ARALING PANLIPUNAN :)

♥KABIHASNAN O SIBILASYON

MGA KABIHASNAN: Pulitika, Relihiyon, Ekonomiya, Lipunan at Pagsulat.Mesopotamia- Ilog Tigris at Euphrates India- Indus China- Huang Ho

●Egypt- Nile► Lumang kaharian - pagiisa sa uper at lower egypt, pamumuno sa katauhan,

pagtatayo ng piramide. KAPAYAPAAN Ang pinapairal. - Upper at Lower Egypt.

- Narmer- Siya ng nagisa ng Egypt.- Pagtatapos: Pananamantala ng mga Gobernador

► Gitnang kaharian – Simula- Paglaban sa pananamantal ng gobernador - Paggamit ng pondo - Pananakop ng mga Hyskos (Prinsipe mula sa dayuhang lupain) - Pagtatapos- Panankop ng mga Hyskos.► Bagong kaharian - Simula- Pagkatalo sa Hyskos

- Pagtatag ng Imperyo- Pagpapalawak ng Imperyo hanggang sa Mesopotamia- Sinakop ng mga Persian, Alexander the Great, Greek at Roman.

→ Kultura- Paraan ng pamumuhay.■ MGA ASPEKTO:►Pulitika: Paraon/ Pharaoh- Diyos.►Relihiyon - Mga pari ay naglilingkod sa mga diyos.

- Polytheism- Iisange diyos.- Osiris and diyos ng nile at si Isis ang asawa nito.- Amun-re ay ang hari ng mga diyos- Horus ay katawan ng tao at ulo ng lawin.- Anubis ay katawan ng tao at ulo ng Jackal.- Paniniwala sa kabilang buhay at ang book of the dead ay ang naglalaman ng mga ritwal ng mga Egyptian sa paglilibing ng patay.- Papyrus ang ginagawa sa paggawa ng papel.

► Lipunan - Nobles ang nangunguna sa digmaan at Pesante ay tagatrabaho.- Negosyante ay ang merchants at Alipin ay ang miserable ang buhay.- Eskriba (scribes) ay ang tagapanatili ng mga tala at ang mga Artisan ay ang tagalikha ng mga produkto.

♥TEORYA NG PAGLIKHA NG DAIGDIG►Creationism- may apekto ng diyos at mga diyos.► Teoryang siyentipiko- Pagsusuri/ Pananaw

KASAYSAYAN

Prehistoriko-Walapang sistema ng pagsulat

Historiko- May sistemang pagsulat

Artifacts- KasngkapanNg tao

Fossils- Buto, Tao at Halaman.

KASAYSAYAN

Prehistoriko-Walapang sistema ng pagsulat

Historiko- May sistemang pagsulat

Artifacts- KasngkapanNg tao

Fossils- Buto, Tao at Halaman.

● Nebular- 1755, Immanuel Kant- Ang solar system ay nagmula sa isang malaki, mainit at umiikot na nebula.- SInang ayunan ni Pierre Simon de Laplace.

● Tidal- 1918, James Jeans at Harold Jeffreys- Nakapagbago ng teoryang planetisimal- Ang butiun ay nagdaan malapit sa araw, Nahatak ng butiun ang ilang bahagi mula sa araw.

● Big bang - Pagsabog ng isang hydrogen mass- Fred Hoyle, 1950

♥TEORYA NG PAGLIKHA NG KONTINENTE► Teoryang Continental drift

- Alfred Lothor Wegener- Lahat ay isang malaking kontinente Supercontinent na tawag ay Pangaea na ang ibig sabihin ay lahat ng lupain.- Taas ay Laurasia- Baba ay Gwandwanaland

► Teoryang Plate tectonics at Sea floor spreading- Crustal plate ay matigas at matipak na bato.- Tectonics ay “magtayo”- Unting unti nahati ang lupain

● Beering strait- nagsisilbing tulay sa pagitan ng asya at hilagang amerika.● Pangangaso- Pangunahing hanapbuhay sa sinaunang amerikano.● Mesoamerica- Gitnang America►Olmec- Taong goma or rubber people

- Pok – a – tok; Basketball♥MAYA ► Teotihuacan- unang lumipad sa Mesopotamia►Quetzalcoatl- Pinakamahalagang diyos ng mga naninirahan sa Teotihuacan.► Maya- Naninirahan sa Yucatan peninsula sa Mexico.● Lipunan - Halach Uinic- Pinuno sa isang lipunang maya

- Nanakop uoang maraming alipin bilang gawing sakripisyo sa mga diyos.

