ap - teaching guide quarter 1 final march 3,2010
TRANSCRIPT
Unang Markahan (Quarter 1)
Paksa (Topic) : Kahulugan ng Kasaysayan Kahalagahan ng Kasaysayan Kaugnayan ng Kasaysayan sa iba pang Disiplinang Panlipunan
Bilang ng Araw /Sesyon (No. of session): 10
ANTAS 1 (Stage 1) Results/Outcomes
Pamantayang Pangnilalaman (Content Standard) :Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa kahalagahan ng kasaysayan at ang bahaging ginampanan ng heograpiya at tao sa pagbuo at pag-unlad ng sinaunang kabihasnang Pilipino.
Pamantayan sa Pagganap (Performance Standard) :Ang mag-aaral ay nakapagsasagawa ng mga gawain o proyekto tulad ng kasaysayang lokal o case study ng mga piling pamayanan, at iba pa na nagpapakita ng malalim na pag-unawa sa kasaysayan at bahaging ginampanan ng heograpiya at tao sa pagbuo at pag-unlad ng sinaunang kabihasnang Pilipino.
Mga Kakailanganin sa Pag-unawa (Essential Understanding) :Ang ugnayan ng tao sa kanyang kapwa at sa heograpiya ay nagbigay –daan sa pagbuo at pag-unlad ng sinaunang kabihasnang Pilipino na pinaunlad ng mga karanasan ng nakaraan na nagpasalin-salin at naging bahagi ng kasaysayan.
Mahahalagang Tanong (Essential Question) :Paano nabuo at umunlad ang sinaunang kabihasnang Pilipino?
Nauunawaan ng mag-aaral ang : Malalim na kahulugan ng kasaysayan; Kahalagahan ng kasaysayan Kaugnayan ng kasaysayan sa iba pang disiplinang panlipunan
Ang mag-aaral ay: Nakapagkapagpapaliwanag ng malalim at sariling pakahulugan
ng kasaysayan Nakapag-uulat sa masining na pamamaraan
ng nasaliksik na mga impormasyon kaugnay ng kahalagahan ng kasaysayan Nakapaglalahad ng kaugnayan ng kasaysayan sa iba pang disiplinang panlipunan
Nakapagsasagawa ng panayam at pananaliksik kaugnay ng paksang tatalakayin
Nakapagbabahagi ng kani-kanilang damdaming pagpapahalaga sa pag-aaral ng kasaysayan
ANTAS 2 (Stage 2) Assessment
1
Inaasahang Pagganap (Product/ Performance) :
Ang mag-aaral ay nakapagsasagawa ng mga gawain o proyekto tulad ng kasaysayang lokal o case study ng mga piling pamayanan , at iba pa na nagpapakita ng malalim na pag-unawa sa bahaging ginampanan ng heograpiya at tao sa pagbuo at pag-unlad ng sinaunang kabihasnang Pilipino .
Pagpapatibay ng Antas ng Pag-unawa (At the level of understanding):Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa pamamagitan ng:
Pagpapaliwanag (Explanation) Pagpapaliwanag ng kahalagahan ng kasaysayan,
heograpiya at tao sa pagbuo at pag-unlad ng sinaunang kabihasnang Pilipino.
Batayan sa Pagmamarka:Katanggap-tanggapMalalim Kalidad ng impormasyon
Interpretasyon (Interpretation) Pagbibigay-puna na pananagutan ng bawat
mamamayan na pangalagaan ang likas na yaman at preserbasyon ng pamanang kultural at kasaysayan ng bansa at ng kani-kaniyang pamayanan.
Batayan sa pagmamarka: makatotohanan, napapanahon, may kaugnayan sa mahalagang kaisipan, malikhain
Paglalapat (Application)
Paglahok sa mga aktibidad at maihayag ang paninindigan sa mga isyung pangkapaligiran at cultural na banta o sumisira sa kapaligiran at likas na yaman at sa preserbasyon ng mga pamanang kultural at kasaysayan ng bansa o pamayanan
Batayan sa pagmamarka:- Dalas ng paglahok
Sa Antas ng Pagganap (At the level of performance):
Pagtataya sa malalim na gawain o proyekto tulad ng kasaysayang lokal o case study ng mga piling pamayanan batay sa sumusunod:
A. Batay sa pananaliksikB. Nagpapakita ng kasanayan sa pamamaraan at
pagsusuring pangkasaysayan
2
- Malalim na mensahe- Makatotohanan/nagpapakita ng Paninindigan
Perspektibo (Perspective) Pagbibigay-katwiran na para sa kabutihan ng bansa
lalo na ng susunod na henerasyon ang masinop at hindi mapanirang paggagamit at paglinang ng mga likas na yaman, pangangalaga sa kapaligiran at ang preserbasyon ng pamanang kultural at kasaysayan ng bawat pamayanan at bansa.
