“ ASTHMA QUALITY OF LIFE QUESTIONNAIRE” (AQLQ) YAŞAM KALİTESİ ANKETİNİN ERİŞKİN ASTIMLI TÜRK HASTA ÖRNEĞİNDE GEÇERLİLİĞİ VE GÜVENİLİRLİĞİ

Arzu Yorgancıoğlu Tuğba Göktalay

GİRİŞ

Sağlıkla ilgili yaşam kalitesinin değerlendirilmesi, kişinin kendi sağlık durumuna ilişkin algısının ölçülmesidir.

Kronik solunum hastalıklarında yaşam kalitesi anketleri genellikle tedavi modalitelerinin etkinliğini ve klinik sonuçlarını değerlendirmek amacıyla kullanılmaktadır.

AMAÇ

“Asthma Quality of Life Questionnaire”– (AQLQ) Astım yaşam kalitesi anketinin:

Astımlı Türk hasta örneğinde geçerliliği ve güvenilirliği

AQLQ alt birimlerinin kendi içindeki uyumunun araştırılması amaçlandı

GEREÇ VE YÖNTEM

Dahil edilme kriterleri;

GINA 2008 kriterlerine göre daha önceden veya yeni astım tanılı

* 18-55 yaş arası *Stabil dönemde *Ardışık *Semptomatik 118 hasta

GEREÇ VE YÖNTEM

Dahil edilmeme kriterleri;

* Fiziksel aktivite kısıtlanmasına yol açan bilinen kronik veya akut hastalık ve/veya durumlar

* KOAH, bronşektazi, toraks deformitesi gibi diğer akciğer hastalıkları

* Duygu durumunu etkileyen kronik hastalıklar

GEREÇ VE YÖNTEM

Tüm hastalara,

Yetişkinlerde astımla ilgili yaşam kalitesini ölçen 4 ana bölüm ve 32 sorudan oluşan “AQLQ” anketinin Türkçe adaptasyonu

Aynı zamanda;

Solunum fonksiyon testi Astım semptom skorlaması (LARA semptom

skoru) Kısa form-36 sağ kalım anketi (SF-36) Türkçe

adaptasyonu

GEREÇ VE YÖNTEM

“Astım yaşam kalitesi anketi”- AQLQ * Astım semptomları -Nefes darlığı, göğüste sıkışma, hırıltılı solunum, göğüste

ağırlık hissi, öksürük, sabah semptomları, gece uykudan uyanma

* Aktivite kısıtlanması - Astıma bağlı aktivitelerden kaçınma ve kısıtlanma * Çevresel etkenler - Sigara dumanı, sigara, toz, güçlü kokular * Duygusal işlevler - Astım konusunda endişelenme, düş kırıklığı, ilaç alma

konusunda endişelenme, ilacın yanında olamayacağından korkma, nefes alamayacağından korkma

Toplam 32 Soru AQLQ Türkçe adaptasyonu MAPI adına CS, SE, EE, HF tarafından yapılmıştır

GEREÇ VE YÖNTEM

* öksürük,* wheezing,* nefes darlığı, LARA*astım atağı, *atak sayısı, SEMPTOM*göğüs ağrısı, SKORU*gece semptomları, *algılanan astım ağırlığı

1 (HİÇ) 5 (HERGÜN)

Lara, M., C. Sherbourne, N. Duan, L. Morales, P. Gergen, and R. Brook. "An English and Spanish Pediatric Asthma Symptom Scale." Medical Care 2000;38 (3): 342-50.

GEREÇ VE YÖNTEM

Kısa Form 36 Sağ Kalım Anketi (SF -36)

GEREÇ VE YÖNTEM

1. hafta 2 vizit 10. hafta

Her vizitte; * AQLQ * Astım semptom skorları, * Solunum fonksiyon testleri , * Medical Outcomes Survey Short Form-

36 (SF-36) Türkçe adaptasyonu

GEREÇ VE YÖNTEM Verilerin analizinde SPSS 14 kullanıldı.Güvenilirlik Analizi İç uyum: Cronbach’s alpha Birim total skor korelasyonu: Spearman

korelasyonu Geçerlilirlik Analizi Konverjent Geçerlilik: Spearman korelasyonu

(SF36) Bilinen Gruplar metodu: Student’s t test ve Mann-

Whitney U test (Semptom skoru, solunum fonksiyonları)

p< 0,05 anlamlı olarak kabul edildi.

BULGULAR Çalışmaya toplam 118 hasta alındı

Yaş ortalaması 41 ± 10

23 erkek, 95 kadın

%38’i ilkokul mezunu

BULGULAR

%14’ü hafif intermitan ve persistan

%48’i orta persistan %38’i ağır persistan

BULGULAR-Güvenilirlik

AQLQ iç uyumluluğu yüksekti:

Cronbach’s alpha: 0.81-0.87 Birim-toplam skor ilişkisi: 0.75-0.89 Tüm alan kodları ile total skor ilişkisi:

0,76-0,85 (p<0.001)

BULGULAR-Geçerlilik

SF-36Alan skorları

(Bazal)

SF-36Alan skorları

(İzlem)

Toplam AQLQ p<0.001r=0.45-0.62

p<0.001r=0.45-0.65

AQLQ’nun SF 36 yaşam kalitesi ile orta -yüksek düzeyde ilişkili bulundu

Korelasyon katsayısı0.00 - 0.25 zayıf ilişki0.25 - 0.50 orta düzeyde ilişki0.50 - 0.75 iyi derecede ilişki>0.75 mükemmel ilişki

AQLQ toplam skoru

Bazal P değer

i

İzlem P değeri

Astım ağırlığı Hafif Orta- ağır

4.27 ± 1.12

3.19 ± 0.86

<0.001

4.23 ± 1.30

3.47 ± 1.26

0.006

Semptom skoru <20 ≥20

4.39 ± 0.99

3.07 ± 0.91

<0.001

4.43 ± 1.26

3.21 ± 1.33

<0.001

BULGULAR-Geçerlilik

Astım ağırlığı ve semptom skorlamasına göre AQLQ skoru hem bazal değerlendirmede hem de izlemde anlamlı farklı bulundu.

BULGULAR

İzlemde semptom skorlarında gözlenene anlamlı değişikliğe parallel olarak, AQLQ’nun semptom alan kodunda da anlamlı değişiklik saptandı (p<0.001)

SONUÇ

AQLQ

Türk hastalarda anlaşılır, uygulanabilir olmasının yanı sıra, hastalık ağırlığını ve yaşam kalitesini değerlendirmede etkin bir yöntemdir

Teşekkürler