● Relihiyon – Pari- namamahala sa mga oras at tinitiyak na ito ay nasa ayos sa pamamagitan ng obserbasyon sa mga butiun at planeta.

- Mga maharlika- pangongolekta ng buwis at pangangasiwa sa mga daanan at tumutulong sa pagpapatakbong pamahalaan.

- Pesante- Pagbabayad ng buwis.● Ekonomiya - Mais- ang pagbabayad ng buwis.

♥AZTEC► Tenochtitlan- Kabisera ng kabihasnang Aztec.● Lipunan – Lalaki= Pari at Mandirigma - Lipunan ng mandirigma

● Pulitika – Pinamumuhunan bilang Pari- Hair- Karaniwang namumuno sa mga gawaing pagpapalawak ng teritoryo upang makakkuha ng lipunan.

● Relihiyon - Pagkiling sa karahasnan - Pagkilala si Diyos ng araw at digmaan kaysa kay Quetzalcoatl.

- Pagsasakripisyo ng tao.● Ekonomiya – Chinampas- mga lupa na nakalutang sa ilog.

♥INCA► Pinakamalaking Imperyo sa kabuuan sa sinaunang Amerika.► Cuzco- Kabihasnan ng Inca.● Pulitika – Nahati ang Imperyo sa apat na bahagi kung saan ang Cuzco. - Tawantinsuya- Land of the 4 quarters.-Antinsuyu- Silangan-Collasuyu- Timog-Cuntisuyu- Kanluran-Chincasuyu- Hilaga► Inca- ay ang tawag sa Emperador● Relihiyon – “Inti” ay ang son god.

- Paniniwala sa kabilang buhay- Paggalang sa katawan ng mga namatay na pinuno.- Pagsasakripisyo at Mumification.

● Ekonomiya – Agrikultura (Mais, Patatas, Pagmimina ng ginto at mina) - Hayop gaya ng llama. - Tuipu- gamit sa pagtago ng records.

● Lipunan – Ayulu- Pangunahing gamit ng lipunan, katumbas ng kasalukuyang

pamayanan.♥AFRICA ► The dark continent dahil sa Mystery► Mahirap puntahan dahil sa heograpiya● Heograpiya – Rainforest

- Sudan ay katawagan sa rehiyong madamo sa Africa- Savanna ay uri ng kapuluan na nababalot ng damo at iilan lamang ang puno.

► Axum – Kasalukuyan sa Ethiopia- Kabuhayan ay pakikipaglaban

► Ghana – Kabisera ay Kumbi- Unang estado na lumitaw sa kanlurang bahagi ng africa- Umusbong dulot ng kalakalang Transahara- Soninke ang mga tao dito- Ghana ang hari

► Mali – Humalili sa Imperyong Gana - Sundiate Keita- Nanguna sa pagakyat ng mali sa kapangyarihan at Pagsalakay sa Imperyong Ghana. - Pinakamakapangyarihan at pinakmalaki imperyong sa kanluran ng sudan.- Natalo ang Songhai

► Songhai – Huling makapangyarihan na imperyo - Sunni Ali- Nanguna sa paglaya ng songhai mula sa mali at siyang

nagpasimula sa pagpapalawak ng imperyo.

♥GREECE- Lungsod- Estado ( City- State)- Estado (Government, Teritoryo, People at Soverinian)

► Polis- Katawagan sa mga pamayanan sa sinaunang Greece.► Acropolis- Pinakamataas na lugar sa isang polis.

► Agora- Lugar na pinagtitindahan o pinatitipunan ng tao.► Athens- Isip ang pinapayaman.► Sparta- Katawan ang pinapalakas.

● Relihiyon- Oracle- Pahayag mulas sa diyos- Polytheism - Naniniwala sa maraming diyos

- Walang pagsasamba at pagtakot- Upang mabigyan ng explanasyon ang mga bagay- Sakripisyo dahil may kailangan

♥DIGMAANG PERSIANO/ GRIYEGO AT PERSIANO►Sanhi – Pagpapalawak ng Teritoryo● Mahalagang Labanan- Marathon – Darius (Pheidippides- messenger ng pagkatalo)- Thermopylae – Xerxes (Leonidas at 300 na sundalo)- Salamis – Tuluyang nasugpo ang imperyong Persia► Epekto – Pagkaroon ng kasunduan at Pagpapaunlad ng kultura► Delian League - Pagkakasundo - Alyansa ng mga lunsod estado sa asya manor at mga pulo sa aegan kung saan ang Athens ang nagsilbing pinuno.♥ THE GLORY THAT WAS GREECE► Helas- Ang tawag sa Greece► Hellenic- Ang tawag sa kultura● Pilosopiya

- Philo- Love- Sofia- Wisdom- Sa pamamagitan ng saliksik at pagtanong. Maaring tumukoy sa pananaw o paniniwala sa isang particular na bagay.

