ARALING PANLIPUNAN 5

Araling 3

Pamumuhay at teknolohiya ng mga

sinaunang Pilipino.

Layunin:Makikilala ang mga pamumuhay at

Teknolohiya ng mga sinaunang Pilipino.

TIMELINE

PANAHONG PALEOLITIKO (TINATAYANG MULA 500 000–7000 BCE)

PANAHONG NEOLITIKO (TINATAYANG MULA 5000–500 BCE)

PANAHON NG METAL (TINATAYANG MULA 2000 BCE–200 CE)

PANAHONG PALEOLITIKO (TINATAYANG MULA

500 000–7000 BCE)

PANAHON NG LUMANG BATO

Sa Panahong Paleolitiko, nabuhay ang

mga sinaunang tao sa ating kapuluan

sa pamamagitan ng pagpapalipat-lipat

sa mga lugar na may makakalap na

pagkain

Ang kanilang pebble tools ay nabubuo

sa pamamagitan ng chipping o

pagtatapyas ng mga bato, tulad ng

mga batong-ilog (river stones), upang

makuha ang matalim na bahagi ng

mga ito.

Bukod sa flint, gumamit din silang chert o

volcanic glass, isang uri ng natunaw na bato

dahil sa init ng bulkan. Ito ay may matalim na

bahagi kung tinapyas. Bukod sa mga

kagamitang bato, gumamit din ang mga

sinaunang tao ng mga kagamitang gawa sa

kahoy.

Ang tahanan naman ng mga

sinaunang tao sa ating

kapuluan ay binubuo ng mga

dahon na itinayo sa

pamamagitan ng patpat. Ang

halimbawa nito ay ang tirahan

ng mga Dumagat sa silangang

Luzon.

Tumira rin ang ating mga

ninuno sa mga yungib

bilang permanente nilang

tirahan. Nahukay sa

yungib ng Callao sa

Peñablanca, Cagayan ang

pinakamatandang labi ng

tao sa bansa.

Tinatayang nabuhay ang

taong ito 67,000–50,000 taon

na ang nakalilipas. Ang

ikalawang pinakamatandang

labi ng sinaunang tao sa

bansa ay ang nahukay na

bahagi ng bungo at bagang (

jawbone) sa yungib ng Tabon

sa Palawan, na tinatayang

nabuhay 22,000 taon na ang

nakalilipas.

PANAHONG NEOLITIKO (TINATAYANG MULA 5000–

500 BCE)

PANAHON NG BAGONG BATO

Sa Panahong Neolitiko, ay

umunlad ang paggamit ng

ating mga ninuno sa mga

bato. Patunay rito ang ilang

mga kagamitang bato na

natuklasan ng mga

dalubhasa.

Halimbawa, natagpuan sa yungib

ng Guri ng Lipuun Point, Palawan

ang pinakinis ( polished) na

kagamitang bato na nahulma sa

pamamagitan ng pagkiskis ng bato

sa halip na pagtapyas dito.

Tinatayang ang mga kagamitang

batong ito ay mula pa noong 7,000–

3500 BCE.

Sa Panahong Neolitiko rin

nagsimula ang agrikultura sa

Pilipinas na tinatayang naganap

mga taong 5,000 BCE.

Nagsimulang magtanim ang mga

unang tao upang madagdagan ang

kanilang pagkain na nakukuha nila

sa pangangaso at pangangalap.

Isinagawa sa panahong ito ang dry

agriculture tulad ng pagkakaingin.

Noong 3,000 BCE, pinaniniwalaang

nagsimula ang wet rice agriculture

o ang pagtatanim ng palay sa mga

payew.

Ito ang nagpausbong sa pagbuo ng mga

hagdan-hagdang palayan tulad ng mga

makikita hanggang sa ngayon sa Ifugao. Ang

mga pader ng terraces ay yari sa bato at

lupa. Hindi lamang sa Ifugao may mga

hagdan-hagdang palayan.

https://image.slidesharecdn.com/pamumuhayngmgasinaunangpilipino-140910060600-phpapp02/95/araling-panglipunan-pamumuhay-ng-mga-sinaunang-pilipino-14-638.jpg?cb=1410329268

Sa Panahong Neolitiko, natuto

rin ang ating mga ninuno ng

pagpapalayok ( pottery) na

tinatayang nagsimula noong 3,000

BCE.

Dahil sa mga pagbabagong

naganap sa Panahong Neolitiko,

naging mas maunlad ang mga

pamayanan sa tabi ng mga daang-

tubig. Nabuo ang kulturang

kaugnay sa tubig at isa na rito ang

pamayanang tinawag na barangay.

Sa Panahong Neolitiko, may

mga pamayanan ding nabuo

sa kabundukan. Ang mga ito

ay matatagpuan malapit sa

mga sapa kung saan

ginagamit ang tubig bilang

inumin at panustos sa

irigasyon.

. PANAHON NG METAL (TINATAYANG MULA 2000 BCE–

200 CE)

https://image.slidesharecdn.com/pamumuhayngmgasinaunangpilipino-140910060600-phpapp02/95/araling-panglipunan-pamumuhay-ng-mga-sinaunang-pilipino-21-638.jpg?cb=1410329268

Nagsimula ang Panahon ng Metal sa bansa mga 800 BCE. Tinatawag din ito bilang incipient period na tumagal mula 500 BCE hanggang 900 CE. Sa panahong ito ay napayabong angmga pamayanang barangay.

Dati-rati ay binubuo ang barangay ng kalipunan ng mga pamilya at ng ilangmga magkakamag-anak. Kalaunan, sumanib na rin dito ang magkakaibangbarangay na bumuo sa higit namalalaking pamayanan.

Bukod sa pag-unlad ng mgapamayanan, umunlad din angteknolohiya sa Panahon ng Metal. Natuto ang mga tao namagpanday ng bakal upanggawing kagamitan at armas. Natuto na rin ang mga tao nagumawa ng alahas na yari saginto, jade, carnelian, at iba pang materyales.

Ang mga pinapanday na ginto ay mula sa mga ilog habang angbakal naman ay galing sapagmimina o pakikipagkalakalansa mga dayuhan. Nagsimula narin ang teknolohiya ng paghahabiat pag-ukit sa kahoy sa mga taong200 CE.

Karamihan sa mga kalakalan ay isinasagawa sa pamamagitan ng sistemang barter. Gumagamit narin ng mga perang ginto na sapanahon ng mga Espanyol ay tinawag na piloncitos.

Nagsimula na rin angpakikipagkalakalan sa malalayonglugar. Dahil dito, napaunlad angpaggawa ng sari-saring sasakyang-pandagat para sa iba’t ibang gamittulad ng caracoa na ginagamit sadigmaan.

Mayroon na ring sistema ng

pagsulat ang mga katutubo

noon. Tinawag itong baybayin

na mula sa pinaghalong

impluwensiyang Javanese at

Indian na galing sa Sanskrit.

Naisulat ito sa mga piraso ng

kawayan, dahon, at naukit samga palayok.

Isulat ang mga sumusunod ang bawat

pagkakakilanlan, mga pagbabago,

pamumuhay sa bawat Panahon

Panahon

Paleolitiko

Panahon

Neolitiko

Panahon ng

Metal