arapÇa dİl yeterlİklerİne yÖnelİk program ve ÖlÇek ... · medrese vb. kurumların arapça...

52
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ARAPÇA DİL YETERLİKLERİNE YÖNELİK PROGRAM VE ÖLÇEK GELİŞTİRME ÇALIŞTAYI ANKARA, 2018

Upload: others

Post on 12-Oct-2019

8 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HİZMETLERİGENEL MÜDÜRLÜĞÜ

ARAPÇADİL YETERLİKLERİNE

YÖNELİK PROGRAM VEÖLÇEK GELİŞTİRME

ÇALIŞTAYI

ANKARA, 2018

2

ARA

PÇA

DİL

YET

ERLİ

KLE

RİN

E YÖ

NEL

İK P

ROG

RAM

VE

ÖLÇ

EK G

ELİŞ

TİRM

E Ç

ALI

ŞTAY

I

3A

RAPÇ

A D

İL YETERLİKLERİN

E YÖN

ELİK PRO

GRA

M V

E ÖLÇ

EK G

ELİŞTİRME Ç

ALIŞTAYI

T.C.

MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

ÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV

HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

SORU OLUŞTURMA VE GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANLIĞI

ARAPÇA DİL YETERLİKLERİNE YÖNELİK

PROGRAM VE ÖLÇEK

GELİŞTİRME ÇALIŞTAYI

(RAPOR)

ANKARA, 2018

4

ARA

PÇA

DİL

YET

ERLİ

KLE

RİN

E YÖ

NEL

İK P

ROG

RAM

VE

ÖLÇ

EK G

ELİŞ

TİRM

E Ç

ALI

ŞTAY

I

HAZIRLAYANLAR

İDARİ KURUL

Doç. Dr. Bayram ÇETİN

Genel Müdür

Hüseyin GÜÇ

Daire Başkanı

AKADEMİK DANIŞMA KURULU

Doç. Dr. Osman DÜZGÜN

Yrd. Doç. Dr. Mehmet Ali Kılay ARAZ

EDİTÖR

Mehmet YILMAZ

Millî Eğitim Uzman Yardımcısı

Abdulkadir TAŞ

Arap Dili Uzmanı

GRAFİK TASARIM

Seyfettin ÖZSOY

5A

RAPÇ

A D

İL YETERLİKLERİN

E YÖN

ELİK PRO

GRA

M V

E ÖLÇ

EK G

ELİŞTİRME Ç

ALIŞTAYI

ÖN SÖZ

Suriyeli çocuklara yönelik eğitim-öğretim faaliyetleri, yapılan çalışmaların etkililiğinin değerlendi-

rilmesi ihtiyacını beraberinde getirmiştir. Bu ihtiyaca karşılık, “Suriyeli Çocukların Türk Eğitim Sistemine

Entegrasyonunun Desteklenmesi Projesi (PICTES)” kapsamında sürdürülen eğitim-öğretim faaliyetleri

hakkında dönüt sağlaması ve Suriyeli öğrencilerin entegrasyon sürecinde izlenmesi amacıyla Ölçme,

Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğünce farklı yapılara yönelik çeşitli ölçme araçları

geliştirilmiştir. Bu ölçme araçlarına bir yenisi daha eklenerek Genel Müdürlüğümüz tarafından “Arapça

Dil Yeterlik Sınavı” için test geliştirme süreci başlatılmıştır. Bu sürecin en önemli adımlarından biri ise

uygulanacak sınavla ölçmeyi hedeflediğimiz Arapça dil yeterliklerinin belirlenmesidir. Belirlenen bu ye-

terlikler sınavın kapsamını oluşturacaktır.

Dil yeterliklerinin belirlenmesiyle birlikte örnek test maddelerinin geliştirilmesi, “Arapça Dil Ye-

terlik Sınavı” için genel bir çerçeve oluşturarak süreç boyunca devam edecek çalışmalar için kılavuz

niteliğinde olacaktır.

Bu bağlamda, sınava yönelik geliştirilecek testlerin; kapsamının belirlenmesi, bilimsel ve aka-

demik değer taşıması, uygulama koşullarının belirlenmesi amaçlarıyla Genel Müdürlüğümüz tarafın-

dan gerçekleştirilen “Arapça Dil Yeterliklerine Yönelik Program ve Ölçek Geliştirme Çalıştayı” büyük

bir öneme sahiptir. Çalıştay sürecinde gerçekleştirilen çalışmalar “Arapça Dil Yeterlik Sınavı”ndan elde

edilen sonuçların geçerliğine katkı sağlayacaktır.

Çalıştay sürecini planlayan ve yürüten Genel Müdürlüğümüz personeline, akademisyenlere ve

diğer tüm katılımcılara değerli katkılarından dolayı teşekkür ediyorum.

Doç. Dr. Bayram ÇETİN

Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri

Genel Müdürü

6

ARA

PÇA

DİL

YET

ERLİ

KLE

RİN

E YÖ

NEL

İK P

ROG

RAM

VE

ÖLÇ

EK G

ELİŞ

TİRM

E Ç

ALI

ŞTAY

I

7A

RAPÇ

A D

İL YETERLİKLERİN

E YÖN

ELİK PRO

GRA

M V

E ÖLÇ

EK G

ELİŞTİRME Ç

ALIŞTAYI

SUNUŞ

Arapça, dünyada konuşulan diller arasında büyük ve önemli bir paya sahiptir. Bunun ötesinde

“Dünya Kültür ve Medeniyet Tarihi”nde özellikle de “İslam Medeniyeti Tarihi”ndeki konumuyla özeldir.

Arapçanın Türk kültür ve medeniyetinin oluşumundaki etkisi tartışma götürmez. Tarihsel süreç içinde

medrese vb. kurumların Arapça öğretimi için ürettiği ve bugün bizim devraldığımız bir gelenek vardır.

Miras aldığımız bu geleneğin ve hâlihazırda mevcut Arapça öğretim yöntem ve tekniklerinin çağdaş

eğitim ve öğretim teknikleriyle geliştirilmesi üzerinde bugünlerde daha fazla durmak gerekiyor.

Yüzlerce kilometrelik sınıra sahip olduğumuz ve derin tarihsel ilişkilerimizin bulunduğu komşu

ülkede iç karışıklıklar yaşanmaktadır. Ülkemize göç etmek zorunda kalan ve Arapça konuşan misafir-

lerimiz için Arapça dil yeterliklerinin belirlenmesi ihtiyaç hâline geldi. Ölçme, Değerlendirme ve Sınav

Hizmetleri Genel Müdürlüğümüz ve Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü arasında imzalanan proto-

kol kapsamında “Suriyeli Çocukların Türk Eğitim Sistemine Entegrasyonunun Desteklenmesi Projesine

(PICTES) yönelik “Arapça Dil Yeterlik Sınavı”nın genel çerçevesinin belirlenmesi çalışmalarına başlandı

ve bu çerçevede sınav oluşturulmasına karar verildi. Öncelikle Arapça dil yeterliklerine yönelik program

ve ölçek geliştirilmesi çalışmalarını yürüttük. Çalışmalar sonucunda 5-9 Şubat 2018 tarihleri arasında

“Arapça Dil Yeterliği Sınavı” kapsamında “Arapça Dil Yeterliklerine Yönelik Program ve Ölçek Geliştirme

Çalıştayı”nı gerçekleştirdik.

Arapça dil yeterliklerinin belirlenmesi ve ölçülmesi, sığınmacı sorunlarının çözümünden öğretim

uygulamalarına kadar pek çok alanda hayati önem taşıyor. Bu bilinçle çalışmalarımıza katılan akade-

misyenlerimizi, eğitim sorumlularımızı, öğretmenlerimizi, teknik personelimizi verdikleri yoğun emek için

tebrik ediyorum; “Diller İçin Avrupa Ortak Çerçeve Metni”ni esas alarak Arapçaya ait yeterliklerin belir-

lenmesi, özgün bir sınav çerçeve programı oluşturulması ve örnek soruların geliştirilmesine katkıların-

dan dolayı kendilerine teşekkürü borç biliyorum.

İlk etapta 10.000 öğrenciyi kapsayan “Arapça Dil Yeterliği Sınavı”na yönelik çalışmamızın Arap-

ça dil yeterliklerinin belirlenmesi ve ölçülmesi noktasında faydalı olmasını diliyorum.

Hüseyin GÜÇ

Soru Oluşturma ve Geliştirme

Daire Başkanı

8

بيةعر

الة

للغس

قياال

وم

ويلتق

راوي

تطل

ل عم

الة

شر

و

9A

RAPÇ

A D

İL YETERLİKLERİN

E YÖN

ELİK PRO

GRA

M V

E ÖLÇ

EK G

ELİŞTİRME Ç

ALIŞTAYI

İÇİNDEKİLER

Çalıştayın Amacı 11

Katılımcı Bilgileri 11

Çalışma Planları ve Programı 12

Çalışma İçerikleri 14

Yaş ve Düzeylere Göre Dil Yeterlikleri 15

6 – 10 Yaş Grubu Dil Yeterlikleri 15

11 – 15 Yaş Grubu Dil Yeterlikleri 18

16+ Yaş Grubu Dil Yeterlikleri 22

Alınan Kararlar 24

Dil Yeterlik Sınav Detayları 24

6 – 10 Yaş Grubu Dil Yeterlik Sınav Detayları 24

11 – 15 Yaş Grubu Dil Yeterlik Sınav Detayları 25

16+ Yaş Grubu Dil Yeterlik Sınav Detayları 25

Sonuç ve Değerlendirme 26

10

ARA

PÇA

DİL

YET

ERLİ

KLE

RİN

E YÖ

NEL

İK P

ROG

RAM

VE

ÖLÇ

EK G

ELİŞ

TİRM

E Ç

ALI

ŞTAY

I

ARA

PÇA

DİL YETERLİK

LERİNE YÖ

NELİK

PROG

RAM

VE Ö

LÇEK

GELİŞTİRM

E ÇA

LIŞTAYI11

ÇALIŞTAYIN AMACI

Arapça Dil Yeterliklerine Yönelik Program ve Ölçek Geliştirme Çalıştayı; Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü ile Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü arasında “Suriyeli Çocukların Türk Eğitim Sistemine Entegrasyonunun Desteklenmesi Projesi (PICTES)”ne yönelik imzalanan protokol ge-reği uygulanacak olan “Arapça Dil Yeterlik Sınavı”nın genel çerçevesinin belirlenmesi amacıyla gerçek-leştirilmiştir.

