araŞtirmaprojelerİ hazirlama sunumu ali Özdemir, ph.d ... fileÖğrenim kazanımları 15.09.2018...

ARAŞTIRMA PROJELERİ HAZIRLAMA SUNUMU Ali Özdemir, Ph.D.

Assistant ProfessorDepartment of Educational Administration

Marmara UniversityE-mail : [email protected]

[email protected]

mailto:[email protected]


“ İlmin efendisi olmak için çalışmanın kölesi olmak gerekir ”

15.09.2018 2Dr. Öğretim Üyesi. Ali Özdemir

Öğrenim Kazanımları

15.09.2018 Dr. Öğretim Üyesi. Ali Özdemir 3

1. Bilimsel bir araştırmanın aşamalarını,

2. Araştırma konusunun ve sorunsalının nasıl belirleneceğini,

3. Seçilen bir araştırma konusunun nasıl daraltılacağını,

4. Araştırmanızla ilgili yazın taramasını nasıl yapacağınızı,

5. Yazın taramanızda kullanacağınız kaynakların neler olduğunu,

6. Akademik makale ve tez gibi kaynaklara nasıl ulaşacağınızı,

7. Akademik makale incelemesini,

8. İncelediğiniz kaynaklara ilişkin bilgi notları tutmayı öğrenmiş

olmanız beklenmektedir.

BİLİMSEL ARAŞTIRMA SÜRECİ VE ARAŞTIRMA SORUNSALINI BELİRLEME


BİLİM

• Bilim nedir sorusu, cevaplanması son derece zor bir sorudur. Çünkü otoriteler tarafındanfikir birliğine varılarak yapılmış basit ve kesin bir tanımı yoktur.

TDK sözlüğünde bilim şöyle tanımlanıyor

“Evrenin veya olayların bir bölümünü konu olarak belli bir amaca yönelen bir bilgi edinmeve yöntemli araştırma süreci.”


“Evrenin veya olayların bir bölümünü konu olarak seçen, belli bir amaca yönelen bir bilgiedinme ve yöntemli araştırma süreci ” (TDK sözlüğü)

Bilim, her türlü düzenden yoksun duyu verileri ile mantıksal olarak düzenli düşünmearasında uygunluk sağlama çabasıdır (Einstein).

Bilim, aklın düzenleyici niteliğini kullanarak olgu dünyasını anlaşılır kılmaya çalışır.Bilim, gözlem ve gözleme dayalı akıl yürütme yoluyla önce dünyaya ilişkin olguları, sonrabu olguları birbirine bağlayan yasaları bulma çabasıdır (Bertrant Russel).

Denetimli gözlem ve gözlem sonuçlarına dayalı mantıksal düşünme yolundan giderekolguları açıklama gücü taşıyan hipotezler (açıklayıcı genellemeler) bulma ve bunlarıdoğrulama yöntemidir (Cemal Yıldırım).

BİLİM


Bilimsel araştırmaların amacı; yaşadığımız çevre, dünyahatta evren hakkında merakımıza binaen veyayaşadığımız sıkıntılardan kaynaklı sorduğumuz sorularaikna edici cevaplar bulmaktır

BİLİMSEL ARAŞTIRMA ve ARAŞTIRMA PROJESİ NEDİR?


PROJE HAZIRLAMA


Bilimsel Araştırma Süreci

Kavramsallaştırma

Tasarım ve yöntem

Örneklem

Veri toplama

Analiz

Raporlama

Sorunsal belirleme

2

3

4

5

6

7

1

Bilimsel Araştırmanın Aşamaları

*Aşamalar, her zaman birbirini izleyen doğrusal adımlar şeklinde ilerlemez.

* Bu aşamalar birbirleriyle sürekli etkileşim içindedir ve geçirgendir.

Yazın

Taraması


Bilimsel Araştırma Süreci

Kavramsallaştırma

Tasarım ve yöntem

Örneklem

Veri toplama

Analiz

Raporlama

Sorunsal belirleme

2

3

4

5

6

7

1

Bilimsel Araştırmanın Aşamaları

*Aşamalar, her zaman birbirini izleyen doğrusal adımlar şeklinde ilerlemez.

* Bu aşamalar birbirleriyle sürekli etkileşim içindedir ve geçirgendir.

En önemli ve en zor adımıdır. Araştırma konusuna

ilişkin yazın taraması yapılarak, araştırmada hangi

soruya cevap aranacağı, yani araştırmanın

gerekçesi ortaya konur. Araştırmanın hangi kuramlara dayandırıldığı,

araştırma değişkenlerinin neler olduğu ve

araştırmada test edilecek hipotezler belirlenir. Araştırmanın amacına uygun olan araştırma tasarımı

ve yöntemi tespit edilir. Nitel veya nicel araştırma

desenlerinden hangilerinin kullanılacağı, bu

adımlarda belirlenir. Araştırma sonuçlarının genelleneceği evrenin ne

olduğu, araştırma verilerinin toplanacağı, örneklemin

ne olacağı ve bu örneklemden verilerin nasıl elde

dileceği tespit edilir. Araştırma değişkenlerinin ölçülmesinin nasıl

yapılacağı, hangi veri toplama araçlarının (anket,

mülakat, gözlem vb.) kullanılacağı, araçların yapısal

ve içeriksel özelliklerinin yeterlilikleri tespit edilir.