Batayan sa pagmamarka:- Kalidad ng impormasyon- Malalim na mensahe- Organisasyon
Pagsasaalang-alang sa Damdamin ng Iba (Empathy)
Pagninilay-nilay na mailagay ang sarili sa katayuan ng isang historyador at siyentipiko. Maisabuhay ang higpit (rigor) ng pamamaraan ng disiplina at nararanasang sakripisyo, pagtitiis at komitment ng isang historyador at siyentipiko na mapaunlad ang kaalaman sa pamamagitan ng mabusising pananaliksik ukol sa disiplina para sa kapakanan ng lipunan ,mamamayan at sangkatauhan.
Batayan sa Pagmamarka:
makatotohanan; napapanahon;may kaugnayan sa mahalagang kaisipan;
Pagkilala sa Sarili (Self-Knowledge) Pagkamulat hinggil sa kakulangan sa pagtupad sa
3
pansariling responsibilidad sa pangangalaga sa kapaligiran , pamanang kultural at kasaysayan bunga ng maling paniniwala na ang mga gawaing nabanggit ay responsibilidad lamang ng pamahalaan at ng mga taong may direktang kinalaman dito tulad ng mga historyador at siyentipiko.
Batayan sa Pagmamarka:Ganap ang katapatan
ANTAS 3 (Stage 3) Learning Plan
Gabay sa Pagtuturo-Pagkatuto ng Aralin (Teaching Guide):
4
A. Pagtuklas (Explore)
Bilang panimula, inaasahan ang guro na gawin ang mga mungkahi sa ibaba na makatutulong upang mataya ang antas ng kaalaman ng mag-
aaral tungo sa direksyon ng pagkatuto sa kakailanganing pag-unawa at pagkakamit ng pamantayang pangnilalaman at pagganap .
Pagtuklas sa dating kaalaman /antas ng pag-unawa at kasanayan.
Magbigay ng pang-unang pagsusulit (Pre-test) gamit ang iba’ibang pamamaraan tulad ng paper and pencil, oral test, expressive test tulad ng
pagguhit ng kanilang kaalaman at iba pa upang mataya ang stock/background knowledge at kinakailangang kasanayan ng mga mag-aaral.
Magsagawa ng oryentasyon sa mga inaasahan at pagpapaunlad ng aralin sa pag-aaral ng Kasaysayan at Pamahalaan ng Pilipinas.
Itanong sa mga mag-aaral kung ano ang nais nilang matutunan.
Bigyang diin ang mga sumusunod na kasanayang kakailanganin ng mag-aaral sa pag-aaral :
Pag-unawa sa pagbasa ng sanaysay, dokumento o kasulutan;
Pangangalap at pagpapaliwanag ng datos;
Paghahanda at pag-uulat ng datos;
Pag -uugnay at pagsusuri ng nakaraan sa mga kasalukuyang isyu at suliranin; at
Paggawa ng hinuha at pagbuo ng konklusyon.
Ipaalam sa mga mag-aaral kung paano sila itataya at mga inaasahang output.
Ilahad ng guro ang kinakailangang tanong. Paano nabuo at umunlad ang kabihasnang Pilipino?
Ipaliwanag sa mga mag-aaral na sa araling ito ay kanilang malalaman ang kahulugan , kahalagahan at kaugnayan ng kasaysayan sa iba pang disiplinang panlipunan
5
Mga Mungkahing Gawain
Magpakita ng graphic organizer the THEN and NOW
Ibigay sa mga mag-aaral ang binilot na papel (nakasulat sa papel ang mga natuklasang labi/ artifacts na natuklasan ng mga arkeologo)
Magpakita ng video clips o mga larawan ng mga gamit na natagpuan noon ng mga sinaunang tao at tirahan sa Pilipinas at iba pang
panig ng mundo Itanong at ipasuri kung saan nauugnay ang mga bagay na nakita sa graphic organizer at video clips at ang mga
nakasulat sa binilot na papel.
Itanong sa mag-aaral kung saan unang nanirahan ang mga sinaunang pamayanang Pilipino.
Pangkatin ang mag-aaral ayon sa kanilang nalalaman (malapit sa baybaying tubig, sa kabundukan, sa kapatagan, sa kweba at iba pa)
Bigyan ng pagkakataong makapangalap ng datos ang bawat pangkat
Magsagawa ng malayang talakayan at hayaang magbigay ng mga kabatiran (Insights) ang mga mag-aaral sa kung paano nabuo ang
kasaysayan ng isang lugar tulad ng kanilang pamayanan .
B. Paglinang (Firm UP)
Sa bahaging ito ang mga gawain o karanasan na maaaring daanan ng mga mag-aaral ay magpapatibay sa kanilang pang-unang
natutunan o ang dating kaalaman ukol sa aralin.
Ipabasa ang kasabihan “ Ang hindi lumingon sa pinaggalingan ay hindi makararating sa paroroonan”
Pangkatin sa lima ang mag-aaral at hayaang magbigay ng sariling pananaw ang bawat isa ukol sa kasabihan.
Sa pagbabahagi ng kasagutan dapat na matimo sa kanilang isipan ang kahalagahan ng paglingon sa nakaraan tulad ng mga
sumusunod:
Pag-unawa sa mahalagang kontribusyon ng ibang lahi at pangkat ng tao;
Napagtatanto ang mga naibigay na liksyon o aral sa nakaraan na karanasan;
Naipahahayag nito ang maaring mangyari sa hinaharap o darating na panahon;
Pag-unawa sa naging pagtutulungan at pagkakaisa ng mga pamayanan at pangkat etniko; at
6
Nakatutulong ito sa paglinang ng iba’t ibang kasanayan tulad ng pag-unawa at pagbibigay sa kahulugan
sa pagbasa ng teksto ng iba’t ibang lathalain o dokumento at iba pa.