Mga anakAnak niya

● Cyclops● Triton

Poseidon- Katubigan

Asong nagbabantay

●Ceberus

Naguguide/ Sharon

●Fairyman

Ilog na naghihiwalay sa patay at buhay

● Styx

Black smith of the Gods/ Anak ni Hera

● Hephaestus

Asawa ni Zeus, Reyna, Galit dahil sa maraming asawa

● Hera

Mercury, Messenger of Gods at Kartero/ Postman

● HermesPangangaso ● Artemis

Propesiya● ApolloKagandahan at Pag- Ibig● Aphrodite

Hindi gusto ng tao dahil sa rason ng digmaan

● Ares

Langit ditoMga nagustuhang tao ng mga diyos ay pumupunta dito

Karunungan, Digmaan at Athens

● ElysianPlain

● AthenaHades- UnderworldZeus- Langit

Mga anakAnak niya

● Cyclops● Triton

Poseidon- Katubigan

Asong nagbabantay

●Ceberus

Naguguide/ Sharon

●Fairyman

Ilog na naghihiwalay sa patay at buhay

● Styx

Black smith of the Gods/ Anak ni Hera

● Hephaestus

Asawa ni Zeus, Reyna, Galit dahil sa maraming asawa

● Hera

Mercury, Messenger of Gods at Kartero/ Postman

● HermesPangangaso ● Artemis

Propesiya● ApolloKagandahan at Pag- Ibig● Aphrodite

Hindi gusto ng tao dahil sa rason ng digmaan

● Ares

Langit ditoMga nagustuhang tao ng mga diyos ay pumupunta dito

Karunungan, Digmaan at Athens

● ElysianPlain

● AthenaHades- UnderworldZeus- Langit

● Agham

● Literatura

● Teatro

●

Agrikultura

♥ ALEXADER NA DAKILA

► Kasaysayan ng Greece● Golden age ng Athens

-Pericles – Epidemic ang pagkamatay - Pinuno ng Athens

► Digmaan ng Peloponnesian- Digmaang naganap sa pagitan ng mga polis ng athens at spartan

na sinasabing bunga ng pangamba ng mga saprtan sa patuloy ng mga Athenian.

- Oligarkiya – 30 tyrants► Macedonian -Kaharian sa bahanging hilaga ng Greece na nagsimula ng pananakop laban sa mga lungsod- estado ng Greece sa pangunguna ni Philip II.

● Alexander the Great – Anak ni Phillip II at Guro ni Aristotle

Pag gamit ng ebidensya sa pagkilala sa isangbagayAlexander the Great

● Aristotle

Dakilang estudyante ni SocratesAyaw ng demokrasya ng mga GriyegoPagbabago ng lipunanRank (Pilosopo, Sundalo at Pesante)

● Plato Socratic Method- Pagtanong at Pagsagot● Socrates

Pag gamit ng ebidensya sa pagkilala sa isangbagayAlexander the Great

● Aristotle

Dakilang estudyante ni SocratesAyaw ng demokrasya ng mga GriyegoPagbabago ng lipunanRank (Pilosopo, Sundalo at Pesante)

● Plato Socratic Method- Pagtanong at Pagsagot● Socrates

Teoryang Atomic (Aatoma- InvisivbleParticles)- Kung saan nagmula ang mundo

● Democritus

Father of Medicine● Hippocrates

Lahat ng bagay at Mundo ay galing sa tubig● Thalesof Miletus

Teoryang Atomic (Aatoma- InvisivbleParticles)- Kung saan nagmula ang mundo

● Democritus

Father of Medicine● Hippocrates

Lahat ng bagay at Mundo ay galing sa tubig● Thalesof Miletus

Ama ng kasaysayan at Persian War● HerodotusPelopponesian war; Athens vs. Sparta; Amang Psychological History; Hystoryador

● Thucydides

Lliad at Odyssey● HomerAma ng kasaysayan at Persian War● HerodotusPelopponesian war; Athens vs. Sparta; Amang Psychological History; Hystoryador

● Thucydides

Lliad at Odyssey● Homer

Lyrisista● Aristophanes

Ama ng Trahedya; Orestes● AeschylusBatikusin na may katatawanan ang pulitika● Komedya

Malungkot na katapusan; Oedipus Rex● Trahedya

Lyrisista● Aristophanes

Ama ng Trahedya; Orestes● AeschylusBatikusin na may katatawanan ang pulitika● Komedya

Malungkot na katapusan; Oedipus Rex● Trahedya

Bulaklak at Dahon● CorinthianMay scroll● IonicSimpleng poste at tayuan● Doric

Bulaklak at Dahon● CorinthianMay scroll● IonicSimpleng poste at tayuan● Doric

► Phillip II -Matagumpay na nasakop ang mga polis ng Greece at tinatag ang league of Corinth.

