arritje , probleme & sfida të financimit të arsimit profesional në shqipëri
DESCRIPTION
Arritje , Probleme & Sfida të Financimit të Arsimit Profesional në Shqipëri. Fatmir Memaj & Sidita Dibra. Struktura e prezantimit. Veshtrim i pergjithshem mbi AP ne Shqiperi Procedurat e financimit te AP Profili i subjekteve te perfshira ne studim Analiza e Rezultateve Konkluzione - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
Fatmir Memaj & Sidita Dibra
Veshtrim i pergjithshem mbi AP ne Shqiperi
Procedurat e financimit te AP Profili i subjekteve te perfshira ne
studim Analiza e Rezultateve Konkluzione Rekomandime
Rreth 20 mije nxenes ne 41 shkolla publike
I ofruar ne 3 nivele dhe 3 menyra Sistem publik dhe jopublik Sistem i mesem dhe pas i mesem Shkolla kombetare dhe jokombetare
Burimi i financimit Zërat Alokuesi
MA
SH
Investime MASH
Paga DAR/MASH*
Paisje DAR/MASH*
Transport DAR
Libra DAR
NJPV Mirëmbajtje NJPV
Bordi i Shkollës Mirëmbajtje, siguri
Shkolla
* Shkollat kombetare
Buxheti për arsimin në vite
http://open.data.al/sq/lajme/lajm/lang/sq/id/153/Buxheti-per-Arsimin-1996-2011
Buxheti për arsimin vs. Buxhetit për AP
Burimi: PBA 2007-2014, Ministria e Financave
Ministria e Financave Ministria e Arsimit DAR/ZA Shkolla Njesia e pushtetit
vendor
(2.1) Kerkohet te identifikohen
nevovat vjetore per fonde
(1.1) Shkollat kerkojne fonde te vazhdueshme per
paisje, shp.op, paga, (1.2) Shkollat kerkojne fonde te vazhdueshme per mirembajtje
(2.2) Kerkohet teIdentifikohen nevojat
vjetore per fonde
(3.1) Shkollat dergojne buxhetin e Bordit
(4.1) Dergohen Projektet e investimit
(4.1) Projektet e investimit mund te dergohen dhe
direkt ne MASH
verifikim(5.1.1) Projektet e investimit kerkohet te plotesohen
para se te kalohen ne MASH
(5.1) Projektet e rregullta
te investimit kalohen ne MASH
(6) Vleresohen kerkesat, Pregatitet buxheti
Kom. i Zhvill. te Rajovevevendos per projektet
e Investimit
(7) Alokohet buxheti i akorduar
(7.1) Alokohet buxheti i akorduar per
shpenzime te DAR/ZA dhe per shkollat (7.3) Alokohet buxheti i akorduar per Investime
ne rikonstruksionin apo ndertimin e shkollave
(7.2) Alokohet buxheti i akorduar nga MASH per shkollat kombetare
(8) Alokohet granti i Pakushtezuar nga MBku parashikohet dhe fondi per mirembajtjen e shkollave
INVESTIME Rreth 20% e buxhetit per AP
50% rritje cdo vit por 35,4 % nuk disbursohet Nevojat jane shume te medha
Burimi: SIMS, MASH 2011
SHPENZIMET PËR PAGA DHE SIG. SHOQ. Rreth 62% e buxhetit te AP Problem – pagat e uleta te mesuesve teknike
PAISJE SHKOLLORE, MAT. DIDAKTIKE… Te rendesishme per zhvillimin e praktikes Problematike:
mobiljet shkollore, sidomos për shkollat e reja; laboratorët e kompjuterave; paisjet sportive dhe fushat e sportit materiale didaktike si harta, apo paisje ndihmëse për
zhvillimin e mësimit
MIREMBAJTJE Pergjeegjesi e NJPV (ngrohje, energji, telefon,
ujë, lyerje, riparime në dritare, dyer etj.) Rreth 12% e transfertes se pakushtezuar (vs 19%
OECD)
Jo nje formule e llogaritjes/shperndarjes per nxenes
Ndryshon shpesh destinacioni
Gjendja e dyerve dhedritareve të shkollave
Burimi: SIMS, MASH 2011
Profili i subjekteve te intervistuara Shkolla profesionale (jo social kulurore)
28 publike (75% e shkollave publike ne Shqiperi, me shume se 50% te nxenesve)
23% kombetare nga 31% ne Shqiperi 3 jopublike
70% e nxenesve te AP jopublik 29% hoteleri-turizëm ekonomik, specialist IT, 25% elektrik i përgjithshëm, automekanik,
hidralulik, mirëmbajtje
Profili i subjekteve te intervistuara Institucione shteterore
AKAFP, MASH, DAR dhe MF
Aktore nderkombetare GOPA, PEM, IPF,
Cilet jane burimet e financimit?