Mock Press Conference (Isagawa ang Mock Press Conference) Iminumungkahi sa guro na ang gawaing ito ay nararapat na ibigay
bilang takdang aralin upang makapangalap ng kinakailangang impormasyon at makapaghanda ang mga magsisiganap na Historyador,
Arkeologo, Propesor, Ekonomista at Sosyologo. Bigyang diin ang kahalagahan ng paggamit ng primarya at sekundaryang batis./
pinagmulan Bigyan ng 20minuto o higit pa ang mag-aaral upang maisagawa ito.
Hatiin ang mag-aaral sa limang pangkat.
Mula sa pakikinig magsagawa ng malayang talakayan.
Hingan ng opinyon ang mag-aaral sa kung ano ang kaugnayan ng bawat disiplinang panlipunan sa pag-aaral ng kasaysayang dapat na
mailahad ng masusi ang ugnayan ng bawat isa. Halimbawa, ang arkeolohiya ay pag-aaral sa mga labi o naiwang artifacts ng mga
sinaunang tao at sa pamamagitan nito napag-aralan ang nakaraan; sa antropolohiya, nakakuha ng impormasyon ukol sa kultura,
kaugalian at kung paano namuhay ang tao noon, sa sosyolohiya ay nakapagbibigay ng kaalaman sa uri ng istraktura at pag-unlad ng
lipunan dito at maaaring pagtibayin na ang mga sinaunang pamayanan ay unang nabuo malapit sa ilog o dagat .
Ipalahad ang kaugnayan ng kasaysayan sa iba pang disiplinang panlipunan sa pamamagitan ng masining na pamamaraan tulad ng
Role Playing o pagsasatao at pantomina
C. Pagpapalalim(Deepening)
Ang mga gawain sa bahaging ito ay magbibigay ng pagkakataon sa mga mag-aaral na magnilay, muling mag-isip at magbago kung
kinakailangan bunga ng iba’t ibang instruksyon. Inaasahan din na ang mag-aaral ay dapat din na makapagpahayag ng kanilang pag-
unawa at nakalalahok sa mga makabuluhang pansariling pagtataya.
(Magbigay ng input ang guro tungkol sa kahalagahan ng pag-aaral ng kasaysayan at ang kaugnayan nito sa iba pang disiplinang
panlipunan.)
7
Mungkahing Gawain
Pangkatin ang mag-aaral at hikayatin na bumuo ng mga magiging gabay na tanong bago magsagawa ng malayang talakayan sa
klase. Halimbawa ng tanong/gawain:
1. Bakit mahalaga ang pag-aaral ng kasaysayan?
2. Ilahad ang kaugnayan ng kasaysayan sa iba pang disiplinang panlipunan
3. Ano ang iyong naging damdamin matapos mong malaman ang kahalagahan ng kasaysayan?
4. Sa iyong sariling palagay, dapat bang ituro o pag-aralan ang kasaysasayan, gayong mayroong mga tala
na pinaniwalaan noon ngunit napatunayan na walang katotohanan tulad ng Kodigo ni Kalantiaw?
Pangatwiranan ang sagot.
5. Kung isa ka sa mga historyador paano mo isusulat o gagagawin ang kasaysayan ng iyong lugar o pamayanan?
6. Paano mo pahahalagahan ang mga ganitong uri ng gawain?
7. Paano ka makatutulong upang patuloy na lumaganap at tangkilikin ng mga mag-aaral ang pag-aaral ng
kasaysayan ng Pilipinas
Magsagawa ng panayam/interbyu ang mga mag-aaral sa mga nakakaalam na tao ukol sa istorya ng pagkabuo ng kani-kanilang
lugar/pamayanan.
Maaring mag-imbita ng tagapagsalita upang magbahagi ng kaalaman sa istorya ng pagkabuo ng kanilang pamayanan.
Pangkatin ang mga mag-aaral at ipabahagi ang kani-kanilang naging karanasan at natutuhan mula sa isinagawang panayam o
pakikinig.
Hikayatin ang mag-aaral na makabuo ng paglalahat.
Bigyan ng formative test ang mga mag-aaral.
D. Paglalapat (Transfer)
Ang pagkaunawa ng mag-aaral ay maipahahayag sa pamamagitan ng mga gawain na nagpapakita ng mga
8
kahalintulad na mga sitwasyon sa tunay na buhay. Inasahan din na sila ay makikilahaok sa paghahanda, pananaliksik,
pagbuo ng kriterya o pamantayan sa pagtataya at sa pagsasagawa ng:
Mungkahing Gawain:
Pagsulat ng sanaysay tungkol sa kahalagahan ng kasaysayan sa pag-unawa ng kasalukuyan.
