورخر ماهی و ماهی

طالیی اشاره کرد.در این بخش همچنین، به عنوان یک مرکز خدمات رسانی تخصصی، تکثیر و نگهداری گورخرماهی و دیگر ماهیان به منظور بررسی های زیست شناسی و حفظ گونه های مهم در

خطر انقراض انجام می شود.

3( تحقیقات ترجمانی کارخانه سلولی )تأسیس: 1392(مطالعات ترجمانی یک مفهوم در حال تکامل در پزشکی ترمیمی است که انتقال سریع درمان و پیشگیری تشخیص، در استفاده برای پایه تحقیقات از آمده بدست اطالعات بیماری های را ممکن می سازد. فعالیت اصلی این بخش، پایه گذاری روش های نوین کشت با هدف صرفه جویی در زمان، فضا و برای سلول های پرکاربرد در مراکز سلول درمانی سلول ها تکثیر نوین روش های راه اندازی با است، داده نشان ما تحقیقات است. هزینه در مقیاس های بسیار باال )بیوراکتوری(، میتوان تا بیش از 50 درصد در زمان رسیدن به تعداد سلول مورد نیاز صرفه جویی کرد؛ کوتاه شدن زمان تولید تعداد سلول مورد نیاز در

درمان های سلولی اهمیت زیادی دارد.همچنین این بخش، به عنوان یک مرکز خدمات رسانی تخصصی، تولید انبوه سلول های

مورد نیاز پژوهشگران را در گروه های مختلف پژوهشی بر عهده دارد.

زیر گروه »زیست شناسی سلول های بنیادی پرتوان«

snafisehhassani@royaninstitute.orgمدیر

دکتر سیده نفیسه حسنی

سیده نفیسه حسنی در سال 1381 مدرک زیست شناسی رشته در را خود کارشناسی دریافت تهران دانشگاه از سلولی-مولکولی کرد. عالقه او به درک زیست شناسی سلول ها باعث شد این رشته را دنبال کند و در سال 1385 در مقطع کارشناسی ارشد از دانشگاه خاتم تهران فارغ التحصیل شد. گام بعدی او اخذ مدرک دکتری تخصصی از دانشگاه علم حال در بود. رویان پژوهشگاه و فرهنگ و حاضر دکتر نفیسه حسنی مسئول زیر گروه پژوهشی »زیست شناسی سلول های بنیادی پرتوان« است. وی و همکارانش در این گروه سلول های خصوصیات درک با می کوشند بنیادی پرتوان در سطح مولکولی، روش های سلول ها این از استفاده و نگهداری تولید،

بهبود بخشند.