Veriler kodlanır ve ilgili paket programa girilerek

analiz edilir. Amaca uygun parametrik veya

parametrik olmayan teknikler kullanılarak analiz

gerçekleştirilir. Bulguların ne anlama geldiği,

hipotezlerin desteklenip desteklenmediği

değerlendirilir. Bilimsel yazım kurallarına uygun hale getirilerek,

bilim topluluğuna ve uygulamacılara sunumu yapılır.


Araştırma Sorunsalının Belirlenmesi

Araştırma Konusunun ve Sorunsalının Kaynakları

* Enstitüler ve YÖK Tez Merkezi

* Mevcut kuramlar

* Meslektaşlarımız ve deneyimli araştırmacılar.

* Çalışmalara eleştirel bakış.

* “Kısıtlar ve gelecek çalışmalara öneriler”.

…


Araştırma Sorunsalının Belirlenmesi

Araştırma sorunsalı

(problemi): Araştırılmak

istenen alandaki herhangi bir

durumla ilgili problemin

ifadesidir.

Araştırma sorunsalı, araştırmacıyı rahatsız eden ve cevabı tam olarakkeşfedilmemiş durumlardır.

- Neden insanlar depresyona girmektedir?- Öğrenci Başarısına etki eden faktörler nelerdir?- Öğrencilerdeki matematik korkusunun sebepleri nelerdir?

….


Araştırma Sorunsalını Belirleme Aşamaları

• Bu konu daha önce çalışılmış mı? Çalışılmış ise hangi alanlarda boşlukları bulunmakta ve

araştırma ihtiyacı gözükmektedir?

• Daha önce hangi kapsamda değişkenler üzerinde çalışılmıştır?

• Bu konu seçildiği takdirde yeterli kaynak var mıdır?

• Benzer konuda yapılmış çalışmalarda nasıl bir araştırma deseni kullanılmış?

• Hangi örnekler üzerinde çalışılmış? Bu konunun seçilmesi durumunda, ilgili yazına katkı

yenilik getirilebilir mi?

• Araştırma neticesi ile elde edilen sonuçların uygulamacıları ve toplumsal yaşama nasıl bir

katkısı olacaktır?


Araştırma Konusunun Daraltılması

• Sektör açısından

• Konunun kapsamı açsısından

• Zaman açısından

• Coğrafi alan

• Çalışan gruplar

• Yaş grupları açısından


Araştırma Konusunun Daraltılması

Çalışanların iş tatminini ne etkiler?

İş tatminini etkileyen bireysel ve örgütsel unsurlar nelerdir?

Eğitim sektöründe faaliyet gösteren bilim merkezlerinde çalışanların iş tatminini etkileyen bireysel ve örgütsel unsurlar

nelerdir?


Araştırma Sorunsalının Bileşenleri

Sorunsalın Bileşenleri

Giriş cümlesi Özgünlük Amaç Önem

Konuya genel bir giriş ve okuyucuyu

konuya alıştırma.

Konuyla ilgili boşluk ve

problem nedir?

Araştırmanın amacı ne? Neye odaklanılacak?

Bu konuyu çalışmak neden önemli? Yenilik

ve katkı ne olacak?


Yazın Taraması

Yazın taraması,

literatür

taraması/incelemesi,

kaynak

taraması/incelemesi

Araştırmanın tüm

aşamalarında

yapılan ve

vazgeçilmez bir

adımdır.

Öncekilerin yaptıklarını

dikkate almamızı

sağlar.


Alanyazın (Literatür) Taraması

Alanyazın taraması, problem durumun ortaya koyulmasına, anlaşılmasına, araştırmanıntarihsel bir perspektife oturtulmasına yardımcı olur.

Alanyazın taramasıyla okuyucuya, yerli ve yabancı alana tam ulaşıldığı ve son önemliyöntemsel gelişmelerden haberdar olunduğu gösterilmelidir.

Yapılan bu araştırmanın bu alandaki yeri ve katkısı ortaya konulmalıdır.



Alanyazın taraması, problemin önemini gösterme, araştırmanın desenini geliştirme vearaştırma bulgularını önceki bilgilerle ilişkilendirme amacıyla yapılır.