Give Me
Matapos malaman ang kahalagahan ng pag-aaral ng kasaysayan , kaugnayan nito sa iba pang disiplinang
panlipunan ipasulat ito sa mga mag-aaral gamit ang format sa ibaba:
Something New Something Old Something Better
Gintong Pamana
Bigyan ng pagkakataong mangalap ang mga mag-aaral ng mga lumang gamit na mayroon sa kanilang tahanan tulad ng palayok,
9
palamuti at iba pa . Ipatanong sa kanilang mga magulang, lola, lolo at nakatatandang kamag-anak kung paano sila nagkaroon nito
at naging bahagi ito ng kasaysayan ng kanilang pamilya.
Mga Kakailanganing Kagamitan:
Video clips ng labi /artifacts na natagpuan sa Pilipinas
Graphic Organizer
Papel, pentel pen at iba’t ibang larawan ng mga lumang kagamitan o artifacts na natagpuan sa bansa
Babasahin tungkol sa pasimula ng bansang Pilipinas
Mga Kraytirya sa Pagtataya ng isinagawang panayam
Internet, www.wowphilippines.com;
Unang Markahan: Paksa: Pinagmulan ng kapuluan
Lokasyon, Sukat, Hugis at Klima ng Pilipinas Rehiyonalisasyon at Likas na Yaman ng Pilipinas
Mga Pangkat-Etnolinggwistiko ng Pilipinas
Bilang ng Araw /Sesyon: 15
ANTAS 1 (Stage 1) Results/Outcomes
Pamantayang Pangnilalaman (Content Standard):Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa kahalagahan ng kasaysayan at ang bahaging ginampanan ng heograpiya at tao sa pagbuo at pag-unlad ng sinaunang kabihasnang Pilipino.
Pamantayan sa Pagganap (Performance Standard):Ang mag-aaral ay nakapagsasagawa ng mga gawain o proyekto tulad ng kasaysaysayang lokal o case study ng mga piling pamayanan, at iba pa na nagpapakita ng malalim na pag-unawa sa kasaysayan at bahaging ginampanan ng heograpiya at tao sa pagbuo at pag-unlad ng sinaunang kabihasnang Pilipino.
10
Mga Kakailanganin sa Pag-unawa (Essential Understanding):Ang ugnayan ng tao sa kanyang kapwa at sa heograpiya ay nagbigay–daan sa pagbuo at pag-unlad ng sinaunang kabihasnang Pilipino na pinaunlad ng mga karanasan ng nakaraan na nagpasalin-salin at naging bahagi ng kasaysayan.
Mahahalagang Tanong (Essential Question):Paano nabuo at umunlad ang sinaunang kabihasnang Pilipino?
Nauunawaan ng mag-aaral ang : Pinagmulan ng kapuluan Lokasyon, Sukat, Hugis at Klima ng Pilipinas Rehiyonalisasyon at Likas na Yaman ng Pilipinas Mga Pangkat-Etnolinggwistiko ng Pilipinas
Ang mag-aaral ay: Napaghahambing ang mga proseso at teorya sa pagkabuo ng kapuluan Naipaliliwanag ang kahalagahan ng lokasyon, sukat, hugis at klima ng Pilipinas Nailalarawan ang rehiyonalisyon at ang mga yamang likas ng Pilipinas at ang
kahalagahan ng mga ito sa mga Pilipino Nakapagbabalangkas ng wastong paggamit at pangangalaga ng likas na
yaman Napaghahambing ang iba’t ibang pangkat-etnolinggwistiko ng bansa Nailalahad ang kaugnayan ng heograpiya sa pamumuhay ng mga Pilipino
ANTAS 2 (Stage2) Assessment
11
Inaasahang Pagganap (Product/Performance):
Ang mag-aaral ay nakapagsasagawa ng mga gawain o proyekyo tulad ng kasaysayang lokal o case study at iba pa ng mga piling pamayanan na nagpapakita ng malalim na pag-unawa sa kasaysayan at bahaging ginampanan ng heograpiya at tao sa pagbuo at pag-unlad ng sinaunang kabihasnang Pilipino
Pagpapatibay ng Antas ng Pag-unawa (At the level of Understanding):
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa pamamagitan ng:
Pagpapaliwanag (Explanation) Pagpapaliwanag ng kahalagahan ng ng
kasaysayan, heograpiya at tao sa pagbuo at pag-unlad ng sinaunang kabihasnang Pilipino.
Interpretasyon (Interpretation) Pagbibigay-puna na pananagutan ng bawat
mamamayan na pangalagaan ang likas na yaman at preserbasyon ng pamanang kultural at kasayasayan ng bansa at ng kani-kaniyang pamayanan.
Paglalapat (Application) Paglahok sa mga aktibidad o maihayag ang
paninindigan sa mga isyung pangkapaligiran at kultural na banta at sumisira sa kapaligiran at likas na yaman, at sa preserbasyon ng mga pamanang kultural at kasaysayan ng bansa o pamayanan.
Perspektibo (Perspective) Pagbibigay katwiran na para sa kabutihan ng bansa
lalo na ng susunod na henerasyon ang masinop at hindi mapanirang paggagamit at paglinang ng mga likas na yaman, pangangalaga sa kapaligiran at ang preserbasyon ng pamanang kultural at kasaysayan ng bawat pamayanan at bansa.
