araling panlipunan - dipolog city division
TRANSCRIPT
SUPPORT MATERIAL FOR INDEPENDENT LEARNING ENGAGEMENT (SMILE)
2 Araling Panlipunan Unang Markahan – Modyul 6: Linggo 6
Mapa sa Komunidad
Adela B. Maglangit
A Joint Project of the
SCHOOLS DIVISION OF DIPOLOG CITY and the
DIPOLOG CITY GOVERNMENT
Araling Panlipunan – Ikalawang Baitang Support Material for Independent Learning Engagement (SMILE) Unang Markahan – Modyul 6: Mapa sa Komunidad Unang Edisyon, 2020
Ang Batas Republika 8293, Seksiyon 176 naga ingon nga dili mahimong makaangkon og katungod sa copyright sa bisan unsa nga tagsulat ang gobyerno sa Pilipinas. Bisan pa man, kinahanglan una ang pagtugot sa ahensya sa gobyerno nga nagpatuman sa tagsulat kung kini mahimong pagkakitaan. Apil sa mga pwede nga buhaton sa maong ahensya ang pagtakda sa mahimong bayad. Ang mga tagsulat sa (istorya, basahon, balak, kanta, hulagway, ngalan sa produkto o brand name, tatak o trademark, salida sa telebisiyon, pelikula, atbp.) nga ginamit niini nga modyulnagpanag-iya sa copyright nianang mga gihisgutan. Paningkamutan nga matultulan sila para makuha ang ilang pagtugot sa paggamit sa mao nga mga materyales. Wala giangkon sa mga nagmantala ug sa nagsulat ang katungod isip tag-iya niini. Ang unsa man nga gamit gawas niining modyul, kinahanglan ang pagtugot gikan sa orihinal nga pagsulat. Walay bisan unsa nga bahin o parte niining materyales ang mahimong kopyahon o ipatik sa unsa man nga pamaagi nga walay pagtugot sa departamento.
Gipatik sa Pilipinas sa Department of Education – Region IX – Dipolog City Schools Division
Office Address: Purok Farmers, Olingan, Dipolog City Telefax: (065) 212-6986 E-mail Address: [email protected]
Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul
Manunulat : Adela B. Maglangit
Editor :
Tagasuri : Cristina P. Espejo at Mary June M. Edma
Tagaguhit :
Tagalapat : Vicente S. Araneta Jr.
Tagapamahala :
Virgilio P. Batan -Schools Division Superintendent
Jay S. Montealto -Asst. Schools Division Superintendent
Amelinda D. Montero -Chief Education Supervisor, CID
Nur N. Hussien -Chief Education Supervisor, SGOD
Ronillo S. Yarag -Education Program Supervisor, LRMS
Leo Martinno O. Alejo -Project Development Officer II, LRMS
1
Angay Makat- onan
Ang mapa mao usa ka kinatibuk-an nga hulagway sa mga lugar sa usa
ka komunidad. Mao kini ang magtultol sa tukma nga nahimutangan sa mga
dapit ug ang kadak-on niini. Mao kini ang giya sa matag usa ka lugar. Tungod
kay mao man kini ang tamdanan sa pagtultol sa mga lugar, kinahanglan nga
sakto ang gikahimutangan sa mga lugar ug hapsay aron dili masaag ang
mugamit.
Sulayi Kini
Direksiyon: Pilia ang insaktong tubag sa mga musunod nga mga pangutana. Isulat ang imong tubag sa kwaderno.
1. Usa ka kinatibuk-an nga hulagway sa mga lugar sa usa ka komunidad?
A. mapa C. direksiyon B. globo D. Compass Rose
2. Asa sa mga musunod ang gigamit para atong mahibaloan ang nahimutangan
sa usa ka lugar? A. Mapa C. Simbolo
B. Direksiyon D. Compass Rose
3. Ang Subangan, Kasadpan, Habagatan, Amihanan kini ang gitawag nga mga
_______. A. Ikaunang direksiyon C. Simbolo
B. Ikaduhang direksiyon D. Mapa
4. Sa asa nga direksiyon musubang ang adlaw? A. Kasadpan C. Amihanan
B. Subangan D. Habagatan
5. Asa dapit nga direksiyon musalop ang adlaw?
A. Subangan C. Amihanan B. Kasadpan D. Habagatan
2
Aralin
1 Mapa sa Komunidad
Ang mapa mao ang usa ka patag nga hulagway sa usa ka lugar.