Bu doğrultuda işlevleri şöyle sıralanabilir (Balcı, 1995: 67):

1. Problemin tanımlanmasına ve sınırlandırılmasına yardımcı olmak.

2. Araştırmayı tarihsel bir perspektife yerleştirmek.

3. Araştırmada istenmeyen tekrarları önlemek.

4. Uygun yöntem ve ölçülerin seçilmesinde yardımcı olmak.

5. Bilgilerin önceki bilgiyle ilişkilendirilmesine yardımcı olmak ve ileri araştırma imkânıvermek.



Araştırmacı için en iyi bilgi kaynağı, araştırma konu alanındaki ve bilimsel araştırmakonusundaki uzmanlardır.

Alan bilgisi olan uzmanlar, araştırmacının ulaşabileceği yazılı kaynakları, konunun nerede,nasıl yapılabileceği konunun sınırlandırılması yazılı kaynakların bulunması vb. hususlardaönemli katkılar sağlayacaktır.

Bilimsel araştırma konusunda uzman kişiler de çalışmanın özellikle yöntemine ilişkinkonularda yararlı olabileceklerdir.

Araştırmanın başlangıç aşamasında değil, çalışmanın hemen her aşamasında uzmangörüşlerinin alınması çalışmanın amacından sapmadan yürümesi ve araştırmanın başarısıiçin zorunludur.



Ülkemizde yayın ve kapasite zenginliği bakımından en önde gelen kütüphane, Ankara'dabulunan "Milli Kütüphane"dir.

İstanbul Beyazıt Devlet Kütüphanesi

İl ve ilçe merkezlerinde bulunan devlet kütüphaneleri,

YÖK Dokümantasyon ve Bilgi Tarama Merkezi.

1. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/

2. https://scholar.google.com.tr/

3. http://akademik.yok.gov.tr/AkademikArama/

4. http://arsiv.ulakbim.gov.tr/

5. http://gen.lib.rus.ec/search.php?&req=FUZZY+LOGIC&phrase=1&view=simple&column=def&sort=year&sortmode=DESC

6. http://toad.edam.com.tr/olcek


https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/

https://scholar.google.com.tr/

http://akademik.yok.gov.tr/AkademikArama/

http://arsiv.ulakbim.gov.tr/

http://gen.lib.rus.ec/search.php?&req=FUZZY+LOGIC&phrase=1&view=simple&column=def&sort=year&sortmode=DESC

http://toad.edam.com.tr/olcek


TÜBİTAK,

TBMM,

Devlet İstatistik Enstitüsü,

Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü,

Çeşitli bakanlıklar,

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği,

İngiliz, Alman ve Amerikan Kültür Merkezleri

Arşivler

Başvekalet Arşiv Umum Müdürlüğü

Topkapı Sarayı Arşivi


Araştırma Sorunsalını Belirleme Aşamaları

Yazın taraması sırasında araştırmacının

zihninde hangi sorular bulunmalıdır?


Yazın Taraması Ne İşe Yarar?

* Konunun daha özele indirilmesi.

* Kavramsal çerçevesinin ve yönteminin belirlenmesi.

* Veri toplama araçlarının tespiti.

* Birikmiş bilgiye olan aşinalığın arttırması.

• Bağlamsal alt yapı oluşturma.


İdeal Bir Yazın Taraması İçin İp Uçları

Daha çok birincil kaynaklar.

Yakın zamanda yayımlanmış makaleler.

Eleştirel bir bakış açısı.

İlintili olanlarla ilgilenilmeli.


Kaynaklar

1

- Hakemli dergilerdeki

makaleler

- Araştırma kitapları

2

-Tezler,

-Bildiriler,

- Ders kitapları,

raporlar vb.


Yazın Taraması Yapmak

Yazın taraması için anahtar kelimeler üzerinden tarama.

İlgili yayınların künye bilgilerini kullanarak tarama (yazar adı, makale adı vb.)

İnternet arama

motorları ve Elektronik

Veri tabanları

Google, googlescholar,

yahoo vb.

Örnek Konu: Psikolojik tacizin işgörenlerin tükenmişliklerine ve iş tatminlerine etkisi.

Anahtar kelimler: Psikolojik taciz (mobbing), tükenmişlik (burnout), iş tatmini Jobsatisfaction)


Sosyal Bilimlerdeki Çeşitli İndeks ve Veritabanları

Adı Web adresi

EBSCOhost http://search.ebscohost.com/

ELSEVIER Science Direct (SciVerse) http://www.sciencedirect.com

ERIC http://eric.ed.gov/

IEEE Xplore http://ieeexplore.ieee.org/

ISI Web of Knowledge - Web of Science

(WoS)http://www.isiknowledge.com/WOS

Oxford University Press (OUP) http://www.oxfordjournals.org/

ProQuest http://proquest.umi.com/login

ProQuest Dissertations & Theses http://search.proquest.com/ip?accountid=17212

PsycINFO http://www.apa.org/psycinfo/

SAGE Premier Journals http://online.sagepub.com/

Social Science Citation Index (SSCI)http://ip-science.thomsonreuters.com/cgi-

bin/jrnlst/jloptions.cgi?PC=SS

SpringerLink http://www.springerlink.com/

Taylor & Francis http://www.informaworld.com/

Wiley Interscience http://onlinelibrary.wiley.com/15.09.2018 Dr. Öğretim Üyesi. Ali Özdemir 29

Akademik Dergilere Ulaşmak

* Elektronik veri tabanlarında ve arama motorlarında taramayapılması.

