R2R Volume 3Issue 1 2 0 1 5

R2R…เรยนรสการเปลยนแปลง

คณอำ�นวย�R2R�มหาเทพปนคนใหเปนเทพปนคนใหเปนเทพ

UnseenNanNan

in

อ�านวยร�าลก�ปรากฏการณ�เตมใจ เตมไฟ เตมฝนสำ�หรบคณอำ�นวยขนเทพจ�กทวประเทศ

สราง (แผน) งาน...สาน (พลง) ใจ...ณ เมองนาน นะส...อะฮ อะฮ

กวาจะมาเปน�R2R

ชมรมพยาบาลชมชนแหงประเทศไทย

R R2

R2R Volume 3Issue 1 2 0 1 5

“3P”�คยเวรดหลกพฒนางานสความเปนมออาชพ

กวาจะมาเปน�R2R

ชมรมพยาบาลชมชนแหงประเทศไทย

R2R…เรยนรสการเปลยนแปลง

Unseen�inNan

R2R สราง+สานใจจากไมร...ส Young Bloodรนใหมอย�งเตมตว

R2R ฉบบชาวบานเรมดวยจตใจทงดงามเพอเปลยนชมชน

2

สวสดครบ R2R Newsletter ฉบบท 10 น ขอตอนรบทกทานเขาสงาน R2R Forum ประจ�าป 2558 ส�าหรบ Theme ในงานปนเปนเรอง R2R สรางสรรคสการเปลยนแปลง : R2R to Transformation ดงนน Newsletter ฉบบน

จงถอโอกาสมาบอกเลาใหผอานไดทราบวา เครองมอ R2R จะเขามามบทบาทในการสรางความเปลยนแปลงหรอ Transformation ใหแกผทไดสมผสอยางไร เรมตนกบคอลมนพเศษท ศ. ดร. นพ.ประสทธ วฒนาภา คณบดคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล ไดใหเกยรตมาถายทอดแนวคดเรอง Transformative Learning กบการใชเครองมอ R2R นอกจากนทานยงไดแนะเคลดวชาการเปลยนตวเองใหยงยนดวย Transformative Learning อกดวยครบ

ส�าหรบคอลมนอนๆ กนาสนใจไมแพกนเพราะเราไดคดเลอกตวอยางจากชาว R2R ทสามารถ Transformation ทงในระดบทงบคคล องคกรและสงคม มาใหทานไดเรยนร เรมตนทระดบบคคล หากเราสงเกตจะพบวา คนหนางานสวนใหญทเขามาท�า R2R เรมตนจากเปดใจเรยนรเพอหวงพฒนาตนเองและคณภาพงาน แตเสนหของการท�า R2R ทท�างานวจยเพอแกปญหาในงานประจ�า ท�าใหผวจยเหลานนไดพบความสขทแทจรงวา ไดท�าเพอผอนมากกวาตนเอง จงเกดความปตและตองการท�าตอไปเรอยๆ ซงคณวชรกร ภมาลย คณอ�านวย Young Blood จาก

โรงพยาบาลทาวงผา จะมาเลาใหฟงวา R2R “เปลยนใจ” เธอจากคนทตองการเขามาท�างานในเมองกรงสการเปนนกกายภาพบ�าบดเพอคนในชมชนทาวงผาไดอยางไร ตอดวย นพ.ดเรก สดแดน ผอ�านวยการ โรงพยาบาลทาวงผา ทจะมาเปดเผยเคลดลบในการ “เปลยนคน เปลยนองคกร” ใหกาวเขาสการเปนองคกรแหงการเรยนรแบบหมดเปลอก ซงทานมวธการชกชวนและแทรกซมใหคนในองคกรเขามาท�า R2R อยางแนบเนยน รบรองวาจะเปนประโยชนตอผทก�าลงมองหาแนวทางในการขบเคลอนองคกรครบ นอกจากน ยงมตวอยางการท�า R2R แบบฉบบ ชาวบาน ทคนตวเลกๆ รวมมอรวมใจกนท�าเพอ “เปลยนสงคม” ผมเชอวาหากทานไดอานแลวจะเหนถงความงามและความคณคาในการท�า R2R ของชาวถมตอง อ.ทาวงผา จ.นาน และทส�าคญทานอาจจะไดรบพลงใจและแนวคดดดในการท�างานรวมกบชมชนอกดวยครบ

นอกจากน ยงมคอลมนอนๆ ทนาสนใจทเราเตรยมไวส�าหรบทานครบ รบรองไดวาคมคาและเปนประโยชนกบทานและองคกรของทานอยางแนนอนครบ กอนจะจากกนไปในฉบบน หากสมาชกทานใดมขอคดเหนหรอขอเสนอแนะเพมเตมเกยวกบหนงสอ R2R Newsletter สามารถแนะน�ามาไดหรอหากทานสนใจรวมแลกเปลยนประสบการณการท�างาน R2R ในบรบทของทาน ตอบค�าถามชงรางวล สงผลงานเขาประกวด หรอตองการรวมเปนนกเขยนใน R2R Newsletter ตดตอมาพดคยกนไดนะครบท r2r.thai@gmail.com หรอ http://www.r2rthailand.org หรอ Facebook “R2R Thailand Fanclub” ครบ

รศ. นพ.เชดชย นพมณ จ�ำรสเลศ

ทปรกษำ: ศ. นพ.วจารณ พานช นพ.สมศกด ชณหรศม ศ.คลนก นพ.อดม คชนทร ศ. ดร. พญ.รวงผง สทเธนทร

ศ. พญ.ดวงมณ เลาหประสทธพร ศ. นพ.สมบรณ เทยนทอง รศ. นพ.สมพนธ ทศนยม นพ.วศษฎ สงวนวงศวาน พญ.พชร ยมรตนบวร

ผศ. (พเศษ) นพ.ไพโรจน บญลกษณศร นพ.ทนง ประสานพานช นพ.สรชย โชคครรชตไชย นพ.สรนทร สมนาพนธ นพ.สนย จนทรฉาย

บรรณำธกำร: รศ. นพ.เชดชย นพมณจ�ารสเลศ กองบรรณำธกำร: อ. นพ.อครนทร นมมานนตย สรนยา งามทพยวฒนา รววรรณ กตพลวงษวนช

ประสำนงำน: วนดา ศรสงวาลย อรสา โพธชยสาร สถำนทตดตอ: โครงการสนบสนนการพฒนางานประจ�าสงานวจยระดบประเทศ

อาคารเฉลมพระเกยรต ๘๐ พรรษา ๕ ธนวาคม ๒๕๕๐ ชน 2 ถนนพรานนก แขวงศรราช เขตบางกอกนอย กรงเทพฯ 10700

โทรศพท 0-2419-2661, 08-0459-8170 แฟกซ 0-2418-3296 e-mail: r2r.thai@gmail.com website: www.r2rthailand.org

พมพท: บรษท ยเนยน ครเอชน จ�ากด โทร. 0-2866-3002, 0-2848-9704-5

2

บรรณาธการขอเลา

(Editor’s Garden)

Content

19-20สราง (แผน) งาน...

สาน (พลง) ใจณ เมองนาน นะส...อะฮ อะฮ

21ปนคนใหเปนเทพคณอ�านวย R2R

มหาเทพ

23-24กวาจะมาเปน R2R

ชมรมพยาบาลชมชนแหงประเทศไทย

22อ�านวยร�าลก ปรากฏการณ

เตมใจ เตมไฟ เตมฝนส�าหรบคณอ�านวยขนเทพ

จากทวประเทศ

17-18Unseen in Nan

3-6R2R…เรยนร

สการเปลยนแปลง

11-13R2R สราง+สานใจ

จากไมร...ส Young Bloodรนใหมอยางเตมตว

7-10“3P” คยเวรดหลก

พฒนางานสความเปนมออาชพ

14-16R2R ฉบบชาวบาน

เรมดวยจตใจทงดงามเพอเปลยนชมชน

3

R2R…เรยนรสการเปลยนแปลง

หากเอยถง “R2R” หลายทานอาจมประสบการณไดสมผสทงทางตรงและทางออม เชน การเรยนรในการแกปญหาหนางานผานการท�างานวจย หรอบางทานอาจเปนคณอ�านวยคอยชวยเหลอนกวจยใหท�างานวจยไดส�าเรจ แตถากลาวถง “Transformative learning” อาจมคนขมวดควแกมสงสย วาค�าๆ นหมายถงอะไร และมความส�าคญอยางไร

ในงานประชมแลกเปลยนเรยนรจากงานประจ�า

สงานวจย (R2R) ครงท 7 “เสรมพลง สรางคณภาพ

สสขภาวะ” (R2R Forum 2557) ทผานมา ศ. ดร. นพ.ประสทธ

วฒนาภา คณบดคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล

ใหเกยรตเปนวทยากรในหวขอ R2R and transformative

learning เพอบอกเลาความสมพนธทงดานศาสตรและ

ศลประหวาง R2R และ Transformative learning ดวย

บรรยากาศสบายๆ ผอนคลายและเปนกนเอง ใหกบผเขา

รวมการประชมจากทวประเทศ

ส�าหรบใครทพลาดการประชมในวนนน ไมตองเสยใจคะ

ทมงานไดรวบรวมทงบรรยากาศและสาระความรมาเลา

สกนฟงในคอลมนพเศษแลว

ศ. ดร. นพ.ประสทธ วฒนาภา คณบดคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล

Transformative learning คนจรง R2R ควรรอาจารยประสทธทกทาย

ผเขารวมประชมอยางอารมณด

กอนจะเกรนน�าวา Transformative

learning นนจะวาไปกไมใชเรองใหม

เพยงแตทผานมายงไมมใครขยายประเดน

ดงกลาว ครงนอาจารยประสทธจงเลาเทาความ

ถงทมาทไปของค�าๆ นอยางเขาใจงายตามสไตลวา

“Transformative learning นนเกดขนมานานแลว แตเรา

ไมไดหยบยกมาพดคยอยางเปนกจจะลกษณะ แตมาสบโอกาส

เมอ 7 ปทแลว ตอนนนผมเปนรองอธการบดทมหาวทยาลย

มหดล มความตงใจวาอยากจะน�าเครองมอการศกษา

บางอยางทมประสทธภาพสงมากระตนใหเกดการเรยนรทวทง

มหาวทยาลย เลยไปศกษาเรอง Transformative education

หรอ Transformative learning และเปนจงหวะทยอนกลบมา

มอง R2R กพบวาตงแตป 2547 ทเกดเครองมอ R2R ครงแรก

ทคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล ไดเกดปรากฏการณ

หลายอยางทเปน Transformative learning ใหกบบคลากร

และองคกรโดยทเราไมรตว”

“Transformative learning จดเปน Adult education

เพราะไมสามารถน�าไปใชในเดกเลกทยงไมเขาใจเรองเหตและ

ผลได เปนกระบวนการเรยนรทมการเปลยนกรอบของการอางอง

หรอ Frames of reference อธบายอกแบบคอ เปนการคอยๆ

ปรบมมมองเรองใดเรองหนง ซงเมอเราปรบมมมองบอยครงขน

เราจะคอยๆ เหนภาพเปลยนไปจากมมทเราเคยเหนอยเดม

และกระบวนการปรบมมมองนนตองเรมตนจากการท

เราตองพจารณาตวเองกอน”

3

4

“การใชการเรยนรน�าไปสการเปลยนแปลง หรอปฏวต

ตวคน ตองเรมตนโดยคนคนนนตองเขาใจตวเองอยางลกซง

ทงกระบวนการคด ความเชอ ทนททเขาใจตวเองไดลกซง

มการใชเหตและผล และปรบกระบวนการคดหรอกระบวนการ

ความเชอนน สดทายจะเกดการ Transformation และน�าไป

สการเปลยนพฤตกรรมไดในทสด Transformative learning

จงเปนการขยายจตส�านกโดยผานกระบวนการเปลยนมมมอง

ของเรองราวตางๆ รวมกน”

“เหตท Transformative learning เปนสงทเดกๆ ท�า

ไมได แตเปน Adult education เพราะมนไมใชแคเปลยน

มมมองอยางเดยว แตตองอาศยทกษะการคดวเคราะหอยาง

เปนระบบ ขณะเดยวกนตองรจกสงทเราเรยกวาความคด

เชงวภาค คอการโยงใยขอมลและเหตผลตางๆ มารอยเรยง

หาความสมพนธของเหตผลตางๆจนกระทงเกดกระบวนการ

คดแนวใหมตงแตตนจนถงปลายทาง ไดเสนทางใหม

เครองมอนท�าใหคนคนหนงเปลยนมมมองใหม จากการทเขา

เขาใจเหตผลตางๆ ดวยตวของเขาเอง เขาเปลยนแนวคด

และสดทายเขาจะเปลยนพฤตกรรม ทงหมดนเปนกระบวน

การทท�าใหคนคนหนงสามารถสรางสรรคความคดใหมๆ

ดวยตนเอง ไมไดถกชน�าทางความคดความรสก”

