การประ

เอกสาร

ะยกตใช

Applica

รประกอ

ชระบบส

ation of G

ส

บการฝก

หลกส

ารสนเท

GIS Tec

สวนประ

สานกจ

กอบรมเช

สตร 

ทศภมศาส

hnology

ะสานงาน

จดการป

ชงปฏบต

สตรในง

For For

นและโคร

ปาชมชน

ตการ

งานดานป

restry

รงการพ

น กรมป

ปาไม

พเศษ

ปาไม

คานา

คมอเลมนไดรวบรวมขนเพอใชประกอบการฝกอบรมเชงปฏบตการ หลกสตรการ

ประยกตใชระบบสารสนเทศภมศาสตรในงานดานปาไม และใชสาหรบเจาหนาทในการจดทา

แผนทโดยใชโปรแกรมประยกต และใชเครองมอในการอานพกดแผนท GIS

เนอหาของคมอประกอบดวยความรพนฐานระบบสารสนเทศภมศาสตร การ

ประยกตใชงานโปรแกรมการจดทาแผนท ArcVew 3.3 ประกอบดวยการทางานในสวนตาง ๆ

ของโปรแกรม เชน Project Window, View, Theme การทางานของตางรางขอมล การแสดงผลการ

สบคนขอมล การใชสและสญลกษณ การสรางและแกไขขอมล การจดพมพแผนท รวมทงการ

วเคราะหขอมลเบองตน นอกจากนยงไดรวบรวมแบบฝกหดสาหรบลองจดทาขอมลจรงในแต

ละเรอง เพอใหเกดความชานาญในการใชงานโปรแกรม รวมทงแกไขปญหาอปสรรคทเกดขน

ระหวางการใชงานโปรแกรม

ทายสดนขอขอบคณเจาของเนอหาสาระดาน GIS ทกทานทผเขยนไดรวบรวบไว ขอบ

ขอบคณ คณบญชา รงรจนาเจาของตาราและแบบฝกหดสาหรบการใชงาน ขอขอบคณคณ

กงจกร ใจด เจาของแหลงความรดาน GIS ขอขอบคณ คณโชคชย เสอสาวตถ สาหรบขอมล

การบรรยาย ขอขอบคณ คณนฤมล นชเปลยน ทใหคาแนะนา และใหโอกาสผเขยนในการ

ทางานดาน GIS และขอขอบคณเจาของขอมลทกทานทไมไดกลาวถงในทน ทมสวนผลกดนให

การใชคประยกตใชระบบสารสนเทศภมศาสตรในงานดานปาไม สาเรจลงไดดวยด

ณรงค ทองรกษ

นกวชาการปาไมชานาญการ

สวนประสานงานและโครงการพเศษ สานกจดการปาชมชน กรมปาไม

สารบญ

หนา

1. พนฐานเบองตนเกยวกบโปรแกรม Arc View 1 2. การทางานในสวนของ Project Window 6 3. การทางานในสวนของ View Window และ Theme 10 4. การทางานในสวนของตารางขอมล Table 20 5. การแสดงผลและการสบคนขอมล 28 6. การใชสและสญลกษณ Legend and Symbol 37 7. การสรางและแกไขขอมล 49 8. การสรางและจดพมพแผนท Map Layout 55 9. การวเคราะหเชงพนทเบองตน 70 แบบฝกปฏบต

10. แบบฝกปฏบตการทางานกบขอมลเชงบรรยาย 79 11. แบบฝกปฏบตการสบคนขอมลแบบละเอยด 86 12. แบบฝกปฏบตการนาเขาและปรบแกขอมล GIS 88 13. แบบฝกปฏบตโครงสรางขอมลเชงพนท 97 14. แบบฝกปฏบตการทางานกบ Theme 108

1. พนฐานเบองตนเกยวกบโปรแกรม ArcView cView

ArcView เปนซอฟตแวรดานระบบสารสนเทศภมศาสตร (GIS หรอ Geographic Information System) ทสามารถใชงานบน PC ไดลกษณะการใชงานเปนแบบ Graphic User Interface (GUI) ทประกอบไปดวย Menu Bar และ Tool Bar ตางๆ ซงทาใหสะดวกตอการใชงาน สามารถแสดงภาพ (ในรปของ feature หรอลกษณะ Graphic ตางๆ) สรางและแกไขขอมล สอบถาม และวเคราะหขอมลเชงพนท (Spatial data) และขอมลเชงบรรยาย (Attribute data) ไดโดย ArcView จะจดเกบและเชอมโยงขอมลเชงพนทและเชงบรรยายเขาดวยกน

ArcView เปนซอฟตแวรดานระบบสารสนเทศภมศาสตร (GIS หรอ Geographic Information System) ทสามารถใชงานบน PC ไดลกษณะการใชงานเปนแบบ Graphic User Interface (GUI) ทประกอบไปดวย Menu Bar และ Tool Bar ตางๆ ซงทาใหสะดวกตอการใชงาน สามารถแสดงภาพ (ในรปของ feature หรอลกษณะ Graphic ตางๆ) สรางและแกไขขอมล สอบถาม และวเคราะหขอมลเชงพนท (Spatial data) และขอมลเชงบรรยาย (Attribute data) ไดโดย ArcView จะจดเกบและเชอมโยงขอมลเชงพนทและเชงบรรยายเขาดวยกน

การใชงาน ArcView ในการทางานดาน GIS เชน การใชงาน ArcView ในการทางานดาน GIS เชน การแสดงภาพแผนท โดยรวบรวมขอมลจากแผนทหลายๆ แหลง การแสดงภาพแผนท โดยรวบรวมขอมลจากแผนทหลายๆ แหลง การสรางและแกไขขอมล หรอการปรบปรงขอมลใหทนสมย การสรางและแกไขขอมล หรอการปรบปรงขอมลใหทนสมย การวเคราะหขอมลเชงพนท หรอการวเคราะหหาตาแหนงทตงทเหมาะสมตามเงอนไข การวเคราะหขอมลเชงพนท หรอการวเคราะหหาตาแหนงทตงทเหมาะสมตามเงอนไข การนาเสนอขอมลในรปแผนท การนาเสนอขอมลในรปแผนท สามารถดงขอมลจากฐานขอมลภายนอกมาใชงานได สามารถดงขอมลจากฐานขอมลภายนอกมาใชงานได สามารถเขยน Scrip เปนคาสงในการทางานไดดวยภาษา Avenue สามารถเขยน Scrip เปนคาสงในการทางานไดดวยภาษา Avenue

1.1 องคประกอบของ Program ArcView1.1 องคประกอบของ Program ArcView 1.1.1) ArcView Projects เมอเขาสโปรแกรม ArcView หนาตางแรกทจะพบคอ “Project Window” ซงการทางาน

จาก ArcView แตละงานหรอแตละโครงการ สามารถทจะจดเกบขอมลในรปของไฟลทมนามสกลเปน .apr ซงจะมการอางถงขอมลตางๆ ทถกเรยกใชภายในไฟลโปรเจกนนๆ โดยมแบงการทางานออกเปน Document ตางๆ ไดแก Views ,Tables ,Charts ,Layouts และ Scripts ซง Document เหลานจะปรากฏอยใน Project Window เสมอ

Views เปนสวนททางานเกยวกบการแสดงภาพขอมลพนท (Spatial data) Tables เปนสวนททางานกบขอมลเชงบรรยาย (Attribute data) หรอฐานขอมลแสดงรายละอยด

ของแผนท Charts เปนสวนททางานเกยวกบแผนภมหรอกราฟขอมล (Graph) เพอใหการนาเสนอและเปรยบ

เทยบทาไดงายขน Layouts เปนสวนททางานเกยวกบการสรางแผนทและจดพมพแผนท Scripts เปนสวนททางานเกยวกบการเขยนคาสง กาหนดรปแบบการทางาน และพฒนาการ

ทางานของ ArcView โดยใชภาษา Avenue ในการเปด Project แตละครงโปรแกรมจะจาความสมพนธและองคประกอบของ Project นนๆ

หลงจากทาการบนทก (Save) ครงสดทาย ดงนนหนาตางทปรากฏในการเปด Project แตละครง จะขนอย

1

กบหนาตางขององคประกอบนนทเปดใชงานในขณะทมการบนทกครงสดทาย เชน หนาตาง Views, Tables, Charts, Scripts หรอ หนาตางของ Project เอง

1.1.2) ArcView’s user interface หรอเครองมอตางๆ ทอยในหนาตางของ ArcView (View GUI) เชน Menu bar, Button bar, Tool bar และ Table of content จะเปลยนแปลงไปตามลกษณะของการทางาน (หนาตางท Active ) เชน ในขณะททางานบน Views นน View GUI กจะประกอบดวย Menu bar และ Tool bar สาหรบใชงานบนหนาจอของ Views และ เมอเปลยนไปทางานบน Tables หรอ Layouts หนาจอและ GUI กจะเปลยนแปลงไปตามลกษณะของการทางาน

The

Arcview

Button Menu

Tool

Project Table of Status

(ขนาดหนาตาง View ,Project Window และ ArcView Winไดโดยวาง Cursor ตรงมมใดๆ กไดของหนาตางแลวลากขยายออกไป หรอกดปมคาอธบาย Arcview Window เปน Window ทเปนทรวมของคาสงและ FuncArcview Project Window เปน Window เลกๆ อยทางซายของ Arcview Wหลกทใชในโปรแกรมหากยงไมมการ Save Project ชอของ Project Wind View Window เปนท Display หรอแสดงภาพแผนท ของ แตละ

Table of content เปนแถบอยทางซายของ View window ทแสดทางานดวยบน View นนๆ โดยจะแสดงชอ สญลกษณ และส ทใชในแตละ Menu Bar เปนแถบยาวอยดานบนสดของ Arcview Window ของโปรแกรมไว การเลอกชนดของเมนแบบ pulldown นน ผใชสามารถ

2

View

Map display

Pop Up

View

dow ผใชสามารถขยายใหใหญขน Maximize)

tion ทงหมดทใชในตว Program

indow เปนทรวมของกลมคาสงow จะเปน Untitled เสมอ Theme หรอชนขอมล งรายการของ Theme ซงเราจะ theme

ซงจะเกบเมนในแบบ pulldown ใช Mouse หรอแปนพมพเลอก

เมนได pulldown ของเมนจะเปลยนไปขนอยกบวาเมนแตละคาสงจะใชทางานอะไรบาง เมอลาก Mouse ไป Active ท Menu ใด ผใชจะเหนคาบรรยายสนๆ ของเมนทผใชเลอกใน Status Bar ทดานลาง Button Bar เปนแถบยาวทอยใต Menu Bar จะบรรจปมเครองมอหรอรปภาพ ทเปนคาสงเหมอน Menu bar เพอใหสะดวกในการเขาถงคาสงตางๆ อยางรวดเรว สารบญของ Button Bar จะเปลยนแปลงไปตามสงทอยในหนาตางท Active อย และหากตองการจะทราบวาปมไหนใชทาอะไรนน ใหเลอนศรชไปบนปมนนแตไมตองกดเลอก ผใชจะเหนคาบรรยายสนๆ ของปมนนใน Status Bar ทดานลาง Tools Bar เปนแถบยาวอยถดจาก Button Bar ซงบรรจปมเครองมอหรอรปภาพ ตางๆ ทผใชสามารถเลอกใชงานได เมอผใชกดปม Tool ปมใดกตาม ลกศรชจะเปลยนไปขนอยกบเครองมอทผใชไดเลอกไว เครองมอจะคงถกเลอกเปนอยางนน จนกวาผใชเลอกเครองมออนๆ ในสารบญของ Tool Bar จะเปลยนไปตามสงทอยในหนาตางท Active อย ถาตองการทราบวาเครองมอไหนใชทาอะไรนน ใหเลอนศรชไปบนปมบนแตยงไมตองกดเลอก ผใชจะเหนคาบรรยายสนๆ ของปมเครองมอใน Status Bar ทดานลาง นอกจาก Tool ตางๆ แลวยงแสดงมาตราสวนของภาพแสดง และทตงคาพกดของแผนทท Cursor อยบนภาพนน Status Bar เปนแถบยาวแนวนอนดานลางของ Arcview window ใชสาหรบแสดง

- ความคบหนาของการทางานทกาลงดาเนนการอย เชน การปด การคนหา ฯลฯ - คาบรรยายสนๆ ของชนดเมนเมอผใชเลอก - คาบรรยายสนๆ ของปมเครองมอ เมอผใชเลอนลกศรช ไปวางไวขางบน - ผลของการวดระยะทาง เมอผใชทาบนภาพ โดยใช Tool วดระยะทาง - แสดงระยะความกวาง ยาวของรปทรงตางๆ ทผใชวาดลงบนภาพแสดง

Pop up เปนเมนทใชในการกระทาเกยวกบภาพใน View สามารถเรยกใชไดโดยคลกขวาท View จะปรากฏเมนเลกใหเลอก เครองมอตางๆ ทอยในหนาตางของ ArcView (View GUI) เชน Menu bar, Button bar, Tool bar และ Table of content จะเปลยนแปลงไปตามลกษณะของการทางาน (หนาตางท Active) เชน ในขณะททางานบน Views นน View GUI กจะประกอบดวย Menu bar และ Tool bar สาหรบใชงานบนหนาจอของ Views และ เมอเปลยนไปทางานบน Tables หรอ Layouts หนาจอและ GUI กจะเปลยนแปลงไปตามลกษณะของการทางาน

Field

Table

Records

3

Layout

1.1.3) การใช Online Help ในการทางานของ ArcView หากตองการรายละเอยดเพมเตมเกยวกบการใชงานโปรแกรมจะมสวนของ Help ทมลกษณะเปน Online Help โดยสามารถเปดอานและทาความเขาใจเองได ดงน

คลกท Button Bar เลอก Help Cursor จะเปลยนเปนลกศรกบเครองหมายคาถาม เลอน Cursor ไปบรเวณทตองการทราบขอมล เชน คลกท View จะปรากฏ ArcView help Window ทแสดงคาอธบายของหวขอ “What is a view ?”

สงเกตทขอความดานลางของหวขอ What is a view? จะมขอความทเปนสเขยว ไดแก Table of content และ What is a theme? ซงเปนสวนหนงของคาอธบายใน help เมอเลอน Cursor ไปทหวขอใดหวขอหนง Cursor จะเปลยนเปนรปมอช เมอคลกทขอความสเขยว Hypertext link จะนาคณไปท help ของหวขอนนๆ

คลกท What is a Theme? โปรแกรมจะนาคณไปทหวขอ What is a theme? คณจะทราบ ขอมลของหวขอนน

หากตองการคนหาขอมลของหวขอทสนใจ ใหคลกทปม Help Topics ใน ArcView Help หรอ ท Menu Help เลอก Help Topics สมมตวาตองการรวธวดระยะทางใน Arcview

คลกท Help Topic คณจะเหนหวขอ Content ,Index และ Find เพอใชคนหาขอมล ใหลองเลอกท Index และในชองใสขอความใหคณพมพอกษรเพยงสองสามตวแรกของคาวา Measure คอมพวเตอรจะคนหาคาทขนตนดวยอกษรทคณพมพ เชน Measure ,Measurig ,Measured ให

คลกท Display ทอยตอนลางของหนาตาง Help Topic

4

โปรแกรมจะนาคณเขาสหนาตาง Help ทเกยวกบคาทเราพมพลงไปใน Index

5

2. การทางานในสวน Project Window 2.1 การเขาสโปรแกรม ArcView GIS 3.x

ดบเบลคลกท icon Arcview GIS 3.x หรอเขาท Start Menu Program ESRI ArcView GIS 3.x จะปรากฏภาพ ดงน จาก Create a new project Window เราสามารถเลอกการเรมตนทางานได 3 ลกษณะ คอ

1. With a new view กด O.K เปนการเรมตนทางานทนทกบ View1 ซงเปนการเรมสราง project ใหม

2. As a blank project กด O.K เปนการเรมตนทางานกบ Project Window ซงจะทาใหเราสามารถเลอก project ทจะเปดขนมาทางาน หรอกาหนดลกษณะการทางานกอนการสราง project ใหมได

3. Open an existing project กด O.K เปนการเปดไฟลงานท save เอาไวแลวขนมาทางานตอ

หากใชงาน Program ครงแรก หรอตองการสราง Project ใหม ขอใหเลอก As a blank project แลวกด O.K หรอกด Cancle จะปรากฏ Project Window ทมชอวา Untitled ซงยงไมมขอมลอะไรอย ทดลองคลกท File Menu จะปรากฏ Pull down menu ทเกยวของกบ Project ดงน คาอธบาย New Project Ctrl + N เปนคาสงทใชสรางโครงการ (Project) ใหมหรออกความหมายหนง คอการสราง File ทบนทกการจดเรยงหรอดาเนนการใดๆ กบขอมล โดยอยในรปของ File ทมนามสกล .apr

6

โดยถาเลอก New Project แลว Project อนๆทเปดหรอทางานอยจะถกปดไปทงหมด เพอเรมตนการสราง Project ใหม Open Project… เปนคาสงทใชแสดงขอมลทมการจดเรยงหรอมดาเนนการไปแลวของ Project นนๆ หรอในอกความหมายหนงคอ การเปด File ทมนามสกล .apr ทมอยกอนแลว Save Project Ctrl + S เปนคาสงทใชบนทก Project ทสรางขน โดย File ทบนทกมนามสกลเปน .apr Save Project As… เปนคาสงทใชในการบนทก Project ทสรางขนเชนเดยวกบคาสง Save แตตาง กนตรงทเราสามารถทจะทาการบนทก Project ทเรากาลงทางานอยไปเกบเปน File ใหมได แตในกรณของคาสง Save เปนการบนทกลงบน File ตวเดม Extension เปนทเกบรวบรวม Function พเศษของโปรแกรม Exit เปนคาสงทใชออกจากโปรแกรม

2.2 สราง Project ใหม คลกทปม New ทอยใน Project Window

จะปรากฏ View ขนใหมมชอวา View1 จดขนาดและตาแหนงของ window และ View ตามตองการโดยใช Cursor ลากตรงมมหรอกดปม Maximize

2.3 การ Save Project ผใชสามารถ save งานแตละสวนลงใน Project และสามารถ save ไดตลอดระหวางการใชงาน และเมอกลบมาทางานในสวนนนอก งานดงกลาวจะคงสถานะเหมอนกอนทาการ save ครงสดทาย

7

เมอทาการ save project จะหมายถง การ save งานทกอยางในสวนตางๆ ลงใน project ดงนน ArcView จะเตอนผใชโดยการแสดงชอ Project ทกครงเพอใหแนใจวาตองการ save งานททาการเปลยนแปลงจากเดมหรอไม เชนเดยวกบเวลาททาการปด project หรอหยดการทางานบน ArcView มขนตอนการ save project ดงน

คลกท Menu bar เลอก File menu เลอก Save Project หากตองการ save งานลงใน Project เดมทเปดใชงาน เลอก Save Project As หากตองการ save งานลงใน Project ทมชอใหม

จะปรากฏหนาตาง Save Project As ซงจะเปนการระบ Directory ทจะเกบ Project ของคณ คลกท O.K

2.4 การปด Project เมอทาการปด Project ใน ArcView จะหมายถง การปดทกหนาตางทเปนสวนประกอบใน Project ซงถามการทาการเปลยนแปลงใดๆ ลงใน Project หรอยงไมได save Project กอนทจะทาการปด ArcView จะถามกอนทาการปด Project เสมอวาตองการ save Project หรอไม ?

คลกท Project Window ให Active คลก File menu ท Menu bar เลอก Close Project

Active

8

2.5 การออกจากโปรแกรม กระทาไดโดยเขาไปท File menu เลอก Exit

9

3. การทางานในสวนของ View Window และ Theme

3.1 ความหมายของ Views Views คอ องคประกอบอยางหนงของ Project ใชแสดงขอมลภาพและแผนท ทสามารถใชในการแสดง คนหา และวเคราะหขอมลในเชงภมศาสตร Views สามารถแสดงและอธบายลกษณะของขอมลตางๆ ทางภมศาสตร แตจะไมสามารถเกบ ขอมลเหลานนดวยตวเอง แตจะใชการอางองจากแหลงขอมลตางๆ จงทาใหสถานะของ Views มการเปลยนแปลงอยตลอดเวลาสอดคลองกบการเปลยนแปลงของขอมลในแหลงขอมลอางอง โดยทแหลงขอมลอางองหนงๆ สามารถใชในการอางองหรอแสดงผลของ Views ไดมากกวาหนงพรอมๆ กน หนาตางของ View แบงเปน 2 สวน สวนท 1 คอ สวนทใชแสดงภาพของขอมลอยทางดานขวา (Map Display) สวนท 2 คอ สวนทใชแสดงรายชอและสญลกษณ (Legend) ของแตละขอมล (Theme) สวนนเรยกวา “Table of Content” ซงทง 2 สวนนจะสมพนธกน โดยในแตละ Theme จะมชองสเหลยมอยดานหนาเพอใหทาเครองหมาย ในการแสดงภาพขอมลของ Theme นน หรอไมใหแสดงภาพของขอมลโดยการไมทาเครองหมาย

3.2 ความหมายของ Theme Theme คอ ชนขอมลทเปนลกษณะทางภมศาสตร (Feature หรอ Graphic ตางๆ) เชน ตาแหนง หมบาน, แมนา หรอ ขอบเขตพนทปาไม เปนตน ซง Theme เหลานจะถกแสดงในรปของ Feature ทเปน Point, Line หรอ Polygon ซงสามารถนาฐานขอมลในรปแบบ (Format) ตางๆ มานาเสนอในหนาตางของ Views เชน ขอมลจากโปรแกรม Arc/Info (Coverage), Autocad (dxf_file, dwg_file) หรอแฟมขอมลทสรางจากโปรแกรม ArcView (Shape_file) รวมทงขอมลทเปนภาพถาย (Raster) ในรปแบบตางๆ ดวย Theme จะทาหนาทแสดงใหผใชเหนขอมลตางๆ โดยไมไดจดเกบขอมลเหลานนดวยตวเอง และArcView Project File จะเกบตาแหนงอางองขอมลทบนทกไวใน Disk ดงนน จงสามารถใชชนขอมลเดยวกนในหลาย Project, Views หรอ Theme พรอมกนไดโดยไมเกดการซาซอนของขอมล

ภายใน ArcView Project หนงสามารถจะสราง Views ขนมาไดหลายๆ Views และภายใน Views หนงๆ กจะประกอบดวยชนขอมล หรอ Theme ไดมากกวา 1 Theme โดยแตละ Theme จะมชอและคาอธบายสญลกษณแสดงใหเหนใน Table of Content

3.3 การทางานดวย View ใน Project 3.3.1) การแสดงรายการของ View ใน Project

คลกท View Icon ใน Project Window ArcView จะแสดงรายการของ Views ทงหมดใน Project 3.3.2) การสราง View

หากตองการสราง View ใหมขนมาใชงานโดยไมเกยวของกบ View เกาทใชงานอยสามารถทาไดโดย คลกท View Icon ใน Project Window

10

คลกทปม New จะปรากฎ View ใหมขนโดยจะเปน View เปลา ชอของ View ทสรางขนใหมจะเรยงตามลาดบจานวน View สรางไดแก View1 ,View2 ,View3 ,………