* Konuyla doğrudan alakalı akademik dergiler.

* Hakemli bilimsel dergilerde yayımlanan araştırma makaleleri.

* Etki faktörü yüksek dergilerin son sayıları.

* Konunuzla alakalı bir meta analiz makalesi.


Sosyal Bilimlerdeki Bazı Akademik Dergiler


Tezlere ve Kitaplara Ulaşmak

Tezler

Kitaplar

* Yabancı tezler: İnternet, Dissertation Abstracts International veya ProQuest Dissertations & Theses gibi veri tabanları

* Türkiye’deki tezler: İnternet, YÖK Tez Tarama Merkezi ve Enstitüler.

* Özel inceleme kitapları: Annual Review of Psychology, Annual Review of Sociology, Annual Review of Anthropology, Annual Review of Political Sciences, Annual Review of Economics vb.

* Kütüphane, yayın evleri, nadiren internet.


Akademik Makale İncelemesi Nasıl Yapılır?

Öncelikle başlık okunur…

Sonra makalenin özü/özeti (abstract) incelenir…

Giriş ve sonuç bölümlerine göz atınız…


Akademik Makale İncelemesi Nasıl Yapılır?

Yöntem bölümünde….

Yöntem bölümünden sonra araştırmanın verilerinin analizi sonucunda elde edilen bulgular bölümü yer alır….

Sonuç ve tartışma kısmında…


Not Almak ve Bilgi Notu Tutmak


TEŞEKKÜRLER


2. OTURUM


TÜBİTAK PROJE YARIŞMALARI TANITIM SUNUMU Ali Özdemir, Ph.D.Assistant Professor

Department of Educational AdministrationMarmara University

E-mail : [email protected]@marmara.edu.tr



“ İlmin efendisi olmak için çalışmanın kölesi olmak gerekir ”

Bu tür proje yarışmalarının amacı Türkiye’nin ihtiyaç duyduğu araştırmacı insan potansiyelini ortaya çıkarmak, var olan potansiyeli harekete geçirmektir.

Bilimsel çalışma ve araştırma noktasında meraklı gençlerimize bir platform oluşturmaktır.

AMAÇ

GENEL ÖZELLİKLER

Türkiye yarışma için 12 bölgeye ayrılmıştır.

1. Biyoloji 2. Coğrafya3. Değerler

Eğitimi4. Fizik

5. Kimya 6. Kodlama 7. Matematik 8. Psikoloji

9. Sosyoloji 10. Tarih11. Teknolojik

Tasarım12. Türk Dili ve Edebiyatı

Yarışma 12 bilim alanında düzenlenmektedir. Bu alanlar şunlardır:

• Başvurusu yapılan bir proje tüm aşamaları başarıyla geçerse dört aşamada dört kez bilim jürisi değerlendirmesine tabii olacaktır. Bölgelerde başlayan süreç uluslararası boyuta kadar uzanmaktadır.

• Bu aşamalar şu şekildedir:

I. Aşama : Ön Değerlendirme

II. Aşama : Bölge Sergisi

III. Aşama : Türkiye Final Sergisi

IV. Aşama : Uluslararası Yarışmalar

• Ön değerlendirme online olarak bilim jürilerince öğrencilerin gıyabında yapılmaktadır. Diğer aşamalarda ise öğrenciler bilim jürileri önünde mülakat sınavına tabii tutulmaktadır.

• Sergiler halka ve öğrencilere açık yapılmaktadır.

• Yarışmaya Türkiye ve K.K.T.C.’de öğrenim gören tüm liselerdeki öğrenciler yarışmacı ve tüm öğretmenler ise danışman olarak katılabilir.

• Emekli öğretmenler de danışman olabilir.

• Yarışmaya her öğrenci sadece bir proje ile katılabilir.

• Bir proje en çok iki öğrenci tarafından hazırlanabilir.

• Öğrenciler farklı okullar ve şehirlerden olabilir.

• Bir projede sadece bir danışman görev alabilir.

• TÜBİTAK tarafından düzenlenen bu araştırma projesi yarışmasında gençlerimizin projelerini üç bölüm halinde yazılı olarak sunmaları beklenmektedir.

I. Proje Planı II. Proje Özeti III. Proje Raporu

Projenin ret edilmesine ve MEB vasıtasıyla işlem tesis edilmesine neden olan etik ihlaller şunlardır:

• Herkesin ulaşamayacağı kaynaklardan öncelikli ve özellikli olarak yararlanılması.

• Kendisine ait olmayan, sonuçlandırılmış ya da devam etmekte olan başka bir çalışmanın proje olarak sunulması.