แคเปลยนแนวคด ชวตกเปลยนอาจารยประสทธยงขยายใหเหนภาพชดเจนขนไปอกวา พฤตกรรมในปจจบนของเราเปนผลพวง

จากเรองทเคยเรยนรมาในอดต เพราะฉะนนการปรบเปลยนมมมองจงส�าคญตอการท�างานและการ

ด�าเนนชวตมาก

“สมมตวาถาเราเชออะไรสกอยางอยางลกซงกบพฤตกรรมในอดต เรามกจะมมมมองกบเรองนน

แบบฝงใจ เชน มใครไหมทเราไมชอบหนามานานแลว คนคนนนเคยโกหกเราครงหนงแตหลงจากนนไม

เคยโกหกเลย ทงทเหตการณนนผานมาเปนสบปแลว แตในมมมองของเรา พอเขาอาปากเรากคดวาเขา

จะโกหกอกแลว เพราะฉะนนมมมองเรองใดเรองหนงของเรามกจะผกกบประสบการณในอดต ท�าใหเรา

มกมแนวโนมทจะมองเรองตางๆ ในมมเดมๆ เชน ชอบคนน ศรทธาคนน เปนแฟนคลบคนน พดอะไร

มาฉนกเชอ ขณะอกคนหนงพดคลายกน ขนาดอมพระมาพดกยงไมเชอ”

“การเปลยนมมมองใหหลากหลายมากขน จะท�าใหการ

คดการตดสนใจของเราเปลยนได ผมขอเลาตวอยางใหฟง

ครงหนงลกผมสองคนทะเลาะกน ผมเลยท�า Transformation

กบลกสองคน มเวลาสบนาทใหทงคเขยนวาอกฝายมอะไร

ไมดบาง เชอไหมครบ เรมตนฮดฮดๆ เขยน เขยนไปสกครงนาท

ชกเรมเขยนไมออก ผานไปสกหนงนาทลกชายกพดวา ไมม

อะไรเขยนแลว ผมบอกรอได ใหเขาคดไปเรอยๆ พอครบ

สบนาทกเปลยนกระดาษใหมใหเขยนวาอกฝายมอะไรดบาง

เขยนไปเรอยๆ สกนาทครงกหนมามองหนากนแลวหวเราะ

คกๆ เบดเสรจเขยนไปประมาณสามนาท พอเสรจแลวก

สะทอนใหฟง วาเหนไหมนองชายมเรองไมดแคน มเรองทด

ตงเทาน สวนพสาวกท�าเหมอนกน นคอการเปลยนมมมองแต

ตองใหเขาเขยนเอง เรยนรเอง นเปนเรองเลกๆ นอยๆ เปน

Transformation แบบงายๆ ทส�าคญคอตองเปนสงทเจาตว

ยอมรบ เพราะทนททเขายอมรบพฤตกรรมจะเปลยน ตวอยางน

สะทอนใหเหนวาเปนการเปลยนมมมองเรองตางๆ โดยการ

มองอดต วเคราะหตนเอง ซงสงผลตอการเปลยนแนวคด

น�าไปสการเปลยนทศนคตและเปลยนพฤตกรรมในทายทสด”

4

5

เปลยนตวเองอยางยงยนดวย Transformative learningอาจารยประสทธกลาวตอวาแนวคดหลกของ Transformative

learning คอท�าอยางไรใหคนๆ หนงเกดการเปลยนแปลงมมมองในเรอง

เดมๆ “กระบวนการหลกของ Transformative learning เปนการสงเกต

เหตการณทเราเหนและด�าเนนการอย ซงแตละครงเหตการณเหลานน

ใหผลไมหมอนกน Transformative learning คอการศกษาวาอะไร

ท�าใหเหตการณเดยวกนสงผลไมเหมอนกน หมนตงค�าถาม หาเหตผล

หาขอมลมาคยกน แตอยาลมวาโดยหลกจตวทยาแลวตอใหเราไปหา

ขอมลอนๆ มา สดทายเรากยงยดตดกบมมมองตวเราเอง แตเมอไรกตาม

ทเราไปคยกบหลายๆ คน เราจะเรมเหนมมมองอนเพมมากขน ทส�าคญ

อกอยางของการท�า Transformative learning คอตองเชอมโยงเหตและ

ผลตางๆ เขาหากน พรอมกบอธบายเหตการณตางๆ ทเกดขนใหได”

“มอกตวอยางของการหาเหตผลเพออธบายเหตการณทเกดขน

ในสงคม คอเมอเกอบยสบปมาแลวในประเทศอนเดยเกดทพภกขภย

เดอดรอนจากการขาดโภชนาการทด คนอนเดยสวนใหญยากจน แหลง

โปรตนกมกไดจากแหลงน�าธรรมชาต จๆ สตวน�ากตายกนเปนเบอ รฐบาล

ใหนกวจยไปหาสาเหต จงน�าน�านนมาตรวจพบวามยาฆาแมลงในปรมาณ

มาก แลวนกวจยกลมนกศกษาตอมาอก พบวาทยาฆาแมลงเพมขนเพราะ

แมลงตางๆ เขามาในเรอกสวนไรนาเยอะมาก ชาวนาชาวสวนกตองก�าจดมน

กเรมอธบายความสมพนธไดมากขนแลววา สตวน�าตายเพราะยาฆาแมลง

ยาฆาแมลงเยอะเพราะชาวนาชาวสวนใชยามากขน ทมนกวจยจงคดตอ

ไปอกวาท�าไมแมลงถงไดเยอะขน”

“เขาใชเวลาศกษาเกอบหนงปเตมๆ เพอตอบโจทยน ในทสดกได

ค�าตอบวาเพราะกบหายไปจากไรนา สมดลทางธรรมชาตจงเสยไป แมลง

กเยอะขน เกดค�าถามยอนกลบวา ท�าไมกบจงหายไป เขากวเคราะหกน

วาตนเหตของการทกบหายไปไมไดอยในทวปเอเชยแตอยในทวปยโรป

เพราะคนฝรงเศสชอบกนกบ และในฝรงเศสกบมราคาแพงมาก นกธรกจ

อนเดยเหนเปนโอกาส แตการเลยงกบกมคาใชจายสง ประกอบกบกบใน

อนเดยมเยอะมาก จงใชวธการไลจบกบตามธรรมชาตแลวสงขายฝรงเศส

แตไมเคยนกวากบทหายไปจากไรนาจะท�าใหแมลงมจ�านวนเพมขน

สงผลกระทบใหชาวนาแกปญหาโดยการใชยาฆาแมลง และยากไหลลงส

แหลงน�า ปลาทงหลายกตายไป กลายเปนปญหาสขภาพอนยงใหญของ

อนเดย จะเหนวาปญหาเกดทอนเดย แตตนเหตมาจากฝรงเศส การเชอมโยง

รอยเรยงขอมลและเหตผลตางๆ เขาดวยกน ท�าใหแกปญหาไดตรงจด

มากขน สะทอนใหเหนไดชดเจนวาเวลาท�า Transformative learning

นอกจากจะมขอมลแลว ตองสามารถเชอมโยง รอยเรยงปญหา เหตผล

ตางๆ เขาหากนดวย คอ การคดเชงวภาคหรอการโยงใยขอมลนนเอง

ขณะเดยวกนกน�าเหตผลของคนรอบขางมาประกอบการตดสนใจ กอนท

จะสรปและเรมสรางแนวคดใหม ความเชอใหม ทจะสงผลตอการเปลยน

พฤตกรรมในตวเรา”

“วกมาทเนองานของเรา ท�าไมโรงพยาบาลสวนใหญ

ไมอนญาตใหญาตอย เฝาผ ปวยในไอซย ในขณะท

โรงพยาบาลอนในอกซกโลกอนญาตใหญาตเขาไปนอน

เฝาผปวยในไอซยได เหตผลอะไรเราจงไมใหญาตนอนเฝา

เพราะกลวเรองการตดเชอ? ไมสะดวกในการปฏบตงาน?

หรอเจาหนาทกลวถกจบผด เพราะในหองไอซยมกเกด

ขอผดพลาดบอย ในขณะเดยวกนเมอมองในมมของ

ผปวยและญาต นคอชวงเวลาทเขาตองการกนและกน

มากทสด ญาตอยากอยกบผปวยแมวาผปวยจะตายแต

กอยากอยดวยกนจนวนาทสดทาย ถาผปวยรวาตวเอง

อาการหนก แนนอนวาเขาคงไมไดอยากเจอหนาแพทย

พยาบาล แตเขาอยากเหนหนาญาต คนทรก เขาอาจจะ

อยากถายทอดความคดความรสกบางอยางกอนจะจาก

โลกนไป แตเราปดโอกาสนนทงหมด นเปนตวอยางทผม

อยากชวนคยเรองของ Transformation เปลยนมมมอง

นดเดยว ทศนคตของเราจะเปลยนไป”

6 ฐานส�าคญสการพฒนาทยงยนของ R2RTransformative learning นนแทรกซมอยใน

กระบวนการเรยนรแบบ R2R อยางเปนธรรมชาตแรกเรม

นนเราปฏเสธไมไดวาความมงมน คอพนฐานส�าคญในการ

ท�าวจยของคนหนางานทท�างาน R2R แตในขณะเดยวกน

ปจจยส�าคญมากอกประการหนงคอ การเรยนรทจะท�างาน

รวมกนเปนทม และการท�างานอยางมแบบแผนเปนขน

ตอน ทงหมดหลอมรวมเปน “6 ฐำนควำมคดหลกของ

กำรท�ำ R2R” ซงจะสมพนธกบ Transformative learning

อยางไรนน อาจารยประสทธขยายความในสวนนวา

6

“R2R เนนการสรางฐานความคดทเชอมโยงกน

6 ฐาน เพอเปนฐานรากในการท�า R2R เรมจากฐานแรก

คอ การให การท�าเพอผอน ฐานท 2 คอ เคารพรก

และใหเกยรตผรบบรการ ฐานท 3 คอ รวมคด รวมคย รวมท�า

ฐานท 4 คอ การหาองคความรจากการคนควา การวจย ฐาน

ท 5 คอ การประยกตใชองคความร น�าเขาสฐานท 6 คอ การ

รวมแลกเปลยนประสบการณและความคดเหน เพอทบทวน

ประสบการณ เหตและผล” ทงหมดเพอการใหบรการทดขน

และมคณภาพมากขน

“R2R เรมจากการเปลยนมมมอง อาศยกระบวนการคย

ซกถาม ชวนคด ชวนหาค�าตอบ เชน หากใครสกคนอยากท�า

R2R แลวเดนเขามาหาคณอ�านวย บอกวาอยากใหบรการทด

ขนแกผรบบรการ คณอ�านวยอาจจะชวนคดวาผรบบรการไม

ไดรบบรการทดในเรองไหนบาง สงนจะกระตนใหเขากลบไป

มองหาโจทยปญหาและทบทวนกระบวนการท�างานของตนเอง

ดงนน กระบวนการหลอหลอมสรางคน R2R เพอน�าไปสการ

ยกระดบคณภาพทดขนจงตองอาศยการพดคย ไมเชนนนกจะ

แลกเปลยนความคดเหนและเปลยนมมมองไมได”

“R2R เนนทผรบบรการ มองผอนเปนตวตง คนอนคด

อะไร อยากไดอะไร เราจะยอนกลบมามองวาเราจะท�าใหเขา

ไดอยางไร หรอแมกระทงการมองไปยงผรวมงานวาคดอยางไร

และเราจะท�างานกบเขาไดอยางไร ทงหมดนจะเปนค�าถามท

เกดขนตลอดเวลาในกระบวนการท�า R2R และกระบวนการ

เหลานคอ กระบวนการท�า Reflaction ทเปนหนงในเครองมอ

ทส�าคญทสดในการท�า Transformation”

“R2R กบ Transformation นนเชอมโยงกนตลอด

แมกระทงหนวยงาน R2R ทเรมตนจากศรราชเมอป 2547

จนตอนนครอบคลมกวา 60

จงหวดทวประเทศไทยแลว

ถาใครจะมาปรกษาก

ไมจ�าเปนตองมาท

โรงพยาบาลศรราช

สามารถท�าผาน

IT ไดเลย เปน Transformation ในรปแบบหนงโดยการอาศย

เทคโนโลยเขามาชวย ทกวนนจะเหนวาทกอยางท�า R2R ไดหมด

แมกระทงคนขบรถ งานเคลอนยาย อยางคนขบรถของผม

ทขบมาเจดปผมกก�าลง Transform เขาเชนกน กอนจะไปไหน

ผมจะใหขอมลลวงหนา 1 วน บอกจดหมายปลายทาง และเวลา

ทตองการไปถง เขาจะตองบอกผมไดวาตองออกจากศรราช

กโมง และถาผมท�าตามนน 98% ไมเคยสาย เปนการสอนให

เขาศกษาเสนทาง และเรยนรวาการตดของรถในแตละวนไม

เหมอนกน ซงผมจะบอกเขาวาตองประเมนและอยาใหผมไปสาย

นคออกรปแบบหนงของวธการศกษาทท�าไดทกวน บางอยาง

ตองใชระเบยบวธวจย บางอยางเพยงแคศกษาเรยนรเราก

ตอบโจทยไดแลว”

