aritma Çamurularinin termal olarak kurutulmasi ve bertaraf yÖntemlerİ

aettechnology.com.tr

A.E.T. Gelişmiş Çevre Teknolojileri

‘’ARITMA ÇAMURULARININ TERMAL OLARAK

KURUTULMASI VE BERTARAF YÖNTEMLERİ’’

Mustafa ÖRSÇevre Mühendisi



Niçin Arıtma Çamurları !!!

-Gelişi güzel depolandığında yer altı suyu için büyük tehlikedir.

-İçerdiği ağır metaller nedeniyle toprak, su ve canlı yaşam için tehlike arz etmektedir.

-Bünyesinde ki patojenler nedeniyle çeşitli hastalıklara davetiye çıkarmaktadır.



H2O

ÇAMUR…?



1. Evsel/kentsel arıtma çamurları

Evsel atıksu ya da evsel atık suyun endüstriyel atıksu ve/veya yağmur suyu ile karışması sonucu oluşan atıksuların arıtılmasından kaynaklanan çamurlardır.

2. Endüstriyel atıksu arıtma çamurları

Her türlü endüstriyel tesislerin atıksularının toplama sistemi ile toplanarak arıtıldığı atıksu arıtma sistemlerinden kaynaklanan çamurları ifade etmektedir.

3. İçme suyu arıtma tesislerinden kaynaklanan arıtma çamurları

İçme suyunun temini amacıyla uygulanan fiziksel ve kimyasal arıtma işlemi sonucu meydana gelen çamurdur.

ARITMA ÇAMURLARININ KAYNAKLARI



•Arıtma çamurlarının yönetilmesi çalışmaları; öncelikle atıksuların kaynağında azaltılması ile başlanmalıdır.

•Arıtma çamurlarının işlenmesi ve uygun yöntemlerle bertaraf edilmesi en az atıksu arıtımı kadar önem taşımaktadır.

•Son yıllarda atıksu arıtımı konusunda yapılan çevre yatırımları ile birlikte çamur işlenmesi ve uzaklaştırılması problemi gerek teknolojik, gerekse Avrupa Birliği uyum sürecinde yapılan yasal mevzuat düzenlemeleri ile birlikte üzerinde hassasiyet gösterilen bir konu haline gelmiştir.

•Arıtma tesislerinde su ve atıksu arıtımı sonucu oluşan çamurların; yüksek miktarda organik madde, besin maddeleri, patojen mikroorganizmalar ve çok miktarda su içermelerinden dolayı arıtılmaları gerekmektedir.

ARITMA ÇAMURUNUN YÖNETİMİ



ARITMA ÇAMURUNUN YÖNETİMİ İLE İLGİLİ MEVZUATLAR

AB Mevzuatı

1)Evsel Atık Suyun Arıtımı Direktifi (91/271/EEC)

Direktif; atık suyun arıtılması ile ilgili katı kurallar getirirken atık su arıtması, çamurun miktarını da önemli ölçüde arttırmaktadır.

2)Atık Su Arıtma Çamurunun Tarımda Kullanılması Halinde Çevrenin ve Özellikle Toprağın Korunması Direktifi (86/278/EEC)

Bu direktif, artıma çamurunun zirai alanda kullanılması halinde uyulması gereken esasları belirlemektedir.



3)Atıkların Düzenli Depolanması Direktifi (1999/31/EC)

Bu direktif; depolama sahalarına ilişkin tasarım, inşa, işletme ve kapatma kurallarını tanımlamaktadır. Direktif, düzenli depolama alanlarını üç kategoriye ayırmaktadır.

Tehlikeli Atıklar için Düzenli Depolama Tesisleri (I.sınıf)Tehlikeli olmayan Atıklar için Düzenli Depolama Tesisleri (II.sınıf)İnert atıklar için Düzenli Depolama Tesisleri (III.sınıf)

Atık su arıtma çamuru da özelliğine göre, bu 3 sınıftan birinde depolanabilir.

4)Atığın Yakılması Direktifi (2000/76EC)

Bu direktif; tüm atık yakma tesislerinde bulunması gereken özellikleri ve bu tesislerin emisyon standartları ile ilgili hususları içermektedir.



