“when i was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf ·...

47

Upload: others

Post on 24-Feb-2020

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was
Page 2: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was

สารประถมอุดมปัญญา 1

“When I was 5 years old, my mother always told me that happiness was the key to life. When I went to school, they asked me what I wanted to be when I grew up. I wrote down ‘happy’. They told me I didn’t understand the assignment, and I told them they didn’t understand life.”

John Lennon

“ตอนผมอายุ 5 ขวบ แม่ผมสอนผมอยู่เสมอ ว่าความสุข

คือกุญแจของชีวิต พอผมไปโรงเรียน คุณครูให้ผมเขียน

การบ้านว่าผมอยากเปน็อะไรเมื่อโตขึ้น ผมเขียนไปว่า ‘ผม

อยากเปน็คนมีความสุข’ คุณครูบอกว่าผมไม่เข้าใจการบ้าน

ผมบอกคุณครูว่าคุณครูไม่เข้าใจชีวิต”

จอห์น เลนน่อน

John Lennon (1940-1980) นักดนตรีชาวอังกฤษ หนึ่งในสมาชิกวง The Beatles

ผู้สั่นสะเทือนโลกด้วยดนตรี Rock ‘n’ Roll

Page 3: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was

2 สารประถมอุดมปัญญา สารประถมอุดมปัญญา 3

สารบัญที่ปรึกษา

ครูสกุณี บุญญะบัญชา

ครูใหญ่โรงเรียนประถม

บรรณาธิการ

ไตรรงค์ ประสิทธิผล

กองบรรณาธิการ

อิทธิกุณ กนกกันทรากร

สมพร รู้แสวง

ชัชฎาภรณ์ ศิลปสุนทร

ชฎาภรณ์ พิพุทธางกูร

จริยา ฟักประไพ

รัตนา วจนะศิริ

ฤทธิรงค์ เจริญวัฒนมงคล

สิริรัตน์ สังวาลย์เบญจพร บุกบุญ

บทบรรณาธิการ.....................................................................๓

ครูใหญ่ทักทาย <ครูจิ๋ว>.......................................................๕

รายงานความเคลื่อนไหว ป.๑ ถึง ป.๖......................................๖

ท�าไมต้องประหยัดน�้า..................................................๔๕

English Corner...................................................................๕๐

ความสุขเล็กๆ<ครูสมพร รู้แสวง> .........................................๕๗

เธอเป็นแค่ชีวิตน้อยๆ แต่เธอมีค่าส�าหรับฉันมาก ....................๖๐

สนุกคิดสนุกอ่านกับภาษาไทย..............................................๖๔

มีความสุข สนุกกับสิ่งรอบตัว................................................๗๐

ฟังซิฟัง <พ่อหมี>.................................................................๗๗

สุขเล็กๆ ที่ควรสงวนไว้<การเวก>..........................................๘๑

คติธรรม จากป้าอมรา สาขากร.............................................๘๔

ของใครหายมารับได้จ้า <ครูเรียม>.......................................๘๖

บทบรรณาธิการ

เมื่อถึงเวลาโรงเรียนเลิกตอนเย็นของทุกๆ วัน พ่อๆ แม่ๆ จะมารับลูก

กลับบ้าน ก่อนจะกลับบ้าน เราจะเห็นพ่อแม่หลายคนนั่งรอลูกๆ เล่น ไม่ว่า

จะเล่นดิน เล่นทราย เล่นไล่จับ เล่นในสนาม เล่นบอล ปีนต้นไม้ เล่นนู่นเล่น

นี่สารพัด หากสังเกตดีๆ ก็จะพบว่าเป็นสิ่งน่าทึ่งอยู่ไม่น้อยส�าหรับผู้ใหญ่ ที่

เด็กๆ สามารถสนุกสนานเพลิดเพลินกับอะไรรอบๆ ตัวได้มากมายขนาดนั้น

ความสามารถพิเศษอย่างหนึ่งของเด็กก็คือ การหาเรื่องมาสนุกและ

มีความสุขได้อย่างง่ายดาย โดยไม่ต้องอาศัยปัจจัยมากมายเหมือนผู้ใหญ่ ผู้

ซึ่งการเติบโตของวัยได้น�าพาความสามารถที่จะสนุกและมีความสุขกับเรื่อง

ง่ายๆ รอบๆ ตัวจากไปอย่างช้าๆ

หลังจากที่ใช้เวลาไปกับความสุขที่ต้องเสียเงินอันมากับกระแสเชี่ยว

กรากของเทคโนโลยีทันสมัยต่างๆ มากมายจนเกินพอดี คงไม่เกินความจริง

ไปนักหากผู้ใหญ่หลายคนอาจต้องมาฝึกมองฟ้า มองดิน มองน�้า มองต้นไม้

ใบหญ้า มองพระอาทิตย์และพระจันทร์กันใหม่ ว่ามันสวยงามอีกทั้งน�าพา

ความเพลิดเพลินและสุขสงบมาให้แบบที่ในจอสมาร์ทโฟนให้ไม่ได้

ความสนุกและความสุขไม่ได้หายาก มันมีอยู่รอบๆ ตัว เราเชื่อแบบ

นั้น ไม่เชื่อลองสังเกตดูเด็กๆ ประถมแถวๆ นี้เป็นตัวอย่างดูก็ได้

กองบรรณาธิการสารประถมอุดมปัญญา

Page 4: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was

4 สารประถมอุดมปัญญา สารประถมอุดมปัญญา 5

สวัสดีค่ะ สมาชิกสารประถมทุกท่าน

ทางบรรณาธิการของสาร

ประถมได้ก�าหนด theme ของฉบับนี้ไว้

ว่า “ ชีวิตมีสุข สนุกกับสิ่งรอบตัว ” จึง

ท�าให้ต้องมาทบทวน ค�าว่า “ ความสุข ”

นั้นมีความหมายอย่างไรกับตัวเรา และ

ความสุขในแต่ละวันคืออะไร สิ่งแรกที่

จะนึกถึง คือ สภาวะที่จิตใจเรารื่นรมย์

มีชีวิตชีวา และมีความตื่นตัว หรืออย่าง

ค�าของท่านอาจารย์อมรา สาขากร ที่

บอกกับพวกเราไว้ว ่า ให้จิตใจเรามี

ความแกล้วกล้า อาจหาญ ร่าเริง

ในวันหนึ่ งๆ เราจะมีความ

ระลึกได้ถึงภาวะจิตใจเช่นนี้ของเรา

สักเพียงไหนนั้น เป็นเรื่องที่ต้องใช้สติ

ปัญญาของตนเองอย่างยิ่งทีเดียว และ

เราจะมีภาวะจิตใจเช่นนี้จากการท�าสิ่ง

ใด ก็เป็นสิ่งที่เราทุกคนต้องเข้าใจด้วย

เช่นกัน

การท�าหน้าที่เป็นครูใหญ่

นั้ น แม ้ ในทุกวันจะท�างานกับ

ปัญหาเป็นหลัก แต่เมื่อได้เห็นว่า

นักเรียนมีพัฒนาการ ก็นับว่าได้เกิด

ความสุขอยู่เนืองๆ หรือในการท�า

กับครูนั้นมีอยู่ช่วงเวลาหนึ่งที่นับว่า

ได้ให้พลัง และเรียกได้ว่าเป็นเวลา

แห่งความสุข เพราะจิตใจมีความ

เบิกบาน แจ่มใส นั่นคือการที่ได้

ฟังคุณครูสะท้อนผลการเรียนรู้ของ

นักเรียน และผลการจัดกิจกรรมใน

การศึกษาภาคสนาม โดยเฉพาะ

ในช่วง ๓-๔ สัปดาห์ที่ผ ่านมานี้

นักเรียนเกือบทุกชั้นได้มีโอกาสไป

ศึกษาภาคสนามภายนอกโรงเรียน

และคุณครูในแต่ละระดับช้ันต่างก็

วิเคราะห์และสะท้อนถึงส่ิงที่เกิดข้ึน

เพื่อการพัฒนาการจัดการเรียนการ

สอนไว้หลากหลายประเด็น

จะขอยกตัวอย่างถึงการประชุมสรุปภาค

สนามของคุณครูชั้น ป.๕ ที่เมื่อตนเองได้ฟังแล้วรู้สึก

จิตใจแช่มชื่น เบิกบาน และได้เรียนรู้ไปกับคุณครู

ด้วย คือ การที่นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ ๕ ได้ไป

ฝึกเรื่องสติสัมปชัญญะกับท่านอาจารย์อมรา สาขา

กร คุณครูได้เล่าถึงสิ่งที่นักเรียนได้เรียนรู ้กลับมา

และสิ่งที่ครูแต่ละคนก็ได้เรียนรู้เช่นกัน ตัวอย่าง เช่น

อาจารย์จะบอกกับคุณครูในวันแรกที่นักเรียนไปถึง

ห้องหนึ่งว่า นักเรียนห้องนี้ถูกเข้มงวดเร่ืองกฎกติกา

มามาก อาจารย์จึงไม่ได้มีกติกาอะไรให้กับนักเรียน

ห้องนี้เลย อาจารย์บอกให้คุณครูดูธรรมชาติที่อยู ่

ในตัวนักเรียนจริงๆ แล้วจึงค่อยบอก ค่อยสอนเขา

ให้เขาเห็นผลจากการกระท�า ให้นักเรียนเกิดความ

ศรัทธาในการกระท�าที่ต้องเป็นไปตามกฎ กติกา อย่า

เอากติกาไปจับเขา และให้ครูอดใจตนเองไม่ว่ากล่าว

ไม่เข้มงวด ฝึกให้ตัวคุณครูอยู ่อย่างไรท่ามกลาง

ความวุ ่นวาย และความวุ่นวายที่เกิดข้ึนนั้นจะลด

ลงได้อย่างไร หากใจของเราก็วุ ่นวายไปด้วย นับ

เป็นการฝึกจิตใจอย่างเข้มข้นส�าหรับคุณครู ที่เมื่อฟัง

แล้วเราทุกคนใช้ได้หมด

เมื่อฟังสิ่งต่างๆ ที่คุณครูได้สะท้อนกันแล้ว

โดยส่วนตัวก็ได้นึกถึงเหตุการณ์ต่างๆ ที่ก�าลังเผชิญ

และท�าให้มีสติระลึกขึ้นได้ว่า หากเรามีจิตใจที่ไม่

ปกติ เราย่อมไม่อาจแก้ไขปัญหาต่างๆ ได้อย่างราบ

รื่น โดยเฉพาะอย่างยิ่งคือในความรู้สึกของตัวเราเอง

สารจากครูใหญ่

Page 5: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was

6 สารประถมอุดมปัญญา สารประถมอุดมปัญญา 7

รายงานความเคลื่อนไหว ป.๑ ถึง ป.๖

ความเคลื่อนไหว ป.๑

ส�าหรับการเปิดภาคเรียน

ใหม่นี้ นักเรียนเริ่มการเรียนรู ้ด้วย

การสังเกตธรรมชาติที่เปลี่ยนแปลง

ไปภายในบริเวณโรงเรียน ซึ่งจะเห็น

น�้าในบึงมีปริมาณเพิ่มขึ้น ดินและ

ทรายระหว่างทางเดินไปส�ารวจชื้น

และแฉะ ในขณะการเดินส�ารวจ

นักเรียนได้เก็บวัสดุธรรมชาติที่พบ

มาประดิษฐ์สิ่งของหรือท�างานศิลปะ

ตามความสนใจของตนเอง สิ่งที่

นักเรียนประทับใจมาก คือการเล่น

โคลน นักเรียนได้ค้นพบเรื่องราว

มากมาย เช่น ดินเหนียวปั้นได้ แต่

ดินโคลนปั้นไม่ได้ เพราะดินโคลนมี

น�้าผสมอยู่มากกว่า ส่วนในวันที่ฝน

ไม่ตกนักเรียนก็สามารถเรียนอย่าง

สนุกด ้วยการจ�าลองฝนจากขวด

น�้า ซึ่งนักเรียนได้ออกแบบการเล่น

จากขวดน�้าที่นักเรียนท�า เช่น ฉีดน�้า

ใส่กัน ฉีดน�้าให้เกิดสายรุ้ง การท�า

น�้าพุ และบีบน�้าวาดลวดลายบน

พื้น เป็นต้น กิจกรรมนี้นักเรียนได้พบ

ความมหัศจรรย์ว่า น�้าพุ่งออกจากรู

ได้ เกิดจากการบีบขวดน�้าที่ท�าให้เกิด

แรงดันน�้าออกมาทางฝาที่เจาะรู และ

ฝาที่เจาะรู ๑ รู ระยะการพุ่งของน�้า

จะไกลมากกว่าฝาที่เจาะหลายรู เนื่องจากฝาที่

เจาะหลายรู น�้าสามารถออกมาได้หลายทาง

ตอนนี้นักเรียนก�าลังปลูกดอกไม้ของ

ตนเอง ด้วยความหวังที่จะเห็นดอกไม้ของตนเอง

เจริญเติบโต และออกดอกให้เห็น ท�าให้ครูเห็น

ภาพการรดน�้าอย่างใส่ใจ และการไปพูดคุยกับ

ต้นไม้ของตนด้วยหน้าตาที่ยิ้มแย้มแจ่มใส

ในส่วนของคณิตศาสตร์นักเรียนเรียนรู้ถึง

ความหมายและเห็นความต่างกันของการลบแบบ

เหลืออยู่ และการลบแบบเปรียบเทียบ นอกจากนี้

นักเรียนได้เรียนเรื่องทรงต่างๆ โดยการจับ สัมผัส

แล้วน�ามาจัดกลุ่ม ซึ่งนักเรียนจะต้องให้เหตุผลว่า

เพราะเหตุใดจึงจัดให้อยู่กลุ่มเดียวกัน พร้อมทั้งตั้ง

ชื่อทรงเหล่านั้นให้เหมาะสมกับลักษณะที่นักเรียน

เห็น โดยใช้ความคิดของนักเรียนเอง เช่น ทรง

กระบอก เพราะมีรูปร่างเหมือนกระบอกน�้า ทรง

กลม เพราะไม่มีเหลี่ยมและกลิ้งได้ทั้งลูก เป็นต้น

เมื่อรู้จักทรงต่างๆ นักเรียนก็จะน�าความเข้าใจไป

ประดิษฐ์สิ่งของโดยน�าลักษณะเด่นที่พบจากทรง

ต่างๆ มาประดิษฐ์ให้เหมาะสม และน�าทรงต่างๆ

มาทาบวาดให้เกิดรูปภาพตามความคิดสร้างสรรค์

ของนักเรียนเอง

Page 6: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was

8 สารประถมอุดมปัญญา สารประถมอุดมปัญญา 9

Page 7: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was

10 สารประถมอุดมปัญญา สารประถมอุดมปัญญา 11

A day without laughter is a day wasted.

