¡àsàÊ - ¥§ý úÀuàçÀîªààÊ · an appeal this book is being written by divine...

tèA tàÂàÂàãuà yàÞyÀ yäóã yÊàçk qàÞ»çþ ¥wÞ ¥t.¥v.¥. óãtàÂà âwku

riçv kã §ýL ¡¾uÞm ¡àsàÊã ÑéåÞ ñ âkÂÑàÞçÂàç ¡qÂàç rÑBtåÌu ytu tçÞ yç

§äý²þ Õà½à vàç§ý §ýÌuà½à §çý ¢y §ýàuê tçÞ yÑuàçªà ÀçÂàç §çý âv¥ ytâqêm

â§ý¥ñ âsvà¢ê ÂàªàÊ §çý Zà¾uç§ý ÂààªàáÊ§ý §ýàç ¥çyç Âàçmà¡àçÞ qÊ ªàwê ÑàçÂàà

jàâÑ¥ kàç vàç§ý §ýÌuà½à §çý âv¥ ¢mÂàç ykªà ¡àèÊ m¾qÊ ÑèA ñ tèA Àäªàê

kÂàqáÊxÀ ¥wÞ óãtàÂà riçv §çý ÀÅmÊ §çý ytÐm §ýtêjàáÊuàçÞ §ýL sã

¡àsàÊã ÑåÝ âkÂà§ýç yÑuàçªà §çý ârÂàà uÑ ¡ÂàäÀàÂà ZààÃm §ýÊÂàà ¡yÞsw

nà ñ

¢êÎwÊ yç tçÊã ZàànêÂàà Ñè â§ý wÑ tàÂàÂàãuà yàÞyÀ yäóã yÊàçk qàÞ»çþ

¥wÞ tàÂàÂàãu ¥t.¥v.¥. óãtàÂà âwku riçv §ýàç yÄývmà §ýà £°jmt

âÎàhÊ ZàÀàÂà §ýÊçÞ màâ§ý wç rÑBkÂà âÑmàu ¡àèÊ rÑBkÂà yähàu §çý âv¥

wæÑÀ §ýàuê §ýÊ y§çÞý ñ âwÎw §çý ytÐm ÂààªàâÊ§ýàçÞ §ýàç ¥çyç Âàçmà¡àçÞ qÊ

ªàwê ÑàçÂàà jàâÑ¥, kàç âÂà:Ðwànê sàw yç kÂà§ýÌuà½à §çý âv¥ £÷m ÑèAñ

tèA ¡àÎàà §ýÊmã ÑåÝ â§ý sâwÏu tçÞ tälç kÂà - §ýÌuà½à §çý ¢y §ýàuê tçÞ

¡àèÊ ¡âo§ý yÑuàçªà ZààÃm Ñàçªàà ñ tçÊã ÑàâÀê§ý ¡âsvàxà Ñè â§ý

¢Ðqàm ÂàªàÊã âsvà¢ê Âà §çýwv sàÊm tçÞ ¡âqmä âwÎw tçÞ ¡qÂàà Âààt

ÊàçÎàÂà §ýÊç ¢y ÖààÂà uÖà §çý tàÁut yç ñ ÖààÂà uÖà wèvÄçýuÊ yàçyàu¹þã

§ýà £öçÎu Ñè, “rÑBkÂà âÑmàu, rÑBkÂà yähàuñ”

¡àsàÊ - ¥§ý úÀuàçÀîªààÊ

(i)

âwÂàãmqPãâm ¡ªàíwàv

AN APPEAL

This book is being written by divine inspiration of Param Guru SwamiSivananda and infinite blessings of Paramhansa Swami SatyanandaSaraswati. Paramhansa Swami Niranjananand Saraswati. (formerParamacharya of world’s first Yoga University “Bihar Yoga Bharti”) isguiding this writing. This is the 17th book of Jnana Yajna (Gyan Yagya)series of Param Guru Swami Sivananda in Steel City of Bhilai. Themain aim of publishing these books is to disseminate spiritual Knowl-edge for public health and Welfare. For paving the development ofcommon man these books are being distributed free of cost all overthe world through various devotees by hand, post and internet regu-larly. These books are being kept by various Libraries all over theworld. A set of these books is being kept in Sivananda Ashram,Rishikesh. Five sets of these books are being kept in Bihar School ofYoga, Munger.A Few Libraries in & outside the Bhilai are as follow :(1) Sivanand Ashram, Rishikesh (2) Bihar school of Yoga, Munger (3)Atma Darshan Yogashram, Banglore (4) Maharana Mewar Library,Udaipur (5) Ganga Singh University, Bikaner (6) Shiv Badi ManavPrabodhan Trust, Bikaner (7) Rajasthan Jubilee Library, Bikaner (8)Shivanand Ashram, Fazal Ganj, Bikaner (9) Tulsi Satsang Kutir,Bikaner (10) Ganinath Giri Math, Bikaner (11) Limount Temple, Chi-cago (USA) (12) 11 Branches of Divine Life Society, Chattisgarh (13)Civic Centre (14) Main Post Office (15) Delhi Public School (16) BhilaiMahila Maha Vidyalaya (17) St. Thomas College (18) Shri ShankaraCharya Vidyalaya, Hudco (19) D.A.V. School (20) Mahila Samaj (21)BSP Hospital Sector-9 (22) Durg Central Library (23) Durg Court (24)Hindi Bhavan (25) Bhilai Club (26) Steel Club (27) Kalyan College (28)Durg Jail (29) CID Raipur (30) BTI (31) BSP Hospital Sector-9 (Cabin)(32) Govt. School, Kosa Nagar, (33) Govt. Polytech College, Durg,(34) Rungta Engg.College .

A set of these books has been donated in each and everyward of BSP Hospital, Sector-9. I have personally distributed a lot ofbooks to patients and their relatives sitting outside OPD & ICu (Inten-sive Care Unit). These books are also distributed regularly at SivanandYoga Niketan, Nehur Nagar, Gyan Darshan Yogashram Sector-10,Yoga Sadhana & Sanskrit Kendra, Maitri Nagar, Senior Citizen ClubNehru Nagar, Agarsen Bhavan Sector-6 as Gyan Prasad.“Dissemination of spiritual knowledge ensures eradication of all evilqualities” - Param Guru Swami Sivananda

“Gyan Yagya is much better than Dravaya, Yagya” - Geeta IV,33“The Punya (Merit) of dissemination of spiritual knowledge is 16 timesgreater than Punya of other charities” - Sri Mad Bhagvat, Maharishived Vyas.

An opportunity to t ake an active p art in this Gyan Yagya.

Advertisements are accepted for publishing in this book. To Publish1000 copies of one book approximately Rs. 20,000 is required. Irequest donors to contribute generously for this noble mission.Please address all correspondence and donations by draft, moneyorder or account payee cheque in the favour of Gyan YagyaWelfare Society and post to the following address :

PRITI AGGARWAL,Qr 2A, Street 24, Sector 9, Bhilai 490009, Distt-DURG (C.G.), India

¥§ý ¡qãvuÑ qäÐm§ý qÊt ªàäÚ Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ §ýL âÀÍu qPçÊ½àà ¡àèÊ qÊtÑÞy Ðwàtã y¾uàÂàÞÀ §çý¡yãt ¡ÂàäªàíÑ §ýL qáÊ½àâm Ñè ñ âwÎw §çý qPnt uàçªà âwÎwâwùàvu ârÑàÊ uàçªà sàÊmã §çýqåwê qÊtàjàuê Ðwàtã âÂàÊÞkÂààÂàÞÀ yÊÐwmã ¢y vçhÂà §ýà tàªàêÀÎàêÂà §ýÊ ÊÑç ÑèA ñ qÊt ªàäÚýÐwàtã âÎàwàÂàÞÀ §çý ÖààÂà uÖà §ýã uÑ 17 wãA §ýð»þã Ñè, ¢Ðqàm ÂàªàÊã âsvà¢ê ÂàªàÊ tçÞ, âky§ýàtä©u £ÀîÀçÎu Ñè ¡àÁuàO¾t§ý ÖààÂà §ýà âÂà:ÎàäÌ§ý âwmÊ½à vàç§ý ÐwàÐ¿u ¥wÞ vàç§ý §ýÌuà½à §çýâv¥ ñ ¢y qäÐm§ý §ýà âwmÊ½à ¢Â¹þÊÂàç¹þ yç, »þà§ý yç mnà ¡Âàç§ý s¨màçÞ §çý tàÁut yç ÀçÎàâwÀçÎà tçÞ âÂàuâtm Ûýq yç â§ýuà kà ÊÑà Ñè ñ qÊtªàäÚý Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ §çý ¦ýâx§çýÎà ¡àót§çý qäÐm§ýàvu tçÞ ¢Âà qäÐm§ýàçÞ §ýà ¥§ý yè¹þ Êhà ªàuà Ñè ñ ¢Âà qäÐm§ýàçÞçÞ §çý qàÝj yè¹þ “ârÑàÊÐ§åýv ¡àéÄý uàçªàà” täÞªàçÊ §çý qäÐm§ýàvu tçÞ Êhç ªà¥ ÑèA ñ

âsvà¢ê §çý w ¡Âu qäÐm§ýàvuàçÞ §çý Âààt :

(1) âÎàwàÂàÂÀ ¡àót, ¦ýâx§çýÎà (2) “ârÑàÊ Ð§åýv ¡àéÄý uàçªàà”, täÞªàçÊ (3) ¡à¾tàÀÎàêÂà uàçªààót, rèAªàvàçÊ (4) tÑàÊà½àà tçwàð»þ vàuríçÊã, £ÀuqäÊ (5) ªàÞªàà âyÞÑ uäâÂàwâyê¹þã,rã§ýàÂàçÊ (6) âÎàw ràð»þã tàÂàw ZàràçoÂà ¹ìþÐ¹þ, rã§ýàÂàçÊ (7) ÊàkÐnàÂà kärvã vàuríçÊã,rã§ýàÂàçÊ (8) âÎàwàÂàÂÀ ¡àót ÄýàkvªàÞk, rã§ýàÂàçÊ (9) mävyã y¾yÞªà §äý¹þãÊ, rã§ýàÂàçÊ(10) ªàÂàãÂààn âªàáÊ tºþ, rã§ýàÂàçÊ (11) âvtà£½¹þ ¹çþÈqv, âÎà§ýàªààç, (¡tÊã§ýà)(12) 11 âÀÍu kãwÂà yÞi §ýL Îààhà¥Ý (²þÙàãyªàð¼þ) (13) âyâw§ý yçÂ¹þÊ (14) tä©u»þà§ýiÊ (15) »þã.qã.¥y. Ð§åýv (16) âsvà¢ê tâÑvà tÑàâwùàvu (17) yçÂ¹þ nàétyEach of these books is being sent to Rikhia Peeth and Sivanand Ashram offered as

Jnana Flower Garland at the lotus feet of my Param Guru Swami Sivananda.

(ii) (iii)

§ýàévçk (18) óã ÎàÞ§ýÊàjàuê âwùàvu, ÑB»þ§ýàç (19) tâÑvà ytàk (20) rã.¥y.qã.¡Ðqmàv, yç ¹þÊ-9 (21) Àäªàê yçÂ¹ìþv vàuríçÊã (22) Àäªàê Âuàuàvu (23) âÑÂÀã swÂà(24) âsvà¢ê ¨vr (25) Ð¹þãv ¨vr (26) »þã.¥.wã. Ð§åýv (27) §ýÌuà½à §ýàévçk(28) Àäªàê kçv (29) yã.¡à¢ê.»þã. ÊàuqäÊ (30) rã.¹þã.¡à¢ê. (31) rã.¥y.qã.¡Ðqmàv, yç ¹þÊ-9, §çýârÂà (32) Îàày§ýLu âwùàvu, §ýàçyàÂàªàÊ(33) Îàày§ýLuqàévã¹þç§ýâÂà§ý §ýàévçk,Àäªàê, (34) ÛÝýªà¹þà ¢ÞâkâÂàuáÊÞªà §ýàévçk

rã.¥y.qã. ¡Ðqmàv yç ¹þÊ-9 §çý Zà¾uç§ý wà»êþ tçÞ ¢Âà qäÐm§ýàçÞ §ýà ¥§ý yç¹þ sçÞ¹þ ÐwÛýq âÀuàªàuà Ñè ñ ¡à¢ê.yã.uå. (ªàÑÂà âjâ§ý¾yà §çýÂô), ¡àç.qã.»þã., âwâsÂÂà wà»þàF tçÞ ÊàçâªàuàçÞ ¥wÞ£Âà§çý yÞrÞâouàçÞ §ýàç uç qäÐm§çÞý tèA ÐwuÞ âÂàuâtm Ûýq yç ràÝ¹þ ÊÑã ÑåÝ ñ ÖààÂàÀÎàêÂà uàçªààót yç ¹þÊ-10, uàçªà yàoÂàà ¥wÞ yàÞÐ§æýâm§ý §çýÂô, tèØàã ÂàªàÊ, âÎàwàÂàÂÀ uàçªà âÂà§çýmÂà, ÂàçÑÚ ÂàªàÊ,yãâÂàuÊ ây¹þãkÂà vr, ÂàçÑÚý ÂàªàÊ, ¡ªàíyçÂà swÂà, yç ¹þÊ-6 tçÞ uç qäÐm§çÞý ÖààÂà ZàyàÀ §çý ÛýqtçÞ âÂàuâtm Ûýq yç ràÝ¹þã kà ÊÑã ÑèÞ ñ

“ÖààÂà §ýà âwmÊ½à ywàFÙàt yçwà Ñèñ ÖààÂà §çý âwmÊ½à yç ytÐm Àäªàê½ààçÞ §ýà âÂàÊà§ýÊ½àyÈsw Ñè”- qÊtªàäÚý Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ

“ÖààÂàuÖà ôÍu uÖà yç ¡¾uÞm óçÏºþ Ñè” (ªàãmà IV, 33)

“¡àÁuàâ¾t§ý ÖààÂàÀàÂà §ýà qää½u ÀåyÊç ÀàÂà §çý qä½u yç 16 ªàä½àà ¡âo§ý Ñè” -tÑâxê wçÀÍuày (óã tÀsàªàwmî)

¢y ÖààÂàuÖà tçÞ yâ§íýu sàªà vçÂàç §ýà ¥§ý yä¡wyÊ

¢y qäÐm§ý tçÞ qP§ýàÎàÂàànê âwÖààqÂà Ðwã§æým ÑèA ñ kàÂà§ýàÊã âvh§ýÊ ZààÃm §ýÊçÞ ñ ¢yqäOÐm§ýà §ýL 1000 ZàâmuàÝ ²þqwàÂàç tçÞ vªàsªà 20,000 Ûýquç m§ý §ýà hjê ¡à ÊÑàÑè ñ ÀàÂàÀàmà¡àçÞ yç qíànêÂàà Ñè â§ý wç ¡qÂàà yÑuàçªà ÀçÞ ¡àèÊ ÀàÂà §ýL ÊàâÎà tÂàã¡àé»êþÊ,

¥§ýà£Þ¹þ qçuã jç§ý ¡nwà »ìþàÅ¹þ §çý õàÊà ÖààÂà uÖà wèvÄçýuÊ yàçyàu¹þã §çý Âààt

yç âÂàÈÂàâvâhm qmç qÊ sçkçÞ ñ

qíãâm ¡ªàíwàv¨wà¹þÊ ÂàÞ.-2¥, yð»þ§ý-24, yç ¹þÊ-9, âsvà¢ê - 490009, âkvà-Àäªàê, ²þÙàãyªàð¼þ, sàÊmñ

Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ yÊÐwmãÐwàtã âÎàwàÂàÂÀ §ýà kÂt 8 âymÈrÊ 1887 §ýàç mâtvÂàà»äþ tçÞ ÑB¡à ñ wç ¥§ý âjâ§ý¾y§ý

nç ñ vàçªààçÞ §çý Àä:hàçÞ yç ôwãsåm Ñàç§ýÊ ÎàÊãÊ §çý âjâ§ý¾y§ý Âàç yr §äý²þ ¾uàªà §ýÊ

¡àÁuàO¾t§ý kãwÂà ¡qÂààuà ñ ÖààÂà §ýà âwmÊ½à £Âà§ýà âZàu âwxu nà ñ wç §ýÑmç,

“kr mät såhç §ýàç Êàç¹þã Àçmç Ñàç màç wÑ qäÂà: såhà Ñàç kàmà Ñè §äý²þ ytu ràÀ ñ kr

mät ÂàÞªàç §ýàç we Àçmç Ñàç màç qäÂà: we tàÝªàmà Ñè, £y we §çý Äý¹þ kàÂàç §çý ràÀ ñ uáÀ mät â§ýyã §ýàç ÖààÂà

Àçmç Ñàç màç £y§ýà yÞÐ§ýàÊ rÂàmà Ñè ¡àèÊ £y§ýà kãwÂà rÀv kàmà Ñè ñ” 1936 tçÞ £ÂÑàçÂàç ¦ýâx§çýÎà tçÞ âÀÍu

kãwÂà yÞi §ýL ÐnàqÂàà §ýL ñ ¡àk wÑàÝ sÍu âÎàwàÂàÂÀ ¡àót, ÀàmÍu âjâ§ý¾yàvu, §äý™þ ¡àót ¥wÞ

uàçªà wçÀàÂm ÄýàçÊÐ¹þ ¡§ýàÀtã ¥wÞ Zàçy ÑèA ñ £y qåÊç ÕàçØà §ýàç âÎàwàÂàÂÀ ÂàªàÊ §ýÑà kàmà Ñè ñ £ÂÑàçÂàç ¡qÂàç

kãwÂà §ýàv tçÞ mãÂà yàè yç ¡âo§ý qäÐm§çÞý âwâsÂÂà âwxuàçÞ qÊ âvhãA ñ ¦ýâx§çýÎà tçÞ 14 kävà¢ê, 1963 §ýàç

£ÂÑàçÂàç ¢y ÂàÎwÊ ÀçÑ §ýà ¾uàªà â§ýuà ñ

Ðwàtã âjÀàÂàÂÀÐwàtã kã §ýà kÂt 1916 tçÞ ÀâÕà½à sàÊm §çý ¥§ý ytæ÷ qáÊwàÊ tçÞ ÑB¡à ñ yÂàî 1949

tçÞ qÊtªàäÚ Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ Âàç £ÂÑçÞ yÞÂuày âÀuà ¥wÞ Ðwàtã âjÀàÂàÂÀ Âààt âÀuà ñ

âjÀàÂàÂÀ §ýà ¡nê Ñè kàç yÀèw ywàF°j jçmÂàà mnà qÊtàÂàÂÀ tçÞ OÐnm ÊÑmà Ñàç ñ

Ðwàtã kã §ýàç §ýÚ½ààwmàÊ §ýÑà kà¥ màç ¡âmÎàuàçO¨m Âà Ñàçªàã ñ kð»þ, jçmÂà ÀàçÂààçÞ qÊ

£Âà§ýL §ýÚ½àà âÂàÊÂmÊ rÊymã nã ñ uùâq tèÞÂàç £Âà§ýàç §ýsã Àçhà ÂàÑãA Ñè qÊÂmä £ÂÑàçÞÂàç ¡qÂàã §ýÚ½àà yç,

¡yãt ¡Âàä§ýÈqà yç tälç ¡âssåm §ýÊ âÀuà Ñè ñ £Âà§ýL Zà¾uç§ý âÎàÕàà tçÊç tàÂày q¹þv qÊ ¢mÂàà ªàÑÊà

Zàsàw »þàv ÊÑã Ñè â§ý tèA ÐwuÞ ¡àÎjuêjâ§ým ÑCÝ ñ Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ Âàç £Âà§çý ràÊç tçÞ §ýÑà nà, “uÑ Ðwàtã

âjÀàÂàÂÀ §ýà ¡àâhÊã kÂt Ñè ñ wç ¥§ý kãwÂà tä m yÂm ÑèA ñ ¢Âà§ýà vçhÂà Ðw½ààêÕàÊàçÞ tçÞ âvhà kàÂàà

jàâÑ¥ ñ” 28 ¡ªàÐm, 2008 §ýàç Ðwàtã kã Âàç ¢y ÂàÎwÊ ÀçÑ §ýàç ¾uàªà âÀuà ñ

Ðwàtã y¾uàÂàÂÀ yÊÐwmãÐwàtã y¾uàÂàÂÀ §ýà kÂt 1923 tçÞ £ÙàÊ qíÀçÎà §çý ¡Ìtàðç»þà ªàPàt tçÞ ÑB¡à ñ yÂàî

1943 tçÞ, wç ¡qÂàç ªàääÚ âÎàwàÂàÂÀ yç âtvç ¡àèÊ 12 wxê m§ý ªàäÚ ¡àót tçÞ ÊÑ§ýÊ

£ÂÑàçÂàç ªàäÚý §ýL ¡àÖààÂàäyàÊ §ýâºþÂà ót â§ýuà ñ ªàääÚý §çý ¡àÀçÎààÂàäyÊ 1956 tçÞ wç uàçªà

§ýà ZàjàÊ ¡àèÊ ZàyàÊ yÈqå½àê âwÎw tçÞ §ýÊÂàç §çý âv¥ âÂà§ývç ñ yÂàî 1963 yç 1983

m§ý £ÂÑàçÞÂàç uàçªà §ýà ZàjàÊ yÞqå½àê âwÎw tçÞ â§ýuà ñ yÂàî 1989 làÊh½»þ áÊâhuà ªàíàt §ýàç ¡qÂàã mqÐnvã

rÂààuà ¡àèÊ wÑàÝ yÞÂuàyã §ýà kãwÂà ¡qÂàà §ýÊ ¡Âà§çý §ýâºþÂà yàoÂàà¥Ý §ýL ñ täÞªàçÊ tçÞ £ÂÑàçÞÂàç uàçªà §ýL

³uàçâm Zà³wâvm §ýL ¡àèÊ âÊâhuà tçÞ yçwà, ÃuàÊ ¡àèÊ ÀàÂà §ýà qÊjt vÑÊàuà ñ âÊâhuà qãºþ tçÞ 5

âÀyÈrÊ, 2009 §ýàç £ÂÑàçÞÂàç ¢y ÂàÎwÊ ÀçÑ §ýà ¾uàªà â§ýuà ñ

Ðwàtã âÂàÊÞkÂààÂàÂÀ yÊÐwmãÐwàtã kã §ýà kÂt 1960 tçÞ ²þÙàãyªàð¼þ §çý ÊàkÂààÞÀªààÝw tçÞ ÑB¡à ñ 11 wxê §ýL ¡Ìqàuä

tçÞ, wç uàçªà §ýà âw§ýày §ýÊÂàç §çý âv¥ âwÀçÎà jvç ªà¥ ñ wÑàÝ £ÂÑàçÞÂàç Âàç§ý ÀçÎààçÞ §ýL uàØààuÑ Zà¾uç§ý qäÐm§ý qÊtªàäÚ Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ §çý jÊ½ààçÞ tçÞ ÖààÂà qäÏqtàvà §çý Ûýq tçÞ ¡âqêm §ýÊÂàç §çý âv¥

áÊâhuàqãºþ ¥wÞ âÎàwàÂàÂÀ ¡àót sçkã kà ÊÑã Ñè ñ

(iv) (v)

qPÐmàwÂàà

kr tèA §ýtÊ ÀÀê §çý §ýàÊ½à qÑvã ràÊ uàçªààót ªà¢ê màç tälç ¢y ràm §ýà sàÂà sã Âà nà â§ý uÑàÝ yç tçÊà

ªàÑÂà yÈrÂo käð»þ kà¥ªàà ñ uàçªà §ýL ÎàÊ½à tçÞ ¡à§ýÊ Âà §çýwv tçÊç ÎààÊãáÊ§ý ¡âqmä tàÂàây§ý ¡wªàä½ààçÞ

(âjÂmà, mÂààw, âÂàÊàÎàà, âwxàÀ) §ýà âÂàÊà§ýÊ½à ÑB¡à ñ tèAÂàç ÐwuÞ §ýàç kàÂàà, qÑjàÂàà ¡àèÊ ¡àÁuàO¾t§ý

tàªàê qÊ jvÂàà yãhà ñ tçÊç yÀîªàäÚ qÊtÑÞy Ðwàtã y¾uàÂàÞÀ ¥wÞ qÊtªàäÚ Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ §ýL §æýqà wæâ þ

Âàç tçÊç Êàçt -Êàçt §ýàç qäv§ýàutàÂà §ýÊ âÀuà ñ ÎàÂàè:-ÎàÂàè: ¡qÂàç ¡ÂÀÊ §çý ¡ÂàäswàçÞ yç tèAÂàç £Âà§çý âÀÍu

ÍuO¨m¾w §çý ÕàäôàÞÎà §çýà ytlÂàç §ýà qPu¾Âà â§ýuà ñ ó÷à ¡àèÊ âwÎwày §ýL ¡tåÌu qåÞkã £Âà§çý §æýqà qPyàÀ

§ýL Ñã oÊàçÑÊ Ñè, uÑ tèA rhårã ytlmã ÑCÝ ñ

wæ÷àwÐnà §ýL ¡àçÊ rð¼þmç ÑB¥ ¡àk tçÊç §ýÀtàçÞ tçÞ ¥§ý ÂàåmÂà £¾yàÑ ¡àèÊ ¡à¾tâwÎwày Ñè £Âà§ýL

§æýqà §çý ÄývÐwÛýq ñ tèA jàÑmã ÑCÝ â§ý qP¾uç§ý ÍuO¨m £tí §çý ¢y ¡àâhÊã qð»þàw §ýàç ¡§çývç, Êàç-Êàç

§ýÊ Âà §ýà¹çþ ¡âqmä ¢êÎwÊ ¥wÞ uàçªà §ýL ÎàÊ½à ªàíÑ½à §ýÊç ¡àèÊ ¡qÂàà kãwÂà yànê§ý rÂàà¥ ñ uàçªà §ýL

yÊv âwoà¡àçÞ §ýà qàvÂà §ýÊmç ÑB¥, wÑ Âà §çýwv ¡àèÊàçÞ §çý âv¥ qPçÊ½àà yPàçm rÂàçªàà ¡âqmä ¡qÂàà

kãwÂà sã oÂu rÂàà¥ªàà ñ ¢y rÑBtåÌu tàÂàw kãwÂà §ýL £qvOÆo ¡Âàç§ý kÂtàçÞ §çý qÎjàmî Ñàçmã Ñè

(84 vàh uàçâÂàuàçÞ §çý ràÀ)ñ ¥çyç ¡àÁuàO¾t§ý yàâÑ¾u §ýàç qð¼þÂàç §ýà yä¡wyÊ ¡Âàç§ý kÂtàçÞ §çý qä½u

£Àu ÑàçÂàç qÊ Ñã qPàÃm Ñàçmà Ñè ñ tçÊà ¡ÂàäÊàço Ñè qàºþ§ýàçÞ yç â§ý wç ¢Âà ¡ÇuàyàçÞ §ýàç qð¼çÞþ,tÂàÂà, âjÂmÂà

§ýÊçÞ ¡àèÊ ¡qÂàç ¡àÁuàO¾t§ý £¾nàÂà §ýà tàªàê qPÎàÐm §ýÊmç ÑB¥, £y ¡yãt yäh, ÎààOÂm ¡àèÊ

qPyÂÂàmà §ýàç qPàÃm §ýÊçÞ âky qÊ £Âà§ýà kÂt ây÷ ¡âo§ýàÊ Ñè ñ

¢êÎwÊ màç mçÊç úÀu §ýtv tçÞ âwÊàkmà Ñè, §ýÑàÝ må ¼åÝþð¼þmà Ñè ¥ç tàÂàw £y§ýàç tOÂÀÊ,tâÐðkÀ ¡àèÊ ªàäÚõàÊàçÞ

tçÞ ? §ýÑàÝ må ¼åÝ ð¼þmà Ñè £yç âwâsÂÂà §ýtê§ýàÞ»þàçÞ tçÞ ? ¡°²þà rÂà, ¡°²þà §ýÊ, tàÂàw tàØà tçÞ £y ¢êÎwÊ §ýL

yçwà §ýÊ ñ

uÑã Ñè yàÊ £y ¢êÎwÊ §ýL §æýqà qPàÃm §ýÊÂàç §ýà kàç ¡wmáÊm Ñàçmã Ñè kãwÂà tç Þ¡yãt yäh, ÎààÞâm,

qPyÂÂàmà ¡àèÊ ¡àÂàÂÀ §çý Ûýq tçÞ ñ

-qPãâm ¡ªàíwàv

§ýL ¡àèÊ ¡qÂàç ªàäääÚ Ðwàtã y¾uàÂàÂÀ §çý âtÎàÂà (uàçªà §ýà ZàjàÊ -ZàyàÊ) §ýàç âÀÎàà Àã ñ yÂàî 1993 tçÞ

£Âà§çý ªàäääÚ Âàç £Âà§ýàç ¡qÂàà £ÙàÊàâo§ýàÊã iàçOxm â§ýuà ¡àèÊ £ÂÑçÞ âwÎw ªàäääÚ §ýL £qàâo Àã ñ wç ¥§ý ÎààÞm,

yàèÈu ¡àèÊ ÑÞytäh Ðwsàw §çý Ðwàtã ÑèA ¡àèÊ wç rÊry Ñã s¨màçÞ §ýàç ¡qÂàã ¡àçÊ ¡à§ýâxêm §ýÊmç ÑèA ñ £Âà§ýL

qäÐm§ýàçÞ tçÞ uàçªà §ýàç wèÖààâÂà§ý ¼Þþªà yç ytlàuà ªàuà Ñè kàç ¡àk §çý räâ÷kãâwuàçÞ §çý âv¥ £quä m Ñè ñ

Ðwàtã y¾uyÞªààÂàÂÀ yÊÐwmã

Ðwàtã kã §ýà kÂt 1953 tçÞ q.rÞªààv tçÞ ÑB¡à ñ £ÂÑàçÂàç yÞÂuày ªàíÑ½à §ýÊÂàç yç qåwê ¥uÊ

¢O½»þuà tçÞ yçwà §ýÊmç ÑB¥ qåÊç âwÎw §ýà sít½à â§ýuà ñ 22 wxê §ýL £tí yç, £ÂÑàçÂàç ¡qÂàç

ªàäääÚ §çý yàn ÀçÎà-âwÀçÎà §ýL ¡Âàç§ý uàØàà¥Ý §ýLñ £Âà§ýà tàmæwmî ÐÂàçÑ ¡àèÊ §äýÎàv âÂàÀFÎàÂà

¥§ý ¡Âààçhà yÞªàt Ñè ñ wç ¡Âàn§ý áÊâhuà qÞjàum §çý âq²þð»çþ wªààF §çý £¾nàÂà §ýà §ýàuê

1989 yç §ýÊ ÊÑã ÑèA ñ ¡qÂàç ªàäääÚý Ðwàtã y¾uàÂàÂÀ §ýL ¤ýkàê §ýà wç ¥§ý yÎà¨m tàÁut ÑèA ñ áÊâhuà kàÂàç

wàvç yr yào§ýàçÞ §ýà wÑ rhårã ¡àÁuàO¾t§ý tàªàêÀÎàêÂà §ýÊmã ÑèA ñ

ÖààÂà uÖà wèvÄçýuÊ yàçyàu¹þã §çý ràÊç tçÞ §äý²þ ÎàÆÀ :-

qÊtªàäääÚ Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ §çý âÀÍu ¡ÂàäªàíÑ yç tälç £Âà§çý wæÑÀî ÖààÂà uÖà tçÞ ¥§ý råÝÀ rÂàÂàç §ýà yä¡wyÊ

ZààÃm ÑB¡à ñ uÑ yàçyàu¹þã ¥§ý ÀàmÍu yÞÐnà Ñè, âky§ýà tä©u £öçÎu Ñè ¡àÁuàO¾t§ý ÖààÂà §ýà ZàjàÊ

¥wÞ ZàyàÊ âÂà:ÎàäÌ§ý ñ uÑ yÞÐnà qå½àêmuà otê âÂàÊqçÕà Ñè ¡àèÊ ysã yÂmàçÞ §ýàç ytàÂà ¡àÀÊ ÀçÂàç tçÞ

âwÎwày Êhmã Ñè ñ qÊtÑÞy Ðwàtã y¾uàÂàÂÀ §çý ¡àÎàJwàÀ yç ¢y yÞÐnà §ýà ªàºþÂà, qÊtÑÞy Ðwàtã

âÂàÊÞkàÂààÂàÂÀ §çý ¡qÊàçÕà âÂàÀFÎàÂà yç â§ýuà ªàuà Ñè ñ

¡àk ¡àoäâÂà§ý uäªà tçÞ tàÂàw qãâð»þm Ñè sàèâm§ýwàÀ §ýL ¡âo§ýmà §çý §ýàÊ½à ñ ¢Âà qäÐm§ýàçÞ tçÞ âwâsÂÂà

yÂmàçÞ §ýL âÎàÕàà¡àçÞ §ýà yÊvã§ýÊ½à §ýÊmç ÑB¥ ¥§ý Zàuày â§ýuà ªàuà Ñè, tàÂàw §ýàç £y§çý ¡qÂàç ¡ÂÀÊ §çý

¢êÎwÊm¾w yç kàçð»þÂàç §ýà ñ yÞyàÊ tçÞ ÊÑmç Ñä¥ ÍuO¨m ¡àk sã ¥§ý âÀÍu kãwÂà uàqÂà §ýÊ y§ýmà Ñè, uÑã

¢y ÖààÂà uÖà §ýà ¡Þâmt (Ultimate) £öçÎu Ñè ñ

uç vçh y¾u ¡ÂàäswàçÞ qÊ ¡àoàáÊm ÑèA, ¡m: Zà¾uç§ý ÍuO¨m ¢Âàyç ZàçÊ½àà vç§ýÊ ¥§ý Zàuàçªà §ýÊ

y§ýmà Ñè ¡àèÊ ¡qÂàà £¾nàÂà ÐwuÞ §ýÊ y§ýmà Ñè ðñ

yäh, ÎààÞâm ¡àèÊ ZàyÂÂàmà màç mçÊç ry tçÞ Ñè ¥ç tàÂàw ðñ §ýÑàÝ må ¼åÝþð¼þmà Ñè £yç yÞyàÊ §çý âwxu sàçªààçÞÞÞ tçÞ ?§ýÑàÝ må ¼åÝþð¼þmà Ñè £yç låºçþ ¡àèÊ oàçhçràk ºþªààçÞç §çý ÀÊràÊ tçÞ ? §ýÊÂàã Ñè yçwà âÂàÏ§ýàt nàçð»þã yã ñ §ýÊÂàà Ñè

ÀàÂà nàçð»à yà âÂà:Ðwànê sàw yç ñ

§ýÊÂàà Ñè ÃuàÊ nàçð»þà yà ¡ÂàkàÂààçÞ §ýàç, wæ÷àçÞ, ªàÊãràçÞ ¡àèÊ kÛýÊmtÞÀàçÞ §ýàç ñ uÑã Ñè yàÊ yr otàFÞ §ýà ñ

uÑã Ñè yàÊ yr qÂnàçÞ §ýà ñ

¥§ý ¡Âà äÊà ço

qàºþ§ýàçÞ yç Âàtí âÂàwçÀÂà Ñè â§ý wç qð¼þÂàç §çý qÎjàmî ¢Âà qäÐm§ýàçÞ §ýàç ¡ày-qày §çý qäÐm§ýàvuàçÞtçÞ Àç ÀçÞ màâ§ý, ¡Âàç§ý vàçªà ¢y yàâÑ¾u §ýàç qð¼þ y§çÞý ¡àèÊ vàsàOÂwm Ñàç y§çÞý ñ

(vi) (vii)

yào§ý §çý ÐwÊ

§ýÊàç ÊÕàà âwqâÙà yç, Âà ¥çyã qPànêÂàà tçÊã, âwqm yç su ÂàÑãA qà¤Ý , qPsä uÑ qPànêÂàà tçÊã ñ

âtvç Àä:h màq yç ÎààOÂm, Âà ¥çyã qPànêÂàà tçÊã, ysã Àä:h yç âwku qà¤Ý, qPsä uÑ qPànêÂàà tçÊã ñ

tÀÀ qÊ §ýàç¢ê ¡à kàwç, Âà ¥çyã qPànêÂàà tçÊã, Âà ¹åþ¹çþ ¡à¾t rv »þàçÊã, qPsä uÑ qPànêÂàà tçÊã ñ

£ºþà vç sàÊ må tçÊà, Âà ¥çyã qPànêÂàà tçÊã, rÂàåÝ ytÊn £ºþàÂàç tçÞ, qPsä uÑ qPànêÂàà tçÊã ñ

rð¼çþ oÂà oàÂu qáÊwàÊà, Âà ¥çyã qPànêÂàà tçÊã, ÊÑåÝ ytsàwã yÞmàçxã, qPsä uÑ qPànêÂàà tçÊã ñ

âtvç tÞØà mÞØà §ýL âyâ÷, Âà ¥çyã qPànêÂàà tçÊã, âhvç sOQý yç ÎàâQý wÑ, qPsä uÑ qPànêÂàà tçÊã ñ

yähã âÀÂà tçÞ skäÞ mäl§ýàç Àä:hã ¡ÞoçÊã ÊàâØà tçÞ, Âà ¡àwç mät qPâm ÎàÞ§ýà, qPsä uÑ qPànêÂàà tçÊã ñ

- yÞ§ýâvm

15. säkÞªà ¡àyÂà 1316. ÎàvsàyÂà 1317. t§ýÊàyÂà 14

18 £ÀÊ ÎwyÂà 14

19. yåuê ÂàtÐ§ýàÊ 14

20. ÎàwàyÂà 17

21. ÎàÎààÞ§ý ¡àyÂà 17

(À) Zàà½ààuàt :- 171. Âààð»þã ÎààçoÂà qPà½ààuàt 182. sPàtÊã Zàà½ààuàt 183. §ýqàv sàmã qPà½ààuàt 18

(u) ÁuàÂà :- 191. vªààmàÊ ¤Ýý §ýà £°jàÊ½à 192. vªààmàÊ síàtÊã Zàà½ààuàt 193. Îwày qÊ ¥§ýàªàímà 194. £ÀÊ ÎwyÂà 205. ²þàç¹çþ-²þàç¹çþ ÐwÊ tçÞ ¤Ýý §ýà £°jàÊ½à 206. ràáÊÎà §ýL råÝÀàçÞ §ýL ÁwâÂà qÊ 207. wàmàwÊ½à §ýL ÁwâÂàuàçÞ §ýà ów½à 208. ÎàÊãÊ §çý ¡ÞªààçÞ qÊ ¥§ýàªàímà Ñàn Êhmç ÑB¥ ªàÑÊã Îwày §çý yàn 209. ¤Ýý §ýà £°jàÊ½à âwâsÂÂà Zà§ýàÊ yç 2010. yèÊ §çý yàn tÞØà kàq 2011. Øàà¹þ§ý 2012. uàçªà âÂàôà 2013. wçÀàOÂm§ý yàoÂàà 2114. iÊ Ñã, §ýàuê ÕàçØà Ñã yàoÂàà Ðnv 2115. “yr tçÞ sªàwàÂà §ýàç Àçhàç-” Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ 21

12. uàçªààyÂà, Zàà½ààuàt ¥wÞ ÁuàÂà §çý âv¥ §äý²þ tÑ¾wqå½àê yÞ§çým 2213. uàçªà ¡àèÊ Ñàn §ýàÝqÂàà (y¾u §ýnà) 2414. ¢ÂyàÂà ¡àâhÊ kÂt ¨uàçÞç vçmà Ñè ? 2515. tÂà §ýL ÎàO¨m 2516. “¡qtàÂà yÑàç, ¡àiàm yÑàç-yryç ¤Ýýjã yàoÂàà”- Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ 2617 .¥§ý y°jã §ýÑàÂàã Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ §çý kãwÂà §ýL 2718. “ÐwuÞ §ýàç kàÂààç ñ”- Ðwàtã âÎàwàÂàÞÀ 2719. ÐwÀàçx ÀÎàêÂà 28

1. qàwÂà £ÀîÀçÎu tçÊç ªàäÚý §çý ÖààÂà uÖà §ýà 12. ÑCÝ tèA Êk§ý½à ¡qÂàç ªàäÚý §çý jÊ½à §ýtvàçÞ §ýL 13. tçÊà ¡àwàÑÂà wæ÷àçÞ §ýàç 24. Ñàu Êç räð¼þþàqà ! 35. wæ÷àwÐnà ¥§ý yàoÂàà 36. uàçªà- ¥§ý ÐÂàÑtuã tàÝ 57. uàçªà - ¥§ý yÞqå½àê âwÖààÂà 68. uàçªà §ýà ¡àÁuàO¾t§ý qÕà (y¾u ¡Âàäsw) 69. ¡àâhÊ yàoÂàà ¨uàççÞ ? 810. wæ÷àçÞ §çý âv¥ uàçªààyÂà 911. wæ÷àçÞ §çý âv¥ âwâwo ¡àyÂà, Zàà½ààuàt ¥wÞ ÁuàÂà 10(1) yähàyÂà 10(2) qwÂà tä¨m ¡àyÂà :- 10

(¡) ªàâºþuà âÂàÊàço§ý ytåÑ(r) wàuä (wàm) âÂàÊàço§ý ytåÑ(¡) ªàâºþuà âÂàÊàço§ý ytåÑ :-1 qèÊàçÞ §ýL £ÝªàâvuàçÞ §ýàç tàçð»þÂàà 112. ¹þhÂàç tàçð»þÂàà 113. ¹þhÂàç §ýàç ªààçv iätàÂàà 114. ¹þhÂàç §ýàç £y§ýL oäÊã qÊ iätàÂàà 125. iä¹þÂàç §ýàç tàçð»þÂàà 126. iä¹þÂàç §ýàç £y§ýL oäÊã qÊ ªààçv-ªààçv iätàÂàà 127. täâ¹þîºþuàÝ §ýy §ýÊ ràÝoÂàà, hàçvÂàà 128. §ývà¢ê §ýàç tàçð»þÂàà 129. §ývà¢ê §çý kàçð»þ §ýàç iätàÂàà 1210. §ýàçÑâÂàuàÝ tàçð»þÂàà 1211. §ýÂoàçÞ §ýàç iätàÂàà 12

(r) wàm âÂàÊàço§ý ytåÑ :- 1212. qèÊ iätàÂàà 1213. yà¢êâ§ýv jvàÂàà vç¹þ§ýÊ 1314. qèÊ tàçð»þÂàà ¡àèÊ Âààây§ýàªàí yç ÐqÎàê §ýÊÂàà 13(y) §ýtÊ ÀÀê §çý âv¥ §äý²þ ¡àyÂà :- 13

âwxu yåjã

§í Þ ý Î àãx ê§ ý qæ™þ ÂàÞ.

(viii) (ix)

20. qPÎÂà màâv§ýà (¡qÂàç tÂà §ýL ÎààOÂm §çý âv¥) 2921. ÂàãAÀ ¡àèÊ wæ÷àwÐnà 3022. ¡°²þã ÂàãAÀ §èýyç yàçuçÞ 30

(i).¡°²þã ÂàãAÀ Âà ¡àÂàç §çý §ýàÊ½à 31(ii).ªàÑÂà âÂàôà vàÂàç §çý £qàu 31

23. §ýLmêÂà ¡àèÊ tèA (y¾u §ýnà) 3424. wæ÷àwÐnà ¡àèÊ tÞØà 34

(i) ÀèÂàOÂÀÂàã yàoÂàà 3525. tçÊã ÂàãAÀ §ýL ªààçvã (y¾u §ýnà) 3626. uàçªàâÂàôà §ýL Zàsàw§ýàáÊmà (y¾u §ýnà) 3627. qà¢ê tèAÂàç âwku ¡§çývçqÂà ¡àèÊ ¡âÂàôà qÊ 3628. üà âtvmà Ñè ÑtçÞ ÄèýÎàÂà yç ? 3729. uÑ (¹çÞþÎàÂà) mÂààw ! 3830. uÑ tàuà ! 3831. qPsä §çý âÀÍu £qÑàÊ ¡àèÊ Ñt 3932. su (y¾u§ýnà) 3933. ¢°²þà- rÞoÂà §ýà §ýàÊ½à ? 4034. uÑ âjÞmà ! 4135. Ñt Àä:hã üàçÞ Ñàçmç Ñè ? 4236. wæ÷àwÐnà Ñè ytu qäÂàÊàwvàç§ýÂà §ýà 4237. ¡qçÕàà- §íýàço ¥wÞ Àä:h §ýà tåv §ýàÊ½à 4338. ¡qçÕàà- ¥§ý ÀàÂàw 4339. ¡àyO¨m- yäh tçÞ rào§ý ? 4440. §èýyç màçð»çÞþ ¢°²þà¡àçÞ §ýà uÑ tàuà kàv ? 4541. uÑ tÂà sàªàmà Ñè âÀÂà Êàm 4542. oÂà §ýà yÀäquàçªà 4643. wæ÷àwÐnà ¡àèÊ ytu 4744. wæ÷àwÐnà ¡àèÊ ÐtÊ½à Îàâ¨m 4745. yÞut Ñã kãwÂà Ñàç 4846. ¥§ýàÞm ¡àèÊ ¡§çývàqÂà 4947. Ðwã§æýâm (Acceptance) 49

48. wæ÷àwÐnà ¡àèÊ ¡Áuà¾t (y¾u§ýnà) 5049. ÀèâÂà§ý uÖà (y¾u §ýnà) 5150. yr ÊàçªààçÞ §ýL Êàtrà½à Àwà- ¢êÎwÊ §ýà Âààt 5151. ¡àÁuàâ¾t§ý kãwÂà ¡àèÊ ¢°²þà 5252. ¡Áuà¾t §ýL §äÞýkã 53

53. ¡àâhÊ Ñt ¡°²çþ §ýtê üàçÞ §ýÊçÞ ? 5454. wèoÍu §ýL ytÐuà¥Ý ¡àèÊ uàçªà 5455. ¥§ý âwowà eã §ýL Íunà 5756. rÂààç mät ¥§ý ÑÞy 5757. ¡à¡àç Ñt qä§ýàÊçÞ Àçwã tàÝ §ýàç 5858. â§ýmÂàà ¡àÎjuê Ñè ! 5859. Àä:h- ¢êÎwÊ §ýà âÀÍu £qÑàÊ 5960. wæ÷àwÐnà Ñè ¡àâhÊã qð»þàw ¢y ÀçÑ §ýà 5961. ¢ÂyàÂà ¢y ÀäâÂàuà tçÞ ¡§çývà ¡àmà Ñè ñ 6062. yçwà, ÃuàÊ ¡àèÊ ÀàÂà-¥§ý âÀÍu tàªàê 6163. tàèm ÂàÑãA Ñè ¡Âm kãwÂà uàØàà §ýà 6164. âÂàvFq rÂààç 6265. §èýyç qà¥Ý ¡ÂàÂm yäh, ÎààÞâm ¡àèÊ ZàyÂÂàmà 6266. wæ÷àwÐnà §ýàç yànê§ý §èýyç rÂàà¥Ý ? 6367. kãwÂà §çý yÞªàíàt tçÞ 6468. oÂà- ¥§ý ¡àwÎu§ý räÊà¢ê ? (¥§ý Àæ˜þàÂm) 6569. sªàwàÂà §ýL ÎàÊ½ààªàâm §èýyç ªàíÑ½à §ýÊçÞ ? (y¾u§ýnà) 6570. £÷w §æýÏ½à yÞwàÀ 6671. ÎàrÊã §ýL §ýÑàÂàã 6772. Zàâm§åýv qáÊOÐnâmuàçÞ tçÞ ¡à¾trv §èýyç rÂàà¥ ÊhçÞ ? -(¥§ý §ýnà) 6773. tÂà ¥§ý §ýÌq wæÕà - (¥§ý §ýnà) 6874. §èýyà rÞoÂà ¡àèÊ §èýyã täO¨m ? -(¥§ý §ýnà) 6975. ôàèqÀã §ýà ¡ÕàuqàØà 6976. óã tÀîsàªàwmî yç ¥§ý §ýnà 7077. §èýyç rÂàçÞ Ñt ràÝyäÊã ªàäÚ §ýL ? ¢êÎwÊ §ýL ? 7178. sªàwàÂà ¥§ý §ýÌqwæÕà - (¥§ý §ýnà) 7179. wæ÷àwÐnà-¥§ý ¡âsÎààq ? (y¾u§ýnà) 7280. §ýÊçÞ hçmã y¾§ýtàG §ýL wæ÷àwÐnà tçÞ 7481. ¡àâhÊ ªàääÚý üàçÞ ? 7482. wæ÷àwÐnà §ýL ¡àçÊ rð¼þþmç tçÊç §ýÀt 7583. tàèm §ýàç tèÂàç rÑBm ÂàkÀã§ý yç Àçhà Ñè 7684. üàçÞ ykà¤Ýý ¢y ÀçÑ §ýàç ? 7785. qÊtànê tçÞ Ñã Ðwànê ÑèA ? 7786. tçÊà ¥§ý ¡Âàäsw qÊtâqmà §ýL vãvà ÀçhÂàç §ýà 7887. §èýyç yãhà tèÞÂàç yäh ¡àèÊ Àä:h tçÞ yt ÊÑÂàç §ýL §ývà §ýàç ? 7988. ¡r tçÊà ¡qÂàç ªàäÚý §ýàç sªàwàÂà tàÂàÂàç §ýàç kã jàÑmà Ñè 79

(x) (xi)

89. Ñç ªàäÚÀçw y¾uàÂàÂÀ ! 8090. óã Ðwàtã y¾uàÂàÂÀ §ýà qäÂàÊàªàtÂà áÊâhuàqãºþ tçÞ ! 8191. §èýyç ¡à¥ Ðwàtã y¾uàÂàÂÀ tçÊç kãwÂà tçÞ 8192. tèA ¡àk âÂàOÎjÞm ÑCÝ 8293. ytqê½à ¡àèÊ tèA 8394. â§ýmÂàà qàªàv Ñè uÑ tÂà ! 8495. ¨uàçÞ Ñè tçÊà otê yçwà ¡àk ? 8496. tçÊã ZàànêÂàà Zàsä §çý óã jÊ½ààçÞ tçÞ 8497. tèAÂàç qàuà ¢êÎwÊ §ýàç 8598. ¥§ý Ñã otê-tàÂàwmà §ýà otê 8699. Ðwàtã âÂàÊÞkÂà §ýà (2010) ªàäÚ qåâ½àêtà yÞÀçÎà 86100. tçÊã tÂàqyÞÀ ZàànêÂàà 88101. tÂàÂà, âjÞmÂà §ýÊÂàç uàçªu ¥§ý skÂà 88102. tèA qä§ýàÊmã ÑCÝ ªàäÚÀçw ¡àq§ýàç ¡r 88103. tçÊà yÞâÕàÃm qáÊju 89104. ¡r m§ý ²þq jä§ýL qäÐm§ýàçÞ §ýà yÞâÕàÃm âwwÊ½à 90105. ÀàÂàÀàmà¡àçÞ §ýL yåjã 91

(xii)

ªàääÚ qåâ½àêtà yÞÀçÎà

kãwÂà tçÞ Ààç mÊÑ §ýL qáÊOÐnâmuàÝ ¡àmã ÑèA, qPâm§åýv ¡nwà ¡Âàä§åýv ñ màtây§ý ÍuO¨m yÀèw

¡Âàä§åýv qáÊOÐnâm jàÑmà Ñè ñ Êàkây§ý ÍuO¨m yÀèw qPâm§åýv §ýàç ¡Âàä§åýv tçÞ rÀvÂàà jàÑmà Ñè ñ

ymàçªàä½àã ÍuO¨m ÀàçÂààçÞ tçÞ ¡qÂàà yÂmävÂà rÂàà¥ Êhmà Ñè ñ kãwÂà §çý ÑÊ §ýÀt qÊ ¡àÂmáÊ§ý ÎààÞâm

rÂàà¥ ÊhÂàà yãhàç ñ yÞqå½àê âwÎw mäÈÑçÞ ªààvã Àçmà ÊÑç, qÊÂmä mät ¡qÂàà ¡àÂmáÊ§ý yÂmävÂà rÂàà¥

Êhàç ñ uàÀ Êhàç kãwÂà tçÞ qáÊOÐnâmuàÝ ÑtàÊã ¢°²þà §çý ¡ÂàäÛýq ÂàÑãÞ rÀvçÞªàã ñ kãwÂà tçÞ måÄýàÂààçÞ §ýà

yàtÂàà yàÑy ¡àèÊ oèuê yç §ýÊàç ñ

¡àk Ñã Àæð¼þ âÂàÎju §ýÊàç -

Ñç qPsä tälç täyãrmàçÞ ¡àèÊ §ýâºþÂàà¢uàçÞ §ýà ÑàÊ qÑÂàà¡àç ñ tçÊç ¡ÞÑ§ýàÊ qÊ ªààvã ¡àèÊ âÂàÂÀà §ýà

jàrä§ý vªàà¡àç, màâ§ý tèA §ýâºþÂàà¢ê §ýà yàtÂàà yàÑy ¡àèÊ oèuê §çý yàn §ýÊ y§åÝý ñ tälç ¢mÂàã ÎàO¨m

Ààç â§ý tèA ÑÊ qáÊOÐnâm tçÞÞ ¡qÂàà ¡àÂmáÊ§ý yÂmävÂà rÂàà¥ Êh y§åÝý, yÀà ñ uâÀ mäÈÑçÞ ¡sã sã ¢°²þà

Ñè yäh,ÃuàÊ ¥wÞ qPÎàÞyà §ýL, màç uÑ yàoÂàà qn ²þàçð»þ Ààç ñ

(Ðwàtã y¾uàÂàÂÀ §ýL âÎàÕàà¡àçÞ yç)

1. qàwÂà £öçÎu tçÊç ªàäÚ §çý ÖààÂà-uÖà §ýàkvmã Ñè ³uàçâm tçÊç úÀu tçÞ yÀîªàäÚ §ýL ¡r âÂàÊÂmÊ ñ

ÊÑmã Ñè Ðtæâm tçÊç úÀu tçÞ yÀîªàäÚ §ýL ¡r áÂàÊÂmÊ ñ

ÑàçÂàç §çý qÎjàmî âÂàwàê½à yÀîªàäÚ §ýà, Ñè Zàrv £Âà§ýL £qOÐnâm §ýà ¡Ñyày tçÊç úÀu tçÞ ñ

ÊÑmã ÑCÝ yÊàràçÊ £Âà§ýL §æýqà yç, £Âà§ýL Àuà yç, £Âà§ýL ¡yãt ¡Âàä§ýÈqà yç ¡r âÂàÊÂmÊ ñ

Ñàç kàmã ÑCÝ ¡àÎjuê jâ§ým ¡Âàç§ý ràÊ ¡qÂàç häÀ §çý y°jç ¡ÂàäswàçÞ yç ñ

§ýàèÂà ÑèA wç ? §ýàèÂà nç wç ? §ýàèÂà ÑCÝ tèA ?

§èýyà Ñè uÑ ¡Âààçhà áÊÎmà tçÊà ¡àèÊ £Âà§ýà, kr - kr tèA täyãrm tçÞ qð»þmã ÑCÝ, ¡à kàmç ÑèÞ wç â§ýyã Âà

â§ýyã Ûýq tçÞ ¡àèÊ ÊÕàà tçÊã §ýÊmç ÑèA ñ

qà§ýÊ £Âà§çý yÈrv §ýàç, Zààç¾yàÑÂà §ýàç, ¤ kàê §ýàç, âhvmã Ñè §ývã tçÊç kãwÂà §ýL qv-qv ñ

uà qä§ýàÛÝý kªàm §çý rçyÑàÊàçÞ §ýàç ? uà qä§ýàÛÝý £y qÊtâqmà qÊtçÎwÊ §ýàç ¡r ?

Ñè £qOÐnm ¢êÎwÊ ¡àk tçÊç kãwÂà tçÞ £y§ýL ÑÊ §æýâm §çý Ûýq tçÞ ñ

§ýÊmã ÑåÝ Zà½ààt tàÂàây§ý ÑÊ kãwà¾tà §ýàç ,kàç kàÂàç - ¡ÂàkàÂàç tçÞ tçÊà £q§ýàÊ ¡nwà ¡q§ýàÊ §ýÊmã Ñè ñ

kàÂà jä§ýL ÑåÝ ¡r ¡qÂàç y°jç ¡ÂàäswàçÞ yç â§ý uÑ yÞyàÊ Zàsä §ýL vãvà Ðnvã Ñè ñ

§ýÊmã ÑåÝ Zàuày âÂàÊÂmÊ ¡r Êàªà ¡àèÊ õçx yç ¤qÊ £ºþÂàç §ýà, ªàäÚ ¡àÖàà ytlmç ÑB¥ ñ

§ýÊmã ÑCÝ Zàuày âÂàÊÂmÊ ¡r ¡qÂàã ¡àyO¨m §ýàç ²þàçð»þÂàç §ýà, ªàäÚ ¡àÖàà ytlmç ÑB¥ ñ

ZààÃm §ýÊmã ÑCÝ, ¡yãt yäh, ÎààOÂm ¡àèÊ ZàyÂÂàmà, qÊtànê §ýL ¢y ÊàÑ qÊ jvmç ÑB¥ ñ

yàçjmã ÑCÝ, tÂàÂà âjÂmÂà §ýÊmã ÑCÝ, ªàäÚ ¡qÊàçÕà Ûýq yç tälç ¢yã yÞyàÊ tçÞ ÊÑmç ÑB¥ âÂàwàê½à §ýà tàªàê âÀhà

ÊÑç ÑèA ñ §èýyç Âà lä§Ýýå £Âà§çý óã jÊ½ààçÞ tçÞ, ¡r âÂàÊÂmÊ ?

âyhà ÊÑç ÑèA ªàäÚ yÞyàÊ tçÞ, ªàæÑÐn ¡àót tçÞ, ÊÑ §ýÊ £quàçªàã rÂàÂàç §ýà, ¡qÂàç §ýàç yÞyàÊ §ýç §ýLjð»þ yç

¡vªà ÊhÂàç §ýà ñ

Ñè uÑ tàªàê ¢mÂàà yÊv ¡àèÊ y¹þã§ý, tèA ÑèÊàÂà ÑCÝ uàçÞ ÀäâÂàuà ¢yyç ¡ÂàkàÂà Ñè, ¡ÂàâsÖà Ñè ?

Ñè uÑ qPuày tàÂàw §ýàç kªààÂàç §ýà, £y§çý ¡ÑÞ§ýàÊ yç £y§ýàç ÀåÊ Ñ¹þàÂàç §ýà ñ

§ýÊçªàà kr wÑ ¡Âàäsw Zàsä §æýqà §ýà ¡qÂàç ¡ÂmÊ tçÞ, ytl kà¥ªàà âÂàÊnê§ýmà âjÂmà¡àçÞ ¡àèÊ Àäâwoà¡àçÞ

§ýL, ¢êÏuàê ¡àèÊ õçx §ýL ñ uÑã Ñè £öçÎu qàwÂà ¢y ÖààÂà uÖà §ýà ñ

2. ÑCÝ tèA Êk§ý½à ¡qÂàç ªàäÚ §çý jÊ½à§ýtvàçÞ §ýLÑè uÑ yàâÑ¾u §æýqà tçÊç qÊtªàäÚ Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ §ýL ñ

Ñè uÑ yàâÑ¾u ¡yãt ¡Âàä§ýÈqà tçÊç yÀîªàäÚý Ðwàtã y¾uàÂàÞÀ §ýL ñ

Ñè uÑ yàâÑ¾u qáÊ½ààt tçÊç ªàäÚ Ðwàtã âÂàÊkÞÂààÂàÀ §çý y¹þã§ý âÂàÀFÎàÂà §ýà ñ vàçªà tälç ¡Âàç§ý yälàw

Àçmç ÑèA ñ ÂàÑãA kàÂàmç wç â§ý tèA §çýwv ¥§ý tàÁut ÑåÝ ñ vàçªà ytlmç ÑèA tälç §ýÙààê ¢y yàâÑ¾u §ýà, qÊÂmä

tèA kàÂàmã ÑCÝ â§ý uÑ §ýàt ªàäÚ §çý ¡qÊàçÕà Zàsàw yç Ñã Ñàç ÊÑà Ñè ñ

§ýÊmã ÑåÝ qíuày ô þà sàw tçÞ OÐnm ÊÑÂàç §ýà, uÞØà sàw tçÞ OÐnm ÊÑÂàç §ýà ¡r ymm ñ §ýÊmã ÑCÝ ¡Âàäsw ªàäÚ §ýL

¡Âàä§ýÈqà ¡yãt ¢y ÊàÑ tçÞ, ¢y ¡âsuàÂà tçÞ ñ

§èýyç âÀhà¤éÞ ¡qÂàà úÀu hàçv kÂà-kÂà §ýàç , §èýyç ytlà¤Ý ¡qÂàç ªàäÚ §ýà jáÊØà ñ

ÑèA tçÊç ªàäÚ Àuà §çý yàªàÊ, §ýÚ½àà §çý ¡wmàÊ kàç ¢y §ýâvuäªà tç ÞrÑBkÂà âÑmàu ¡àèÊ rÑBkÂà yähàu §çý âv¥

Ñã ¡à¥ ÑèA ñ

q§ýð»þà Ñè Ñàn £ÂÑàçÞÂàç tçÊà, §ýÊ âÀuà ¡ÂàÀçhà tçÊç ¡Âàç§ý ¡wªàä½ààçÞ §ýàç ñ

tè ÂàmtÐm§ý ÑCÝ, £Âà§çý óã jÊ½ààçÞ tçÞ, ¡qÂàç ¡ÂÀÊ §çý ¡ÂàäswàçÞ yç, Âà â§ýyã ¡ÞoâwÎwày yç ñ

jàÑmã ÑCÝ, vàçªà kàÂàçÞ â§ý ¡àk §ýâvuäªà tçÞ sã ¥çyç âÂà:Ðwànê, âÂàÏ§ýàt ªàäÚ ÑèA kàç ÑÊ kãw §çý §ýÌuà½à §çý

âv¥ £÷m, §ýàuêÊm ÑèA tçÊç kèyç Êk§ý½à §çý õàÊà ñ

3. tçÊà ¡àwàÑÂà wæ÷àçÞ §ýàçuÑ kãwÂà rãmmà Ñè yÞyàÊ tçÞ »åþrmç-£mÊmç ÑB¥, âwxu sàçªààçÞ §çý kàv tçÞ £vlmç, âÂà§ývmç ÑB¥ ñ¡à kàmã Ñè Zààèð¼þàwÐnà, ÑàçÂàç vªàmç ÑèA ràv yÄçýÀ ¡àèÊ ¡Þªà âÎàânv ñ ÊÞªàmà Ñè ¢ÂyàÂà ràvàçÞ §ýàç yàèÂÀuê ZàyàoÂààçÞ yç ¡àèÊ â²þqàmà Ñè jçÑÊç §ýL v§ýLÊàçÞ §ýàç Æuå¹þã qàvêÊàçÞ tçÞ âÂàÊÂmÊkà -kà §ýÊ ñsÊtàmà Ñè ÐwuÞ §ýàç kr Àqê½à tçÞ ¡qÂàà §ýàâÂmtu jçÑÊà Àçhmà Ñè ñ¡à kàmã Ñè wæ÷àwÐnà ¡àèÊ §ýÊ Àçmã Ñè qÀàêÄýàÎà ¢Âà Âà§ývã yàèÂÀuê ZàyàoÂààçÞ §çý £quàçªà §ýà ñÂàÑã jçmmà ¢ÂyàÂà mr sã kàç, ÊÑmà Ñè ÐtæâmuàçÞ tçÞ såm§ýàv §ýL, ¡qÂàã uäwàwÐnà §ýL ñÂàÑãA §ýÊ qàmà yÞut ¡qÂàã ¢OÂôuàçÞ qÊ ¡àèÊ tàuà §ýL ÀvÀv tç Þ¡àèÊ sã ªàÑÊà oÝymà Ñè ñ mæÏ½àà âÂàm ZàâmâÀÂà kwàÂà Ñàçmã Ñè ¡àèÊ ¢ÂyàÂà §ýàç ¡qÂàç jªàäÞv tç Þ¡âo§ýàâo§ý k§ýð»þmã Ñè ñÊÑ kàmç ÑèA Ñàn tç Þ§çýwv §äý²þ h¹îþ¹çþ-tãºçþ ¡Âàäsw ¡àèÊ Êàçªà ¥wÞ Êàçªà kâÂàm Àä:h ñjçmmà Ñè ¢ÂyàÂà kr màç §çýwv q²þmàwà Ñã Ñàn tçÞ ÊÑ kàmà Ñè, ¡r q²þmà¥ Ñàçm uà kr âjâð»þuà jäªàªà¢ê hçm wàvã §ýÑàwm £y§çý kãwÂà tçÞ jáÊmànê Ñàçmã Ñè ñuÑ ¥§ý Zàuày Ñè tçÊà, kÂà-kÂà §çý yàn ¡qÂàç ¡Âàäsw ràÝ¹þÂàç §ýà ñvàçªà kàªàçÞ ¡àèÊ wæ÷àwÐnà tçÞ sã kãwÂà §ýàç sÊqåÊ kã¥Ý, qÊtànê §ýL ÊàÑ §çý qân§ý rÂà §ýÊ, Âà §çýwv ¡qÂààwmêtàÂà ¡âqmä sâwÏu sã yäoàÊçÞ ñZààÃm §ýÊçÞ yÈtàÂà ¡ÂàkàÂààçÞ §ýà ¡àèÊ Âà ÊÑçÞ âÂàsêÊ §çýwv ¡qÂàç r°jàçÞ qÊ ñ ¢êÎwÊ ywêÖà Ñè, ywêÍuàq§ý Ñè,ywêÎàO¨mtàÂà Ñè, kàÂàç ¡qÂàç ¡Âàäsw yç, Âà â§ý qäÐm§ýàçÞ §çý vçhÂà yç ¡nwà yÂmàÞç §çý §ýnÂà yç ñÑè uÑ tçÊà ¡àwàÑÂà wæ÷àçÞ §ýàç, â§ý wç ykªà rÂàçÞ ¡àèÊ kãwÂà §çý ¡àâhÊã qð»þàw tçÞ Zàsä §æýqà §çý ¡âo§ýàÊãrÂàmç ÑB¥, ¡yãt yäh, ÎààOÂm ¡àèÊ ZàyÂÂàmà ZààÃm §ýÊçÞ ñ ràÊ -ràÊ ÐwuÞ §ýàç yjçm §ýÊçÞ â§ý uÑ ÀçÑ ÂàÎwÊ Ñè ¡àèÊ kàç §äý²þ sã ¡qÂàç qày Ñè ÀåyÊàçÞ §çý yàn ràÝ¹çÞþ ñ§ýÊçÞ yçwà kàç §äý²þ sã £Âàyç rÂà qð»çþ ¡àèÊ ràÝ¹çþ Ààèvm ÃuàÊ §ýL, yÈqÀà §ýL, âÂàÊàâómàçÞ ¡àèÊ ¡qÂàç yç §ýtsàªuÎààvã vàçªààçÞ tçÞ ñ

ytlç ¡qÂàç ¡ÂàäswàçÞ yç tçÊç vçhÂà §ýL y¾umà §ýàç, âwxu sàçªààçÞ §ýL áÂàÊnê§ýmà §ýàç ñyryç ¡°²þà otê ? âÂàÏ§ýàt-yçwà -Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ yryç ¡°²þà tÂà äÏu ? qÊàçq§ýàÊã tÂà äÏu - Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ

1 2

4. Ñàu Êç räð¼þàqà !ªà¢ê kwàÂàã ¡àuà räð¼þàqà, vàuà yàn ¡qÂàç ¡Âàç§ý Àä:h ¡àèÊ m§ývãÄçÞý ÊàçªààçÞ §çý Ûýq tçÞ ñ

rð¼þÂàç vªàã ¡yÑàumà, qÊàoãÂàmà r°jàçÞ §çý yàn ÊÑÂàç yç ñ

ÑàçÂàç vªàà ¡Ñyày ywêÀà ¡qÂàç qÊàwvÞrÂà §ýà, ¡qÂàã ÀãÂàmà §ýà ñ rð¼þÂàç vªàà ¡qÊào ràço r°jàçÞ §ýàç

mÞªà §ýÊÂàç §ýà , qÊçÎààÂà §ýÊÂàç §ýà ñ

i¹þÂàç vªàã yÑÂàÎàãvmà rð¼þmã £tí §çý yàn, Ñè krâ§ý ¡àwÎu§ýmà £y§ýL ¡âo§ý wæ÷àwÐnà tçÞ ñ

i¹þÂàç vªàã ÎààÊãáÊ§ý ÎàO¨m rð¼þmã £tí §çý yàn, Ñè krâ§ý ¡àwÎu§ýmà £y§ýL ¡âo§ý §ýàt§ýàkã r°jàçÞ

§çý r°jç qàvÂàç §çý âv¥ ñ

§ýÑàÝ rjmà Ñè ytu ¡àèÊ yàt¿uê âÄýÊ wæ÷àçÞ §çý qày y¾yÞªà tçÞ kàÂàç §çý âv¥ ?

§ýÑàÝ rjmà Ñè âÄýÊ oèuê wæ÷àçÞ §çý qày r°jàçÞ §çý §ý¹äþ wà¨u yäÂàÂàç §çý âv¥ ?