► League of Corinth - Pamumuno ni Phillip 11 sa lahat ng city – state ng Greece.► Alexander the Great - Anak ni Phillip II at nagpatuloy sa pamumuno ng kanyang

ama matapos ang pagpaslang sa huli► Hellenistic- Parang Greek at Uri ng kultura ng mga greek.

● Mga Pangunahing Heneral ni Alexander-Antigonus – Europe at ibang Asia- Ptolomy – Egypt- Selecus – Asia

► Resulta ng Pananakop- Paglaganap ng Kultura sa ibang lugar.► Koine- Bersyon ng wikang Greek na ginagamit ng mga nasakop na lugar.

● Agham at Pilosopiya

♥ THE GRANDUER THAT WAS ROME

► Ilog Tiber- ilog kung saan malapit dito ay umusbong ang sinaunang Rome. ● Roma

- Panahon ng pagsisimula- Panahon ng Republika- Panahon ng Imperyo

► Aenid- Pinakilalang alamat- Aeneas- Trojan na naglakbay mula sa Troy hanggang sa kinalalagyan ng Rome.- Dido – Nakilalang prinsesa- Sumpa- Punic War- Dido vs. Aeneas- Lavinia – Prinsesa ng latin at asawa ni aneas

► Descendants ● Romulus at Romus- itinapos sa ilog at nagalaga ng she wolf

- Nagtatag sa rome- Romulus ang maghari dahil sa mga ibon- Etruscan- Pangkat ng tao mula sa hilaga ng Italy na unang namahal sa Roma- Gladitorial Battle

● Lucretia – Paggagahasa ng Hair- Ang pag gahasa ay hudyat ng laban sa pagitan ng

Romans at Etruscan● Aristokrata- namamahala na mula sa mataas na antas ng lipunan● Consul- isang taon lamang

Mula kay Zeno; Plano para sa lahat.● Stoicism

Mula kay Epicerus; Ang katawan ng taoay binbuo ng atom

● Epicurism

Unang tao na nagsukat sa posiblengcirucumference ng mundo

● EratosthenesGeocentric- sa earth umiikot ang lahat● Ptolemy

Heliocentric- sa araw umiikot angplaneta

● Aristarchus

Mula kay Zeno; Plano para sa lahat.● Stoicism

Mula kay Epicerus; Ang katawan ng taoay binbuo ng atom

● Epicurism

Unang tao na nagsukat sa posiblengcirucumference ng mundo

● EratosthenesGeocentric- sa earth umiikot ang lahat● Ptolemy

Heliocentric- sa araw umiikot angplaneta

● Aristarchus

- Namumuno sa sundalo at pamahalaan- Dalawang patrician- Check and Balance

● Senado – 300 kasapi- Pinakamakapangyarihang sangay- Mataas na antas ng lipunan

● Diktador – Ang consul ay magiging isa - Pagkatapos ng 6 months, babalik ang consul

● Asembly – galing sa grupong plebian at pagoasa ng batas● Ulto- “I forbid”/ Pagtutol

♥ Digmaang Punic- serye ng mga digmaan sa pagitan ng Rome at ng lungsod ng Carthage na tonesia ngayon.

1. Unang Punic War- Pag aagawan sa sicily- Natalo ang Carthage; Pinagbayad ng malaking halaga2. Pangalawang Punic War- Hannibal- Punong military- Pagsakop ng Carthage sa Roman Empire- Scipio- Natalo si Hannibal - Scipio- Dagdag na pangalan - Heneral na tumalo sa Cathaginian► Tiberius Gracchus- Paglilimita sa lupaing maaring ariin ng isang romano sa 300 acres

- Ang matitira ya kukunin ng pamahalaan at ipapamahagi sa mga nahihirap

► Gaius Gracchus – Pagbibigay ng karapatan sa mga taong masakop ng rome na maging mamayanan o citizen

- Pagbibigay karapatan sa mga middle class na maging mga jury.