Pagsasaalang-alang sa Damdamin ng Iba (Empathy)
Sa Antas ng Pagganap (At the level of Performance) :
Pagtataya sa mga gawain o proyekto tulad ng kasaysayang lokal o case study ng mga piling pamayanan, batay sa sumusunod:
A. Batay sa pananaliksikB. Nagpapakita ng kasanayan sa pamamaraan
at pagsusuring pangkasaysayanC. Katumpakan ng nilalamanD. Kalidad ng impormasyon o ebidensyaE. Organisasyon
12
Pagninilay-nilay na mailagay ang sarili sa katayuan ng isang historyador at siyentipiko. Maisabuhay ang higpit (rigor) ng pamamaraan ng disiplina at nararanasang sakripisyo, pagtitiis at komitment ng isang historyador at siyentipiko na mapaunlad ang kaalaman sa pamamagitan ng mabusising pananaliksik ukol sa disiplina para sa kapakanan ng lipunan mamamayan at sangkatauhan.
Pagkilala sa Sarili (Self-Knowledge) Pagkamulat hinggil sa kakulangan sa pagtupad sa
pansariling responsibilidad sa pangangalaga sa kapaligiran, pamanang kultural at kasaysayan bunga ng maling paniniwala na ang mga gawaing nabanggit ay responsibilidad lamang ng pamahalaan at ng mga taong may direktang kinalaman dito tulad ng mga historyador at siyentipiko.
ANTAS 3 (Stage 3) Learning Plan
13
Gabay sa Pagtuturo-Pagkatuto ng Aralin (Teaching Guide):
A. A. Pagtuklas (Explore)
Mga Mungkahing Gawain:
Magsagawa ng balik-aral tungkol sa pag-aaral ng kasaysayan at iugnay ito sa aralin.
Tanong ko Sagot mo
Ipasagot sa mga mag-aaral. Naniniwala ba kayo na lahat ng bagay ay may pinagmulan? Magbigay ng halimbawa tulad ng
pinagmulan ng kanilang pangalan, palayaw, tawag sa kanilang bayan o lugar at iba pa.
Sang-ayon ka bang likas sa tao ang mapagtanong ng mga pinagmulan ng bagay-bagay?
Sa kaso ng ating bansa ano ang nais ninyong itanong? Hikayatin ang mag-aaral na bumuo ng sariling tanong na may kaugnayan
sa aralin tulad ng mga sumusunod:
Paano nabuo ang bansang Pilipinas? May kaugnayan ba ang lokasyon sa pagbuo at pag-unlad ng sinaunang pamayanang
Pilipino? Tunay nga bang mayaman ang bansa sa mga likas na yaman? Anu-ano ang mga pangkat-etnolinggwistiko sa Pilipinas?
Magsagawa ng malayang talakayan sa pamamagitan ng brainstorming.
Alamin Mo
Ipaskil ang mapa ng Pilipinas. Maari ring gawin ito sa power point.
Ipakita ang video ng WOW Philippines o magpakita ng mga larawan ng magagandang tanawin sa bansa
Hikayatin ang mag-aaral na lumikha ng kanilang nalalaman ukol sa mga paksa maaring sa pamamagitan ng pagguhit, paggawa ng
14
tula, awit at iba pa.
Pangkatin ang mag-aaral at ipabahagi ang kanilang nagawa.
Hinihikayat ang guro na isulat o ipaskil ang mahahalagang kasagutan ng mag-aaral sa pisara o white board upang magsilbing gabay
sa paglinang ng aralin
B. Paglinang (Firm-up)
Ito ay mga gawain o karanasan na maaaring daanan ng mga mag-aaral upang mapagtibay ang kanilang pang unang natutunan o ang
dating kaalaman ukol sa aralin.
Mga Mungkahing Gawain:
Magsagawa ng iba’ibang pangkatang gawain tulad ng talakayang panel, round table discussion , debate at iba pa na nagpapahayag ng
angkop na kaalaman base sa mga nakalap na wastong impormasyon ng mga sumusunod:
Mga Proseso at teorya ng pinagmulan ng Pilipinas
Kahalagahan ng lokasyon, hugis, sukat, laki at klima ng Pilipinas
Rehiyonalisasyon at mga yamang likas ng Pilipinas
Iba’t ibang pangkat-etnolinggwistiko
Ipasuri ang isinagawang pangkatang gawain. Balikan ang mga naitalang kasagutan sa bahaging Pagtuklas at pabigyang-katwiran kung
tama ang mga ito. Bigyang linaw ang sa palagay nila ay malabo at hindi katanggap-tanggap
Iyong Hanapin
15
Bigyan ng pagkakataon ang mag-aaral na magsaliksik sa silid-akalatan o internet ukol sa mga paksa tulad ng: dami ng yamang likas ng
bansa at kung paano ito tumutugon sa pangangailangan ng bawat Pilipino; mga programa o patakaran ng pamahalaan lokal at nasyonal
sa pangangalaga at tamang paggamit ng mga yamang likas; kahalagahan ng pagkakaroon ng mga yamang likas at iba pa.