KATILIMCI BİLGİLERİ

Çalıştay Akademik Danışma Komisyonu ve Eğitim Görevlileri

Doç.Dr. Osman DÜZGÜNYrd. Doç.Dr. Mehmet Ali Kılay ARAZ

Yrd. Doç.Dr. Hasan Selim KIROĞLUÖğr. Gör. M. Radwan ALIBRAHIM

Ölçme Değerlendirme KomisyonuMehmet YILMAZÜlkü İrem ERİŞTİBurak ERİŞTİOkan DEMİREL Pınar MALTEPEGünhan GENÇAhmet AYDINLAR

Erkan AKALINAbdullah AKYOL Sefer UZUNMeryem PEKTAŞ Emine BOSTANCIMuhammed Ali ARIK

Arapça Öğretmenleri

Abdülkadir TAŞMehmet ARAZFaris TÜTÜNEKENİsmail YÜCELİrfan IŞIKİbrahim POLATAtnan KAYAAhmet Sait ERİŞKİN

Sümeyye ŞEREFLİMücahit ŞAHAPGökhan TUNÇBekir YILDIRIMZehra ATLIOĞLU TURALIAbdulhakim AKYELSalih UYSALBeşir KORKMAZ

Suriyeli Arapça Öğreticileri

Imad Aldın DAHDOUHJamal ALNABHANMuhammed SAQAAN

Ismael ALMOHAMADBassem Alhaj KHALAFAbdulnasir ELDERVİŞ

ARA

PÇA

DİL

YET

ERLİ

KLE

RİN

E YÖ

NEL

İK P

ROG

RAM

VE

ÖLÇ

EK G

ELİŞ

TİRM

E Ç

ALI

ŞTAY

I

12

ÇALIŞMA PLANLARI / PROGRAMLARI

Çalıştayda öncelikle, çalıştayın amacı ve kapsamına yönelik olarak dil düzeyi ve yaş aralıkları dik-

kate alınarak üç farklı çalışma grubu oluşturulmuştur. Akademisyenlerin moderatörlüğünde her

grupta sınavın hedef kitlesine eğitim veren MEB Arapça öğretmenleri, Ölçme ve Değerlendirme uz-

manları, Arapça öğretimi alanında uzman akademisyenler çalışmalarını yürütmüştür. Bu çalışmalar

aşağıda sunulan takvim ve plan dâhilinde gerçekleştirilmiştir.

TARİH OTURUM SAAT SÜRE KONU

1. G

ÜN

05/0

2/20

18PA

ZART

ESİ

1. OTURUM 09.00-10.00 60’• Açılış Konuşmaları• Çalıştayın Amacı ve Kapsamı

2. OTURUM 10.30-12.00 90’• Dil Yeterlikleri • Ortak Başvuru Metni

3. OTURUM 13.30-15.00 90’ • Avrupa Dil Portfolyosu

4. OTURUM 15.30-17.00 90’ • Arapça Öğretimi

TARİH OTURUM SAAT SÜRE KONU

2. G

ÜN

06/0

2/20

18SA

LI

1. OTURUM 09.00-10.30 90’ • Arapça Dil Yeterliklerinin Belirlenmesi

2. OTURUM 11.00-12.30 90’ • Arapça Dil Yeterliklerinin Belirlenmesi

3. OTURUM 14.00-15.30 90’ • Arapça Dil Yeterliklerinin Belirlenmesi

ARA

PÇA

DİL YETERLİK

LERİNE YÖ

NELİK

PROG

RAM

VE Ö

LÇEK

GELİŞTİRM

E ÇA

LIŞTAYI13

TARİH OTURUM SAAT SÜRE KONU

3. G

ÜN

07/0

2/20

18Ç

AR

ŞAM

BA

1. OTURUM 09.00-10.30 90’ • Arapça Dil Yeterliklerinin Belirlenmesi

2. OTURUM 11.00-12.30 90’ • Dil Yeterliklerine Yönelik Ölçekler

3. OTURUM 14.00-15.30 90’• Arapça Dil Yeterliklerine Yönelik Öl-

çek Geliştirme (İşlik çalışmaları)

TARİH OTURUM SAAT SÜRE KONU

4. G

ÜN

08/0

2/20

18PE

RŞE

MB

E

1. OTURUM 09.00-10.30 90’ • Arapça Dil Yeterliklerine Yönelik Öl-çek Geliştirme (İşlik çalışmaları)

2. OTURUM 11.00-12.30 90’ • Arapça Dil Yeterliklerine Yönelik Öl-çek Geliştirme (İşlik çalışmaları)

3. OTURUM 14.00-15.30 90’ • Arapça Dil Yeterliklerine Yönelik Öl-çek Geliştirme (İşlik çalışmaları)

TARİH OTURUM SAAT SÜRE KONU

5. G

ÜN

09/0

2/20

18C

UM

A

1. OTURUM 09.00-10.30 90’ • Çalıştay Çıktılarının Değerlendirilmesi ve Raporlaştırma

2. OTURUM 11.00-12.30 90’ • Çalıştay Çıktılarının Değerlendirilmesi ve Raporlaştırma

3. OTURUM 14.00-15.30 90’ • Çalıştay Kapanış Konuşmaları

ARA

PÇA

DİL

YET

ERLİ

KLE

RİN

E YÖ

NEL

İK P

ROG

RAM

VE

ÖLÇ

EK G

ELİŞ

TİRM

E Ç

ALI

ŞTAY

I

14

ÇALIŞMA İÇERİKLERİ

Söz konusu sınav çerçeve programındaki dil yeterlikleri ve bu yeterliklere uygun soru tipleri hedef

kitlenin yaş düzeyi, yaşadıkları fiziki ve sosyal çevre imkânları dikkate alınarak hazırlanmıştır. “Dil-

ler için Avrupa Ortak Çerçeve Programı”nda tanımlanan dil yeterlikleri, Arapçanın dil özelliği itiba-

rıyla diğer dillere nazaran belli başlı eklemeler ve çıkarmalar ve “Türkçe Dil Yeterliklerine Yönelik

Program ve Ölçek Geliştirme Çalıştayı”nın çıktıları hedef kitlenin bağlamı dikkate alınarak yeniden

yorumlanmış ve tespit edilmiştir. Bu çerçevede 6 – 10, 11 – 15 ve 16+ yaş aralıklarına göre üç ça-

lışma grubu oluşturulmuştur. Bu gruplar “Diller İçin Avrupa Ortak Çerçeve Metni” (CEFR) esasında

Suriyelilere yönelik yapılması planlanan dil sınavının temel dil yeterliklerini belirlemiştir. Bu bağ-

lamda söz konusu sınav belli bir düzeyde Arapça yeterliğe sahip kişilere uygulanacak bir nitelik arz

etmektedir. Bu çerçevede Arapçanın dil özellikleri dikkate alınarak “Diller İçin Avrupa Ortak Çerçeve

Metni”nde belirtilen yeterlikler ve Türkçe Dil Yeterliklerine Yönelik Program ve Ölçek Geliştirme

Çalıştayında belirlenen yeterlikler dikkate alınarak dil yeterlikleri okuma-anlama becerisi üzerine

inşa edilmiştir. MEB Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı 2-8., 9-12. Arapça Dersi Öğretim Programı

göz önünde bulundurulmuştur. Hedef kitlenin niceliği ve sınavın uygulanabilirliği dikkate alınarak

yazma, konuşma ve dinleme becerileri sınav kapsamının dışında bırakılmıştır. Ancak dil yeterlikleri

bütünleşik bir yapı arz ettiğinden konuşma, dinleme ve yazma becerisine yönelik temel dil içerikleri

dil yeterlikleri belirlenirken dikkate alınmıştır. Bu çerçevede odak becerilere yönelik yaş aralıkları

dikkate alınarak çoktan seçmeli madde tipleri üzerine çalışılmıştır.

Bu çalışma kapsamında yabancı dil olarak Arapça öğretimi alanında uzman akademisyenler tara-

fın- dan katılımcılara hem uygulamaya hem de teoriye yönelik eğitim verilmiştir. Suriyelilere eğitim

veren öğreticilerin sahadaki deneyimleri ışığında ölçme ve değerlendirme uzmanlarının da katılı-

mıyla örnek maddeler oluşturulmuştur. Üretilen dil yeterlikleri ve örnek maddeler bütün katılımcıla-

rın tartışmasına açılmış, akademisyenlerin danışmanlığında atelye çalışmaları yapılmıştır. Sınava

esas teşkil edecek dil yeterlikleri ile sınavda kullanılacak düzeylere göre soru dağılımı, türü ve sınav

süresiyle ilgili hususlar ilgili başlık altında verilmiştir.

ARA

PÇA

DİL YETERLİK

LERİNE YÖ

NELİK

PROG

RAM

VE Ö

LÇEK

GELİŞTİRM

E ÇA

LIŞTAYI15

YAŞ VE DÜZEYLERE GÖRE DİL YETERLİKLERİ

6 – 10 Yaş Grubu Dil Yeterlikleri

Tablo 1. A 1.1. Okuma Yeterlikleri ve Açıklamalar

A1.1. Açıklamalar

• Selamlaşma, tanışma ve vedalaşmayla ilgili temel kalıp ifadeleri anlar.

“Günaydın”, “Merhaba” , “Benim adım …”, “Senin adın ne?” , “Memnun oldum”, “Ben de…”, “Hoşça kal”, dil, milliyet, ülke, memleket adları vb.

• Sınıf ortamında kullanılan yönergeleri anlar. Otur, kalk, içeri gir, sessiz ol vb.

• 1-10 arasındaki sayıları anlar. Hem rakam hem de yazı ile

• Temel kişisel bilgilerin verildiği basit bir metni anlar.

Ad, soy ad, yaş, ülke vb. (sadece bir kişiyeyönelik bilgiler)

• Onaylama ve reddetme ifadelerini anlar. Evet, hayır, var, yok, tamam.

• Teşekkür ve özür ifadelerini anlar. Teşekkür ederim, özür dilerim vb.

• Sık kullanılan beğenme ve takdir ifadelerini anlar.

Aferin, güzel, çok iyi, maşallah.

• Temel renk adlarını anlar. Siyah, beyaz, sarı, yeşil, kırmızı, mavi.

• Temel giyecek adlarını anlar. Elbise, ayakkabı, pantolon, çorap, kazak, göm-lek, ceket, etek, atkı, eldiven, tişört, şapka, mont, çizme, terlik, bot vb.

• Dört mevsim adlarını, haftanın günlerini an-lar.

Kış, ilkbahar, yaz, sonbahar.Pazar, pazartesi, salı ...

• Zaman bildiren temel ifadeleri anlar. Sabah, öğle, akşam, bugün, şimdi, yarın, dün.

• Sık kullanılan bitki ve hayvan adlarını anlar. Ağaç, çiçek, ot / kedi, köpek, kuş, tavuk vb.

• Vücut organlarının adlarını anlar. El, kol, göz, burun vb.

• Evin bölümlerini ve belli başlı ev eşyalarının adlarını anlar.

Mutfak, salon, oda, tuvalet, banyo vb.

• Okulla ilgili temel ifadeleri anlar. Tahta, sıra, zil, ders, kantin, öğretmenler odası, rehberlik odası, kütüphane vb.

ARA

PÇA

DİL

YET

ERLİ

KLE

RİN

E YÖ

NEL

İK P

ROG

RAM

VE

ÖLÇ

EK G

ELİŞ

TİRM

E Ç

ALI

ŞTAY

I

16

Tablo 1’in devamı

• Temel aile ve akraba adlarını anlar. Anne, baba, erkek kardeş, kız kardeş, dede, nine vb.

• Temel yiyecek ve içecek adlarını anlar. Ekmek, su, çorba, çay, süt, ayran vb.