<Charlie Chaplin>

วันที่ปราศจากเสียงหัวเราะนั้นคือวันที่สูญเปล่า

<ชาร์ลี แชปลิน>

Charlie Chaplin (1889-1977)

นักแสดงภาพยนตร์ตลกชาวอังกฤษที่ไปโด่งดังเป็นต�านานในฮอลลีวู้ด

Page 8: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was

12 สารประถมอุดมปัญญา สารประถมอุดมปัญญา 13

ในภาคเรียนนี้นักเรียนเริ่ม

ต้นการเรียนรู้ด้วยการทานผักจากเมนู

อาหารต่างๆ เพื่อกระตุ้นให้นักเรียน

เห็นประโยชน์จากผักที่หลากหลาย

ชนิดมากขึ้น น�าไปสู่การปลูกผักเพื่อ

น�ามาทานด้วยตนเอง นักเรียนเริ่ม

การเป็นนักเกษตรกรน้อย จากการ

ค้นคว้าหาข้อมูลผักที่ตนเองสนใจจะ

ปลูก การพูดคุยกับผู้เชี่ยวชาญด้าน

การปลูกผัก การลงมือเตรียมแปลง

การเพาะเมล็ด การย้ายกล้าลงแปลง

และการดูแลผักของตน ภาพที่ครูเห็น

ตั้งแต่นักเรียนลงมือปลูกผัก คือ การ

ไปนั่งคุยและร้องเพลงกับผักของตน

การรดน�้าด้วยความเอาใจใส่ เพื่อจะ

ความเคลื่อนไหว ป.๒

สิ่งที่ครูรู้สึกชื่นชมและเห็นการพัฒนาของนักเรียนจากภาคเรียนที่ ๑

เป็นอย่างมาก คือทักษะทางด้านการเขียน ที่นักเรียนสะท้อนออกมาผ่านการ

ท�าชิ้นงานต่างๆ ทั้งในวิชาภาษาไทย และโครงงาน รวมถึงการใช้จินตนาการ

ในการท�างานศิลปะ เช่น การแต่งนิทาน ๖ ช่อง ที่น�าค�าการันต์ที่ก�าหนดขึ้น

เองมาร้อยเรียงเป็นเรื่องราวได้น่าสนใจ บ่งบอกถึงการเข้าใจความหมายของ

ค�าที่ตนเลือก การเขียนบันทึกถึงผักที่ปลูก ซึ่งนักเรียนสามารถน�าคลังค�าที่มี

มาเขียนถ่ายทอดความรู้สึกของตนเองได้ชัดเจน และมีภาษาที่สละสลวยมาก

ข้ึน การน�าวัสดุธรรมชาติที่ได้จากแปลงมาถ่ายทอดเป็นภาพวาดได้อย่าง

สร้างสรรค์ เป็นต้น

เห็นผักของตนเองเติบโต เมื่อผัก

ของใครโตข้ึนมาก็จะมีเสียงเชิญ

ชวนให้ครูไปดูผักของตนด้วยความ

ดีใจและภูมิใจ ตลอดกระบวนการ

ปลูกผัก นัก เรียนได ้น� าสิ่ งที่ตน

สังเกตเห็นมาสรุปเป็นความรู้ต่างๆ

มากมาย เช่น กระบวนการงอกของ

เมล็ดมาเป็นต้นผักนั้นที่พบว่า จะมี

รากแรกเกิดออกมาก่อน จากนั้นจะ

มีใบเลี้ยง ๒ ใบ และมีใบจริงตามมา

ซึ่งจะมีรูปร่างหน้าตาไม่เหมือนกับ

ใบเลี้ยง ในกระบวนการบันทึกการ

เจริญเติบโตท�าให้นักเรียนได้บอกถึง

ปัจจัยที่มีต่อการเจริญเติบโตของผัก

ได้ชัดเจน เป็นต้น

Page 9: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was

14 สารประถมอุดมปัญญา สารประถมอุดมปัญญา 15

Do not dwell in the past, do not dream of the

future, concentrate the mind on the present

moment.

Buddha

อย่าจ่อมจมอยู่กับอดีต

อย่าคาดหวังถึงอนาคต

จงมีสติอยู่กับปัจจุบันขณะ

พุทธพจน์

Page 10: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was

16 สารประถมอุดมปัญญา สารประถมอุดมปัญญา 17

ในภาคเรียนนี้ นักเรียนได้

เรียนรู ้ในหน่วยโครงงานเรื่อง “ชีวิต

สัมพันธ์ฉันกับบางมด” ซึ่งเริ่มจาก

การถอดประสบการณ์ความรู้เดิมของ

ตนเองที่มีเกี่ยวกับบางมด จากนั้นตั้ง

ค�าถาม จัดหมวดหมู่ค�าถามและไป

สืบค้นข้อมูลทั้งจากคุณพ่อคุณแม่และ

การไปสัมภาษณ์ป้าแว้ ชาวสวนข้าง

โรงเรียน ซึ่งนักเรียนจะขยายความรู้

เรื่องบางมดเพิ่มเติมด้วยการไปเรียน

รู้ที่พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นเขตจอมทอง ที่

ความเคลื่อนไหว ป.๓ ในส่วนของการเรียนภาษาไทย ครูเชื่อมโยงจากการตั้งค�าถามใน

หน่วยโครงงานสู่การเรียนรู้ชนิดของประโยค เช่น ประโยคค�าถาม บอกเล่า

ขอร้อง เป็นต้น นักเรียนได้ฝึกสื่อสารตามชนิดของประโยคให้สอดคล้อง

กับสถานการณ์ต่างๆ นอกจากนี้นักเรียนได้สนุกกับการอ่านวรรณคดีเรื่อง

องคุลิมาล โดยฝึกการอ่านจับประเด็นส�าคัญ การล�าดับเหตุการณ์และการ

คิดวิเคราะห์เกี่ยวกับการกระท�าของตัวละครและข้อคิดที่ได้จากเรื่อง

วัดยายร่ม และไปพบคนตัวจริง

ที่รักในพื้นที่บางมด ตลอดการ

เรียนรู้นอกจากนักเรียนจะได้ความ

รู้เชิงประจักษ์เกี่ยวกับสภาพพื้นที่

อาชีพและวิถีชีวิตของผู้คนในอดีต

รวมถึงความเปล่ียนแปลงของ

พื้นที่บางมดมาสู่ปัจจุบัน แล้วนั้น

นักเรียนจะได้ฝึกฝนกระบวนการ

สืบค้นข้อมูล การน�าข้อมูลมาจัด

กลุ ่ม การสรุปและการวิเคราะห์

ข้อมูลด้วยตนเอง

วิชาวิทยาศาสตร์ นักเรียน

ได้เรียนรู้เรื่องดวงอาทิตย์ แสงและ

เงา ผ่านการทดลองที่หลากหลาย

เช่น การทดลองเพื่อสังเกตถึงเงาที่

แตกต่างกันในแต่ละช่วงเวลา การ

ใช้เทอร์โมมิเตอร์เพื่อวัดความร้อน

ของดินที่ถูกแสง เป็นต้น จากนั้น

นักเรียนน�าความรู้มาท�าเป็นหุ่นเงา

เล่นกันอย่างสนุกสนาน

ส�าหรับวิชาคณิตศาสตร ์

นักเรียนทบทวนความรู้เรื่องการคูณ

และน�าความรู้มาใช้ในการเรียนการ

หาร นักเรียนได้เรียนรู ้ทั้งการหาร

เพื่อหาจ�านวนกลุ่มและการหารเพื่อ

หาจ�านวนในแต่ละกลุ่ม ซึ่งโจทย์มี

ทั้งการหารแบบลงตัวและไม่ลงตัว

จากนั้นนักเรียนน�าความเข้าใจมาคิด

เป็นโจทย์การหารของตนเองในผล

งานสมุดภาพการหาร

Page 11: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was

18 สารประถมอุดมปัญญา สารประถมอุดมปัญญา 19

Page 12: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was

20 สารประถมอุดมปัญญา สารประถมอุดมปัญญา 21

Page 13: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was

22 สารประถมอุดมปัญญา สารประถมอุดมปัญญา 23

Page 14: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was

24 สารประถมอุดมปัญญา สารประถมอุดมปัญญา 25

If you want to be happy, be.<Leo Tolstoy>

ถ้าอยากมีความสุข, ก็จงมี<ลีโอ ตอลสตอย>

Leo Tolstoy (1828-1910)

นักเขียนชาวรัสเซีย มีผลงานชิ้นเอกชื่อ สงครามและสันติภาพ

Page 15: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was

26 สารประถมอุดมปัญญา สารประถมอุดมปัญญา 27

การเรียนการสอนในภาค

เรียนนี้ เป็นการเรียนเรื่องราวเกี่ยว

กับพระบาทสมเด็จพระเจ ้าอยู ่หัว

รัชกาลที่ ๙ ในโครงงานตามรอยพ่อ

หลวง นักเรียนได้เรียนรู้เรื่องพระราช

ประวัติ และพระราชกรณียกิจของ

พระองค์ โดยเฉพาะประเด็นเกี่ยวกับ

โครงการอันเนื่องมาจากพระราชด�าริ

ที่พระองค์ทรงงานเพื่อประชาชนคน

ไทยทั้งประเทศ ให้อยู่ดีมีสุข มีอาชีพ

มีรายได้ นักเรียนได้จัดกลุ ่มเลือก

โครงการฯ ที่ตนสนใจ เช่น โครงการ

ความเคลื่อนไหว ป.๔

เพื่อให้นักเรียนเกิดความเข้าใจและซาบซึ้งในพระมหากรุณาธิคุณ

ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๙ ที่ทรงงานเพื่อพสกนิกร โดย

การไปศึกษาภาคสนาม ณ โครงการส่วนพระองค์สวนจิตรลดา ซึ่งนักเรียนจะ

กลับมาถอดรหัสถึงคุณธรรมของพระองค์ท่านที่ได้ทรงงานเพ่ือประชาชนชาว

ไทย เช่น ความอดทน ความมุ่งมั่น เป็นต้น เพื่อน�ามาเป็นแบบอย่างในการ

ปฏิบัติตนในชีวิตประจ�าวันต่อไป

ฝนหลวง โครงการสหกรณ์โคนม

หนองโพ โครงการหญ้าแฝก เป็นต้น

จ า ก นั้ น ไ ป สื บ ค ้ น ข ้ อ มู ล น� า ม า

ถ่ายทอดความเข้าใจเป็นชิ้นงานตาม

ความสนใจ ซึ่งส่วนใหญ่นักเรียนเลือก

น�าเสนอความรู ้ผ ่านการท�าโมเดล

นักเรียนสนุกกับการเตรียมอุปกรณ์

และร่วมมือกันท�าโมเดลอย่างขันแข็ง

และน�ามาน�าเสนอได้อย่างชัดเจน ซึ่ง

แสดงถึงความเข้าใจในหลักการของ

โครงการแต่ละโครงการที่พระองค์ด�าริ

เพื่อช ่วยเหลือแก้ไขปัญหาในพื้นที่

ต่างๆ

Page 16: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was

28 สารประถมอุดมปัญญา สารประถมอุดมปัญญา 29

Happiness is when what you think, what you say, and what you do are in harmony.<Mahatma Gandhi>

ความสุขก็คือเมื่อสิ่งที่เราคิด สิ่งทีเราพูด สิ่ง

ที่เราท�า นั้นสอดประสานเป็นหนึ่งเดียวกัน

อย่างงดงาม

<มหาตมะคานธี>

Mahatma Gandhi (1869-1948)

ผู้น�าและนักการเมืองที่มีชื่อเสียงชาวอินเดีย

Page 17: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was

30 สารประถมอุดมปัญญา สารประถมอุดมปัญญา 31

นับตั้งแต่ที่นักเรียน ป.๕ ถอนกล้าด�านาในเดือนสิงหาคมช่วงปลาย

ภาคเรียนที่ผ่านมา บัดนี้ ต้นข้าวเจริญเติบโตเต็มที่ บางต้นเริ่มออกดอกออก

รวงแล้ว ชาวสารประถมยังคงจ�ากันได้ไหมเอ่ย ข้าวพันธุ์ที่นักเรียน ป.๕ ปลูก

คือพันธุ์เวสสันตะระ เดิมทีข้าวพันธุ์นี้มีแหล่งก�าเนิดในภาคอีสาน เป็นข้าว

นาปี มีอายุเก็บเกี่ยวตามฤดูกาล นั่นหมายความว่า ข้าวจะกลายเป็นสีเหลือง

ทอง ในช่วงเดือนพฤศจิกายนถึงธันวาคม ระหว่างรอการเก็บเกี่ยวนี้ นักเรียน

ป.๕ ทุกคนได้ไปสังเกตการเจริญเติบโตในทุกสัปดาห์ ข้อมูลส�าคัญที่ต้องเก็บ

เช่น ความสูง ความหนาของล�าต้น รวมถึงนิเวศในนาข้าว ซึ่งท�าให้พวกเขาพบ

ว่าต้นข้าวเจริญเติบโตอย่างรวดเร็ว ปรากฏการณ์นี้ท�าให้เกิดข้อสงสัยว่า เหตุ

ใดดินในนาข้าวของโรงเรียนจึงอุดมสมบูรณ์ถึงเพียงนี้ ค�ากล่าวที่ว่า

“พื้นที่ภาคกลางเป็นอู่ข้าว อู่น�้า และเป็นที่ตั้งเมืองหลวงของประเทศไทยจากอดีตถึงปัจจุบัน ” หมายความว่าอย่างไร

