articol geographia

8/3/2019 articol geographia

1/60

Cynllun RheolaethParc Cenedlaethol Eryri

Snowdonia National ParkManagement Planwww.eryri-npa.gov.uk

SNOWDONIA NATIONAL PARKone of Britains breathing spaces

PARC CENEDLAETHOLERYRIlle i enaid gael llonydd


2/60


3/60


2010-2015Snowdonia National Park

Management Plan

Cynnwys Contents

03 06 09 15

19 23 38 41

www.eryri-npa.gov.uk 1

Rhagair y Cadeirydd Chairmans Foreword

Cy wyniad Introduction

Parc Cenedlaethol Eryri mewn cyd-destun Snowdonia National Park in context

Rhinweddau Arbennig Special Qualities

Gweledigaeth i Eryri A Vision for Snowdonia

Rheoli Newid, Gosod AmcanionStrategol a Gweithrediadau

Managing Change, Setting Strategic Objectives & Actions

Gweithredu a Monitro Implementation & Monitoring

Atodiadau Appendices

2

3-8

9-14

15-18

19-22

23-37

38-40

41-56

Clawr / Cover: Tryfan a Phen yr Ole Wen o Gwm Idwal / Tryfan & Pen yr Ole Wen from Cwm Idwal Gail Johnson

Chwith /Left: Aber y Fawddach / Mawddach Estuary


4/60

Cynllun RheolaethParc Cenedlaethol Eryri2010-2015Snowdonia National ParkManagement Plan

www.eryri-npa.gov.uk2

E. Caerwyn Roberts, OBE, MBE, YH, F.R.Ags.Cadeirydd, Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri / Chairman, Snowdonia National Park Authority

I r d d e

/ R i g h t :

Y r W y d

d f a a

L l y n n a u

M y m

b y r /

S n o w

d o n a n

d L l y n n a u

M y m

b y r

K e v

i n R i c h a r

d s o n

Rhagair y Cadeirydd Chairmans Foreword

Mae Parc Cenedlaethol Eryrin lle arbennig iawn. Maerardal yn doreth o olygfeydd godidog, i dyffrynnoedd, eillynnoedd, ei hafonydd, ei rhaeadrau, ei mynyddoedd, eichoedlannau ai thraethau hyfryd; yn wir, mae rhywbeth atddant pawb yma tirlun o bwysigrwydd rhyngwladol synparhau i newid o dan law dyn a natur.Mae Eryri hefyd yn gartref i dros 25,000 o bobl, gyda niferfawr ohonynt yn gweithio yn y Parc Cenedlaethol lle bor iaithGymraeg yn parhau fel y prif iaith. Bob blwyddyn, mae oddeutu6 miliwn o bobl yn ymweld ag Eryri i fwynhaur hyn sydd gan yrardal iw chynnig, a thrwy hynnyn cyfrannu at yr economi leol.Fel ffermwr, rwyn gwbl ymwybodol mai bregus iawn ywr hyna welwn heddiw. Maer bygythiad i gymunedau amaethyddol

yr ucheldir yn un go iawn. Maer cy ogau isel a chostcymharol uchel tai yn golygu bod ein pobl ifanc yn symud iffwrdd i fyw a gwelwyd dirywiad yn y cymunedau Cymraegeu hiaith. Gwelwyd dosbarthiad newydd o blanhigion acanifeiliaid yn sgil newid yn yr hinsawdd a fel partner arweiniolyng Nghynllun Rheolaeth y Parc Cenedlaethol, bydd yrAwdurdod yn ceisio sicrhau newid cadarnhaol; esiampl orymrwymiad hwn yw llwyddiant di-ail yr Awdurdod i leihaugollyngiadau carbon y sefydliad a thrwy hynny sefydlu glasbrintar gyfer ei bartneriaid. Bydd hefyd yn ceisio lleihau effeithiaunegyddol pwysedd ymwelwyr drwy, er engrhaifft, hyrwyddocludiant cyhoeddus a gwella isadeiledd llwybrau cerdded.Beth bynnag for heriau yn y dyfodol, rhy tirlun a phobl

Eryrir adnoddau naturiol a dynol syn angenrheidiol ioresgyn yr anawsterau tymor byr ac addasu ir newidiadauhirdymor. Rwyn ffyddiog y gallwn gynnal Eryri fel lle orhyfeddod ac ysbrydoliaeth; lle i arddangos datblygiadaueconomaidd cynaladwy yn seiliedig ar amgylchedd oansawdd uchel, fydd yn arwain at fuddion economaidda diwylliannol i bawb. Gall yr heriau hyn hefyd ddod chy eoedd iw canlyn; bydd yr Awdurdod ai bartneriaid ynceisio manteisio ar gy eoedd syn cy awni pwrpasaur ParcCenedlaethol ac fellyn gwella nodweddion arbennig Eryri.Cafodd y Cynllun hwn ei baratoi wedi cyfnod ymgynghorol phartneriaid allweddol ar gymuned ehangach. Dylidcymeradwyo gwerth y cyfraniadau a wnaed ir Cynllun, argobaith yw y caiff yr ymrwymiad hwn ei drosglwyddo ir broseso gy awni Amcanion a Gweithrediadau Strategol y Cynllun.Cynllun ar gyfer y rhai syn pryderu am Eryri ac yn eigwerthfawrogi yw hwn - nid dogfen ar gyfer Awdurdod yParc Cenedlaethol yn unig mohoni. Rhy ddyletswydd arsefydliadau perthnasol i roi ystyriaeth i bwrpasaur ParcCenedlaethol wrth ddatblygu a chy awni eu mentrau euhunain; rwyn annog cyrff cyhoeddus, preifat ac elusennoli ystyried y pwrpasau statudol sydd ynghlwm wrth statwsy Parc Cenedlaethol. Trwy wneud hynny, byddwn yngwarchod ac yn gwellar hyn syn gwneud Eryrin arbenniger mwyn sicrhau ei goroesiad i genedlaethaur dyfodol.

The Snowdonia National Park Eryri is a very specialplace. Breathtaking scenery, deep valleys, lakes, rivers,waterfalls, rugged mountains, woodlands and nebeaches, Eryri has it all a landscape of internationalimportance which, as an evolving landscape,continues to be moulded by man and nature.Eryri is also home to over 25,000 people, many of whomwork in the National Park and where the Welsh languagecontinues to be the predominant language. Each yeararound 6 million visitors come to enjoy what Eryri has tooffer and by so doing contribute to the local economy. As a farmer I am all too aware that what we seetoday is very fragile. The threat to the upland farming

community is all too real. The low wages and relativelyhigh cost of housing is driving our young people awayand our Welsh speaking communities are in decline.Climate change is bringing about a new distribution of plants and animals. As a lead partner in the NationalPark Management Plan, the Authority will lead andtry to bring about positive change; an example of thiscommitment is the Authoritys award winning recordon reducing carbon emissions, establishing a blueprintfor its partners. It will also seek to reduce the negativeimpacts of visitor pressures, examples of whichinclude promoting sustainable transport solutions andimproving the footpath infrastructure. Whatever challenges lie ahead, Eryris landscape andpeople provide the natural and human resources requiredto overcome short term dif culties and adapt to long termchanges. I strongly believe that we can sustain Eryri asa place of wonder and inspiration; a place to showcasesustainable economic development based upon a highquality environment; bringing about economic andcultural bene ts for all. Challenges can also provideopportunities; the Authority and its partners will seekto capitalise upon opportunities which deliver NationalPark purposes thus improving Eryris special qualities.This Plan has been prepared after a period of consultationwith key partners and the wider community. The value of contributors to the Plan is to be applauded and it is hopedthat this commitment will be carried forward to deliveringthe Plans Strategic Objectives and Actions.This is a Plan for all those who care and treasureEryri not just the National Park Authority. There isa duty on relevant organisation to consider NationalPark purposes when developing and delivering theirown initiatives; I urge public, private and charitablebodies to give consideration to the statutory purposesconferred by National Park status. By doing so, we willprotect and enhance all that makes Eryri special so thatwe may pass it on to future generations.


5/60



Management Plan




6/60



Mae Adran 62 o Ddeddf yr Amgylchedd (1995) yn ei gwneud yn ofynnol i bob AwdurdodParc Cenedlaethol baratoi a chyhoeddi Cynllun Cenedlaethol ar gyfer eu Parc, syn gosodallan y polisau ar gyfer rheolir Parc Cenedlaethol a chynnal swyddogaethau Awdurdod y ParcCenedlaethol yng nghyswllt y Parc Cenedlaethol.

Section 62 of the Environment Act (1995) requires each National Park Authority toprepare and publish a National Plan for their Park, setting out policies for managing theNational Park and for carrying out National Park Authority functions in relation to theNational Park.

Cynllun Rheolaeth y Parc Cenedlaethol1.1 Mae Cynllun Rheolaeth Parc Cenedlaethol Eryri

(y Cynllun), yn ddogfen arwyddocaol mewnperthynas dyfodol Parc Cenedlaethol Eryri.Maen ofynnol drwy ddeddf gwlad i Awdurdody Parc Cenedlaethol baratoi Cynllun i ddarparurheolaeth effeithiol rhwng pawb syn ymwneud dyfodol Eryri. Maen darparur fframwaithpolisi strategol ar gyfer sefydliadau perthnasolfel eu bod yn cydymffur o yn llawn gydaucyfrifoldeb statudol i ystyried pwrpasaurParc Cenedlaethol wrth iddynt gy awni eudyletswyddau au cyfrifoldebau.

1.2 Er mai Awdurdod y Parc Cenedlaethol synparatoir Cynllun, maen ddogfen ar gyferpawb sydd rhan yn nyfodol Eryri, byddenthwy yn sefydliadau cyhoeddus, preifat,gwirfoddol neu unigolion gyda diddordeb.Yn ei hanfod, mae sicrhau dyfodol cynaladwyi Eryrin gyfrifoldeb i ni oll.

Sut y cynhyrchwyd y Cynllun1.3 Mae amrediad eang o sefydliadau wedi

cynorthwyor Awdurdod wrth gynhyrchurCynllun gan gynnwys Cyngor Cefn GwladCymru, Asiantaeth yr Amgylchedd Cymru,Cadw, awdurdodau lleol, yr undebau ffermioa chynghorau cymuned. Sefydlodd yrAwdurdod Grw p Llywio a Fforwm er mwyncynghori ar baratoad a chynnwys y Cynllun.

1.4 Cyn ir Cynllun drafft gael ei gyhoeddi

ym mis Mawrth 2009, ymgynghorodd yrAwdurdod ar y Materion ar Opsiynau arStrategaeth a Ffafrir ar ei gyfer. Roeddhyn o fudd wrth adnabod y materion synwynebu holl ardaloedd Eryri, gan gynnwysmaterion syn berthnasol ir Parc yn eigyfanrwydd a phroblemau lleol. Ystyrioddsefydliadau partner ar Awdurdod y sylwadaua dderbyniwyd ar y Cynllun drafft ac fe wnaednewidiadau cyn i Gynllun Rheolaeth y ParcCenedlaethol gael ei gymeradwyo yn llawn.

The National Park Management Plan1.1 The Snowdonia National Park Management

Plan (the Plan), is a signi cant document inrelation to the future of Snowdonia NationalPark. The National Park Authority is requiredby law to prepare a Plan to provide effectivemanagement involving all those concernedwith the future of Snowdonia. It providesthe strategic policy framework for relevantorganisations to comply fully with theirstatutory responsibility to have regard forNational Park purposes in carrying out theirduties and responsibilities.