• Sık kullanılan temel yer yön ifadelerini anlar. Aşağı, yukarı, geri, sağ, sol, ön, arka, içeri,dışarı.

• Tam saat ifadelerini bilir. Saat 1, saat 2 vb.

• Sık karşılaşılan meyve ve sebze adlarını bilir. Elma, portakal, üzüm, karpuz vb.

• Temenni ve kutlama ifadelerini anlar. Hayırlı bayramlar, Hayırlı olsun vb.

• Alışverişle ilgili temel ifadeleri anlar. Fiyat, kaç kilo?, kaça?, ne kadar?, kaç lira? vb.

• Temel soru ifadelerini anlar. Bu ne, ne, nerede, kim, kaç, ne zaman?

• Temel işaret ifadelerini anlar. Bu, şu, o.

• Yaygın meslek adlarını anlar. İtfaiyeci, doktor, hemşire, polis, öğretmen vb.

Tablo 2. A 1.2. Okuma Yeterlikleri ve Açıklamalar

A1.2. Açıklamalar

• Ders ile ilgili yönergeleri anlar. Yaz, altıncı sayfayı aç, tekrar edin, ödevini yap vb.

• 1-50 arasındaki sayıları anlar. Hem rakam hem de yazı ile.

• Temel kişisel bilgilerin verildiği basit diya-logları anlar.

Ad, soyadı, yaş, ülke, memleket vb. (birden fazla kişiye yönelik bilgiler)

• Sık kullanılan onay, ret ve olumsuzluk ifade-lerini anlar.

Evet olur, hayır, olmaz, değil.

• Temel akrabalık adlarını anlar. Amca, dayı, teyze, hala.

• Ana yön adlarını anlar. Doğu, batı, kuzey, güney.

• Saat söylenişlerini anlar. Yarım ve çeyrek saatler, var, geçiyor.

ARA

PÇA

DİL YETERLİK

LERİNE YÖ

NELİK

PROG

RAM

VE Ö

LÇEK

GELİŞTİRM

E ÇA

LIŞTAYI17

Tablo 2’in devamı

• Taşıtlar ve ulaşımla ilgili temel kavramları anlar.

Gemi, tren, uçak, araba, at, otobüs, kamyon vb.

“binmek ve inmek” gibi ifadeler• Temenni ve kutlama ifadelerini anlar. Geçmiş olsun, çok yaşa, afiyet olsun, hayırlı ol-

sun vb.

• Alışverişle ilgili temenni ifadelerini anlar. Hayırlı işler, hayırlı olsun vb.

• Günlük hayat ile ilgili basit ifadeleri anlar. Sabah kalktım, yüzümü yıkadım, okula gittim, ödevimi yaptım vb.

• Kişisel bakım ve temizlikle ilgili temel ifade-leri anlar.

El yıkama, banyo yapma, diş fırçalama, tırnak kesme vb.

• Sık kullanılan sıfatları anlar. Uzun, kısa, büyük, küçük, güzel, iyi, kötü, doğru, yanlış, ucuz, pahalı vb.

Tablo 3. A 2.1. Okuma Yeterlikleri ve Açıklamalar

A2.1. Açıklamalar

• İlan ve benzeri basit metinlerde ihtiyaç duy-duğu bilgileri belirler.

Bir veya birkaç kelimeden oluşan bilgiler

(saat, yer, tarih…)• Yiyeceklerle ilgili temel sıfatları anlar. Sıcak, soğuk, acı, tatlı, tuzlu vb.

• Basit bir hikâyeyi anlatan görselleri oluş sıra-sına göre sıralar.

Her görselde bir cümle olacak ve en fazla 10 basit cümleden oluşacak.

• Temel duyguları ifade eden kavramları anlar. Mutlu, üzgün, asabi, şaşkın vb.

• Hava durumu ile ilgili basit ifadeleri anlar. Güneşli, yağmurlu, bulutlu vb.

• Konum bildiren temel ifadeleri anlar. Altında, üstünde, arasında, önünde, arkasında, ortasında, yanında, gerisinde vb.

• Temel yaşam alanlarına ait kısa ve basit me-tinleri anlar.

Hastane, eczane, okul, otogar, park vb.

ARA

PÇA

DİL

YET

ERLİ

KLE

RİN

E YÖ

NEL

İK P

ROG

RAM

VE

ÖLÇ

EK G

ELİŞ

TİRM

E Ç

ALI

ŞTAY

I

18

Tablo 4. A 2.2. Okuma Yeterlikleri ve Açıklamalar

A2.2. Açıklamalar

• Yakın çevre ve aktiviteler ile ilgili kişisel gö-rüş ve yorum bildiren kısa ve basit metinleri anlar.

Gezi, konser, lokanta, maç vb.

• Bir haber metnindeki yer, kişi, konu ve za-man kavramlarını belirler.

Dergiler, gazeteler, internet siteleri vb.

• Eşyaların doğru kullanımıyla ilgili basit tali-matları anlar.

Aç, kapa, tak, çıkar, birleştir vb.

• Basit reklam metinlerinden ihtiyacı olan te-mel bilgileri seçer.

Ürünün ne olduğu, fiyatı, kullanım alanı, kendi işine yarayıp yaramayacağı, satış yeri vb.

• Günlük yaşamda görseller yardımıyla verilen kural ve uyarıları anlar.

Yere çöp atmayın, yüksek sesle konuşmayın, gir-mek yasaktır, fotoğraf çekmek yasaktır, çiçekleri koparmayın vb.

• Kısa ve basit bir metinde geçen konuyu bu-lur.

• Gündelik konularla ilgili basit bir diyalogda-ki detayları bulur.

Hastane, otogar, sınıf, ev veya okul ortamındaki diyaloglar vb.

• İki metinde geçen benzerlik ve farklılıkları ayırt eder.

Kişi için boy, yaş, kilo; nesneler için kilo, şekil vb.

11 – 15 Yaş Grubu Dil Yeterlikleri

Tablo 5. A 1. Okuma Yeterlikleri ve Açıklamalar

A1 Açıklamalar

• Selamlaşma, tanışma, vedalaşmayla ilgili temel kalıp ifadeleri anlar.

Günaydın, Allah´a ısmarladık, güle güle, görüş-mek üzere, Allah’a emanet ol vb.

• Sınıf ortamında kullanılan yönergeleri anlar.

• Sayılar ile okunuşlarını eşleştirir. 1-1000 arası sayılar, telefon numaraları, paralar, adres sokak numaraları… (sayıların temyizi ko-nusuna girilmeyecektir)

• Temel kişisel bilgilerin verildiği basit bir metni anlar.

• Onaylama ve reddetme ifadelerini anlar.

• Teşekkür ve özür bildiren ifadeleri anlar.

ARA

PÇA

DİL YETERLİK

LERİNE YÖ

NELİK

PROG

RAM

VE Ö

LÇEK

GELİŞTİRM

E ÇA

LIŞTAYI19

Tablo 5’in devamı

• Sık kullanılan beğenme ve takdir ifadelerini anlar.

• Renk adlarını anlar. Eril ve dişil formları verilecektir.

• Temel giyecek ve aksesuar adlarını anlar. Takı, toka, kemer, saat, yüzük…

• Gün, ay ve mevsim adlarını anlar.

• Zaman bildiren temel sözcükleri anlar. Dün, bugün, yarın, geçen ay, gelecek hafta,

önce, sonra, şimdi…

• Sık karşılaşılan bitki ve hayvan adlarını anlar.

• İnsan vücudu ile ilgili temel kavramları anlar. Baş, göz, kulak, burun, kol, bacak; karın, bel, omuz…

• Evin bölümlerinin ve belli başlı ev eşyaları-nın adlarını anlar.

• Okulla ilgili temel kelime ve kalıpları anlar.

• Temel akrabalık adlarını anlar. Anne, baba, dede vb.

• Temel yiyecek ve içecek isimlerini anlar.

• Temel yer yön ifadelerini anlar. Alt, üst, ön, arka, sağ, sol, altında, üstünde,karşısında…

• Saat söylenişlerini anlar.

• Günlük hayata ilişkin basit metinleri anlar.

• Günlük hayatta sıkça karşılaşılan tabela ve iletileri anlar.

• Bir poster, ilan veya etkinlik takvimindeki önemli bilgileri seçer.

• Basit adres tariflerini anlar.

• Temenni ve kutlama ifadelerini anlar.

• Alışveriş ile ilgili temel ifadeleri anlar.

ARA

PÇA

DİL

YET

ERLİ

KLE

RİN

E YÖ

NEL

İK P

ROG

RAM

VE

ÖLÇ

EK G

ELİŞ

TİRM

E Ç

ALI

ŞTAY

I

20

Tablo 5’in devamı

• Kısa, basit ileti ve notları anlar.

• Olumlu ve olumsuz temel ifadeleri anlar. Güzel, güzel değil vb.

• Taşıt adları ve ulaşımla ilgili temel ifadeleri anlar.

Uçak, otobüs, bisiklet vb.

• Yaygın meslek adlarını anlar. Öğretmen, doktor, hemşire, mühendis, eczacı, bakkal, manav, polis, berber, kuaför, şoför, çiftçi vb.

• Eş ve zıt anlamlı kelimeleri bilir. İyi-kötü, uzun-kısa, büyük-küçük, yaşlı/ihtiyar- genç, ucuz- pahalı, geniş- dar vb.

• Gündelik hayatta sık kullanılan eylemleri anlar.

El, yüz yıkamak, diş fırçalamak, yıkanmak, saç taramak vb.

Tablo 6. A 2. Okuma Yeterlikleri ve Açıklamalar

A2 Açıklamalar

• Yakın çevre ve aktiviteler ile ilgili kişisel gö-rüş ve yorum bildiren kısa ve basit metinleri ana hatlarıyla anlar.

• Bir haber metnindeki yer, kişi, konu ve za-manla ilgili temel bilgileri anlar.

• Bir ürünle ilgili kısa ve basit bilgileri ana hatlarıyla anlar.

• Basit bir hikâyeyi anlatan görselleri oluş sıra-sına göre sıralar.

• Günlük yaşam alanlarındaki kural ve uyarıla-rı anlar.

• Basit kullanım talimatlarını anlar.

• Herhangi bir teknik cihazdaki yönergeleri anlar.

Bilgisayar, telefon vb.

• Reklam metinlerinden ihtiyacı olan temel bilgileri seçer.

• Gündelik hayattaki temel yönergeleri anlar. Havaalanı, metro, otogar, gar, hastane vb.

• Çeşitli alanlarla ilgili güncel haber metinlerini ana hatlarıyla anlar.

• Temel duygu durumlarını belirten ifadeleri anlar.

ARA

PÇA

DİL YETERLİK

LERİNE YÖ

NELİK

PROG

RAM

VE Ö

LÇEK

GELİŞTİRM

E ÇA

LIŞTAYI21

Tablo 7. B 1. Okuma Yeterlikleri ve Açıklamalar

B1 Açıklamalar

• Güncel konularla ilgili yazılmış kısa metinle-ri ana hatlarıyla anlar.