ความสงสัยนี้น�าไปสู ่การ

ออกศึกษาภาคสนามในหั วข ้ อ

‘ ภู มิ ศ า ส ต ร ์ ภ า ค ก ล า ง แ ล ะ

ประวัติศาสตร ์อยุธยา’ โดยมี

ภารกิจส�าคัญคือเพื่อส�ารวจและ

เปรียบเทียบดินในภาคกลาง ๓ พื้นที่

คือ ดินในนาข้าวโรงเรียนรุ่งอรุณ ดิน

ในพื้นที่จังหวัดสุพรรณบุรี และดินใน

พื้นที่จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ว่า

มีความเหมือนหรือต่างกันอย่างไร

และอีกภารกิจหนึ่ง คือการศึกษา

ประวัติศาสตร ์อยุธยาในประเด็น

เ ร่ืองการก ่อร ่างสร ้างกรุง ความ

รุ่งเรือง และความล่มสลาย ผ่านการ

ความเคลื่อนไหว ป.๕

เยี่ยมชมโบราณสถานส�าคัญๆ ได้แก่

วัดพระศรีสรรเพชญ์ วัดมงคลบพิตร

วัดใหญ่ชัยมงคล ป้อมเพชร และ

เจดีย์ภูเขาทอง ซึ่งครั้งหนึ่งสุนทรภู่

เคยเดินทางมาเพื่อกราบนมัสการ

และแต่งนิราศภูเขาทองเพ่ือบันทึก

การเดินทาง ซึ่งนักเรียนได้ศึกษามา

แล้วในการเรียนวิชาภาษาไทย ท�าให้

การศึกษาภาคสนามครั้งนี้นักเรียน

ตื่ นตาตื่ นใจกับการได ้นมัสการ

เจดีย์ภูเขาทองตามรอยสุนทรภู่และ

ประทับใจในความยิ่งใหญ่ของกรุง

ศรีอยุธยาอย่างมาก

Page 18: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was

32 สารประถมอุดมปัญญา สารประถมอุดมปัญญา 33

If you want to live a happy life, tie it to a goal, not to people or things<Albert Einstein>

ถ้าต้องการใช้ชีวิตให้มีความสุข, จงผูกชีวิตไว้กับเป้าหมาย, อย่าผูกไว้กับคนหรือวัตถุใดๆ<อัลเบิร์ต ไอน์สไตน์>

Albert Einstein (1879-1955)

นักฟิสิกส์ทฤษฎีชาวเยอรมันเชื้อสายยิวที่มีสัญชาติสวิสและอเมริกัน

เป็นผู้ค้นพบทฤษฎีสัมพัทธภาพ

Page 19: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was

34 สารประถมอุดมปัญญา สารประถมอุดมปัญญา 35

ในภาคเรียนนี้ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปี

ที่ ๖ ได้เรียนรู้วรรณคดี เรื่อง ขุนช้าง ขุนแผน ซึ่ง

เป็นวรรณกรรมที่มีอรรถรสทางด้านภาษา เนื้อหา

มีวิถีชีวิตวัฒนธรรมของคนยุคสมัยอยุธยา และ

ที่มาของเรื่องที่เกิดขึ้นจริงในรัชกาลสมเด็จพระ

รามาธิบดีที่ ๒ ระหว่าง พ.ศ. ๒๐๓๔ -๒๐๗๒

นักเรียนส่วนใหญ่สนุกกับกิจกรรมที่ครูจุดประกาย

กระตุ้นให้นักเรียนเกิดความสนใจในการอ่านและ

ติดตามเรื่องราว ด้วยการแปลงโฉมของครูมาเป็น

นักจัดรายการวิทยุสมัครเล่น เพื่อน�าเข้าสู ่การ

แนะน�าตัวละคร และการอ่านเรื่อง หลายคนแสดง

สนใจมาก โดยการติดตามอ่านเนื้อเรื่องด้วยตนเอง

จนจบเล่ม

ความเคลื่อนไหว ป.๖ ในส่วนของสังคมศึกษา นักเรียน

ได้ติดตามสืบค้นที่มาของน�้าประปาต่อ

จนไปสู ่กระบวนการสืบค้นข้อมูล และ

จัดท�าแผนผังตามหาเส้นทางของน�้าดิบที่

น�ามาผลิตเป็นน�้าประปา(จากน�้าประปา

ในรุ่งอรุณ...ถึงต้นน�้า) นักเรียนเกิดความ

พยายามในการสืบค้นข้อมูล ตั้งค�าถาม หา

ค�าตอบ เรียนรู้การอ่าน การเขียนแผนผัง

และแผนที่ จากกิจกรรมที่ครูออกแบบให้

อย่างตื่นตัว

จากนั้นนักเรียนได้ย้อนรอยเส้น

ทางน�้าดิบที่น�ามาผลิตเป็นน�้าประปา โดย

เริ่มจากสถานีสูบน�้าดิบบางเลน ไปตาม

เส้นทางของคลองประปาตะวันตก เขื่อน

แม่กลอง เขื่อนศรีนครินทร์ จนไปสิ้นสุดที่

ต้นน�้าในหมู่บ้านบนเขาแก่งเรียง จังหวัด

กาญจนบุรี ช่วงกลางคืน นักเรียนได้ร่วม

กิจกรรมการดูดาวและหาต�าแหน่งดาวบน

ท้องฟ้า เรียนรู ้ที่มาจากชื่อ เรื่องเล่าและ

ต�านานที่เกี่ยวข้องกับกลุ ่มดาว และร่วม

ร้องเพลง แต่งกลอนที่สะท้อนถึงความรู้สึก

ของตนเองที่เกี่ยวข้องน�้า และป่าไม้

Page 20: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was

36 สารประถมอุดมปัญญา สารประถมอุดมปัญญา 37

จากการศึกษาในภาคสนามครั้งนี้ นักเรียนได้เข้าใจถึงองค์ประกอบ

ของการเกิดตาน�้าที่เชื่อมโยงกับป่าไม้ได้ชัดเจนขึ้น พร้อมทั้งเรียนรู้วิถีชีวิตของ

ชุมชนคนต้นน�้า ที่ใช้น�้าอย่างพอเพียง การรักษาป่า เพื่อให้มีน�้าไว้ใช้ในชุมชน

และกลับมาย้อนมองการใช้น�้าในชีวิตประจ�าวันเพื่อตระหนักถึงคุณค่าของน�้า

ที่กว่าจะได้มาเป็นน�้าประปา

วิชาวิทยาศาสตร์ นักเรียนสนุกกับการออกแบบการทดลองว่า พืช

สังเคราะห์ด้วยแสงจริงหรือไม่ มีการติดตามและตั้งค�าถามต่อว่า น�้าที่ใช้เป็น

วัตถุดิบในกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสงนั้นมาจากไหน และน�้าที่เหลือจาก

การสังเคราะห์ด้วยแสงนั้นพืชเก็บไว้ที่ไหน ผ่านกิจกรรมการทดลองการดูดน�้า

และคายน�้าของพืช ซึ่งนักเรียนได้เลือกพืชที่จะใช้ทดลอง รวมทั้งออกแบบ

กระบวนการทดลอง วิเคราะห์ผลการทดลอง และหาข้อสรุปด้วยตนเอง ท�าให้

บรรยากาศในการเรียนวิทยาศาสตร์ของนักเรียนในทุกๆ คาบเต็มไปด้วยสีสัน

และเสียงหัวเราะตลอดคาบเรียน

ส�าหรับวิชาคณิตศาสตร์ นักเรียนได้ประยุกต์ความรู้เรื่องเศษส่วน

และทศนิยมในการแก้ปัญหาที่ซับซ้อนยิ่งขึ้น ยกตัวอย่างเช่น การค�านวณ

จ�านวนเท่าหรือการค�านวณเรื่องอัตราเร็ว ซึ่งเป็นความรู้ที่ต่อเนื่องมาจากป.๕

นอกจากนี้นักเรียนได้ท�าชิ้นงาน “การ์ดการค�านวณอัตราเร็วในการเดินของ

ตนเอง” เพื่อเป็นข้อมูลที่นักเรียนใช้เวลาในการเดินป่าในภาคสนามซึ่งได้เกิด

ขึ้นเมื่อต้นเดือนพฤศจิกายนที่ผ่านมา

Page 21: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was

38 สารประถมอุดมปัญญา สารประถมอุดมปัญญา 39

Page 22: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was

40 สารประถมอุดมปัญญา สารประถมอุดมปัญญา 41

Happiness is not something ready made. It comes from your own actions.<Dalai Lama>ความสุขไม่ใช่สิ่งส�าเร็จรูป มันมาจากการกระท�าของตัวเราเอง<ทะไลลามะ>

Dalai Lama

ผู้น�าทางด้านจิตวิญญาณสูงสุดของชาวทิเบต

Page 23: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was

42 สารประถมอุดมปัญญา สารประถมอุดมปัญญา 43

Page 24: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was

44 สารประถมอุดมปัญญา สารประถมอุดมปัญญา 45

ท�าไมต้องประหยัด “น�้า”