3.3.3) การเปด View คลกท Project Window ให Active คลกท View Icon ใน Project Window ดบเบลคลกทชอของ View จากรายการทแสดงอยทางดานขวาของ Icon View

หรอคลกทชอของ View ทตองการเปด แลวคลกท Open Button ทอยดานบนของ Project Window 3.3.4) การปด View

คลกท View ทเราตองการจะปดให Active แลวเลอก File Menu เลอก Close หรอ คลกท Close Control ของ View

View ทถกปดจะถกสงไปเกบไวใน Project Window พรอมทง Theme ทถก Add ลงไปใน View 3.3.5) การลบ View หากตองการลบ View ทไมตองการใชงานเราสามารถทาไดแตการลบนจะ

เปนการลบ View ออกจาก Project Window ไมสามารถเรยกเปดขนมาดใหมไดเหมอนการปด View ดงนนกอนทจะลบควรตรวจสอบเสยกอนวาจาเปนตองใช View นนอกหรอไม

คลกทชอของ View ทแสดงในรายการ หากตองการลบ View มากกวา 1 View พรอมกนใหกดปม <Shift> คางไวแลวคลกเลอก View อนทตองการลบ

คลกท Menu bar เลอก Project Menu เลอก Delete View หรอกดปม Delete บนแปนพมพ Arcview จะทาการเตอนผใชเพอความแนใจวาตองการลบ View นนหรอไม หมายเหต : การลบ View ออกจาก project โดยทยงม Theme อยใน View จะไมกระทบกบขอมลทถกนามาใชงาน

3.3.6) การใส Theme (ชนขอมล) ตางๆ ลงใน View ดบเบลคลก ทชอของ View จากรายการทแสดง ใน Project Window เพอเปด View

คลกปม Add Theme ท Button Bar เพอใส Theme ไปยง View ทหนาจอจะปรากฏหนาตาง Add Theme เพอใหเลอกแหลงขอมลทจะใชในการอางอง ในสวน

ของ Directory ตางๆ ทปรากฏเปนรายการอยทางขวา โดยขอมลเหลานนอาจจะอยใน local disk, network

11

หรอ CD-ROM สวนรายการของ Theme หรอชนขอมลทคณตองการเพมเขาไปใน View จะอยทางซายมอโดย theme ทจะเพมลงไปจะอยในรปสารสนเทศภมศาสตร เชน ขอมลทตงหมบาน ถนน

ในสวนของ Data Source Type (ลกษณะของขอมล) เลอกเปน Feature Data Source ในกรณท Theme ทเพมเปน Vector ซง Feature Type เหลานมตงแต Arcview Shapefile ,Arc/Info Coverage ,CAD Drawing หรอ Feature Data Source อนๆ ท Arcview สามารถอานได

ในกรณท Theme ทเพมเปนขอมลภาพถาย (Raster) ใหเลอก Data Source Type เปน Image Data Source

3.3.7) การนา Theme ทไมตองการใชออกจาก View คลกท Theme ทตองการเอาออกให Active คลก Edit menu ท Menu bar เลอก Delete Theme โปรแกรมจะใหเรายนยนวาตองการลบ

Theme นนหรอไม ใหตอบ Yes โปรแกรมจะทาการลบ Theme ออกจาก Table of content โดยหากตองการลบหลาย Theme พรอมกน ใหคลกท Theme ใด Theme หนง ให active กด <Shift> คางไวแลวคลกท Theme อนๆ เลอก Edit Theme แลวตอบ Yes to all หมายเหต : การลบ Theme ออกจาก View จะไมกระทบกบขอมลทถกนามาใชงาน

3.3.8) การแสดงผลของ View1 ในแตละ View จะม Table of Content แสดงรายการของ Theme ทบรรจอยใน View นน โดยม Check Box อยดานหนาของชอในแตละ Theme ซงผใชสามารถควบคมการแสดงผลขอมลของ Theme ตางๆ ไดดงน

♦ การเปดภาพ หรอ เรยกวา Theme on โดยคลกท Check Box ใหปรากฏเครองหมาย หนาชอ Theme เพอใหขอมลใน Theme นนแสดงในแผนท หรอถาตองการเปดทกๆ Theme ใน View นน กทาไดโดย กด CTRL คางไวแลวคลกท Check Box ของ Theme ทยงไมถกเปด

♦ การปดภาพ หรอ เรยกวา Theme off โดยคลกท Check Box เพอลบเครองหมาย หนาชอ Theme เพอใหขอมลใน Theme นนไมแสดงในแผนท หรอถาตองการปดทกๆ Theme ใน View นน กทาไดโดย กด CTRL คางไวแลวคลกท Check Box ของ Theme ทเปดอย ซงจะทาใหไมม Theme ใดเลยปรากฏใน View

♦ การทาให Theme Active เมอตองการจะทางานตางๆ ใน Theme เชน เปลยนชอ Copy หรอ ลบ Theme จะตองกาหนดให Theme นน Active กอนทกครง ทาไดโดยการคลกทชอของ Theme (ไมใชใน Check Box) และ Theme ท Active จะปรากฏเปนกรอบนนขนใน Table of Contents

♦ การจดลาดบภาพ Theme ทอยในตาแหนงบนสดของ Table of Contents จะเปน Theme ทแสดงอยดานบนสดของแผนท และเรยงลาดบการแสดงภาพในแผนทตามลาดบใน Table of Contents ดงนนผใชจงสามารถจดลาดบการแสดงภาพในแผนท ดวยการใช Mouse คลกทชอ Theme แลวลากไปไวในลาดบทตองการ ArcView กจะสรางแผนทใหมตามลาดบของ Theme ทกาหนด

12

♦ ใน Table of Contents ใตชอของแตละ Theme จะแสดงสญลกษณท Theme นนใชในการแสดงขอมลบนแผนท ซงผใชสามารถกาหนดใหแสดงสญลกษณนหรอไมแสดงกได โดยคลกให Theme นน Active แลวเลอก Hide/Show Legend จาก Theme Menu

(High

Amph

ขวา จะป

13

Theme

Theme

3

l

ต

ร

Activ

.3.9) การยอภาพ ,การขยายภาพและการเลอนภาพใน View (Zoom in ,Zoom out and Pan)

ปมขยายภาพ (Zoom In button) ใชขยายภาพเขาหาจดกงกลางของภาพใน View

ปมยอภาพ (Zoom Out button) ใชยอภาพจากจดกงกลางของภาพใน View

เครองมอขยายภาพ (Zoom In tool) ใชขยายภาพออกโดยการกาหนดขอบเขตพนททตองการ

เครองมอยอภาพ (Zoom In tool) ใชยอภาพเขาโดยการกาหนดขอบเขตพนททตองการ

เครองมอเลอนภาพ (Pan tool) ใชเลอนภาพไปยงจดทตองการ

ปมคาสงใชดภาพรวมของ Theme ทงหมดทอยบน Table of contents (Zoom to Full Extent button)

ปมคาสงใชขยายภาพไปยง Theme ทกาลงใชงานอย (active) บน Table of contents (Zoom to Active Theme button)

ปมคาสงทใชขยายภาพไปยงบรเวณ Feature ของ Theme ทถกเลอกไว ight) หรอ

ถกสรางเงอนไขไวกอนหนาน (Zoom to Selected Features button)

ปมคาสงทใชยอนกลบไปแสดงภาพกอนหนาน (Zoom to Previous Extent button ) ************************************************************************************

วอยาง สราง View โดยใสขอมลทตงหมบาน และขอบเขตอาเภอ (Village และ oe) ลงใน View 1 และใชงานการแสดงผลตางๆ ภายใน View คลกท Icon View ใน Project Window คลกทปม New เพอสราง View ใหม ดบเบลคลก เขาไปท C:\GIS_Uthaithani\Theme01 Administrative จากชองรายการดานากฏรายชอ Arc/Info coverage ในชองรายการดานซาย

คลกท Village ทอยทางซายมอ

คลกท O.K ArcView จะแสดง Coverage นนขนมาเปน Themeใน Table of content พรอมทงกาหนดสใหดวย

คลกท Button Bar เลอก Add Theme เพอเปด Add Theme dialog box อกครง สงเกต Arc/info Coverage ทมลกษณะเปน folder ทมสเหลอง แสดงวา Data Source ประกอบดวย feature types หลายชนด

คลก 1 ครงใหตรงสญลกษณ Coverage ของ Amphoe จะปรากฏลกษณะ feature

Coverage Amphoe ประกอบดวย feature 3 ชนด คอ Polygon, Arc หรอ Line และ Labelpoint โดย Polygon เปนขอบเขตพนทของ Amphoe สวน Arc เปนเสนรอบวงของ polygon และ Labelpoint เปนจดทอยภายใน polygon ใชระบตาแหนงของ polygon

คลกท Polygon แลว คลกท O.K

14

Coverage Amphoe จะถกเพมเขามาเปน Theme ใน View1 โดยท Coverage Village ทถก Add เขามากอนหนานกยงปรากฏอย สงเกตดใน Table of content จะปรากฏชนขอมล Amphoe และ Village

แตยงไมปรากฏภาพใน View คลกท Check box หรอตรงชองสเหลยมเลก ทอยหนาชอ Theme ใน Table of content ใหปรากฏเครองหมาย ทง 2 Theme ภาพของ Theme Amphoe และ Village จะปรากฏขน แต Theme Amphoe ทบTheme Village อย ตองทาการเลอน Village ขนไปอยเหนอ Amphoe เสยกอน โดยการ

คลกซาย คางเอาไว แลวลาก Theme Village ขนไปอยเหนอ Amphoe

คลก Zoom In ท Tool Bar เพอขยายดสวนทตองการได เมอเลอนCursorไปท View Cursor จะเปลยนเปนรปแวนขยายใหเลอน Cursor ไปทบรเวณทตองการขยายภาพ

คลกซายคางไวและลากกรอบบรเวณทตองการ เมอปลอยปม Mouse ภาพใน View จะถกขยายขน หากตองการยอภาพใหเลกลงสามารถใช Zoom out ได

คลก Zoom out ท Tool bar เมอเลอนCursorไปท View cursor จะเปลยนเปนรปแวนขยายใหเลอน Cursor ไปทบรเวณท

ตองการยอภาพใน View แลวเลอกบรเวณทตองการยอเชนเดยวกบ Zoom in หากตองการจะเลอนภาพดบรเวณอนสามารถใชเครองมอ Pan เพอเลอนภาพได

คลก Pan ท Tool Bar แลวเลอน Cursor เขาไปใน View ทบรเวณกลางภาพ cursor จะเปลยนเปนรปมอ

15

คลกซายคางไวและลาก Cursor ขนไปยงตาแหนงทตองการปลอยปม mouse ภาพใน view ทแสดงจะเปลยนไป

ใหผใชทดลองใช Tool botton อน ๆ นอกเหนอจากน ดงทกลาวขางตน คลก File menu ท Menu bar เลอก Save Project As

จะปรากฏหนาตาง Save Project As ซงจะเปนการระบ Directory ทจะเกบ Project ของคณ ดบเบลคลกเขาไปท C:\GIS_Uthaithani แลวพมพ คาวา Myproject ลงในสวนของ File name คลกท O.K

************************************************************************************

3.3.10) การตงคาตางๆ ของ Theme ผใชสามารถกาหนดคณสมบตตางๆ ของ Theme จากชอของ Theme ใน Table of Contents โดย

คณสมบตตางๆ ทสามารถกาหนดไดนนจะขนกบชนดของแหลงขอมลท Theme นนใชการอางอง คลกทชอ Theme ใน Table of Contents ให Active (คลกท Theme Village) คลก Theme Menu ท Menu bar เลอก Properties หรอ คลกท “Theme Properties

Button” จะปรากฎ หนาตาง Theme Properties สามารถเลอกการตงคาตางๆ ตามทตองการ เชน การกาหนดชอ Theme แหลงทมาของขอมล

จาก View ตวอยาง ในสวนของ Theme Name ทเปนชอของ Theme ท Active จะถก Highlight อยใหคณพมพ “ทตงหมบาน”

คลกท O.K ชอใหมจะปรากฏบน Theme *สามารถเปลยนคณสมบตตางๆ ของ Theme ไดทกเมอทตองการ*

แตตวอกษรทปรากฏบน Theme จะเปนตวอกษรทไมใชภาษาไทย เราตองกาหนดการ Display Font ใหกบ Table of content เสยกอนโดย

คลก View Menu ท Menu bar เลอก TOC stype จะปรากฏ dialog box คลกเลอก Font ทตองการ ตวอยางนใหเลอก Aungsana UPC ขนาด 16 ตวหนา

16

3.3.11) การตงคาตางๆ ของ View (Set view properties) ผใชสามารถกาหนดคณสมบตตางๆ ของ View ไดหลายหลายตามความตองการ และทาไดทกเมอ

โดยไมจาเปนตองกาหนดคณสมบตตางๆ ของ View กอนทาการ add theme ลงไปหรอกอนการเรมตนทางานใน View 1) เรยกดคณสมบตตางๆ ของ View

คลก View Menu ท Menu bar เลอก Properties จะปรากฏหนาตางของ View Properties เพอใหกาหนดคณสมบตตาง ๆ

2) การเปลยนชอ View ในสวนของ Name พมพชอใหมทตองการลงไป (ใหเปลยนเปน Village) คลกท O.K ชอใหมจะปรากฏใน Title bar ของ View Window เสมอ

3) การกาหนด Map Units และ Distance Units Map Units หรอ หนวยทจะใชแสดงขอมลในแผนท

Distance Units หรอ หนวยในการวดระยะทาง คอ หนวยทใชในการแสดงผลเมอคณทาการวดระยะทาง โดยไมขนอยกบหนวยของแผนท (Map Units) คณจะไมสามารถทราบหนวยของการวดระยะทางไดหากคณตงคา Distance Units เปน unknown หรอ decimal degree เนองจากหนวยนบอกแคตาแหนงทตง แตไมสามารถบอกระยะทางระหวางตาแหนงใดๆได เมอคณกาหนดหนวยในการวดเปนอะไรกตาม Arcview จะแสดงผลการวดทเกดขนบน View ออกมาในหนวยทคณกาหนด

คลกท Drop-down list ของ Map Units เลอก Meters เพราะ Projection ของขอมล จ. อทยธาน เปนระบบ UTM (Universal Transverse Mercator)

คลกท Drop-down list ของ Distance Units เลอก Meters หรอ Kilometers กได คลกท O.K

17

หมายเหต : ถาขอมลของคณยงไมถก Projection (การกาหนดเสนโครงแผนท) การตงคาหนวยของแผนท (Map Units) ใน View ควรตงเปน decimal degrees ถาขอมลมการ Projection แลวหนวยของแผนทจะตองเปนหนวยทใชในการ Projection ขอมลชดนนเสมอ เชน UTM มหนวยเปน เมตร

4) การวดระยะทาง การวดระยะทางระหวางจดตางๆ บน Feature สามารถทาไดโดยตรงบน View ดงน

คลกท Button Bar เลอก Measure Tool ใช Mouse เลอน Cursor ไปท View Cursor จะเปลยนเปนรปไมฉากใหเลอน Cursor ไปทบรเวณทตองการใน View

คลกบรเวณทจะใชเปนจดเรมตน จะปรากฏเสนเชอมระหวางจดเรมตนและจดสนสด สงเกตทบรเวณ Status Bar จะปรากฎระยะทางจากจดเรมตนถงจดสนสดในการวด ซงคานจะเปลยนแปลงไปตามทศทางและระยะทเสนเชอมเคลอนทไป โดยคาจะหยดเปลยนแปลงเมอกาหนดจดสนสดการวดแลว

ดบเบลคลกบรเวณทเปนจดสนสดการวด ระยะทางทวดไดจะปรากฎใน Status Bar โดยหนวยของระยะทวดไดจะแสดงตามหนวยของ Distance Unit ทเรากาหนดไวใน View Properties

สามารถวดระยะทางโดยลากเสนระหวางจดมากกวา 2 จด โดยผลการวดแสดงเปน 2 สวน คอ Segment Length = ความยาวของเสนสดทายทลากมายงจดสดทายทตองการวด Length = ความยาวของเสนทงหมดทลากในการวดระยะทางครงนน

18

มาตราสวนแผนท (Scale

คาพกดบน

Status bar

19

5) การตรวจสอบมาตราสวน (Scale) และหนวยของแผนท ทดานขวาของ Tool Bar คณจะพบ Scale Box ซง Scale Box จะบอกคณถงมาตราสวนของ Theme ทถกแสดงใน View หากมการยอหรอขยายภาพใน View คามาตราสวนจะเปลยนไปตามภาพ แตคณจะตองทาการตงคาหนวยทใชแสดงขอมลในแผนท หรอ Map Unit และ หนวยทจะใชวดระยะทาง หรอ Distance Unit ใน View Properties เสยกอนมาตราสวนจงจะปรากฏ ทางดานขวาของ Scale Box จะแสดงคาพกดของตาแหนงตางๆ บนแผนท โดยคานจะเปลยนไปตามตาแหนงของ Cursor ตวเลขทอานไดมาจากคาของ Map Unit โดยคาพกดทปรากฏจะขนอยกบคาพกดและหนวยของแผนทหรอตวขอมลทนาเขา และการอานคาพกดของโปรแกรมจะอานในลกษณะแนวแกนตงและแนวแกนนอน

นอกจากนโปรแกรมยงสามารถยงสามารถอานหนวยทใชในการวดระยะทางของขอมลทจดเกบไวหรอหนวยตามระบบเสนโครงแผนทของขอมลอนๆได

4. การทางานในสวนของตารางขอมล (Table)

4.1 Tables ใน ArcView คอ - สวนทใชแสดงขอมลเชงบรรยาย เชงปรมาณ และเชงคณภาพ หรอฐานขอมลแสดงรายละเอยดในแตละ Theme โดยจะแสดงขอมลในรปแบบของตารางดวยตวเลข และ ตวอกษร ผใชสามารถเขาส Table ของ Theme นนๆ โดยใช “Open Theme Table Button” ซง ArcView จะแสดงความสมพนธระหวาง Theme และ Attribute table โดยอตโนมต - สามารถนาขอมลในสวนนไปใชในการสรางแผนท กราฟ แสดงสญลกษณ สบคนขอมล และวเคราะหขอมลในเชงภมศาสตร - ใชนาเสนอขอมลตางๆ จากแหลงขอมลอางองโดยไมไดทาหนาทในการจดเกบขอมลดวยตวเอง ดงนน สถานะของ Table จงมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา โดยสอดคลองกบการเปลยนแปลงของขอมลในแหลงขอมลอางอง ซงแหลงขอมลของ Table ไดแก dBASE, INFO, delimited text files และ SQL database servers

4.2 การใชงาน Table ใน Project Window 4.2.1) การแสดงรายการของ Tables ใน Project

คลกท Tables Icon ใน Project Window ArcView จะแสดงรายการของ Tables ทงหมดเปดใชใน Project

4.2.2) การเพม Table ลงใน Project คลกท Add Button ใน Project Window เพอเปดหาตาแหนงของขอมล ทตองการจะ เพมเขามาใน

Project

4.2.3) การเปด Table เปนการเปด table ทไดเพมเขามาไวใน Project แลว ดบเบลคลก ทชอของ Table ในรายการ หรอ คลกทชอของ Tables แลวคลกท Open Button

20

4.2.4) การสราง Table ใหม คลกท Tables Icon ใน Project Window คลกท New Button แลวเลอกตาแหนงทตองการจดเกบตารางทสรางใหม โดย ArcView จะตง

ชอให Table ทสรางขนใหมโดยอตโนมตตามลาดบทสรางขน เชน Table 1, Table2, และ Table3 เปนตน แตผใชสามารถทจะตงชอใหมเองได

-

4.2.5) การเปดตารางขอมลบรรยาย ของ Theme ตารางขอมลบรรยาย ของ Theme จะแสดงรายละเอยดขอมลเชงบรรยายของป

1 record คอ 1 feature ม field ชอ Shape แสดงประเภทของขอมล เปด View ทม Theme นนเปนสวนประกอบ คลกท Theme นน ให active คลกทปม Open Theme Table

เปด Project Lesson01.apr เพอใชเปนตวอยางในการศกษาหวขอน คลกท Project window ให Active เลอก File menu เลอก Open pro

C:\GIS_Uthaithani แลวเลอก Lesson01.apr คลก O.K จะปรากฎภาพดงน

21

- Empty

ระเภทขอมลใน Theme

ject เขาไปท

4.3 รปแบบการแสดงขอมลในตาราง

4.3.1) การกาหนด Field ทตองการแสดง คณสามารถเปลยนการแสดงผลในตารางไดตามความตองการ สามารถซอน เปลยนชอ เปลยน

ขนาดของ field และเปลยนลาดบ record ได โดยการปลยนแปลงดงกลาวจะไมมผลกระทบกบขอมลใน ตาราง

คลกทตาราง Attribute of Villages ให Active ท Menu Bar เลอก Table Menu เลอก Properties จะปรากฎ Table Properties dialog box ทสวนลางของ dialog box คณจะมองเหนรายชอของ field ตางๆในตาราง เครองหมาย ทอยดานซายของแตละ field เปนสงบอกวา field นนถกแสดงใหเหนอยในตาราง

คลกเอาเครองหมาย ออกจาก field เหลาน - Area - Perimeters - Village# - Village_id - Amphoe_idn - Prov_code

4.3.2) การสรางชออกชอหนงของ Field ขอมลในตาราง คลกท ชอง Alias เพอพมพชอใหมทตองการ คลกท O.K

Field ทคณเอาเครองหมาย ออกไปเมอสกครจะไมปรากฎในตารางอกและชอ Field ทพมพใน Alias จะปรากฎแทนชอ Field เดม

22

4.3.3) การเปลยนแปลงขนาดและการจดเรยง Field ใน Table การเพมและลดขนาดความกวางของ Field สามารถทาไดโดยใช Mouse คลกทบรเวณรอยตอ

ของชอ Field ทตองการปรบเปลยนขนาด ซงจะปรากฏลกศรทมหวลกศร 2 ดาน แลวเลอนไปทางขวาเมอตองการขยายขนาด และเลอนไปทางซายเมอตองการลดขนาดของ Field

การจดเรยงลาดบกอนหลงของ Field ขอมลใน Table สามารถทาไดโดยใช Mouse คลกทบรเวณชอ Field ทตองการแลวลากไปไวในตาแหนงทตองการ

4.3.4) การเรยงลาดบ (Sorting) ของขอมลใน Field

คลกทชอ Field ทตองการจดลาดบของขอมลให active (จะยบลงไป) คลก Sort Descending ท Button Bar ขอมลจะถกเรยงลาดบใหมจากมากไปนอย หรอ คลก Sort Ascending ท Button Bar ขอมลจะถกเรยงลาดบใหมจากนอยไปมาก

นอกจากจะสามารถเรยงลาดบตามหมายเลขแลวยงสามารถเรยงลาดบตามตวอกษรไดอกดวย

ใหเรยงลาดบของหมบานตามหมายเลขรหสหมบานจากมากทสดไปนอยทสด ทชอ Field รหสหมบาน ใหเรยงลาดบตามตวอกษร ทชอ Field ชอหมบาน (องกฤษ)