Eğitim, spor, kültür haberleri vb.

• Metinlerdeki kişisel görüş bildiren temel ifadeleri anlar.

Bence, bana göre…

• Metinde geçen kelime ve ifadeleri bağlamdan hareketle anlamlandırır.

• Metni oluşturan ögeler arasındaki “neden-so-nuç”, “amaç-sonuç” ilişkilerini kurar.

• Basit bir hikâyenin konusunu ve hikâyedeki kişilerin özelliklerini belirler.

• Kullanım kılavuzu, yemek tarifi gibi metin-lerdeki yönlendirmeleri anlar.

• Kişisel iletilerdeki temel duygu ve dilek bil-diren ifadeleri anlar.

• Kısa mesaj ve basit iş mektuplarındaki temel kalıpları anlar.

• Temel duygu durumlarını ifade eden kalıpları anlar.

• Resmiyet ve samimiyet bildiren temel kalıp ifadeleri anlar.

• Tartışma içeren metinlerdeki temel onay ve ret ifadelerini anlar.

Tartışma metinlerindeki iddia, destekleyici görüş ve karşı görüşleri ayırır.

ARA

PÇA

DİL

YET

ERLİ

KLE

RİN

E YÖ

NEL

İK P

ROG

RAM

VE

ÖLÇ

EK G

ELİŞ

TİRM

E Ç

ALI

ŞTAY

I

22

16+ Yaş Grubu Dil Yeterlikleri

Tablo 8. A 1. Okuma Yeterlikleri

A1• Selamlaşma, tanışma ve vedalaşmayla ilgili temel kalıp ifadeleri anlar.

• Temeli kişisel bilgilerin verildiği basit bir metni anlar.

• Vakit bildiren temel ifadeleri anlar.

• Sayılar ile okunuşlarını eşleştirir.

• Gün, ay ve mevsim adlarını anlar.

• Saatlerin söylenişlerini anlar.

• Günlük hayatın anlatıldığı basit metinleri anlar.

• Basit adres veya yön tariflerinin yapıldığı metinleri anlar.

• Günlük hayatta sıkça karşılaşılan tabela ve levhalardaki iletileri anlar.

• Alışveriş ile ilgili temel ifadeleri anlar.

• Renk adlarını anlar.

• Giyecek ve aksesuar adlarını anlar.

• Evin bölümlerini ve belli başlı ev eşyalarının adnlarını anlar.

• Temel yiyecek ve içecek adlarını anlar.

• Temel soru ifadelerini anlar.

Tablo 9. A 2. Okuma Yeterlikleri

A2

• Kişisel görüş, izlenim, yorum bildiren kısa ve basit metinleri ana hatlarıyla anlar. (Gezi, lokanta, maç vb.)

• Bir haber metnindeki yer, kişi, konu ve zamanla ilgili temel bilgileri anlar.

• Günlük yaşam alanlarındaki kural ve uyarıları anlar.

• Duygu durumlarını belirten temel ifadeleri anlar.

• İlan, broşür, davetiye ve etkinlik programı gibi kısa ve basit metinlerden ihtiyaç duyduğu bilgileri seçer.

• Bir ürünle ilgili kısa ve basit bilgileri ana hatlarıyla anlar.

• Basit ifadelerle yazılan kısa bir hikâyeyi anlar.

• Basit kullanım talimatlarını anlar.

• Reklam metinlerinden ihtiyacı olan temel bilgileri seçer.

• Çeşitli anlarlarla ilgili güncel haber metinlerini ana hatlarıyla anlar.

ARA

PÇA

DİL YETERLİK

LERİNE YÖ

NELİK

PROG

RAM

VE Ö

LÇEK

GELİŞTİRM

E ÇA

LIŞTAYI23

Tablo 10. B 1. Okuma Yeterlikleri

B1

• Güncel konularla ilgili kısa metinleri ana hatlarıyla anlar.

• Metinlerdeki kişisel görüş bildiren temel ifadeleri anlar.

• Metinde geçen kelime ve ifadeleri bağlamdan hareketle anlamlandırır.

• Metni oluşturan ögeler arasındaki “neden–sonuç”, “amaç–sonuç” ilişkilerini kurar.

• Basit bir hikâyenin konusunu ve hikâyedeki kişilerin özelliklerini belirler.

• Kullanım kılavuzu, yemek tarifi gibi metinlerdeki yönlendirmeleri anlar.

• Kişisel iletilerdeki temel duygu ve dilek bildiren ifadeleri anlar.

• Kısa mesaj ve basit iş mektuplarındaki temel kalıpları anlar.

Tablo 11. B 2. Okuma Yeterlikleri

B2

• Güncel bir konuya ilişkin farklı görüşler içeren metinlerdeki ana ve yardımcı düşünceleri anlar.

• Herhangi bir etkinlik veya bir alana ilişkin eleştiri yazılarını anlar.

• Metnin bağlamından hareketle Arapça’da sıkça kullanılan deyim veya kalıp ifadeleri anlar.

• Metinde anlam geçişlerini sağlayan edat ve kalıp ifadelerin metindeki anlamsal ilişkilerini belirler.

• Aynı konuyla ilişkin iki metindeki benzerlik ve farklılıkları belirler.

• Bir metnin akışını ve anlam bütünlüğünü bozan ifadeleri bulur.

• Bir ürünle ilgili karşılaştığı sorunu kullanım kılavuzunu okuyarak çözer.

• Süreli yayınlarda yer alan metinlerdeki bilgileri sınıflandırır.

• Bir metindeki zıt anlamlılar ve eş anlamlıları anlar.

• Okuduklarını kronolojik sıra ve mantık akışı içinde özetler. (Karışık olarak verilen cümleleri anlam bütünlüğü içerisinde sıralar.)

ARA

PÇA

DİL

YET

ERLİ

KLE

RİN

E YÖ

NEL

İK P

ROG

RAM

VE

ÖLÇ

EK G

ELİŞ

TİRM

E Ç

ALI

ŞTAY

I

24

ALINAN KARARLAR

Çalıştay kapsamında yaş grupları ve dil düzeylerine yönelik dil yeterlikleri belirlenmiş ve bu dil

yeterlikleri çerçevesinde uygulanacak sınavın ayrıntıları tartışılmıştır. Daha hassas ve duyarlı bir

ölçüm için 6-10 yaş grubunda A1 ve A2 yeterlik düzeyleri A1.1., A1.2., A2.1. ve A2.2. olarak detay-

landırılmıştır. Tartışmalar neticesinde aşağıdaki tabloda ayrıntıları verilen sınav tasarımı oluşturul-

muştur. Söz konusu sınavın içeriği ve teknik ayrıntıları belirlenirken hedef kitlenin özellikleri dikkate

alınmıştır.

Tablo 12. Dil Yeterlik Sınavı Detayları

Yaş Grubu Sınav Alanları Sınav Düzeyi Sınav Süresi Soru Sayısı

6 – 10Okuma – Anlama(Çoktan Seçmeli)

A1 ve A2 45l 30

11 – 15Okuma – Anlama(Çoktan Seçmeli)

A1, A2 ve B1 60l 40

16 +Okuma – Anlama(Çoktan Seçmeli)

A1, A2, B1, B2 80l 50

Tablo 13. 6 – 10 Yaş Grubu Dil Yeterlik Sınavı Detayları

6 – 10 Yaş Grubu Sınav Detayları

Sınav Düzeyi • A1 ve A2 düzeylerine yönelik planlanmaktadır.

Sınav Süresi • 45 dakika olarak planlanmaktadır.

Sınav Bölümleri • Okuma ve Anlama yeterlikleri için çoktan seçmeli (üç seçenekli) madde tipleri kullanılacaktır.

Soru Sayıları • A1 düzeyi için 15 madde, A2 düzeyi için 15 madde olmak üzere toplamda 30 çoktan seçmeli madde yer alacaktır.

ARA

PÇA

DİL YETERLİK

LERİNE YÖ

NELİK

PROG

RAM

VE Ö

LÇEK

GELİŞTİRM

E ÇA

LIŞTAYI25

Tablo 14. 11 – 15 Yaş Grubu Dil Yeterlik Sınavı Detayları

11 – 15 Yaş Grubu Sınav Detayları

Sınav Düzeyi • A1, A2 ve B1 düzeylerine yönelik planlanmaktadır.

Sınav Süresi • 60 dakika olarak planlanmaktadır.

Sınav Bölümleri • Okuma ve Anlama yeterlikleri için çoktan seçmeli (dört seçenekli) madde tipleri kullanılacaktır.

Soru Sayıları • A1 düzeyi için 10 madde, A2 düzeyi için 10 madde ve B1 düzeyi için 20 madde olmak üzere toplamda 40 çoktan seçmeli madde yer alacaktır.

Tablo 15. 16+ Yaş Grubu Dil Yeterlik Sınavı Detayları

16+ Yaş Grubu Sınav Detayları

Sınav Düzeyi • A1, A2, B1 ve B2 düzeylerine yönelik planlanmaktadır.

Sınav Süresi • 80 dakika olarak planlanmaktadır.

Sınav Bölümleri • Okuma ve Anlama yeterlikleri için çoktan seçmeli (beş seçenekli) madde tipleri kullanılacaktır.

Soru Sayıları• A1 düzeyi için 10 madde, A2 düzeyi için 10 madde, B1 düzeyi için 10

madde, B2 düzeyi için 20 madde olmak üzere toplamda 50 çoktan seçmeli madde yer alacaktır.

ARA

PÇA

DİL

YET

ERLİ

KLE

RİN

E YÖ

NEL

İK P

ROG

RAM

VE

ÖLÇ

EK G

ELİŞ

TİRM

E Ç

ALI

ŞTAY

I

26

SONUÇ VE DEĞERLENDİRME

“Arapça Dil Yeterliklerine Yönelik Program ve Ölçek Geliştirme Çalıştayı”nda Türkiye’deki eğitim

sürecinde yer alan Suriyelilere yönelik uygulanacak dil yeterlik sınavının esasları belirlenmiştir. Sı-

navın genel çerçevesini belirleyen bu çalışmanın sağlıklı sonuçlara ulaşması için aşağıdaki iş ve

işlemlerin yapılması gerekmektedir:

• Sınava yönelik belirtke tablosu hazırlanırken çalıştayda oluşturulan yeterlikler dikkate

alınmalı

• Belirlenen dil yeterliklerine yönelik geniş bir madde havuzu oluşturulmalı

• Alan uzmanları tarafından hazırlanan maddelerin redaksiyon çalışmaları yapılmalı

• Nihai form oluşturulurken maddelerin güçlük düzeyleri ve yeterlikler kapsamının temsili

alınmalı

• 1, 5 ve 9. sınıflarda (GEM’lerde) herhangi bir Arapça öğretimi olmadığından test madde-

leri hazırlanırken bu durum göz önünde bulundurulmalı

Bu esaslara uygun geliştirilecek bir sınavdan elde edilecek veriler, söz konusu hedef kitlenin dil

öğrenim süreçlerine yönelik sağlıklı bir değerlendirmenin yapılabilmesine imkân tanıyacaktır. Hedef

kitlenin niceliği ve protokolün gereklilikleri dikkate alınarak okuma ve anlama becerilerine odakla-

nılmıştır. Fakat dil becerilerinin bütünleşik bir yapı arz ettiği dikkate alınarak uzun vadede yazma,

konuşma ve dinleme becerilerini de içeren bir sınav tasarımının gerçekleştirilmesi dil öğrenim ve

değerlendirme süreçlerine yönelik daha kapsamlı bilgi sağlayacaktır.