“สงท R2R พสจนมาตลอดตงแตป 2547 จนถงปจจบนคอ

R2R เรมตนจากความคดพฒนางาน แตระหวางทางทพฒนา

งานนน ท�าใหคนทท�าไดพฒนาความรดวย และสดทายเจาตว

สามารถพฒนาตวเอง การพฒนางานไดน�าไปสการพฒนาคน

เกดเปนวงจร R2R ทเรมหมนกลบ คอคนทไดรบพฒนา

จะถกยกระดบจตใจในการให ท�าใหคนเหลานนหมนหาความร

พฒนาความรเพราะอยากใหสงดๆ แกผรบบรการ ทกวนน R2R

เหมอนเชอมโยงทกๆ ปจจย จนหาจดเรมตนและสนสดไมเจอ

แลว R2R กลายเปนวงจรทหมนวนไดดขนไปเรอยๆ”

“คนทเขามาท�า R2R จะเกดการพฒนาสวนลกทสด คอ

จตใจ เกดการ Transformation ตงแตความคด คอคดวาผรบ

บรการเปนอยางไร ไดสงทดทสดหรอยง แลวจงพฒนาทกษะ

การเรยนร ทกษะการแลกเปลยนประสบการณ วถ R2R จะชวย

สอนใหเรามองปญหาเปน ใหสะทอนความคดจนรจกตวเอง

เปดใจกวาง รบฟงความคดเหนคนอน และสดทายความคดท

เปลยนไปจะน�าไปสการเปลยนพฤตกรรมของเรา กระบวนการ

นคอ Transformative learning และถากระบวนการนถกเสรม

ดวยวฒนธรรม R2R หลอหลอมจนเปนตวเรา สดทายคน R2R

กจะกลายเปนคนสนก กระตอรอรน อยากแกปญหา และ

แกปญหาเปน เพราะรระบบ รกระบวนการ ใสใจผรบบรการ

หากเราท�าได คนเหลานกจะมจ�านวนเพมขน”

“คน R2R ยมแยมแจมใส เพราะความสขของ R2R เกด

จากผรบบรการไดสงทดขน เราท�าหนงคนแตผรบบรการไดสง

ทดขนสองรอยคน ความสขมนเขามาทเราสองรอยเทา” เสยง

ปรบมอดงกกกองไปทงหองทนททอาจารยประสทธกลาวจบ

นบเปนอกครงของการสงตอแรงบนดาลใจ และก�าลงใจใหกบ

ชาว R2R ทจะกลบไป Transform มมมอง วธคด และวธท�างาน

เพอการบรการทดทสดดวยรอยยมและความสขของคนหนางาน

7

“3P”�คยเวรดหลกพฒนางานสความเปนมออาชพ

กลายเปนเรองปกตไปแลว เมอใครคนใดคนหนงหรอองคกรใด องคกรหนงเรมกาวขาเขามาในโลกของ R2R ดวยความไมร บางคนกลว บางคนกงวลวาเราจะท�าไดหรอ เราไมไดมความรเรองงานวจยอยางลกซงเพราะงานวจยเปนเรองไกลตว

ทวาเมอไดลองมาสมผสจรงๆ ไดลงมอปฏบต ลองผดลองถกดวยตนเอง กลบเปลยนใจหนมาเทใจหลงรก R2R อยางถอนตวไมขน

ไมเพยงแตไดรบประสบการณดๆ ไดมกลยาณมตรทเขามารวมดวย

ชวยกนในการท�างานเทานน ยงไดแกปญหาหนางานทเปนปญหาคาราคาซง

มาทงชวตการท�างาน ความทกขจากการถกขงในคกทชอวา “งานประจ�า” ได

รบการปดเปาเปนปลดทง หลายคนเมอเรมเปลยนทตวเองแลวมความสข จง

ขยายความสขทตนเองมสคนรอบขาง

นำยแพทยดเรก สดแดน ผอ�านวยการโรงพยาบาลทาวงผา จงหวดนาน

กเชนกน ทานเปนอกหนงคนทเปลยนจากคนแปลกหนามาเปนคนคนเคยของ

R2R จากนายแพทยนกระบาดวทยากาวเขามาสการท�างานวจยแบบเรยบงาย

เมอเกดความสขใจจงไดขยายสบคลากรชาว รพ.ทาวงผา ตอไป แตขนตอน

จะเปนอยางไร ไปตดตามกนเลยคะ

งานวจย R2R กบงานวจยขนหงใชอนไกลนายแพทยดเรก เปนผเชยวชาญดานระบาดวทยา ซงสนใจและสนบสนน

ใหคนหนางานท�างานวจยแบบเขมขน หรอทพดกนในหมนกวจยวา “วจย

ขนหง” ทวาปจจบนนายแพทยดเรกกลบหนมาใหความสนใจและสนบสนนให

คนหนางานท�าวจย R2R อะไรเปนจดเปลยนส�าคญ?

7

มอง R2R ผานสายตาผ

บรหาร

(Butterfly View)

นายแพทยดเรก สดแดน

7

8

“ผมเปนนกวจย เปนแพทยระบาดวทยา และผมมาเรยน

ปรญญาโท ดานสาธารณสข ทมหาวทยาลยมหดล จงไดม

โอกาสไดไปเหนการท�างานวจยอกรปแบบหนง ซงตอนแรก

ผมกยงไมเขาใจวาคออะไร สงสยวามนท�าไมงายจงเลย

นนกคองานวจย R2R โดยมรองศาสตราจารย นพ.สมชาต

โตรกษา เปนผถายทอดความร จากทผมฟงในวนนน

ผมรเลยวา นแหละคองานวจยทใชส�าหรบผมและเปนงาน

ทเหมาะกบคนหนางานบานๆ อกหลายคนทตองการแกไข

ปญหาในงานประจ�า R2R เปนงานวจยไมตองเกบไวบนหง

แถมยงท�าใหเกดการพฒนาหนางานอยางชดเจน ตอนนน

ผมกคดวางานวจย R2R กบงานวจยทวไปไมไดแตกตาง

กนเลย เพยงแตเมอน�างานวจยมาพดในมมมองของ R2R

ท�าใหดเขาถงไดงาย และเราสามารถท�าไดจรงโดยไมตอง

กลววางานวจยจะยงยากเหมอนภาพตดตาทเราเคยม

จงมความคดวาจะน�างานวจยทงสองแบบมาประยกตรวมกน”

Purpose, Process, Performance 3 คยเวรดส�าคญสความเปนมออาชพการจะท�างานสกหนงอยางใหส�าเรจลลวงไปดวยด

นอกจากความมงมนทมเทของทมงานแลว เชอวาหลาย

องคกรคงมเคลดลบหรอเทคนคส�าคญเปนปจจยเสรม

โรงพยาบาลทาวงผากเชนกน

“ส�าหรบเทคนคในการชกชวนใหคนหนางานมาท�างาน

R2R ผมขอยกเครดตให คณจฬารตน สรยาทย คณอ�านวย

R2R ขนเทพ ของโรงพยาบาลเรา โดยใชหลก 3P คอ

Purpose, Process และ Performance

เราคดวาจะท�างานไดเปนระบบขน ซงโรงพยาบาลเรา

ท�างาน HA และ CQI อยแลว เราจงเรมดวยการใหคนเกาๆ

ทท�าไดดอยแลวมาคยกน หนวยงานไหนท�าอะไรไดดบางกเอา

มาคยกน คยแบบสบายๆ ลอมวงทานขาวกลางวนดวยกนคย

กนไป เรองทเราพดคยกนกเปนเรองราวดๆ ทเกดขนจากการ

ท�างานของแตละคน การมาเลาเรองเหลาน มนเปนสงทไมยากนะ

เพราะทกคนตางกอยากจะเลาเรองราวดๆ ของตวเองอยแลว

บรรยากาศในการพดคยกนเตมไปดวยความสข เพราะคน

ท�างานเขาไดเลาในสงทเขาภาคภมใจ เลาในสงดๆ ทเขาท�า

เปนประจ�าอยแลวแตบางครงการท�างานทกวนโดยทไมไดม

โอกาสกลบมาทบทวนตวเองเลย มนกท�าใหเราหลงลมอะไร

หลายอยางไป เมอเราไดมโอกาสกลบมาคดทบทวนวาเราท�า

อะไรอย ผลทเกดขนเปนอยางไรบาง

ดหรอไมดอยางไรทงตอเราและผรบบรการ มนกชวยเตม

เตมมมมองทอาจจะหลนหายไป เมอคณอ�านวยขนเทพไดเหน

ประเดนทนาจะน�ามาพฒนาตอยอดเปนงานวจย R2R ได กช

ใหคนหนางานเหนไปดวยกนและชวนใหเขาน�าประเดนเหลานน

มาท�าเปนโครงรางงานวจยใหชดเจน จากนนชวยกนประคบ

ประคองใหเขาท�าวจยไดส�าเรจ ผลทเกดขนคอ สขทงผใหและ

ผรบบรการสขภาพ เพราะท�างานไดรวดเรวยงขน ผปวยกได

รบบรการทด คนหนางานทท�า R2R เขากแฮปป และอยาก

ท�าดตอไปเรอยๆ”

“นอกจากน โรงพยาบาลทาวงผากมกลม Young Blood

อย เราชกชวนคนทไฟแรงอยากท�านนอยากท�านมาคยกน หา

ทางสนบสนนใหเขาท�า ใหเขาคด ไมปดกน และสงส�าคญท

ท�าให Young Blood เหลานโตไดดวยตนเอง เราตองปอนดวย

การใหเขามอ�านาจในการตดสนใจ ใหเขาคดประดษฐโครงการ

ตางๆ ทคดวาจะเปนประโยชนตอผปวยหรอแมแตกระทงเพอน

รวมงาน เมอเขาคดและท�าได เขากมความภาคภมใจในการ

ท�างาน แตเราตองตงปณธานกบตวเองนะวาเราจะไมขดและ

ตองใหเขาลองท�าดกอน ดไมดอกเรองหนง

เรากชวยประคบประคองกนไป เพราะเราอยหางๆอยาง

หวงๆ เมอเขาไดโชวผลงานเขากภมใจวาท�าออกมาแลวผหลก

ผใหญในองคกรยอมรบ จากนนเรากใหกลมเกาและใหมมา

นงคยกน กเกดความสมพนธทดระหวางพกบนอง ท�าใหทง

องคกรรสกสนกกบการท�างานรวมกน”

9

พฒนาทม มวนย ใจอาทร ปจจบน R2R กบโรงพยาบาลทาวงผาคนเคยกนเหมอน

เพอนสนท แถมโรงพยาบาลแหงนยงกลายเปนองคกรแหงการ

เรยนร นายแพทยดเรกเลาถงวธขยาย R2R ไปทงองคกรวา

“สงทตองท�าอยางแรกคอ วสยทศน ทมบรหารตองก�าหนด

ใหมกจกรรมทสอดคลอง วสยทศนของโรงพยาบาลทาวงผา

คอ ‘เปนโรงพยาบาลคณภาพทนาไววางใจ’ เราม Motto คอ

โรงพยาบาลแหงรอยยม พฒนาทม มวนย ใจอาทร เปนคา

นยมของเรา ซงการพฒนาทม ทมบรหารกวางนโยบายโดย

เนนเรองการพฒนาคน โดยใชเรอง KM และ R2R เชน ถา

อยากพฒนาดานหนาเราจะท�าอยางไรใหคนไขมารบบรการท

ดานหนาไดรวดเรวมากขน เรากจะเชญคนหนางานทเกยวของ

กบการท�างานในสวนนเขามารวมแลกเปลยนประสบการณ

กน โดยใช การจดการความร (Knowledge Management)

ผานเรองเลาจากนนกจะมการถอดบทเรยนเพอน�ามาเปนแนวทาง

ปฏบต อกอยางทส�าคญทเปนเหมอนเขมทศน�าทางใหเราท�างาน

อยางมเปาหมาย คอ วสยทศนของนายแพทยอภชาต รอดสม

ทานเปนอดตผอ�านวยการของโรงพยาบาลทาวงผา ซงทาน

กลาวไววา ‘คนส�าราญ งานส�าเรจ’ ดงนน เราจงสรางองคกร

ของเราใหเปนองคกรแหงความสข คนในองคกรม Happy 8

ซงทกอยางสอดคลองกนทง วสยทศน และคานยมของเรา

ท�าใหเราคอยๆ เรยนรและเตบโตแบบองคกรแหงความสข”

