arterijska hiper i hipotenzija

Definicija:Definicija:

Hipertenzija se definiše kao Hipertenzija se definiše kao sistolni krvni pritiska viši od sistolni krvni pritiska viši od 140mmHg i/ili dijastolni krvni 140mmHg i/ili dijastolni krvni pritisak viši od 90 mmHg kod pritisak viši od 90 mmHg kod osobe starije od 18 godina koja osobe starije od 18 godina koja ne uzima antihipersenzitivne ne uzima antihipersenzitivne lijekove.lijekove.

Klasifikacija:Klasifikacija:

Esencijalna hipertenzija, nepoznatog Esencijalna hipertenzija, nepoznatog uzroka, prisutna u 92-95% slučajevauzroka, prisutna u 92-95% slučajeva

Sekundarni oblici hipertenzije su Sekundarni oblici hipertenzije su poznatog uzroka, jer se razvijaju u poznatog uzroka, jer se razvijaju u toku nekih drugih bolesti ili upotrebe toku nekih drugih bolesti ili upotrebe nekih lijekova (15-35%)nekih lijekova (15-35%)

Smjernice nakon ustanovljene Smjernice nakon ustanovljene hipertenzijehipertenzije

Promjena načina života (Promjena načina života (Zdraviji Zdraviji način života, snižavanje krvnog način života, snižavanje krvnog pritiska i kardiovaskularnih faktora pritiska i kardiovaskularnih faktora rizika kod nekih pacijenata mogu darizika kod nekih pacijenata mogu dasmanje, odlože ili smanje, odlože ili otklone potrebu za otklone potrebu za dugotrajnom dugotrajnom terapijom lijekovima).terapijom lijekovima).

Procjena kardiovaskularnog Procjena kardiovaskularnog faktora rizikafaktora rizika

Ukoliko povišeni arterijski krvni pritisak Ukoliko povišeni arterijski krvni pritisak i dalje postoji pored primjenjenih i dalje postoji pored primjenjenih nefarmakoloških mjera liječenja nefarmakoloških mjera liječenja potrebna je formalna procjena potrebna je formalna procjena kardiovaskularnog rizika po zdravlje kardiovaskularnog rizika po zdravlje pacijenta. Od koristi mogu biti testovi pacijenta. Od koristi mogu biti testovi za otkrivanje dijabetesa, postojanje za otkrivanje dijabetesa, postojanje oštećenja na srcu i bubrezima usljed oštećenja na srcu i bubrezima usljed hipertenzije, kao i sekundarnih uzroka hipertenzije, kao i sekundarnih uzroka hipertenzije kao što je bolest bubregahipertenzije kao što je bolest bubrega

Patogenetski mehanizam Patogenetski mehanizam esencijalne hipertenzije:esencijalne hipertenzije:

Hipertenzija je po definiciji Hipertenzija je po definiciji hemodinamski poremećaj pri kojem hemodinamski poremećaj pri kojem se arterijski pritisak (AP) povećava se arterijski pritisak (AP) povećava usled promjena minutnog volumena usled promjena minutnog volumena (MV) ili ukupnog perifernog otpora (MV) ili ukupnog perifernog otpora (UPO). Taj odnos se može izraziti (UPO). Taj odnos se može izraziti jednostavnom jednostavnom matematičkom formulom matematičkom formulom AP=MVxUPOAP=MVxUPO

Povećan MV aktivacijomPovećan MV aktivacijomsimpatikusa i povišenim simpatikusa i povišenim nivoom adrenalina u plazmi, nivoom adrenalina u plazmi, a povišeni periferni otpor vazokonstrikcijom koja a povišeni periferni otpor vazokonstrikcijom koja je posljedica većeg broja činilaca: smanjivanjem je posljedica većeg broja činilaca: smanjivanjem broja beta 2 receptora, dominacijom alfa broja beta 2 receptora, dominacijom alfa receptora, pojačanjem tonusa simpatikusa i receptora, pojačanjem tonusa simpatikusa i angiotenzina koji povećavaju koncentracije angiotenzina koji povećavaju koncentracije slobodnog kalcijuma u mioplazmi, povećanjem slobodnog kalcijuma u mioplazmi, povećanjem mitogene aktivnosti i strukturnom adaptacijom mitogene aktivnosti i strukturnom adaptacijom tj. hipertrofijom zida krvnih sudova.tj. hipertrofijom zida krvnih sudova.