Çalıştay raporu Türkçe ve Arapça olarak hazırlanacaktır.

26س للغة العربية

ورشة العمل لتطويرالتقييم والقيا

النتيجة والتقييم

أسفرت »ورشة العمل لتطوير أدوات التقويم والقياس للكفايات اللغوية في اللغة العربية« عن تحديد

األسس الخاصة بامتحان الكفاية اللغوية التي سيتم تطبيقها على الطالب السوريين المشمولين بالعملية

د اإلطار العام لالمتحان، التعليمية في تركيا. ومن أجل الوصول إلى نتائج سليمة لهذا العمل الذي يحد

فإنه يجب القيام بما يلي:

مراعاة الكفايات اللغوية التي تم اعتمادها خالل ورشة العمل أثناء تشكيل الجدول ·

البياني لالمتحانات.

تشكيل بنك أسئلة شامل للكفايات اللغوية التي تم اعتمادها. ·

تصحيح األسئلة التي تم تجهيزها من قبل خبراء مختصين. ·

أثناء وضع الصيغة النهائية، يجب تشكيل نماذج حسب درجة التعقيد وإطار الكفاية ·

اللغوية من أجل االحتذاء بها في وضع أسئلة المتحانات كفاية لغوية أخرى.

أثناء تجهيز األسئلة االمتحانية فإنه يجب األخذ بعين االعتبار عدم وجود دروس ·

للغة العربية في الصفوف 1 و 5 و 9 في مراكز التعليم المؤقت.

إن المعطيات التي سيتم الحصول عليها من امتحانات يتم تطويرها يما يتناسب مع هذه األسس، ستتيح

الفرصة إلجراء تقييم سليم لمراحل تعليم اللغة بالنسبة للمجموعات المستهدفة المذكورة. لقد تم التركيز على

مهارات القراءة واالستيعاب أخذا بعين االعتبار مواصفات المجموعة المستهدفة ومقتضيات البروتوكول.

إال أنه بالنظر لكون المهارات اللغوية ذات بنية تكاملية، فإن تطوير امتحانات تحتوي على مهارات الكتابة

والمحادثة واالستماع على المدى الطويل، سيوفر معلومات أكثر شمولية بالنسبة لمراحل تعليم اللغات وتقييمها.

قد تم تجهيز تقرير ورشة العمل باللغتين العربية والتركية.

25

بيةعر

الغة

للس

قياوال

يم تقي

رالوي

تطل ل

عم ال

شةور

الجدول 14. تفاصيل امتحان كفاية اللغة لألعمار من 11 إلى 15 سنة

تفاصيل امتحان كفاية اللغة لألعمار ) من 11 إلى 15 ( سنة)B1, A2, A1 ( مستوى االمتحان تم تخطيط هذه الدراسة حسب المستويات

يخطط لهذا االمتحان أن يكون 06 دقيقة مدة االمتحان

للقراءة والفهم وحددت 4 أسئلة اختيار من متعدد لهذا النوع نوع األسئلة

B1 و 20 منها لـ ،A2 و10 منها لـ ،A1 وسيكون في المجموع 40 سؤاال 10 منها لـ عدد األسئلة

الجدول 15. تفاصيل امتحان كفاية اللغة لألعمار من 16 سنة وما فوق

تفاصيل امتحان كفاية اللغة لألعمار من ) 16 فما فوق ( سنوات

)B2, B1, A2, A1( مستوى االمتحان تم تخطيط هذه الدراسة حسب المستويات

مدة االمتحان يخطط لهذا االمتحان أن يكون 08 دقيقة

للقراءة والفهم وحددت 5 أسئلة اختيار من متعدد لهذا النوع نوع األسئلة

،B1 و10 منها لـ ، A2 و10 منها لـ ،A1 سيكون المجموع 50 سؤاال 10 منها لـB2 و20 منها لـ عدد األسئلة

24س للغة العربية

ورشة العمل لتطويرالتقييم والقيا

القراراتفي إطار ورشة العمل تم تحديد الكفايات اللغوية للطالب وفق مستويين: مستوى العمر ومستوى المهارات اللغوية. وتمت مناقشة تفاصيل االمتحان الذي سيطبق في إطار هذه الكفايات اللغوية. ومن

أجل الحصول على قياس أدق وأكثر حساسية فإن مستويات الكفاية A1 و A2 في الفئة العمرية 6 – 01 قد تم تقسيمها إلى A1.1 و A1.2 و A2.1 و A2.2 . وبنتيجة النقاشات فقد تم تصميم الجدول االمتحاني المبين بتفاصيله أدناه، حيث تمت مراعاة خصائص المجموعات المستهدفة خالل

تحديد مضمون االمتحان المذكور وتفاصيله الفنية.

الجدول 12. تفاصيل امتحانات كفاية اللغةالفئة العمرية مجال االمتحان مدة االمتحان مستوى االمتحان عدد األسئلة

6 – 10

القراءة واالستيعاب)اختيار من متعدد(

3 خياراتA1, A2 45l 30

11 – 15القراءة واالستيعاب)اختيار من متعدد(

4 خياراتA1, A2, B1 60l 40

16 +

القراءة واالستيعاب)اختيار من متعدد(

5 خياراتA1, A2, B1, B2 80l 50

الجدول 13. تفاصيل امتحان كفاية اللغة لألعمار من 6 إلى 10 سنوات

تفاصيل امتحان كفاية اللغة لألعمار من ) 6 إلى 10 ( سنوات )A1, A2( مستوى االمتحان تم تخطيط هذه الدراسة حسب المستويين

مدة االمتحان يخطط لهذا االمتحان أن يكون 54 دقيقة

للقراءة والفهم وحددت 3 أسئلة اختيار من متعدد لهذا النوع نوع األسئلة

A2 والباقي ل A1 وسيكون في المجموع 30 سؤاال، 15 منها ل عدد األسئلة

23

بيةعر

الغة

للس

قياوال

يم تقي

رالوي

تطل ل

عم ال

شةور

B1 الجدول 10. كفاية القراءة وبياناتها

B1

ف على النصوص القصيرة المكتوبة المتعلقة بالمواضيع اليومية بشكل عام ومجمل. )ولكن بشكل يتعر)A2 و A1 أعمق من

ف على الرأي الشخصي للكاتب حول الموضوع المكتوب. يتعرف على معنى الكلمة من سياق النص. )ألن الكلمة العربية يختلف معناها باختالف سياقها(. يتعريتعرف على السبب ونتيجته داخل النص. ف على صفات الشخصيات داخل النص ) بخيل، كريم...( سواء كانت صفات أخالقية ) مضمون(، يتعر

أو خارجية ) شكل(.ف على التسلسل المنطقي الصحيح في كتيب اإلرشادات واالستعمال لجهاز ما، أو إعداد وجبة يتعر

طعام...ف على التعابيراألساسية في الرسائل الشخصية التي تفيد الطلب أو تحتوي على المشاعر يتعر

والتمنيات.ف على العناصر األساسية في الرسائل القصيرة و طلبات العمل. يتعر

B2 الجدول 11. كفاية القراءة وبياناتها

B2

ف على األفكار الرئيسية والفرعية في نص حديث ومعاصر. يتعريتعرف على فكرة واحدة على األقل من األفكار النقدية التي يطرحها الكاتب في نصه. ف على تعابير الحكم واألمثال والقوالب األكثر استعماال في اللغة العربية حسب سياق الجملة. يتعريتعرف على معاني أدوات الربط وغيرها مثل ) حروف العطف والجر....(، وكيفية استخدامها. وأن

يربط بين جملتين بأداة ربط مناسبة.ين يتناوالن موضوعا واحدا. ) المقارنة بين نصين(. ف على نقاط االتفاق واالختالف بين نص يتعرف على العبارة الخارجة عن سياق أو مضمون النص. يتعرف على طريقة حل مشكلة تقنية ما، عن طريق قراءة كتيب االستعمال. يتعر

صي للنص )رياضة، اقتصاد، طب، سياسة إلخ.(. ف على المجال التخص يتعرف على األضداد والمترادفات في النص. يتعريتمكن من تلخيص ما يقرؤه حسب التسلسل الزمني والمنطقي )ويتعرف على الترتيب الصحيح

والمنطقي للحصول على فقرة مفيدة(.

22س للغة العربية

ورشة العمل لتطويرالتقييم والقيا

كفاية القراءة لألعمار من 16 سنة وما فوقها A1 الجدول 8. كفاية القراءة وبياناتها

A1

ف على القوالب األساسية للسالم والوداع. يتعرف على النصوص التي تحتوي على معلومات شخصية عامة. يتعرف على ظروف الزمان. يتعرف على العدد لفظا وكتابة بشكل عام ) دون التركيز على تذكير العدد وتأنيثه(. يتعريتعرف على أسماء األيام واألشهر والفصول. يتعرف على الساعة عندما يتم إخباره بها. ف على النصوص البسيطة. يتعرف على االتجاهات والعناوين. يتعريتعرف على المعنى من شاخصات الداللة األكثر شيوعا. ف على تعابير البيع والشراء البسيطة. يتعرف على األلوان ويميزها. يتعرف على أسماء المالبس وأغراض الزينة. يتعرف على أقسام البيت ومكوناته. يتعرف على أسماء المأكوالت والمشروبات البسيطة. يتعرف على العبارات االستفهام األكثر شيوعا. يتعر

A2 الجدول 9. كفاية القراءة وبياناتها

A2

ف على اآلراء، والمالحظات، والتعليقات في النصوص البسيطة والقصيرة بشكل عام. يتعرف على التعابير األساسية المتعلقة بالوقت والموضوع واألشخاص والمكان في النصوص يتعر

اإلخبارية.ف على دالالت الالفتات والشاخصات. يتعرف على التعابير األساسية المتعلقة بعواطف األشخاص. يتعريتعرف على المعلومات التي يحتاجها في النصوص البسيطة والقصيرة مثل: اإلعالنات والمنشورات. ف على المعلومات البسيطة والقصيرة المتعلقة بمنتج ما بشكل عام. يتعرف على قصة قصيرة مكتوبة بعبارات بسيطة. يتعريتعرف على استعمال األجهزة من خالل كتيب اإلرشادات. يأخذ من نص إعالني ما يفيده ويحتاج إليه. ف على الخبر المكتوب بشكل عام، دون الدخول بتفاصيل الخبر. يتعر

21

بيةعر

الغة

للس

قياوال

يم تقي

رالوي

تطل ل

عم ال

شةور

B1 الجدول 7. كفاية القراءة وبياناتها

B1 البيلنات

ف على النصوص األساسية القصيرة المتعلقة يتعربالموضوعات اليومية.