Cilet jane burimet kryesore te financimit?
1. Dekoncetrimi drejt DAR/ZA2. Decentralizimi drejt pushtetit Vendor3. Decentralizim ne nivel shkolle
1. jopublike - menaxhojnë gati të gjitha fondet;
2. publike që menaxhojnë të gjitha fondet që i alokohen nga MASH (me status kombëtar)
3. publike që menaxhojnë vetëm fondet e bordit të shkollës
Kriteret e ndryshme për parashikimin e buxhetit (shkolla publike)
Shkollat kombetare – sipas buxhetit te detajuar ne MASH
Drejtori dhe financieri rol kryesorvlerësim i efektivitetit të financimeve
57% e të intervistuarve janë përgjigjur PO30% përmendin procedurat përkatëse
analiza e bilancit e cila realizohet nga drejtori, bordi dhe financierjaAuditi (MASH, Insp.Komb.Ars.Paraun.?)
MASH – Shkollat te kenaqura me mardheinien, jo me fondet
NjPV – mbi 50% e shkollave publike e cilësojnë marrëdhënien si jo shumë efektive apo si inegzistente
DAR - Mardhenie normale Bizneset 62% të dobëta &shpesh herë
inegzistente. Në 24 % të rasteve duhen përmirësuar dhe në rreth vetem 19% të rasteve këto marrëdhënie janë të mira
MASH – Shkollat te kenaqura me mardheinien, jo me fondet
NjPV – mbi 50% e shkollave publike e cilësojnë marrëdhënien si jo shumë efektive apo si inegzistente
DAR - Mardhenie normale Bizneset 62% të dobëta &shpesh herë
inegzistente. Në 24 % të rasteve duhen përmirësuar dhe në rreth vetem 19% të rasteve këto marrëdhënie janë të mira
Peter Maringer – bashkepunim mes qeverive Beqir Cela – bashkepunim me biznesin e
donatore Harry Fultz – “cost centered” per llogaritjen e
tarifes per student PEM – roli i bordit rajonal TA-ALB-10 – SIMS per orientimin e
investimeve FSP – arsimi pas i mesem
AP ka pesuar ndryshime domethenese ne kohe Sistemi; Oferta; Legjislacioni; Decentralizimi
nevoje per institucionalizimin e opreacionalizimin e nismave
AP vazhdon te jete i nenfinancuar e i varur nga ndk
MASH ka rolin kryesor ne financimin e AP Politikat e praktikat e Planifikimit fin. me te
zhvilluara se ekzekutimi, monitorimi e vleresimi Niveli i njohurive te shkollave per procedurat e
financimit te AP eshte i ulet
Qartesimi i roleve te aktoreve ne kuader te decentalizimit e dekoncentrimit
Alokimi i fondeve ne shkolla bazuar ne KPI Zgjerimi i games se produkteve qe mund te
prokurojne SHK Fuqizimi i bordit te shkolles Incentiva (fiskale) per bizneset mbeshtetese Vendosja e prioriteteve per financim Fuqizimi i procedurave te monitorimit