1)2872 sayılı Çevre Kanunu, 2)5393 sayılı Belediye Kanunu,3)Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği,4)Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliği,5)Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik,6)Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği,7)Toprak Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği,8)Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği,9)Atıkların Ek Yakıt Olarak Kullanılmasında Uyulacak Genel Kurallar Hakkında Tebliğ,

ÜLKEMİZ MEVZUATI

Söz konusu yürürlükte olan mevzuata ilaveten halen Bakanlığımız web sayfasında taslak olarak yer alan;1)Düzenli Depolama Yönetmeliği,2)Atıkların Yakılmasına Ait Yönetmeliği,3)Tehlikesiz ve İnert Atıkların Geri Kazanımı Tebliği,4)Evsel ve kentsel arıtma çamurlarının toprakta kullanılmasına ilişkin yönetmeliği eklenebilir.

TASLAK YÖNETMELİK



Madde 28- Arıtma çamurunun depolanabilmesi için içinde bulunan su oranının %65 olması gerekir. Ancak depo yeri işletmecileri, çamurun su oranının daha fazla olması halinde, deponun stabilitesini bozmayacağı, koku problemi ortaya çıkarmayacağı kanaatine varırlarsa, su oranı %75’e kadar olan çamurları kabul edebilirler.

KATI ATIKLARIN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ

Her türlü atığın depolanması, Yönetmeliğin Ek 11-A analiz sonucunda belirlenen kriterlere göre yapılmaktadır.

Arıtma çamurları da Ek 11-A analiz sonucunda belirlenen kriterlere göre depolanmaktadır.

TEHLİKELİ ATIKLARIN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ



Madde 10 — Evsel ve kentsel atıksuların arıtılması sonucu elde edilen stabilize arıtma çamurlarının toprakta kullanılması izne tabidir.

Üreticiler Stabilize Arıtma Çamuru Kullanım İzin Belgesi için Valiliğe başvuruda bulunulur. Başvuru Valilikçe değerlendirilerek uygun koşulları sağlayan arıtma çamurları için gerekli izin verilir.

Madde 13 — Stabilize arıtma çamurunun kullanılmasında aşağıda belirtilen sınırlama ve yasaklara uyulması zorunludur .

k) Eşdeğer nüfus kapasitesi bir milyon kişinin üzerinde olan tesislerde oluşan arıtma çamurlarının en az % 90 kuru madde değerine kadar kurutulması zorunludur.

TOPRAK KİRLİLİĞİNİN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ



Çamurun organik madde içeriği,kimyasal özellikleri, çökebilme ve su verme gibi fiziksel özellikleri ile ısıl değeri bertaraf yönteminin belirlenmesinde dikkate alınması gereken faktörlerdir.

Çamur özelliklerinin belirlenmesinde aşağıdaki parametreler dikkate alınır.

-Özgül ağırlık,-Katı madde içeriği,-Çamurda su dağılımı,-Akışkanlık özelliği,-Isıl Değeri,-Gübre değeri,-Partiküllerin elektriksel yükü,-Biyolojik özellikleri,-Ağır metal içeriği-Depolanabilirliği,-Pompalabilirliği,-Susuzlaşabilmesi,

ARITMA ÇAMURLARININ GERİ KAZANIM/BERTARAFI



Çamurun Isıl Değeri:Çamurun tipine ve içeriğindeki uçucu katı madde muhtevasına bağlıdır.Çürümüş çamur, ham çamurdan daha düşük ısıl değere sahiptir.

Çamurun Gübre Değeri:Gübre değeri çamurun ihtiva ettiği Azot, Fosfor ve Potasyum miktarına bağlıdır.Bazı uygulamalarda bitkinin ihtiyacı olan nutrientlerin yeterli olmaması durumunda kimyasal gübre kullanımı gerekebilir.

Çamurun Besin Değeri:Kurutulmuş aktif çamur yüksek oranda protein içerdiğinden hayvan yemine ilave edilerek değerlendirilebilir.

