“ekmek İsrafini Önleme“ konulu toplum hİzmetİ...

2015-2016

“EKMEK İSRAFINI ÖNLEME“ KONULU TOPLUM HİZMETİ KAMPANYASI

RAPORU

AYHAN ŞAHENK ORTAOKULU

Zeytinburnu - İSTANBUL

1

HAZIRLAYAN: Gamze YÜCEL

“EKMEK İSRAFINI ÖNLEME“ KONULU

TOPLUM HİZMETİ KAMPANYASI RAPORU HAZIRLAYAN: Gamze YÜCEL

3

ÖNSÖZ

Ekmek tüm insanlığın en temel besin kaynağıdır. Özellikle İslam aleminde kutsal bir

yeri vardır ve nimet olarak görülür. Yere atılmaz, yerde görüldüğünde de 3 kere öpüp alnına

koyularak yüksek bir yere konulur mesela. Toplumumuzda her zaman ekmeğe derin bir saygı

vardır. Emeği, bereketi, paylaşmayı ifade eder.

Bu atfedilen tüm değerlere rağmen bütün dünyada en fazla israf edilen gıdaların

başında gelir. Ve ne yazık ki ekmek çöpe atılmaktadır. Milyonlarca insanın açlık sınırının

altında olduğu ya da açlıktan öldüğü dünyada bu israf kabul edilebilir bir olmaktan çok ötedir.

Ülkemizde son zamanlarda çeşitli devlet kurumları ( Toprak Mahsulleri Ofisi, Tarım

ve Köy işleri Bakanlığı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı vb. ) , sivil toplum örgütleri,

belediyeler, küçük ölçekli esnaflar bu konuya ağırlık vererek bilinçlendirme çalışmaları

yapmaktadır.

Özellikle Toprak Mahsulleri Ofisi 2013 yılından bu yana kapsamlı bir çalışma

yürütmektedir. Ekmek tüketimi ile ilgili tutum ve davranışlara yönelik bir araştırma yapmıştır.

Araştırma kapsamında 252 fırın, 53 personel ve öğrenci yemekhanesi, 611 lokanta ne otel

yetkilileri ile görüşülmüş. 1589 hanede toplam 5662 aile bireyinin ekmek tüketimi hakkında

bilgi toplanmıştır. Bu araştırmanın sonucuna göre günde 25.295, yılda 9.2 milyon ton ekmek

üretilmektedir. Bu oran günde 101 milyon yılda 37 milyar adet ekmeğe denk gelmektedir.

Günde 95 milyon ekmek tüketilirken 6 milyon adet ekmek israf edilmektedir. Buna göre

ülkemizde yıllık 1.546 milyar TL. Değerinde, 2.1 milyar adet ekmek israf edilmektedir. Yıllık

kaybımız dünya birincisi olduğumuz un ihracatından elde ettiğimiz gelire eşdeğer dire.

Biz de Ayhan Şahenk Ortaokulu ekibi olarak soframızın baş tacı, kutsal nimetimiz

olan ekmek ile ilgili “Ekmek İsrafını Önleme “ başlığı altında okulumuzda küçük çaplı bir

kampanya başlattık. 1 eğitim öğretim yılı sürecek bu çalışmamızın bireysel ve toplumsal

duyarlılığın oluşmasına katkı sağlaması dileği ile…

“ Yiyiniz içiniz fakat israf etmeyiniz! Çünkü Allah israf edenleri sevmez. “ ( A’raf

Suresi 7/31 )

Gamze YÜCEL

Görsel Sanatlar Öğretmeni

4

İÇİNDEKİLER TABLOSU

Ekmeğin Tarihçesi ………………………………………………………………………... 5

Ekmeğin Beslenmedeki Önemi …………………………………………………………… 10

Ekmek İsrafı ile İlgili Yapılan Araştırmalar ………............................................................. 10

Ekmek İsrafını Önlemek İçin Evde Neler

Yapılmalıdır………………………………………………………………………………..12

Kampanya İle Hedeflenen

………………………………………………………………………………………… …..12

Kampanya Aşamasında Kullanılan Araçlar

………………………………………………………………. …………………………….12

Gerçekleştirilmesi Planlanan

Etkinlikler…………………………………………………………………………………. 13

Yıllık Çalışma Planı ………………………………………………………………………. 14

Kampanyada Kullanılacak Afişler………………………………………………………… 16

Kampanyada Görev Alacak Öğrenci Listesi ……………………………………………… 24

Veli İzin Belgesi Örneği …………………………………………………………………... 25

EKLER

Kampanyada Kullanılacak Broşür

Bayat Ekmek Tarifleri Kitapçığı

KAYNAKÇA

6

EKMEĞİN TARİHÇESİ

Ekmeğin tarihi medeniyetlerin tarihi kadar eskidir. Ekmek, insanoğlunun bilinen en eski

ve önemli gıda maddesidir Genel kabule göre, ilk insanlar su ile ıslatılmış ve kendi haline

bırakılmış buğday kırmasında gözeneklerin meydana geldiğini görmüşler ve gözenekli kütleyi

sıcak taşlar üzerinde pişirdikleri zaman tat ve lezzetinin iyi olduğunu anlamışlardır.