• Başkalarının çalışmalarından kaynak gösterilmeden yararlanılması.

• Daha önce sunulan bir projenin içeriğini değiştirmeden küçük başlık, alan ve kelime değişimleriyle tekrar sunulması.

ÖNEMLİ UYARILAR VE ETİK KURALLAR

Not: Daha önce bu yarışmaya başvurmuş ama başarısız olmuş projeler ile üzerinde yeni iyileştirmeler yapılarak tekrar başvuru yapılabilir.

Ancak bu durumda eski projenin Proje Raporunun Kaynaklar (literatür) kısmında yer alması ve Giriş bölümünde zikredilmesi gerekir.

İlave olarak, böyle bir başvuruda eski ve yeni projeler arasındaki farkları kısaca özetleyen bir Farklılıklar Tutanağının başvuru esnasında Proje Raporuna eklenmesi gerekir.

• Proje özeti, planı ve raporunda öğrenci, danışman ve okul isimlerinin, simgelerinin, bayraklarının, logolarının ve resimlerinin, metin veya filigran olarak bulunması, anket formlarında yazılması ve kodlama alanında projelerde ekranda çıkması kesinlikle yasaktır. Bu projeler değerlendirmeye alınmadan elenecektir.

Projenin elenmesine ve Bilim Jürisi tarafından ret edilmesine neden olan ihlaller şunlardır:

• Takım halinde yarışmaya katılan iki öğrencinin de bölge ve final sergilerine davet edilmeleri halinde, sergi açılışı, sergi boyunca stant başında ve mülakat sınavında hazır bulunmaması.

• Konunun uzmanlarından gereğinden fazla yardım alınması ve projenin ekseriyetinin öğrencilerce yapılmamış olması.

• Yarışmacıların jüri üyelerine projeyi gerçekleştirirken kullandıkları malzeme ve bilgi kaynaklarını açıklamaması, kendilerini destekleyen ve yönlendiren kişileri/kurumları belirtmemesi.

• Kişilik haklarını ihlal eden ve bilinen insanlara hakaret içeren cümlelerin kullanılması.

• Son başvuru tarihinden önce aynı projeyle bu veya başka bir yarışmaya katıldığı ya da başvurduğu belirlenen projeler, hangi aşamada olursa olsun yarışmadan eleneceklerdir.

• Başvuru sisteminde yanlış alan seçimi yapılması (Örneğin, Kimya alanında başvuru yapması gereken projenin Biyoloji alanından başvuru yapması) durumunda proje yarışmadan elenir. Alan uygunluğuna jüri karar verecektir.

• Eksik veya yanlış bilgi ile yapılan başvurular ve başvuru sisteminde online başvuru yapıldıktan sonra onayı kaldırılmış projeler değerlendirmeye alınmaz.

• Halk sağlığı ve güvenliği için risk teşkil edecek projeler sunulması.

• Canlı hayvan üzerinde deney yapan öğrencilerin bu noktadaki etik kurallara uymaması.

• Özellikle radyoaktif maddeler, tehlikeli deney setleri, toksik ve kanserojen vb. maddeler ihtiva eden projeler sunulması.

Not: Tüm değerlendirmelerde olduğu gibi etik kuralların ihlal edilip edilmediği konusunda da bilim jürisi kararı kesindir.

Her araştırma soru sormak ile başlar. Ancak sadece başlangıçaşamasında değil araştırmanın ilerleyen aşamalarında daaraştırmaya katkı sağlaması açısından önemlidir.

Burada önemli olan test edilebilir yani araştırılabilir ya daaraştırmaya değer soru sormak önemlidir.

1. BİLİMSEL SORU SORMA


Hipotez, problemin çözümüne yönelik önerilmiş cevaptır.

Çözmek için uğraştığınız problemin olası yanıtı hakkında, topladığınızbilgilere dayanarak önceden bir tahminde bulunmak anlamınagelir.

2. PROBLEMİ TARİF ETMEK VE HİPOTEZ KURMAK


Probleminizle ilgili gerçekleştireceğiniz kaynaktaramasını tarihine ve konusuna göre sınıflandıraraközetler halinde yazılı doküman haline getiriniz.

Bu doküman Proje Raporunuzun Giriş Bölümünüoluşturacaktır.

3. PROBLEMİN LİTERATÜR (KAYNAKÇA) TARAMASI


• Problemi Analitik, Sayısal, Gözlem ve Arşiv Taraması, Mukayese ve Deneysel çalışmalar ile çözebilirsiniz.

• Başvurduğunuz alana göre kullanılacak yöntem değişecektir (Nicel, Nitel Yöntem, Karma araştırma modelleri).

• Problem çözümünden, çözümün nasıl geliştiğini anlayacak kadar değişkenler arasında data (veri) üretilmesi gerekir.

• Çözüm sonrası projenizin sonucunu ifade eden rakamsal veya mantıksal sonuçlar elinizde olacaktır. Bu sonuçlar resim, grafik, tablo veya metin olarak Proje Raporuna yansıtılmalıdır.