สวัสดีครับ ท่านผู ้อ ่านผู ้มีใจรักสิ่งแวดล้อม หากเราจะพูดถึง

ทรัพยากรของโลกที่เข้าถึงชีวิตและความเป็นความตายของมนุษย์มากที่สุด

คงไม่พ้น “น�้า” หากมีคนถามค�าถามส�าคัญกับท่านผู้อ่านว่า ท�าไมเราต้อง

ประหยัดน�้า ท่านจะตอบอย่างไร ค�าถามนี้น่าจะท�าให้ใครหลายคนต้องคิดอยู่

พักหนึ่ง ส�าหรับผม เริ่มชัดเจนในค�าตอบจริงๆ เมื่อได้มาสอนโครงงาน “น�้า

เพื่อชีวิต” ตั้งแต่ปี ๒๕๕๔ โดยทุกปีที่สอนนักเรียน และได้มีโอกาสไปภาค

สนาม ตามรอยเส้นทางน�้าประปา ความเข้าใจของผมก็เพิ่มมากขึ้น ไม่ใช่

เข้าใจที่เนื้อหา แต่เป็นการเข้าไปสู่ใจผู้สอนเลย

Page 25: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was

46 สารประถมอุดมปัญญา สารประถมอุดมปัญญา 47

บ า ง ค น อ า จ บ อ ก ว ่ า

ประหยัดน�้าเพราะน�้าก�าลังจะหมด

ไปแต่ก็ค้านกับความจริงที่เห็น น�้าที่

มีอยู่รอบตัวมากมาย น�้าน่าจะมีมาก

พอใช้ไม่เห็นต้องประหยัด แต่ถ้าน�้า

ที่เราก�าลังพูดถึงคือน�้าที่น�ามาใช้ใน

ชีวิตเรา นั่นคือ น�้าที่สะอาด ใส ไม่มี

สี ไม่มีกลิ่น ไม่มีรส คงจะพอเข้าใจ

แล้วว่าน�้าที่มีคุณภาพดังกล่าวไม่ได้

หามาได้จากคลอง บึง หรือแหล่งน�้า

ธรรมชาติอื่นๆรอบตัวเราได้โดยง่าย

เพราะน�้าเป็นสารที่สมบัติการละลาย

ยอดเยี่ยม นั่นเป ็นสาเหตุส�าคัญ

ของการปนเปื ้อนของน�้าในแหล่ง

ธรรมชาติ ดังนั้นน�้าที่มีคุณภาพสูง

จึงเป็นสิ่งที่หายาก

ความพยายามของมนุษย์

ที่จะน�าน�้าที่มีคุณภาพสูงมาใช้ มา

ให้เข้าถึงได้โดยง่าย จึงไม่ใช่เรื่อง

ง่าย ที่เราก�าลังพูดถึงคือการผลิตน�้า

ประปา ซึ่งมีต้นทุนที่หลายคนอาจไม่

เคยรู ้มาก่อน กระบวนการผลิตน�้า

ประปานั้นเต็มไปด้วยการใช้พลังงาน

ไฟฟ้า โดยเฉพาะในประเทศไทย

มีน�้าประปารั่วซึมจากท่อน�้า หรือก๊อกน�้า ถึง

ร้อยละ ๑๔ ของน�้าประปาที่สูบจ่ายตามบ้าน

เรือน และยังพบว่าคนจ�านวนมากมีพฤติกรรม

เปิดน�้าทิ้งไว้ ตามความเคยชินเช่นในการ

แปรงฟัน ล้างจาน อาบน�้า ที่จะสูญเสียน�้าโดย

เปล่าประโยชน์ นาที ละ ๙ ลิตร

กว่าจะได้น�้ามาใช้เราจะต้องแลกกับ

ต้นทุนสิ่งแวดล้อม ส�าหรับผมสิ่งที่มากกว่านั้น

คือการได้มาซึ่งน�้าก่อนที่จะเข้าสู่กระบวนการ

ผลิตน�้าประปา เต็มไปด้วยปัจจัยและองค์

ประกอบที่เหมาะสม ขาดสิ่งใดก็ไม่ได้ ไม่เช่น

นั้นจะไม่มีน�้าให้มนุษย์ใช้ โดยกลไกที่ส�าคัญ

ที่สุดคือป่าไม้ที่อุดมสมบูรณ์นั่นเอง หรือความ

สัมพันธ์ของปัจจัยต่างๆที่เป็นปกติ

ป่าเป็นต้นน�้าได้อย่างไร ในป่าที่เป็น

ป่าต้นน�้า มีดินที่เกิดจากการสลายของชั้นหิน

อุดมสมบูรณ์มีอินทรีย์สารสูงเต็มไปด้วยซาก

พืชซากสัตว์ที่ย่อยสลายด้วยจุลินทรีย์ เกิดเป็น

ดินที่มีความอุดมสมบูรณ์ เป็นปัจจัยส�าคัญให้

ก่อเกิดพืชพรรณที่หนาแน่น พืชพรรณเหล่า

นั้น มีรากพืชที่ชอนไชดินทุกระดับ เกิดช่องว่าง

ในดินที่เกิดจากการชอนไชของราก ประกอบ

ด้วยสมบัติของดินที่ดีกลายเป็นดินที่สามารถ

กักเก็บน�้าได้ดี

การผลิตไฟฟ้านั้นได้มาจากการเผา

ไหม้แก๊สธรรมชาติ ดังนั้นการผลิต

ไฟฟ้าจึงมีการปลดปล่อยแก๊สเรือน

กระจกออกมาจากกระบวนการเผา

ไหม้ด้วย โดยการผลิตน�้าประปา ๑

ลิตร จะต้องปล่อยแก๊สเรือนกระจก

๐.๗๔ กรัมข้ึนสู ่ ช้ันบรรยากาศ

โลก ดังนั้นเม่ือเราเปิดก๊อกน�้าท�า

กิจกรรมอะไรก็ตาม เราก็มีส ่วน

ท�าให้โลกใบนี้ร ้อนข้ึนด้วยอย่าง

หลีกเลี่ยงไม่ได้

เ ม่ือได ้ลองย ้อนกลับไป

ดูพฤติกรรมการใช้น�้าของคนไทย

พบว ่าใช ้น�้ าในชีวิตเฉล่ียคนละ

๒๐๐ ลิตรต่อวัน แต่ถ้าเน้นไปที่

คนกรุงเทพฯ ใช้น�้ามากกว่าพบว่า

ใช้คนละ ๔๐๐ ลิตร ต่อวัน ดังนั้น

การใช้น�้าประปาของคนกรุงเทพฯ

จะปล่อยแก๊สเรือนกระจกขึ้นสู่ชั้น

บรรยากาศ วันละ ๒.๙๖ กรัม ปี

ละ ๑ กิโลกรัม ๘๐ กรัม เมื่อสืบค้น

ข้อมูลเรื่องการใช้น�้าพบเร่ืองน่า

ตกใจ เกี่ ยวกับการสูญเสียน�้ า

ประปาโดยเปล่าประโยชน์ พบว่า

Page 26: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was

48 สารประถมอุดมปัญญา สารประถมอุดมปัญญา 49

ต้นไม้ที่มีมากมายในป่ามีกระบวนการสังเคราะห์

ด้วยแสง มีกระบวนการคายน�้า เกิดไอน�้ามากมาย

ในอากาศ ท�าให้ในป่ามีความชื้นสัมพัทธ์สูง จึง

สามารถเกิดฝนได้โดยง่ายในป่า ซึ่งพบว่าร้อยละ

๕๐ ของฝนในป่ามาจากกระบวนการคายน�้า และ

ฝนที่ตกลงมาร้อยละ ๓๕ จะซึมลงในดินที่เต็มไป

ด้วยรูพรุน ร้อยละ ๒๕ จะไหลไปตามผิวดิน สิ่ง

ที่ประจักษ์กับผมมากเม่ือได้เดินป่าพานักเรียน

เข้าไปศึกษา ตาน�้าพุหนองหอย ที่หมู่บ้านบนเขา

แก่งเรียง คือการเห็นน�้าที่หยดลงมาจากดินสู่ชั้น

หิน สิ่งที่น่าทึ่งคือจะมีน�้าค่อยๆหยดมาทางรากไม้

ทีละหยดอย่างเชื่องช้า แต่ไม่หยุดหยด ทุกวินาที

ทั้งปี และเป็นเช่นนี้มาตลอด หยดเหล่านั้นรวมกัน

จนกลายเป็นล�าธารเลก็ๆ ก่อนไหลรวมกนัเป็นแม่น�า้

ก่อนที่จะเป็นน�้าประปา นั่นคือความเกื้อหนุนของ

ป่าที่มีต่อมนุษย์อย่างเป็นรูปธรรมที่สุด

อีกประการหนึ่งคือคนต้นน�้าที่เสียสละ

อย่างมาก นั่นคือปกป้องผืนป่าด้วยชีวิตของตนเอง

ไม่สนใจความศิวิไลซ์ ไม่คิดที่จะเอาความสะดวก

สบายมาพัฒนาแต่เลือกที่จะรักษา เลือกป่าก่อน

ที่จะเลือกเงินตรา แม้ว่าตนเองจะไม่เคยมีน�้าใสๆ

อย่างคนในเมืองใช้ มีเพียงน�้าฝนไว้บริโภค และ

ต้องสูบ หรือหาบน�้าจากล�าธารมาใช้ ใช้น�้าแต่ละ

ขันอย่างคุ้มค่า ไม่เคยทิ้งปล่อยสิ่งปฏิกูลลงสู่แหล่ง

น�้า รักษาแหล่งน�้า เอาไว้เป็นอย่างไร

ก็เป็นอย่างนั้น ตั้งแต่รุ่นพ่อ รุ่นแม่ ดัง

นั้นผมขอถามท่านผู้อ่านว่า ถ้า ไม่มีป่า

ไม่มีคนต้นน�้า จะเกิดอะไรขึ้นและจะส่ง

ผลกระทบอย่างไรกับพวกเรา

ส�าหรับผมถ้าใครมาถามว่า

ต้องประหยัดน�้า ผมจะบอกเขาว่า “การ

ประหยัดน�้าคือการแสดงความกตัญญู

ต่อป่าและคนต้นน�้า “ ท่านผู้อ่านจะเห็น

ด้วยกับผมไหมครับ ในปีหน้าถ้าผมสอน

เร่ืองนี้ความเข้าใจก็จะมีมากขึ้นไปอีก

ผมเชื่อแล้ว พลังของการเรียนรู้ระบบ

คุณค่า ที่เข้าไปเห็นความจริง เห็นความ

สัมพันธ์กับชีวิตตนเองนั้นเปลี่ยนใจคน

ได้จริง พิสูจน์แล้วด้วยตัวผมเองครับ

ดีใจจริงๆครับ ที่ได้เป็นครูที่โรงเรียน

รุ่งอรุณ

อ้างอิงนิตยสาร สารคดี ปีที่ ๒๘ ฉบับที่ ๓๓๐ สิงหาคม ๒๕๕๕

Page 27: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was

50 สารประถมอุดมปัญญา สารประถมอุดมปัญญา 51

Dear Readers

On English day we like to keep things fun and engaging.

Language needs to be alive and nothing does that better for

the little ones than playing a physical game while using English.

Using the language we learn on English day at home with the

children is just as engaging. Even if the children don’t want to

respond in English, they can hear and understand the language

in a different context at home.

Using English while having fun, playing games and

feeling successful encourages the children to use and practice

English without them even knowing they are ‘learning’ !

Have fun and Happy Holidays to all!

Grade 1

Guess the sound and score a point.

This term, grade 1 is focusing more on phonics and it’s

awesome to see the children wanting to get involved in the phonics

game every morning. The teacher sings the song of each sound in

CVC words and the students have to guess the song + sound and

write them on the board! Eg. Hen

‘H’ sound has it’s song. A student guessing the sound hears

the teacher sings and writes the answer on the board. ‘E’ sound has

it’s song and so does ‘N’ too.

If the student guesses all of the songs + sounds correctly,

they form a CVC word on the board scoring 3 points for every word!

How fun is singing and scoring on English day? You have to

ask your child and find out. : )

Ms. Amphorn Sachdeva (Teacher Amy)

English Corner

Page 28: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was

52 สารประถมอุดมปัญญา สารประถมอุดมปัญญา 53

Grade 2

Since we learned about telling time

at the beginning of the term, we have been

playing a game that I used to play as a child

called “Wolf Wolf! What time is it?” In this game

someone starts off as the wolf and everyone

else asks the wolf by chanting “WOLF! WOLF!

WHAT TIME IS IT?” The wolf then replies

“It’s 7 o’clock!” This continues for 8, 9, 10,

and 11 o’clock. After 11 o’clock the children

again chant “Wolf, wolf what time is it?” Now

the wolf yells “IT’S LUNCHTIME!” and tries to

catch some children to ‘eat’. These children

turn into wolves and the game repeats until

there is only 1 survivor. The children really

enjoy this game and using English during the

game comes very naturally and everyone is

chanting together.

Mr. Frederik (Freddie) le Roux

Grade 3

The students in 3rd grade had a lot of

fun with their Halloween party week. They wore

the Halloween costumes such as vampires,

monsters, ghosts, skeletons, witches, and devils

and popular characters from movies such as

Ninjas, Batman, Superhero and Spider man.

Then they sang “Winnie’s Song” and listened

to the story “Winnie the Witch”. We were talking

about “trick or treat” on Halloween Week in the

class. The students looked forward to making

and eating their Spooky Spider. All we need are

some crackers with cream, sesame sticks and

chocolate chips for eyes. They had a really fun

time decorating their spiders and enjoyed the

taste of the Halloween spiders.

Miss. Sirirat Sangwan (Teacher Nook)

Page 29: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was

54 สารประถมอุดมปัญญา สารประถมอุดมปัญญา 55

Grade 4

Every morning we start English day

with the “Chair game”. It’s girls against boys

to see who can give their friends the best

clues. One student sits on a chair in front of

the board, I write a word on the board and

their team describes the word. If they get it,

they get a point. The students really enjoy this

game, especially because it’s girls against

boys! I like to make it more fun by writing a

student’s name on the board- the whole class

bursts out laughing when I do that.

Miss. Elizabeth (Liz) Kemp

Grade 5

Last Kid Standing

The students stand up and each student answers the

question from the teacher. It can be identifying a flashcard, spelling

it correctly, using it in a sentence, (in past tense for example) and

if the student is wrong they sit down. This can also be played by

building sentences. The students listen, repeat and add a new

word onto their friend’s sentences. If they forget a word they sit

down! Sometimes we play if the sentence grammar is wrong too!

The last kid standing gets their name on the board with a star.

Sometimes the teacher will award the last two standing!

Mr. Scott Fischer

Page 30: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was

56 สารประถมอุดมปัญญา สารประถมอุดมปัญญา 57

Grade 6

This term 6th grade have been busy

creating our haunted house! In our haunted

house there is a spooky closet, a scary hospital

and even a terrifying grave yard! Students in 4th

and 5th grade were invited to come and visit

our haunted house. Besides the haunted house

there were several fun games such as finding the

Halloween characters in the doll house. Also, the

students made some Halloween treats for the

younger children. Everyone worked really hard

and we had such a scream!

Ms. Pinpilan Wangsai

ความสุขเล็กๆโดย ครูสมพร รู้แสวง

ชีวิตการท�างานของครูในรอบหนึ่งสัปดาห์ ส่วนใหญ่อยู่กับเด็ก

นักเรียน และนักเรียนก็มีชีวิตส่วนใหญ่อยู่กับครูและเพื่อนๆ ทั้งครูและเด็ก

จึงสร้างผลกระทบต่อกัน วันไหนที่นักเรียนมีความวุ่นวาย จะด้วยเหตุผลใดๆ

ก็ตาม ย่อมกระทบถึงครูอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ ขณะเดียวกันวันไหนที่ครูไม่

พร้อมจะสอน มีความเดือดเนื้อร้อนใจด้วยเหตุใดก็ตาม ย่อมส่งผลต่อนักเรียน

ด้วยเช่นกัน ทั้งครูและนักเรียน เราต่างจึงเป็นสิ่งเดียวกัน ลมหายใจของเรา มี

ผลต่อกัน อารมณ์ ความรู้สึก ความคิดเห็น และทุกพฤติกรรมที่แสดงออก จึง

ส่งผลต่อกัน ส่งผลต่อชีวิตของพวกเรา

หากจะบอกว่า “ความสุขของครู คือความสุขของนักเรียน” เราก็

ต้องพูดต่อไปว่า “ความสุขของนักเรียน คือความสุขของครู” ด้วยเช่นกัน และ

ปรากฏการณ์เช่นนี้ก็ส่งผลต่อบุคคลรอบข้างของพวกเราด้วย พ่อแม่ย่อมได้

รับผลกระทบที่รับผ่านจากบรรดาลูกๆ และญาติพี่น้องของครูก็ได้รับผลนั้น

ด้วยเช่นกัน

Page 31: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was

58 สารประถมอุดมปัญญา สารประถมอุดมปัญญา 59

เช้าวันหนึ่งเด็กนักเรียน ป.๕/๓

ปิดห้อง ปิดไฟเสียมืดสนิท คุณครูข้าวตู

เดินเข้ามาจะสอนต้องแปลกใจ แต่หลัง

จากนั้นไม่กี่วินาทีไฟก็ถูกเปิดพร้อมกับ

เสียงปรบมือและเสียงเพลงอวรพรวัน

เกิด เหตุการณ์นี้ท�าให้ครูยิ้มแก้มปริ

ประทับใจในความใส่ใจเล็กๆ น้อยๆ ของ

นักเรียน พวกเขาท�าการ์ดอวยพรแสนน่า

รักให้คุณครู ภาพบรรยากาศแห่งความ

สุขนี้แผ่ปกคลุมทั่วทั้งห้องเรียน การเรียน

นับจากนาทีนี้จึงเต็มไปด้วยความสุขของ

ทุกคน

หลายเหตุการณ์ตลอดหนึ่งวัน

มีวินาทีแห่งความสุขเกิดขึ้นครั้งแล้วครั้ง

เล่า เช่น ในยามเช้าขณะครูเดินไปตาม

ทางเดินจากตึกหนึ่งไปยังอีกตึกหนึ่ง เมื่อ

ครูเดินมาจะเห็นนักเรียนยกมือไหว้สวัสดี

ยามเช้าตลอดทางเดิน นี้ก็เป็นความสุข

ของครูอย่างหนึ่ง ครูรับไหว้และส่งยิ้มให้

ความสุขนั้นก็ย้อนกลับคืนให้เด็กๆ

การจัดส�ารับกับข ้าวอย ่าง

ประณีตสวยงามเพื่อให้เป็นอาหารมื้อ

เที่ยงส�าหรับคุณครู แสดงถึงความ

ใส่ใจของผู้ท�าให้ ก็สร้างรอยยิ้มในใจ

ครูและท�าให้อาหารม้ือนั้นพิเศษข้ึนมา

ทันที เดาได้เลยว่าเมื่อพวกเขาเห็นครู

ยิ้มให้กับอาหารมื้อพิเศษนี้ ความสุข

นั้นก็ย้อนกลับสู่พวกเด็กๆ ด้วยเช่นกัน

ดังนั้น กุญแจของความสุขจึงเป็นเรื่อง

ของความใส่ใจ และการมองเห็นความ

ใส่ใจของกันและกัน

อย่าลืมว่าพวกเราทุกคนต่าง

เป็นสิ่งเดียวกัน ต่างส่งผลต่อกันและ

กัน ในทุกๆ มิติของความสัมพันธ์

Page 32: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was

60 สารประถมอุดมปัญญา สารประถมอุดมปัญญา 61

“เธอเป็นแค่ชีวิตน้อยๆ แต่เธอมีค่าส�าหรับฉันมาก”