Cilalı Taş Devrinde (Neolitik Çağ) Kestane, Meşe Palamudu gibi bazı bitkisel ürünlerin ezilip

suyla karıştırdıktan sonra elde edilen hamurun, kızgın taşlar üzerinde ya da kül içerisinde

pişirilerek yendiği de bilinmektedir. Yapılan araştırmalardan elde edilen bilgiye göre MÖ.

4000 yıllarında Babil’iler özel fırınlarda ekmek pişirmeyi biliyorlardı. Yine MÖ. 4300

yıllarında değirmencilik ve fırıncılık sanatının icra edildiği, yapılan kazılarla elde edilen

bulgulardan anlaşılmaktadır

M.Ö 30. yüzyıl civarında Orta Doğu'da, pide şeklindeki yassı hamurların, bir önceki

günden kalma fermente olmuş başka bir hamurun maya olarak kullanılmasıyla kabartıldığını

bilmekteyiz. Yahudilerin zymi dedikleri ekmek de aynı yöntemle yapılırdı. Güzelce

kabartılmış bu hafif ekmek hoş tadına rağmen Tanrı'ya sunulacak kadar da saf sayılmazdı.

Çünkü o zamanlarda fermantasyonun kuIlanıIan maddelerin saf doğalarını bozduğu

düşünülüyordu. Bu nedenle dini törenlerde kullanılan ekmek zymi denilen mayasız bir

ekmekti. Genellikle şömine ateşinde, közde ya da üzerine çömlek örtülmüş sıcak taşlarda

yapılan bir başka ekmek de zamanın ana besin kaynaklarından olan maza'ydı ve tıpkı diğer

ekmekler gibi sabit bir şekli yoktu.

Hamura şekil verme fikrine ilk olarak M.Ö 25. yüzyılda Mısır'da rastlıyoruz. Elekten

geçirilmiş undan yapılma hamurlar toprak kaplarda yoğrulduktan sonra, sıvı bir kıvama

getirilip önceden ısıtılmış kalıpların içine akıtılırdı. Ağız kısımlarına doğru iyice genişleyen

bu kalıplar piramitleri andırırlardı. Zaten Mısır hiyeroglifindeki T harfi hem piramitleri hem

de ekmek yapımını temsil etmektedir.

Asurlular da benzer bir yöntemle buğday ve arpa unundan yaptıkları hamurları sıcak

çömlek kaplara koyarak. Toprağın altına gömerlermiş. Ekmek yapımı Eski Yunan'da gerçek

bir sanat haline gelmiştir. 3. Yüzyılda Atina'da her biri farklı yöntemlerle yapılan 72 çeşit

ekmek üretilmekteydi. Önceleri uzak komşuları gibi ekmeği közde pişirirken, bir tarafı açık

ve önceden ısıtılabilen ekmek fırınını keşfederek bir devrim gerçekleştiren Yunanlılar, ilk

ekmek dükkânlarının da sahibi oldular ve böylece günümüzdeki fırın ve pastanelerin temeli

bundan 3000 yıl önce atılmış oldu. Yunanlılarda sıradan halkın yemeği iki ana besinden

oluşuyordu: Maza denilen arpa ekmeğiyle, ona eşlik eden ve opson diye adlandırılan

garnitürler. Opson, herhangi bir besin anlamına gelse de genellikle zeytin, sarımsak, soğan,

sebzeler, peynir ya da balıktan oluşurdu. Kendisi de bir vejetaryen olan Sokrat tarafından da

tavsiye edilmeyen et özellikle şehirlerde pek rağbet görmezdi. Ayrıca üzerine balık ve soğan

konmuş yayvan mazalar tepsilerde ısıtılırdı. Roma imparatorluğu sırasında Ege kıyılarından

göçmüş fırıncılardan öğrendikleri bu ekmeğe İtalyanlar pissaladdiere ya da bir başka deyişle

pizza ismini verdiler. Louvre müzesinde görülebilen terakotaların üzerindeki resimlerden de

anlaşıldığı üzere Yunanlılar sadece hamur karışımlarıyla değil, aynı zamanda envai çeşit

somon şekilleriyle de ünlüydüler. Hamurlara şekil verme işini kadın ustalar üstlenirken,

onlara flüt çalan erkeklerse çalışma ahenginden sorumluydu. Yunanlılarla yakın ticari bağlan

olmasına Romalılar, işi pizzaya kadar götürmüşler. M.S 30. yılda, kutsal Agustus' un yönettiği