1.2 Although the National Park Authority preparesthe Plan, it is a document for all who havea stake in its future, be they public, privateor third sector organisations or individualsinterested in the future of Snowdonia. Inessence, ensuring a sustainable future forSnowdonia is our shared responsibility.

How the Plan has been produced1.3 A wide range of organisations has

assisted the Authority in producingthe Plan, including the CountrysideCouncil for Wales, Environment Agency,Cadw, local authorities, the farming unionsand community councils. The Authority setup a Steering Group and a Forum to adviseon Plan preparation and content.

1.4 Prior to publishing the draft Plan in

March 2009, the Authority consultedon the Issues and Options and thePreferred Strategy for the Plan.This helped identify issues affecting allareas of Snowdonia, from Park wideissues to local problems. Partnerorganisations and the Authorityconsidered the comments receivedon the draft Plan and madeamendments before approvingthe full Park Management Plan.



7/60



Management Plan


Strwythur y Cynllun1.5 Maer Cynllun yn rhannun chwe rhan ac yn

ceisio am ddilyniant rhesymegol. Maer adrangyntaf yn rhoi cy wyniad ir Cynllun ei hun asut y cafodd ei gynhyrchu. Maer ail yn rhoicy wyniad i Barc Cenedlaethol Eryri. Maerdrydedd rhan yn trafod Rhinweddau Arbennig yrardal, sef y pethau hynny syn ei osod ar wahn

ir ardaloedd oi chwmpas, ac syn gwneud yParc yn unigryw yn y cyd-destun cenedlaethola rhyngwladol. Ar l dif nion fras yr hynsyn gwneud Eryrin arbennig maer ffocws ynsymud yn rhan pedwar tuag at y dyfodol a sut ygallwn warchod a gwellar rhinweddau ar gyfercenedlaethaur dyfodol a hynny drwy rannugweledigaeth or Parc Cenedlaethol erbyn 2035.Maer pumed rhan yn ehangu ar ddylanwadaunewid a sut mae eu rheoli er mwyn cyrraedd yweledigaeth hir dymor. Maen sefydlu amcanionpenodol a gweithrediadau wediu hanelu atAwdurdod y Parc Cenedlaethol ai phartneriaidiw rhoi ar waith. Maer rhan olaf yn darparugwybodaeth ar weithredu a monitro.

Gwerthusiad Cynaladwyedd1.6 Maer Cynllun wedi gwynebu proses werthuso

drylwyr i sicrhau ei fod yn sicrhau datblygiadcynaladwy. Mae cynhyrchu GwerthusiadCynaladwyedd ar gyfer Cynlluniau Rheolaethyn ofyniad deddfwriaethol y DU. Maer broseshon wedi sicrhau fod yr holl nodau, amcaniona gweithrediadau yn gweithio gydai gilyddi greu newid positif a hefyd yn amlygurrhyngberthynas rhwng gwahanol agweddauor Cynllun.

Structure of the Plan1.5 The Plan is divided into six main sections

and tries to follow a logical progression.The rst section provides an introductionto the Plan and its preparation. Sectiontwo provides an introduction to SnowdoniaNational Park. The third section discusses theSpecial Qualities of the area which set it apart

from surrounding areas, and which makesit unique in a national and internationalcontext. Having broadly de ned what makesSnowdonia special the focus shifts in sectionfour to the future and how we can bestprotect and enhance these qualities for futuregenerations by providing a shared vision forthe National Park by 2035. The fth sectionexpands on the in uences of change and howthey can be managed to achieve the longterm vision. It establishes speci c objectivesand targeted actions to be taken forward bythe National Park Authority and its partners.The nal section provides information onimplementation and monitoring.

Sustainability Appraisal1.6 The Plan has undergone a rigorous

appraisal process designed to ensureit delivers sustainable development.Producing a Sustainability Appraisal forManagement Plans is a requirement of UKlegislation. This process has ensured thatall aims, objectives and actions worktogether to deliver positive change andalso highlighted the inter-relationshipsbetween different aspects of the Plan.

A n e u r

i n P h i l l i p s


8/60





9/60



Management Plan


Asesiad Amgylcheddol Strategol1.7 Maer Gyfarwyddeb Ewropeaidd ar Asesiad

Amgylcheddol Strategol hefyd yn berthnasoli Gynlluniau Rheolaeth Parciau Cenedlaethol.Cafodd ei chynllunio i sicrhau bod cynlluniau,polisau a rhaglenni perthnasol yn cael eu hasesui ganfod pa effeithiau sylweddol allent gael ar yramgylchedd. Maer fersiynau drafft or Cynllunar holl ddogfennaeth berthnasol aenorol wedieu hasesu yn unol hyn.

Asesiad Rheoliadau Cyne noedd1.8 Yr asesiad terfynol yr oedd angen ei wneud oedd

yr Asesiad Rheoliadau Cyne noedd - anghenraidCyfarwyddeb UE 92/43/EEC. Maen amcanu atddiogelu tua 220 o gyne noedd ac oddeutu 1,000o rywogaethau a restrir o dan y DdynodiadauEwropeaidd. Maer Cynllun wedi cael ei asesuer mwyn sicrhau bod yr holl amcanion yncynnig diogelwch a/neu welliant i rywogaethau achyne noedd a nodir. Gan na chodwyd unrhywfaterion anghymodlon yn ystod camau blaenorolo ddatblygu polisi, ni fu angen asesiad pellach.

1.9 Cynhaliwyd y Gwerthusiad Strategol ar Asesiad

Amgylcheddol Strategol fel un ymarfer er mwynsicrhau eu bod yn cydgysylltun llawn. Cynhaliwydyr Asesiad Rheoliadau Cyne noedd fel gwerthusiadar wahn, fel syn ofynnol yn l y ddeddf.

Mae copau o adroddiadau cysylltiedig ar gael oddiar wefan www.eryri-npa.gov.uk.

Y berthynas Chynlluniau,Polisau a Rhaglenni eraill1.10 Bwriedir ir Cynllun ategu at gynlluniau, polisau

a rhaglenni sefydliadau partner, tran arwain

ar bynciau syn berthnasol i ddynodiad ParcCenedlaethol. Maer dogfennau a ystyriwydwrth baratoir Cynllun yn amrywio o gytundebaurhyngwladol i bolisau cenedlaethol a lleol.Ceir rhestr gy awn or cynlluniau, polisau arhaglenni yn Atodiad C yr Asesiad AmgylcheddolStrategol.

1.11 Maer Cynllun hwn wedi ei gynhyrchu ochryn ochr Chynllun Datblygu Lleol Eryri.Er nad ywn ddogfen cynllunio defnydd tir,gellir ei defnyddio, ynghyd r CynllunDatblygu, i hysbysu penderfyniadaucynllunio oddi mewn Eryri.

Strategic Environmental Assessment1.7 The European Directive on Strategic Environment

Assessment also appliesto National Park Management Plans.It is designed to ensure that relevant plans,policies and programmes are assessed toidentify potentially signi cant effects on theenvironment. Draft versions of the Plan andall previous relevant documentation havebeen assessed accordingly.

Habitats Regulations Assessment1.8 The nal assessment required to be undertaken

was the Habitats Regulation Assessment a requirement of EU Directive 92/43/EEC.It aims to protect some 220 habitats andapproximately 1,000 species listed under Europeandesignations. The Plan has been assessed toensure that all objectives offer protection and/ or enhancement to noted species and habitats.As no irreconcilable issues were raised duringprevious stages of policy development, nofurther assessment has been needed.

1.9 Both the Strategic Appraisal and Strategic

Environmental Assessment were conducted as oneexercise to ensure full correlation between the two.The Habitats Regulation Assessment was conductedas a separate evaluation as required by statute.

Copies of associated reports are available fromwww.eryri-npa.gov.uk.

Relationship to other Plans,Policies and Programmes1.10 The Plan is intended to complement the plans,

policies and programmes of partner organisations,

whilst leading on subjects relevant to NationalPark designation. Documents given considerationwhilst preparing the Plan range from internationaltreaties to national and local policies. A full listof the plans, policies and programmes is availablein Appendix C of the Strategic EnvironmentalAssessment.

1.11 The Plan has been produced in tandem with theEryri Local Development Plan. Although it is nota land use planning document it can be used,in conjunction with the Local DevelopmentPlan, as a material document to inform planningdecisions within Snowdonia.

Cyfarwyddeb Asesiad Amgylcheddol Strategol 2001/42/EC Strategic Environment Assessment Directive 2001/42/ECChwith/Left:CwmIdwal

PierinoAlgieri


10/60




www.eryri-npa.gov.uk

1.12 Mae gwybodaeth ategol syn uniongyrcholberthnasol ir Cynllun wedi ei chynnwys yn yr:

Adroddiad ar Gy wr y Parc (ACyP) Mae hwn yn darparu data gwaelodlin syn llywiodatblygiad y Cynllun a gwaith arall o fewn y ParcCenedlaethol. Yn y dyfodol, bydd yr ACyP yn caelei reinio i adlewyrchu amcanion a dyheadaurCynllun yn agosach. Maen cael ei adolygu aiddiweddaru bob 5 mlynedd a gan ir adroddiaddiwethaf gael ei baratoi yn 2008, fe fydd dogfenddiwygiedig yn cael ei pharatoi yn 2013.

Rhinweddau Arbennig Parc Cenedlaethol EryriCyhoeddiad syn rhoi dadansoddiad ac asesiadmwy manwl o rinweddau arbennig Eryri. Y bwriadyw iddo weithio fel offeryn ar gyfer helpu i reinioCynlluniau ir dyfodol ac i sicrhau gwarchod agwelliant y rhinweddau ir dyfodol. Cyhoeddiry ddogfen hon yn ystod 2011 yn dilyn cyfnodymgynghorol.

Strategaeth Hamdden Parc Cenedlaethol Eryri Maen sefydlu gweithrediadau tymor canolig ahir ar gyfer hamddena awyr agored yn y ParcCenedlaethol, a hynny o fewn y fframwaithstrategol a amlinellir yn y Cynllun hwn. Byddyn cynnwys polisau mwy penodol syn berthnasoli hamddena awyr agored a bydd yn cael ei

defnyddio i atgyfnerthu ceisiadau am adnoddauychwanegol i gefnogi mentrau presennol anewydd. Cyhoeddir y ddogfen yn ystod 2011yn dilyn cyfnod o ymgynghori cyhoeddus.

Strategaeth Gyfathrebu ac Ymwybyddiaeth2009-2012Maen darparu gwybodaeth ar sut fydd yrAwdurdod yn cyfathrebu yn effeithiol yn fewnolac allanol ac yn darparu mynediad hawddat wybodaeth a gwasanaethau mewn fforddglir ac agored, a thrwy hynny yn cynydduymwybyddiaeth am waith yr Awdurdod.

Cynllun Corfforaethol AwdurdodParc Cenedlaethol Eryri Yn ychwanegol at yr hyn sydd uchod, maer Cynllunyn anelu at gy awni Allbynnau Blaenoriaethgorfforaethol yr Awdurdod ar gyfer 2010-2013, sef:

Parhau i weithredun effeithiol ac yn effeithlonwrth ddarparu gwasanaeth i bawb o fewn yradnoddau sydd ar gael ganddo.