“จะรดน�้าให้ทุกวันนะ”

“ขอให้โตไวๆนะ”

“อยากให้ออกจากเมล็ดเร็วๆจัง”

ค�าดีๆเหล่านี้มาจากนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ ๒ เขียนถึงเมล็ด

ผักของพวกเขาหลังจากที่ได้หย่อนเมล็ดเล็กๆลงในดิน เป็นค�าที่คุณครูทุกคน

ประทับใจ และอยากเขียนเล่าเรื่องราวนี้เพื่อแบ่งปันให้ผู้อ่านได้ประทับใจไป

ด้วยกัน

ขอย้อนเล่าตั้งแต่ก่อนเปิดภาคเรียนที่ ๒ คุณครูทุกคนประชุมกันถึง

การสอน”ปลูกผัก”ที่จะเกิดขึ้นในอีกไม่กี่วัน ความกังวลปนความเครียดเกิดขึ้น

ในจิตใจ อาจเพราะคุณครูมีความช�านาญในการปลูกผักมากน้อยแตกต่างกัน

รวมถึงอุปสรรคเรื่องความเข้าใจในแผนการสอน(ซึ่งเป็นแผนการสอนภาษา

ญี่ปุ่น) แต่ไม่นานความรู้สึกในแง่ลบก็จางลง เมื่อคุณครูทุกคนร่วมด้วยช่วย

กันพยายามหาข้อมูลเพิ่มเติมจากหนังสือทุกเล่มที่มี สอบถามผู้รู้ทุกคนที่รู้จัก

เพื่อเตรียมความพร้อมของตนเอง ท�าให้คุณครูทุกคนเริ่มมีความมั่นใจมากขึ้น

และแล ้ว เ ม่ือ วันเป ิดภาค

เรียนมาถึง กิจกรรมที่คุณครูคิดก็ถูก

อกถูกใจนักเรียนเป็นอย่างยิ่ง นั่นคือ

กิจกรรมการชิมอาหารที่ท�าจากผัก ทั้ง

ก๋วยเตี๋ยวลุยสวน น�้ามะเขือเทศ สลัด

ผักแสนอร่อย นักเรียนแบ่งกันชิมจน

เกลี้ยง และเกิดความรู้สึกประทับใจ

ในการกินผักนับตั้งแต่นั้นมา เมื่อเกิด

ความประทับใจแล้ว ไม่ยากเลยที่

นักเรียนจะเลือกผักที่ต้องการปลูกจาก

ผักที่นักเรียนประทับใจ นักเรียนช่วย

กันหาข้อมูลเกี่ยวกับวิธีการปลูกผัก

ชนิดต่างๆตามค�าแนะน�าของคุณครู

ศึกษาความเหมาะสมของฤดูกาลที่

จะปลูก และศึกษาดินในพื้นที่ของ

โรงเรียน ขั้นตอนการศึกษาดินนี่แหละ

สนุกที่สุด นักเรียนทุกคนไม่กลัวเลอะ

เลย ลงไปในพื้นที่ที่แฉะเพื่อช่วยกันขุด

ดิน ขึ้นรูปแปลงผัก เมื่อขึ้นรูปเสร็จแล้ว

ก็เอาดินในแปลงมาปั ้นเล่นเพลินๆ

บางคนปั้นเป็นช้อน เป็นหม้อ เอาไป

ลองตักน�้าดูเสียด้วย พอได้เรียนเรื่อง

ดินจึงได้รู้ว่าที่ท�าแบบนั้นได้ เพราะดิน

ในแปลงเป็นดินเหนียว “แย่ล่ะสิ ดิน

ที่เหมาะจะปลูกผักของผมคือดินร่วน

นี่นา” นักเรียนคนหนึ่งพูดขึ้น จึง

กลายเป็นประเด็นอภิปรายว่าเรา

จะท�าอย่างไรกันดี น�าไปสู่การช่วย

กัน ตากดิน ย่อยดิน และปรับปรุง

ดินโดยการใส่ปุ๋ย และเติมดินร่วน

เพิ่ม พร้อมกันนั้นนักเรียนได้ศึกษา

เมล็ด และเพาะเมล็ดในกระถางที่

ระเบียงห้องระหว่างรอดินในแปลง

ให้พร้อมที่จะปลูกผัก นักเรียนทุก

คนตระหนักรู ้ว ่าเมล็ดเล็กๆนี้ มี

ชีวิตอยู่ภายใน และพูดเป็นเสียง

เดียวกันว ่า”เราต ้องทะนุถนอม

เมล็ดทุกเมล็ดให้ดี” นักเรียนจึงจับ

เมล็ดเพื่อศึกษาอย่างเบามือ จน

กระทั่งหย่อนเมล็ดเล็กๆนั้นลงใน

ดิน รดน�้า เอาใจช่วยให้เมล็ดผัก

งอกเร็วๆ ผ่านการเขียนจดหมายถึง

เมล็ดผัก เขียนบอกเล่าวิธีการปลูก

และให้สัญญาว่าจะดูแลชีวิตน้อยๆ

นี้ให้ดี

และแล้วไม ่นานคุณครู

ก็ได้ยินเสียงแห่งความดีใจ บ้างก็

ปรบมือ บ้างก็ไชโยโห่ร้อง เมื่อผัก

ทุกต้นพร้อมใจกันโตให้นักเรียนได้

ดูแล

โดยครูแพรทิพย์ จันทร์ครบ

Page 33: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was

62 สารประถมอุดมปัญญา สารประถมอุดมปัญญา 63

Page 34: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was

64 สารประถมอุดมปัญญา สารประถมอุดมปัญญา 65

สวัสดีค่ะ สมาชิกสารประถมอุดมปัญญาทุกท่าน พบกันอีกครั้ง

กับคอลัมน์สนุกคิดสนุกอ่านกับภาษาไทยนะคะ ในวารสารฉบับนี้ ครูหนูมี

เรื่องราวมากมายมาให้ทุกท่านได้อ่าน และยังมีเกมสนุกประลองปัญญาทาง

ภาษามาท้าให้สมาชิกได้ร่วมสนุกกันด้วย

ขอเริ่มต้นกับเรื่องราวส�าคัญในช่วงเดือนตุลาคม กันเลยดีกว่านะคะ

เนื่องจากในเดือนนี้มีวันส�าคัญถึง ๒ วันทีเดียว นั่นคือ วันออกพรรษาและวัน

ปิยมหาราช ซึ่งครูหนูได้สรุปใจความส�าคัญโดยย่อของแต่ละวันมาให้สมาชิก

ได้อ่านกันดังนี้นะคะ

วันออกพรรษา ตรงกับวันขึ้น ๑๕ ค�่า เดือน ๑๑ ซึ่งในปีนี้ตรงกับวัน

เสาร์ที่ ๑๙ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๕๖ วันออกพรรษาถือเป็นส�าคัญวันหนึ่งของพระ

ภิกษุสงฆ์ คือ เป็นวันสิ้นสุดการจ�าพรรษา หรือออกจากพรรษาที่ได้อธิษฐาน

เข้าจ�าพรรษาตลอดระยะเวลา ๓ เดือน ในวันออกพรรษาในพระไตรปิฎก

กล่าวไว้ว่า เป็นวันที่ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเสด็จลงจากสวรรค์ชั้นดาวดึงส์

มายังโลกมนุษย์ หลังจากที่พระองค์ได้เสด็จไปจ�าพรรษา และแสดงพระธรรม

เทศนาโปรดเทพบุตรพุทธมารดา ซึ่งอยู่สวรรค์ชั้นดุสิต แต่ลงมาฟังพระธรรม

เทศนาที่ชั้นดาวดึงส์

ในพรรษาที่ ๗ นับแต่ปีที่ตรัสรู้ พระพุทธองค์จึงได้เสด็จขึ้นไปจ�า

พรรษาบนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ เทศนาพระอภิธรรมปิฎกโปรดพระพุทธมารดา

อยู่หนึ่งพรรษา (๓เดือน) ครั้นถึงวันปวารณาออกพรรษา วันแรม ๑ ค�่า เดือน

๑๑ พระพุทธองค์จึงเสด็จลงสู่โลกมนุษย์ทางบันไดทิพย์ ทั้ง ๓ ได้แก่ บันได

เงิน บันไดทอง และ บันไดแก้ว ซึ่งสักกเทวราช (พระอินทร์) ให้พระวิษณุกรรม

เนรมิตทอดจากสวรรค์ชั้นดาวดึงส์สู่โลกมนุษย์ ที่ ประตูเมืองสังกัสนคร ที่นั้น

บรรดาพุทธศาสนิกชนต่างมารอรับตักบาตรภัตตาหารกันอย่างเนืองแน่นชาว

พุทธจึงยึดถือปรากฏการณ์ในวัน แรม ๑ ค�่า เดือน ๑๑ ของทุกปี เป็นวันคล้าย

วันที่พระพุทธเจ้าเสด็จลงสู่โลกมนุษย์ เรียก “วันเทโวโรหณะ” และ วันพระ

พุทธเจ้าเปิดโลก เพราะวันนั้นโลกทั้ง ๓ คือ สวรรค์ มนุษย์ และ นรก ต่าง

สามารถแลเห็นกันได้ตลอดทั้ง ๓ โลก จึงเป็นที่มาของ “ประเพณีตักบาตรเท

โว” นั่นเอง

นอกจากนี้วันออกพรรษา เรียกว่าอย่างหนึ่งว่า “วันปวารณา” หรือ

“วันมหาปวารณา” คือวันที่พระสงฆ์ท�าปวารณากรรม คือเปิดโอกาสให้เพื่อน

พระภิกษุว่ากล่าวตักเตือนกันด้วยเมตตาจิตได้ เมื่อได้เห็นได้ทั้งหรือสงสัย

ในพฤติกรรมของกันและกัน ตามที่มีพุทธบัญญัติว่า “ภิกษุทั้งหลาย เรา

อนุญาตให้ภิกษุทั้งหลายผู้จ�าพรรษาแล้วปวารณากันในสามลักษณะ คือด้วย

การเห็นก็ดี ด้วยการได้ยินก็ดี ด้วยการสงสัยก็ดี”

ส่วนอีกวันหนึ่งนั้น คือวันปิยมหาราช ตรงกับวันที่ ๒๓ ตุลาคม ของ

ทุกปี เป็นวันคล้ายวันสวรรคตของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่

หัว เมื่อวันที่ ๒๓ ตุลาคม พ.ศ.๒๔๕๓ พระองค์เสด็จสวรรคต ณ พระที่นั่ง

อัมพรสถาน พระราชวังดุสิต เนื่องจากพระองค์ทรงเป็นที่รักใคร่อย่างล้นเหลือ

ของพสกนิกรทั้งชาวไทยและชาวต่างประเทศ พระองค์จึงได้รับการถวาย

พระราชสมัญญานามว่า “สมเด็จพระปิยมหาราช” ซึ่งมีความหมายว่า “พระ

สนุกคิดสนุกอ่านกับภาษาไทย โดยครูชฎาภรณ์ พิพุทธางกูร

Page 35: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was

66 สารประถมอุดมปัญญา สารประถมอุดมปัญญา 67

มหากษัตริย์ที่ทรงเป็นที่รักยิ่งของปวงชน” ด้วย

ความส�านึกในพระมหากรุณาธิคุณ รัฐบาลจึงได้

ประกาศให้วันที่ ๒๓ ตุลาคม เป็น “วันปิยมหาราช”

ต ่อมาในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จ

พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๖ ทางราชการ

ได้ประกาศให้วันที่ ๒๓ ตุลาคม ซึ่งเป็นวันสวรรคต

ของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู ่หัว

เป็นวันที่ระลึกส�าคัญของชาติเรียกว่า “วันปิย

มหาราช” และก�าหนดให้เป็นวันหยุดราชการ ซึ่ง

ทุกปีพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พร้อมด้วย

พระบรมวงศานุวงศ์ จะเสด็จฯ ไปวางพวงมาลา ณ

พระบรมรูปทรงม้าซึ่งตั้งอยู่ที่หน้าพระที่นั่งอนันต

สมาคม

ส�าหรับการประกอบพระราชพิธีทรง

บ�าเพ็ญพระราชกุศล วันปิยมหาราช ครั้งแรก

เกิดขึ้นถัดจากปีที่ได้ถวายพระเพลิงพระบรมศพ

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โดย

พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรง

บ�าเพ็ญพระราชกุศลทักษิณานุปทานถวายแล้ว

เสด็จฯ ไปถวายพวงมาลา ทรงจุดธูปเทียนเครื่อง

ราชสักการะที่พระบรมราชานุสาวรีย์

เกมตารางหาค�า

จากที่ได้อ่านเรื่องราวอันเป็นประโยชน์กันไปแล้ว ครูหนูขอทดสอบ

ความสามารถในการจดจ�าค�าศัพท์ต่างๆ ผ่านเกมตารางหาค�าต่อไปนี้นะคะ

ให้ตาไวหาเจอระบายสีค�าที่พบลงในตารางได้เลย มีทั้งหมด ๑๘ ค�าและมี

เฉพาะค�าในแนวตั้งและค�าในแนวนอนเท่านั้นค่ะ (อย่าเพิ่งรีบเปิดเฉลยกัน

นะคะ)

Page 36: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was

68 สารประถมอุดมปัญญา สารประถมอุดมปัญญา 69

และก่อนจากกัน ครูหนูยังมี “เกมมองภาพทราบความ” มาให้

สมาชิกสารประถมได้ลองเล่นกันอีกด้วย ลองดูกันนะคะ ว่าภาพที่ให้มานั้นคือ

ค�าหรือข้อความว่าอะไร แล้วพบกันใหม่ในสารประถมฉบับหน้าค่ะ

๑. ๗ พยางค์ ๒. ๒ พยางค์

๓. ๓ พยางค์ ๔. ๒ พยางค์

๕. ๒ พยางค์ ๖.๒ พยางค์

เฉลยเกมตารางหาค�า

มมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมม

เฉลยเกมมองภาพทราบความ

๑.เด็กดูได้ผู้ใหญ่ดูดี ๒. ลึกลับ ๓. วงดนตรี ๔. ดูไบ ๕. บนบาน ๖.ชุมชน

<ภาพจากเว็บ postjung.com>

Page 37: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was

70 สารประถมอุดมปัญญา สารประถมอุดมปัญญา 71

มีความสุข สนุกกับสิ่งรอบตัว “โรงเรียนเรามีธรรมชาติ เยอะดี ได้สนุกกับการปีนต้นไม้และเล่นกับ