Nakasulat dinhi ang mga timaan ug direksiyon. Ang mga timaan mao ang
nagpasabot sa mga nagkalainlaing simbolo nga gigamit sa mapa. Kini
gigamit aron mahulagway ang usa ka komunidad.
Baliki Kini
Balik lantaw sa atong niaging modyul tubaga ang mga musonod nga
pangutana.
1. Unsa ang mga mahinungdanong lugar sa atong komunidad? __________________________________________________________________
__________________________________________________________________
2. Unsa nga pulong ang atong gamiton aron dali nato matultolan ang
nahimutangan sa usa ka lugar? __________________________________________________________________
__________________________________________________________________
Hibalo-i Kini
Direksiyon: Basaha ang mubo nga estorya. Sabta ug mayo aron makuha nimu ang mensahe ug tubaga dayon ang mga pangutana.
3
Tara Na sa Amoa!
Ako si Helena. Ang among balay makita sa amihanang bahin sa among
komunidad. Usa ka payag ang among balay. Dinhi kami nagkahiusa ug
malipayon kami uban sa akong pamilya.
Ang akong eskwelahan makita sa Subangan sa ikaduhang kanto sa
among balay. Dinhi kami giumol ug gitudloan sa pagbasa, pagkwenta, ug
ingon man sa husto ug maayong pamatasan. Dinhi gihatag usab ang de-
kalidad nga edukasyon para sa tanang katawhan.
Daghan kaayong mga magtutuon nga nagtuon dinhi ingon man ang
akong mga higala. Kugihan, maalagaron ug matinabangon ang among
principal uban sa iyang mga maalamon nga mga magtutudlo.
1. Unsa ang ulohan sa estorya?
A. Adto na ta! C. Mangaligo ta!
B. Mangaon ta! D. Tara na sa amoa!
2. Unsa nga mga naglangkub sa komunidad nga gihisgutan sa istorya?
A. Ospital
B. Merkado
C. Simbahan ug parke
D. Eskwelahan ug pamilya
3. Asa makita ang balay ni Helena?
A. Subangan
B. Kasadpan
C. Amihanan
D. Habagatan
4. Asa makita ang iyang eskwelahan?
A. Sa Kasadpan
B. Sa Habagatan
C. Sa Subangang bahin
D. Sa Amihanang bahin
5. Giunsa paghulagway ni Helena ang iyang balay ug eskwelahan para dali kini
matultulan?
A. Gigamitan ug bato
B. Gigamitan ug lapis
C. Gigamitan ug papel
D. Gigamitan ug mga direksyon
4
Sutaa Kini
Ang mga sagisag kon simbolo mao ang mga hulagway nga maghatag
og hinanali nga kahulugan sa mga butang sa atong palibot. Mao kini ang mga
Unang direksiyon:
Amihanan (North) - makita sa taas nga bahin sa mapa
Habagatan (South) - makita sa ubos nga bahin sa mapa
Subangan (East) - makita sa tuo nga bahin sa mapa diin
dinhi musubang ang adlaw
Kasadpan (West) - makita sa wala nga bahin sa mapa diin
dinhi musawop adlaw
Mga Direksiyon
Habagatan
Amihanan
Kasadpan Subangan
5
Pagpalambo sa Kahibalo
Unang Giniyahang Buluhaton
Direksiyon: Tun-i ang mapa ug tan-awa kon asa nga direksiyon makita ang mga musunod nga mga anyong tubig nga naa sulod sa kahon.
Isulat ang imong tubag sa kwaderno.