23

4.3.5) การเลอกขอมลในตาราง คลก Select ท Tool bar ของ Attribute data แลวนาไปคลกท record ของขอมลท

ตองการใหแสดงเปน Highlight ใน View ซงถาตองการเลอกขอมลมากกวาหนงใหกด SHIFT คางไวแลวคลกขอมลทตองการทละรายการ

ขอมลทถกเลอกจะ Highlight เปนสเหลอง ถาตองการเลอนขอมลทถกเลอกใน Table (Highlight เปนสเหลอง) ขนมาอยดานบนของตา

รางเพอใหงายตอการใชงาน ทาไดโดยการคลกทปม Promote

4.4 การนาขอมลบรรยายทมอยมาใชใน ArcView ผใชสามารถเรยกตารางขอมลทมอยแลวในฐานขอมลทเกบไวในคอมพวเตอรมาใชใน ArcView ดวยการเชอมโยงตารางขอมลกบตารางขอมลบรรยายของ Theme ดวย field ทเหมอนกนในดานลกษณะโครงสรางเพอเชอม record ตางๆ เขาดวยกน (เปนการชวคราว) โดยขอมลทนามาเชอมตอในตารางสามารถนาไปใชงานใน Theme นนไดทกประการ ทงการกาหนดสญลกษณ การ Label การสบคน และ การวเคราะหขอมล การเชอมโยงขอมลตารางม 2 รปแบบ คอ Join และ Link หมายเหต * ฐานขอมล GIS ของจงหวดอทยธาน มการจดเกบตารางขอมลบรรยาย (Attribute data) ของชนขอมลตางๆ ตามโครงสรางฐานขอมล ซงแสดงรายละเอยดในพจนานกรมขอมล (Data Dictionary) ของโครงการ

4.4.1) การเชอมตอขอมลในตาราง (Join Table) ความสมพนธของ record ระหวางตารางขอมล (Source Table) และตารางหลก (Destination Table สวนใหญจะใช Theme Table) ทใชในการ Join จะเปนทงแบบ one-to-one หรอ many-to-one

กอนทจะทาการ Join table เราจะทาการเปดตารางขอมลบรรยายของ Theme (Destination table) และ Source table ขนมาเสยกอน โดยในตวอยางน เราจะใช Attribute of Village เปน Destination table และ Table gen_pop.dbf เปน Source table

คลกท Theme Village ให Active คลกทปม Open Theme Table ท Button bar เพอเปด Attribute of Village คลกท Project Window ให active คลกท Tables icon ใน Project window คลกทปม Add จะปรากฏ Add Table dialog box รายชอของ Directory จะอยทางดานขวา

และรายชอของ Table จะอยทางดานซาย

24

คลกเลอก gen_pop.dbf คลก O.K คลกท Field ชอ Vill_code ในตาราง gen_pop.dbf เพอเปนฐานการเชอมขอมลในตาราง คลกทตาราง Attribute of Village ให Active คลกทชอ Field Vill_code

Source Table Destination Table คลกปม Join ท Button Bar หรอ ท Table menu เลอก join

การ join จะทาให record ของทง 2 ตาราง ถกนามาผนวกเขาดวยกนโดยตาราง gen_pop.dbf จะถกผนวกเขาไปใน Attribute of Village ตามคาใน Field Vill_code ทเหมอนกนโดยมความสมพนธแบบ one - to - one

ผลการเชอมตาราง สงเกตวาตาราง gen_pop.dbf หายไป ลองเลอน Scrool Bar ของตาราง Attribute of Village ไป

ทางขวาคณจะพบวา Field ตางๆ ตงแต Municipa จนถง Field สดทายของตาราง gen_pop.dbf จะถกเพมเขาใน Attribute of Village ซงคณสามารถใช Field เหลานในการทางานไดจนกวาคณจะยกเลกการ Join ขอควรระวง : ตารางทเปน Destination Table จะตองเปนตารางท Active กอนการใชคาสง Join เสมอ เพราะตารางท Active กอนการใชคาสง Join จะเปนตารางทดงตารางอนเขามาผนวก

4.4.2) การแยกตารางททาการ Join แลวออกจากกน คลกท Attribute of Village ทมการ Join ไวแลวให Active

25

คลก Table menu ท Menu Bar เลอก Remove all join จะเหนวา Field ทถกเพมเขาไปใน Attribute of Village และหากมการ Legend edit โดยใชคาใน field ของ gen_pop.dbf กอนการใชคาสง remove Legend ท edit ไวจะหายไปและ Theme จะถกแสดงดวยสญลกษณสเดมกอนการ Join

4.4.3) การเชอมโยงขอมล (Link Table) ถาตองการใหความสมพนธของตารางเปนแบบ one-to-many ควรใช การ link แทนการ Join

การ link Table หลกการทางานจะเหมอนกบการ join แตจะตางกบการ join ตรงท Source Table จะไมถกดงไปรวมกบ Destination Table

ตวอยางนจะใช ตาราง m_rain.dbf ซงมขอมลปรมาณนาฝนเฉลยรายเดอนของแตละป และ ตาราง Attribute of Weather (ทตงสถานนาฝน) ซงตารางทงสองม field ทเหมอนกน คอ field ชอ W_sta_idn ความสมพนธระหวางตารางทงสองเปนแบบ one-to-many นนกคอแตละสถานจะมขอมลปรมาณนาฝนเฉลยรายเดอนมากกวา 1 ป ดงนน จงควรใชการ Link แทน การ Join หมายเหต : ถาใชการ Join แทนการ Link ArcView จะทาการเชอมตาราง โดยการเลอกขอมลปรมาณนาฝนเฉลยรายเดอน ของปใดปหนง ซง record ทง 2 ตาราง จะมความสมพนธแบบ one – to – one

คลกท Theme Weather ให Active คลกปม Open Theme Table ทButton bar เพอเปด Attribute of Weather คลก Project Window ให active คลกท Tables icon ใน Project window คลกทปม Add แลวคลกเพอเลอก m_rain.dbf คลกท field W_sta_idn ของตาราง m_rain.dbf และ Attribute of Weather

ตรวจสอบวาตาราง Attribute of Weather อยในสภาวะ active คลก Table menu ท Menu bar เลอก Link

ตารางทงสองจะถกเชอมโยงเขาดวยกน โดยททง 2 ตารางจะยงคงปรากฏอยบนหนาจอ field ขอมลของตาราง Source Table จะไมถกนาไปผนวกกบตาราง Destination Table เหมอนการ Join

คลกท Attribute of Weather ให Active คลกท Tool bar ของ Attribute data เลอก Select คลกเลอก record ใดกไดในตาราง Attribute of Weather จะสงเกตเหนวา record ใน

ตาราง m_rain.dbf ทเปนขอมลนาฝนของสถานทคณเลอกจะถก highlight ขนมาดวย

26

27

คลกตาราง m_rain.dbf ให active คลกปม Promote ท Button bar

จะเหนวา Record ของ สถานนาฝนทถกเลอก จะแสดงขอมลของปรมาณนาฝนหลายป หมายเหต : การ link ระหวางตาราง 2 ตารางจะเปนความสมพนธแบบทางเดยว โดยสงเกตไดจากเมอคณเลอก record ใน Attribut of Weather แลว record ในตาราง m_rain.dbf ทสมพนธกนจะถกเลอกดวย แตในทางตรงกนขาม ถาเลอก record ในตาราง m_rain.dbf record ในตาราง Attribute of Weather จะไมถกเลอก ถาคณตองการใหการ link มความสมพนธเปนแบบ 2 ทาง คณจะตองทาการ link อกครง โดยคลกใหตาราง Source Table (m_rain.dbf) เปนตารางท active กอนทาการ link

4.4.4) การแยกตารางททาการ Link แลวออกจากกน คลกท Attribute of Weather ให active คลก Table menu ท Menu bar เลอก Remove All Links

5. การแสดงผลและการสบคนขอมล 5.1 การกาหนดการแสดงภาพ Theme ตามเงอนไขทกาหนด

โดยปกต Theme จะแสดงใหเหนขอมลลกษณะตางๆ ทกลกษณะ หากทแสดงใน View มมากเกนความตองการ และคณตองการแสดงภาพเปนบางสวนเทานน คณสามารถใช Definition (เปนคณสมบตหนงใน Theme Properties) กาหนดสมการ เพอเปนเงอนไขในการแสดงภาพได เชน ใหแสดงหมบานทมจานวนประชากรมากกวา 1000 คน ซง Feature ใดทมคาตรงตามเงอนไขนกจะถกแสดงบน View เทานน โดยมขนตอนดงน

คลกทชอของ Theme ทตองการใน Table of Contents Theme ให Active (Theme Village) คลกทปม Theme Properties ท Button bar หรอเลอก Properties จาก Theme

Menu จะปรากฎ dialog box ของ Theme Properties คลกเลอก Definition Icon ทางดานซาย คลกท Query Builder Button ใน Dialog box ของ Theme Properties

จะปรากฎ Query Builder Dialog box ของ Definition ทจะสรางสมการทใช เปนเงอนไขในการแสดงภาพ รปแบบทวไปของสมการจะประกอบดวย ชอ Field (เลอกจากรายการทอยทางซาย) Logical operator (เลอกจากปมตางๆทอยตรงกลาง) และคาทกาหนด (จะปรากฎอยทางขวามอ เมอมการเลอก Field แลว)

คาทกาหนด

Logical

ชอ

Text

28

คาอธบาย

เทากบ ไมเทากบ มากกวา นอยกวา

มากกวาหรอเทากบ นอยกวาหรอเทากบ คาทใชในการเชอมโยงเงอนไข

ดบเบลคลกท field Nopeople ทอยดานลางของรายการ field จะปรากฎชอของ field นใน text box ของ Query สงเกตวาคาทอยใน field นจะปรากฎในรายการ values ทางขวา

คลกทเครองหมาย >= เครองหมายจะปรากฎใน text box ตอนนสมการทปรากฎใน text box จะเปนดงน Nopeople >= ใน text box พมพ 1000 (ไมตองใสลกนาทตวเลข) หรออาจเลอกคาเหลานจากรายการ Values ทางขวาแทน สมการนเปนการกาหนดการแสดงหมบาน โดยหมบานทมประชากรนอยกวา 1000 คน จะไมถกแสดงใน view

คลกท O.K สมการดงกลาวจะปรากฎใน Definition box ของ Theme Properties

คลกท O.K เพอ Apply สมการนไปยง Theme ขณะน View จะแสดงเพยงหมบานทมประชากรมากกวาหรอเทากบ 1000 คน

29

5.2 การแสดงรายละเอยดของขอมล ในแตละ Theme จะมตารางเกบขอมลเชงบรรยายของ Feature ใน Theme นนๆ เรยกวา “Attribute table” โดยใน 1 record ในตาราง จะอธบายถง 1 Feature ใน View และการเรยกดตารางขอมลเชงบรรยายของ theme สามารถทาไดหลายวธดงน 5.2.1) การแสดงขอมลเชงบรรยายครงละ 1 Feature

คลกท Theme ทตองการใน Table of Contents ให active (คลกท Theme Village ให Active) คลกเลอก Identify ท Tool Bar

ใหเลอน Cursor ไปท View และ Cursor จะเปลยนเปนรปเครองหมาย คลกไปทตาแหนง Feature ทตองการเรยกดขอมล จะปรากฎหนาตาง Identify Results แสดงรายละเอยดของ feature เฉพาะทคลกลงไปเทานน เมอ Identify ทตาแหนงหมบาน รายชอหมบานทคณเลอกจะระบอยทางดานซายของหนาตาง

Identify Results สวนรายละเอยดตางๆของหมบานจะอยทางดานขวา เมอดเสรจแลวใหปดโดยคลกท Close control ถาตองการเรยกดขอมลพรอมกนหลาย Theme, กดทปม Shift และ คลกเลอก ท Theme ทตองการเรยกด เมอคลกท Feature (graphic) ทตองการเรยกดขอมล จะปรากฏขอมลทก theme ทเลอก

5.2.2) การแสดงขอมลเชงบรรยายทก Features ใน Theme คลกท Theme ทตองการใน Table of Contents ให active คลกทปม Open Theme Table Button จะปรากฏตารางขอมลเชงบรรยาย

5.2.3) การแสดงขอมลเชงบรรยายของ Features ทตองการใน Theme คลกท Theme ทตองการใน Table of Contents ให active คลก Select feature ท Tool Bar แลวเลอน Cursor ไปภายใน View คลกซายคางไวและลากกรอบสเหลยม เมอปลอย Mouse หมบานทอยภายในกรอบสเหลยมท

เราลากเมอครจะถก highlight

30

คลกทปม Open Theme Table ท Button bar เลอก ตารางขอมลเชงบรรยาย จะ ปรากฎขน แตจะมเพยง record ของ Features ทถกเลอกเทานนทจะถก highlight ขนมาเปนแถบสเหลองเพอใหงายตอการสงเกตคณสามารถรวมเอา Record ทงหมดทถก highlight ใหมาแสดงรวมกนทสวนบนของตารางโดยใชปม Promote

คลกทปม Promote ท Button bar Record ทถกเลอกจะเลอนไปรวมกนทสวนบนของตาราง

หากตองการยกเลกการเลอกขอมล (ท highlight อย) คลก Select None ท Button bar Features ทเลอกเมอครจะถกยกเลก

5.3 การคนหาขอมลภายใน Theme มหลายวธทคณสามารถเลอก Feature ของ Themeใน View ทางหนงคอ การใชปม Find สมมตวา

ตองการทจะรวา บานบงเจรญ อยทตาแหนงใดใน View และตองการ Focus ตาแหนงนนดวย คลกท Theme ทคาดวาม Feature ทตองการคนหาเพอให Theme นน active

31

(ถาไมแนใจวาอยใน Theme ใด กสามารถเลอกหลายๆ Theme โดยการกด SHIFT คางไวแลวคลกทชอของ Theme ทตองการคนหา)

คลก Find Button ท Button bar จะปรากฏ Find Text in Attributes dialog box ใหคณพมพ ขอความทตองการคนหา และหากทราบขอมลไมครบถวนกสามารถพมพขอความบางสวนของขอมลนนได เชน บานบงเจรญ หรอ บานบง แลวคลก O.K

Arcview จะคนหาภายใน Attribute data ของ Theme เมอพบคาวา “บานบงเจรญ” ซงเปน Feature หนงใน Theme กจะทาการ higlight feature นน(FeatureและAttributeจะถก highlight เปนสเหลอง) และแสดง feature ท highlightใหอยกงกลาง View

5.4 การแสดงชอหรอขอความ (Label ) ให feature ตางๆ

5.4.1) การกาหนดลกษณะของ Label ในการสราง Label สามารถกาหนดแบบ ส และขนาดของตวอกษรทจะใชในการ Label ได ซง

สามารถทาไดโดยการกาหนดคณสมบตตางๆ กอนการสราง Label หรอ อาจเขาไปเปลยนแปลงแกไขภายหลงการสราง Label แลวกได ทาไดดงน

ท Menu bar เลอก Window menu เลอก Show Symbol Window กาหนดแบบ ขนาด ส และลกษณะของตวอกษรจาก “Pallet Window”

5.4.2) การแสดงชอหรอขอความ (Label ) สามารถทจะใชคาทอยในแตละ field มาเปน Label ใหกบ feature ตางๆ

ใน Theme ไดซงม 2 วธในการแสดง Label คอ วธ Interactive และ Auto-label

32

1) วธ Interactive

คลกท Theme ทตองการ ให Active (Theme Village) คลกท Theme menu เลอก Theme Properties จะปรากฎ Dialog box คลกท Text labels Icon Dialog box จะเปลยนเปน Text Label dialog box

- Label field ท drop-down list จะแสดงชอ Field เพอใหเลอกคาทตองการใชในการ Label feature - ปม Text ซงอยตรงกลางของ dialog จะใหคณเลอกตาแหนงในการวาง Label วาใหแสดงอยตรง

สวนไหนของ feature - check box ของ Scale Labels จะใหคณระบวาตองการใหขนาดของขอความในการ Label มการ

เปลยนแปลงตามการยอขยายทเกดขนบน View หรอไม

คลกเลอก Label Field เปน Vill_nam_t ซงเปน Field ท เกบ ชอหมบานทเปนภาษาไทย คลกท Text ทอยบรเวณซายกลางตามรป เพอเปลยนตาแหนงทจะวาง Label

คลกท O.K เพอกาหนดคาใน label Properties (หากยงไมไดกาหนดลกษณะของ Label กอนทจะใหโปรแกรมแสดง Label ของ feature คณตองกาหนดลกษณะของตวอกษรทจะใชแสดงกอน)

คลก Window menu ท Menu bar เลอก Show Symbol Window คลก Label Tool ท Tool bar คลกทตาแหนง หมบาน จะปรากฎ Label ชอหมบานภาษาไทยขนทางดานซายกลางของ

ตาแหนงหมบาน ตามทเราไดกาหนดไวใน Theme properties

33

2) วธ Auto-label ขอความจะ Label บน featureใหโดยอตโนมต โดยจะ Label ใหทก feature หรอเฉพาะ feature ทคณเลอก ของ Theme ท Active ในครงเดยว และจะหาตาแหนงในการวางตวอกษรทเหมาะสมทสด

คลกเลอก Zoom in ท Tool bar แลวเลอกขยายภาพบรเวณทมตาแหนงหมบานอยหนาแนน

คลกท Theme Menu เลอก Auto-label จะปรากฎ dialog box ของ Auto-label

- Label field : เปนการเลอก Field ทจะนามาใชในการ Label - Use Theme’s Text Label Placement Property : เปนการใชตาแหนงทไดกาหนดไวใน Theme

Propreties - Find Best Label Placement : เปนการกาหนดใหเกดการซอนทบของขอความนอยทสด หรอเลอก

ตาแหนงทเหมาะสมใหโดยอตโนมต ถาไมมตาแหนงทเหมาะสมโปรแกรมกจะไมแสดง Label ซงอาจเปน Label ทผใชตองการใหแสดง สามารถหลกเลยงปยหานไดโดยการใช Allow Overlapping Labels

- Allow Overlapping Labels : เปนการเลอกวาจะแสดงขอความทซอนทบเหลานนหรอไม - Remove Duplicate : เปนการกาหนดไมใหแสดง Label ทซอนกน ของ feature ซงอยใกล

เคยงกน - Line Label Position Option : เปนการกาหนดตาแหนงของ Label ทปรากฏ ตามตาแหนง

ของเสนในแผนท แตจะใชไดกบTheme ทเปน Line เทานน

34

- Scale Label : จะเปนการปรบขนาดขอความอตโนมตตามขนาดของภาพทแสดงบน View - Label Only Feature In View Extent : จะทาใหมการใส Label เฉพาะ Feature ทแสดงอยบน

View เทานน

Label Field เลอกเปน Vill_nam_t และ check box ของ Find Best Label Placement , Allow Overlapping Labels, Scale Labels และ Label Only Feature In View Extent

คลกท O.K เพอ Apply คาทกาหนดเมอสกครไปยง Theme Village

สงเกตวาขอความจะถก Label ทจดแสดงตาแหนงของหมบานโดยจะเกดการซอนทบกนนอยทสด โดยขนาดของขอความจะเทากนทกขอความ สวนขอความใดทซอนทบกนจะถกแสดงปนสเขยว

การแกไขการซอนทบ เชน ทาการลบขอความทซอนทบกนอยออกกอนแลวใชวธใส Label แบบ Interactive หาก Label ทใสมการซอนทบกนอกกใหทาการเปลยนตาแหนง Label ทซอนทบกนโดยใชเครองมอ Pointer หรอใชวธการ Auto-label อกครงหนงกได โดยจะตองกาหนดขนาดตวอกษรจาก Symbol Window ใหเลกลง

5.4.3) การลบ Label 1) การใชเครองมอ Pointer

คลก เลอก Pointer Tool ท Tool bar เพอใชเลอกเฉพาะบาง Label ทตองการลบ คลกตรงขอความทตองการลบให Active โดยจะปรากฎสเหลยมเลกๆ ขนทมมของ Label เรา

สามารถเลอก Label หลายๆ Label ไดพรอมกนโดยเลอก Label หนงแลวกดปม <Shift> คางไวเลอก Label อนตอไป เมอเราสงลบ Label ทถกเลอกไวกจะถกลบไปพรอมกน หรอ เลอก “Select All Graphics” จาก Edit Menu

เลอก “Delete Graphic” จาก Edit Menu หรอกดปม “Delete” ทแปนพมพ เพอลบ Label ทเลอกไว ออกอยางถาวร หรอเลอก “Cut Graphic” เพอลบ Label นนโดยยายไปไวใน Clipboard ซงสามารถนากลบมาแสดงใหมได 2) การใช Theme Menu

35

คลกท Theme Menu เลอก “Remove Label” เพอลบ Label ทงหมดทอยใน Theme ซงกาลง active อยในขณะนน

คลกท Theme Menu เลอก “Remove Overlapping Label” เพอลบ Label ทมการซอนทบกนอย

หากคลกท Button bar เลอก Zoom to Full Extent ภาพใน View จะแสดงภาพเตม สงเกตวาขนาดขอความเลกลงตามขนาดของภาพทแสดงบน View ซงเปนผลมาจากทเราเลอก Scale Label

36

6. การใชสและสญลกษณ (Legend and Symbol)

การกาหนดสและสญลกษณตางๆ (Color and Symbol) ในแผนท เพอใหงายตอการสอความหมาย และการนาเสนอขอมลตางๆ บน View โดยอาจทาใหเหนตาแหนงของ feature ไดงายขนหรอมการจาแนกแตละ feature วาแสดงถงขอมลอะไรบาง โดยใช “Legend Editor”

เปด Legend Editor Dialog โดย ดบเบลคลกท Theme ทตองการใน Table of Content หรอ คลกทปม Edit Legend

จะปรากฏหนาตาง Legend Editor คลกท Drop-Down List ของ Theme จะแสดงชอของ Theme ท Active อย (Theme

Lu_2541) สวน Legend Type จะเปนชนดของ รปแบบการใชสและสญลกษณ แบงออกไดเปน 6 แบบ

แ

6.1 รปแบบการใชสแล1) แบบ Sin

เหมาะสาหรบการแสดใหวาแตละ feature แสในการ Add Theme เขเปลยนส ,ลกษณะพนห

2) แบบ Unเปนตวเลขและเปนตวขอมลอะไรบาง

3) แบบ Graแสดงคาของขอมลเชงหมายเหต : การ Legen

37

ชอ Theme

รปแบบการใชส ละสญลกษณตางๆ

ในแผนท

ะสญลกษณ gle Symbol เปนการใชสเดยวและสญลกษณแบบเดยว แสดงทกๆ Features โดยงตาแหนงแตไมเหมาะสาหรบการจาแนกขอมลเพราะโปรแกรมจะไมทาการจาแนกดงถงขอมลอะไรบาง นอกจากน Single Symbol ยงเปน default ทเครองกาหนดใหามาใน View ทกครง การ Legend editor แบบ Single Symbol สามารถทาไดเพยงลงและความหนาของเสนเทานน

ique Value เปนการใชสญลกษณแบบหนงสาหรบอธบายคาของขอมลคาหนงทงทอกษร เหมาะสาหรบใชนาเสนอขอมลทมการจาแนกไดวาแตละ feature แสดงถง

duate Color เปนการใชสญลกษณแบบเดยวในการแสดงทกๆ feature แตใชสเพอบรรยาย จะจาแนกไดเพยงขอมลทเปนตวเลข d แบบ Graduate color สามารถทาไดทงขอมลทเปน Polygon ,Point และ Line