األخبار التعليمية، والرياضية، والثقافية إلخ.

ف على اآلراء الشخصية للكاتب في النص. برأيي، تبين لي، بالنسبة لي، أرى في هذا األمر.يتعر

يتعرف على الكلمات والتعابير الواردة في النص من السياق العام للموضوع.

يقوم بإنشاء عالقة السببية )السبب – النتيجة( و الغائية )الغاية – النتيجة( بين عناصر النص.

ف على سمات الشخصيات الموجودة في يتعرالنصوص والحكايات البسيطة.

ف على التوجيهات واإلرشادات التعريفية يتعرالموجودة في النصوص؛ مثل )كالتعرف على

طريقة تحضير طعام معين(.ف على التعابير المتعلقة بالتمنيات والمشاعر يتعر

والرسائل الشخصية. ف على القوالب المتعلقة برسائل العمل أو يتعر

الرسائل القصيرة األخرى.ف على التعابير المتعلقة بالمشاعرالعاطفية يتعر

األساسية من النص.ف على العبارات الرسمية والعبارات التي يتعر

تفيد الصدق والحميمية. يستوعب عبارات القبول والرفض األساسية في

النصوص التي تتضمن المناقشة والحوار.يميز بين ما هو ادعاء وبين ما هو رأي داعم أو

مخالف ضمن النصوص

20س للغة العربية

ورشة العمل لتطويرالتقييم والقيا

الجدول الخامس: يتبع

ف على المالحظات والرسائل القصيرة يتعروالبسيطة.

ف على التعابير األساسية اإليجابية والسلبية جيد، ليس جيدا إلخ.يتعرف على أسماء وسائط النقل األـساسية طائرة، حافلة، دراجة إلخ.يتعرف على أسماء المهن الشهيرة معلم، طبيب، ممرضة، مهندس، صيدلي، بقال، بائع يتعر

الخضار، شرطي، حالق، سائق، مزارع إلخ.ف على األضداد والمترادفات ) جيد – سيئ(، )طويل – قصير(، )كبير – يتعر

صغير(، )عجوز/مسن – شاب(، )رخيص – غال(، )واسع – ضيق(

ف على األفعال الشائعة في الحياة اليومية غسل اليدين والوجه، تنظيف األسنان بالفرشاة، يتعرتصفيف الشعر، االستحمام إلخ.

A2 الجدول 6. كفاية القراءة وبياناتها

A2 البياناتف على النصوص القصيرة والبسيطة يتعر

المتعلقة ببيئته المحيطة والنشاطات التي تفيد التعليق ويبدي آراءه الشخصية.

ف على المعلومات األساسية الموجودة في يتعرالنصوص المتعلقة باألمكنة واألزمنة، والشخوص

والموضوعات.ف على المعلومات البسيطة والقصيرة يتعر

المتعلقة بمنتج ما.يقوم بترتيب األشكال والرسومات التي تصف

حكاية بسيطة وفق تسلسل حدوثها.ف على التحذيرات والقواعد المستخدمة في يتعر

الحياة اليومية.ف على طريقة استعمال األغراض. يتعرف على تعليمات األجهزة الكهربائية الهاتف، الحاسوب إلخ.يتعرف على ما يحتاج إليه من المعلومات في يتعر

اإلعالنات.ف على معلومات اللوحات المستخدمة في يتعر

الحياة اليومية المطار، القطار السريع، الحافلة، محطة القطار،

المستشفى إلخ.يستوعب نصوص األخبار اليومية المتعلقة

بمختلف المجاالت وفق خطوطها العريضة.ف على المشاعر العاطفية األساسية المتعلقة يتعر

باألشخاص.

19

بيةعر

الغة

للس

قياوال

يم تقي

رالوي

تطل ل

عم ال

شةور

الجدول الخامس: يتبع

يتعرف على تعابير اإلعجاب والتقدير األكثر شيوعا.

ف على أسماء األلوان. يجب تناول األلوان بالتذكير والتأنيثيتعر

يتعرف على أسماء األشياء المتعلقة بالزينة والملبوسات.

ربطة الشعر، النطاق، الساعة، الخاتم

يتعرف على أسماء األيام والشهور والفصول األربعة.

ف على التعابير المتعلقة بالزمان البارحة، اليوم، غدا، الشهر الماضي، األسبوع يتعرالقادم، قبل، بعد، اآلن

ف على أسماء الحيوانات والنباتات الشائعة. يتعر

ف على أسماء أعضاء جسم اإلنسان. يتعر

ف على أسماء أعضاء جسم اإلنسان. يتعر

ف على أسماء أقسام المنزل وأثاثه. يتعر

أب، أم، جد إلخ.يتعرف على أسماء األقارب وصالت القربى

ف على أسماء المأكوالت والمشروبات يتعراألساسية.

ف على الجهات األساسية المتعلقة باألماكن يتعرواالتجاهات.

فوق، تحت، لألمام، لليسار، في المقابل

ف على التعابير والمصطلحات المتعلقة يتعربالساعة.

ف على النصوص المتعلقة بالحياة اليومية يتعرالبسيطة.

ف على معنى أشكال الشاخصات الشائعة. يتعر

يميز المعلومات الهامة الموجودة في ملصق إعالني أو التقويم الزمني إلحدى الفعاليات.

ف على المعلومات المتعلقة بالعناوين يتعرالبسيطة.

ف على التعابير المتعلقة باألمنيات والتهاني. يتعر

ف على التعابير المتعلقة بالتسوق. يتعر

18س للغة العربية

ورشة العمل لتطويرالتقييم والقيا

A2.2. الجدول 4. كفاية القراءة وبياناتها

البيانات A2.2.

رحلة، حفلة موسيقية، مطعم، مباراة...إلخ ف على المعلومات األساسية الموجودة يتعرفي النصوص والمتعلقة باألمكنة واألزمنة

والشخوص والموضوعات.مجالت،جرائد، مواقع الشابكة...إلخ يتعرف على المعلومات األساسية المتعلقة

باألماكن واألشخاص والمواضيع واألوقات في نصوص األخبار.

افتح،أغلق، أخرج،اربط، ركب، ثبت...إلخ ف على التعليمات المتعلقة باستخدام األشياء يتعربشكل صحيح.

ما هذه البضاعة؟ ما ثمنها؟ في أي مجال تستخدم؟هل يستفيد منها؟ مكان التسوق...إلخ

ف على المعلومات األساسية التي يحتاج إليها يتعرمن نصوص اإلعالنات البسيطة.

ال ترم النفايات على األرض، ال تتكلم بصوت عال، ممنوع الدخول،ممنوع التصوير، ال تقطع الزهور.

ف على العبارات المتعلقة بالتنبيهات يتعروالمالحظات بمساعدة الصور في الحياة اليومية.

ف على عنوان الموضوع من النص البسيط يتعرالقصير.

الحوار في المستشفى، في محطة الحافالت، فيالصف، في البيت وفي المدرسة...إلخ

ف على األفكاراألساسية المتعلقة بالحياة يتعراليومية من الحوار البسيط.

الطول، العمر، الوزن للشخص؛ الوزن والشكللألشياء...إلخ

ف على المتشابهات والمختلفات بين النصين. يتعر

كفاية القراءة وبياناتها لألعمار 15-11A1 الجدول 5. كفاية القراءة وبياناتها

A1 البياناتف على التعابيرالعامة المتعلقة بالسالم يتعر

والتعارف والوداعصباح الخير، طاب يومك، أستودعك هللا، مع

السالمةف على تعليمات المدرسة المتعلقة بسير يتعر

الدرس.ف على األرقام وقراءتها. من واحد إلى ألف ويتعرف على قراءة أرقام يتعر

الهاتف وفئات النقود وعناوين األزقة ويتعرف على الشوارع واألحياء )دون تناول العالقة بين العدد

والمعدود(.ف على المعلومات الشخصية الموجودة في يتعر

النص.ف على التعابير المتعلقة بالقبول والرفض. يتعرف على التعابير المتعلقة بالشكر واالعتذار. يتعر

17

بيةعر

الغة

للس

قياوال

يم تقي

رالوي

تطل ل

عم ال

شةور

الجدول الثاني: يتبع

سفينة، قطار،طائرة، سيارة، حصان، حافلة،شاحنة... إلخ صعود ونزول.

يتعرف على العبارات األساسية المتعلقة بالمواصالت ووسائط النقل.

الحمدهلل على سالمتك، يرحمك هللا، صحة وعافية،مبارك، هنيئا... إلخ.

ف على العبارات والرسائل المتعلقة بالتهاني. يتعر

مبارك...إلخ. ف على العبارات األساسية المتعلقة يتعربالمباركة عند التسوق.

استيقظت في الصباح، غسلت وجهي، ذهبت إلى المدرسة، كتبت واجباتي...إلخ

ف على العبارات األساسية المتعلقة بالحياة يتعراليومية.

غسل اليدين، االستحمام، تنظيف األسنان، تقليماألظافر...إلخ

ف على العبارات المتعلقة بالنظافة و النظافة يتعرالشخصية.

)طويل، قصير(، )كبير، صغير(، )جميل، قبيح(،) جيد، سيئ (، )صح، خطأ (، )رخيص، غال(.

ف على األضداد من الصفات. يتعر

A2.1. الجدول 3. كفاية القراءة وبياناتها

بياناته A2.1.

المعلومات التي تتكون من كلمة أو أكثر) ساعة،مكان...إلخ (

يحدد المعلومات التي يحتاجها من بين اإلعالنات وما إلى ذلك.

حار، بارد، مر، حلو، مالح... إلخ ف على الصفات األساسية المتعلقة بمذاق يتعرالطعام.

ن جملة واحدة عن كل صورة على أال تزيد عن يكوعشر كلمات.

يرتب الصور الموجودة في القصة البسيطة حسب األحداث بشكل صحيح.

سعيد، حزين، عصبي، محتار...إلخ ف على العبارات المتعلقة باألحاسيس يتعروالمشاعر.

مشمس، ممطر، غائم...إلخ ف على العبارات البسيطة المتعلقة باألحوال يتعرالجوية.

تحت، فوق، بين، أمام، خلف، وسط، بجانب، وراء...إلخ

ف على العبارات المتعلقة بالظروف المكانية. يتعر

مستشفى، صيدلية، مدرسة، محطة الحافالت،حديقة...إلخ

ف على المعلومات المتعلقة باألماكن يتعرالمحيطة من خالل النص البسيط القصير.

16س للغة العربية

ورشة العمل لتطويرالتقييم والقيا

الجدول 1: يتبع

أم، أب، أخ، أخت، جد، جدة... إلخ ف على أسماء أفراد العائلة واألقارب. يتعر

خبز، ماء، حساء، شاي، حليب، لبن...إلخ ف على أسماء المأكوالت والمشروبات يتعراألساسية.

تحت، فوق، أمام، خلف، يسار، يمين، داخل،خارج... إلخ

ف على العبارات المتعلقة بالظروف المكانية يتعرالمكانية األكثر شيوعا.

الساعة الواحدة، الساعة الثانية... إلخ يتعلم قراءة الساعات بالتوقيت التام. تفاح، برتقال، عنب، بطيخ... إلخ يتعلم أسماء الفواكه والخضار األكثر شيوعا.