“อนดบตอมาคอ เราตองระดมพล

ท�างานวชาการ ทมบรหารตองมา

พดคยวา วสยทศนของเราคอ

อะไร เพอหาขอสรป ท�าให

เปาหมายชด เพอใหหนทาง

ในการเดนไปถงเปาหมาย

ไมขรขระ เชน โรงพยาบาล

ทาวงผาของเรา ไดขอสรป

วาเรามงเนนทเรองคณภาพการ

บรการ ความปลอดภย การบรการทได

มาตรฐาน การสรางความไววางใจระหวางผปวยกบบคลากร

สาธารณสข การเขาถงจตวญญาณของผปวย การท�างานอยาง

เปนระบบและมความตอเนอง รวมถงเรองเศรษฐกจพอเพยง

เรากเรมพดคยกบคนหนางานทกสวน โดยการเลอกใชเครองมอ

การจดการความร เขามาเปนจดเรมตนในการหาประเดน

ในการพฒนาและน�ามาตอยอดเปน R2R เราจงมผลงาน

วชาการทสอดคลองกบวสยทศน และเราสามารถท�าทกอยาง

ไมวาจะเปนงานวชาการทตอบสนองวสยทศนขององคกร

การท�า KM และ R2R ไปพรอมๆ กนได ท�างานทกอยาง

ใหสอดคลองกน คนหนางานกไมเหนอยเพราะไมตอง

ท�างานซ�าซอนและไดผลส�าเรจครบถวนดงทตงใจไว

“ผมเขารบต�าแหนงผอ�านวยการโรงพยาบาลทาวงผา

เมอป 2552 หนงปตอจากนน เราท�านโยบายวาขอให

โรงพยาบาลทาวงผามผลงาน R2R สงเขาประกวดกอน

จะมากจะนอยไมเปนไร อยากลองสนาม อยากฝกประสบการณ

ใหคนหนางาน เราจงสรางตาราง Timeline ใหชดเจน

พวกเราโชคดทมคณอ�านวยทเกงอยาง คณจฬารตน

สรยาทย ทเปนผจดการ เขามาชวยอ�านวยความสะดวก

ทกอยางสมกบทเรยกวาคณอ�านวย

ท�าใหในทสด เรากมผลงาน R2R สงเขาประกวด

แมจะยงไมไดรางวลกไมเปนไร เพราะอยางนอยเราไดท�า

ตามปณธานคอการไดมผลงานสงเขาประกวดแลว กาว

เขาสปทสองเราจงน�าขอมลของปแรกมาวเคราะห พบวา

ทมเราออนเรองการใชสถต ออนเรองการเขยนรายงาน

ออนเรองการน�าเสนอ เราจงชวยกนเตมเตมในสงทเปนจด

ออนของเรา เตมเตมสงทเราขาดหายไป โดยการเชญผทม

ความรในพนทมาแนะน�าวางานวจยชนนควรใชสถตอยางไร

การออกแบบงานวจยถกตองและรดกมหรอไม รวมถงจะ

เขยนและน�าเสนอผลงานอยางไรใหถกใจกรรมการ ผลของ

การท�างานหนกและทมเท ท�าใหป 2553 - 2557 เราตด

หนงในแปดของผลงาน R2R ดเดน ระดบชาต”

9

10

“ทกวนนเรายงท�างานหนกและทมเทอยางตอเนอง

โดยการจดตารางเวลาการท�างานใหเปนระบบ เรมตนจากการ

พดคยกนเพอหาประเดนในการท�าวจย เขาสการประชมครง

แรกโดยการน�าเสนอขอมลโครงรางงานวจยคราวๆ ประชม

ครงทสองกน�าโครงรางทไดปรบแกมาพดคยกน ประชมครงท

สามกตดตามผลการด�าเนนการรวมถงแนวทางการสรปผลงาน

ซงการทเรามาประชมไมใชการมาขนเขยงนะ เปนการเขามา

พดคยเพอหาแนวทางในการท�างานวจยใหงายขน คลองขน

และครงสดทายการประชมเปนการน�าเสนอผลงานจรงๆ

ทไดไปท�ากนมา น�าเสนอทเวทน�าเสนอของโรงพยาบาลตอหนา

บคลากรทงโรงพยาบาล เมอถงเดอนมนาคม-เมษายน ททาง

R2R ประเทศไทย เปดรบผลงานสมครผลงาน R2R ดเดน

เรากมชนงานทพรอมจะน�าสงอยแลว

“เราใหความส�าคญกบทกผลงานทเกดขน เพราะทก

ผลงานมคณคา Motto ทเราพดประจ�าคอ ทกผลงานม

คณคา เราสนใจวาแมกระทงคนงานทคดประดษฐเรองการวาง

ถงออกซเจน ใครฟงอาจจะรสกเปนเรองปกตมากไมเหนมอะไร

ซบซอนเลย แตแนวคดของพวกเราคอ ไมดถกผลงาน ดงนน

ผลงาน R2R ในโรงพยาบาลทาวงผาจงเกดขนมาก เราใหความ

ส�าคญกบ Direction เพราะหากคนในองคกรคดทจะพฒนา

งานนนคอ สญญาณทดแลวเพราะองคกรนนก�าลงกาวเขาส

การเปนองคกรแหงการเรยนรและสามารถเตบโตตอไปไดแนนอน”

ทมเวรกท�าใหงานส�าเรจนายแพทยดเรกเลาใหเราฟงตอดวยวา ปจจยส�าคญท

ท�าให R2R ของโรงพยาบาลทาวงผาประสบความส�าเรจ คอ

หวหนาฝาย หวหนางาน และทมงาน กอนจะขยายความวา

“เรามขอตกลงรวมกน มทมคณอ�านวยทเขมแขง มการ

ตดตามงานเปนระยะ ทส�าคญเราถอวางาน R2R ไมใชงานวจย

แตเปนผลงานวชาการททกผลงานมคณคา คณหมอท�ากมคณคา

เจาหนาทท�ากมคณคา และการมเวท การไดรบการสนบสนน

จากหวหนาฝายหวหนางานทกคน ท�าใหทกคนสามารถไปดวย

กนได และแคการชนชมดวยชอดอกไมดอกเดยวกมคณคา

มาก ท�าใหคนในองคกรรสกภาคภมใจ เมอมเวทการน�าเสนอ

ระดบจงหวด ระดบประเทศ คนงานสามารถทจะไปถายทอด

สรางแรงบนดาลใจใหทอนคดตามเราได มนกเปนความสขของเขา”

“ผมเชอวาสงแรกทคณเออตองมคอ ความรและทศนคต

ทดกบการท�างานวจย คณเออตองศกษาตองรวา R2R คออะไร

รในหลกการ ถารรายละเอยดไดยงด แตถาเปนผบรหารอาจ

จะรในหลกการเบองตน และมองภาพรวมทงหมดได และม

ทศนคตทดกบงาน R2R ผมโชคดทไดเรยนทมหาวทยาลยมหดล

จงไดเหนขอแตกตางระหวางงานวจยท Full paper กบงาน

วจยทสามารถพฒนางานไดจรง อนทสองผมวาตองมการวาง

วสยทศนและพนธกจทชดเจนเพอใหคนในองคกรไปดวยกนได

อกขอทส�าคญคอการท�าใหงาน R2R หรองานคณภาพเปน

เรองทไมยงยาก เพราะเรามกจะตดวาเวลาท�างานวจยเสรจ

อนนไมดไมใช แตเราจะบอกวาดมาก แตจะดมากขนถาเพม

ตรงนนตรงน เปนตน”

“ผมเชอวาผบรหารตองการใหองคกรพฒนา กาวหนาไป

เรอยๆ เพราะเปนผลงานของคณและทมงาน การพฒนาคนเปน

สงทส�าคญ ทง R2R และ KM หรอการพฒนาคณภาพตางๆมน

เปนสงทท�าใหเกดการพฒนาคน ซงจะท�าใหการพฒนาอยางตอ

เนอง และแนนอนถาทมเราคดเปนและท�าใหเปนผลลพธ องคกร

เจรญแนนอน ผบรหารจะสบายใจและไมเหนอยมาก ไมวาจะม

งานพฒนาคณภาพรปแบบใดกตามจะท�าใหเรากาวหนาขนกวา

เดม ถาอยากท�ากท�าเลยครบ เพราะถาทานคดวายงยากทาน

กจะไมไดท�า ไมเขาถ�าเสอจะไดลกเสอไดอยางไร” นายแพทย

ดเรกกลาวทงทายไวอยางนาคด

11

R2Rคณวชรกร ภมาลย นกกายภาพบ�าบด โรงพยาบาลทาวงผา จงหวดนาน

R2R คออะไร นคอค�าถามทผดขนมา ในหวของ คณวชรกร ภมาลย หรอ คณจก นกกายภาพบ�าบด โรงพยาบาลทาวงผา จงหวดนาน ตอนทไดยนค�าวา R2R ครงแรกเมอหลายปกอน ซงเธอยอมรบวา เมอไดยนกไมรวา R2R คออะไร ไมรวาจะท�าไดไหมแลวถาท�าจะเรมตนอยางไร ทวาปจจบนคณจกกบ R2R กลายเปนเพอนสนทกนกวาได ไปฟงเธอเลาถงทมาทไปของการกาวขาเขามาสถนนแหงความภาคภมใจสายนกนดกวา

เพราะเปดใจรจกจงรก R2R คณจกเลายอนใหเราฟงดวยน�าเสยงสดใสถงวนแรก

ทรจก R2R กอนจะกลายมาเปนคนคนเคยในปจจบนวา

“โรงพยาบาลทาวงผาเรมท�า R2R มาตงแตป 2552

ตอนนนกงงๆ วา R2R คออะไร จงยงไมไดเขาไปมสวนรวม

เพราะในความคดเราถาพดถงงานวจยเรากมกจะคดถงงานวจย

5 บท เปเปอรหนาเปนรอยหนา มสถตทยงยากวนวาย จงไม

อยากเขารวม จนกระทงป 2554 พนอยหนา (คณจฬารตน

สรยาทย) และ นายแพทยดเรก สดแดน ผอ�านวยการ

โรงพยาบาลทาวงผา กชกชวนเขามาท�า R2R โดยทเรา

ไมรเราก�าลงท�า R2R อย นบวาเปนกลวธทแนบเนยนมาก

โดยพนอยหนาเรมจากการเขามาพดคยกบเราวาเปน

อยางไรบาง ท�างานเปนอยางไร มปญหาตรงไหนไหม

มความภมใจอะไรในการท�างานบาง จากนนพนอยหนากสง

เอกสารมาใหเขยนเกยวกบ ความภาคภมใจในการท�างานของ

เราวามอะไรบาง แลวปญหาทเกดขนในงานคออะไร นอกจากน

กาวไปกบคณอ�ำนวย

(Inspiring Flower)

กยงมตวอยางของผลงานทเคยท�ามาแลวใหเรานงอาน เมอเรา

เปดใจนงอานผลงานเหลานน เรากเรมเขาใจมากขนเพราะงานวจย

เหลานไมยากเลย เปนงานทท�างายๆ จากคนหนางานทตองการ

แกปญหาทหนางานของตวเอง ทส�าคญเปนงานทท�าแลวสามารถ

ใชประโยชนไดจรงในการท�างาน เพราะคนหนางานเองกมความ

สขทไดแกปญหาหนางานและทส�าคญสขเพราะไดท�าเพอผปวย

จากความเขาใจกกลายเปนความสนใจและอยากรจก R2R

ใหมากขน จงไดตดสนใจเขารวมทม R2R ตงแตตอนนน”

“จากนนจงไดเรมเรยนรและพฒนางานวจยมาเรอยๆ ผาน

เรองเลาและการจดการความร รวมทงการตดตามคนหา R2R

เชงรกทหนางาน โดยมพนอยหนาและนายแพทยดเรก สดแดน

คอยเตมเตมวชาการทเกยวของ ไดแก ความรเกยวกบ R2R งาน

วจยเชงคณภาพ เทคนคการเขยน การใชสถตอยางงาย และเทคนค

การน�าเสนอผลงาน และในทสดผลของการเรยนรดวยความ

มงมนตงใจมาตลอดป ทตองยอมรบวาทงเหนอย สนก และมความสข

กเบงบาน เพราะในป 2555 กสงผลงานเขาไปประกวดกบ

R2R ประเทศไทย ตอนนนดใจทอยางนอยเราสามารถสงผลงาน

ประกวดได มคาดหวงนดหนอยวาเราอาจจะไดรางวล เพราะเรา

นบวาเปนมอใหมในสนาม ปนกเปนปแรกทสงเขาประกวดดวย

และเรากไดรบขาวดวา ไดรบคดเลอกใหไดรบรางวล R2R ดเดน

ระดบทตยภม ภมใจมากวาผลงานของเราทท�าอยทกวน ท�าใหเรา

ไปไกลถงขนาดไดรบรางวล เปนความภมใจทความตงใจของเรา

เกดผล ตอนนนมงมนทจะท�าตอไป ไมใชเพราะไดรบรางวลแต

เปนเพราะเรามความสขทไดท�าใหงานประจ�าของเราเกดคณคา

ตอผปวยและเกดคณคาตอตวเอง

สราง+สานใจจากไมร...ส�Young�Blood

รนใหมอยางเตมตว

R2R

12

จดพลกผนทฉนเปลยน...มาเปนคณอ�านวยหลงจากไดรบรางวลเรามปณธานทมงมนวาจะท�า R2R

ตอไปเรอยๆ เพราะท�าแลวรสกมความสขและท�าใหการ

ท�างานมคณคา เหมอนฟารเลยสงบททดสอบมาให เพราะใน

ป 2555 ชวงการเตรยมผลงาน R2R สงเขาประกวด พนอยหนา

คณอ�านวยขนเทพของเราตองเดนทางไปตางประเทศ

เราจงมโอกาสเขามาชวยแกไขและตรวจผลงาน R2R ทจะ

สงประกวดในงานประชมวชาการของกระทรวงสาธารณสข

เราทมเทกบตรงนคอนขางมาก อยากท�าใหเตมท ผลปรากฏวา

ผลงานทเราชวยดไดรบรางวลและมโอกาสไดเขาไปน�าเสนอ

ผลงานในการประชมวชาการกระทรวงสาธารณสข เรายงรสก

ภาคภมใจและอยากท�าตอ ซงโดยสวนตวชอบงานเบองหลง

อยแลวจงตดสนใจกาวเขามาเปนคณอ�านวยรวมกบพนอยหนา

อยางเตมตว กลายเปนคณอ�านวยรนท 2”