4) แบบ Graduate Symbol เปนการใชสและสญลกษณแบบเดยวในการแสดงทก ๆ feature และใชขนาดของสญลกษณแสดงคาของขอมลเชงบรรยาย ซงสญลกษณทจะนามาใชไดมเพยงขอมลทเปน Point และ Line 5) แบบ Dot Density (แผนทจดแสดงความหนาแนน) ใชจานวนจดอธบายคาของขอมลใน บรเวณพนทหนง (Polygon Theme) เหมาะสาหรบแสดงจานวนของสงตางๆ ทมอยในพนท เชนตองการทราบความหนาแนนของประชากรในแตละอาเภอของจงหวดอทยธาน

6) แบบ Chart (กราฟ) ใชกราฟวงกลมหรอกราฟแทง ในการอธบายขอมลเชงบรรยาย เหมาะสาหรบการแสดงคาของขอมลเชงบรรยายหลายๆ ขอมลพรอมๆ กน เพอใหสามารถใชเปรยบเทยบขอมลไดงายขน

6.2 การเลอกสและลกษณะของสญลกษณ ผใชสามารถกาหนดลกษณะตางๆ ของสญลกษณทตองการใชในแผนท โดยดบเบลคลกทสญลกษณของขอมลนนในชอง Symbol ของ Legend Editor โดยใชเครองมอตางๆ ทปรากฏในหนาตาง เพอใหเลอกสและลกษณะของสญลกษณ

Fill Palette Pen Palette ใชกาหนดลวดลาย ใชกาหนดเสน

Marker Palette Font Palette Color Palette Palette Manager Palette ใชกาหนดเครองหมาย ใชกาหนดแบบอกษร ใชกาหนดส ใชในการจดการลกษณะ ตางๆ ทปรากฏใน View

38

6.3 การเลอกวธการจาแนก (Classify) ขอมล ในการนาเสนอขอมลในแผนทดวยรปแบบของ Graduated Color และ Graduated Symbol จะตอง

ทาการจาแนก (Classify) คาของขอมลเชงบรรยายเปนกลมหรอระดบตางๆ เพอใหงายตอการทาความเขาใจกบขอมลแผนท ดงน

6.3.1) การจาแนกชวงชนขอมลเชงบรรยายเปนกลม (Classification) ดบเบลคลกท เพอเปด Legend Editor คลกท Classify จะปรากฏ Classification dialog box ใหเลอกวธการ Classify จากชอง Type กาหนดจานวน Classes ของขอมล และขอบเขตของคาของขอมลทตองการ Classify คลกท O.K

วธการจาแนกชวงชนขอมล (Classification) ม 5 วธ คอ Natural breaks แสดงบรเวณทกลมของขอมลมมากในแตละคาของชวงชนขอมล Quantile แบงชวงชนขอมลตามจานวน Records ใหเทาๆ กน เชน ม 150 records แบง เปน 5 ชวงชน จะไดชวงชนละ 30 records Equal interval แบงชวงชนขอมลตามคาของขอมลเชงบรรยายใหเทาๆ กนในแตละชวงชน เชน 1-10, 11-20, 21-30 Equal area แบงชวงชนขอมลของพนท Standard diviation แบงชวงชนขอมลทมคาสงกวาและตากวาคาเฉลย

6.3.2) การเปลยนแปลงคาของขอมลใน Class ตางๆ ในหนาตาง Legend Editor ท Column Value และ Column Label

สามารถปรบเปลยน ขอมลไดตามความตองการ โดยใหคลกไปทคาทอยใน record แลว พมพคาใหมทตองการในชองนน คลกทสญลกษณของ Class นน หรอกด Enter

คลกท Apply Arcview จะแสดง Theme ทอยใน View ใหใหม โดย Legend จะเปลยนไปตาม

การ set ของคณ

39

6.3.3) การเพมชนขอมล (Class)

คลกทปม Add Class กาหนดคาของขอมลในชอง Value และ Label คลกทสญลกษณของ Class นน หรอกด Enter

6.3.4) การลบชนขอมล (Class) คลกท Class ขอมลทตองการลบ คลกทปม Delete Class

6.3.5) การเรยงลาดบชนขอมล (Class) คลกทปม Sort Ascending Button เรยงคาขอมลจาก นอย – มาก

หรอ ทปม Sort Descending เรยงคาขอมลจาก มาก – นอย

6.3.6) การทางานกบ Null values Null values คอ คาทไมตองการนามาคานวณในการแบงชวงลาดบชนขอมล ตวอยาง

Null values คอ –99, 0, blank, none คลกท “Null Values Button”

6.3.7) Advanced Button

คลกทปม Advanced Button เพอกาหนด scale symbol เพอใหขนาดสญลกษณเปลยนแปลงตามขนาดของ View 6.4 การ Save และ Load Legend สามารถ Save ชดสญลกษณ (Legend )ทกาหนดสาหรบกรณทมการเรยกใชงาน Theme เดมใน Project อน โดยไมจาเปนตองกาหนดสญลกษณใหมทกครง

เลอกปม save และเรยกขนมาใชโดยการกดปม Load

40

เปด Project Lesson02.apr เพอใชเปนตวอยางในการศกษาหวขอน คลกท Project window ให Active เลอก File menu เลอก Open

project เขาไปท C:\GIS_Uthaithani แลวเลอก Lesson02.apr คลก O.K

แบบฝกหด 6.1 ใหกาหนดสญลกษณแบบ Single Symbol ท Theme Lu_2541 คลกท Theme Lu_2541 ให Active ดบเบลคลกท Theme Lu_2541 จะปรากฏหนาตาง Legend Editor ท Legend Type ใหเลอกเปน Single Symbol ดบเบลคลกทสญลกษณรปสเหลยมของ Symbol จะปรากฎ Symbol Window คลกท Color palette หรอปมทเปนรปแปรงส ทสวนบนของหนาตาง Fill palette เพอเปลยน

เปนหนาตาง Color palette ใช Scroll bar เลอนดสตางๆ แลวเลอกสใหเปลยนไปจากสเดม

คลกทปม Apply ใน หนาตาง Legend Editor เพอ Apply สใหมทคณเลอก ไปยงภาพของ

Theme ทปรากฏอยใน View รวมทง ใน Table of content กจะถกแสดงดวยสญลกษณสทเปลยนไป แบบฝกหด 6.2 ใหกาหนดสญลกษณแบบ Unique Value ท Theme Lu_2541

ท Legend Type ใหเลอกเปน Unique value ท Values fieldจะเปนการเลอก field ทจะใชในการจาแนกขอมลใหเลอก Lucode_t หาก

ตองการเปลยนชดสสามารถเลอกไดท Drop-down list ของ Color Scheme แลวเลอกสทตองการ

41

คลกท Apply Theme Lu_2541ใน Table of contents รวมทง feature ทอยใน View จะถก Classifies ออกเปนการ

ใชทดนประเภทตางๆ แตตวอกษรทปรากฏบน Theme จะเปนตวอกษรทไมใชภาษาไทย เราตองกาหนดการ Display Font ใหกบ Table of content เสยกอนโดย

คลก View Menu ท Menu bar เลอก TOC style จะปรากฏหนาตาง Table of Contents Style Settings เพอใหกาหนดรปแบบตวอกษรใน Table of Contents

คลกเลอก Font ทเปนภาษาไทย และเลอกขนาดทตองการ ตวอยางนใหเลอก Aungsana UPC ขนาด 16 ตวหนา เสรจแลวคลก Apply ตวอกษรบน Theme จะแสดงเปนภาษาไทย

สงเกตท Legend ของ Theme Lu_2541 ทอยใน Table of contents จะพบวา Legend มจานวนมากขนทาให Theme มขนาดยาวขน กอใหเกดปญหาในการเลอนชนขอมลทอยดานลางขนมาดานบน ปญหานสามารถแกไขไดโดยทาการซอน Legend เหลานไวซงวธนจะไมกระทบกบ Feature ทยงคง Classify และแสดงอยใน View

42

คลกท Theme Lu_2541 ให active คลก Theme Menu ท Menu bar เลอก Hide Show Legend Legend ของ Theme Lu_2541

จะถกซอนเอาไวทาใหสามารถเลอนชนขอมลอนขนมาไดสะดวกขน ใหลองทาการ Legend Edit แบบ Unique value กบ Theme Polbndry โดยใช Value field เปน

Tambon_t

แบบฝกหด 6.3 ใหกาหนดสญลกษณแบบ Graduate Color ท Theme Amphoe

คลก ท Theme Amphoe ให active ดบเบลคลกท Theme Amphoe เพอเปด หนาตาง Legend Editor ท Legend Type ใหเลอกเปน Graduate Color ท Drop-Down List ของ Classification Field ใหเลอก No_pop

ArcView จะแบงคาทอยใน Field No_pop ออกเปน 5 ชวง (class) โดยใชวธ Natural Break ในการแบง และ สจะใชแบบ red monochromatic (เปนคา default ทกาหนดโดยโปรแกรม) ซงผใชสามารถเลอกเปลยนสไดทdrop down list ของ Color ramps แลว คลกท Apply

อาเภอตางๆ จะถกแสดงตาม shade สทเลอก ซงจาแนกตามจานวนประชากร อาเภอใดมสทออนแสดงถงจานวนประชากรนอย และสทเขมกวาจะบอกถงจานวนประชากรทมากกวา

43

หมายเหต : การ Legend edit แบบ Graduate color สามารถทาไดทงขอมลทเปน Polygon ,Point และ Line ใหทาการ Graduate color กบขอมลทเปน Point โดยใช Theme Village ใช Claasified field เปน Nopeople

แบบฝกหด 6.4 ใหกาหนดสญลกษณแบบ Graduate Symbol ท Theme Village คลก ท Theme Village ให active ดบเบลคลกท Theme Village เพอเปดหนาตาง Legend Editor ท Legend Type ใหเลอกเปน Graduated Symbol ท Drop-Down List ของ Classification Field ใหเลอก Nopeople ซงเปน Field

ทเกบขอมลจานวนประชากร และเราจะใช Field นในการจาแนกขอมล คลกท Advance ทดานลางหนาตาง Legend Editor จะปรากฎ dialog box คลกท Check box ของ scale symbol เพอใหขนาดสญลกษณเปลยนแปลงตามขนาดของ View คลกท O.K คลกท Apply ในหนาตาง Legend Editor ขอมลจะถกแบงออกเปน 5 ระดบ โดยสญลกษณท

ใชแสดงขอมลในแตละระดบ มขนาดตางกน

44

คลกท Tool Bar เลอก Zoom in แลวขยายบรเวณทตองการเพอใหเหนขนาดสญลกษณชดเจนขน

แบบฝกหด 6.5 ใหกาหนดสญลกษณแบบ Dot Density (แผนทจดแสดงความหนาแนน)

จาก Lesson02.apr ทเราทางานดวยเมอคร คลกท Close control ของ View1 เพอปด View คลกท Project Window ให active ดบเบลคลกทชอ View2 หรอคลกท Open Button จะปรากฎภาพดงน

ดบเบลคลกท Theme Amphoe เพอ เปดหนาตาง Legend Editor ท Legend Type ใหเลอกเปน Dot และทDensity field ใหเลอก No _pop

สงเกตคาทปรากฎใน Dot Legend จะเปน 1 จด = 0.00 คน คานจะบอกวาแตละจดทแสดงในแผนทจะแทนจานวนคนกคน คณสามารถกาหนดคาเหลาน โดยการพมพคาทตองการลงไปเองหรอใหโปรแกรมทาการคานวณใหซงการคานวณนจะพจารณาจากขนาดของ View เปนหลก

45

หากตองการใหโปรแกรมทาการคานวณทเหมาะสมให คลกท Calculate ดบเบลคลกท Dot symbol จะปรากฏ Symbol window เลอกแบบและขนาดของ Legend ตาม

ตองการ แลวคลกท Color palette (ปมรปแปรงส) เลอกสทตองการ คลกท Apply คณจะเหนความหนาแนนของประชากรในอาเภอตางๆ

แบบฝกหด 6.6 ใหกาหนดสญลกษณแบบ Chart (กราฟ)

ดบเบลคลกท Theme Amphoe เพอ เปดหนาตาง Legend Editor ท Legend Type ใหเลอกเปน Chart ตรง Chart Type จะมชนดของกราฟใหเลอก 2 ชนด ให

เลอกชนดของกราฟเปนกราฟวงกลมกอน ซงเปนคา default ทกาหนดโดยโปรแกรม คลกท No_male ในรายการทางดานซายเสรจแลวกด <Shift> คางไวแลวคลก No_female คลกท Add field ทเลอกไวจะปรากฎอยทางดานขวา พรอมดวยสญลกษณสของ Field เหลานน

คณสามารถเปลยนสญลกษณไดโดยการดบเบลคลก บนสญลกษณของแตละ Field เพอเปด Symbol Window แลวจงทาการเปลยนสตามตองการ

46

คลกท Properties ทดานลางของ Legend Editor เพอเปด dialog box ของ Pie Chart Properties คลกท drop-down list ของ Size Field จะเปนการปรบขนาดของกราฟใหมขนาดลดหลนกน

ตามขอมลทอยใน field ทเรากาหนด ใหเลอก No_pop คลกท drop-down list ของ Minimum size และ Maximum size จะเปนการกาหนดคารศม

นอยทสดและมากทสดของกราฟวงกลมใหลองเลอกขนาด 8 และ 20 ตามลาดบ

คลกท O.K คลกท Apply ใน หนาตาง Legend Editor

หากตองการแสดงผลโดยใชกราฟแทงสามารถเปลยนไปเลอกกราฟแทงจาก Chart Type ใน หนาตาง Legend Editor ไดโดยหลงจากเลอกแลวให คลกท Apply ดวย

47

48

7. การสรางและแกไขขอมล

Shape file คอ รปแบบของขอมลทสรางขนดวย ArcView ประกอบดวย - .shp .shx และ .dbf การคดลอกขอมลเกบไวหรอไปทางานทเครองอนจะตองคดลอกไปทง 3 file เชน road.shp road.shx และ road.dbf Shape file

- สามารถแกไขไดใน ArcView - ขอมลจาก Arc/Info สามารถ add เขามาดใน ArcView ไดโดยตรง แตถาตองการแกไขกราฟฟก

จะตองแปลงเปน ShapeFile กอน การแปลงขอมลเปน ShapeFile

คลกท View Menu เลอก Convert to Shape เปด Project Lesson03.apr เพอใชเปนตวอยางในการศกษาหวขอน

คลกท Project window ให Active เลอก File menu เลอก Open project เขาไปท C:\GIS_Uthaithani แลวเลอก Lesson03.apr คลก O.K

เราสามารถทาการจาลองหรอสรางชนขอมลใหมขนมาไดจากพนททเราสนใจหรอจากชนขอมลหนงๆไดโดยทาการสรางขนมาในรปของ Shapefile เพอใหเราสามารถแกไข Feature และ Attribute ได

แบบฝกหดท 7.2 การทา Query ใน Theme เพอเลอก feature กอนการสราง Shapefile จาก Coverage เราจะตองทาการเลอกพนทการใชทดนบางประเภทเพอ

สรางเปนชนขอมลใหม

49

คลกท Theme Lu_2541 ให Active คลกท Button Bar เลอก Query Builder จะปรากฎ Dialog Box ดบเบลคลกท field Mlu_name_t ชอของ field จะปรากฏใน text box คลกทเครองหมาย = เครองหมายจะปรากฎใน text box ดบเบลคลกทคาวา “พนทเกษตรกรรม” จากรายการ Values ทางขวา สมการทปรากฎใน text

box จะเปนดงน Mlu_name_t = “พนทเกษตรกรรม” คลกทปม New Set พนทเกษตรกรรมจะถก Highlight เปนสเหลอง เสรจแลวปด Dialog box

คลกท Menu bar เลอก Theme Menu เลอก Convert to shapefile จะปรากฏ dialog box ดบเบลคลกเขาไปท C:\GIS_UTHAITHANI พมพคาวา “Agriculture2541” ลงในชอง

File name เสรจแลว คลกท O.K

โปรแกรมจะถามวาตองการใหเราใส Shapefile ทสรางเสรจลงใน View หรอไม ใหคลกทปม Yes Shapefile ชอ Agriculture2541.shp จะถก Add ลงใน View

50

แบบฝกหดท 7.3 การเพมขอมลและการแกไขคาขอมลในตาราง Attribute

ในกรณทเราตองการเพมขอมลลงในสวน Attribute data ของ Theme เราสามารถทาไดโดยเพม field ใหมลงไปเพอใชเปนทเกบขอมลได จากตวอยางนเราจะทาการเพม field ลงไปใน Attribute of Agriculture2541 เพอใชเปน field ทใชเกบขอมลในการคานวณ จานวนไร ของพนทเกษตรกรรมป2541

คลก Theme Agriculture2541 ทตองการแกไข ให active

คลก Open Theme Table ท Button bar จะปรากฏ Attribute of Agriculture2541 คลกท Attribute of Agriculture2541ให Active เลอก Table menu เลอก Start editing คลกท Edit menu เลอก Add Field จะปรากฏ Dialog box ของ Field definition

ในสวนของ Name เปนการใสชอของ Field ทตองการเพมใหพมพคาวา จานวนไร ในสวนของ Type เปนลกษณะการเกบขอมลของ Field ซงมใหเลอกทงทเปนแบบ Number คอ

เกบเปนตวเลข และแบบ String ทเกบเปนตวอกษร ใหเลอกเปน Number ในสวนของ Width เปนการกาหนดความจของ Field ในการเกบขอมลโดยนบเปนจานวนตว

อกษร ใหใสคา 10 ในสวนของ Decimal places เปนการกาหนดทศนยมสาหรบขอมลทเปน Number ใหใสเปน 4

51

คลกท O.K จะปรากฏ Field ใหม ชอ จานวนไร ขนใน Attribute of Agriculture2541

คลกทชอ field จานวนไร คลก Calculate Button ท Button bar หรอเลอก Calculate ท Field Menu จะปรากฏ

Field calculate dialog box ใหสรางสมการในการคานวณโดย ดบเบลคลกท field Area จะปรากฎชอของ field นใน text box ตรง Type เลอกเปน Number ดบเบลคลกทเครองหมาย / ทอยในรายการ Requests ทางขวา เครองหมายจะปรากฎใน text

box ตอนนสมการทปรากฎใน text box จะเปนดงน Area / พมพ 1600 ลงใน text box (ไมตองใสลกนาทตวเลข)

สมการทไดจะเปน Area/1600 เปนการสงใหโปรแกรมทาการคานวณเนอทจาก field Area ซงมหนวยเปนตารางเมตรใหเปลยนเปนไร แลวนาไปใสใน field จานวนไร โดย 1 ไรจะเทากบ 1600 ตารางเมตร

คลกท O.K ขอมลทแสดงจานวนไรจะถกแสดงลงใน field จานวนไร

52

คลกท Table menu เลอก Stop editing โปรแกรมจะถามเราวาตองการ save การเปลยนแปลงขอมลทกระทาเมอครหรอไม ใหตอบ Yes เสรจแลวปด Attribute of Agriculture2541

นอกจากการใช Calculate ใสคาลงใน record แลวเราสามารถแกไขคาในตารางใชวธพมพขอมลใสลง record ไดโดยตรงในกรณทตองการแกไขขอมลบาง Record โดยการ คลกท Attribute data ทตองการแกไขให Active แลวเลอก Start editing เหมอนวธ Calculate คลกเลอก Edit Tool ท Tool bar แลวคลกท record ทตองการแกไขแลวพมพคาทตองการลงไปเสรจแลวกด Enter

ดบเบลคลกท Theme Agriculture2541 เพอเปดหนาตาง Legend Editor แลวทาการ legend edit แบบ Unique value โดยใช Classifield field เปน Lucode_t

คลกลาก Theme ขอบเขตตาบลขนมาทบ Theme Agriculture2541 แลวทาการ Delete Theme Lu_2541 ออกจาก View

คลกท File menu เลอก Save project หมายเหต : การแกไข Attribute โดยใชโปรแกรม ArcView สามารถทาการแกไขไดทง Attribute ของ Arc-info Coverage และ ArcView Shapefile

แบบฝกหดท 7.3 การคานวณคาขอมลในตาราง Attribute (Summarizing tables) หาคาจานวนพนทรวมของการใชทดนแตละประเภท มขนตอนดงน

เลอกทชอ Field Glu_name_t เพอใชในการคานวณ พนทของการใชทดนแตละประเภท คลกทปม Summarize หรอท Field Menu เลอก Summarize จะปรากฏ Field

calculate dialog box ใหสรางสมการในการคานวณโดย ท Save As.. เพอกาหนดตาแหนงทจดเกบ File ทคานวณได ท Field เลอก Field ทตองการใชในการคานวณ ท Summarize by ใหเลอกรปแบบการคานวณ

คลกทปม Add Button คลกท OK.