Roma'da tam 329 tane ekmek fırını bulunmaktaydı. Bunların çoğu, meslek sırlarını

Yunanlılardan öğrenmiş Galliler tarafından idare edilirdi. Biraz azınlık olmanın verdiği

koruma güdüsüyle, biraz da ekmeğin toplumsal hayatta oynadığı önemli rol yüzünden

Galyalıların oluşturduğu ekmek locaları önemli güç odaklarına dönüşmüş ve fırıncılık

7

babadan oğula geçen ve fırıncı soyundan gelenlerin başka meslekler icra etmelerine imkân

vermeyen bir hal almış. Bir ara fırıncılar o kadar güç kazanmışlar ki, ünlü ekmek ustası

Vergilius Eurysaces'in heykeli krallara ayık bir ihtişamla Roma şehrindeki yerini almış.

Roma'nın fırınlarında Eski Yunan'dan farklı rağmen, Romalılar M.Ö 7. Yüzyıla kadar pek

olarak kadınlara rastlamak pek mümkün de yanıltıcı ekmek yapım yöntemleriyle değilmiş.

Bırakın ekmek yapmayı, çok fakir ilgilenmemişler. Ekmeğe, daha çok tabakanın dışındaki

kadınların fırınlara girmesi bile pek uygun düşmüyormuş. Manavlar ya da terziler locasına,

hatta tavernacılar locasına üye kadınlar olmasına rağmen, ekmek ustaları arasında on arı

görmek imkânsızmış. Anlayacağınız, Romalılar ekmeğe tam bir erkek işi olarak

bakıyorlarmış. İşte bu zamanlardan itibaren ekmek işine soyunan Galyalılar becerilerini

yüzyıllar boyunca geliştirerek günümüzün ünlü Fransız ekmeklerine kadar ulaşmışlar. Tabi bu

süreçte, yine Yunan medeniyetinden öğrendikleri birayı maya olarak kullanmayı akıl

etmelerinin de büyük payı var. Hıristiyanlığın ilk yıllarıyla birlikte bazı azizlerin asetik

amaçları (bu sözcük kısaca 'kendi üzerine çalışmak' anlamına gelir) için sadece tuzlu suya

batırılmış arpa ekmeğiyle beslenmeleri Avrupa'yı daha sonraki yıllarda kıtlıklardan kurtaracak

olan çorbanın ilk örneklerindenmiş. Belki de bundan dolayı İngilizce ‘deki soup ve Hollanda

dilindeki sopen kelimelerinin kökü 'ekmeğe emdirmek' anlamından türemekte. Ortaçağ

Avrupa'sında ekmek öyle temel bir besin halini almış ki, insanlar kader ortaklarına

companions, yani beraber ekmek yenilen kişi diye hitap etmeye başlamışlar. İncil'deki 'Bize

günlük ekmeğimizi ver' cümlesine uyarcasına geçen yüzyıla kadar Fransız köylüleri

ekmeklerini ısırmadan, üzerlerine havada haç işareti çizerlermiş. Öyle ki, İsa'nın doğduğu yer

olan Beytül-lahm'ın sözlük anlamı "ekmeğin evi" dir.

Ekmeğin oldukça sık rastlanan bir başka simgesel anlamı da haber taşıyıcı niyetine

kullanılması. Fransa'nın Provens bölgesinin evlenme çağındaki kızları yaptıkları küçük

ekmekleri sepetler içerisinde genç oğlanlara sunarlar ve ekmeklerin onlara isimlerini

fısıldamasını dilerlermiş. İşin bir başka ilginç yanı ise günümüzün düğün pastalarının

kökeninin Eski Yunan'da düğünlerde sunulan özel ekmeklere kadar gitmesi. Yine aynı

dönemin festival ekmeği psadista pişirilmeden şarap ve zeytinyağıyla karıştırılmış undan

yapılmaktaydı.