Gwella Rhinweddau Arbennig y Parc. Sicrhau gwasanaethau i bawb lle maer

dinesydd yn ganolog iddynt. Cy awni gwasanaeth Cynllunio fwy ymatebol,

cyson ac uchel ei ansawdd syn rhoi gwerth

am arian. Darparu mwy o gy eoedd mynediad o ansawdd

uchel ar gyfer pawb at dir a dw r yn y Parc.

1.12 Other information directly relevant to the Planis included in the:

State of the Park Report (SoPR)Provides baseline data used to informdevelopment of the Plan and other work withinthe National Park. In future, the SoPR will berefined to reflect more closely the objectivesand aspirations of the Plan. It is reviewed andupdated every 5 years and as the last report wasprepared in 2008 a revised document will beprepared in 2013.

Special Qualities of Snowdonia National Park A publication which provides a more detailedanalysis and assessment of Snowdonias specialqualities. It is intended as a tool to help refinefuture Plans and ensure the protection andenhancement of these qualities for the future.This document will be published during 2011following a period of consultation.

Recreation Strategy for Snowdonia National ParkEstablishes the medium and long-term objectivesfor outdoor recreation in the National Parkwithin the strategic framework outlined in thisPlan. It will include more specific policies onoutdoor recreation and be used to strengthenapplications for additional resources to support

existing and new initiatives. This document willbe published during 2011 following a period of public consultation.

Communication and Awareness Strategy2009-2012Provides information on how the Authoritywill provide effective internal and externalcommunication and easy access to informationand services in an open and transparentmanner, thereby increasing awareness of theAuthoritys work.

Snowdonia National Park AuthorityCorporate PlanIn addition to the above, the Plan seeks to deliverthe Authoritys corporate Priority Outcomes for2010-2013, which are to:

Continue to operate effectively and efficientlyin providing a service for all withinthe resources it has available.

Improve the Special Qualities of the Park. Ensure effective citizen centred

services for all. Deliver a responsive, consistent and high

quality Planning service that providesvalue for money.

Provide more high quality accessopportunities for people of all abilitiesto land and water in the Park. I r

d d e

/ R i g

h t :

A b e r d y

f

D a v

i d U r w

i n


11/60



Management Plan


Parc Cenedlaethol Eryri mewn cyd-destunSnowdonia National Park in Context


12/60


Parciau Cenedlaethol2.1 Mae Parciau Cenedlaethol yn cynnwys rhai

on hardaloedd cefn gwlad harddaf, mwyaf ysblennydd a thrawiadol. Maent yn dirweddausydd o bwysigrwydd rhyngwladol, ac yn cael eudiogelu gan statud syn cydnabod pwysigrwyddy mannau gwerthfawr hyn ir genedl.

Maer tri Pharc Cenedlaethol yng Nghymru ynrhannu dau bwrpas statudol. Y rhain yw:

gwarchod a gwella harddwch naturiol, bywydgwyllt a threftadaeth ddiwylliannol yr ardal,

hyrwyddo cy eoedd ir cyhoeddddeall a mwynhau nodweddion arbennigyr ardal.

2.2 Wrth ddilyn y pwrpasau hyn, maen ofyniadcyfreithiol fod Awdurdod y Parc Cenedlaetholyn ceisio meithrin lles economaidd achymdeithasol cymunedau lleol. Os oesyna wrthdaro rhwng y ddau bwrpas statudol,mae egwyddor sefydledig Sandford ynei gwneud yn ofynnol ir pwrpas cyntaf gael blaenoriaeth (sef cadwraeth). MaeParciau Cenedlaethol Cymru yn glytwaitho rostiroedd, arfordiroedd, mynyddoedd,coedlannau a phorfeydd ac yn hafan i nifero rywogaethau prin. Yn ychwanegol at hynny,maer Parciau Cenedlaethol yn chwarae rlgreiddiol yn cy awnir amcanion economaidd,amgylcheddol, cymdeithasol, iechyd a lles aosodwyd gan y Llywodraeth ai sefydliadaunoddedig.

National Parks2.1 National Parks contain some of our most

beautiful, spectacular and distinctive areasof countryside. These are landscapes of international importance, given statutoryprotection that recognises the importanceof these special places for the nation.

All three National Parks in Wales sharetwo statutory purposes, these are, to ;

conserve and enhance the natural beauty,wildlife and cultural heritage of the area,

promote opportunities for theunderstanding and enjoyment of thespecial qualities of the area by the public.

2.2 The National Park Authority is alsorequired by law, in pursuing thesepurposes, to foster the economic andsocial well-being of local communities.If there are conflicts between the twostatutory purposes, the establishedSandford principle requires that the firstpurpose (conservation) is given priority.The National Parks of Wales are a mosaicof moorlands, coastline, mountains,woodlands and pastures and a haven formany rare species. In addition, NationalParks play a central role in deliveringthe economic, environmental, social,and health and well-being objectives setby the Government and its sponsoredbodies.


Parc Cenedlaethol Eryri mewn cyd-destunSnowdonia National Park in Context

M i k e H a m m e t


13/60



Management Plan


Parc Cenedlaethol Eryri2.3 Sefydlwyd Parc Cenedlaethol Eryri yn

1951, y cyntaf ar mwyaf iw ddynodiyng Nghymru. Yn 2,139 km sgwr (826 o

lltiroedd sgwr) maer Parc Cenedlaetholyn ymestyn o lannau Bae Ceredigionyn y gorllewin i Ddinas Mawddwy amynyddoedd yr Aran yn y dwyrain, o Afon

Dy ai aber yn y de at arfordir GogleddCymru cyn belled Chonwy.

2.4 Dangosodd astudiaethau diweddar fodParciau Cenedlaethol Cymru gydaigilydd yn cynnal tua 12,000 o swyddiac yn cynhyrchu 177 miliwn ar gyfereu heconomau rhanbarthol. Mae ParcCenedlaethol Eryri yn cynhyrchu tuathraean or cynnyrch economaidd hwn,oddeutu 60 miliwn y wyddyn. Maecy ogaeth syn uniongyrchol gysylltiedig agamgylchedd hynod y Parc Cenedlaethol yncynrychioli tua 4,000 o swyddi.

2.5 Ym Mharc Cenedlaethol Eryri saif yrWyddfa ar uchder o 1085m (3,560troedfedd). Maer enw Eryrin gyfystyr thirwedd ddramatig ac amrywiol gydagolygfeydd mynyddig trawiadol - mae nawardal fynyddig yn cynrychioli tua 52% orParc ac yn cynnwys sawl copa sydd dros3,000 troedfedd (915m), gan gynnwyslleoedd fel Yr Wyddfa, Y Carneddau arGlyderau, a chadwyn Cader Idris yn y de.Ystyrir bod yr ardal yn gadarnle ir iaith ardiwylliant Cymreig.

2.6 Ar wahn i harddwch a hud ei mynyddoedduchel, mae Eryri yn cynnig golygfeyddarfordirol gwych, megis arfordir Ardudwy,yn cynnwys rhostiroedd eang a nodweddirgan y Migneint, yn ogystal dyffrynnoeddrhewlifol clasurol ac adnabyddus fel CwmIdwal yng nghanol Dyffryn Ogwen. Ynner Parc gwelir dau aber dramatig, sef yFawddach ar Ddy , tra bod ardaloedd ofryniau isel yn codi ir gogledd. O fewnf niaur Parc Cenedlaethol, mae oddeutu45% or ardal yn rhostir, gyda llawerohonon chwarae rhan bwysig mewnatafaelu nwyon newid hinsawdd.

Snowdonia National Park2.3 Designated in 1951, Snowdonia National

Park was the rst and largest to beestablished in Wales. The National Parkcovers 2,139 square km (826 square miles)and stretches from Cardigan Bays shorelinein the west to Dinas Mawddwy and theAran mountains in the east, and from the

River Dy and its estuary in the south to theNorth Wales coast as far as Conwy.

2.4 Recent studies indicate that, collectively,the National Parks of Wales support some12,000 jobs and generate 177 million totheir regional economies. SnowdoniaNational Park provides around a thirdof this economic output at around 60million per annum. Employment directlyrelated to the National Parks high qualityenvironment is estimated to be 4,000 jobs.

2.5 Snowdonia National Park takes its namefrom Snowdon which, at 1085m (3,560feet), is the highest peak in Wales. Thename Snowdonia is synonymous witha dramatic and varied landscape withspectacular mountain scenery - ninemountain ranges cover approximately 52%of the Park and include many peaks over3,000 feet (915m), including areas such asthe Snowdon Massif, the Carneddau andGlyderau, and the Cader Idris range to thesouth. The area is regarded as a strongholdof Welsh language and culture.

2.6 Apart from the beauty and charm of its highmountains, Snowdonia offers ne coastalvistas such as those on the Ardudwy coast,includes extensive moorlands typi edby the Migneint, and is punctuated withclassical glacial valleys, Cwm Idwal at theheart of the Ogwen Valley being the mostfamous. Southern Snowdonia includestwo dramatic estuaries, the Mawddachand the Dy , with relatively low foothillsrising to the north. Within the boundaryof the National Park around 45% of thearea is moorland, much of which playsan important role in capturing climatechanging gases.


14/60





15/60



Management Plan


2.7 Maer lliaws o dirweddau a morluniau yncyfuno i ddarparu amrywiaeth o gynefinoedd,gan wneud Eryrin gyfoethog iawn yn nhermaubioamrywiaeth. Maer tywydd mwyn, llaith syndod o Fr Iwerydd yn bwydor cyne noedd, gangynnal miloedd o rywogaethau, llawer ohonynto bwysigrwydd rhyngwladol a chenedlaethol.Mae 15 Ardal Cadwraeth Arbennig, 5 Ardalo Warchodaeth Arbennig a 3 safle Ramsarwediu lleoli yn Eryri, 107 Sa e o DdiddordebGwyddonol Arbennig a 21 Gwarchodfa NaturGenedlaethol, yn ogystal Dyffryn Dy synArdal Bosffer UNESCO - yr unig un yngNghymru. Mae Eryri hefyd yn darparu digon ogy eoedd ar gyfer hamdden awyr agored, gyda2,742 cilomedr o hawliau tramwy cyhoeddus ofewn y Parc Cenedlaethol a 84,697 hectar o dirwedii ddiffinio fel tir agored.

2.8 Maer berthynas rhwng pobl a natur ynparhau i siapior dirwedd ac mae cysylltiadaudiwylliannol cryf yn parhau rhwng poblau cynefin. Gwelir tystiolaeth o bw er acawdurdod yn y dirwedd, gan gynnwyscaerau cynhanesyddol a Rhufeinig, eglwysia chestyll. Dynodwyd Castell Harlech yn uno Safleoedd Treftadaeth y Byd a gwarchodir

359 o safleoedd fel Henebion Cofrestredig.Mae gan bedair ar ddeg o drefi a phentrefiEryri Ardaloedd Cadwraeth, ac mae yna 1,900o Adeiladau Rhestredig gyda 13 ohonynt ynRadd 1 ac 116 yn Radd 2*.