12

เทคนคการเปนคณอ�านวยแบบฉบบ Young Blood “เราไดเรยนรหลายอยางมากจากการเปนคณอ�านวย นอกจาก

ความภมใจทไดรบแลว เรามความเขาใจ R2R มากขน เทคนคแรก

ของเราคอการเปดใจและเรยนร ความคดเราเปลยนไปคอนขาง

มาก กอนหนานถาพดถง R2R เราจะคดไมออกวาคออะไร และไม

สามารถบอกตอกบคนอนๆ ไดวา R2R คออะไร เมอเราเปดใจรบ

มาลย มาจบงาน R2R มากขนเรากเรมเขาใจ เราพบวา ทกอยาง

ทเกดขนในหนางานเราสามารถจบมาท�าเปน R2R ไดทงนน

ตอมาเราเรมสนก เรมตองการเรยนรมากขนและอยากน�าความร

ทมขยายตอสผอน เพราะเชอวา หากไปพดกบคนอนๆ เขากคง

รสกไมตางจากเรา เราเลยอยากเปนสวนหนงทท�าใหเขาเขาใจ

R2R ไดงายขน ใหเปดใจและมาท�า R2R แบบเรา เพราะตวเราเอง

หากไมไดโอกาสเรยนรจากพนอยหนาและอาจารยทเขามาสอนก

คงไมมาถงจดน เพราะเมอกอนหากพดถงงานวจย เรามองเหน

สถตทยากมากรอเราอย แตพอไดเรยนกบอาจารยท�าใหเราเขาใจ

และรสกวากไมยากเลย ยงพอท�างานแตละชนส�าเรจ

เรายงรสกวางานของเรามคณคา แมจะเปน

เพยงเรองเลกๆ แตมนมคณคาและมประโยชน

มาก เราจงอยากใหผอนเขามาสมผสความรสก

แบบเราบาง จงกลาวไดวา เอาใจเขามาใสใจเรา

เปนอกเทคนคหนงทควรน�ามาใช”

ผลงานทภาคภมใจ Young Blood ท�าได ไมใชเรองยาก“สงทประทบใจในงาน R2R เปนเรองลาสดทเราเขาไป

ท�า เปนเรองการพฒนารปแบบการดแลผปวยโรคปอดอดกน

เรอรงในชมชน เรมตนจากทพนอยหนามาบอกวามงานให

เราเขาไปชวยท�าหนอยเปนงานในชมชน เมอตกปากรบค�า

กทราบวาเปนการท�างานนอกเวลาดวย เราตองเขาไปตรวจ

สภาพปอดของคนในชมชน คอ ผทงดสบบหร ตอนนนเรา

คดวาเราตองอยคนเดยวแนนอน เพราะการตรวจสภาพปอด

ไมใชเรองงาย เราตองท�าใหไดตามเกณฑจงตองใชเวลานาน

คงไมมใครมาอยเปนเพอน แตเราคดผด เพราะผน�าชมชน

เขามาอยกบเราตงแตเรมตนจนจบกระบวนการ อยตงแต

การตรวจผปวยรายแรกจนถงรายสดทาย ซงตลอดเวลาท

ท�างานเขามรอยยม พดเลน แซวเลนกบเราตลอด เพอไมให

เราเครยดหรอเหนอยเกนไป ท�าใหเรารสกวาชมชนเปนมตร

กบเรา จงตงใจจะท�าสงดๆแบบนเพอชมชนตอไปเรอยๆ”

13

“นอกจากน เรายงไดเรยนรหวใจส�าคญในการเปนคณอ�านวย

ทจะสนบสนนใหนกวจยของเราท�างานไดส�าเรจ นนคอ การท�างาน

อยางตอเนอง เพราะถาเราปลอยไปทกอยางมนกจะหยดชะงกทนท

แตถาเรามการตดตามผลอยางตอเนองจะท�าใหนกวจยของเราตนตว

ตลอดเวลาและรบรวา เราใสใจและเฝามองอยเสมอนะ เทคนคการ

ตามทดทสดคอ การเขาไปหาเขาโดยเฉพาะชวงเวลาทเขาวาง ไปพด

คยแบบสบายๆ ไมท�าใหเขารสกวาเราจะไปเอาอะไรจากเขา พรอม

ใหขอเสนอแนะในการท�างาน เพราะบางครงทเขาไมท�าตอหรออยาก

หยด อาจเกดจากการมปญหาเขามาแลวเขาหาทางออกไมไดจงไม

ท�าตอ พอเราไปเสนอแนะเขากท�าตอได และหวใจอกอยางทส�าคญคอ

เราตองท�าตวใหเปนแบบอยางทด เพอสรางความนาเชอถอ เพยงเทาน

เรากจะสามารถซอใจนกวจยของเราใหท�างานจนส�าเรจและท�างาน

อยางมความสขได”

ซอ (ใจ) Young Blood อยางไรใหส�าเรจ“สงทอยากแนะน�าโรงพยาบาลอนๆ ในการสรางคณอ�านวย

คลนลกใหมคอ อนดบแรกตองใหเขาเขามามสวนรวมกบ R2R

กอน ใหรวามนไมใชเรองยาก เปนเรองทเราพบเหนไดในหนา

งาน สองคอเรองใจ ตองเอาใจเขามาใสใจเรา ท�าใหเขาเหนวา

เรามความจรงใจตอกน มงหวงอยากใหพฒนาศกยภาพขนมา

สามคอเรองสงตอบแทนซงเราจะไมพดถงกไมได อาจจะไมใช

การใหเงนแตเปนสงของเลกๆนอยๆ เพยงเปนการแสดงความ

ยนด ความชนชมระหวางกน เชน โรงพยาบาลของเราจะมการ

ชนชมกนอยเสมอถาผลงานไดไปน�าเสนอไมวาจะเปนระดบใด

เรากจะไดรบชอดอกไมเพอชนชมและเปนก�าลงใจ การเขามา

อยจดนท�าใหรวา คน R2R ท�าเพอใหผอนมากกวาท�าเพอตนเอง

สงทเราไดรบนนคงไมพนความอมเอมใจและการไดระบบ

งานทดขน ซงนนกสงผลดกบทงตวเราและผปวยของเราอก”

คณจกกลาวทงทายพรอมระบายยมสดใส

13

14

����������ฉบบชาวบานเรมดวยจตใจทงดงามเพอเปลยนชมชน

วากนวา ไมวากจการงานใดๆ ถาเราเรมตนจากตวเรา เรมจากเรองใกลตวจะทำ ไดงาย และโอกาสประสบความสำ เรจกมสง เชนเดยวกบ คณศภารตน เสาแดน หรอทใครๆ ตางรจกในนาม “ปาเบม” รองนายก อบต.ถมตอง จงหวดนาน ทมองเหนปญหาเรองการดมสราของคนในชมชนวาเปนจดเรมตนของปญหาอนๆ ทงปญหาการทะเลาะววาท ปญหาสขภาพ ปญหาเศรษฐกจ ซงทกปญหาสงผลกระทบตอคนทงชมชน ปาเบมครนคดอยนานวาจะแกปญหาในชมชนอยางไร จะเรมตนอยางไร จะชกชวนใครเขามาชวยกนทำ บาง เพราะตวเองไมไดมความรมากมายและคดวา หากทำ งานแคคนเดยวยอมไมสามารถแกปญหาไดแนนอน จงเรมตนจากใจทมงมนทจะทำ เพอชมชนและคอยๆ หาเพอนรวมทางในการแกปญหา จนไดมารจกกบ R2R เรมตนจากไมรจก ขยบมารก และประสบความสำ เรจอยางงดงาม

ปาเบมเลาใหเราฟงอยางภาคภมใจในผลงานชนเอกท

ชาวบานตวเลกๆอยางเธอกสามารถท�าได ตลอดการสนทนา

เธอแทนตวเองวา “ปา” ท�าใหบรรยากาศในการพดคยเปน

กนเองและทส�าคญเราสามารถสมผสถงความสขและความ

อมเอมใจของปาเบมจากเรองเลาทเธอตงใจถายทอด เรองราว

จะเปนอยางไรไปฟงพรอมกนเลย

จดเปลยน (ใจ) ทอยากท�าวจยเพอแกปญหาชมชน“จดเปลยนทท�าใหปาอยากท�าอะไรเพอเปลยนแปลง

ชมชน ตองยอนกลบไปเมอ พ.ศ. 2547 สถาบนรกลกของ

ส�านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.)

ไดเขามาจดโครงการครอบครวเขมแขง ตอนนนจงหวดนาน

ถกเลอกเปนหนงในแปดจงหวดน�ารองและบานวงฆองเอง

กถกเลอกเปนหนงในสบสองชมชนตนแบบของจงหวดนาน

การอบรมในครงนนปาไดเรยนรหลายอยางจากวทยากรทจะ

ชวยท�าใหครอบครวเขมแขงจนกลายมาเปนชมชนเขมแขง

เมอจบการอบรมปากกลบมาเปนมาวทยากรกระบวนการ

ใหกบคนในชมชน โครงการทปาเรมตนเปนโครงการแรกคอ

โครงการสายสมพนธของครอบครว เรองทกขสขของครอบครว

ซงกลมเปาหมายของเรากคอทกครอบครวในชมชน เราเขาไป

พดคยเหมอนถามไถสารทกขสกดบ ท�าใหรวาคนทกคนม

ความทกขเหมอนกนและแตละกลมกมความทกขแตกตางกน

แมบานกมทกขแบบแมบาน ผสงอายกมทกขในแบบของ

ตวเอง สวนเดกกลมทดเหมอนจะไมมความทกข เขากม

ทกขในแบบของเขานะ เราไดฟงความทกขของคนหลาย

กลม เราน�ามาคดวา เราพอจะมวธการชวยเขาเหลานน

ไดไหม จงเรมตนจากสงทพอจะแกไดกอน นนคอ กลมเดกท

เขามความทกขคอการเหนพอแมดมเหลา เดกๆ เลาใหฟงวา

เวลาเขาเลกเรยนแลวกลบมากอยากเจอพอแม แตกลบเหน

พอแมทกลบจากท�างานมาตงวงดมเหลากบเพอนๆ กวาจะ

แยกยายและกลบเขาบานกดก

คณศภารตน เสาแดนรองนายก อบต.ถมตอง จงหวดนาน

เปดหองนกวจย

(Flower Gallery)

14

R2R

15

เดกๆ ทกขมากแตพดอะไรไมได ซงมนตรงกบสงทเราเหน

คอ คนในชมชนดมเหลาจ�านวนมาก เมอดมเหลามกจะตามมาดวย

อบายมขอกหลายอยาง สงเหลานเปนสาเหตทท�าใหคนในชมชน

ทงลกเลกเดกแดง หนมสาว คนเฒาคนแกมความทกข เพราะ

เมอเมามกจะมเรองทะเลาะเบาะแวง นอกจากน เมอเมาแลวไป

ขบรถกเกดอบตเหต หลายคนเสยชวต บางคนพการ อกทง

ยงปวยดวยโรคทเกดจากการดมสราทงพษสราเรอรง โรคตบ

ท�าใหคนในชมชนเสยชวตไปเยอะ คนรอบขางกเปนหวงและ

เสยใจ โดยเฉพาะเดกๆ พอเรานกถงสภาพจตใจของเดกท

อยในเหตการณแบบนนบอยๆ เรากอยเฉยไมได เรากเลยคด

วานาจะหามาตรการขนมาแกปญหาดงกลาว”