► Julius Ceasar- Namumuno sa Gaul (France)(Nasakop ng Romans)● First triumverate

- Julius Ceasar ( West)- Kapangyarihan ng Consul- Pompeu (East) - Crassus

► Boutus at Cassius- Pumatay kay Julius Ceasar - March 15 ( Ides of March)

● Second Triumverate- Octavian- ampon; - Mark Anthony- Lepidus- Pumatay sa mga taong pumatay kay Julius Ceasar- Natalo ang dalawa at nagpakamatay si Mark Anthony at Cleopatra

► Ovctavian- Kinuha ang mga titulong Banal at Imperator- Imperator- Matagumpay na Heneral- Pax Romana- Roman Peace (Pax- Diyos ng Kapayapaan)

● Pilosopiya- Stoicism (Zeno)- Plano para sa lahat

● Literatura- Virgil – Aenid

● Arkitektura- pag gamit ng disenyong Doric, Ionic at Corinthian

- Ideya ng arko o arc at dome● Relihiyon

- ginaya ang mga diyos

► Tiberius- descendant ni Augustus► Caligua- Sira ulong heneral► Nero- ipinasunog ang roma upang magkaroon ng bagong lungsod► Nerva- pagpili sa talino hindi dahil sa anak

● 5 good emperors- Trojan- Hadrian- Pius- Marcus Aurelius- Nerva

● 2 estratihiya- rasyon (pagbigay ng pagkain)- entertainment (gladiatorial fight)

● Suliraning Internal- Pagliit ng populasyon- Paghina ng ekonomiya- Kawalan ng pagmamalasakit at katapatan ng

mga mamayanang sundalo● Suliraning Eksternal

Black smith of the Gods/ Anak ni Hera

● HephaestusAsawa ni J upiter● J uno

Mercury, Messenger of Gods at Kartero/ Postman

● HermesPangangaso ● DianaPropesiya● ApolloKagandahan at Pag- Ibig● Venus

Hindi gusto ng tao dahil sa rason ng digmaan

● Mars

Karunungan, Digmaan at Athens

Neptune- Katubigan● MinervaPluto- UnderworldJupiter- Langit

Black smith of the Gods/ Anak ni Hera

● HephaestusAsawa ni J upiter● J uno

Mercury, Messenger of Gods at Kartero/ Postman

● HermesPangangaso ● DianaPropesiya● ApolloKagandahan at Pag- Ibig● Venus

Hindi gusto ng tao dahil sa rason ng digmaan

● Mars

Karunungan, Digmaan at Athens

Neptune- Katubigan● MinervaPluto- UnderworldJupiter- Langit

- pananakop ng mga barbao► Mga Barbaro

1. Goth (Visigoth, Astrogoth) 4. Odoacer- Umagaw sa 2. Han ( Atilla the Hun) kapangyarihan ni Romulos3. Vandal- Vandalism Augustus

♥ PAGKAKAHATING PANGKASAYSAYAN1. Sinaunang panahon ( Acient times)SIMULA: MesopotamiaPAGTAPOS: Barabaro sa Rome2. Gitnang Panahon3. Makabagong panahon► Sinaunang PanahonSilangan/ Oriental Kanluran/ Western -Mesopotamia -Greece-Egypt -Rome-India-ChinaSPIRITUAL HUMANISTIC► Diocletian- nagpasya na hatiin ang Roma sa dalawang bahagi na silangan at kanluran► Constantine- Nagisa ulit. Naging the great. Christianismo► Ceasar- nagsisilbing kapalit ng huling emperador► Papa- Supreme pontiff - College of cordinance ay tagapaghalal ng papa ► Constantine- Ipinahintulot Kristianismo sa kabuuan ng Imperyo. IN HOC SIGNO► Council of Nicea- Ang rason kung bakit may ganito ay kay arius at ang arianism.► Nasunog ang rome sa kasalanan ni Nero at ibinintang sa mga Kristiyano,Pinakain sa mga leon.► Theodosius- ginawang opisyal na relihiyon ang imperyong Romano ang kritiyanismo.► Pangunahing sentro ng kristiyanismo-Antioch-Rome ● Bishop- Ang namumuno (Peter)-Jerusalem-Constantinople► Petrine Doctrine- ipinagkatiwala kay Pedro ang “susi”.► Orthodox Church- Western- Pinuno ng Constantinople► Schism- Pagkakahati ng isang pangunahing grupong panrelihiyon, karaniwan ay

batay sa pagkakaiba sa paniniwala o gawi.● Pagkakahati- Roman Catholism- Eastern orthodox► Imperyong Byzantine- Nakasentro sa Constantinople at hango sa dating pangalan ng “Byzantium”.● Pangangasiwa ng Imperyo● Pagbagsak► Diplomasya- Pagsusuhol