کارشناسمحمد پاکزاد )کارشناسی ارشد(

سپیده مالمحمدی )کارشناسی ارشد(مهران رضایی )کارشناسی(

نیوشا حق پرست )کارشناسی ارشد(مانا راجی )کارشناسی ارشد(

اعظم صمدیان )کارشناسی ارشد(

پژوهشگرسعید عباس علیزاده )کارشناسی ارشد(

دکتر حمید مهدی زاده )دکتری حرفه ای(

دانشجوعادله طائی )دکتری تخصصی(مریم فرزانه )دکتری تخصصی(

امیرحسین اسماعیلی )دکتری تخصصی(سورا مرد پور )دکتری تخصصی(

19سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی رویان

مقاالت منتخب• Amps K., Andrews P.W., Anyfantis G., Armstrong L., Avery S., Baharvand H., et al, Screening ethnically diverse human embryonic stem cells iden-tifies a chromosome 20 minimal amplicon conferring growth advantage, Nature Biotechnology, 2011:1132-1144• Abbasalizadeh S., Larijani M.R., Samadian A., Baharvand H., Bioprocess development for mass production of size-controlled human pluripotent stem cell aggregates in stirred suspension bioreactor, Tissue Engineering - Part C: Methods, 2012: 831-851• Hassani SN, Totonchi M, Farrokhi A, Taei A, et al,. Simultaneous sup-pression of TGF-β and ERK signaling contributes to the highly efficient and reproducible generation of mouse embryonic stem cells from pre-viously considered refractory and non-permissive strains. Stem Cell Rev. 2012 Jun;8(2):472-81. • Abbasalizadeh S, Baharvand H,. Technological progress and challeng-es toward cGMP manufacturing of human pluripotent stem cells based therapoic products for autogenic and allogenic cell therapies, Biotechno-logical advances, 2013: 876-895.• Taei A, Hasani S.N, Eftekhari-Yazdi P, et al, Enhanced generation of hu-man embryonic stem cells from single blastomeres of fair and poor-qual-ity cleavage embryos via inhibition of glycogen synthase kinase β and Rho-associated kinase signaling. Hum Reprod. 2013 Oct;28(10):2661-71. • Akbari-Birgani S., Hosseinkhani S., Mollamohamadi S., Baharvand H., Delay in apoptosome formation attenuates apoptosis in mouse embryonic stem cell differentiation, Journal of Biological Chemistry, 2014;289(24):16905-16913.• Gharechahi J., Pakzad M., Mirshavaladi S., Sharifitabar M., Baharvand H., Salekdeh G.H., Molecular BioSystems, 2014;39(2):107-116.• Baharvand H, A new chemical approach to the efficient generation of mouse embryonic stem cells. Methods Mol Biol. 2013;997:13-22. • Hassani SN, Pakzad M, Asghari B, Taei A, Baharvand H, Suppression of transforming growth factor β signaling promotes ground state pluripo-tency from single blastomeres. Hum Reprod. 2014 Aug;29(8):1739-48. • Hassani S.-N., Totonchi M., Sharifi-Zarchi A., Mollamohammadi S., Pa-kzad M., et al, Inhibition of TGFβ Signaling Promotes Ground State Pluri-potency, 2014;10(1):16-30• Taleahmad S., Mirzaei M., Parker L.M., Hassani S.-N., Mollamohammadi S., Sharifi-Zarchi A., Haynes P.A., Baharvand H., Salekdeh G.H., Proteome Analysis of Ground State Pluripotency, Scientific Reports, 2015;5.

مژگان براتی )دکتری تخصصی(محمد رضایی )دکتری تخصصی(

سارا طالع احمد )دکتری تخصصی(حسن رسولی )دکتری تخصصی(مریم آخوندی )کارشناسی ارشد(اسماء قدسی )کارشناسی ارشد(

اعظم صمدیان )کارشناسی ارشد(

همکاران پژوهشیدکتر محمدرضا کلباسی )دانشگاه تربیت مدرس(

منابع و کشاورزی علوم )دانشگاه شعبانی علی دکتر طبیعی رویان(

با توجه به این نکته که دستکاری های ژنتیکی سلول ها ممکن است تغییرات ناخواسته ای در آنان ایجاد کند؛ این گروه درتالش است تا با تغییر ماهیت سلول ها بدون دستکاری های ژنتیکی و همچنین تولید سلول های بنیادی القایی برای هر فرد، به سلول های مناسب برای استفاده در سلول درمانی، مدل سازی بیماری ها و غربالگری داروها دست یابد. پس از تولید اولین رده های سلول های بنیادی القایی (iPSC) در سال 1378و همچنین تولید سلول های بنیادی القایی از نمونه های بیمار و مدل سازی بیماری های کبدی، گروه بازبرنامه ریزی اپی ژنتیکی رویکردهای جدیدی را در دستورکار خود قرارداد. یکی از این رویکردها دسترسی به سلول های بنیادی القایی ایمن(safe iPSC) بود. سلول های بنیادی القایی ایمن سلول هایی هستند که در فرایند تولید آنها از هیچ ویروسی استفاده نشده و هیچ تغییر ژنتیکی در آنها رخ نخواهد داد. با استفاده از جدیدترین و کاراترین روش تولید این سلول ها که استفاده از وکتورهای الحاق نشونده(Episimal vectors) است، گروه موفق به تولید این سلول ها شد. دستیابی به این سلول ها ما را به هدف تولید سلول های بنیادی برای هر فرد و استفاده از آنها در سلول درمانی بسیار نزدیک کرده است. رویکرد دیگری که در این گروه پیگیری primed می شود، افزایش سطح پرتوانی سلول های بنیادی انسانی با بازبرنامه ریزی سلول های naive است. این در حالی است که سلول های بنیادی موشی در سطح باالتری از پرتوانی کهنامیده می شود قرار دارند. از آنجایی که سطح پرتوانی naive مزیت های بسیاری نسبت به سطح primed دارد این گروه در صدد یافتن راهی برای افزایش سطح پرتوانی سلول های naive بنیادی انسانی است. در سال اخیر این گروه موفق به تولید سلول های بنیادی انسانی