53

จะไดตารางใหม และเพมชอตารางขนใหมใน Projec

54

Output

t Window

8. การสรางและจดพมพแผนท (Map Layout) 8.1 ความหมายของ Layouts

- สวนทใชในการสรางและจดพมพแผนท โดยทาหนาทในการจดเตรยมองคประกอบตางๆ ในแผนท เชน ส สญลกษณ ตวเลข ตวอกษร และ มาตราสวน ทตองการแสดงในแผนท

- มความสมพนธกบขอมลเชงพนทและเชงบรรยาย ในสวนของ Views , Charts และ Table โดยผใชสามารถกาหนดให ArcView ทาการปรบปรงขอมลและสวนประกอบภายใน Layouts ใหมความทนสมย และสอดคลองกบการเปลยนแปลงของขอมลในองคประกอบอนๆ อยตลอดเวลา

- ขอมลหนงๆ สามารถสราง Layouts ไดหลายรปแบบเพอใหเหมาะสมกบวตถประสงคของการ นาเสนอขอมลของผใช

ใช Project Lesson03.apr ทไดจดทา Agriculture2541.shp ไวแลวกอนหนานเปนตวอยางในการจด layout

8.1 ขนตอนการสราง Layout สามารถสราง Layout จากองคประกอบตางๆ ใน Project ทง Views, Chart และ Tables รวมทงสรางภาพหรอ กราฟฟกใหมบน Layout ไดเชนกน โดยมวธการสราง 2 แบบ คอ

8.1.1 การสราง Layout จาก View Window มขนตอนดงน เปด View Window คลกบนชอของ Theme ทตองการนาขอมลมาสราง Layout ใน Table of Contents ให active คลกท View Menu เลอก Layout ซงจะปรากฏหนาตาง Template Manager

เลอกรปแบบการจดวาง Layout แลวคลก OK. จากนน ArcView จะสราง Layout โดยใช ขอมลตางๆ ทอยใน View และมสวนประกอบและรปแบบการจดวางตามทเลอกไวใน Template Manager

55

8.1.2 การสราง Layout ใหมใน Project Window

เปด Project Window คลกเลอก Layout Icon แลวคลกทปม New หรอ ดบเบลคลกท Layout Icon

จากนน ArcView จะสราง Layout ใหมขนโดยตงชอใหโดยอตโนมตตามลาดบการสราง เชน Layout1, Layout2, Layout3 เปนตน

* หนาตาง layout ใหม สามารถขยายไดโดยการคลกทปม maximize หรอคลกลากทมมใหขยายออกไปสงเกตวาภายใน Layout สวนของกระดาษจะมเสน grid ซงชวยใหคณวางองคประกอบของแผนทไดงายขน grid ทเหนนจะแสดงใหเหนในขณะทาการแสดงเทานน เมอคณสง Print จะไมม grid ปรากฏออกมาดวย

กาหนดลกษณะของหนา Layout จาก Page Setup (รายละเอยดในขอตอไป) เตมสวนประกอบตางๆ ตามทตองการ ใน Layout เชน

- ภาพแผนทจาก View - คาอธบายภาพ (Legend) - สญลกษณแสดงมาตราสวนของแผนท (Scale bar) - ชอของแผนท (Title) - ตาราง (Table) - แผนภม (Chart) - รปภาพทงทสรางใหมและนาเขาจากแหลงขอมลอน ฯลฯ โดยใช “Frame Tool”

(รายละเอยดในขอตอไป) จดรปแบบการจดวางสวนประกอบตางๆ ใน Layout กาหนดรปแบบการใชส และอกษรตางๆ ในสวนประกอบตางๆ

8.2 การกาหนดลกษณะของหนา Layout สามารถกาหนดลกษณะตางๆ ของหนา Layout ไดดงน

คลกท Layout Menu เลอก Page Setup เพอเปดหนาตาง Page Setup

56

กาหนดคณสมบตตางๆ ดงน - Page Size : กาหนดขนาดของหนากระดาษ โดยเลอกจากรายการทอยดานลาง ซงโดย

ปกตแลว ArcView จะกาหนดใหมขนาดเทากบขนาดของกระดาษทกาหนดใน Page setup ของ Printer แตสามารถกาหนดใหเปนขนาดตางๆ จากรายการ หรอเลอก Custom เพอกาหนดความกวาง ความยาวของกระดาษไดเองในชอง Width และ Height

- Units : หนวยทใชกาหนดความกวางยาวของขนาดกระดาษ โดยเลอกจากรายการ - Orientation : การจดวางหนากระดาษ เลอกระหวางแนวตงและแนวนอนจากรป - Margins : ระยะขอบของหนากระดาษ เลอกวาจะใชระยะทตงใน Page setup ของ

Printer โดยเชคเครองหมาย ในชองดานหนาของ User printer border หรอจะกาหนดเองโดยไมเชคเครองหมาย ในชอง และกาหนดระยะทง 4 ดาน ในชองดานลาง

- Output Resolution : ความละ เอ ยดของภาพ เลอกได 3 ระดบ คอ Low, Normal และ High จากรายการดานลาง

คลกท OK. เมอกาหนดคาตางๆ เรยบรอยแลว

8.3 การสรางสวนประกอบตางๆ ของ Layout โดยใช “Frame Tool” สามารถเตมสวนประกอบตางๆ ใน Layout โดยใช Frame Tool ซงม 7 ชนด ดงน

Table Frame

Picture Frame

Chart Frame North Arrow

Scale bar Frame Legend Frame

View Frame

57

Frame

การเลอกปมเครองมอตางๆ ใหคลกเลอก View Frame ท Tool bar แถบเครองมอจะเปนแบบ Pulldown กด mouse คางแลวเลอนมาทเครองมอ ทตองการ จากนนใหปลอย mouse

8.3.1) การสรางแผนทโดยใช View Frame Tool คลกเลอก ปม View Frame จาก Frame Tool คลกในพนทสาหรบสราง Layout แลวลากกรอบสเหลยมบรเวณทตองการสรางแผนท

(cursor จะเปลยนเปนรปกากบาท ใหคลกซายคางไวแลวลากกรอบจากมมซายบนไปยงมมขวาลาง แลวปลอย Mouse)

จะปรากฏหนาตาง “View Frame Properties” เพอกาหนดคณสมบตตางๆ

ของแผนท ดงน

ขนาด View

End

Start

- View : เลอกชอของ View ทตองการนามาใชแสดงใน แผนทใน Layout จากรายการทปรากฏโดย “Empty View” หมายถง ตองการสรางกรอบของแผนทไวกอนโดยยงไมระบขอมลจาก View ใด ซงผใชสามารถกาหนดขอมลดงกลาวไดในภายหลง

- Live Link : ถาเชคเครองหมาย หนาชองสเหลยมดานหนา หมายถง ตองการใหการเปลยนแปลงทเกดขนใน View มผลกบแผนทใน Layout

- Scale : สามารถเลอก Scale ได 3 รปแบบ คอ

58

Automatic : เมอขนาดของ View Frame ใน Layout ถกเปลยนแปลง Scale ของแผนทใน View Frame นนกจะเปลยนแปลงตามใหมขนาดเหมาะสมกบขนาดของ View Frame ในขณะนนโดยอตโนมต

Preserve View Scale : แผนทใน Layout จะมขนาดเทากบ Scale ของ View ในขณะนน ซงโดยปกตแลวถา Layout ถกกาหนดใหเปน Live Link อยในขณะนน Scale ของ Layout จะมการเปลยนแปลงตามขนาด Scale ของ View ดงนนถาไมตองการให Scale ของ Layout มการเปลยนแปลงอกจะตองปด Live Link

User Specified Scale : สามรถกาหนด Scale ทตองการไดเองในชองดานลาง โดย Scale ของแผนททอยใน View Frame จะมขนาดตามทผใชกาหนดตลอดเวลา แมกระทงมการเปลยนแปลงใน View และเปด Live Link อยในขณะนน

- Extent : ผใชสามารถกาหนดรปแบบการแสดงขอมลได 2 วธ คอ Fill View Frame : ArcView จะแสดงภาพของแผนทเตม View Frame ใน

Layout ตามทกาหนดขน แมวาขนาดของ Frame ทกาหนดขนจะมขนาดใหญหรอเลกเกนไปเมอเทยบกบขนาดของ View

Clip To View : ขนาดของภาพทแสดงใน View Frame จะมขนาดเทากบภาพใน View Window ไมวาขนาดของ View Frame ทผใชกาหนดขนจะมขนาดเทาใดกตาม ดงนนถาเลอกใชวธนจะตองแนใจวาภาพใน View ทตองการนามาใชสามารถแสดงใน View Frame ใน Layout ไดหมดทงภาพ

View

59

Preserve View Scale and Fill

Preserve View Scale and Clip To View

- Display : สามารถเลอกให View Frame ใน Layout มการปรบปรงขอมลตามการเปลยนแปลงของ View Window อยางไร ม 2 วธ คอ When Active : ปรบปรงขอมลแผนทใน Layout เมอ Layout Window อยในภาวะ active อยเทานน ซงเปนวธทประหยดเวลา เมอเปด Live Link และทางานอยกบแผนทจานวนมาก เนองจาก ArcView จะไมสรางแผนทใน Layout ใหมทกครง ทเกดการเปลยนแปลงใน View Always : ขอมลแผนทใน Layout จะถกปรบปรงทกครงทเกดการเปลยนแปลงใน View - Quality : สามารถเลอกให View Frame ใน Layout มการแสดงภาพอยางไร ม 2 วธ คอ Presentation : ขอมลจาก View ทเลอกไวจะแสดงใน View Frame Draft : ใน View Frame จะแสดงภาพเปนสเทาและระบชอของ View ทตองการแสดงใน View Frame ของ Layout

เมอกาหนดคณสมบตของแผนทตามทตองการแลว คลกท OK.

สาหรบตวอยางนให คลกเลอก View1 ในสวนของ View สวนคาของรายการอนๆ ใหใชคา default

หมายเหต : ถาคณไมพอใจขนาด Frame ของ View ทแสดงอยน คณสามารถทจะใช Pointer ท Tool bar ในการเลอก เคลอนยายหรอปรบขนาดได

8.3.2) การใสพกดของแผนท (พกด UTM:Universal Transverse Mercator) ลงใน Layout คลกท Layout ให Active เลอก File Menu เลอก Extensions จะปรากฏหนาตาง Extensions คลกท Check box ของ Graticules and Measured Grids

60

คลกท O.K จะปรากฎปม Graticules and Grids ขนท Button bar ของ Layout คลกท Layout ให Active คลกทปม Graticules and Grids จะปรากฎหนาตาง Graticule and Grid Wizard

คลกทรายการ (drop-down list) ของ Choose the Viewframe that you…….เลอก View ท

ตองการ คลกท Check box ของ Create a measured grid คลกท Next จะปรากฏหนาตาง Graticule and Grid Wizard ถดไป เพอกาหนดคาตางๆ ดงน

- Enter a grid interval : กาหนดคาระยะหางของ Grid หรอใชคาทโปรแกรมกาหนดให - Display grid as: คลก Check box เพอเลอกการแสดงเสน grid เลอกได 2 ลกษณะ Tic marks เปนการแสดงเสน grid พกดในรปเครองหมายบวก Lines เปนการแสดงเสน grid พกดแบบเสนตรง - Grid line width : คลกท รายการ (drop-down list) เพ อก าหนดความกวางของ tic

marks หรอ lines - Grid and label color : คลกทรายการ (drop-down list) เพอกาหนดสของเสนและ Label ของ

grid - Label font : คลกทรายการ (drop-down list) เพอกาหนดแบบอกษรของ Label ของ Grid

61

- Label size: คลกทรายการ (drop-down list) เพอกาหนดขนาดตวอกษรของ Label ของ Grid

- Label text style : คลกทรายการ (drop-down list) เพอกาหนดลกษณะตวอกษรของ Label ของ Grid

คลกท Next จะปรากฎหนาตางเพอกาหนดรปแบบของเสนขอบ ดงน

- Border around the viewframe ถาคลกท check box เปนการใสเสนขอบของ Viewframe - Border around the graticulate/grid ถาคลกท check box เปนการใสเสนลอมรอบ grid และกาหนดรปแบบของเสนขอบเขต View frame และ เสนกรด - Align labels to border ถาคลกท check box เปนการกาหนดเพอวาง label ขนานกบขอบ

Viewframe คลกท Preview คลกท Finish จะปรากฎภาพทแสดงเสน Grid และ ตว Label ดงรป

62

8.3.3) การสรางคาอธบายสญลกษณในแผนทโดยใช Legend Frame Tool คลกเลอก ปม Legend Frame จาก Frame Tool คลกในพนทสาหรบสราง Layout แลวลากกรอบสเหลยมบรเวณทตองการสรางคาอธบาย

แผนท จะปรากฏหนาตาง “Legend Frame Properties” เพอกาหนดคณสมบตตางๆ

ของคาอธบายดงน

Endt

Start

เลอก ViewFrame : View1 เปนการบอกวาเราจะ Link Legend จาก View1

* เมอสราง Legend frame ขนมา Legend frame จะตดตอกบ View frame ดงนน ทกๆ Theme ทบรรจอยใน View frame จะถกแสดงใน Legend frame

- View Frame : เลอกชอของ View ทตองการนามาใชแสดงคาอธบายสญลกษณแผนทใน Layout จากรายการทปรากฏ โดย <Empty Legend> หมายถง ตองการสรางกรอบของคาอธบายสญลกษณในแผนทไวกอน ยงไมระบวาขอมลมาจาก View ใด ซงผใชสามารถกาหนดไดภายหลง

- Display : สามารถเลอกให Legend Frame ใน layout มการปรบปรงขอมลตามการเปลยนแปลงของ View Window อยางไร ม 2 วธ คอ When Active : ปรบปรงคาอธบายสญลกษณแผนทใน Layout เมอ Layout Window active อยเทานน Always : คาอธบายสญลกษณแผนทใน Layout จะถกปรบปรงทกครงทเกดการเปลยนแปลงใน View - Quality : สามารถเลอกให Legend Frame ใน Layout มการแสดงภาพอยางไร ม 2 วธ คอ Presentation : ขอมลสญลกษณแผนทจาก View ทเลอกไวจะแสดงใน Legend Frame Draft : ใน Legend Frame จะแสดงภาพเปนสเทาและระบชอของ View ทตองการแสดงใน Legend Frame ของ Layout

63

เมอกาหนดคณสมบตของคาอธบายสญลกษณแผนทตามทตองการแลว คลกท OK.

8.3.4) การสรางแถบแสดงมาตราสวนของแผนทโดยใช Scale Bar Frame Tool คลกเลอก ปม Scale Bar Frame จาก Frame Tool คลกในพนทสาหรบสราง Layout แลวลากกรอบสเหลยมบรเวณทตองการแถบแสดงมาตรา

สวนของแผนท จะปรากฏหนาตาง “Scale Bar Properties” เพอกาหนดคณสมบตตางๆ ดงน

- View Frame : เลอกชอของ View ทตองการนามาใชแสดงใน Layout จากรายการทปรากฏ โดยเมอเลอก View ทตองการแลว หนวยทปรากฏในชอง Units จะเปนหนวยเดยวกบหนวยทใชใน Distance Units ของ View ท เลอก และ <Empty Scalebar> หมายถง ตองการสรางกรอบของแถบแสดงมาตราสวนของแผนทไวกอน ยงไมระบวาขอมลมาจาก View ใด ซงผใชสามารถกาหนดไดภายหลง - Preserve Interval : ถาเชคเครองหมาย หนาชองสเหลยมดานหนา หมายถง ตองการใหแถบแสดงมาตราสวนของแผนทมการปรบเปลยนใหเหมาะสมกบขนาดของแผนทเมอเกดการเปลยนแปลงใน View - Style : สามารถเลอกรปแบบของแถบมาตราสวนได 5 รปแบบ คอ Numeric Bar scale Filled bar scale Split filled bar scale Split bar scale - Units : สามรถเลอกหนวยทใชแสดงในแผนทได 6 แบบ คอ Inches, Feet, Yards, Miles, Millimeters, Centimeters, Meters และ Kilometers ตามลาดบ

64

- Interval : กาหนดจานวนหนวยทแทนดวย 1 ชอง ของแถบแสดงมาตราสวนทางดานขวาของคา “0” ซงคานจะเปลยนไปเมอคาในชอง Intervals และ Units เปลยนแปลงไป - Intervals : : กาหนดจานวนชองของแถบแสดงมาตราสวนทางดานขวาของคา “0” ซงคานจะเปลยนไปเมอคาในชอง Interval และ Units เปลยนแปลงไป - Left Division : กาหนดจานวนชองของแถบแสดงมาตราสวนทางดานซายของคา “0” ซงแถบมาตราสวนทางดานซายทงหมดของคา “0” จะเทากบจานวนหนวยทแทนดวย 1 ชองของแถบแสดงมาตราสวนทางขวาของคา “0”

เมอกาหนดคณสมบตของคาอธบายสญลกษณแผนทตามทตองการแลว คลกท OK.

8.3.5) การกาหนดรปแบบของสญลกษณแสดงทศเหนอใน Layout โดยใช North arrow Frame Tool

คลกเลอก ปม North arrow Frame จาก Frame Tool คลกในพนทสาหรบสราง Layout แลวลากกรอบสเหลยมบรเวณทตองการแสดงสญลกษณ

แสดงทศเหนอ จะปรากฏหนาตาง “North Arrow Manager” เพอเลอกแบบของสญลกษณและ

ทศทางทตองการ คลกท OK.

8.3.6) การนาเขารปภาพมาใชเปนองคประกอบใน Layout โดยใช Picture Frame

Tool คลกเลอก ปม Picture Frame จาก Frame Tool คลกในพนทสาหรบสราง Layout แลวลากกรอบสเหลยมบรเวณทตองการนารปภาพมาแสดง

จะปรากฏหนาตาง “Picture Frame Property” เพอกาหนดคณสมบตตาง ของรปภาพ ดงน

65

- File : กาหนดชอและตาแหนงของ File ทตองการนามาใชแสดงใน Layout โดยคลกท Browse

- Display : สามารถเลอกใหขอมลใน Picture Frame มการปรบปรงขอมลตามการเปลยนแปลงใน File รปภาพ 2 วธ คอ When Active : ปรบปรงขอมลใน Picture Frame เมอ Layout Window active อยเทานน Always : ปรบปรงขอมลใน Picture Frame ทกครงทเกดการเปลยนแปลงใน file ของรปภาพ

8.3.7) การกาหนด Frame ประเภทอนๆ สวนตางๆ ทสามารถเพมใน Layout ได คอ Chart frame และ Table frame

คลกเลอก ปมเครองมอทตองการจาก Frame Tool คลกในพนทสาหรบสราง Layout แลวลากกรอบสเหลยมบรเวณทตองการแสดงรายละเอยด

นนๆ จะปรากฏหนาเพอกาหนดคณสมบตตางๆ ของ Frame คลกท OK.

8.3.8) การสรางขอความหรอชอใน Layout กอนทจะเพมขอความไปยง Layout จะตองกาหนดขนาดและชนดตวอกษรกอน ใหคลกเลอก “Show Symbol Window” จาก Window Menu เพอเขาไปกาหนดคณสมบตตางๆ ของตวอกษรใน Text Palette (หรอกาหนดหลงจากเพมขอความกได)

คลกท “Text Tool” คลกลงบรเวณทตองการสรางตวอกษร จะปรากฏหนาตาง “Text Properties” พมพขอความทตองการลงใน Text Properties แลวคลก OK.

ใหคณพมพ “แผนทแสดงพนทเกษตรกรรม จ.อทยธาน ป 2541”

8.4 การแกไขคณสมบตตางๆ ของขอมลใน Frame ตางๆ ใน Layout ใช Pointer Tool คลกทองคประกอบของ Layout สวนทตองการแก

ไข

66

คลกท Graphic menu เลอก Properties หรอ ดบเบลคลกท Frame ขององคประกอบตางๆ เหลานน เพอเปดหนาตาง Properties ของแตละองคประกอบและกาหนดคณสมบตใหมตามทตองการ

คลก OK.

8.5 การสรางเสนขอบเขตของ Layout ผใชสามารถสรางเสนขอบเขตลอมรอบองคประกอบแตละสวนภายใน Layout หรอลอมรอบ Layout ทงหมดกได โดยมขนตอนดงน

ใช Pointer Tool คลกทองคประกอบของ Layout สวนทตองการสรางเสนขอบเขต เพอใหปรากฏกรอบสเหลยมลอมรอบองคประกอบนนๆ (หากตองการสรางเสนขอบเขตเฉพาะบางสวนใน Layout)

คลกท “Neatline Button” หรอคลกท Layout Menu เลอก “Add Neatline”

จะปรากฏหนาตาง “Neatline Setting” เพอใหกาหนดคณสมบตของเสนขอบเขตตามทตองการ

คลก OK. หรอ

คลกท Tool Bar เลอก Draw Point กด mouse คางไวและเลอนลงไปทเครองมอ Draw Rectangle เลอน cursor มาท layout แลวคลกลากกรอบลอมรอบ Layout ทงหมดหรอบรเวณทตองการ

คลกเลอก Window Menu ท Menu Bar เลอก Show Symbol Window จะปรากฏหนาตาง Fill Palete กาหนดความหนาของเสนโดยเลอกท outline เสรจแลวปด Fill Palette Draw Point

67

8.6 การสราง Layout Template Layout Template คอ รปแบบการจดเรยงองคประกอบของ Layout ทกาหนดขนและใชเปนเครองมอในการสราง Layout ทมลกษณะเหมอนกนหลายๆ แผน โดยไมตองจดรปแบบใหมทกครง มขนตอนดงน

กาหนดรปแบบการจดวางและคณสมบตของ Layout ดวยวธตางๆ ตามทกลาวมาแลวขางตน คลกท Layout Menu เลอก Store As Template เพอเปดหนาตาง

“Template Properties”

กาหนดชอของ Template ทสรางขน ถาตองการเปลยนรปแบบของ icon คลกท Select แลวเลอก icon ทตองการ คลก OK.

8.7 การใช Template ในการสราง Layout สราง Layout ดวยขนตอนตางๆ โดยเลอกองคประกอบดวย Frame Tool ตางๆ โดย

ไมตองจดรปแบบ คลกท Layout Menu เลอก “Use Template” เพอเปด หนาตาง template

68

69

Manager เลอกรปแบบของ Template ทตองการ คลก OK.