2.9 Ers canrifoedd mae Eryri wedi cael ei ddefnyddiofel dosbarth awyr agored. Maer traddodiad hwnyn parhau i ddatblygu, gydar Parc Cenedlaetholyn cynnig lle ar gyfer nifer o ganolfannau addysgawyr agored, gan gynnwys Plas Tan y Bwlch,Canolfan Addysg Amgylcheddol yr Awdurdod.O ystyried effeithiau dichonol newid hinsawdd,mae rl y Parc Cenedlaethol o ran gwella

ein dealltwriaeth o effeithiaur rhyngweithiaddynol gydar amgylchedd naturiol mor bwysigag erioed.

2.10 Maer iaith Gymraeg yn rhan allweddol ohunaniaeth yr ardal; hon ywr iaith y mae62% o bobl Eryri yn ei siarad ac yn eihysgrifennu, gydar f gwr yn codi i 85% mewnrhai cymunedau. Maer traddodiad Cymreigo adrodd chwedlau, canu traddodiadol abarddoniaeth wedi parhaun gryf ers dyddiaurbeirdd pan iddynt ddiddanur Tywysogion yneu llysoedd. Maer diwylliant Cymreig wediparhau i esblygu a bellach maen rhan ganologo ddiwylliant gwledig cyfoes, bywiog, syncael ei hybu gan nifer o wyliau celfyddydaua cherddoriaeth.

2.7 The multitude of land and seascapes combinesto provide a variety of habitats, makingSnowdonia rich in terms of biodiversity.Habitats are fed by mild, moist weathersweeping in from the Atlantic, supportingthousands of species, many of which areof international and national importance.There are 15 Special Areas of Conservation,5 Special Protection Areas and 3 Ramsar siteslocated within Snowdonia, 107 Sites of SpecialScienti c Interest and 21 National NatureReserves, as well as the Dy Valley which is aUNESCO World Biosphere Area - the only onein Wales. Snowdonia also provides a wealthof opportunities for outdoor recreation, with2,742 km of public rights of way within theNational Park and 84,697 hectares of landdefined as open country.

2.8 The interaction between people and naturecontinues to shape the landscape and thereare strong cultural associations betweenpeople and place. Centres of power andauthority are visible in the landscape, includingprehistoric and Roman forts, churches andcastles. Harlech Castle has been included onthe list of World Heritage Sites and there are

359 sites afforded protection as ScheduledAncient Monuments. Fourteen towns andvillages in Snowdonia have ConservationAreas and there are 1,900 Listed Buildings,13 of them being Grade 1 and 116 Grade 2*.

2.9 For centuries Snowdonia has been usedas an outdoor classroom. This traditioncontinues to develop, with the NationalPark housing several outdoor educationcentres, including the Authoritys ownPlas Tan y Bwlch Environmental EducationCentre. Given the potential impacts of climate change, the National Parks role in

furthering our understanding of the effectsof human interactions with the naturalenvironment is as important as ever.

2.10 The Welsh language is an integral part of theareas identity; it is the spoken and writtenlanguage of approximately 62% of thepopulation and in some communities thepercentage is as high as 85%. Welsh traditionsof story telling, folk singing and poetry haveremained strong since the days when bardsentertained at the Princes courts. Welshlanguage culture has continued to evolve andis now an integral part of a new, vibrant andcontemporary rural culture, much of whichis spurred on by a number of arts and musicfestivals.Ch

with/LeftLlynCau-CaderIdris

KevinRichardson


16/60



2.11 Mae Eryrin ardal o bentrefi bychain a threfimarchnad; yr aneddiadau mwyaf yw Dolgellauar Bala. Y bobl leol sydd berchen Eryri yn eihanfod, gyda 75% or tir mewn perchnogaethbreifat. Mae poblogaeth Eryri, sydd oddeutu26,000, wedi parhaun gymharol sefydlogdros y degawdau diwethaf. Ond maer newidbychan hwn yng nghyfanswm y boblogaethyn cuddio newid strwythurol mwy sylweddol,gyda phobl ifanc yn gadael yr ardal i dderbynaddysg uwch, tai a chyfleoedd swyddi, trabod pobl oedrannus yn symud i mewn irardal. Maer newidiadau hyn wedi cyd-fynd phrisiau tai uchel a llai o gredyd ar gael,syn golygu y gall fod yn anodd iawn i boblleol brynu ty yn yr ardal. Maer ganran o aildai yn y Parc Cenedlaethol oddeutu 14% oigymharu r ffigwr cyfartaledd cenedlaetholyng Nghymru o 1%. Nid ywr economi ogyflogau cymharol isel yn helpur sefyllfa hongyda thwristiaeth, amaethyddiaeth ar sectorgyhoeddus yn brif sectorau cyflogi.

2.12 Ffordd yr A470, syn rhedeg trwy ganol yParc Cenedlaethol, ywr prif gyswllt cludiantrhwng gogledd a de Cymru ac maen cysylltunanuniongyrchol Gorllewin Canolbarth Lloegra thu draw. Yng Ngogledd y Parc maer A55 ynwythen drafnidiaeth allweddol syn cysylltueconomau Iwerddon, Gogledd DdwyrainCymru ac ardal Gorllewin Sir Gaer. Mae dau brif wasanaeth trenau o fewn y Parc Cenedlaethol.Mae gan Linell Arfordir Cambria gysylltiadauuniongyrchol i Bwllheli ac i Orllewin CanolbarthLloegr, gyda chysylltiadau ag Aberystwyth aLlundain trwy Fachynlleth. Mae lein DyffrynConwy yn cysylltu gyda Llinell Arfordir GogleddCymru, sydd yn ei dro yn cysylltu Caergybi aCrewe. Mae nifer o reilffyrdd cul, fel RheilfforddFfestiniog, Rheilffordd Tal-y-llyn a RheilfforddUcheldir Cymru, yn darparu gwasanaethau trn

lleol syn atyniadau i ymwelwyr yn bennaf.Oi gymharu Pharciau Cenedlaethol eraillyn y DU, mae Eryri yn gyffredinol yn caelbudd o isadeiledd cludiant cyhoeddus dda.

2.13 Maer ardal yn gartref i nifer o atyniadautwristiaeth bwysig. Mae rhai yn tynnu ardreftadaeth ddiwylliannol a diwydiannol Eryrifel Rheilffyrdd Eryri a Ffestiniog, CeudyllauLlechi Llechwedd a Chanolfan Cywain, trabo eraill, y Ganolfan Dechnoleg Amgen aChanolfan Gelli Gyffwrdd fel y rhai mwyaf amlwg, yn darparu syniadau ar gyfer bywngynaladwy a stiwardiaeth amgylcheddol. Mae

bron bob un yn defnyddio ansawdd uchel yramgylchedd lleol fel rhan ou hatyniad ac aplmarchnata.

2.11 Snowdonia is an area consisting of smallervillages and market towns, with Dolgellauand Y Bala being the largest. In essence,Snowdonia is owned by its people with over 75%of the land in private ownership. The populationhas remained relatively stable at around 26,000over the past few decades. However, therelatively small changes in total populationmask a much more signi cant structural change,highlighting the outward migration of youngpeople leaving the area for higher education,housing and employment opportunities and aninward migration of older people. These changeshave coincided with high property prices andthe decreasing availability of credit, making itdif cult for local people to buy suitable propertyin the area. The percentage of second homes inthe National Park is around 14% compared toa Wales national average of 1%. This situationis not helped by a relatively low wage economywith tourism, agriculture and the public sectorbeing the main employment sectors.

2.12 The A470, which runs through the centreof the National Park, is the main transport linkbetween north and south Wales and indirectlylinks to the West Midlands and beyond.To the North of the Park the A55 is a keytransportation corridor linking the economiesof Ireland, North East Wales and the WestCheshire region. There are two main linetrain services within the National Park. TheCambrian Coast Line has direct servicesto Pwllheli and to the West Midlands,with links to Aberystwyth and London viaMachynlleth. The Conwy Valley Line linksto the North Wales Coast route whichconnects Holyhead and Crewe. Numerousnarrow gauge railways, such as the Ffestiniog,Tal-y-llyn and Welsh Highland Railwaysprovide local train services which are mainly

tourist attractions. Compared to otherNational Parks in the UK, Snowdoniagenerally benefits from a good publictransport infrastructure.

2.13 The area houses several regionally importanttourist attractions. Some draw uponSnowdonias cultural and industrial heritagesuch as the Welsh Highland and FfestiniogRailways, Llechwedd Slate Caverns andCanolfan Cywain Centre, whilst others, mostnotably the Centre for Alternative Technologyand Greenwood Centre, provide ideason sustainable living and environmental

stewardship. Almost all use the areas highquality environment as part of their attractionand marketing appeal. I r

d d e

/ R i g h t :

Y r W y d

d f a

/ S n o w

d o n

K

e v i n R i c h a r

d s o n


17/60



Management Plan


Rhinweddau ArbennigSpecial Qualities


18/60



Rhinweddau3.1 Yn eu hanfod, rhinweddau arbennig ywr

nodweddion amlwg syn dif nio ParcCenedlaethol. Er gall y rhinweddau fodyn bresennol y tu allan i f niaur Parc,oddi mewn iw f niau maent fwyaf amlwga nodedig. Mae darparu rhestr gynhwysfawror rhinweddau hyn yn anodd, oherwyddbod nifer o rinweddau ysbrydoledig Eryriyn anniriaethol ac yn aml yn bersonol.Fodd bynnag, trwy ymgynghori a thrafodgyda sefydliadau a chymunedau, dynodwydamrediad o rinweddau arbennig fel rhaipwysig a nodedig ir ardal. Y rhain yw:

amrywiaeth o dirweddau ac ardaloedd arfordirolo ansawdd uchel o fewn ardal ddaearyddolfechan, yn amrywio o arfordir i fryniau ucheldirir mynyddoedd geirwon mae Eryrin enwogamdanynt;

synnwyr cadarn o gydlyniad cymunedol, perthyna bwrlwm syn cyfuno i roi naws o le cryf;

hyfywedd parhaus yr iaith Gymraeg fel prif iaithllawer o gylchoedd cymdeithasol a phroffesiynol.Maer agwedd hon yn amlwg mewn enwaulleoedd lleol, syn adlewyrchu treftadaethddiwylliannol yr ardal;

ardal sydd wedi ysbrydoli diwylliant, lln gwerin,celf, llenyddiaeth a cherddoriaeth fwyaf nodedig ygenedl, syn parhau i ysbrydoli hyd heddiw;

y cy e i bobl ddeall a mwynhaur ParcCenedlaethol yn actif, tran cynnal ardaloedd olonyddwch ac unigedd, a thrwy hynny hyrwyddoagweddau o iechyd, lles a hunan fyfyrdod;

Qualities3.1 Special qualities are essentially the de ning

characteristics of a National Park; they are distinctiveand pronounced and set the area apart. Althoughsome qualities may be present in areas outsidethe Park boundary, it is within the boundaries thatthey are most prevalent and marked. Providinga de nitive list is dif cult as many aspects, suchas Snowdonias inspirational features tend to beintangible and perceived and appreciated differentlyby individuals. However, through consultation anddiscussion with organisations and communities, arange of special qualities have been identi ed asimportant and distinctive to the area. They are:

the diversity of high quality landscapesand coastal areas within a small geographic area- ranging from coast to rolling uplands to therugged mountains for which Snowdonia is famed;

the robust sense of community cohesion,belonging and vibrancy which combine to givea strong sense of place;

continuing vibrancy of the Welsh languageas the primary language in many social andprofessional environments. This aspect isevident in local place names that re ect theareas cultural heritage;

an area which has inspired some of the nations mostnotable culture, folklore, art, literature and music, anin uence which continues to the present day;

the opportunity for people to understand and enjoythe National Park actively, whilst maintaining areasof tranquillity and solitude, thus promoting aspectsof health, well-being and personal re ection;