و همچنین سلول های بنیادی القایی انسانی naive شده است.از دیگر فعالیت های این گروه می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مطالعه بیوانفورماتیک الگوی سازماندهی و فعالیت عناصر تنظیمی DNA در ارتباط با الگوی بیانی ژن

• مدل یابی کامپیوتری »سرزمین وادینگتون« از تعامل متقابل ژنتیکی/ اپی ژنتیکی در سلول های تمایز یافته و پرتوان

• بررسی مکانیسم ملکولی تأثیر پروتئین خانواده Zfp بر روی ژن های مؤثر در فرآیند دگر تمایزی سلول های فیبروبالست جنینی انسان به سلول های چند توان عصبی

• ارزیابی جامع الگوی بیانی و اهمیت عملکردی miRNA ها طی تولید سلول های ES موشی R2i با رویکرد

• ارتباط متیالسیون DNA سلول های بنیادی جنین موشی و ناپایداری ژنوم• ارائه مدل سلول های بنیادی القایی از بیماری پارکینسون با استفاده از سلول های موش

پارکینسونی شده با جهش جدید• تنظیم مجدد برنامه اپی ژنتیکی سلول های سرطانی پانکراس )همکاری با گروه سرطان(

• مقایسه اپی ژنتیکی سلول های میدان های قلبی اولیه و ثانویه مشتق از سلول های بنیادی رویانی انسان و کابرد درمانی این سلول ها در آسیب ها در مدل آسیب سکته قلبی )همکاری

با گروه قلب(ایجاد با رویکرد • تبدیل مستقیم سلول های فیبروبالست جنینی موشی به رده کلیوی

ناپایداری اپی ژنتیکی اولیه )همکاری با گروه کلیه(

m.totonchi@royaninstitute.orgمدیر

دکتر مهدی توتونچی

شهر در 1357 سال در توتونچی مهدی بادرود-اصفهان- متولد شد. دوره ی کارشناسی دانشگاه را در رشته زیست شناسی در خود بوعلی سینا همدان گذراند و در سال 1384 گرایش در را خود ارشد کارشناسی مدرک علوم واحد آزاد دانشگاه از مولکولی ژنتیک پژوهشگر، بعنوان و نمود دریافت تحقیقات فعالیت خود را در بخش ژنتیک و گروه سلول های بنیادی پژوهشگاه رویان آغاز کرد. از جمله فعالیت های او میتوان به راه اندازی آزمایشگاه انتقال ژن با ابزار ویروسی و تولید اولین سلول فارغ وی کرد. اشاره ایران در القائی پرتوان از التحصیل دکترای زیست شناسی تکوینی دانشگاه علم و فرهنگ و پژوهشگاه رویان است و در زمینه اپی ژنوم سلول های بنیادی پرتوان و

باز برنامه ریزی سلولی تحقیق می کند.

اعضای هیئت علمی

sharifiz@royaninstitute.orgدکتر علی شریفی زارچی

فارغ یزد، متولد زارچی شریفی علی

زیر گروه »بازبرنامه ریزی اپی ژنتیکی«

21سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی رویان

iPS کاربردهای سلول های

مقاالت منتخب• Dorri F, Sepehri H, Ansari H, Hasani S.N, et al,. Natural biased coin encoded in the genome determines cell strategy. PLoS One. 2014 Aug 4;9(8):e103569.

• Gholami M,Arabi A, Sharifi-Zarchi A, Chitsaz H, Sadeghi M,. ARYANA: Aligning Reads by Yet Another Approach. BMC Bioinformatics. 2014;15 Suppl 9:S12.

• Sharifi-Zarchi A, Totonchi M, Khoaloughi K, Karamzadeh R, er al,. Increased robustness of early embryogenesis through collective decision-making by key transcription factors. BMC Syst Biol. 2015 Jun 2;9:23.

التحصیل دیپلم ریاضی از دبیرستان شهید صدوقی و کارشناسی مقطع در کامپیوتر مهندسی یزد، کارشناسی ارشد از دانشگاه صنعتی شریف و دکتری بیوانفورماتیک از دانشگاه تهران است. او پژوهشگر شهر پالنک ماکس موسسه رویان، پژوهشگاه های آمریکا کولورادوی ایالت