Avrupalılar buğdaydan önce çavdar gibi diğer tahıl ürünlerini kullanmışlar, ancak 15.

yüzyılda buğdaydan beyaz ekmek yapımına başlamışlardır. Mikroorganizmaların ve mayanın

aktif olarak bilinmesinden (19. yüzyıl) sonra ekmek üretimi sanayi dalı haline gelmiştir.

Yeryüzünde en fazla ekmek tüketen toplumların başında Türkiye gelmektedir.

Yurdumuzda yaygın olarak buğday unundan ve mayalanmış hamurdan üretilen ekmek

tüketilmektedir. Ancak kısıtlı da olsa bölgelere göre mısır, yulaf, çavdar ve benzeri tahıllardan

da ekmek üretilmektedir.

Ekmek, bir emek ürünü, alın teri simgesi ve Allah'ın kullarına nimeti olarak hemen

bütün dinlerde övülmüş ve kutsal sayılmıştır. İslam dininde de ekmek çok değer verilen

gıdaların başında gelmektedir.

Hıristiyanlık ve Musevilikte olduğu gibi İslam Kültüründe de ekmeğin özel bir yeri

vardır. Ekmeğin özel bir yer tuttuğu kültürlerde fırıncılık da önemli bir yer tutmaktadır. Bizim

inancımıza göre, Cebrail (AS) Âdem(AS)'e unu öğüterek ekmek yapmayı öğretmiştir: Bu

nedenle de fırıncılar Âdem(AS)'ı "PİR" olarak kabul ederler. İslam Peygamberi Hz.

Muhammed (SAV) devrinde Medine'de yaşayan Amr Bin Ümran'ı da ikinci "PİR" olarak

8

sayarlar.

TÜRKLERDE EKMEK

Türklerde genelde ekmek yerleşik düzene geçmeden önceki göçebe dönemde altında

ekmek yanan saçta mayasız ekmek olarak yapılır ve buna yufka veya lavaş denirdi. Bunlar

uzun süre dayanan ekmeklerdi. Çünkü 7, 8 kat yufka üst üstte konulup, dürüm haline

getirildiğinde sadece dışarıda kalan kısım kurur diğerleri taze kalırdı.

Türklerde ekmek konusu Bahaeddin Ögel ‘in Kültür Bakanlığı Yayını olan Türk Kültür

Tarihi’ne Giriş isimli kitabında şöyle özetleniyor:

“Bir ekmeğin dürüm yapılabilmesi için kalın bile olsa onun hiç olmazsa yufka

biçiminde olması gerekmektedir. Böyle bir dürüm yapılabilmesi için ekmeğin ince veya kalın

pide olması gereklidir. Türkler ’in bazlama, büskeç, sinçü, pide gibi adlar verdikleri ekmek

çeşitleri, böyle yufka şeklindeki ekmeklerdendi.”

Sula Bozis’in Tarih Vakfı Yurt Yayınları’ndan çıkan, İstanbul Lezzeti, isimli

kitabında tarihçi Cyril Mango’nun Bizans isimli kitabına dayanarak Bizans dönemindeki

İstanbul’da ekmeği şöyle alıntılamaktadır:

“Trakya’dan gelen buğdayın Konstantinopolis’in ihtiyacını karşılayamadığını,

İmparator Büyük Konstantinos (306-337) devrinden beri, başkent halkının Mısır’dan gelen

buğdayla beslendiğini belirtir. Mısır’ın yıllık buğday üretimi İskenderiye buğday

ambarlarında depolanır, “mutlu-bereketli yük” deniz yoluyla Tenedos’a (Bozcaada) getirilir

ve oradaki depolara boşaltılırdı. Mısır’dan gelen buğdayın yetersiz olduğu dönemlerde,

yönetim halkın aç kalmaması için önlem almak zorundaydı. Un kıtlığı kimi zaman kanlı

ayaklanmalara zemin hazırladığından, imparatorlar halkın “günlük ekmeğini” karşılamaya

öncelik tanırdı.

Sula Bozis, İstanbul Lezzeti’nde ayrıca şunları da söylüyor:

“Ekmek Bizans halkının temel gıdasıydı. Başkent fırınlarında çeşitli ekmekler üretilirdi. 12.

ile 13. yüzyıllar arasında yaşayan Konstantinopolis’li ünlü halk şairi Fakir Prodromos’un

şiirlerinde belirtildiği gibi, has buğday unundan imal edilen katharos artos (temiz ekmek)

9

zenginler tarafından 50 İnsan ve Ekmek tüketilirdi. Geniş halk yığınlarını besleyen ikinci sınıf

tis ptohias (yoksulların ekmeği) buğday, arpa, çavdar unlarının karışımından yapılırdı. Bizans

ekmek fırınları topluca “Altın Milion” bölgesinde bulunuyordu.