Rhinweddau ArbennigSpecial Qualities

P i e r

i n o A

l g i e r i

I r d d e

/

R i g h

t : L l y n

I d w a l , C

w m

I d w a l

P i e r

i n o

A l g i e r i


19/60



Management Plan




Management Plan


20/60



cy eoedd helaeth ar gyfer adloniant,hamdden a dysgu i bobl o bob oed a gallu;

tirweddau a thre uniau syn dangoseffaith ddynol dros y canrifoedd, o gyfnodNeolithig hyd at heddiw. Mae tystiolaetho hyn iw weld mewn olion archaeolegol,enwau lleoedd a chaeau, hanes llafarac ysgrifenedig ac ymarferion rheoli tircyfredol. Gwelir treftadaeth bensaernolEryri yn nwysedd yr Adeiladau Rhestredigar amgylchedd adeiledig ehangach;

daeareg gymhleth, amrywiol a nodedig, funhanfodol wrth ddylanwadu ar ddisgyblaethaudaeareg a daearyddiaeth yn rhyngwladol;

bioamrywiaeth amrywiol yn adlewyrchutirweddau, daeareg, arferion rheoli tir ahinsawdd Eryri. Mae rhai rhywogaethau achyne noedd o bwysigrwydd cenedlaethola rhyngwladol, er enghraifft, rhywogaethausyn olion o Oes yr Ia ddiwethaf syn cynnigcipolwg o gyne noedd rhannol-Arctig. Eryriywr pwynt mwyaf deheuol yn y DU argyfer sawl rhywogaeth or fath.

3.2 Mae adnabod y rhinweddau arbennigyn ein helpu i ddeall beth ddylai gael eiwarchod ai wella. Mae hyn yn argyhoeddigwaith Awdurdod y Parc Cenedlaethol eihun, yn ogystal sefydliadau ac unigolionsyn byw, gweithio neun ymweld r ardal.Bur rhinweddau hyn yn ystyriaeth ganologwrth ddatblygu gweledigaeth tymor hir argyfer Eryri syn darparur cefn len ar gyferAmcanion a Gweithrediadau Strategoly Cynllun a ymhelaethir arnynt mewnpenodau yn ddiweddarach yn y ddogfen.

extensive opportunities for recreation, leisureand learning for people of all ages and ability;

landscapes and townscapes which charthuman interaction over centuries, fromNeolithic times to the present day. This isevident in archaeological remains, placeand eld names, oral and written historyand present day land management practices.Snowdonias architectural heritage is re ectedin the density of Listed Buildings and thewider historic environment;

complex, varied and renowned geology, vitalin in uencing the disciplines of geology andgeography internationally;

varied biodiversity re ecting Snowdoniaslandscapes, geology, land managementpractices and climate. Some species andhabitats are of national and internationalsigni cance, for example species which areremnants of the last Ice-Age, providing aglimpse of semi-Arctic habitats. Snowdoniais the most southerly point in the UK for manysuch species.

3.2 Identifying the special qualities helpsus to understand what should besafeguarded and enhanced. This informsthe work of the National Park Authorityitself, other organisations and individualsliving and working in, or visiting thearea. These qualities have been a centralconsideration in developing the longterm vision for Snowdonia, providing thebackdrop for the Plans Strategic Objectivesand Actions which are expanded upon inlater chapters.

I r d d e

/ R i g h t : A

b e r g w y n g r e g y n

B e n

S t a m m e r s


21/60



Management Plan


Gweledigaeth ar gyfer Eryri erbyn 2035A Vision for Snowdonia by 2035


22/60



Y Weledigaeth4.1 Maen bwysig edrych tuar dyfodol a cheisio

rhagweld darlun or cy wr yr hoffwn ni ir ParcCenedlaethol fod ynddo erbyn 2035. Fellymaer weledigaeth yn un ddyheadol ac etoyn un a ellir ei chy awni. Cafodd ei lunio yndilyn trafodaethau gyda phartneriaid statudol,

gwirfoddol a masnachol a chymunedau lleol.

Vision4.1 It is important to look to the future and try

and visualise what condition we would likethe National Park to be in by 2035. The visionis therefore aspirational yet achievable. It hasbeen drawn up following discussions with otherstatutory, voluntary and commercial sector

partners and local communities.

Erbyn 2035, bydd Eryrin parhau i fod yndirwedd esblygol a gwarchodedig, yn caelei ddiogelu ai wella i ddarparu amgylcheddnaturiol gyfoethog ac amrywiol; yn rhoibuddiannau cymdeithasol, economaidd a llesyn genedlaethol a rhyngwladol.

Cyflawnir pwrpasaur Parc Cenedlaethol trwyeconomi amrywiol a ffyniannus sydd wediaddasu i heriau newid mewn hinsawdd ac wedi

ei seilio ar adnoddau naturiol - rhinweddaurdirwedd, cy eoedd i ddysgu a mwynhau,treftadaeth ddiwylliannol a naturiol. Gydachymunedau dwyieithog bywiog a chynhwysol,bydd gweithio mewn partneriaeth wedi dangos ygellir cy awni mwy trwy weithio gydan gilydd.

Bydd cymunedau wedi mabwysiadu atebionarloesol mewn byd syn newid - byddeconomi carbon isel wedi cryfhau cysylltiady preswylwyr gydar amgylchedd, gan roigwell safon byw a sicrhau enw da Eryri felParc Cenedlaethol syn enwog yn rhyngwladola lle i enaid gael llonydd.

By 2035 Snowdonia will continue to be aprotected and evolving landscape, safeguardedand enhanced to provide a rich and variednatural environment; providing social,economic and well-being bene ts nationallyand internationally.

National Park purposes will be delivered througha diverse and prospering economy adapted tothe challenges of climate change and founded

on natural resources - its landscape qualities,opportunities for learning and enjoyment,cultural and natural heritage. With thrivingbilingual and inclusive communities, partnershipworking will have demonstrated that more canbe achieved through working together.

Communities will have adopted innovativesolutions in a changing World a low carboneconomy will have strengthened residents linkwith the environment, providing a better standardof living and ensuring Snowdonias reputation asan internationally renowned National Park andone of the nations breathing spaces.

Gweledigaeth ar gyfer Eryri erbyn 2035A Vision for Snowdonia by 2035

M i k e

H a m

m e t


23/60



Management Plan


4.2 Wrth geisio cy awnir weledigaeth, bydd y ParcCenedlaethol ai bartneriaid angen hwyluso:

tirwedd cyfoethog ac amrywiol, syn enghraifft oansoddau estheteg a nodweddion rhanbarthol nodedig.Yn seiliedig ar ymchwil, bydd yr Awdurdod ynymrwymo partneriaid i sicrhau tirwedd syn ymateboli newid hinsawdd yn nhermau rhywogaeth lletyol,gorchudd llysieuol, ac atafaelu carbon. Bydd hyn yndarparu glasbrint ar gyfer tirweddau eraill a ddiogelirac yn y tymor hir yn gwella cysylltedd tirweddau.

canolfan yn y rhwydwaith ecolegol rhanbarthol,syn hanfodol os ywr Parc Cenedlaethol aiamgylchoedd i addasu i hinsawdd syn newid.Bydd hyn yn cynnwys gwella sa eoedd a ddynodiro dan ddeddfwriaeth y DU ac Ewropeaidd.

cy eoedd hamddena i breswylwyr ac ymwelwyr.Ni fydd y gweithgareddau hyn yn niweidiorhinweddau arbennig y Parc Cenedlaethol a byddrheolaeth effeithiol yn rhoi cy eoedd i bawb syndymuno gwella eu hiechyd a lles.

treftadaeth ddiwylliannol sydd yn cael ei diogelu aideall yn well. Bydd hyn yn cynnwys yr amgylcheddadeiledig, sa eoedd hanesyddol, ac agweddauanniriaethol o dreftadaeth ddiwylliannol nad ydynt yncael eu diogelu gan ddeddfwriaeth. Bydd amgylchedddiwylliannol a hanesyddol yr ardal yn cael ei weldfel gyrrwr economaidd. Bydd datblygiadau mewntechnoleg yn sicrhau bod adeiladau traddodiadol ynfwy effeithlon o ran ynni. Bydd gwell dealltwriaethor rhinweddau arbennig syn gysylltiedig threftadaeth ddiwylliannol yn sicrhau bod ffynonellau

ysbrydoliaeth a safleoedd syn nodedig mewnllenyddiaeth a diwylliant Cymreig yn cael eu dathlu.

4.2 In seeking to achieve the vision, the NationalPark and its partners will need to facilitate:

a rich and varied landscape, exemplifyingaesthetic qualities and notable regional landscapecharacters. Based on research, partners will engageto deliver a landscape responsive to climate changein terms of the species hosted, vegetative coverand carbon sequestration. This will provide ablueprint for other protected landscapes and,in the long term, improve the connectionbetween different parts of the landscape.

a hub in the regional ecological network,essential if the National Park and its surroundingsare to adapt to a changing climate. This willinclude enhancement of sites designated underUK and European legislation.

recreational opportunities for residents and visitors.These activities will not harm the special qualitiesof the National Park and effective managementwill provide opportunities for all those wishingto improve their health and wellbeing.

a cultural heritage which is better protectedand understood. This will include the builtenvironment, historic sites and intangible aspectsof cultural heritage not protected by legislation.The areas cultural and historic environmentwill be seen as an economic driver. Advancesin technology will have ensured that traditionalbuildings will be more energy ef cient. Improvedunderstanding of the special qualities relatingto cultural heritage will ensure that sources of

inspiration and sites notable in Welsh literatureand culture will be celebrated.

P i e r

i n o A

l g i e r i


24/60



preswylwyr ac ymwelwyr yn cael gwelldealltwriaeth o rinweddau arbennig Eryri.Bydd gwell dealltwriaeth yn sicrhau bod pawbyn chwarae rhan mewn gwarchod a gwellarParc Cenedlaethol.

economi amrywiol a chadarn yn seiliedig arnwyddau a gwasanaethau amgylcheddol. Byddy nwyddau a gwasanaethau hyn yn cynnwysamaeth a chynnyrch amaethyddol, twristiaetha hamddena cynaladwy, atafaelu carbon,cynhyrchu pw er adnewyddol ar raddfa briodol,cadwraeth adeiladau, a chyfleoedd newydd iddysgu a deall.

darpariaeth cyflogaeth briodol, byddcymunedau yn cadw eu bwrlwm tran adennilldemograffeg fwy sefydlog. Bydd hyn yncynnwys cyflenwad o dai cynaladwy i gwrddag anghenion lleol am brisiau fforddiadwy.

fod yr iaith Gymraeg yn ffynnu, gan gynnalei hamlygrwydd fel yr iaith bennaf, tra borhaglenni arloesol wedi cael eu sefydlu i annogrhagor o ddefnydd or iaith a dealltwriaeth.