หนทางสเปาหมายไมงาย จงหากลยทธใหมเพอสานฝน “ตองยอมรบวาชวงเรมแรก มาตรการนถกตอตานดวย

คนบางกลม ไมเหนดวยกบการงดสราและอบายมขในงานศพ

เพราะสงเหลานลวนเปนวถชาวบานมาตงแตโบราณ ทมแกนน�า

กเขาใจวา เราไปบอกใหเขาเลกแลวหวงใหเขาเลกไดเลยใน

ตอนนน กเปนเรองยาก จงคอยๆ ชวยกนหาวธการอนๆ

ลองผดลองถกกนไป ทงการท�าเวทประชาคมโดยมผน�า

หมบานเขารวมดวย ซงมตในทประชมบอกวา ตองงดสราและ

อบายมขในงานศพ เพอเปนเกยรตแกผวายชนมและเพอวถ

พอเพยง เมอมงานศพเรากจะเขาไปพดคยกบเจาของงานวา

เราจะขอตดปายประชาสมพนธงดสราและอบายมขในงานศพ

เราใชวธการขอรองและท�าใหเขารวาเราตองการท�าสงดด

ใหเขา ชวง 1-2 งานแรกยงเปนเรองทคอนขางยากอย เพราะ

นกดมยงไมรสกอะไร แตเมอผานไปงานท 3 4 5 จ�านวนนกดม

และผเลนพนนในงานลดลง คนทยงท�าอยเขากเกดละอายใจ

กบตวเองวา เอะ! ท�าไมคนอนไมท�าแตเรายงท�าอย

เราจะฝนท�าท�าไม จงนบวาเปนจดเรมตนทคนเหลานนฉกคด

เพอเปลยนตวเองและเปนสญญาณทดกบมาตรการของเรา”

15

ไฟฝนตด เพราะพลงทตองการเปลยนชมชน“เมอตงใจจะสนบสนนใหเกดมาตรการเรองงดเหลาในชมชน

เรากตองใชความรทไดร�าเรยนมาจากการเขาอบรมกบสถาบน

รกลก แตตงแตเกดมาปาเองยงไมเคยเปนวทยากรกระบวนการ

และทมแกนน�าทเขารวมอบรมดวยกนเพยง 5 คน อาจจะไม

เพยงพอส�าหรบการขบเคลอนงานน ปาจงคดวาตองหาตวชวย

มาเสรมแรงในการท�างานนจงไดเชญเจาหนาทสาธารณสขและ

แกนน�าในชมชนทมแวววาจะชวยขบเคลอนไดเขามาเปนทม

วทยากรกระบวนการ โดยตวปาจะเปนผน�าสนทนาการ เราคด

วาการท�ากระบวนการกบชาวบานตองท�าใหสนกดวยบรรยากาศ

ผอนคลายเพราะชาวบานไมชอบแนนอนถาจะตองมานงฟงเพยง

อยางเดยว เขาจะชอบทไดรวมสนก เราจงใชความสนกเหลานน

เขามาท�าใหผอนคลายและรสกเปนกนเอง จากนนเราจงเรมเขา

สกระบวนการระดมความคดเพราะเราเชอวาหากเขามสวนใน

การคด เขากจะใหความรวมมออยางด บรรยากาศการระดม

ความคดไมไดราบรนซะทเดยวเพราะมทงคนทเหนตรงและเหน

ตาง แตเรากใชเหตผลในการพดคยกนรวมทงตงเปาหมายรวม

กนวาเราจะท�าเพอชมชนของเรา สดทายเราจงไดมาตรการททก

คนรวมกนคดขนมา นนคอ การงดสราและอบายมขในงานศพ”

16

R2R แบบฉบบชาวบาน...ผลลพธงดงามและลงตว

“ตอนแรกปากกลว R2R เหมอนกน เพราะเราไมรวา R2R

คออะไร ยงพดถงวจยชาวบานอยางปากยงกลวไปกนใหญ

แตพอเปดใจเรยนรท�าใหรวา เรากท�า R2R ในแบบฉบบลกทง

ของเราได นนกคอการแกปญหาทชมชนเรามอยเพอพฒนา

ชมชนใหดขน ปาเลยเลกกลว จรงๆ แลวชาวบานกท�า R2R

แบบไมรตววาก�าลงท�าวจย เมอในวนนเรารแลววาทเราท�าคอ

วจย เรากยงภมใจทชาวบานตวเลกๆ อยางเรากท�าวจยได

เชนกนและปากยงจะท�าตอไปเพอพฒนาชมชนใหดขนแบบ

ยงยนดงทฝนไว อยากฝากไปถงคนทคดอยากท�า R2R วา

อยากลว ทอไดแตอยาถอย งานทกอยางมนตองมอปสรรค

ปญหาตางๆ สามารถแกไขได แตอาจจะตองใชระยะเวลา

อาจจะเหนอยแตขอแคอยาทอ ทส�าคญตองหาแนวรวม

หาเพอนมาชวยกนท�าชวยกนคด งานจะไดสนกและส�าเรจได

งายขนคะ” ปาเบมฝากแงคดไวไดอยางนาสนใจ

“เมอเราจดไฟตดแลว เรากตองพยายามใสเชอเพลง

เขาไปเพอไมใหไฟดบ กลยทธตอมา เราจงใชการสรางความ

ตระหนกใหชาวบานคนอนๆ ทไมไดจดงาน วาหากจดงาน

ดวยตนเองทงงานรนเรง งานบวช งานศพ โดยมการแจกจาย

สราภายในงาน เจาภาพตองสญเสยคาใชจายมากนอยเพยงใด

เราใชวธการถอดบทเรยนจากผทเคยจดงานทงทแจกและไม

แจกสราในงาน วามคาใชจายในการจดงานเทาไหร จากนน

กน�าคาใชจายของทงสองครอบครวนมาเปรยบเทยบกน

ชาวบานจงไดเหนดวยตนเองวา การจดงานแบบไมแจกสรา

ท�าใหประหยดเงนเกอบหนงหมนบาท หลายคนทไมเคย

จดงานกบอกวาไมเคยคดมากอนวาคาใชจายจะมากถงขนาดน

แตหลายคนทเคยจดงานกบอกวา รวาหากแจกสราในงาน

จะท�าใหคาใชจายมากขน แตไมสามารถขดวถชวตของ

ชาวบานได ชาวบานทรวมการประชมครงนน จงมมตรวม

กนวาจะงดการแจกสราและงดอบายมขในทกงานทตนเอง

เปนเจาภาพ วนนนเราถอวาเราทกคนมสญญาใจตอกนแลว

และแกนน�ากจะคอยเฝามองเพอใหความชวยเหลอตอไป”

จตอาสาและรวมใจ...กญแจแหงความส�าเรจของชมชนบานวงฆอง

“ปาวาความส�าเรจทเกดขนมนเกดจากการทเราม

จตอาสา มจตทเปนสาธารณะตอผอนและเราตองพสจน

ใหทกคนเหนวาเราเปนตนแบบทด อยางการท�าเรองงด

สราและอบายมขในงานศพ ปาเองกเรมจากตวเรากอน

ปาเลกดมสราและเลกเลนอบายมขทกอยาง ซงมนเปน

จดเรมตนทดทท�าใหคนอนๆ เหนวา ผน�าเขาเปนแบบอยาง

ทดแลวเราควรท�าตาม แตกใชวาจะส�าเรจไดงายๆ เพราะ

ระหวางการท�างานปาเจออปสรรคเยอะแยะ ทงคนทตอตาน

เพราะไมเหนดวย คนทเสยผลประโยชน แตปากยดมนวา

ปาท�าสงดดเพอชมชน ปามเปาหมายทชดเจนทวาอยากเหน

คนในชมชนอยรวมกนอยางมความสข ปาจงท�าอยางเตมท

แตปากรวาถาท�าคนเดยวมนคงไมส�าเรจจงไปขอแรงคนอนๆ

เขามาชวย จงกลาพดไดวาความส�าเรจในการพฒนาชมชน

ครงน เกดจากความรวมแรงรวมใจของทกคน ตองขอบคณ

ทกคนในชมชนทใหความรวมมออยางดและขอบคณเจาหนาท

สาธารณสขทคอยชวยเหลอ

ใหค�าปรกษาตลอดการท�างาน

เรามเพอนรวมทาง ท�ายงไงกไม

เหนอย ไมทอหรอก เพราะวนท

เหนอยหนมาขางๆ กยงเหนวา

มเพอนอย”

16

17

สวสดคะ พบกนเปนการเฉพาะกจนะคะ วนนอย (อทยวรรณ

สกลวสนต: พยาบาลวชาชพ โรงพยาบาลนาน) จะขอมาแนะน�าสถานท

ทองเทยวสด Unseen ในเมองนานคะ ซงอาจเปนแลนดมารคแหงใหม

ของใครหลายๆ คน อยพยายามหาขอมลจากชาวนานทอยรอบตว

รวมถงสอรอบขาง จงไดขอสรปในการน�าเทยวนานสก 2-3 ท

ทคดวา Unseen และอยากบอกตอวาทานไมควรพลาดคะ

เมองนานไดชอวาเปนเมองหนงทมวดวาอาราม

สวยงาม มศลปะเฉพาะตวและนาคนหา

ดงนนสถานทแรกทจะไปพาเทยว

จะเปนอะไรไปไมไดนอกจากวด

เรมกนทวดภเกต ตงอยทอ�าเภอปว

หางจากตวเมองนานประมาณ 70

กโลเมตร หลายทานอาจสงสยวา วดภเกตมาอยทเมองเหนอไดอยางไร มอะไรเกยวของ

กบจงหวดภเกตหรอไม ความจรงแลวทมาของชอวดภเกต มาจากการทวดตงอยบน

เนนสงในหมบานเกต จงไดชอวา วดภเกต สถานทตงของวดอยหางจากโรงพยาบาล

ปวเลกนอย วดนเปนทประดษฐานของหลวงพอแสนปวหรอหลวงพอพทธเมตตา

ซงผนพระพกตรเพงตรงไปยงอทยานแหงชาตดอยภคา เมอนมสการองคพระเรยบรอย

แลว เราสามารถชนชมววอนสวยงามของดอยภคาได โดยเฉพาะอยางยงในชวง

ฤดหนาวจะสามารถมองเหนทะเลหมอกทสวยงาม นอกจากน วดภเกตม

17

R2R พาเทยว

(R2R Relax Zone)

UnseenNanNan

in

อาคารปฏบตธรรมและทพกส�าหรบผปฏบตธรรม โดยไดรบการอปถมภการสรางจาก

เจาประคณสมเดจพระมหารชมงคลาจารย วดปากน�าภาษเจรญ และดร.สนธยา

กลอมเปลยน ไดรบประทานนามวา อาคารกมมฏฐานลอยฟา สมเดจพระมหา

รชมงคลาจารย (ชวง วรปญญมหาเถร ป.ธ.๙) และภายในวดมรานจ�าหนายผาทอมอ

ไทลอของชมชน ชอ “รานภเกตผาทอ” ซงมความสวยงามและราคาไมแพงไวบรการ

นกทองเทยว

1818

ตอกนดวยวงศลาแลง “วงศลาแลงหรอวงบอก” ทชาวบาน

เรยกขาน เนองจากลกษณะหนทเปนชองทรงกระบอก จงท�าใหชาวบาน

เรยกวา วงบอก ภายหลงไดเปลยนเปนชอ วงศลาแลง เอกลกษณของ

วงศลาแลง คอ หนทมลกษณะเปนทรงกระบอกซงเกดจาก การเคลอนตว

ของเปลอกโลกแนวรอยเลอนปว ซงมภมลกษณแบบแกวไวน (Y-glass)

เมอกระแสน�ากนไหลผาน หมนวน กดเซาะเปนเวลานานหลายพนป

จงท�าใหเกดหนทรงกระบอกทมความสวยงามและลงตวตามแบบฉบบของ

ธรรมชาต หากจะไปเทยววงศลาแลงควรเตรยมก�าลงกาย ก�าลงขาและ

ก�าลงใจใหพรอม เพราะตองเดนลดเลาะตามหนาผาเพอชนชมความงาม

ทธรรมชาตรงสรรคไว แมจะเหนอยแตรบรองวาคมคาแนนอนคะ

บอบ�าบดน�าเสย ในเขตเทศบาลเมองนาน หลายคนอาจจะ

ตงค�าถามวา “ท�าไมพามาเทยวบอบ�าบดน�าเสย นาเทยวจรงๆ หรอ”