Ñè uÑ §ýÑàÂàã ¡âo§ýàÞÎà wæ÷àçÞ §ýL ñ ¥ç tàÂàw §ýÊ vç må §ýtà¢ê oèuê §ýL, yt¾w §ýL, Zààèð¼þàwÐnà tçÞ ñ

lçv y§çý màâ§ý wàÊ rÀvmç ÑB¥ ytu ¡àèÊ Ñàvàm §çý wæ÷àwÐnà tç Þñ

Ñàç kà Yð¼þ yt¾w ¡àèÊ Zàsä ¡Âàäsw tçÞ màâ§ý ¡ÂÀÊ yç tkråm rÂà y§çý ñ

§ýÊ vç oàÊ½à ÎàO¨m £y qÊtâqmà §çý Âààt §ýL màâ§ý ¢êÏuàê, õçx ¡àèÊ Âà§ýàÊà¾t§ý âjÂmÂà yç ÀåÊ ÊÑ y§çý ñ

uÑ kãwÂà màç Ñè Êçm kàç Ñàn yç âÄýyv ÊÑà qv-qv ñ

Âà kàÂàç §ýr ¡àâhÊã ið»þã ¡à kà¥ ñ Âà kàÂàç §ýr ¡àâhÊã yàÞy ¡à kà¥ ñ §ýÊ vç §ýtà¢ê qÊtànê §ýL ñ

§ýÊ vç §ýtà¢ê Àä¡à¡àçÞ §ýL ñ uÑã §ýtà¢ê mçÊç yàn ¡ªàvç kÂt tçÞ sã kà¥ªàã, yàÞyàâÊ§ý Ààèvm màç uÑãA

²åþ¹þ kà¥ªàã ñ

¢y §ý¹äþ y¾u §ýàç ràÊ-ràÊ uàÀ §ýÊ ¡àèÊ tàçÑ ¥wÞ ¡àyO¨m §çý rÞoÂààçÞ §ýàç màçð»þ ñ

ÑèA uç rçâð»þuàÝ mçÊç qàÝw §ýL, âÑÈtm §ýÊ ¡àèÊ ¢Âà rçâð»þuàçÞ §ýàç §ýà¹þ ñ msã kã qà¥ªàà kãwÂà sÊqåÊ wæ÷àwÐnà

tçÞ sã ñ §ýÊçªàà ZààÃm ¡yãt yäh, ÎààOÂm ¡àèÊ ZàyÂÂàmà wæ÷àwÐnà tçÞ sã ñ

5. wæ÷àwÐnà - ¥§ý yàoÂààwæ÷àwÐnà kãwÂà §ýà ¡OÂmt qð»þàw Ñè ñ ZààjãÂà §ýàv tçÞ sàÊmãu yÞÐ§æýâm tçÞ wàÂàZàÐn ¡àót §ýà âwoàÂà

nà ñ ªàæÑÐn ¡àót §çý yr §ýmêÍu ytàÃm Ñàç kàÂàç §çý qÎjàmî ÍuâQý ¡qÂàã qåÞkã, yÈqÀà §ýà tàçÑ ¾uàªà

§ýÊ, kãwÂà §çý ¡OÂmt wxê wÂà tçÞ yàÀà kãwÂà Íumãm §ýÊmç ÑB¥ §çýwv Zàsä Âààt §ýà ÐtÊ½à §ýÊmç ÑB¥

Íumãm §ýÊmà nà ñ £tí §çý ¢y tàçð»þ qÊ ÎààÊãáÊ§ý â§íýuà-§ývàq ¥§ý Àt âÎàânv Ñàç kàmç ÑèA, ¡m:

yàÀà,(ârÂàà âtjê tyàvç §ýà ¡àèÊ £rvà ÑB¡à )sàçkÂà Âà §çýwv qàjÂàmÂØà §ýàç ÐwÐn Êhmà Ñè ¡âqmä Zàsä

§çý Âààt ÐtÊ½à §çý âv¥ ¡¾uâo§ý £quä m ¡àÑàÊ Ñè ñ qÊÂmä ¡àk ! ¡àoäâÂà§ý §ýàv tç ÞwÂà màç Zààu: ytàÃm

Ñàç ªà¥ ÑèA ñ rð¼þmã ÑB¢ê kÂà yÞ©uà §çý §ýàÊ½à ÑÊ ÐnàÂà qÊ âÂàwày ÐnàÂà rÂàà §ýÊ ¡Âàç§ý kÞªàvàçÞ §ýà ¡OÐm¾w

Ñã ytàÃm Ñàç ªàuà Ñè ñ

ÍuO¨m uâÀ wÂà tç ÞÂà sã kà y§çý màç ÐwuÞ §çý âv¥ ¥§ýàÂm wày §ýà jäÂààw màç §ýÊ Ñã y§ýmà Ñè ñ

â§ýyã ¥çyç ¡àót tçÞ kà§ýÊ uâÀ wæ÷ ÍuO¨m ytu Zàsä ÐtÊ½à tçÞ Íumãm §ýÊç, kÑàÝ qÊ £y§ýàç §ýàç¢ê sã

Âà kàÂàmà Ñàç, màç tÂà Ðwm: Ñã wèÊàªuqå½àê ÑàçÂàç vªàmà Ñè ñ qÊ ¡âo§ýmÊ ¥çyà Àçhà ªàuà Ñè, ¥çyç ÐnàÂà

qÊ sã kà§ýÊ ¡Âàç§ý ÍuO¨m ¥§ý ÂàwãÂà yÞyàÊ Êj vçmç ÑèA ñ ¡ÞÑ§ýàÊ, tàçÑ ¡àèÊ §ýàt, §íýàço ¡wyÊ

âtvmç Ñã ¡qÂàà ¡àâoq¾u Zàrv §ýÊ Àçmç ÑèA ñ nàçð»þã yã ¡yäâwoà ÍuO¨m yÑÂà ÂàÑãA §ýÊ qàmà ñ ¡qÂàç

qäØà, qäâØàuàçÞ ¡àèÊ âÂà§ý¹þ yÈrâÂouàçÞ yç âÂàÊÂmÊ yÈrÂo rÂàà¥ Êhmà Ñè ñ ¡àk §çý uäªà tçÞ âwÖààÂà §ýL qPªàâm

§çý ÄývÐwÛýq tàçrà¢v ÄýàçÂà Zà¾uç§ý r°jç, råð¼çþ §çý qày Ñè ñ £y§çý ârÂàà ÍuO¨m ¡yäÊâÕàm tÑyåy §ýÊmà

Ñè ñ tÂà §ýL jÞjvmà âÂàÊÂmÊ rÂàã ÊÑmã Ñè ñ ¥çyç tçÞ mÂà yç ÀåÊ Ñàçmç ÑB¥ sã wæ÷ ÍuO¨m yÞyàÊ tÞçÞ Ñã ÊÑmà

Ñè ñ

¡àèÊ §ý¢ê wæ÷ màç ¢mÂàç sàªuÎààvã sã ÂàÑãA ÑèA ñ oÂà §ýà ¡sàw ¡nwà ¡ÐwÐnmà £ÂÑçÞ r°jàçÞ qÊ ¡àâóm

§ýÊ Àçmã Ñè ñ ¡âo§ýmÊ wæ÷ ¡qÂàç kãwÂà §çý ¡Âàäsw kr rç¹çþ - rÑC qÊ vàÀÂàà jàÑmç ÑèÞ màç rç¹çþ - rÑC âwôàçÑã

Ñàç kàmç ÑèA ñ ¡àèÊ kãwÂà §çýwv ¡àèÊ §çýwv Àä:h §ýà ¡àªààÊ rÂà kàmà Ñè ñ ytlÀàÊã màç wæ÷ ÍuO¨m §ýàç Ñã

âÀhàÂàã Ñàçªàã ñ ¡qÂàç kãwÂà §ýàç yähÀ rÂààÂàç §çý âv¥ uÑ ¡¾uàwÎu§ý Ñè â§ý ÐwuÞ §ýàç ÍuÐm Êhà kà¥ ñ qÊ

ÎàÊãÊ §ýL ¡Îà¨mmà tÂà §ýàç ¡àèÊ sã jÞjv rÂàà Àçmã Ñè ñ hàvã ytu tç ÞtÂà ârªàvèð»þ iàçð»çþ §ýL sàÞâm uà màç

kràÂà §çý ÐwàÀ qåÊç §ýÊÂàç tçÞ vªàà ÊÑmà Ñè ¡nwà iåtÂàç - âÄýÊÂàç §çý tÂàyårç ràÝomà ÊÑmà Ñè ñ ÀàçÂààçÞ Ñã âw§ýÌq

ÍuO¨m §çý âv¥ Àä:hÀàuã qáÊ½ààt vàmç ÑèA ñ mÊÑ - mÊÑ §çý ªàáÊ™þ ÍuÞkÂà qàjÂà mÂØà §ýàç qå½àê ¡Ðm-

ÍuÐm §ýÊmç ÑB¥ ¡Âàç§ý ÊàçªààçÞ §ýàç âÂàtÂØà½à Àçmç ÑèA ñ §ýtkàçÊ ÎàÊãÊ ÊàçªààçÞ §ýàç yÑÂà Âà §ýÊ qàÂàç §çý §ýàÊ½à ¡àèÊ

sã âÂàrêv Ñàç kàmà Ñè ñ ¡Âàç§ý Àwà¢uàÝ ¡qÂàç (yà¢»þ ¢Äèý¨¹þ)¡yÊ ÎàÊãÊ qÊ ²þàçð»þmã ÑèA ñ ¢y Zà§ýàÊ

ÍuO¨m ¥§ý ÀäÏj§íý tç ÞÄÞýy kàmà Ñè ñ

kãwÂà §ýàç yànê§ý rÂààÂàç §çý âv¥ wèÊàªu §ýà ¡Çuày ¡¾uâo§ý ¡àwÎu§ý Ñè ñ ÑÌ§ýà ÄäýÌ§ýà ¡àÑàÊ,

âÂàuâtm âÀÂàjuàê, ÐwuÞ §çý tÂàqyÞÀ §ýàuê kàç ¡qÂàã qáÊOÐnâm tçÞ yÊvmà yç Ñàç y§çý ¡àèÊ ¢êÎwÊ §ýà Âààt

ÐtÊ½à ¡¾uÂm vàs§ýàÊã Ñàç y§ýmà Ñè ñ kr ¡Çuày yç wèÊàªu §ýL kð»çþÞ ªàÑÊã ÑàçÂàç vªàmã ÑèA màç tÂà Ðwm:

Ñã yÞyàÊ §ýL räÊà¢ê ¡àèÊ ÑÐmÕàçq yç ÐwuÞ §ýàç qæn§ý ¡Âàäsw §ýÊ qàmà Ñè ñ ¥§ý qáÊwàÊ tç ÞÊÑmç ÑB¥, r°jàçÞ §çý

kãwÂà tç ÞÑÐmÕàçq Âà §ýÊmç ÑB¥, wæ÷ ÍuO¨m ¥§ý tÑ¾wqå½àê yäÊÕàà ¡qÂàç Âààmã - qàçmàçÞ §ýàç ZàÀàÂà §ýÊ y§ýmà

Ñè ñ §ýLmêÂà yäÂàÂàà sã ¥§ý ¡¾uâo§ý vàsZàÀ ytu §ýà yÀäquàçªà Ñè, kàç tÂà §ýàç mäÊÞm ÎààÂm §ýÊ Àçmà Ñè ñ

wæ÷àwÐnà §ýàç ¡qÂàà ¡ªàvà kÂt yäoàÊÂàç §çý âv¥ ¥§ý yä¡wyÊ tàÂà §ýÊ £y§çý Zà¾uç§ý Õà½à §ýà yÀäquàçªà

Âààt yÞ§ýLmêÂà ¡àèÊ Âààt ÐtÊ½à tçÞ §ýÊÂàç yç ¡§çývçqÂà §ýL suàwÑ ¡àèÊ Àä:hÀàuã OÐnâm yç rjà kà y§ýmà

Ñè ñ

wæ÷àwÐnà §ýàç ¥§ý yàoÂàà §ýà yä¡wyÊ tàÂà §ýÊ, Zà¾uç§ý Õà½à §ýàç uâÀ ÍuO¨m qÊtànê tçÞ Íumãm

§ýÊÂàç §ýà Àæð¼þ yÞ§ýÌq vçmà Ñè màç Zàsä ÐwuÞ Ñã ¡Âàç§ý tàªàê hàçv Àçmç ÑèA ñ tçÊã qáÊâjm ¥§ý wæ÷ tâÑvà

qäÊàÂàç Ðwè¹þÊ §ýàç £oçð»þ §ýÊ, £y ¤ Âà yç ªàÊãr r°jàçÞ §çý âv¥ tàçkç , Ðwè¹þÊ ¡àèÊ ¹þàçqã rÂàà §ýÊ ÐwuÞ §ýàç

§ýt rèâºþ¥, ¡âo§ý yçwà §ýLâk¥ ñ ysã yç qP çt §ýLâk¥ ñ ¡âo§ý Àãâk¥ ñ §ýtràçâv¥ñ ¡âo§ý âwjàáÊ¥ ñ §ýt qPjàÊ §ýLâk¥ ñ ¡âo§ý ¡Çuày §ýLâk¥ ñ §ýtyàç¢¥ñ ¡âo§ý ÁuàÂà §ýLâk¥ ñ ¡àq yäÂÀÊ ÐwàÐ¿u mnà ¡àÂmáÊ§ý ÎààOÂm §ýà £qsàçªà§ýÊ ç Þ ªà ç- Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ

3 4

7. uàçªà-¥§ý yÞqå½àê âwÖààÂà

"uàçªà §çýwv ÎààÊãáÊ§ý ¡Çuày ÂàÑãA Ñè ñ uàçªà ¥§ý âwÖààÂà Ñè kàç ÍuO¨m §çý yÞqå½àê ÍuO¨m¾w §ýà

âw§ýày §ýÊÂàç qÊ §çýOÂôm Ñè" ñ - Ðwàtã y¾uàÂàÂÀ

¡âo§ýmÊ vàçªà ¡àk §çýwv uàçªà §çý ÊàçªàâÂàwàÊ§ý ¡àyÂààçÞ ¥wÞ Zàà½ààuàtàçÞ yç Ñã qáÊâjm ÑèA ñ qÊÂmä uàçªà

§ýà ÕàçØà ¡¾uÂm âwÎààv Ñè ñ ¡Âàç§ý vàçªà tàÂàây§ý Ûýq yç Êàçªàã ÊÑmç ÑèA ¡àèÊ ¡àÎjuê §ýL ràm Ñè â§ý wç

¢Âà tàÂàây§ý ÊàçªààçÞ §ýàç ¡qÂàà sàªu tàÂàmç ÑB¥ Ñã kãwÂà Íumãm §ýÊ Àçmç ÑèA ; £ÀàÑÊ½àmuà " §íýàço ¥§ý

rãtàÊã Ñèè"ñ - Ðwàtã âÂàÊkÞÂà, â§ýmÂàç §ýt vàçªà ¢y m¿u §ýàç kàÂàmç ÑèA ñ uàçªààyÂààçÞ §ýàç kr ¥§ý §äýÎàv

uàçªàâÎàÕà§ý §çý âÂàÀFÎàÂà tçÞ yàÞy §ýL ykªàmà §çý yàn â§ýuà kàmà Ñè màç ÍuO¨m ¡qÂàç ¡ÂÀÊ yç käð»þÂàç §ýL

§ývà §ýàç yãhmà Ñè ñ uàçªà §ýL ÎàÊ½à ªàíÑ½à §ýÊÂàç yç ÍuO¨m ¡qÂàã tàÂàây§ý §äÞýºþà¡àçÞ, âÂàÊàÎàà¡àçÞ ¡àèÊ

¡ÂààwÎu§ý ¢°²þà¡àçÞ §çý Zàâm ykªà rÂàmç ÑB¥, ¢Âà§çý âÂàÊà§ýÊ½à §ýL §ývà yãhmà Ñè ñ

uàçªà §ýà otê ¡nwà kàâm yç §ýàç¢ê yÈrÂo ÂàÑãA Ñè ñ uàçªà ÍuO¨m §ýL ¡àÂmáÊ§ý £³³wvmà ¡àèÊ owvmà

§ýàç Zà§ý¹þ §ýÊÂàç qÊ §çýOÂôm Ñè ñ ¡àk kr jàÊàçÞ ¡àçÊ otàêÂomà ¡àèÊ kàâmwàÀ §ýL §ýàâvtà Äèýv ÊÑã Ñè ¥çyç

ytu tçÞ uàçªà âwÎwrÂoä¾w ¡àèÊ âwÎwÎààÞâm §ýà Áwk vÑÊà y§ýmà Ñè ñ ¢y vçhÂà §ýà £öçÎu Ñè â§ý ÍuO¨m

uàçªà §ýL ÎàÊ½à ªàíÑ½à §ýÊç ¡àèÊ ¡qÂàç yÞqå½àê ÍuO¨m¾w §ýà âw§ýày §ýÊÂàç §ýà tàªàê ZàÎàÐm §ýÊç ñ ¢êÎwÊ ¥§ý Ñè ñ

yåÊk §ýà Zà§ýàÎà yr §ýàç rÊàrÊ âtvmà Ñè ñ uàçªà ¢yã âwjàÊoàÊà §ýàç âw§ýâym §ýÊÂàç qÊ rv Àçmà Ñè ñ

¡àyÂà Zàà½ààuàt, ÁuàÂà §çý ¡ÇuàyàçÞ §çý yàn uâÀ ÍuO¨m yçwà, ÃuàÊ ¡àèÊ ÀàÂà §ýàç ¡qÂàç kãwÂà

§ýà tÑ¾wqå½àê ¡Þªà rÂààmà Ñè màç uàçªà §ýL yàwêsàèât§ýmà §ýà ¡Ñyày ¡qÂàç ¡ÂmÊ tç Þ§ýÊ qàmà Ñè ñ

¡yãt yäh, ÎààOÂm ¡àèÊ ZàyÂÂàmà §ýà ¡wmÊ½à ÍuO¨m §ýàç ¥§ý âÀÍu ÍuO¨m¾w §ýà ¡âoqâm rÂàà Àçmà

Ñè ñ ¥çyà ÍuO¨m qÊàçq§ýàÊ §ýàç Ñã ¡qÂàà otê ytlmà Ñè ¡àèÊ rÑBkÂà âÑmàu ¡àèÊ rÑBkÂà yähàu §çý

âv¥ Ñã kãwÂà uàqÂà §ýÊmà Ñè ñ ¥çyç ÍuO¨m §ýàç ¢êÎwÊ §æýqà Ðwm: Ñã rÑBmàum tçÞ âtvmã Ñè ¡àèÊ ytàk

tçÞ wÑ ¡ªàí½àã ÐnàÂà ZààÃm §ýÊmà Ñè ñ

8. uàçªà §ýà ¡àÁuàO¾t§ý qÕà (y¾u ¡Âàäsw)âky Zà§ýàÊ ÊyªàäÌvç §ýL âtºþày §ýà ¡ÂàätàÂà ÊyªàäÌvà hàÂàç yç Ñã vªààuà kà y§ýmà Ñè £yã

Zà§ýàÊ uàçªà ¡àèÊ yàoÂàà âÂàuâtm Ûýq yç §ýÊÂàç yç Ñã £y§çý Zàsàw §ýàç ytlà kà y§ýmà Ñè ñ uùâq

¡àk ¡Âàç§ý vàçªà Êàçªà ÀåÊ §ýÊÂàç §çý âv¥ uàçªààyÂààçÞ ¥wÞ qPà½ààuàtàçÞ §ýà ¡àóu ªàíÑ½à §ýÊ ÊÑç ÑèA, ¢y m¿u

yç ¡âo§ýàÞÎà vàçªà ¡ÂàkàÂà ÑèA ñ

"uàçªà yç Êàçªà §ýà ºþã§ý ÑàçÂàà màç uàçªà §ýL ¥§ý ²þàç¹þã yã £qvOÆo Ñè"ñ- Ðwàtã âÂàÊÞkÂà,

uÑ âÎàÕàà, §ýnÂà tçÊç kãwÂà tçÞ ¡ÕàÊÕà, y¾u iâ¹þm Ñàç ÊÑà Ñè ñ uàçªà §ýà ¡Çuày §ýÊmç-§ýÊmç tèÞÂàç uàçªà

§çý ¡àÁuàO¾t§ý qÕà §ýàç kàÂàà, ytlà ¡àèÊ £y§ýà ÊyàÐwàÀÂà â§ýuà ñ uÑ ¥§ý ¥çyà Êy Ñè âky§ýà

ÐØààçm Ñt yr §çý ¡ÂÀÊ Ñã Ñè ¡àèÊ â§ýmÂàà ¡àÎjuê Ñè â§ý Ñt yr ¢yyç ¡ÂàkàÂà ÑèÞ ñ âky Zà§ýàÊ ¥§ý

jàrã hkàÂàç §çý màvç §ýàç hàçv Àçmã Ñè £yã Zà§ýàÊ uàçªà Âàç tçÊç ¡ÂÀÊ â²þqç ÑB¥ ¡àÁuàO¾t§ý hkàÂàç §ýà

ÍuÐm Êhmã ÑèA ñ ¡ày - qð»þàçy §ýL ¡Âàç§ý tâÑvà¥Ý £Âà§çý skÂà yäÂà§ýÊ ÐwuÞ §ýàç ¡àÂàOÂÀm ¡Âàäsw §ýÊmã

ÑèA ñ ¡àèÊ ¢y âÂà:Ðwànê yçwà yç wÑ wæ÷ tâÑvà ¡qÂàà kãwÂà ¡Îà¨m Ñàçmç ÑB¥ sã ¡àÂàÂÀ yç ârmà ÊÑã

ÑèA ñ âÂà¾u âÂàut yç Êàtàu½à ¡àèÊ wçÀàçÞ §ýà ¡ÁuuÂà §ýÊÂàà £Âà§ýà âZàu §ýàuê Ñè ñ màç ¡à¡àç Ñt yr

kàªàçÞ ñ wæ÷àwÐnà §ýà yÀäquàçªà §ýÊçÞ ñ kàç sã ²þàç¹çþ §ýàuê Ñt ÀåyÊàçÞ §ýL tÀÀ §çý âv¥ §ýÊ y§çÞ ,£Âà§ýàç

¡wÎu §ýÊçÞ ñ wæ÷àwÐnà §çý ¡àªàtÂà §ýà Ðwàªàm §ýÊmç ÑB¥, ¡qÂàç kãwÂà §çý ¢y ¡OÂmt qð»þàw §çý

Zà¾uç§ý Õà½à §ýàç sÊqåÊ kã¥Ý ñ ¡àèÊ ¡Âm m§ý ¥§ý ¥çyà kãwÂà kã¥Ý kàç §çýwv ¡qÂàç ¡àèÊ ¡qÂàç qáÊwàÊ

m§ý Ñã yãâtm Âà Ñàç ¡âqmä qÊâÑm tçÞ rãmç ñ ¥çyà ÍuO¨m ¡qÂàç kãwÂà §ýL ¡ât¹þ ²þàq ¡Âàç§ýàçÞ qÊ

²þàçð»þ kàmà Ñè ñ sªàwàÂà §ýL y°jã qåkà màç âÂà:Ðwànê yçwà ¡àèÊ ÃuàÊ tçÞ Ñã Ñè ñ

yÞmàçx §ýàç ¡qÂàã qåÞkã rÂàà §ýÊ ¡ÂààwÎu§ý yÞªàíÑwæâÙà §ýà ¾uàªà §ýÊçÞ ñ kàç §äý²þ oÂà, yÈqâÙà Ñè,

£y§ýàç ªàÊãràçÞ, kÛýÊmtÞÀàçÞ §ýàç ¡wÎu ÀàÂà §ýÊçÞ ñ ¢êÎwÊ yç ZàànêÂàà §ýÊçÞ â§ý wÑ ÑtçÞ ÎàO¨m Àç â§ý Ñt »þÊ yç

rjç ÊÑçÞ ¡àèÊ yÈqå½àê âwÎw §ýàç ¡qÂàà qáÊwàÊ ytlmç ÑB¥ Zà¾uç§ý §çý Àä:h-ÀÀê tçÞ yÑsàªàã rÂàçÞ ñ ¢êÎwÊ

§ýL ¡yãt ¡Âàä§ýÈqà yç kàç ªàä½à ÑtàÊç qày ÑèA, £yã §ýà yÀäquàçªà qÊâÑm §çý âv¥ §ýÊçÞ ¡àèÊ kãwÂà ZàyÂÂà

¡àèÊ ¡àÂàÂÀtu rÂàà¥Ý ñ

6. uàçªà-¥§ý ÐÂàçÑtuã tàÝuàçªà ¥§ý ÐÂàçÑtuã tàÝ Ñè ÑÊ wæ÷, uäwà ¡àèÊ r°jç §çý âv¥ ñwæ÷àwÐnà tçÞ ¢y ÐÂàçÑtuã tàmà §ýL ¡àwÎu§ýmà ywàêâo§ý Ñè uàçÞâ§ý ÍuO¨m rÑBm ¡§çývà Ñàç kàmà Ñè ñwæ÷àwÐnà tçÞ ¢y ÐÂàçÑtuã tàmà §ýL ¡àwÎu§ýmà ywàêâo§ý Ñè uçàÞâ§ý ÍuO¨m ÎààÊãáÊ§ý Ûýq yç ¡Îà¨m Ñàçkàmà Ñè ñwæ÷àwÐnà tçÞ ¢y ÐÂàçÑtuã tàmà §ýL ¡àwÎu§ýmà ywàêâo§ý Ñè uàçÞâ§ý ÍuO¨m ¥§ý ¡ÂàkàÂàç »þÊ §çý yàuç tçÞkãmà Ñè ñuÑ »þÊ Ñè tæ¾uä §ýà ñ uÑ »þÊ Ñè ÎààÊãáÊ§ý Ûýq yç qÊàoãÂà ÑàçÂàç §ýà ñ¡¨yÊ tèAÂàç wæ÷àçÞ yç yäÂàà Ñè ¡r màç ¢êÎwÊ yç uÑã ZàànêÂàà Ñè â§ý uÑ ÎàÊãÊ jvmà ÊÑç, ¡qÂàà §ýàt häÀ§ýÊmç ÊÑçÞ, â§ýyã ÀåyÊç qÊ âÂàsêÊ Âà §ýÊÂàà qð»çþ ñkàç wæ÷ uàçªà §ýL ÎàÊ½à ªàíÑ½à §ýÊmç ÑèA wç kãwÂà §ýàç qå½àêmuà kãmç ÑèA ñ ÊÑmç ÑèA ÐwÐn ÎààÊãáÊ§ý Ûýq yç,tàÂàây§ý Ûýq yç ñyãhmç ÑèA §ývà qå½àê ÐwÐn ÊÑÂàç §ýL ¡àO¾t§ý Ûýq yç sãñ käð»þmç ÑèA ¡qÂàç ¡ÂÀÊ yç uàçªà §çý yåÕt qÕà §ýà¡Çuày §ýÊmç ÑB¥ ñ§ýÊmç ÑèA ¡àÁuàO¾t§ý £¾nàÂà ¡qÂàà uàçªà §çý ¢y âÀÍu tàªàê qÊ jvmç-jvmç ñ rÂàmç ÑèA ZàçÊ½àà eàçm Âà §çýwv¡qÂàç Âààmã-qàçmàçÞ §çý âv¥ ¡âqmä ¡Âàç§ý ÍuO¨muàçÞ §çý âv¥ ñ ¡Âàäsw §ýÊmç ÑèA ¥§ý ¡âõmãu ¡âÂàwjêÂàãu¡àÂàÂÀ ¢y kãwÂà tçÞ ñ»åþrmç ÑèA qv-qv £y Zàsä §ýL §æýqà tçÞ ¡àèÊ ZààÃm §ýÊmç ÑèA ¡yãt yäh, ÎààOÂm ¡àèÊ ZàyÂÂàmà ñ§ýÑàÝ ÊÑ kàmà Ñè âÄýÊ »þÊ, âwxàÀ ¡àèÊ Êàçªà £Âà§çý kãwÂà tçÞ ñ ZààÃm §ýÊmç ÑèA kãwÂà §ýL yànê§ýmà ¡àèÊ ytu§ýL Êçm qÊ ¡qÂàç jÊ½ààçÞ §çý âÂàÎààÂà ²þàçð»þ kàmç ÑèA ñ¨uà uÑã ÂàÑãA Ñè ¡âsvàxà Ñt yr tçÞ yç ¡âo§ýàÞÎà ÍuO¨muàçÞ §ýL ? yryç yäÂÀÊ Íuâ¨m §ýà èÂà Ñè ? uàçªàã-Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ

5 6

õàÊ hàçv âÀuà ñ ¢mÂàà ¡àÂàÂÀ ! ¢mÂàà yäh ! ¢mÂàã ZàyÂÂàmà ! ¡§ýÌqÂàãu ! ¡§ýnÂàãu ¡àèÊ

ywàêâo§ý ¡àÎjuê màç ¢y ràm §ýà Ñè â§ý uÑ tçÊç ¡ÞÀÊ Ñã Ñèñ uÑàéÞ tèA ¡wÎu âvhÂàà jàÑåÝªàã â§ý tçÊç

yÀîªàäÚ Âàç tälç tàªàê âÀhàuà ¡àèÊ qªà-qªà qÊ tçÊç v»þhð»þàmç §ýÀtàçÞ §ýàç yÑàÊà âÀuà ¡àèÊ âªàÊÂàç yç

rjàuà ñ tèA jàÑmã ÑåÝ â§ý ¢y ¡Âàäsw §ýL y¾umà §ýàç ¡àq qÊhçÞ ¡qÂàç kãwÂà tçÞ uàçªà §ýàç ¡qÂàà¥Ý, ¥§ý

yàoÂàà §çý Ûýq tçÞ,Âà â§ý ¥§ý ¡Çuàyã §çý Ûýq tçÞ ñ

"¡àÁuàO¾t§ý ¡à§ýàÞÕàà ¡àèÊ hàçk yç âwÑãÂà kãwÂà ÎàäÏ§ý, âÂàÐyàÊ ¥wÞ hàçhvà Ñèèñ ¥çyà Íuâ¨m

âÂàkJw Îàw §çý ytàÂà Ñè ñ tÂàäÏu §ýàç §çýwv ¥§ý Ñã ¢°²þà ÊhÂàã jàâÑ¥ ¡àèÊ wÑ Ñè qÊtà¾tà §ýL ZààâÃm

§ýL ¢°²þàñ ¡àÁuàO¾t§ý ¡à§ýàÞÕàà¡àçÞ §ýàç âÀhàw¹þ uà iàçx½àà §ýÊ§çý Zàtàâ½àm §ýÊÂàç §ýL ¡àwÎu§ýmà

ÂàÑãA Ñàçmã, ¢yç kãÂàà Ñàçmà Ñè ZàâmÕà½à, âÂàÊÂmÊ ¡ràâom Ûýq yç ñ ¡àq yO°jÀàÂàÂÀ ÑèA ñ ¡àq

¡kÂtà, ¡tÊ, ÎààÎwm, Îàä÷, qáÊqå½àê, qÊtàÂàÂÀ qÊt mÙw ÑèA ñ ÐtÊ½à, tÂàÂà, âjÂmÂà, ÁuàÂà

¡àèÊ yàÕàà¾§ýàÊ §çý õàÊà £y§ýàç ZààÃm §ýáÊ¥" ñ - Ðwàtã âjÀàÂàÂÀ

"yäh, ÎààOÂm, ZàyÂÂàmà ¡àèÊ ¡àÂàÂÀ ¡àq§ýà kÂtây÷ ¡âo§ýàÊ Ñè"ñ - Ðwàtã y¾uàÂàÂÀ

ysã yÂm â§ýyã Âà â§ýyã Ûýq tçÞ ¢yã ràm §ýàç ÀàçÑÊà ÊÑç ÑèA ñ âÄýÊ Ñt uàçÞ sàªà ÊÑç ÑèA ¢°²þà¡àçÞ §çý

qã²çþ? uàçÞ Ñt §ýÊ ÊÑç ÑèA ¡qçÕàà¥Ý ? uàçÞ Ñt yÑ ÊÑç ÑèA Àä:h £Âà ¡qå½àê ¢°²þà¡àçÞ ¡àèÊ ¡qçÕàà¡àçÞ

§çý §ýàÊ½à ? uÑã ârÂÀä ÑèA âwjàÊ½àãu ñ làÝâ§ý¥ ¡qÂàç ¡ÂmÊ tçÞ ¡àèÊ ¹þ¹þàçâv¥ ¡qÂàç ¡ÂmtêÂà §ýàç,

¨uà uÑ yj ÂàÑãA Ñè ? màçð»þ Àãâk¥ ¢y tàuà §çý sítkàv §ýàç ¡àèÊ Êâh¥ §ýÀt ¡Áuà¾t §çý qn qÊ

kÑàÝ ¡àq§ýàç âtvçÞªàç ¢êÎwÊ §çý âÀÍu £qÑàÊ qªà-qªà qÊ ñ sçkçÞªàç ¢êÎwÊ ¡qÂàç âwâsÂÂà ÀåmàçÞ §ýàç kàç

¡àq§ýà kãwÂà yäh, ÎààOÂm, ZàyÂÂàmà ¡àèÊ ÃuàÊ yç sÊ ÀçÞªàç ñ ¥§ý Zàuày §ýâÊ¥ ¡àèÊ ¡qÂàç ¡ÂÀÊ

§çý ¡ÂàäswàçÞ yç ¢y vçhÂà §ýL y¾umà §ýàç qÊâh¥ ñ kãwÂà §çý ¡àâhÊã qð»þàw tçÞ §äý²þ qäÚxànê §ýâÊ¥

¡àèÊ ¡qÂàà ¡ªàvà kÂt yäoàáÊ¥ ñ

uÑàÝ tèA Âà¥ yào§ýàçÞ §çý âv¥ yÞâÕàÃm tçÞ §äý²þ yÊv ¡Çuày âvh ÊÑã ÑCÝ kàç uàçªà, qPà½ààuàt ¥wÞ

ÁuàÂà §çý ¡ÇuàyàçÞ §çý yàn kàçð»çþ kà y§ýmç ÑèA ¡qÂàç ¡àO¾t§ý £¾nàÂà §çý âv¥ :-

1. ÂàyêÊã §ýÕàà - yçwà, yçwà ¡àèÊ yçwà ¡qÂàç qáÊwàÊ §çý yàn-yàn ¡ÂàkàÂààçÞ §ýL ñ yçwà uâÀ

âÂà:Ðwànê Ñàçªàã màç qáÊ½ààt Îàãií qPàÃm Ñàçªàà ñ yçwà ¡àq ÎààÊãáÊ§ý, tàÂàây§ý ¡nwà ¡àÁuàO¾t§ý kàç sã

§ýÊ y§ýmç ÑèA ¡qÂàã yàt¿uê §çý ¡ÂàäyàÊ §ýáÊ¥ ñ ¡àÊÈs tçÞ âÂà:Ðwànê sàw vàÂàà §ýâºþÂà Ñàçmà Ñè qÊÂmä

¢êÎwÊ §æýqà yç uÑ sàw Ðwm: ZàÐÄäýá¹þm Ñàçmà Ñè ñ uâÀ ¡àq vªààmàÊ yçwà §ýÊçÞªàç màç tçÊç vçhÂà §ýL y¾umà

§ýà ¡Ñyày §ýÊ qà¥Ýªàçñ

2. qíànât§ý Ð§åýv - (1) qÑvã §ýÕàà - ÃuàÊ ÀçÂàà ¡qÂàç qáÊwàÊ §çý ¡âmáÊ¨m ÀåyÊàçÞ §ýàç ñ £Âà§ýL

ytÐuà¡àçÞ §ýàç ytlÂàà ¡àèÊ kàç rÂà y§çý tÀÀ §ýÊÂàà ñ

(2) ÀåyÊã §ýÕàà - ÀçÂàà, ÀçÂàà ¡àèÊ ÀçÂàà ñ kàç §äý²þ sã ¢êÎwÊ Âàç mät§ýàç âÀuà Ñè £y§ýàç ÀåyÊàçÞ §çý yàn

ràÝ¹þÂààñ (3) mãyÊã §ýÕàà - úÀu §ýL Îàäâ÷ §ýÊÂàà - y¾u, ¡âÑÞyà, ¢êtàÂàÀàÊã, yÞmàçx ¥wÞ ¢êÎwÊ

Zàâ½àoàÂà (¢êÎwÊ qÊ qå½àêâwÎwày) ¢¾uàâÀ §ýà ymm qàvÂà §ýÊmç ÑB¥ ñ âky Zà§ýàÊ yàräÂà tçÞ âsªààç §ýÊ

Ñt §ýqð»çþ yàÄý §ýÊmç ÑèA £yã Zà§ýàÊ £qÊàç m §ýÕàà¡àçÞ §ýàç qày §ýÊÂàç §ýà Zàu¾Âà §ýÊÂàà, ¡qÂàç úÀu §ýL

tèv yàÄý §ýÊÂàç §çý âv¥ ñ

3. §ýàévçk âÎàÕàà : ÁuàÂà §çý £°j ¡ÇuàyàçÞ §ýàç ¡àÊOÈs§ý ¡ÇuàyàçÞ §çý yàn-yàn §ýÊÂàà ñ âky Zà§ýàÊ

²þàç¹þã §ýÕàà¡àçÞ, §ýàç qày â§ý¥ ârÂàà ¥§ý r°jà §ýàévçk tçÞ ZàwçÎà ZààÃm ÂàÑãA §ýÊ y§ýmà, £yã Zà§ýàÊ ¤ qÊ

âvâhm ¡ÇuàyàçÞ §ýàç ¢êtàÂàÀàÊã yç â§ý¥ ârÂàà ÁuàÂà §ýL £qvOÆo yÞsw ÂàÑãA Ñè ñ ÁuàÂà ¥§ý ÎààÞm tÂà §ýL

qáÊ½àâm Ñè ñ úÀu §ýL Îàäâ÷ Ñàç kàÂàç yç âÂà:Ðwànê sàw §ýà £Àu Ñàçmà Ñè ¡àèÊ ¢êÎwÊ §ýL £qOÐnâm §ýà

¡Ñyày Ñàçmà Ñè ñ ¢êÎwÊ §ýà ¡ÂàÑÀ ÂààÀ yäÂàà¢ê qð»þmà Ñè ¡ÂÀÊ tçÞ ñ ¢êÎwÊ §çý âÂàÀFÎà yäÂàà¢ê qð»þmç ÑèA ñ wÑ

qÊtâqmà ywêÖà Ñè, ¡m: §ýàç¢ê sã låºþ,²þv-§ýq¹þ ¥wÞ âÀhàwà £y§çý ÀÊràÊ tçÞ §ýàt ÂàÑãA §ýÊmà ñ

¡àwÎu§ýmà Ñè ¡àÂmáÊ§ý y°jà¢ê ¡àèÊ ¢êtàÂàÀàÊã §ýL ¥§ý ¡ràço ràv§ý §ýL mÊÑ ñ

4. qàçÐ¹þªàíçkäuç¹þ §ýÕàà : ¢Âà yr ¡ÇuàyàçÞ §ýL qáÊ½àâm Ñàçmã Ñè ¡à¾tyàÕàà¾§ýàÊ ¡nàêmî ¢êÎwÊ §ýà

ÀÎàêÂà qå½àêÛýqç½à ñ ¡àÁuàO¾t§ý kãwÂà §ýL ÎàäÛý¡àm Ñàçmã Ñè yçwà yç ¡àèÊ ¡Âm Ñàçmà Ñè

¡à¾tyàÕàà¾§ýàÊ tçÞ ñ âky Zà§ýàÊ Ð§åýv §ýL âÎàÕàà §çý âv¥ âÎàÕà§ý ¡àwÎu§ý Ñè £yã Zà§ýàÊ

¡àÁuàO¾t§ý kãwÂà tçÞ Zàªàâm §ýÊÂàç §çý Ov¥ ríûÖààÂàã yÀîªàäÚ ¡àwÎu§ý Ñè ñ uÑàÝ tèA uÑ âvh ÀçÂàà

¡àwÎu§ý ytlmã ÑCÝ â§ý ¥§ý ªàäÚ Ñt yr §çý ¡ÂÀÊ sã Ñè ñ ràÑÊã ªàäÚ §çýwv ¡àèÊ §çýwv £y

¡ÂÀÊ §çý ªàäÚ §ýà Zàmã§ý Ñè ñ ¡m: kàç vàçªà ràÑÊã ªàäÚ m§ý ÂàÑãA kà y§ýmç ¡nwà âkÂà§çý qày ªàäÚ

ÂàÑãA Ñè wç âÂàÊàÎà Âà ÑàçÞ ñ ¡àÐnà ¡àèÊ âwÎwày §çý yàn ¡àÊOÈs§ý §ýÕàà¡àçÞ §ýàç qày §ýÊÂàç §ýà Zàu¾Âà

§ýáÊ¥, ¡qÂàç ¡ÂÀÊ §çý ¡ÂàäswàçÞ yç Ñã yãâh¥ ¡àèÊ ¡àªàç râð¼þ¥ ñ ¥§ý yãoç y°jç ÍuO¨m §çý qày

ªàäÚ ÐwuÞ jv §ýÊ ¡à kàmç ÑèA, uÑ ¡Âàç§ý ÍuO¨muàçÞ §ýà y¾u ¡Âàäsw Ñè ñ ¢êÎwÊ sã £ÂÑãA vàçªààç Þ

§ýL tÀÀ §ýÊmà Ñè kàç ¡qÂàã tÀÀ ¡qÂàç ¡àq §ýÊmç ÑèA ñ

¡qÂàã ¡àÁuàO¾t§ý Zàªàâm §ýL kàÝj ¡àq ÐwuÞ §ýÊ y§ýmç ÑèA ñ uâÀ ¡àq §ýL yÑÂàÎàO¨m rð¼þÊÑã Ñè ñ ÀçÂàç ¡àèÊ ràÝ¹þÂàç yç ¡àq§ýàç yäh âtv ÊÑà Ñè ñ âwÎwrÂiä¾w §ýL sàwÂàà §ýà âw§ýày Ñàç ÊÑàÑè ñ rÀvà vçÂàç §ýL ¡qçÕàà Õàtà §ýÊÂàà ¡àq§ýàç ¡âo§ý ¡°²þà vªà ÊÑà Ñè ñ úÀu §ýL £ÀàÊmà oãÊç-oãÊç rð¼þ ÊÑã Ñè, âÀhàwç §çý âvuç ÂàÑãA ¡ÂÀÊ yç yjtäj ñ ÀåyÊàçÞ §ýL tÀÀ §ýÊÂàà ¡àq§ýàç ¡°²þàvªà ÊÑà Ñè ârÂàà â§ýyã ¡qçÕàà §çý ñ ¡àq§ýà Ðwsàw §ýºþàçÊmà yç Âàtímà §ýL ¡àçÊ qáÊwâmêm Ñàç ÊÑàÑè ñ uç §äý²þ ârÂÀä ÑèA âkÂà§ýà tèAÂàç £Ìvçh â§ýuà Ñè ñ ymm ¥wÞ âÂàuâtm Zàuày Ñã yÄývmàyäâÂàOÎjm §ýÊmà Ñè ñ

9. ¡àâhÊ yàoÂàà ¨uàçÞ ?yàoÂàà §ýà tàªàê Ñè ¡qÂàç ¡àO¾t§ý £¾nàÂà §ýà tàªàê ñ yàoÂàà §ýà tàªàê Ñè ¡qÂàç ¡ÂÀÊ §çý ¢êÎwÊ yç käð»þÂàç §ýà

tàªàê ñ yàoÂàà §ýà tàªàê Ñè ¡qÂàç ¡ÂÀÊ §çý ¡àÂàÂÀ §ýàç ¡Âàäsw §ýÊÂàç §ýà tàªàê ñ

yàoÂàà §ýà tàªàê Ñè ¡qÂàç ¡à¾trv §ýàç rð¼þàÂàç §ýà tàªàê ñ

yàoÂàà yç rð¼þmã Ñè yÑÂàÎàO¨m, ¢°²þàÎàO¨m, âkyyç ÍuO¨m âwqÊãm ¥wÞ Zàâm§åýv qáÊOÐnâmuàçÞ §ýà

yàtÂàà rÑàÀäÊã yç §ýÊ qàmà Ñè ñ

yàoÂàà yç rð¼þmã Ñè tÂà §ýL ÎàO¨m, rÂàmà Ñè tÂà Àæð¼þ ¡àèÊ yàÑyã ñ¡àÁuàO¾t§ý tàªà ê tç Þ qÑvà §ýÀt Ñè, tàÂàwmà §ýL âÂà:Ðwànê yçwà ñ- Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ

7 8

yàoÂàà §ýà tàªàê Ñè qÎàä¾w yç tÂàäÏu¾w ¡àèÊ tÂàäÏu¾w yç Àçw¾w §ýà tàªàê ñ

yàoÂàà §ýÊmç §ýÊmç ÍuO¨m ytç¹þmà Ñè ¡qÂàã làçvã tçÞ Àuà, §ýÚ½àà ¡àèÊ Õàtà kèyç Àèwã ªàä½à ñ yàoÂàà

§ýÊmç-§ýÊmç ÍuO¨m yãhmà Ñè ràÝ¹þÂàà kàç §äý²þ sã Ñè £y§çý qày ÀåyÊàçÞ §çý yàn ZàyÂÂàmà yç ñ ¨uàçÞ ?¨uàçÞâ§ý âtvmà Ñè £yç ¡yãt ¡àÂàÂÀ ¡ÂÀÊ §ýà ¢y Zàâ§íýuà tç Þñ

yàoÂàà §ýÊmç -§ýÊmç ÍuO¨m yãhmà Ñè yçwà §ýÊÂàà âÀv yç, Âà â§ý ¤qÊ yç , ÑÊ â§ýyã tç Þ Àçhmà Ñè £yqÊtâqmà qÊtçÎwÊ §ýà Ûýq ñ

otê ¡àèÊ kàâm §ýL §ýàç¢ê ÀãwàÊ ÂàÑã ñ Ñè uÑ tàªàê ¡yãt yäh, ÎààOÂm ¡àèÊ ZàyÂÂàmà ZààÃm §ýÊÂàç §ýà kàçÑÊ ¥§ý ÍuO¨m §çý âv¥ yäªàt Ñè ñ

yçwà, ÃuàÊ ¡àèÊ ÀàÂà §çý õàÊà kr Ñàçmã Ñè ÍuO¨m §ýL ¡à¾t Îàäâ÷, ¡Âàäsw §ýÊ qàmà Ñè wÑ ¡qÂàç ¡ÂÀÊ

§çý ¡àÂàÂÀ §ýàç ñ yçwà, ÃuàÊ ¡àèÊ ÀàÂà kr wÑ §ýÊ qàmà Ñè ¡ÂàkàÂààçÞ §ýàç, Àçh qàmà Ñè wÑ ¡qÂàç ¡ÂÀÊ§çý Zà§ýàÎà §ýàç ñ

£y Zà§ýàÎà §ýL ¥§ý lv§ý, £y ¡Âm: ¡àÂàÂÀ §ýà ¥§ý §ý½à rÂàà Àçmà Ñè ÍuO¨m §ýàç tÀÑàçÎà ñ uÑã Ñè Ûýq£y qÊtçÎwÊ §ýL §æýqà §ýà, ¡yãt ¡Âàä§ýÈqà §ýà ñ kàç §ýÊ qàmà Ñè qàvÂà kãwÂà tçÞ ¢Âà yÊv âÂàutàçÞ §ýà,

²þàçð»þmà Ñè kàç Ðwànê §ýàç ¡àèÊ qÊtànê §ýàç ¡qÂààmà Ñè ñ

wÑã ZààÃm §ýÊmà Ñè ¢Âà ¡tåÌu âÂàâouàçÞ §ýàç, Àèwã yÞqÀà¡àçÞ §ýàç, uçàÞâ§ý ¢êÎwÊ £Âà§ýàç jäÂàmà Ñè ¢Âà âÀÍu£qÑàÊàçÞ §çý âv¥ ñ

màç ¡à¡àç ñ ¢y âÀÍu tàªàê §çý qân§ý rÂààç ¡àèÊ wÑ ¡yãt yäh ÎààOÂm ¡àèÊ ZàyÂÂàmà ZààÃm §ýÊàç âky qÊmäÈÑàÊà kÂtây÷ ¡âo§ýàÊ Ñè ñ

10. wæ÷àçÞ §çý âv¥ uàçªààyÂà¡âo§ýàÞÎà wæ÷ ÍuO¨m ¢y m¿u yç ¡ÂàkàÂà ÑèA â§ý ¡qÂàã ÎààÊãáÊ§ý ¡Îà¨mmà¡àçÞ §çý ràwkåÀ wç uàçªà §çý

yÊv ¡àyÂààçÞ §çý õàÊà ¡qÂàç (»þà¨¹þÊ) âjâ§ý¾y§ý ÐwuÞ rÂà y§ýmç ÑèA ñ qwÂàtä m ¡àyÂà -1 ¡àyÂààçÞ §ýà

¥§ý ¥çyà ytåÑ Ñè kàç ¡¾uâo§ý yÊv Ñè ¡àèÊ Zàsàw§ýàÊã sã Ñè ñ ¢y§çý ÎàO¨mÎààvã qísàw §ýà ¡Âàäsw §ýÊÂàç

§çý âv¥ ¢y çâÂàuâtm Ûýq yç §ýÊÂàà ¡¾uàwÎu§ý Ñè ñ uâÀ ÍuO¨m âÂàOÎjm ytu qÊ qíâmâÀÂà ¢Âà ¡àyÂààçÞ §ýàç

§ýÊmà Ñè màç wÑ Âà §ýçwv ÎààÊãáÊ§ý Ûýq yç ÐwÐn rÂàmà Ñè ¡âqmä tàÂàây§ý yäh, ÎààOÂm ¡àèÊ qíyÂÂàmà §ýà ¡Âàäsw

sã yÑk Ñã §ýÊ qàmà Ñè ñ

qwÂàtä m ¡àyÂà -(1) §ýàç wàm âÂàÊàço§ý ¡àyÂààçÞ §ýà ytåÑ uâÀ §ýÑà kà¥ màç ¡âmÎàuàçO¨m Âà Ñàçªàã ñ räð¼þàqç

tçÞ kÑàÝ kàçð»þ käð»þÂàç vªàmç ÑèA wÑàÝ ÂàyçÞ sã §ýtkàçÊ ÑàçÂàç vªàmã ÑèA ñ §Þýoç §ýà kàt ÑàçÂàà ( Frozen Shoulder)

¡nwà iä¹þÂààçÞ §ýà käð»þ kàÂàà, qèÊàçÞ ¡àèÊ ÑànàçÞ tç ÞÀÀê ÑàçÂàà ¡àâÀ wæ÷àçÞ §ýL §äý²þ ¡àt ytÐuà¥Ý ÑèA ñ ¢Âà

¡àyÂààçÞ §çý õàÊà kÑàÝ kàçð»þàçÞ §ýL ªàâm ( Movement) §ýàç rÂàà¥ Êhà kà y§ýmà Ñè wÑàÝ ÂàyàçÞ tçÞ Ê¨m

qíwàÑ rð¼þÂàç §çý §ýàÊ½à ÎààÊãáÊ§ý ÀÀàG §ýàç sã §ýt â§ýuà kà y§ýmà ñ uâÀ ÍuO¨m uàçªà §çý yàn ¡àÑàÊ §ýà

yÞut sã §ýÊ qàmà Ñè màç qáÊ½ààt Îàãií Ñã qí§ý¹þ ÑàçÂàç vªàmç ÑèA ñ uùâq uàçªà sàÊmãu yÞÐ§æýâm tçÞ qÌvâwm

¡àèÊ qäOÏqm ÑB¡à Ñè, âÄýÊ sã uÑ tä©um: ¥§ý âwÖààÂà Ñè âky§ýà otê yç §ýàç¢ê vçÂàà ÀçÂàà ÂàÑãA Ñè ñ qí¾uç§ý

uàçªàã ¥§ý wèÖààâÂà§ý Ñè âky§ýL qíuàçªàÎààvà Ñè £y§ýà ¡qÂàà ÎàÊãÊ ñ kàç ÍuO¨m âkmÂàã ykªàmà, vªàÂà

¡àèÊ tçÑÂàm yç uàçªà §ýàç ¡qÂàç kãwÂà tçÞ ¡qÂààmà Ñè £mÂàç Ñã ¡°²çþ qáÊ½ààt £yç qíàÃm Ñàçmç ÑèA ñ

qÊtªàäÚ Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ Âàç uàçªà §ýà ÍuàwÑàáÊ§ýÊ½à yÊv Ûýq tçÞ â§ýuà ¡àèÊ ¡qÂàç âÎàÏu Ðwàtã

y¾uàÂàÞÀ §ýàç ¡àÀçÎà âÀuà uàçªà §ýà qíjàÊ ¡àèÊ qíyàÊ §ýÊÂàç §çý âv¥ yÈqå½àê âwÎw tçÞ ñ Ðwàtã kã Âàç ¡n§ý

tçÑÂàm §ýÊmç ÑB¥ ÀçÎà âwÀçÎà tçÞ uàçªà §ýà qíjàÊ wèÖààâÂà§ý ¡ÂàäyÞoàÂààçÞ §çý rv qÊ â§ýuà ¡àèÊ uàçªà §çý wjêÐw

§ýàç yàârm â§ýuà ñ £ÂÑàçÞÂàç yÂà 1963 tçÞ ârÑàÊ Ð§åýv ¡àéÄý uàçªàà (kàç â§ý âwÎw §ýà Zànt uàçªà

âwÎwâwùàvu Ñè) §ýL ÐnàqÂàà §ýL täÞªàçÊ tçÞ ñ uàçªà §çý âwâsÂÂà §ýàçyê täÞªàçÊ tçÞ §ýÊwà¥ kàmç ÑèA vàhàçÞ ÀçÎàã ¡àèÊ

âwÀçÎàã âwùàânêuàçÞ §ýàç ñ

¡àk uàçªà §ýàç §çýwv ÎàÊãÊ m§ý Ñã yãâtm §ýÊ âÀuà ªàuà Ñè qÊÂmä uàçªà ¥§ý £°jâwùà Ñè kàç ÍuO¨m

§çý ¡àO¾t§ý £¾nàÂà qÊ §çýOÂôm Ñè ñ "uàçªà yç Êàçªà §ýà ºþã§ý ÑàçÂàà màç uàçªà §ýL ¥§ý ²þàç¹þã yã £qvOÆo

Ñè ñ uàçªà §ýà £öçÎu Ñè ÍuO¨m §çý ÍuO¨m¾w §ýà yÈqå½àê âw§ýày" ñ - Ðwàtã âÂàÊkÞÂà ñ

màç ¡à¢¥, Ñt ¡qÂàç ÍuO¨m¾w §ýà yÈqå½àê âw§ýày §ýÊÂàç §ýL ¡àçÊ £Âtäh ÑàçÞ ¡àèÊ ¡qÂàç kãwÂà §çý

¡àhÊã qð»þàw §ýàç Âà §çýwv yànê§ý rÂàà¥Ý ¡âqmä sÊqåÊ kã¥Ý ¡àèÊ ¢yã oÊà qÊ ¡yãt yäh, ÎààOÂm ¡àèÊ

qíyÂÂàmà §ýL yÈqâÙà qíàÃm §ýÊçÞ kàç ÑtàÊà kÂtây÷ ¡âo§ýàÊ Ñè ñ

11. wæ÷àçÞ §çý âv¥ âwâwo ¡àyÂà, qíà½ààuàt ¥wÞ ÁuàÂà1.yähàyÂà - wæ÷àçÞ §ýàç ywêZànt ¡qÂàç âv¥ ¥çyç ¡àyÂà §ýà jäÂààw §ýÊÂàà jàâÑ¥ âkytçÞ wç §ýàÄýL ÀçÊ

m§ý ârÂàà âÑvç kävç rèºþ y§çÞý ñ ¡àyÂàÞ OÐnÊÞ yähtî - tÑâxê qàmÞkâv ñ yäh qåwê§ý âky ¡wÐnà tçÞ

ÍuO¨m rèºþ y§çý £y ¡àyÂà §ýàç yähàyÂà §ýÑmç ÑèA ñ âwâsÂÂà ÍuO¨muàçÞ §ýL âwâsÂÂà ÎààÊãáÊ§ý ¡Õàtmà¥Ý

Ñàçmã ÑèA £ÀàÑÊ½àmuà §äý²þ vàçªà iä¹þÂààçÞ §çý ÀÀê §çý §ýàÊ½à ktãÂà qÊ rèºþ ÂàÑãA y§ýmç, rèºþ sã kà¥Ý màç rèºþ §ýÊ

£ºþ ÂàÑãA y§ýmç ñ ¥çyç ÍuO¨muàçÞ §çý âv¥ v§ýð»þã §ýà m©m ¡nwà qmvç Ûý¢ê §çý ªàöç wàvà ârÐmÊ £quä m

Ñè ñ §äý²þ vàçªààçÞ §çý §ýtÊ mnà ¡Âu kàçð»þàçÞ (tçÛýÀ½»þ) tçÞ ÀÀê Ñàçmà ÑèA, ¡m: wç yÑàÊç wàvà ârÐmÊ ¡nwà

rèAj jäÂà y§ýmç ÑèA ¡Çuày §ýÊÂàç §çý âv¥ ñ uùâq uàçªà §ýL ¡âo§ýàÞÎà qäÐm§ýàçÞ tçÞ ktãÂà qÊ §ýÈrv âr²þà

§ýÊ ¡àyÂà §ýÊÂàà âÀhàuà kàmà Ñè ñ qÊÂmä ÍuO¨m ¡qÂàã yäâwoà ¡ÂàäyàÊ (Êàçªà §ýL Ñàvm tçÞ) ¡Âu

âw§ýÌq jäÂà y§ýmà Ñè ñ ªàâºþuà wàm §çý Êàçªà §çý §ýàÊ½à ¡àk yç §äý²þ wxàG qÑvç tèA qâÑuà §äýyJ tçÞ ¡à ªà¢ê

nã ñ ¥çyç ytu tèAÂàç ârÐmÊ (y©m v§ýð»þã qÊ qmvà Ûý¢ê §ýà ªàöà) qÊ Ñã qwÂà tä m ¡àyÂà -1 §ý¢ê wxàG

m§ý âÂàuâtm Ûýq yç â§ýuà ñ ¢êÎwÊ §ýL ¡yãt ¡Âàä§ýÈqà ¡àèÊ uàçªà §çý ¡Çuày âÂàuâtm Ûýq yç (âÀÂà tçÞ

Ààç ràÊ) §ýÊÂàç §çý ÄývÐwÛýq Ñã ¡àk tèA Âà §çýwv ktãÂà qÊ rèºþ qàmã ÑéåÞ ¡âqmä yåuêÂàtÐ§ýàÊ sã §ýÊ qà

ÊÑã ÑCÝ ñ kr §ýsã iä¹þÂààçÞ, âÂàmÈràçÞ ¡nwà §ýtÊ tç Þ¡âo§ý ÀÀê Ñàçmà Ñè màç 2-3 âÀÂà §çý âv¥ uç ¡àyÂà ÂàÑãA

§ýÊ qàmã ÑCÝ ñ tçÊç £ÀàÑÊ½à yç ¡Âu §ý¢ê ÍuO¨m uàçªà §ýL jt¾§ýàÊã ÎàO¨m §ýàç Âà §çýwv kàÂà qà¥Ý ÑèA ¡âqmä

£ÂÑàÞçÞÂàç sã uçàªà §ýL ÎàÊ½à ªàíÑ½à §ýL Ñè ñ

2. qwÂà tä m ¡àyÂà - uç ¡àyÂà tä©um: ÎàÊãÊ §ýàç wàm yç tä m §ýÊmç ÑèA ñ ¢Âà ¡àyÂààçÞ §ýà ytåÑ

uùâq rÑBm ¡âo§ý yÊv Ñè, âÄýÊ sã uç ¡àyÂà ÎàÊãÊ §ýàç vjãvà rÂààÂàç ¥wÞ ÎàÊãÊ §çý §ýÄý, wàm ¡àèÊ âqÙà

§ýàç âÂàuâtm §ýÊÂàç §çý âv¥ rÑBm ZàsàwÎààvã ÑèA ñ ¡Îà¨m, Êàçªàã ¡àèÊ wæ÷ ÍuO¨m ¢Âà ¡àyÂààçÞ §ýàç yÊvmàyryç räÊà ÂàÊ§ý §ýÑàÝ Ñè ? ¢êÏuàê,§ýq¹þ ¡àèÊ iæ½àà yç qå½àê tÂà tç Þ - Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ

9 10

qåwê§ý §ýÊ y§ýmç ÑèA ¡àèÊ uàçªààyÂààçÞ §çý ÎààÊãÊáÊ§ý, tàÂàây§ý ¡àèÊ ¡àÁuàO¾t§ý vàsàçÞ §ýàç qíàÃm §ýÊ y§ýmç

ÑèA ñ ¥§ý §äýÎàv uàçªà âÎàÕà§ý §çý âÂàÀFÎàÂà tç Þ¢Âà ¡ÇuàyàçÞ §ýàç yãhÂàç yç rÑBm vàs âtvmà Ñè ñ ÎàÊãÊ §çý â§ýyã

sã ¡Þªà tçÞ uâÀ qãð»þà uà ¡yäâwoà Ñàç màç ¡àyÂà §äý²þ §ýàv §çý âv¥ §äýÎàv uàçªà âÎàÕà§ý §çý âÂàÀFÎàÂà tçÞ §ýÊÂàç

yç ¢Âà ¡àyÂààçÞ §ýà ytäâjm vàs âtv y§ýmà Ñè ñ rãtàÊã ¡àèÊ vÈrç âwóàt §çý ràÀ tàÞyqçâÎàuàçÞ §ýàç Âà¥

âyÊç yç §ýàt §ýÊÂàç §ýL ¡àÀm »þàvÂàç §çý âv¥ sã ¢Âà ¡àyÂààççÞ §ýàç â§ýuà kà y§ýmà Ñè ñ qwÂàtä§màyÂààçÞ §ýàç

Ààç ytåÑ tçÞ âwsàâkm â§ýuà kà y§ýmà Ñè :-

1. ªàâºþuà âÂàÊàço§ý ytåÑ 2. wàuä (wàm) âÂàÊàço§ý ytåÑ

1. ªàâºþuà âÂàÊàço§ý ytåÑ - ÑtàÊç ÎàÊãÊ tçÞ uåáÊuà, ¡Èv ¥wÞ ¡Âu §ý¢ê qÀànê (kàç â§ý ÎàÊãÊ tçÞ Ñàç

ÊÑã ÊàyàuâÂà§ý â§íýuà¡àçÞ yç £¾qÂÂà Ñàçmç ÑèA ) kàçð»þàçÞ §çý ÀÀê §ýà §ýàÊ½à rÂàmç ÑèA ñ §ýtkàçÊ qàjÂà yÞÐnàÂà sã

¡Âàç§ý ÊàyàuâÂà§ý qÀànàG §çý ktàwð»çþ §ýà §ýàÊ½à rÂàmà Ñè ñ ¢Âà qÀànàG §çý âÂàÏ§ýàyÂà §çý âv¥ uàçªààyÂà rÑBm

vàs§ýàÊã ÑèA ñ ¢Âà ¡ÇuàyàçÞ §ýàç ¡àÊÈs §ýÊÂàç yç qÑvç ÎàÊãÊ §ýàç qå½àêmuà âÎàânv §ýÊ vçÂàç yç, ¢Âà§ýà vàs

§ý¢ê ªàä½àà rð¼þ kàmà Ñè ñ

ktãÂà ¡nwà y©m qvÞªà qÊ ÀÊã ¥wÞ §ýÈrv âr²þà ÀçÞ ñ ÎàwàyÂà §çý âv¥ vç¹þ kà¢¥ ñ ÀàçÂààçÞ ÑànàçÞ §ýàç

ÎàÊãÊ §çý yàn âv¹þà ÀçÞ ¡àèÊ Ñnçâvuàç Ý §ýàç ¤qÊ §ýL ¡àçÊ hävã ÊÑÂàç ÀçÞ ñ ÀàçÂààçÞ qèÊàçÞ §ýàç ¼þãvà ²þàçð»þ ÀçÞ ¡àèÊ Àà¥Ý,

rà¥Ý âv¹þà ÀçÞ, £Âà§çý rãj tçÞ nàçð»þã yã ÀåÊã ²þàçð»þ ÀçÞ ñ ¡àÝhç oãÊç yç rÞÀ §ýÊ vãâk¥ ñ yÑk Îwày, qíÎwày

§ýL â§íýuà §çý qíâm ykªà râÂà¥ ñ tàÂàây§ý Ûýq yç ÎàÊãÊ §çý ytÐm ¡ÞªààçÞ §ýà ¡wvàç§ýÂà §ýáÊ¥ ¡àèÊ £Âà§ýàç

¥§ý-¥§ý §ýÊ§çý ¼þãvà ²þàçð»þmç kà¢¥ ñ ¡qÂàã Îwày §ýL £Ì¹þã âªàÂàmã (50 yç 1 m§ ) §ýáÊ¥, ¡ªàÊ tÂà

s¹þ§ýmà Ñè màç yàÕàã sàw yç £Âà âwjàÊàçÞ §ýàç Àçhmç kà¢¥ ñ âªàÂàmã §ýàç ÀäràÊà ÎàäÛý §ýáÊ¥ ñ ¡qÂàã ytÐm

ytÐuà¡àçÞ, âjÂmà¡àçÞ ¡àèÊ qÊçÎààâÂàuàçÞ §ýàç nàçð»þã ÀçÊ §çý âv¥ såv kà¢¥ ñ

¡Çuày -(1) qèÊàçÞ §ýL ¡ÞªàäâvuàÝ tàçð»þÂààâwâo - ¡qÂàç qèÊàçÞ §ýàç ÎàÊãÊ §ýã yão tçÞ yàtÂàç Äèývà §ýÊ rèºþ kà¢¥ ñ ¡qÂàç ÑànàçÞ §çý yÑàÊç nàçð»þà qã²çþ §ýL

¡àçÊ lä§ý kà¢¥ ñ Ñàn yãoç ÊhçÞ,§ýàçÑâÂàuàÝ tàçð»çþ ÂàÑã Þñ qÞkàç §ýàç §ýð»þà Êhmç ÑB¥ Îwày §ýL ykªàmà §çý yàn

£ÝªàâvuàçÞ §ýàç oãÊç-oãÊç ¡àªàç qã²çþ tàçâð»þ¥ ñ ¢y â§íýuà §ýàç Ày ràÊ qå½àê ykªàmà §çý yàn §ýáÊ¥ ñ

¡Çuày (2) ¹þhÂàç tàçð»þÂàà¡Çuày 1 §ýL OÐnâm tçÞ rèºçþ ÊâÑ¥ ñ ¹þhÂààçÞ §ýàç kàçð»þàçÞ yç lä§ýàmç ÑB¥ ÀàçÂààçÞ qÞkàçÞ §ýàç âkmÂàà yÞsw Ñàç y§çý

£mÂàà ¡àªàç qã²çþ tàçâð»þ¥ ñ Ày ràÊ ÀàçÑÊà¢¥ ñ

¡Çuày (3) ¹þhÂàç §ýàç ªààçv iätàÂààâwâo : ¡Çuày 1 §ýL OÐnâm tçÞ rèºçþ ÊâÑ¥ ñ ÀàçÂààçÞ qèÊàçÞ §çý rãj tçÞ §äý²þ Äýàyvà ²þàçâð»þ¥ ñ ¥ð»þã §ýàç ktãÂà

qÊ Êhmç ÑB¥ ÀàâÑÂàç qÞkç §ýàç ¹þhÂàç yç Àà¢ë ¡àçÊ mnà âÄýÊ rà¢ë ¡àçÊ ªààçv iätà¢¥ ñ ¢y â§íýuà §ýàç Ày

ràÊ §ýáÊ¥ ñ Îwày ¡àèÊ âªàÂàmã §çý qíâm ykªà ÊâÑ¥ ñ ¢yã ¡Çuày §ýàç rà¥Ý qÞkç yç §ýáÊ¥ ñ ÀàçÂààçÞ qÞkàçÞ

§ýàç âtvà §ýÊ ¥§ý yàn 5-5 ràÊ ið»þã §ýL yä¢ê §ýL âÀÎàà tçÞ ¡àèÊ ið»þã §ýL yä¢ê §ýL £Ì¹þã âÀÎàà tçÞ iätà¢¥ñ

¡Çuày (4) ¹þhÂàç §ýàç £y§ýL oäÊã qÊ iätàÂààâwâo : ÀàâÑÂàà ¹þhÂàà rà¢ë kàÝi qÊ Êâh¥ ñ rà¥Ý Ñàn §ýL yÑàumà yç ÀàâÑÂàà ¹þhÂàà qÑvç ÀàâÑÂàã ¡àçÊyç mnà âÄýÊ rà¢ë ¡àçÊ yç ªààçv iätà¢¥ ñ ¥çyà Ày ràÊ §ýáÊ¥ ñ uÑã â§íýuà rà¥Ý qÞkç §ýàç ÀàâÑÂàã kàÝi qÊÊh §ýÊ Ày ràÊ ÀàçÑÊà¢¥ ñ ¡qÂàã Îwày ¡àèÊ âªàÂàmã §çý Zàâm ykªà ÊâÑ¥ ñ¡Çuày (5) iä¹þÂàç §ýàç tàçð»þÂààâwâo : qèÊ §ýàç iä¹þÂàç yç tàçâð»þ¥ ¡àèÊ ÀàçÂààçÞ ÑànàçÞ §ýàç ÀàâÑÂàã kàÝi §çý Âàãjç ràÝo vãâk¥ ñ iä¹þÂàç §ýàç yãoà§ýáÊ¥ ¡àèÊ ¥ð»þã §ýàç ktãÂà qÊ ÐqÎàê Âà §ýáÊ¥ ñ ¥çyà Ày-Ày ràÊ ÀàçÂààçÞ qèÊàçÞ yç §ýáÊ¥ ñ¡Çuày (6) ¢yã ¡Çuày tç ÞÀàçÂààçÞ ÑànàçÞ §ýàç kàÝi §çý Âàãjç Êhmç ÑB¥ iä¹þÂàç (qÑvç ¡vªà-¡vªà, âÄýÊ¥§ý yàn) §ýàç £y§ýL oäÊã qÊ 3 ràÊ ªààçv iätà¥Ý rà¢ë mnà ÀàâÑÂàã ¡àçÊ ñ¡Çuày (7) täâ¹îþºþuàÝ §ýy §ýÊ ràÝoÂàà ¡àèÊ ¼þãvã ²þàçð»þÂààâwâo : ÀàçÂààçÞ ÑànàçÞ §ýàç ÎàÊãÊ §çý yàtÂàç §ýÂoàçÞ §çý ytàÂààÂmÊ Äèývà vãâk¥ ñ ¡ÝªàåºþàçÞ §ýàç Ñnçvã yç y¹þàmç ÑB¥,ÀàçÂààçÞ ÑànàçÞ §ýL täâ¹îþºþuàçÞ §çýà §ýy §ýÊ ràÝâo¥ ñ oãÊç yç nàçð»þã ÀçÊ tçÞ (3-4 yç§çÞý» ràÀþ) täâ¹îþºþuàçÞ §ýàç hàçvÀçÞ ñ ¥çyà Ày ràÊ §ýáÊ¥ñ qåÊã ràÝÑ §ýL ÂàyàçÞ tçÞ âhÞjàw §ýà ¡Âàäsw §ýáÊ¥ ñ¡Çuày (8) §ývà¢ê §ýàç tàçð»þÂàà (ÀãwàÊ §ýàç o¨§ýà ÀçÂàà)âwâo : ÑnçâvuàçÞ §ýàç §ývà¢ê §çý ¤ qÊ §ýâÊ¥ ¡àèÊ §ýÌqÂàà §ýáÊ¥ â§ý ¡àq ÀãwàÊ §ýàç o¨§ýà Àç ÊÑç ÑèA (ÀàçÂààçÞÑàn yàtÂàç §ýL mÊÄý Äèývç ÊÑçÞªàç) ñ ràÝÑàç §ýL qåÊã ÂàyàçÞ tçÞ âhÞjàw ¡Âàäsw §ýáÊ¥ ñ 3-4 yç§çÞý»þ §çý qÎjàmîÀàçÂààçÞ §ývà¢uàçÞ §ýàç ¼þãvà ²þàçð»þ §ýÊ Âàãjç âªàÊà Àãâk¥ ñ ¢y â§íýuà §ýàç Ày ràÊ §ýáÊ¥ ¡àèÊ ¡qÂàã qå½àêykªàmà Îwày mnà âªàÂàmã qÊ Êâh¥ ñ¡Çuày (9) §ývà¢ê §çý kàçð»þ §ýàç iätàÂààâwâo : ¡Çuày (8) §ýL OÐnâm tçÞ ÊÑmç ÑB¥ Ñvþ§çý yç tä¹îþºþã ràéÞo vãâk¥ ñ ÀàâÑÂàç Ñàn §ýL §ývà¢ê §ýàç ÀyràÊ ÀàâÑÂàã ¡àçÊ mnà rà¢ë ¡àçÊ ªààçv iätà¢¥ ñ ¢yã Zàâ§ýuà §ýàç rà¥Ý Ñàn yç Ày ràÊ ÀàçÑÊà¢¥ ñ âÄýÊ ÀàçÂààçÞÑànàçÞ §ýàç kàçð»þ §ýÊ sã ¢y Zàâ§ýuà §ýàç qàÝj ràÊ ÀàçÑÊàuà kà y§ýmà Ñè ñ¡Çuày (10) §ýàçÑâÂàuàÝ tàçð»þÂààâwâo : ÀàçÂààçÞ ÑànàçÞ §ýàç §ýÂoàçÞ §çý ytàÂààÂmÊ Äýèvà¢¥ ¡àèÊ ÀàçÂààçÞ ÑànàçÞ §ýL £ÝªàâvuàçÞ §ýàç §ýàçÑâÂàuàÝ tàçð»þmç ÑB¥ÀàçÂààçÞ §ýÞoàç yç ÐqÎàê §ýáÊ¥ ñ ¥çyà Ày ràÊ §ýáÊ¥ ñ¡Çuày (11) §ÞýoàçÞ §ýàç iätàÂààâwâo : ÀàçÂààçÞ ÑànàçÞ §ýL £ÝªàâvuàçÞ §ýàç §ÞýoàçÞ qÊ Êhç ÑB¥ §ÞýoàçÞ §ýàç ªààçv iätà¢¥ ñ âkmÂàà rð»þà ªààçvà rÂà y§çý,£mÂàà rð»þà ªààçvà rÂàà¢¥ ¡àèÊ §ýàçÑâÂàuàçÞ §ýàç yãÂà ç §çý yàtÂàç yç ¥§ý ÀåyÊç yç ÐqÎàê §ýÊÂàç ÀçÞ ñ2. wàuä (wàm) âÂàÊàço§ý ¡Çuàyuç ¡Çuày §ýÆk, ¡qjÂà §çý âv¥ rÑBm vàs§ýàÊã ÑèA mnà ¡Çuàyã §ýàç £°j ¡ÇuàyàçÞ §çý âv¥ sã mèuàÊ§ýÊmç ÑèA ñ¡Çuày (12) qèÊ iätàÂààâwâo : qãºþ §çý rv ktãÂà qÊ vç¹þ §ýÊ ÀàâÑÂàç qèÊ §ýàç ªààçv-ªààçv iätà¥Ý ñ iä¹þÂàà yãoà Êâh¥ ñ âkmÂàà rð»þàªààçvà rÂà y§ýmà Ñè £mÂàà rð»þà ªààçvà rÂàà¢¥ ñ ¥çyà Ày ràÊ §ýáÊ¥ ñ ¢yã Zàâ§íýuà §ýàç rà¥Ý qèÊ §çý yàn sã

ÀàçÑÊà¢¥ §äý²þ âwóàt §çý qÎjàmî ñ

â¹þÃq½àã : ¡âo§ý kàÂà§ýàÊã §ýç âv¥ Ðwàtã y¾uàÂàÂÀ Êâjm mnà “ârÑàÊ uàçªà âwùàvu”tä Þªà çÊ õàÊà qí§ýàâÎàm qäÐm§ý “¡àyÂà, qíà½ààuàt, täôà rÞo” §ýà ¡ÁuuÂà §ýÊç Þñ

11 12

¡Çuày (13) yà¢â§ýv jvàÂààâwâo : qãºþ §çý rv ktãÂà qÊ vç¹þ §ýÊ ÀàâÑÂàç qèÊ yç yà¢â§ýv jvà¢¥ ñ uÑã â§íýuà rà¥Ý qèÊ yç

§ýáÊ¥ ñ ÀàçÂààç Þ qèÊàç Þ yç ¥§ý yàn sã vç¹ þ§ýÊ yà¢â§ýv jvà¢ê kà y§ýmã Ñè ñ ¡Çuày §çý ytu

¡âo§ý kàçÊ Âà vªàà¥Ý ñ ¡qÂàã Îwày §çý qíâm ykªà ÊÑçÞ ñ¡Çuày (14) qèÊ tàçð»þÂàà ¡àèÊ Âààây§ýàªàí yç ÐqÎàê §ýÊÂààâwâo : qãºþ §çý rv vç¹þ kà¢¥ ñ ràÝuà qèÊ iä¹þÂàç yç tàçâð»þ¥, ÀàçÂààçÞ ÑànàçÞ §ýàç iä¹þÂàç qÊ Êâh¥, £ÝªàâvuàÝ ¥§ýÀåyÊç tçÞ ÄÝýyàmç ÑB¥ ñ âÄýÊ âyÊ §ýàç £ºþà §ýÊ Âààây§ýà §ýàç iä¹þÂàç yç ÐqÎàê §ýáÊ¥ ñ uâÀ ÎàÊãÊ §ýð»þà Ñè ¡nwà

§ýÑãÞ §ýàç¢ê ÀÀê Ñè màç ¢y ¡Çuày §ýàç oãÊç- oãÊç ¡qÂàã Õàtmà §çý ¡ÂàäyàÊ §ýáÊ¥ ñ Îwày: ªàÑÊã Îwày

vç §ýÊ ²þàçð»þ ÀçÞ ñ Îwày §ýàç ràÑÊ Ñã Êàç§ýmç ÑB¥ Âàà§ý yç iä¹þÂàç §ýàç ²åþÂàç §ýà qíuày §ýáÊ¥ ñ oãÊç-oãÊç Îwàyvçmç ÑB¥ wàqy ¡à kà¢¥ ñ uÑ Zàâ§íýuà ÀàçÂààçÞ iä¹þÂààçÞ yç ¡vªà-¡vªà mnà âÄýÊ ¡Âm tç ÞÀàçÂààçÞ iä¹þÂààçÞ yç

yàn-yàn sã §ýL kàmã Ñè ñ ¡àÊÈs tçÞ jàÊ-jàÊ ràÊ uÑ â§íýuà §ýáÊ¥ ñvàs : ¡tàÎàu §ýL tàâvÎà Ñàçmã Ñè ñ wàuä mnà §ýÆk ÀåÊ Ñàçmç ÑèA mnà qç¹þ §ýL tàÞyqçâÎàuàÝ ÎàO¨mÎààvã

rÂàmã ÑèA ñ§ýtÊ ÀÀê §çý âv¥ §äý²þ ¡àyÂà¡Çuày (15) säkÞªà ¡àyÂà

âwâo : säkÞªà §ýà ¡nê Ñè yàÞq ñ qç¹þ §çý rv vç¹þ kà¢¥ ñ ÀàçÂààçÞ ÑànàçÞ §ýàç §Þýoàç §çý yàn Êhmç ÑB¥, oãÊç-oãÊç âyÊ w §ÞýoàçÞ §ýàç ktãÂà yç ¤ qÊ §ýL ¡àçÊ £ºþà¢¥ mnà âyÊ §ýàç âkmÂàà qã²çþ vç kà y§ýmç ÑèA

vç kà¢¥ ñ ÀàçÂààçÞ ÑànàçÞ §ýà Zàuàçªà §ýÊmç ÑB¥ §ýtÊ §ýàç ¡àèÊ ¤ qÊ £ºþà¥Ý ñ ¡qÂàã Õàtmà ¡ÂàäyàÊ wÑàÝÚ§ý §ýÊ qàÝj m§ý âªàÂàmã âªàâÂà¥ ñ oãÊç-oãÊç wàqy ¡à¢¥ ñ qàÝj yç Ày ràÊ ¢y ¡Çuày §ýàç

§ýáÊ¥ ñÎwày - âyÊ mnà §ÞýoàçÞ §ýàç £qÊ £ºþàmç ÑB¥ Îwày vãâk¥ mnà Âàãjç ¡àmç ÑB¥ Îwày oãÊç-oãÊç ²þàçâð»þ¥ñ

yàwoàÂàã - kàç ÍuO¨m qç¹þ §çý iàw, ÑâÂàêuà, ¡àÝm §ýL rãtàÊã ¡nwà jäâÌv§ýà ªàíÞân §ýã ¡âo§ý