ÇAMURUN ÖZELLİKLERİ



2008 yılına ait sanayilerden ve belediyelerden alınan verilere istinaden yapılan çalışmalar sonucunda; evsel/kentsel atıksu arıtma tesislerinden 500.000 ton/yıl arıtma çamuru, sanayi tesislerinden ise 575.000 ton/yıl olmak üzere toplam 1.075.000 ton/yıl (kuru katı madde) arıtma çamurunun oluştuğu değerlendirilmektedir.

TÜRKİYE’DEKİ MEVCUT ARITMA ÇAMURU MİKTARLARI



0

100.000

200.000

300.000

400.000

500.000

600.000

700.000

2008 2009 2010 2011 2012 2013

Kuru

kat

ı mad

de m

ikta

rı (to

n)

2008-2013 Yılları Türkiye’deki Arıtma Çamurları Miktarı (Belediyeler)



0

100.000

200.000

300.000

400.000

500.000

600.000

700.000

2008 2009 2010 2011 2012 2013

Kuru

katı

mad

de m

iktar

ı (to

n/yıl

)

2008-2013 Yılları Arıtma Çamurları Miktarları (Sanayi Kaynaklı)



Maden Sahalarında Dolgu Amacıyla

Kullanılan1%

Geçirimsiz Zeminde Bekletilen

8%

Çamur Kurutma Havuzlarında

Bekletilen7%

Yakma1%

Ek Yakıt ve Alternatif Hammadde Olarak

Kullanılan1%

Toprakta Kullanılan8%

Düzenli Depolanan22%

Belediye Çöp Alanına Dökülen

52%

2008 yılı Belediyelerden Kaynaklanan Arıtma Çamurlarının Yönetimi



Yakma5%

Belediye çöp alanına dökülen

10%

Maden sahalarında dolgu malzemesi olarak kullanma

14%Çimento fabrikalarında ek yakıt ve alternatif hammadde olarak

kullanma15%

Toprakta kullanma14%

Çamur kurutma havuzlarında bekletilen

4%

Geçirimsiz zeminde bekletilen

3%

Düzenli depolama 35%

2013 yılı Belediyelerden Kaynaklanan Arıtma Çamuru Bakanlığın Yönetim Hedefi



•Çimento fabrikalarında ek yakıt ve alternatif hammadde olarak kullanma

•Toprak iyileştirici olarak kullanma

•Kompostolaştırma ve kullanma

•Çamur lagünlerine depolama

•Katı Atık Deponi ve Maden Sahalarına dolgu amacıyla kullanma

•Yakma, piroliz ve diğer yöntemler

ARITMA ÇAMURLARININ BERTARAF YÖNTEMLERİ



1-)KOMPOSTLAŞTIRMA

• Kompostlama atık çamurun biyolojik aktivite ile çürütülmesi işlemidir.• Kompostlama işleminde çamur yalnız başına değil, diğer organik atıklarla birlikte muamele edilir.• Sistemin yüksek alan ihtiyacı ve coğrafi koşulların önem arz etmesi nedeniyle kullanımı sıkıntı yaratmaktadır.



2-) TOPRAKTA KULLANMA

• Toksik ve ağır metal içeriği yüksek olan çamurlar arazide kullanılması sakıncalıdır.•Yasal yönetmelikler belirleyicidir.•Her arazi ve ürün için uygulanamaması kısıtlayıcı unsurdur.•Yüksek kapasite deki çamurların uygulanacağı arazi bulunmamaktadır. •Arazi uygulamaları giderek azaldığı bir gerçektir.



3-) ÇAMUR LAGÜNLERİNE DEPOLAMA

• Alan gereksinimi• İklim koşulları• Zemin geçirimliliği• Katı madde yükleme hızı• Bariyerler

önem taşımaktadır.

Sorunlar;- Sinek- Koku- Yer altı su kirliliği- Örtü toprağının

çamura karışması



4-) KATI ATIK DEPONİ VE MADEN SAHALARINA UYGULANMASI

Tarımsal olarak kullanılamayan arazilerin arıtma çamurları ile desteklenerektarımsal değeri olan arazilere dönüştürülmesi mümkündür.• Bu işlemin maliyeti yüksektir.