Magpabuo ng mga tanong at mga posibleng isyung may kaugnayan sa pagtalakay ng mga paksa na magsisilbing gabay sa mga mag-
aaral.
C. Pagpapalalim (Deepening)
Ang mga gawain sa bahaging ito ay magbibigay ng pagkakataon sa mga mag-aaral na magnilay, muling mag-isip at magbago ng pananaw
kung kinakailangan bunga ng iba’t ibang instruksyon. Inaasahan din na ang mag-aaral ay dapat din na makapagpahayag ng kanilang pag-
unawa at nakalalahok sa mga makabuluhang pansariling pagtataya.
Mga Mungkahing Gawain
Bigyang Pansin at Suriin
Magbibigay ng maikling lecture o lecturette ang guro ukol sa paksa.
Bigyan ng pagkakataong makinig ang mag-aaral sa maikling lecture tungkol sa paksa na magpapalalim sa kanilang pag-unawa sa
mga natalakay na paksa.
Sabihan ang mag-aaral na isulat o magtala ng mga mahahalagang detalye sa pagkabuo ng kapuluan ng
Pilipinas,kahalagahan ng lokasyon, hugis, laki at klima ng bansa, mga yamang likas,at iba’t ibang pangkat-etnolinggwistiko.
Bigyan ng pagkakataon na ibahagi ng mag-aaral ang mga karagdagang kaalaman na kanilang naitala.
Kaya Mo Ito
Pangkatin ang mga mag-aaral, ipamahagi ang babasahin tungkol sa paksa.
Hikayatin ang mag-aaral na bumuo ng mahahalagang tanong na makakatulong upang makagawa sila ng sariling paglalahat. Tulad ng:
16
Anu-ano ang kahalagahan ng rehiyonalisasyon at pagkakaroon ng yamang likas ng bansa?
Paano nakaimpluwensya ang lokasyon at klima sa uri ng pamumuhay ng sinaunang pamayanan?
Bigyan ng pagkakataon na maiulat ng mag-aaral ang kanilang nagawa sa masining na pamamaraan tulad ng
debate, paggawa ng collage at iba pa.
Magpagawa ng graphic organizer sa mag-aaral upang maipakita ang tatlong pangunahing pangkat-etnolinggwistiko tulad ng nasa
ibaba:
Ivatan Bicolano Tausug Badjao Lumad Ifugao
Ilocano Cebuano Yakan Samal Ibaloy IsnegIbanag Waray Maranao Ibontoc Gaddang
Pampango Pangasinense
Maari ring gamitin ang Issue Poll, halimbawa, “Ang Pagkakaroon ng Pabago-bagong Klima (Climate Change) ay isinisisi sa mga
gawain ng tao na nagpapabago sa sangkap ng hangin ng daigdig.”
Maglaan ng panahon upang mabigyang- linaw at mapagtibay ang lahat ng kinakailangang pag-unawa at kasanayan na dapat matamo
ng mga mag-aaral ukol sa mga paksang tinalakay.
17
Tatlong Pangunahing Pangkat-etnolinggwistiko
Pangkat ng mga Kristiyano
Mga Katutubong mamamayan Kultural
Pangkat ng mga Muslim
Bigyan ng formative test ang mga mag-aaral.
D. Paglalapat (Transfer)
Ang pagkaunawa ng mag-aaral ay maipahahayag sa pamamagitan ng mga gawain na nagpapakita ng mga kahalintulad na mga sitwasyon sa
tunay na buhay. Inaasahan din na sila ay makikilahaok sa paghahanda, pananaliksik, pagbuo ng kriterya o pamantayan sa pagtataya at sa
pagsasagawa ng:
Mungkahing Gawain
Kwento Mo Pakinggan Ko
Magsagawa ng kwento ang mag-aaral ukol sa pinaninwalaan nilang pinagmulan ng kapuluan ng Pilipinas, kahalagahan ng
lokasyon, klima at yamang likas ng bansa
Lumikha ka….
Sabihan ang mag-aaral na gumuhit o lumikha ng awit o tula ukol sa kanyang natutunan at paniniwala sa pinagmulan ng
Pilipinas, kahalagahan ng mga yamang likas at rehiyonalisasyon. Bigyan ng pagkakataong maibahagi ng mag-aaral ang
kanilang output. Maari itong ipaskil sa bulletin board sa loob ng silid-aralan.
Magpasulat ng sanaysay o liham-panawagan sa mga mamamayan o namumuno sa pamayanan/pamahalaan ukol sa tamang
paggamit at pangangalaga ng yamang-likas
MGA KAKAILANGANING KAGAMITAN :Mapa ng PilipinasLCD and LaptopMga Larawan ng iba’t ibang teorya
Unang Markahan : Paksa: Mga Unang tao sa Pilipinas Mga Sinaunang Pamayanan
Bilang ng Araw /Sesyon:
18
Paglaganap ng Islam at Iba Pang Imluwensyang Dayuhan
ANTAS 1 (Stage 1) Results/Outcomes
Pamantayang Pangnilalaman (Content Standard):Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa kahalagahan ng kasaysayan at ang bahaging ginampanan ng heograpiya at tao sa pagbuo at pag-unlad ng sinaunang kabihasnang Pilipino.