4.3 Bydd yr amcanion hyn yn cael eu cy awnidrwy gydweithrediad rhwng amrediad eang osefydliadau, cymunedau ac ymwelwyr - y cyfanohonynt yn rhannu cyfrifoldeb i sicrhau bodEryrin parhau i fod yn lle ysbrydoledig i fyw,gweithio ac ymweld hi. Fe ddylai sefydliadauymgorfforir weledigaeth ai egwyddorionsylfaenol yn eu dogfennau au gweithrediadaueu hunain, gan sicrhau fod nodau cyffredinyn cael eu cy awni a chyfrifoldeb yn cael eirannu. Mae rhan nesaf y ddogfen yn edrychar y ffordd orau i gy awnir weledigaeth tranwynebu byd newidiol drwy sefydlu cyfres oAmcanion Strategol a Gweithrediadau iw

gwireddu dros y pum mlynedd nesaf.

residents and visitors to have a greaterunderstanding of Snowdonias specialqualities. This improved understanding willensure that everyone plays a part in protectingand enhancing the National Park.

a varied and robust economy will be foundedon environmental goods and services. Thesegoods and services will include agricultureand agricultural produce, sustainable tourismand recreation, carbon sequestration,appropriately scaled power generation,building conservation and new opportunitiesfor learning and understanding.

the provision of appropriate employment,retaining vibrant communities with a morestable demography. This will include asustainable supply of housing at an affordableprice to meet local needs.

the Welsh language will flourish, maintaining itspredominance, whilst innovative programmeswill have been established to encourage greateruse and understanding of the language.

4.3 These aims will be achieved throughcooperation between a wide range of organisations, communities and visitors all of whom share a responsibility in ensuringSnowdonia remains an inspirational placeto live, to work and to visit. Organisationsshould incorporate the vision and itsunderlying principles into their owndocuments and actions, ensuring delivery of common goals and a shared responsibility.The next section will explore how best tomeet the vision in the face of a changingworld by establishing a series of StrategicObjectives and Actions to be implemented

over the next five years.

C y n g o r G w y n e d

d C o u n c

i l


25/60



Management Plan

Rheoli Newid, Gosod Amcanion Strategol a GweithrediadauManaging Change, Setting Strategic Objectives & Actions



26/60



Cefndir5.1 Er mwyn gwireddur weledigaeth, maen

hanfodol fod y Cynllun yn darparu fframwaithstrategol pwrpasol. Maer rhan hon ynamlinellur amcanion tymor canolig (dros5 mlynedd) a gweithrediadau dros y tymorbyr (dros 2 ynedd) syn angenrheidiol iw

gweithredu er mwyn i hyn ddigwydd. Feirhennir i chwech grwpiad, gyda phob unohonynt wedi cael eu dewis yn dilyn prosesymgynghori. Hefyd maent yn atseinio dogfennaurhanbarthol a chenedlaethol perthnasol a thrwywneud hynny perthnasu agendau ehangach igyd-destun tirwedd dan warchodaeth.

Rheoli Carbon5.2 Mae modelau newid hinsawdd yn rhagweld,

ynghyd gweddill gorllewin Prydain, ybydd Eryri yn cael rhagor o gyfnodau o

sychder a gwres yn ystod yr haf, a hynnywedi ei gyferbynnu gan fwy o law eithafol,a gaeafau mwynach a mwy stormus. Erbod hinsawdd Eryri wedi amrywio dros yroesoedd, rhagwelir fod newid hinsawdd,wedi ei sbarduno gan ollyngiadau carbon,wedi gwneud y broses hon yn fwy anwadalac eithafol. Fe all y newidiadau hyn newidgallur Parc Cenedlaethol i gynnal rhai oirinweddau arbennig, yn enwedig y rhai synberthnasol i fioamrywiaeth a phatrymauaneddiadau traddodiadol. Er mwyn lleihaugollyngiadau a dadleoliad a briodolir irardal, maen hanfodol fod Eryri yn lleihauei l troed ecolegol. Gellir cyflawni hynyn bennaf trwy leihaur galw am ynniar gyfer gwresogi a theithio a datblygudulliau rheoli tir arloesol, yn enwedig yn yrucheldiroedd lle mae nwyon neilltuedig yncael eu hamsugno ir tir. Fel enghraifft maecyrff cyhoeddus allweddol yng Ngwynedd,trwy weithio mewn partneriaeth, yn ceisiolleihau eu gollyngiadau carbon eu hunain ary lefel leol. Yn ychwanegol at hynny, cafoddArweiniad ar gyfer Dyluniad Cynaladwy eigyhoeddi yn ddiweddar gan yr Awdurdod.Maer arweiniad hwn yn anelu at liniarueffeithiau hinsoddol datblygiad ar Eryri trwygynnig cyngor ar dechnoleg pw er adnewyddolbriodol, effeithlonrwydd ynni ac awgrymurlleoliadau gorau ar gyfer datblygiad newydd.

Background5.1 In order to achieve the vision,

it is essential that the Plan providesthe appropriate strategic framework.This section outlines the medium termobjectives (over 5 years) and short termactions (over 2 years) which need to

be implemented for this to happen.It is divided into six groupings, eachone selected as part of a wide-rangingconsultation process. They also echorelevant regional and national documents,and by doing so relate wider agendasto the context of a protected landscape.

Carbon Management5.2 Climate change models predict that, along

with the rest of western Britain, Snowdoniawill experience higher instances of

drought and heat in the summer, mirroredby more extreme rainfall and stormier,milder winters. Although the climateof Snowdonia has fluctuated over theages, it is predicted that climate change,triggered in part by carbon emissions,has made this process unpredictable andmore severe. These changes may alter theNational Parks ability to sustain some of itsspecial qualities, especially those relatingto biodiversity and traditional settlementpatterns. To help reduce emissions anddisplacement attributed to the area, it isvital that Snowdonia reduces its ecologicalfootprint. Primarily, this can be achievedby reducing energy demands for heatingand travelling and developing innovativeland management, especially in theuplands where gases are sequestered orabsorbed into the land. As an examplekey public bodies in Gwynedd, workingin partnership, are seeking to reduce theirown carbon emissions at the local level.In addition, a Guidance for SustainableDesign was also published recently bythe Authority. This guidance seeks toreduce the climate impacts of developmentupon Snowdonia by offering advice onappropriate renewable energy technology,energy efficiency and suggesting the bestlocations for new development.

Rheoli Newid, Gosod Amcanion Strategol a GweithrediadauManaging Change, Setting Strategic Objectives & Actions


27/60



Management Plan


5.3 Maer Cynllun yn ceisio lliniaru a lleddfueffeithiau newid hinsawdd trwy ddarparufframwaith strategol ar gyfer lleihaur angenam ynni, hyrwyddo cysylltedd ecolegol asicrhau fod Eryri yn gwneud y gorau oiphotensial i storio carbon. Mae hyn yn anoddo ystyried natur anwadal newid hinsawddar angen am ymchwil i elfennau pwysigfel lleihaur galw am ynni mewn adeiladautraddodiadol a sut i reoli tir ar gyfer atafaelucarbon. Er mwyn hysbysu penderfyniadaupolisir dyfodol, mae angen asesiad o l troedecolegol Parc Cenedlaethol Eryri.

5.4 Mae annog cynhyrchu pw er adnewyddolar raddfa briodol yn hanfodol i leihaugollyngiadau a chreu gweithgaredd economaiddperthnasol. Mae cynhyrchiant pw er cyfredolo fewn y Parc Cenedlaethol yn fwy nar hyna ddefnyddir, yn bennaf trwy gyfrwngcynhyrchiant pw er trydan dw r. Felly ni ddylaicy eusterau ymwthiol ac ar raddfa fawr gael eulleoli o fewn y Parc Cenedlaethol. Yn yr un modd

dylid ystyried yr effaith weledol a gaiff unrhywrai sydd wedi eu lleoli ar ei chyrion.

5.3 The Plan seeks to mitigate and alleviate thecauses and effects of climate change by providinga strategic framework for reducing the need forenergy, promoting ecological connectivity andensuring Snowdonia maximises its carbon storingpotential . This is difficult given the unpredictablenature of climate change and the need forfurther research into key aspects, including howto reduce the energy demands of traditionalbuildings and how to manage land for carbonsequestration. In order to inform future policydecisions, an assessment of Snowdonia NationalParks ecological footprint is required.

5.4 Encouraging appropriately scaled renewablepower generation is vital in reducing carbonemissions and encouraging relevant economicactivity. Current power generation within theNational Park exceeds consumption, primarilythrough hydro electricity generation. Thereforelarge scale and intrusive power productionfacilities should not be located within theNational Park. Likewise, those located on

the periphery of Snowdonia should take intoconsideration any possible visual impacts.


28/60



Amcan 1Rheoli effeithiau newid yn yr hinsawdddrwy liniaru ac addasu, gan gynnwys lleihaugollyngiadau nwy syn newid yr hinsawdd, lleihaudefnydd ynni a rheoli perygl llifogydd yn well.

Gweithrediadau

a. Fel lleiafswm, cwrdd thargedau cenedlaetholy DU ar gyfer lleihau gollyngiadau carbon.

b. Hyrwyddo a dosrannu ymchwil syn cydnabodrheolaeth ucheldir da syn atafaelu carbonac syn rheoli dw r.

c. Gwella effeithlonrwydd ynni adeiladau trwyddyluniad da a chynaladwy. Yn rhannol gellircy awni hyn trwy gyfrwng yr Arweiniad ar gyferDyluniad Cynaladwy.

ch. Hyrwyddo ymchwil sydd wedi ei anelu at wellaeffeithlonrwydd ynni mewn adeiladautraddodiadol tran cadw eu cymeriad arbennig.

d. Hyrwyddo defnydd o cro gynhyrchu pw er ar raddfabriodol a chynlluniau pw er adnewyddol cymunedol.

dd. Lleihau effeithiau negyddol traf g ar y ParcCenedlaethol trwy leihaur angen i deithio a hyrwyddocludiant cyhoeddus ymysg trigolion ac ymwelwyr.

e. Darparu a hyrwyddo cy eusterau syn annogbeicio a cherdded fel modd o gymudo ahamddena trwy hyrwyddo llwybrau syn bodolinbarod a cheisio sefydlu rhagor o lwybrau beicio.

f. Hyrwyddo arferion da o fewn y sector twristiaethgynaladwy gan annog mentrau perthnasola mentrau cyhoeddusrwydd cysylltiol.

ff. Defnyddio Eryri i dynnu sylw at ddylanwaddyn ar yr amgylchedd naturiol gyda newidhinsawdd fel y peth mwyaf amlwg.

Objective 1Manage the effects of climate change throughmitigation and adaptation, including reductions inclimate changing gas emissions, reductions in energyconsumption and improved ood risk management

Actions

a. As a minimum, to meet U.K. nationaltargets for reducing carbon emissions.

b. Promote and disseminate research whichidenti es good upland management whichsequesters carbon and manages water.

c. Improve the energy ef ciency of buildingsthrough good, sustainable design. In part,this can be achieved through the Guidancefor Sustainable Design.

d. Promote research aimed at improving theenergy ef ciency of traditional buildings whilstmaintaining their special character.

e. Promote the use of appropriately scaledmicro-generation and community renewableenergy schemes.

f. Reduce the negative impacts of traf c on theNational Park by lessening the need to travel andpromoting public transport to residents and visitors.

g. Encourage cycling and walking as a means of commuting and recreation by publicising existingroutes and seeking additional cycle paths.

h. Promote good practice within the sustainabletourism sector by encouraging relevantinitiatives and associated publicity.

i. Use Snowdonia to highlight humanin uences on the natural environment,most notably climate change.