ขอยนยนเลยคะวา บอบ�าบดน�าเสยในเขตชมชนบานพวงพยอม เทศบาล

เมองนานแหงน เปนอกหนงสถานทททานไมควรพลาด บอบ�าบดน�าเสย

เปนบงน�าขนาดใหญกวา 5 ตร.กม. และขนานไปกบแมน�านาน แถมยงม

ทศนยภาพทสวยงามดวยววภเขา มตนไมจ�านวนมากท�าใหอากาศสดชน

เยนสบายและเหมาะกบการพกผอน ซงชาวนานยกใหทนเปนสถานท

ออกก�าลงกายทมทศนยภาพทสวยงามทสดในเมองนานและเปนสถานท

ทรวมชาวนานผรกสขภาพไวมากทสด ทงมาเดน วง ปนจกรยานหรอ

ท�ากจกรรรมรวมกน นอกจากนยงมผคนมานงปเสอปกนคตามรมไมรายทาง

เพอชนชมความงดงามในยามพระอาทตยตกดนอกดวย

เปนอยางไรกนบางคะกบสถานท Unseen in Nan ทเลอกมา

น�าเสนอในครงน หวงวาทกทานจะชอบและหาโอกาสมาสมผสความ

Unseen เหลานใหไดสกครงนะคะ เมองนานยงมสถานท Unseen

อกหลายแหงทรอทกทานมาเทยวชมคะ...ยนดตอนรบ

ทกทานคะ

วงศลาแลงหรอวงบอก

บอบ�าบดน�าเสย

19

R2R ประเทศไทยจดการประชมแลกเปลยนเรยนร เพอวางแผนการ

ขบเคลอนงาน R2R ประเทศไทย พรอมศกษาดงาน ณ จงหวดนาน โดยผรวม

เดนทางครงน ประกอบอาจารยผทรงคณวฒทรวมขบเคลอนงานในยคเรมตน

อาท ศ. นพ.วจารณ พานช รวมถงคณะกรรมการด�าเนนงานแผนงาน R2R

ประเทศไทย ประธานเครอขาย R2R จากทวประเทศ และทมงาน

กจกรรมแลกเปลยนเรยนรครงน นบเปนเรองราวทนาประทบใจของ

ทงคณะศกษาดงานฯ และทมงานทกคน เพราะมทงมตสรางงานทมการวางแผน

ขบเคลอนการด�าเนนงาน R2R ใน 5 ปขางหนา โดยใชกระบวนการ World Caféé

ส�าหรบการแลกเปลยนเรยนรรวมกน ท�าใหไดแนวคดทนาสนใจเพอใชในการ

ขบเคลอนงาน ซงทางทมงานจะน�าขอสรปมาเผยแพรสครอบครว R2R ตอไปคะ

นอกจากมตสรางงานแลว เรายงมมตสราง (พลง) ใจ ซงไดรบเกยรตจาก

นพ.บญยงค วงศรกมตร อดตผอ�านวยการโรงพยาบาลนานและปชนยบคคล

ผเปนทเคารพรกของชาวจงหวดนาน ทไดกรณาใหเกยรตมารวมงานขนโตก และ

กลาวตอนรบชาว R2R ทางทมงานขออนญาตน�าเสนอค�ากลาวบางชวง ดงนคะ

“ลกๆ หลานๆ R2R ทรกทกทาน ผมไมเคยรจก R2R มากอน ไมรวามนมความหมาย

อะไรส�าหรบผม จนกระทงเมอไดไปรวมงาน 30 ป รพ.ทาวงผา ไดเหนทมงาน

เชญชวนไปดผลงาน แลวกตามไปดของคนอน ไดเหนทมงานมความสขกบงานท

ตนเองท�า ซงเปนสงทหาไดยาก ท�าใหคดวามนตองมปจจยอะไรบางอยางทท�าให

เกดขน องคประกอบหนงกคอ R2R กบอกสวนหนงกคอบคลกของผอ�านวยการ

เอง เราพดกนมากถงเรองโอกาส โอกาสมสองระดบ ระดบแรกคอ คดได ท�าได

รวมถงการไดรบการอบรมโดยไมรตว จากการท�าใหดเปนตวอยาง โอกาสอนท

สองคอเมอทานมาท�างานแลว ทานไดคด ไดพด ไดท�าหรอไม คดวา R2R ได

ใหโอกาสนนแกทกคน”

กระจายขาวR2R

(R2R’s Update)

ณ�เมองนาน�นะส...อะฮ อะฮ

สราง�(แผน)�งาน...สาน�(พลง)�ใจ�

เรยบเรยงโดย นพ.อนวฒน ศภชตกล

ผอ�านวยการสถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล

(องคการมหาชน) ซงนบวาเปนก�าลงใจส�าคญ

ทท�าใหเราอยากขยายงาน R2R สบคลากร

สาธารณสขทกระดบทวประเทศ เพอเปนการ

เปดโอกาสใหทกคนไดสรางสรรคผลงานอน

เปนประโยชนตอประชาชนชาวไทย

การสรางพลงใจ ล�าดบตอไปทางทม

งานฯไดมการจดศกษาดงาน 2 แหง คอ

โรงพยาบาลทาวงผา ทนบวาเปนหนงในโรงพยาบาล

ตนแบบการท�า R2R ซงมผลงานเปนทประจกษวา

มประโยชนตอคนหนางาน ผรบบรการและชมชน

ไมเพยงเทานน รพ.ทาวงผายงมความพเศษ

ในการน�า KM มาประยกตใชควบคกบ R2R

ไดอยางลงตว ซงท�าให รพ.ทาวงผากลายเปน

องคกรแหงการเรยนรอยางเตมรปแบบ และชมชน

ถมตอง อ.เมอง จ.นาน ดวยจดเรมตนของผน�า

ชมชนและชาวบานเพยงไมกคนทอยากลกขนมา

เปลยนชมชนใหเปนชมชนนาอย เขาเหลานน

เตมเป ยมไปดวยพลงและความเชอมนวา

ตองท�าได จงท�าใหชาวบานคนอนๆ หนมารวมมอ

เพอพฒนาชมชนของตนเองใหนาอย จากต�าบล

เลกๆ ทมปญหามากมาย

19

20

ทงสรา หนสน เยาวชนทงถนฐานบานเกด แตวนนชมชน

ถมตองกลบกลายเปนชมชนในฝนของใครหลายๆคน (เราจะหาโอกาส

มาเลาสกนฟงนะคะ วาชาวถมตองท�าอยางไรกน) ซงการเดนทางส

รพ.ทาวงผาและชมชนถมตองครงนชวยการสรางพลงใจใหกบคณะ

ท�างานไดอยางมากเลยทเดยว

ทางทมงาน R2R ประเทศไทย ขอขอบพระคณ รพ.นาน รพ.ทาวงผา

ชาวนานและผเกยวของทกทานทไดกรณาใหค�าแนะน�าในเรองสถานท

การศกษาดงาน สถานททองเทยวอนล�าคาของชาวนาน ซงชวยเตมเตม

มตการสรางพลงใจของคณะเดนทางฯ ใหสมบรณแบบมากขนคะ และ

ขอทงทายดวยค�ากลาวจาก ศ. นพ.วจารณ พานช ทเตมเตมใจของ

พวกเราทมงาน R2R ประเทศไทย ใหมพลงขบเคลอนงานใหดยงขนคะ

“การท�า R2R ท�าใหคนท�ามความประณตในการท�างานทกอยาง

แมจะเรมตนจากเรองเลกๆ แตเมอน�ามารอยเรยงกนกเปนเรองทม

ผลกระทบสง เปนหนาทของผน�าทจะตองชน�าและสงเสรมใหเหนโอกาส

ในการรอยเรยงเรองราวตางๆ เขาดวยกน” (ศ. นพ.วจารณ พานช

กลาวสรปตอเนองจากความรสกชนชมในความประณตของผจดการ

ประชมแลกเปลยนเรยนร R2R ประเทศไทยท จ.นาน) เรยบเรยง

โดย นพ.อนวฒน ศภชตกล ผอ�านวยการสถาบนรบรองคณภาพ

สถานพยาบาล (องคการมหาชน)

20

21

การอบรมเชงปฏบตการเพอเพมศกยภาพทมสนบสนน

งานวจย “R2R Facilitator Advanced Course” (คณอ�านวย

ขนเทพ) ทจดขนเพยงปละ 1 ครง เรมตนขนแลวคะ ครงน

เปนรนท 3 ซงไดรบความสนใจจากชาว Ρ2Ρ ทวประเทศ

จ�านวนมาก โดยทางทมงานไดคดเลอกผเขาอบรมจ�านวน 80

ทานเทานน เพอใหทกทานไดรบความรและการดแลอยางทวถง

โดยการอบรมจะแบงออกเปน 3 ครงๆ ละ 3 วน รวมทงสน

9 วน ครงท 1 จดขนในวนท 1-3 เมษายน 2558 ครงท 2

วนท 29 เมษายน -1 พฤษภาคม 2558 และครงท 3

วนท 8-10 กรกฎาคม 2558 เรยกไดวาอยกนจนเปนเพอนรใจ

และกลบไปท�างานตอยอดรวมกนไดอยางสบายใจ

ดวยรปแบบการอบรมทตองการปนคณอ�านวยใหกาว

เขาสการเปนคณอ�านวยขนเทพ วธการสอนจงไมใชการนงฟง

บรรยายอยางทคนเคย แตผเขาอบรมทกทานจะไดพบกบการ

เรยนการสอนแบบใหม ทมทงการระดมความคด การแลกเปลยน

ประสบการณ และการทดลองปฏบตจรงทงในสถานการณจรง

มหาเทพและสมมต หลายทานถงกบออกปากวา “ไมอยากลกไปไหน

เลย เพราะกลวจะพลาดความรส�าคญ” รวมถงกจกรรมกลม

ทสอดแทรกความสนกสนาน ท�าใหบรรยากาศการอบรม

คอนขางผอนคลายและมโอกาสไดท�าความรจกอยางทวถง

หลายทานอาจจะอยากทราบวา จะเปนคณอ�านวยขนเทพ

ตองเรยนรอะไรบาง ทมงานขอบอกเลยคะวา บรรดาอาจารย

FA R2R มหาเทพ อาท เชน รศ. นพ.เชดชย นพมณจ�ารสเลศ

อ.นพ.อครนทร นมมานนตย ผศ.พญ.อนญญา พงษไพบลย

ผศ.(พเศษ) นพ.ไพโรจน บญลกษณศร ผศ.(พเศษ) นพ.วชรพล

ภนวล พญ.ปยวรรณ ลมปญญเลศ และทมวทยากร FA

มหาเทพ จากทวประเทศ ไดรวมกนออกแบบกจกรรมเพอ

จดความรมามอบใหผเขารวมอบรมแบบจดเตมทงศาสตร

และศลป ตงแตพนฐานการท�า R2R ถงเคลดวชาขนสด

ยอดทใชจะเปนอาวธในการสรางงาน R2R กวาจะไดเปน

เทพนไมงายเลยจรงๆ คะ เพราะเหลาคณอ�านวยตองเรยน

ทงทฤษฎและลงมอปฏบตดวยตนเอง มนใจไดเลยคะวา

ผทผานการอบรมเรยบรอยแลวตองเปนคณอ�านวยคณภาพ

คบแกวอยางแนนอนคะ

ส�าหรบทานทพลาดโอกาสในการอบรมครงน

ไมตองเสยใจไปนะคะ ในปหนาหากมความคบหนา

การจดอบรมคณอ�านวยขนเทพรนตอไป ทางทมงาน

จะรบแจงและประชาสมพนธโดยดวนเลยคะ

21

คณอ�านวย�R2Rปนคนใหเปนเทพปนคนใหเปนเทพ

22

ผานไปสดๆ รอนๆ กบการอบรม “เตมใจ เตมไฟ เตมฝน

กบคณอ�านวย R2R” ครงท 1/2558 เมอวนท 29-30 มกราคม

พ.ศ. 2558 ณ เดอะ ลอฟท รสอรท กรงเทพฯ ทนบวาเปนงาน

ทรวมคณอ�านวยขนเทพจากทวประเทศ เพอมาแลกเปลยน

เรยนรประสบการณการขบเคลอนงานวจยแบบ R2R และหา

แนวทางพฒนาการจดอบรมเคลดลบส�าหรบคณอ�านวย R2R

รนตอไปใหเขมขนขน ซงผทไดเขารวมงานในครงน คดเลอกจาก

คณอ�านวยทผานการอบรม Advance Facilitator ทมผลงาน

R2R อยางตอเนอง และเปนคณอ�านวยทชวยเหลอผสงผลงาน

เขารวมประกวด R2R ดเดน จ�านวน 3 ผลงานขนไป

บรรยากาศในงานเตมไปดวยความอบอน เพราะบรรดา

คณอ�านวยกลบมาพบกนอกครงดวยความคดถง กจกรรมเรมตน

ดวยการท�ากจกรรม Before Action Revive (BAR) โดย

ดร.นภาพร ลครวงศ เรมวนใหมดวยการมสมาธ สตและเปดใจ

พรอมเรยนรสงใหมจากบคคลอน ตอดวยกจกรรม World Caféé

เพอแลกเปลยนเรยนรประสบการณ เทคนค วธการในการ

ขบเคลอนงาน R2R เมอกาวเขาสการเปนคณอ�านวย แววๆ มาวา

เคลดลบตางๆ ทไดมาในครงน จะถกรวบรวมเปนหนงสอ เพอเผยแพร

เคลดลบขนเทพสชาว R2R ตอไปคะ รอตดตามดวยนะคะ

นอกจากนทาง R2R ยงไดรบเกยรตจาก รศ. นพ.สมพนธ

ทศนยม คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน ไดบรรยาย

ในหวขอ “ขอคดเหนตอบทคดยอ R2R FA จะชวยไดอยางไร”