â§íýuàÎàãvmà yç qãâð»þm ÑèA £ÂÑçÞ »þà¨¹þÊ yç qÊàtÎàê §çý ârÂàà ¢y ¡àyÂà §ýàç ÂàÑãA §ýÊÂàà jàâÑ¥ ñvàs :- OÐvq â»þÐ§ý yÈrÂoã ²þàç¹çþ-tàç¹çþ ÀÀê §ýàç mnà qãºþ §ýç ytÐm Zà§ýàÊ §çý ÀÀàG §ýàç sã uÑ ¡àyÂà ÀåÊ

§ýÊmà Ñè ñ tçÚÀ½»þ yÞÐnàÂà vjãvà, ÐwÐn w qä þ rÂàmà Ñè ñ uÑ såh §ýàç rð¼þàmà Ñè ¥wÞ §ýÆk §ýàç ÀåÊ §ýÊÂàçtçÞ yÑàu§ý Ñè ñ £ÀÊ §çý ysã ¡ÞªààçÞ âwÎàçxmuà âkªàÊ mnà ªàäÀàG §çý âv¥ vàs§ýàÊã Ñè ñ

¡Çuày (16) ÎàvsàyÂàâwâo : qç¹þ §çý rv ktãÂà qÊ vç¹þ kà¢¥ mnà ÀàçÂààçÞ ÑànàçÞ §ýàç kàÝiàçÞ §çý Âàãjç Êh vãâk¥ ñ oãÊç-oãÊç yàÞyvçmç ÑB¥(¥§ý qèÊ §ýàç ktãÂà qÊ Ñã ÊhçÞ) ÀåyÊç qèÊ §ýàç ¤ qÊ £ºþà¢¥ ñ §äý²þ Õà½à wÑàÝ qÊ Úâ§ý¥ mnà âÄýÊ

Îwày ²þàçð»þmç ÑB¥ Âàãjç ¡à¢¥ ñ ¢yã â§íýuà §ýàç ÀåyÊç qèÊ yç ÀàçÑÊà¢¥ ñ ¡àÊÈs tç ÞuÑ ¡Çuày yÊv Ñè, ¢yç¡÷ê ÎàvsàyÂà §ýÑà kàmà Ñè ñ ÀàçÂààçÞ qèÊ yç qàÝj-qàÝj ràÊ §ýáÊ¥ ñ kr ¡Çuày ºþã§ý yç ÑàçÂàç vªàç màç ÀàçÂààçÞ

qèÊàçÞ §ýàç ¥§ý yàn ¤ qÊ £ºþà¥Ý ¡àèÊ Âàãjç và¥Ý ñ

vàs :- qç¹þ w £yyç yÈrOÂim yr ¡ÞªààçÞ §çý âv¥ vàs§ýàÊã Ñè ñ tçÚÀ½»þ §çý âÂàjvç âÑÐyç §ýàç qä þ §ýÊmà

Ñè, yà¢â¹þ§ýà Âààð»þã §ýàç hãAjmà w ÑÌ§ýà §ýÊmà Ñè mnà úÀu §ýàç tkråm rÂààmà Ñè ñ

yàwoàÂàã : qçOÃ¹þ§ý ¡ÌyÊ, ÑâÂàêuà w ¡àÝm §çý §ý þ yç qãâð»þm uà §ýtkàçÊ úÀu wàvàçÞ §ýàç ¢y§ýà ¡Çuày

»þà¨¹þÊ yç qÊàtÎàê §çý ârÂàà ÂàÑãA §ýÊÂàà jàâÑ¥ ñ

¡Çuày (17) t§ýÊàyÂà

âwâo : qç¹þ §çý rv vç¹þ kà¢¥ ñ §äýÑâÂàuàçÞ §çý yÑàÊç âyÊ ¡àèÊ §ýÂoàçÞ §ýàç £ºþà¢¥ ¡àèÊ ÑnçâvuàçÞ qÊ ºäþVþã â¹þ§ýà

Àãâk¥ ñ ¡àÝhç rÂÀ §ýÊ§çý yÑk Îwày qíÎwày qÊ ¡qÂàà tÂà ¥§ýàªàí §ýÊ Àãâk¥ ñ ¢y ¡àyÂà §ýàç âkmÂàà

sã ytu ¡àq jàÑçÞ §ýÊ y§ýmç ÑèA ñ

vàs : âÎàânvã§ýÊ½à ¡àèÊ §ýtÊ ÀÀê §çý âv¥ uÑ ¥§ý rÑBm Ñã yÊv ¡Çuày Ñè âkyç wæ÷ ÍuO¨m ¡àÊàt

yç §ýÊ y§ýmç ÑèA ñ OÐvq â»þÐ§ý ¡nwà §ýtÊ §çý ÀÀê yç qãâð»þm ÍuO¨muàçÞ §ýàç uÑ ¡Çuày vÈrç ytu m§ý

âÀÂà tçÞ 2-3 ràÊ §ýÊÂàç yç rÑBm ¡àÊàt âtvmà Ñè ñ Àtà mnà ÄçýÄýð»þàçÞç §çý ¡Âu ÊàçªààçÞ yç qãâð»þm vàçªààçÞ §ýàç

¢y yÊv ¡àyÂà §ýàç §ýÊÂàà jàâÑ¥ ñ

¡Çuày (18) £ÀÊ ÎwyÂà

âwâo : qãºþ §çý rv yãoç vç¹þ kà¢¥ ñ qåÊç ÎàÊãÊ §ýàç ¼þãvà ²þàçð»þ Àãâk¥ ñ ¥§ý-¥§ý ¡Þªà §ýàç âÎàânv §ýÊmç

kà¢¥ ¡àèÊ tàÂàây§ý Ûýq yç £y ¡Þªà §ýàç Àçhmç kà¢¥ ñ ¡r vÈrã ªàÑÊã Îwày vç§ýÊ qç¹þ §ýàç ªàäÆràÊç §ýL

sàÝâm Ääývà¢¥ ñ ¥§ý-Ààç Õà½à £yã ¡wÐnà tç ÞÚ§ mç ÑB¥ qç¹þ §ýL ÀãwàÊàçÞ §çý âhÞjàw §ýàç ¡Âàäsw §ýáÊ¥ ñ ¡r

qç¹þ §ýàç yàÞy ²þàçð»þmç ÑB¥ oãÊç-oãÊç âqj§ýà¢¥ ¡àèÊ qäÂà: qç¹þ §ýL ¡àÂmáÊ§ý ÀãwàÊàçÞ §ýà yÞ§äýjÂà ¡Âàäsw

§ýáÊ¥ ñ uÑ â§íýuà hàvã qç¹þ (yärÑ) §ýt yç §ýt Ày ràÊ ÑÊ Êàçðk §ýáÊ¥ ñ

vàs : uÑ ¡Çuày âÎàânâv§ýÊ½à §ýà ¥§ý yÎà¨m ¡àèÊ ¡¾uâo§ý yÊv ¡Çuày Ñè âkyç Êàçªàã ¡àèÊ

¡Îà¨m ÍuO¨m sã §ýÊ y§ýmà Ñè ñ tÂà §ýàç ¥§ýàªàí §ýÊÂàç §ýà tàªàê qíÎàÐm §ýÊmà Ñè ¡àèÊ ¡qjÂà yÞrÞoã

qÊçÎààâÂàuàçÞ §ýàç sã ÀåÊ §ýÊÂàç tçÞ tÀÀ §ýÊmà Ñè ñ

¡Çuày (19) yåuê ÂàtÐ§ýàÊ

yåuê ÂàtÐ§ýàÊ ¥§ý yÞqå½àê ÎààÊãáÊ§ý, tàÂàây§ý ¡àèÊ ¡àÁuàO¾t§ý yàoÂàà Ñè ñ ¢y ¥§ý ¡Çuày §ýàç §ýÊÂàç

yç kàçð»þàçÞ ¥wÞ tàÞyqçâÎàuàçÞ §ýàç ¡âmÎàu vàs âtvmà Ñè mnà ¡àÞmáÊ§ý ¡ÞªààÞç §ýL tàâvÎà sã Ñàç kàmã Ñè ñ kàç

ÍuO¨m ÎààÊãáÊ§ý vàs §çý yàn-yàn ¡qÂàà ¡àÁuàO¾t§ý £¾nàÂà sã §ýÊÂàà jàÑmç ÑèA, £ÂÑçÞ ¢y ¡Çuày §ýàç

tÞØààçÞ ¥wÞ j§íýàçÞ qÊ ÁuàÂà ¥§ýàªàí §ýÊmç ÑB¥, Îwày §çý qíâm ykªà ÊÑmç ÑB¥ §ýÊÂàà jàâÑ¥ ñ tÞØààç §ýà rÑBm yåÕt

qísàw ÎàÊãÊ §ýàç ¥§ý ÂàåmÂà ¤ kàê ¡àèÊ ÐÄåýâmê qíÀàÂà §ýÊmç ÑB¥, Êàçªà täâ¨m tçÞ tÀÀ §ýÊmà Ñè ñ Ðwàtã âÂàÊkÞÂà

Âàç §ýÑà Ñè, “uâÀ ¢y ¡Çuày §ýàç Îwày §ýL ykªàmà yç â§ýuà kàmà Ñè màç ¡àyÂà §çý yàn-yàn qíà½ààuàt

§ýà vàs sã âtvmà Ñè ñ” ¢y ¡Çuày §çý õàÊà ÍuO¨m ¡qÂàã hàç¢ê ÑB¢ê ÎààÊãáÊ§ý ¥wÞ tàÂàây§ý ÎàO¨m qäÂà:

qíàÃm §ýÊ y§ýmà Ñè ñ ¥§ý §äýÎàv uàçªà âÎàÕà§ý §çý âÂàÀFÎà tçÞ ÎààÊãáÊ§ý Õàtmà §çý ¡ÂàäyàÊ ¢y ¡Çuày §ýàç

yãâh¥ñ uÑ ¥§ý £°j ¡Çuày Ñè ¥wÞ yr ÊàçªààçÞ §ýL Êàtrà½à Àwà Ñè ñ“uàçªààyÂààç Þ §ýàç uâÀ Îwày §ýL ykªàmà §çý yàn â§ýuà kàmà Ñè màç £Âà§ýà qísàw 100%rð¼þ kàmà Ñèñ” - Ðwàtã âÂàÊÞkÂà

13 14

yåuê qíànêÂàà

¤Ý yåuë yäÂÀÊ vàç§ýÂàànâttæmÞ wçÀàÂmyàÊÞ âÎàwÞ

ÖààÂàÞ ríûtuÞ yäÊçÎàttvÞ vàç§èý§ýâjÙàÞ Ðwutî ñ

¢ÂôàâÀ¾uÂàÊàâoqÞ yäÊªàäÚÞ Øàèvàç ujåð»þàtâ½àÞ

ríûàâwÏ½àäâÎàwÐwÛýqúÀuÞ wÂÀç yÀà sàÐ§ýÊtîññ

tèA yÀà yåuê sªàwàÂà §ýL wÂÀÂàà §ýÊmà ÑåÝ; kàç yäÂÀÊ vàç§ýÂààn ÑèA; ¡tÊ ÑèA; wçÀàÂm §çý yàÊ; tÞªàv§ýàÊã mnà

ÐwmÂØà ÖààÂàÐwÛýq ¥wÞ ríûtu ¡âq j Àçwmà¡àçÞ §çý ¡âoqâm ÑèA; kàç âÂà¾u Îàä÷ ÑèA; kàç kªàm §çý ¥§ý tàØà

jèmÂu ÑèA; kàç ¢Âô; tÂàäÏuàççÞ mnà Àçwmà¡àçÞ §çý ¡âoqâm ¡àèÊ Àçwmà¡àçÞ §çý ªàäÚ ÑèA; kàç mãÂààçÞ vàç§ýàçÞ §çý

jåð»þàtâ½à ÑèA mnà kàç ríûà; âwÏ½àä ¡àèÊ âÎàw §çý úÀu ÐwÛýq ¡àèÊ qí§ýàÎà ÀçÂàç wàvç ÑèA ñ

OÐnâm 1 : qí½ààtàyÂà

âwâo: qíànêÂàà §ýL täôà tçÞ qÞkàçÞ §ýàç âtvà §ýÊ yãoç hð»ç Ñàç kà¢¥ ñ qåÊç ÎàÊãÊ §ýàç âÎàânv ²þàçð»þ

Àãâk¥ ñ tÞØà §ýà £°jàÊ½à tàèâh§ý ¡nwà tàÂàây§ý Ûýq yç §ýLâk¥ ñ

tÞØà :¤Ý âtØààu Âàt: Îwày-yàtàÂu, þ¥§ýàªàímà -¡ÂààÑm j§íý qÊ

vàs : Íuàuàt §ýã mèuàÊã §çý Ûýq tçÞ ¥§ýàªàímà ¥wÞ ÎààÞm ¡wÐnà vàmà Ñè ñ

OÐnâm 2 : ÑÐm £ÙààÂààyÂà

âwâo: ÀàçÂààçÞ säkà¡àçÞ §ýàç âyÊ §çý ¤ qÊ £ºþà¢¥ ñ §Þýoàç §ýL jàèð»þà¢ê §çý rÊàrÊ ÀàçÂààçÞ säkà¡àçÞ tçÞ

Äýàyvà Êâh¥ ñ âyÊ §çý ¤ qÊã oð»þ §ýàç nàçð»þà yà qã²çþ lä§ýà¢¥ ñ tÞØà §ýà £°jàÊ½à §ýLâk¥ ñ

tÞØà : ¤Ý Êwuç Âàt: Îwày: säkà¡àçÞ §ýàç £ºþàmç ytu Îwày vãâk¥ ñ ¥§ýàªàímà-âwÎàäâ÷

j§íý qÊ

vàs : ¡tàÎàu §ýL ¡âmáÊQý jrJ §ýàç Ñ¹þàmà Ñè ¡àèÊ qàjÂà §ýàç yäoàÊmà Ñè ñ ¢ytçÞ säkà¡àçÞ

w §ÞýoàçÞ §ýL tàÞyqçâÎàuàçÞ §ýà Íuàuàt Ñàçmà Ñè ñ

âÐnâm 3 : qàÀ ÑÐmàyÂà

âwâo: yàtÂàç §ýL ¡àçÊ lä§ýmç kà¢¥ kr m§ý â§ý ¡ÞªàäâvuàçÞ uà Ñàn ktãÂà §ýàç qèÊàçÞ §çý yàtÂàç

mnà rªàv tçÞ ÐqÎàê Âà §ýÊ vçÞ ñ tÐm§ý §ýàç iä¹þÂàç yç ÐqÎàê §ýÊÂàç §ýL §ýàçâÎàÎà §ýLâk¥ ñ kàçÊ Âà

vªàà¥Ý ñ iä¹þÂààçÞ §ýàç yãoç ÊhçÞ ñ

tÞØà:¤Ý yåuàêu Âàt: Îwày: ytàÂàç §ýL ¡àçÊ lä§ýmç ytu Îwày ²þàçâð»þ¥ ñ ¥§ýàªàímà -

Ðwàâo™þàÂà j§íý qÊ

vàs :§ýÆk §ýàç Ñ¹þàÂàç tçÞ yÑàu§ý Ñè ñ Êãð¼þ §ýL ÑVþã §ýàç vjãvà rÂààmà Ñè ¥wÞ ÊQý yÞjàÊ tçÞ mçkã vàmà Ñèñ

OÐnâm 4 : ¡Îw yÞjàvÂààyÂà

âwâo : ÀàuçÞ qèÊ §ýàç âkmÂàà yÞsw Ñàç y§çý qã²çþ Äèývà¢uç ñ ¢yã §çý yàn rà¥Ý qèÊ §ýàç

tàçâð»þ¥ vçâ§ýÂà ¡qÂàç ÐnàÂà qÊ Ñã ÊÑçÞ ñ säkà¥Ý ¡qÂàç ÐnàÂà qÊ yãoã ÊÑçÞ ñ ¢y§çý ràÀ

ÎàÊãÊ §ýà sàÊ ÀàçÂààçÞ ÑànàçÞ, rà¥Ý qèÊ §çý qÞkç, rà¥Ý iä¹þÂàç w rà¥Ý qèÊ §ýL ¡ÞªàäâvuàçÞ qÊ ÊÑçñ

¡Þâmt OÐnm tçÞ âyÊ qã²çþ §ýàç £ºþà¢¥, §ýtÊ §ýàç oÂàäxà§ýàÊ rÂàà¢¥, ¡àèÊ Àæâ þ ¤ qÊ §ýL

mÊÄý Êâh¥ ñ

tÞØà : ¤Ý sàÂàwç Âàt: Îwày: Àà¥Ý qèÊ §ýàç qã²çþ vç kàmç ytu Îwày vãâk¥ , ¥§ýàªàímà- ¡àÖàà j§íý

qÊ ñ

vàs : ¡tàÎàu §çý ¡ÞªààçÞ §ýL tàâvÎà §ýÊ §ýàuêqí½ààvã §ýàç yäoàÊmà Ñè ñ qèÊàçÞ §ýL tàÝyqçâÎàuàçÞ §ýàç ÎàâQý qíÀàÂà

§ýÊmà Ñè ñ

OÐnâm 5 : qwêmàyÂà

âwâo : rà¥Ý qèÊ §ýàç yãoà §ýÊ§çý Àà¥Ý qÞkç §çý qày Êâh¥ ñ âÂàmÞràçÞ §ýàç ¤ qÊ £ºþà¢¥ ¡àèÊ âyÊ §ýàç säkà¡àçÞ

§çý rãj tçÞ và¢¥ ñ ¡Þâmt OÐnâm tçÞ qèÊ ¡àèÊ säkà¥Ý yãoã ÊÑçÞ ñ ¢y OÐnâm tçÞ ¥âð»þuàçÞ §ýàç ktãÂà yç ÐqÎàê

§ýÊàÂàç §ýà qíuày §ýLâk¥ ñ

tÞØà : ¤Ý hªààu Âàt: Îwày: rà¥Ý qèÊ §ýàç yãoà §ýÊmç ¥wÞ oð»þ §ýàç £ºþàmç ytu Îwày

²þàçâð»þ¥ ñ ¥§ýàªàímà-âwÎàäâ÷ j§íý qÊ

vàs : säkà¡àçÞ ¥wÞ qèÊàçÞ §çý ÐÂààuä¡àçÞ ¥wÞ tàÞyqçâÎàuàçÞ §ýàç ÎàâQý qíÀàÂà §ýÊmà Ñè ñ Êãð¼þ

§çý ÐÂààuä¡àçÞ §çý Àràw §ýàç yàtàÂu rÂààmà Ñè ñ

OÐnâm 6 : ¡ þàÞªà ÂàtÐ§ýàÊ

âwâo : ÎàÊãÊ §ýàç såât qÊ ¢y qí§ýàÊ lä§ýà¢¥ â§ý ¡Þâmt OÐnâm tçÞ ÀàçÂààç qèÊàçÞ §ýL ¡ÞªàäâvuàÝ, ÀàçÂààçÞ iä¹þÂàç,

yãÂàà,ÀàçÂààçÞ Ñàn mnà ºäþ»îþ»þã såât §ýà ÐqÎàê §ýÊçÞ ñ âÂàmÞr w ¡tàÎàu ktãÂà yç

nàçð»çþ ¤ qÊ £ºçþ ÊÑçÞ ñ

tÞØà : ¤Ý qåÏ½àç Âàt: Îwày: OÐnâm qàÝj tçÞ ²þàçð»þã ÑB¢ê Îwày §ýàç ràÑÊ

Ñã Êàç§çý Êâh¥ ñ ¥§ýàªàímà - tâ½àqäÊ j§íý qÊ

vàs : qèÊàçÞ ¡àèÊ säkà¡àçÞ §ýL tàÞyqçâÎàuàçÞ §ýàç ÎàâQý qíÀàÂà §ýÊmà Ñè ñ yãÂàç §ýàç âw§ýâym §ýÊmà Ñè ñ

OÐnâm 7 : säkÞªà ¡àyÂà

âwâo: ÑànàçÞ §ýàç yãoà §ýÊmç ÑBuç ÎàÊãÊ §ýàç §ýtÊ yç ¤ qÊ £ºþà¢¥ ñ âyÊ §ýàç qã²çþ §ýL ¡àçÊ lä§ýà¢¥ ñ uÑ

¡wÐnà säkÞªà ¡àyÂà §ýL ¡Þâmt ¡wÐnà Ñè ñ

tÞØà : ¤Ý áÑÊ½uªàsàêu Âàt: Îwày: §ýtÊ §ýàç oÂàäxà§ýàÊ rÂàà§ýÊ £ºþmç

ÑB¥ Îwày vãâk¥ ñ ¥§ýàªàímà-Ðwàâo™þàÂà j§íý qÊ

vàs : ¡tàÎàu qÊ Àràw rð¼þmà Ñè ñ uÑ ¡tàÎàu §çý ¡ÞªààçÞ tçÞ ktç ÑB¥ ÊQý §ýàç

Ñ¹þà§ýÊ màkà ÊQý yÞjàÊ §ýÊmà Ñè ñ rÀÑktã, §ýÆk w qç¹þ §çý ysã ÊàçªààçÞ tç Þ£quàçªàã Ñè ñ §ýtÊ ÀÀê §çý âv¥

ywàFÙàt ¡àyÂà Ñèñ

âÐnâm 8: qwêmàyÂà uÑ OÐnâm 5 §ýL ¡àwæâÙà Ñè ñ

tÞØà : ¤Ý tÊãjuç Âàt: ñ

OÐnâm 9 : ¡Îw yÞjàvÂàÂà uÑ OÐnâm 4 §ýL ¡àwæâÙà Ñè ñ

tÞØà : ¤Ý ¡àâÀ¾uàu Âàt:ñ

15 16

OÐnâm 10 : qàÀÑÐmàyÂà uÑ OÐnâm 3 §ýL ¡àwæâÙà Ñè ñ

tÞØà: ¤Ý yâwØàç Âàt : ñ

OÐnâm 11 : ÑÐm£ÙààÂààyÂà uÑ OÐnâm 2 §ýL ¡àwæâÙà Ñè ñ

tÞØà : ¤Ý ¡§ýàêu Âàt: ñ

OÐnâm 12 : qíànêÂàà §ýL täôà uÑ ¡Þâmt OÐnâm qínt §ýL ¡àwæâÙà Ñè ñ

tÞØà : ¤Ý sàÐ§ýÊàu Âàt: ñ

OÐnâm 13-24

1 yç 12 m§ý wâ½àêm OÐnâmuàÝ âtv§ýÊ yåuê ÂàtÐ§ýàÊ §ýà ¡àoà j§íý ÑB¡à ñ Îàçx OÐnâmuàçÞ §ýàç

nàçð»çþ ÛýqàÞmÊ yç ÀàçÑÊàÂàà qð»þmà Ñè ñ

(¡) jàènã OÐnâm tçÞ Àà¥Ý qèÊ §ýàç qã²çþ vç kàÂàç §çý rkà¥ rà¥Ý qèÊ §ýàç qã²çþ vç kà¢¥ ñ

(r) ÂàwãA OÐnâm tçÞ ÀàuàÝ qèÊ tàçâð»þ¥ ñ qíâmâÀÂà yåuêÂàtÐ§ýàÊ §çý mãÂà j§íý yç ²þ: j§íý m§ý §ýÊÂàç

yç rÑBm vàs âtvmà Ñè ñ â§ýyã §äýÎàv uàçªà âÎàÕà§ý §çý âÂàÀFÎàÂà tçÞ wæ÷àwÐnà tçÞ ¢y ¡Çuày

§ýàç oãÊç-oãÊç §ýÊÂàà jàâÑuç ñ

¡Çuày (20) ÎàwàyÂàkèyç yÆkã tçÞ Âàt§ý kÛýÊã Ñè, £yã qí§ýàÊ yåuê ÂàtÐ§ýàÊ §çý ¡Çuày §çý qÎjàmî ÎàwàyÂà kÛýÊã Ñè ñ

âwâo: qãºþ §çý rv vç¹þ kà¢¥ säkà¥Ý ÎàÊãÊ §çý ¡ªàv-rªàv tçÞ ÊÑçÞ ñ ÑnçâvuàÝ ¤ qÊ §ýL mÊÄý hävã ÊÑçÞñ

qèÊàçÞ §çýà ¡àÊàt §ýL OÐnâm tç Þnàçð»þà ÀåÊ-ÀåÊ §ýÊ vçÞ ñ ¡àÝhçÞ rÞÀ ÊÑçÞ qåÊç ÎàÊãÊ §ýàç ¼þãvà ²þàçð»þ Àãâk¥,

ÎàÊãÊ §ýà §ýàç¢ê sã sàªà âÑvà¢¥ ÂàÑãA ñ tàÂàây§ý Ûýq yç ¡qÂàã jçmÂàà qèÊàçÞ yç ÎàäÛý §ýÊ§çý ÎàÊãÊ §çý

âwâsÂÂà ¡Þªààç qÊ vç§ýÊ kà¢uç ¥wÞ £Âà§ýàç âÎàânv §ýáÊ¥ ñ £ÀàÑÊ½àmuà, tçÊç ÀàçÂààçÞ qèÊ âÎàânv Ñàç ÊÑç

ÑèA ¡àâÀ ñ Îwày §ýàç yÑk ÑàçÂàç Àãâk¥ ñ tOÐmÏ§ý §ýàç Îwày qíÎwày §çý qíâm ykªà ÑàçÂàç Àãâk¥ ñ ¡qÂàã

jçmÂàà §ýàç Âààâs qÊ §çýOÂôm §ýÊ Àãâk¥ ¥wÞ wÑàÝ qÊ Îwày qíÎwày §ýL âªàÂàmã §ýLâk¥ -1 ¡ÂÀÊ : 1

ràÑÊ : 2 ¡ÂÀÊ : 2 ràÑÊ ¢yã mÊÑ âªàÂàmç kà¢¥ ñ §äý²þ âtÂà¹þàçÞ m§ý âªàÂàmç ÊâÑ¥ ñ uâÀ tÂà uÑàÝ wÑàÝ

s¹þ§çý màç £yç wàqy âªàÂàmã tçÞ vªàà¢¥ ñ

vàs : ytÐm ÎààÊãáÊ§ý ¥wÞ tàÂàây§ý qíà½àâvuàçÞ §ýàç âÎàânv §ýÊ§çý âwóàt Àçmà Ñè ñ

¡Çuày (21) ÎàÎààÞ§ý ¡àyÂàâwâo : ÑànàçÞ §ýàç iä¹þÂààçÞ qÊ Êhmç ÑB¥ wkíàyÂà tçÞ rèºþ kà¢¥ ñ Îwày vçmç ÑB¥ ÑànàçÞ §ýàç âyÊ §çý ¤ qÊ

£ºþà¢¥ñ ÑànàçÞ §ýàç oð»þ §ýL yão tçÞ Êhmç ÑB¥ w Îwày ²þàçð»þmç ÑB¥ oð»þ §ýàç yàtÂàç §ýL ¡àçÊ tÐm§ý ktãÂà

yç ²åþÂàç m§ý lä§ýà¢¥ ñ ¢yã ¡àyÂà tçÞ ÊÑ§ýÊ 11 ràÊ ªààuØàã tÞØà §ýà qàºþ tàÂàây§ý ¡nwà tàèâh§ý Ûýq

yç §ýáÊ¥ ñ oãÊç-oãÊç Îwày vçmç ÑB¥ ¡àèÊ oð»þ §ýàç ¥§ý yão yç áyÊ §çý ¤ qÊ §ýL ¡àçÊ vç ¡à¢¥ ñ

Îwày: oãtã ¡àèÊ ÎàÊãÊ §ýL ªàâm §çý ¡ÂàäyàÊ ñ

vàs: uÑ ¥â»þìÂàv ªàíÞân §çý §ýàuê §ýàç âÂàuâtm §ýÊmà Ñè ñ tOÐmÏ§ý §ýàç Ê¨m §çý tàÁut yç ¥§ý ¤ kàê

âtvmã Ñè ñ ÐtÊ½à ÎàO¨m §ýà âw§ýày Ñàçmà Ñè ñ §íýàço §ýt Ñàçmà Ñè ñ

qíà½ààuàt :Zàà½ààuàt §çýwv Îwày vçÂàà ¡àèÊ ²þàçð»þÂàà ÂàÑãA Ñè kèyà â§ý yàoàÊ½àmuà ytlà kàmà Ñè ñ Zàà½à wÑ wàuä

Ñè kàç ÎàÊãÊ tçÞ y¸jàâvm Ñàçmà Ñè ¡àèÊ ÑtçÞ ¤ kàê ¥wÞ ÎàO¨m qíÀàÂà §ýÊmà Ñè ñqíà½ààuàt tÂà §ýL jÞjvmà

qÊ vªààt vªààÂàç §ýà ¥§ý yÎà¨m ¡Çuày Ñè ñ uàçâªàuàçÞ Âàç âwâsÂÂà qí§ýàÊ §çý qíà½ààuàt ¡qÂàç ¡ÂàäswàçÞ,

qíuàçªààçÞ õàÊà ¡Âwçâxm â§ý¥ ÑèA ñ uÑàÝ qÊ tèA §çýwv yÊv ¡Çuày âvhÂàç kà ÊÑã ÑÝå kàç Âà¥ ¡ÇuàâyuàçÞ §çý

âv¥ ¡¾uÂm vàs§ýàÊã ÑàçÞªàçñ

1. Âààð»þã ÎààçoÂà qíà½ààuàt :vàs : uÑ qíà½ààuàt ÎàÊãÊ §ýL Âààâð»þuàçÞ §ýL Îàäâ÷ §ýÊmà Ñè ñ tÂà §ýàç ¥§ýàªàí ÑàçÂàç tçÞ tÀÀ §ýÊmà Ñè ¡àèÊ ÊàçªààçÞ

§ýàç ÀåÊ §ýÊÂàç tçÞ tÀÀ §ýÊmà Ñè ñ

âwâo : â§ýyã sã yähàyÂà tçÞ ¡àÊàt qåwê§ý rèºþ kà¢¥ ñ §ýtÊ, ªàÀêÂà ¡àèÊ âyÊ yãoà Êâh¥ñ yÑk Îwày

qíÎwày §çý qíâm ykªà râÂà¥ ñ ÀàçÂààçÞ Âààây§ýà yç Ày ràÊ ªàÑÊã Îwày vãâk¥ ¡àèÊ ²þàçâð»þ¥ ñ Îwày oãtç -

oãtç vçÞ, kàçÊ Âà vªàà¥Ý mnà ¡àwàðk Âà §ýÊçÞ ñ mkêÂàã ¡àèÊ rãj §ýL £Ýªàvã tÐm§ý §çý rãj tçÞ (síåtÁu qÊ)

Êâh¥ ñ ÀàâÑÂàç Âààây§ýà §ýàç ¡Ýªàåºçþ yç rÂÀ §ýáÊ¥ ¡àèÊ rà¥Ý Âààây§ýà yç oãÊç-oãÊç yàÞy vãâk¥ ârÂàà §ýàç¢ê

¡àwàk â§ý¥ ñ rà¥Ý Âààây§ýà §ýàç Ààç ²þàç¹þã £ÝªàâvuàçÞ yç rÂÀ §ýÊ ÀçÞ ¡àèÊ ¡Ýªàåºþà Ñ¹þà §ýÊ ÀàâÑÂàç Âààây§ýà yç

oãÊç-oãÊç Îwày ²þàçð»çÞþ ârÂàà kàçÊ vªàà¥, ârÂàà ¡àwàðk â§ý¥ ñ âÄýÊ ÀàâÑÂàã Âààây§ýà yç Îwày vçÞ ¡àèÊ rà¥Ý

Âààây§ýà â²þô yç oãÊç-oãÊç Îwày ²þàçð»çÞþ ñ uÑ ¥§ý j§íý Ñè Âààð»þã ÎààçoÂà qíà½ààuàt §ýà ñ ¢y§çý §ýt yç §ýt Ày

j§íý qíâmâÀÂà §ýáÊ¥ ñ

2. síàtÊã qíà½ààuàt - vàs: uÑ qíà½ààuàt mÂààwtäO¨m §ýà ¥§ý yÎà¨m ¡Çuày Ñè ñ ¢y§çý

âÂàuâtm ¡Çuày yç ÐtÊ½à ÎàO¨m ¥wÞ ¥§ýàªàímà rð¼þmã Ñè ñ

âwâo : â§ýyã sã ¡àÊàtÀàu§ý, ¡àyÂà tçÞ rèºþ kà¢¥ ñ iä¹þÂàç ktãÂà qÊ; qãº ,þ ªàÊÀÂà, §ýtÊ ¡àèÊ âyÊ

yãoç Êâh¥ ñ ÀàçÂààçÞ Âààây§ýà â²þÀPàçÞ yç ªàÑÊà Îwày vãâk¥ ñ §ýàÂààçÞ §ýàç ÀàçÂààçÞ ÑànàçÞ §ýL mkêÂàã £ÝªàâvuàçÞ

yç rÞÀ §ýÊ vãâk¥, täÝÑ mnà ÀàÝmàçÞ §çý rãj §äý²þ ¡ÞmÊ Êâh¥ (£ÂÑçÞ sãÞâj¥ ÂàÑãÞ) ñ sÝwÊç §ýL ªàäÞkÂà §çý

yàn Âààây§ýà yç oãÊç-oãÊç Îwày ²þàçâð»þ¥ ñ ªàäÞkÂà §ýL ÁwâÂà §çý ÐqÞÀÂà §ýàç âyÊ §çý tÁu sàªà tç Þ¡Âàäsw

§ýÊÂàç §ýà qíu¾Âà §ýáÊ¥ ñ ¢yç ÑÊ Êàçk 10 ràÊ §ýáÊ¥ ñ

3. §ýqàv sàmã qíà½ààuàtvàs : §ýqàv §ýà ¡nê Ñè tÐm§ý ¡àèÊ sàmã §ýà ¡nê Ñè oàçÂàà ñ uÑ qíà½ààuàt tOÐmÏ§ý §çý yàtÂàç §çý qíÀçÎà

§ýL Îàäâ÷ §ýÊmà Ñè ñ tOÐmÏ§ý §çý Ê¨m §çý ktàw §ýàç ÀåÊ §ýÊÂàç §ýL ¡¾uäÙàt qíâ§íýuà Ñè ñ ÁuàÂà §çý âv¥ tÂà

§ýàç ¥§ýàªàí §ýÊmà Ñè ñ

âwâo : ÁuàÂà §çý â§ýyã ¡àyÂà tçÞ ¡àÊàtqåwê§ý rèâºþ¥ ñ vÞrã ªàÑÊã Îwày vç§ýÊ ²þàçð»þ Àãâk¥ ñ ¡r qç¹þ §ýàç

¡ÂÀÊ ràÑÊ §ýáÊ¥ ¡àèÊ rjã ÑB¢ê Îwày ràÑÊ ÄçÞýâ§ý¥ ñ uÑ ¡Çuày yÀèw hàvã qç¹ yç §ýÊÂàà jàâÑ¥ ñ

qíàm: §ýàv §ýà ytu ywàêâo§ý £quä m Ñè ñ ªàtJ §ýL ¦ýmä tçÞ ¢y ¡Çuày §ýàç Âà §ýÊçÞ uàçÞâ§ý ¢yyç ÎàÊãÊ

tçÞ ¤ kàê, £Ïtà £¾qÂÂà Ñàçmã Ñè ñ ¢y ¡Çuày §ýL 5 ¡àwæâÙà §ýÊÂàã jàâÑ¥ ñ â§ýyã uàçªà âÎàÕà§ý §çý âÂàÀFÎàÂà

tçÞ Ñã ¢y ¡Çuày §ýàç §ýÊÂàà jàâÑ¥ ¡Âunà vàs §çý rkàu ÑàâÂà ¡âo§ý Ñàç y§ýmã Ñè ñ

§ýqàvsàmã qíà½ààuàt §çý §äý²þ tÑ¾wqå½àê ¡Âàäsw :1. ¢y Zàà½ààuàt §çý âwxu tçÞ kr yÂàî 2006 tçÞ, tèAÂàç qÊtÑÞy Ðwàtã âÂàÊkÞÂà yç qå²þà màç £ÂÑàçÞÂàç §ýÑà,

17 18

“¥§ý ràÊ tçÞ Ày ¡àwæâÙà yç ¡âo§ý ÂàÑãA §ýÊÂàà ¡Âunà (Ñà¹êþ ¥¹èþ§ý) úÀuàiàm Ñàçªàà ñ” tälç toätçÑ

¡nwà £°j Ê¨mjàq §ýL §ýàç¢ê sã m§ývãÄý ÂàÑãA Ñè ñ

2. Îàmj½»þã uÖà tçÞ qÊtÑÞy óã Ðwàtã y¾uàÂàÂÀ Âàç §ýÑà “§ýqàv sàmã §ýÊÂàç yç Ê¨mjàq rð¼þmà Ñèñ”

3. ¥§ý »þà¨¹þÊ Âàç rmàuà, “¥§ý âÀÂà kr tèAÂàç §ýqàv sàâm ¡âo§ý yÞ©uà tçÞ §ýÊ âvuà màç tälç 3-4 iÞ¹çþ

§çý ràÀ rÑBm qyãÂàç ¡àÂàç vªàç ¡àèÊ úÀuàiàm §çý ÑàçÂàç §ýL yÞsàwÂàà vªàÂàç vªàã ñ”

4. ¥§ý ¡Âu uäwà tâÑvà »þà¨¹þÊ Âàç §ýÑà,“§ýqàv sàmã tèA §ý¢ê âÀÂààçÞ yç §ýÊ ÊÑã ÑåÝ ñ tçÊã ¾wjà §äý²þ Êàçðk

yç Ûýhã-Ûýhã yã (Dry) ÊÑÂàç vªàã Ñè ñ”

uÑ ¥§ý ÎàO¨mÎààvã qíà½ààuàt Ñè ¡m: ¢yç »þà¨¹þÊ §ýL yvàÑ yç â§ýyã §äýÎàv uàçªàâÎàÕà§ý §çý âÂàÀFÎà

tçÞ Ñã §ýÊÂàà jàâÑ¥ ñ £°jÊ¨mjàq ¥wÞ âÀv §ýL rãtàÊã yç qãâð»þm Êàçªàã âwÎàçx Ûýq yç yàwoàÂà ÊÑçÞ ñ

ÁuàÂà :wæ÷àwÐnà kãwÂà §ýà ¥§ý ¥çyà qð»þàw Ñè kr ytu §ýà ràÑBÌu ÊÑmà Ñè ñ ¡âo§ýàÞÎà ÍuO¨m yçwà âÂàwæÙà Ñàç

kàmç ÑèA ñ ytu §çý yÀäquàçªà yç ÍuO¨m Âà §çýwv ÎààÊãáÊ§ý ¡àèÊ tàÂàây§ý Ûýq yç ÐwÐn ÊÑ y§ýmà Ñè ¡âqmä

¡qÂàã ¡àÁuàO¾t§ý £ÂÂàâm §ýà qn sã qíÎàÐm §ýÊ y§ýmà Ñè ñ ÀåÊÀÎàêÂà ¡àk §çý uäªà §ýà ¥çyà wèÖààâÂà§ý uÂØà

Ñè kàç ¡âo§ýàÞÎà wæ÷àçÞ §çý ytu ârmàÂàç §ýà tä©u yàoÂà Ñè ñ ÀåÊÀÎàêÂà ÁuàÂà tçÞ ¥§ý rÑBm rð»þã ràoà Ñè, uà

¡àq kàÂàmç ÑèA ? óã Ðwàtã y¾uàÂàÞÀ Âàç §ýÑà , “¹þã.wã. §ýàç uâÀ ¹þã.rã. §ýÑà kà¥ màç ¡âmÎàuàçO¨m Âà

Ñàçªàã ñ uÑ âÀtàªà §ýL ÂàyçÞ §ýtkàçÊ §ýÊmà Ñè ñ”

¢y qäÐm§ý tçÞ, tèA ÁuàÂà §çý §äý²þ ¥çyç yÊv ¡Çuày âvhÂàç kà ÊÑã ÑCÝ kàç ÎàÂàè: ÎàÂàè: ÍuO¨m §ýàç ÁuàÂà

§ýL £°jàwÐnà m§ý kàÂàç §çý âv¥ mèuàÊ §ýÊmç ÑèA ñ

1. vªààmàÊ ¤Ý §ýà £°jàÊ½à - ¤Ý §ýL ÁwâÂà §çý qíâm ykªà ÊâÑ¥ ñ Ààç ¤Ý §çý rãj §çý ¡ÂmÊàv tçÞ (kr

¥§ý Îwày ytàÃm Ñàçmã Ñè ¡àèÊ ÀåyÊã Îwày vã kàmã Ñè ) ÂuåÂà ÎàåÂuàwÐnà §çý qíâm ykªà ÊâÑ¥ñ uâÀ

¡àq rãj tçÞ n§ý kà¥Ý màç ¡Çuày Êàç§ý Àãâk¥ ¡àèÊ ¤Ý §ýàç ÐqÀÞÂààç §çý qíâm ykªà ÊâÑ¥ ñ ¢y

¡Çuày §ýàç âÂàÊÂmÊ ¡àoç iÞ¹çþ m§ý sã â§ýuà kà y§ýmà Ñè ñ täh yç ¤Ý ràçvÂàà mnà §ýàÂààçÞ yç ¤éÞ yäÂàmç

kàÂàà ¡àèÊ ¡qÂàã jçmÂàà §ýàç såtíÁu qÊ ¤Ý §çý ÀÎàêÂà §çý âv¥ ¥§ýàªàí §ýÊÂàà ñ uÑ ¡Çuày jÞjv tÂà

§çý vàçªààçÞ §çý âv¥ rÑBm £quä m Ñè uàçÞâ§ý tÂà §ýàç yàçjÂàç §ýà ytu Ñã ÂàÑãA âtvmà ñ

2. vªààmàÊ síàtÊã qíàà½ààuàt : yàoàÊ½àmuà síàtÊã qíà½ààuàt §ýàç §ýàÂà rÂÀ §ýÊ§çý Ñã â§ýuà

kàmà Ñè ñ §äý²þ ytu qÎjàmî £ÝªàâvuàÝ ¥wÞ Ñàn ÀähÂàç vªà kàmç ÑèA ñ ¡m: §ýàÂààçÞ tçÞ £ÝªàâvuàÝ vªàà¥

ârÂàà vÈrã ªàÑÊã Îwày vç §ýÊ síàtÊã qíà½ààuàt §ýL sàÝâm sÝwÊç §ýL ªàäÞkÂà §ýÊÂàà ¡àèÊ £y ÐqÀÞÂà §ýàç

âyÊ §çý tÁu sàªà tçÞ kÑàÝ yÑeàÊ j§íý Ñè wÑàÝ ¡Âàäsw §ýÊÂàç §ýà qíu¾Âà §ýÊÂàà ñ

3. Îwày qÊ ¥§ýàªàímà : yÑk Îwày qÊ tÂà ¥§ýàªàí §ýÊÂàà ¡àèÊ £y§ýàç ¥§ý (ðràÑÊ wàvç ÍuO¨m)

ô þà §ýL sàÝâm Àçhmç kàÂàà ñ ¡àÊÈs tç ÞvÈrã ªàÑÊã Îwày vçÂàà ¡àèÊ ¥çyà sàw §ýÊÂàà â§ý qåÊç ÎàÊãÊ tçÞ

¤ kàê ¡àèÊ ÎàO¨m §ýà yÞjàÊ Ñàç ÊÑà Ñè ñ vÈrã ªàÑÊã qíÎwày ²þàçð»þÂàà ¡àèÊ ¥çyà sàw §ýÊÂàà â§ý tÂà §ýL

yàÊã âjÂmà¥Ý ¡àèÊ qÊçÎààâÂàuàÝ ràÑÊ kà ÊÑã Ñè Þ ñ Îwày §ýL £Ì¹þã âªàÂàmã (50 yç 1 m§ý) âªàÂàÂàç yç

¥§ýàªàímà tçÞ rÑBm wæâ÷ Ñàçmã Ñè ñ tÂà ¡ªàÊ s¹þ§çý màç £y§ýàç Îwày qÊ wàqy vàÂàà ¡àèÊ £Ì¹þã âªàÂàmã

qäÂà: ¡àÊÈs §ýÊÂàà ñ

4. £ÀÊ ÎwyÂà : âwâo qÑvç wâ½àêm Ñè ñ uÑ âÎàânvmà §ýà ¥§ý ¥çyà ¡Çuày Ñè kàç ÁuàÂà §çý âv¥ tÂà

§ýàç yÑk Ñã ¥§ýàªàí §ýÊ Àçmà Ñè ñ §æýquà ÂàãAÀ yç râj¥ªàà ñ

5. ²þàç¹çþ-²þàç¹çþ ÐwÊ tçÞ ¤Ý §ýà £°jàÊ½à vªààmàÊ §ýÊÂàà ¥§ý rÑBm Ñã Êàçj§ý, yÊv ¡àèÊ

ÎàO¨mÎààvã ¡Çuày Ñè ñ jÞjv tÂà §ýàç Äýàvmå ràm yàçjÂàç §ýà ytu Ñã ÂàÑãA âtvmà ¡àèÊ ¤Ý tÞØà §ýL

mÊÞªààç yç ¤ kàê ¡àèÊ tàÂàây§ý ¥§ýàªàímà yÑk Ñã ZààÃm Ñàç kàmã Ñè ñ

6. ràáÊÎà §çý âÀÂààçÞ tç ÞråÝÀàçÞ §ýL ªàâm §ýL ¡àwàðk qÊ ÁuàÂà §çýOÂôm §ýÊÂàà ¥§ý yÊv ¡àèÊ Êàçj§ý

¡Çuày Ñè

7. ¡ÂmtàHÂà ¥wÞ £°j ÁuàÂà §çý ¡ÇuàyàçÞ yç qåwê uâÀ tÂà §ýàç ¡ày-qày ÑàçÂàç wàvã ÁwâÂàuàçÞ §ýàçów½à §ýÊÂàç §çý âv¥ âÂàÀFÎà âÀuà kàmà Ñè màç wÑ yÑk Ñã ¡Âmtäêhã ÑàçÂàç vªàmà Ñè ñ ârÑàÊ Ð§åýv

¡àéÄý uàçªàà yç £qvÆo ÁuàÂà §ýL yã.»þã. ¡àèÊ §èýyç¹þàçÞ tç ÞÐwàtã âÂàÊkÞÂà Âàç ¡àÊÈs tçÞ uÑã ¡Çuày

§ýÊwàÂàç §ýà tÂà §ýàç âÂàÀFÎà âÀuà Ñè ñ

8. ÎàÊãÊ §çý âwâsÂÂà ¡ÞªààçÞ kèyç qç¹þ, ²þàmã ¥wÞ §ýÂoàçÞ qÊ ÀàçÂààçÞ Ñàn Êh §ýÊ Ày-Ày ràÊ vÈrã ªàÑÊã

Îwày vçÂàà ¡àèÊ ²þàçð»þÂàà (¡àÝhçÞ rÂÀ §ýÊ§çý) ¥§ý yÊv ¡Çuày Ñè kàç ytu §ýà yÀäquàçªà tÂà §ýàç

¥§ýàªàí §ýÊÂàç §çý âv¥ §ýÊmà Ñè ñ

9. ¤Ý §ýà £°jàÊ½à âwâsÂÂà qí§ýàÊ yç (§ýsã Àãiê §ýsã ²þàç¹þà ¡àèÊ §ýsã ÐwÊàçÞ ¡,£, ¡àèÊ t §ýàç

¡vªà ¡vªà ràçvmç ÑB¥) ¥§ý qå½àê yàoÂàà §çý Ûýq tçÞ â§ýuà kà y§ýmà Ñè ñ ¡ÂmÀæêâ þ ¤Ý §çý âjØà qÊ

síåtÁu tçÞ ¥§ýàªàí Êâh¥ ñ

10.Îààt ¡nwà yärÑ §ýàç yèÊ §çý âv¥ kàmç ÑB¥, Àæâ þ §ýàç qèÊàçÞ §çý ¡ªàåÝºþà çÞ qÊ §çýOÂôm ÊhçÞ ñ ÑÊ §ýÀt §çý

yàn ¤Ý ¡nwà ¡qÂàç ªàäÚ tÞØà (¢ þ tÞØà) §ýà ¡Çuày rÑBm yÊv Ñè kàç tÂà §ýàç ¥§ýàªàí §ýÊÂàç §çý âv¥

qíâÎàâÕàm §ýÊmà Ñè ñ

11. Øàà¹þ§ý §ýà ¡nê Ñè â§ýyã ¥§ý Ñã wÐmä, âjØà ¡nwà ³uàçâm qÊ vªààmàÊ ¥§ý¹þ§ý ÀçhÂàà ñ kr ¡àÝhçÞ

n§ý kà¥Ý màç £Âà§ýàç rÂÀ §ýÊ ÀçÂàà ¡àèÊ ¡ÂÀÊ tçÞ £yã âjØà §ýàç ÀçhÂàç §ýà Zàuày §ýÊÂàà ñ tàÂàây§ý

¥§ýàªàímà rð¼þàÂàç §ýà uÑ ¥§ý yÎà¨m £qàu Ñè kàç tÂà §ýàç ¡¾uâo§ý ÎààÂm §ýÊ Àçmà Ñè ñ âÂàuâtm

¡Çuày §ýÊÂàç yç ¡ÂmØààê¹þ§ý (¡ÂÀÊ tçÞ âjØà âÀhÂàà) yÈsw Ñàçmà Ñè ñ ¥§ý ¡âÂàwjêÂàãu ¡àÂàÂÀ ¡àèÊ

qíÄäýÌvmà yào§ý §çý mÂà tÂà §ýàç ¥§ý ÂàåmÂà ¤kàê ¡àèÊ ¡àÂàÂÀ yç ¡àÃvàâwm §ýÊ Àçmã Ñè ñ Ðwàtã

âÂàÊÞkÂà Âàç ¡qÂàã qäÐm§ý oàÊ½àà ÀÎàêÂà tçÞ âvhà Ñè, “Øàà¹þ§ý §çý âv¥ ¥§ý Ñã âjØà ¡nwà ³uàçâm §ýà

jäÂààw §ýÊÂàà jàâÑ¥ñ kàç vàçªà ÁuàÂà §ýàç ªàÈsãÊmà qåwê§ý §ýÊÂàà jàÑmç Ñè, £Âà§ýç âv¥ uÑ ¡¾uàwÎu§ý

Ñè ¡Âunà ¡ÂÀÊ §ýL rÂààw¹þ ârªàð»þ kàmã Ñè ñ” Øàà¹þ§ý §çý âv¥ ¢ þÀçw ¡nwà ªàäÚ §ýà âjØà sã jäÂàà kà

y§ýmà Ñè ¡ªàÊ ¡àq§ýL ¡àÐnà Ñè màç ñ

12.uàçªàâÂàôà óã Ðwàtã y¾uàÂàÞÀ õàÊà ¡Âwçâxm ÁuàÂà §ýà ¥§ý yÊv ¥wÞ Êàçj§ý ¡Çuày Ñè âkyç §äýÎàv

uàçªà âÂàÀFÎà§ý ¡nwà yã. »þã. ¥wÞ §èýyç¹þ §çý õàÊà â§ýuà kàÂàà jàâÑ¥ ñ ¢y ¡Çuày tçÞ ÎàÊãÊ §çý Zà¾uç§ý

ârÂàà ràÀv §çý wxàê ÂàÑãA, ârÂàà wxàê §çý £qk ÂàÑãA, ârÂàà rãk §çý Äåýv ÂàÑãA, ârÂàà¢êÎwÊ -§æýqà §çý ¡àÂàÂÀ §ýÑàÝ ? ârÂàà ÁuàÂà §çý yäh §ýÑàÝ ? -Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ

19 20

¡Þªà §ýàç âÎàânv â§ýuà kàmà Ñè tàÂàây§ý âÂàÀFÎààçÞ §çý õàÊàñ tÂà §ýàç ykªà ÊÑÂàç §ýà ¡àÀçÎà âÀuà kàmà

Ñèñ tÂà ykªà ¡àèÊ ÎàÊãÊ âÎàânvñ uÑ ¥§ý ¥çyà ¡Âààçhà yÞªàt Ñè âkyyç ÍuO¨m §çý ÎàÊãÊ §ýàç rÑBm

¡âo§ý ¡àÊàt âtvmà Ñèñ Ðwàtã y¾uàÂàÞÀ Âàç âvhà Ñè, “20 âtÂà¹þ §ýà uàçªàâÂàôà §ýà ¡Çuày 4 iÞ¹çþ

§çý rÊàrÊ âwóàt Àçmà Ñè ñ ÊàâØà §ýàç uâÀ yàçÂàç §çý ytu uàçªàâÂàôà §ýL kàmã Ñè màç §ýt ytu tçÞ Ñã ÂàãAÀ

qåÊã Ñàç kàmã Ñè ¡àèÊ ríûtäÑCmê tçÞ £ºþÂàà ¡àyàÂà Ñàç kàmà Ñè ñ”

13.wçÀàÂm §ýL yàoÂàà tÂàÂà ¡àèÊ âjÂmÂà §çý õàÊà §ýL kàmã Ñèñ ¢y§çý âv¥ ¥§ý ÐnàÂà qÊ rèºþ §ýÊ

¡âo§ý yàoÂà §ýÊÂàç §ýL sã ¡àwÎu§ýmà ÂàÑãA Ñè ñ jvmç-âÄýÊmç §ýàt §ýÊmç sã ¢y yàoÂàà §ýàç â§ýuà

kà y§ýmà Ñèñ qÊtªàäÚ Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ Âàç §ýÑà, “¥§ý kãwÂàtäQý yÂm ¡àèÊ yàÞyàáÊ§ý ÍuO¨m tçÞ

üà ¡ÂmÊ Ñè ? kãwÂàtä m yÂm ÀçÑàyO¨m yç tä m Ñàçmà Ñè (ð¡nàêmî £yç ¡qÂàç ÎàÊãÊ §ýà sàÂà ÂàÑãA

Ñàçmà)ñ ¥§ý yÞyàÊã ÀçÑày¨m (¡nàêmî yàÊà ytu ¡qÂàç ÎàÊãÊ §çý ràÊç tçÞ ykªà ÊÑmç ÑB¥ kãs §çý

ÐwàÀ ¡àèÊ ÐwuÞ §ýàç ykàÂàç yÝwàÊÂàç ¡àèÊ yäÂÀÊ âÀhÂàç §çý qã²çþ sàªàmà ÊÑmà Ñè ) Ñàçmà Ñèñ uÑ wàü

uâÀ ¡àÐnà yç ¡Çuày tçÞ vàuà kà¥ màç ÀçÑàyO¨m §ýt ÑàçÂàç vªàmã Ñèñ “tèA ÎàÊãÊ ¡àèÊ tÂà ÂàÑãAÑCÝñ tèA ¡kÊ, ¡âwÂààÎàã yO°jÀàÂàÂÀ ¡à¾tà ÑCÝ ñ” uÑ wàü rÑBm yÊv Ñè ¡àèÊ ÑÊ §ýàç¢ê

¢y§ýã ¡Çuày §ýÊ y§ýmà Ñèñ qÑvç tÂàÂà ¡àèÊ âjÂmÂà §ýáÊ¥ âÄýÊ ¢y§ýà âÂàâÀÁuàyÂà (ªàÑÂà ÁuàÂà)

§ýáÊ¥ñ

14.qÊtªàäÚ Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ kàÂàmç nç, ytlmç nç â§ý ¡àoäâÂà§ý tàÂàw §çý âv¥ yr §äý²þ ²þàçð»þ ÀçÂàà

¡¾uâo§ý §ýâºþÂà Ñè ñ £ÂÑàçÞÂàç §ýÑà,“y°jà ¾uàªà Ñè ¡ÞÑ§ýàÊ §ýà ¾uàªà, ÀçÑàâstàÂà §ýà ¾uàªà ñ iÊ

§ýàç Ñã yàoÂàà ÕàçØà rÂàà¡àç ñ iÊ tçÞ sªàwàÂà §ýL £qOÐnâm ymm ¡Âàäsw §ýÊàç ñ yr §ýtê sªàwàÂà §çý

âv¥ Ñã §ýÊàç ñ” £ÀàÑÊ½àmuà uâÀ tàmà¥Ý hàÂàà q§ýà ÊÑã ÑèÞ màç yàçjçÞ, “ tèA sªàwàÂà §çý âv¥ Ñã

hàÂàà rÂàà ÊÑã ÑÝå” uâÀ mät ¢y sàw §ýàç ªàÑÊà §ýÊ qàmç Ñàç màç mäÈÑàÊà qí¾uç§ý §ýtê §ýtêuàçªà rÂà

kà¥ªàà ñ

¡nàêmî mät yÀà sªàwàÂà yç tàÂàây§ý Ûýq yç käð»çþ ÊÑàçªàç, uÑã màç y°jà uàçªà Ñè ñ uÑ sã ¥§ý

¡¾uÂm yÊv yàoÂàà Ñè âky§ýàç ÍuO¨m iÊ ªàæÑÐnã tçÞ ÊÑmç ÑB¥ yÊvmà yç §ýÊ y§ýmà Ñè ñ

¡àwÎu§ýmà Ñè ymm kàªàÚ§ýmà §ýL, ykªàmà §ýL ñ

15.“yr tçÞ sªàwàÂà §ýàç Àçhàç ñ” qÊtªàäÚ Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ §ýL ¢y yÊv yàoÂàà §ýàç kr yç tèAÂàç

¡qÂàç kãwÂà §ýà ¡Þªà rÂààuà Ñè, tälç rÑBm ¡°²þà vªà ÊÑà Ñè ñ uùâq ¡ÿÊ uÑ sàw Ðwm:

¡àmà ÂàÑãA Ñè ¡âqmä vàÂàà qð»þmà Ñè tÂà tçÞ, qÊÂmä âÄýÊ sã rÑBm yäh ¡àèÊ ÎààOÂm §ýà ¡Ñyày

Ñàçmà Ñè ñ £ÀàÑÊ½àmuà »þàé¨¹þÊ §çý qày kàÂàç yç tèA yàçjmã ÑCÝ, “¢êÎwÊ Ñã ¢y Ûýq tçÞ tçÊã

âjâ§ý¾yà §ýÊ ÊÑç ÑèA ñ” kèyç Ñã uÑ âwjàÊ ¡àmà Ñè, su §ýà ¡àwçªà Ðwm: §ýt Ñàç kàmà Ñè ¡àèÊ ¥§ý

ªàÑÂà âwÎwày §ýà qíàÀäsàêw Ñàçmà Ñè ñ Ðwàtã kã Âàç âvhà Ñè, “¥§ý w§ýLv ¡qÂàç täwâ¨§ýv tçÞ, ¥§ý

»þà¨¹þÊ ¡qÂàç tÊãðkàçÞ tçÞ ¡àèÊ ¥§ý âÎàÕà§ ¡qÂàç ²þàØààçÞ tçÞ uÑ sàw ¡ªàÊ Êh qàmà Ñè màç £y§ýàç

¡âmÎàu vàs Ñàçmà Ñèñ” ¡qÂàã Âààè§ýÊàÂàã §ýàç tàÂàây§ý Ûýq yç ¢êÎwÊ §çý Ûýq tçÞ ÀçhÂàç §çý §ýàÊ½à tçÊç

§íýàço §ýà âÂàÊà§ýÊ½à ¥§ý ÑÀ m§ý yÑk Ñã Ñàç ªàuà Ñè ñ

qí¾uç§ý ÍuO¨m ¡qÂàã qáÊOÐnâmuàçÞ §çý ¡ÂàäÛýq ¢Âà âwâouàçÞ §ýàç §ýàuàêOÂwm §ýÊ y§ýmà Ñè ¡àèÊ ªàÑÂà,

yäh ¥wÞ ÎààÞâm qíàÃm §ýÊ y§ýmà Ñè ñ ÁuàÂà §çý âv¥ uùâq wkí ¡àyÂà ¥wÞ qø ¡àyÂà £Ùàt rmà¥ ªà¥ ÑèA,

uâÀ ¡Îà¨mmà §çý §ýàÊ½à ¡àq ¢ÂàtçÞ Âà rèºþ y§çÞý màç yähàyÂà §ýà jäÂààw §ýÊ y§ýmç ÑèA ñ §äýyJ qÊ rèºþ §ýÊ

sã ¡àq ÁuàÂà §ýÊ y§ýmç ÑèA ñ ¡àwÎu§ýmà Ñè qãºþ, §ýtÊ,ªàÊÀÂà ¡àèÊ âyÊ §ýàç yãoç ÊhÂàç §ýL ñ vç¹þ §ýÊ

uç yr ¡wÐnà¥Ý yÑk Ñã yo kàmã ÑèA, qÊÂmä vç¹þ §ýÊ ÂàãAÀ ¡àèÊ ¡àvÐu ¡àÂàç §ýL yÈsàwÂàà ¡âo§ý

ÊÑmã Ñè, ¢yãâv¥ vç¹þ §ýÊ ÁuàÂà Âà §ýÊçÞ ñ ¡¾uâo§ý Êàçªàã ¡àèÊ ¡Îà¨m ÍuO¨m vç¹þ §ýÊ ÁuàÂà §ýÊ y§ýmç

ÑèA ñ yã.»þã. ¥wÞ §èýyç¹þ §çý õàÊà sã âÂàuâtm Ûýq yç ÁuàÂà â§ýuà kà y§ýmà Ñè ñ yärÑ 4 yç 6 rkç §ýà ytu

ÁuàÂà §çý âv¥ ywàFÙàt rmàuà ªàuà Ñè ñ ¢y §ýàv §ýàç ríûtäÑåmê §ýÑà kàmà Ñè ñ yärÑ wàmàwÊ½à tç ÞyÙw

§ýL rÑBvmà ÊÑmã Ñè, tÂà ÎààÂm ÊÑmà Ñè ¡àèÊ wàmàwÊ½à sã qå½àêmuà âÂàÐmÆo ÊÑmà Ñè ñ wæ÷àwÐnà tç Þwèyç

sã ÂàãAÀ §ýt Ñàç kàmã Ñè ¡m: ¡àq yÊvmà yç ¢y ytu §ýà vàs ¡qÂàã ¡àÁuàO¾t§ý qíªàâm §çý âv¥

qíuàçªà §ýÊ y§ýmç ÑèÞ ñ

ÁuàÂà tçÞ âwâwomà §ýà qíuàçªà §ýÊÂàç yç, tÂà §ýàç ¡âo§ý ytu m§ý ¥§ýàªàí â§ýuà kà y§ýmà Ñè ñ ªàãmà,

Êàtàu½à £qâÂàxÀàçÞ ¡nwà rà¢ârv §çý §äý²þ wàü ÀàçÑÊàÂàç yç tÂà yÙw yç ¡àqåáÊm Ñàç kàmà Ñè ¡àèÊ Îàãií

Ñã ¥§ýàªàí ÑàçÂàç vªàmà Ñè ñ ¡àvÐu ¡àÂàç yç rãj tçÞ §ýLmêÂà sã yäÂà y§ýmç ÑèA ñ uâÀ ÂàãAÀ ¡àÂàç vªàç màç

£ºþ§ýÊ,hävã Ñwà tçÞ yèÊ §çý âv¥ (5-10 âtÂà¹þ) kà¢¥ ñ qíà½ààuàt sã ¥§ý yÎà¨m £qàu Ñè âÂàôà ¡àèÊ

¡àvÐu §ýàç ÀåÊ sªààÂàç §ýà ¡àèÊ tÂà §ýà ¥§ýàªàí §ýÊÂàç §ýà ñ

12. uàçªààyÂà, Zàà½ààuàt ¥wÞ ÁuàÂà §çý âv¥ §äý²þ tÑ¾wqå½àê yÞ§çým1. ¥§ý §äýÎàv uàçªà âÎàÕà§ý §çý âÂàÀFÎà tçÞ yãhç ªà¥ ¡Çuày ÍuO¨m §ýàç §ý¢ê ªàäÂàà ¡âo§ý vàs qíÀàÂà §ýÊwàÂàç

tç ÞyÕàt ÑèA ñ

2. â§ýyã sã ¡Çuày yç uâÀ ¡àq§ýàç §ýàç¢ê qãð»þà ¡nwà qÊçÎààÂàã Ñàç màç £yç mäÊÂm rÂÀ §ýÊ Àãâk¥ ¡àèÊ

¥§ý âwÎàçxÖà §ýL yvàÑ vãâk¥ ñ

3. n§ýÂàç m§ý ¡nwà n§çý ÑB¥ ÎàÊãÊ yç ¡Çuày §ýÊÂàà vàs §ýL ¡qçÕàà ÑàâÂà qÑBÝjà y§ýmà Ñè ñ ¡ÇuàyàçÞ

§çý rãj-rãj tçÞ âwóàt vçÂàà ¡¾uàwÎu§ý Ñè ñ

4. uâÀ ¡àq â§ýyã Êàçªà yç qãâð»þm ÑèA màç uàçªà âwÎàçxÖà §çý âÂàÀFÎàÂà tçÞ Ñã ¡Çuày yãâh¥ ñ ¥§ý ràÊ yãhÂàç

§çý qÎjàmî ¡àq ÐwuÞ ¡qÂàç ÎàÊãÊ §ýL qíâmâ§íýuà¡àçÞ §çý qíâm ykªà ÊÑmç ÑB¥, £Âà ¡ÇuàyàçÞ §ýàç §ýÊ

y§ýmç ÑèA ñ

5. uàçªà Íuàuàt ÂàÑãA Ñè ñ uàçªààyÂààçÞ õàÊà Âà §çýwv ràü ÎàÊãÊ ÐwÐn Ñàçmà Ñè ñ ¡âqmä ¡àÂmáÊ§ý ¡ÞªààçÞ §ýL

tàâvÎà sã Ñàçmã Ñè ñ âwâsÂÂà âÎàânvã§ýÊ½à §ýL qíâ§íýuà¡àçÞ §çý õàÊà ÍuO¨m ¡qÂàç ¡ÂÀÊ OÐnm £°j

¡àuàtàçÞ yç yÈq§êý Ðnàâqm §ýÊÂàç §ýL §ývà §ýàç oãÊç-oãÊç yãhmà Ñè ¥wÞ ªàÑÂà ¤ kàê, yäh, ÎààOÂm

¡àèÊ qíyÂÂàmà qíàÃm §ýÊmà Ñè ñ uàçªà §ýàç kàçÎà tç ÞÂàÑãA ÑàçÎà tçÞ §ýÊÂàà jàâÑ¥ ¡nàêmî Îwày §ýL ykªàmà

§çý yàn §ýÊÂàà jàâÑ¥ ñ

6. uàçªààÇuàyàçÞ §çý yàn-yàn uâÀ sàçkÂà §ýà yÞut â§ýuà kàmà Ñè màç kãwÂà tç ÞÂà §çýwv ¡yàÁu ÊàçªààçÞ

yç täO¨m qíàÃm Ñàçmã Ñè ¡âqmä jt¾§ýàÊ sã iâ¹þm Ñàçmç ÑèA ñ ¡m: ¡àÑàÊ yÈrÂoã âÂàÀFÎààçÞ §ýà qàvÂà

yàwoàÂàã qåwê§ý §ýáÊ¥ ñ

21 22

7. uàçªààÇuày ¡àÊÈs §ýÊÂàç yç qåwê â§ýyã uàçªà âÎàÕà§ý ¡nwà âwÎàçxÖà õàÊà âÂàÀFâÎàm yàwoàâÂàuàçÞ

§ýà qàvÂà ¡wÎutçw §ýÊçÞ, ¡Âunà vàs §ýL ¡qçÕàà ÑàâÂà Ñàç y§ýmã Ñè ñ

8. qí¾uç§ý uàçªààÇuàyã §ýàç ¡qÂàç âv¥ ¥§ý âÂàOÎjm ytu §ýà jäÂààw §ýÊÂàà jàâÑ¥ ¡àèÊ Yð¼þmà

qåwê§ý £y§ýà qàvÂà §ýÊÂàà jàâÑ¥ ñ ¡ÇuàyàçÞ §ýà §íýt sã ràÊ-ràÊ rÀvÂàà ÂàÑãA jàâÑ¥ ñ

yärÑ hàvã qç¹þ Ñã ¡Çuày â§ý¥ kàÂàç jàâÑ¥ ñ yàÞu§ýàv §ýàç ¡Çuày sàçkÂà §çý jàÊ i½¹çþ

ràÀ â§ý¥ kàÂàç jàâÑ¥ ñ

9. ¡qÂàã Õàtmà yç ¡âo§ý â§ý¥ ªà¥ ¡ÇuàyàÞçÞ yç vàs §ýL ¡qçÕàà ÑàâÂà ¡âo§ý Ñàçmã Ñè ñ ¡m: uâÀ

ÎàÊãÊ n§ýÂàç vªàç màç rãj-rãj tç âwóàt §ýÊ vçÂàà ¡¾uàwÎu§ý Ñè ñ

10. uàçªààÇuàyàçÞ õàÊà ¡àq qåÊç âÀÂà §çý âv¥ yÊvmà yç ¤ kàê qíàÃm §ýÊ y§ýmç ÑèA ¡àèÊ qíÄäýâÌvm ÊÑ y§ýmç

ÑèA uàçÞâ§ý ÎàÊãÊ tç Þqíà½à §ýã wæâ÷ ÑàçÂàç yç mÂà ¡àèÊ tÂà qå½àêmuà ÐwÐn Ñàç kàmà Ñè ñ

11. âÂàÏ§ýàt yçwà ¥§ý ¥çyà £°j uàçªà Ñè kàç ¡àq§ýàç ¢êÎwÊ §ýL §æýqà §ýà qàØà rÂààmà Ñè ¡àèÊ ¡àq§çý mÂà ¡àèÊ

tÂà §ýàç ¥§ý ¡âÂàwjêÂàãu, ¡âõmãu ¡àÂàÂÀ qíÀàÂà §ýÊmà Ñè ñ ¡àq âky sã qáÊOÐnâm tçÞ ÑèA, £yã

tçÞ ÊÑmç ÑB¥ ²þàç¹þã-²þàç¹þã yçwà¡àçÞ §çý õàÊà ¡qÂàà ¡àÁuàO¾t§ý £¾nàÂà §ýÊ y§ýmç ÑèA ñ £ÀàÑÊ½àmuà

uâÀ ¡àq §çý qày oÂà Ñè màç yäqàØà §ýàç ÀàÂà Àãâk¥, uâÀ ¡àq ÎàÊãÊ yç ÐwÐn ÑèA màç ÊàçâªàuàçÞ §ýL tÀÀ

§ýáÊ¥, ªàÊãr r°jàçÞ §ýàç âÂà:ÎàäÌ§ý qð¼þà¢¥ ñ uâÀ ¡àq ¡ÐwÐn ÑèA màç tàÂàây§ý Ûýq yç ymm ÀåyÊàçÞ §çý

âv¥ qíànêÂàà §ýáÊ¥ ñ “¡°²çþ âwjàÊ ÀåÊ-ÀåÊ m§ý qÑBÝj §ýÊ ¢êÎwÊãu ¤ kàê §ýàç qíyàáÊm §ýÊ y§ýmç ÑèA”

¥çyà ¡Âàç§ý yÂmàçÞ Âàç §ýÑà Ñè ñ

12. kàç §äý²þ sã ¡àq§çý qày Ñè £y§ýàç ÀåyÊàçÞ §çý yàn ràÝâ¹þ¥ ñ ¢êÎwÊ Âà ç¡àq§ýàç âÀuà Ñè, ¡àq sàªuÎààvã

ÑèA ñ âkÂà vàçªààçÞ §ýà sàªu ¡°²þà ÂàÑã Ñè, £Âà§ýàç ÀçÂàà ¡àq§ýà §ýmêÍu Ñè ñ ÎààeàçÞ tç Þâvhà Ñè â§ý ¡qÂàã

¡àu §ýà 10 qíâmÎàm âÑÐyà ªàÊãràçÞ ¡àèÊ kÛýÊmtÞÀàçÞ tçÞ ràÝ¹þÂàà jàâÑ¥ ñ

13. ÊàâØà §ýàç qåÊç qáÊwàÊ §çý yàn §ýLmêÂà §ýáÊ¥ ¡àèÊ tàÂàây§ý ÎààOÂm ¥wÞ ¡àÂàÂÀ §ýà ¡Âàäsw §ýÊmç ÑB¥

ªàÑÂà âÂàôà §ýà ¡àÂàÂÀ £ºþà¢¥ ñ uâÀ qáÊwàÊ §çý yàn §ýLmêÂà §ýÊÂàà yÈsw Âà Ñàç màç §èýyç¹þþ ¡nwà

yã.»þã. §çý yàn-yàn ÐwuÞ Ñã §ýLmêÂà §ýáÊ¥ñ

14. yärÑ 4 yç 6 rkç m§ý §ýà ytu ríûtäÑåmê §ýÑà ªàuà Ñè ñ uÑ ÁuàÂà §çý âv¥ ywàêâo§ý £quàçªàã Ñè ñ

yärÑ tÂà yÑk Ñã ¥§ýàªàí Ñàç kàmà Ñè uàçÞâ§ý wàmàwÊ½à ÎààÂm ÊÑmà Ñè ñ yÙw sã wàmàwÊ½à tç ÞrÑBm

¡âo§ý ÊÑmà Ñè ñ £ÙàÊ ¡nwà qåwê §ýL mÊÄý täÝÑ §ýÊ §çý rèºþ kà¢¥ ¥wÞ ¢êÎwÊ Âààt ÐtÊ½à §ýáÊ¥ ñ uâÀ

¡àq§ýL ¡àÐnà âÂàÊà§ýàÊ tçÞ Ñè màç yÀîªàä½ààçÞ ¡nwà wçÀ §çý wàüàçÞ §ýà tÂàÂà âjÂmÂà §ýáÊ¥ ñ ÂàãAÀ ¡àÂàç

yç sâe§ýà qíà½ààuàt §ýáÊ¥ ¡nwà nàçð»þà yèÊ §ýÊ vãâk¥ ñ

15. kÑàÝ sã Ñt ÑèA âky â§ýyã sã qáÊOÐnâm tçÞ, wÑàÝ ÑtçÞ häÎà ÊÑÂàç §ýà ¡Çuày §ýÊÂàà jàâÑ¥ ñ uâÀ

¡àq â§ýyã Êàçªà yç ªàíÐm ÑèA màç £yç sã ¡qÂàç §ýtàG §ýà qáÊ½ààt ytl §ýÊ qå½àêmuà Ðwã§ýàÊ §ýáÊ¥ ¡àèÊ

kãwÂà tç Þ¡àq§ýàç kàç §ä ²þ sã ¡°²þà âtvà Ñè £y qÊ ¡qÂàà ÁuàÂà §çýOÂôm §ýáÊ¥ ñ uâÀ ¡àq ¡qÂàà

âjÂmÂà qå½àêmuà y§ýàÊà¾t§ý Êh qàmç ÑèÞ màç Êàçªà Ðwm: Ñã Õàã½à ÑàçÂàç vªàmà Ñè ñ §ýt yç §ýt £y§ýà

tàÂàây§ý âjÂmÂà màç ¡àq§ýàç qÊçÎààÂà §ýÊÂàà rÂÀ §ýÊ Ñã Àçmà Ñè ñ

16. ¡qÂàç kãwÂà §ýàç sÊqåÊ Ûýq yç kã¥Ý ¡àèÊ ¡Âàç§ý vàçªààçÞ §çý âv¥ qíçÊ½àà eàçm rÂàçÞ ñ uâÀ ¡àq jàÑmç ÑèA