Buğday, Osmanlı döneminde de devlet tekelinde olmaya devam etti. İstanbul’un

günlük ekmek ihtiyacı için gerekli buğday, un vs. temini, devletin en önemli işlerindendi.

Buğday devlete ait ambarlarda depolanır, satış fiyatı devlet tarafından saptanırdı. Un emini

Un Kapanı’ndaydı. İmaretler, ulema, kışlalar ve kent fırınları için gerekli olan un buradan

temin edilirdi.”

Eremya Çelebi Kömürciyan ise, 17. yüzyılda İstanbul Tarihi adlı kitabında şu bilgileri

vermektedir:

...Kırım, Kefe, Varna, Köstence, Burgaz’dan buğday yüklü gemiler, yüklerini Un

Kapanı rıhtımında boşaltırlar... İskele darı, arpa ve buğday yığılanıyla doludur... 110 kadar

fırında halkın ekmeği pişirilir. Hepsi de Ermeni olan ekmekçi ustaları pazar ve cumadan

başka, her gün erkenden İnsan ve Ekmek 51 loncada hazır bulunurlar.

Çörek, kata, kadayıf, baklava, simit, gevrek, peksimet, Halep ve Şam böreği, gözleme,

francala için gerekli un buradan alınır... Binlik konaklar, eski ve yeni padişah sarayları için

yapılan has ekmeğin buğdayı dışında ekmek buğdayı buradan temin edilir.

Evliya Çelebi, dönemindeki ekmekçi esnafını 999 dükkân ve 10.000 nefer olarak kaydeder ve

en has francala ekmeğinin Galata ile Tophane fırınlarında yapıldığını aktarır. Yeniçerilerin

ekmeği Şehzade Camii karşısında, yeniçeri kışlası ile Acemi oğlanları kışlası arasında

bulunan büyük fırında pişerdi ve bu ekmeğe “tavın” denirdi. Siyah renkli ve lezzetli olan bu

ekmeğe halk arasında “fodla” denirdi. Evliya Çelebi’ye göre bu fırında 300 nefer çalışırdı.

Askere ekmek temin edenlere 1863 yılına kadar Ekmekçibaşı denirdi.”

Ayrıca İsmail Tokalak da, Bizans Osmanlı Sentezi isimli önemli çalışmasında Bizans

ve Osmanlı’da ortak yemek kültürü bölümünde, Bizans’ın ekmek temel klasik gıdası

olduğunu belirtiyor ve şöyle devam ediyor:

“ Ekmek kelimesi Yunanca anlamı alfabesinin ilk harfi olan a ile başlayan ‘artos’

kelimesidir. Bizans’ta ekmek şehrin valisi ve belediye başkanı görevindeki Eparkh’ın

(Epaharkos) nizamnamesi doğrultusunda üretilir. Bir dönem orada insanlara ücretsiz ekmek

dağıtılırdı. Ayrıca yine Bizans’ta ekmek almaya gücü yetmeyenler için halka biçimindeki

boukellaton ve kalınca dilimlenmiş arpa ekmeği paximad (peksimet) kullanılırdı. İmparator

I.Iustinianos (527-565) sırt çantasında paximadia taşırmış. Buna Venedik’te pasimata, Arapça

başmat veya baksimat, Hırvatça peksimet ve Romence pesmetten denirdi.Türkler peksimeti

iki kere pişirerek suyunu almış galeta ve peksimet şekline dönüştürerek daha uzun süre

dayanmasını sağlamıştır. I.Dünya Savaşı’nda ve Kurtuluş Savaşı’nda Türk askerlerinin temel

gıdası, peksimet olmuş, suya batırılarak yumuşatılmış ve öyle yenmiştir.

Pide ise 15. ve 16. Yüzyılda İstanbul’da yaygın biçimde tüketilen yassı biçimdeki ekmek

anlamına gelen pide ve foduladan gelmektedir. Bu sözcüklerin ortaçağ Yunancasındaki

karşılıkları pitta ve küçük hali olan pitulladan gelir. Daha sonra Ramazan ayının vazgeçilmesi

olan pidemize

dönüşmüştür.”