เพื่อน”

“ได้ฝึกฝนตนเอง ในการเป็นผู้น�า ได้ประสบการณ์ ได้ฝึกความอดทน

เหนื่อยแต่มีความสุข ครับ”

ในภาคเรียนที่ ๒ นี้ บรรยากาศโดยรวมของโรงเรียนรุ่งอรุณช่าง

สดชื่น และฉ�่าไปด้วยฝน การเรียนรู้ของบรรดานักเรียนในทุกระดับต่างเข้ม

ข้น ในทุกแววตาของนักเรียนที่เปล่งประกาย ฉายความอยากรู้ และค้นหา

ว่าอะไรที่คุณครูจะน�ามาสู่บทเรียน ครูได้เห็นความกระตือรือร้น ความสงสัย

เสียงค�าถามที่ร้องถามว่า “วันนี้เราจะเรียนอะไรกันค่ะ / ครับ” และคงไม่ง่าย

เช่นนั้น ที่ครูจะตอบในทันที หลากหลายเทคนิควิธี หลายกิจกรรมที่คุณครู

พยายามจะจัดให้ลูกศิษย์ทั้งสนุก ตื่นเต้น ท้าทาย และค้นหาค�าตอบด้วยตัว

เอง บางวิชา ก็ต้องตากแดด จนหัวร้อน แก้มแดง ได้ปลูกผัก ปลูกดอกไม้ ซึ่ง

ต่างเฝ้ารอให้ต้นไม้เติบโต ได้วัดความยาวของเส้นริบบิ้นหลากสี วัดผิดวัดถูก

บ้าง บางวิชา ยกมือกันจนเมื่อย แต่นั่นไม่ใช่อุปสรรคของนักเรียนแม้แต่น้อย

ตามมาด้วยเสียงเย้...และเสียงโห่ร้อง กับชัยชนะที่สามารถค้นหาค�าตอบมา

ด้วยตนเอง ช่างเบิกบาน...บรรยากาศเหล่านี้แหละ..ที่ครูและนักเรียนโรงเรียน

รุ่งอรุณของเรา จะพากันเดินไปด้วยกัน บนถนนของการเรียนรู้พร้อมกันจริงๆ

ฉบับนี้ก็เช่นเดิมที่ตัวแทนนักเรียนแต่ละระดับชั้นต่างมาร่วมแสดงความคิด

เห็น.. ถึงความสุข และความสนุกที่มาจากประสบการณ์ของตนเอง กับความ

ทรงจ�าดีๆ

ด.ญ.ณัฏฐ์ วิมลพิยารัตน์ (ณัฏฐ์) ชั้น ป.๑/๓

บรรยากาศของอนุบาล กับประถมต่างกันค่ะ ที่ประถมมีการเรียน

เพิ่มขึ้นมา หนูสนุกกับการเรียนสระ และการออกเสียง และเอาสระมาประสม

กับพยัญชนะไทย ได้เรียนคณิตศาสตร์ได้ทั้งบวกเลข และลบเลข การบวก

ก็คือ ท�าให้จ�านวนเพิ่มขึ้น การลบคือการท�าให้จ�านวนน้อยลง ได้ปลูกต้น

ดอกไม้ คือ ต้นเทียน นอกจากนี้ยังได้พายเรือ ได้ท�าอาหารซึ่งท�าเองมากขึ้น

หนูต้องท่องจ�าหมดทุกอย่างทั้งพยัญชนะไทย สระ อังกฤษ แต่หนูก็สนุกหมด

ทุกอย่างเลยค่ะ

Page 38: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was

72 สารประถมอุดมปัญญา สารประถมอุดมปัญญา 73

ด.ช.ต้นกล้า หาญทวีสมพล (ต้นกล้า) ชั้น ป. ๒/๓

สนุกแบบมีความรู้ครับ ผมชอบโรงเรียนมากๆ และมีความสุขที่ได้มาโรงเรียน

เพราะโรงเรียนของเรามีต้นไม้เยอะ ในวิชาคณิตได้เรียนทุกวันมีอะไรใหม่ๆ มา

ให้คิด แต่ถ้าเป็นเรื่องเดิมก็จะท�าให้เข้าใจมากขึ้น ส่วนภาษาไทย บางทีก็ได้

แต่งนิทานช่อง แต่งนิทานอิสระด้วยตนเอง ได้เรียงภาพแล้วแต่งเรื่องต่างๆ

สนุกและผมชอบครับ

ในภาษาอังกฤษ ยิ่งสนุกมากครับได้ความรู้เยอะ ได้ท�าอาหาร ท�าของเล่น ส่วน

ในทักษะชีวิตก็จะได้พายเรือ ท�าอาหาร วิทย์ได้ปลูกพืช ได้รู้เรื่องพืชและเมล็ด

พืช ในระหว่างรอคุณครูมาสอนก็ได้ฟังนิทานสนุกๆ ไม่เบื่อเลยครับ

ด.ญ.ปุณณภา ชาญยุทธกร (โฟกัส) ชั้นป. ๓/๑

หนูสนุกที่ได้เล่นกับเพื่อน ได้ท�ากิจกรรมต่างๆ มากมาย ซึ่งต่างวัยอนุบาล ใน

วัยประถมได้เปลี่ยนเพื่อนจากวัยอนุบาล ได้เรียนวิชาต่างๆ ก็มีความสุขไปอีก

แบบหนึ่ง โดยเฉพาะได้ไปภาคสนามไปเรียนรู้เรื่องต่างๆ นอกห้องเรียน ได้

เห็นสถานที่ต่างๆ มากขึ้น ได้บ�าเพ็ญประโยชน์ให้แก่โรงเรียนเมื่อภาคเรียนที่

ผ่านมา มีความสุขและสนุกที่โรงเรียนมีธรรมชาติเยอะ แล้วก็สามารถน�ากลับ

เข้ามาในห้องมาท�างานต่างๆ ทั้งการวาดรูป เก็บวัสดุจากธรรมชาติมาท�างาน

ศิลปะ ในทักษะชีวิตก็ได้ฝึกพายเรือ ท�าอาหาร ซึ่งจะท�าให้เราได้ช่วยตัวเอง

มากยิ่งขึ้น

Page 39: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was

74 สารประถมอุดมปัญญา สารประถมอุดมปัญญา 75

ด.ช.สรวิชญ์ วจนะศิริ (ภีม) ชั้น ป.๔/๑

ผมสนุกกับธรรมชาติในโรงเรียน มีอะไรให้เล่นเยอะ เช่น ปีนต้นไม้

ของเล่นที่คุณครูจัดให้ รอบๆ สนาม เป็นต้น

ในการเรียนรู้ ก็รู้สึกสนุกไปในตัว เช่น คณิตศาสตร์ เมื่อได้ค�าตอบ

แล้วผมจะถามเสริมว่าจะมีตัวเลขอื่นที่จะสามารถท�าให้ได้ค�าตอบอีกหรือไม่

ในวิชาสังคม เป็นวิชาที่ครูประจ�าชั้นสอน นักเรียนตั้งใจเรียน ครูจะสอนและ

มีมุกตลก ท�าให้ไม่เบื่อ ครับ

นอกจากนี้คุณครูในวิชาต่างๆ ก็เพิ่มความสนุกลงไป มีกิจกรรมให้เรา

ได้เล่น เกม-ภาษาอังกฤษ การจับคู่ค�าในภาษาไทย

ในทักษะชีวิตในตอนพายเรือ ต้องมีสมาธิ ไม่เล่นบนเรือ จะท�าให้เรือ

คว�่า การล้างห้องน�้า ก็มีความสนุก โดยเฉพาะการขัด การถูห้องน�้า เราก็จะ

ท้าทายกับเพื่อนว่าให้ถูเสร็จก่อน ซึ่งเป็นการเล่นที่ผสมผสานไปกับการเรียน

ด.ญ.ปทิตตา เกิดชูชื่น (ใบเตย) ชั้น ป.๕/๓

หนูมีความสุขหลายอย่างในโรงเรียน ทั้งสภาพแวดล้อม เพื่อนๆ และ

กิจกรรมต่างๆ ในตอนแรก ที่ขึ้นมา ป.๕ หนูปรับตัวไม่ได้ มีงานหลายอย่าง

เพิ่มขึ้น หนูรู้สึกเหนื่อย เพราะเป็นเรื่องที่ไม่เคยท�ามาก่อน โดยเฉพาะการท�า

ตอกจากไม้ไผ่ การขุดดิน การท�านาช่วงด�านา และถอนกล้า ต้องใช้แรงเยอะ

ส่วนในภาคเรียนนี้ดีขึ้นทุกง่าย รู้สึกง่ายขึ้น มีความสุขมากขึ้น โดย

เฉพาะเมื่อน้องๆ จากอนุบาลชวนชื่นมาดูงาน หนูได้ดูแลน้อง ได้อธิบายเรื่อง

การท�านา เล่าประสบการณ์ในการท�านาให้น้องฟัง ว่ามีวิธีการท�าอย่างไร รู้สึก

ภูมิใจ ที่ได้เห็นต้นข้าวเจริญเติบโต สิ่งที่หนูได้เรียนรู้ ไม่เพียงแต่วิธีการปลูก

ข้าวเท่านั้น ได้พบเห็นปัญหาของชาวนาที่ใช้สารเคมี กับชาวนาที่ไม่ใช้สาร

เคมี ที่ปลูกข้าวประสบความส�าเร็จ หนูจึงอยากบอกชาวที่ใช้สารเคมี ให้หันมา

มาปลูกข้าวแบบธรรมชาติดีกว่าค่ะ

Page 40: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was

76 สารประถมอุดมปัญญา สารประถมอุดมปัญญา 77

ด.ช.รัญชน์ เจียรสกุลผล (ยูยู) ชั้น ป.๖/๒

ผมชอบสิ่งแวดล้อมในโรงเรียน ชอบการเรียนที่มีการทดลอง ภูมิใจที่

โรงเรียนของเรามีการเรียนที่แตกต่างจากโรงเรียนอื่นๆ ได้เล่นกีฬาสี ซึ่งผมได้

ฝึกตนเองให้เป็นผู้น�าทั้งเป็นคณะกรรมการนักเรียน และการท�าหน้าที่เป็นรอง

ประธานสี ซึ่งเป็นประสบการณ์ที่ดีของผม ได้เห็นข้อผิดพลาดต่างๆ ได้แก้ไข

ปัญหา และผมกล้าแสดงออกมาขึ้นในการพูดหน้าเสาธง แม้บางครั้งในการ

ท�าหน้าที่รองประธานสีต้องเจอกับน้องซนๆ เยอะ ก็ท�าให้เราต้องหาวิธีพูดให้

น้องเข้าสีและท�ากิจกรรมร่วมให้ได้

ผมมีความสุขที่ได้ท�าเรื่องดีๆ แม้ว่าจะเหนื่อย แต่ก็ได้ฝึกความอดทน

และอยากบอกน้องๆ ว่าเราต้องท�าหน้าที่ของตัวเองให้ดีที่สุด แล้วเราจะมี

ความสุข

ฟัง...ซิฟัง

“ฟัง...ซิฟัง...และฟัง... อย่างตั้งใจ” “ค�า..ทุกค�า...ออกมา จากข้าง

ใน” คุ้น ๆ กันบ้างมั๊ยครับ? มีใครรู้จักเนื้อเพลงท่อนนี้ของคุณใหม่ เจริญปุระ

บ้างหรือไม่ครับ? ผมเชื่อว่าหลายคนคงคุ้นหูและเคยได้ยินได้ฟังกันมาบ้าง

โดยเฉพาะถ้าเป็นช่วงวัยหลักสี่-ดอนเมือง ขึ้นไปอย่างผม น่าจะรู้จักเพลงนี้

อย่างดี เพลงนี้อยู่ในอัลบั้ม ไม้ขีดไฟ ปีพ.ศ.2533 เพลงนี้ฮิตมาก ๆ ในช่วงปีนั้น

จนกระทั่งปัจจุบัน ผมก็ยังได้ยินนักร้องรุ่นใหม่ ๆ น�ามาร้องในรูปแบบดนตรีที่

แตกต่างกันไป ผ่านมา 23 ปี เพลงนี้ก็ยังฟังไพเราะอยู่เสมอ

ตลอดระยะเวลาหลายปีที่ผ่านมา ผมก็ยังคงได้ยินเพลง ฟังซิฟัง เปิด

ตามสถานีวิทยุบ้าง ตามร้านอาหารบ้าง เพื่อนร้องคาราโอเกะให้ฟังบ้าง แต่

เมื่อประมาณ 5 ปีที่แล้ว ผมได้มีโอกาสได้ฟังโดยความบังเอิญในช่วงที่ผม

ก�าลังหงุดหงิด ขัดแย้งกับลูกเล็กน้อย เนื้อเพลงท่อนแรกของเพลงนี้ “ฟัง...ซิ