5-) Çimento ve elektrik santrallerinde ek yakıt ve alternatif hammadde olarak

-Çamurun 3000-3950 kCal/kg enerji değerinin kullanılması.

-Sıfır katı atık

- Santrallerin atık ısısının kullanılmasıyla kurutma sistemin enerji ihtiyacının karşılanması

-Ülkemizde her ilde çimento santralinin bulunmasının avantajının kullanılması gerekir.

-Külün ürün olarak çimentoda kullanılması



6-) YAKMA, PROLİZ VE DİĞER YÖNTEMLER

•Bu tür tesislerin ilk yatırım ve işletme maliyetlerioldukça yüksektir.

•Emisyon değerlerinin sağlanması maliyetlidir.

•İşletmede ki güçlüklerin ve problemler kısıtlayıcı rol oynamaktadır.



•Çamurun hacmi azalacağından,nakliye masrafının en az % 60-70 azalır…•3000-3950 kCal/kg enerji değerinin ortaya çıkarılmaktadır..•Yakılabilir hale getirilir…•Çamurun kokusuz ve stabil hale gelmesi sağlanır…•140 °C ‘de işlendiğinden patojenlerden arındırılmıştır…•Kurutulmuş çamur en fazla % 8 su içerir…•Tarımda kullanımı daha kolaydır…•Depolandığında sızıntı suyunun oluşmaz…•Yasal mevzuat yerine getirilmiş olur…•Yaşanabilir bir çevrenin devamlılığı sağlanır…

TERMAL ÇAMUR KURUTMANIN AVANTAJLARI

•UYGUN YÖNTEM OLARAK ARITMA ÇAMURLARIN TERMAL OLARAK KURUTULARAK NİHAİ BERTARAFI

SAĞLANMASI



25000kg

4000kg 1050 kg 500 kg

%4 KM İçeren

Ham Çamur

25 m3

%25 KM İçeren Susuzlaştırılmış Çamur

4 m3

%95 KM İçeren Kurutulmuş Çamur

1.75 m3

Yakma Sonucu Oluşan Kül

Granülleri

0.85 m3

1 ton katı madde (KM) içeren atık çamurunfarklı işlem düzeylerindeki miktarları:

Çamurun Kurutma SonrasıFiziksel Değişimi



Kurutma İle Kalorifik Değer Değişim Grafiği



1-Turbo Sistemli Kurutucular; En riskli ve dışa bağımlı model turbo sistemli kurutuculardır. Dünyada patlayan tek sistem olduğu ve içindeki 1000 e yakın çamur çapasının her yıl sonunda aşınması ve yenisi ile değişmesi gerekmektedir.

2-Akışkan Yataklı Kurutucular; Çamurun içinde sürtünme yolu ile çalışan karşılıklı parçaların aşınması sonucunda kızgın yağın çamura karışımı halinde yangın ve patlama oluşabilmektedir.

3-Tamburlu Kurutucular; Bu tip kurutucularda kapasite bakımından kullanımı sınırlı olmaktadır.

4-Bantlı Kurutucular; Dünyada en çok kullanılan, malzeme – yedek parça tüketimi çok az olan ve patlama riski bulunmayan sistemleridir.

TERMAL ÇAMUR KURUTMA SİSTEMLERİ

-Neden?Avrupa birliğinin çevre konusunda belirlediği kriterler doğrultusunda yeni mevzuatlar yürürlüğe girmektedir. Sosyal yaşamı etkileyebilecek atıkların korunması ve imhası çok zor olduğundan yeni projeler geliştirilmiş, imha etmek ve korumak bir yana ekonomiye kazandırılması sağlanmıştır. Türkiye genelinde uygulanacak bu projelerin, yaptığımız teknik araştırmalar neticesinde yerli olarak imal edilebileceği kanaatine vardık.