♥ KONTRIBUSYONG BYZANTINE► Justinian Code- koleksyon ng mga batas na ipinatupad sa Imperyong Byzantine.● Mga likhang sining

- Mosaic- Larawang nilikha mula sa mga maliit na bagay na makukulay- Icon- Larawan ng mga kinikilalang banal ni Kristo

● Iconoclasm- Kilusan sa paggamit ng mga larawan ng mga santo at iba pang mga kinikilalang banal

♥ BANAL NA IMPERYONG ROMAN- Pagtangkang buhayin muli ang bumagsak na imperyo romano► Mga Barbaro

Visigoth- SpainOsthrogoth- ItalyFrank- France

♥ SIMBAHANG KATOLIKO► Franks- Pinakamatagumpay sa lahat ng mga barbaro sa europa at pinamunuan ni Clovis ng Merovingian Dynasty► Mayor of the Palace- posisyong ibinigay ng haring Frank sa isang indibidwal na tagapangasiwa ng kaharian.

● Nagsilbing Mayor- Pepin- Charles the Martel- Pepin the Short

► Charlemagne- Kabilang sa Carolingian- Carolus Magnus (Charles the great)- Kinaroonan bilang Holy Roman Emperor ni Louis II

► Louis- anak ni Charlemagne at nagsilbing kahalili niya bilang emperadir● Mga anak ni Loius II

-Charles the Bald ●Pananalakay ng- Lothair Viking at Muslim-Loius II ● Ottoman Turks- nagbigay wakas

♥ PAMUMUHAY SA GITNANG PANAHON sa Byzantine Empire● Pulitika

►Feudalismo- Military/ Pampulitika - Panginoon- ipinamimigay ang lupa kapalit ng pagsisilbi - Vassal- Taong binibigyan ng lupain ● Castle

-Moat- katubigan sa tabi ng castle- Manor- Lupain sa paligid- Pesante- tawag sa serf

- Agrikultura ang pangunahing trabaho● Ekonomiya

► Manoryanism- sistemang ekonomiya● Relihiyon

► Maimpluwensyahan dahil ito ay panahon ng relihiyon● Excommunication- Pagtatakwil ng isang tao galling sa simabahan● Heresey- Kaso sa simbahan

● Guild- samahan ng mga artisan at mangangalakal► Apprentice- Paghanap ng master.► Journey Man- Babayaran sa bawat pagtrabaho► Master- satisfy ang ibang master

♥ RENAISSANCE- Pag unlad sa kultura ng mga tao- Rebirth o ipinanganak mula ang sinning at kultura ng mga greek at roman- Pagkabuhay ng interes sa mga klasiko ng mga greek at roman

► Humanism- pag aaral sa mga klasiko ng mga Greek at Roman► Humanist- Indibidwal na nag aaral ng mga klasiko ng mga Greek at Roman

► Liberal na pag iisip- Epekto ng Renaissance► Rebolusyon- Malawakan o Radikal na Pagbabago► Repormasyon- kilusan tungo sa pagbabago sa aspektong

panrelihiyon ng Europa.● Mga Rebolusyon

Panrelihiyon, Kolonyal, Siyentipiko, ntelektwal, Pulitikal, Industriyal

PANRELIHIYON► Martin Luther- Mongheng instrumental sa pagusbong ng pananampalatayang protestantismo sa Europa.● Indulhensya- Pagpapatawad ng kasalanan sa pamamagitan ng mga mabubuting gawa● 95 theses- Argumento ni Luther laban sa simbahang katoliko● Frederick the Elector- Nagtago kay Luther sa isang kastilyo niya● Kontra- Repormasyon- tugon ng simbahang katoliko sa kiluasang repormasyon ni LutherKOLONYAL

SIYENTIPIKO

The CreationMichael AngeloIn Praise of FollyDesideriusErasmusThe PrinceNiccolo MachiavelliAma ng HumanismFrancesco Petrarch

The CreationMichael AngeloIn Praise of FollyDesideriusErasmusThe PrinceNiccolo MachiavelliAma ng HumanismFrancesco Petrarch

Conquistadors INCAFrancisco PizarroConquistadors AZTECHernando Cortes

Pinatunayan ng Ekspidisyon ng bilog ang mundoSebastian del Cano- Unang nakaikot ng mundo