1. Unsa nga anyong tubig ang makita sa Amihanan?
2. Unsa nga anyong tubig ang makita sa Habagatan?
3. Unsa nga anyong tubig ang makita sa Subangan?
4. Unsa nga anyong tubig ang makita sa Kasadpan?
lawa
lawod baybayon
busay
6
Unang Pagtantiya
Direksiyon: Tun-i ang mapa sa Barangay Tupsan. Pilia ang insaktong tubag
sa mga sumunod nga pangutana. Isulat ang imong tubag sa kwaderno.
Ang Mapa sa Barangay Miputak
1. Asa nga direksiyon makita ang balay?
A. Subangan C. Amihanan B. Kasadpan D. Habagatan
2. Asa dapit makita ang simbahan?
A. Kasadpan C. Amihanan
B. Subangan D. Habagatan
3. Naa ka sa eskwelahan, asa ka nga direksiyon muagi aron dali raka moabot padulong sa kabalayan?
A. Kasadpan C. Amihanan B. Subangan D. Habagatan
7
4. Gikan ka sa ospital, asa ka muagi padulong sa eskwelahan? A. Kasadpan C. Amihanan
B. Subangan D. Habagatan
5. Unsay ulohan sa mapa nga atong gihisgutan? A. Ang mapa sa Barangay Anito
B. Ang mapa sa Barangay Tupsan C. Ang mapa sa Barangay Benhaa
D. Ang mapa sa Barangay Balbagon
Ikaduhang Giniyahang Buluhaton
Direksiyon: Basaha ug sabta pag-ayo ang musunod nga mga pulong ug
tubaga ang mga pangutana. Isulat ang imong letra sa imong tubag sa imong kwaderno.
Compass Rose – usa ka timaan aron mailhan ang nahimutangan sa usa ka
lugar.
Direksiyon – kini maoy gamiton aron mailhan ang insaktong nahimutangan
sa usa ka lugar.
Ikaduhang Direksiyon:
Amihanang Subangan – mao ang taliwala sa amihan ug subangan
Amihanang Kasadpan – mao ang taliwala sa amihan ug kasadpan
Habagatang Subangan – mao ang taliwala sa habagatan ug subangan
Habagatang Kasadpan – mao ang taliwala sa habagatan ug kasadpan
8
1. Kini mao ang gamiton aron mailhan ang insaktong nahimutangan sa usa
ka lugar
a. Mapa c. Direksiyon
b. Globo d. Compass Rose
2. Unsa ang kahulugan sa Compass Rose?
a. mao ang hulagway sa kalibutan
b. mao ang usa ka patag nga hulagway sa usa ka lugar
c. usa ka timaan aron mailhan ang nahimutangan sa usa ka lugar.
d. kini maoy gamiton aron mailhan ang insaktong nahimutangan sa
usa ka lugar.
3. Unsa nga direksiyon ang anaa nahimutang sa tunga nga bahin sa
Habagatan ug Subangan?
a. Habagatang Kasadpan
b. Habagatang Subanangan
c. Amihanang Subangan
d. Amihanang Kasadpan
Amihanan K
asa
dp
an
Habagatan
Su
ba
ng
an
9
4. Kung Amihanang Subangan ang naa sa tunga sa Amihan ug Subangan,
unsa man ang tawag sa direksiyon nga natungaan sa Amihanan ug
Kasadpan?
a. Habagatang Kasadpan
b. Habagatang Subanangan
c. Amihanang Subangan
d. Amihanang Kasadpan
5. Unsa ang naa sa tunga sa Kasadpan ug Habagatan?
a. Habagatang Kasadpan
b. Amihanang Kasadpan
c. Amihanang Subangan
d. Habagatang Subanangan
Ikaduhang Pagtantiya
Direksiyon: Tun-i ang mapa ug tan-awa kon asa nga direksiyon makita ang
mga musunod nga mga anyong lupa nga naa sulod sa kahon.
Pilia ang imong tubag sa mga pulong nga anaa sulod sa
panganod. Isulat ang imong tubag sa kwaderno.
kabukiran
bulkan talampas
kapatagan
10
1. Asa nga direksyon makita ang bulkan?
2. Asa nga direksyon makita ang kapatagan?
3. Asa nga direksyon makita ang talampas?
4. Asa nga direksyon makita ang kabukiran?
Unang Gawasnong Buluhaton
Direksiyon: Isulat ang tsek () kung ang mga pahayag nagsulti sa insakto.