Pamantayan sa Pagganap (Performance Standard):Ang mag-aaral ay nakapagsasagawa ng mga gawain o proyekto tulad ng case study ng mga piling pamayanan at iba pa na nagpapakita ng malalim na pag-unawa sa kasaysayan at bahaging ginampanan ng heograpiya at tao sa pagbuo at pag-unlad ng sinaunang kabihasnang Pilipino.
Mga Kakailanganin sa Pag-unawa (Essential Understanding) :Ang interaksyon ng tao sa kanyang kapwa at sa heograpiya ay nagbigay –daan sa pagbuo at pag-unlad ng sinaunang kabihasnang Pilipino na pinaunlad ng mga karanasan ng nakaraan na nagpasalin-salin at nagging bahagi ng kasaysayan
Mahahalagang Tanong (Essential Question) :Paano nabuo at umunlad ang sinaunang kabihasnang Pilipino?
Nauunawaan ng mag-aaral ang :Mga Unang tao sa PilipinasMga Sinaunang PamayananPaglaganap ng Islam at Iba Pang Imluwensyang Dayuhan
Ang mag-aaral ay: Nasusuri ang mga teorya tungkol sa proseso ng ebolusyon ng tao Naiguguhit o nailalarawan ang ilang katibayan ng panirahan ng unang
tao sa Pilipinas napatutunayan na may kabihasnan na sa mga sinaunang pamayanang
Pilipino bago pa man dumating ang mga Espanol sa bansa Naipaliliwanag ang mga uring panlipunan na kinabibilangan ng mga
sunaunang Pilipino Nailalarawan ang kultura ng sinaunang Pilipino Nabibigyang-halaga ang mga sinaunang kultura bilang pagkikilalala sa
ating pagka-Pilipino
ANTAS 2 (Stage 2) Assessment
19
Inaasahang Pagganap (Product /Performance):
Ang mag-aaral ay nakapagsasagawa ng mga gawain o proyekyo tulad ng kasaysayang lokal o case study at iba pa ng mga piling pamayanan na nagpapakita ng malalim na pag-unawa sa kasaysayan at bahaging ginampanan ng heograpiya at tao sa pagbuo at pag-unlad ng sinaunang kabihasnang Pilipino
Pagpapatibay ng Antas ng Pag-unawa (At the level of understanding):
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa pamamagitan ng:
Pagpapaliwanag (Explanation) Pagpapaliwanag ng kahalagahan ng kasaysayan,
heograpiya at tao sa pagbuo at pag-unlad ng sinaunang kabihasnang Pilipino
Interpretasyon (Interpretation) Pagbibigay puna na pananagutan ng bawat
mamamayan na pangalagaan ang likas na yaman at preserbasyon ng pamanang kultural at kasayasayan ng bansa at ng kani-kaniyang pamayanan.
Paglalapat (Application)
Paglahok sa mga aktibidad at maihayag ang paninindigan sa mga isyung pangkapaligiran at cultural na banta o sumisira sa kapaligiran at likas na yaman, at sa preserbasyon ng mga pamanang kultural at kasaysayan ng bansa o pamayanan
Perspektibo (Perspective) Pagbibigay katwiran na para sa kabutihan ng bansa
lalo na ng susunod na henerasyon ang masinop at hindi mapanirang paggagamit at paglinang ng mga likas na yaman, pangangalaga sa kapaligiran at ang preserbasyon ng pamanang kultural at kasaysayan ng bawat pamayanan at bansa.
Pagsasaalang-alang sa Damdamin ng Iba (Empathy) Pagninilay-nilay na mailagay ang sarili sa katayuan
Sa Antas ng Pagganap (At the level of performance) :
Pagtataya sa mga gawain o proyekto tulad ng kasaysayang lokal o case study ng mga piling pamayanan, batay sa sumusunod:
A. Batay sa pananaliksikB.Nagpapakita ng kasanayan sa pamamaraan at pagsusuring pangkasaysayan
20
ng isang historyador at siyentipiko. Maisabuhay ang higpit (rigor) ng pamamaraan ng disiplina at nararanasang sakripisyo, pagtitiis at komitment ng isang historyador at siyentipiko na mapaunlad ang kaalaman sa pamamagitan ng mabusising pananaliksik ukol sa disiplina para sa kapakanan ng lipunan, mamamayan at sangkatauhan.
Pagkilala sa Sarili (Self-Knowledge) Pagkamulat hinggil sa kakulangan sa pagtupad sa
pansariling responsibilidad sa pangangalaga sa kapaligiran, pamanang kultural at kasaysayan bunga ng maling paniniwala na ang mga gawaing nabanggit ay responsibilidad lamang ng pamahalaan at ng mga taong may direktang kinalaman ditto tulad ng mga historyador at siyentipiko.