Osmanlı sarayında ise saray ekmeği has ekmek diye anılır ve has fırın adı verilen

fırınlarda pişirilirdi. Halkın kullandığı ekmeğe ise harcı denirdi.19. yy. da Hollanda’da

buğday temeline dayanan maya bulunmuş ve kullanılmaya başlanılmıştır. Orta ve diğer

Avrupa ülkelerine ekmek daha sonraları güneyden yayılmıştır. Avrupalılar buğdaydan önce

çavdar gibi diğer tahıl ürünlerini kullanmışlar, ancak 15. yüzyılda buğdaydan beyaz ekmek

yapımına başlamışlardır. Mikroorganizmaların ve mayanın aktif olarak bilinmesinden (19.

yüzyıl) sonra ekmek üretimi sanayi dalı haline gelmiştir. Yüzyılımızın ikinci yarısına

10

yaklaşırken artık ekmek yapımında modern tekniklerin ortaya çıktığı ve makineleşmenin

başladığı görülmektedir. Bir 52 İnsan ve Ekmek anlamda bu süre içerisinde ekmek

sektörünün hızla sanayileştiği söylenebilir. Özellikle A.B.D.’de başlayan makineleşme

giderek gelişmiş ve diğer ülkeler de bunu izlemişlerdir. Bir yandan da ekmek tadının

ayrıntılarına girildiği, böylece tüketiciye bol çeşit sunulmağa başlandığı

görülmektedir.

Ülkemizde de dünyadaki bu gelişime 1975 yılından sonra büyük önem verilmiş ve İstanbul

başta olmak üzere Ankara, Eskişehir, İzmir, Bursa ve Antalya gibi illerde çeşitli tipte ekmek

üretimine başlanmıştır.

Bugün artık ülkemizde ve tüm Dünyada makineleşmiş işletmelerin giderek arttığı ve

modern teknikler kullanılarak ekmek imalâtı yapıldığı görülmektedir.

EKMEĞİN BESLENMEDEKİ ÖNEMİ

İçeriğindeki karbonhidrat ve protein bakımından sofraların vazgeçilmezidir ekmek.

Ekmeğin pek çok çeşidi mevcuttur. İçerisindeki tahıllar B1 vitamininin başlıca kaynağıdır.

300 gr ekmek,

- Günlük enerjinin % 30-36 sını ,

- Demirin % 12- 48 sini ,

- Proteinin % 39-42 sini,

- Kalsiyumun % 9-57 sini,

- B1 vitamininin % 27- 63 ünü,

- B2 vitamininin % 12-30 unu,

- Niasinin % 15-27 sini karşılamaktadır.

İçeresindeki tahıllar (özellikle B1 vitamini ) sinir ve sindirim sisteminin bozukluğunu

önleyici B grubu vitaminleri bakımından zengindir. Özellikle tam buğday ekmeği tüketmenin

önemi günümüzde devamlı vurgulanmaktadır.

12

EKMEK İSRAFI İLE İLGİLİ YAPILAN ARAŞTIRMALAR

Dünya nüfusunun % 12,5 ini oluşturan 870 milyon insan yetersiz beslenmektedir. Oysa israfın

dörtte bir oranında azaltılmasıyla, yetersiz beslenen 870 milyon insanın ıda ihtiyacı

karşılanabilmektedir. Gelişmiş ülkelerde çöpe atılan gıdaların % 40 ı, aslında yenebilecek

durumdadır. Gelişmekte olan ülkelerde ise yılda 150 milyon ton buğday heba olmaktadır. Bu

oran, tüm fakir ülkelerdeki açlığı ortadan kaldırabilecek buğday miktarının altı katını

oluşturmaktadır. Ülkemizde üretilen ekmeğin % 5,9 u israf edilmektedir. Günde 6 milyon

ekmeğin 3 milyonu fırınlarda, 2.3 milyonu evlerde, 0.6 milyonu yemekhane, lokanta ve

otellerde israf edilmektedir. Ekonomik kaybımız 1,546 milyar TL dir. Yükselmekte olan

ülkemiz için bu rakam ciddi bir kayıptır. Bu 1,5 milyar kayıp ile

- Ülkenin 23 günlük ekmek ihtiyacı karşılanabilir,

- 300 öğrenci kapasiteli 250 yurt,

- 16 derslikli 500 okul veya 100 yataklı 80 hastahane yapılabilmektedir. i

İsrafın kötü niyetten ziyade ihmal ve bilgisizlikten kaynaklanmaktadır. İsrafın ana nedeni

ihtiyaçtan fazla alınması, fırınlarda ihtiyaçtan fazlasının üretilmesi, uygun olmayan şartlarda

muhafaza edilmesi. Bayat ekmeğin değerlendirilmesi konusunda yeterince olunmaması,

yemekhanelerdeki ekmeklerin üstü açık ve ambalajsız olarak sunulması gösterilmiştir.