Faktori rizika :Faktori rizika :

Oštećenje ciljnih organa:Oštećenje ciljnih organa:

Predstavljaju oštećenje vitalnih organa Predstavljaju oštećenje vitalnih organa zbog dugotrajnog djelovanja hipertenzije:zbog dugotrajnog djelovanja hipertenzije:

1.1.srca srca (hipertrofija lijeve komore - EKG ili (hipertrofija lijeve komore - EKG ili EHO kriterijumi)EHO kriterijumi)

2. 2. krvnih sudovakrvnih sudova (Uz potvrdu (Uz potvrdu aterosklerotskog plaka ili IMT aterosklerotskog plaka ili IMT karotidne arterije više od 0,9 mm)karotidne arterije više od 0,9 mm)

3. 3. bubregabubrega (povećanje serumskog (povećanje serumskog kreatinina za M= 115-133 i za žene kreatinina za M= 115-133 i za žene 107-124 umol/l i /ili 107-124 umol/l i /ili mikroalbuminurija -30-300 mg/24h)žmikroalbuminurija -30-300 mg/24h)ž

Udružena klinička stanja:Udružena klinička stanja: Podrazumijevaju udružene bolesti tj. Podrazumijevaju udružene bolesti tj.

komorbiditete koje nisu posljedica komorbiditete koje nisu posljedica hipertenzije (ako jesu onda se smatraju hipertenzije (ako jesu onda se smatraju oštećenjem ciljnih organa). To su :oštećenjem ciljnih organa). To su :

CV bolesti (ishemijski i hemoragijski CVI, CV bolesti (ishemijski i hemoragijski CVI, cerebalno krvarenje, TIA)cerebalno krvarenje, TIA)

bolesti srca (infarkt miokarda, angina pectoris, bolesti srca (infarkt miokarda, angina pectoris, revaskularizacija miokarda, zastojna srčana revaskularizacija miokarda, zastojna srčana insuficijencija)insuficijencija)

bolesti bubrega (dijabetična nefropatija, hronična bolesti bubrega (dijabetična nefropatija, hronična bubrežna insuficijencija, proteinurija)bubrežna insuficijencija, proteinurija)

bolesti perifernih arterijabolesti perifernih arterija uznapredovala retinopatija (hemoragije ili uznapredovala retinopatija (hemoragije ili

eksudati, edem papile)eksudati, edem papile)

SKP 130-139 ili DKP 85-89 mmHgIzmjeren nekoliko puta

(Visoki normalni KP)

Procjena drugih faktora rizika, oštećenja ciljnih organa(narocito bubrega), dijabetesa, udruženih kliničkih stanja

Započeti sa nefarmakološkim mjerama i korekcijomdrugih faktora rizika ili liječenjem postojećih bolesti

Procjena ukupnog rizika

Vrlo visok Visok Umjeren Nizak - Početi sa - Početi sa - Često mjeriti KP - Bez terapije farmakoterapijom farmakoterapijom

Farmakoterapija Farmakoterapija hipertenzije:hipertenzije:

Cilj terapije sa Cilj terapije sa lijekovima je da se lijekovima je da se postignu postignu vrijednosti vrijednosti arterijskog krvnog arterijskog krvnog pritiska na pritiska na 140/90mmHg i 140/90mmHg i niže.niže.

DiureticiDiuretici Beta-blokatoriBeta-blokatori Antagonisti kalcijumaAntagonisti kalcijuma Selektivni alfa-blokatoriSelektivni alfa-blokatori

Sekundarna arterijska Sekundarna arterijska hipertenzijahipertenzija

Specifičan uzrok povišenog krvnog tlaka može biti Specifičan uzrok povišenog krvnog tlaka može biti utvrđen u manjem dijelu (5-10%) odraslih utvrđen u manjem dijelu (5-10%) odraslih bolesnika s arterijskom hipertenzijom. Takav oblik bolesnika s arterijskom hipertenzijom. Takav oblik arterijske hipertenzije se naziva arterijske hipertenzije se naziva sekundarna sekundarna arterijska hipertenzijaarterijska hipertenzija