â§ý ¡àq§ýàç ¡yãt yäh, ÎààâÂm ¡àèÊ qíyÂÂàmà qíàÃm Ñàç màç ¤ýqÊâvâhm yÞ§çýmàçÞ §ýàç ¡qÂàç kãwÂà §ýà

¡Þªà rÂàà¢¥ ¡àèÊ tçÊç vçhÂà §ýL y¾umà §ýàç ÐwuÞ §çý ¡ÂàäswàçÞ yç qÊâh¥ ñ

17. qísä qíÀÙà uÑ tàÂàw ÀçÑ ¡Âàtàçv ÑãÊà Ñè, ¢y§ýà yÀäquàçªà ¡qÂàç ¡àÁuàO¾t§ý £¾nàÂà §çý âv¥

§ýáÊ¥ñ uÑ ¡àÁuàO¾t§ý yÞqÀà ¡ªàvç kÂt tçÞ sã ¡àq§çý yàn kà¥ªàã ñ yàoä-yÂmàçÞ §çý kãwÂà

yç ÑtçÞ uÑã qíçÊ½àà âtvmã Ñè ñ tÂà §ýàç yÀèw â§ýyã £quàçªàã §ýàuê tçÞ ÍuÐm ÊhÂàç yç ¡àq§çý

¡âo§ýàÞÎà Àä:hàçÞ §ýà £ÂtåvÂà yÞsw Ñè ñ

18. ÁuàÂà â§ýuà ÂàÑãA kàmà ¡âqmä ÐwuÞ iâ¹þm ÑàçÂàç vªàmà Ñè ñ âÂàÏ§ýàt yçwà ¥wÞ âÂà:Ðwànê sàw ¡ÂmÊ tçÞ

¡Çuày §ýÊÂàç yç ¡àÂmáÊ§ý Îàäâ÷ Ñàçmã Ñè ñ ¥§ý ÎààÂm tÂà tçÞ qPsä §çý qP§ýàÎà §ýà âÀªÀÎàêÂà ÑàçÂàç vªàmà

Ñè ñ qP¾uç§ý otê tçÞ ¡°²þà rÂàÂàç ¡àèÊ ¡°²þà §ýÊÂàç §ýL âÎàÕàà Àã ªà¢ê Ñè ñ uâÀ Ñt ¢êtàÂàÀàÊã yç §çýwv

¢y ¥§ý wàü §ýàç ¡qÂàç kãwÂà tçÞ §ýàuàêâÂwm §ýÊ qàmç ÑèA màç ÐwuÞ Ñã ¡qÂàç ¡ÂàäswàçÞ yç ¡àÎjuêjâ§ým

Ñàç £ºþmç ÑèA ñ ¡àwÎu§ýmà Ñè ¥§ý qíuày §ýL ¡àèÊ ¡qÂàã tàÂàây§ý yÞ§ýL½àêmà §çý ¾uàªà §ýL ñ

13. uàçªà ¡àèÊ Ñàn §ýàÝqÂàà (y¾u §ýnà)wæ÷àwÐnà §çý ¡àªàtÂà §çý yàn Ñã ÎàÊãÊ tç Þ¡Âàç§ý ytÐuà¡àçÞ §ýà ¡àªàtÂà yÑk Ñã Ñàç kàmà Ñè ñ ÎàÊãÊ

§ýL i¹þmã ÑB¢ê ÎàO¨m wæ÷ ÍuO¨m §ýàç ¡yÑàu ¡àèÊ qÊàoãÂà rÂàà Àçmã Ñè ñ ¥çyã qáÊOÐnâmuàçÞ §ýà yàtÂàà

§ýÊÂàç §çý âv¥ ¡ÀÈu yàÑy §ýL ¡àwÎu§ýmà qð»þmã Ñè ñ oèuê ¡àèÊ yÑÂàÎàãvmà §ýàç ¡qÂàà §ýÊ Ñã wæ÷

ÍuO¨m ¡qÂàà tàÂàây§ý yÞmävÂà rÂàà¥ Êh y§ýmç ÑèA ñ

tçÊã âÀwÞªàm tàmà kã §ýàç £tí rð¼þÂàç §çý yàn-yàn Ñàn §ýàÝqÂàç §ýL ytÐuà qíàÊÈs Ñàç ªà¢ê nã ñ £Âà§ýL

tàÝ ¡nàêmî tçÊã ÂààÂàã kã §ýàç sã uÑ ytÐuà nã ñ ¢y ytÐuà §çý §ýàÊ½à Êyàç¢êiÊ tç Þ§ýàuê §ýÊÂàà £Âà§çý âv¥

rÑBm ÀäÏ§ýÊ Ñàç ªàuà nà ñ §ýsã-§ýsã màç ªàtê Àåo £Âà§çý ¤ qÊ âªàÊ kàmà ñ qèÊ kv kàmç ¡àèÊ mäÊÂm »þàé ¹þÊ

§çý qày sã uÀà-§ýÀà kàÂàà qð»þmà nà ñ »þàé ¹þÊ §çý qày Ñàn §ýàÝqÂàç §ýL ytÐuà §ýà §ýàç¢ê âÂàÀàÂà ÂàÑãA nàñ

wÑ ¢y ytÐuà §ýàç ¡ÂàäwàÞâÎà§ý §ýÑ §ýÊ ¹þàv Àçmà nàñ

tèAÂàç rjqÂà yç ¡qÂàã tàÝ §ýàç ¢y ytÐuà yç kålmç Àçhà ñ rÑBm ràÊ ¡qÂàã ¡Îà¨mmà §çý §ýàÊ½à wç

Êàç sã qð»þmã nãA ñ §äý²þ wxê qÑvç uÑ Ñàn §ýàÝqÂàç §ýL ytÐuà tälç sã nàçð»þã-nàçð»þã qíàÊÈs Ñàç ªà¢ê ñ tèA rÑBm

Ñã irÊà ªà¢ê üçàÞâ§ý tèA kàÂàmã nã â§ý »þàé ¹þÊàçÞ §çý qày ¢y§ýà §ýàç¢ê ¢vàk ÂàÑãA Ñè ñ ¢êÎwÊ §ýL ¡yãt

¡Âàä§ýÈqà yç §ýtÊ ÀÀê §ýL m§ývãÄý yç qÊçÎààÂà Ñàç §ýÊ yÂàî 1993 tç ÞtèÂàç uàçªà §ýL ÎàÊ½à ªàíÑ½à §ýL ñ qwÂà-

tä m ¡àyÂà sàªà -1 âÂàuâtm Ûýq yç §ýÊÂàç yç ¡àk yÂàî 2010 tçÞÞ tè ¢y ytÐuà yç qå½àêmuà tä m ÑCÝñ

¡r màç tèA Ñàn §ýàÝqÂàç §ýL ytÐuà §ýàç qå½àêmuà såv sã jä§ýL ÑCÝ ñ tçÊç ¡ÂàäswàçÞ yç qíçáÊm Ñàç§ýÊ tçÊã rð»þã

rÑÂà Âàç sã uàçªà §ýL ÎàÊ½à ªàíÑ½à §ýL ¡àèÊ £y§ýàç sã ¡âmÎàu vàs âtvà ñ qÊâÑm §ýL sàwÂàà yç qíçáÊm

Ñàç§ýÊ Ñã tèA ¡qÂàà y¾u ¡Âàäsw §ývtr÷ §ýÊ ÊÑã ÑCÝ màâ§ý vàçªà uàçªà §çý Zàsàw §ýàç kàÂàçÞ, ytlçÞ ¡àèÊ ¢yç

¡qÂàç kãwÂà §ýà ¥§ý ¡àwÎu§ý ¡Þªà rÂàà¥Ý ñyryç ¡°²þà Ðwªàê §ýÑàÝ Ñè? qí çt, §ýÚ½àà ¡àèÊ £ÀàÊmà yç sÊç úÀu tç Þñ-Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ

23 24

14. ¢ÂyàÂà ¡àâhÊ kÂt ¨uàçÞ vçmà Ñè ?¢ÂyàÂà ¢y qæ¿wã qÊ ¥§ý âwÎàçx £öçÎu yç kÂt vçmà Ñè ñ

¢y qæ¿wã qÊ ¡àÂàç §çý qÎjàmî ¢ÂyàÂà ¡Âàç§ýàçÞ yÈrÂo rÂààmà Ñè ñ

såv kàmà Ñè wÑ â§ý ¢êÎwÊ Âàç £y§ýàç ¥§ý rÑBm rð»çþ §ýàuê §çý âv¥ ¢y oÊà qÊ sçkà Ñè ñ

»åþrmà Ñè wÑ ÀçÑ §çý ¡âstàÂà tç Þ¡àèÊ ÐwuÞ §ýàç §çýwv ¡àèÊ §çýwv ÎàÊãÊ tàÂàmà Ñè ñ

hàç kàmà Ñè ÀäâÂàuà §ýL ÊÞªàãâÂàuàçÞ tç ¡àèÊ §çýwv ¡qÂàç qáÊwàÊ §çý âv¥ Ñã kãmà Ñè ñ

hàç kàmà Ñè Ñxê, Îààç§ý, ¢êÏuàê ¡àèÊ õçx §çý ÐwâÂàâtêm kàv tç Þñ

ZààÃm §ýÊmà Ñè ¡Âàç§ý Àä:h ¡àèÊ Êàçªà ¡qÂàã wàyÂàà¡àçÞ, §ýàtÂàà¡àçÞ §ýL mæâÃm §ýÊmç ÑB¥ ñ

ÂàÑã ytl qàmà â§ý uç Àä:h ¡àèÊ Êàçªà ÐwâÂàâtêm ÑèA ¡àèÊ ¢Âà§ýà âÂàÊà§ýÊ½à yÈsw Ñè ñ

ÂàÑã §ýÊ qàmà qÊtànê ¢êÎwÊ ZàÀÙà ¢y ÀçÑ yç ñ ÂàÑãA käð»þ qàmà ¡qÂàç ¡ÂmÊ yç ñ

hàvã Ñàn ¡àmà Ñè ¡àèÊ hàvã Ñàn Ñã jvà kàmà Ñè ñ

ÊÑ kàmà Ñè wÞâjm ¡à¾toÂà yç, ¡à¾tyäh yç ñ

kªàmà Ñè kr sàªu £y§ýà màç ¥§ý yÀîªàäÚ £y§çý kãwÂà tç Þ¡àmç ÑèA ñ

yÀîªàäÚ âÀhàmç ÑèA £y§ýàç ÊàÑ qÊtànê §ýL, ÀåyÊàçÞ §çý Àä:hàçÞ §ýàç ¡qÂàà Àä:h ytlÂàç §ýL ñ

kr ¥çyà wÑ §ýÊ qàmà Ñè màç ¡ÂmÊ tç Þ¡yãt yäh ¡àèÊ ÎààOÂm qíàÃm §ýÊmà Ñè ñ

Ñàç kàmà Ñè ¡àÎjuêjâ§ým ¡qÂàç ¡ÂàäswàçÞ yç ¡àèÊ oãÊç-oãÊç âwÎwrÂoä¾w §ýL sàwÂàà §ýàç ¡qÂàç Ðwsàw §ýà ¡Þªà

rÂàà qàmà Ñè ñ

£ºþ qàmà Ñè ¤ qÊ Ðwànê yç, tàçÑ ¡àèÊ ¡àyâ¨m yç oãÊç-oãÊç ñ

Ñàçmà Ñè ¡wmÊ½à ¢êÎwÊ §æýqà §ýà £y§çý kãwÂà tç Þ¡yãt yäh, ÎààOÂm ¡àèÊ ZàyÂÂàmà §çý Ûýq tçÞ ñ

ytl qàmà Ñè tÑ¾w yçwà §ýà ¡àèÊ rÂààmà Ñè kãwÂà ¡qÂàà yànê§ý qÊtànê §çý ¢y tàªàê qÊ jvmç-jvmç ñ

yÂm §ýÑmç ÑèA “¥ç tàÂàw, må kàªà ¡àèÊ ¡qÂàç ¡ÂmÊ yç käð»þÂàç §ýL §ývà yãh , âtvçªàà mälç ÃuàÊ ¡àèÊ ÐÂàçÑ

¡Âàç§ýàçÞ §ýà ¢y ÊàÑ qÊ jvmç-jvmç ñ Ñè må ¡ÂàkàÂà ¢y m¿u yç uçàÞâ§ý må Ðwànê tç ÞÑã »åþrà Ñèñ”

15. tÂà §ýL ÎàO¨mÎàÊãÊ §ýL ÎàO¨m Õàã½à ÑàçÂàç yç, uà tÂà §ýL ÎàO¨m sã Õàã½à ÑàçÂàç vªàmã Ñè ?

tÂà §ýL ÎàO¨m màç Õàã½à Ñàçmã Ñè ¢ÂyàÂà §çý âÑÈtm ÑàÊÂàç yç, ÐwuÞ §ýàç §ýtðkàçÊ ytlÂàç yç ñ

tÂà §ýL ÎàO¨m màç Õàã½à Ñàçmã Ñè ¢ÂyàÂà §çý ÐwuÞ §ýàç §çýwv ¡àèÊ §çýwv ÀçÑ tàÂàÂàç yç ñ

wÑ tÂà kàç ÊÑmà Ñè §çýOÂôm ymm ¡qÂàç Ñã ÀçÑ §çý ykàÂàç, yÝwàÊÂàç ¡àèÊ qàçyÂàç tçÞ, Àä:h, âjÂmà¥Ý ¡àèÊ

ytÐuà¥Ý ¡Âàç§ý vàmà Ñè ¡àèÊ ¢ÂyàÂà §ýàç §ýtðkàçÊ rÂààmà Ñè ñ

¥çyà tÂà §ýÊmà Ñè qÊwàÑ ÀåyÊàçÞ §çý Yâ þ§ýàç½à §ýL ¡àèÊ ¡àyqày §çý wàmàwÊ½à §ýà ¡Âàä§ýÊ½à §ýÊmà Ñè jàÑç

wÑ §äýyÞªà Ñã uàçÞ Âà Ñàç ñ

kàç tÂà käð»þmà Ñè qÊtâqmà §çý jÊ½ààçÞ yç, wÑ Ðwànê yç ¤ qÊ £ºþmà Ñè ¡àèÊ y¾yÞªà tçÞ Ñã »årmà Ñè ñ

ÂàÑãA qísàâwm Ñàçmà ¡ày-qày §çý §äýyÞªà ¡àèÊ ªàvm oàÊ½àà¡àçÞ yç ¡àèÊ ÍuO¨m §ýàç ¡ÂàÂm qíyÂÂàmà §ýà

hðkàÂàà âÀvwàmà Ñè ñ

§ýÊmç ÑèA yr §ýàuê ¢êÎwÊ £y§çý yÄýv â§ýyã Âà â§ýyã Ûýq tçÞ ¡à §ýÊ ñ

rÂàmà Ñè wÑ yåÊtà ¢yã kªà tçÞ ÊÑ §ýÊ kàç ¡àèÊàçÞ §ýà ZàçÊ½ààeàçm rÂàmà Ñè, ¡qÂàà kãwÂà yÝwàÊÂàç §çý yàn

-yàn ñ âÂà½àêu ¡àq§ýàç §ýÊÂàà Ñè â§ý ¡àq§ýàç Àä:h tçÞ »åþrÂàà Ñè ¡nwà ¡ÂàÂm yäh qíàÃm §ýÊÂàà Ñè ?

Ñè §ýtàG §ýL vçhÂàã ¡àq§çý Ñàn tçÞ âkyyç sàªu ¡àq ¡qÂàà rÀv y§ýmç ÑèA ñ

§ýáÊ¥ y¾§ýtê ¡àèÊ kãwÂà ¡qÂàà £³³wv ¡àèÊ owv rÂàà¢¥ ñ

¢y kªà tçÞ ¡yãt ÐÂàçÑ qíàÃm §ýáÊ¥ ¡àèÊ ¢êÎwÊ §çý ÀävàÊç sã râÂà¥ ñ

uÑã Ñè ÊÑÐu tÂà §ýL ÎàO¨m rð¼þàÂàç §ýà, wæ÷àwÐnà tçÞ sã ¡qÂàà kãwÂà owv ¡àèÊ £³³wv rÂààÂàç §ýà ñ

16. “¡qtàÂà yÑàç, ¡àiàm yÑàç-yryç ¤Ý jã yàoÂàà”- Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ

(y¾u §ýnà)

wæ÷àwÐnà kãwÂà §ýà ¥§ý ¥çyà §ýàv Ñè kr Íuâ¨m qÊàoãÂà ÑàçÂàç qÊ tkråÊ Ñàç kàmà Ñè ñ r°jàçÞ ¡àèÊ

wæ÷àçÞ §ýL yàçj tçÞ vªàsªà 20-25 wxê §ýà ¡ÂmÊàv Ñàçmà Ñè ñ r°jç ÑÊ §ýàuê ¡qÂàã tkJ yç §ýÊÂàà jàÑmç

ÑèA ñ uâÀ yàn ÊÑÂàç wàvç räkäªàê ÍuO¨m r°jàçÞ §çý kãwÂà tçÞ ÑÐmÕàçq §ýÊmç ÑèA (jàÑç r°jàçÞ §ýL svà¢ê §çý âv¥

Ñã) màç wàmàwÊ½à ràçâlv Ñàç kàmà Ñèñ ¥çyç tçÞ §ý¢ê uäwà wæ÷ tàmà-âqmà §ýà ¡qtàÂà sã §ýÊ rèºþmç ÑèA ñ

¢yâv¥ wæ÷ tàmà-âqmà §ýL ytlÀàÊã ¢yã tçÞ Ñè â§ý wç yÑÂàÎàãvmà §çý ¡e §ýà Zàuàçªà §ýÊmç ÑB¥ ÑÐmÕàçq

Âà §ýÊçÞ ñ ¥§ý ²þàç¹þã yã y°jã §ýÑàÂàã tèA uÑàÝ âvh ÊÑã ÑCÝ kàç ¢yã yÂÀsê tçÞ Ñè - ¥§ý ràÊ ¥§ý wæ÷ ÍuO¨m

tçÊç qày yvàÑ §çý âv¥ ¡à¥ ñ wÑ §ýÑÂàç vªàç, “tçÊç rÑC ¡àèÊ rç¹þà ÀàçÂààçÞ »þàé ¹þÊ ÑàçÂàç §çý §ýàÊ½à ¡¾uâo§ý

ÍuÐm ÑèA ñ ¢yã §ýàÊ½à iÊ §çý yr §ýàtàçÞ §çý âv¥ £ÂÑçÞ Âààè§ýÊàçÞ §ýL ¡àwÎu§ýmà qð»þmã Ñè ñ Âààè§ýÊ Êyàç¢ê §ýÕà

tçÞ yàtàÂà §ýL rÑBm rÊràÀã §ýÊmç ÑèA ñ Ñtyç Àçhà ÂàÑãA kàmà ñ ¢yã wkÑ yç ¡à¥ âÀÂà iÊ tçÞ wàÀ âwwàÀ

Ñàçmà Ñèñ rç¹þà- rÑC §ýÑmç ÑèA, “¡àq ¢Âà yr jãðkàçÞ qÊ ÁuàÂà tm Ààç ñ kèyç §ýàt jv ÊÑà Ñè jvÂàç Ààç ñ”

wç §ýÑÂàç vªàç, “Âààè§ýÊ ÑtàÊà ¡qtàÂà §ýÊÂàç yç sã ÂàÑã Þ jå§ýmç ñ” tèAÂàç §ýÑà, “¡àq ¡qÂàç rç¹çþ §çý iÊ tçÞ

ÑÐmÕàçq §ýÊÂàà rÂÀ §ýÊ Àãâk¥ ñ ¡àoäâÂà§ý uäªà tçÞ ¡âo§ýmÊ r°jç ¡qÂàç tàmà-âqmà §ýàç wæ÷àótàçÞ tçÞ

ÊhÂàà jàÑmç ÑèA ñ ¡àq rÑBm sàªuwàÂà ÑèA â§ý ¡àq§çý r°jç ¡àq§ýàç ¡qÂàç yàn ÊhÂàà jàÑmç ÑèA ñ kãwÂà

§çý ¡àâhÊã qð»þàw tçÞ ¡àq ¡qÂàç tÂà qyÂÀ mÊã§çý yç ytu Íumãm §ýáÊ¥ ñ âky sã otê tçÞ ¡àq§ýL ¡àÐnà

Ñàç £yã otê §çý tàªàê qÊ jâv¥ ñ ¢êÎwÊ Âààt §çý ÐtÊ½à, ¡°²çþ §ýàuàG, ÐwàÁuàu ¢¾uàâÀ tçÞ ¡qÂàà ytu

Íumãm §ýáÊ¥ ñ r°jàçÞ §ýàç kãwÂà £Âà§çý mÊã§çý yç kãÂàç Àãâk¥ ñ uùâq ¡àÊÈs tçÞ uÑ ¡àq§ýàç §ýâºþÂà vªàçªàà

qÊÂmä oãÊç-oãÊç ¡àÀm qð»þ kà¥ªàã ñ kàç Âàä§ýyàÂà Ñàç ÊÑà Ñè,ÑàçÂàç Àãâk¥ ñ r°jç kr ¡àqyç yvàÑ tàÝªàçÞ

màç ÀçÞ ¡Âunà ¡qÂàç tçÞ tÐm ÊâÑ¥ uâÀ rð¼þmã £tí tçÞ Ñt âÂàÂÀà ¡àèÊ ¡qtàÂà yÑÂàç §ýL §ývà y§ýàÊà¾t§ý

Ûýq yç yãh qàmç ÑèA màç ¡âmÎàu yäh ¡àèÊ ÎààOÂm yç kãwÂà Íumãm §ýÊmç ÑB¥ r°jàçÞ §çý âv¥ ZàçÊ½àà eàçm

rÂà y§ýmç ÑèA ñ ¡àâhÊ ÑtÂàç sã màç ¡qÂàà kãwÂà ¡qÂàç ¼Þªà yç Íumãm â§ýuà Ñè âÄýÊ r°jç ¡qÂàç ¼Þªà yç

¨uàçÞ Âà kã¥Ý ? rÀvmç ytu §çý yàn ¡qÂàã yàçj §ýàç rÀvÂàà ¡àèÊ ¡qÂàã yÑÂàÎàO¨m §ýàç rð¼þàÂàà Ñã

¡yãt yäh ÎààOÂm ¡àèÊ qíyÂÂàmà qíàÃm §ýÊÂàç §ýà ÊÑÐu Ñè” ñyryç räÊà tÂà äÏu ? ÐwànJ tÂàäÏu - Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ

25 26

17. ¥§ý y°jã §ýÑàÂàã -Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ §çý kãwÂà §ýLqÊtªàäÚ Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ §ýà uÑ wàü “¡qtàÂà yÑàç, ¡àiàm yÑàç yryç ¤Ýjã yàoÂàà” Ñàç y§ýmà

Ñè ¡Âàç§ý vàçªààçÞ §ýàç ¡àÀÎàêwàÀã vªàç, qÊÂmä ¡qÂàç ¡Âàäsw yç tèA uÑ §ýÑÂàà jàÑCÝªàã â§ý uùâq uÑ ÍuwÑàÊ tçÞ vàÂàà

¡¾uâo§ý §ýâºþÂà Ñè, âÄýÊ sã uÑ ¡àwÎu§ý Ñè ñ Ààç qãâð¼ÞuàçÞ §çý ¡ÂmÊàv §çý ÄývÐwÛýq âwjàÊàçÞ §ýà ¡ÂmÊ ÑàçÂàà

Ðwàsàâw§ý Ñè ñ kãwÂà §çý rÀvmç ÑB¥ tåÌuàçÞ yç màvtçv ârºþàÂàà ¡âo§ýàÞÎà wæ÷àçÞ §çý âv¥ rÑBm §ýâºþÂà Ñàçmà Ñèñ

wç ¡qÂàç ytu tçÞ Ñã ÊÑmç ÑèA ¡âo§ýmÊ tàÂàây§ý Ûýq yç ¡àèÊ uÑã §ýàÊ½à rÂàmà Ñè r°jàçÞ (uäwà¡àçÞ) §çý yàn

¡ÂàrÂà §ýà ñ Âà §çýwv ¡ÂàrÂà ¡âqmä tàÂàây§ý ¡ÎààÞâm ¡àèÊ ¡Âàç§ý Àä:h sã qäÊàÂàç âwjàÊàçÞ §çý ÄývÐwÛýq

¡qÂàã kð»þ ktàÂàç tçÞ yÄýv Ñàç kàmç ÑèA ñ

Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ §ýà yÈtàÂà ¡âo§ýàÞÎà ÍuO¨m §ýÊmç nç uàçÞâ§ý wç £°j§ýàçâ¹þ §çý yÞm nç ñ kr sã £Âà§ýà

kÂt âÀwy (8 âymÈrÊ) ¡àmà màç £Âà§çý âÎàÏu sªàwàÂà §ýL mÊÑ £Âà§ýL qåkà ¡jêÂàà §ýÊmç nç ñ Ðwàtã kã

âÎàÏuàçÞ §ýà sàw Àçh §ýÊ âwÊàço ÂàÑãA §ýÊ qàmç nç ñ Ðwàtã kã Âàç âvhà Ñè, “£y âÀÂà Êàm §ýàç ¡qÂàç §ýÕà §çý

¥§ýàÂm tçÞ, tèA ÐwuÞ §ýàç kåmàçÞ yç rçÀÀJ yç tàÊmà ÑåÝ ñ ¡qÂàç tÂà yç qå²þmà ÑCÝ, ¡r mälç §èýyà vªà ÊÑà Ñè ?”

Ðwàtã kã ¢yç “40 ràÊ kåmà ÐwuÞ §ýàç tàÊÂàç §ýà ¢Þkç ÎàÂà” §ýÑmç nç ñ uâÀ ¢y ràm §ýL ªàÑÊà¢ê §ýàç

ytl§ýÊ ¢yç Ñt ¡qÂàç kãwÂà tçÞ vàªàå §ýÊmç ÑèA màç ÎàÂàè: ÎàÂàè: Âà §çýwv ÑtàÊã ¢°²þà ÎàO¨m rð¼þmã Ñè ¡âqmä

âwqÊãm qáÊOÐnâmuàçÞ tçÞ sã Ñt tàÂàây§ý ÎààÞâm rÂàà¥ Êh y§ýmç ÑèA ñ ¡àÊÈs tç ÞuÑ ¡Çuày §ýâºþÂà vªàmà

Ñè qÊÂmä oãÊç-oãÊç vàs âÀhÂàç vªàmà Ñè ñ yäh, ÎààOÂm ¡àèÊ ZàyÂÂàmà ZààÃm §ýÊÂàç §ýà uÑ ¥§ý ¡jå§ý

¡tàçi ¡e Ñè ñ qàºþ§ýàçÞ yç tçÊà ¡ÂàäÊàço Ñè â§ý ¡qÂàç ¡Âàäsw yç ¢y vçhÂà §ýL y¾umà §ýàç qÊhçÞ ñ

18. “ÐwuÞ §ýàç kàÂààç”- Ðwàtã âÎàwàÂàÞÀüà Ñt ÐwuÞ §ýàç yjtäj kàÂàmç ÑèA, qÑjàÂàmç ÑèA ? Ñt âÀÂà-Êàm ÀåyÊàçÞ §çý âwxu tç Þyàçjmç ÑèA,

wàmàêvàq §ýÊmç ÑèA ¡àèÊ ÀåyÊàçÞ §ýL ¡°²þà¢ê räÊà¢ê kàÂàÂàç §ýà Àt sÊmç Ñè Þñ ytàjàÊ qØà qð¼þmç ÑèA ¡àèÊ rð»ç-

rð»çþ Âàçmà¡àçÞ, ÍuO¨muàçÞ ¥wÞ ¡qÊàâouàçÞ §çý âwxu tç Þjjàê §ýÊmç ÑèA ñ ¢y qí§ýàÊ qÊâjÞmÂà, qÊjjàê tçÞ Ñã

uÑ rÑBtåÌu ytu, kãwÂà Ñàn yç Êçm §ýL sàÝâm âÄýyv kàmà Ñè ñ ÐwuÞ §çý ªàä½ààçÞ, ÀàçxàçÞ §çý âwxu tç ÞªàÑÊà¢ê

yç âjÞmÂà §ýÊÂàç §ýà yàÑy Ñt ÂàÑãA §ýÊ qàmç ñ ªàä½ààçÞ §ýL jjàê màç ¡âo§ýàÞÎà ÍuO¨m §ýÊmç ÑèA ¡àèÊ âÀÂà-Êàm

¡qÂàç ¡ÞÑ§ýàÊ §ýàç qàçâxm §ýÊmç ÑèA ñ qÊÂmä uâÀ £ÂÑçÞ £Âà§çý Ààçx rmà¥ kà¥Ý màç ¡àªà rråvà Ñàç kàmç ÑèA ñ

¡àÞmáÊ§ý y°jà yäh ¥çyç ÍuO¨muàçÞ yç §ýàçyàçÞ ÀåÊ Ñã ÊÑmà Ñè ñ uÑ kãwÂà Ñt§ýàç âtvà Ñè ¡yãt

yäh,ÎààÞâm ¡àèÊ qíyÂÂàmà ZààÃm §ýÊÂàç §çý âv¥, ¡qÂàç ¡ÂÀÊ §çý ¢êÎwÊ¾w yç käð»þÂàç §çý âv¥ ñ ¡âo§ýàÞÞÎà Ñt

tçÞ yç jå§ý kàmç ÑèA ¡àèÊ Àä:h, âwxàÀ ¡àèÊ âjÂmà¡àçÞ §çý ªàÑÊç yàªàÊ tç Þªààçmç vªààmç ÑB¥ Ñã ¢y kªàm yç §åýj

§ýÊ kàmç ÑèA ñ ¢êÎwÊ Âààt §ýà ÐtÊ½à, (âky â§ýyã otê tçÞ sã ¡àq§ýL ¡àÐnà Ñàç) ¡ÂàkàÂààçÞ §ýL yçwà

§ýÊÂàà, £Âà§ýàç ÃuàÊ ÀçÂàà ¡àâÀ §äý²þ ¥çyç yÊv £qàu ÑèÞ kàç ÑtçÞ ¡qÂàç ¡ÂÀÊ yç käð»þÂàç §ýL §ývà âyhàmç

ÑèAñ wÑ qÊtâqmà màç y°jà¢ê ¡àèÊ ¡°²þà¢ê §çý Ûýq tçÞ Ñt yr §çý úÀu tçÞ Ñã rymà Ñè, ¡àwÎu§ýmà Ñè ¢y

tàªàê qÊ jvÂàç §ýL ¡àèÊ ¡qÂàç ÐwuÞ §çý ZàuàyàçÞ yç ¢y ¡âõmãu ¡Âàäsw §çý ÑãÊç §ýàç qíàÃm §ýÊÂàç §ýL ñ âky

Êàçðk uÑ ¡Âàäsw ¡àmà Ñè, ÀäâÂàuà §çý yr yäh, âwxu sàçªà ÄýL§çý qð»þ kàmç ÑèA ñ âky Êàçðk ¢ÂyàÂà uÑ Êy

jhmà Ñè, ÀäâÂàuà §çý yàÊç hàù qÀànàG §ýà Êy ÄýL§ýà vªàÂàç vªàmà Ñè ñ

¥§ý uäwà Âàç ¥§ý ªàÊãr â§ýyàÂà §çý kåmàçÞ tçÞ §äý²þ qèyç Êh âÀ¥, kr wÑ â§ýyàÂà hçmàçÞ tçÞ §ýàt §ýÊ ÊÑà

nà ñ wÑãA làâð»þuàçÞ tçÞ â²þq §ýÊ wÑ uäwà £y â§ýyàÂà §ýà ¢ÂmkàÊ §ýÊÂàç vªàà ñ §äý²þ ytu ràÀ kr wÑ

â§ýyàÂà hçm yç ràÑÊ ¡àuà ¡àèÊ £yÂàç ¡qÂàç kåmç qÑÂàç màç ¡qÂàç qèÊàçÞ §çý Âàãjç £yç §äý²þ y©m yà vªààñ

£yÂàç kåmà £màÊ §ýÊ Àçhà â§ý £y§çý kåmç tçÞ §äý²þ ây¨§çý nç ñ ÀåyÊç-kåmç tçÞ sã §äý²þ ây¨§çý nç ñ wÑ â§ýyàÂà

wÑãA iä¹þÂààçÞ §çý rv rèºþ ªàuà ¡àèÊ ¢êÎwÊ §ýà oÂuwàÀ §ýÊÂàç vªàà ñ £yÂàç §ýÑà, “tçÊã q¾Âàã rãtàÊ Ñè, r°jà

såhà Ñè ñ Ñç ¢êÎwÊ, må â§ýmÂàà Àuàvä Ñè ñ” làâð»þuàçÞ tçÞ rèºçþ uäwà §ýL ¡àÝhàçÞ yç häÎàã §çý ¡àÝyå lÊÂàç vªàç ñ

¡qÂàç ¡ÂÀÊ §ýL ¢y ZàyÂÂàmà §ýà ¡Âàäsw §ýÊ§çý wÑ ¡àÎjuê jâ§ým Ñàç £ºþà ñ ¡ÂàkàÂàç tçÞ Ñã £yÂàç ÐwuÞ

§çý ¥§ý ¡ÞÎà §ýàç kàÂàà, qÑjàÂàà ñ

tçÊà ¡ÂàäÊàço Ñè qàºþ§ýàçÞ yç â§ý wç yçwà, ÃuàÊ ¡àèÊ ÀàÂà §ýàç ¡qÂàç kãwÂà §ýà âÂàuâtm ¡Þªà rÂàà¥Ý ¡àèÊ

¡qÂàç ¡ÂÀÊ yç käð»þÂàç §ýà tàªàê ZàÎàÐm §ýÊçÞ ñ uÑ âÂàâo Âà §çýwv £Âà§ýàç tàvàtàv §ýÊçªàã ¡âqmä ¢yç wç ¡qÂàç

r°jàçÞ §ýàç sã ràÝ¹þ y§çýªàçÞ ñ r°jç wÑã yãhmç ÑèA kàç Àçhmç ÑèA ñ ¡ÂàkàÂàç tçÞ Ñã ¢Âà âÀÍu §ýtàG §ýà yÞÐ§ýàÊ r°jàçÞ

§çý tÂà §ýL §ý°jã ât¹þ¹þã tçÞ ªàÑÊà¢ê yç Êàçâqm Ñàç kàmà Ñè ñ kr wæ÷àwÐnà tçÞ r°jç yÂtàªàê qÊ jvmç âÀhà¢ê

Àçmç ÑèA màç wæ÷ ÍuO¨m ¥§ý ªàÑÂà ¡à¾t ÎààOÂm §ýà ¡Âàäsw §ýÊmç ÑèA ñ “¡àt §çý ¡àt, ªàäºþâvuàçÞ §çý Ààt”

wàvã §ýÑàwm £Âà§çý kãwÂà tç ÞjáÊmànê Ðwm: Ñã Ñàç kàmã Ñè ñ ¥çyç wæ÷ ÍuO¨m ytu §ýL Êçm qÊ ¡qÂàç

§ýÀtàçÞ §çý ªàÑÊç âÂàÎààÂà ¡Þâ§ým §ýÊ qàmç ÑèA ñ

19. ÐwÀàçx ÀÎàêÂàÐwÀàçx ÀÎàêÂà §ýà ¡nê Ñè ¡qÂàç ÀàçxàçÞ ¡àèÊ ¡qÂàã ªàvâmuàçÞ §ýàç âÂà¾uqíâmâÀÂà ÀçhÂàà ¡àèÊ £Âà§ýàç

yäoàÊÂàç §ýà yÞ§ýÌq vçÂàà ñ Êàm §ýàç yàçÂàç yç qÑvç wæ÷ ÍuO¨m §çý âv¥ ¡àwÎu§ý Ñè â§ý wÑ ¡qÂàã âÀÂàjuàê

§ýà tàÂàây§ý qäÂàÊàwvàç§ýÂà §ýÊç ñ ¥§ý âÂàÏqÕà ô þà (ÀçhÂàç wàvç) §ýL sàÝâm ¡qÂàã ¡qçÕàà¡àçÞ ¡àèÊ ¢°²þà¡àçÞ

§ýà yåÕtmà yç âwwçjÂà §ýÊçñ uâÀ âÀÂà tçÞ wÑ §íýàçâom ÑB¡à ¡nwà Àä:hã ÑB¡à màç £y§çý §ýàÊ½ààçÞ §ýàç kàÂàÂàç

§ýà qíu¾Âà §ýÊç ñ ¡qÂàç kãwÂà tçÞ yäh ¡àèÊ ÎààOÂm vàÂàç §çý âv¥ ÖààÂàuàçªà §ýà uÑ ¥§ý yÎà¨m ¡Çuày Ñè kàç

¡wÎu Ñã qáÊ½ààt vàmà Ñè uâÀ âÂàuâtm Ûýq yç â§ýuà kà¥ màç ñ qí¾uç§ý ÍuO¨m ¡qÂàã §ýtkàçáÊuàçÞ §ýàç

¥§ý ÑÀ m§ý ytlmà Ñè ñ ¡m: ¢y ¡Çuày §ýàç §ýÊÂàç §çý âv¥ ÍuO¨m ¡qÂàã qíÎÂààçÙàÊã ÐwuÞ rÂàà y§ýmà

Ñè ñ £ÀàÑÊ½àmuà uâÀ sàçkÂà §çý qíâm £y§ýL vàvyà ¡àèÊ mæÏ½àà £yç rÀqÊÑçkã §ýÊÂàç §çý âv¥ £§ýyàmã

Ñè màç wÑ 3-4 qíÎÂà sàçkÂà yÈrÂoã rÂàà y§ýmà Ñè ñ kèyç uà ¡àk tèÂàç ¡qÂàç ÐwàÐ¿u §çý qíâm§åýv sàçkÂà

â§ýuà ? ¡nwà uà ¡àk tèAÂàç ¡qÂàã såh yç ¡âo§ý hàuà ? ¡àâÀ ¡àâÀ ñ uâÀ wæ÷ ÍuO¨m r°jàçÞ §çý

yàn ÊÑmç ÑèA màç qíâmâÀÂà ÐwuÞ yç qå²þÂàà, “üà tèAÂàç ¡àk r°jàçÞ §çý kãwÂà tçÞ ¡ÂààwÎu§ý ÑÐmÕàçq â§ýuà?

üà §äý²þ §ýÑç ârÂàà §ýàt ÂàÑãA jv y§ýmà nà ? uà ¡àk tälç §í àço ¡àuà ¡àèÊ uâÀ ¡àuà màç £y§ýà

tåv §ýàÊ½à uà nà ? uà ¡àk tèAÂàç uàçªààÇuày â§ýuà ? uà ¡àk tèAÂàç ÐwàÁuàu â§ýuà ? uà ¡àk tèAÂàç

§ýLmêÂà yäÂàà ? ¥çyç ¡Âàç§ý ZàÎÂà ¡àq ¥§ý »þàuÊã tçÞ rÂàà §ýÊ âvh y§ýmç ÑèA ¡qÂàç Ðwsàw ¡àèÊ qáÊOÐnâmuàçÞ

§çý ¡ÂàäÛýq ñ kàç vàçªà âvhÂàà ÂàÑãA jàÑmç wç ÑÊ Êàçk ¢Âà qíÎÂààçÞ §çýà qð¼þ§ýÊ tàÂàây§ý tÂnÂà màç §ýÊ Ñã

qíÎàÞyà ¡àèÊ yÊàÑÂàà, qí çt ¡àèÊ tÑÙw - uç yr mäÈÑàÊã ¡àÁuàO¾t§ý £ÂÂàâm tç Þ rào§ýÑè A ñ - Ðwàtã y¾uàÂà ÞÀ

27 28

y§ýmç ÑèA ¡àèÊ ÐwuÞ §ýàç yäoàÊÂàç, rçÑmÊ rÂààÂàç §çý âv¥ Àæð¼þ tàÂàây§ý yÞ§ýÌq màç vç Ñã y§ýmç ÑèA kàç £ÂÑçÞ

¡âmÎàu ¡à¾trv qíÀàÂà §ýÊçªàà ñ kãwÂà §ýL Õà½àsÞªàäÊmà ¥wÞ tæ¾uä §ýàç ràÊ-ràÊ uàÀ §ýÊÂàà sã wèÊàªu §ýà

rãk ràçmà Ñè ¡ÂmÊ tçÞ ñ Ñt §çýwv ¡àèÊ §çýwv ÐwuÞ §ýàç Ñã rÀv y§ýmç ÑèA, ÀåyÊàçÞ §ýàç rÀvÂàç §çý yr qíu¾Âà

¡âo§ýmÊ âÂàÏÄýv Ñàçmç ÑB¥ âÂàÊàÎàà ¥wÞ âwxàÀ §ýà £qÑàÊ qíÀàÂà §ýÊmç ÑèA ñ

20. qíÎÂà màâv§ýà (¡qÂàç tÂà §ýL ÎààOÂm §çý âv¥)1. ¡àk tèA â§ýmÂàç rkç yàç §ýÊ £ºþà ?

2. yàç §ýÊ £ºþmç Ñã yryç qÑvà §ýàuê tèAÂàç uà â§ýuà ?

¡. qísä §ýà Âààt âvuà r. tÞØà £°jàÊ½à â§ýuà

y. âjÂmà, mÂààw uà §íýàço â§ýuà À. §ýàç¢ê ¡°²þà âwjàÊ yàçjà

3. ¡àk ¡àyÂà, qíà½ààuàt ¡àèÊ ÁuàÂà tçÞç â§ýmÂàà ytu Íumãm â§ýuà ?

4. üà tèAÂàç ¡àk §íýàço â§ýuà ? ¡àèÊ uàçÞ ?

5. üà §íýàço yç ÐwuÞ §ýàç rjàÂàç §ýà qíu¾Âà â§ýuà ?

6. §íýàço §ýÊÂàç §ýL ÐwuÞ §ýàç uà ykà Àã ?

7. üà ¡àk tèAÂàç âÂàÂÀà,jäªàvã §ýL ?

8. qÊâjÂmÂà ¡àèÊ qÊjjàê tçÞ ¡àk tèAÂàç â§ýmÂàà ytu ârmàuà ?

9. ¡àk tèAÂàç â§ýmÂàç i½¹çþ ¹þã.wã. Àçhà ? ¡àèÊ uàçÞ ?

10. ¹þã.wã. ÀçhÂàç §çý qÎjàmî uà tèAÂàç £Âà âwjàÊàçÞ, ÀæÎuàçÞ §ýà ¡qÂàç tÂà qÊ qísàw ¡Âàäsw â§ýuà ?

11. ¹þã.wã. qÊ Àçhç ªà¥ âwÖààqÂààçÞ Âàç tçÊç tÂà §ýàç â§ýy qí§ýàÊ £Ùàçâkm ¡nwà qísàâwm â§ýuà ?

12. rð¼þmã ÑB¢ê £tí §çý yàn uà tçÊã ¢°²þà¥Ý, âjÂmà¥Ý ¡àèÊ mÂààw rð¼þ ÊÑç Ñè ? uâÀ ÑàÝ màç uàçÞ ?

13. üà »þÊ tçÊà Ðnàuã âtØà Ñè ? uâÀ ÑàÝ màç uàçÞ ?

14. üà ¡àk tèAÂàç £y qÊtâqmà qÊtçÎwÊ (jàÑç §äý²þ sã Âààt Ñàç) qÊ ¡qÂàà âwÎwày nàçð»þà ¡àèÊ yäÀæð¼þ

â§ýuà ?

15. ¡àk tèAÂàç â§ýmÂàà ytu §ýLmêÂà yäÂàà ?

16. üà ¡àk tèAÂàç tÂØà vçhÂà â§ýuà ?

17. tçÊà ¡àk ytu ârmàÂàç §ýà üà §ýàuê§íýt ÊÑà âÀÂà sÊ tçÞ ? (¡.) ÄýàçÂà qÊ âtØààçÞ ¡nwà yªàç

yÈrOÂouàçÞ yç ràmjãm (r.) ¹þã.wã. (y.) âÂàôà (À) qÊàçq§ýàÊ

18. üà ¡àk tèAÂàç §ýàç¢ê ¡°²þã qäÐm§ý qð¼þã ?

19. üà ¡àk tèAÂàç tÂà, wà½àã ¡àèÊ §ýtê yç â§ýyã §ýà âÀv Àähàuà ?

20. §ýàèÂà yà ¡qÂàà ¡wªàä½à tälç yryç ¡âo§ý Àä:h Àçmà Ñè ?

21. ¡àk âÀÂà tçÞ §ýàèÂà yà ¡°²þà ÐwàÐ¿uqíÀ sàçkÂà â§ýuà ¡àèÊ §ýàèÂà yà ÑàâÂà§ýàÊ§ý sàçkÂà â§ýuà ?

22. tçÊç yàçÂàç §ýà ytu â§ýmÂàç iÞ¹çþ §ýà Ñè ?

23. üà yàçÂàç §çý ytu tçÊà tÂà qíyÂÂà, ÎààÞm ¡àèÊ yÂmä þ Ñè ?

24. üà yàçÂàç §çý ytu tèA ârÐmÊ qÊ rèºþ §ýÊ qPsä §ýà Âààt (¡qÂàã ¡àÐnà §çý ¡ÂàäÛýq)qíâmâÀÂà vçmà ÑCÝ ?

25. ¡àk tèAÂàç â§ýmÂàç i½¹çþ tàèÂà Êhà ?

26. üà ¡àk tèAÂàç kàÂàç -¡ÂàkàÂàç §ýàç¢ê låºþ ràçvà ¡nwà §ýàç¢ê ªàvm §ýàuê â§ýuà ? uâÀ ÑàÝ màç uà £yyç

rjà kà y§ýmà nà ?

21. ÂàãAÀ ¡àèÊ wæ÷àwÐnàwæ÷àwÐnà tàÂàw kãwÂà §ýà ¡Þâmt qð»þàw Ñè ñ kãwÂà §çý ¡Âàç§ý h¹îþ¹çþ-tãºç ¡Âàäsw ¡qÂàã làçvã tçÞ

ytç¹çþ ¡âo§ýmÊ wæ÷ ¡qÂàç uàèwÂà §ýL yäÂàÑÊã uàÀàçÞ tçÞ Ñã kãwÂà Íumãm §ýÊmç ÑèA ñ £Âà§ýà kãwÂà ¥§ý

jvâjØà §ýL sàÝâm £Âà§çý tàÂày q¹þv qÊ âÂàÊÞmÊ jvmà ÊÑmà Ñè ñ ¡Âàç§ý ÊàçªààçÞ §ýà yÞ§íýt½à ÎàÊãÊ §ýàç rçÑÀ

âÎàânv rÂàà Àçmà Ñè ñ qÊÞmä â§ýmÂàç ¡àÎjuê §ýà ràm Ñè â§ý ÎàÊãÊ màç âÎàânv Ñàç kàmà Ñè, qÊÞmä tÂà! ¡Êç

tÂà màç ¡àèÊ sã jÞjv Ñàç kàmà Ñè ñ hàvã ytu tÂà §çý ¡ÞÀÊ ¡Âàç§ý §äýwàyÂàà¡àçÞ §ýàç kÂt Àçmà Ñèñ mæÏ½àà

âÀÂà qÊ âÀÂà kwàÂà Ñàç mã kàmã Ñè ñ ¡oåÊã ¢°²þà¥Ý, ¡qÂàã ¡Îà¨mmà, qÊàwvÞrÂà âwâsÂÂà ¡wyàÀàçÞ §çý

âv¥ £ÙàÊÀàuã Ñàçmç ÑèA ñ §íýàço ¥çyã tàÂàây§ý OÐnâm §ýà yÑk qáÊ½ààt Ñè ñ ¥§ý ªàÑÂà âÂàÊàÎàà, Àäh, ¡àèÊ

âjÞmà¥Ý wæ÷ ÍuO¨m §ýàç ¡àèÊ sã ¡Îà¨m §ýÊ Àçmã ÑèA ñ ¡Âàç§ý oàâtê§ý ªàíÞnàçÞ tçÞ wæ÷àwÐnà §ýàç wàÂàqíÐn ¡àót

yç kàçð»þà ªàuà Ñè ñ ¡àk §çý uäªà tçÞ wÂà tçÞ kàÂàà yÞsw ÂàÑãA Ñè ñ qÊÞmä ¢y ¡wÐnà tçÞ wæ÷ ÍuO¨m qå½àê âÂàwæâÙà

§ýà tàªàê màç jäÂà Ñã y§ýmç ÑèA ñ ¡qÂàç ytu §ýà yÀäquàçªà uâÀ qísä Âààt ÐtÊ½à ¡àèÊ §ýLmêÂà tçÞ â§ýuà kà¥,

màç wæ÷àwÐnà §ýL ¡Âàç§ý ytÐuà¡àçÞ §ýà yÑk Ñã âÂàÀàÂà yÞsw Ñè ñ

tàÂàây§ý mÂààw, ¡qå½àê mæÏ½àà¥Ý ¡Âàç§ý ÊàçªààçÞ §ýàç kÂt Àçmç ÑèA ñ ¡àÑàÊ uâÀ ÑÌ§ýà ¡àèÊ yäqà°u Ñàç, màç

yÑk Ñã qj kàmà Ñè ¡àèÊ ÎàÊãÊ ÐwÐn ÊÑmà Ñè ñ ÂàãAÀ §ýt ÑàçÂàà wæ÷àwÐnà §ýL ¥§ý ¡àt ytÐuà Ñè ñ tàÂàây§ý

mÂààw ¢y qÊçÎààÂàã §ýàç ¡àèÊ sã rð¼þà Àçmç ÑèA ñ sªàwÀî Âààt ÐtÊ½à, ymîyÞªà, yÀîªàíÞnàçÞ §ýà ÐwàÁuàu, yÞ§ýLmêÂà

¡àâÀ §äý²þ ¥çyç âw§ýÌq ÑèA, kàç wæ÷ ÍuO¨m §ýàç qíyÂÂà Êh y§ýmç ÑèA ¡àèÊ £y§ýà kãwÂà yànê§ý Ñàç y§ýmà Ñè ñ

yÞyàÊ yç ¡qÂàà ÁuàÂà Ñ¹þà§ýÊ ¡qÂàã ytÐm ¤ kàê §ýàç ¢êÎwÊ Âààt tç ÞZàuàçªà §ýÊmç ÑB¥ ÂàãAÀ §ýL §ýtã ÑàâÂà §ýã

¡qçÕàà vàs tçÞ qáÊwâmêm Ñàç y§ýmã Ñè ñ ¡àwÎu§ýmà Ñè ¡qÂàà Yâ þ§ýàç½à rÀvÂàç §ýL ñ yÞsw Ñè qíàÊÞs tçÞ sªàwÀî

Âààt tç ÞtÂà Âà vªàç, qÊÞmä âÂàÊÞmÊ Yð¼þ âÂàÎju yç ¡Çuày §ýÊÂàç qÊ ¡àÎjuêkÂà§ý qáÊ½ààt qíàÃm â§ý¥ kà y§ýmç

ÑèA ñ iÊ §ýàç Ñã wÂà ytlmç ÑB¥ wæ÷ ÍuO¨m ¡qÂàç âv¥ ¥§ý Ðwªàê §ýà âÂàtàê½à §ýÊ y§ýmà Ñè ñ

22. ¡°²þã ÂàãAÀ §èýyç yàçuçÞ( Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ §ýL âÎàÕàà¡àçÞ yç)

ÂàãAÀ ¥§ý ¥çyã ¡àwÎu§ýmà Ñè tàÂàw §çý âv¥ âky§ýà §ýàç¢ê ¡Âu âw§ýÌq ÂàÑãA Ñè ñ ÂàãAÀ §çý õàÊà ÍuO¨m¡qÂàã hàç¢ê ÑB¢ê ¤ kàê ¥wÞ ÎàO¨m qäÂà: wàqy qíàÃm §ýÊmà Ñè ñ uâÀ ÎààÊãáÊ§ý ¥wÞ tàÂàây§ý ÐwàÐ¿u ºþã§ý Ñè màçÊàâØà §ýàç ÂàãAÀ Ðwm: Ñã ¡à kàmã Ñè ñ ¡àk mÂààw §çý ¢y uäªà tçÞ qí¾uç§ý ÍuO¨m §äý²þ Âà §äý²þ ytÐuà ¡wÎutçwÑã ¡qÂàç âyÊ qÊ ¼þàçÂàç §çý âv¥ tkråÊ Ñè ñ §ýsã màç uÑ ytÐuà ÐwàâÂàâtêm,Ðw§ýOÌqm Ñàçmã Ñè ¡àèÊ §ýsãwàÐmâw§ý Ñàçmã Ñè ñ wæ÷àwÐnà tç Þ uÑ ytÐuà ¡àèÊ sã ¡âo§ý rð¼þ kàmã Ñè ¡Âàç§ý ÍuO¨muàçÞ tçÞ ñ §ý¢ê ÍuO¨mmàç ÂàãAÀ §ýL ªààçâvuàçÞ §çý ¢mÂàç ¡âo§ý ¡ÇuÐm Ñàç kàmç ÑèA â§ý wç £Âà§çý ârÂàà yàç Ñã ÂàÑãÞ y§ýmç ñ ¡Âàç§ý vàçªà¡àÞâÎà§ý Ûýq yç sã ÂàãAÀ §ýL ytÐuà yç ªàíÐm Ñàçmç ÑèA ñ qÊtªàäÚ Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ §ýL qäÐm§ý (¡°²þã ÂàãAÀ §èýyç“§íýà ço ¥§ý rãtàÊã Ñè”- Ðwàtã âÂàÊ ÞkÂà

29 30

yàçuçÞ) yç qíçáÊm Ñàç§ýÊ tèA ÂàãAÀ Âà ¡àÂàç §çý §ýàÊ½à ¡àèÊ §äý²þ £qàu âvh ÊÑã ÑCÝ ¡àèÊ ¡àÎàà §ýÊmã ÑÝå â§ý qàºþ§ý¡wÎu Ñã ¢Âàyç vàsàOÂwm ÑàçÞªàç ñ¡°²þã ÂàãAÀ Âà ¡àÂàç §çý §ýàÊ½à -1. âjÂmà : uùâq ¡âo§ýàÞÎà ÍuO¨m kàÂàmç Ñè, ytlmç Ñè Þâ§ý âjÂmà ÂàÑãA §ýÊÂàã jàâÑ¥ âÄýÊ sã wç ¢y âjÂmà§çý jÝªàäv yç rj ÂàÑãA qàmç ÑèA ñ ¥§ý yÞm Âàç §ýÑà Ñè, “âjÞmà ¡àèÊ âjmà tçÞ §çýwv ¥§ý ârÞÀä §ýà ¡ÂmÊ Ñè ñ”sªàwàÂà óã §æýÏ½à Âàç sã ªàãmà tçÞ §ýÑà Ñè,“mät uà và¥ nç kàç hàç âÀuà ñ hàvã Ñàn ¡à¥ nç ¡àèÊ hàvãÑàn Ñã kàÂàà Ñè ñ kàç §äý²þ âvuà wÑ uÑãA yç âvuà ñ kàç §äý²þ ÀçÂàà Ñè uÑãA qÊ ÀçÂàà Ñè ñ såm§ýàv rãm jä§ýà ÑèñwmêtàÂà jv ÊÑà Ñè ñ sâwÏu §ýL âjÂmà tm §ýÊàç ñ“ âjÂmà kãwÂà ÎàO¨m §ýà gày §ýÊmã Ñè”ñ- ÐwàtãâÎàwàÂàÂÀ2. ¡¾uâo§ý qáÊót : ¡¾uâo§ý qáÊót yç ÎààÊãáÊ§ý ¥wÞ tàÂàây§ý yÞmävÂà ârªàð»þ kàmà Ñè ¡m: ¢yyç

rjçÞ ñ3. ¡âÂàuâtm ¡àÀmçÞ : ¡ytu hàÂàà-qãÂàà ¡àèÊ yàçÂàà ¡àâÀ ¡àq§ýL ÎààÊãáÊ§ý ið»þã §ýàç ¡âÂàuOÂØàm §ýÊ

Àçmç ÑèA ñ ¡m: ytu yç £ºþÂàà, §ýàuê §ýÊÂàà ¥wÞ sàçkÂà ¡àâÀ ªàíÑ½à §ýÊÂàà jàâÑ¥ ñ4. ÀåÊÀÎàêÂà : ÀåÊÀÎàêÂà Àçh §ýÊ yàçÂàà sã ÍuO¨m §çý ¡ÂmtêÂà §ýàç £Ùàçâkm §ýÊ Àçmà Ñè, uÑ rÑBm §ýt vàçªà

kàÂàmç ÑèA ñ ¡m: yàçÂàç yç §äý²þ ÀçÊ qÑvç ÀåÊÀÎàêÂà yç râj¥ ñ5. Êàçªà : Êàçªà §çý §ýàÊ½à ÍuO¨m §ý þ tçÞ ÊÑmà Ñè ¡àèÊ £y§ýà yàÊà ÁuàÂà ¡qÂàç ÎàÊãÊ qÊ Ñã §çýOÂôm Ñàç kàmà

Ñè ñ ¡m: uÑ sàwÂàà, ÁuàÂà ªàÑÂà ÂàãAÀ §ýL ZààâÃm tçÞ rào§ý Ñàçmã Ñè ñ6. Êàm §ýàç yàçÂàç yç qÑvà hàuà ÑB¡à sàÊã sàçkÂà sã ÂàãAÀ tç Þràoà §ýà tä©u §ýàÊ½à Ñè ñ7. §ýÆk sã ¥§ý §ýàÊ½à Ñè ÂàãAÀ Âà ¡àÂàç §ýà ñ8. mÊÑ -mÊÑ §çý âwxuàçÞ yäh §çý âwjàÊ ¡àèÊ ¢°²þà¥Ý tÂà §ýàç ymm £õçâvm Êhmã ÑèA ñ ¢ÂÑãA âwjàÊàçÞ §ýà

tÂàÂà âjÂmÂà Æuâ¨m §çý tOÐmÏ§ý §ýàç ÎààÂm ÑàçÂàç ÂàÑãA Àçmà ñ ¡m: ¢y ârÂÀä qÊ ªàÈsãÊmà qåwê§ý âwjàÊ§ýáÊ¥ ñ

ªàÑÂà âÂàôà vàÂàç §çý £qàu :1. qáÊót : ÎààÊãáÊ§ý, tàÂàây§ý w ¡àÁuàO¾t§ý qáÊót kàç ÍuO¨m ymm §ýÊmà Ñè £yç ªàÑÂà âwóàOÂm §ýà

yäh yÑk Ñã ZààÃm Ñàçmà Ñè ñ ¡qÂàã Õàtmà §çý ¡ÂàäÛýq â§ýuà ªàuà ót ¡wÎu Ñã ¡°²þã ÂàãAÀ vàÂàç tçÞyÑàu§ý Ñè ñ

2. §ýLmêÂà : sªàwÂÂààt §ýà £°jàÊ½à, ów½à ¡àÞmáÊ§ý âwóàOÂm ZàÀàÂà §ýÊmç ÑB¥ ªàÑÂà âÂàôà yÑk Ñã ZàÀàÂà§ýÊmà Ñèñ ªàâºþuà wàm §çý §ýàÊ½à, ¡¾uâo§ý qãð»þà ÑàçÂàç qÊ kr sã tèA yàçÂàç tçÞ ¡yÄýv Ñàçmã ÑCÝ màç tèAyã.»þã., §èýyç¹,þ tàçrà¢v ¡nwà ¡à¢ê.qàé»þ §çý õàÊà ¡qÂàà tÂà qyÞÀ §ýLmêÂà ¡àoà iÞ¹þà yäÂàmã ÑåÝ ñ £y§çýmäÊÞm ràÀ tälç ¢mÂàã ªàÑÊã ÂàãAÀ ¡àmã Ñè â§ý yärÑ qàÝj rkç Ñã ¡àÝh hävmã Ñè ñ

3. tÂà §ýàç ÍuÐm ÊhÂàà : uâÀ Ñt ¡qÂàç tÂà §ýàç qÊtànê âjÂmÂà ¥wÞ §ýàuàG tçÞ ÍuÐm Êhmç ÑèA màç tÂà §ýàç âjÂmà

§ýÊÂàç ¥wÞ ¡ÂààwÎu§ý ¢°²þà¡àçÞ §çý kàv tçÞ ÄÝýyÂàç §ýà tàè§ýà Ñã ÂàÑãA âtvmà ñ ¥çyà tÂà ÊàâØà §ýàç yÑk Ñã

âÂàôà Àçwã §ýL ªààçÀ tçÞ jvà kàmà Ñè ñ

4. tÂØà kq ¥wÞ ¡°²çþ âwjàÊ : Êàm §ýàç yàçÂàç yç qÑvç uâÀ tÂØà kq (âky â§ýyã otê uà tm tçÞ ¡àq§ýL

¡àÐnà Ñàç) ¥wÞ ¡°²çþ âwjàÊàçÞ §ýà ¡ÁuuÂà tÂàÂà ¥wÞ ów½à â§ýuà kàmà Ñè màç Ðwm: Ñã ªàÑÊã ÂàãAÀ

¡àmã Ñè ñ ¥§ý yÂm Âàç §ýÑà Ñè, “Êàm §ýàç tÂØà kq §ýÊ§çý yàçÂàç yç yàÊã Êàm ¡jçmÂà tÂà tçÞ kq ÐwuÞ

Ñã jvmà ÊÑmà Ñè ñ” ¡àq ¢y §ýnÂà qÊ ¥§ý Zàuàçªà §ýáÊ¥ ¡àèÊ ¡qÂàç ¡ÂàäswàçÞ yç ¢y §ýnÂà §ýL

y¾umà §ýàç qÊâh¥ ñ

5. ÑÌ§ýà sàçkÂà : hày§ýÊ âkÂà vàçªààçÞ §ýàç ÂàãAÀ §ýL ytÐuà Ñè uâÀ wç Àåo ¥wÞ Äýv §ýà ¡àÑàÊ vçmç ÑèA ¡àèÊ

Îààt qàÝj rkç m§ý sàçkÂà ytàÃm §ýÊ Àçmç ÑèA màç rÑBm vàs âtvmà Ñè ñ ªàáÊ™þ sàçkÂà ¡wÎutçw Ñã

¡âÂàôà §ýà §ýàÊ½à Ñè ñ

6. uàçªà âÂàôà : Ðwàtã y¾uàÂàÞÀ õàÊà ¡Âwçâxm uàçªà âÂàôà ¥§ý yÊv ¥wÞ yÎà¨m ÁuàÂà §ýà ¡Çuày Ñè ñ ¢y

¡Çuày §ýàç §èýyç¹, yã.»þã. ¥wÞ â§ýyã §äýÎàv uàçªà âÎàÕà§ý §çý õàÊà yãhà kà y§ýmà Ñè ñ uâÀ ¡àq §èýyç¹þ

¡nwà yã.»þã. yç ¢y ¡Çuày §ýàç §ýÊmç ÑèA màç £ytçÞ ªàÑÂà âÂàôà §ýà âÂàÀFÎà ¡qÂàç tÂà §ýàç ¡wÎu ÀçÞ ñ ¢y

¡Çuày §ýàç âÂàuâtm Ûýq yç §ýÊÂàç yç ¡àq§ýàç ¡Âàç§ý ¡àÁuàO¾t§ý vàs sã ÑàçÂàç vªàçÞªàç ñ óã Ðwàtã y¾uàÂàÞÀ

¥wÞ Ðwàtã âÂàÊÞkÂà §ýL ¡àwàðk tçÞ yã.»þã. ¥wÞ §èýyç¹þ “ ârÑàÊ Ð§åýv ¡àéÄý uàçªàà, tÞäªàçÊ, ârÑàÊ” ¡àèÊ

£Âà§çý ¡Âu ¡àót (kàç â§ý qåÊç âwÎw tçÞç ÑèA ), wÑàÝ qÊ yÊvmà yç £qvÆo ÑèA ñ áÊâhuà qãºþ §çý

wçryà¢¹þ(www.rikhiapeeth.net) hàçv §ýÊ sã ¡àq óã Ðwàtã y¾uàÂàÞÀ §ýL uàçªàâÂàôà ¡qÂàç

§ýÈÃuå¹þÊ qÊ (»þà¤ Âà vàç»þ) £màÊ y§ýmç ÑèA ¡àèÊ ¢y§ýà vàs £ºþà y§ýmç ÑèA ñ

7. âjÂmà §ýÊÂàç §ýL ¡àÀm §ýàç oãÊç-oãÊç ²þàçð»Þçþ ñ ¢y kªàm tçÞ yr §äý²þ ¢êÎwÊç°²þà §çý ¡àoãÂà Ñè ¥çyà âwjàÊ tÂà

tçÞ qíâmâÀÂà §ýáÊ¥ ¡àèÊ ¡°²çþ §ýtê §ýÊmç kà¢¥ ñ ¢êÎwÊ §ýL §æýqà yç ¡àq Îàãií Ñã ¡âÂàôà §çý Êàçªà yç tä m

Ñàç kà¥ªàçÞ ñ uâÀ ¡àq ÂàãAÀ ¡àÂàç §çý âv¥ Àwà §ýà Zàuàçªà §ýÊmç ÑèA màç oãÊç-oãÊç £Âà ªààçâvuàçÞ §ýàç §ýt §ýÊÂàç

§ýà qíuày §ýáÊ¥ ñ

8. ¡à¾tâÂàÊãÕà½à : ÂàãAÀ Âà ¡àÂàç §çý §ýàÊ½ààçÞ §ýà ªàÑÊà¢ê yç tÂàÂà âjÂmÂà §ýáÊ¥ ñ ¡qÂàã âÀÂàjuàê §ýà

qäÂàÊàwvàç§ýÂà ÑÊ Êàçk yàçÂàç yç qÑvç tàÂàây§ý Ûýq yç §ýáÊ¥ ¡àèÊ Àçâh¥ â§ý ¡àqÂàç â§ýmÂàã ràÊ §íýàço

â§ýuà, â§ýmÂàã ràÊ âjÂmà §ýL ñ £yã ytu tÂà §ýàç âÂàÀFÎà Àãâk¥ â§ý ¡ªàvç âÀÂà ¡àq §íýàço âjÂmà ¥wÞ

¡ÂààwÎu§ý ¢°²þà¡àçÞ yç rjÂàç §ýà ¥§ý yànê§ý qíuày §ýÊçÞªàç ñ uÑ ¥§ý rÑBm ÎàO¨mÎààvã ¡Çuày Ñè ÖààÂà

uàçªà §ýà, âky§ýà qáÊ½ààt rÑBm yähÀ Ñàçmà Ñè ñ

9. “mçk âtjê tyàvç wàvà sàçkÂà Êàkây§ý Ñè ñ ¥çyà sàçkÂà qàjÂà yÞÐnàÂà §ýàç yäjàáÊm Ûýq yç §ýàuê ÂàÑãA

§ýÊÂàç Àçmà ¥wÞ ªàÑÂà âÂàôà tçÞ sã rào§ý Ñè,” ¥çyà ¥§ý yÂm Âàç âvhà Ñè ñ

10. yàçÂàç yç qÑvç ªàÊt ¡nwà ºþ½»çþ qàÂàã yç ÐÂààÂà §ýÊÂàç yç sã ÂàãAÀ ªàÑÊã ¡àmã Ñè ñ uâÀ ¡àq ÐÂààÂà (ÐwàÐ¿u

§çý §ýàÊ½à) ÂàÑãA §ýÊ y§ýmç màç Ñàn, täÝÑ ¥wÞ qèÊàçÞ §ýàç ¡wÎu Ñã oàç vçÞ ñ11. yàçÂàç §çý §ýtÊç tçÞ §ýàç¢ê qí§ýàÎà Âà ÊhçÞ ñ uâÀ ¡àq§ýàç qí§ýàÎà jàâÑ¥ Ñã màç ÑÊç ÊÞªà §ýà qí§ýàÎà Êâh¥ ñ12. yàçÂàç §çý qåwê ríàûã ¡àÝwvà §çýÎà mçv vªàà¥Ý ñ13. yàçÂàç yç ºþã§ý qÑvç ¥§ý §ýq ªàÊt Àåo tçÞ Ñàâvê y »þàv §ýÊ qãâk¥ ñ

yàÀà kãwÂà yäÂÀÊ wÊÀàÂà Ñè, ¨uàç Þâ§ý ¢yyç Ñt £Âà mæÏ½àà¡àçÞ ¡àèÊ ¢°²þà¡àç Þ yç tä¨m Ñàçkàmç Ñè A kàç Àä:h ¡àèÊ yäh §ýà §ýàÊ½à Ñàçmã Ñè A ñ yàÀªàã £y tàªàê §çý õàÊ §ýL §ä Þýkã Ñè,kàç ¢ êÎwÊ m§ý qÑB ÝjàÂà ç wàvà Ñèñ- Ðwàtã y¾uàÂàÂÀ

31 32

14. tÂà §ýàç yälàw ÀçÞ, “Ñç tÂà, mät âjÂmà ¥wÞ qÊçÎààÂàã tm §ýÊàç ñ âÀÂà sÊ ÑÊ §ýàuê mätÂàç ¡°²þã mÊÑ yçâ§ýuà Ñè ñ ¡m: ¡r mät âwóàt §ýÊàç ñ qå½àê ¡àÊàt yç ÊÑàç ñ ÁuàÂà §ýÊàç ñ” uÑ yälàw ¡àq §ýàç ªàÑÂàâÂàôà vàÂàç tç ÞyÑàu§ý Ñàçªàà ñ

15. uâÀ ârÐmÊ qÊ vç¹þ §ýÊ ¡àq§ýàç ÂàãAÀ Âà ¡à¥ màç âjÂmà tm §ýáÊ¥ ñ ràÊ-ràÊ £ºþ§ýÊ ið»þã tm Àçâh¥¡àèÊ Âà Ñã Àä:hã ¥wÞ qÊçÎààÂà Ñàç¢¥ ñ Ñàn tç Þ kq §ýL tàvà q§ýð»þ vãâk¥ ¡àèÊ ¡àÐnà ¥wÞ âwÎwày §çý yàntÞØà kq §ýÊmç kà¢¥ ñ ÂàãAÀ Âà ¡àÂàç yç ¡àq§ýàç §ýàç¢ê Âàä§ýyàÂà ÂàÑãA Ñàçªàà ¡àèÊ Îàãií Ñã ¡àq ªàÑÂà yäh,ÎààOÂm ¥wÞ ZàyÂÂàmà §ýà âÀÍu £qÑàÊ qíàÃm §ýÊçÞªàç ñ

16. ¡qÂàã yÞ§ýÌq ÎàO¨m §ýà âw§ ày §ýáÊ¥ ñ tÑà¾tà ªààÝoã kr jàÑmç, mr yàç kàmç nç , (qÂôÑ yç rãyâtÂà¹þ §çý âv¥ sã) ¥wÞ kr jàÑmç nç mr £ºþ kàmç nç ñ ¥çyã yÞ§ýÌq ÎàO¨m qåkà, ZàànêÂàà ¥wÞ uàçªà §çýâÂàuâtm ¡ÇuàyàçÞ õàÊà yÑk Ñã âw§ýâym §ýL kà y§ýmã Ñè ñ

17. ÎààOÂmqåwê§ý vç¹çÞþ ñ tÂà §ýàç âÎàânv ÊhçÞ ñ ¢y âÎàânvmà §çý ¡Çuày §ýàç ZàâmâÀÂà ârÐmÊ qÊ vç¹þ§ýÊtàÂàây§ý âÂàÀFÎà Àçmç ÑB¥ §ýáÊ¥ ñ ¢y ¡Çuày yç ¡àq §ýàç âÂàôà §çý rÊàrÊ âwóàOÂm ZààÃm Ñàçªàã ñ

18. yàçÂàç yç ºþã§ý qÑvç âÂàÈÂà tÞØà ràçvçÞ, ¤Ý ¡àOÐm§ýàu Âàt:,¤Ý ¡ªàÐ¾uàu Âàt:, ¤Ý §ýâqvàu Âàt:, ¤Ýtäjä§äýÂÀàu Âàt:, ¤Ý tàowàu Âàt:ñ uç qàÝjàçÞ qäÚx ¡°²þã ÂàãAÀ yàçÂàç §çý âv¥ Zàây÷ ÑèA ñ ¢Âà§ýà ÐtÊ½à§ýÊÂàç yç ¡àq§ýàç ¡°²þã ÂàãAÀ ¡à¥ªàã ñ

20. ¡àuäwFâÀ§ý ¡àèxâo Ñçmä ¡àq tànç qÊ jÂÀÂà ¥wÞ §ýqåÊ §ýà vçq vªàà y§ýmç ÑèA ñ21. »þà¨¹þÊ yç qÊàtÎàê vç§ýÊ ràéuàç§çýât§ý Àwà §ýàvã Äýàéy vçÞ ñ22. ¡àq §äý²þ âtÂà¹þþ m§ý ÎàwàyÂà §ýÊ y§ýmç ÑèA ñ23. Îwày qÊ âªàÂàmã âªàÂàÂàà sã ¥§ý yÊv ¡Çuày Ñè kàç tÂà §ýàç ¢oÊ £oÊ §çý âwjàÊ vàÂàç ÂàÑã ÞÀçmà ¡àèÊ

ªàÑÊã ÂàãAÀ tçÞ yÑàu§ý Ñè ñ24. ¡qÂàã ¡àÝhàçÞ ¥wÞ tÐm§ý qÊ ºþ½»çþ qàÂàã §ýL qSþã ÊhçÞ ñ25. yàçÂàç kàÂàç yç qÑvç oàâtê§ý qäÐm§çÞý §ýt yç §ýt ¡àoà i½¹þà ¡wÎu qð¼çÞþ ñ26. yàçmç ytu ¼þãvç ¼þàvç §ýqð»çþ qÑâÂà¥ ñ27. yàçÂàç §çý âv¥ y©m ârÐmÊ §ýà Zàuàçªà §ýáÊ¥ ñ28. yàçÂàç §ýà §ýtÊà hävà ¥wÞ ÑwàÀàÊ ÑàçÂàà jàâÑ¥ ñ29. Êàçk-Êàçk ¡qÂàà yàçÂàç §ýà §ýtÊà ¥wÞ ârÐmÊ Âà rÀvçÞ ñ30. uâÀ ¡àq tàÂàây§ý §ýàt ¡âo§ý §ýÊmç ÑèA màç ¡àq§ýàç §ýàÄýL Íuàuàt §ýÊÂàà jàâÑ¥ ñ yärÑ -Îààt vÈrã

yèÊ §çý âv¥ sã ¡wÎu kàÂàà jàâÑ¥ ñ31. rà¢ë §ýÊw¹þ yàç¢¥ ñ uÑ uàçâªà¡àçÞ §ýL âwâo Ñè ¢yyç ¡àq§ýL âqÞªàvà Âààð»þã jvÂàç vªàçªàã ¥wÞ ¡àq âwóàOÂm

qåwê§ý yàç y§çÞýªàç ñ32. uâÀ ¡àq tOÐmÏ§ý tç ÞÊ¨m §çý ¡âo§ý qíwàÑ yç qãâð»þm ÑèA màç nàçð»þà tàç¹þà mâ§ýuà qíuàçªà §ýáÊ¥ ñ ¡qÂàç âyÊ