-A.E.T. nin doğuşu,Değişik sektörlere (gıda, kimya, tekstil…) kurutma v.b. makine imalatı yaparken, atık çamur kurutma sistemleri imal etmeye başlayan yurt dışı firmalar gibi bizde bu işi yapmaya karar verdik. Enerji ve çevre yatırımları konusunda, A.E.T. Gelişmiş Çevre Teknolojileri & Enerji Sistemleri San. Ve Tic. Ltd. Şti. adı altında yeni bir şirket kurarak A.E.T. nin doğuşunu sağladık.

-Üretimlerimiz,Kurutma sektöründe 15 yıllık bir tecrübeye sahip olan ana firmamızın alt yapısını kullanarak arıtma çamurlarının geri kazanımı konusunda 50 ton/gün kapasiteli pilot bir çamur kurutma tesisini, kendi öz sermayemiz, teknik imkanlarımız ve yerli üretimle imal ettik. Ülke genelinde bir çok belediye ve organize sanayi bölgelerinden ve hatta Sanayi ve Ticaret Bakanlığından uzman bir teknik ekip dahil olmak üzere defalarca deneme üretimi yaptık ve olumlu görüş ve raporlar aldık. Ortalama %20 Kuru Madde içerikli atık çamurlar için, 150 - 250 ton/gün kapasitelere kadar kurutma sistemleri için tip projelerimiz hazırdır.



ÜRETİM TESİSLERİMİZ



50 TON/GÜN KAPASİTELİ TERMAL KURUTMA SİSTEMİMİZ



150 TON/GÜN KAPASİTELİ TERMAL KURUTMA SİSTEMİMİZ



SİSTEMİN AKIM ŞEMASI



Enerji Değeri3000-3950 kCal/Kg



TASARIM VERİLERİÇAMUR TİPİ Evsel ve Endüstriyel ÇamurGİRİŞ KATI MADDE ORANI % 18 İle 30 K.M.ÇIKIŞ KATI MADDE ORANI % 92 K.M.KURUTUCU TİPİ Bantlı Sistem

ISI KAYNAĞI

Atık Isı, Dogalgaz, Biyogaz ve Kojenasyon Sistemelerine Uygun Tasarım

KURUTMA HAVASI SICAKLIĞI 140 0CSOGUTMA HAVASI SICAKLIĞI Ortam HavasıÜRÜN ÇIKIŞ SICAKLIĞI 40 - 50 0CÇIKIŞ ÜRÜN ÖZELLİĞİ Granül yapıGRANÜL BOYUTU YAKLAŞIK 1 İle 7 mmYOGUNLUĞU 400 İle 750 kg/m3

KURUMUŞ ÜRÜNÜN HACİM AZALMASI % 60 İle 70 Azalması

BUHARLAŞTIRILAN SUYUN TON BAŞINA TERMAL ENERJİ İHTİYAÇI 800 - 900 kwh/Ton HAVA EMİSYONU < 40 0CGÜRÜLTÜ < 80 dB(A)



•AET termal çamur kurutma tesisi imal eden ilk ve tek yerli firmadır…•Yedek parça ve servis için sınırsız güvence vermektedir…•Maliyet olarak yabancı muadillerine göre daha ekonomiktir...•AET kendi öz sermayesi ve teknolojisi ile yapılamaz denilen sistemi başarıyla yaparak çeşitli kurumlardan takdir toplamıştır.•Yabancı firmalara göre daha kaliteli ve aynı teknoloji kullanılmıştır…•Kurtsan paslanmaz makinenin kurutma sistemleri üzerindeki tecrübesi ve referansları AET nin doğuşunu sağlamıştır…•Kurutma işi bizim uzmanlık alanımızdır… •Dövizlerimizin ülkemizde kalması bizim en büyük hedefimizdir…

AET Bantlı Termal Çamur Kurutma Sistemlerinin Avantajları



YAŞANABİLİR BİR ÇEVRE İSTİYORSAK

ÇAMURUMUZA SAHİP ÇIKALIM…

-



Mustafa ÖRSÇevre Mü[email protected]şmiş Çevre Teknolojileri Ltd.Şti.0224 4951284

TEŞEKKÜR EDERİM

mailto:[email protected]�

aritma Çamurularinin termal olarak kurutulmasi ve bertaraf yÖntemlerİ

Documents