คณอ�านวยกไดแนวคดดดกลบไปใชพฒนางาน R2R เพอสง

เขาประกวดผลงาน R2R ดเดนตอไป

ส�าหรบ Session ของ

นกจดการความรขนเทพ

อ.ประพนธ ผาสขยด

ผอ�านวยการสถาบนสงเสรม

การจดการความรเพอสงคม

(สคส.) ทไดใหเกยรต

บรรยายในหวขอ “V-I- P : เตมใจ เตมไฟ เตมฝน พลงส�าคญ

ของคณอ�านวย” กไมท�าใหผดหวง เพราะบรรดาคณอ�านวยตาง

ยมแกมปร เมอ อ.ประพนธ เฉลยวารหสลบทซอนอยในอกษร

V-I-P ซงเปนพลงส�าคญของคณอ�านวยคออะไร และอะไร คอ

พลงส�าคญตรงกลางทท�าใหคณอ�านวยท�างานไดอยางมความสข

ถาอยากทราบตองรอตดตามตอไปนะคะ

แตยงไมหมดเพยงเทาน เพราะทมงาน R2R ไดจดเตม

กจกรรมดดทมทงสาระความรและความสนกสนาน เชน กจกรรม

Shopping เรองเลาเราพลง “ควำมประทบใจเมอฉนไดเปน

คณอ�ำนวย” ซงคณอ�านวยทกทานตางตงใจถายทอดผลงาน

ผานการเขยนเรองเลาอยางเตมท ส�าหรบเรองเลาทไดรบ

การ Shopping มากทสด เปนของ ดร.วลยาภรณ ทงสภต

คณอ�านวยขนเทพจาก สสจ.แพร และกจกรรม Selfie ลนรบรางวล

เพอแชรภาพความทรงจ�าสดประทบใจภายในงาน ตดตามภาพ

ไดทายขาวนะคะ

ทางทมงาน R2R ประเทศไทย หวงวาคณอ�านวยทกทาน

จะไดรบการ เตมใจ เตมไฟ เตมฝน และมพลงเพอสรางสรรค

ผลงาน R2R ทเปนประโยชนตอผรบบรการ คนหนางานและ

วงการสาธารณสขไทยตอไป แลวมาเตมก�าลงใจกนใหมใน

อ�านวยร�าลกครงหนานะคะ

อ�านวยร�าลก�ปรากฏการณ�เตมใจ�เตมไฟ�เตมฝน

ส�าหรบคณอ�านวยขนเทพจากทวประเทศ

22

23

เมอปลายป 2546 ชมรมพยาบาลชมชนแหงประเทศไทย ไดรบการ

สนบสนนจากกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) เพอขบเคลอน

การท�างานสรางเสรมสขภาพประชาชน ภายใตชอโครงการ การพฒนา

ตนแบบการด�าเนนงานสรางเสรมสขภาพในบรบทพยาบาล โดยมเปาหมาย

คอ การตดอาวธเพอใชในการท�างานสงเสรมสขภาพใหกบพยาบาลชมชน

เพอใหพยาบาลสามารถท�างานไดสอดคลองกบปญหาของชมชน ตอบสนอง

ตอความตองการของคนในชมชนและเกดประโยชนตอชมชน

กอนมาพบ R2Rหนงในเครองมอทพยาบาลชมชนใชในการท�างานเพอพฒนาชมชน

คอ เครองมอการวจยเชงคณภาพ โดย อ.พอ.นพ.ทวศกด นพเกษร (ปจจบน

ทานด�ารงต�าแหนงเปนรองคณบดคณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร)

ไดใหเกยรตมาถายทอดความรใหชาวพยาบาลชมชนไดรจกและใชเครองมอ

การวจยเชงคณภาพ เพอขบเคลอนการท�างานชมชนโดยอาศยการมสวนรวม

ของคนในชมชนซงมกระบวนการส�าคญ คอ “การคนขอมลสชมชน”

และ“การเสรมพลง (Empowerment)” เพอใหชมชนสามารถรวมกน

แกไขปญหาทเกดภายในชมชนดวยตนเอง หลงจากการเรยนครงนน

ชาวพยาบาลชมชนเรมเขาใจและหนมาใชเครองมอการวจยเชงคณภาพ

กบงานชมชนมากขน สงผลใหจ�านวนพยาบาลชมชนทกาวเขาสการเปน

นกวจยเชงคณภาพมจ�านวนกวา 719 คน และเกดผลงานวจยทเปน

ประโยชนตอชมชนมากขนเรอยๆ

ชาวพยาบาลชมชนรวมกนท�างานวจยเพอแกไขปญหาชมชนผาน

เครองมอการวจยเชงคณภาพนบตงแตป พ.ศ. 2546-2551 ดวยการท�างาน

อยางตอเนองภายใตการขบเคลอนและบรหารจดการในรปแบบเครอขาย

ทวประเทศ โดยแบงออกเปน 7 เครอขายประกอบดวย เครอขายอสานบน

เครอขายอสานกลาง เครอขายอสานลาง เครอขายเหนอ เครอขายใตบน

เครอขายใตลาง เครอขายกลางและตะวนออก ซงไดมการสนบสนนใหม

ผจดการเครอขายซงท�าหนาทบรหารจดการการเรยนรประจ�าเครอขาย

กวาจะมาเปน�R2R

ชมรมพยาบาลชมชนแหงประเทศไทย

โดยไดรบความรวมมอจากอาจารยหรอนกวชาการของ

สถาบนการศกษาในพนทแตละเครอขาย มาเปนทปรกษา

ทงในดานวชาการเพอการจดการความร (KM) และ

ชวยพฒนาผลงานวจยใหเปนงานวชาการ นอกจากน

ยงมการเตมพลงใหกบพยาบาลชมชนดวยการจดเวท

ประชมวชาการ เพอเปดโอกาสใหพยาบาลชมชนทกคน

ทมผลงานวจยไดมโอกาสประกวดและเผยแพรผลงานวจย

รวมถงการน�างานวจยทเกยวกบปญหาสขภาพชมชน

และวธการแกไขปญหามาแลกเปลยนเรยนรรวมกน

โดยมผทรงคณวฒรวมวพากษและใหขอเสนอแนะเพอ

การพฒนาผลงาน

เรมรจกและรก R2R ป พ.ศ. 2550 ทชมรมฯ ไดรจกเครองมอชนใหม

อกหนงชนทสอดคลองกบการพฒนางานของแผนงาน

พยาบาลชมชนฯ คอ การพฒนางานประจ�าสงานวจย

หรอทเรยกกนวา R2R โดยขณะนนสถาบนวจยระบบ

สาธารณสข (สวรส.) สนบสนนใหพยาบาลใชเครองมอ

R2R ซงเปนการใชงานวจยแกปญหาหนางาน ในระยะแรก

หลายคนไมเขาใจวา R2R คออะไร และคดวา R2R เปนงานวจย

ทยากเพราะนาจะมงเนนทางดานคลนก ซงแตกตาง

กบบรบทการท�างานของพยาบาลชมชนทมงเนนดาน

การสรางเสรมสขภาพและการท�างานในชมชนมากกวา

แตกอนททกคนจะระส�าระสาย จงไดเรมปฏบตการ

สงแกนน�าเครอขายเขามาเรยนรแนวคด R2R วาคออะไร

และควรน�าไปใชอยางไรใหเหมาะกบพยาบาลชมชน

เพอท�าความเขาใจและน�าไปประยกตใชกบการตงโจทย

วจยในงานสรางเสรมสขภาพใหชดเจนขน เมอเขาใจ

เนอแทของ R2R จงไดพบวา “เราน�า R2R ไปใชในการ

เครอขำย R2R

(R2R Network)

R2R

23

24

กาวตอไปของชมรมพยาบาลชมชนฯกบ R2R

ปจจบนเครอขายชมรม

พยาบาลชมชนแหงประเทศไทยทง 7 เครอขายทวประเทศ

ทแกนหลกสวนใหญอยในระดบอ�าเภอ จะพฒนาเชอมโยง

การท�างานในระดบปฐมภมโดยใชนโยบาย DHS (District

Health System) ในการสรางเสรมศกยภาพใหบคลากรใน

เครอขายบรการปฐมภมแตละอ�าเภอ เรยนรและพฒนาการ

ท�างานโดยใชเครองมอ R2R เพอตอบโจทยการพฒนาคณภาพ

งานบรการและดานการสรางเสรมสขภาพในระดบปฐมภม

สทตยภม และระดบตตยภม ใหเปนการท�างานแบบไรรอยตอ

เพอสขภาพของประชาชน

การแกไขปญหาดานสขภาพจะส�าเรจเปนพลงเขมแขง

มากขน เมอทกคนทกวชาชพเปดใจเรยนรและรวมชวยเหลอกน

โดยมเปาหมายอยทสขภาพประชาชน ชมรมพยาบาลชมชน

แหงประเทศไทยขอเปนสวนหนงของการใชเครองมอ R2R

สรางความสขใหตวเองและประเทศชาตสบไป

จรรยำวฒน ทบจนทร

ประธานพยาบาลชมชนแหงประเทศไทย

24

ท�างานสรางเสรมสขภาพในชมชนได ซงเปนเรองททาทายและนาสนก

เพราะการท�า R2R เรมมผเกยวของคนอนๆ เขามารวมดวยชวยกน

เพอแกไขปญหาในชมชน” เมอเขาใจและรจก R2R จงเรมหลงรก

และอยากท�างานวจย R2R เพอชมชน ชาวชมรมฯ จงรวมกน

ตงสโลแกนเกยวกบการท�า R2R วา “ท�า R2R ไดทงงาน ทงผลงาน

และความสขในการท�างาน” ซงปจจบนกลายเปนคตประจ�าใจของ

นกวจยฯหลายๆ คน ท�าใหมความมงมนในการท�างานอยางตอเนอง

เรมขยาย R2R สชมชนจากประสบการณการท�า R2R ของชาวพยาบาลชมชนรวมกบ

คนในชมชน พบวา ไมวาจะเปนเรองเลกหรอเรองใหญ เมอชมชน

เขามามสวนรวมและใหความส�าคญการท�างานจะเปนเรองงาย สนก

และมความตอเนอง เชน การส�ารวจคาใชจายในการเลยงสราใน

งานบญและงานศพ อ.เชยงกลาง จ.นาน เมอน�าขอมลทไดจากการ

วจยคนสชมชนใหเหนคาใชจายทงหมดทเกดขนจากการเลยงสรา

วามจ�านวนเทาใด รวมกบสะทอนใหเหนปญหาสขภาพของคนใน

ชมชนทเกดจากการดมสรา จากนนชวยเสรมแรงใหคนในชมชน

หาแนวทางแกปญหา จนเกดเปนมาตรการทสงผลดตอชมชน คอ

การจดงานศพและงานบญประเพณปลอดเหลา

พยาบาลชมชนจงเรมมนใจในการขยายเครองมอ R2R สคนใน

ชมชน โดยจะคอยเปนพเลยง เปนคณอ�านวยทชวยคนในชมชน

เราไมไดมงเนนใหคนในชมชนแกปญหาสขภาพเทานน เพราะมการ

สงเสรมใหคนในชมชนใช R2R เพอพฒนาชมชนหรอพฒนาอาชพ

ของตนได เชน กลมชาวบานทตองการแกไขปญหามลพษทางอากาศ

ทเกดจากการเลยงหมซงรบกวนคนในชมชน เมอพยาบาลเหนแลววา

ชาวบานกลมนตองการแกปญหาเพอพฒนาชมชนกเขาไปชวย

เสรมแรงและเปนพเลยงทนท เรมจากการพดคยปญหาและสงท

คนในชมชนตองการแกไข จากนนเรมสอนใหไดรจกการเกบขอมล

ตางๆ ทเกยวของและจ�าเปนในการแกปญหา สอนวธการน�าขอมลมา

แลกเปลยนกบนกวชาการและชวยตดตอประสานงานกบผทเกยวของ

ทสามารถชวยเหลอใหค�าแนะน�าในการแกปญหาได เราอยชวยกระทง

คนในชมชนสามารถแกปญหานนส�าเรจ และสนบสนนใหเขาคด

ตอไปเรอยๆ วาตองการท�าอะไรอก

ซงทกกระบวนการทท�าจะท�าใหประชาชนเขาใจและไดเรยนร

การแกปญหาในชมชนดวยตนเอง ท�าใหเขา “เปลยนวธคด

เพอชวตทมความสข” เปลยนจากการรอใหหนวยงานตางๆ

เขามาชวยเหลอเปนการลกขนมาหาวธการแกปญหาดวย

ตนเอง เมอคนในชมชนเหนความส�าคญและมการขบเคลอน

ไปพรอมๆ กนทงชมชน กเปนเรองงายทจะเกดเปนมาตรการ

ชมชนหรอนโยบายสาธารณะในชมชน ซงจะท�าใหเกด

ความยงยน และในอนาคตอาจขบเคลอนสนโยบายใน

ระดบชาตไดตอไป