§ýàç nàçð»þà ¡âo§ý £ºþà §ýÊ ÊhçÞ ñ33. âÂàuâtm Ûýq yç y¾yÞªà ¥wÞ §ýLmêÂà tçÞ sàªà vãâk¥ ñ wÑàÝ £¾qÂÂà ÑàçÂàç wàvã y§ýàÊà¾t§ý ¤ kàê yç ¡âÂàôà

§ýà Êàçªà Ðwm: Ñã ºþã§ý Ñàç kà¥ªàà ñ

34. ¢êÎwÊ qíànêÂàà ¥§ý yÎà¨m ¥wÞ yÊv £qàu Ñè Êàçªà yç täO¨m ZààÃm §ýÊÂàç §ýà ñ ¡m: âÂàuâtm Ûýq yç qíànêÂàà

§ýáÊ¥ ñ

35. ¡qÂàã làçvã Àä¡à¡àçÞ §ýL Ààèvm yç sáÊ¥ ñ âÂàoêÂààçÞ, âÂàÊàâómàçÞ §ýL tÀÀ tä m ÑÐm yç §ýáÊ¥ ñ ¢y

âÂàÏ§ýàt yçwà §çý §ýàuê yç ¡àq§ýàç ªàÑÂà yäh ¡àèÊ ÎààOÂm qíàÃm Ñàçªàã ñ âjÂmà §ýà âÂàÊà§ýÊ½à Ðwm: Ñã ªàÑÂà

âÂàôà §ýà tàªàê qíÎàÐm §ýÊ Àçªàà ñ

23. §ýãmêÂà ¡àèÊ tèAqÊtªàäÚ Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ §ýL ÎàÊ½à ªàíÑ½à §ýÊÂàç §çý £qÊàÂm tèAÂàç §ýLmêÂà §ýàç âÂàuâtm yàoÂàà §çý Ûýq tçÞ

¡qÂààuà ñ §ýLmêÂà §ýà ¡nê Ñè sªàwàÂà §çý ÂààtàçÞ §ýà £°jàÊ½à ¥§ý vu ¡àèÊ màv tçÞ ñ tälç uÑ âvhmç ÑB¥ ¡qàÊÑxê Ñàç ÊÑà Ñè â§ý uÑ yàoÂàà ¡¾uâo§ý Êàçj§ý ¥wÞ yÊv ÑàçÂàç §çý yàn-yàn tçÊç Àä:h §ýL yànã sã Ñè ñ uùâq¡r tèA ªàâºþuà wàm §çý Êàçªà yç vªàsªà 95 qíâmÎàm £sÊ jä§ýL ÑCÝ, âÄýÊ sã §ýsã-§ýsã ÀÀê §ýL ¡âo§ýmà §çý §ýàÊ½àjvÂàà, âÄýÊÂàà ¡àèÊ uÑàÝ m§ý â§ý yãoç vç¹þÂàà sã ¥§ý ÀäÏ§ýÊ §ýàuê Ñàç kàmà Ñè ñ §ýsã-§ýsã Êàm §ýàç ÂàãAÀ ¡àÂàçtçÞ sã rÑBm §ýâºþÂàà¢ê Ñàçmã Ñè ÀÀê §ýL ¡âo§ýmà §çý §ýàÊ½à, ¥çyç ytu tçÞ Âààt yÞ§ýLmêÂà §ýà ¡àóu ªàíÑ½à §ýÊmãÑCÝ ñ §äý²þ Ñã ÀçÊ tçÞ Âà §çýwv tälç ÂàãAÀ ¡à kàmã Ñè ¡âqmä yärÑ qàÝj rkç Ñã ¡àÝh hävmã Ñè ñ ¥§ýÀt ªàÑÊã ÂàãAÀ§çý qÎjàmî tèA mÊàçmàkà Ñàç §ýÊ £ºþmã ÑåÝ ñ

§ýsã-§ýsã âÂàÈÂà Ê¨m jàq sã tälç rÑBm qÊçÎààÂà §ýÊmà Ñè, irÊàÑ¹þ ¡àèÊ §ýtkàçÊã §çý §ýàÊ½à âÀv rèºþÂàçyà vªàmà Ñè ñ §ýLmêÂà ¥çyç ytu sã tçÊà tÂààçrv ¤ qÊ £ºþàÂàç tçÞ rÑBm tÀÀ §ýÊmà Ñè ñ ârÂàà â§ýyã Àwà §çý tèAqíÄäýâÌvm Ñàç £ºþmã ÑåÝ ¡àèÊ ¡qÂàã hàç¢ê ÑB¢ê ¤ kàê §ýàç qäÂà: ªàíÑ½à §ýÊÂàç tçÞ yÕàt Ñàçmã ÑCÝ ñ §ýsã-§ýsã ¡qÂàç¡ÂàäswàçÞ yç tèA ÐwuÞ Ñã ¡àÎjuê jâ§ým Ñàç £ºþmã ÑéåÝ ñ tçÊà ¡ÂàäÊàço Ñè wæ÷àÞç yç â§ý wç ¡qÂàç âv¥ yã.»þã. ÃvçuÊkÛýÊ vç ¡àèÊ Âààt yÞ§ýLmÂàê (âky otê tçÞ sã £Âà§ýL ¡àÐnà Ñè) §ýà vàs ¡wÎu £ºþà¥Ý ñ ¥§ý qíuàçªà §ýÊçÞ ¡àèÊ

¡qÂàç ¡ÂàäswàçÞ yç tçÊç §ýnÂà §ýL y¾umà §ýàç qÊhçÞ ñ

24. wæ÷àwÐnà ¡àèÊ tÞØàwæ÷àwÐnà £tP §ýà ¥§ý ¥çyà qð»þàw Ñè kÑàÝ ytu §ýL qPjäÊmà ÊÑmã Ñè ñ ytu ¡âo§ý ÊÑmà Ñè, ÎààÊãáÊ§ý

âÎàânvmà §çý §ýàÊ½à ÍuO¨m ¡âo§ý yâ§íýu sã ÂàÑãA ÊÑ qàmà ñ qáÊ½ààt“hàvã âÀtàªà ÎàèmàÂà §ýà iÊ ñ” tÞØà¥§ý ¥çyà yÎà¨m âw§ýÌq Ñè ¢y hàvã âÀtàªà §ýL âÀÎàà tàçð»þÂàç §çý âv¥ yÞyàÊ yç ¢êÎwÊ §ýL ¡àçÊ, kàç yÑk ÑãÑÊ ÍuO¨m §çý õàÊà ¡qÂààuà kà y§ýmà Ñè ñ qí¾uç§ý otê tçÞ tÞØà §ýà âwoàÂà Ñè ñ ¡m: ÍuO¨m ¡qÂàã ¡àÐnà ¡àèÊÛýâj §çý ¡ÂàäÛýq tÞØà §ýà juÂà §ýÊ y§ýmà Ñè ªàäÚ §çý ¡sàw tçÞ ñ tÞØà §çý õàÊà Âà §çýwv tÂà ZàâÎàâÕàm Ñàçmà Ñè ¥§ýàªàíÑàçÂàç §çý âv¥ ¡âqmä ¡Âàç§ý §äýÞºþà¡àçÞ ¡àèÊ mÂààwàçÞ §ýà yÑk Ñã âÂàÊà§ýÊ½à Ñàç kàmà Ñè ñ

tÞØà §ýà ¡nê Ñè “tÂàÂààmî ¢âm Øààumç” ¡nàmê kàç tÂà §ýàç rÞoÂà tä m §ýÊ Àç ñ tÞØà §çý âÂàuâtm £°jàÊ½àyç ¥§ý âwÎàçx ¤ kàê ÕàçØà §ýà âÂàtàê½à Ñàçmà kàç ÍuO¨m §ýàç ÎààÊãáÊ§ý ¥wÞ tàÂàây§ý ÎàO¨m qíÀàÂà §ýÊmà Ñè ñ tÂà sãyàÊà ytu ÍuÐm ÊÑmà Ñè ¡m: oãÊç oãÊç tàçÑ ¡àèÊ ¡àyO¨m §çý rÞoÂà ¼þãvç qð»þÂàç vªàmç ÑèA ñ ¡qÂàã £qvOÆouàçÞyç ÐwuÞ Ñã ó÷à §ýà qíàÀäsàêw ÑàçÂàç vªàmà Ñè ñ âky Zà§ýàÊ yÆkã tçÞ Âàt§ý ¡âm ¡àwÎu§ý Ñè, £yã qí§ýàÊ ó÷à¡àèÊ âwÎwày tÞØà §ýL ÎàO¨m §ýàç §ý¢ê ªàä½àà rð¼þà Àçmç ÑèA ñ ¡àk§ýv ÍuO¨m tÞØà §ýà ¡nê kàÂàÂàç §ýL ¡àçÊ ¡âo§ýÁuàÂà Àçmç ÑèA, qÊÂmä yÂmàçÞ ¡àèÊ tÂàãâxuàçÞ Âàç ÁwâÂà §ýL mÊÞªààçÞ §ýà ¡Âàäsw â§ýuà ¡àèÊ £Âà§çý qísàw §ýà w½àêÂà â§ýuà

Ñèñ âwÖààÂà sã ¡àk ÁwâÂà mÊÞªààçÞ §çý tÑ¾w §ýàç Ðwã§ýàÊ §ýÊmà Ñè ñ

33 34

ÁuàÂà §ýL ¡wÐnà tç Þ¦ýâxuàçÞ Âàç ¢Âà tÞØààçÞ §ýàç yäÂàà ¡àèÊ kÂà§ýÌuà½à §çý âv¥ qíjàáÊm â§ýuà ñ âwâsÂÂà £öçÎuàçÞ

§çý âv¥ âwâsÂÂà tÞØààçÞ §ýà ZààwoàÂà Ñè ñ £ÀàÑÊ½àmuà âwùàânêuàçÞ §çý âv¥ ªààuØàã tÞØà §ýàç ¡âm £Ùàt rmàuà ªàuà

Ñè uçàÞâ§ý uÑ tOÐmÏ§ý §çý âwâsÂÂà §çýÂôàçÞ §ýàç qísàâwm §ýÊmà Ñè ñ ÎààÊãáÊ§ý ¡àèÊ tàÂàây§ý ÐwàÐ¿u §çý âv¥

tÑàtæ¾uäÞku tÂØà ¡¾uâo§ý qísàwÎààvã Ñè ñ tÞØà §ýàç uâÀ Àçwã-Àçwmà §çý yàn Âà kàçð»þà kà¥ màç ÍuO¨m Îàãií

Ñã ¢y§ýL mÊÞªààç Þ §ýà ¡Âàäsw §ýÊ y§ýmà Ñè ñ qOÎjtã ÀçÎààçÞ tç Þ¡Âàç§ý ZàuàçªààçÞ §çý õàÊà wèÖààâÂà§ýàçÞ Âàç ¢y m¿u §ýL

qäâ þ §ýL Ñè ñ âÂàÈÂàâvâhm tÂØààçÞ §ýàç uâÀ âÂàuâtm Ûýq yç (ràyã täÝÑ yärÑ yàç §ýÊ £ºþmç Ñã ârÐmÊ qÊ rèºþ§ýÊ)

â§ýuà kàmà Ñè màç rÑBm vàs âtvmà Ñè ñ wæ÷àwÐnà tçÞ âÂàÈÂàâvâhm tÞØààçÞ §ýà £°jàÊ½à uâÀ âÂàuâtm Ûýq yç

â§ýuà kàmà Ñè màç ¡âmÎàu vàs Ñàçmà Ñè ñ tçÊà ¡ÂàäÊàço Ñè ¡àq ¥§ý qPuàçªà §ýáÊ¥ ¡àèÊ ¡qÂàç ¡Âàäsw yç tçÊç

§ýnÂà §ýL y¾umà §ýàç qÊâh¥ ñ

qÊtÑÞy Ðwàtã âÂàÊÞkÂààÂàÂÀ yÊÐwmã õàÊà qPÀÙàqPâmâÀÂà kq /qàºþ §ýÊÂàç §ýL ÀèÂàOÂÀÂàã yàoÂàà

tÑàtæ¾uä Þku tÞØà (11 ràÊ)¤Ý ØuÈr§Þý ukàtÑç yäªàOÂoÞ qäâ þwoêÂàtî ñ

£wàêÛý§ýâtw rÂoÂààmî tæ¾uàçtäêÕàãu tàtæmàmî ññ

(yàÞyàáÊ§ý Àä:h, yÞmàq ¥wÞ kÂt-tÊ½à §çý rÂoÂà yç täâQý Ñçmä ¡àÊàçªu qPÀàu§ý tÞØà)

ªààuØàã tÞØà (11 ràÊ)

¤Ý såsäêw: Ðw: m¾yâwmäwêÊç½uÞ ñsªààF ÀçwÐu oãtâÑ âouàç uàçÂà: ZàjàçÀuàmî ññ

(âyâ÷, ÎààOÂm, ¡tÊ¾w ¥wÞ qPâmsà §ýàç kàªàæm §ýÊÂàç wàvà tÞØà)

ÀäªààêõàâØàÞÎàÂÂààttàvà (3 ràÊ)

Àäªààê ÀäªààêâmêÎàtÂàã ÀäªààêqâõâÂàwàáÊ½àã ñ Àäªàêt°²çþâÀÂàã ÀäªàêyàâoÂàã ÀäªàêÂààâÎàÂàã ññÀäªàêmàç÷àáÊ½àã ÀäªàêâÂàÑÂØàã ÀäªàêtàqÑà ñ ÀäªàêtÖààÂàÀà ÀäªàêÀè¾uvàç§ýÀwàÂàvà ññÀäªàêtà Àäªàêtàvàç§ýà Àäªàêtà¾tÐwÛýâq½àã ñ ÀäªàêtàªàêqPÀà Àäªàêtâwùà Àäªàêtàâómà ññÀäªàêtÖààÂàyÞÐnàÂàà ÀäªàêtÁuàÂàsàâyÂàã ñ ÀäªàêtàçÑà Àäªàêtªàà ÀäªàêtànêÐwÛýâq½àã ññÀäªàêtàyäÊyÞÑÂØàã ÀäªàêtàuäooàáÊ½àã ñ ÀäªàêtàÞªàã Àäªàêtmà ÀäªàêÈuà ÀäªàêtçÎwÊã ññÀäªàêsãtà Àäªàêsàtà Àäªàêsà ÀäªàêÀàáÊ½àã ñ

(âwqâÙà ¥wÞ su §ýà âwÂààÎà §ýÊÂàç wàvà ¥wÞ £ÂÑçÞ qàÊ §ýÊ qàÂàç §ýà ¡à¾trv ZàÀàu§ý tÞØà)

35

25. tçÊã ÂàãAÀ §ýL ªààçvã¡àk (yÂàî 2010) yç vªàsªà 10 wxê qåwê tèA ªàâºþuà wàm §çý suàwÑ Ûýq yç qáÊâjm ÑB¢ê ñ uÑ

m§ývãÄý ¢mÂàã rð¼þã â§ý tèA qâÑuà §äýyJ tçÞ ¡à ªà¢ê nã ñ vªàsªà 6-7 tÑãÂàç tèA Êàm-Êàm sÊ kàªàmã ÊÑmã

ÀÀê §ýL ¡âo§ýmà §çý §ýàÊ½à ñ £y ytu tçÊç ¡àjàuê Ðwàtã ÀçwÎàÞ§ýÊàÂàÂÀ kã Âàç tälç §ýÑà, “¡àq Ñàn

tçÞ tàvà Êâh¥ ¡àèÊ Zàsä Âààt §ýà kq âÂàÊÞmÊ §ýÊmã kà¢¥ ñ” tèA ¡àk sã £Âà ÊàmàçÞ §ýàç uàÀ §ýÊ§çý ÍuOnm

Ñàç kàmã ÑCÝ ñ ¢mÂàà §ý þ ! ¢mÂàà ÀÀê ! £y ¡Âàäsw §ýàç ÎàÆÀàçÞ tçÞ §ývtr÷ §ýÊÂàà ¡yÞsw Ñè ñ £y ytu

qPsä Âààt §çý yÑàÊç Ñã wç ÊàmçÞ Êàçmç-Êàçmç §ý¹þãA ñ ¡àk yÂàî 2010 tçÞ tèA 95 qPâmÎàm ÐwÐn Ñàç jä§ýL ÑCÝ ¡àèÊ

qPsä §æýqà §ýà qv-qv ¡Âàäsw §ýÊ ÊÑã ÑåÝ ñ tçÊç kãwÂà §ýL âÀÎàà qå½àêmuà rÀv ªà¢ê Ñè ñ qÊÂmä ªàâºþuà wàm

¡àk sã §ýsã-§ýsã tälyç âtvÂàç ¡à kàmà Ñè ñ vçhÂà §çý ¢y §ýàuê tçÞ, tèA ¡¾uâo§ý ÍuÐm ÑåÝ ¡m:

¡âo§ýmÊ màç tälç ytu Ñã ÂàÑãA âtvmà ¢y ¡àçÊ ÁuàÂà ÀçÂàç §ýà ñ tÂà §ýà ¡âmÎàu ÍuÐm ÊÑÂàà Ñã tçÊã

Àwà rÂà ªàuà Ñè ñ §ýsã-§ýsã ÀÀê ¡r sã rÑBm ¡âo§ý rð¼þþ kàmà Ñè, mr tèA ¡yÑàu Ñàç §ýÊ qäÂà: âwxàÀ

tçÞ âiÊ kàmã ÑCÝ ñ uÑ m§ývãÄý Îààt yç rð¼þ þ §ýÊ Êàm §ýàç ¢mÂàã ¡âo§ý Ñàç kàmã Ñè â§ý tèA Êàm §ýàç yàç sã

ÂàÑãA qàmã ñ ¥çyç ytu qPsä Âààt yÞ§ýLmêÂà yäÂàmç-yäÂàmç §ýr ÂàãAÀ ¡à kàmã Ñè, qmà Ñã ÂàÑãA jvmà ñ §ýsã-

§ýsã màç ÀÀê §ýL ªààçvã hàÂàã qð»þmã Ñè ¡àèÊ §ýsã-§ýsã qPsäÂààt §ýL ªààçvã yç Ñã qå½àêmuà ÐwÐn Ñàç kàmã ÑCÝñ

uàçªàÇuày ¡àèÊ yçwà tçÊç kãwÂà §çý ¡âsÂÂà ¡Þªà ÑèA âkÂà§ýàç tèA sàçkÂà ¡àèÊ qàÂàã §ýL sàÝâm ¡àwÎu§ý

ytlmã ÑCÝ ñ wæ÷àwÐnà tçÞ ¡Âàç§ý Êàçªà ÎàÊãÊ §ýàç ªàíy vçmç ÑèÞ ñ kãwÂà yànã §ýà âr²äþð»þÂàà sã ¡âÂàôà §ýà

§ýàÊ½à rÂàmà Ñè ñ tçÊà ¡ÂàäÊàço Ñè qàºþ§ýàçÞ yç â§ý wç tçÊç ¡Âàäsw yç qPçáÊm Ñàç§ýÊ ¡qÂàç kãwÂà tçÞ ¥§ý qPuàçªà

§ýÊçÞ ¡àèÊ Àwà¢uàçÞ §çý ÀäÏj§íý yç rjçÞ ñ ¡àwÎu§ýmà Ñè nàçð»çþ yç oèuê §ýL, nàçð»çþ yç âwÎwày §ýL ñ

26. uàçªà âÂàôà §ýL qísàw§ýàáÊmà (y¾u §ýnà)qâm §çý ²þàç¹þã £tí tçÞ (§èýÂyÊ yç) ÀçÑàwyàÂà ÑàçÂàç §çý §ýàÊ½à tçÊã ¥§ý yhã Àä:h §çý yàªàÊ tçÞ »åþr ªà¢êñ

£y§ýL ÊàmàçÞ §ýL ÂàãAÀ £ð»þ ªà¢ê ñ Êàm §çý ¡ÂoçÊç tçÞ ÎààÊãáÊ§ý ytÐuà¥Ý kèyç qèÊàçÞ, ¹þàÝªààçÞ §ýà ÀÀê sã rÑBm

¡âo§ý qÊçÎààÂà §ýÊÂàç vªàà ñ âÀÂà tçÞ ¡àvÐu ¡àèÊ n§ýàÂà §çý §ýàÊ½à wÑ mÂà ¡àèÊ tÂà ÀàçÂààçÞ yç Àä:hã ÊÑmã

nã ñ tèA ¥§ý yÃmàÑ §çý âv¥ £y§çý qày (jÞ»þãªàð¼þ) ÊÑÂàç §çý âv¥ ªà¢ê ñ mr tèAÂàç £yç §ýÑà, “uàçªà âÂàôà §ýL

§èýyç¹þ Êàçðk Êàm §ýàç vªàà vç ñ uÑ mçÊã ÂàãAÀ §ýL ªààçvã Ñè ñ” ¥§ý âÀÂà uàçªàâÂàôà ¡àèÊ ÀåyÊç âÀÂà ¡kqàkq

§ýà §ýèyç¹þ (Ðwàtã âÂàÊÞkÂà §ýL ¡àwàðk tçÞ áÊ§ýà»êþ §ýL ÑB¢ê ), wÑ Êàçk vªààÂàç vªàã ñ ¡àèÊ ¡qÂàç ¡ÂàäswàçÞ yç

wÑ ÐwuÞ Ñã ¡àÎjuêjâ§ým Ñàç £ºþã ñ £Âà§çý iÊ §çý qày Ñã uàçªà §ýÕàà¡àçÞ tçÞ sã £yÂàç âÂàuâtm Ûýq yç kàÂàà

¡àÊÈs §ýÊ âÀuà ñ uàçªà §ýÊÂàç yç £yç ÎààÊãáÊ§ý ¡àèÊ tàÂàây§ý rv âtvÂàç vªàà ñ

¡qÂàç ¢y ªàÑÂà Àä:h yç £sÊÂàç tçÞ kÑàÝ £y§çý Ààç rç¹þàçÞ Âàç tkråm ÐmÈsàçÞç §ýà §ýàuê â§ýuà, wÑàÝ uàçªà §ýL

såât§ýà sã ¡mävÂàãu nã ñ ¡àk vªàsªà Ààç wxê §çý qÎjàmî wÑ ¡qÂàã rÀvmã ÑB¢ê qàáÊwàáÊ§ý qáÊOÐnâmuàçÞ

§ýà yàtÂàà ¡ÀÈu yàÑy ¡àèÊ oèuê §çý yàn §ýÊ qà ÊÑã Ñè ñ

27. qà¢ê tèAÂàç âwku ¡§çývçqÂà ¡àèÊ ¡âÂàôà qÊ¡§çývàqÂà ¡r tälç ¡°²þà vªàmà Ñè ñ uàçÞ ? uàççÞâ§ý ¡§çývçqÂà tçÞ, tälç ¢êÎwÊ §ýà ¡Ñyày Ñàçmà Ñè ñ

¡§çývçqÂà tçÞ jvmà Ñè y¾yÞªà âÂàÊÞmÊ ªàäÚ §çý tÑàwàüàçÞ §çý yÞªà ñ

¡§çývçqÂà tçÞ ¡àmç ÑèA yàÞyàáÊ§ý âwjàÊ sã ¡Âàç§ý, qÊÂmä ¡r uç âwjàÊ ¡âo§ý ºþÑÊ ÂàÑãA qàmç ÑèA ñ rãmmà

Ñè ytu ôBmªàâm yç ¡àèÊ ¡§çývàqÂà tälç ¥§ý âÀÍu ¡àÂàÂÀ yç qáÊqåáÊm §ýÊ Àçmà Ñè ñ

uàÀ §ýÊmã ÑåÝ uÀà- §ýÀà ¡qÂàç såm§ýàv §ýàç ñ nà Êàçªà §ýà qP§ýàçq suÞ§ýÊ kr ñ

£ð»þ ªà¢ê nã ÂàãAÀ tçÊã ÊàmàçÞ §ýL (vªààmàÊ 6 tàÑ m§ý) ¡àèÊ hàç ªàuà nà jèÂà âÀÂà §ýà ñ

nà ¡§çývàqÂà suàwÑ tçÊç âv¥ uàçÞÞâ§ý »þÊ yÀèw tçÊà yànã nà ñ

hàç jä§ýL nã tèA ¡à¾tâwÎwày ¡qÂàà ¡àèÊ k§ýð»þmã kà ÊÑã nã âÂàÊàÎàà, âwxàÀ ¡àèÊ ¡wyàÀ §ýç jÝªàäv

tçÞ ñ

§ýÊ ÊÑã nã ¡àyÊà kªàm §çý rçyÑàÊàçÞ §ýà ¡àèÊ Ñàç ÊÑã nã ÑèÊàÂà £Âà§çý ÐwànJ ÍuO¨m¾w §çý âÀªÀÎàêÂà yç ñ

üà kàÂàmã nã â§ý uÑ nà ¢êÎwÊ ¥wÞ ªàäÚ §æ qà §ýà ¥§ý Ûýq âkyÂàç tälç qð¼þàuà qàºþ ¡ÂààyO¨m §ýà ¥§ý ÑÀ

m§ý ñ yãhà tèAÂàç §ýÊÂàà ¡ÂmÊ ymî ¡àèÊ ¡ymî tçÞ ñ

yãhà tèAÂàç ymm Zàsä Âààt ÐtÊ½à §ýÊÂàà ¥wÞ §ýLmêÂà yäÂàÂàà ¡qÂàã tàÂàây§ý ÎààOÂm §çý âv¥ ñ

â§ýuà ¡Âàäsw qPsä §ýL ¡yãt ¡Âàä§ýÈqà §ýà Êàçªà täO¨m §çý Ûýq tçÞ , yçwà qPàâÃm §çý Ûýq tçÞ ñ

qPàÃm §ýL âwku ¡âÂàôà qÊ ¡àèÊ âÂàÊàÎàà ¥wÞ âwxàÀ qÊ ñ

²åþ¹þà ¡wyàÀ sã ÎàÂàè: ÎàÂàè: Ðwm: Ñã ¡ÂmÊ yç ñ

¡âÂàôà ¡sã sã tälç uÀà-§ýÀà ymàmã Ñè, ¡qÂàã kð»þ ktàÂàç §ýà qPuày §ýÊmã Ñè ñ

qPsää Âààt ÐtÊ½à §çý jàrä§ý yç tèA yÑk Ñã ¢y qÊ âwku qPàÃm §ýÊ qàmã ÑCÝ ñ

§ýÊmã ÑåÝ yàtÂàà ¡âÂàôà §ýà rÑàÀäÊã yç ¡àèÊ Àçmã ÑCÝ jçmàwÂàã ¢yç, “¡r tèA mäl yç Âà »þÛÝýªàã ñ

¡r tèA mäl yç Âà irÊà¤Ýýªàã ¡âqmä ¢y ytu §ýà yÀäquàçªà tÞØà-kq tçÞ §ýÛýÝªàã ñ”

§ýÊmç-§ýÊmç tÞØà kq sÊ kàmã ÑCÝ qPsä §ýL âÀÍu ¤ýkàê yç ¡âÂàôà màç Àät Àrà§ýÊ Ðwm: Ñã sàªà hð»þã Ñàçmã Ñèñ

28. üà âtvmà Ñè ÑtçÞ ÄèýÎàÂà yç ?tÂà §ýL häÎàã, mÂà §ýL ykàw¹þ ¡nwà vàçªààçÞ §ýL wàÑ-wàÑã ?

§ýÊmç ÑèA Ñt yàÊà kãwÂà Íumãm ÀåyÊàçÞ §çý âv¥, ÀåyÊàçÞ §çý ¡qÂàç Zàâm Yâ˜þ§ýàç½à §ýàç (opinion)

kàÂàÂàç §çý âv¥ ñ §ýÊmç ÑèA qPuàçªà räâ÷ §ýà ÀåyÊàçÞ §ýàç ytlÂàç §çý âv¥, ÀåyÊàçÞ §ýL qyÂÀ ¡àèÊ ÂààqyÂÀ

kàÂàÂàç §çý âv¥ ñ

ÊÑ kàmç ÑèA wÞâjm ¡à¾toÂà yç, uàçÞâ§ý ytu âÄýyv kàmà Ñè Ñàn yç Êçm §ýL sàÝâm ñ

¡Âàç§ý ràÊ màç ytl qàmç ÑèA ¢y tàuà §çý kàv §ýàç ¡àèÊ ¡Âàç§ý ràÊ £ytçÞ £vlç -£vlç Ñã ¢y kªà yç jvç

kàmç ÑèA ñ

ÂàÑã ytl qàmç â§ý Ñè uÑ ÀçÑ ÂàÎwÊ kàç qv-qv tæ¾uä §ýL ¡àçÊ âhy§ý ÊÑã Ñè ñ

såv kàmç ÑèA Ñt â§ý §ýàv §ýÑãA §ýàçÂàç tçÞ â²þqà, rèºþà ÑtàÊà ¢ÂmkàÊ §ýÊ ÊÑà Ñè iàm vªààÂàç §çý âv¥ ñ

»åþrmç ÑèA sàçªà ¡àèÊ âwvày tçÞ Õàâ½à§ý yäh ¡àèÊ mæâÃm §çý âv¥ ñ

yàÀà kãwÂà yäÂÀÊ wÊÀàÂà Ñè, üàç Þâ§ý ¢yyç Ñt £Âà mæÏ½àà¡àçÞ ¡àèÊ ¢°²þà¡àç Þ yç tä¨m Ñàçkàmç Ñè A kàç Àä:h ¡àèÊ yäh §ýà §ýàÊ½à Ñàçmã Ñè A ñ yàÀªàã £y tàªàê §çý õàÊ §ýL §ä Þýkã Ñè,kàç ¢ êÎwÊ m§ý qÑB ÝjàÂà ç wàvà Ñèñ- Ðwàtã y¾uàÂàÂÀ

36 37

¥ç tàÂàw må kàªà ! tàuà §çý ¢Âà rÞoÂààçÞ §ýàç qÑjàÂà ñ

kàÂà kà¥ªàà âky Êàçk ¢y y¾u §ýàç, Ñàçªàà mçÊà §ýÌuà½à ñ

qà¥ªàà må ÎààOÂm ¡àèÊ ZàyÂÂàmà ¡àÞmáÊ§ý, kàç Ñè ¡yãt ¡àèÊ ¡ÂàÂm ñ

§èýyà Àäsàêªu Ñè mçÊà â§ý må ¢y ÂàÎwÊ ÀçÑ §ýàç Ñã Ðnà¢ê tàÂà rèºþà Ñè ñ

kãÂàà Ñè màç §ýÊ §äý²þ §ýtà¢ê ¡à¾t ÖààÂà §ýL, käð»þ må ¡qÂàç âÂàk ÐwÛýq yç ñ

Àçh mçÊç ¡ÂÀÊ uà uà ÑãÊç ¡àèÊ tàçmã sÊçÞ ÑèA ?

âky Êàçk ¥§ý lv§ý £y ¡ÂÀÊ §çý hðkàÂàç §ýL qà kà¥ªàà, såv kà¥ªàà ¢y ÀçÑ §ýàç ykàÂàà yÝwàÊÂàà ñ

Âà âtvçªàà Êy ÀäâÂàuà §ýL màÊãÄýàçÞ tçÞ, låºþã ràmàçÞ tçÞ ñ

Êtçªàà ¡qÂàç ¡ÂÀÊ §ýL Êy §ýL oàÊà tçÞ kàç ¡ke rÑmã Ñè ¡àèÊ âtvmã Ñè £yã §ýàç kàç ràÑÊ yç ÁuàÂà Ñ¹þà

§ýÊ ¡ÂÀÊ §ýL ¡àçÊ làÝ§ýmà Ñè ñ

29. uÑ mÂààw (¹çþÂÎàÂà) !¨uà §ýÛÝý ¡àÀm Ñè mÂààw (¹çþÂÎàÂà) §ýL ?

¡Âà§ýÑç ¡ÂàjàÑç uÑ ¹çþÂÎàÂà tçÊç ÍuO¨m¾w §ýàç ¡à°²þàâÀm §ýÊ vçmã Ñè ñ kàÂàmã ÑCÝ, ytlmã ÑåÝ â§ý uÑ rÑBm

¡âo§ý ÑàâÂà§ýàÊ§ý Ñè tçÊç âv¥ ñ âÄýÊ sã ¡àÀmÂà ¢y§çý kàv tçÞ £vl kàmã ÑéåÞ ñ ªàäÚ §ýÑmç ÑèA “kàç ÑàçÂàà

Ñè, wÑ màç Ñàç §ýÊ Ñã ÊÑçªàà ñ”

¡r tèÞ Àçh qàmã ÑCÝ £Âà§çý §ýnÂà §ýL y¾umà §ýàç, unànêmà §ýàç ñ

§ýÊmã ÑCÝ sàw ô þà §ýà Êàçâqm ràÊ-ràÊ, âÄýÊ sã ¡Âàç§ý ràÊ jå§ý kàmã ÑéåÞ ñ

Ñè uÑ tçÊà ¡ÖààÂà, ªàäÚ §ýL âÎàÕàà¡àçÞ qÊ âwÎwày §ýÊmç ÑB¥, ¡r tèA hår ytlmã ÑéåÝ ñ

§ýÊmã ÑCÝ , ZàànêÂàà ¡r ªàäÚÀçw yç â§ý wç tçÊà ¡ÖààÂà ÑÊ vçÞ ¡àèÊ ¡à¾tyàÕàà¾§ýàÊ §ýà tàªàê ZàÎàÐm §ýÊçÞ ñ

Àçh y§åÝý, tèA yr kð»þ jçmÂà tç Þ¥§ý Ñã ¡à¾tà ¡àèÊ sÊ y§åÝý ¡qÂàç ¡Âmêmt §ýàç ¥§ý âÀÍu ¡àÑîvàÀ yç ñ

ràÝ¹þ y§åýÝ, uÑ ¡àÂàÂÀ kÂà-kÂà tçÞ âÂàÏ§ýàt ¡àèÊ âÂà:Ðwànê sàw yç ñ

30. uÑ tàuà !uÑ tàuà Ñè rð»þã väsàwÂàã, âÂàm ÂàåmÂà wçx rÂàà¥ ¡àèÊ tàÂàw §ýàç sÊtà¥ ñ

§ýsã §ýÊmã Ñè ZàÐmäm uÑ tàuà ÐwuÞ §ýàç ÐwàâÀ þ sàç³u qÀànàG §çý Ûýq tçÞ ¡àèÊ Àçmã Ñè £qÑàÊ ¡Âàç§ý ÊàçªààçÞ §ýàñ

§ýsã §ýÊmã Ñè ZàÐmäm uÑ tàuà ÐwuÞ §ýàç ¡à§ýxê§ý weàçÞ §çý Ûýq tç Þ¡àèÊ Àçmã Ñè £qÑàÊ âÄýkåv hjJ §ýàñ

yäÂÀÊ âÀhÂàç §çý âv¥, ytàk tçÞ yàh ktàÂàç §çý âv¥ §ýÊmà Ñè tàÂàw hjê ÑkàÊàçÞ, vàhàçÞ Ûýq¥ weàçÞ

¥wÞ yàèÞÀuê ZàyàoÂààçÞ qÊ ñ

ÊÑ kàmà Ñè wÞâjm ¡à¾toÂà §ýL §ýtà¢ê yç uçàÞâ§ý yàÊà ytu ÀçÑàâstàÂà tçÞ Ñã »åþrmà Ñè ñ tàÂàmà Ñè ÐwuÞ

§ýàç §çýwv ÀçÑ ¡àèÊ ¢y ÀçÑ §çý yÞrÞoàç yç Ñã käð»þà ÊÑmà Ñè ñ

kr-kr yÞyàÊ yç käð»þmà Ñè, mr-mr ¥§ýâØàm §ýÊmà Ñè ¡Âàç§ý Àä:h ¡àèÊ ¡qçÕàà¡àçÞ §çý ÀÞÎà ¡qÂàã làçvã

tçÞ ñ ÂàÑãA ytl qàmà, Ñè uÑ kàv tàuà §ýà ¡àèÊ ¢ytçÞ £vlç ÑB¥ Ñã uÑ kãwÂà rãm kàmà Ñè ñ

kr ¡àªàtÂà Ñàçmà Ñè £y§çý kãwÂà tçÞ ¥§ý yÂm §ýà, ¥§ý yÀîªàäÚ §ýà, £y§çý yÀîsàªu §ýà, mr kàÂàÂàç

vªàmà Ñè wÑ âÂàÊnê§ýmà âwxu sàçªààçÞ §ýL ñ

uÑãA yç ÎàäÛý Ñàçmã Ñè £y§ýL uàØàà ¡ÂàÂm yäh, ÎààOÂm ¡àèÊ ZàyÂÂàmà ZààÃm §ýÊÂàç §ýL ñ

§ýà¹þmà Ñè wÑ kàv §ýàç tàuà §çý ÎàÂàè: ÎàÂàè: ¡qÂàç y¾§ýtàG §ýL mvwàÊ yç ñ Ñàçmà Ñè £Àu yåuê ÖààÂà §ýà £y§çý

kãwÂà tçÞ ¡àèÊ ràÑÊ âÂà§ýv qàmà Ñè wÑ ¡ÖààÂà §çý ¡Âo§ýàÊ yç ñ

Ñè uÑ uàØàà kÂtàçÞ §ýL âkytçÞ ÑÊ kÂt tàÂàw §ýàç ¡àÁuàO¾t§ý £¾nàÂà §ýL ¡àçÊ yÞqPçâxm §ýÊmà Ñè ñ

âky â§ýyã sã otê tçÞ ¡àq§ýL ¡àÐnà Ñàç, £y otê §ýà ¡àóu vçmç ÑB¥ y¾§ýtàG §ýL qåÞkã ¥§ýØà §ýáÊ¥ ñ

âÂàÏ§ýàt ¥wÞ âÂà:Ðwànê sàw §ýà Êàçq½à §ýÊÂàç yç ¡à¾t Îàäâ÷ §ýà tàªàê ôBmªàâm yç qPÎàÐm Ñàçmà Ñè ñ tàuà §çý

väsàwÂàç, ¡à§ýxê§ý ÛýqàçÞ §çý qPâm ykªà râÂà¥ ¡àèÊ ÐwuÞ §çýà ¡Âmtäêhã rÂàà¢¥ ñ

qPàÃm §ýáÊ¥ yäh, ÎààOÂm ¡àèÊ qPyÂÂàmà ¢yã tàÂàw ÀçÑ tçÞ , ¢yã oÊà qÊ, ¢yã kÂt tçÞ ñ uà uÑã ÑÊ

tàÂàw §ýà vÕu ÂàÑãA Ñè ?

31. qísä §çý âÀÍu £qÑàÊ ¡àèÊ ÑtqPsä Âàç Ñt§ýàç Àã ÑèA ¡àÝhç, §ýÑàÝ Ñè §ýô ÑtçÞ £Âà ¡àÝhàçÞ §ýL ?

§ýÊmç ÑèA qPuàçªà Ñt ¢Âà ¡àÝhàçÞ §ýà ÀåyÊàçÞ §çý Ààçx ÀçhÂàç tçÞ, ÂàÑãA vç qàmç vàs ¢Âà ¡àÝhàçÞ §ýà qP§æýâm §çý

håryåÊm ÂàkàÊàçÞ §ýàç ÀçhÂàç §çý âv¥ ñ

qPsä Âàç Ñt§ýàç Àã Ñè âkœà, §ýÑàÝ Ñè §ýô ÑtçÞ ¢y âkœà §ýL ?

§ýÊmç ÑèA qPuàçªà Ñt ¢y kãs §ýà ÀåyÊàçÞ §ýL âÂàÞÀà, jäªàvã §ýÊÂàç tçÞñ §ý§êýÎà ÁwâÂà Ñt ràçvmç ÑèA kr §ýàç¢ê ¢°²þà

ÑtàÊã qåÊã ÂàÑãA Ñàçmã ñ

§ýÊmç ÑèA qPuàçªà Ñt ¢y kãs §ýàç §ç wv ÐwàÀ §çý âv¥ ¡àèÊ ¡qÂàã kãs §ýL Âààç§ý yç ¡qÂàã §ýrí häÀ hàçÀmç

ÑèA ñ ÂàÑã uà ?

ÂàÑã vç qàmç Ñt vàs ¢y kãs §ýà toäÊ ¡àèÊ tãºþà ràçvÂàç §çý âv¥, ÖààÂààçqÀçÎà §ýÊÂàç §çý âv¥ ñ

âÀ¥ ÑèA Ààç §ýàÂà qPsä Âàç Ñt§ýàç ¡°²þà-¡°²þà wàmàêvàq yäÂàÂàç §çý âv¥ ñ

ÂàÑãA vç qàmç Ñt vàs qPsä §ýL §æýqà §ýà uàçÞâ§ý qÊâÂàÂÀà Ñt§ýàç sàmã Ñè ñ

Ñàçmà Ñè ów½à kr §ýtkàçÊ wæ÷àwÐnà tç Þmàç mð»þqmç ÑèA ¡àèÊ Zàsä §çý £qÑàÊ §ýL §ýLtm §ýàç ytlmç ÑèA ñ

Ñàçmã ÑèA ¡àÝhç kr §ýtkàçÊ wæ÷àwÐnà tçÞ màç jÎtàçÞ §ýà yÑàÊà vçmç ÑèA, §ýsã ÀåÊ §ýà jÎtà màç §ýsã qày

§ýà jÎtà ñ

âkœà vv§ýmã Ñè âÂàm ÂàåmÂà ÐwàÀàçÞ §çý âv¥, âªàÊmà Ñè ÐwàÐ¿u kãs §çý ÐwàÀ qåÊç §ýÊmç -§ýÊmç ñ

Ñàçmç ÑèA §ýtkàçÊ Ñàn ¡àèÊ qèÊ, â§ýyã Âà â§ýyã Êàçªà §ýà ¡àªàtÂà ¡¨yÊ Ñàçmà Ñè ñ

âÎàânv ÎàÊãÊ, Àä:hã tÂà, ¡Îà¨m Ñàn qèÊ ÍuO¨m §ýàç âÂàrêv ¡àèÊ ¡yÑàu rÂààmç ÑèÞñ

màç ¡à¡àç § ÊçÞ Ñt §ýô qPsä qPÀÙà ¢Âà âÀÍu £qÑàÊàçÞ §ýL ¡àèÊ §ýÊçÞ qPuàçªà ¢Âà £qÑàÊàçÞ §ýà ymî âwjàÊ, ymî

ÀÎàêÂà ¡àèÊ y¾yÞªà ów½à §ýÊÂàç tçÞ ñ

rÂàçªàà ÑtàÊà kãwÂà £³³wv ¡àèÊ owv wæ÷àwÐnà tçÞ sã ¡àèÊ §å j §ýÊçÞªàç Ñt ¢y oÊà yç yÈqå½àê âÂàOÎjÂm

Ñàç§ýÊ ñ ²þàçð»þ kà¥Ýªàç nàmã ¡qÂàã qPçÊ½àà¡àçÞ §ýL ¡qÂàç âÀÍu ÍuwÑàÊ ¡àèÊ §æý¾u yç ñ

32. su (y¾u §ýnà)wæ÷àwÐnà tçÞ su ¥§ý ¥çyà Âà§ýàÊà¾t§ý ¡wuw Ñè kàç ¡âo§ýàÞÎà wæ÷ ÍuO¨muàçÞ §ýàç ¡qÂàç jÞªàäv tçÞ

38 39

q§ýð»çþ ÊÑmà Ñè ñ §ýsã tàèm §ýà su màç §ýsã Êàçªà §ýà su, màç §ýsã r°jàçÞ §ýL ¡qçÕàà¡àçÞ §ýà su ñ wèyç Àçhà

kà¥ màç ¡àk §ýâvuäªà tçÞ su §çý ¢y ÀàÂàw §ýà ywêØà ràçvràvà Ñè ñ rjqÂà yç vç§ýÊ wæ÷àwÐnà m§ý

¡âo§ýàÞÎà ÍuO¨m â§ýyã Âà â§ýyã su yç ªàíÐm ÊÑmç Ñã ÑèA ñ §ýsã ¡yÄývmà §ýà su, màç §ýsã ¡ÂàÑàçÂàã

§ýà su ¡Âàä§åývmà §ýL qáÊOÐnâmuàçÞ tç Þsã ÍuO¨m §ýàç Íuânm §ýÊmà ÊÑmà Ñè ñ

vªàsªà 30 wxê §ýL ¡wÐnà tçÞ tälç uàÀ ¡àmà Ñè uùâq tèA qå½àêmuà ÐwÐn nã, âÄýÊ sã tälç wæ÷àwÐnà

§ýà, r°jç §çý ºþã§ý yç Âà qð¼þÂàç-âvhÂàç §ýà su ¡¨yÊ ymàmà ÊÑmà nà ñ §äý²þ wxàG ràÀ kr tèA ¡yàÁu

§ýtÊ ÀÀê yç qÊçÎààÂà Ñàç§ýÊ uàçªà §ýL ÎàÊ½à tçÞ ªà¢ê màç tçÊã sçÞ¹þ 70 wxê §ýL ¥§ý wæ÷ tâÑvà yç ÑB¢ê ñ wÑ wæ÷

tâÑvà qå½àêmuà ÐwÐn nã uàçªààÇuàyàçÞ §çý õàÊà ¥wÞ qPâmâÀÂà qèÀv 2-3 â§ý.tã. jv§ýÊ ¡àót ¡àmã nã

¡àèÊ ¢mÂàà Ñã qèÀv jv§ýÊ uàçªààót yç kàmã sã nãAñ ¢Âà tâÑvà §ýàç Àçh §ýÊ tèA rÑBm ¡âo§ý ZàçáÊm ÑB¢ê

¡àèÊ §ýÑãÞ ªàÑÊç tçÞ ¥§ý ¡àÎwàyÂà §ýà ZààÀäsàêw ÑB¡àñ uàçªààyÂààçÞ §ýL qPsàw§ýàÊã ÎàO¨m §ýàç tèAÂàç ¡qÂàç kãwÂà

tçÞ ÐwuÞ ¡Âàäsw §ýÊÂàç §ýà Yð¼þ âÂà½àêu âvuà ñ ¢y Zà§ýàÊ tçÊç ¡ÂmÊ tç Þuàçªà §ýà rãk Êàçâqm ÑB¡à ¡àèÊ su

§ýL kð»çÞ ¼þãvã qð»þÂàç vªàãA ñ tälç vªàà nà â§ý uàçªà §ýL ÎàÊ½à tçÞ ÊÑ§ýÊ tèA yÀèw ÐwÐn ÊÑ y§åÝýªàãñ ¡àk 51

wxê §ýL ¡wÐnà tçÞ, ¡Âàç§ý wxàG ràÀ tèA qå½àêmuà ¡àÎwÐm ÑCÝ uàçªà §ýL ÎàO¨m §ýàç Àçh §ýÊ ñ

uùâq uàçªà §ýà Zàsàw âÂàuâtm ¡Çuày ¡àèÊ oèuê §çý qÎjàmî Ñã âÀhà¢ê Àçmà Ñè, âÄýÊ sã uÑ

yäâÂàâÎjm mÊã§ýà màç Ñè Âà ñ uàçªà §çý tàªàê qÊ jvmç jvmç tèAÂàç Ñºþ uàçªà (ÎààÊãáÊ§ý ¡àyÂà,Zàà½ààuàt),

Êàkuàçªà (tÂà §ýà ¡ÂàäÎààyÂà), sO¨m uàçªà (sàwÂàà¡àçÞ §ýà yÑã âÀÎàà§ýÊ½à) ¡àèÊ ÖààÂà uàçªà §ýà ÖààÂà qPàÃm

â§ýuà ¡àèÊ £Âà§çý yÎà¨m qísàwàçÞ §ýàç ¡qÂàç ªàäÚ ¡àèÊ ¢êÎwÊ §ýL §æýqà yç qP¾uÕà ¡Âàäsw â§ýuà ñ su §ýsã-

§ýsã ¡àk sã tälç £õçâvm §ýÊmà Ñè, qÊÂmä tèA Îàãií Ñã ytÂwu uàçªà (ysã qí§ýàÊ §çý uàçªà) õàÊà £y§çý

jÞªàäv yç âÂà§ýv qàmã ÑåÝ ñ kãwÂà §çý qíâm tçÊà Àæâ þ§ýàç½à yt¾w §ýL ¡àçÊ ¡ªàíyÊ Ñàç ÊÑà Ñè ñ ¡ÂÀÊ tçÞ ¥§ý

ªàÑÂà yäh, ÎààOÂm ¡àèÊ qíyÂÂàmà §ýà qíàÀäsàêw ÑàçÂàç vªàà Ñè ñ tälç vªàmà Ñè ¡ªàÊ ¡àªààðk ¥çyà Ñè màç ¡àuàt

Âà kàÂàç uà Ñàçªàà ñ ªàäÚ §ýL ¡yãt ¡Âàä§ýÈqà §ýàç qv-qv ¡Âàäsw §ýÊmç ÑB¥, ¡qÂàç kãwÂà §ýL yànê§ýmà

§ýà ymm ¡Ñyày tälç ¥§ý âÀÍu ¡àÂàÂÀ qPÀàÂà §ýÊmà Ñè ñ tèA jàÑmã ÑCÝ qí¾uç§ý wæ÷ ÍuO¨m kãwÂà §çý

¡àâhÊã qð»þàw §ýàç sÊqåÊ kã¥ ¡àèÊ qPyÂÂàmà qåwê§ý ¢y oÊà yç qíuà½à §ýÊç ñ §ýÊçÞ uàÀ £yç vàçªà ¥wÞ £y§çý

âqíukÂà ªàwê yç, Âà â§ý Îàtê yç ñ §çýwv ¡àwÎu§ýmà Ñè ¥§ý qíuày §ýL ¡àèÊ uàçªà §ýL ÎàÊ½à ªàíÑ½à §ýÊÂàç §ýL

¡àèÊ ¡qÂàç su §ýà âÂàÊà§ýÊ½à §ýÊÂàç §ýL ñ

33. ¢°²þà - rÂoÂà §ýà §ýàÊ½à ?“kr mät ¢°²þà §ýÊmç Ñàç ¡àèÊ mäÈÑàÊà tÂà £y§çý qã²çþ sàªàmà ÊÑmà Ñè , màç mät rÝoç ÑB¥ Ñàç ñ”-Ðwàtã

âÎàwàÂàÂÀ ñ uà uÑ §ýnÂà ÑÊ yàÞyàáÊ§ý ÍuO¨m §çý âv¥ y¾u ÂàÑãA Ñè ? wÑ yÞÂuàyã kàç täO¨m §ýL §ýàtÂàà

§ýÊmà Ñè, tàçÕà §ýL ¢°²þà Êhmà Ñè, wÑ sã wàÐmw tç ÞrÝoà ÑB¡à Ñè ¡qÂàã ¢°²þà yç ñ ÎààeàçÞ tç Þ¥çyà w½àêÂà

¡àmà Ñè â§ý ¢°²þà yªàsàê Ñè, ¡nàêm ¥§ý ¢°²þà §çý qåÊã Ñàçmç Ñã ÀåyÊã ¢°²þà £¾qÂÂà Ñàç kàmã Ñè ñ uÑ ¥§ý

¥çyà ÀäÏj§íý Ñè âkyyç ÍuO¨m §ýsã sã âÂà§ýv ÂàÑãA y§ýmà ªàäÚ ¡nwà ¢êÎwÊ §ýL §æýqà §çý ârÂàà ñ

¡Âàç§ý kÂtàçÞ §çý qä½u kr £Àu Ñàçmç ÑèA, mr ¢êÎwÊ §æýqà §çý ÄývÐwÛýq ÍuO¨m ¢y m¿u §çý qPâm ykªà rÂàmà

Ñè ¡àèÊ ÐwuÞ §ýàç tä m §ýÊÂàç §ýà qPuày §ýÊmà Ñè ñ ¡Âàç§ý yÂmàçÞ Âàç âvhà Ñè, “uâÀ mät ¢°²þà §ýàç ÀåyÊàçÞ §ýL ¡àçÊ

tàçð»þ Àçmç Ñàç màç wÑ täO¨m §ýà tàªàê qPÎàÐm §ýÊmã Ñè ñ” qÊtànê §ýÊÂàç §çý âv¥ §ýL ªà¢ê ¢°²þà ¡ªàÊ y°jç âÀv yç

§ýL kàmã Ñè màç ÐwuÞ ¢êÎwÊ ¡à§ýÊ tÀÀ §ýÊmç ÑèA ñ Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ Âàç uàçªà §ýà ÍuwÑàáÊ§ýÊ½à §ýÊmç ÑB¥ , §ýtê

uàçªà §ýà ZààwoàÂà â§ýuà ñ £ÂÑàçÂàç §ýÑà, “uâÀ §ýtê §ýàç ¡§ýmàê sàw (¢êÎwÊ Ñã §ýmàê Ñè)¡àèÊ ¡ÂààyO¨m sàw

yç â§ýuà kàmà Ñè màç wÑ qäÊàÂàç yÞâjm §ýtàG §çý Õàu §ýà §ýàÊ½à rÂàmà Ñè ñ”

§ýtê màç qP¾uç§ý ÍuO¨m §ýÊmà Ñã Ñè ÎààÊãáÊ§ý ¡àèÊ tàÂàây§ý Ûýq yç ymm ñ ¡m: ÑtçÞ §çýwv ¡qÂàç tÂà

§ýL âÀÎàà rÀvÂàã Ñè Ðwànê yç qÊtànê §ýL ¡àçÊ ñ ¡yãt yäh, ÎààOÂm ¡àèÊ qPyÂÂàmà qPàÃm §ýÊÂàç §çý âv¥ uâÀ

Ñt ârÂàà rÀvç §ýL ¡àÎàà §çý ÀåyÊàçÞ §ýà svà §ýÊ qàmç ÑèA màç ¡qÂàç ¡ÂàäswàçÞ yç ÐwuÞ ¡àÎjuê jâ§ým Ñàç

£ºþmç ÑèA ñ ¥§ý yähã ¢ÂyàÂà wÑ Ñè kàç ¡qÂàà ÁuàÂà qÊtànê qÊ §çýOÂôm §ýÊmà Ñè ¡àèÊ rÑBkÂà âÑmàu ¡àèÊ

rÑBkÂà yähàu §çý âv¥ Ñã kãmà Ñè ñ

34. uÑ âjÂmà !uÑ âjÂmà ¡àâhÊ uàçÞ ¡àmã Ñè ? uÑ âjÂmà ¡àmã Ñè ¡àèÊ âÀÂà §ýà jèÂà, ÊàmàçÞ §ýL ÂàãAÀ £ð»þà Àçmã Ñè ñ

§ýsã oÂà qPàâÃm §ýL ¢°²þà, §ýsã qÀ qPàâÃm §ýL ¢°²þà màç §ýsã Âààè§ýÊã §ýL ¢°²þà Ñã Ñè kãwÂà ¡àk tàÂàw §ýàñ

âjÂmà Ñè ràü Ûýq ¡ÂmÊ tçÞ ¡qå½àê ¢°²þà¡àçÞ §ýà ñ kr ÑtçÞ wÑ ÂàÑãA âtvmà kàç Ñt jàÑmç ÑèA màç §ýÊmç ÑèA

Ñt qPu¾Âà ¢O°²þm wÐmä §ýàç qPàÃm §ýÊÂàç §ýà ñ §ýsã Ñt Ñàçmç ÑèÞ yÄýv ¡àèÊ §ýsã ¡yÄýv ñ kr ÑàçmçÞ ÑèA Ñt

¡yÄýv màç ¡ÂmÊ tçÞ âjÂmà §ýà ¡àªàtÂà Ñàçmà Ñè ñ

¢°²þà Ñã Ñè ytÐm âjÂmà¡àçÞ §ýL kð»þ, âky Êàçðk uÑ y¾u ÑtàÊã ytl tçÞ ¡à kàmà Ñè, âjÂmà §ýà ÀÞÎà

Ðwm: §ýt ÑàçÂàç vªàmà Ñèñ

Ñè kÞkãÊ ¢°²þà §ýL kàç rçâð»þuàÝ ÑtàÊç qèÊ tçÞ ràÝomã Ñè §ýsã §íýàço màç §ýsã âjÂmà §çý Ûýq tçÞ ÑtàÊç kãwÂà tçÞ

qP§ý¹þ Ñàçmã Ñè ñ

âky Êàçðk Ñt tàÂà vçmç ÑèA ¢êÎwÊ §çý ¡OÐm¾w §ýàç ¡àèÊ £y §çý ywêâÂàuÞmà ÑàçÂàç §ýàç, ²å¹þÂàç vªàmç ÑèA yr rÂoÂà

âjÂmà §çý ñ

¥ç tàÂàw må kàªà ! yr §ä ²þ Zàsä §çý óã jÊ½ààçÞ tçÞ ytâqêm §ýÊÂàç §ýL §ývà §ýà âw§ýày §ýÊ ñ

Ñt yr màç £y ¢êÎwÊ §çý Ñàn §ýL §ýºþqämâvuàÝ ÑèA, ¢y y¾u §ýàç qå½àêmuà ¡à¾tyàm §ýÊ ñ

²å¹þ kà¥ªàà §íýàço ¡àèÊ âjÂmà §ýà rÂoÂà ¡àèÊ Ñàçªàà ¡àªàtÂà ¥§ý Âà¥ ywçÊç §ýà mçÊç kãwÂà tçÞ ñ

»åþrçªàà må y¾§ýtàG tçÞ ¡àèÊ ÑÊ tàÂàw tç Þ£y ¢êÎwÊ §ýà Ûýq Àçh qà¥ªàà ñ

uÑã Ñè qáÊ½àâm ¢y tàÂàw kãwÂà §ýL ñ uÑã Ñè £öçÎu ¢y tàÂàw ÀçÑ §ýà ñ

yr §äý²þ qPuày §ýÊmç ÑB¥ kr Ñt Äýv §ýL ¡à§ýàÞÕàà §ýà ¾uàªà §ýÊ qàmç ÑèA màç ¥§ý ªàÑÂà yäh ¡àèÊ ÎààÞOÂm

§ýà ¡Ñyày §ýÊ qàmç ÑèA ñ

uÑã Ñè ÊÑÐu ¡yãt yäh, ÎààOÂm ¡àèÊ ZàyÂÂàmà ZààÃm §ýÊÂàç §ýà ¡àèÊ âjÂmà tä¨m kãwÂà Íumãm

§ýÊÂàç §ýà ñ£Ààyã ÎàÞ§ýà mnà su- uç £ÂÂàm yào§ýàç Þ §çý sã ¡àÁuàâ¾t§ý tàªàê §ýL tä©u ràoà¥Ý Ñè AñyÀîâwjàÊ ¡àèÊ y¾yÞªà õàÊà ¢ÂÑç Þ À åÊ §ýÊÂàà jàâÑ¥ ñ- Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ

40 41

35. Ñt Àä:hã üàçÞ Ñàçmç ÑèA ?¡àâhÊ uÑ tÂà ràÊ-ràÊ Àä:hã uàçÞ Ñàç kàmà Ñè ? ¡àâhÊ uÑ tÂà yähã uàçÞ ÂàÑãÞ ÊÑ qàmà ymm?

uÑ ywàv §ýsã Âà §ýsã ÑÊ â§ýyã §çý kçÑÂà tçÞ §ýàèÞomà Ñè ñ hày§ýÊ kr Àä:h ÍuO¨m §çý kãwÂà tçÞ ¡àmàÑèñ Ðwàtã y¾uàÂàÂÀ Âàç âvhà Ñè, “kr tÂà âÀÍu qPsàwàçÞ yç ÀåÊ Ñàç kàmà Ñè màç wÑ ÐwuÞ §ýàç yäh ¡àèÊ Àäh

§çý yàn ¥§ýà§ýàÊ §ýÊ vçmà Ñè ¡àèÊ mãÂààçÞ ªàä½ààçÞ §ýà âÎà§ýàÊ Ñàç kàmà Ñè”ñ âÀÍu qPsàw £¾qÂÂà §ýÊÂàç §çý âv¥

¡àwÎu§ý Ñè y¾yÞªà, ÐwàÁuàu, Âàç§ý âwjàÊàçÞ §ýà ów½à, tÂàÂà ¥wÞ âjÞmÂàñ qåkà-qàºþ, qPsä Âààt ÐtÊ½à ¥wÞ

yÞ§ýLÙàêÂà sã tÂà tçÞ âÀÍu âwjàÊ £¾qÂÂà §ýÊmç ÑèA ñ otê ¥wÞ kàâm §ýL §ýàç¢ê ÀãwàÊ ÂàÑãA Ñèñ ÍuO¨m §ýL ¡àÐnàâky sã otê tçÞ Ñàç, wÑ £y§ýà ¡ÂàäyÊ½à §ýÊmç ÑB¥ ¡qÂàà kãwÂà âÀÍu rÂàà y§ýmà Ñèñ ÎàÂàè:ÎàÂàè:

yàÞyàáÊ§ý yÞÐ§ýàÊàçÞ §ýL q§ýð»þ ¼þãvã qð»þÂàç vªàmã Ñè ¡àèÊ ¡àÁuàO¾t§ý yÞÐ§ýàÊ qPjäÊ tàØàà tçÞ £¾qÂÂà Ñàç kàmç

ÑèAñ mr ÍuO¨m yÞyàÊ §çý Àä:h ¡àèÊ yäh yç ¥§ý ÑÀ m§ý ¡Zàsàâwm ÊÑ qàmà Ñèñ màç ¡à¡àç Ñt ¡qÂàçkãwÂà tçÞ ¡àÁuàO¾t§ý yÞÐ§ýàÊ rð¼þàÂàç §ýL §ývà §ýà âw§ýày §ýÊçÞñ ªàãmà tçÞ sªàwàÂà óã §æýÏ½à Âàç ¡käêÂà §ýàç §ýÑà

Ñè, “yÞyàÊ §ýL oÂà-yÞqâÙà ÍuO¨m ¢yã yÞyàÊ tçÞ ²þàçð»þ kàmà Ñè qÊÂmä ¡àÁuàO¾t§ý yÞqÀà £y§çý yàn

¡ªàvç kÂt tçÞ sã kàmã Ñèñ” ¢yã ¡àÁuàO¾t§ý yÞqÀà §çý rv qÊ §äý²þ ÍuO¨m rjqÂà yç Ñã yÞÂuày §ýL ¡àçÊ¡à§ýâxêm Ñàç kàmç ÑèAñ ysã tÑàÂà yÂm ¡àèÊ ¦ýâxtäâÂà ¡Âàç§ý kÂtàçÞ §çý qÎjàmî 24 i½¹çþ yàoÂàà, qPsäÂààt

ÐtÊ½à ¡nwà vàç§ýâÑm tçÞ Íumãm §ýÊmç ÑèAñ tèA ÂàmtÐm§ý ÑéåÞ, ¡qÂàç yÀîªàäÚ §çý óã jÊ½ààçÞ tçÞ kàç kÂà§ýÌuà½à§çý âv¥ ¢mÂàç yÊv £qàu Ñt yr §ýàç qPÀàÂà §ýÊ ÊÑç ÑèAñ “§äÝý¡à häÀ jv §ýÊ Ãuàyç §çý qày ¡à ªàuà Ñèè”

uÑ §ýÑàwm £Âà qÊ qå½àêmuà jáÊmànê Ñàçmã Ñèñ36. wæ÷àwÐnà Ñè ytu qäÂàÊàwvàç§ýÂà §ýà

wæ÷àwÐnà Ñè ytu qäÂàÊàwvàç§ýÂà §ýà ñ wæ÷àwÐnà Ñè ytu ¡qÂàç úÀu §çý ¡ÂÀÊ làÝ§ýÂàç §ýàñ

Ñàçmà Ñè ÍuO¨m âÎàânv ÎàÊãÊ yç ñ Ñàçmà Ñè ÍuO¨m £Ùàçâkm tÂà yç; rÀvmç ÑB¥ ytu §çý yàn màvtçv¡ªàÊ ÂàÑãA rèºþà qàmà Ñè ñ

rÀvmã ÑèA tàÂumà¥Ý ÑÊ qãð¼þã §ýL, ÑÊ uäªà tçÞ ñ ¡âo§ýmÊ wæ÷ âÄýÊ sã uàçÞ ¡qÂàç âwjàÊàçÞ §ýàç uäwà¡àçÞ qÊnàçqÂàà jàÑmç ÑèA ?

rÂàmà Ñè uÑã ârÞÀä vð»à¢ê lªàð»ç ¡àèÊ tÂà tä¹þàw §ýà §ýàÊ½à yªàç yÈrOÂoàuàçÞ §çý rãj tçÞ sãñ

ÂàÑãA ytl qàmç kàç wæ÷ â§ý qáÊwmêÂà qP§æýâm §ýà ¡¹þv âÂàut Ñè, Âà §çýwv ÐwuÞ Àä:hã Ñàçmç ÑèA ¡âqmä ¡qÂàçr°jàçÞ §ýàç sã Àä:hã §ýÊmç ÑèA ñ

Ñèþþþ ¡àwÎu§ýmà uâÀ wæ÷àçÞ §ýàç yäÊÕàà §ýL, yÈtàÂà §ýL, màç Ñè kÛýÊm r°jàçÞ §ýàç ytlÀàÊ rð»þç råð¼þàçÞ §ýLñwæ÷àçÞ §ýàç jàâÑ¥ â§ý wç ÐwuÞ §ýàç ÍuÐm §ýÊçÞ tàÂàây§ý Ûýq yç Âààt yäâtÊÂà tçÞ ¡nwà yçwà §çý â§ýyã §ýàuê tçÞñ

kr wæ÷ ¥çyà §ýÊ qà¥ÝªàçÞ, ¡qÂàç tÂà §ýL âÀÎàà ÀåyÊàçÞ §ýL ytÐuà¡àçÞ §ýL ¡àçÊ tàçð»þ qà¥Ýªàç màç oãÊç oãÊç ¡qÂàçtàçÑ ¡àèÊ ¡àyO¨m §çý rÞoÂààçÞ §ýàç hàçv qà¥Ýªàç ñ

²åþ¹çþªàã kr ¡àyO¨m màç ÍuO¨m hävç âÀv yç ÀàÂà §ýÊ qà¥ªààñ

²åþ¹çþªàà kr tàçÑ §ýà qÀàê màç ¡qÂàç kãwÂà §çý ¢y ¡àâhÊã qð»þàw §ýàç wÑ yànê§ý §ýÊ qà¥ªààñ

¥ç tàÂàw ! må kàªà ! uÑ kãwÂà ¡Âàtàçv Ñè, ¢y§ýàç Íunê uåÝ Êàªà-õçx, tàçÑ ¡àèÊ ¡àyO¨m tçÞ Âà ªàÝwàñ

§ýÊ vç §ýtà¢ê Àä¡à¡àçÞ §ýL £tí §çý ¢y qð»þàw tçÞ ñ uÑ §ýtà¢ê mçÊç yàn ¡ªàvç kÂt tçÞ kà¥ªàã ¡àèÊ mälç qPsä

§æýqà §ýà ¡âo§ýàÊã rÂàà¥ªàãñ

âÂà½àêu ¡àq§ýàç §ýÊÂàà Ñè, yähã ÊÑÂàà ¡nwà ²þàç¹þã ²þàç¹þã ¡qçÕàà¡àçÞ §çý qåÊà Âà ÑàçÂàç §ýà ÀÞÎà yÑmç ÑB¥ Àä:hã

ÊÑÂààñ

37. ¡qçÕàà-§íýàço ¥wÞ Àä:h §ýà tåv §ýàÊ½à ? wæ÷àwÐnà tàÂàw kãwÂà §ýL ¥§ý ¥çyà §ýàv Ñè kr wÑ qÊàoãÂà ÑàçÂàç qÊ âwwÎà Ñàç kàmà Ñè ñ ÎààÊãáÊ§ý

¡ÎàQýmà Íuâ¨m §ýà tÂààçrv sã §ýt §ýÊ Àçmã Ñèñ qäÊàÂàã uàÀçÞ ¡àèÊ uäwàwÐnà §çý yäÂàÑÊç qv Ñã £y§ýà

ytu Íumãm §ýÊÂàç §ýà tä©u yàoÂà rÂàmà Ñèñ rÀvmç ÑB¥ ytu §çý yàn qáÊOÐnâmuàÝ sã rÀv kàmã ÑèAñ

¡âo§ýmÊ wæ÷ ÍuO¨muàçÞ §ýL ¡qçÕàà¥Ý (¡qÂàçÞ r°jàçÞ yç) rÑBm ¡âo§ý ÊÑmã ÑèAñ ¡Âàç§ý ràÊ r°jç ¢Âà

¡qçÕàà¡àç Þ yç ¡ÂàâsÖà ÊÑmç ÑèA ¡àèÊ ¡Âàç§ý ràÊ ytlmç ÑB¥ sã, kàÂàmç ÑB¥ sã r°jç ¢Âà ¡qçÕàà¡àçÞ §ýàç qåÊà

§ýÊÂàç tçÞ ¡ytnê ÊÑmç ÑèA ñ

¥§ý yÂm Âàç âvhà Ñè “Àrã ÑB¢ê ¢°²þà¡àçÞ yç §íýàço §ýà qPàÀäsàêw Ñàçmà Ñèñ tàÂàw kãwÂà Àä:hàçÞ §ýà iÊ Ñèñ

uÑ qáÊOÐnâm mr m§ý ÂàÑãA rÀvmã kr m§ý ÍuO¨m ¢êÎwÊ §ýL ¢°²þà yç màvtçv ÂàÑãA rèºþà vçmà Ñèñ ”kr

tèAÂàç ¢y wàüàçÞ §ýàç qð¼þà màç tÂàÂà, âjÂmÂà §çý qÎjàmî ¡Âàäsw â§ýuà â§ý wàÐmw tçÞ ¢°²þà §çý qå½àê ÑàçÂàç §ýL

¡qçÕàà Ñã ÑtàÊç §íýàço ¥wÞ Àä:h §ýà tåv §ýàÊ½à Ñèñ uâÀ Ñt ¢êÎwÊ §çý jÊ½ààçÞ tçÞ qPànêÂàà §ýÊmç Ñä¥ ytqê½à

§ýÊ qàmç ÑèA ¡àèÊ kàç §äý²þ ¢êÎwÊ §ýÊmà Ñè ¡°²çþ §çý âv¥ Ñã §ýÊmà Ñè, ¢y wàü §ýàç ¡qÂàç kãwÂà tçÞ

§ýàuàêOÂwm §ýÊmç ÑèA, ÍuwÑàáÊm §ýÊmç ÑèA màç ÑÊ qáÊOÐnâm tçÞ yÂmä þ ÊÑÂàç §ýL §ývà §ýàç yãh kàmç ÑèA ñ

“¢êÎwÊ §ýà ÑÊ âwoàÂà tÞªàvtu Ñè”, uÑ wàü sã ràÊ-ràÊ ÀàçÑÊàÂàç yç ¡yãt yäh, ÎààOÂm ¡àèÊ

qPyÂÂàmà §ýL ZààâÃm Ñàçmã Ñèñ kàç ÍuO¨m ¢Âà yÊv wàüàçÞ §ýà ymm tÂàÂà âjÂmÂà §ýÊmà Ñè wÑ ÑÊ

qáÊOÐnâm §ýàç qå½àêÛýqç½à Ðwã§ýàÊ §ýÊ qàmà Ñèñ oãÊç-oãÊç ¡ÂààwÎu§ý ¢°²þà¡àçÞ ¥wÞ ¡qçÕàà¡àçÞ §ýà ÀÞÎà

Ðwm: Ñã ytàÃm Ñàç kàmà Ñèñ uÑãA yç ÎàäÚ Ñàçmã Ñè ÍuO¨m §çý ô˜þà (ÀçhÂàç wàvà) rÂàÂàç §ýL uàØàà, ÑÊ

qáÊOÐnâm tçÞ qå½àêÚqç½à yÂmä þ ¥wÞ häÎà ÊÑÂàç §ýL uàØààñ ¥çyà ÍuO¨m §ýsã sã ÀåyÊàçÞ §ýàç ¡qÂàç tmvr

(Ðwànê) §çý âv¥ qPuàçªà ÂàÑãA §ýÊmà, wÑ yÀèw ÀåyÊàçÞ §ýL häÎàã tçÞ Ñã häÎà ÊÑmà Ñèñ

38. ¡qçÕàà-¥§ý ÀàÂàw !¡qçÕàà §ýà ÀàÂàw ¡àmà Ñè ¡àèÊ ÑtàÊà ytÐm yäh jèÂà £ð»þà §ýÊ vç kàmà Ñèñ

§ýsã r°jàçÞ yç tàÂà-yÈtàÂà §ýL ¡qçÕàà màç §ýsã £Âàyç oÂà §ýL ¡qçÕààñ

ÊÑmã ÑèA wàyÂàà¥Ý ¡àèÊ mæÏ½àà¥Ý uäwà wæ÷àwÐnà tçÞ ¡àèÊ §ýÊmã Ñè qPmàâð»þm ÍuO¨m §ýàç Êàm-âÀÂàñ

Õàã½à Ñàçmà Ñè ÐwàÐ¿u âÀÂà-qPâmâÀÂà yÞut ¡àèÊ âÂàuâtm âÀÂàjuàê §çý ¡sàw tçÞ ñ

ÊÑmà Ñè tÂà hàvã ¡àèÊ âÀÂà-Êàm yqÂàç räÂàmà Ñè ¡oåÊã wàyÂàà¡àçÞ ¡àèÊ mæÏ½àà¡àçÞ §ýàç qå½àê §ýÊÂàç §çýñ

ÂàÑãA §ýÊÂàç qàmç kr r°jç qå½àê ¡qçÕàà¥Ý màç wæ÷àçÞ §çý tÂà tçÞ §íýàço §ýà ¡àªàtÂà Ñàçmà Ñèñ

“yryç ¡°²þã jãðk-Àä:h” - Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ yryç räÊà ¡wªà ä½à ? §íýà ço- Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ

42 43

wæ÷àwÐnà rãm y§ýmã Ñè yäh-jèÂà yç uâÀ ÍuO¨m tÂà §ýàç yÞuâtm §ýÊÂàç §ýL §ývà yãh qàmà Ñèñ Êhç ªàÊ

ÍuO¨m ¡qÂàç tÂà §ýàç ÍuÐm ¢êÎwÊ Âààt âytÊÂà tçÞ (jàÑç otê §ýàç¢ê sã Ñàç) màç ¡Âàç§ý täyãrmàçÞ yç ²äþ¹þ§ýàÊà

qà kàmà Ñèñ

ÀåyÊàçÞ §ýL tÀÀ §ýÊÂàà sã tÂà §ýàç ÍuÐm ÊhÂàç ¥wÞ ytu ârmàÂàç §ýà ¥§ý ¡°²þà âw§ýÌq Ñàç y§ýmà Ñèñ “tçÊã

¡àk sã â§ýyã §ýàç kÚÊm Ñè” ¡nwà ¡qÂàã £quàçâªàmà §ýà ¡Ñyày ÍuO¨m §ýàç ¥§ý ªàÑÂà ¡à¾ty§åýÂà