Znakovi koji upućuju na Znakovi koji upućuju na sekundarnu hipertenziju :sekundarnu hipertenziju :

Znakovi Cushingova sindromaZnakovi Cushingova sindroma Promjene na koži u sklopu Promjene na koži u sklopu

neurofibromatoze (feokromocitom)neurofibromatoze (feokromocitom) Palpacije povećanih bubrega (policistoza)Palpacije povećanih bubrega (policistoza) Vaskularni šum u abdomenu Vaskularni šum u abdomenu

(renovaskularna hipertenzija)(renovaskularna hipertenzija) Šum nad prekordijem ili prsnim košem Šum nad prekordijem ili prsnim košem

(koarktacija aorte ili bolest aorte)(koarktacija aorte ili bolest aorte) Oslabljen i odgođen femoralni puls, te Oslabljen i odgođen femoralni puls, te

snižen femoralni arterijski tlak (koarktacija snižen femoralni arterijski tlak (koarktacija aorte, bolest aorte)aorte, bolest aorte)

Najčešći oblici sekundarne Najčešći oblici sekundarne arterijske hipertenzije:arterijske hipertenzije:

Renoparenhimska hipertenzijaRenoparenhimska hipertenzija Renovaskularna hipertenzijaRenovaskularna hipertenzija Primarni aldosteronizamPrimarni aldosteronizam FeokromocitomFeokromocitom Sy CushingSy Cushing Koarktacija aorteKoarktacija aorte Oralni kontraceptiviOralni kontraceptivi Razni lijekoviRazni lijekovi Bolest štitnjačeBolest štitnjače

PATOFIZIOLOGIJA ARTERIJSKE PATOFIZIOLOGIJA ARTERIJSKE HIPOTENZIJEHIPOTENZIJE

Definicija:Definicija:

Arterijska hipotenzija je stanje sa Arterijska hipotenzija je stanje sa sistoličkim pritiskom manjim od 100 sistoličkim pritiskom manjim od 100 mmHg (13.3 kPa).mmHg (13.3 kPa).

HroničnaHronična OrtostatičkaOrtostatička

Podjela:Podjela:

1.1. Primarna (esencijalna) hipotenzijaPrimarna (esencijalna) hipotenzija

2.2. Sekundarna (sipmtomatska) Sekundarna (sipmtomatska) hipotenzijahipotenzija

PRIMARNA HIPOTENZIJAPRIMARNA HIPOTENZIJA

Nije uzrokovana nekom određenom Nije uzrokovana nekom određenom bolešću, a obuhvata stanja kao što su bolešću, a obuhvata stanja kao što su ortostatički sindrom, kontsitucijska ortostatički sindrom, kontsitucijska hipotenzija, hipotenzija kod sportista i hipotenzija, hipotenzija kod sportista i sklonost vazovagalnim reakcijama.sklonost vazovagalnim reakcijama.

Ortostatički sindrom:Ortostatički sindrom:

Obilježen je hipotenzijom pri ustajanju, a Obilježen je hipotenzijom pri ustajanju, a hipotenzija je posljedica izrazitog smanjenja hipotenzija je posljedica izrazitog smanjenja srčanog minutnog volumena.srčanog minutnog volumena.

Naglo ustajanjeNaglo ustajanje krv u donje dijelove tijela krv u donje dijelove tijela ↓ ↓ prtiska punjenja desne komore prtiska punjenja desne komore ↓ ↓ udarni i minutni volumenudarni i minutni volumen

Hiperdijastolički ortostatički sindrom - Hiperdijastolički ortostatički sindrom - naglašeno povećanje perifernog otpora naglašeno povećanje perifernog otpora kompenzira smanjenja minutnog volumena tako kompenzira smanjenja minutnog volumena tako da se ne snizi dijastolni nego samo sistolni da se ne snizi dijastolni nego samo sistolni pritisak, uz naglašeno povećanje srčane pritisak, uz naglašeno povećanje srčane frekvence.frekvence.

Dok u Dok u Hipodijastoličkom otrostatičkom Hipodijastoličkom otrostatičkom sindromu sindromu – nema jake konstrikcije arterijola te – nema jake konstrikcije arterijola te se dijastolički tlak bitno smanjuje.se dijastolički tlak bitno smanjuje.