9. การวเคราะหเชงพนทเบองตน

การวเคราะหเชงพนทในระบบสารสนเทศภมศาสตร ของโปรแกรม ArcView GIS เปนวธการหนงทใหนกวเคราะหสามารถศกษาความสมพนธทางพนท (Spatial Relationship) ของขอมลเดม เพอสราง ขอมลใหมตามเงอนไขตางๆ เชน ถาตองการทราบวาพนทใดเหมาะสมตอการปลกปา โดยมเงอนไขวาตองเปนพนททตงอยในเขตปาอนรกษ หรอเปนพนททมความลาดชนสง หรอเปนพนททเคยถกบกรกมากอน เปนตน จากตวอยางนผวเคราะหจะตองศกษาความสมพนธของขอมลเชงพนท 3 ชนขอมล คอ ปาอนรกษ พนทความลาดชน และการใชทดน ซงจะมความแตกตางจากการเรยกคนขอมล (Query) จากตารางขอมลหรอชนขอมลเดยว คาสงทสาคญๆ ของการวเคราะหขอมลเชงพนทของโปรแกรม ArcView GIS มดงน - การรวม (ยบ) ขอมล (Dissolve) - การตดขอมล (Clip) - การรวมพนท 2 Theme (Union) - การซอนทบขอมล

หมายเหต : กอนการใชคาสงในการวเคราะหเหลานจะตองเรยก Extension ของโปรแกรม ซงมขนตอน ดงน Active View Window คลกท File Menu เลอก Extension จะปรากฏหนาตาง Extension ใหเลอก Extension ชอ

“Geoprocessing”

คลก OK. เมอจะทาการวเคราะห ท View Menu เลอก Geoprocessing Wizard จะปรากฏหนาตาง Geoprocessing เพอใหเลอกรปแบบการวเคราะหตางๆ

69)

9.1 การรวม (ยบ) ขอมล (Dissolve) Dissolve เปนคาสงทใชในการรวมขอมลพนท (Polygon) ทมคณสมบตหรอ Attribute เหมอนกนทอยใกลเคยงกนเขาดวยกน เพอชวยลดความซาซอนของ Theme นนใหนอยลง ซงเปนการเอาเสนขอบเขตของพนท (Boundary) ทมคาเหมอนกนในหนงหรอหลาย Field ออกไป ขนตอนในการใชคาสงมดงน

คลกท View Menu เลอก Geoprocessing Wizard จะปรากฏหนาตาง Geoprocessing เลอก Dissolve features based on an attribute และเลอก Next

ทหนาตางถดไปใสขอมลดงน 1) Select theme to dissolve : เลอก Theme ทตองการจะยบรวม 2) Select an attribute to dissolve : เลอก Field ทตองการนามากาหนดในการ Dissolve 3) Output File : ตงชอ Theme ผลลพธทไดจากการทา Dissolve

• ให Dissolve ขอมลอาเภอ (Theme Amphoe) ใหเหลอแตขอบเขตจงหวด โดยใช Field “Prov_code” ซงมคา Attribute เหมอนกน

70)

9.2 การรวม Theme 2 Theme เขาดวยกน (Merge) เปนการรวม Graphic Feature จากหลาย Theme เขาเปน Theme เดยวกน

คลกท View Menu เลอก Geoprocessing Wizard จะปรากฏหนาตาง Geoprocessing เลอก Merge themes together และเลอก Next

ทหนาตางถดไปใสขอมลดงน 1) Select at least two themes to merge : (กด SHIFT คางไว) เลอก Theme ทตองการ 2) Output File : ตงชอ Theme ผลลพธทไดจากการ Merge

9.3 การตดขอมล (Clip Theme) เปนการวเคราะหขอมลเชงพนทจานวน 2 Theme ขนไป โดยการตดขอมลแผนทออกจาก Theme เปาหมาย (Theme to be Clip) กบแผนทหรอพนททใชตด เชน พนทอาเภอทตองการใชเปนขอบเขตในการตด (Theme to Clip) คาสง Clip จะทาไดโดยขอมลแผนททจะใช Clip นนตองเปนขอมลประเภทพนท หรอ Polygon เทานน

คลกท View Menu เลอก Geoprocessing Wizard จะปรากฏหนาตาง Geoprocessing เลอก Clip one theme based on another และเลอก Next

71)

ทหนาตางถดไปใสขอมลดงน 1) Select input theme to clip : เลอกชอแผนททตองการตด 2) Select a polygon overlay theme : เลอกพนท Theme ทจะนาไปตดซงจะตองเปน Polygon 3) Output File : ตงชอ Theme ทเปนผลลพธทไดจากการทา Clip

9.4 การหาพนทซอนทบกน (Intersect two themes) Intersect เปนการซอนทบ (Overlay) ขอมลระหวาง Theme 2 Theme โดย Out-theme จะอยในทงขอบเขตพนทของทง 2 Theme ทงน In-Theme เปนไดทงขอมล Polygon, Line และ Point ตารางฐาน ขอมลใน Out-Theme จะประกอบดวยขอมลตารางจากทง 2 Theme ทเชอมตอกน ขนตอนการใชคาสงม ดงน

คลกท View Menu เลอก Geoprocessing Wizard จะปรากฏหนาตาง Geoprocessing เลอก Intersect two themes และเลอก Next

72)

ทหนาตางถดไปใสขอมลดงน 1) Select input theme to intersect : เลอก Theme ทตองการนามาซอนทบกบ intersect theme 2) Select an overlay theme : เลอก Theme ทเปน Polygon เพอนามา overlay กบ In-Theme

3) Output File : ตงชอ Theme ทเปนผลลพธทไดจากการทา Intersect

9.5 การรวมพนท 2 Theme (Union) เปนการวเคราะหเชงพนทโดยการซอนทบ (Overlay) ระหวางขอมล 2 Themes โดยทงขอบเขต ขอมลพนทของขอมลแผนท และขอมลตารางของทงสอง Theme ยงคงอยเหมอนเดม ขอมลของตาราง Out-theme จะเปนการเชอมกนของ In-theme และ Union –Theme คาสง Union จะใชไดกบขอมลทเปน Polygon เทานน ขนตอนการใชคาสงมดงน

คลกท View Menu เลอก Geoprocessing Wizard จะปรากฏหนาตาง Geoprocessing เลอก Union two themes และเลอก Next

73)

ทหนาตางถดไปใสขอมลดงน 3) Select input theme to union : เลอก Theme แรกทตองการ Unoin 4) Select polygon overlay theme to union : เลอก Theme แรกทตองการ Unoin 3) Output File : ตงชอ Theme ทเปนผลลพธทไดจากการทา Union

9.6 การสรางแนวกนชน (Buffer zone) เปนการสรางพนทลอมรอบ Graphic Feature (Point, Line and polygon) ของ 1 Theme ทไดคดเลอกไวบางสวน หากไมไดเลอกจะทาการ Buffer ทง Theme ผลทไดคอ Theme ใหมทมขนาดความกวางของพนทจากตาแหนงทเลอก เทากบขนาดของ Buffer ทกาหนด ขนตอนการใชคาสงมดงน

ท View กาหนด Map Unit เปน Meters คลกท Theme Menu เลอก Create Buffer

- The features of a theme : เลอก Theme ทถกเลอกจะทา Buffer - Use Only the selected features : ถาเชคเครองหมาย ในชองดานหนาเปนการกาหนดวา

จะใหทา Buffer เฉพาะ features ทเลอกไว ถาไมใส จะ Buffer ทง Theme คลกท Next จะปรากฏหนาตาง Create buffers เพอใหกาหนดคาตางๆ

74)

- At s specified distance เปนการสราง Buffer ตามระยะทเรากาหนด - At a distance from attribute field เปนการสราง Buffer ตามคาใน field ของ Attribute - As multiple ring เปนการสราง Buffer แบบตอเนองตามระยะทเรากาหนด

- Distance Unit กาหนดหนวยวดระยะทางทตองการ คลกท Next จะปรากฏหนาตางใหกาหนดคา การ Buffer ตอ

- Dissolve barriers between buffer เลอก รปแบบการ Buffer แตละ feature - Where do you want the buffer to be saved กาหนดการจดเกบขอมล Buffer

คลกท Next จะปรากฏหนาตางใหกาหนดคา การ Buffer สาหรบ Polygon Theme

75)

เปด Project Lesson05.apr เพอใชเปนตวอยางในการศกษาหวขอน คลกท Project window ให Active เลอก File menu เลอก Open

project เขาไปท C:\GIS_Uthaithani แลวเลอก Lesson05.apr คลก O.K จะปรากฎภาพดงน

ใหสราง Buffer จากตาแหนงสถานพยาบาล ในระยะ ทกๆ 2 กโลเมตร เพอดขอมลหมบานทจะอยในรศมใหบรการจากสถานพยาบาลได

สราง View โดยใสขอมลทตงสถานพยาบาล และทตงหมบาน คลกท Theme Hospital ให Active คลกท Theme menu เลอก Create Buffer จะปรากฏ Create buffer dialog box คลกท drop-down list ของ The feature of a theme เลอก Hospital คลกท Next คลกเลอกท As multiple ring ทชอง number of ring พมพ 3 เพอกาหนดใหแสดงรศม 3

ระยะ คลกทชอง distance between ring ใหพมพ 2 เพอกาหนดระยะทางในแตละชวง คลกท Drop-down list ของ Distance unit are เลอก Kilometers คลกท Next คลกท Dissolve barriers between buffer เลอก Yes เพอทาการรวม Buffer ของแตละ

feature เขาดวยกน ท Where do you want the buffer to be saved โปรแกรมจะใหเราเลอกวาตองการใหสราง buffer

ในลกษณะใดและสงไปเกบไวทใดโดยจะมการสรางใน 3 ลกษณะ

76)

77)

คลกท In a new theme เพอสราง Buffer ใหอยในรปของ Shapefile คลกทปม Browne เพอเลอก Directory ทใชเกบ โดยเกบไวท C:\Gis_Uthaithani พมพคา

วา“Buffer 2 km” ลงในชอง File name เสรจแลวคลก O.K

คลกท Finish คลกเลอนเอา Theme Village และ Theme Hospital ขนไปไวขางบน Buffer of hospital

โปรแกรมจะทาการสราง Buffer ในลกษณะเปนวงรอบโดยวงแรกเปนระยะทาง 2 กโลเมตร จากสถานบรการ วงท 2 จะเปนระยะ 4 กโลเมตร และวงตอไประยะจะเพมขนอก 2 กโลเมตร เมอนา Theme Village มาซอนทบกบ Buffer เรากจะทราบตาแหนงหมบานทอยในบรเวณรศมตางๆ จากสถานบรการ สาธารณสข

ขอควรจา : กอนการสราง Buffer จะตองทาการ Set คา map unit และ distance unit ใหกบ View ทกครง

ฝกปฏบตการทางานกบขอมลเชงบรรยาย ขอมลเชงบรรยาย (Attribute) เปนขอมลทใชกาหนดการแสดงผล การคนหา การคานวณ

ของ Feature ในหนาตาง View แยกเปนสองสวน คอ 1. ขอมลเชงบรรยายทโปรแกรม ArcView สรางพรอมกบ Shapefile (*.shp) เปน dBASE

File (*.dbf) 2. ขอมลเชงบรรยายทสรางจากโปรแกรมโปรแกรมอน เชน Excel บนทกเปน dBASE File

(*.dbf) หรอ Delimited Text (*.txt), Notepad บนทกเปน Delimited Text (*.txt) เปนตน ขอมลเชงบรรยายทสรางจากโปรแกรมโปรแกรมอนนสามารถนาเขามาใชงานใน

โปรแกรม ArcView แลวเชอมตอ (Join) กบขอมลเชงบรรยายทโปรแกรม ArcView สรางขนพรอมกบ Shapefile แลวใชกาหนดการแสดงผล การคนหา การคานวณ ของ Feature ในหนาตาง View ไดเชนกน

1. โครงสรางของ Attributeขอมลเชงบรรยาย (Attribute) ทแสดงผลในโปรแกรม ArcView เปนตาราง (Table)

1.1) เปดโปรแกรม ArcView โดย Double Click ท Icon 1.2) ปรากฏหนาตาง Welcome to ArcView GIS ให Check ท “as a blank project” แลว

Click “OK” 1.3) ปรากฏหนาตาง “Untitled” Project 1.4) Click ท “Table” Icon เพอพรอมทางานกบตารางขอมลเชงบรรยาย 1.5) Click ทปมคาสง Add 1.6) ปรากฏหนาตาง Add Table - ใน Drives: List Box ใหเลอก d: - ใน Directories: List Box ใหเลอก gistrain\example - ใน List File of Types: ใหเลอก dBASE [*.dbf] - ใน File Name ใหเลอก areacode.dbf แลว Click “OK” 1.7) ปรากฏหนาตาง areacode.dbf แสดงตารางขอมล - องคประกอบของตารางขอมล 1) Field คอแถวแนวตงของขอมล เทยบไดกบ Column ใน Excel

บญชา รงรจนา ศนยปฏบตการทดนปาไม (อบลราชธาน) สวนจดการทดนปาไม สานกจดการและควบคมปาไม กรมปาไม

dinpone@yahoo.co.th, wan_dinone@hotmail.com

Ro

Field

Fie

2) Field Name แตละField จะมชออยทตารางชองบนสด ควรตงเปนภาษาองกฤษ มความยาวไมเกน 10 ตวอกษร ใชสญลกษณ “_” แทนการเวนวรรค

3) Field Type เปนประเภทของ Field ซงแตละประเภทจะเกบขอมลไดแตกตางกน 3.1) Number เปนขอมลแบบตวเลข สามารถกาหนดตาแหนงของจานวนตวเลขและจานวน

จดทศนยม 3.2) String เปนขอมลแบบตวอกษรสามารถกาหนดจานวนตวหนงสอได 3.3) Boolean เปนขอมลทใหเลอกระหวางจรงกบไมจรง ใชกบไมใช (True or False) 3.4) Date เปนขอมลแบบวน เดอน ป เปนคาตวเลข 8 หลก ในรปแบบ ปปปปดดวว (ป

เดอนวน หรอ YYYYMMDD) เชน วนท 2 เดอนพฤษภาคม ป ค.ศ. 1961 ปอนขอมลเปน 19610502 4) Record คอแถวแนวนอนของขอมล เทยบไดกบ Column ใน Excel ขอมลเชงบรรยายทโปรแกรม ArcView สราง ขอมล 1 Record จะจบคกบพรอมกบขอมล

จาก Shapefile จานวน 1 Feature 2) Table Properties

บญชา รงรจนา ศนยปฏบตการทดนปาไม (อบลราชธาน) สวนจดการทดนปาไม สานกจดการและควบคมปาไม กรมปาไม

dinpone@yahoo.co.th, wan_dinone@hotmail.com

เปนคณสมบตของตารางในการแสดงหรอไมแสดงคาในมมมอง Attribute

2.1) Click คาสง Table/Properties 2.2) ปรากฏหนาตาง Table Properties ดานลางของหนาตางปรากฏ

ตาราง 3 คอลมนรแสดงหรอไมแสดงผลของ

Field หากไมตอ

ดงน - Visible ใชควบคมกางการใหหนาตาง Attribute ไมแสดงผล Field ใด ให

Click เอาเครองหมายถกดนหนาออก ในทนใหClick เอาเครองหมายถกดนหนา Cws, Area_code, Shape_leng และ Shape_area ออก

- Field เปนรายชอ Field ของตาราง Attribute

บญชา รงรจนา ศนยปฏบตการทดนปาไม (อบลราชธาน) สวนจดการทดนปาไม สานกจดการและควบคมปาไม กรมปาไม

dinpone@yahoo.co.th, wan_dinone@hotmail.com

Attribute เนองจากชอ Field ทตงตามกฏของ dBASE Fil

Click ทชองวางดานหลงชอ Field ทตองการ แลวปอนชอใหม ดงน

ร ปลง X

วนแปลงทดนถอครอง Enter

- Alias เปนชอทตองการใหปรากฏในหนาตางe ไมสอความหมาย ในทนใหตงชอโดย # Areacode: รหสพนท # Action_: การดาเนนกา# Xcentriod: คาพกดกลางแ# Ycentriod: คาพกดกลางแปลง Y # Rai: เนอท # Parcels: จาน- เมอปอนถง Field สดทาย ใหกดแปน3) Add FieldAdd Field เปนการสราง Field ใหมใหกบตาราง Attribute เพอรบคาทตองการ

n นใหตง

วา “male” - เลอกชนดของ Field จาก Type: List Box ในทน

Text Box ในทนใหกาหนดเปน “3”

ใน Decimal Places: หากตองการทศนยมกตาแหนงใหกาหนดในชองน

reacode.dbf ปรากฏ Field ใหมชอ Male

3.1) Click ทคาสง Table/Start Editing 3.2) Click ทคาสง Edit/Add Field 3.3) ปรากฏหนาตาง Field Definitio- ตงชอ Field ใน Name: Text Box ในท

ใหเลอก “Number” - กาหนดความกวางของ Field ตามความยาวของขอมลในชอง Width:

- ในทนใหคงคา 0 ไว - Click “OK” - ในหนาตาง a- ทาซาขอ 3.2 – 3.3 โดยตงชอ Field วา “female” - ในหนาตาง areacode.dbf ปรากฏ Field ใหมชอ Female - ทาซาขอ 3.2 – 3.3 โดยตงชอ Field วา “child”

- ในหนาตาง areacode.dbf ปรากฏ Field ใหมชอ Child 4) Delete FieldDelete Field เปนการลบ Field ทไมตองการ

น (Active)

าตาง (Dialog Box) ถามวามนใจหรอหากมนใจให Cl

4.1) Click ทชอ Filed “Child” เพอเลอกทางา4.2) Click ทคาสง Edit/Delete Field4.3) ปรากฏหนไมวาตองการลบ Field ดงกลาวทง

ick “Yes” หากไมมนใจ ให Click “No” ในทนให Click “Yes”

5) Joinเปนการนาข

บญชา รงรจนา ศนยปฏบตการทดนปาไม (อบลราชธาน) สวนจดการทดนปาไม สานกจดการและควบคมปาไม กรมปาไม

dinpone@yahoo.co.th, wan_dinone@hotmail.com

View

หนาตาง Project

Table

อมลเชงบรรยายทสรางจากโปรแกรมโปรแกรมอน เชน Excel บนทกเปน dBASE File (*.d Delimited Text (*.txt), Notepad บนทกเปน Delimited Text (*.txt) เขามาเชอมตอ (Join) กบขอมลเ

ตาง View ขนมาใหมหนงห

k ทปม Add Theme

bf) หรอชงบรรยายทโปรแกรม ArcView สรางพรอมกบ Shapefile 5.1) ปดหนาตาง areacode.dbf 5.2) Click ท View Icon ในหนาตาง Project 5.3) Click ท New เพอเปดหนานาตาง 5.4) ปรากฏหนาตาง View 1

5.5) Clic ปมท 2 บน Tool Bar แถวแรก ปรากฏหนา

d: List Box ใหเลอก gistrain\example

Feature Data Source

ตาง Add Theme - ใน Drives: List Box ใหเลอก- ใน Directories: - ใน Data Source Types: ใหเลอก - ใน File List ใหเลอก areacode.shp แลว Click “OK”

5.6) ปรากฏ Areacode.shp Theme ใน TOC ให Check Box ดานหนา Areacode.shp ใหแสดงผล

5.7) Click ทปม Add Theme

Table เพอเรยกตาราง Attribute ของ Areacode.shp ออกมาแสดงผล ปรากฏหนาตาง Attribute of Areacode.shp ใหปรบขนาดหนาตางใหสามารถเหนขอมลทงตาราง

5.8) Click ท Table Icon ในหนาตาง Untitled Project 5.9) Click ทปม Add 5.10) ปรากฏหนาตาง Add Table - ใน Drive: List Box ใหเลอก d: - ใน Directories: List Box ใหเลอก

gistrain\example - ใน List Files of Type: List Box เลอก dBASE [*.dbf] - ใน File Name: List Box เลอก codeofarea.dbf - Click “OK” - ปรากฏหนาตาง codeofarea.dbf 5.11) Click ทชอ Field “Areacode” ของ

codeofarea.dbf และ Attribute of Areacode.shp ตามลาดบ

บญชา รงรจนา ศนยปฏบตการทดนปาไม (อบลราชธาน) สวนจดการทดนปาไม สานกจดการและควบคมปาไม กรมปาไม

dinpone@yahoo.co.th, wan_dinone@hotmail.com

- Field ทเลอก (“Areacode” ของ codeofarea.dbf และ Attribute of Areacode.shp) นเปน Field ทเกบขอมลชดเดยวกน ใชเปนตวเชอมตารางทงสองเขาดวยกน

บญชา รงรจนา ศนยปฏบตการทดนปาไม (อบลราชธาน) สวนจดการทดนปาไม สานกจดการและควบคมปาไม กรมปาไม

dinpone@yahoo.co.th, wan_dinone@hotmail.com

Areacode.shp ตามลาดบนน ตารางท Click ทหลงจะเปนตารางหลกในการเชอมขอมล

แสดงผลของ Feature ใน

หนาตาง View ไองการใหขอมลทไดจากการเชอมตอตาราง Attribute นอยถาวร ทหนาตาง View ให

เลอก Theme ทใ

6) Remove Join

- การให Click เลอกชอ Field “Areacode” ของ codeofarea.dbf และ Attribute of

5.12) Click ทปม Join ตารางทงสองจะถกนามาเชอมตอกน

2

1

3 ปม

- ขอมลเชงบรรยายทไดจากการ Join สามารนาไปกาหนดการ

ด - หากตชตาราง Attribute เชอมกบขอมลเชงบรรยายภายนอก แลวใชคาสง Theme/Convert to

Shapefile มตอขอมลเชงบรรยาย ให Click เลอกตารางทเชอมตอไว แลวใชคาสง

Table/Remove Ak ท Title Bar ของ Attribute of Areacode.shp

การยกเลกการเชอll Joins 6.1) Clic

บญชา รงรจนา ศนยปฏบตการทดนปาไม (อบลราชธาน) สวนจดการทดนปาไม สานกจดการและควบคมปาไม กรมปาไม

dinpone@yahoo.co.th, wan_dinone@hotmail.com

อดจนการแสดงผลตาง ๆ ในหนาตาง View จะหายไปดวย

6.2) Click ทคาสง Table/Remove All Joins - ขอมลเชงบรรยายทเชอมตอไวจะหายไป ตล

ฝกปฏบตการสบคนขอมลแบบละเอยด 1) Select By Theme

เปนวธการเลอก Feature ของ Theme ท Active ในหนาตาง View โดยอาศยความสมพนธของตาแหนงระหวาง Theme โดยใชคาสง Theme/ Select By Theme บน Menu Bar

จะปรากฏหนาตาง Select By Theme - สวนแรก “Select features of active themes that” ใหเลอก

วธการ ซงม 6 วธ คอ 1.1) Are Completely Within ใชเลอก Feature ใด ๆ ของ Theme หนง ทอยภายใน Feature ของ Theme อน (ทง Feature) 1.2) Completely Contain ใชเลอก Feature ใด ๆ ของ Theme หนง ทครอบคลม Feature ของ Theme อน (ทง Feature) 1.3) Have their Center In ใชเลอก Feature ใด ๆ ของ Theme หนง ทม Centriod (คาพกดกงกลาง Feature) อยภายใน Feature ของ Theme อน 1.4) Contain the Center Of ใชเลอก Feature ใด ๆ ของ Theme หนง ทครอบคลม Centriod (คาพกดกงกลาง Feature) Feature ของ Theme อน 1.5) Intersect ใชเลอก Feature ใด ๆ ของ Theme หนง ทมสวนใดสวนหนงอยภายใน Feature ของ Theme อน (บางสวนของ Feature) 1.6) Are Within Distance Of ใชเลอก Feature ใด ๆ ของ Theme หนง ทม Centriod (คาพกดกงกลาง Feature) อยภายในระยะทกาหนดจาก Feature ของ Theme อน

- สวนทสอง “the selected features of” ใหเลอก Theme ทตองการสรางความสมพนธในการ Select by Theme

- สวนทสามเปนการจดการกบ Feature ทเลอก a) New Set แสดงชดขอมลทถกเลอกชดใหม b) Add to Set แสดงชดขอมลทถกเลอก เพมจากชดทถกเลอกอยแลว (เลอกเพม) c) Select from Set แสดงชดขอมลทถกเลอก จากชดทถกเลอกอยแลว (เลอกเฉพาะชดขอมลทถกเลอกอยแลว)

3) Queryเปนวธการเลอก Feature ของ Theme ท Active ใน

หนาตาง View โดยสรางเงอนไขในการเลอกจากคาของ Field ในตารางขอมลเชงบรรยาย (Attribute) โดยใชคาสง Theme/Query บน Menu Bar

จะปรากฏหนาตาง Query builder - สวน “Field” ปรากฏรายชอ Field ในตารางขอมลเชงบรรยาย (Attribute) ของ Theme ท

ตองการเลอก - สวน “Operation” เปนเครองหมายคาสงทางคณตศาสตร ไดแก = เทากบ <> ไมเทากบ and และ > มากกวา >= มากกวาและเทากบ or หรอ < นอยกวา <= นอยกวาและเทากบ not ไมใช () วงเลบครอบเพอใหดาเนนการตามคาสงในวงเลบกอน - สวน “Values” เปนคา (ขอมลแตละ Record) ภายใน “Field” ทเลอกในสวนแรก

4) ทหนาตาง Table เลอกคาสง Edit/Switch Selection เพอใชในการสลบการเลอก(จากทถกเลอกกลายเปนไมถกเลอก จากไมถกเลอกกลายเปนถกเลอก)

ฝกปฏบตการนาเขาและปรบแกขอมล GIS การนาเขาขอมลม 2 วธหลก คอ วธท 1 สรางขอมลขนโดยการสราง Shapefile ขนใหมในโปรแกรม (คาสง View/New