Ferdinand MagellanUnang Europeo sa Pacific OceanVasco Nuňez Balboa

Hanggang Bahamas ( Pinagkamalan na Bahamas and India); Hindi nakatuklas ng Amerika. (AMERIGO VESPUTCHI)

Christopher Columbus

Portugal; Asia to Europe; Hanggang IndiaRutang Pangkalakalan

Vasco de GamaCape of Storm Cape of Good HopeBartholomew Dias

Conquistadors INCAFrancisco PizarroConquistadors AZTECHernando Cortes

Pinatunayan ng Ekspidisyon ng bilog ang mundoSebastian del Cano- Unang nakaikot ng mundo

Ferdinand MagellanUnang Europeo sa Pacific OceanVasco Nuňez Balboa

Hanggang Bahamas ( Pinagkamalan na Bahamas and India); Hindi nakatuklas ng Amerika. (AMERIGO VESPUTCHI)

Christopher Columbus

Portugal; Asia to Europe; Hanggang IndiaRutang Pangkalakalan

Vasco de GamaCape of Storm Cape of Good HopeBartholomew Dias

TaxonomyCarolus Linnaeus Micro BiologyAnton van LeeuwenhoekDaloy ng DugoWilliam HarveyAnatomyAndreas VesaliusGravity, Motion, InertiaIsaac NewtonTelescopeGalileo GalilieHeliocentric/ HeliocentrismNicolaus Copernicus

TaxonomyCarolus Linnaeus Micro BiologyAnton van LeeuwenhoekDaloy ng DugoWilliam HarveyAnatomyAndreas VesaliusGravity, Motion, InertiaIsaac NewtonTelescopeGalileo GalilieHeliocentric/ HeliocentrismNicolaus Copernicus

INTELLEKTWAL► Philosophes- katawagan sa mga pilosopo at kritikong panlipunan sa France

PULITIKA► Stomp Act- Nagpapataw ng buwis sa mga babasahin

at iba pang materyales na gawa sa papel► Townshend- Batas na nagtataas ng presyo ng mga pang araw araw► Intolerable Acts● Pagsasara ng Daungan ng Massachusetts● Pagwawakas sa pamahalaan ng Massachusetts● Paglilitis sa mga opisyal na nagkasala sa Britain► Continental Congress- Pagkahalal kay George Washington (AMA NG USA)► Declaration of Independence- July 4 1776► Treaty of Paris- Pagbibigay kalayaan sa mga Amerikano► Mga Bunga● Federalismo- ang kapangyarihan ay nahahati sa isang pamahalaang sentral at mga state government. ● Seperation of Powers- (L, J, E)● Rebulusyong Frances

♥ Rebulusyong Frances► Guillotine- inimbento ni Joseph Guillotine ► Mga Sanhi● Absolute Monarchy- sistemang pampamahalaan sa France bago ang malawakang rebolusyon dito ► Mga Estado

- First State: PARI- Second State- MAHARLIKA- Third State- MIDDLE CLASS ( Pesante at iba pang mayayanan)

► Estates- General- Pagpupulong ng mga kinatawan galling sa 3 estado► National Assembly- Binuo ng 3rd estate bunga ng diskriminasyon► Mga Bunga

- pagpapalit ng pamahalaan patungong sistemang republika► National Convention- asembleya ng France sa panahon ng rebolusyon na nagtatag ng unang republika ng bansa► Reign of Terror- Pinangunahan ng Grupong Jacobin sa pamumuno ni Maximillian Robespierre

● Mga monarkong sumailalim sa bitay gamit ang guillotine - Louis XVI at Marie Antoinette

► Directory- Humalili sa national convention► Napoleon Bonaparte- Bagong hari; Inagaw ang kapangyarihan ng directory

Pulitika; EdukasyonJean Jacques Rousseau Encyclopedia Denis DiderotPulitika; Seperation of Powers (L, J , E); Maiiwasan ang tyrannyBaron de Montesquieu Relihiyon; Kritisismo laban sa mga miyembro ng simbahanVoltaire

Tabula Rasa; Proteksyon ng karapatan na likas ng mga taoNatural Rights: Life, Liberty, Property

John LockeLevithian; Social Contract (Kalayaan kapalit ng kaayusan)Thomas Hobbes

Pulitika; EdukasyonJean Jacques Rousseau Encyclopedia Denis DiderotPulitika; Seperation of Powers (L, J , E); Maiiwasan ang tyrannyBaron de Montesquieu Relihiyon; Kritisismo laban sa mga miyembro ng simbahanVoltaire

Tabula Rasa; Proteksyon ng karapatan na likas ng mga taoNatural Rights: Life, Liberty, Property