كل عام وأنتم بخير، عيد سعيد...إلخ ف على العبارات والرسائل المتعلقة باألعياد يتعروالمناسبات الرسمية.

ما ثمن؟ كم كيلو؟ بكم؟ كم سعره؟ ...إلخ ف على العبارات األساسية المتعلقة بالتسوق. يتعر

ما هذا؟ ماذا؟ أين؟ من؟ كم؟ متى ؟ ف على العبارات األساسية المتعلقة بالسؤال. يتعر

هذا، هذه، ذاك، ذلك، تلك. ف على أسماء اإلشارة األساسية. يتعر

إطفائي، طبيب، ممرضة، شرطي، معلم...إلخ ف على أسماء المهن المشهورة. يتعر

A1.2. الجدول 2. كفاية القراءة وبياناتها

البيانات A1.2.

اكتب من فضلك، افتح على الصحيفة السادسة، أعدمن فضلك، اكتب وظيفتك... إلخ

ف على التعليمات المتعلقة بالدرس. يتعر

رقما وكتابة. ف على األعداد من الواحد إلى الخمسين. يتعر

االسم، الكنية ، العمر، البلد... إلخ )ألكثر منشخص(.

ف على المعلومات الشخصية األساسية في يتعرالحوارات البسيطة.

نعم ممكن، ال غير ممكن، ليس... إلخ يميزالعبارات المتعلقة بالقبول والرفض والنفي.

عم، خال، خالة، عمة. ف على أسماء العائلة واألقارب األساسية. يتعر

شرق، غرب، شمال، جنوب. ف على أسماء الجهات األساسية. يتعر

النصف والربع وإال ربعا. ف على أجزاء الساعة.. يتعر

15

بيةعر

الغة

للس

قياوال

يم تقي

رالوي

تطل ل

عم ال

شةور

كفاية اللغة العربية حسب األعمار و المستوياتكفاية القراءة وبياناتها لألعمار 10-6

A1.1. الجدول 1. كفاية القراءة وبياناتها

البيانات A1.1.

صباح الخير، مرحبا، اسمي...، ما اسمك ؟ تشرفتبك، مع السالمة، ما لغتك؟ ما جنسيتك، ما بلدك.

ف على العبارات المستخدمة كثيرا المتعلقة يتعربالتحية والتعارف والوداع.

ف على التعليمات داخل الصف. اجلس، قم، ادخل، اصمت... إلخ يتعر

رقما و كتابة. ف على األعداد من الواحد إلى العشرة. يتعر

االسم، الكنية، العمر، البلد... إلخ )لشخص واحد (. ف على النص البسيط حول المعلومات يتعرالشخصية األساسية.

ف على العبارات المتعلقة بالقبول والرفض. نعم، ال، يوجد، ال يوجد، أوافق، ال أوافق. يتعر

شكرا، عفوا، معذرة... إلخ ف على العبارات المتعلقة بالشكر واالعتذار. يتعر

أحسنت، طيب، ممتاز، ما شاء هللا... إلخ ف على العبارات المستخدمة كثيرا المتعلقة يتعرباإلعجاب و التقدير.

ف على أسماء األلوان األساسية. أسود، أبيض، أصفر، أخضر، أحمر، أزرق. يتعر

ثوب، حذاء، بنطال، جورب، كنزة، قميص، معطف، سترة، تنورة، لفحة، قفاز، قميص صيفي،

قبعة، معطف، شبشب، بوط.... إلخ

ف على أسماء المالبس األساسية. يتعر

الشتاء، الربيع، الصيف، الخريف

األحد – االثنين – الثالثاء...إلخ

ف على أسماء الفصول األربعة وأيام يتعراألسبوع.

الصباح، الظهر، المساء، اليوم، اآلن، غدا، البارحة. ف على العبارات المتعلقة بالظروف يتعرالزمانية.

، كلب، طير، دجاجة. شجرة، زهرة، عشب، هر ف على أسماء الحيوانات والنباتات يتعرالمشهورة.

يد، ذراع، عين، أنف... إلخ ف على أسماء أعضاء الجسم. يتعر

مطبخ، صالة، غرفة، مرحاض، حمام... إلخ ف على أقسام البيت واألثاث. يتعر

سبورة، مكتب، جرس، درس، مقصف، غرفةالمعلمين، غرفة مرشد الطالب، مكتبة... إلخ

ف على العبارات األساسية المتعلقة يتعربالمدرسة.

14س للغة العربية

ورشة العمل لتطويرالتقييم والقيا

محتويات العمل

لقد تم وضع معايير الكفايات اللغوية وأنواع االسئلة المناسبة لهذه الكفايات في البرنامج اإلطاري االمتحاني المذكور، أخذا بعين االعتبار اإلمكانيات البيئية االجتماعية والفيزيائية المحيطة بالطالب البرنامج في الواردة اللغوية الكفايات تأويل وإعادة تحديد تم لقد أعمارهم. ومستويات المشمولين خصائص مع يتالءم بما البنود بعض إضافة أو استبعاد مع للغات، المشترك األوروبي اإلطاري الخاصة العمل ورشة مخرجات االعتبار بعين وأخذا األخرى، اللغات عن وميزاتها العربية اللغة الطالب أوضاع مراعاة ومع التركية، اللغة في اللغوية للكفايات القياس وأدوات التقويم بتطوير العمرية الفئات حسب الفروق روعيت حيث عمل مجموعات ثالث تشكيل تم وقد المستهدفين. وإعادة تحديد تم لقد فوق. فما عاما 16 ومن عاما، 11-15 ومن أعوام، 6-10 بين ما للطالب أو استبعاد مع للغات، المشترك األوروبي اإلطاري البرنامج في الواردة اللغوية الكفايات تأويل وأخذا األخرى، اللغات عن وميزاتها العربية اللغة خصائص مع يتالءم بما البنود بعض إضافة في اللغوية للكفايات القياس وأدوات التقويم بتطوير الخاصة العمل مخرجات ورشة االعتبار بعين من عمل مجموعات ثالث تشكيل تم وقد المستهدفين. الطالب أوضاع مراعاة ومع التركية، اللغة األوربي المعيار معتمدين على مسبقا، إعداده تم السوريين حيث للطالب اللغة امتحان إجراء أجل المشترك للغات وفي هذا السياق سيطبق هذا االمتحان على الطالب الذين يعرفون العربية على اختالف مستوياتهم. وقد بني التقويم والقياس من أجل قياس مهارتي القراءة والفهم معتمدين على النتائج التي األوربي والمعيار التركية اللغة كفاءة معايير وبرنامج القياس، لتطوير العمل إليها ورشة توصلت المشترك للغات. لقد استبعدت مهارات االستماع والكتابة والمحادثة من محتوى هذا االمتحان؛ بسبب متكاملة اللغة بنية كون ولكن، المستهدفة. الفئات مستوى واختالف االمتحان، تطبيق خصوصية ومتداخلة، لم نستطع أن نهمل مهارات الكتابة واالستماع والمحادثة إهماال كليا ضمن هذا االمتحان.

مهارتي لقياس المؤتمت االمتحاني النموذج وضع على اللجان عملت السياق هذا وضمن اللغوية المهارات تحديد وأثناء للطالب. العمرية الفئات فروق االعتبار بعين آخذة والفهم، القراءة البيئة اليومية وخصائص الحياة متناسبا مع اللغوي المحتوى يكون أن االعتبار بعين اللجان أخذت قبل من المشاركين على وعملية نظرية محاضرات إلقاء تم العمل هذا ضمن للطالب. الفيزيائية تحت عديدة ورش عمل تم وقد بغيرها. للناطقين العربية اللغة تعليم مجال في جامعيين خبراء الطالب كفاءات من المستنتجة النموذجية الكفاءات نوقشت حيث الجامعيين؛ الخبراء إشراف التي للطالب اللغوية والكفاءات االمتحان ونوع بمدة المتعلقة الشروط وضع تم وقد اللغوية. بها. المعنية المعنية العناويين تحت العمرية الفئات وفق األسئلة وصياغة االمتحان، أساس تشكل

13

بيةعر

الغة

للس

قياوال

يم تقي

رالوي

تطل ل

عم ال

شةور

التاريخ الجلسة الساعة المدة الموضوع

ثثال

م اليو

العاء

رباأل

07/

02/2

01الجلسة األولى 8 09.00-10.30 90’ تحديد كفاية اللغة العربية ·

الجلسة الثانية 11.00-12.30 90’ معاييركفاية اللغة ·

الجلسة الثالثة 14.00-15.30 90’ معاييركفاية اللغة ·

التاريخ الجلسة الساعة المدة الموضوع

بعرا

م اليو

الس

خمي0 ال

8/02

/201

الجلسة األولى 8 09.00-10.30 90’ تطوير معاييركفاية اللغة العربية · )أعمال تطبيقية(

الجلسة الثانية 11.00-12.30 90’تطوير مقاييس كفاية اللغة ·

العربية )أعمال تطبيقية(

الجلسة الثالثة 14.00-15.30 90’تطوير معاييركفاية اللغة العربية ·

)أعمال تطبيقية(

التاريخ الجلسة الساعة المدة الموضوع

سخام

م اليو

العة

جم0 ال

9/02

/201

الجلسة األولى 8 09.00-10.30 90’ ييم مخرجات ورشة العمل · والتقرير النهائي

الجلسة الثالثة 11.00-12.30 90’ييم مخرجات ورشة العمل ·

والتقرير النهائي

الجلسة الثالثة 14.00-15.30 90’ الكلمات الختامية لورشة العمل·

12س للغة العربية

ورشة العمل لتطويرالتقييم والقيا

خطط العمل والبرامج

قبل بدء ورشة العمل؛ تم تشكيل ثالث مجموعات عمل مختلفة من المشاركين آخذين بعين االعتبار مستويات اللغة والفئات العمرية اللغة العربية للطالب بغية تحقيق هدف الورشة. تحت رعاية األكاديميين

المختصين تم إنجاز هذ العمل تحت رعاية األكاديميين المختصين بمشاركة معلمي اللغة العربية الذين يدرسون الطالب المستهدفين في ورشة العمل و خبراء القياس والتقييم واألكاديميين الخبراء في مجال تعليم اللغة العربية. تم تحقيق ذلك بوضع خطة العمل وتوقيته كما هو مبين في الجدول التالي:

التاريخ الجلسة الساعة المدة الموضوع

ولاأل

وم الي

05/0

2/20

18ن

ثنياإل

الجلسة األولى 09.00-10.00 60’ الكلمات االفتتاحية ·هدف ومحتوى ورشة العمل ·

الجلسة الثانية 10.30-12.00 90’كفايات اللغة ·

نص المعيار العالمي ·

الجلسة الثالثة 13.30-15.00 90’ المحفظة األوروبية للغات ·

الجلسة الرابعة 15.30-17.00 90’ تعليم اللغة العربية ·

التاريخ الجلسة الساعة المدة الموضوع

نيلثا

م ايو

الثاء

ثال ال

06/0

2/20

18الجلسة األولى 09.00-10.30 90’ تحديد كفاية اللغة العربية ·

الجلسة الثانية 11.00-12.30 90’ تحديد كفاية اللغة العربية ·

الجلسة الثالثة 14.00-15.30 90’ تحديد كفاية اللغة العربية ·

11

بيةعر

الغة

للس

قياوال

يم تقي

رالوي

تطل ل

عم ال

شةور

هدف ورشة العمل

ألجل العربية اللغة كفاية ألجل والقياس لتطويرالبرامج العمل ورشة تنظيم تم لقد الموجه البرتوكول حسب سيطبق الذي العربية اللغة كفاية المتحان العام اإلطار تحديد المديرية بين والموقع التركي التعليم نظام في السوريين األطفال اندماج دعم مشروع إلى والقياس. والتقويم االمتحانات لخدمات العامة والمديرية الحياة مدى للتعليم العامة

معلومات المشاركين في ورشة العمل

اللجنة االستشارية األكاديمية للورشة والموظفون األكاديميونDoç.Dr. Osman DÜZGÜNYrd. Doç.Dr. Mehmet Ali Kılay ARAZ

Yrd. Doç.Dr. Hasan Selim KIROĞLUÖğr. Gör. M. Radwan ALIBRAHIM

لجنة التقييم والقياسMehmet YILMAZÜlkü İrem ERİŞTİBurak ERİŞTİOkan DEMİREL Pınar MALTEPEGünhan GENÇAhmet AYDINLAR

Erkan AKALINAbdullah AKYOL Sefer UZUNMeryem PEKTAŞ Emine BOSTANCIMuhammed Ali ARIK

المعلمون الموظفون في المدارس التابعة لوزارة التربية والتعليمAbdülkadir TAŞMehmet ARAZFaris TÜTÜNEKENİsmail YÜCELİrfan IŞIKİbrahim POLATAtnan KAYAAhmet Sait ERİŞKİN

Sümeyye ŞEREFLİMücahit ŞAHAPGökhan TUNÇBekir YILDIRIMZehra ATLIOĞLU TURALIAbdulhakim AKYELSalih UYSALBeşir KORKMAZ

معلموا اللغة العربية السوريونImad Aldın DAHDOUHJamal ALNABHANMuhammed SAQAAN

Ismael ALMOHAMADBassem Alhaj KHALAFAbdulnasir ELDERVİŞ

10س للغة العربية

ورشة العمل لتطويرالتقييم والقيا

9

بيةعر

الغة

للس

قياوال

يم تقي

رالوي

تطل ل

عم ال

شةور

المحتوى

هدف ورشة العمل

معلومات المشاركين في ورشة العمل

خطط العمل والبرامج

محتويات العمل

كفاية اللغة العربية حسب األعمار و المستويات

كفاية القراءة وبياناتها لألعمار 10-6

كفاية القراءة وبياناتها لألعمار 15-11

كفاية القراءة وبياناتها لألعمار +16

القرارات

تفاصيل امتحانات كفاية اللغة

تفاصيل امتحان الكفاية اللغوية لألعمار من 6 إلى 10 سنوات

تفاصيل امتحان الكفاية اللغوية لألعمار من 11 إلى 15 سنة

تفاصيل امتحان الكفاية اللغوية لألعمار من 16 سنة وما فوق

النتيجة والتقييم

11

11

12

14

15

15

18

22

24

24

24

25

25

26

8س للغة العربية

ورشة العمل لتطويرالتقييم والقيا

7

بيةعر

الغة

للس

قياوال

يم تقي

رالوي

تطل ل

عم ال

شةور

تقديم

تمتلك اللغة العربية نصيبا كبيرا وهاما بين اللغات المحكية في العالم. وأبعد من ذلك، فإنها تمتلك خصوصية بموقعها في تاريخ الثقافة والحضارة العالمية وخاصة تاريخ الحضارة اإلسالمية. إن تأثير ل الثقافة والحضارة التركية أمر ال جدال فيه. فلدينا اليوم تراث انتقل إلينا عبر اللغة العربية في تشكمراحل تاريخية مختلفة من مدارس دينية وغيرها من المؤسسات التي أنتجت الكثير من أجل تعليم اللغة العربية. وفي هذه األيام علينا أن نبذل المزيد من الجهود من أجل تطوير هذا التراث الذي ورثناه وتطوير أساليب وتقنيات تعليم اللغة العربية الموجودة حاليا عبر استخدام التقنيات الحديثة في التربية والتعليم.

بطول مشتركة حدود معه تجمعنا الذي الجار البلد في داخلية وصراعات فوضى اليوم تدور بالنسبة العربية اللغة في اللغوية الكفايات تحديد إن عميقة. تاريخية وعالقات الكيلومترات مئات وفي ملحة. حاجة أصبح قد بلدنا إلى للهجرة واضطروا العربية اللغة يتحدثون الذين لضيوفنا والمديرية والقياس والتقويم االمتحانية للخدمات العامة المديرية بين الموقع البروتوكول إطار اللغوية الكفاية »امتحان لـ العام اإلطار تحديد بأعمال البدء تم فقد الحياة، مدى للتعليم العامة التعليمي النظام في السوريين األطفال اندماج تشجيع مشروع سياق في العربية« اللغة في التقويم أدوات تطوير بأعمال بداية قمنا ولقد اإلطار. هذا في امتحانات إحداث وتقرر التركي، فقد المبذولة، والجهود األعمال وبنتيجة العربية. اللغة في اللغوية بالكفايات الخاصة والقياس أدوات لتطوير العمل »ورشة بتنظيم العربية« اللغة في اللغوية الكفاية »امتحان إطار في قمنا فبراير ٢٠١٨. شباط/ 9 – من 5 الفترة في العربية« اللغة في اللغوية للكفايات والقياس التقويم

المجاالت من العديد في جوهرية أهمية ذو العربية، اللغة في اللغوية الكفايات وقياس تحديد إن أهنىء وإنني التعليم. مجال في التطبيقات وحتى الالجئين لمشاكل الحلول إيجاد من ابتداء بهذا أعمالنا في شاركوا الذين والفنيين والمعلمين التربويين والمسؤولين األكاديميين جميع على الشكر بخالص لهم أتقدم كما حثيثة، جهود من قدموه ما على الوعي، من المستوى النموذجية. األسئلة وتطوير لالمتحانات مبتكر إطاري برنامج تكوين أجل من مساهماتهم

مع تمنياتي بأن يكون عملنا في سياق »امتحان الكفاية اللغوية في اللغة العربية« الذي يشمل ١٠٫٠٠٠ )عشرة آالف( طالب في المرحلة األولى نافعا ومفيدا في تحديد وقياس الكفايات اللغوية في اللغة العربية.

حسين كوجرئيس قسم دائرة تجهيز وتطوير األسئلة

6س للغة العربية

ورشة العمل لتطويرالتقييم والقيا

5

بيةعر

الغة

للس

قياوال

يم تقي

رالوي

تطل ل

عم ال

شةور

المقدمة

إن فعاليات التربية والتعليم الموجهة إلى األطفال السوريين، أوجدت معها الحاجة إلى تقييم فعالية األعمال والقياس والتقويم اإلمتحانية للخدمات العامة المديرية قامت فقد الحاجة، هذه مقابلة أجل ومن المنجزة. بتطوير أدوات قياس متنوعة تتناسب مع مختلف الهياكل والبنى، بهدف تحقيق تغذية راجعة تخص فعاليات التربية والتعليم التي يتم إجراؤها في إطار مشروع تشجيع اندماج الطالب السوريين في النظام التعليمي التركي )PICTES( ومراقبة الطالب السوريين في مرحلة االندماج. وقد تمت إضافة أداة قياس جديدة إلى هذه األدوات، حيث بدأت مديريتنا بمرحلة تطوير أسئلة مؤتمتة من أجل »امتحان الكفاية اللغوية في اللغة العربية«. ومن أهم الخطوات التي تشتمل عليها هذه المرحلة، تحديد الكفايات اللغوية التي نهدف إلى قياسها محتوى ستشكل تحديدها يتم التي الكفايات هذه إن حيث سيطبق. الذي االمتحان عبر العربية اللغة في

االمتحان المنشود.

إن تطوير األسئلة المؤتمتة النموذجية بالتوازي مع تحديد الكفايات اللغوية، سيكون بمثابة »دليل« لألعمال اللغة اللغوية في الكفاية لـ »امتحان التي ستستمر خالل مختلف المراحل عبر تكوين إطار عام والجهود

العربية«.

وفي هذا السياق، فإن »ورشة العمل لتطوير أدوات التقويم والقياس للكفايات اللغوية في اللغة العربية« التي تم تنظيمها من قبل مديريتنا بهدف تحديد محتوى ونطاق األسئلة المؤتمتة التي سيتم تطويرها لالمتحانات، وضرورة حيازتها على قيمة علمية وأكاديمية، وتحديد ظروف التطبيق، تعتبر ذات أهمية كبيرة. حيث إن األعمال التي تم القيام أثناء ورشة العمل، ستساهم في زيادة اعتمادية وقيمة النتائج التي يتم الحصول عليها

من »امتحان الكفاية اللغوية في اللغة العربية«.

المشاركين وجميع مديريتنا في واألكاديميين والعاملين الموظفين لجميع الخالص بالشكر أتقدم وإنني اآلخرين، الذين قاموا بالتخطيط إلنجاز ورشة العمل وإدارتها خالل مراحلها المختلفة، على ما قدموه من

مساهمات قيمة.

األستاذ المشارك بيرام جتين

المدير العام للخدمات االمتحانية والقياس والتقييم

4س للغة العربية

ورشة العمل لتطويرالتقييم والقيا

اإلعدادهيئة اإلدارة

األستاذ المشارك بيرام جتين

المدير العام للخدمات االمتحانية والقياس والتقييم

حسين كوج

رئيس قسم دائرة تجهيز وتطوير األسئلة

هيئة االستشارة األكاديمية

األستاذ المشارك عثمان دوزغون

األستاذ المساعد محمد علي كالي أراز

المحررون

محمد يلماز

خبير في وزارة التعليم الوطني

عبد القادر طاش

خبير في اللغة العربية

التصميم

سيف الدين أوزصوي

3

بيةعر

الغة

للس

قياوال

يم تقي

رالوي

تطل ل

عم ال

شةور

جمهورية تركياوزارة التعليم الوطني

المديرية العامة

للخدمات اإلمتحانية والتقييم والقياس

رئاسة قسم تكوين األسئلة وتطويرها

اللغوية للمكافآت لتطويرالتقييم والقياس العمل ورشة للغة العربية

(التقرير)

أنقرة، ٢٠١٨

2س للغة العربية

ورشة العمل لتطويرالتقييم والقيا

1

بيةعر

الغة

للس

قياوال

يم تقي

رالوي

تطل ل

عم ال

شةور

جمهورية تركياوزارة التعليم الوطني

المديرية العامة للخدمات اإلمتحانية والتقييم والقياس

والقياس لتطويرالتقييم العمل ورشة للمكافآت اللغوية للغة العربية

أنقرة، ٢٠١٨