Theme) แบบ Point, Line หรอ Polygon แลวสรางขอมลขนโดยตรงในหนาตาง View (Digitize) วธท 2 เปนการนาเขาขอมลจากภายนอก เชน - การเกบคาพกดจากภาคสนามดวยเครอง GPS บนทกคาไดสองวธคอ

# บนทกไวในกระดาษแลวนามาปอนในโปรแกรม Excel หรอ Notepad # บนทกไวในเครอง GPS แลว Load ขอมลผานสาย Data Link ดวยโปรแกรม

สาเรจรป นาคาทไดมาจดรปแบบใหโปรแกรม ArcView อานคาได แลวนาเขาสโปรแกรม เปน Point

โดยวธ Add Table แลวใชคาสง View/Add Event Theme (ซงแปลงเปน Line ได) และ เปน Polygon โดยคาสง View/Generate to Shape

รปแบบ File ทโปรแกรม ArcView อานคาได คอ dBASE และ Delimited Text ทงนขอมลทสรางขนจะตองมโครงสรางเฉพาะเพอใหใชในการประมวลผลของแตละ Extension ได

- การถายภาพสถานทดวยกลอง Digital แลวจดเกบเปนรปแบบ BMP สามารถนาไปแสดงผลในโปรแกรมไดดวยการสราง Hot Link

- การ Scan แผนท แผนผง ฯลฯ แลวใชคาสง Georeferencing เพอทาใหเปนภาพทอางองคาพกดได

1) ExtensionExtension เปน

เครองมอเพมเตมทมผเขยนเปนโปรแกรมยอย (Application) เพอปฏบตงานนอกเหนอจากเครองมอหรอคาสงหลกทโปรแกรมมอย

เราสามารถนา Extension เพมเขามาในโปรแกรมไดโดยการคดลอก (Copy) แลวนาไปเกบ (Paste) ไวใน Folder ของโปรแกรมไดตาม Path ดงน C:\ESRI\AV_GIS30\ARCVIEW\EXT32

1.1) เปดโปรแกรม ArcView โดย Double Click ท Icon 1.2) ปรากฏหนาตาง Welcome to ArcView GIS ให Che “ack ท s a blank project” แลว

Click “OK” 1.3) ปรากฏหนาตาง “Untitled” Project

อ Extensions ทมอย เชน

# AddXY ใชเพม Field ในตาราง Attribute จานวน 2 Feature แบบ Po

ทเลอก ed Text

ใหเปน Polygon ใชการยบรวมขอมลใน Theme เดยวกนทมคา Attribute เหมอนกน การ

เชอม Feature กา

Shapefile ใหมแบบ Line

านหนาชอ Extension แลว Click “OK”

หากตองการใหโปรแกรมใช Extension ทกครงทเปดโปรแกรม ให Click (Check Box) ทดานหนา Make

sion ตามรายชอขางตน Click (Check Box) ทดานหนา Make Default แลว Cli

able, Add Event Theme และ Convert to Shapefile

1.4) Click ทคาสง File/Extensions 1.5) ปรากฏหนาตาง Extensions - ใน Available Extensions: จะเปนรายช

Fields และหาคาพกด XY สาหรบ int และ คา XY Centroid สาหรบFeature แบบ Line และ Polygon # Cad Reader ใชอาน File ขอมลทสรางจากโปรแกรม AutoCAD # Count Points in Polygon Extension ใชนบจดทมพกดอยภายใน Polygon # Generate to Shapefile ใชแปลงขอมลคาพกดทจดเกบ แบบ dBASE หรอ Delimit

# Geoprocessing รตดขอมลตาม Polygon การทบซอนผสานกน การผนวกขอมลทระหวาง Theme # JPEG [jiff] Image Support ใชแสดงผลขอมลรปภาพแบบ JPEG [jiff] # Legend Tool ใชสรางสญลกษณแผนทในหนาตาง Layout # Point to Lines or polylines ใชแปลงขอมล Point จดเกบเปน# TIFF 6.0 Image Support ใชแสดงผลขอมลรปภาพแบบ TIFF - เลอกใช Extension แตละรายการไดโดย Click (Check Box) ทด -

Default แลว Click “OK” - ในทนใหเลอกใช Exten

ck “OK” 2) Add T

2.1) Click ท Table Icon ใน Untitled Project แลว Click ทปม Add เพอนาเขาตารางขอมลคาพกดทสรางจา

d:

gistrain\exampleใน List File of Types: ใหเลอก Delimited Text [*.txt]

OK” 2.2) ปรากฏหนาตาง pointdata.txt

ect intdata.txt

หนาตาง Untitled Project ata.txt

กรณมหลาย Table) ใหเลอก Table ทตองการ ในทนเปน point

ield ใหเลอก Field ทเกบคาแกน Y ในทนคอ Y และ

Y อยแลว โปรแก

t Theme ใน TOC ให Check Box ดานหน

กภายนอกเขามาในโปรแกรม - ปรากฏหนาตาง Add Table - ใน Drives: List Box ใหเลอก- ใน Directories: List Box ใหเลอก - - ใน File Name ใหเลอก pointdata.txt แลว Click “

2.3) ปรบมมมองใหสามารถมองเหนหนาตาง Projและ po

2.4) Double Click ท View Icon ใน เพอสรางหนาตาง View 1 2.5) ปรบมมมองใหสามารถมองเหนหนาตาง View1, Project และ pointd2.6) Click ท หนาตาง View1 ให Active 2.7) Click คาสง View/Add Event Theme 2.8) ปรากฏหนาตาง Add Event Theme - ใน Table: List Box เปนรายชอ Table (ในdata.txt - ใน X field ใหเลอก Field ทเกบคาแกน X ในทนคอ X - ใน Y f- กรณ X field และ Y field น หากเราตงชอ Field เปน X รมจะเลอกใหอตโนมต - Click “OK” 2.9) ปรากฏ Pointdata.tx าเพอแสดงผล

- Theme ทไดนเปน Theme ชวคราว หากตองการบนทก Theme นเปน Shapefile ให Click ท Pointdata.txt Theme ให Active แลวใชคาสง Theme/Convert to Shapefile โปรแกรมจะปรากฏหนาตาง Convert Pointdata.txt

ใหกาหนด Drive, Directories และตงชอ File ทตองการ แลว Click “OK”

Theme/Convert to Shapefile - ในทนให Click ท Pointdata.txt Theme ให Active แลวใชคาสง Theme/Convert to Shapefile โปรแกรมจะปรากฏหนาตาง Convert Pointdata.txt ใหกาหนด

Drive: เปน d: Directories: เปน gistrain/example/box3

ตงชอ File วา pointconvert.shp แลว Click “OK” - จะม Dialog Box สอบถามวาตองการนา Shapefile ท

สรางใหมนาเขามาใน View หรอไม หากตองการให Click “Yes” หากไมตองการให Click “No”

ในทนให Click “Yes” ปรากฏ Pointconvert.shp Theme ใหCheck Box เพอแสดงผล - เมอ Convert to Shapefile แลวสามารถลบ Event Theme ได (Click ท Pointdata.txt

Theme แลวใชคาสง Edit/Delete Theme) 3) Points to Linesเปน Extension ทใชประมวลผล Shapefile แบบ Point ใหเปน Shapefile แบบ Line ซงเรา

ตองเตรยมขอมลเชงบรรยายบนทกเปน dBASE (*.dbf) หรอ Delimited Text (*.txt) ตามโครงสราง ตอไปน - สราง Field จานวน 4 Fields ชอ Id (รหสประจาเสน ปอนเปนตวเลขเทานน), vertex (ทศ

ทางการลากตอเสนระหวางจด ปอนเปนตวเลขเทานน), X (คาพกดแกน X หรอคา Longitude หรอคา Easting), Y (คาพกดแกน Y หรอคา Latitude หรอคา Northing) การกาหนดชอ Field ตามนจะสะดวกตอการใช Points to Lines Extension

A B C D

1 Id Vertex X Y 2 1 1 551177 1659342 3 1 2 551330 1659241 4 1 3 551328 1659303 5 1 4 551217 1659366 6 1 5 551014 1659459 7 1 6 550986 1659453 8 1 7 551158 1659308 9 2 1 551177 1659342 10 2 2 551158 1659308 11 2 3 551288 1659178 12 2 4 551333 1659186 13 2 5 551330 1659241 14 3 1 551014 1659459 15 3 2 551217 1659366 16 3 3 551328 1659303 17 3 4 551325 1659409 18 3 5 551093 1659564

- id เปนคาตวเลขทกาหนดใหเสนแตละเสน ในทนม 3 เสน คอ 1, 2 และ 3 - vertex เปนคาตวเลขทกาหนดใหรวาเสนแตละเสนลากจากจดไหนไปจดไหนเปนลาดบ

กลาวคอ เสนท 1 ลากจากจด 1 ถง 7 ,เสนท 2 ลากจากจด 1 ถง 5 และเสนท 3 ลากจากจด 1 ถง 5

- X เปนคาพกดแกน X (คาพกดแกน X หรอคา Longitude หรอคา Easting)

- Y เปนคาพกดแกน Y (คาพกดแกน Y หรอคา Latitude หรอคา Northing)

3.1) ทหนาตาง View ใหClick ท Pointconvert.shp

ให Active 3.2) Click ทปมเครองมอ Points to Lines or Polylines 3.2) ปรากฏหนาตาง Points to Lines or Polylines - ใน X, Longitude, Easting Field List Box (เปนรายชอ Field ใน Theme) ตองกาหนดคา

Field ทเปนคาพกด X ในทนเลอก X - ใน Y, Latitude, Northing Field List Box (เปนรายชอ Field ใน Theme) ตองกาหนดคา

Field ทเปนคาพกด Y ในทนเลอก Y - Feature ID Field List Box (เปนรายชอ Field ใน Theme) ตองกาหนดคา Field ทเปนเลข

ประจาเสน ในทนเลอก Id - Vertex ID Field List Box (เปนรายชอ Field ใน Theme) ตองกาหนดคา Field ทเปนเลข

ทศทางการลากตอเสนระหวางจด ในทนเลอก Vertex - ในสวน Select a line type มสามทางเลอก คอ # “Segmented” เสนแยกเปนทอน # “Closed-loop” เสนบรรจบกนเปนวงรอบ # “Continuous” เสนตอเนอง ในทนเลอก Continuous - ในสวน “Save point?” มสองทางเลอก คอ # “Yes” บนทกขอมล point เปนอกหนง File # “No” ไมบนทกขอมล point เปนอกหนง File ในทนเลอก “No” - ใน Lines Text Box ให Click ปม Change เพอ

เรยกหนาตาง Choose location and specify filename # ใน Drive: List Box เลอก d: # ใน Directories: List Box เลอก

gistrain\example\box3 # ใน File Name: Text Box ปอน Lineconvert.shp แลว Click “OK” จะกลบไปทหนาตาง

Points to Lines or Polylines 3.3) Click ปม Process

3.4) เมอประมวลผลเรยบรอยจะปรากฏ Lineconvert.shp Theme ให Click เพอแสดงผล 4) Add Generate Themeเปน Extension ทใชประมวลผลขอมลเชงบรรยาย (Attribute) ใหเปน Shapefile แบบ

Polygon ซงเราตองเตรยมขอมลเชงบรรยายบนทกเปน dBASE (*.dbf) หรอ Delimited Text (*.txt) ตามโครงสราง ตอไปน

ประกอบดวยขอมล 2 คอลมน คอลมน A เปนคาแกน X, Longitude หรอ Easting คอลมน B เปนคาแกน Y, Latitude หรอ Northing 1 , auto (เรมวงรอบแปลงท 1) <คาพกดวงรอบแปลงท 1 จานวน 7 จด> end จบวงรอบ

แปลงท 1 2 , auto (เรมวงรอบแปลงท 2) <คาพกดวงรอบแปลงท 2 จานวน 8 จด> end จบวงรอบ

แปลงท 2 3 , auto (เรมวงรอบแปลงท 3) <คาพกดวงรอบแปลงท 3 จานวน 11 จด> end จบวงรอบ

แปลงท 3 และ end เปนคาทบอกใหทราบวาหมดขอมลแลว

A B 1 1 auto 2 551093 1659564 3 551325 1659409 4 551580 1659391 5 551593 1659446 6 551276 1659504 7 551278 1659533 8 551112 1659580 9 End 10 2 Auto 11 551276 1659504 12 551593 1659446 13 551601 1659465

14 551440 1659522 15 551267 1659558 16 551186 1659587 17 551112 1659580 18 551278 1659533 19 End 20 3 auto 21 551580 1659391 22 551590 1659321 23 551565 1659136 24 551466 1659120 25 551424 1659153 26 551393 1659186 27 551380 1659192 28 551366 1659195 29 551339 1659188 30 551330 1659410 31 551335 1659410 32 End 33 End

4.1) ทหนาตาง View ให Click คาสง View/Add Generate Theme 4.2) ปรากฏหนาตาง Add Theme from

generate format st Box เลอก d:

ASCII file - Drives: Li

- Directories: List Box เลอก gistrain/example - File Name: List Box เลอก forpoly.txt - Click “OK” - ปรากฏหนาตาง Save polygon(s) as Polygon

feature shapefile สามารถกาหนด Folder ทจะเกบ และชอ File ใหมได ในทนใหยอมรบคาทโปรแกรมกาหนด แลว Cli

ox เพอแสดงผล ck “OK” - ปรากฏ forpoly.shp ใน TOC ให Check B5) Add XY, Centriod (คาพกดกลางแปลง)หากใช Extension “AddXY” กบ Polygon หรอ Line โปรแกรมจะเพม Field ใหม 2 Field

ชอ X-coord และ มต

กหนาตาง

s of forpoly.shp ปรากฏ Field ใหม 2 Field ชอ X-coord และ Y- coord คาพกดกงกลางของแตละ Feature

Y- coord โดยบนทกคาพกดกงกลาง Feature ใหโดยอตโน5.1) ทหนาตาง View ให Click ท forpoly.shp ให Active 5.2) Click ปมคาสง Open Theme Table จดมมมองใหเหนการแสดงผลท5.3) Click ท forpoly.shp ให Active แลว Click ทคาสง Theme/AddXY 5.4) ทหนาตาง Attribute

ฝกปฏบตโครงสรางขอมลเชงพนท 1

บญชา รงรจนา ศนยปฏบตการทดนปาไม (อบลราชธาน) สวนจดการทดนปาไม สานกจดการและควบคมปาไม กรมปาไม

ฝกปฏบตโครงสรางขอมลเชงพนท เปนการประยกตใชเครองมอสาเรจรปตาง ๆ ในการทางานกบขอมลเชงพนท (Spatial

Data) เชน การยบรวมขอมลใน Theme เดยวกนทมคา Attribute เหมอนกน การเชอม Feature การตดขอมลตาม Polygon การทบซอนผสานกน การผนวกขอมลทระหวาง Theme การสรางพนทกนชน เปนตน กระบวนการทางานกบขอมลเชงพนทเหลาน เรยกรวม ๆ วา GeoProcessing

1) การ Edit ขอมล1.1) เรยกใชโปรแกรม ArcView 1.2) ปรากฏหนาตาง Welcome to ArcView GIS ในกรอบขอความ (Frame) Create a new

project ท Option button ของ with a new View ถกเลอกอย ให Click “OK” 1.3) ปรากฏหนาตาง Add data ถามวา Would you like to add data to the View now? 1.4) Click “Yes” 1.5) ปรากฏหนาตาง Add Theme - ใน Drives: List Box ใหเลอก d: - ใน Directories: List Box ใหเลอก gistrain\example\box3 - ใน Data Source Types: ใหเลอก Feature Data Source - ใน File List ใหเลอก areacode.shp แลว Click “OK” 1.6) Click ท Check Box ดานหนา Areacode.shp Theme เพอแสดงผล 1.7) Click ท Areacode.shp Theme เพอให Active 1.8) Click ทคาสง Theme/Table เพอเรยกตาราง Attribute มาแสดงผล จดวางหนาตางให

มองเหนหนาตาง View และ Attribute of Areacode.shp 1.9) Click ท Areacode.shp Theme เพอให Active 1.10) Click ทคาสง Theme/Start Editing บน Menu Bar 2) การลบขอมล2.1) Click ปมเครองมอ Select Feature 2.2) Click เลอก 8 Features ดานลาง 2.3) กดแปน [Delete] จะลบ Feature ทเลอกไว 2.4) Click ทปม Zoom to Active Theme(s)

dinpone@yahoo.co.th, wan_dinone@hotmail.com

ฝกปฏบตโครงสรางขอมลเชงพนท 2

บญชา รงรจนา ศนยปฏบตการทดนปาไม (อบลราชธาน) สวนจดการทดนปาไม สานกจดการและควบคมปาไม กรมปาไม

3) การแยก Polygon3.1) Click ปมเครองมอวาดรปคางไว แลวเลอกเครองมอ Draw Line to Split Polygon 3.2) เราจะแยก Feature บนสดออกเปนสองสวน

ด เกดเสน

พาดเฉยง Featurอกเปนสองสวน

op Editing การบนทกไฟล

“areacode.shp” หาตาง Legend Editor

Theme ใน TOC) เลอก Areacode.shp ique Value

ction_

end Editor แลวเลอกคาสง TOC Style

t Box ใหเลอก AngsanaUPC ใน pply”

lve features based on an attribute

- Click ทดานบนขวาของ Feature แลวปลอยปมก- ขยบ Pointer ลงมาทางดานลางซายของ Feature จะ

e แลว Double Click - Feature จะถกแยกอ- ทาซากบ Feature ดานลาง 3.3) Click ทคาสง Theme/St3.4) ปรากฏ Dialog Box สอบถามวาตองรอไม (Save Edit to Areacode.shp?) ให Click “Yes”

3.5) Double Click “Areacode.shp” Theme เพอเรยกหน3.6) ทหนาตาง Legend Editor - Theme: List Box (เปนรายชอ- Legend Type: List Box (เปนรายชอวธในการใหสญลกษณ) เลอก Un- Values Field: List Box (เปนรายชอ Field ใน Attribute ของแตละ Theme) เลอก A- ใน Color Schemes: List Box เลอก Minerals - Click “Apply” - ปดหนาตาง Leg3.7) Click ทคาสง View บน Menu Bar 3.8) ปรากฏหนาตาง Table of Contents Style Settings ใน Font: LisStyle: List Box ใหเลอก Normal ใน Size [pts]: List Box ใหเลอก 16 แลว Click “A

และ “Close” ตามลาดบ 4) Disso

Attribute เหมอนกน จากขอ 3 เราจะยบรวม Feature ทแยกออกจากกนกลบเขาไปเปน Feature เดยวกน โดยอางองคาใน Field ชอ “Areacode” Feature ทมคาใน Field “Areacode” เหมอนกนกจะรวมเปน Feature เดยวกน

การยบรวมขอมลใน Theme เดยวกนทมคา

dinpone@yahoo.co.th, wan_dinone@hotmail.com

ฝกปฏบตโครงสรางขอมลเชงพนท 3

บญชา รงรจนา ศนยปฏบตการทดนปาไม (อบลราชธาน) สวนจดการทดนปาไม ส

dinpone@yahoo.co.th, wan_dinone@hotmail.com

x ถกเลอกอย ให Click “N

ก 3 ชอง คอ

วา 1 Theme) เปน Areacode.shp

Areacode.shp ใหเลอก “Areacode” 3. Geoprocessing Wizard จะสราง File นด

Click ทปม Browse

ox ใหเลอก d:

Field ทตองการพคาเฉลย คามธยฐตน หากตองการ การใหกดแปน Shift คางไว แลว Clic

readiss.shp” Theme ใน TOC Theme ใหแสดงผล

4.1) Click ทคาสง View/Geoprocessing Wizard 4.2) ปรากฏหนาตาง Geoprocessing - “Dissolve features based on attribute” Check Bo

ext>>” - ในหนาตางถดไปม List Box ใหเลอ1. “Select theme to dissolve:” List Box เปนรายชอ Theme ท

มใน View (กรณมมากก

2. “Select an attribute to dissolve:” List Box เปนรายชอ Field ทมใน Attribute of

ทเกดจากการ Dissolve เปน File ใหม ใหกาหตาแหนงทตองการเกบ File นน (Specify the output file) ให

- ปรากฏหนาตาง Output Theme - ใน Drives: List B- ใน Directories: List Box ใหเลอก gistrain\example\box3 - ใน File Name ใหปอน areadiss.shp แลว Click “OK” - Click “Next>>” 4.3) หนาตางถดไปสามารถเลอกคาจากรอมสตรการคานวณทางสถต เชน ผลรวม าน คามากสด คานอยสด จานวนนบ เปนเลอกมากกวา 1 รายk เลอก แลว Click “Finish” 4.4) เมอประมวลผลเรยบรอย จะปรากฏ “A4.5) Click (Check Box) ท “Areadiss.shp”

านกจดการและควบคมปาไม กรมปาไม

ฝกปฏบตโครงสรางขอมลเชงพนท 4

บญชา รงรจนา ศนยปฏบตการทดนปาไม (อบลราชธาน) สวนจดการทดนปาไม สานกจดการและควบคมปาไม กรมปาไม

.shp” Theme

4.6) Click ทคาสง Theme/Table เพอเรยกตาราง Attribute of Areadiss.shp มาแสดงผล4.7) ปดหนาตาง Attribute of Areadiss.shp และปดการแสดงผล “Areadiss5) Merge themes togetherเปนการรวมขอมลตงแตสอง Theme ขนไปใหเปน Theme เดยว 5.1) Click คาสง View/Add Theme ปรากฏหนาตาง Add Theme - ใน Drives: List Box ใหเลอก d:

ist ใหเลอก cws1parcels.shp, cws2parcels.shp, cws3parcels.shp

ls.shp, cws3parcels.shp และ cws4parcels.shp

Wizard

es together

เลอก1. “Select at least two themes to merge:

cws2parcels.shp, cws3parcels.shp และ cws4parcels.shp ทตองการใหเปนห s4parcels.shp โปรแกรมจะนาขอมลใน Attribute ทมชอ Field เหมอนกนมาตอ

- ใน Directories: List Box ใหเลอก gistrain\example - ใน Data Source Types: ใหเลอก Feature Data Source - ใหกดแปน Shift คางไว ใน File Lและ cws4parcels.shp แลว Click “OK” 5.2) Click (Check Box) ท “cws1parcels.shp, cws2parce” Theme ใหแสดงผล 5.3) Click ทคาสง View/Geoprocessing 5.4) ปรากฏหนาตาง Geoprocessing - Check ท Merge them- Click “Next>>”

- ในหนาตางถดไปม List Box ให 2 ชอง คอ ” ใหกดแปน Shift คางไว เลอก cws1parcels.shp, ใน Use Field From: List Box ใหเลอก Theme

ลก ในทนเลอก cwกน 2. Geoprocessing Wizard จะสราง File ทเกดจากการ Merge เปน File ใหม ใหกาหนด

ตาแหนงทตองการเกบ File นน (Specify the output file) ให Click ทปม Browse

dinpone@yahoo.co.th, wan_dinone@hotmail.com

ฝกปฏบตโครงสรางขอมลเชงพนท 5

บญชา รงรจนา ศนยปฏบตการทดนปาไม (อบลราชธาน) สวนจดการทดนปาไม สานกจดการและควบคมปาไม กรมปาไม