ฟัง...และฟัง...อย่างตั้งใจ...ค�า...ทุกค�า...ออกมา...จากข้างใน” ได้เกิดสะดุดหู

แบบแวบนึงขึ้นมา เหมือนกับใครมาเตือนสติของผมที่ในขณะนั้นได้หลุดออก

ไปชั่วขณะ

บทความโดยพ่อหมี

Page 41: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was

78 สารประถมอุดมปัญญา สารประถมอุดมปัญญา 79

ใช่แล้วครับ เหตุการณ์ในตอน

นั้นคือ ผมก�าลังต�าหนิลูกด้วยน�้าเสียงที่

ดัง พร้อมใบหน้าที่ดุดันเป็นที่น่าหวาด

กลัวของลูกอย่างมาก ไม่มีการเปิด

โอกาสให้ลูกพูด โต้ตอบหรือแม้กระทั่ง

การถามถึงเหตุผลของลูกว่า ท�าไมถึง

ท�าแบบนี้ พอลูกไม่ตอบ ตัวผมเองก็ยิ่ง

โกรธ เหมือนอารมณ์ประมาณว่า “ถาม

แล้วท�าไมไม่ตอบ เป็นใบ้หรืออย่างไร

!!!” หลังจากต่อว่าลูกเสร็จ ผมก็เลย

เดินออกจากห้องนอนและเดินจากไป

ทิ้งรอยน�้าตาของลูกไว้บนแก้มทั้งสอง

พร้อมกับความเครียดให้กับลูก

ในจังหวะนั้นเอง ผมก็ได ้

ยินเพลงฟังซิฟัง เนื้อเพลงท่อนแรก

กระแทกโดนใจผมอย่างแรง ผมต้ัง

ค�าถามกับตัวเองว่า “เอ๊ะ... เมื่อกี้นี้ผม

ได้เปิดโอกาสได้ฟังค�าพูดจากลูกบ้าง

หรือเปล่า?” ผมเอาแต่พูดใส่เค้าอย่าง

เดียว...ที่ลูกไม่ยอมตอบ อาจจะเป็น

เพราะเค้าก�าลังหวาดกลัวหน้าตาที่

ดุดัน น�้าเสียงที่ดังน่าสะพึงกลัว ลูกคง

ไม่กล้าแม้แต่เอ่ยหรือสบตาอะไรเรา

แน่นอน ... ใช่แล้วครับ ผมท�าผิดพลาด

ไปอย่างมาก ผมฟังแต่ค�าสั่งอารมณ์

โกรธตัวเอง แต่ลืมฟังลูก

โดยปกติแล้ว เวลาคนเรา

มีปัญหาขัดแย้งกัน ทุกคนมุ่งแต่ที่

จะเอาชนะกัน ยกเอาเหตุผลของตัว

เองมาต่อสู้ ยึดตัวเองเป็นที่ตั้งเพื่อ

ให้ได้ชัยชนะต่อฝ่ายตรงข้าม ผสม

ผสานกับอารมณ์รุนแรง ความโกรธ

ที่ถาโถมเข้ามาดั่งพายุ ไม่มีใคร

ยอมฟังใคร แย่งกันพูดบ้างก็มี พูด

เกินความเป็นจริงก็เยอะ ออกนอก

ประเด็นไปก็แยะ ลากเอาเหตุการณ์

ในอดีตมาเกี่ยวข้องกับเรื่องปัจจุบัน

ได้อย่างน่าประหลาดใจ

ยิ่งถ ้าหากเป ็นความขัด

แย้งระหว่างคุณพ่อ-คุณแม่กับคุณ

ลูก(ที่เคารพ...หุ หุ หุ) หรือระหว่าง

พ่ีน ้องท้องเดียวกัน หลายครั้งที่

ผู้ใหญ่มักจะสรุปว่า ใครถูกใครผิด

โดยที่ยังไม่ได้สอบถามเหตุการณ์

ให้แน่ชัด ได้ฟังความรู้สึกของลูก

บ้างหรือเปล่า ถ้าฟัง...ฟังแบบไหน?

แบบละเอียดหรือแบบผ่านๆ ฟัง

ด้วยใจเป็นกลางจริงหรือไม่? มีอคติ

อยู่แล้วในใจหรือเปล่า? โอนเอนเข้า

ข้างฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งในขณะที่ฟัง

หรือไม่? เปิดโอกาสให้ลูกได้ออก

ความเห็นบ้างหรือไม่? ใช้อ�านาจของความเป็นผู้ใหญ่

ไปข่มเด็กหรือเปล่า?

ผมเคยเจอเหตุการณ์ที่ผู ้ใหญ่พยายามให้

เด็กพูดความจริง โดย(หลอกล่อ)บอกกับเด็กว่า “ขอ

ให้พูดความจริงมาเถอะ พ่อกับแม่ไม่ว่าอะไรหนู

หรอก” พอเด็กไว้วางใจพูดความจริงออกมา ปรากฎ

ว่าหลังจากที่เด็กพูดความจริงออกมา พ่อแม่ต�าหนิ

ลูกทันทีเลยว่า “เห็นมั้ยล่ะ...ว่าแล้วเชียว...ท�าไมถึง

ท�าแบบนี้...ใครสั่งใครสอน...นี่ท�ามาหลายครั้งแล้วใช่

มั๊ย..นี่ถ้าไม่พูดแบบนี้ หนูก็จะไม่บอกความจริงกับแม่

ใช่มั๊ย?” ผมอยากจะทราบว่า ถ้าคราวหน้าเด็กคนนี้

ท�าอะไรผิดอีก เค้าจะกล้าบอกความจริงคุณอีกเหรอ

ครับ? เวลาที่เด็กไว้วางใจคุณ คุณก็ควรที่จะท�าตาม

ค�าพูดที่เคยได้ให้สัญญากับลูกไว้ รักษาระดับความไว้

วางใจอย่างสม�่าเสมอจะท�าให้ปฏิสัมพันธ์ระหว่างคุณ

พ่อคุณแม่และลูก ได้รับการพัฒนายิ่งดีขึ้น

เวลาลูกผมมีปัญหาอะไร ผมมักจะเป็นผู้ฟังที่

ดีเสมอ ยามที่เค้ารู้สึกอึดอัด มีปัญหากับเพื่อน ผมมัก

จะฟัง ฟัง ฟัง...และก็ฟังอย่างเดียว ไม่มีการพูดแทรก

เพื่อไปแก้ปัญหาของเค้าทันที ผมค่อนข้างให้ความ

ส�าคัญกับตรงนี้ครับ ผมมักจะถามความรู้สึกของลูก

หลังจากที่ลูกเล่าจบก่อนว่า “แล้วลูกรู้สึกอย่างไรกับ

เหตุการณ์นี้” ผมจะไม่ไปตัดสินก่อนว่า อะไรถูก อะไร

Page 42: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was

80 สารประถมอุดมปัญญา สารประถมอุดมปัญญา 81

ผิด ใครคิดถูก ใครคิดผิด ผมอยากให้

เค้าได้ระบายสิ่งที่อึดอัดอยู่ในใจของ

เค้าออกมาก่อน บางทีเค้าก็แค่อยาก

พูดระบายออกมา อยากให้ใครสักคน

มาฟังเค้าบ้าง แค่นี้เค้าก็สบายใจที่ได้

มีคนที่รับรู ้และเข้าใจความรู ้สึกของ

เค้า บางครั้งผมก็ไม่ได้แก้ไขปัญหา

อะไรให้ลูกนะ เพราะพอเค้าเล่าเสร็จ

เค้าก็บอกว่า สบายใจละ หลายครั้งที่

ผมเพียงท�าหน้าที่แค่ฟัง ฟัง ฟัง...กุม

มือลูก...ลูบหัว...โอบกอด และบอก

ว่า “พ่อเข้าใจความรู้สึกของลูกตอนนี้

มากๆ เลยนะ ตอนเด็กๆ พ่อก็เคยเจอ

เหตุการณ์และรู ้สึกแบบนี้มาเหมือน

กันเลย”

ลองนึกย้อนสมัยเราเด็กๆ สิ

ครับ เวลาเรามีความรู้สึกอึดอัด ปัญหา

ต่างๆ ในชีวิต เราอยากมีใครสักคน

ที่มารับฟังเราบ้าง ถึงแม้จะไม่สามารถ

สุขเล็กๆ ที่ควรสงวนไว้

โลกใบเล็กๆ ของเด็กๆ น่าจะมีแต่ความสุข ความทุกข์ในจิตใจคงจะ

ไม่มี ยกเว้นความทุกข์จากการไม่สบายร่างกายเวลาเจ็บป่วย โลกของเด็ก

สวยงามเสมอ จนบางทีผู้ใหญ่อย่างพวกเรายังอยากกลับไปเป็นเด็กอีกครั้ง

เพราะผู้ใหญ่มีสุขที่มีทุกข์เข้ามาปะปนมากจนถวิลหาความสุขในความทรงจ�า

สุขเล็กๆ นี้อยากให้ผู้ใหญ่สงวนไว้ให้เด็กๆ กัน

ความสุขของเด็ก หาได้ง่าย เกิดขึ้นง่าย แต่ตรึงใจได้นาน ไอศกรีม

เพียงโคนเดียวก็สามารถเปลี่ยนอารมณ์ของเด็กให้สุขได้แทบจะเหมือนกัน

ทั่วโลก สุขของเด็กเกิดขึ้นได้ทุกที่และตลอดเวลา เพียงคุณพ่อรับปากว่า

จะเล่นโดมิโนด้วย 3 เกมนั่นก็ท�าให้เค้าพอใจและมีความสุข เพียงได้นั่งรถ

มอเตอร์ไซค์กับคุณพ่อเล่นกินลมแค่ปากซอยบ้าน แต่มันก็ท�าให้ตื่นเต้น ยาม

มีสุนัขวิ่งตัดหน้ารถ จนพ่อเบรคอย่างแรงจนท�าให้ต้องหยุดรถและหันมามอง

หน้ากันอย่างโล่งอกอย่างมีความสุข หรือแค่แม่รับปากว่าจะให้ท�ากับข้าว

ทานเอง หัวใจก็พองโตด้วยความตื่นเต้น และมีความสุข แค่เพียงแอ๊ปเปิ้ลผล

หนึ่ง ที่เค้าได้รับโอกาสให้ทดลองหั่น ให้เราชิม และได้รับรอยยิ้ม พร้อมชูนิ้ว

โป้งให้พร้อมค�าชมว่า เก่งมากเลย แอ๊ปเปิ้ลนี้หวานกรอบอร่อยที่สุด โห! ในใจ

ของเด็กคนนั้นน่าจะมีความสุขจากการเป็นผู้ให้ และภูมิใจที่สามารถลงมือหั่น

แอ็บเปิ้ลผลเล็กๆ นั้น ให้ผู้ใหญ่ทานได้อย่างเอร็ดอร่อย

โดย ‘การเวก’

แก้ปัญหาได้ 100% แต่อย่างน้อย

ขอแค่รับฟังเราระบายความทุกข์

ความวิตกกังวล แค่ฟังเฉยๆ เราก็

รู้สึกดีขึ้นมาแล้ว ใช่ไหมครับ? ลูก

ก็คงรู้สึกอย่างนั้นเช่นเดียวกัน

นี่ถ้า 5 ปีที่ผ่านมาผมยัง

ไม่เปลี่ยนแปลงตนเอง ยังปล่อย

ให้ตัวเองเป็นพ่อขี้โมโห ป่านนี้

ความสัมพันธ์พ่อกับลูกคงแย่ลง

ทุกวันๆ ลูกคงเครียดตายแน่ๆ

ต้องขอบคุณสิ่งดีๆ ที่เข ้ามาใน

ชีวิต ขอบคุณธรรมะ กัลยาณมิตร

ทุกท่าน โดยเฉพาะในรั้วโรงเรียน

รุ่งอรุณที่ให้อะไรต่าง ๆ มากมาย

ท�าให้ผมได้เปลี่ยนแปลงตนเอง

ทุกวันนี้ก็ยังต ้องฝ ึกฝนตนเอง

เสมอ มีหลุดบ้างบางครั้ง แต่ก็

พยายามเรียกสติกลับมาให้เร็ว

ที่สุดครับ

Page 43: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was

82 สารประถมอุดมปัญญา สารประถมอุดมปัญญา 83

ความสุขจากการที่คุณพ่อคุณแม่ สละ

เวลาเพียง 2 นาที มาสนใจและเรียนรู้การพับ

กระดาษไปกับเด็กๆ ด้วยแม้จรวดนั้นอาจจะบิด

เบี้ยวบินหัวทิ่มแต่ก็เป็นช่วงเวลาที่มีความสุขที่ได้

สอนแม่พับกระดาษแบบผิดๆ ถูกๆ สุขจากการได้

ฟังค�าตอบที่สงสัยมานานจากปากคุณแม่ แทนค�า

พูดว่าถามมากจริงเลยลูกคนนี้!!