¡àèÊ ÎààÞâm yç sÊ Àçmà Ñèñ

¡àwÎu§ýmà Ñè nàçð»þà yà ¡à¾tâwÎwày kàªàPm §ýÊÂàç §ýL ¡àèÊ ÐwuÞ §ýÀt rð¼þàÂàç §ýLñ

qP¾uç§ý ÍuO¨m §çý ¡ÂÀÊ ¡Âàç§ý ªàä½à ¡àèÊ ¡Âàäsw â²þqç ÊÑmç ÑèA kàç ÀåyÊàçÞ §ýàç vàsàOÂwm §ýÊ y§ýmç ÑèAñ

qP¾uç§ý ÍuO¨m ¡qÂàç §ýtàG §ýL vçhÂàã yç ¡qÂàç âÀÍu sàªu §ýL ÊjÂàà §ýÊ y§ýmà Ñèñ

39. ¡àyO¨m yäh tçÞ rào§ý ?uÑ ¡àyO¨m Ñã Ñè ¢ÂyàÂà §çý ytÐm Àä:hàçÞ §ýL kð» ñ ¡àyO¨m tàuà §ýà ¥§ý yÎà¨m ¡e Ñèñ

ÀääªààêyÃmÎàâm tçÞ ¥§ý Êàkà ¡àèÊ wèÎu §ýL §ýnà ¡àmã Ñèñ Êàkà §ýàç ÎàØàä¡àçÞ Âàç ÑÊà §ýÊ Êà³u yç ràÑÊ âÂà§ýàv

âÀuà nà, âÄýÊ sã wÑ ¡qÂàç Ñànã, iàçð»àçÞ ¡àèÊ hkàÂàç §ýL âjÂmà §ýÊmà ÊÑmà nàñ wèÎu §ýàç £y§ýL q¾Âàã

¡àèÊ qäØààçÞ Âàç iÊ yç rçiÊ §ýÊ âÀuà nà, âÄýÊ sã £y§ýà tÂà ràÊ-ràÊ ¡qÂàç qäØààçÞ ¡àèÊ q¾Âàã §çý âv¥ âjÞâmm

Ñàçmà nàñ ÀàçÂààçÞ Âàç Ñã wÂà tçÞ tà§êý½»çþu ¦ýâx yç ¢y ràm §ýà ÊÑÐu qå²þà ñ ¦ýâx tà§êý½»çþu Âàç §ýÑà “uÑ

yÈqå½àê kªàm Àçwã §ýL tàuà yç tàçâÑm Ñàç ÊÑà Ñèñ yr §äý²þ kàÂàmç ÑB¥ sã ytlmç ÑB¥ sã ÍuO¨m tàuà §çý

jÝªàäv yç ràÑÊ ÂàÑãA âÂà§ýv qàmàñ §çýwv Àçwã §ýL £qàyÂàà §ýÊÂàç yç Ñã kãw ¢y tàuà kâÂàm tàçÑ §çý kàv

yç ràÑÊ âÂà§ýv qàmà Ñèñ”

uÑ §ýÑàÂàã uà Ñt yr §ýL §ýÑàÂàã ÂàÑãA Ñè ? wæ÷àwÐnà tçÞ qèÊ §ýrí tçÞ v¹þ§çý ÊÑÂàç §çý ràwkåÀ ÍuO¨m

¡qÂàç Ñã Âààmã-qàçmç §çý tàçÑ tçÞ ÄÝýyà ÊÑmà Ñèñ r°jç jàÑç â§ýmÂàà sã ÀäÍuêwÑàÊ uàçÞ Âà §ýÊç, £Âà§ýàç ²þàçð»þ

§ýÊ â§ýyã ¡àót tçÞ kàÂàç §ýà, ÀàÂà §ýÊÂàç §ýà âÂà½àêu ÂàÑãA vç qàmàñ qÊtªàäÚ Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ Âàç âvhà Ñè

“¡Âàç§ý wæ÷ yçwà-âÂàwæâÙà §çý £qÊàÂm ¡qÂàç ¡àÁuàO¾t§ý £¾nàÂà §çý âv¥ ÑáÊõàÊ ¥wÞ ¦ýâx§çýÎà sã kàmç

ÑèAñ qÊÂmä ¥çyç ÐnàÂààçÞ qÊ ¡à§ýÊ sã tàÂàây§ý Ûýq yç wç ¡qÂàç iÊ-qáÊwàÊ yç Ñã käð»çþ ÊÑmç ÑèA ¡àèÊ âÂàoêÂààçÞ

âÂàÐyÑàuàçÞ ¡àèÊ âÂàÊàâómàçÞ §ýL Âà màç yçwà Ñã §ýÊmç ÑèA ¡àèÊ Âà Ñã £Âà§ýàç ÀàÂà Àçmç ÑèAñ ¡qÂàã yÞâjm qåÝkã wç

ÐwuÞ qÊ ¡nwà ¡qÂàç Âààmã qàçmàçÞ qÊ Ñã hjê §ýÊmç ÊÑmç ÑèAñ” ¡àk tàçrà¢v §çý uäªà tçÞ màç iÊwàvàçÞ yç

yÈq§êý ¡àèÊ sã yÊv Ñàç ªàuà Ñèñ ÑÊ Êàçk, uÑàÝ m§ý â§ý âÀÂà tçÞ §ý¢ê ràÊ sã wæ÷ ÍuO¨m ¡qÂàç r°jàçÞ yç

ràm §ýÊmç ÑèAñ uà uÑ ¡àyO¨m ÂàÑãA Ñè ? âkmÂàã ¡àyO¨m Yð¼ Ñàçªàã £mÂàà Ñã tæ¾uä §ýà, âw²þàçÑ §ýà ¡àèÊ

¡qtàÂà §ýà ÀÞÎà ªàÑÊà Ñàçªààñ tÂàÂà, âjÂmÂà §ýáÊ¥ ¡àèÊ tçÊç §ýnÂà §ýL y¾umà §ýàç qÊhmç ÑB¥ ¡qçÕàà¡àçÞ

§ýàç oãÊç-oãÊç §ýt §ýáÊ¥ñ kr ¡àq ¥çyà §ýÊ qà¥Ýªàç msã ¡àq kãwÂà §çý ¢y ¡àâhÊãþ þþqð»þàw tçÞ yäh, ÎààÞâÂm

¡àèÊ qPyÂÂàmà qPàÃm §ýÊ qà¥Ýªàçñ

40. §èýyç màçð»çÞþ ¢°²þà¡àçÞ §ýà uÑ tàuà kàv?ÑÊ ¢°²þà Ñè tàuà §ýL jçÊã kàç ÑtçÞ tàuà §çý kàv tçÞ £vlàmã Ñè ñ

tàuà §çý kàv tçÞ £vlàmã Ñè ¡àèÊ kÂt-tÊ½à §çý rÞoÂà tçÞ »þàvmã Ñè ñ

kÂt-tÊ½à §çý rÞoÂà tçÞ »þàvmã ¡àèÊ qÊàoãÂà Ñtç rÂààmã Ñè ñ

ÐwmÞØàmà ÑtàÊà kÂtây÷ ¡âo§ýàÊ Ñè, nà ¡àèÊ ÊÑçªàà,qÊÂmä Ñt Ðwç°²þà yç ªàävàt rÂàmç ÑèA ¢y ¢°²þà §çýñ

tçÊà ¡àwàÑÂà Ñè wæ÷àçÞ yç â§ý kãwÂà §çý ¢y ¡àâhÊã qð»þàw tçÞ wç màçð»çÞþ ¢y tàuà kàv §ýàç ñ

vç yàÞy ÐwmÞØàmà §ýL, ¡Âàäsw §ýÊçÞ tÑ§ý Zàsä Âààt §ýL y¾§ýtàG §çý Ûýq tçÞç ñ

màçð»çÞþ rÞoÂà ¡àyO¨m §çý, tàçÑ §çý ¡àèÊ yàÞyàáÊ§ý ¢°²þà¡àçÞ §çý ñ

ysã yÂm §ýÑmç ÑèA â§ý ¥§ý Ñã ¢°²þà yr ¢°²þà¡àçÞ §ýàç qå½àê §ýÊ y§ýmã Ñè ¡àèÊ Ñè wÑ ¢êÎwÊ ZààOÃm §ýL ¢°²þà,

¡à¾tyàÕàà¾§ýàÊ §ýL ¢°²þà ñ

§ýt yç §ýt Ñt ykªà màç rÂàçÞ ¢y ¢°²þà §çý tàuà kàv §çý Zàâm ñ

kã ÊÑç ÑèA Ñt kãwÂà §ýàç ¡ÖààÂà §çý ¡Âo§ýàÊ tçÞ ¡àèÊ ªàÝwà ÊÑç ÑèA ¢y yäÊÀävês tàÂàw ÀçÑ §ýàç ¢°²þà kâÂàm

Àä:hàçÞ §ýàç lçvmç ÑB¥ ñ

¡qÂàà¡àç tàªàê qÊtànê §ýà, âÂà:Ðwànê yçwà §ýà ¡àèÊ ZààÃm §ýÊàç §æýqà Zàsä §ýL ¡yãt ¡àèÊ ¡ÂàÂm ñ

§ýÊàç ÃuàÊ ¡ÂàkàÂààçÞ §ýàç ¡qÂààç §ýL mÊÑ ¡à¾tsàw yç ¡àèÊ ZààÃm §ýÊàç §æýqà Zàsä §ýL ¡yãt ¡àèÊ ¡ÂàÂmñ

ràÝ¹þàç kàç §äý²þ sã Ñè mäÈÑàÊç qày ÀåyÊàçÞ §çý yàn £ÀàÊ úÀu yç ârÂàà â§ýyã rÀvç §ýL sàwÂàà §çý ñ

âky Êàçðk ¥çyà §ýÊ qà¡àçªàç ¢y ¢°²þà §çý kàv §ýàç ÎàÂàè: ÎàÂàè: màçð»þÂàç §ýL §ývà §ýàç yãh qà¡àçªàç ñ

uÑ ÀçÑ màç ¥§ý Êàçðk âÂàÏqPà½à Ñàç kà¥ªàã ¡àèÊ âtSþã tçÞ âtv kà¥ªàã, âÄýÊ §èýyã jàÑm ¢yç ykàÂàç, yÝwàÊÂàç

¡àèÊ yäÂÀÊ âÀhàÂàç §ýL ?

kÊà yàçjàç, âwjàÊ §ýÊàç ¡àèÊ ¡qÂàç ¡à¾tàç¾nàÂà §ýà tàªàê qPÎàÐm §ýÊàç ñ

otê ¡àèÊ kàâm §ýL §ýàç¢ê ÀãwàÊ ÂàÑãA ñ

qPsä màç ¥§ý Ñã Ñè, qä§ýàÊmç ÑèA Ñt £yç ¡vªà-¡vªà ÂààtàçÞ yç ñ

uÑ ¡àÁuàO¾t§ý yÞqÀà ¡ªàvç kÂt tçÞ mäÈÑàÊç yàn kà¥ªàã ; yàÞyàáÊ§ý yÞqÀà màç ¢yã oÊà qÊ ÊÑ kà¥ªàã ñ

tÂàÂà âjÂmÂà §ýÊàç ¡àèÊ ÐwuÞ âÂà½àêu vàç ñ

41. uÑ tÂà sàªàmà Ñè âÀÂà-ÊàmuÑ tÂà sàªàmà Ñè âÀÂà-Êàm âwxu sàçªààçÞ §çý qã²çþ, kràÂà §çý ÐwàÀ §ýL mäâ þ §çý qã²çþ ñ

§ýsã kàmà Ñè vÞÀÂà ¡àèÊ §ýsã kàmà Ñè qçáÊy ¡àèÊ yäÂÀÊ YÎuàçÞ §ýàç ÀçhÂàç §ýL jàÑÂàà §ýÊmà Ñè ñ

kçr tçÞ jàÑç qèyç ÑàçÞ uà Âà Ñàç, tÂà màç ¢°²þà¡àçÞ §çý wàuäuàÂà tçÞ âÀÂà-Êàm £ð»þmà Ñè ñ

yÂm §ýÑmç ÑèA “Ñè uÑ tÂà Ñã tÂàäÏu §çý rÞoÂà ¡nwà täO¨m §ýà §ýàÊ½à ñ ¢y tÂà §ýà âÂàªàíÑ §ýÊàç ñ”

§èýyç ytlç ¥§ý yàoàÊ½à ¢ÂyàÂà ¢y tÂà §ýL ªàâm §ýàç, ¢y tÂà §ýL tâm §ýàç ?

¢êÎwÊ §æýqà §çý ¡àªàtÂà yç, jvmà Ñè ¢ÂyàÂà kr Ðwànê yç qÊtànê §ýL ¡àçÊ màç oãÊç-oãÊç ykªà Ñàçmà

Ñè ¡qÂàç tÂà §ýL ªàâmâwâouàçÞ §çý qPâmñZàsä täÐ§ýàÂà ¡àèÊ ¡àÂàÂÀ qyÂÀ §ýÊmç Ñè A, mäÈÑç Þ yÀà ZàyÂÂàtäh ÊÑÂàà jàâÑ¥

- Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ “¢°²þà tÂà ¡àèÊ ¢°²þàÎàO¨m §ýà ç §ýtkàçÊ rÂààmã Ñè ñ”

44 45

yãhmà Ñè §ývà ¡qÂàç ¡ÂÀÊ yç käð»þÂàç §ýL, ¡qÂàç ¡ÂÀÊ §çý ¢êÎwÊ §ýàç qÑjàÂàÂàç §ýL, uàçªà §çý tàªàê qÊ

jvmç -jvmç ñ

uàçªà Ñã màç Ñè yàuä³u ¡à¾tà ¡àèÊ qÊtà¾tà §çý £y ¡ÞÎà §ýà kàç ÑÊ tàÂàw §çý ¡Âm:§ýÊ½à tçÞÞ âwùtàÂà Ñèñ

nt kàmà Ñè sàªàÂàà ¢y tÂà §ýà ¥§ý ÑÀ m§ý uàçªà §ýL ÎàÊ½à ªàíÑ½à §ýÊÂàç yç ¡àèÊ mr ÎàäÛý Ñàçmã Ñè £y§ýL

uàØàà mty yç Êky §ýL ¡àçÊ, Êky yç yÙw §ýL ¡àçÊ ñ

qPàÃm §ýÊmà Ñè wÑ ¡yãt yäh, ÎààOÂm ¡àèÊ ¡àÂàÂÀ ¢y ÊàÑ qÊ jvmç-jvmç ¡ªàÊ ÀtÂà §ýÊ qàmà Ñè

¡qÂàã âÂàÈÂàwæâÙàuàçÞ §ýà kàç ÑèA âwùtàÂà £y§çý ¡ÂÀÊ §ýàt, §íýàço, vàçs ¡àèÊ tàçÑ §çý Ûýq tçÞ ñ

Ñàçmà Ñè âÂàÊà§ýÊ½à ¡Âm:§ýÊ½à yç kr §ýàt, §íýàço ¡àèÊ vàçs §ýà, màç tÑyåy §ýÊ qàmà Ñè ¢ÂyàÂà ¢êÎwÊ

§ýL £qOÐnâm §ýàç ¡qÂàç ¡ÂÀÊ Ñã, Ñàç jàÑç wÑ qP§ýàÎà §çý Ûýq tçÞ ¡nwà â§ýyã âwªàíÑ §çý Ûýq tçÞ ñ

nt kàmã Ñè ªàâm ¢y tÂà §ýL ¡àèÊ ¡à¾t yäh tçÞ uÑ »åþrmà Ñè ¡àèÊ ¡ÂàÂm ¡àÂàÂÀ qPàÃm §ýÊmà Ñè ñ

âÂà½àêu ¡àq§ýàç §ýÊÂàà Ñè ¡ÂàÂm ¡àÂàÂÀ ¡nwà yÞyàÊ §çý Àä:h ?

42. oÂà §ýà yÀäquàçªàhäÎàã oÂà yç ÂàÑãA hÊãÀã kà y§ýmã ñ ÎààOÂm oÂà yç ÂàÑãA hÊãÀã kà y§ýmã ñ

Âààè§ýÊ §ýL wÄýàÀàÊã oÂà yç ÂàÑãA hÊãÀã kà y§ýmã ñ

r°jàçÞ §ýà ÃuàÊ oÂà yç ÂàÑãA hÊãÀà kà y§ýmà ñ

oÂà kÛýÊã Ñè kãwÂà uàqÂà §çý âv¥ qÊÂmä §çýwv ¥§ý ÑÀ m§ý ñ

oÂà yç Àwà¢uàÝ màç hÊãÀã kà y§ýmã ÑèÞ qÊÂmä yçÑm oÂà yç ÂàÑãA hÊãÀã kà y§ýmã ñ

oÂà §ýtàÂàà jàâÑ¥ ràÝ¹þÂàç §çý âv¥, kÛýÊmtÞÀàçÞ §ýL tÀÀ §ýÊÂàç §çý âv¥ ñ

kr Ñt ¥çyà §ýÊ qàmç ÑèA màç wÑ qÊtâqmà qÊtçÎwÊ ÑtçÞ ¡àèÊ ¡âo§ý oÂà qPÀàÂà §ýÊmà Ñè ñ

uÑã qP§æýâm §ýà ¡¹þv âÂàut Ñè kàç ÀåyÊàçÞ §ýàç Àçmà Ñè, ¢êÎwÊ £yç ZàÀàÂà §ýÊmà Ñè ñ

¡àmã Ñè qPçÊ½àà ÀàÂà §ýÊÂàç §ýL, ràÝ¹þÂàç §ýL ¢êÎwÊ §æýqà yç, ¢êÎwÊ ¡ÂàäªàíÑ yç ñ

ÑÊ otê tçÞ uÑã âÎàÕàà Ñè ¡àèÊ ¡ªàÊ yj qå²þà kà¥ màç y°jà otê sã §çýwv ¥§ý Ñã Ñè ¡àèÊ Ñè wÑ otê

qPçt §ýà ñ

kàç ¡à¾tyàm §ýÊ qàmà Ñè uÑ unànê y¾u, Zà§ý¹þ Ñàçmà Ñè ¡à¾tsàw £y§çý ¡ÂmÊ tçÞ ñ

§ýÊmà Ñè wÑ Àçhsàv, tÀÀ ÀåyÊàçÞ §ýL ¡qÂàã Ñã sàÝâm ¡àèÊ qPàÃm §ýÊmà Ñè ¡âmÎàu §æýqà £y qÊtâqmà §ýã ñ

Ñàçmà Ñè ÀÎàêÂà £yç ¢êÎwÊãu Zà§ýàÎà §ýà, ¢êÎwÊãu §æýqà §ýà â§ýyã Âà â§ýyã Ûýq tçÞ ñ

âtvmã Ñè £yç ZàyÂÂàmà ¡ÂàÂm ¡àèÊ ¡yãt ¢yã kÂt tçÞ, ¢yã oÊà qÊ ñ

âtvmà Ñè ÃuàÊ £yç ¡ÂàkàÂààçÞ §ýà, ¡qÂàç jàÑç £yç oàçhà Àçmç ÑèA ñ

»åþrmà Ñè ¡ÂmtêÂà £y§ýà ¥§ý ªàÑÂà ÎààOÂm ¡àèÊ yäh tç Þkàç ¡âÂàwjêÂàãu Ñè ñ

Ñàçmà Ñè oÂà £y§ýà yànê§ý ¡àèÊ rÂàmà Ñè wÑ Ðwàtã ¡qÂàà uçàÞâ§ý oÂàÑãÂà ¡wÐnà tç Þsã wÑ ZàyÂÂà ÊÑÂàç

§ýL §ývà yãh kàmà Ñè ñ

uÑã Ñè ÊÑÐu ¡yãt yäh, ÎààOÂm ¡àèÊ ZàyÂÂàmà ZààÃm §ýÊÂàç §ýà ñ

43. wæ÷àwÐnà ¡àèÊ ytuwæ÷àwÐnà tàÂàw kãwÂà §ýà ¥§ý ¥çyà §ýàv Ñè kr ytu §ýL rÑBvmà Ñã qçÊÎààÂàã §ýà §ýàÊ½à rÂà kàmã

Ñè ñ rÑBoà ÎààÊãáÊ§ý âÎàânvmà, tÂà §ýL jÞjvmà §ýàç ¡àèÊ sã ¡âo§ý rð¼þà Àçmã Ñè ñ ¡Âàç§ý wæ÷àçÞ §ýàç ÐwuÞ

§çý âÂàÊnê§ý (Useless) ÑàçÂàç §ýà ¡Ñyày ymm Àä:h §ýà eàçm rÂàmà Ñè ñ “hàvã âÀtàªà, ÎàèmàÂà §ýà

iÊ” wàvã §ýÑàwm ¡âo§ýàÞÎà wæ÷àçÞ §çý kãwÂà §ýàç ¥§ý ràçl rÂàà Àçmã Ñè ñ qäÊàÂàã uàÀçÞ, £qvOÆouàÝ ¡àèÊ

¡yÄývmà¥Ý ÍuO¨m §ýàç ràÊ-ràÊ såm§ýàv §çý ªàmê tç ÞâªàÊàmã Ñè Þñ uÑ ¥§ý ¥çyà ÀäÏj§íý Ñè âky§ýà rçoÂà

§ýÊÂàà ¡Âàç§ý ÍuO¨muàçÞ §çý âv¥ ÀäÏ§ýÊ Ñàçmà Ñè ñ

tàçÑ ¡àèÊ ¡àyO¨m §çý qÊÀç ÍuO¨m §ýL ¡ÂmYêâ þ §ýàç oäÝovà rÂàà Àçmç ÑèA ñ âwwç§ý §ýà qå½àêmuà gày

Ñàç kàmà Ñè ñ ÎàÊãÊ ÊàçªààçÞ §ýà iÊ rÂà kàmà Ñè ñ tÂà âÀÂà-Êàm yÞyàÊ §çý ²þv qPqÞjàçÞ tçÞ Ñã »åþrmà £mÊmà

ÊÑmà Ñè ñ yànã §ýL tæ¾uä Ñàç kàÂàç yç uÑ ytu §ýà¹þÂàà ¡àèÊ sã ¡yü Ñàç kàmà Ñè ñ ¥çyç tçÞ ¢ÂyàÂà

§èýyç yäh qà¥ ? yÂmàçÞ Âàç §ýÑà Ñè, “¢êÎwÊ §ýà yàn yryç yähÀàuã ¡àèÊ OÐnÊ Ñè ñ otê §ýL §ýàç¢ê ÀãwàÊ

ÂàÑãÞ ñ ¢êÎwÊ §ýà âjÂmÂà, ÐtÊ½à ÍuO¨m §çý Âà §çýwv tÂà §ýàç ÍuÐm Êhmà Ñè ¡âqmä ¡qçÕàà¡àçÞ §çý ÀÞÎà

§ýàç sã oãÊç-oãÊç §ýt §ýÊ Àçmà Ñè ñ”

wæ÷ ÍuO¨m ytu yàáÊ½àã rÂàà §ýÊ ¡qÂàç ytu §ýàç Âààt ÐtÊ½à, Âààt vçhÂà, ytàk yçwà

(tàÂàây§ý, §ýàâu§ý ¡àèÊ wàâj§ý) ¢¾uàâÀ tçÞ âwsàâkm §ýÊ y§ýmç ÑèA ñ ¡qÂàç kãwÂà §çý ¡°²çþ qvàçÞ §ýàç,

¡°²þã £qvOÆouàçÞ §ýàç ymm rÂàà¥ ÊhÂàç §ýà qíuày ¡mãw yànê§ý ¡Çuày Ñè ñ »þàuÊã âvhÂàç tç Þsã ytu

§ýà ¥§ý âÂàOÎjm sàªà Íumãm ÑàçÂàà ¡àwÎu§ý Ñè ñ ¡qÂàã ªàvâmuàçÞ §ýàç âvhÂàà ¡àèÊ âjÂmÂà §ýÊÂàà â§ý £Âà

ªàvâmuàçÞ §ýà âÂàÊà§ýÊ½à â§ýy qí§ýàÊ Ñàç, ytu §ýà ¥§ý rÑBm ¡°²þà yÀäquàçªà Ñè ñ yÀîªàíÂnàçÞ §ýà ¡ÁuuÂà

sã rÑBm vàs§ýàÊã âw§ýÌq Ñè ÎààÊãáÊ§ý ¡Îà¨mmà §ýL ¡wÐnà tçÞ ñ

yÞut §ýà qàvÂà ¢y £tí tçÞ ÐwàÐ¿u Ûýqã ÑãÊç §ýàç yäÊâÕàm ÊhÂàç tçÞ ¡¾uÂm yÑàu§ý Ñè ñ tÂà, wà½àã

¡àèÊ kãs §çý ÐwàÀ §ýà yÞut ¢ÂàtçÞ qítäh Ñè ñ ¢°²þà màç ¡àmã Ñã ÊÑçªàã, £y qÊ âwwç§ý §ýL vªààt vªààÂàç

yç ÍuO¨m £tí §çý ¡àâhÊã qð»þàw tç Þ¡¾uÂm yäh yç ÊÑ y§ýmà Ñè ñ kãwÂà §ýL Õà½à sÞªàäÊmà §ýàç ymm uàÀ

Êhmç ÑB¥, ¡qÂàç tÂà §ýàç yÀèw ÍuÐm Êhmç ÑB¥ ÍuO¨m ¡Âàç§ý ÊàçªààçÞ §çý §ý þ §çý ¡Ñyày yç sã tä m ÊÑ

y§ýmà Ñè ñ ràÊ-ràÊ £y ¢êÎwÊ §ýà oÂuwàÀ §ýÊç £y§ýL §æýqà §çý âv¥ ¡àèÊ kãwÂà §ýà ¡OÂmt qð»þàw yànê§ý

rÂàà¥ ñ

¡qÂàç yç §ýt sàªuÎààvã vàçªààçÞ §ýàç uàÀ §ýÊ§çý ÐwuÞ §ýàç y§ýàÊà¾t§ý âwjàÊàçÞ §ýà sàçkÂà ÀçÂàà sã ytu

§ýà ¥§ý ¥çyà yÀäquàçªà Ñè kàç wæ÷ ÍuO¨m §ýàç ªàÑÂà ¡à¾tÎààOÂm ¡àèÊ ¡à¾tyäh qPÀàÂà §ýÊmà Ñè ñ ¡qÂàç

kãwÂà §ýL §ýâtuàçÞ §ýàç Âà Àçh §ýÊ,£qvOÆouçàÞ qÊ Yâ þ ktàÂàç yç kãwÂà §ýàç sÊqåÊ âkuà kà y§ýmà Ñè ñ

44. wæ÷àwÐnà ¡àèÊ ÐtÊ½àÎàO¨mwæ÷àwÐnà tçÞ ÐtÊ½àÎàO¨m §ýà gày ¥§ý yàoàÊ½à yã ràm Ñè ñ qPàèð¼þàwÐnà yç Ñã vàçªààçÞ §çý Âààt såvÂàà,

iÊ §çý §ýàt såvÂàà ¡àâÀ oãÊç-oãÊç ¡àÊÈs Ñàç kàmà Ñè ñ rð¼þmã ÑB¢ê £tí §çý yàn-yàn tOÐmÏ§ý tçÞ Âà¢ê

§ýàçâÎà§ýà¡àç §ýà rÂàÂàà rÞÀ Ñàç kàmà Ñè ñ qäÊàÂàã §ýàçâÎà§ýà¥Ý sã tæm ÑàçÂàç vªàmã Ñè Þñ wèÖààâÂà§ýàçÞ Âàç ¡Âàç§ý

¡ÂàäyÞoàÂààçÞ §çý qÎjàmî ¥§ý ¥çyç ¢Þkç ÎàÂà §ýà ¡àâwÏ§ýàÊ â§ýuà Ñè âky§ýàç âÂàuâtm ¡wâo §çý qÎjàmîyryç §äýÛýq Íuâ¨m §ýà èÂà Ñè ? vàçsã- Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ

46 47

vªàwàÂàç yç ÐtÊ½àÎàO¨m §ýà gày ¥§ý ÑÀ m§ý Êàç§ýà kà y§ýmà Ñè ñ qÊÂmä uÑ ¢Þkç ÎàÂà ¡sã âwÀçÎààçÞ tçÞ

Ñã £qvÆo Ñè ¥wÞ ¢y§ýL §ýLtm sã rÑBm ¡âo§ý Ñè ñ uàçªà §çý ¡àyÂà tä©um: qwÂàtä m -1 ¥wÞ qwÂàtä m

-2 uâÀ âÂàuâtm Ûýq yç â§ý¥ kàmç ÑèA màç ÐtÊ½à ÎàO¨m §çý gày §ýàç Êàç§ýà kà y§ýmà Ñè ñ

¡Âàç§ý wxàG yç tèA âÂàuâtm Ûýq yç uàçªààÇuày §ýÊ ÊÑã ÑéåÞ ñ rð¼þmã ÑB¢ê £tí §çý yàn tçÊã ÐtÊ½àÎàO¨m

rð¼þ ÊÑã Ñè i¹þÂàç §ýL rkàu ñ Ðwàtã âÂàÊkÞÂà Âàç sã ¡qÂàç qPwjÂà tç Þ¢y §ýnÂà §ýL qäâ þ §ýL Ñè ñ síàtÊã

qPà½ààuàt sã ÐtÊ½à ÎàO¨m rð¼þàÂàç §ýà ¥§ý yÎà¨m £qàu Ñè ñ tçÊà wæ÷àçÞ yç ¡ÂàäÊàço Ñè â§ý wç £tí §çý ¢y qð»þàw

§ýàç ¡âo§ý yç ¡âo§ý yànê§ý rÂàà¥Ý ¡àèÊ kãwÂà §ýL yÞÁuà §ýàç sÊqåÊ kã¥Ý ñ

45. yÞut Ñã kãwÂà ÑàçkãwÂà §çý ÑÊ ÕàçØà tçÞ ,ÑÊ §ýàv tçÞ yÞut §ýà ¡âmÎàu tÑ¾w Ñè ñ âkœà §ýà yÞut ywàêâo§ý tÑ¾wqå½àê

tàÂàà ªàuà Ñè ñ §ýtàÂà yç ²þàçð»þþà ÑB¡à mãÊ ¡àèÊ âkœà yç £°jàáÊm â§ýuà ÑB¡à wàü wàqy ÂàÑãA âvuà kà

y§ýmà ñ sàçkÂà tçÞ ¡yuÞt ¡Âàç§ý ÊàçªààçÞ §ýàç Âà §çýwv kÂt Àçmà Ñè ¡âqmä Êàçªà §ýL kð»þàçÞ §ýàç Yð¼þmà yç ktà¥

ÊhÂàç §ýà ¥§ý tä©u §ýàÊ½à Ñàçmà Ñè ñ qÊtªàäÚ Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ Âàç âvhà Ñè, “uâÀ ÍuO¨m âkœà qÊ âÂàuÞØà½à

§ýÊ vçmà Ñè màç ¢OÂôu yÞut §ýL ¡àoã vð»þà¢ê wÑ kãm vçmà Ñè ñ wæ÷àwÐnà tçÞ ÎàÊãÊ ¡Îà¨m ÑàçÂàç vªàmà

Ñè , qàjÂà yÞÐnàÂà §ýtkàçÊ Ñàçmç ÑB¥ §ýt §ýàuê §ýÊ qàmà Ñè ñ qÊÂmä ¡ÿÊ uÑ Àçhà ªàuà Ñè â§ý wæ÷ ÍuO¨m

ªàáÊ™þ sàçkÂà ¾uàªà ÂàÑãA qàmç ÑèA ñ” §ýtkàçÊ qàjÂà yÞÐnàÂà ¡àèÊ ªàáÊ™þ sàçkÂà ÎàÊãÊ tç Þwàm §ýàç kÂt Àçmà

Ñè kàç ªàâºþuà, toätçÑ ¡àèÊ úÀuàiàm kèyç Àä:yàÁu ÊàçªààçÞ §ýà §ýàÊ½à rÂàmà Ñè ñ

ÎààÊãáÊ§ý ¡Îà¨mmà ¡àèÊ Êàçªà ÍuO¨m §ýàç âjð»þâjð»þà rÂàà Àçmç ÑèA ñ ¥çyç tç ÞwÑ ¡qÂàç yªàç yÈrOÂÁuàçÞ yç

sã ¡sô ÍuwÑàÊ §ýÊ rèºþmà Ñè ñ mæÏ½àà wæõàwÐnà tçÞ âÀÂà qÊ âÀÂà kwàÂà Ñàçmã Ñè ñ âky Zà§ýàÊ ¥§ý §ýråmÊ,

ârÌvã §çý ¡àÂàç qÊ ¡àÝhçÞ rÂÀ §ýÊ vçmà Ñè ¡àèÊ yàçjmà Ñè wÑ rj kà¥ªàà, £yã Zà§ýàÊ wæ÷ ÍuO¨m sã

¡qÂàç ¡Âm:§ýÊ½à §ýL ¡àwàðk §ýàç ¡ÂàyäÂàà §ýÊ Àçmà Ñè ¡àèÊ âkœà §ýà ªàävàt rÂà kàmà Ñè ñ uÑ ¥§ý ¥çyà

ÀäÏj§íý Ñè âkytçÞ yç âÂà§ývÂàà ¡¾uâo§ý §ýâºþÂà Ñè ñ uàçªà §çý yÊv ¡Çuày âÂàuâtm Ûýq yç §ýÊÂàç yç ÍuO¨m

§ýà ¡à¾trv Yð¼þ Ñàç kàmà Ñè ¡àèÊ wÑ kãwÂà §ýàç yànê§ý ¼Þªà yç kãÂàç §ýL jàÑÂàà §ýÊÂàç vªàmà Ñè ñ uÑã wÑ

ârÂÀä Ñè âkyyç ¡àÊÈs Ñàçmã Ñè £y§ýL yÞut §ýL uàØàà, ÐwàÐ¿u ZààâÃm §ýL uàØàà ñ yÞut §ýL »þàçÊ tkråmã

yç ÍuO¨m uâÀ nàt qàmà Ñè màç ¡qÂàç ¡ÂàäswàçÞ yç ÐwuÞ Ñã ¡àÎjuêuâ§ým Ñàç £ºþmà Ñè ñ ¡àk yç vªàsªà

7-8 wxê qåwê ªàâºþuà wàm §çý sÞu§ýÊ Êàçªà yç qãâð»þm ÑàçÂàç §çý §ýàÊ½à tèA ârÐmÊ yç vªà ªà¢ê ñ £ºþÂàà, rèºþÂàà,

uÑàÝ m§ý â§ý §ýÊw¹þ rÀvÂàà sã tçÊç âv¥ ÀäÏ§ýÊ §ýàuê nà ñ ¡yü qãð»þà §çý §ýàÊ½à tçÊà ¡âo§ýàÞÎà ytu

Àä:h tç ÞÑã rãmmà nà ñ uàçªà §çý ¡Çuày (qwÂàtä m -1, uàçªà âÂàôà ¡àèÊ §ýLmêÂà) âÂàuâtm Ûýq yç

§ýÊmç -§ýÊmç tçÊà tÂà Yð¼þ Ñàç ªàuà ñ kãÂàç §ýL ¢°²þà qPrv Ñàç £ºþã ¡àèÊ tèAÂàç ¡àÑàÊ §ýà yuÞt Yð¼þmà qåwê§ý

â§ýuà ñ uâÀ uç §ýÑà kà¥ â§ý tèAÂàç kãÂàç §çý âv¥ sàçkÂà §ýÊÂàà ÎàäÛý â§ýuà màç ¡âmÎuàçO¨m Âà Ñàçªàã ñ ¥§ýÀt

yàO¾w§ý sàçkÂà âkytçÞ Àâvuà, tåÝªàÀàv, ÑÊã yOÆkuàçÞ §ýL rÑBmuàm Ñã ¡àk sã tçÊà ¡àÑàÊ Ñè ñ qà¹þJ

¡nwà ÎààÀã tçÞ sã tèA §äý²þ ÂàÑãA hàmã, iÊ yç hàÂàà hà§ýÊ Ñã kàmã ÑåÝ ñ

¡àk 95 qPâmÎàm ÐwÐn Ñàç §ýÊ, ¡Âàç§ý vàçªààçÞ §ýàç tèA qPçáÊm §ýÊ qà ÊÑã ÑCÝ, ¥§ý rçÑmÊ kãwÂà kãÂàç

§çý âv¥ ñ uùâq ÎàÊãÊ rð¼þmã ÑB¢ê £tí ¥wÞ ¡Âàç§ý (Ð¹ìþàÞªà) mçïk Àwà¢uàÝ hàÂàç §çý §ýàÊ½à ¡ÂÀÊ yç

¡¾uâo§ý §ýtkàçÊ Ñè, qÊÂmä tçÊà ¡à¾trv âÀÂà qPâmâÀÂà rð¼þ ÊÑà Ñè ñ

¡àk ¡qÂàà qáÊwàÊ yÞsàvmç ÑB¥, ªàäÚqPÀÙà yçwà §çý ¢y §ýàuê §ýàç §ýÊmç ÑB¥, tçÊà kãwÂà oÂu Ñàç

ªàuà Ñè ñ ÑkàÊàçÞ vàçªààçÞ §ýL Àä¡à¥Ý yÑk Ñã tälç qPàÃm Ñàç ÊÑã ÑèA ñ yàÊà âÀÂà ÍuÐm ÊÑmç ÑB¥, tçÊà kãwÂà

¡yãt yäh, ÎààOÂm ¡àèÊ qPyÂÂàmà yç sÊ £ºþà Ñè ñ kãwÂà §çý £màÊ-jð¼þàw tälç ¡r ¡âo§ý £õçâvm

ÂàÑãA §ýÊ qàmç ñ uà ¡àq ÂàÑãA jàÑçÞªàç ¡qÂàç kãwÂà §ýàç sÊqåÊ kãÂàà ¡àèÊ yànê§ý rÂààÂàà ? màç ¡à¢¥

uàçªà §ýL ÎàÊ½à tçÞ, yÞut §ýL ÎàÊ½à tçÞ ¡àèÊ ÑÊ qv ¡àÂàÂÀ §ýà ¡Âàäsw §ýáÊ¥ ñ

46. ¥§ýàÂm ¡àèÊ ¡§çývàqÂàwæ÷àwÐnà tçÞ ¥§ýàÂm ¡àèÊ ¡§çývàqÂà ¡qáÊÑàuê Ñè ñ ¡Âàç§ý ÍuO¨m ZàÎÂà §ýÊçÞªàç â§ý ¥§ýàÂm ¡àèÊ

¡§çývàqÂà ¥§ý Ñã ràm Ñè ñ qÊÂmä ¡qÂàç ¡ÂàäswàçÞ §çý ¡àoàÊ qÊ tèA uÑ rmàÂàà jàÑCÝªàã â§ý ¥§ýàÂm tçÞ ÍuO¨m

¡§çývà ÂàÑãA Ñàçmà, uçàÞâ§ý £yç qPsä §ýà yàn Ñàçmà Ñè ñ kàç ÍuO¨m qPsä §ýàç ¡qÂàà yäúÀ tàÂàmà Ñè ¡àèÊ

£Âà§çý yàn âqmà, tàmà, rÂoä, âtØà ¡nwà Zàçtã §ýà yÈrÂo Ðnàâqm §ýÊmà Ñè, qPsä yÀèw £y§çý yàn ÊÑmç

ÑèÞ ñ otê ¡àèÊ kàâm §ýL §ýàç¢ê, ÀãwàÊ ÂàÑãA Ñè ñ ¡§çývàqÂà Ñè §çýwv yàÞyàáÊ§ý yÈrÂoàçÞ §ýàç ¡qÂàà yäúÀ

tàÂàÂàà ¡àèÊ £Âà§çý ÀäÍuêwÑàÊ yç Íuânm Ñàç§ýÊ kãwÂà ârmàÂàà ñ ¡§çývà ÍuO¨m yÀèw tàçÑ ¡àèÊ

¡àyO¨m §çý rÂoÂààçÞ tçÞ k§ýð»þà ÊÑmà Ñè ¡àèÊ ¡qÂàà kãwÂà ¥§ý ¡ÂàkàÂàç su §çý yàuç tçÞ Íumãm §ýÊmà

Ñèñ

wæ÷àwÐnà tçÞ ÍuO¨m §ýàç jäÂààw §ýÊÂàà Ñè â§ý wÑ â§ýy§ýàç ¡qÂàà y°jà yànã ytlç ñ uÑ sã qPtàâ½àm

m¿u Ñè â§ý ÍuO¨m ¢êÎwÊ Âààt §ýà ÐtÊ½à ¢êÎwÊ §æýqà §çý ârÂàà ÂàÑãA §ýÊ y§ýmà ñ qPsä §ýL §æýqà qPàÃm §ýÊÂàç

§ç âv¥ ÍuO¨m §ýàç ¡°²þà rÂàÂàà Ñè ¡àèÊ ¡°²çþ §ýàt §ýÊÂàç ÑèA ñ kàç ÍuO¨m ¡ÂàkàÂààçÞ §ýL tÀÀ ârÂàà â§ýyã

¡qçÕàà §çý §ýÊmà Ñè wÑ Îàãií Ñã qPsä §æýqà §ýà ¡âo§ýàÊã rÂà kàmà Ñè ñ Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ Âàç âvhà Ñè, “ ¡Âàç§ý

wæ÷ ÍuO¨m yçwàâÂàwæâÙà §çý qÎjàmî ÑáÊõàÊ ¡nwà ¦ýâx§çýÎà ¡à §ýÊ ¥§ýàÂm tçÞ ÊÑmç ÑèA ¡qÂàã ¡àÁuàO¾t§ý

qPªàâm §çý âv¥ ñ qÊÂmä wç ¡qÂàã qçÞÎàÂà ¡qÂàç r°jàçÞ §ýàç Ñã Àçmç ÊÑmç ÑèA ¡àèÊ ÄýàçÂà §çý õàÊà £Âà yç yÈq§êý rÂàà¥

Êhmç ÑèA ñ â§ýyã ªàÊãr, kÛýÊmtÞÀ §ýàç wç ¥§ý sã Ûýquà ÀàÂà ÂàÑãA Àç y§ýmç ñ ¥çyç ÍuO¨muàçÞ §ýL

¡àÁuàO¾t§ý qPªàâm ÊÞjtàØà sã ÂàÑãA Ñàçmã ñ” ¡àoäâÂà§ý uäªà tç Þmàç ¡âo§ýàÞÎà wæ÷þ iÊ ªàæÑÐnã §çý lÞl¹þàçÞ tçÞ

Ñã ÄÝ yç ÊÑmç ÑèA ñ iÊ tçÞ ÊÑ§ýÊ sã uâÀ ÍuO¨m ¡qÂàà ÁuàÂà ràv-r°jàçÞ yç Ñ¹þà§ýÊ qPsä §ýL ¡àçÊ vªààmà

Ñè màç ¡qÂàç ¡ÂàäswàçÞ yç ÐwuÞ Ñã ¡àÎjuêjâ§ým Ñàç kàmà Ñè ñ kÛýÊmtÞÀàçÞ §ýL tÀÀ §ýÊÂàà tÂà ¡nwà mÂà

yç sã wæ÷àwÐnà tç Þytu §ýà rÑBm ¡°²þà yÀäquàçªà Ñè ñ yçwà,ÃuàÊ ¡àèÊ ÀàÂà §çý âØàÎàåv yç ÍuO¨m kãwÂà

§çý ¢y ¡àâhÊã qð»þàw tçÞ sã ¡àÂàÂÀtu ÊÑ y§ýmà Ñè ñ §çýwv ¡qÂàç tÂà §ýL âÀÎàà rÀvÂàã Ñè Ðwànê yç

qÊtànê §ýL ¡àçÊ ñ

47. Ðwã§æýâmqP¾uç§ý qáÊOÐnâm §ýàç qå½àêÛýqç½à Ðwã§ýàÊ §ýÊÂàà Ñã Ñã yäh ¡àèÊ ÎààOÂm §ýL §äÞýkã Ñè ñ kr Ñt

¡àÂmáÊ§ý Ûýq yç ¢êÎwÊ §ýàç ytêq½à §ýÊmç ÑèA ¡àèÊ ÑÊ §ýàuê §ýàç £y Zàsä §ýL âÀÍu vãvà ytlÂàç vªàmç ÑèA

màç yÑk Ñã âwxàÀ §çý ÀÞÎà yç rj kàmç ÑèA ñ kãwÂà tçÞ Zàsä §ýà ¡àªàtÂà Ñàçmà Ñè âwxàÀ yç ¡âo§ýàÞÎà vàçªààçÞyryç ¡°²þà ¡àÑàÊ üà Ñè? óäâmuàç Þ uà £qâÂàxÀàç Þ §ýà ów½à -Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ

48 49

§çý kãwÂà tçÞ ñ ªàãmà tçÞ qÑvç ¡Áuàu §ýàç uâÀ Ñt âwxàÀ uàçªà §ýÑçÞ màç ¡âmÎàuàçO¨m Âà Ñàçªàã ñ kr kãwÂà

§ýL âwqÊãm qáÊOÐnâmuàçÞ yç Ñt qå½àêmuà ytlàèmà §ýÊ qàmç ÑèA màç Ñt £Âà§ýà yàtÂàà ¥§ý ÎààÂm ¡àèÊ

yÂmäâvm tÂà yç §ýÊ qàmç ÑèA ñ ¢°²þà¡àçÞ ¡àèÊ ¡qçÕàà¡àçÞ §ýà ÀàtÂà Ðwm: Ñã ²åþ¹þÂàç vªàmà Ñè ñ

Ðwàtã âjÀàÂàÂÀ Âàç âvhà Ñè, “¢êÎwÊ Âàç mäÈÑçÞ âky sã qáÊOÐnâm tç ÞÊhà Ñè, mäÈÑàÊç vàs §çý âv¥ Ñã

Êhà Ñè ñ mät âwqÊãm qáÊOÐnâmuàçÞ tçÞ Ñã kàÂà qàmç Ñàç ¡qÂàç ¡wªàä½ààçÞ §ýàç ¥wÞ ¡qÂàã yÑÂàÎàãvmà §ýL §ýtã

§ýàç ñ” kr tèAÂàç Ðwàtã kã §ýL ¢y âÎàÕàà §ýà tÂàÂà âjÂmÂà â§ýuà màç tälç uÑ ¡ÕàÊÕà: y¾u qPmãm ÑB¢ê ñ

¡m: yäh ¡àèÊ ÎààOÂm §ýL §äÞýkã ÑtàÊç Ñàn tçÞ Ñã ÑèA, âky âÀÂà ¢y y¾u §ýàç Ñt qå½àêmuà

¡à¾tyàm §ýÊ qàmç ÑèA, Ñt yäh §ýàç ràÑÊ §ýL rkàu ¡qÂàç ¡ÂÀÊ Ñã ¼åÝþ¼þÂàç vªàmç ÑèA ñ ¡àèÊ uÑãA yç

¡àÊÈs Ñàçmã Ñè ÑtàÊã uàØàà râÑtäêhã yç ¡Âmtäêhã rÂàÂàç §ýL ñ Ñt yr ¡qÂàç ¡ÂÀÊ §çý ¢êÎwÊ¾w yç käð»çÞþ

¡àèÊ âwÎwrÂoä¾w §ýL sàwÂàà Yð¼þ §ýÊçÞ, uà uÑã tàÂàw kãwÂà §ýL qáÊ½àâm ÂàÑãA Ñè ? ¡qÂàç ²þàç¹çþ-²þàç¹çþ

Àä:hàçÞ (wàmàwÊ½à kâÂàm) §çý kàv §ýàç màçâð»þ¥ ¡àèÊ ¢yã tàÂàw ÀçÑ tçÞ ¡yãt yäh ¡àèÊ ÎààOÂm §ýà

¡Âàäsw §ýáÊ¥ kàç ¡àq§ýà kÂtây÷ ¡âo§ýàÊ Ñè ñ

48. wæ÷àwÐnà ¡àèÊ ¡Áuà¾t -(y¾u §ýnà)¡Áuà¾t §ýà tàªàê ¥§ý ¥çyà tàªàê Ñè kàç wæ÷ ÍuO¨m §ýàç ¡âmÎàu yäh ZàÀàÂà §ýÊmç ÑB¥, tàÂàây§ý Ûýq

yç qå½àêmuà ÍuÐm Êhmà Ñè ñ iÊ qáÊwàÊ tçÞ ÊÑmç ÑB¥ sã ¡Âàç§ý wæ÷ ÍuO¨m Âà §çýwv ÐwuÞ Àä:hã ÊÑmç Ñè

¡âqmä ÀåyÊàçÞç §çý kãwÂà tçÞ ¡ÂààwÎu§ý ÑÐmÕàçq §çý §ýàÊ½à £Âà§ýàç sã Àä:hã §ýÊmç ÑèA ñ ¡àèÊ tkç §ýL ràm màç

uÑ Ñè â§ý wæ÷ ÍuO¨m ¡Âàç§ý ràÊ ¢y m¿u yç ÐwuÞ sã ¡ÂàkàÂà ÊÑmç ÑèA ñ rÀvmç ÑB¥ ytu §çý yàn Âà¢ê

qãð¼þã §ýL tàÂumà¥Ý sã rÀv kàmã ÑèA ñ uÑã Ààç qãâð¼þuàçÞ §çý rãj §ýà ¡ÂmÊàv Ñè ñ tèA uÑàÝ ¥§ý ²þàç¹þã yã

y°jã §ýÑàÂàã âvh ÊÑã ÑCÝ ñ

tçÊã ¥§ý yÑçvã §ýL tàmà kã wæ÷àwÐnà tç Þ¡qÂàç Ñã iÊ tç ÞÊÑÂàà jàÑmã nã, qÊÂmä ÎàÊãÊ §ýã

¡Îà¨mmà w ¡Âu §ý¢ê qàáÊwàáÊ§ý ytÐuà¡àçÞ Âàç £ÂÑçÞ r°jàçÞ §çý yàn ÊÑÂàç §çý âv¥ âwwÎà §ýÊ âÀuà ñ rÀvã

ÑB¢ê £Âà qáÊâÐnâmuàçÞ tç Þ£ÂÑàçÞÂàç ¡qÂàà ÁuàÂà tàÂàây§ý Ûýq yç ¢êÎwÊ qÊ §çýOÂôm Êhà ñ ÐwàÁuàu, skÂà-

§ýLmêÂà £Âà§çý ytu ârmàÂàç §ýà tä©u yàoÂà rÂàà ñ r°jàçÞ §ýL §ýàç¢ê ràm räÊã vªàÂàç qÊ sã wç £y§ýL mÊÄý

ÁuàÂà Ñã ÂàÑãA Àçmã nã ñ ¡qÂàç âjÂmÂà §ýL oàÊà £ÂÑàÞçÞÂàç qÊàçq§ýàÊ §ýL mÊÄý tàçð»þ Àã ñ kàç §äý²þ sã tÀÀ ÀåyÊàçÞ

§ýL £Âàyç rÂà qð»þmã nã, wç ¡wÎu §ýÊmã nãA qàáÊwàáÊ§ý qáÊOÐnâmuàçÞ yç yàtÞkÐu rÂààmç ÑB¥ ñ ¢Âà yr

ªàâmâwâouàçÞ yç Âà §çýwv wÑ qPyÂÂà ÊÑmã nã ¡âqmä ÀåyÊàçÞ yç yÈtàÂà sã ZààÃm §ýÊmã nãA ñ ¡qÂàç ¡ÂàäswàçÞ

yç ÀåyÊàçÞ §ýàç vàsàOÂwm §ýÊmç ÑB¥, £Âà§ýà kãwÂà ¥§ý ªàÑÂà ÎààOÂm ¡àèÊ yäh yç rãm y§ýà ñ ÎààÊãáÊ§ý

¡Îà¨mmà tçÞ sã ÍuO¨m ÀåyÊàçÞç §ýL §äý²þ Âà §äý²þ tÀÀ (¡ªàÊ jàÑç màç) yçwà §çý Ûýq tçÞ ¡wÎu §ýÊ y§ýmà Ñè ñ

¡ÂàkàÂààçÞ §çý Àä:hàçÞ §ýàç ytlmç ÑB¥ £ÂÑçÞ ÃuàÊ ¡àèÊ yàÂ¾wÂàà ÀçÂàà sã màç ¥§ý rÑBm ¡°²þà yçwà §ýà §ýàuê Ñèñ

qP¾uç§ý ÍuO¨m ¡qÂàã ¡àÐnà §çý ¡ÂàäÛýq ¡qÂàç otê §çý tàªàê qÊ jvmç ÑB¥ ¡qÂàç kãwÂà §ýL »þªàÊ §ýàç

¡àÂàÂÀtu rÂàà y§ýmà Ñè yçwà ¡àèÊ qÊàçq§ýàÊ §çý õàÊà ñ ¥çyç ÍuO¨m §ýàç yÑk Ñã ¡Âàç§ý vàçªà qyÂÀ §ýÊÂàç

vªàmç ÑèA ñ yçwà ¡àèÊ qÊàçq§ýàÊ §çý õàÊà ¥çyà ÍuO¨m Âà §çýwv ¡qÂàà £¾nàÂà §ýÊ qàmà Ñè ¡âqmä ÀåyÊàçÞç §çý âv¥

qPçÊ½àà eàçm sã rÂà kàmà Ñè ¡ÂàkàÂàç tç ÞÑã ñ âwqÊãm qáÊOÐnâmuàçÞ tç Þsã ¡qÂàà tàÂàây§ý yÂmävÂà rÂàà¥ ÊhÂàà

¡àèÊ kãwÂà §ýàç sÊqåÊ kãÂàç §ýL §ývà ¡Áuà¾t §çý qân§ý §ýàç yÑk Ñã ZààÃm Ñàç kàmã Ñè ñ

49. ÀèâÂà§ý uÖà (y¾u §ýnà)

wæ÷àwÐnà tçÞ ÀèâÂà§ý uÖà ytu ârmàÂàç §ýà ¥§ý ¥çyà âw§ýÌq Ñè kàç ÎààÊãáÊ§ý,tàÂàây§ý ¡àèÊ

¡àÁuàO¾t§ý £¾nàÂà §çý yàn-yàn qÊtànê §ýà yäh, qä½u sã yÑk Ñã £qvÆo §ýÊwàmà Ñè ñ sªàwàÂà

óã §æýÏ½à Âàç ªàãmà (¡Áuàu 18-5) tçÞ §ýÑà Ñè “ÀàÂà,mq ¡àèÊ uÖà §ýmêÍu ytl §ýÊ âÂàuâtm Ûýq yç

§ýÊÂàç jàâÑ¥ uàçÞâ§ý uÑ räâ÷tàÂà qäÚxàçÞ §ýàç qâwØà §ýÊÂàç wàvç ÑèA ñ” kr Êàçªà âÂàwàÊ½à §çý âv¥ tèAÂàç

ÀèâÂà§ý uÖà §äý²þ wxê qÑvç ÎàäÛý â§ýuà màç tälç ¡ÂÀàkà sã ÂàÑãA nà â§ý uÑ ¢mÂàà yähÀ ¡Âàäsw Ñàçªààñ

tèAÂàç tçðk qÊ rèºþ §ýÊ Êyàç¢ê§ýÕà §ýL Ðvèr qÊ uÖà §ýÊÂàà ¡àÊÈs â§ýuà ñ uÖà §ýÊmç Ñã tälç ªàÑÂà tàÂàây§ý

ÎààOÂm ¡àèÊ y§åýÂà §ýà ¡Âàäsw ¥§ý ¡âÂàwjêÂàãu ¡àÂàÂÀ ZàÀàÂà §ýÊmà nà ñ

uÖà tçÞ â§ý¥ ªà¥ tÞØààçÞ §ç £°jàÊ½à yç iÊ §ýà wàmàwÊ½à yÑk Ñã âÀÍu ÑàçÂàç vªàà ñ ÑwÂà yàtªàíã

§çý kvÂàç yç kàç âÀÍu yäÞªào âÂàÏ§ýàâym Ñàçmã Ñè wÑ Âà §çýwv tälç ¡âqmä ÀåÊ-ÀåÊ m§ý Äèýv §ýÊ

wàmàwÊ½à §ýL Îàäâ÷ §ýÊmã Ñè ¥wÞ ¡Âàç§ý vàçªààçÞ §ýàç ¡àÂàÂÀ qPÀàÂà §ýÊmã Ñè ñ uÖà §ýà oäÝ¡à yåÕt Ûýq yç

ÀåÊ-ÀåÊ m§ý yÑk Ñã kà y§ýmà Ñè ñ ÑwÂà yàtªàíã §çý qÀànê ¢y Ûýq tçÞ ¥§ý ÊyàuÂà §ýL sàÝâm Âà §çýwv

tÂàäÏuàçÞ §ýàç ¡âqmä qçð»þ-qàèoàçÞ §ýàç sã qàçâxm §ýÊmç ÑèAñ

Ðwàtã y¾uàÂàÞÀ Âàç âvhà Ñè, “uÖà §ýà oäÝ¡à ¥§ý ¥çyà âtyà¢êv Ñè kàç Zàçt ¡àèÊ yækÂà §ýà yÞÀçÎà

Àçmà Ñè, iæ½àà ¡àèÊ âwÂààÎà §ýà ÂàÑãA ñ uÖà yç ¡Þoà Àçh y§ýmà Ñè, rÑÊà yäÂà y§ýmà Ñè, vÞªàð»þà jv

y§ýmà Ñèñ uÖà yç ¢êÎwÊ yàÕàà¾§ýàÊ yÞsw Ñè ñ”

¡àk §ýâvuäªà tçÞ qP¾uç§ý ÍuO¨m tàÂàây§ý Ûýq yç Íuânm ÊÑmç ÑB¥ Ñã kãwÂà Íumãm §ýÊ ÊÑà Ñè ñ

â§ýyã §ýàç mÂà §ýà Àä:h Ñè màç â§ýyã §ýàç tÂà §ýà ñ Íunê §ýL ¡qçÕàà¥Ý, âjÂmà¥Ý ÍuO¨m §ýàç ¡¾uâo§ý rçjèÂà

Êhmã ÑèA ñ Ðwàtã kã Âàç âvhà Ñè, “tàÂàây§ý qPÀåx½à Ñ¹þàÂàç §ýà uÖà ¥§ý yÎà¨m £qàu Ñè ñ” ¡àâhÊ Àrç

ÑB¥ §íýàço, iæ½àà ¡àèÊ ¢êÏuàê kèyç ¡wuw Ñã màç ÑtàÊç ¡ÂÀÊ ¡Âàç§ý ÊàçªààçÞ §ýL £¾qâÙà §ýà §ýàÊ½à rÂàmç ÑèA ñ

ÀèâÂà§ý uÖà tçÞ 10-15 âtÂà¹þ §ýà ytu vªàmà Ñè ñ ¡Âàç§ý vàçªà ¢y m¿u yç ¡ÂàkàÂà ÊÑmç ÑB¥ uÖà kèyç

âÀÍu §æý¾u yç wÞâjm Ñã ÊÑ kàmç ÑèA ñ tçÊà ¡ÂàäÊàço Ñè wæ÷àçÞ yç â§ý wç ÀèâÂà§ý uÖà §ýàç ¡qÂàç kãwÂà §ýà ¡Þªà

rÂàà¥Ý ¡àèÊ ¡qÂàç yàn-yàn ¡Âàç§ýàçÞ §ýà §ýÌuà½à §ýÊçÞ ñ tàÂàwkãwÂà §ýàç yànê§ý rÂààÂàà uà ÑÊ ¢ÂyàÂà §ýL

¡àÂmáÊ§ý ¡âsvàxà ÂàÑãA Ñè ? Ñt â§ýyã §çý §ýàt ¡à¥Ý, Ñt ÀåyÊàçÞ §çý âv¥ £quàçªàã rÂàçÞ, uÑ âwjàÊ

yr§ýàç ªàÑÂà yäh ¡àèÊ ÎààOÂm qPÀàÂà ÂàÑãA §ýÊmà uà ?

50. yr ÊàçªààçÞ §ýL Êàtrà½à Àwà - ¢êÎwÊ §ýà ÂààtqÊtªàäÚ Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ Âàç ¢êÎwÊ §çý Âààt §ýàç yr ÊàçªààçÞ §ýL Êàtrà½à Àwà rmàuà Ñè ñ ¢êÎwÊ §ýà Âààt ÑÊ

ÍuO¨m ¡qÂàã ¡àÐnà §çý ¡ÂàäÛýq vç y§ýmà Ñè ñ Ðwàtã kã Âàç ¢y £qjàÊ §ýàç Âààtàçqènã §ýÑà ñ ¡àk âwÎw tçÞ

¥vàçqèân§ý, ¡àuäwFâÀ§ý ¥wÞ ÑàçÈuàçqèân§ý Àwà¥Ý màç yr vàçªà vàhàçÞ Ûýquç hjê §ýÊ§çý vç ÊÑç ÑèA, qÊÂmä ÂààtàçqènãqP¾uç§ý qáÊâÐnâm ¡àèÊ ¡wÐnà §çý ràÊ ç tç Þ § ä ý²þ y§ýàÊà¾t§ý yà çjÂàà ¡àèÊ §ýÑÂàà ÑãyÄývmà §ýà ÊÑÐu Ñè ñ -Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ

50 51

(¢êÎwÊ §ýà Âààt) kàç ârÌ§äýv âÂà:ÎàäÌ§ý Ñè, vàçªà ÂàÑãA ¡qÂàà ÊÑç ñ ¡àâhÊ uàçÞ ? uà ÂàÑãÞ Ñè uÑ âwÎwày §ýL

§ýtã ? ¡àÊÈs tç ÞÍuO¨m ÀåyÊç £qjàÊàçÞ §çý yàn (¡qÂàç otê §çý ¡ÂàäÛýq) ¢êÎwÊ Âààt ÐtÊ½à §ýàç ¡qÂàç Êàçªà §çý

£qjàÊ §çý âv¥ ¡qÂàà y§ýmà Ñè ñ tèA uÑ ràm Ààwç §çý yàn §ýÑ y§ýmã ÑCÝ uàçÞâ§ý tèAÂàç ¢y§ýàç ¡qÂàç kãwÂà tçÞ

¡qÂààuà ¡àèÊ Ûýtç¹þà¢»þ ¡ànêÊà¢â¹þy §çý ¡yàÁu Êàçªà yç täO¨m qà¢ê ñ yr »þà¨¹þÊàçÞ Âàç kwàr Àç âÀuà nà ¡àèÊ

tèA qâÑuà §äýyJ tçÞ Ñã ÊÑÂàç §çý âv¥ ràâom nã ñ mçk yç mçk Àwà¢uàÝ sã tälç ÊàÑm qÑBÝjàÂàç tçÞ ¡ytnê nãA ñ

¥çyç ytu qísä §ýà Âààt Ñã tçÊà yÑàÊà nà ñ

uÑ vçh tèA £Âà qàºþ§ýàçÞ §çý âv¥ âvh ÊÑã ÑCÝ kàç ¡qÂàç kãwÂà yç âÂàÊàÎà Ñàç jä§çý ÑèA , ÑmàÎà Ñàç jä§çý ÑèA ñ qísä

màç ÑtàÊç qÊtâqmà ÑèA, wç ÀàçÂààçÞ Ñàn Äèývà¥ ÑtàÊà ¢ÂmkàÊ §ýÊ ÊÑç ÑèA ñ ¡àwÎu§ýmà Ñè §çýwv £Âà§ýàç y°jç âÀv

yç qä§ýàÊÂàç §ýL ñ y§ýàt sO¨m sã qPsä §ýàç £mÂàã Ñã âZàu Ñè âkmÂàã âÂàÏ§ýàt, Ðwàtã y¾uàÂàÂÀ Âàç âvhà Ñè,

“y§ýàt s¨m §ýà vÕu Àæð¼þ ÊÑmà Ñè ñ ¡m: oãÊç-oãÊç £yç qPsä §æýqà ¡wÎu âtvmã Ñè ñ y§ýàt sO¨m â§ýyã

sã Yâ þ§ýàç½à yç âÂàÏ§ýàt sâ¨m yç ÑãÂà ÂàÑãA Ñè ñ” ¡m: uâÀ Ñt ¡qÂàà Êàçªà ºþã§ý §ýÊÂàç §çý âv¥ qPsä §ýàç uàÀ

§ýÊmç ÑèA màç tÂà tçÞ ¡qÊào ràço vàÂàç §ýL §ýàç¢ê ¡àwÎu§ýmà ÂàÑãA Ñè ñ ¡àâhÊ §ý þ ÑàçÂàç qÊ ¡nwà jàç¹þ vªàÂàç qÊ

Ñã màç r°jà tàÝ §ýàç qä§ýàÊmà Ñè ñ ¡qÂàç r°jç §ýL qä§ýàÊ qÊ tàÝ Ààèð»þã jvã ¡àmã Ñè ñ £y ¢êÎwÊ §ýàç Ñt jàÑçÞ âky

Ûýq (yà§ýàÊ ¡nwà âÂàÊà§ýÊ) tçÞ sã qä§ýàÊçÞ, wÑ ÑtàÊã tÀÀ ¡wÎu §ýÊmà Ñè ñ ¡àwÎu§ýmà Ñè y°jç úÀu

§ýL ¡àèÊ ¡àÊÈs tçÞ nàçð»þà yà âwÎwày §ýÊÂàç §ýL ñ

51. ¡àÁuàO¾t§ý kãwÂà ¡àèÊ ¢°²þà

“¢°²þà §çý qPâm tÊ kàÂàà Ñã ¡àÁuàO¾t§ý kãwÂà Ñè ñ” - Ðwàtã âjÀàÂàÂÀ

uÑ ¢°²þà ¡àmã Ñè ¡àèÊ ÍuO¨m §ýàç qÊàoãÂà rÂààmã Ñè ñ

uÑ ¢°²þà ¡àmã Ñè ¡àèÊ tÂà §ýL ¥§ýàªàímà §ýàç sÞªà §ýÊmã Ñè ñ

uÑ ¢°²þà ¡àmã Ñè ¡àèÊ ÍuO¨m §ýàç tÂà §ýL jÞjvmà §ýà £qÑàÊ qPÀàÂà §ýÊmã Ñè ñ

ÂàÑã Þ §ýÊÂàç Àçmã yàoÂàà ¥wÞ yÞut uÑ ÀäkFu ¢°²þàñ

óã §æýÏ½à Âàç ªàãmà (3-43) tçÞ §ýÑà, “Ñç qànê må ¢y §ýàt Ûýqã Àäkêu ÎàØàä §ýàç tàÊ »þàv ñ”

qÊ uà ¢mÂàà yÊv Ñè ¢y ¢°²þà §çý jÝªàäv yç rjÂàà ?

Ñàçmà Ñè ¢°²þà §ýà ¡àªàtÂà qäÊàÂàç yÞâjm yÞÐ§ýàÊàçÞ ¥wÞ ¡ÂàäswàçÞ §çý õàÊà ñ

ÑèA §ýÊ ÊÑç ¥§ýâØàm Ñt yÞÐ§ýàÊ kÂt kÂtàÞmÊàçÞ yç, ÑèA âkÂà§çý rãk ÑtàÊç ¡jçmÂà tÂà tçÞ yäÊâÕàm ñ

¥§ý yÞm §ýL ÎàÊ½à tçÞ kà §ýÊ ÍuO¨m yçwà §ýÊÂàà yãhmà Ñè ¡àèÊ y¾§ýtàG §çý õàÊà ¡qÂàç qåwêyÞâjm

§ýtàG, yÞÐ§ýàÊàçÞ §ýà Õàu §ýÊÂàç §ýL §ývà yãhmà Ñè ñ

mr wÑ ytl qàmà Ñè ¡qÂàã ¢°²þà¡àçÞ §ýàç ¡àèÊ ¢Âà ¢°²þà¡àçÞ yç kâÂàm §íýàço ¥wÞ âwâsÂÂà wàyÂàà¡àçÞ ¥wÞ

mæÏ½àà¡àçÞ §ýàç ñ

§ýàt wàyÂàà §ýL qåâmê §çý âv¥ ¥§ý ÍuO¨m rvà¾§ýàÊ kèyà kiÂu ¡qÊào §ýÊmà Ñè ¡àèÊ §ý¢ê ràÊ £yã

¡àwçªà tç ÞÑ¾uà §ýà §äý§ýtê sã §ýÊ rèºþmà Ñè ñ

ytàk tç ÞÑàçÂàç wàvç sí˜þàjàÊ §ýL kð»þ ¢°²þà ¡àèÊ ¢°²þà kâÂàm vàçs Ñã màç Ñè ñ

kÊà yàçâj¥, âwjàáÊ¥ ¡àèÊ ¡qÂàã ¢°²þà¡àçÞ qÊ vªààt vªààÂàç §ýL §ývà §ýàç yãâh¥ uàçªà yàoÂàà §çý

õàÊà ñ

¡qÂàà kãwÂà yähã, ÎààÂm ¡àèÊ qPyÂÂà rÂàà¢¥ ¡àèÊ ¡qÂàç ¡ày-qày §çý vàçªààçÞ §çý âv¥ qPçÊ½àà eàçm

rÂàmç ÑB¥ ¡qÂàà kãwÂà yànê§ý rÂàà¢¥ ñ

“§çýwv ¥§ý Ñã ¢°²þà Ñàç ¡àèÊ Ñàç wÑ qÊtà¾tà qPàâÃm §ýã ¢°²þà ñ” - Ðwàtã âjÀàÂàÂÀ

tèA kàÂàmã ÑCÝ â§ý uÑ rÑBm §ýâºþÂà Ñè yÞyàÊ tçÞ ÊÑ §ýÊ ñ

uâÀ uÑ ÂàÑãA màç Ñt ¢êÎwÊ §ýL ¢°²þà tçÞ ÊÑÂàç §ýà ÎàäsyÞ§ýÌq màç vç Ñã y§ýmç ÑèA ñ

Îàäsç°²þà (ÀåyÊàçÞ §çý §ýÌuà½à §ýL ¢°²þà) Ñã §ýàç §ýÊçÞ Ñt qå½àê ¡àèÊ ytâqêm §ýÊç £yç ¢êÎwÊ jÊ½ààçÞ tç Þñ

Îàäs ¢°²þà¡àçÞ §ýàç qå½àê §ýÊÂàç §çý âv¥ ¢êÎwÊ ÐwuÞ ¡àmç ÑèA ¡àèÊ tÀÀ §ýÊmç ÑèA â§ýyã Âà â§ýyã Ûýq tçÞ ñ

52. ¡Áuà¾t §ýL §äÞýkãuÑ tÂà màç Ñè ¥§ý âÑÊ½à kàç iåtmà Ñè, s¹þ§ýmà Ñè yàÞyàáÊ§ý âwxu sàçªààçÞ tç ¡àèÊ ¼åéþÞð¼þmà Ñè yäh, ÎààOÂm

¡àèÊ qPyÂÂàmà ñ yÞyàÊ §çý qÀànê màç ¡âÂà¾u ÑèA, âÀÂà qPâmâÀÂà rÀvmç ÑèÞ, rÂàmç ÑèA ¡àèÊ Âà þ Ñàçmç ÑèA,

¡m:£Âàyç kàç yäh âtvmà Ñè, wÑ sã ¡Ðnàuã Ñè ñ

ràv yÄçýÀ Ñàçmç ÑèÞ, Yâ þ oäÝovã Ñàç kàmã Ñè, ów½à ÎàO¨m Õàã½à Ñàç kàmã Ñè, âÄýÊ sã sàçªàwàyÂàà¥Ý §ýÑàÝ

²åþ¹þ qàmã ÑèA ?