4. PROBLEMİN ÇÖZÜLMESİ ve SONUÇLARIN ALINMASI


Bir bilimsel çalışmanın en önemli bölümü sonuçların yorumlanmasıdır.

Gözlemler, hesaplamalar ve deneylerden elde edilen sonuçların literatürdeki başka araştırıcıların benzer araştırmalarda elde ettikleri sonuçlarla karşılaştırılması önemlidir.

5. SONUÇLARIN TARTIŞILMASI


Her araştırmanın sonunda araştırmacı yeni sorular sorar. Yeni sorular yeni araştırmaların planlanmasını sağlar. Araştırmacı araştırmasının sonunda bu yeni fikirleri öneri olarak sunar.

Proje raporunda Öneriler bölümünün olması projenin kalitesine pozitif etki yapacaktır.

6. YENİ SORULAR SORARAK YENİ ARAŞTIRMALAR PLANLAMAK


• Bir bilimsel çalışmada veya araştırma projesinde zamanı en uygunşekilde kullanmak için, özellikle ekip olarak çalışılması durumundagörev taksimi ve hedefleri bir takvim ile en başta ortaya konulur.

• Proje Planı olarak isimlendirilen bu öngörü-zaman çizelgesisistematik çalışma ve ekip uyumu açısından önemli bir aşamadır.

PROJE PLANI


• Proje Başlığı: Bu aşamaya gelindiğinde proje konusu ve proje amacı belirli olduğu için yapılacak projeyi ifade eden en kısa ve proje konusunu en kapsayıcı bir başlık belirlenmelidir.

• Araştırma Konusu: Araştırılacak olan problem bütün unsurları ile birlikte ayrıntılı olarak tanımlanır. Araştırma konusunun sınırları, cevabı aranan soruyu içerecek şekilde doğru olarak tanımlanmalıdır. Araştırma konusu genel olmamalı cevabı aranan soru ile sınırlı olmalıdır.

Bir araştırma projesi planı aşağıda verilen unsurlardan oluşur


• Proje Amacı: Projeden beklenen faydalar ve proje amacı açıklanmalıdır.

• Amaç birkaç tane olabilir.

• Kullanılacak Çözüm Yöntemi: Problemin nasıl ve hangi yöntemle hangi enstrümanlar kullanılarak çözüleceği kısaca açıklanır.


• TÜBİTAK tarafından düzenlenen bu araştırma projesi yarışmasında gençlerimizin projelerini iki bölüm halinde yazılı olarak sunmaları beklenmektedir.

• 1. Proje Özeti ve 2. Proje Raporu olarak talep edilen bu bölümlerin nasıl hazırlanacağı ve sahip olmaları gereken formatlar ilerleyen bölümlerde detaylıca verilecektir.

• Bununla birlikte bir araştırma projesinin hazırlanmasında riayet edilmesi gereken en önemli husus bilimsel etiktir. Literatüre veya kaynaklara katkıda bulunmuş insanlara duyulması gereken saygıdır.

• Bugün fikri haklara tecavüz, çok eskiden beri suç sayılan hırsızlık ve yan kesicilikten farklı görülmemektedir.

TÜBİTAK tarafından istenen yazılı belgeler


• Proje Özeti en az 150 kelime, en fazla 250 kelime olmalıdır.

• Özeti okuyan, proje hakkında doğru bir fikre sahip olabilmelidir.

• Proje özetinde projenin ayrıntılarından, yorumlardan ve kaynaklardan bahsedilmez.

• Literatür veya kaynaklarda yapılmış çalışmalar taranırken genellikle taranan proje konusunu çağrıştıran terminolojik ifadeler ve anahtar kelimeler kullanılır. Bu nedenle özetin sonuna proje çalışmasına uygun en az 3 tane anahtar kelime yazılmalıdır.

1. PROJE ÖZETİ


Bu rapor bir problemi ortaya koyarak, problemin çözümü için gerekli ve geçerli verilerin neler olduğunu ileri sürüp tartışabilir veya problemi ortaya koyduktan sonra onun çözümü için izlenen yolu ve elde edilen verilerin değerlendirilmesi ile ulaşılan sonuçları ortaya çıkartabilir.

PROJE RAPORU


Proje raporunuzu mutlaka aşağıdaki sıraya göre yazınız.

Proje Adı:

Projenize tek bir cümle şeklinde; kısa ve öz olarak (mümkünse 12 kelimeyi geçmeyen); okuyana proje çalışması hakkında fikir verecek bir isim veriniz.

İçindekiler:

Projenizin ana başlık ve alt başlıklarının birbirine nasıl bağlı olduğunun gösterildiği belli bir düzende sıralanan ve bu başlıkların proje raporu içindeki sayfa numaralarını gösteren bir liste oluşturunuz.