Amcan 2Hyrwyddo dyluniad cynaladwy o ansawdd damewn adeiladau newydd a phresennol

Gweithrediadau

a. Hyrwyddo ymchwil sydd wedi ei anelu atwella effeithlonrwydd ynni mewn adeiladau

traddodiadol tran cadw eu cymeriad arbennig.b. Gwella effeithlonrwydd ynni drwy ddyluniad

da a chynaladwy. Yn rhannol gellir cy awnihyn trwy gyfrwng yr Arweiniad ar gyferDyluniad Cynaladwy.

Objective 2Promote good quality, sustainable designin new and existing buildings

Actions

a. Promote research aimed at improvingthe energy ef ciency of traditional buildings

whilst maintaining their special character.b. Improve energy ef ciency through good,

sustainable design. In part, this can beachieved by implementing the Guidancefor Sustainable Design.

Amcan 3Hyrwyddor defnydd o reolaeth gwastraff cynaliadwy

Gweithrediadaua. Sicrhau fod datblygiadau newydd yn ystyried yr

angen i wahanu gwastraff yn unol r hyn a hyrwyddiryn yr Arweiniad ar gyfer Dyluniad Cynaladwy.

Objective 3Promote sustainable management of waste

Actions

a. Ensure new developments take into considerationthe need to segregate waste as promoted in theGuidance for Sustainable Design.


29/60



Management Plan


Amcan 4Gwarchod a gwella cyne noedd arhywogaethau fel nodir yng NghynllunGweithredu Bioamrywiaeth Lleol a phob sa eNatura 2000.

Gweithrediadaua. Rhoi ar waith y gweithredoedd syn tarddu

or Cynllun Gweithredu Bioamrywiaethddiwygiedig lle bo hynnyn briodol.

b. Cyhoeddir prif ganfyddiadau am gy wrpob sa e Natura 2000 drwy AdroddiadCy wr y Parc diwygiedig.

c. Cyhoeddi Arweiniad Cynllunio Atodol arFioamrywiaeth.

Objective 4Protect and enhance habitatsand species as noti ed in the LocalBiodiversity Action Plan and allNatura 2000 sites.

Actionsa. Implement actions emanating from

the revised Local Biodiversity ActionPlan as appropriate.

b. Disseminate key ndings on the conditionof all Natura 2000 sites through a revisedState of the Park Report.

c. Publish Biodiversity SupplementaryPlanning Guidance.

Gwella Cyne noedd5.4 Mae bioamrywiaeth Eryri ymysg un oi

rinweddau arbennig. Mae f ora a ffawnayn ffynnu yng nghyne noedd Eryri, ac maellawer ohono yn cael ei ddiogelu trwy gyfrwngdynodiad cenedlaethol a rhyngwladol. Ondmae pwysau yn cynyddu trwy gyfrwng newidhinsawdd, arferion ffermio a choedwigo synnewid, cynnydd yn y galw am dir ar gyferhamddena ac effeithiau rhywogaethau ymledol.Maen hanfodol bwysig gosod fframwaith igefnogi cytundeb gyffredinol ynghylch gwarchoda gwella bioamrywiaeth.

Maer pedwar amcan a ganlyn yn sefydlurtargedau tymor canolig ar gyfer Awdurdod y ParcCenedlaethol ai bartneriaid; adnabuwyd hwydrwy ymgynghori a thrwy ystyried deddfwriaethEwropeaidd a chenedlaethol. Atodir y rhain gydagweithrediadau mwy manwl.

Improving Habitats5.4 The biodiversity of Snowdonia is one of

its key special qualities. Flora and faunaourish in the varied habitats offered by the

Park, much of which is protected by nationaland international designation. However,pressures are mounting through climatechange, changing farming and forestrypractices, increased demand for recreationland and the impacts of invasive species. It isvitally important to put in place a frameworkto support a common understanding of biodiversity protection and enhancement.

The following four objectives establish themedium term targets for the National ParkAuthority and its partners as identi edthrough consultation and taking into accountEuropean and national legislation. These aresupplemented by more detailed actions.


30/60


Amcan 7Hwyluso ataliad llygredd pridd, gwaredur llygredd a hwyluso ei adferiad.

Gweithrediadaua. Annog mabwysiadu dulliau a phrosiectau

i wella ansawdd pridd trwy gael gwared llygriad a gwella gweithrediad pridd.

Objective 7Facilitate the prevention and removal of soilcontamination and promote remediation.

Actionsa. Promote the adoption of methods and projects

to improve soil quality through removingcontamination and improving soil function.

Amcan 5Hyrwyddo cysylltedd ecolegol rhwng sa eoeddyn Eryri ag ardaloedd cyfagos.

Gweithrediadaua. Datblygu cysylltedd ecolegol rhwng yr holl

sa eoedd dynodedig trwy weithio yn effeithiolmewn partneriaeth gyda thirfeddianwyr asefydliadau statudol.

b. Parhau gydag ymdrechion i ostwng yr arwynebeddtir sydd wedii orchuddio gan rywogaethau ymledol.

c. Sicrhau fod ansawdd dw r daear, afonydd, llynnoedd

a dyfroedd arfordirol yn cael ei gynnal ai wella.Rhaid i reolaeth tir fod yn gydymdeimladwy chadwraeth amgylcheddau dw r croyw a hal lt.

ch. Cynnal prosiectau adfer cyne noedd ar rannauo afonydd dethol o fewn Eryri.

d. Hyrwyddo ymchwil i effeithiau newidhinsawdd ar rywogaethau brodorol a chreusiart o batrymau dosbarthiad rhywogaethau.

Objective 5Promote ecological connectivity betweensites within Snowdonia and its environs.

Actionsa. Promote ecological connectivity between all

designated sites through effective partnershipworking with landowners and statutoryorganisations.

b. Continue efforts to reduce the land areacovered by invasive species.

c. Ensure the quality of groundwater, rivers, lakes

and coastal areas is maintained and enhanced.Land management must be sympathetic toconserving fresh and salt water environments.

d. Conduct riparian habitat restoration projectson parts of selected rivers within Snowdonia.

e. Promote research into the effects of climatechange on resident species and chart speciesdistribution patterns.


Amcan 6Sicrhau fod dw r mewndirol ac arfordirol yn cael

ei ddefnyddio yn gynaliadwy, gan gynnwysyr amgylchedd morol.

Gweithrediadaua. Sicrhau fod arferion rheoli tir yn gydymdeimladwy

tuag at gynnal a gwella ansawdd dw r.

Objective 6Ensure sustainable use of high quality inland

and coastal waters, including the marineenvironment.

Actionsa. Ensure land management practices are sympathetic

to maintaining and enhancing water quality.


31/60



Management Plan


Amcan 8Gwarchod a gwella tirweddau nodedig a mathauo gymeriad gan gynnwys ardaloedd o lonyddwcha distawrwydd.Gweithrediadaua. Amlygu pwysigrwydd tirwedd Eryri fel gyrrwr

economaidd, ffynhonnell ysbrydoliaeth, atyniadymwelwyr ac adnodd diwylliannol.

b. Darparu arweiniad ar gyfer gwella gosodiada datblygiad o fewn y dirwedd trwy gyhoeddiArweiniad Cynllunio Atodol.

c. Sicrhau bod cynlluniau, prosiectau a rhaglennistrategol a gofodol rhanbarthol yn cyfeirio at,ac yn cydnabod pwysigrwydd Eryri.

ch. Gwell defnydd o LANDMAP i gefnogicynllunior dirwedd a gwneud penderfyniadau.

d. Lleihau effeithiau negyddol hamdden ary rhinweddau arbennig, er enghraifft, rheoliparcio oddi ar y ffordd, erydiad llwybrau troed,

adloniant moduro amhriodol oddi ar y fforddac ar y dw r a dirywiad cyne noedd.dd.Ceisio adnoddau ychwanegol i adeiladu ar lwyddiant

cynllun amaeth-amgylchedd Rhaglen Tir Eryri. e. Cyhoeddi asesiad cymeriad tirwedd fel rhan

or gwaith i hybu gwelliannau i rinweddauarbennig Eryri.

f. Sicrhau fod datblygiadau mawr newyddyn gwarchod y golygfeydd i mewn i ac allanor Parc Cenedlaethol.

ff. Ymwrthod ag unrhyw ddatblygiadau isadeileddmawr fel ceblau pw er trydan uwch ben y ddaearo fewn f niaur Parc a, lle bo hynnyn bosibl,annog tanddaearur ceblau presennol syddwedi eu lleoli yn amhriodol.

Objective 8Protect and enhance distinctive landscapes andcharacter types including areas of tranquillity.

Actionsa. Highlight the importance of Snowdonias

landscape as an economic driver, source of

inspiration, visitor attraction and cultural resource. b. Provide guidance to improve the setting and location

of development within the landscape by publishinga Landscape Supplementary Planning Guidance.

c. Ensure that regional strategic and spatial plans,projects and programmes make reference to,and recognise the importance of Snowdonia.

d. Improved use of LANDMAP to supportlandscape planning and decision making.

e. Reduce the negative effects of recreationon the special qualities by, for example,managing off road parking, footpath erosion,

inappropriate off-road and water based motorrecreation and habitat degradation.f. Seek additional resources to build on the

success of the Rhaglen Tir Eryriagri-environment scheme.

g. Publish a landscape character assessment aspart of the work to improve Snowdonias specialqualities.

h. Ensure major new developments safeguardviews into and out of the National Park.

i. Resist inappropriate major infrastructuredevelopments such as above ground powercables within the Park boundary and wherepossible encourage the undergrounding of inappropriately located existing lines.

Gwella Tirweddau5.5 Mae harddwch naturiol Eryri yn rhinwedd arbennig

allweddol ac yn un or prif resymau dros ei ddynodifel Parc Cenedlaethol. Maer dirwedd bresennolwedi cael ei ffur o gan lenia o brosesau naturiol adylanwad dynol - maen dirwedd byw a chynhyrchiol.Mae pwysau fel newid hinsawdd, gweithgareddauhamddena amhriodol, rhai dulliau rheoli tir modernac isadeiledd amhriodol, fel ceblau trydan foltedduchel yn newid y dirwedd ar raddfa a allai ddifrodiei phrif rinweddau fel na ellir eu hadfer.

5.6 Er mwyn galluogir amcanion ar gweithrediadau a ganlyni gael eu cy awni, maen hanfodol i bawb syn ymwneudr dirwedd fod yn ymwybodol o ba mor fregus ydywynghyd ar prosesau syn dibynnu arno. Maer agweddyma yn cael ei ystyried ymhellach o dan amcanionGwella cy eoedd mynediad a dealltwriaeth i bawb.

Enhancing Landscapes5.5 The natural beauty of Snowdonia is a key special quality

and one of the main reasons for its designation as aNational Park. The present day landscape has been formedby millennia of natural processes and human in uence it is a living and productive landscape. Pressures suchas climate change, some inappropriate recreationalactivities, some modern land management techniquesand inappropriate infrastructure, such as high voltagepower lines, are altering the landscape at a rate whichcould irreversibly damage its notable characteristics.