¥ç tàÂàw ! §ýÐmåÊã màç tæªà §ýL Âààâs tç ÞÑã rymã Ñè, qÊ wÑ ¼åÝþ¼þmà Ñè £yç wÂà tçÞ ñ

£yã qP§ýàÊ yäh ¡àèÊ ¡àÂàÂÀ §ýà eàçm màç Ñt yr§çý ¡ÂÀÊ Ñã Ñè, qÊ Ñt ¼åÝþð¼þþmç ÑèÞ £yç yÞyàÊ §çý âwxu

sàçªààçÞ tçÞ ñ

ytu Ñàn yç Êçm §ýL sàÝâm âÄýyv kàmà Ñè ¡àèÊ Àç kàmà Ñè £qÑàÊ ¡wàÞâ²þm §ýtàG ¡àèÊ yÞÐ§ýàÊàçÞ §ýà ñ

¡ªàÊ jàâÑ¥ ¡àq§ýàç yäh, ÎààOÂm, qPyÂÂàmà ¡àèÊ ¡àÂàÂÀ màç ¡qÂàà¢¥ tàªàê yçwà, ÃuàÊ ¡àèÊ ÀàÂà §ýàñ

Ñàçªàã kr Îàäâ÷ úÀu §ýã màç käð»çþÞªàç ¡àq ¡qÂàç ¡ÂÀÊ §çý eàçm yç ¡àèÊ qPàÃm §ýÊçÞªàç ¡yãt yäh, ÎààOÂm ¡àèÊ

qPyÂÂàmà âky qÊ ¡àq§ýà kÂt ây÷ ¡âo§ýàÊ Ñè ñ

rÂàçÞªàç ¡àq âÀÍu ¡àèÊ ÑçàÞªàç âwsåâxm Àuà, §ýÚ½àà ¡àèÊ Âàtímà §çý ªàä½ààçÞ yç ñ

rÂàçªàà ¡àq§ýà kãwÂà âÀÍu ¡àèÊ §ýÊ qà¥Ýªàç ¡àq qPçáÊm ¡Âàç§ý âÂàÈÂà ¡à¾tà¡àççÞ §ýàç ñ

Ñàçªàà ¡àq§ýà ¡àÂàà ¢y oÊà qÊ yànê§ý ñ §ýÑàÝ ÊÑçªàà âÄýÊ Àä:h âwxàÀ ¡àèÊ ¡yÂmàçx ¡àq§çý kãwÂà

tçÞ ? Àçh qà¥Ýªàç kãwÂà §çý £màÊ-jð¼þàw §ýàç ytYâ˜þ yç ¡àèÊ qPàÃm §ýÊçÞªàç Ààèvm ¡Áuà¾t §ýL ñ

uÑã Ñè ÊÑÐu uÑã Ñè §äÞýkã ¡yãt yäh, ÎààOÂm ¡àèÊ qPyÂÂàmà qPàÃm §ýÊÂàç §ýL ñ

¥§ý yÂm sã Àä:h lçvmà Ñè, Êàçªà yç qãâð»þm Ñàçmà Ñè , qÊÂmä wÑ £yyç ¡qPsàâwm ÊÑ qàmà Ñè ¡àèÊ qPsä

Âààt ÐtÊ½à ¡àèÊ qÊàçq§ýàÊ qÊ Ñã ¡qÂàã Àæâ þ ¥§ýàªàí §ýÊmà Ñè ñ

uÑã §ýàÊ½à Ñè â§ý yÂm kÞªàv tç Þsã tÞªàv rÂàà qàmà Ñè, jãnð»þàçÞ tç Þsã ÎàÑÞÎààÑ §ýL sàÝâm ÊÑmà Ñè, “kçâÑ

âwâo Êàhç Êàt, mçâÑ âwâo ÊâÑ¥” Ñã £y§ýà âÀÍu tÂØà Ñàçmà Ñè ñ

“yäh ÎààOÂm ¡àèÊ qPyÂÂàmà ¡àq§ýà kÂt ây÷ ¡âo§ýàÊ Ñè ”-Ðwàtã y¾uàÂàÂÀ

52 53

53. ¡àâhÊ Ñt ¡°²çþ §ýtê ¨uàçÞ §ýÊçÞ ?§ýtê §ýL ªàâm ¡¾uÂm ªàÑÂà Ñè ñ uÑ m¿u ¡Âàç§ý yÂmàçÞ Âàç rmàuà Ñè ñ ¡àâhÊ uàçÞ §ýàç¢ê r°jà 3-4

wxê §ýL ¡Ìqàuä yç Ñã âwâÎà þ ªàä½ààçÞ §ýà Ðwàtã Ñàçmà Ñè ? £ÀàÑÊ½àmuà Ðwàtã âÂàÊkÞÂà 4 wxê §ýL £tí tç ÞÑã

ªàäÚ ¡àót tç ÞÊÑÂàç §çý âv¥ ¡à ªà¥ nç ñ £ÂÑçÞ ²äþ¹þqÂà yç Ñã âwâsÂÂà ÊÞªààçÞ §çý we qyÂÀ ÂàÑãA nç ñ uâÀ £ÂÑçÞ

¥çyç we qÑÂàà¥ sã kàmç nç màç wç £ÂÑçÞ Äýàð»þ §ýÊ £màÊ Àçmç nç ñ â§ýyã §çý qå²þÂàç qÊ §ýÑmç, “Êàm §ýàç yÞÂuày

Âààt §ýà jåÑà ¡à §ýÊ £Âà§ýàç §ýà¹þ ªàuà ñ ” tàÂày §ýàçâ§ývà óãtmã §æýÏ½àà Àçwã Âàç 4 wxê §ýã ¡Ìqàuä tçÞ Ð¹çþk

qÊ ¡qÂàà qÑvà Êàtàu½à §ýà qPwjÂà âÀuà ñ

¥çyã âwsåâmuàçÞ §ýà w½àêÂà ÑtçÞ uÑ âwÎwày §ýÊÂàç §çý âv¥, yàçjÂàç §çý âv¥ ZàçáÊm §ýÊmà Ñè â§ý ¡wÎu

Ñã uÑ ¢Âà§çý âq²þvç kÂtàçÞ §çý ¡°²çþ §ýtàG §ýà Äýv Ñè ñ §ýtê §çý ¢y âwoàÂà qÊ âwÎwày §ýÊmç ÑB¥, wæ÷àwÐnà

tç Þ ÍuO¨m §ýàç jàâÑ¥ â§ý wÑ §çýwv ¡àèÊ §çýwv ¡°²çþ §ýtê §ýÊç tÂà, wà½àã ¡àèÊ ÎàÊãÊ yç ñ ykªàmà ¥§ý

¥çyà yÊv ¡e Ñè âky§ýàç ¡qÂàà §ýÊ ÍuO¨m ¡qÂàç tÂà §ýL âÀÎàà §ýàç Ðwànê yç qÊtànê §ýL ¡àçÊ yÊvmà

yç tàçð»þ y§ýmà Ñèñ â§ýyã ÀåyÊç ÍuO¨m §çý âv¥ kr Ñt §äý²þ ¡°²þà §ýàuê §ýÊmç ÑèA màç tàÂàây§ý ÎààOÂm ¡àèÊ

qPyÂÂàmà §çý Ûýq tçÞ £y§ýà Äýv ÑtçÞ mäÊÂm Ñã ZààÃm Ñàç kàmà Ñè ñ Ðwàtã âÂàÊkÞÂà Âàç ¥§ý ràÊ ¡qÂàç qPwjÂà

tçÞ §ýÑà nà , “¡àq y¾§ýtê §ýÊmç kà¢¥ ñ kèyç -kèyç y¾§ýtàG §ýà qvð»þà sàÊã Ñàç kà¥ªàà, räÊç §ýtàG §ýà

Ðwm: ÂààÎà Ñàç kà¥ªàà ñ” ¡m: ¡qÂàã tàÂàây§ý qPyÂÂàmà ¡àèÊ ÎààÞâm §çý âv¥ wæ÷ ÍuO¨m qPànêÂàà §çý âÀÍu

¡e §ýàç yÊvmà yç ¡qÂàç kãwÂà §ýà ¡âÂàwàuê ¡Þªà rÂàà y§ýmç ÑèA ñ kàç ÍuO¨m rãtàÊ ÑèA, ¡àq ¡Îà¨m

¡wÐnà tç Þsã £y§çý âv¥ qPànêÂàà màç §ýÊ y§ýmç ÑèA ñ kàç vàçªà mÂà ¡àèÊ oÂà yç ytnê ÑèA wç ¡Ðqmàv kà§ýÊ

sã uÑ yçwà yÊvmà yç §ýÊmç ÑèA ¡qÂàç ¡àÁuàO¾t§ý £¾nàÂà §çý âv¥, ¡qÂàç kãwÂà §çý £¾nàÂà §çý âv¥ ñ uç

y¾§ýtê ¡àq§ýàç Âà §çýwv ¢y kÂt tçÞ ¡âqmä ¡ªàvç kÂt tçÞ sã yäh, ÎààOÂm ¡àèÊ qPyÂÂàmà §ýà âÀÍu £qÑàÊ

ZàÀàÂà §ýÊçÞªàç ñ ¡àwÎu§ýmà Ñè §çýwv ykªà ÑàçÂàç §ýL ¡àèÊ yÂtàªàê qÊ jvmç ÑB¥ ¡qÂàç §ýtàG §ýL âÀÎàà rÀvÂàç

§ýL ¡qÂàç qáÊwàÊ yç ¡ÂàkàÂààçÞ §ýL ¡àçÊ, £ÂÑçÞ sã ¢êÎwÊ §ýà Ûýq ytlmç ÑB¥ ñ

54. wèoÍu §ýL ytÐuà¥Ý ¡àèÊ uàçªàtÂàäÏu ¥§ý yàtàâk§ý Zàà½àã Ñè ñ kÂt yç vç§ýÊ tæ¾uä quêÂm wÑ ytàk tç Þ¥§ý qáÊwàÊ tçÞ kãwÂà Íumãm

§ýÊmà Ñè ñ rjqÂà tçÞ tàmà-âqmà ¡àèÊ sà¢ê-rÑÂà,uäwàwÐnà tçÞ âtØà ¡àèÊ âwwàÑ §çý qÎjàmî ÐwuÞ §ýà ¥§ý

qáÊwàÊ ñ qàáÊwàáÊ§ý kãwÂà §çý qPàÊÞs tçÞ âkÈtçÀàáÊuàÝ rÑBm ¡âo§ý Ñàçmã ÑèA ¡m: ytu §èýyç ÍuÐmmà tçÞ

âÂà§ýv kàmà Ñè, ¡âo§ýmÊ vàçªà kàÂà Ñã ÂàÑãA qàmç ñ ¡àèÊ r°jàçÞ §çý ÐwàwvÞrã rÂàÂàç §çý qÎjàmî kãwÂà tçÞ

§äý²þ ytu §çý âv¥ hàvãqÂà §ýà ¡Ñyày Ñàçmà Ñè ñ qÊÂmä oãÊç-oãÊç wÑ áÊ¨mmà sã ytàÃm ÑàçÂàç vªàmã

Ñè ¡àèÊ £y Âà¥ qáÊwçÎà tç Þ¢ÂyàÂà ÐwuÞ §ýàç ¼þàv vçmà Ñèñ kãwÂà §çý ¡Þâmt qð»þàw tçÞ su §ýà ¥§ý qPtäh ÐnàÂà

wæ÷àçÞ §çý tÂà §ýàç âÀÂà -Êàm âjÞmà ªàíÐm Êhmà Ñè ñ ÎààÊãáÊ§ý ¡Îà¨mmà ¢y âjÞmà §ýàç ¡àèÊ sã rð¼þà Àçmã

Ñè ñ ¡ÂàäÎààyÂà ¥wÞ yÞut §çý ¡sàw tç ÞÎàÊãÊ âwâsÂÂà qí§ýàÊ §çý ÊàçªààçÞ yç ªàíâym Ñàç kàmà Ñè ñ úÀu Êàçªà, £°j

Ê¨mjàq, toätçÑ, ªàâºþuà, ¡àâÀ Êàçªà yàtàÂu Ûýq yç Zàjâvm ÑèAç ñ ¡àÝhçÞ §ýtkàçÊ ÑàçÂàà, §ýt yäÂàà¢ê

ÀçÂàà ¡àèÊ ÎàâQý §ýL §ýtã, ¤ýkàê §ýL §ýtã sã ¥§ý âwxàÀ §ýà §ýàÊ½à rÂàmã Ñè ñ

yçwà-âÂàwæâÙà §çý qÎjàmî kãwÂà §ýà hàvãqÂà, ÎààÊãáÊ§ý ¡àèÊ tàÂàây§ý, ¡àânê§ý qÊàwvÞrÂà wæ÷àçÞ §ýàç

¡àèÊ sã ÀãÂà ÑãÂà rÂàà Àçmà Ñè ñ ¡àyâQý ¡àèÊ tàçÑ qèÊ §ýL rçð»þã rÂà kàmã Ñè ñ ¡àk §ýà uäªà âwÖààÂà §ýà uäªà

Ñè ñ ytu mãwí ªàâm yç rÀv ÊÑà Ñè ñ vð»þ§çý ¡àèÊ vð»þâ§ýuàÝ ÀàçÂààçÞ §ýL tàÂumà¥Ý, ¡qçÕàà¥Ý qå½àêmuà

qáÊwâmêm Ñàç jä§ýL ÑèA ñ uà ÎààuÀ ÑÊ qãð¼þã §ýàç Âà¢ê qãð¼þã tç ÞuÑã ¡Âàäsw Ñàçmà Ñàçªàà ? ¡àèÊ ¢yç Ñã qãâð¼þuàçÞ

§ýL yàçj §ýà ¡ÞmÊàv (generation gap) §ýÑà kàmà Ñè ñ qèyà §ýtàÂàà ¡àk §çý uäwà wªàê §ýà tä©u

£öçÎu rÂà ªàuà Ñè ñ kãwÂà §çý tåÌu ¡àânê§ý ¡âo§ý ¡àèÊ Âàèâm§ý §ýt Ñàç ªà¥ ÑèA ñ wæ÷ tàmà-âqmà, ÐwkÂààçÞ

§ýL yçwà §ýà ÐnàÂà £Âàyç ¡qçÕàà¡àçÞ Âàç vç âvuà Ñè ñ qáÊwàÊ tçÞ ²þàç¹çþ r°jàçÞ §ýL Àçhsàv §ýL ytÐuà âÀÂà

qPâmâÀÂà âw§ýÊàv Ûýq oàÊ½à §ýÊmã kà ÊÑã Ñè ñ ¥çyç ytu tçÞ r°jàçÞ §ýL ¡qçÕàà¥Ý tàmà-âqmà yç rÑBm

¡âo§ý rð¼þ ªà¢ê ÑèA ñ

wèoÍu §ýà ¡àªàtÂà ÑàçÂàç yç wæ÷ ¡àèÊ sã ¡âo§ý tàÂàây§ý Àärêvmà §ýà ¡Ñyày §ýÊmà Ñè ñ qð¼çþ

-âvhç ytlÀàÊ wæ÷àçÞ tçÞ ¡àânê§ý ytÐuà yç sã ¡âo§ý tàÂàây§ý ytÐuà¥Ý ¡âo§ý rð¼þ ÊÑã ÑèA ñ

r°jàçÞ §çý qày £ÂÑçÞ ÀçÂàç §çý âv¥ ytu ÂàÑãA Ñè ñ nàçð»þà rÑBm ytu ¡w§ýàÎà §çý âÀÂà ÑàçÂàç yç sã wç

iåtÂàç - âÄýÊÂàç, tÂààçÊÞkÂà tçÞ ¡qÂàç Ñt £tí vàçªààçÞç §çý yàn Íumãm §ýÊmç ÑèA ñ ¥çyç tçÞ ¡§çývàqÂà ¥§ý

sÞu§ýÊ rãtàÊã §ýàç kÂt ÀçÂàç §ýà §ýàÊ½à rÂàmà Ñè ñ ÎààÊãáÊ§ý ¡ytnêmà, âtØààçÞ §ýL §ýt Ñàçmã

yÞ©uà, ¢y qãð»þà §ýàç ¡àèÊ sã rð¼þà Àçmã Ñèñ hàvã âÀtàªà ÎàèmàÂà §ýà iÊ wàvã §ýÑàwm ¥§ýÀt

jáÊmànê Ñàçmã Ñè ñ ¡§çývà wæ÷ ÍuO¨m uâÀ ¡qÂàç r°jàçÞ §çý yàn ÊÑmà Ñè màç ¡âo§ýmÊ £Âà qÊ

¡qÂàç âwjàÊ nàçqÂàç §ýà âÂàÏÄýv Zàuày §ýÊmà Ñè ñ ¡qçÕàà¥Ý oãÊç-oãÊç rð¼þmã kàmã ÑèÞ ñ rÑBm ràÊ

r°jç ¡°²çþ Ñàçmç ÑB¥ sã, jàÑ §ýÊ sã wæ÷ ÍuO¨m §ýàç qPyÂÂà ÊhÂàç tç Þ¡ytnê Ñàç kàmç ÑèA ñ âwÀçÎààçÞ

tç Þmàç ¡Âàç§ý wæ÷àót ÑèA, qÊÂmä sàÊm tçÞ ¡sã ¡°²çþ wæ÷àót Âà màç ÑèA ¡àèÊ Âà Ñã wæ÷ wÑàÝ Ðwç°²þà

yç kàÂàà jàÑmç ÑèA ñ uäwàwªàê ¡àèÊ wæ÷ ÀàçÂààç Þ §ýà kãwÂà Ñã ¡ÎààOÂmqå½àê Ñàç kàmà Ñè ñ

uàçªà ¥§ý yÎà¨m âw§ýÌq §çý Ûýq tç ÞuâÀ kãwÂà tç Þ¡qÂààuà kàu màç uÑ ÎààÊãáÊ§ý, tàÂàây§ý ¡àèÊ

sàwÂàà¾t§ý yÞmävÂà rÂààmç ÑB¥ oãÊç-oãÊç tàÂàw §ýàç sO¨m §ýL mÊÄý ZàçáÊm §ýÊmà Ñè ñ ¡âo§ýmÊ qPàèð¼þàçÞ tÞç

sO¨m §ýà âwjàÊ §çýwv Àãq§ý qP³wâvm §ýÊÂàç uà yÃmàÑ tçÞ ¥§ý âÀÂà tÞâÀÊ kàÂàç m§ý Ñã yãâtm ÊÑmà Ñèñ

wèoÍu §çý §ýàÊ½à ytu §ýL rÑBvmà ¡àèÊ hàvãqÂà §ýàç sÊÂàç §çý âv¥ ÍuO¨m sO¨m §ýà yÑàÊà vçÂàà màç

jàÑmà Ñè, qÊÂmä â§ýmÂàç wæ÷ ¥çyà §ýÊ qàmç ÑèA ? wÑ tÂà kàç yàÊã âkÂÀªàã yÞyàÊ tç ÞÊÑà, qPsä §ýL ¡àÊàoÂàà

tçÞ â¹þ§ýmà ÂàÑãA Ñè ñ tàvà Ñàn tç Þvç§ýÊ kq §ýÊÂàç yç sã tÂà yÞyàÊ tçÞç s¹þ§ýmà ÊÑmà Ñè ñ ¥çyã sO¨m yç

ytu màç kÛýÊ nàçð»þà yà Íumãm Ñàçmà Ñè qÊÂmä tàÂàây§ý ÎààÞâm ¡àèÊ ZàyÂÂàmà §ýàçyàçÞ ÀåÊ Ñã ÊÑmã Ñè ñ

mæÏ½àà¥Ý Zàrv Ñàç kàmã ÑèA ñ rÑBm yç wæ÷àçÞ tç ÞsàçkÂà §çý Zàâm rÑBm ¡âo§ý Úâj sã £Âà§çý âªàÊmç ÑB¥ ÐwàÐ¿u

§ýà §ýàÊ½à rÂàmã Ñè ñ ÀåÊÀÎàêÂà sã ytu Íumãm §ýÊÂàç §ýà ¥§ý âw§ýÌq rÂà ªàuà Ñè ñ qÊ ¡àÝhàçÞ ¡àèÊ §ýàÂààçÞ

§ýL i¹þmã ÑB¢ê ÎàO¨m §çý §ýàÊ½à wÑ sã rÑBm ¡âo§ý tÂààçÊÞk§ý ÂàÑã ÞÑàç qàmà ñ

qPàèð¼þàwÐnà yç Ñã uâÀ uàçªà §ýà juÂà tÂàäÏu §ýÊç màç £yç wæ÷àwÐnà §ýL, ¡§çývçqÂà §ýL rÑBm yã

ytÐuà¡àçÞ yç yÊvmà yç täO¨m âtv y§ýmã Ñè ñ âwâsÂÂà ¡àyÂà, ÎàÊãÊ §ýàç yÎà¨m rÂààÂàç tçÞ ytnê ÑèA ñ

qwÂàtä m ¡àyÂà, ÑÊ £tí §çý wæ÷, Êàçªàã ÍuO¨m sã yÊvmà qåwê§ý §ýÊ y§ýmç ÑèA ñ kàçð»þàçÞ §ýà ÀÀê, £°j

Ê¨mjàq, toätçÑ ¡àèÊ ¡Âu §ý¢ê Êàçªà ¢y ¡Çuày yç yÑk Ñã ºþã§ý ÑàçÂàç vªàmç ÑèA ñ uàçªà §çý ysã ¡Çuày

Îwày §ýã ykªàmà yàn §ýÊà¥ kàmç ÑèA ñ ¡ªàÊ vÈrç ytu m§ý oèuê ¡àèÊ vªàÂà yç ¢Âà ¡ÇuàyàçÞ §ýàç ¥§ý

54 55

§äýÎàv uàçªà âÎàÕà§ý §çý âÂàÀFÎàÂà tçÞ yãhà kàmà Ñè màç ¡àÎjuêkÂà§ý qáÊ½ààt qPàÃm Ñàçmç ÑèAñ ÁuàÂà sã ¡yãt

yäh ¡àèÊ ¡àÂàÞÀ §ýà ¥§ý ¥çyà eàçm Ñè kàç ¡ÖààÂàmà §çý §ýàÊ½à tàÂàw ytl Ñã ÂàÑãA qàmà ñ “uàçªàâÂàôà”

Ðwàtã y¾uàÂàÞÀ §çý õàÊà ¡Âwçâxm §ýL ªà¢ê ñ uÑ ÁuàÂà §ýL yÎà¨m âwâo Ñè kàç ¡¾uâo§ý yÊv sã Ñè ñ ÑÊ

¡wÐnà tç Þ¢yç â§ýuà kà y§ýmà Ñè ñ ¡àk §ýà uäªà âwÖààÂà §ýà uäªà Ñè ¡àèÊ §èýyç¹þ ¡àèÊ yã.»þã. §ýL tÀÀ yç

Êàçªàã ÍuO¨m (bed ridden) kàç ârÐmÊ yç £ºþ sã ÂàÑãA qàmç, ¢y§ýà qåÊà vàs iÊ uà ¡Ðqmàv tçÞ Ñã

vç y§ýmç ÑèA ñ rÑBm yà ytu kàç Íunê yÞyàÊ §çý Àä:h, ¡Âàªàêv âwjàÊàçÞ ¡àèÊ Ñwà¢ê â§ývç rÂààÂàç tçÞ Íumãm

Ñàçmà nà, uàçªà §çý ¡ÇuàyàçÞ tçÞ Íumãm â§ýuà kà y§ýmà Ñè ñ qPà½ààuàt §ýà ¡Çuày §ýÊÂàç yç tÂà sã oãÊç-

oãÊç ¥§ýàªàí ÑàçÂàç vªàmà Ñè ¡àèÊ ¥çyà tÂà ÁuàÂà §ýà tàªàê sã qPÎàÐm §ýÊmà Ñè ñ qPyÂÂàmà, ¡àÂàÞÀ §ýà eàçm

tÂàäÏu §çý ¡ÞmÊ tçÞ Ñã Ñè, kr oèuê ¡àèÊ vªàÂà §çý yàn wÑ ¡qÂàà ytu ¢Âà ¡ÇuàyàçÞ tçÞ Íumãm §ýÊmà Ñè,

mr wÑ ÐwuÞ Ñã ¢y hkàÂàç §ýL §äÞýkã ZààÃm §ýÊmà Ñè ñ ¡àèÊ uÑ ! qPsä §ýà ¥çyà ¡âõmãu s½»þàÊ Ñè kàç

¡ÂàÂm, ¡yãt Ñè ñ §ýàç¢ê sã otê, tàÂumà ¥çyã ÂàÑãA kàç tàÂàw §ýàç yähã ¡àèÊ qPyÂÂà §ýÊÂàç qÊ §çýOÂôm Âà

Ñàç ñ ÑÊ otê §ýà vÕu §çýwv ¡àèÊ §çýwv ¥§ý Ñã Ñè ¡àèÊ wÑ Ñè tàÂàw §ýà Âàèâm§ý £¾nàÂà ñ wæ÷ ÍuO¨m §çý

qày màç £Âà§çý kãwÂà §ýL ¡tåÌu âÂàâo £y§çý ¡qÂàç ¡Âàäsw §çý Ûýq tçÞ Ñè ñ uà wÑ ¢y ¡tåÌu âÂàâo §çýà

ràÝ¹þmç ÑB¥, ¡qÂàç ¡Âàäsw ÀåyÊàçÞ yç ràÝ¹þmç ¡àèÊ qPyÂÂàmà yç Íumãm ÂàÑãA §ýÊÂàà jàÑçªàà ?

Ðwàtã âÎàwàÂàÞÀ Âàç âvhà Ñè â§ý “¢êÎwÊ §çý qP¾uç§ý §ýàuê tç Þsvà¢ê ÀçhÂàç §ýà qPu¾Âà §ýÊÂàà jàâÑ¥ ñ”

kr ¥çyà ytu ¡à¥, ¡àèÊ wæ÷ ÍuO¨m ¥§ýÀt ¡§çývàqÂà ¡Âàäsw §ýÊç, uÑ wàü £yç ÎàO¨m ¡àèÊ ÎààÞâm

ÀàçÂààçÞ qPÀàÂà §ýÊ y§ýmà Ñè ñ £ÂÑàÞçÂàç Ðq þ ÎàÆÀàçÞ tç Þwæ÷àçÞ §ýàç ¡qÂàà rjà ÑB¡à kãwÂà qPsä §ýL ¡àÊàoÂàà, ¡àèÊ

qÊtànê tçÞ §ýÊÂàç §ýà Íumãm §ýÊÂàç §ýà âÂàÀFÎà âÀuà Ñè ñ §ý¢ê wæ÷ ÍuO¨m ¦ýâx§çýÎà, ÑáÊõàÊ uà ¡Âu ÐnàÂààçÞç

qÊ mãnê vàs §çý âv¥ kàmç Ñè ¡àèÊ wÑàÝ §äý²þ §ýàv §çý âv¥ ÊÑ§ýÊ yàoÂàà sã §ýÊmç ÑèA ñ qÊ ¡âo§ýàÞÎà ¡qÂàà

oÂà ÐwuÞ qÊ uà ¡qÂàç r°jàçÞ qÊ Ñã hjê §ýÊmç ÑèA ñ wç ¡qÂàà qåÊà ÁuàÂà ¡qÂàç qáÊwàÊ qÊ Ñã §çýOÂôm Êhmç

ÑèA ñ ¥çyç tçÞ £Âà§ýàç ¡àÁuàO¾t§ý vàs ÂàÑãA âtv qàmà ñ ¥çyç qâwØà ÐnàÂà tçÞ ÊÑÂàç yç §äý²þ ytu m§ý y¾yÞªà

¡àèÊ qPsäÂààt kq §ýà vàs £Âà§ýàç ¡wÎu âtvmà ÑèA, qÊÂmä qäÂà: yÞyàÊ tçÞ vàè¹þ kàÂàç qÊ wÑ vàs sã rÑBm

ytu m§ý â¹þ§ý ÂàÑãA qàmà ñ yçwàâÂàwæâÙà §çý qÎjàmî uâÀ ¥çyç wæ÷ ÍuO¨m ¡qÂàç oÂà §ýàç ªàÊãràçÞ, rãtàÊàçÞ

§çý yÑàumànê £quàçªà §ýÊmç ÑèA màç §ýt ytu tçÞç Ñã £Âà§ýàç ¡¾uâo§ý vàs Ñàçmà Ñèñ ¡àyO¨m ¡àèÊ tàçÑ

§ýL rçâð»þuàÝ rÑBm tkråm ÑèA ñ r°jàçÞ §çý ¡à¾tâÂàsêÊ Ñàçmç ÑB¥ sã ¡âo§ýàÞÎà wæ÷ ¡qÂàç ¡âkêm oÂà §ýàç

³uàÀàmÊ r°jàçÞ qÊ Ñã hjê §ýÊmç ÑèA ñ âÂàÏ§ýàt yçwà uâÀ ÎàÊãÊ yç ÂàÑãA, màç kàç wæ÷ ¡àânê§ý Ûýq yç ytnê

ÑèA, ¡wÎutçw âÂàrêvàçÞ, ÊàçâªàuàçÞ ¡àèÊ ¡Âààn r°jàçÞ qÊ yÞâjm oÂà §ýà yÀäquàçªà §ýÊmç ÑB¥ ¡ÂàÂm ÎààOÂm

¡àèÊ qPyÂÂàmà §ýà ¡Âàäsw §ýÊ y§ýmç ÑèA ñ ¡m: kãwÂà §ýL ÑÊ qáÊOÐnâm tçÞ ¢êÎwÊ §æ qà §ýà ¡Âàäsw §ýÊmç

ÑB¥, âjÞmÂà §ýÊmç ÑB¥ ÀåyÊàçÞ §ýL yçwà tçÞ ytu Íumãm §ýÊÂàà yànê§ý âw§ýÌq Ñè ñ qàáÊwàáÊ§ý âkÈtçÀàáÊuàçÞ

§çý §ýàÊ½à §ý¢ê wæ÷ ¡§çývç ÍuO¨m jàÑ§ýÊ sã mãnê vàs, y¾yÞªà §ýà vàs ÂàÑãA £ºþà qàmç, ¥çyç ytu tçÞ uâÀ

kÑàÝ qÊ wç Ñè wÑãA yçwà §çý ¢y qäÂàãm §ýàuê tçÞ ¡qÂàà yÑuàçªà Àçmç ÑèA màç £ÂÑçÞ ¡wÎutçw vàs Ñàçmà Ñè ñ ‘ÀçÂàà

¡àèÊ ÀçÂàà’, yçwà, ÃuàÊ uÑ Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ §ýL ¥§ý ¥çyã âÎàÕàà Ñè kàç ¡Ìq§ýàv tç ÞÑã ¡¾uâo§ý

qPyÂÂàmà, ÎààOÂm ¡àèÊ ¡àÂÀ §ýà rÂÀ õàÊ hàçvÂàç tçÞ ytnê Ñè ñ £ºþàç ! kàªààç ! kãwÂà §çý ¢y ¡OÂmt qð»þàw

qÊ âÂàÊàÎà tm Ñàç ñ qPsä ÀàçÂààçÞ Ñàn Äèývà¥ mäÈÑàÊã qPmãÕàà §ýÊ ÊÑç ÑèA £Âà§çý r°jç kàç âÂàrêv, Êàçªàã ¡àèÊ Àähã

ÑèA, £Âà§ýL yçwà §ýÊàç, £ÂÑçÞ ÃuàÊ §ýÊàç ¡àèÊ qíyÂÂàmà mäÈÑàÊç ¡ÞÀÊ Ñã Ñè, yçwà, ÃuàÊ ¡àèÊ ÀàÂà Ûýqã ¢y

jàrã §ýà qPuàçªà §ýÊmç ÑB¥ ÐwuÞ §ýàç £y §æýqà yç ¡àçm Zààçm §ýÊàç ñ ¡àwÎu§ýmà Ñè §çýwv nàçð»þã yã âÑÈtm

§ýÊÂàç §ýL ¡àèÊ y°jç âÀv yç qPsä yç qPànêÂàà §ýÊÂàç §ýL ñ

55. ¥§ý âwowà ÐØàã §ýL Íunà ¡àèÊ tçÊã qíànêÂààkèyç -kèyç tçÊã £tP rð¼þmã Ñè,tèA ¡âo§ýàâo§ý såm§ýàv tçÞ »åþrmã ÑCÝ, ÀåÊ Ñàç kàmç ÑèA yqÂàç sâwÏu §çý ñ

üàçÞ ? ¡àâhÊ uàçÞ ? uàçÞ ÂàÑãA tèA yÞkàç qàmã yqÂàç ¥§ý yäÂàÑÊç sâwÏu §çý ?

üàçÞ ÊÑmã ÑåÝ susãm ¡ÂàÀçhç ¡Âà¡Âàäsâwm ÊàçªààçÞ §ýL ¡àÎàÞ§ýà yç ?

ÊÑÂàà jàÑmã ÑåÝ ¡§çývç, ¡qÂàç ¡à¾trv §ýà Zàuàçªà §ýÊmç ÑB¥, qÊÂmä üçàÞ irÊà kàmã ÑéåÞ ytu §ýL

¡âo§ýmà yç ñ

nà ¥§ý ytu kãwÂà §ýàv tçÞ uäwàwÐnà ¡àèÊ qPàèð¼þàwÐnà §ýà, kr ÐwuÞ §çý âv¥ yàçj sã ÂàÑãA qàmã nã ñ ¡r

Ñè ytu sÊqåÊ ÀàçÂààçÞ ÑànàçÞ tçÞ, Âàç§ý §ýàt §ýÊÂàç yç âÄýÊ sã uàçÞ jå§ý kàmã ÑCÝ ?

üàçÞ ÂàÑãA âÑÈtm kä¹þà qàmã §äý²þ Âàuà §ýÊÂàç §ýL, Âàuà yàçjÂàç §ýL ?

ÀåÊ Ñè y¾yÞªà tälyç ñ Ñè ÊàÑ oäÞovã tçÊã ¡nwà Ñè yàçj tçÊà yÞ§ýL½àê ?

qà¤Ý ¥§ý yÑàÊà tkråm ¥çyà jàÑmã ÑCÝ ¡àk, qÊ ÂàÑãA §ýÊ qàmã sO¨m £y qÊtâqmà §ýL Yð¼þ âwÎwày

§çý yàn ñ

Ñè uÑ Íunà ¥§ý âwowà eã §ýL, âky§ýàç tèAÂàç rÑBm ÂàkÀã§ý yç Àçhà, ¡Âàäsw â§ýuà £y§çý Àä:hàçÞ §ýàç âÎàöm yçñ

jàÑmã ÑCÝ â§ý wÑ ¢êÎwÊ jÊ½ààçÞ yç käð»çþ ¡àèÊ qÊtànê §ýL ÊàÑ qÊ tðkråmã yç §ýÀt rð¼þà¥ ñ

qÊ §ýÑãA Âà §ýÑãA £y§ýà ¡à¾trv »þàçv kàmà Ñè ¡àèÊ £y§ýàç qã²çþ hãAj vçmà Ñè ñ

Ñè qPànêÂàà tçÊã ¢êÎwÊ yç ¥çyã yr OÐØàuàçÞ §çý âv¥ â§ý wç ¡qÂàç ¡ÂÀÊ yç käð»ÞçÞþ ¡àèÊ ¡qÂàã ¡à¾tÎàO¨m

kàªàím §ýÊçÞ ñ

Ñàçªàà kãwÂà £Âà§ýà yànê§ý wæ÷àwÐnà tçÞ sã, wèoÍu ¡àÂàç §çý £qÊàÂm sã ñ

¢yã qÊâÑm §ýL sàwÂàà yç ZàçáÊm Ñàç §ýÊ uÑ vçh §ývtr÷ §ýÊmã ÑåÝ, ¡àèÊ kÂà-kÂà tçÞ âÂà:ÎàäÌ§ý

ràÝ¹þmã ÑCÝ ñ

56. rÂààç mät ¥§ý ÑÞyrÂààç mät ¥§ý ÑÞy £tP §çý ¢y ¡àâhÊã qð»þàw tçÞñ jäÂààç mät ÑãÊç tàçmã ÖààÂà §çý ¡à¾t oÂà §çýñ

§ýÊàç ¥§ýØà mät ¡qÂàã làçvã tçÞ Àä¡à¥Ý ÀäâÂàuà sÊ §ýL âÂàÏ§ýàt §ýtê §çý õàÊàñ

tm §ýÊàç ¥§ýØà mät §ýtê ¡Âàç§ý (jàÑç Ñàç wç y¾§ýtê ¡nwà ÀääÏ§ýtê) ¡qÂàã làçvã tçÞ ñ

rÂàçÞªàç uç §ýtê rçð»þã mäÈÑàÊç qàÝw §ýL ¡àèÊ kÂt -tæ¾uä §çý ÀäÏj§P tçÞ mät§ýàç £vlà¥Ýªàçñ

rçð»þã màç rçð»þã Ñã Ñè; Ñàç jàÑç wÑ yàçÂàç §ýL ¡nwà vàçÑç §ýL ñ

màçð»àç rÂoÂà tàçÑ ¡àèÊ ¡àyO¨m §çý tàÂàây§ý Ûýq yç; ÊÑàç jàÑç âÑtàvu §ýL ªàäÄýà tçÞ ¡nwà iÊ ªàæÑÐnã

§çý kÞkàv tçÞñ

qPsä màç ¡Âmuàêtã ÑÞè wÑ ÑtàÊã Íunà kàÂàmç ÑèçÞ ¡àèÊ ÑtàÊã qàØàmà §çý ¡ÂàäÛýq Ñt§ýàç yàoÂà qPÀàÂà §ýÊmç

ÑèAñ

56 57

rð¼þàÂàã Ñè qàØàmà ÑtçÞ ¡qÂàã y¾§ýtàG §çý õàÊà ¡yÞªà ÊÑmç ÑB¥, âÂàÏ§ýàt ÊÑmç ÑB¥ñ

ÎàäÚ tçÞ uÑ sàw §ýâºþÂà Ñè; qÊÂmä ªàäÚ §æýqà yç, ¢êÎwÊ-§æýqà yç yÞsw Ñàçmà Ñèñ

rÂàà¡àç ¡qÂàà kãwÂà yànê§ý £tP §çý ¢y ¡àâhÊã qð»þàw tÞçÞ sã ¡àèÊ ZààÃm §ýÊàç ¡yãt yäh, ÎààOÂm ¡àèÊ

ZàyÂÂàmà ¢yã kãwÂà tçÞñ

Ñàçªàà Õàu kr §ýtàG §ýà màç mät qPsä §çý õàÊà jäÂàç kà¡àçªàç, £Âà§çý ¡qÂàç §ýàt §çý âv¥ñ

Ñàç kà¡àçªàç mæÃm, ¡àÃm§ýàt £Âà§ýL §æýqà yç ¡àèÊ ÊÑàçªàç qv-qv £Âà§ýL yÞªàm tçÞ ñ

Ñàçªàà ¡Âàäsw £Âà§ýà ÑÊ yàÞy tçÞ ÑÊ Õà½à ¡àèÊ uÑ ¡§çývàqÂà mäÈÑàÊà yàn ²þàçð»çþªààñ

âtvçªàà ÃuàÊ, ÀävàÊ ¡àèÊ ÐÂàçÑ ¡ÂàÂm £y qÊtâqmà §ýà; uÑã Ñè ÊÑÐu qPsä§æýqà qPàÃm §ýÊÂàç §ýà

uÑã Ñè ¡OÂmt qáÊ½àâm âÂàÏ§ýàt yçwà, ÃuàÊ ¡àèÊ ÀàÂà §ýLñ âkmÂàà ràéÞ¹þàçªàç £mÂàà qà¡àçªàçñ

57. ¡à¡àç, Ñt qä§ýàÊç Àçwã tàÝ §ýàç

¡à¡àç Ñt qä§ýàÊçÞ Àçwã tàÝ §ýàç sO¨m yç, sàwÂàà yçñ wÑ tàÝ màç Ñè kªàm kÂàÂàã qPyÂÂà Ñàçmã Ñè ¡qÂàã yÂmàÂà

§çý £³³wv ÑàçÂàç yç, owv ÑàçÂàç yçñ

wÑ tàÝ màç Ñè §ýÚ½àà §ýà s½»þàÊ, ¡qÂàã §ýÚ½àà §ýà Êy qPwàâÑm §ýÊmã Ñè ¡âwÊv ¡qÂàç ytÐm r°jàçÞ §ýL

¡àçÊñ

§ýÊ qàmà Ñè ªàPÑ½à wÑã £y Êy §ýàç kàç qä§ýàÊmà Ñè tàÝ §ýàç y°jç ¡àèÊ sàçvç úÀu yçñ

ÊÑmã Ñè tàÝ §ýàçyàçÞ ÀåÊ ²þvã, §ýq¹þã ¡àèÊ it½»þã vàçªààçÞ yçñ

ÊÑ kàmç ÑèA wç vàçªà wÞâjm tàÝ §ýL §æýqà yç kàç ÐwuÞ §ýàç ywêytnê ytlmç ÑèAñ

uÑã Ñè ÊÑÐu tàÝ §ýL §æýqà ZààÃm §ýÊÂàç §ýà ¡àèÊ âÂàm ÂàåmÂà £y§çý Êy tçÞ »åþrÂàç §ýàñ

Ñè wÑ £qOÐnm ¢y kªàm tçÞ yr§çý úÀu tçÞ âwâsÂÂà ÛýqàçÞ tçÞñ

kàç Àçh qàmà Ñè £y tàÝ §ýàç ÑÊ kãw tçÞ, wÑã rÂà kàmà Ñè ¡âo§ýàÊã tàÝ §ýL ¡ÕàäÏ½à ²þØà²þàuà §ýàñ

ÑÊ kãw §ýàç ÃuàÊ §ýÊàç ¡àèÊ £y§çý yàn yr §äý²þ ràÝ¹þàç kàç Ñè mäÈÑàÊç qàyñ

kr mät ¥çyà §ýÊ qà¡àçªàç màç kÂt kÂtàÞmÊàçÞ §çý tv yç ²äþ¹þ§ýàÊà qà kà¡àçªàçñ

wÑ tv Ñè ¡àk ÑÊ kãw §çý ¡ÂÀÊ Ðwànê ¡àèÊ ¡ÑÞ§ýàÊ §çý Ûýq tÞçÞñ âky Êàçk âÂà§ýv qà¡àçªàç ràÑÊ ¢y

Ðwànê Ûýqã ÀàÂàw §çý jÞªàäv yç, ¡Âàäsw §ýÊàçªàç Êy £y kªàkÂàÂàã §ýà ¡qÂàç Êàçt-Êàçt tçÞ ñ

¡qÂàç ²þàç¹çþ yç qáÊwàÊ §çý ¡âmáÊ¨m ÀåyÊàçÞ §ýàç kr ¡qÂàà ytl qà¡àçªàç màç ÁwÞÞÐm Ñàçªàà tÑv ¡ÑÞ§ýàÊ §ýàñ

màç ¡à¡àç qÊtànê §ýL ÊàÑ qÊ §ýÀt Êhàç ¡àèÊ tàÝ §çý óãjÊ½ààçÞ §ýà ¡ÂàäªàPÑ qPàÃm §ýÊàçñ ¡qÂàç ¡Âàäsw yç

tçÊç §ýnÂà §ýL y¾umà §ýàç qÊhàçñ

58. â§ýmÂàà ¡àÎjuê Ñè !â§ýmÂàà ¡àÎjuê Ñè â§ý ¢ÂyàÂà ÐwuÞ §ýàç §çýwv ÎàÊãÊ tàÂàmà Ñè !ÐwuÞ §ýàç §çýwv ÎàÊãÊ tàÂàmà Ñè ¡àèÊ ¢y ÎàÊãÊ §çý ¡âstàÂà tçÞ Ñã uÑ kãwÂà Íumãm §ýÊmà ÑèñÂàÑãA kàÂàmà â§ý Ñè wÑ ¥§ý âÀÍu ¡à¾tà kàç ÎàÊãÊ yç ¡vªà Ñè uùâq wÑ âÀÍu ¡à¾tà kãwÂà quêÂm ¢y ÀçÑtçÞ Ñã âÂàwày §ýÊmã Ñèñ

ÊÑmà Ñè ¡ÂàkàÂà ¡qÂàç âÀÍu ÐwÛýq yç, ¡qÂàç ¡ÂÀÊ §çý ¡àÂàÂÀ yçñ¼åÝþð¼þmà Ñè yäh âwxu sàçªààçÞ tçÞ ¡àèÊ qPàÃm §ýÊmà Ñè âÂàÊàÎàà ¡Âàç§ý ràÊ Õàâ½à§ý yäh §ýç ¡Âàäsw ytàÃm Ñàç kàÂàçqÊñsåv jä§ýà Ñè ¡àk tàÂàw ¡qÂàç ÎààÎwm yÞrÞo §ýàç kàç Ñè £y§ýà qÊtâqmà §çý yànñsåv jä§ýà Ñè ¡àk tàÂàw â§ý qPyÂÂàmà ¡àèÊ ¡àÂàÂÀ £y§ýà kÂtây÷ ¡âo§ýàÊ ÑèñuÑã §ýàÊ½à Ñè £Âà§ýL Íunà¡àçÞ ¡àèÊ âwÊÑ wçÀÂàà¡àçÞ §ýàñÂàÑãA kàÂàmç â§ý qPsä qv-qv £Âà§çý yàn ÑèÞ, §ý˜þ ¡nwà ykà tçÞ qPsä §ýL §ýàç¢ê vãvà Ñèñ

59. Àä:h-¢êÎwÊ §ýà âÀÍu £qÑàÊ

“¢êÎwÊ kàÂàmà Ñè â§ý ÑtçÞ uà jàâÑ¥, Ñt yàçjmç ÑèA â§ý wÑ ÂàÑãA kàÂàmàñ â§ýmÂàà ¡àÎjuê Ñè!”

-Ðwàtã y¾uàÂàÞÀ

Ñt ¢êÎwÊ yç yäh tàÝªàmç ÑèA ¡àèÊ wÑ ÑtçÞ Àä:h Àçmà Ñè, Ñt ¢êÎwÊ yç ÐwàÐ¿u tàÝªàmç ÑèA ¡àèÊ wÑ ÑtçÞ Êàçªà Àçmà

Ñèñ

Ñt ¢êÎwÊ yç oÂà tàÝªàmç ÑèA ¡àèÊ wÑ ÑtçÞ âÂàoêÂàmà Àçmà Ñèñ

Ñt jàÑmç ÑèA, r°jç ÑtàÊà yÈtàÂà §ýÊçÞ, ÑtàÊã ¢°²þà¡àçÞ §ýàç ârÂàà §ýÑç Ñã qåÊã §ýÊçÞ, r°jç ¥çyà ÂàÑãA §ýÊmçñ

Ñt jàÑmç ÑèA ¢êÎwÊ Âààt ÐtÊ½à §ýÊçÞ; uÑ jÞjv tÂà ymm yÞyàÊ §ýà âjÞmÂà §ýÊwàmà Ñè ¡àèÊ qäÊàÂàã uàÀàçÞ

§ýL qàç¹þvã §ýàç hàçvmà ¡àèÊ rÂÀ §ýÊmà Ñè yàÊà ytuñ

‘uÑã Ñè âwoàÂà âwâo §ýàñ uÑã Ñè sàªu ÑtàÊà ¥çyà rÑBm §ýt vàçªà yàçjmç ÑèA, ¡à¾tyàm §ýÊmç ÑèAñ kr Àä:h

¡àmà Ñè màç Ñt ¢êÎwÊ §ýàç ÐtÊ½à ¡âo§ý §ýÊmç ÑèAñ ÂàÑãA uà ?

kr Êàçªà ¡àmà Ñè màç ÀàÂà qåkà-qàºþ ¡àâÀ ¡âo§ý §ýÊmç ÑèA, £y Êàçªà §çý âÂàÏ§ýàyÂà §çý âv¥ ñ

kr oÂà jvà kàmà Ñè màç qäÚxànê ¡âo§ý §ýÊmç ÑèA £y oÂà §ýàç qPàÃm §ýÊÂàç §çý âv¥ñ

kr r°jç ÑtàÊà âÂàÊàÀÊ §ýÊmç ÑèA màç oãÊç-oãÊç âÂàÂÀà, Ðmäâm, tàÂà ¥wÞ ¡qtàÂà tçÞ yt ÊÑÂàç §ýL §ývà §ýàç

yãhmç ÑèAñ ªàãmà tçÞ sªàwàÂà óã §æýÏ½à ÂàçÞ ¡käêÂà §ýàç uÑ âÎàÕàà qPÀàÂà §ýL Ñèñ

âwqÊãm qáÊOÐnâmuàÝ ÑtàÊà tÂààçrv rð¼þàmã ÑèÞ ¡àèÊ Ñt yÑÂàÎàãv rÂàmç ÑèAñ

tèA ytlmã ÑCÝ â§ý uà uÑ Àä:h ¢êÎwÊ §ýà âÀÍu £qÑàÊ ÂàÑãA Ñè?

60. wæ÷àwÐnà Ñè ¡àáhÊã qð»þàw tàÂàw ÀçÑ §ýàwæ÷àwÐnà Ñè ¡àâhÊã qð»þàw ¢y tàÂàw ÀçÑ §ýàñ rÀvmà Ñè wÐØà kèyç tàÂàw kã½àê ÑàçÂàç qÊñ

rÀvmà Ñè ¢êÎwÊ sã ¢y kkêáÊm §ýàuà §ýàç ¡àèÊ Àçmà Ñè Âàuà ÎàÊãÊ §ýtàG §çý ¡ÂàäÛýqñ

qà§ýÊ ÂàåmÂà, ÂàwãÂà ÀçÑ tàÂàw ÎàäÚ §ýÊmà Ñè j§íý qäÂà: rjqÂà, kwàÂàã ¡àèÊ räð¼þàqç m§ý §ýàñ

Ñè uÑ uàØàà ¡ÂàÂm kÂt yç tæ¾uä quêÂm âkytçÞ §ýtê ¡àèÊ yÞÐ§ýàÊ tàÂàw §çý yàn kàmç ÑèA ÀåyÊç kÂt tçÞñ

uç ¡àq§çý Ñàn tçÞ Ñè â§ý ¡ªàvà kÂt ¡°²þà Ñàçªàà ¡nwà hÊàr; uàçÞâ§ý §ýtê §ýà âwoàÂà ¡¹þv Ñèñ

kàç ¡°²þà rÂàçªàà, ¡°²þà yàçjçªàà ¡àèÊ ¡°²þà Ñã §ýÊçªàà; wÑ Âà §çýwv ¢y kÂt tçÞ ¡âqmä ¡ªàvç kÂt tçÞ sã

¡°²ç wàmàwÊ½à, qáÊwàÊ tçÞ kÂt vçªààñ

¢y yÞyàÊ tç Þ yryç tåÌuwàÂà wÐmä §ýà èÂà yã Ñè ? wèÊàªu -Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ ¢y yÞyàÊ tç Þ yryç £Ùàt wÐmä §ýà èÂà yã Ñè ? §ý˜þ-Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ

58 59

¡à¾tà ¡ÂàÎwÊ Ñè, tä m Ñè §çýwv §ýtê ¡àèÊ yÞÐ§ýàÊ £yç ràÝomç ÑèÞ; uÑ ªàãmà tçÞ sªàwàÂà óã §æýÏ½à Âàç §ýÑà Ñèñ

¥ tàÂàw! må kàªà ¡àèÊ wæ÷àwÐnà §ýàç ÀåyÊàçÞ §çý £q§ýàÊ §çý âv¥ ytâqêm §ýÊñ

kr må ¥çyà §ýÊ qà¥ªàà, Âà §çýwv ¡qÂàà wmêtàÂà ¡âqmä sâwÏu sã yäoàÊ qà¥ªààñ

Ñàçmà Ñè Õàu yÞâjm §ýtàG §ýà ¡Âàày¨m sàw yç y¾§ýtê §ýÊÂàç yçñ

Ñàçmà Ñè Õàu yÞâjm §ýtàG §ýà ¡§ýmàê sàw yç y¾§ýtê §ýÊÂàç yçñ

Ñè uÑ ÊÑÐu qPsä-§æýqà ¡yãt ¡àèÊ ¡ÂàÂm qPàÃm §ýÊÂàç §ýàñ

Ñè uÑ ÊÑÐu ¢yã oÊà qÊ ¢yã tàÂàw ÀçÑ tçÞ tàçÕà qPàÃm §ýÊÂàç §ýàñ

61. ¢ÂyàÂà ¢y ÀäâÂàuà tçÞÞ ¡§çývà ¡àmà Ñè !¢ÂyàÂà ¢y ÀäâÂàuà tçÞ ¡§çývà ¡àmà Ñè ¡àèÊ ¡§çývà kàmà Ñèñ

¢ÂyàÂà ¢y ÀäâÂàuà tçÞ mÊÑ-mÊÑ §çý yÈrÂo rÂààmà Ñè ¡àèÊ ÐwuÞ §ýàç sÊtàmà Ñè ñ

§ýÊmà Ñè ¥§ýØà ¡Âàç§ý hSç ¡àèÊ tãºçþ ¡Âàäsw ¡qÂàã làçvã tçÞ ¡àèÊ Êàªà ¥wÞ õçx §çý låvç tçÞ låvmà Ñèñ

§ýsã Àä:hã màç §ýsã yähã, §ýsã häÎà màç §ýsã £Ààyñ

üà uÑã Ñè âÂàuâm ¢ÂyàÂà §ýL ¢y oÊà qÊ? uÑ ywàv ràÊ-ràÊ tçÊç kçÑÂà tçÞ §ýàèÞÞomà nàñ mr ¥§ý yÀîªàäÚ

tçÊç kãwÂà tçÞ ¡à¥ ¡àçÊ £ÂÑàçÞÂàç kãwÂà §ýà wàÐmâw§ý £öçÎu Ðq þ â§ýuàñ

Ñàçmà Ñè yànê§ý tàÂàw §ýà ¢y oÊà qÊ ¡àÂàà, ¡ªàÊ wÑ ÀåyÊàçÞ §ç £q§ýàÊ §çý âv¥ kãmà Ñèñ Ðwànê §çý âv¥

màç qÎàä sã kãmç ÑèA âÄýÊ tÂàäÏu ¡àèÊ qÎàää tçÞ §äý²þ màç ¡ÂmÊ Ñàç !

sÊ §ýÊ sçkà Ñè £y qÊtâqmà Âàç tÂàäÏu §ýàç räâ÷ ¡àèÊ âwwç§ý yçñ

§ýÊmà Ñè tàÂàw kr qPuàçªà ¢y räâ÷ ¡àèÊ âwwç§ý §ýà qÊtànê §çý âv¥, màç Ñàçmà Ñè ÀÎàêÂà £yç ¡qÂàç ¡ÂÀÊ

§çý ¢êÎwÊ §ýàñ

wÑ ¢êÎwÊ rymà Ñè qP¾uç§ý ¢ÞÂyàÂà §çý ¡ÂÀÊ qP§ýàÎà §çý Ûýq tçÞ, âÀÍu ¡à¾tà §çý Ûýq tçÞñ

§ýàç¢ê kàÂàmà Ñè £y ¢êÎwÊ §ýàç Êàt §çý Ûýq tçÞ, màç §ýàç¢ê jãÂÑmà Ñè £y ¢êÎwÊ §ýàç ¡ÌvàÑ ¡nwà ¢êyàtyãÑ

§çý Ûýq tçÞñ

qPàÃm §ýÊmà Ñè tàÂàw ¡yãt yäh, ÎààOÂm, qPyÂÂàmà ¡àèÊ ¡àÂàÂÀ ¡qÂàç ¡ÂÀÊ §ýL ¢y uàØàà tçÞñ

âkmÂàà qÊtànê §ýÊmà Ñè âÂà:Ðwànê sàw yç, £mÂàà Ñã yäh qPàÃm §ýÊmà Ñèñ

sÊ kàmà Ñè ¢êÎwÊ §æýqà yç, ¢êÎwÊ §çý ¡Ñyày yçñ

ytl qàmà Ñè kàç ¢y ¡àâhÊã y¾u §ýàç ¢y tàÂàw ÀçÑ tçÞ, ÂàÑãA irÊàmà wÑ ¡§çývçqÂà yç ñ rÂàmà Ñè

yÎà¨m kãwÂà §çý ¡OÂmt qð»þàw tçÞ sã ¡àèÊ Àçmà Ñè qPçÊ½àà ¡qÂàç ÍuwÑàÊ yç ¡Âàç§ýàç §ýàçñ

rÂàmà Ñè kãwÂà £y§ýà £³³wv, owvñ

¥çyà kãwÂà Ñã Ñè yànê§ý ¢y oÊà qÊ ñ uÑã Ñè £öçÎu tàÂàw kãwÂà §ýà ¡àk §ýâvuäªà tçÞçñ

§ýÊç ¡qÂàà kãwÂà wÑ ytâqêm ÀåyÊàçÞ §çý âv¥ ¡àèÊ rÂàç sÊqåÊ yäh, ÎààOÂm ¡àèÊ qPyÂÂàmà yçñ

§ýÑàÝ ÊÑçªàà su £yç âÄýÊ ¡§çývçqÂà §ýà? §ýÑàÝ ÊÑçªàà âwxàÀ £yç âÄýÊ ¡§çývçqÂà §ýà ?

rçªààÂàç sã £y§çý ¡qÂàç rÂàçÞªàç ¡àèÊ £y§ýL làçvã ¡qÂàã Àä¡à¡àçÞ yç sÊ ÀçÞªàçñ

62. yçwà, ÃuàÊ ¡àèÊ ÀàÂà- ¥§ý âÀÍu tàªàê¡qÂààçÞ §çý âv¥ màç ÑÊ kãw tÊ ât¹þà §ýÊmà Ñè, ÀåyÊàÞç §çý âv¥ kàç tÊ ât¹þmà Ñè £yç y°jç ¡nàG tçÞ ¢ÂyàÂà

§ýÑà kàmà Ñèñ

¡qÂààçÞ §çý âv¥ Ñã §çýwv kàç tàÂàw kãwÂà ârmàmà Ñè £yç ÐwànJ §ýÑà kàmà Ñè; ÀåyÊàçÞ §ýç âv¥ kàç tàÂàw

uÑ rÑBtåÌu kãwÂà ârmàmà Ñè £yç y°jç ¡nàG tçÞ ¢ÂyàÂà §ýÑà kàmà Ñèñ

kãmç ÑèA qÎàä yàÊà kãwÂà ¡qÂàç âv¥, ¢ÂyàÂà màç Ñè qÎàä¡àçÞ yç rçÑmÊ; ¡m: £yç ¡qÂàç kãwÂà §ýà ¥§ý

âÂàOÎjm sàªà ÀåyÊàçÞ §çý âv¥ kãÂàà jàâÑ¥ñ

sÊÂàà Ñè ªàÊ tàÂàw §ýàç ¥§ý ªàÑÂà yäh, ÎààOÂm ¡àèÊ ¡à¾t y§åýÂà yç màç £yç âÂà:Ðwànê sàw ¡qÂààÂàà Ñã

Ñàçªààñ

§ýtàÂàã Ñè ªàÊ §äý²þ ¡à¾t yÞqÀà tàÂàw §ýàç màç £yç yçwà, ÃuàÊ ¡àèÊ ÀàÂà §ýàç ¡qÂàç kãwÂà tçÞ ¡qÂààÂàà Ñã

Ñàçªààñ

kàç yäh ÀçÂàç tçÞ Ñè, wÑ yäh sàçªà tçÞ âtvmà ÂàÑãA, uÑ unànê y¾u tàÂàw §ýàç ¡qÂàç ÐwuÞ §çý ÍuwÑàÊ yç

kàÂàÂàà Ñàçªààñ

kr tàÂàw jvmà Ñè qn qÊ qÊtànê §çý màç ¡Âàç§ý yÞqÀà¡àçÞ §ýà wÑ Ðwàtã rÂàmà Ñèñ

kàÂà kàmà Ñè kàç uÑ ÊÑÐu wÑ yçwà §çý tàªàê qÊ Yð¼þmà yç jvmà Ñè ¡àèÊ ràoà¡àçÞ §ýà yàtÂàà yàÑy §çý

yàn §ýÊmà Ñèñ

»þÊ kàmà Ñè kàç ràoà¡àçÞ yç, ¡à¾t yäh yç wÞâjm wÑ ÊÑ kàmà Ñèñ

rãm kàmà Ñè uÑ kãwÂà §çýwv ¡àèÊ §çýwv ¡qÂàç Ðwànê tçÞ Ñã kãmç ÑB¥; ¡Âm ytu ¥çyà tàÂàw Ñàn tv

§ýÊ q²þmàmà Ñèñ

tçÊã ¢Ìmkà Ñè ÑÊ qàºþ§ý yç â§ý wÑ tÂàÂà âjÂmÂà §ýÊç ¢Âà wàüàçÞ §ýà ¡àèÊ ¡qÂàç kãwÂà tçÞ ¥§ý Zàuàçªà §ýÊçñ

¡qÂàç qPuàçªà yç Ñã tçÊç vçhÂà §ýL y¾umà §ýàç qÊhç ¡àèÊ ¢y âÀÍu qn §ýà qân§ý rÂàçñ

Âà ªàÝwà¥ Íunê uÑ kãwÂàñ rÂàç Ðwàtã ¡qÂàç tÂà §ýà ¡àèÊ §ýÊç qPuà½à ¢y kªàm yç ¡à¾t yäh ¡àèÊ ¡à¾t

- ÎààÞâm §ýL Ààèvm §ýà Ðwàtã rÂà §ýÊñ

uÑ Ààèvm ¡ªàvç kÂt tçÞ sã £y§ýà §ýÌuà½à §ýÊçªàã ¡àèÊ £yç ¥§ý âÀÍu tàªàê §ýà qân§ý rÂàà¥ªàãñ

63. tàèm ÂàÑãA Ñè ¡Âm kãwÂà uàØàà §ýàtàèm ÂàÑãA Ñè ¡Âm ¢y kãwÂà uàØàà §ýà, ¡âqmä Ñè uÑ ¥§ý ¡àªààðk Âà¥ kãwÂà §ýàñ

üàçÞ »þÊÂàà âÄýÊ ¢y âtvÂà ârÞÀä yç kàç ¥§ý Âàuà jàçvà ZàÀàÂà §ýÊmà Ñè ?

rÀv §ýÊ ¢y kkêÊ, Äý¹çþ qäÊàÂàç §ýqð»çþ §ýàç ¥§ýÀt ÂàåmÂà tçÞ qáÊwâmêm §ýÊ Àçmà Ñèñ

¡àÀtã âhvmà Ñè ¥§ý Âà¥ Ûýq tçÞ, ¥§ý âÎàÎàä §çý Ûýq tçÞ ¡àèÊ âq²þvç kÂt §çý yÞÐ§ýàÊàçÞ §ýL ÂàãAw qÊ ¥§ý ÂàåmÂà

tÑv §ýL ÊjÂàà §ýÊmà Ñèñ

vç kàmã Ñè ¡à¾tà ªàºþÊã qäÊàÂàç yÞÐ§ýàÊàçÞ §ýL ¡qÂàç yàn, Ñè uÑ ªàãmà §ýà ÖààÂàñ

Âààç¹þ: ¡Âàày¨m-uÑ tçÊà ÂàÑãA Ñè qísä Âàç âÀuà ¡àèÊ ¡àèÊ uÑãA ²þà ç ð»þ §ýÊ kàÂàà Ñèñ ¡§ýmàê-tèA qísä §çý Ñàn tçÞ §çýwv ¥§ý uÂØà ÑC é Þ, wÑã yr §ýàuê §ýÊ ÊÑç Ñè Añ

yryç ¡°²þà Ðwªàê §ýÑàÝ Ñè ? qP çt, §ýÚ½àà ¡àèÊ £ÀàÊmà sÊç úÀu tç Þ ñ- Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ

60 61

¥ç tàÂàw! må kàªà ¡àèÊ ¡°²çþ §ýtê §ýÊ, ¡°²çþ âwjàÊ yàçjñ

¥§ýØà §ýÊ ªàºþÊã ¡°²çþ yÞÐ§ýàÊàçÞç §ýL, hçmã §ýÊ y¾w §ýL ¡àèÊ §ýÊ âÂàÊà§ýÊ½à Êkàçªàä½à §ýàñ

qà¥ªàà kÂt må âÄýÊ â§ýyã £°j yÞÐ§ýàáÊm wàmàwÊ½à tçÞ ¡àèÊ §ýÊçªàà qPàÃm ¡yãt yäh, ÎààOÂm ¡àèÊ

qPyÂÂàmà ¢y yÞyàÊ tçÞñ

ÂàÑãA »þÊçªàà må qPâm§åývmà yç, ÂàÑãA Äåývçªàà må ¡Âàä§åývmà ¡àèÊ yÄývmà tçÞñ

rÂàçªàà ÃuàÊà ¢êÎwÊ §ýà, ¢y kªà §çý wàâyuàçÞ §ýà ¡àèÊ kãwÂà ¡Âàç§ýàçÞ §ýà £³³wv ¡àèÊ owv rÂàà¥ªààñ

64. âÂàvFq rÂààçâÂàvFq rÂààç, âÂàvFq rÂààçñ ¢y kãwÂà §çý Àä:hàçÞ yç täO¨m qà¡àçñ uÑ kãwÂà Ñè yÞªàt yäh ¡àèÊ Àää:h §ýàñ

sàçªààç yäh §ýàç ¡ÂààyO¨m yçñ lçvàç Àä:h §ýàç ¡ÂààyO¨m yçñ

Ñè uÑ vªàmà §ýâºþÂà ¡àÊÈs tçÞ; qÊÂmä Ñè uÑã jàrã ¡ÂàÂm yäh ¡àèÊ ÎààOÂm §ýàç qPàÃm §ýÊÂàç §ýLñ

uç Âààmç, áÊÎmç ¡àèÊ yÈrÂo ÑtçÞ §ýtkàçÊ rÂààmç ÑèA ¡àèÊ sàwÂàà §ýL rçâþð»þuàçÞ tçÞ k§ýð»þmç ÑèAñ

£vl kàmà Ñè ÀàtÂà kr §ýàéÞ¹þàçÞ tçÞ, màç ÍuO¨m ªàävàr §çý Äå v m§ý qÑäÝj ÂàÑãA qàmàñ

yäh ¡àèÊ Àä:h ÀàçÂààçÞ Ñã ÑÞè ràoà¥Ý qÊt ÎààOÂm ¡àèÊ ¡yãt ¡àÂàÂÀ qPàÃm §ýÊÂàç §ýL ÊàÑ tçÞñ

¥ç tàÂàw! rjÂàà må ¢Âà ÀàçÂààçÞ yç tàÂàây§ý Ûýq yç ¡àèÊ ¡qÂàà tàÂàây§ý yÂmävÂà rÂàà¥ ÊhÂààñ

uÑ kãwÂà Ñàn yç Êçm §ýL sàÝâm âÄýyvmà kà ÊÑà Ñè; tàè§ýà jå§ý Âà kàÂààñ

Ñt Àçhmç ÑèA ÀåyÊàçÞ §çý Àä:h ¡àèÊ yäh §ýàç ô þà sàw yç, âÄýÊ uàçÞ âvÃm Ñàç kàmç ÑèA ÐwuÞ §çý Àä:h ¡àèÊ yäh

tçÞ ?

ymm ÐtÊ½à Êhàç, Àä:h §çý ràÀ yäh ¡àèÊ yäh §çý ràÀ Àä:h ¡àÂàà Ñã Ñè; uÑã qP§æýâm §ýà âÂàut Ñèñ “Âà

yäh tçÞ yähã, Âà Àäh tçÞ Àähã” kàç ÍuO¨m ¥çyà §ýÊ qàmà Ñè, wÑ kÂt tÊ½à §çý j§íý yç tä m Ñàç kàmà

Ñè ¡àèÊ ¢yã oÊà qÊ ¡yãt yäh, ÎààOÂm ¡àèÊ qPyÂÂàmà qPàÃm §ýÊmà Ñèñ

Âà â§ýyã qáÊOÐnâm yç ÃuàÊ, Âà â§ýyã qáÊOÐnâm yç iæ½àà; kàç Ñè kèyà Ñè £y§ýàç wèyà Ñã Ðwã§ýàÊ §ýÊmç

kàÂààñ

uÑã Ñè ÊÑÐu yÞyàÊ tçÞ ÊÑmç ÑB¥ tàÂàây§ý wèÊàªu oàÊ½à §ýÊÂàç §ýàñ

âky Êàçk tàÂàw ¥çyà §ýÊ qàmà Ñè, wÑ ÐwuÞ Ñã ¡à¾tàç¾nàÂà §ýà tàªàê qPÎàÐm §ýÊ qàmà Ñèñ

Ñàçmà Ñè £¾nàÂà ÍuO¨m §ýà âÂàÈÂàwæâÙàuàçÞ yç yÀîwæâÙàuàçÞ §ýL ¡àçÊñ

²åþ¹þ kàmà Ñè ÀÞÎà yäh ¡àèÊ Àä:h §çý tàuà kàv §ýàñ

¡àâhÊ §ýÑãA màç ¢ÂyàÂà §ýàç ÎàäÚ §ýÊÂàà Ñã qð»þmà Ñè; jàÑç ¡àk ¡nwà §ýv; jàÑç ¢y kÂt tçÞ ¡nwà

¡ªàvç kÂt tçÞñ

65. §èýyç qà¥Ý ¡ÂàÂm yäh, ÎààÞâm ¡àèÊ qPyÂÂàmà?rÑBm ykàuà ¢y mÂà §ýàç ¥ç tàÂàw, ¡r må ¡ÂÀÊ §ýL ¡àçÊ Yâ þ tàçð»þñ

rÑBm â§ýuà mæÃm ¢y kãs §ýàç ¥ç tàÂàw, ¡r må ¡qÂàç ¡ÂmtêÂà §ýàç mæÃm §ýÊñ

ràü âwxu sàçªààçÞ ¡àèÊ yàèÞÀuê ZàyàoÂààçÞ yç uÑ ¡àÂmáÊ§ý tÂà häÎà Ñàçmà ÂàÑãA Ñèñ

âtvmà Ñè yäh âwxu -sàçªààçÞ yç Õàâ½à§ý kàç §äý²þ ytu §çý ràÀ âmÊàçâÑm Ñàç kàmà Ñèñ

msã màç kàªàmã Ñè ÀåyÊã ¢°²þà, qÑvã ¢°²þà §çý qåÊã ÑàçÂàç yç qÑvç Ñãñ

jvmà Ñè uÑ âyvâyvà ¡ÂàwÊm ¥§ý ¢°²þà yç ÀåyÊã ¢°²þà §ýL ¡àçÊñ

ÊÑmà Ñè tàÂàw yÀèw ¡yÂmàçx ¡àèÊ ¡ÎààOÂm tçÞ ¢Âà ¢°²þà¡àçÞ §çý qã²çþ sàªàmç sàªàmçñ

rãm kàmà Ñè uÑ kãwÂà ¢yã ¤ýÑàqàçÑ tçÞñ ÊÑ kàmà Ñè wÞâjm ¡ÂàÂm yäh, ÎààOÂm ¡àèÊ qPyÂÂàmà yçñ

Ñè wÑ yäh ÀåyÊàçÞ §ýL yçwà §ýÊÂàç tçÞ, âky Êàçk uÑ kàÂà kàmà Ñè ¡qÂàç kãwÂà §ýL ÊàÑ rÀv Àçmà Ñè ñ

Ñè wÑ âÀÍu ¡àÂàÂÀ ¡ÂàkàÂààç §ýàç ¡qÂààç §ýL mÊÑ Ñã ÃuàÊ §ýÊÂàç tçÞ, âky Êàçk uÑ ytl qàmà Ñè âwÎw

rÂoä¾w §ýL sàwÂàà §ýàç Yð¼þ §ýÊmà Ñèñ

Ñè wÑ ¡yãt ÎààOÂm ÀåyÊàç Þ §çý yàn ¡qÂàã yÈqÀà ¥wÞ âwùà ràÝ¹þÂàçÞ tçÞ, âky Êàçk uÑ ytl qàmà Ñè ÀàçÂààçÞ

ÑànàçÞ yç ¡ÂàqçâÕàm ÀàÂà §ýÊmà Ñèñ

uÑ ÖààÂà, uÑ ytl sã qPàÃm Ñàçmã Ñè qPsä §ýL §æýqà yç, qPsä §çý âÀÍu ¡ÂàäªàíÑ yçñ âky Êàçk uÑ ytl qàmà

Ñè, qPsä §çý óã jÊ½ààçÞ tçÞ §ýÊmà Ñè ¡à¾tytqê½à ÎàÂàè:- ÎàÂàè:ñ rÂàmà Ñè ÃuàÊà qPsä §ýà ¡àèÊ kãwÂà £y§ýà

âÀÍu rÂàmà Ñèñ

âtvmà Ñè yr §äý²þ £y§ýàç ¢y oÊà qÊ ârÂàà tàÝªàç Ñã, ârÂàà jàÑç Ñã, uàçÞ â§ý qPsä §ýà ÃuàÊà wÑ rÂàmà Ñèñ

otê §ýL §ýà¢ê ÀãwàÊ ÂàÑãAñ kàâm §ýà §ýàç¢ê rÂoÂà ÂàÑãAñ otê ¡àèÊ kàâm màç tàÂàw âÂàâtêm ÑèÞ ¡m: âwi¹þÂà

§ýÊmç ÑèAñ

kªààÂàã Ñè sàwÂàà âwÎw-rÂoä¾w §ýL, âwÎwqPçt §ýL ¡àèÊ ÄèývàÂàã Ñè yäªàÞo jàÊàçÞ ¡àçÊ âwÎw-ÎààOÂm §ýL, kÑàÝ

§ýàç¢ê Àä:hã Âà Ñàç ñ

Ñàç rÑBkÂà âÑmàu ¡àèÊ rÑBkÂà yähàu Ñã yÞ§ýÌq ÑtàÊà âÀÍuñ

66. wæ÷àwÐnà §ýàç yànê§ý §èýyç rÂàà¥Ý ?rÂàà¥Ý Ñt yànê§ý wæ÷àwÐnà §ýàç qÊàçq§ýàÊ §çý §ýàuàG tçÞ âÂàtªÂà Ñàç §ýÊñ

rÂàà¥Ý Ñt yànê§ý wæ÷àwÐnà §ýàç §ýàt, §íýàço, vàçs ¡àèÊ ¡àyO¨m §çý rÂoÂà màçð»þ §ýÊñ

kã¥Ý kãwÂà §çý ¢y qð»þàw §ýàç yäh, jèÂà, ÎààOÂm ¡àèÊ ¡àÂàÂÀ yçñ

rÑBm Ààèð»çþ ¢°²þà¡àçÞ, ¡à§ýàÞÕàà¡àçÞ ¡àèÊ tÑ¾w§ýàÞÕàà¡àçÞ §çý qã²çþñ

üà qàuà ÑtÂàçÞ »åþr §ýÊ yÞyàÊ §çý âwxu sàçªààçÞ §çý Êy tçÞ ?

Ñè uÑ ytu tÂàÂà, âjÂmÂà §ýà, qäÂàÊàwvàç§ýÂà §ýà ¡àèÊ £y qÊtâqmà qÊtçÎwÊ §çý óã jÊ½ààçÞ yç käð»þÂàç §ýàñ

¥§ý §ýÑàwm Ñè, ‘qåm §ýqåm màç üàçÞ oÂà yÞju? qåm yqåm màç üàçÞ oÂà yÞju?’