PROJE RAPORU


Bu bölüm; literatür taramasından sonra araştırmanın amacı, problem ve alt problemler, hipotezler ve alt hipotezler, varsayımlar (yapılan kabuller), sınırlılıklar, tanımlar alt başlıklarına yer verilecek olan bölümdür.

1. Giriş:


Bu bölümde aşağıdaki kısımlara ve alt başlıklara yer verilir:

• Çalışmanın yöntemi veya araştırma deseni,

• Çalışma grubunuz, evreniniz, örnekleminiz (çalışmanızda kişilerden veri toplamışsanız), çalışma sahanız, yeriniz ve bunların özellikleri,

• Veri toplama araçlarınızın neler olduğu, onları siz geliştirdiyseniz bunu nasıl yaptığınız ve veri toplama süreciniz,

2. Yöntem:


• Gözlemlerinizi, saha çalışmalarınızı ve bunları nasıl gerçekleştirdiğiniz, verileri nasıl analiz ettiğiniz ve bunun için hangi araç ya da yazılımları kullandığınız,

• Deney düzenekleri, malzemeleri ve deneysel süreçleri (deneysel bir çalışma ise)

2. Yöntem:


Bu bölümde aşağıdaki kısımlara yer veriniz:

• Çalışmanızda topladığınız verilere ait bulguları açıkça belirtiniz.

• Belirttiğiniz bulguların amaçlarınızla örtüşmesine özen gösteriniz.

• Tablo, Şekil, Resim vb. yollarla bulgularınızı olabildiğince nesnel ve yorum yapmadan sununuz.

• Tablo, Şekil, Resim vb. ifadeleri mutlaka numaralandırıp her birini isimlendiriniz (bkz. Kendi dalınızdaki örnekler)

3. Bulgular:


• Tablo, Şekil, Resim vb. ifadelere yazdığınız metin içerisinde mutlaka atıfta bulununuz. Mutlaka Tablo, Şekil, Resimde verdiğiniz verileri kısaca yorumlayınız.

• Tablo, Şekil, Resim vb. ifadelere metin içerisinde atıf yaparken “aşağıdaki, yandaki, yukarıdaki vb.” ifadelerden kaçınınız. Bunun yerine “Tablo 2’de görüldüğü üzere……” gibi daha açık ifadeler kullanınız.

3. Bulgular:


Proje çalışmanız ile elde ettiğiniz sonuçları bu kısımda yazınız. Tablo, Şekil, Resim olarak verdiğiniz verileri derinlemesine yorumlayınız.

• Sonuçlarınızı maddeler halinde yazabilirsiniz.

• Sonuçlarınız sayısal değerler, bazı matematiksel eşitlikler veya sözlü ifadeler olabilir. Geçerlilik sınırlarını belirterek sonuçlarınızı tartışınız.

4. Sonuç ve Tartışma:


• Sonuçları tartışırken literatürde yer alan diğer çalışmalarla, sizin çalışmalarınızın benzer ve farklı sonuçlarını birlikte belirtiniz ve diğer çalışmalara atıfta bulununuz.

• Sonuçlarınızı olumsuz olarak etkileyen nedenler varsa açıklayınız. Bu kısmı yazmadan önce mutlaka çalışmanızın amacını tekrar gözden geçirerek amacınıza ne kadar ulaştığınızı belirtiniz.

4. Sonuç ve Tartışma:


• Bu kısımda teorik veya uygulama alanında “sadece sizin yaptığınız çalışmadaki bulgulara dayalı olarak” ne tür öneriler sunabilirsiniz?

• Konuyla ilgili önerilerinizi bu kısımda yazarak konuya ilgi duyup benzer çalışmalar yapacak olanlara yol gösteriniz.

5. Öneriler:


• Proje çalışması başlangıcında ve devamında literatürden kullanmış olduğunuz veya faydalandığınız referans çalışmalar bu bölümde belirli bir sıra ve belirli bir formatta bu bölümde listelenmelidir.

• Birinci sıralama türü numara vererek numara sırasına göre yapılabilir. Bu sıralamada çalışmanın tarihi dikkate alınabilir. Eski tarihli çalışmadan yeni tarihli çalışmaya doğru kronolojik bir dizilim çok kullanılır.

• İkinci sıralama ise yazar soyadına göre alfabetik sıraya uygun olarak bir dizilim yapılabilir.

Kaynaklar


a) Eğer kaynak gösterme kongre/konferans bildirisinden yapılmış ise:

• Çağlar, E. (1998). Erkek hentbolcularda kendini fiziksel algılama ve kaygı düzeyi. 5. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi. 5-7 Kasım, Ankara

b) Eğer kaynak gösterme “süreli yayınlardan” (Dergilerde basılmış makaleler) yapılmış ise:

• Karatay, H. (2015). Eleştirel Düşünme ve Okuma Alışkanlığı Becerilerinin Geliştirilmesi İçin

• Edebiyat Halkası: Kitap Eleştirisi Modeli, Milli Eğitim Dergisi, 44 (208), 6-17. .