ANTAS 3 (Stage 3) Learning Plan
Gabay sa Pagtuturo-Pagkatuto ng Aralin (Teaching Guide):
A. Pagtuklas (Explore) Magsagawa ng balik-aral sa mga nakaraang aralin at iugnay ito sa mga paksang tatalakayin.
Mabilisang ipakita ang mga larawan ng ebolusyon o pinagmulan ng mga sinaunang tao . Ipakita rin ang uri ng
pamumuhay ng sinaunang Pilipino kabilang ang mga Muslim bago pa dumating ang mga Espanol.
Itanong sa mag-aaral kung kilala si Charles Darwin.
Maari ring ipakita ang larawan ni Malakas at si Maganda .
Hingan ng reaksyon ang mga mag-aaral sa naiflash na mga larawan.
Magsagawa ng diyalogo at pag-usapan kung ano ang pagkakakilala nila kay Charles Darwin.
21
Maari ring magpabrainstorming upang mailahad ng mag-aaral ang kanilang opinyon at kaalaman.
B. Paglinang (Firm-up)
Ito ay mga gawain o karanasan na maaaring daanan ng mga mag-aaral upang mapagtibay ang kanilang pang-unang natutunan o ang dating
kaalaman ukol sa aralin.
Mga Mungkahing Gawain: K-W-L Technique
K-now W-ant L-earnKung ano ang alam Kung ano ang gustong mapag-aralan Kung ano ang natutuhan
Charles Darwin Teorya ng ebolusyon ng sinaunang tao Ang akda ni Darwin ay bunga ng masusing pananaliksik
MuslimIslam
Pagdating ng Islam Ang Islam ay relihiyon ng mga Muslim
Barangay Barangay bilang isang pamayanan Ang mga sinaunang Pilipino sa Luzon at Visayas ay bumuo ng mga barangay at nakalinang ng mayamang kabihasnan
Magsagawa ng iba pang pangkatang gawain tulad ng round table discussion, debate, tri-question approach
22
(Ano ang nangyari?; Bakit ito nangyari? At Ano ang kinahinatnan ng pangyayari?) tungkol sa mga sumusunod
na aralin:
Teorya ng eboulsyon ng pinagmulan ng tao
Mga sinaunang pamayanang Pilipino
Paglaganap ng Islam at iba pang impluwensyang dayuhan
Hikayatin ang mag-aaral na bumuo ng mahahalagang tanong na makatutulong sa pagsasagawa ng malayang talakayan.
C. Pagpapalalim (Deepening) Ang mga gawain sa bahaging ito ay magbibigay ng pagkakataon sa mga mag-aaral na magnilay, muling mag-isip at
magbago ng pananaw kung kinakailangan bunga ng iba’t ibang instruksyon. Inaasahan din na ang mag-aaral ay dapat din na
makapagpahayag ng kanilang pag-unawa at nakalalahok sa mga makabuluhang pansariling pagtataya.
Mga Mungkahing Gawain:
Magbigay ng lecturette ang guro bilang dagdag-kaalaman sa isinagawang malayang talakayan ng mag-aaral.
Bigyang diin na mayroon ng sariling kabihasnan ang mga sinaunang pamayanan bago pa dumating ang mga Espanol.
Pangkatin ang mag-aaral upang pag-usapan ang mga kaugnay na isyu /sitwasyon tungkol sa kanilang paksa na kanilang maisasadula.
Halimbawa:
Pangkat 1: Pagsasalarawan ng Teorya ng Ebolusyon
Pangkat 2: Paglalarawan ng Paninirahan ng mga Unang Tao sa Pilipinas
Pangkat 3: Pagdating at Paglaganap ng Islam
Pangkat 4l: Paglalarawan sa Iba’t ibang Uri ng Pangkat Lipunan, Kultura at Ekonomiya ng mga sinaunang
23
pamayanan Pilipino
Maari ring magsagawa ng debate sa alin ang mas higit na pinaniniwalaan ang ebolusyon (evolution) o paglikha (creation)? Bakit?
tunay bang mayroon ng kabihasnan ang mga sinaunang pamayanan bago pa dumating ang mga Espanol? Patunayan.
Ipagpatuloy ang talakayan sa klase upang mas lalo pang mapalalim at mapagtibay ang kanilang kaalaman.
Bigyan ng formative test ang mga mag-aaral.
D. Paglalapat (Transfer)
Ang pagkaunawa ng mag-aaral ay maipahahayag sa pamamagitan ng mga gawain na nagpapakita ng mga kahalintulad na mga
sitwasyon sa tunay na buhay. Inaasahan din na sila ay makikilahaok sa paghahanda, pananaliksik, pagbuo ng kriterya o pamantayan sa
pagtataya at sa pagsasagawa ng:
Mga Mungkahing Gawain Collage/Exhibit na nagpapakita ng ebolusyon sa uri ng pamumuhay ng sinaunang pamayanang Pilipino.
Pagsulat ng reflection sa kahalagahan ng mga natutunang pag-unawa sa mga paksang tinalakay.
Pagsulat ng Pangkasaysayang Lokal gamit ang mga kasanayang natutunan.
Pagsasagawa ng case study sa mga piling pamayanan.
Bigyan ng summative test ang mga mag-aaral.
MGA KAKAILANGANING KAGAMITAN:Video ng WOW Phil./ Mga LarawanInternet Websites www.yahoo.com
24
25