ความสุขของเด็กๆ อาจเพียงฝันเล ่น

จินตนาการ หรือเกิดขึ้นจริง มันก็ช่วยเชื่อมโยง

พัฒนาการบางอย่างอย่างไม่น่าเช่ือ เพียงแต่

ผู ้ใหญ่อย่างพวกเราอาจต้องไม่ไปกดปุ่มปิดฝัน

หรือช่วงเวลาแห่งความสุขนั้นเสียก่อน กดปุ่มปิด

เพียงแค่ค�าพูดบางค�า กดปุ ่มปิดเพียงแค่แอบ

แทรกแซงความคิดบางอย่าง หรือมีความคาดหวัง

อะไรบางอย่างจากสุขเล็กๆ ของเด็ก

ความสุขเป็นภูมิคุ้มกันที่ส�าคัญที่ผู้ใหญ่

หลายคนบกพร่องกันอย่างมาก คือไม่สามารถ

หาความสุขได้แม้จะมีเพื่อนมากมาย นั่นเพราะ

เค้าไม่เคยได้เรียนรู้เลยว่า ความสุขที่แท้เกิดจาก

อะไร ไม่สามารถหาอะไรมาถมทับจิตใจแม้จะล้น

ออกมา ก็ยังหาความสุขไม่ได้เลย

พ้ืนฐานจากการมีความสุขได้จากส่ิงรอบ

ตัว จึงอาจต้องได้รับการก่อร่างขึ้นในใจโดยตัว

ของเด็กเอง ไม่ใช่ผู้ใหญ่ป้อนให้โดยไม่รู้เลยว่านั่น

เป็นสุขส�าหรับเราเพียงฝ่ายเดียวหรือไม่ หากเด็กๆ

เค้าสามารถรู้จักตัวเอง ว่าความสุขที่ต้องการแค่

เวลา 5-10 นาที ที่แม่หันหลังมาช่วยลุ้นว่ารูปที่

จะวาดต่อไปคือรูปอะไร สุขแค่ได้ทานเยลลี่ถ้วย

เล็กๆ หลังอาหารมื้อค�่า ไม่ใช่ต้องเป็นขนมเค้กจาก

ร้านดังตามกระแสนิยม นั่นน่ากลัวและมีตัวอย่าง

มากมายในปัจจุบันที่เราอ่านได้จาก Status ใน

Social Network หลากหลายรูปแบบ ว่าทุกคน

ต้องการอยู่ในกระแสอันยอดนิยม แต่ปากก็พร�่า

บ่นเป็นข้อความที่ฟ้องได้ว่าไม่มีความสุขเลยสัก

นิด สุขจากการได้ถ่ายรูปอวดจากร้านอาหารชื่อ

ดังไม่ได้อยู่ในความทรงจ�าอันมีความสุขเหมือนกับ

น�้าแดงเพียงขวดเดียวที่ได้เคยดูดหลอดร่วมกันกับ

แม่เมื่อตอนแม่พาไปสวนสัตว์ตอนเด็กๆ

ในความสุขเล็กๆ ของโลกใบเล็กๆ อาจ

เกิดจากดินสอสีแท่งเล็กๆ กับกระดาษเพียงหน้า

เดียวจากที่เหลือใช้ เป็นความสุขที่ควรจะได้รับการ

สงวนไว้ในความทรงจ�าของเด็กคนหนึ่ง จนเนิ่น

นานและสามารถค้นหาหัวใจและตัวตนของตัวเอง

ให้มีความสุขได้ในยามที่เค้าเติบโตขึ้นมา จะได้

ช่วยปลูกต้นแห่งความสุขนั้นให้กับเด็กคนอื่นๆ ต่อ

ไป

Page 44: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was

84 สารประถมอุดมปัญญา สารประถมอุดมปัญญา 85

คติธรรม จากป้าอมรา สาขากร

ณ สวนพุทธธรรม จ.พระนครศรีอยุธยา

“สติปัญญาเป็นที่พึ่งแห่งตน”

“คุณป้าสอนเราในหลายเร่ือง

ฉันคิดว่าส่วนใหญ่ท่านจะสอนให้ตนเป็น

ที่พึ่งแห่งตนและตัวเองก็มีสติปัญญาอยู่

สติเป็นสิ่งที่ถ้าเราขาดไปเราจะไม่คิด ไม่

ไตร่ตรองในทุกการกระท�าของตัวเอง เมื่อ

ไม่มีสติก็ไม่มีปัญญา พอเรามีทั้ง ๒ อย่าง

สติและปัญญาจะส�าคัญที่สุดและเป็นที่

พึ่งยามวุ่นวายได้ ฉันจึงคิดว่าค�านี้แหละ

จะเป็นคตสอนใจให้เราได้”

ด.ญ.สุชานันท์ จันทรพิมล

(เอิน) ป.๕/๒

“ต้องรู้จักให้อภัยผู้อื่นและตัวเอง”

“จากการไปภาคสนามที่สวนพุทธธรรม ๓ วันนี้ คุณ

ป้าสอนหลายสิ่ง แต่สิ่งที่ผมจะน�าติดตัวไปตลอด คือ การที่

ต้องรู้จักให้อภัยผู้อื่นและตัวเอง ผมคิดว่าการให้อภัยนั้นส�าคัญ

มาก เพราะถ้าผู้อื่นท�าผิดพลาดหรือตัวเองท�าผิด ก็ต้องให้อภัย

ถ้าไม่อภัยก็อาจจะมีคนคิดว่าท�าผิดนิดหน่อยท�าไมให้อภัยไม่

ได้และอาจไม่ชอบเรา ผมเองบางครั้งก็โมโหหรือโกรธจนไปว่า

เพื่อน แต่ไม่ได้คิดว่าเพื่อนท�าผิดนิดเดียวเอง ท�าไมให้อภัยไม่

ได้ และเกิดผลคือบางครั้งเพื่อนก็ไม่ชอบก็รู้สึกว่าตัวเองผิดที่ไม่

ให้อภัยเพื่อน ดังนั้นผมจึงคิดว่าการให้อภัยเป็นสิ่งที่ดี และมี

ประโยชน์กับทุกคน”

ด.ช.กัณฑ์สีห์ ตั้งศรีสงวน (อานูร์) ป.๕/๑

“คนดีท�าดีได้ง่าย”

“ข้อความนี้ผมได้มาจากคุณป้า

อมราที่สวนพุทธธรรม คุณป้าได้สอนผม

หลายเรื่อง แต่ข้อความที่ผมไม่เคยรู้และไม่

เคยคิดว่าจะมีข้อความแบบนี้ คือ “คนดีท�าดี

ได้ง่าย” เพราะตอนแรกก็ไม่เชื่อ แต่พอคุณ

ป้ายกตัวอย่าง เช่น คนดีเคยท�าดีแล้วก็จะ

ท�าความดีง่าย เพราะมีความคุ้นเคย แต่คน

ชั่วก็จะไม่อยากมาท�าความดี ผมเลยเลือก

ข้อความนี้มาเพื่อจะเป็นคติเตือนใจให้ผม

ตลอดไปครับ”

ด.ช. ปัณณะ ตั้งวงศ์กิจ ป.๕/๓

Page 45: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was

86 สารประถมอุดมปัญญา สารประถมอุดมปัญญา 87

สวัสดีสมาชิกสารประถมฯ ทุกท่านค่ะ ของใครหายมารับได้ฉบับนี้เป็นฉบับที่ ๒ ของปีการศึกษา ๒๕๕๖ สถานการณ์ของหายในภาคเรียนที่ ๒ นี้ จ�านวนของหายและไม่มีคนมารับมีมากขึ้นค่ะ ของหายที่ครู ผู้ปกครอง และนักเรียนเอาส่งที่ครูเรียม พี่จป. ส่วนใหญ่จะเป็นของมีค่า เช่น กระเป๋าสตางค์ เงิน (ซึ่งบางครั้งมีมูลค่ามากพอสมควรแต่ก็ไม่มีเจ้าของมาขอรับคืน) นาฬิกาข้อมือ เป็นต้น ซึ่งของมีค่าเหล่านี้ส่วนใหญ่มักจะอยู่ติดตัวเจ้าของ กระเป๋าสตางค์ เงิน และ นาฬิกา ส่วนใหญ่จะพบที่สนามเด็กเล่น สนามบาสเกตบอล ดังนั้นครูเรียมจึงสันนิษฐานว่าของมีค่าเหล่านี้ที่ตกหายคงเกิดขึ้นขณะที่เจ้าของก�าลังเล่นอยู่ที่สนาม หรือ ถอดวางไว้ ครูเรียมรู้สึกเสียดายของมีค่าเหล่านี้มากเมื่อไม่มีเจ้าของมารับกลับไป สิ่งของที่เจ้าของวางทิ้งไว้อีกประเภท คือ ของใช้ส่วนตัว เช่น กระติกน�้า เครื่องดนตรี ชุดว่ายน�้า งานฝีมือ เป็นต้น บริเวณที่พบ คือหน้าห้องเรียน เก้าอี้บริเวณหน้าตึก เก้าอ้ีสนาม ขอบสนามฟุตบอลและบาสเกตบอล โดยประสบการณ์ส่วนตัวที่เคยเห็นเหตุการณ์การวางของทิ้งไว้ของนักเรียนบริเวณเก้าอี้หน้าตึก คือ หลังเลิกเรียน นักเรียนลงมาใส่รองเท้าที่เก้าอี้หน้าตึกด้วยท่าทีที่รีบร้อน บางคนมีของใช้ส่วนตัวเต็มไม้เต็มมือ เช่น กระเป๋า เครื่องดนตรี กระติกน�้า เป็นต้น ขณะใส่รองเท้าก็จะวางสิ่งของเหล่านั้นไว้ข้าง ๆ ตัว เมื่อใส่รองเท้าเสร็จก็จะรีบร้อนลุกไปทันที ท�าให้หยิบของใช้ที่ถือลงมาไปไม่หมด หรือ บางคนก็คว้าแต่กระเป๋าเรียนไป ลืมของชิ้นอื่นเอาไว้ บางคนสามารถคว้าเอาของที่ถือลงมาไปได้หมด และ พอไปถึงที่สนามเด็กเล่นก็วางทิ้งไว้ข้าง ๆ ขอบสนาม หรือ เก้าอี้สนาม เมื่อผู้ปกครองมารับกลับบ้าน นักเรียนก็เดินกลับบ้านโดยไม่เอาสิ่งของเครื่องใช้ของตนเองไปด้วย ผลของการที่นักเรียนท�าอะไรรีบร้อน ร้อนรน เพ่ือรีบไปท�าอะไรบางอย่าง ท�าให้เราขาดสติสัมปชัญญะ จ�าอะไรไม่ได้ เช่น เมื่อท�าของหาย นักเรียนเดินไปบอกผู้ปกครอง หรือ มาแจ้งที่ครูเรียม พอถามว่าไปวางไว้ที่ไหน นักเรียนส่วนใหญ่ก็จะบอกว่า จ�าไม่ได้ หรือ วางไว้ในที่สุดท้ายที่ตนเองไปท�ากิจกรรม ( แต่ความจริงไปวางอีกที่หนึ่ง เมื่อให้ค้นหา โดยเดินตามรอยที่ท�ากิจกรรมส่วนใหญ่ก็จะพบของที่ลืมไว้ ) เราจะท�าอย่างไรให้เราลืมของน้อยลงหรือไม่ลืมเลย ในเบื้องต้นครูเรียมขอแนะน�า ดังนี้ ๑. ก่อนลงจากห้องเรียน หรือ หลังเลิกเรียนวิชาต่างๆ แล้วต้องเปลี่ยนสถานที่ ให้นักเรียนส�ารวจของใช้ อุปกรณ์ส่วนตัวที่น�าติดตัวมาให้ครบ ถ้ามีของหลายอย่างให้เอากระเป๋าหรือถุงผ้ามาใส่ของใช้ อุปกรณ์(เพื่อให้ของใช้อยู่ในที่เดียวกัน) อย่าลืมเขียนชื่อ นามสกุล ชื่อเล่น ชั้น(ส�าคัญมาก เพราะถ้าเขียนแต่ชื่อเล่น เวลาของหายท�าให้หาเจ้าของยาก เพราะชื่อเล่นของนักเรียนมีซ�้ากันหลายชื่อค่ะ) ไว้ที่ของใช้ส่วนตัวทุกชิ้นที่น�ามาโรงเรียน เพราะถ้าเกิดการสูญหายจะได้หาเจ้าของได้

๒. ไม่น�าของมีค่า เช่น โทรศัพท์มือถือ สร้อยคอ สร้อยข้อมือ นาฬิกา(ในกรณีที่ยังดูเวลาไม่เป็น) หรือ เงินที่มากเกินจ�าเป็น เป็นต้น มาโรงเรียน ในกรณีที่น�านาฬิกามา ถ้าจะถอดนาฬิกาเพื่อความสะดวกในการท�ากิจกรรมให้ถอดเก็บไว้ในกระเป๋าหนังเรียนของตนเอง ทั้ง ๒ ข้อเป็นข้อแนะน�าเล็กๆ น้อยๆ จากครูเรียมนะคะ แต่ที่ส�าคัญที่สุดเราควรฝึกตัวเราให้มีระเบียบ วินัยในการวางของให้เป็นที่ เป็นทาง ก่อนท�ากิจกรรมอะไรให้ส�ารวจตัวเองว่าพร้อมที่ท�าหรือไม่ ส�ารวจตัวเองให้เรียบร้อยแล้วค่อยไปท�ากิจกรรม ถ้าเราไม่หมั่นส�ารวจตนเอง ฝึกฝนตัวเองบ่อยๆ ให้มีระเบียบ วินัย เราจะเป็นคนที่จ�าอะไรได้แม่นย�า หรือถ้าลืมของก็จะสามารถแกะรอยของใช้ที่หายได้สะดวกขึ้นค่ะ ครูเรียมขอชื่นชมนักเรียนที่มีความซื่อสัตย์ และ มีน�้าใจในการน�าของที่พบมาส่งคืนที่ครูเรียมหรือพี่จป.รายชื่อนักเรียนที่น�าของหายมาส่งคืนครูเรียมมีดังนี้ค่ะ

๑.เด็กหญิงพอ ปุรผาติ กุลวานิช ป.๑/๓๒.เด็กหญิงปทิตตา คงมหาวิเศษ ป.๑/๓๓.เด็กหญิงนพนภา ชัยรัตน์ ป.๒/๑๔.เด็กชายณภัทร โอบชลานุเคราะห์ ป.๓/๑๕.เด็กชายพสิน ชินวสุสิน ป.๓/๑๖.เด็กชายกันต์ชเนศ อ.ก้องเกียรติ ป.๓/๒๗.เด็กหญิงปุณยวีร์ หงไพศาล ป.๓/๒๘.เด็กหญิงระวีวรรณ บูรพัชร์พงศ์ ป.๓/๒๙.เด็กหญิงธัญนันท์ วังตาล ป.๓/๔๑๐.เด็กหยิงเจตนิพิฐ เมธีพุทธิพงศ์ ป.๕/๒๑๑.เด็กหญิงวันฟ้าใส เมธาคุณวุฒิ ป.๖/๓

ครูเรียมขอแจ้งรายการสิ่งของท่ีนักเรียนท�าหายในภาคเรียนท่ีผ่านมาแล้วยังไม่มีผู้มาติดต่อรับ ดังนี้

เงิน / นาฬิกา ๒ เรือน / กระติกน�้า ๒ ใบ / ชุดว่ายน�้า / อุปกรณ์งานฝีมือ /เสื้อกันหนาว ถ้านักเรียนคนใดมีสิ่งของที่หายแล้วยังหาไม่เจอ นักเรียนสามารถติดตามหาของหายได้อีก ๒ ที่ดังนี้ ๑. ครูสุวรรณ โรจนดุล ห้องภาคสนาม ตั้งแต่ เวลา ๐๘ : ๐๐ – ๑๗ : ๐๐ น. ๒. จป. บริเวณประตูโรงเรียนประถม

ของใครหายมารับได้จ้า

Page 46: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was

88 สารประถมอุดมปัญญา

Page 47: “When I was 5 years old, my mother alwaysimg.roong-aroon.ac.th/publication/sanprathom031.pdf · 2019-04-30 · สารประถมอุดมปัญญา 1 “When I was