Drives: List Box ใหเลอก d:

รากฏ “Parcelsmerge.shp” Theme ใน TOC สดงผล

shp มาแสดงผล ผล cws1parcels.shp, cws2parcels.shp, cws3parcels.shp,

cws4parcels.shp

ck “OK” .shp Theme ใหแสดงผล

- ปรากฏหนาตาง Output Theme - ใน- ใน Directories: List Box ใหเลอก gistrain\example\box3 - ใน File Name ใหปอน parcelsmerge.shp แลว Click “OK” - Click “Finish” 5.5) เมอประมวลผลเรยบรอย จะป5.6) Click (Check Box) ท “Parcelsmerge.shp” Theme ใหแ5.7) Click ทคาสง Theme/Table เพอเรยกตาราง Attribute of Areadiss.5.8) ปดการแสดง และ Parcelsmerge.shp Theme ปดหนาตาง Attribute of Areadiss.shp 5.9) Click (Check Box) ท Areacode.shp Theme ใหแสดงผล 5.10) Click คาสง View/Add Theme ปรากฏหนาตาง Add Theme - ใน Drives: List Box ใหเลอก d: - ใน Directories: List Box ใหเลอก gistrain\example - ใน Data Source Types: ใหเลอก Feature Data Source - ใหกดแปน Shift คางไว ใน File List ใหเลอก stream.shp แลว Cli5.11) Click (Check Box) ท Stream6) Clip one theme based on another ใช Polygon Theme เปนกรอบในการตดขอมลใน Theme อน (Polygon, Line และ Point) ท

ตองการ 6.1) Click ทคาสง View/Geoprocessing Wizard 6.2) ปรากฏหนาตาง Geoprocessing 6.3) เลอก “Clip one theme based on another”

dinpone@yahoo.co.th, wan_dinone@hotmail.com

ฝกปฏบตโครงสรางขอมลเชงพนท 6

บญชา รงรจนา ศนยปฏบตการทดนปาไม (อบลราชธาน) สวนจดการทดนปาไม สานกจดการและควบคมปาไม กรมปาไม

6.4) Click “Next>>” 6.5) หนาตาง Geoprocessing Wizard ถดมาม List Box ใหเลอก 3 ชอง คอ - “Select input theme to clip:” ใหเลอก Theme ทจะถกตด ในทนเลอก Stream.shp - “Select a polygon overlay theme:” ใหเลอก Theme ทจะเปนกรอบในการตด ในทนเลอก

Areacode.shp - “Specify the output file” Geoprocessing Wizard จะสราง File ทเกดจากการ Clip เปน

File ใหม ใหกาหนดตาแหนงทตองการเกบ File นน ให Click ทปม Browse - ปรากฏหนาตาง Output Theme - ใน Drives: List Box ใหเลอก d: - ใน Directories: List Box ใหเลอก gistrain\example\box3 - ใน File Name ใหปอน Streamclip.shp แลว Click “OK” - Click “Finish” 6.6) เมอประมวลผลเรยบรอย จะปรากฏ “Streamclip.shp” Theme ใน TOC 6.7) Click (Check Box) ท “Streamclip.shp” Theme ใหแสดงผล 7) Intersect two themes เปนการถายทอดขอมลเชงบรรยายจาก Polygon Theme ทเลอกใหเปนกรอบของ Feature

ไปส Theme อน (Polygon, Line และ Point) 7.1) ปดการแสดงผลของทก Theme ยกเวน Areacode.shp และ cws1parcels.shp Theme 7.2) เปดตาราง Attribute ของ Areacode.shp และ cws1parcels.shp Theme ขนมาแสดงผล

และตรวจสอบขอมล (ตรวจสอบจานวน Record) 7.3) Click ท View Title Bar ให Active 7.4) Click ทคาสง View/Geoprocessing Wizard

dinpone@yahoo.co.th, wan_dinone@hotmail.com

ฝกปฏบตโครงสรางขอมลเชงพนท 7

บญชา รงรจนา ศนยปฏบตการทดนปาไม (อบลราชธาน) สวนจดการทดนปาไม สานกจดการและควบคมปาไม กรมปาไม

7.6) เลอก “Intersect two themes” Click “Next>>”

ox ใหเลอก 3 ชอง คอ ute ในทนเลอก

cws1parcels.shp Select an overlay theme:” ใหเลอก Theme ทจะเปนกรอบในการเพมขอมล Attribute ใน

ทนเลอก Areacoify the output file” Geoprocessing Wizard จะสราง File ทเกดจากการ Intersect

เปน File ใหม ให

gistrain\example\box3

ผลเรยบรอย จะปรากฏ “parcelsint.shp” Theme ใน TOC

งผล และตรวจสอบขอมล (ตรวจสอบจานว

7.5) ปรากฏหนาตาง Geoprocessing

7.7) หนาตาง Geoprocessing Wizard ถดมาม List B- “Select input theme to intersect:” ใหเลอก Theme ทจะผนวกขอมล Attrib

- “de.shp - “Specกาหนดตาแหนงทตองการเกบ File นน ให Click ทปม Browse - ปรากฏหนาตาง Output Theme - ใน Drives: List Box ใหเลอก d: - ใน Directories: List Box ใหเลอก- ใน File Name ใหปอน parcelsint.shp แลว Click “OK” - Click “Finish” 7.8) เมอประมวล7.9) Click (Check Box) ท “parcelsint.shp” Theme ใหแสดงผล 7.10) เปดตาราง Attribute ของ parcelsint.shp Theme ขนมาแสดน Record และจานวน Field) 8) Union two themes เปนการผนวกรวมขอมลระหวางสอง Theme เขาดวยกน

และ cws1parcels.shp Theme 8.1) ปดการแสดงผลของทก Theme ยกเวน Areacode.shp8.2) Click ทคาสง View/Geoprocessing Wizard

dinpone@yahoo.co.th, wan_dinone@hotmail.com

ฝกปฏบตโครงสรางขอมลเชงพนท 8

บญชา รงรจนา ศนยปฏบตการทดนปาไม (อบลราชธาน) สวนจดการทดนปาไม สานกจดการและควบคมปาไม กรมปาไม

“Next>>”

8.4) หนาตาง Geoprocessing Wizard ถดมาม List Box ใหเลอก 3 ชอง คอ e ในทนเลอก

cws1parcels.shp Select polygon overlay theme to union:” ใหเลอก Theme ทจะเปนกรอบในการเพม

ขอมล Attribute Geoprocessing Wizard จะสราง File ทเกดจากการ Intersect

เปน File ใหม ให

gistrain\example\box3

ผลเรยบรอย จะปรากฏ “parcelsun.shp” Theme ใน TOC

ผล และตรวจสอบขอมล (ตรวจสอบจานว

atial Join]

8.3) ปรากฏหนาตาง Geoprocessing ให Click เลอก Union two themes แลว Click

- “Select input theme to union:” ใหเลอก Theme ทจะผนวกขอมล Attribut

- “ในทนเลอก Areacode.shp - “Specify the output file” กาหนดตาแหนงทตองการเกบ File นน ให Click ทปม Browse - ปรากฏหนาตาง Output Theme - ใน Drives: List Box ใหเลอก d: - ใน Directories: List Box ใหเลอก- ใน File Name ใหปอน parcelsun.shp แลว Click “OK” - Click “Finish” 8.5) เมอประมวล8.6) Click (Check Box) ท “parcelsun.shp” Theme ใหแสดงผล 8.7) เปดตาราง Attribute ของ parcelsun.shp Theme ขนมาแสดงน Record และจานวน Field) 9) Assign data by location [Spใชผนวกขอมล Attribute จาก Theme หนง (Polygon) ส Theme ทตองการ โดย

Geoprocessing W และตรวจสอบ

ขอมล (ตรวจสอบจานวน Record และจานวน Field)

izard จะผนวกขอมลเฉพาะ Feature ทอยในตาแหนงเดยวกนเทานน 9.1) เปดตาราง Attribute ของ cws1parcels.shp Theme ขนมาแสดงผล

dinpone@yahoo.co.th, wan_dinone@hotmail.com

ฝกปฏบตโครงสรางขอมลเชงพนท 9

บญชา รงรจนา ศนยปฏบตการทดนปาไม (อบลราชธาน) สวนจดการทดนปาไม สานกจดการและควบคมปาไม กรมปาไม

Join]

2 สวน คอ

ใหcws1parcels.shp

ก

9.8) ตรวจสอบขอมล (ตรวจสอบจานวน Record และจานวน Field) ของตาราง Attribute of cws1parcels.shp

9.2) Click ทคาสง View/Geoprocessing Wizard 9.3) ปรากฏหนาตาง Geoprocessing 9.4) Click เลอก Assign data by location [Spatial9.5) Click “Next>>” 9.6) ในหนาตาง Geoprocessing ถดไปม List Box ใหเลอก

- “Select a theme to assign data to:” เลอก Theme ทจะรบขอมล ในทนใหเลอก

- “Select a theme to assign data from:” ใหเลอก Theme ทจะใหขอมล ในทนใหเลอareacode.shp

9.7) Click “Finish”

10) Create Bufferเปนการสรางแนวกนชนลอมรอบ Feature ทตองการ

Create Buffer ตองกาหนดคา Map Units: และ Distance Units: ใน View Properties

tance Units: List Box (เปนคา ยอะไรกไดตามตองการ ในท

น

10.1) กอนใชคาสงกอน - Click ทคาสง View/Properties - ปรากฏหนาตาง View Properties - กาหนดคา Map Units: และ Disหนวยวดระยะ) กาหนดใหเปนหนวนเลอก meters แลว Click “OK”

10.2) ปดการแสดงผลของ Attribute ทงหมด 10.3) ปดการแสดงผลทก Theme ยกเว Areacode.shp Theme

dinpone@yahoo.co.th, wan_dinone@hotmail.com

ฝกปฏบตโครงสรางขอมลเชงพนท 10

บญชา รงรจนา ศนยปฏบตการทดนปาไม (อบลราชธาน) สวนจดการทดนปาไม สานกจดการและควบคมปาไม กรมปาไม

tive 10.4) Click ท Areacode.shp Theme.sh ให Ac10.5) Click ทปม Zoom to Active Theme(s) เพอแสดงผลทก Feature ของ

Areacode.shp The ลยนเปน

eme 10.6) Click ทปม S lect Feature (ปมท 4 บน Tool Bar แถวทสอง) Pointer จะเป

ลกศรเฉยงซายสขาว

10.7) Click ท Polygon บนสดของ Theme Polygon ทเลอกจะกลายเปนสเหลอง

10.8) Click ทคาสง Theme/Create Buffer

10.9) ปรากฏหนาตาง Create Buffer ในThe eme เลอก Areacode.shp และ Check Box ท Use

only the selected ก features of a th

feature เพอประมวลผลเฉพาะ Feature ทเลอ

ของ Areacode.shp Theme 10.10) Click “Next>>”

ก Buf 3 แบบ 10.11) ในหนาตางถดไปเลอ fer ไดคอ

น 1 eature ตามระยะทกาหนดใน Text Box

ดใน Field ของามกาหนด รอบ Feature ตามระยะทกาหนด

- ในทนใหเลอก At a specified distance กาหนดระยะใน Text Box เทากบ 100 และ ใน Distance units a

10.13) ในหนาตางถดไป

- At a specified distance สราง Buffer จานวชน รอบ F

- At a distance from an attribute field สราง Buffer จานวน 1 ชน รอบ Feature ตามระยะทกาหน Attribute

- As multiple rings สราง Buffer จานวนชนตใน Text Box

- Distance units are: List Box ใชกาหนดหนวยวดระยะทตองการ

re: List Box เลอก Meters

dinpone@yahoo.co.th, wan_dinone@hotmail.com

10.12) Click “Next>>”

ฝกปฏบตโครงสรางขอมลเชงพนท 11

บญชา รงรจนา ศนยปฏบตการทดนปาไม (อบลราชธาน) สวนจดการทดนปาไม สานกจดการและควบคมปาไม กรมปาไม

การเชอม บบคอ เชอมตอเปน Feature เดยวกนและไมเชอมตอ) ใหเลอก Yes

- Create buffer so they are เป1. “inside and outside the pol2. “only outside the polygon(s)”

“only inside the polygon(s)”

o be saved? การจดเกบขอมล Buffer ทได ม 3 วธ คอ เปน Graphic ในสวนแสดงผล

ure ใหมใน Theme ทตองการ

\box3 uffer.shp แลว Click “OK”

สดงผล reabuffer.shp Theme แลวลากไปปลอย (Drag and drop) ไวดานลาง

Areacode.shp Th

ตอวงของ Buffer (มสองแ- Dissolve barriers between buffers?

นวธการสราง Buffer 3 แบบ คอ ygon(s)”

3.ใหเลอก “only outside the polygon(s)” - Where do you want the buffers t1. “as graphic in the view” สราง2. “in an exiting theme” ผนวกเปน Feat3. “in a new theme” บนทกเปน Shapefile ใหม ใหเลอก “in a new theme” โดย Click ทปม Browse ปรากฏหนาตาง New Theme - ใน Drives: List Box ใหเลอก d: - ใน Directories: List Box ใหเลอก gistrain\example- ใน File Name ใหปอน areab- Click “Finish” 10.14) ปรากฏ Areabuffer.shp Theme ใน TOC 10.15) Check Box (Click) ท Areabuffer.shp Theme เพอแ10.16) Click ท Aeme 10.17) ปดโปรแกรม ArcView โดยไมตองบนทก

dinpone@yahoo.co.th, wan_dinone@hotmail.com

ฝกปฏบตการทางานกบ Theme 1

บญชา รงรจนา ศนยปฏบตการทดนปาไม (อบลราชธาน) สวนจดการทดนป

dinpone@yahoo.co.th, wan_dinone@hotmail.com

ฝกปฏบตการทางานกบ Theme 1 ) สราง Short Cut Icon ของโปรแกรม ArcView ไวบน Desktop Click ท Start บน Taskbar แลวใช Pointer ชเลอก All Programs/ESRI/ArcView GIS 3.3/ ArcView GIS 3.3 ตอจากนนใหกดแปน Ctrl คางไว Click ท คางไว แลว Drag (ลาก) ไปปลอยไวบน Desktop

จะปรากฏ Icon บน Desktop 2) เรยกใชโปรแก rcViewรม A

2.1) Double Click ท Icon (หรอ Click ท Start r ชเล

ท บน Taskbar แลวใช Pointe อก All Programs/ESRI/ArcView GIS 3.3 แลว Click

กได ... ถาชอบความยงยาก ... 55)าตาง Welcome to ArcView GIS ใน

กรอบขอความ (Frame) Create a new project ท Option button ของ with a new View ถกเลอกอยClick “OK” 2.3) ปรากฏห

าไม สานกจดการและควบคมปาไม กรมปาไม

2.2) ปรากฏหน

ให

นาตาง Add data ถามวา Would you like to add data to the

ฝกปฏบตการทางานกบ Theme 2

บญชา รงรจนา ศนยปฏบตการทดนปาไม (อบลราชธาน) สวนจดการทดนปาไม สานกจดการและควบคมปาไม กรมปาไม

View now? แปลเปนไทย(แบบง ๆ ปลา ๆ)ไดวา คณประสงคทนาขอมลเขามาในมมมอง View เลยไหม (ฮ?) ให Click ตอบไปวา “Yes” 3) การ Add Theme

3.1.4) ใน File List ใหเลอก areacode.shp แลว Click TOC (Table of Content) ของ View จะปรากฏ

3.1) วธแรก (ในกรณสราง Project ใหมตอเนองจากขอ 2.3) ปรากฏหนาตาง Add Theme 3.1.1) ใน Drives: List Box ใหเลอก d: 3.1.2) ใน Directories: List Box ใหเลอก gistrain\example

3.1.3) ใน Data Source Types: ใหเลอก Feature Data Source “OK” 3.1.5) ใน

Symbol สเหลยมสเขยวดานลาง Areacod ใหรวาเปน Polygon Theme ให Click (Check Box) ทดานหนา Areacode.shp Themeสวนแสดงผลจะแสดงขอมล Feature แบบ Polygon

3.2) วธทสอง Click ทปม

e.shp แสดง ใน

บน Tool Bar ปรากฏหนาตาง Add Theme 3.2.1) ใน Drives: List Box ใหเลอก d:

gistrain\example e

lick

iew จะปรากฏ

3.2.2) ใน Directories: List Box ใหเลอก3.2.3) ใน Data Source Types: ใหเลอก Feature Data Sourc

3.2.4) ใน File List ใหเลอก stream.shp แลว C“OK” 3.2.5) ใน TOC (Table of Content) ของ V

Symbol เสนซกแซก (Zigzag) สเขยวดานลาง stream.shp แสดงใหรวาเปน Line Theme ให Click (Check Box) ทดานหนา Stream.shp Theme ใน

y (คาสงลด) กดแปน “Ctrl” สวนแสดงผลจะแสดงขอมล Feature แบบ Line 3.3) วธทสาม กดHot Ke

dinpone@yahoo.co.th, wan_dinone@hotmail.com

ฝกปฏบตการทางานกบ Theme 3

บญชา รงรจนา ศนยปฏบตการทดนปาไม (อบลราชธาน) สวนจดการทดนปาไม สานกจดการและควบคมปาไม กรมปาไม

Add Theme

3.3.2) ใน Directories: List Box ใหเลอก gistrain\exam

คางไว แลวกดแปน “T” ปรากฏหนาตาง3.3.1) ใน Drives: List Box ใหเลอก d:

ple Source 3.3.3) ใน Data Source Types: ใหเลอก Feature Data3.3.4) ใน File List ใหเลอก sampoint.shp แลว Click “OK” 3.3.5) ใน TOC (Table of Content) ของ View จะปรากฏ Symbol จดสนาตาลดานลาง Sampoint.shp แสดงใหรวาเปน Line Theme ให Click (Check Box) ทดานหนา Sampoint.shp Theme ในสวนแสดงผลจะแสดงขอมล Feature แบบ Line 3.4) วธทส ClickทคาสงViewบน Menu Bar แลวเลอก

Add Theme

3.4.2) ใน Directories: List Box ใหเลอก gistrain

File List ใหเลอก rectify6039 II.tif แลว Click

3.4.5) ใน T ฏ

คาสงAdd Theme ปรากฏหนาตางใน Drives: List Box ใหเลอก d:

\example 3.4.3) ใน Data Source Types: ใหเลอก Image Data Source

3.4.4) ใน“OK”

OC (Table of Content) ของ View จะปราก Rectify6039 II.tif จากสกลของ File (tif) แสด

ใหรวาเปน Image Theme ให Click (Check Box) ทดานหนา Rectify6039 II.tif Theme

ง

ในสวนแสดงผลจะแสดงขอมลรปแผนทภมประเทศ

4 ) การสงให Theme แสดงผลหรอไมแสดงผล 4.1) เราสามารถสงไมใหแสดงผล Theme บาง Theme ไดโดยการ Click (Check Box) ซาทดานหนาชอ Theme ทตองการ

dinpone@yahoo.co.th, wan_dinone@hotmail.com

ฝกปฏบตการทางานกบ Theme 4

บญชา รงรจนา ศนยปฏบตการทดนปาไม (อบลราชธาน) สวนจดการทดนปาไม สานกจดการและควบคมปาไม กรมปาไม

ได รอมกน โดยการกดแปน Ctrl คางไว แลว Click (Check

4.2) เราสามารถสงไมให Theme ทก Theme ไมแสดงผลพรอมกน โดยการกดแปน Ctrl คางไว แลว Click (Check Box) ทดานหนาชอ Theme ทแสดงผลอย Theme ใดก4.3) เราสามารถสงให Theme ทก Theme แสดงผลพBox) ทดานหนาชอ Theme ทไมแสดงผลอย Theme ใดกได 5 ) การจดเรยง Theme ใน TOC (Table of Content)การจดเรยง Theme ใน TOC (Table of Content) มผลตอการแสดงผลในมมมอง View เพอให Feature แสดง

ามประเภทของ Feature ดงน

นบนสด Line Theme 5.3) ชนทสาม Polygon Theme

b

ผลไดโดยไมทบซอนกนควรจดเรยง Theme ต5.1) ชนบนสด Point Theme 5.2) ชนทสองนบจากช

5.4) ชนลางสด Image 6) การสลบตาแหนง Theme ใน TOC (Ta le of Content)

ให Click ทชอ Theme ทตองการคางไว แลวลาก (Drag) ไปปลอยในตาแหนงทตองการ จากตวอยางการ Add Theme ทไดจากขอ 1 ถง 3 จะเหนวาการแสดงผลในมมมอง View “Rectify6039 II.tif

ดไป tif คางไว แลวลาก (Drag) ไป

Theme” ซงเปนภาพแผนทภมประเทศอยชนบนสดและบดบงการแสดงผล Feature อน ๆ ทอยในชนถให Click ทชอ Rectify6039 II.ปลอยในตาแหนงลางสดของ TOC 7) การเลอกทางานกบ Themeการทางานกบ Theme ใด ๆ ตองทาให Theme นน ๆ Active

(พรอมทจะทางาน) กอน โดยการ Click ทชอ Theme ทตองการใน TOC (Table of Content) หากตองการhift คางไว แลว Click ทชอ Theme ทตองการใน TOC (Table of เลอกครงละหลาย Theme ใหกดแปน S

Content) 8) การ Delete Theme และ Cut Themeเปนการนา Theme ออกจากมมมอง View แตไมมผลตอ Source File (Source File ไมถกลบ การลบ Source File ตองลบท File Manager โดยเขาไปทางานท My Computer หรอ

dinpone@yahoo.co.th, wan_dinone@hotmail.com

ฝกปฏบตการทางานกบ Theme 5

บญชา รงรจนา ศนยปฏบตการทดนปาไม (อบลราชธาน) สวนจดการทดนปาไม สานกจดการและควบคมปาไม กรมปาไม

98.2) Click ทคาสง Edit บน Menu hemes จะปรากฏหนาตาง Delete Theme

- หากไมยนยนให Click “No” heme แลวยนยนให Delete ทงหมด

hp และ

ck ทคาสง Edit บน Menu Bar แลวเลอกคาสง Cut ามยนยนและทาการ Cut ทก Themes

Window Explorer) II.tif ให Active (พรอมทจะทางาน) 8.1) Click เลอกทชอ Rectify603Bar แลวเลอกคาสง Delete Tโปรแกรมจะถามเพอยนยนการ Delete - ถายนยนให Click “Yes”

- หากเลอกครงละหลาย Tให Click “Yes to All” - ในทนให Click “Yes” 8.3 ) กดแปน Shift คางไว แลว Click เลอกทชอ Areacode.sทางาน) 8.4 ) Cli

Stream.shp ให Active (พรอมทจะ

Themes โปรแกรมจะไมถทเลอก 9) การออกจากโปรแกรม9.1) Click ทคาสง File บน Menu ง Exit

9.2) จะปรากฏหนาตางถามวา Do you want to save change to Untitled? 9.3) Click “No”

Bar แลวเลอกคาส

dinpone@yahoo.co.th, wan_dinone@hotmail.com