5.6 To enable the following objectives and actionsto be achieved, it is vital that everybody who interactswith the landscape is aware of its fragility andthe processes that depend upon it. This aspectis considered further under the Improving accessand understanding opportunities for all objectives.


32/60



Amcan 10Datblygu prosiectau arloesol syn deillioo ddynodiad Biosffer UNESCO yn Nyffryn Dy .

Gweithrediadaua. Dosrannu enghreifftiau o arfer gorau mewn

cadwraeth tirwedd au cymhwyso i ardaloeddperthnasol yn Eryri.

b. Hyrwyddo dealltwriaeth or Biosffer trwyrcyfryngau priodol.

Objective 10Develop innovative projects emanating from theUNESCO Biosphere designation in the Dy Valley.

Actionsa. Disseminate examples of best practice in

landscape conservation and apply to relevantareas in Snowdonia.

b. Promote an understanding of the Biospherethrough appropriate media.

Amcan 9Gwarchod a gwella Sa eoedd Daearegola Geomorffaidd Pwysig Rhanbarthola geoamrywiaeth cyffredinol.

Gweithrediadaua. Gwellar dulliau o warchodaeth a gwerthfawrogiad

o geoamrywiaeth adnabyddus Eryri.

Objective 9Protect and enhance Regionally ImportantGeological and Geomorphic Sites (RIGS)and general geodiversity.

Actionsa. Improve the safeguarding and appreciation

of Snowdonias renowned geodiversity.

Hyrwyddo Treftadaeth Ddiwylliannol5.7 Mae treftadaeth ddiwylliannol a hunaniaeth Eryri mor

nodedig i dirwedd a bioamrywiaeth. Esblygoddtreftadaeth ddiwylliannol yr ardal o ryngweithiaddyn ar dirwedd drwy ffermio, chwarela, cloddioa gweithgareddau eraill. Ceir adlais or berthynashon mewn barddoniaeth a llenyddiaeth, mythau achwedlau, cerddoriaeth a chaneuon. Mae treftadaethadeiledig y Parc Cenedlaethol hefyd yn dangos cyswlltcynhenid r tir ar ffur au patrymau aneddiadau,archaeoleg, pensaernaeth a deunyddiau adeiladu. Maellawer o rinweddau arbennig Eryrin amlygu treftadaethddiwylliannol a hunaniaeth yr ardal.

5.8 Ceisiar Cynllun hwyluso dealltwriaeth a diogelwchyr agweddau hyn tran parhau i gefnogi diwylliant moderna chyfoes syn cael ei sbarduno gan y dreftadaeth. Maehefyd yn ceisio hyrwyddo gweithgaredd economaiddsyn gysylltiedig ag agweddau o dreftadaeth ddiwylliannoler mwyn ei wella ai werthfawrogi.

Promoting Cultural Heritage5.7 The cultural heritage and identity of Snowdonia

are as notable as the landscape and biodiversity.The areas cultural heritage has evolved fromhuman interactions with the landscape by way of farming, quarrying, mining and other activities.This relationship is echoed in poetry and literature,myths and legends, music and song. The NationalParks built heritage also illustrates an intrinsiclink to the land in the form of settlement patterns,archaeology, architecture and building materials.Many of Snowdonias special qualities highlightthe areas cultural heritage and identity.

5.8 The Plan seeks to aid the understanding andprotection of these aspects whilst continuing tosupport a modern and contemporary culture spurredon by its heritage. It also seeks to promote economicactivity related to aspects of cultural heritage inways with which it can be enhanced and valued.

A n e u r

i n P h i l l i p s


33/60



Management Plan


Amcan 12Deall, gwerthfawrogi, gwarchod a gwella:sa eoedd nad ydynt wedi eu dynodi, strwythurauar amgylchedd hanesyddol ehangach.

Gweithrediadau

a. Gwella diogelwch ac ymwybyddiaeth o dreftadaethddiwylliannol gyfoethog y Parc Cenedlaethol.

Objective 12Understand, value, protect and enhance:non designated sites, structures and thewider historic environment.

Actions

a. Improve protection and awareness of the richcultural heritage of the National Park.

Amcan 13Dathlu amrywiaeth a hynodrwydd lleol,yn cynnwys hunaniaeth ieithyddol.

Gweithrediadaua. Sicrhau fod cefnogaeth yn cael ei darparu

i ddigwyddiadau a rhaglenni syn dathludiwylliant lleol a/neu wella cysylltiadau gydadiwylliannau eraill.

b. Gwellar ystyriaeth o agweddau ieithyddol achymunedol wrth wneud penderfyniadau polisi.

c. Darparu cy eoedd arloesol i ddysgwyr Cymraegymarfer eu sgiliau iaith, gan amlygur cyswlltrhwng tirwedd, bioamrywiaeth ac iaith.

ch. Hyrwyddo diwylliant lleol arbennig yr ardal yngenedlaethol a rhyngwladol, er enghraifft trwyfenter treftadaeth ddiwylliannol Bwrlwm Eryri.

Objective 13Celebrate local diversity and distinctiveness,including linguistic identity.

Actionsa. Ensure support is provided for events

and programmes which celebrate local cultureand/or improve links with other cultures.

b. Improve the consideration of linguistic andcommunity aspects in policy decision making.

c. Provide innovative opportunities for Welsh learnersto practise their language skills, highlighting the linkbetween landscape, biodiversity and language.

d. Promote the distinctive local culture of the area,nationally and internationally - for examplethrough the Bwrlwm Eryri cultural heritageventure.

Amcan 11Deall, gwerthfawrogi, gwarchod a gwella:Henebion Cofrestredig, Adeiladau Rhestredig,Ardaloedd Cadwraeth a thirweddau hanesyddolrhestredig.

Gweithrediadau

a. Gwella cymeriad a golwg Ardaloedd Cadwraeth,Adeiladau Rhestredig a Henebion Rhestredigau lleoliadau trwy well cyfarwyddyd achydymffur aeth. Mae hyn i gynnwys cynhyrchuCynlluniau Rheolaeth Ardaloedd Cadwraeth.

b. Amlygu pwysigrwydd economaidd yramgylchedd hanesyddol.c. Parhau i ddarparu cefnogaeth ariannol i wella

ansawdd yr amgylchedd hanesyddol, gangynnwys gwella ansawdd Adeiladau Rhestredig,trwy ymyraethau fel Menter Tre un TreftadaethDolgellau.

ch. Gweithio tuag at sefydlu cofnod archaeolegolsyn hygyrch ir cyhoedd.

Objective 11Understand, value, protect and enhance: ScheduledAncient Monuments, Listed Buildings, ConservationAreas and listed historic landscapes.

Actionsa. Improve the character and appearance of

Conservation Areas, Listed Buildings andScheduled Ancient Monuments and their settingsthrough improved guidance and compliance.This is to include the production of ConservationArea Management Plans.

b. Highlight the economic importance of thehistoric environment.c. Continue to provide nancial support to

improving the quality of the historic environment,including improving the quality of ListedBuildings, through interventions such as theDolgellau Townscape Heritage Initiative.

d. Work towards the establishment of a publiclyaccessible archaeological record.


34/60



Improving Access and Understandingopportunities for All

5.9 Snowdonia is an important recreation resource forresidents and visitors alike. Recreation activitiesare also vital to the local economy as part of theenvironmental goods and services sector which,if developed appropriately, can offer additionalemployment opportunities. Recreation linked toNational Park purposes also allows the deliveryof health and well-being agendas for local peopleand visitors. Recreation linked visits are vital tothe economy, but can create parking and traf cproblems in some of Snowdonias most iconicplaces such as the area around Snowdon itself. Italso contributes a large proportion of the areasecological footprint. Recreation can also impactupon the area through footpath erosion, con ictingland and water uses and disturbing the peacefulenjoyment of the area. Due to the complex natureof the topic and recent policy changes, the Authoritywill produce a Recreation Strategy which will dealwith the issues outlined above in greater detail.

5.10 The sense of tranquillity offered by Snowdoniais occasionally compromised by intrusiveactivities, most notably low flying aircraftand the use of off-road motorbikes and 4x4vehicles. In the first instance, the Authorityhas little control as these are regulated by theMinistry of Defence. However the Authority,alongside other National Park Authorities inthe UK, will seek a reduction in the frequencyof low flying exercises, especially whereevidence demonstrates negative impacts uponwell-being and tranquillity. With regard tooff-roading, the Authority is committed toworking with partners to reduce the negativeimpacts of such activities through betterpolicing, signage and education. In caseswhere diplomacy has been unsuccessful,the Authority may use legislative powers tointroduce Traffic Regulation Orders to bansuch activity.

Gwella Cy eoedd My nediada Dealltwriaeth i Bawb

5.9 Mae Eryrin adnodd hamdden bwysig i breswylwyrac ymwelwyr fel ei gilydd. Yn ogystal, maegweithgareddau hamdden yn bwysig ir economileol fel rhan or sector nwyddau a gwasanaethauamgylcheddol sydd, os caiff ei ddatblygun briodol,yn gallu cynnig darpariaeth cyflogaeth bellach.Mae hamdden syn gysylltiedig phwrpasaur ParcCenedlaethol hefyd yn caniatu cy enwi agenduiechyd a lles i bobl leol ac ymwelwyr. Mae ymweliadausyn gysylltiedig hamdden yn bwysig ir economi,ond gallent greu problemau parcio a thraf g yn rhai oleoedd mwyaf eiconig Eryri megis yr ardal o amgylchYr Wyddfa. Maent hefyd yn ychwanegu cyfran uchelo l troed ecolegol yr ardal. Gall hamdden hefydeffeithio ar erydu llwybrau, annog defnydd tir adw r syn gwrthdaro ac amharu ar fwynhad heddychlonor ardal. Oherwydd natur gymhleth y testun anewidiadau polisi diweddar, bydd yr Awdurdod yncynhyrchu Strategaeth Hamdden a fydd yn delionfwy manwl r materion a amlinellir uchod.

5.10 Weithiau maer ymdeimlad o heddwch syn cael eigynnig yn Eryri yn cael ei fygwth gan weithgareddauymwthiol, y rhai mwyaf amlwg yw awyrennau ynhedfan yn isel ar defnydd a wneir o feiciau moduroddi ar y ffordd a cherbydau 4x4. Yn yr achlysurcyntaf, ychydig o reolaeth sydd gan yr Awdurdod ganfod hyn yn cael ei reoleiddio gan y WeinyddiaethAmddiffyn. Fodd bynnag bydd yr Awdurdod, ochryn ochr gydag Awdurdodaur Parciau Cenedlaetholeraill yn y DU yn ceisio lleihau faint o ymarferionhedfan yn isel syn digwydd yn y DU, yn enwedig yn ymannau lle bo tystiolaeth yn dangos bod yna effeithiaunegyddol ar les a heddwch. Mewn perthynas gyrruoddi ar y ffordd, maer Awdurdod yn ymroddedigi weithio gydai bartneriaid i leihau effeithiaunegyddol gweithgareddau or fath trwy well plismona,arwyddion ac addysgu. Yn yr achosion pan fudiplomyddiaeth yn a wyddiannus, fe all yr Awdurdodddefnyddio pwerau deddfu i gyflwyno GorchmynionRheoleiddio Traffig i wahardd gweithgaredd or fath.

A n e u r

i n P h i l l i p s


35/60



Management Plan