Butangi og ekis (X) kung wala.
1. Ang Compass Rose usa ka timaan aron mahibaloan ang
nahimutangan sa usa ka lugar.
2. Ang Subangan makita sa tuong bahin sa mapa.
3. Ang Amihanang Kasadpan nahimutang sa taliwala sa Amihanan
ug Kasadpan.
4. Adunay tulo ka bahin ang ikaduhang direksiyon.
5. Ang Kasadpan makita sa wala nga bahin sa mapa
Amihanang Subangan
Amihanang Kasadpan
Habagatang Subangan
Habagatang Kasadpan
11
Ang mapa mao ang usa ka patag nga hulagway sa usa ka lugar.
Nakasulat dinhi ang mga timaan ug direksiyon. Ang mga timaan maoy
nagpasabot sa mga nagkalainlaing simbolo nga gigamit sa mapa. Kini gigamit
aron mahulagway ang usa ka komunidad.
Ang mga sagisag kon simbolo mao ang mga hulagway nga maghatag og
hinanali nga kahulugan sa mga butang sa atong palibot. Mao kini ang mga
unang direksiyon.
Ang direksiyon mao ang gamiton aron mailhan ang insaktong
nahimutangan sa usa ka lugar. Adunay upat ka unang direksiyon Subangan,
Kasadpan, Amihanan ug Habagatan
Buhata Kini
Sa asa nga paagi nakatabang ang mapa sa imong kaugalingon?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
Timan – I Kini
12
Pagtantiya (Assessment)
Direksiyon: Idibuho ang mapa sa imong komunidad.
13
Dugang nga Buluhaton
Direksiyon: Gihulagway ni Albert ang iyang komunidad, gamita ang mga
gihatag nga impormasyon para mag drowing ka og mapa sa
iyang komunidad. Gamita ang mga gihatag nga simbolo.
Ako si Albert. Akong pamilya nagpuyo sa usa ka baryo. Naa sa Amihanan ang among komunidad ug adunay mga Kabukiran sa Habagatang subangan Makita ang
Dagat Sa Hilagang Kasadpan adunay taas kayo
Nga busay. Ang tubig dinhi mo paingun sa sapa Sa Kasadpan nga dapit. Sa Habagatang Kasadpan
Makita ang luag nga kapatagan
14
Susi sa Insaktong Tubag
Ikaduhang Giniyahang Buluhaton
1.C 2.C 3.B 4.D 5.A
Unang Pagtantiya 1.C 2.C 3.C 4.A 5.B
Unang Giniyahang Buluhaton
1.lawa 2.busay 3.Baybayon 4.Lawod
Pasiunang Pagsulay/Sulayi
1.A
2.D
3.A
4.B
5.B
Pagsusi Lain lain ang tubag
Sulayi ug Kat-oni
1.D
2.D
3.C
4.C
5.A
15
Dugang nga Buluhaton idibuho ang tubag sa
kwaderno
Pagtantiya (Assessment)
Idibuho ang tubag sa kwaderno
Buhata ug
Kat-oni
Lain lain ang tubag
Ikaduhang Pagtantiya 1.Habagatang
Subangan 2.Amihanang Subangan 3.Habagatang
Kasadpan 4.Amihanang Kasadpan
Unang Gawasnong Buluhaton
1. 2. 3. 4.X 5.
Unang Pagtantiya (Assessment)
1.D 2.D 3.B 4.A 5.D
16
Mga Gipakisayran
Marasigan, E. et al (2018) Bagong Lakbay ng Lahing Pilipino 2 Phoenix
Publishing House
Del Rosario, G. (2018) Araling Panlipunan 2 Ang Aking Komunidad Noon at
Ngayon KLEAFS Publishing
Anda, M. (2010) Makabayan Katangiang Pilipino LGM Corporation
Aguilar, D. (2013) Araling Panlipunan 2 Kagamitan ng Mag-aaral
Sinugbuanong Binisaya Vibal Publishing House
https://m.youtube.com/channel/UCAE9NZS5XN-Ysb-rve