Kampanyamızın hedef kitlesi bilinçli tüketim alışkanlığı kazandırmak adına çocuklar ve

toplumdaki rolleri dikkate alındığında kadınlardır.

1 Veriler Toprak Mahsulleri Ofisi 2013 araştırma sonuçlarından alınmıştır.

13

EKMEK İSRAFINI ÖNLEMEK İÇİN EVDE NELER YAPILMALIDIR

- İhtiyaçtan fazla alınmamalıdır,

- Dilimlenerek tüketilmesi tavsiye edilir,

- Bayatlamış ekmekler ısıtılarak tüketime uygun hale getirilebilir,

- Bayatlamış ekmekler galeta unu veya kıtır ekmek olarak tüketilebilir.

BU KAMPANYA İLE HEDEFLENEN

- Toplumsal duyarlılık oluşturulması,

- Üretim ve tüketim aşamasında israfın önlenmesi,

- Ekmeğin ihtiyaç duyulduğu kadar alınması ve doğru bir şekilde muhafazasının

sağlanması,

- Tüketicinin bayat ekmeği değerlendirmesi konusunda bilgilendirilmesi,

- Hayvan beslenmesi konusunda kullanılan ekmeğin de israf olduğuna dikkat çekilmesi,

- Tam buğday ekmeğinin tüketiminin teşvik edilmesi,

- Özde ekmeğe, genelde tüm israfa vurgu yapılması,

- Ülke ekonomisinde katkı sağlanması hedeflenmektedir.

KAMPANYA ÇALIŞMALARINDA KULLANILACAK ARAÇLAR

OKUL İNTERNET SAYFASI

Kampanya ile ilgili Ayhan Şahenk Ortaokulu resmi web sayfasında bilgi ve haberler,

yemek tarifleri, afiş ve yapılan etkinliklere yer verilecektir.

MEDYA

Kampanyanın geniş kitleye ulaştırılması için medyadan etkin bir şekilde

faydalanılmaya çalışılacaktır.

MATERYALLER

Bayat ekmeklerin değerlendirilmesini sağlamak amacı ile bayat ekmek kullanılarak

yapılacak tariflerin yer aldığı küçük broşürler basılacak ve öğrenciler ile okul dış kapı

girişinde dağıtılacaktır.

Kampanya afişleri hazırlanacak ve muhtelif yerlere asılacaktır. (Ayrıca bununla

ilgili Toprak Mahsulleri Ofisi ile iletişime geçilmiştir.)

Kampanyaya ilişkin genel bilgilerin yer aldığı broşürler hazırlanacaktır.

Kampanya önlük ve ekmek torbaları hazırlanacaktır.

Yılsonu etkinliği içerisinde okulda bayat ekmekli tariflerden veliler arasında bir

yemek yarışması düzenlenmesi planlanmıştır.

Kampanya maskotu olarak “karınca” figürü seçilmiştir bununla ilgili olarak bir

maskot hazırlanıp okulda konuya dikkat çekmesi hedeflenmektedir.

http://tr.aliexpress.com/item/Good-Quality-Adult-Brown-Ant-Mascot-Costume-Cartoon-Character-Ant-Costume-Party-Carnival-Costumes-Fancy-Dress/1592297163.html?spm=2114.49010408.3.1.KliCck

14

GERÇEKLEŞTİRİLMESİ PLANLANAN ETKİNLİKLER

Ekmek israfının nedenleri ve önlenmesi için alınacak tedbirleri anlatan okul

öğrencilerine yönelik sunum çalışması,

Bayat ekmeklerle yapılmış tariflerin yer aldığı veliler arası yemek yarışması,

Resim ve kompozisyon yarışması,

Resim sergisi,

15

2015 2016 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI AYHAN ŞAHENK ORTAOKULU

“EKMEK İSRAFINI ÖNLEME” KONULU TOPLUM HİZMETİ ÇALIŞMASI

YILLIK ÇALIŞMA PLANI

AY

TA

RİH

SÜRE

KATILACAKLAR

TOPLUM HİZMETİ

DÜŞÜNCELER

EK

İM

19

-23

EK

İM

20

15

7 ve 8 . Sınıflar 30’