Kaynaklar ve atıf yapma kuralları


c) Eğer kaynak gösterme basılı “kitaplardan” yapılmış ise:

• Ekiz, D. (2003). Eğitimde Araştırma Yöntem ve Metotlarına Giriş: Nitel, Nicel ve Eleştirel Kuram Metodolojileri, Anı Yayıncılık, Ankara.

d) Eğer kaynak gösterme “lisansüstü tezlerden” yapılmış ise:

• Kaya, N. (2012). 1923-2008 Türkiye’de Coğrafya Öğretimi: Program, Ders Kitapları ve Öğretmen Eğitimi Boyutu (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.



e) Eğer kaynak gösterme “kurumsal rapor veya yayınlardan” yapılmış ise:

• Türkiye Sağlık Bakanlığı. (2014). Türkiye Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2013. Sentez Matbaacılık ve Yayıncılık, Ankara

• DİE (Devlet İstatistik Enstitüsü). (1995). Türkiye İstatistik Yıllığı 1994. DİE Matbaası, Ankara



f) Eğer kaynak gösterme “internet sitesindeki online yayınlardan” yapılmış ise:

• Yazarın soyadı, Yazarın adının baş harfi. (Yayınlanma veya güncellenme yılı). Başlık. Cilt, Sayı, Sayfa no, Alınma tarihi, internet adresi

• Kaya, N. (2015). Coğrafya Eğitiminde Aktif Öğrenme ve Öğrenci Merkezli Yaklaşıma Tarihten İki Örnek, Milli Eğitim Dergisi, 44 (205), 150-169, Erişim tarihi: 12.10. 2015, http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/205.pdf

• TÜBİTAK (2015). 46. Ortaöğretim Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması Proje Rehberi 2015, Erişim tarihi: 12.11.2015, http://www.tubitak.gov.tr/sites/default/files/2204_proje_kitapcik.pdf



http://www.tubitak.gov.tr/sites/default/files/2204_proje_kitapcik.pdf

g) Eğer kaynak gösterme bir “ansiklopediden” yapılmış ise:

• Akün, Ö. F. (1992). Divan edebiyatı. Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (398-422). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.

h) Kişisel görüşmeden alıntı (amaçlı mülakatlar değil) ise:

• Kişisel görüşmeler metinde belirtilmeli fakat kaynakçada yer almamalıdır. (Demiral, H., kişisel görüşme, Eylül 2015).



ı) Eğer kaynak gösterme bir “editörlü kitaptan” yapılmış ise:

• Kitap içindeki bölüm yazarının,

• Soyadı, Adının ilk harfi (Yayın Yılı). Bölüm başlığı, kitabın başlığı, editör(ler): ad, soyad, yayınevi, sayfalar.

• Artvinli, E.; Martinha, C. (2014). Coğrafya Müfredatında CBS: Türkiye ve Portekiz’in Karşılaştırılması, Avrupa’da Yenilikçi Coğrafi Öğrenme: 21. Yüzyıl için Yeni Zorluklar. Editörler: Rafael de Miguel González ve Karl Donert, Cambridge Scholars Publishing, 121-140.



i) Eğer kaynak gösterme “Gazete Makaleleri ve haberlerinden” yapılmış ise:

Yazarı Belli Gazete Makalesi veya Haberi:

• Yazarın soyadı, Yazarın adının baş harfi. (Tam yayın tarihi-gün/ay/yıl). Makalenin adı. Gazetenin Adı. Sayfa aralığı, ülke. (internetten alındı ise ilave olarak)Erişim tarihi, web sitesi tam linki.

Yazarı Belli Olmayan Gazete Makalesi veya Haberi:

• Makale veya haberin başlığı. (Tam yayın tarihi-gün/ay/yıl). Gazetenin adı, sayfa numarası, Ülke. (internetten alındı ise ilave olarak) Erişim tarihi, web sitesi tam linki.



• j) Tek yazarlı kaynak gösterimi

• Karademir, E. (2009). Fizikte kullanılan özel deney tasarımlarının uygulanması. Ulusal Fizik Eğitimi Dergisi, 5 (2), 171-189.

• k) Çok yazarlı kaynak gösterimi

• Karademir, E., Durmaz, A.; İleri, N. (2008). Cam yapıların dayanıklılık ölçümlerinin belirlenmesi. Fizikte Özel Konular Dergisi, 17 (3), 98-113



Ana metin içerisinde yer almaları halinde konuyu dağıtan veya çok uzun metinlerden oluşan, çeşitli araştırma bulgularına dayalı çok uzun tablolar, rakamlardan oluşan seriler veya bir işe ait genişletilmiş tablolar vb. EKLER bölümünde verilebilir.

Ekler


araŞtirmaprojelerİ hazirlama sunumu ali Özdemir, ph.d ... fileÖğrenim kazanımları 15.09.2018...

Documents