John LockeLevithian; Social Contract (Kalayaan kapalit ng kaayusan)Thomas Hobbes

♥ UNANG DIGMAANG PANDAIGDIG► Ang Sanhi● Nasyonalismo- Pagmamahal sa bayan- Ideya ng pagiging kabilang sa isang particular na lahi/ bansa- 2 bansang nabuo: Italy at Germany► Italy- Walang italy dati- Bumubuo sa Italy:

Sardinia, Sicily, Tuscany, Venetia, Lombardy, Papal States

► Germany- German confederation at Prussia

► Fraternity- kapatirang kumikilala at humihikayat sa kahusayang akademiko

● Pangunahing Alyansa- Triple Alliance- Triple Entente ( France, Great Brittain, Russia)

► Salik na nakakaapekto sa pagsiklab ng unang digmaang pandaigdig- Nasyonalismo- Militarismo- Alyansa

► Hunyo 28 1914- Pagpaslang kay Archduke Francis Ferdinand na tagapagmana ng korona ng Austria- Hungary.

● Deklarasyon ng digmaanAustria-Serbia, Germany- Russia, Germany- France, Germany

Belgium► French Warfare- sistema ng pakikidigma

● Central PowersGermany, Austria- Hungary, Ottoman Empire, Bulgaria

● Allied PowersFrance, Great Brittain, Russia, United States

► Nobyembre 11, 1918- Paghinto sa lahat ng labanan

► Kasunduan sa Versailles- kusunduang pangkapayapaan sa pagitan ng Germany at

mga miyembro ng Allied Powers

► League of Nations

Unang hari ng ItalyVictor Emmanuel

Pagpapalaya sa Sicily; Isa na ang Sicily at Sardinia at sumama na ang ibang lupain

Giuseppe GaribaldiArkitekto sa pagiisa ng Italy; Naging malakas ang SardiniaCamillo CavourUnang nagkilos upang mapagisa ang ItalyGiuseppe Mazzini

Unang hari ng ItalyVictor Emmanuel

Pagpapalaya sa Sicily; Isa na ang Sicily at Sardinia at sumama na ang ibang lupain

Giuseppe GaribaldiArkitekto sa pagiisa ng Italy; Naging malakas ang SardiniaCamillo CavourUnang nagkilos upang mapagisa ang ItalyGiuseppe Mazzini

France Prussian WarSeven weeks warEmperador ng GermanyWilliam IChancellor ng GermanyAtto Von Bismarch

France Prussian WarSeven weeks warEmperador ng GermanyWilliam IChancellor ng GermanyAtto Von Bismarch

- naglalayong maiwasan ang pagkakaroon ng isa pang digmaang pandaigdig

● Nilalaman ng Kasunduan sa Versailles- Demilitrasasyon- pagbabawal sa anumang

pagpapalakas ng kanyang aspektong pang military

- Bayad pinsala sa makakahanp ng 33 M.- Pagbabawas ng kolonya ng germany at pagakawala ng kanyang mga dating kolonya

♥ IKALAWANG DIGMAANG PANDAIGDIG► Allied Forces

Great Brittain, USA, France► Axis Forces

Germany, Italy, Japan► Simula● Germany-pananakop sa Poland ( Septyembre 1, 1939)- Blitzkriegrieg ( Lightnin war)- mabilis na pagsakop● Luft Waffe- Air Forces ng Germany● Benito Musallini ( Italy)- Pinuno ng italy► Italy- pananakop sa Ethiopia, Isang Bansa sa Africa► Japan- Pagkuha ng Manchuria mula sa China - Pagbomba sa Base Militar ng USA sa Hawaii noong Dec. 7, 1941 - Dec. 8, 1941 ay ang pagsakop sa Asya● Greater east properity spehere- bilog na nagsasabi kung sino ang sasakupin ► Dec. 8, 1941- Deklarasyon ng digmaan sa gitna ng US at Japan► 1939- 1944- Pagwagi ng Axis Forces► D- day- Normandy- Invitation of Europe of the Allied Forces► 1945- Suicide ni Hitler; Pagkatapos ng digmaan sa Europe► July 9, 1945- Nuclear Bombing sa Nagasaki► September 2, 1945- Pagkatapos ng digmaan sa Asya

● MARAMING NAMATAY● UN NA, HINDI LEAGUE OF NATIONS● SISTEMATIKONG PAGPATAY SA MGA JEWS NG MGA GERMANY CONCENTRATION CAMPS. Tawag dito ay Hollocust.