OKUL ÖĞRENCİLERİ

Ekmek israfının

nedenleri ve önlenmesi

için alınacak tedbirleri

anlatan okul

öğrencilerine yönelik

sunum çalışması,

Kampanya afişleri

hazırlanarak muhtelif

yerlere asılması

KA

SIM

16

-20

KA

SIM

20

15



Ekmek israfının



anlatan okul



AR

ALIK

21

-25

A

RA

LIK

20

15



Ekmek israfının



anlatan okul



OC

AK

11

-15

OC

AK

20

16



Ekmek israfının



anlatan okul



16

ŞU

BA

T

22

-26

Ş

UB

AT

20

16



Resim ve komposizyon

yarışması,

MA

RT

21

-25

M

AR

T

20

16



Resim ve komposizyon

yarışması,

Bayat ekmekle yapılan

yemek tariflerinin

olduğu broşürlerin

hazırlanması

NİS

AN

18

-22

NİS

AN

20

16



Kampanya broşürlerinin dağıtılması

MA

YIS

9-1

3

MA

YIS

20

16



Kampanya broşürlerinin dağıtılması

Kampanya önlük ve

ekmek torbaları

hazırlanacaktır

HA

ZİR

AN

6-1

0 H

AZ

İRA

N

20

16



Resim sergisi,

Bayat ekmeklerle

yapılmış tariflerin yer

aldığı veliler arası

yemek yarışması,

7 ve 8. SINIFLAR TOPLAM 10 SAAT TOPLUM HİZMETİNDE BULUNACAKLARDIR.

Bu hizmetler çevreyi ve ilgili kişileri rahatsız etmeyecek şekilde verilecektir. Planda belirtilmeyip de olabilecek toplum hizmeti görüldüğünde görev yerine

getirilecektir. Plandaki herhangi bir hafta çeşitli nedenlerle yapılamazsa bir başka hafta yapılacaktır.

Bunlar planın düşünceler kısmına not düşülecektir.

Gamze YÜCEL Ali Erdem ARPAÇAY Danışman Öğretmen Okul Müdürü

KAMPANYADA KULLANILCAK AFİŞLER

25

KAMPANYADA YER ALACAK ÖĞRENCİ LİSTESİ S

IRA

NO

SIN

IFI

OK

UL

NO

ADI SOYADI

1 8/F 1180 SEMA SULTAN BAŞARAN

2 8/B 1285 BERİL ŞAHİN

3 8/B 739 EREN IŞKLAR

4 8/B 323 ERDEM CİN

5 8/B 197 EMİRCAN ÇELİK

6 8/B 843 KÜBRA TUNÇ

7 8/B 690 ERCAN BÜLDÜRÜÇ

8 8/B 98 ALEYNA AKGÜN

9 8/B 937 FEYZANUR AÇIKDENİZ

10 8/B 1457 BÜŞRA ÖZDEMİR

11 8/B 1360 YUNUS KARAŞEN

12 8/B 158 ADEM AYDIN

13 8/B 186 BERKAN KODAŞ

14 8/B 654 ELİF AKMAN

15 8/İ 509 CEREN HÜNER

16 8/İ 916 DİLARA DÜZGÜN

17 8/B 739 EREN IŞIKLAR

18 8/B 323 ERDEM CİN

19 8/İ 750 MEHMET BERKE EŞSİZ

20 8/E 159 ARZU MİMARLAR

GAMZE YÜCEL ALİ ERDEM ARPAÇAY

KOORDİNATÖR ÖĞRETMEN OKUL MÜDÜRÜ

26

VELİ İZİN BELGESİ

Velisi bulunduğum.......... Sınıfı………… nolu öğrencinin planlanan ve aşağıda

belirtilen toplum hizmeti çalışmasına katılmasında herhangi bir sakınca görmediğimi

bildiririm.

İmza

Adres: Veli Adı Soyadı

………………

Telefon:

“EKMEK İSRAFI” KONULU TOPLUM HİZMETİ

Ekmek israfı konusunda toplumun bilinçlendirilmesi.

Açıklama: Bu toplum hizmetine katılan öğrencilerimizin amacı Ayhan Şahenk Ortaokulu

öğrencileri olarak okul çevresindeki vatandaşları ve esnafı ekmek israfı konusunda

bilgilendirmektir. Bunun için öğrencilerimiz gönüllülük esasına göre yapılan etkinliklere

katılacak hizmete destek vereceklerdir. Etkinlik tamamlandığında göstermiş oldukları

gayretten dolayı okul müdürlüğünce belge verilecektir. Çalışmamıza vereceğiniz destek için

şimdiden teşekkür ederiz.

Gamze YÜCEL

Koordinatör Öğretmen

27

KAYNAKÇA:

ekmekisrafetme.com (Toprak Mahsulleri Ofisi nin hazırladığı kampanya sayfası )

beslenme.gov.tr

türkiyeekmeksanayiişverenlersendikası. org.tr

“ekmek İsrafini Önleme“ konulu toplum hİzmetİ...

Documents