Vazovagalna reakcija -Vazovagalna reakcija - pojavljuje pojavljuje se pri ustajanju ili stojećem položaju.se pri ustajanju ili stojećem položaju.

Vrlo malo smanjenje minutnog volumenaVrlo malo smanjenje minutnog volumena Izrazito smanjenje perifernog otporaIzrazito smanjenje perifernog otpora Smanjeno iskorištavanje kiseonika.Smanjeno iskorištavanje kiseonika.

SEKUNDARNA HIPOTENZIJA:SEKUNDARNA HIPOTENZIJA:

Pojavljuje se kod bolesti:Pojavljuje se kod bolesti: Endokrinog,Endokrinog, Kardiovaskularnog,Kardiovaskularnog, Nervnog sistema, iNervnog sistema, i Infektivno-toksičkih Infektivno-toksičkih

oboljenja.oboljenja.

Adisonova bolestAdisonova bolest HipertireozaHipertireoza Insuficijencija Insuficijencija

adenohipofizeadenohipofize Insuficijencija Insuficijencija

miokardamiokarda Mitralna i Mitralna i

aortalna stenozaaortalna stenoza

Sindrom aortnog Sindrom aortnog lukaluka

Sindrom Sindrom karotidnog sinusakarotidnog sinusa

HipovolemijaHipovolemija Oštećenje živčanih Oštećenje živčanih

putevaputeva

Hronična idiopatska Hronična idiopatska ortostatička hipotenzija.ortostatička hipotenzija.

Posljedica je degeneracijskih promjena Posljedica je degeneracijskih promjena nervnog sistema. Susrećemo je kod starijih nervnog sistema. Susrećemo je kod starijih ljudi, obilježava je hipotenzija pri ljudi, obilježava je hipotenzija pri uspravljanju, nedostatak kompenzacijske uspravljanju, nedostatak kompenzacijske tahikardije i znojenja, uz česte sinkope i tahikardije i znojenja, uz česte sinkope i poremećaj vladanja sfinkterima.poremećaj vladanja sfinkterima.

Infektivno-toksična Infektivno-toksična arterijska hipotenzijaarterijska hipotenzija

U zaraznim bolestima može biti posljedica U zaraznim bolestima može biti posljedica hipovolemije, oštećenja miokarda ili hipovolemije, oštećenja miokarda ili poremećaja živčane regulacije arterijskog poremećaja živčane regulacije arterijskog pritiska. Može to biti i početni septički šok.pritiska. Može to biti i početni septički šok.

PerikarditisPerikarditis

DefinicijaDefinicija

Perikarditis predstavlja zapaljenski proces Perikarditis predstavlja zapaljenski proces visceralnog i/ili parijetalnog lista srčane visceralnog i/ili parijetalnog lista srčane kese. Može se javiti kao primarni proces na kese. Može se javiti kao primarni proces na perikardu ili kao sekundarna pojava u perikardu ili kao sekundarna pojava u sklopu nekih drugih bolesti.sklopu nekih drugih bolesti.

Etiologija:Etiologija: Infektivni perikarditisInfektivni perikarditis Idiopatski perikarditis Idiopatski perikarditis Uremijski perikarditisUremijski perikarditis Perikarditis nakon infarkta miokardaPerikarditis nakon infarkta miokarda Neoplastični perikarditisNeoplastični perikarditis Postradijacioni perikarditisPostradijacioni perikarditis Traumatski perikarditisTraumatski perikarditis Perikarditis u sklopu sistemskih bolesti Perikarditis u sklopu sistemskih bolesti

vezivnog tkivavezivnog tkiva Perikarditis izazvan lijekovimaPerikarditis izazvan lijekovima

PATOGENEZA:PATOGENEZA:

Akutni Akutni perikarditis: perikarditis:

1.1. Pericarditis sicca Pericarditis sicca (suvi ili fibrozni)(suvi ili fibrozni)

2.2. Pericarditis Pericarditis exudativa exudativa (serozni)(serozni)

3.3. Tamponada srcaTamponada srca

Hronični Hronični perikarditis:perikarditis:

1.1. KonstriktivniKonstriktivni2.2. EfuzioniEfuzioni

Hvala na pažnji!Hvala na pažnji!

arterijska hiper i hipotenzija

Documents