ÐtÊ½à §ýÊçÞ Ñt ¢y §ýÑàwm §ýàç ràÊ-ràÊ ¡àèÊ §ýÊçÞ £quàçªà ¡âkêm, yÞâjm oÂà §ýà otê §çý §ýàuàG tçÞñ

â§ýmÂàç r°jç oÂà §çý ¡sàw tçÞ âÎàÕàà yç wÞâjm ÊÑ kàmç ÑèAñ â§ýmÂàç r°jç ¡ÂÂà §çý ¡sàw tçÞ såhç qç¹þ Ñã yàç

kàmç ÑèAñ â§ýmÂàç ÍuO¨m oÂà §çý ¡sàw tçÞ ârÂàà ¢vàk, Àwà §çý Ñã ¡ytu §ýàv §çý ªààv tçÞ jvç kàmç ÑèAñ

ràÝ¹çþ Ñt yÈqÀà ¡qÂàã wæ÷àçÞ, ªàÊãràçÞ ¡àèÊ âÂàÊàâómàçÞ §çý yànñ

ZàyÂÂàmà ¡àÎjuêkÂà§ý ¹þà éâÂà§ý Ñè ñ uÑ ÐwàÐ¿u §çý âÂàtàê½à tç Þ tä©u i¹þ§ý Ñèñ- Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ

62 63

vå¹çÞ yäh ÀàÂà §ýà, qÊàçq§ýàÊ §ýà, ªàÑÂà ¡à¾t - yÞmàçx §ýà, yäh ¡àèÊ ¡yãt ÎààOÂm §çý Ûýq tçÞ ñ

§ýÊçÞ ¢§ýTþã Ààèvm Àä¡à¡àçÞ §ýL ¡qÂàã làçvã tçÞ kàç ¡ªàvç kÂt tçÞ sã ÑtàÊç yàn kà¥ªàãñ

yÞyàÊ §ýL yÈqâÙà màç uÑãA ÊÑ kà¥ªàã, ‘hàvã Ñàn ¡à¥ nç, hàvã Ñàn Ñã kàÂàà Ñè âÄýÊ uàçÞ Âà rÂàçÞ

âÂàÏ§ýàt, âÂà:Ðwànê, âÂàvFq ¡àèÊ rÂàçÞ ¡âo§ýàÊã âÀÍu ¢êÎwÊãu yÈqÀà §çýñ’

Ñè uÑ yÈqÀà ÑtàÊç jàÊàçÞ ¡àçÊ ¡ÂàÂm yäh, ÎààOÂm ¡àèÊ qPyÂÂàmà §çý Ûýq tçÞñ käð»çÞ ¡qÂàç eàçm yç ¡àèÊ

¡Âàç§ýàçÞ §ýà £y eàçm yç käð»þÂàç §ýà tàªàê qPÎàÐm §ýÊçÞñ

§ýÊçÞ uàÀ vàçªà ÑtçÞ tÊÂàç §çý ràÀ sã ÃuàÊ yç, yÈtàÂà yçñ

âhvç Äåýv ¡ÂmÖààêÂà §ýà ¡àèÊ rð¼çÞþ Ñt tàªàê qÊ ¡à¾tàç¾nàÂà §çýñ

kãwÂà ÑtàÊà £³³wv rÂàç ¡àèÊ jt§çý yÈqå½àê âwÎw £y £³³wvmà §ýL ¡àsà tçÞñ

¡ªàÊrÙàã §ýL yäªàÞo màç §çýwv ¡àyqày §çý wàmàwÊ½à §ýàç tÑ§ýàmã Ñè, Ñt tÑ§ýà¥Ý yÈqå½àê âwÎw §ýàç ¡qÂàç

§æý¾uàçÞ §ýL yääªàÞo yçñ

67. kãwÂà §çý yÞªàíàt tçÞ“mät q¾nÊ rÂààçñ mät ¡àªà rÂààçñ mät âÂà»þÊ rÂààç ñ kãwÂà tçÞ täâÎ§ývàçÞ yç Âà »þÊàç; uàçÞâ§ý ¢êÎwÊ mäÈÑàÊç yànÑè ÑÊ qv”-Ðwàtã âjÀàÂàÂÀ§åýÀ kà¡àç ¢y ¡àªà tçÞ vç§ýÊ Âààt qPsä §ýàñ§ýÊçªàà wÑ Îàãmv £y ¡âªÂà §ýàç mäÈÑàÊç âv¥ sã, kèyç £yÂàç qPÑîvàÀ §çý âv¥ â§ýuà nàñjð¼þ kà¡àç Àäªàêt qÑàð»þ qÊ qÊtànê §ýÊmç-§ýÊmç, ªàÊ qèÊ âÄýyvçªàà màç wÑ ¢êÎwÊ mäÈÑçÞ ªààçÀ tçÞ £ºþà¥ªàà, kèyçqPÑîvàÀ §ýàç £ºþàuà nàñÀäâÂàuà vàh mäÈÑçÞ âªàÊàÂàà jàÑç, qPmàâð»þm §ýÊÂàà jàÑç qÊ £y qÊtâqmà §çý §ýwj yç ymm mäÈÑàÊã yäÊÕààÑàçªàãñÊàtàu½à tçÞ uà óã Êàt Âàç âwsãx½à §çý ¡àªàç ¡à§ýÊ ÐwuÞ §äýÈs§ý½àê õàÊà qçPâxm ÎàO¨m §ýàç ÂàÑãA lçvànà ?tÑàsàÊm tçÞ óã§æýÏ½à Âàç §ý½àê õàÊà jvà¥ ªà¥ wèÏ½àwàe yç uà ¡käêÂà §ýL ÊÕàà ÂàÑãA §ýL nã ?¡àwÎu§ýmà Ñè ªàÑÂà âwÎwày §ýL kàç jSþàÂà §ýL mÊÑ Àæð¼ Ñàçñ¡àwÎu§ýmà Ñè ªàÑÂà ó÷à §ýL kàç qwêm §ýL mÊÑ ¡âwjv Ñàçñ¡àwÎu§ýmà Ñè ªàÑÂà ÎàO¨m §ýL kàç yàªàÊ §ýL mÊÑ âÂàÎ²þv ÑàçñrÂàçªàà úÀu kr mäÈÑàÊà £ÀàÊ, màç qPsä ¡qÂàç ÐÂàçÑ §ýL Ààèvm vä¹þà¥Ýªàç mät qÊñkàªàçªàã §ýÚ½àà mäÈÑàÊã kr ÀåyÊàçÞ §çý âv¥ màç qPsä ¡qÂàà ¡Âàäsw mäÈÑçÞ qv-qv §ýÊà¥Ýªàçñ¡Âàäsw ¥§ý ràÊ qPàÃm §ýÊ vçÂàç yç mät ytl kà¡àçªàç unànêmàñ(y¾umà) yÂmàçÞ §çý §ýnÂà §ýL, ÎààÐØààçÞ §çýÀàwàçÞ §ýLñ uÑã Ñè kãwÂàñ nàçð»þà hSþà, nàçð»þà tãºþàñ §ýsã Àä:h màç §ýsã yähñÐwã§ýàÊ §ýÊ qà¡àçªàç kr mät ¢yç ¥çyç Ñã kèyç uÑ mäÈÑçÞ âtvà Ñè ¡àèÊ §ýÊàçªàç qäÚxànê ¡qÂàç §ýtàG §ýàç yäoàÊÂàç

§ýàñ

Ñàçªàà §ýÌuà½à mäÈÑàÊà ¡àèÊ ¡Âàç§ý tàÂàw mätyç qPçáÊm ÑàçÞªàçñ

¢êÎwÊ §ýà âwoàÂà yÊv Ñè- ¡°²þà §ýÊàç ¡àèÊ ¡°²þà qà¡àçñ

yçwà §ýÊàç ¡àèÊ ÃuàÊ qà¡àç rçâÑyàrñ kàç ¡qÂàã làçvã tçÞ §ýÊàçªàç ¥§ýØà Àä¡à¥Ý màç ¡Âàç§ý kÂtàçÞ m§ý ¢êÎwÊ

§æýqà qPàÃm §ýÊàçªàçñ

uÑã Ñè yàÊ yr ªàíÂnàçÞ §ýàñ uÑã Ñè yàÊ yr ÎààÐØààçÞ §ýàñ qPàÃm §ýÊàçªàç tàçÕà ¢yã oÊà qÊ ¡àèÊ kãwÂà tä m

rÂà kà¡àçªàçñþ

68. oÂà-¥§ý ¡àwÎu§ý räÊà¢ê ? (¥§ý Àæ þàÂm)yÞyàÊ tçÞ kãâwm ÊÑÂàç §çý âv¥ oÂà ¡¾uàwÎu§ý Ñè ñ qÊÂmä uÑ sã y¾u Ñè â§ý oÂà yç Ñã tÀ,

qÊàoãÂàmà (âwxu,sàçªààçÞ §ýL), ¢êÏuàê,vàvj ¢¾uàâÀ Àäªàäê½à qÂàqmç ÑèA ñ oÂà §ýàç §ýtàÂàç ¡àèÊ yÞâjm

§ýÊÂàç §ýL ¢°²þà §ý¢ê ÍuO¨muàçÞ tçÞ ¢mÂàã ¡âo§ý qPrv Ñàç kàmã Ñè â§ý oÂà §çý âv¥ wç Ñ¾uà kèyà kiÂu

§äý§ýtê §ýÊÂàç yç sã ÂàÑãA jå§ýmç ñ ¥§ý ràÊ jàÊ »þà§åý¡àçÞ Âàç rÑBm rð»þã »þ§èýmã §ýL ñ £y oÂà §ýà yÑã

âwmÊ½à §ýÊÂàç §çý âv¥ wç ¥§ý kÞªàv tçÞ jvç ªà¥ ñ £Âà§çý yÊÀàÊ Âàç Ààç »þà§äý¡àçÞ §ýàç sàçkÂà vàÂàç §ç âv¥

ÎàÑÊ sçk âÀuà ñ sàçkÂà hÊãÀÂàç §çý qÎjàmî £Âà »þà§äý¡àçÞ §çý tÂà tçÞ vàvj ¡à ªàuà ñ £ÂÑàçÞÂàç ÐwuÞ

sàçkÂà hà §ýÊ rà§ýL sàçkÂà tç ÞkÑÊ âtvà âÀuà ñ ¢oÊ yÊÀàÊ ¡àèÊ ÀåyÊç »þà§åý §çý tÂà tçÞ sã vàvj

¡à ªàuà ñ kèyç Ñã wç Ààç »þà§åý ÎàÑÊ yç sàçkÂà vç§ýÊ ¡à¥ £ÂÑàçÞÂàç £Âà qÊ ¡à§íýt½à §ýÊ âÀuà ¡àèÊ £Âà§ýL

Ñ¾uà §ýÊ »þàvã ñ ¡qÂàã âwku qÊ qPyÂÂà Ñàç §ýÊ £ÂÑàçÞÂàç wÑ sàçkÂà hår ²þ§ý §ýÊ hàuà ñ ¢y qP§ýàÊ

oÂà §çý vàçs Âàç utÊàk yç sã âwku qPàÃm §ýÊ vãñ

¡àk §ýâvuäªà tçÞ ¥çyç Àæ˜þàÂm yÑk Ñã jàÊàç mÊÄý âÀhà¢ê Àçmç ÑèA ñ qÊtªàäÚ Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ Âàç

âvhà Ñè “wæ÷ ÍuO¨m §ýàç ¡qÂàç yÞâjm oÂà §ýà yÀäquàçªà ¡âo§ý yç ¡âo§ý qÊàçq§ýàÊ tçÞ §ýÊÂàà

jàâÑ¥ñ §ý¢ê oÂàã ÍuO¨m wàÂàqPÐn kãwÂà ârmàÂàç §çý âv¥ ¦ýâx§çýÎà ¡nwà ¡Âu qwêmãu ÐnvàçÞ qÊ §äý²þ

ytu ÊÑÂàç jvç kàmç ÑèA ñ wÑàÝ qÊ wç ¡qÂàç r°jàçÞ yç ymm yÈq§êý ÄýàçÂà §çý õàÊà rÂàà¥ Êhmç ÑèA ñ ªàÊãràçÞ,

wæ÷àçÞ ¡àèÊ âÂàÊàâómàçÞ §ýàç ÀàÂà sã wç ÂàÑãA §ýÊ qàmç ñ ¡qÂàà yàÊà oÂà wç r°jàçÞç §ýàç âwÊàym §çý Ûýq tç Þ²þàçð»þ

kàÂàà jàÑmç ÑèA ñ ¥çyç ÍuO¨m §ýã uà ¡àÁuàO¾t§ý £ÂÂàâm Ñàçªàã ?” ¥çyç ÍuO¨m §ýàç uà ¡àÂmáÊ§ý yäh

¡àèÊ ÎààOÂm âtvçªàã “yàÞyàáÊ§ý yÈqâÙà màç ¢yã kªà tçÞ ²åþ¹þ kàmã Ñè qÊÂmä ¡àÁuàO¾t§ý yÈqâÙà ÍuO¨m

¡qÂàç yàn ¡ªàvç kÂt tçÞ sã vç§ýÊ kàmà Ñè ñ” - (ªàãmà ) sªàwàÂà óã §æýÏ½à §ýL wà½àã §ýà âwÎwày §ýÊmç

ÑB¥ wæ÷ ÍuO¨m §ýàç ¡qÂàà ¡ªàvà kÂt yäoàÊÂàç §çý âv¥ yÞâjm oÂà §ýà unà yÞsw yÀäquàçªà ÀàÂà tçÞ §ýÊÂàà

jàâÑ¥, msã £y§ýà yÞâjm oÂà yànê§ý Ñàçªàà ¡àèÊ £yç oÂà kâÂàm räÊà¢uàçÞ yç rjà¥ªàà ñ

69. sªàwàÂà §ýL ÎàÊ½ààªàâm §èýyç ªàíÑ½à §ýÊçÞ ? (y¾u §ýnà)Ðwàtã Êàt§æýÏ½à qÊtÑÞy §çý §ýnàtæm tç Þâvhà Ñè, “rÂÀÊ §ýà r°jà ¡qÂàã tàÝ §ýàç §ýy §ýÊ ÀàçÂààçÞ ÑànàçÞ ¥wÞ

qèÊàçÞ §çý qÞkàçÞ yç q§ýð»çþ Êhmà Ñè ñ kr rÂÀáÊuà ¥§ý qçð» yç ÀåyÊç qçð»þ qÊ ²þvàÝªà vªààmã Ñè màç §ý¢ê ràÊ Ñàn

²åþ¹þ kàÂàç yç wÑ âÎàÎàä Âàãjç âªàÊ kàmà Ñè ¡àèÊ iàuv Ñàç kàmà Ñè ñ ârÌvã §çý r°jç kÑàÝ Ñè ÞwÑãA yç Êàçmç ÑèA

kr £Âà§ýàç såh vªàmã Ñè ¡nwà §ýàç¢ê §ý þ Ñàçmà Ñè ñ tàÝ (ârÌvã) ¡àmã Ñè £ÂÑçÞ Àåo âqvàmã Ñè ¡àèÊ §ý þràoà¡àç ç Þ §çý ¡àÂà ç qÊ ÑmàÎà tm Ñàç¡àç ñ yàÑyqåwê§ý kãwÂà §ýà yàtÂàà §ýÊàçñ ÁuàÂà tç ÞâÂàuâtm ÊÑàç £³³wv sâwÏu mäÈÑàÊã ZàmãÕàà tç Þ Ñè ñ - Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ yryç Àä:hã tÂà äÏu ? oÂàwàÂà tÂà äÏu - Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ

64 65

ÑàçÂàç yç £Âà§ýL kªàÑ rÀvmã Ñè, £Âà§ýàç täÝÑ tç Þq§ýð»þ §ýÊ yäÊâÕàm ÐnàÂà qÊ vç kàmã Ñè ñ Ñt yr uàçÞ rÂÀÊ

§çý r°jç rÂàç ÑB¥ ÑèA ? Ñt uàçÞ ÂàÑãA ârÌvã §çý r°jç rÂà kàmç ?” Ñt kÑàÝ ÑàçÞ, âky sã qáÊOÐnâm tçÞ ÑàçÞ

¢êÎwÊ §ýàç tàmæÛýq tçÞ qä§ýàÊçÞ ñ uâÀ ÑtàÊã ¡àÐnà y°jã Ñè màç wÑ qÊtâqmà qÊtçÎwÊ ¡wÎu ¡àmà Ñè ñ

uÑ Àæ þàÂm tèAÂàç §äý²þ wxê qÑvç qð¼þà màç tälç rÑBm qyÂÀ ¡àuà, ¢yç tèAÂàç ¡qÂàç kãwÂà tçÞ ¡qÂààÂàç §ýà qPuày

sã ¡àÊÈs â§ýuà ñ §äý²þ âÀÂà qÑvç ¥§ý ârÌvã Âàç ÑtàÊç iÊ tçÞ ¡qÂàç Âàwkàm âÎàÎàä ¤ qÊ qÊ²þÙàã (Loft)

tçÞ và §ýÊ Êh âÀ¥ ñ ¥çyà §ýÑà kàmà Ñè â§ý ârÌvã yàm iÊàçÞ tçÞ ¡qÂàç r°jàçÞ §ýàç vç§ýÊ kàmã Ñè, ¢yâv¥

tèA âÂàOÎjÂm nã â§ý §äý²þ âÀÂà tçÞ ârÌvã ¢Âà Îààw§ýàçÞ §ýàç vç kà¥ªàã ñ tälç ârÌvã, §äýÙàç yç nàçð»þà »þÊ Ñã vªàmà

Ñè ñ Ààç âÀÂà ràÀ ârÌvã £Âà Îààw§ýàçÞ §ýàç vç sã ªà¢ê, tèAÂàç jèÂà §ýL yàÞy vã ñ Ààç âÀÂà ràÀ ârÌvã Âàç qäÂà: r°jàçÞ

§ýàç wÑãA và §ýÊ Êh âÀuà ñ r°jç rð»çþ ÑàçÂàç vªàç màç ÊàçÂàç sã vªàç ñ tèA Àçhmã â§ý yärÑ-Îààt r°jàçÞ §çý ÊàçÂàç

§ýL ¡àwàðk yäÂà §ýÊ ârÌvã ¡àmã qÊ²þÙàã (Loft) tçÞ jð¼þ kàmã ¡àèÊ §äý²þ ytu r°jàçÞ §çý qày ÊÑmã ¡àèÊ

jvã kàmã ñ ¥§ý âÀÂà qPàm: §ýàv, ¥§ý r°jà qÊ²þÙàã (Loft) yç Âàãjç §åýÀ ªàuà ñ tèÞÂàç mäÊÂm ¡qÂàã

Âààè§ýÊàÂàã §çý rç¹çþ §ýàç rävàuà ¡àèÊ §ýÑà,“¡Îààç§ý, ¢y r°jç §ýàç £ºþà §ýÊ ràÑÊ ¡àÝªàÂà tç ÞÊh Àç ñ” Ààç r°jàçÞ

§ýL tÀÀ yç tèAÂàç ârÌvã §çý jàÊàçÞ Êàçmç ârvhmç r°jàçÞç §ýàç ¡àÝªàÂà tçÞ Êhwà âÀuà ¡àèÊ kàvã §ýà ÀÊwàkà rÂÀ

§ýÊ âÀuà ñ r°jàçÞ §ýL ¡àwàk yäÂà §ýÊ ârÌvã mäÊÂm ¡à ªà¢ê (Âà kàÂàç §ýÑàÝ yç) ¡àèÊ £yÂàç ¥§ý r°jç §ýàç

täÝÑ tçÞ q§ýð»þà ¡àèÊ vç§ýÊ jvã ªà¢ê ñ Ààç Îààw§ý rÑBm ²þàç¹ç ¡àèÊ §ýtkàçÊ nç, £Âà§ýàç wÑ qÑvç vç ªà¢ê ñ rà§ýL

§çý Ààç Îààw§ý kàç nàçð»çþ ¡âo§ý ÐwÐn nç, £Âà§ýàç Îààt §ýàç vç§ýÊ ªà¢ê ñ wÑ ÀæÎu ¡àk sã tçÊç tàÂày q¹þv

qÊ ¥çyç ¡Þâ§ým Ñè, kèyç §ýv Ñã Àçhà Ñàç ñ Ðwàtã Êàt§æýÏ½à qÊtÑÞy §ýL âÎàÕàà ¡àèÊ wÑ ÀæÎu âÂàÊÂmÊ tälç

¢êÎwÊ §çý jÊ½ààçÞ tçÞ ytâqêm ÑàçÂàç §çý âv¥ ZàçáÊm §ýÊ ÊÑà Ñè ñ ¡àâhÊ ÑèA màç Ñt yr ¥§ý §ýºþqämvã Ñã £y

âÂàtàêmà §çý Ñàn §ýL ñ otê ¡àèÊ kàâm §ýL §ýàç¢ê ÀãwàÊ ÂàÑãA Ñè ñ âky§ýL ¡àÐnà âky otê ¡nwà ªàäÚ tçÞ Ñàç,

¡qÂàç âwwç§ý §ýà qPuàçªà §ýÊmç ÑB¥ wÑ ¢y ÀæÏ¹þàÂm §ýàç tÂà tçÞ Êhmç ÑB¥ ytqê½à §ýÊ y§ýmà Ñè ¡àèÊ ¡yãt

yäh, ÎààOÂm ¡àèÊ qPyÂÂàmà qPàÃm §ýÊ y§ýmà Ñè ¢yã oÊà qÊ, ¢yã kÂt tçÞ ñ “¢êÎwÊ màç ¢mÂàà Àuàvä ¡àèÊ

§æýqàvä Ñè â§ý wÑ ÀàçÂààçÞ Ñàn Äèývà¥ ÑtàÊà ¢ÂmkàÊ §ýÊ ÊÑà Ñè ñ” - Ðwàtã Êàt§æýÏ½à qÊtÑÞy

70. £÷w §æýÏ½à yÞwàÀkr £÷w Âàç §æýÏ½à yç qå²þà â§ý wç ràÝyäÊã §ýàç Ñã uàçÞ rkàmç ÑèA, §ýàç¢ê ¡àèÊ wàù uàçÞ ÂàÑãA ? §æýÏ½à Âàç

§ýÑà-“ràÝyäÊã §ýL yr ªààÝºçþ âÂà§ýàv Àã kàmã ÑèA ¡àèÊ £ytçÞ yàm ²çþÀ sã §ýÊ âÀ¥ kàmç ÑèA ñ £ytçÞ yç rÑBm

Ñã toäÊ ¡àèÊ yäÊãvà ÐwÊ âÂà§ývmà Ñè ñ” £yã qP§ýàÊ ¡ªàÊ Ñt yr ¥§ý ràÝy ÑèA âkytçÞ rÑBm yàÊã ªààÝºçþ

ÑèA ñ uç ªààÝºçÞþ ÑèA §ýàt, §íýàço, ¡ÞÑ§ýàÊ ¡àèÊ Ðwànê §ýL ñ kr ªàäÚ/ ¢êÎwÊ £Âà ªààÝºþàçÞ §ýàç âÂà§ýàv Àçmç ÑèA ¡qÂàã

§æýqà §çý õàÊà ¡àèÊ £yç ¥§ýÀt hàçhvã rÂàà Àçmç ÑèA, mr Ñt £Âà§ýà §ýàuê §ýÊÂàç §çý uàçªu rÂàmç ÑèA ñ ªàäÚ

¡nwà ¢êÎwÊ §æýqà qPàÃm §ýÊÂàç §çý âv¥ ¡àwÎu§ý Ñè â§ý Ñt âÂà:Ðwànê rÂàçÞ, âÂàÊÑÞ§ýàÊã rÂàç Þñ kàç ÍuO¨m ªàäÚ

¡nwà ¢êÎwÊ §ýL yÊv âÎàÕàà¡àçÞ (svç rÂààç, svà §ýÊàç) §ýàç ¡qÂàç kãwÂà tçÞ ¡qÂààmà Ñè wÑ Îàãií Ñã £Âà§ýL

§æýqà §ýà qàØà rÂàmà Ñè ñ

ysã otê ¢ÂyàâÂàum §ýàç Ñã y°jà otê tàÂàmç ÑèA ñ kàç ÍuO¨m qå½àêmuà otê §çý yàÊ §ýàç ytlÂàà

jàÑmà Ñè £yç jàâÑ¥ â§ý ¡ÞoâwÎwày ¡àèÊ Ûýâð¼þwàâÀmà §ýL yÞ§ýL½àêmà §ýàç ²þàçð»çþ ¡àèÊ qP¾uç§ý ¢ÂyàÂà tçÞ

sªàwàÂà §ýàç ÀçhÂàç §ýà qP¾uÂà §ýÊç ñ kr ¥çyà Ñàçªàà màç âÄýÊ â§ýyyç ¢êÏuàê ¡àèÊ â§ýyyç õçx ? §ýàèÂà ÎàØàä ¡nwà

§ýàèÂà âtØà ? Ñàçªàà ywêØà ÊàtÊà³u ¡àèÊ yäh ÎààOÂm §ýà yàtíà³uñ ÊÑçªàà §ýÑàÝ âÄýÊ Àä:h ¡àèÊ âwxàÀ ?

ªàäÚ ÑtàÊç kãwÂà tç Þ¡àmçÞ ÑèA ¢êÎwÊ §ýà qPâmâÂàâo rÂà §ýÊ ¡àèÊ ÑtàÊç ràÝy §ýàç ràÝyäÊã rÂààmç ÑèÞ oãÊç-

oãÊçñ §ýÊmç ÑèA kr Ñt ytqê½à ªàäÚ jÊ½ààçÞ tçÞ, màç §ýÊmç Ñè qPàÃm §æýqà ªàäÚ §ýL ¡yãt ñ rkàmç ÑèA wç ràÝyäÊã

§ýàç ÑtàÊã ÐwÊ ¡qÂàà ÄåÝý§ý §ýÊ ¡àèÊ rÂàà Àçmç ÑèA ÑtçÞ ¡ÂàÂm §æýqà §ýà ¡âo§ýàÊãñ ¥ç tàÂàw ! §ýÊ må ytâqêm

ÐwuÞ §ýàç ªàäÚ jÊ½ààçÞ tçÞ ¡àèÊ qPàÃm §ýÊ ¡yãt yäh, ÎààÞâm ¡àèÊ qPyÂÂàmà ñ

71. ÎàrÊã §ýL §ýÑàÂàãÊàtàu½à tçÞ ÎàrÊã ¥§ý ¥çyà qàØà Ñè kàç âÂàÈÂà kàâm §ýL ÑàçÂàç §çý ràwkåÀ sã qísä §ýL sO¨m §ýà ¡âõmãu

£ÀàÑÊ½à Ñèñ ¡àoäâÂà§ý uäªà tçÞ âÎàâÕàm ÑàçÂàç §çý ràwkåÀ sã ¡Âàç§ý vàçªà kàâmwàÀ, Ûýâð¼þwàâÀmà ¡àèÊ

otàêÂomà §çý jÝªàäv tçÞ ÄÝýy §ýÊ ytàk tç Þ¡Êàk§ýmà Äèývà ÊÑç ÑèA ñ ¡àk sã §ý¢ê tOÂÀÊàçÞ tçÞ ²þä¡à ²åþm,

kàâm ¡àèÊ âvÞªà §ýàç tÑ¾w âÀuà kàmà Ñèñ ¥çyç vàçªà ÐwuÞ §ýàç otê §çý ÊÕà§ý tàÂàmç ÑèA ñ §äý²þ tày qÑvç

tOÂÀÊàçÞ tçÞ qPwçÎà §ýÊÂàç §çý âv¥ ¥§ý âwÎàçx qÑÂààwç §ýà âwoàÂà sã §ý¢ê otê ÊÕà§ýàçÞ Âàç rÂààÂàç §ýà qPàwoàÂà

âÀuà ñ

sªàwàÂà ¡àâhÊ Ñè §ýÑàÝ ? kàç y°jç s¨m ÑèA, y°jç yÞm ÑèA, wç yr kð»þ-jçmÂà tÞç ¢êÎwÊ §çý ÑàçÂàç §ýà

Ààwà §ýÊmç ÑèA ñ uÑ yàÊà yÞyàÊ sªàwàÂà §ýL Ñã ÊjÂàà Ñè ñ ÑÊ úÀu tç Þ£y qÊtà¾tà §ýà Ñã qP§ýàÎà Ñè ñ âÄýÊ

§ýàèÂà ²þàç¹þà ¡àèÊ §ýàèÂà rð»þà ? ¡àk yç §ý¢ê wxê qÑvç tÑà¾tà ªààÝoã Âàç ²åþ¡à ²åþm §çý âwÊàço tç Þ¡Âàç§ý ¡àÂÀàçvÂà

jvà¥ ¡àèÊ âÂàÈÂà kàâm §çý vàçªààçÞ §çý £¾nàÂà §çý âv¥ ¡Âàç§ý §ýàuê â§ý¥ñ

âÑÂÀä otê §ýsã sã tàÂàw §ýàç tàÂàw yç ¡vªà §ýÊÂàç §ýL âÎàÕàà ÂàÑãA Àçmà ñ uâÀ ¥çyà Ñàçmà màç

¨uà sªàwàÂà Êàt ÎàrÊã §çý iÊ kàmç ? wç Âà §çýwv £y§çý iÊ ªà¥ ¡âqmä £ÂÑàçÞÂàç £y§çý kåºçþ rçÊ sã

hà¥ ñ ÎàrÊã §ýL ¥§ýâÂà™þ sO¨m §ýà uÑ qáÊ½ààt Ñt yr vàçªààçÞ §çý âv¥ qPçÊ½ààeàçm rÂàç ¡àèÊ Ñt

sã ¡qÂàç âwÎwày ¡àèÊ oèuê §ýàç Àæð¼þ §ýÊçÞ ñ kàç vàçªà ¡ÞoâwÎwàyàçÞ tç Þk§ýð»çþ ÑèA , tçÊà £Âàyç Âàtí

âÂàwçÀÂà Ñè â§ý wç tÂàÂà âjÂmÂà §ýÊçÞ ñ ¢êÎwÊ màç ywêÍuàq§ý Ñè ñ wÑ ¡Âmuàêtã Ñè ÑtàÊç ¡ÂÀÊ §çý

¥§ý-¥§ý âwjàÊ §ýàç kàÂàmà Ñè ñ ÀåyÊàçÞ §çý qPâm õçx Êh§ýÊ Ñt §ýÀàâq qPyÂÂàmà ZààÃm ÂàÑãA §ýÊ

y§ýmç âÄýÊ ¢êÎwÊ qPàâÃm màç rÑBm ÀåÊ §ýL ràm Ñè ñ ÎàrÊã §ýL §ýnà ÑtçÞ ¡âwjv yçwà, âwÎwày ¡àèÊ

oèuê §ýL âÎàÕàà Àçmã Ñè ñ £y§ýà ¥§ý ¡ÞÎà sã uâÀ Ñt kãwÂà tç Þ¡qÂàà qà¥Ý màç yäh, ÎààOÂm ¡àèÊ

qPyÂÂàmà Ñt§ýàç rÑBmàum tçÞ âtvçªàã ñ

72. qíâm§åýv qáÊOÐnâmuàçÞ tçÞ ¡à¾trv §èýyç rÂàà¥ ÊhçÞ ?

(¥§ý §ýnà)ªààçÐwàtã mävyãÀày §æým ÊàtjáÊm tàÂày tçÞ qPyÞªà ¡àmà Ñè â§ý kr ÑÂàätàÂà kã mävyã §çý wæÂÀ

Àçh§ýÊ ¡àèÊ Êàt Âààt yäÂà§ýÊ âwsãx½à §çý iÊ yãmà §ýL hàçðk hrÊ vçÂàç qÑéäÞjç màç £ÂÑàçÞÂàç âwsãx½à yç

y°jà âtØà §ýà èÂà ?- sªàwàÂà - Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ qísä ÀÎà êÂà ¡yãt, ¡âwjv ¡àèÊ ¡ÂàÂu âwÎwày §ýà qáÊ½ààt Ñè - Ðwàtã y¾uàÂàÂÀ

66 67

§ýÑà, “yärÑ-yärÑ kàç ÑtàÊà täh Àçh vçmà Ñè £y§ýàç âÀÂà sÊ ¡àÑàÊ ÂàÑãA âtvmà ñ óã Êàt màç ¥çyç

Àuàvä ¡àèÊ §æýqàvä Ñè Þ â§ý £ÂÑàçÞÂàç Ñt kèyç Âàãj §ýàçâ¹þ §çý kãwàçÞ §ýàç sã ¡qÂàà yhà rÂààuà Ñè ñ” âwsãx½à

ÑÂàätàÂà kã §çý uç ÎàÆÀ yäÂà§ýÊ sàw âwsàçÊ Ñàç £ºçþ ñ £ÂÑàçÞÂàç §ýÑà, “¡àk ¡àq§çý ÀÎàêÂààçÞ yç tçÊà sàªu kàªàæm

Ñàç £ºþà Ñè ñ ¡r tälç âÂàOÎjm Ûýq yç Zàsä §çý ÀÎàêÂà ZààÃm ÑàçÞªàç ñ”

uÑ ràm ywêâwâÀm Ñè â§ý âwsãx½à Âàç ¥§ý ÊàÕày §äýv tçÞ kÂt âvuà ñ qÊÂmä sªàwmî§æýqà §çý

ÄývÐwÛýq yÑã ytu ¡àÂàç qÊ Zàâm§åýv qáÊOÐnâmuàçÞ tçÞ Êàw½à Âàç £yç ÀçÎà âÂà§ýàvà âÀuà ¡àèÊ wÑ Zàsä

§ýL ÎàÊ½ààªàâm tçÞ qÑBÝjà ñ yäªàíãw §çý tÂàà §ýÊÂàç §çý ràwkåÀ óã Êàt Âàç âwsãx½à §ýàç Âà §çýwv ¡suÀàÂà âÀuà

¡âqmä ¡qÂàç tä©u yvàÑ§ýàÊàçÞ §çý rÊàrÊ yÈtàÂà âÀuà ñ óã Êàt Âàç £y§ýà Êà³uàâsxç§ý §ýÊmç ÑB¥ £yç

Êàw½à §ýL tæ¾uä yç qÑvç Ñã vÞ§ýà §ýà Êà³u sçÞ¹þ ÐwÛýq âÀuà ñ tä©u ràm ¢y §ýnàÂà§ý tçÞ uÑ Ñè â§ý

Zàâm§åýv qáÊÐnâmuàçÞ tçÞ sã ÍuO¨m ¡qÂàà tàÂàây§ý yÂmävÂà rÂàà¥ Êhmà Ñè ¡àèÊ ¢êÎwÊ §ýL ÎàÊ½à tçÞ kàmà

Ñè màç £y§ýàç Âà §çýwv tàªàêÀÎàêÂà âtvmà Ñè ¡âqmä ¡Âàç§ý £qvOÆouàÝ sã £yç yÑk Ñã ZààÃm ÑàçÂàç vªàmã

ÑèA ñ

Àä:h §ýL ið»þã tçÞ Ñt ÑmàÎà Âà ÑàÞç, låºþ, ²þv§ýq¹þ ¡àâÀ §ýà yÊv tàªàê Âà ¡qÂàà¥Ý, màç Zàsä ÑtàÊã

tÀÀ ¡wÎu §ýÊmç ÑèA ñ ¡àwÎu§ýmà Ñè y°jà¢ê ¡àèÊ ¢êtàÂàÀàÊã §çý qn qÊ Àæð¼þmà yç jvmç ÊÑÂàç §ýL ¡àèÊ

¡ÂàkàÂàç yànã §çý Ûýq tçÞ qPsä §ýà yàâÂÂàÁu ¡Âàäsw §ýÊÂàç §ýL ñ otê ¡àèÊ kàâm §ýL §ýàç¢ê ÀãwàÊ ÂàÑãA Ñèñ

âky sã otê tçÞ ¡àq§ýL ¡àÐnà Ñàç £y§ýL âÎàÕàà¡àçÞ §ýàç ¡à¾tyàm §ýÊmç ÑB¥ kªà tç Þ¡°²çþ §ýàuê §ýÊmç

kà¢¥, yàÞyàáÊ§ý Àä:h ¡àèÊ âÂàÊàÎàà¥Ý §ýqåÊ §ýL sàÝâm Ðwm: £ð»þ kà¥Ýªàã ¡àèÊ ¡àq§ýàç ¡à¾toÂà §ýà

rÑätåÌu £qÑàÊ Àç§ýÊ kà¥Ýªàã ñ

73. tÂà-¥§ý §ýÌq wæÕà (¥§ý §ýnà)¡Âàç§ý yÂmàçÞ ¡àèÊ tÂàãâxuàçÞ Âàç tÂà §ýàç ¥§ý §ýÌq wæÕà §ýÑà Ñè ñ ¢y§ýà ¡nê Ñè Îàä÷ tÂà tçÞ kàç §ýàç¢ê sã

âwjàÊ ¡àmà Ñè wÑ qå½àê Ñàç kàmà Ñè ñ uÑã §ýàÊ½à Ñè â§ý ÍuO¨m §ýàç âÂàÂÀà,jäªàvã ¡àèÊ räÊç âwjàÊàçÞ §ýà

âÂàÏ§ýàyÂà §ýÊÂàà ¡âm ¡àwÎu§ý Ñè ñ ¢yã yÂÀsê tçÞ ¥§ý §ýÑàÂàã ¡¨yÊ yäÂàà¢ê kàmã Ñè âkyç tèA §ývtr÷

§ýÊÂàà jàÑåÝªàã ñ ¥§ý ràÊ ¥§ý uàØàã qèÀv uàØàà §ýÊmç -§ýÊmç kÞªàv yç ªàäkÊ ÊÑà nà ñ rÑBm n§ý §ýÊ wÑ

¥§ý qçð»þ §ýL ²þàuà tçÞ âwóàt §ýÊÂàç vªàà ñ msã £y§çý tÂà tçÞ âwjàÊ ¡àuà, “§ýàÎà, tälç qãÂàç §çý âv¥ ºÞþ»þà

ºÞþ»þà kv âtv kàmà ñ” §äý²þ Ñã Õà½à ràÀ £yÂàç Àçhà â§ý £y§çý §äý²þ Ñã ÀåÊ ºÞþ»çþ kv §ýà ið»þà Êhà ÑB¡à

Ñè ñ wÑ rÑBm ZàyÂÂà ÑB¡à ¡àèÊ £yÂàç wÑ kv qã §ýÊ ¡qÂàã Ãuày rälà¢ê ñ nàçð»þã ÀçÊ ràÀ £y§çý tÂà tçÞ

âwjàÊ ¡àuà , “§ýàÎà tälç uÑàÝ §äý²þ hàÂàç §çý âv¥ âtv kà¥, rð»çþ kàçÊ §ýL såh vªàã Ñè ñ” nàçð»þã ÀçÊ ràÀ

Ñã §ýàç¢ê £yç ÐwàâÀ þ ÍukÞÂààç yç sÊqåÊ ¥§ý sàçkÂà §ýL nàvã Àç§ýÊ jvà ªàuà ñ wÑ uàØàã rÑBm ZàyÂÂà ÑB¡à

¡àèÊ £yÂàç qç¹þ sÊ wÑ sàçkÂà hàuà ñ ¡r £y§çý tÂà tçÞ âwjàÊ ¡àuà, “§ýàÎà, uÑàÝ qÊ ¥§ý £Ùàt Îàèuà

§ýà ZàrÂo sã Ñàç kàmà ñ” nàçð»þã Ñã ÀçÊ ràÀ wÑàÝ qÊ £Ùàt Îàèuà sã ¡à ªà¢ê ñ wÑ uàØàã ¡àÊàt yç yàç ªàuàñ

§äý²þ iÞ¹þàçÞ §çý qÎjàmî kr wÑ yàç §ýÊ £ºþà màç £y§çý tÂà tçÞ âwjàÊ ¡àuà, “uâÀ uÑàÝ §ýàç¢ê ÎàçÊ ¡à ªàuà màç

tälç hà vçªàà ñ” §äý²þ Õà½à ràÀ Ñã wÑàÝ qÊ ¥§ý ÎàçÊ ¡à ªàuà ¡àèÊ £y ÎàçÊ Âàç uàØàã §ýàç hà âvuà ñ

uÑ §ýÑàÂàã Ñt yr §ýL Ñè ñ §ýsã ¡qå½àê ¢°²þà¡àççÞ §çý âwjàÊ ¡àèÊ §ýsã »þÊ, âÂàÊàÎàà¡àçÞ ¡àèÊ âjÂmà¡àçÞ

§çý âwjàÊ Ñã ÑtàÊà ¡âo§ýàÞÎà ytu Íumãm §ýÊÂàç §ýà §ýàÊ½à rÂàmç ÑèA ñ tÂà §ýL yÙw (Îàä÷) ¡wÐnà tçÞ

â§ý¥ ªà¥ âwjàÊ mäÊÂm qåÊç Ñàç kàmç ÑèA ñ qÊÂmä rÑBoà ÑtàÊç »þÊ ¡àèÊ räÊç sàw sã Ðwm: §ýàuàêOÂwm Ñàç kàmç

ÑèA ñ ¡m: tÂà §ýL ÎàO¨m §ýàç ytlmç ÑB¥ tÂà §ýàç ymm ¡°²çþ âwjàÊàçÞ §ýà sàçkÂà ÀçÂàà jàâÑ¥ ñ y¾yÞªà w

ÐwàÁuàu ¥§ý yÎà¨m tàÁut ÑèA tÂà §ýàç ¡°²çþ âwjàÊàçÞ yç qáÊqåáÊm §ýÊÂàç §ýà ñ uÑ tÂà kr ÀåyÊàçÞ §çý âÑm

§ýL ràm yàçjmà Ñè ¡àèÊ §ýàuàêOÂwm §ýÊmà Ñè màç ¢yç ¡yãt yäh âtvmà Ñè ñ ¡Âàç§ý ÍuO¨m wæ÷àwÐnà tçÞ

§çýwv ¡qÂàç Âààmã qàçmàçÞ §çý âÑm §ýL ràm Ñã yàçjmç ÑèA ñ uâÀ wç ¡ÂàkàÂààçÞ §çý âÑm §çý âv¥ ÐwuÞ §ýàç ytâqêm

§ýÊ qàmç ÑèÞ, ÎààÊãáÊ§ý, tàÂàây§ý ¡nwà ¡àânê§ý Ûýq yç, màç ¢yã kãwÂà tçÞ ¡yãt yäh, ÎààOÂm,

ZàyÂÂàmà ¡àèÊ ¡àÂàÂÀ §çý ¡âo§ýàÊã rÂà kàmç ÑèA ñ ¢y tÂà §ýàç qPâÎàâÕàm §ýÊÂàà ¥§ý ¥çyã §ývà Ñè kàç ÍuO¨m

§ýÑãA sã ÊÑ §ýÊ ÍuàwÑàáÊm §ýÊ y§ýmà Ñè ñ màç ¡à¡àç Ñt âÂàÏ§ýàt, âÂà:Ðwànê sàw §ýàç ¡qÂàç tÂà tçÞ Àæð¼þmà

yç Êàçâqm §ýÊçÞ ¡àèÊ kãwÂà §çý ¢y ¡àâhÊã qð»þàw §ýàç yànê§ý rÂàà¥Ý ¡àèÊ kãwÂà §ýàç sÊqåÊ kã¥Ý ñ

74. §èýyà rÂoÂà ¡àèÊ §èýyã täO¨m ? (¥§ý §ýnà)(Ðwàtã y¾uàÂàÂÀ §ýL âÎàÕàà¡àçÞ yç)

¥§ý ràÊ ÊàkÐnàÂà §çý tÛýÐnv tçÞ ¥§ý ÍuàqàÊã ¤Ý ¹þàçÞ §ýà §ýàâÄývà vç §ýÊ yÄýÊ §ýÊ ÊÑà nà ñ ÊàâØà

tçÞ kr qð»þàw »þàvÂàç §ýL ¡àwÎu§ýmà qð»þã màç tàâv§ý Âàç Àçhà â§ý ¤Ý ¹þàçÞ §ýàç ràÝoÂàç §ýL ¥§ý ÊÐyã §ýt

qð»þ ªà¢ê ñ Êàm tçÞ ¥§ý ¤Ý ¹þ §ýàâÄývç yç ÀåÊ Âà s¹þ§ý kà¥ ¢yâv¥ tàâv§ý Âàç låºþtå¹þ Ñã ¤Ý ¹þ §ýàç ÊÐyã

yç ªàvç tçÞ ràÝoà ¡àèÊ ¹èþÂ¹þ §çý qày låºþtå¹þ §çý §ýLv yç sã ràÝo âÀuà ñ yärÑ kr §ýàâÄývà qäÂà: jvÂàç §çý

âv¥ mèuàÊ ÑB¡à màç tàâv§ý £y ¤Ý ¹þ §ýL ÊÐyã hàçvÂàç §ýà Âàà¹þ§ý §ýÊÂàà såv ªàuà ñ ¡r wÑ ¤Ý ¹þ jvÂàç

§çýà â§ýyã sã mÊÑ mèuàÊ ÂàÑãA ÑB¡à ñ kr yr qPu¾Âà rç§ýàÊ Ñàç ªà¥ màç tàâv§ý §ýàç uàÀ ¡àuà â§ý wÑ £y

¤Ý ¹þ §ýàç hàçvÂàç §ýà Âàà¹þ§ý §ýÊÂàà såv ªàuà nà ñ Îàãiímà yç £yÂàç §ýOÌqm §ýLv tç Þyç ÊÐyã hàçvã ¡àèÊ

¤Ý ¹þ §çýà rÂoÂàtä m §ýÊÂàç §ýà Âàà¹þ§ý â§ýuà ñ ¤Ý ¹þ mäÊÂm jvÂàç vªàà ñ uà uÑã OÐnâm Ñt yr §ýL ÂàÑãA

Ñè ? ¢y yÞyàÊ tÞç ¡à§ýÊ Ñt yr ÐwuÞ §ýàç oÂà, yÈqâÙà ¡àèÊ qáÊwàÊ §çý tàçÑ tçÞ rÝoà ÑB¡à ytlmç ÑèA ¡àèÊ

täO¨m §ýà qPuày §ýÊmç ÊÑmç ÑèA ñ wàÐmw tçÞ Ñt ÐwmÞØà nç ¡àèÊ ÐwmÞØà Ñã ÑèA ñ ÑtçÞ §ýàèÂà ràÝo y§ýmà Ñè ñ

uÑã yÞyàÊ §ýL tàuà Ñè kàç ÑtçÞ tàçâÑm §ýÊ Àçmã Ñè ¡àèÊ Ñt yäh Àä:h §çý låvç tçÞ låvmç ÊÑmç ÑèA ñ §ýsã

§íýàço §ýÊmç ÑèA màç §ýsã iæ½àà ñ ÐwuÞ §ýàç Ñã ÑÊ §ýàuê §ýà §ýÙààê ytlmç ÑèA ¡àèÊ yÄývmà ¡nwà ¡yÄývmà

yç qPsàâwm Ñàçmç ÑèA ñ

âky Êàçðk Ñt ytl kàmç ÑèA â§ý uç rÂoÂà ÐwâÂàâtêm ÑèA, yäh, ÎààOÂm ¡àèÊ yÂmàçx §ýà ¡Âàäsw §ýÊmç

ÑèA ¡qÂàç ¡ÂÀÊ tçÞ ñ uÑãA yç uàØàà ¡àÊÈs Ñàçmã Ñè yäh ¡àèÊ Àä:h tçÞ yt ÊÑÂàç §ýL ñ “kçâÑ âwâo Êàhç Êàt

mçâÑ âwâo ÊâÑ¥” wàvã £O¨m Ñt qå½àêÛýqç½à kãwÂà tç Þ§ýàuàêOÂwm §ýÊ qàmç ÑèA ñ

75. ôàèqÀã §ýà ¡ÕàuqàØàkr qà½»þwàçÞ §ýàç 12 wxê §ýà wÂàwày âtvà màç sªàwàÂà óã §æýÏ½à Âàç ôàèqÀã §ýàç ¥§ý ¡Õàu qàØà âÀuà ñ

£y ¡ÕàuqàØà §ýL âwÎàçxmà nã â§ý kr m§ý ôàèqÀã £ytçÞ yç sàçkÂà ÂàÑãA §ýÊmã nã sàçkÂà ytàÃm ÂàÑãA

Àä:h ¡àèÊ âwxtmà¥Ý ÑtàÊç âwÎwày ¡àèÊ ¢°²þà Îàâ¨m §ýL §ýyàè¹þã Ñè Þ - Ðwàtã y¾uàÂàÂÀ yryç rð»þà ÎàØà ä §ýà èÂà ? tÂà - Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ

68 69

Ñàçmà nà ñ ¢y §ýnà §çý yÂÀsê tç ÞuÑ ràm âwjàÊ½àãu Ñè sªàwàÂà ¡qÂàç s¨màçÞ §ýL ¡àwÎu§ýmà¡àçÞ §ýàç ÐwuÞ

qåÊà §ýÊmç ÑèA ñ kÞªàv tçÞ âkmÂàã sã yâtoà qà½»þwàçÞ §ýàç âtvmã nã, £yã §ýàç q§ýà §ýÊ ôàèqÀã yr §ýàç qç¹þ

sÊ §çý âhvà qàmã nã ñ

¡àk uÑ ¡ÕàuqàØà sªàwàÂà ¡qÂàç ÑÊ £y s¨m §ýàç qPÀàÂà §ýÊmç ÑèA kàç ÀåyÊàçÞ §ýàç âhvà §ýÊ ÐwuÞ

sàçkÂà §ýÊmà Ñè ñ ¢y§ýà ªàåð¼þ ¡nê Ñè â§ý uâÀ Ñt ¢êÎwÊ qPÀÙà £qÑàÊàçÞ §ýàç yr§çý yàn ràÝ¹þ §ýÊ ¡qÂàà

kãwÂà Íumãm §ýÊmç ÑèA màç wÑ qÊtâqmà ÑtàÊã làçvã §ýsã hàvã ÂàÑãA ÑàçÂàç Àçmà ñ tÑ¾wqå½àê uÑ Ñè â§ý

kàç §äý²þ sã Ñt §ýàç âtvà Ñè, Ñt £y§ýàç ÀåyÊàçÞ §çý yàn ràÝ¹çþ ñ mÂà, tÂà ¡àèÊ oÂà yç kÛýÊmtÞÀàçÞ §ýL tÀÀ

§ýÊÂàà Ñã âÀÍu kãwÂà Ñè, ¢êÎwÊ §ýL §æýqà ZààÃm §ýÊÂàç §ýà ¡tàçi ¡e Ñè ñ yÀîªàíÂnàçÞ §ýL §ýnà¡àçÞ §ýàç Ñt uåÝÑã

qð¼þ §ýÊ Âà ²þàçð»þ ÀçÞ ¡âqmä £Âà§ýà tÂàÂà âjÂmÂà §ýÊçÞ ¡àèÊ £Âà§ýL âÎàÕàà¡àççÞ §ýàç ¡qÂàç kãwÂà tçÞ §ýàuàêOÂwm §ýÊçÞñ

uÑã £öçÎu Ñè ¢Âà §ýnà¡àçÞ §ýà ñ ¡àwÎu§ýmà Ñè nàçð»çþ yç âwÎwày §ýL ¡àèÊ ¥§ý yàÑyqå½àê Zàuày §ýL ñ

76. óãtÀîsàªàwmî yç ¥§ý §ýnàtÑâxê wçÀÍuày Êâjm “óã tÀîsàªàwmî” tçÞ ZàyÞªà ¡àmà Ñè â§ý kr sªàwàÂà âwÏ½àä §çý s¨m tÑàÊàk

¡ÈrÊãx qÊ yÞ§ý¹þ ¡àuà màç sªàwàÂà Âàç ¡qÂàç yäÀÎàêÂà j§íý yç £Âà§ýL ÊÕàà §ýL ñ §ýnà ¢y qP§ýàÊ Ñè - ¥§ý

ràÊ tÑàÊàk ¡ÈrÊãx Âàç ¥§ýàÀÎàã §ýà wím Êhà ñ tÑâxê Àäwàêyà ¡qÂàç ¡Âàç§ý âÎàÏuàçÞ §çý yàn tÑàÊàk

¡ÈrÊãx §çý qày qÑBÝjç ñ Êàkà Âàç tÑâxê §ýà unàçâjm y¾§ýàÊ â§ýuà ¡àèÊ £ÂÑçÞ sàçkÂà §ýà âÂàtÞØà½à âÀuàñ

tÑâxê Àäwàêyà Âàç §ýÑà, “tèA ¡qÂàç âÎàÏuàçÞ §çý yàn ÐÂààÂà §ýÊ§çý ¡àmà ÑCÝ ñ” ¥§ýàÀÎàã §çý qàÊàu½à §ýà ytu

âÂà§ývmà kà ÊÑà nà ¡àèÊ tÑâxê Àäwàêyà ÐÂààÂà §ýÊ§çý wàqy ÂàÑãA ¡à¥ ñ Êàkà ¡r otêyÞ§ý¹þ tçÞ qð»þ ªà¥ ñ

¡âmân §ýàç âhvà¥ ârÂàà ÐwuÞ hà vçÂàà £âjm ÂàÑãA nà ¡m: wÑ ¢ÂmkàÊ §ýÊÂàà jàÑmç nç ñ ÊàkqäÊàçâÑm

Âàç §ýÑà,“tÑàÊàk ¡àq qàÂàã qã§ýÊ qàÊàu½à §ýÊ vãâk¥ uàçÞâ§ý ytu ytàÃm ÑàçÂàç wàvà Ñè ñ” Êàkà

Âàç ¥çyà Ñã â§ýuà ñ tÑâxê Àäwàêyà §ýàç ¡qÂàç mqàçrv yç uÑ ràm Öààm Ñàç ªà¢ê ¡àèÊ wÑ §íýàçâom Ñàç ªà¥ ñ

£ÂÑàçÞÂàç ¡qÂàç mqàçrv yç ¥§ý ÊàÕàyã £¾qÂÂà §ýL ¡àèÊ £yç tÑàÊàk ¡ÈrÊãx §ýàç tàÊÂàç §ýà ¡àÀçÎà âÀuà ñ

tÑàÊàk ¡ÈrÊãx §ýàç sªàwàÂà qÊ qå½àê âwÎwày nà ¡m: wÑ ¦ýâx §çý §íýàço yç mâÂà§ý sã âwjâvm ÂàÑãA

ÑB¥ ñ mr sªàwàÂà §çý yäÀÎàêÂà j§íý Âàç £y ÊàÕàyã §ýà ÂààÎà §ýÊ âÀuà ñ £y§çý qÎjàmî wÑ yäÀÎàêÂà j§íý ¦ýâx

Àäwàêyà §ýàç tàÊÂàç §çý âv¥ £Âà§ýL ¡àçÊ ªàuà ñ £y j§íý yç »þÊ §ýÊ tÑâxê Àäwàêyà Àçwvàç§ý §ýL ¡àçÊ sàªàç,

qÊÂmä â§ýyã sã Àçwmà Âàç £Âà§ýàç ¡suÀàÂà ÂàÑãA âÀuà ñ Àçwâxê ÂààÊÀ §ýàç £Âà qÊ Àuà ¡à ªà¢ê, £ÂÑàçÞÂàç §ýÑà,

“tÑâxê, sªàwàÂà màç ¡qÂàç s¨màçÞ §çý ¡àoãÂà ÑèA , uâÀ ¡àq ¢y yäÀÎàêÂà j§íý yç täO¨m qàÂàà jàÑmç ÑèA màç

tÑàÊàk ¡ÈrÊãx §ýL ÎàÊ½à tçÞ kà¢¥ ñ” Àçwâxê ÂààÊÀ §ýà §ýÑÂàà tàÂà §ýÊ tÑâxê Àäwàêyà Êàkà ¡ÈrÊãx §ýL

ÎàÊ½à tç Þªà¥ ¡àèÊ ¡qÂàç §íýàço §çý âv¥ £Âà yç Õàtà tàÝªàÂàç vªàç ñ tÑàÊàk ¡ÈrÊãx Âàç yäÀÎàêÂà j§íý yç qPànêÂàà

§ýL, “Ñç qPsä uâÀ tçÊã sO¨m y°jã Ñè màç ¡àq ¢y j§íý §ýàç ÎààÂm §ýáÊ¥ ñ” tÑàÊàk ¡ÈrÊãx §çý qPànêÂàà

§ýÊmç Ñã j§íý wàqy âwÏ½àävàç§ý jvà ªàuà ñ

uÑ §ýnà ÑtçÞ y°jà¢ê ¡àèÊ Âàtímà §ýL kãm §ýà âÀÍu yÞÀçÎà Àçmã Ñè ñ §íýàçoã ÍuO¨m ÍuO¨m â§ýmÂàã sã

mqÐuà uàçÞ Âà §ýÊ vç wÑ ¢êÎwÊ §ýà y°jà §æýqà qàØà ÂàÑãA rÂà y§ýmà ñ kãwÂà tçÞ yäh, ÎààOÂm ¡àèÊ qPyÂÂàmà

qPàÃm §ýÊÂàç §çý âv¥ ¡àwÎu§ý Ñè â§ý Ñt §íýàço, ¢êÏuàê, §ýàt, tàçÑ ¡àèÊ tÀ kèyç Àäªàäê½ààçÞ qÊ âwku qPàÃm §ýÊçÞñ

¡qÂàç âwwç§ý §ýà qPuàçªà §ýÊmç ÑB¥ y°jà¢ê ¡àèÊ Âàç§ýL §ýL ÊàÑ qÊ jvçÞ ñ kr Ñt ¥çyà §ýÊ qà¥Ýªàç màç ¡ÂàkàÂàç

sã ÑtàÊã tÀÀ §ýÊÂàç §çý âv¥ m¾qÊ ÊÑçÞªàç ñ

77. §èýyç rÂàçÞ Ñt ràÝyäÊã ªàäÚ §ýL, ¢êÎwÊ §ýL ?óãtÀî sàªàwm tçÞ §ýnà ¡àmã Ñè óã §æýÏ½à ¡àèÊ £Âà§ýL âZàu ràÝyäÊã §ýL ñ ¢y ràÝyäÊã yç kÑàÝ óã §æýÏ½à

§ýàç ¡¾uâo§ý ÐÂàçÑ nà, wÑãA ªààçâquàçÞ ¡àèÊ ÊàoàÊàÂàã §ýàç ¡âmÎàu ¢êÏuàê nã ñ ¢êÏuàê Ñàç sã uàçÞ Âà, óã §æýÏ½à

£y§ýàç (ràÝyäÊã §ýàç) yÀèw ¡qÂàç qày kàç Êhmç nç ñ ràÝyäÊã §ýàç kr óã §æýÏ½à ÑàçÞºþàç yç vªààmç nç màç £y§ýL

yäÊãvã màÂà yç ytÐm wæÂÀàwÂà sàw âwÑîwv Ñàç £ºþmà nà ñ ¡àèÊ ªààçâquàÝ màç tàÂààçÞ qàªàv Ñã Ñàç kàmã nãAñ

¥çyà §ýÑà kàmà Ñè â§ý kr ÎàÊÀ qåâ½àêtà §ýL ÊàâØà §ýàç óã §æýÏ½à Âàç ràéÞyäÊã qÊ màÂà ²çþð»þã màç kàç ªààçqã âky

Ñàv tçÞ nã, wèyç Ñã wÂà §ýL ¡àçÊ jv qð»þã ñ §ýàç¢ê ªààçqã ¡qÂàç qâm §ýàç hàÂàà qÊàçy ÊÑã nã màç wÑ Êàç¹þã

kvmã ²þàçð»þ §ýÊ Ñã jv qð»þã, §ýàç¢ê ªààçqã ¡qÂàç r°jç §ýàç yävà ÊÑã nã màç r°jç §çýà Êàçmà ²þàçð»þ §ýÊ Ñã wÂà

§ýL ¡àçÊ Ààèð»þ qð»þã ñ

¡àâhÊ ràÝyäÊã tçÞ ¥çyà uà Ñè ? ràÝyäÊã ¥§ýÀt hàçhvã Ñàçmã Ñè ñ kÞªàv tç Þkàç ràÝy ¡vªà hð»þà

Ñàçmà Ñè ràÝyäÊã £yã ràÝy yç rÂàà¢ê kàmã Ñèñ §ýàÊãªàÊ rçÀÀJ yç ràÝy §ýL ytÐm ªààÝºçÞþ âÂà§ýàvmà Ñè ¡àèÊ âÄýÊ

ªàäÌvã yç £y§ýà täÝÑ ºþàç§ý ºþàç§ý §ýÊ rÂààmà Ñè ñ £y§çý qÎjàmî wÑ £ytççÞ â²þô rÂààmà Ñè ñ â§ýmÂàà §ý þ Ñàçmà

Ñàçªàà £y ràÝy §ýàç âkyç ràÝyäÊã rÂààÂàç §çý âv¥ jäÂàà kàmà Ñè ñ yÂàî 2010 ªàäÚqåâ½àêtà y¾yÞªà tçÞ qÊtÑÞy

Ðwàtã âÂàÊÞkÂà Âàç §ýÑà, “áÊâhuà qãºþ tçÞ Ðwàtã y¾yÞªàã Âàç kr ¡qÂàã ràÝyäÊã §ýàç qåÊã mÊÑ hàvã â§ýuà

msã ªàäÚ kã Âàç ¢ÂÑçÞ áÊâhuà qãºþàoãÎwÊã §ýL £qàâo Àã ñ tèAÂàç ¢Âà§ýL ràÝyäÊã §ýàç hàvã Ñàçmç Àçhà Ñè ñ ¡àk

uç ¡àèÊ tèA óã Ðwàtã kã (qÊtÑÞy Ðwàtã y¾uàÂàÞÀ) §çý Ààç £ÙàÊàâo§ýàÊã ÑèA ñ uÑàÝ §ý¢ê yÞÂuàâyuàçÞ §ýL

ràÝyäáÊuàçÞ tçÞ tèÞÂàç ªààÝºçþ qð»þmç Àçhà Ñè ñ” Ðwàtã kã §ýà yÞÀçÎà Ðq þ ¡àèÊ y¹þã§ý Ñè ñ uâÀ Ñt ªàäÚ ¡nwà ¢êÎwÊ

§ýL ràÝyäÊã rÂàÂàà jàÑmç ÑèA màç ÑtçÞ ÐwuÞ §ýàç ¡ÞÑ§ýàÊ ¡àèÊ ¡âstàÂà §ýL §ýºþàçÊ ªààÝºþàç yç hàvã §ýÊÂàà Ñã

Ñàçªàà ñ Ðwàtã y¾yÞªàã ¡àk Âà §çýwv áÊâhuà qãºþàoãÎwÊã Ñè Þ¡âqmä ¡qÂàç ªàäÚ §ýL ¤ kàê §ýà ¥§ý yÎà¨m

tàÁut sã ÑèA ñ âwÀçÎààçÞ tçÞ kÑàÝ sã wÑ qPwjÂà ÀçÂàç kà ÊÑãA ÑèÞ, ytÐm s¨m Ðwàtã y¾uàÂàÂÀ §ýL £qOÐnâm

§ýà qP¾uÕà ¡Ñyày §ýÊ ÊÑç ÑèA ñ ªàäÚ ¡nwà ¢êÎwÊ §ýL ràÝyäÊã rÂàÂàà ¡¾uâo§ý §ýâºþÂà qPâ§íýuà Ñè, qÊÂmä qªà-

qªà qÊ ¢êÎwÊ §æýqà §ýà yÈrv yào§ý §ýàç qPàÃm Ñàçmà Ñè ñ ârÂàà §æýqà §çý §ýàç¢ê ¢y tàªàê §ýàç jäÂà sã ÂàÑãA qàmà,

jvÂàà màç rÑBm ÀåÊ §ýL ràm Ñè ñ qPsä qPÀàÂà §ýÊmç ÑèA ¡âmÎàu ÐÂàçÑ ¡àèÊ ÀävàÊ qP¾uç§ý qân§ý §ýàç, Ñè kàç

âÑÈtm wàvà Ñè wÑã ¢y ÐÂàçÑ ¡àèÊ ÀävàÊ §ýàç ytl qàmà Ñè ñ Ñàçmà Ñè ÐÂàçÑ qPsä §ýà ¡Âàç§ýàçÞ ràÊ ràoà¡àçÞ

¡àèÊ §ýâºþÂàà¢uàçÞ §çý Ûýq tç Þñ kålmà Ñè yào§ý £Âà ràoà¡àçÞ yç, âªàÊmà Ñè, £ºþmà Ñè ¡àèÊ ¡qÂàà ¡à¾trv

¢§ýTþà §ýÊmà Ñè ñ

qä§ýàÊmà Ñè kr qPsä §ýàç màç wç Ààèð»çþ jvç ¡àmç ÑèA, yào§ý §ýàç ªààçÀ tçÞ £ºþàmçÞ ÑèA ñ oèuê ¢y tàªàê §ýà ríûàe

Ñè ñ âwÎwày ¢y tàªàê §ýà §ýwj Ñè kàç yào§ý §ýàç âwqÊãm qáÊOÐnâmuàçÞ tçÞ sã yäÊâÕàm Êhmà Ñè ñ

78. sªàwàÂà - ¥§ý §ýÌqwæÕà (¥§ý §ýnà)

Ðwàtã âjÀàÂàÂÀ Âàç âvhà Ñè, “mät sªàwàÂà yç ²þàç¹þã-²þàç¹þã jãkçÞ tàÝªàmç Ñàç ñ sªàwàÂà màç ¥§ý §ýÌqwæÕà ÑèAñÂàtímà wÑ qPrv rt Ñè âkyyç ¡ÞÑ§ýàÊ §ýà qPyàÀ ÁwÐm Ñàç kàmà Ñèñ- Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ

70 71

¡m: £Âàyç tàÝªàmç Ñä¥ mät yàwoàÂà ÊÑàç ¡àèÊ §ýàç¢ê ¡Âàtàçv jãk Ñã tàÝªààç ñ” ¢y yÞÀsê tçÞ tälç ¥§ý

§ýÑàÂàã uàÀ ¡àmã Ñè kàç tèA uÑàÝ âvhÂàà jàÑmã ÑCÝ ñ Êàt§æýÏ½à qÊtÑÞy §çý ¡n§ý ZàuàyàçÞ yç £Âà§ýà âZàu

âÎàÏu ÂàÊçÂô (Ðwàtã âwwç§ýàÂàÂÀ) tàÝ §ýàvã §ýL ÎàÊ½à ªàíÑ½à §ýÊÂàç §çý âv¥ mèuàÊ ÑB¡à ñ Ðwàtã âwwç§ýàÂàÂÀ

¥§ý ytnê qáÊwàÊ yç nç, qÊÞmä ¥§ý ytu ¥çyà sã ¡àuà kr £Âà§çý qáÊwàÊ §ýàç ÀàÂàç-ÀàÂàç §çý âv¥

tàçÑmàk ÑàçÂàç §ýL Âààèrm ¡à ªà¢ê ñ Ðwàtã âwwç§ýàÂàÞÀ Âàç ¡qÂàç ªàäÚ Êàt§æýÏ½à qÊtÑÞy yç §ýÑà- “tèA §ýàvã

tàÝ yç oÂà §ýL uàjÂàà §ýÊÂàà jàÑmà ÑCÝ ¡qÂàç qáÊwàÊ §çý sÊ½à qàçx½à §çý âv¥ ñ” Êàt§æýÏ½à qÊtÑÞy Âàç

§ýÑà,“kà¡àç tàÝªà vàç ñ” Ðwàtã âwwç§ýàÂàÂÀ Âàç Ààç ràÊ Zàuày â§ýuà qÊÂmä ¡yÄýv ÊÑç oÂà tàÝªàÂàç tçÞ ñ

mr wç ¡qÂàç ªàäÚ §çý jÊ½ààçÞ tçÞ âªàÊ qð»çþ ¡àèÊ ràçvç, “kÛýÊ ¡àqÂàç Ñã tçÊã räâ÷ qÊ qÀàê »þàv âÀuà Ñè, kr

sã tèA tàÝ §çý ytÕà kàmà ÑCÝ oÂà tàÝªàÂàç §ýL ràm qå½àêmuà såv kàmà ÑCÝ ñ” Êàt§æýÏ½à qÊtÑÞy ÑÝyÂàç vªàç ñ

£ÂÑàçÂàç §ýÑà, “Êàkà §çý ÀÊràÊ tçÞ kà§ýÊ svà §ýàç¢ê vàè§ýL mäÊ¢ê §ýL Îàà§ý sàkã tàÝªàmà Ñè uà?” mr

âwwç§ýàÂàÂÀ Âàç £Âàyç ZàànêÂàà §ýL, “¡àq tçÊç qáÊwàÊ §ýàç såhàçÞ tÊÂàç yç rjÂàç §ýà ¡àÎàJwàÀ Àãâk¥ñ”

Êàt§æýÏ½à qÊtÑÞy Âàç ¡yãt §ýÚ½àà yç Ðwàtã âwwç§ýàÂàÂÀ §ýàç uÑ ¡àÎwàyÂà âÀuàñ

9uÑ §ýnà qð¼þþ§ýÊ tèA yàçjÂàç vªàã â§ý Ñt yr màç âÀÂà Êàm sªàwàÂà yç yÞyàÊ §ýL wÐmä¥Ý Ñã tàÝªàmç ÊÑmç ÑèA,

‘§ýsã rç¹çþ §ýàç Âààè§ýÊã âtv kà¥, §ýsã rç¹çþ §ýL mÊ¨§ýL Ñàç kà¥ ¡àâÀ ñ’ tçÊà qàºþ§ýàçÞ yç ¡ÂàäÊàço Ñè â§ý wç ¢y

§ýÑàÂàã §ýàç qð¼þÂàç §çý qÎjàmî tÂàÂà âjÂmÂà §ýÊçÞ ¡àèÊ ¡qÂàç ¡àÁuàO¾t§ý £¾nàÂà §ýà tàªàê ÐwuÞ qPÎàÐm §ýÊçÞ ñ

79. wæ÷àwÐnà - ¥§ý ¡âsÎààq ? (y¾u §ýnà)qáÊwmêÂà ¢êÎwÊ §ýL yæâ þ §ýà ¡¹þv âÂàut Ñè ñ ÑÊ Õà½à qPâmqv Zà¾uç§ý kð»þ ¡àèÊ jçmÂà rÀv ÊÑà Ñè ñ ¢y

qáÊwmêÂà §ýàç Àçhmç ÑB¥, ytlmç ÑB¥, Ðwã§ýàÊ §ýÊmç ÑB¥ tàÂàw qð»þàw qàÊ §ýÊmà Ñè ñ ið»þã §ýL â¹þ§ýâ¹þ§ý

ÑtçÞ qíâmqv uÑ ÐtÊ½à §ýÊàmã Ñè â§ý ytu ¡qÂàã âÂàOÎjm ªàâm yç sàªàmà kà ÊÑà Ñèñ ¥§ý qv tçÞ kãwÂà

rÀvmà kà ÊÑà Ñè ñ Âàwkàm âÎàÎàä §ýL Zàªàâm âÀÂà qíâmâÀÂà Ðq þ Àæâ þªààçjÊ Ñàçmã Ñè qÊÂmä kèyç kèyç £tí

rð¼þmã Ñè, uÑ Zàªàâm tàÂàây§ý ¡âo§ý ¡àèÊ ÎààÊãáÊ§ý §ýt Ñàç kàmã Ñè ñ rjqÂà yç uäwàwÐnà, ¡àèÊ

uäwàwÐnà yç qíàèð¼þàwÐnà kãwÂà §çý tÑ¾wqå½àê qð»þàw Ñè Þñ wæ÷àwÐnà kãwÂà §ýL uàØàà §ýà ¡OÂmt qð»þàw Ñè ñ

yäh - Àäh, qíyÂÂàmà, ¡ qíyÂÂàmà, yÄývmà ¡àèÊ ¡yÄývmà §çý âwâsÂÂà ¡ÂàäswàçÞ §ýàç jhmç ÑB¥ ytu

§èýyç Íumãm Ñàç kàmà Ñè, ¡âo§ýmÊ tàÂàw ytl Ñã ÂàÑãA qàmç ñ rjqÂà §ýà sàçvàqÂà, yÊvmà ¡àèÊ

âÂàÏ§ýq¹þmà tàÂààç §ýÑãA qã²çþ ²å¹þ kàmã Ñè ñ y¾yÞªà âkÂà yàèsàªuÎààvã tÂàäÏuàçÞ §ýàç ¢êÎwÊ §æýqà yç qíàÃm Ñàçmà

Ñè, wÑ kãwÂà §çý Zà¾uç§ý qv §ýàç Âà §çýwv sÊqåÊ kãmç ÑèA, ¡âqmä qÊtànê §ýà qÊt yàèsàªu sã qíàÃm §ýÊmç

ÑèA ñ tàÂàw kãwÂà ¥§ý ¡tåÌu âÂàâo Ñè ñ uÑ ¥§ý ¥çyã âÂàâo Ñè âky§çý âv¥ Àçwmà sã mÊymç ÑèA ñ ¢êÎwÊ

§ýL yr §æýâmuàçÞ tçÞ tàÂàw §ýàç Ñã âÂàÐwànê, âÂàÏ§ýàt yçwà §ýà yàèsàªu ZààÃm Ñàçmà Ñè ñ ÀäsàêªuwÎà tàÂàw ¡àk

§çýwv Ðwànê §ýàç Ñã ¡qÂàà vÕu rÂàà §ýÊ ¢y ¡tåÌu âÂàâo §ýàç Íunê ªàÝwà ÊÑà Ñè ñ Ðwànê ¡àèÊ §çýwv

Ðwànêñ ¡àèÊ Ðwànê §ýL ¢y ¡àÝoã Âàç ¡âo§ýmÊ tàÂàw kàâm §ýàç ¢y §ýÀÊ vqç¹þ âvuà Ñè â§ý

qÊtànê ¥§ý ¡yÈsw £qvâÆo qPmãm Ñàçmã Ñè ñ uâÀ räO÷ ÑàçÂàç qÊ sã tàÂàw §çýwv ÐwuÞ §çý âv¥

kãâwm ÊÑmà Ñè màç £ytçÞ ¡àèÊ qÎàä tç Þ¨uà ¡ÂmÊ Ñè ? su, tènäÂà, ¡àÑàÊ ¡àèÊ âÂàôà ¨uà uÑã

tàÂàw kãwÂà §ýL âÂàuâm Ñè ? £qvOÆo Ñè ? qáÊ½àâm Ñè ? rjqÂà hçv tçÞ, kwàÂàã ÂàãAÀ tç Þ ¡àèÊ

wæ÷àwÐnà ÊàçÂà ç tç ÞÍumãm Ñàçmã Ñè ñ

wæ÷àwÐnà kãwÂà §ýà ¡OÂmt ¡àèÊ tÑ¾wqå½àê qð»þàw Ñè kàç ¡¾uâo§ý §ý þÀàu§ý Ñàçmà Ñè ñ ÎàÊãÊ §ýL

âÎàânvmà wæ÷ ÍuO¨m §ýàç ¡Îà¨m rÂàà Àçmã Ñè ñ âwâsÂÂà qí§ýàÊ §çý Êàçªà ¥§ý yàtàÂu ràm Ñè ñ kàçð»þàÞç §ýà

ÀähÂàà, yÀJ, hàÞyã, toätçÑ, Ê¨mjàq, Àtà, úÀuàiàm ¡àâÀ §äý²þ ¥çyç Êàçªà ÑèA kàç â§ýyã Âà â§ýyã Ûýq

tçÞ wæ÷ ÍuO¨m §ýàç qímàâð»þm §ýÊmç ÑèA ñ yÞut §çý ¡sàw tç ÞOÐnâm ¡àèÊ sã suàwÑ Ñàç kàmã Ñè ñ â§ýmÂàç

¡àÎjuê §ýL ràm Ñè â§ý ÎàÊãÊ âÀÂà qíâmâÀÂà âÂàrêv Ñàçmà kàmà Ñè qÊÂmä tÂà ? ¡Êç tÂà §ýL jÞjvmà màç qÞh

vªàà§ýÊ ¡àèÊ mãwí £ð»þàÂà sÊÂàç vªàmã Ñè ñ ÎàÊãÊ âÂàrêv Ñàçmà kàmà Ñè qÊÂmä mæÏ½àà kwàÂà Ñàçmã kàmã Ñè ñ

ytu tàÂààç ºþÑÊ kàmà Ñè ñ ÍuÐm ÊÑÂàç §ýà §ýàç¢ê sã âw§ýÌq Âà ÊÑÂàç yç ¡âo§ýmÊ wæ÷ ÍuO¨m tÂà yç ¥§ý

qæn§ý yÞyàÊ §ýL ÊjÂàà §ýÊm ÑB¥ ¡àÎàà ¡àèÊ âÂàÊàÎàà §çý låvç tçÞ låvmç ÊÑmç ÑèA ñ ÎààÊãáÊ§ý §ý þ ¡àèÊ qãð»þà¥Ý

Ñã £Âà§çý kãwÂà §ýL âÂàuâm rÂà kàmã ÑèA ñ ¡qÂàç qäÊàÂàç âÀÂààçÞ §ýàç uàÀ §ýÊÂàà, uäwàwÐnà §çý h¹îþºçþ -tãºçþ

¡ÂàäswàçÞ §ýàç ÀàçÑÊàÂàà tàÂàây§ý Ûýq yç, uÑã £Âà§ýà ¥§ý âZàu ytu Íumãm §ýÊÂàç §ýà tàÁut rÂà kàmà

Ñè ñ yäÂàÂàç ¡àèÊ ÀçhÂàç §ýL ÎàO¨m Õàã½à ÑàçÂàç §çý §ýàÊ½à ÐwàÁuàu sã ²åþ¹þ kàmà Ñè ñ iàçÊ âÂàÊàÎàà ¡àèÊ ¡wyàÀ

£Âà§ýL ÎààÊãáÊ§ý OÐnâm §ýàç ¡àèÊ sã §ý þqPÀ rÂàà Àçmà Ñè ñ

kãwÂà §çý ¢y ¡OÂmt qð»þàw §ýàç tàÂàw £¾yàÑ, qPyÂÂàmàqåwê§ý kãÂàç §ýà ¥§ý yrv qPuày ¡wÎu §ýÊ

y§ýmà Ñè ñ qPsä §ýà Âààt ¥§ý ¥çyà rPûàe (Êàtrà½à ¡e) Ñè kàç qP¾uç§ý âwxàÀ §ýàç kð»þ yç ytàÃm §ýÊÂàç

tçÞ yÕàt Ñè ñ qPsä Âààt §çý ¢y âÀÍuàe §çý yàn uâÀ wæ÷ ÍuO¨m yçwà §ýàç kàçð»þ y§çý màç kãwÂà ¡qçÕàà§æým

yÊvmà ¡àèÊ yÑkmà yç Íumãm â§ýuà kà y§ýmà Ñè ñ yçwà ¡àèÊ wæ÷àwÐnà ? ¢mÂàã ÎààÊãáÊ§ý ¡Îà¨mmà

¡àèÊ yçwà ? ¥çyç §ý¢ê qPÎÂà qàºþ§ýàçÞ §çý tÂà tçÞ ¡àÂàç Ðwàsàâw§ý ÑèA ñ qÊÂmä uÑàÝ tèÞ ¡qÂàç kãwÂà tçÞ qPçÊ½àà eàçm

§ýà ¥§ý ³wvÂm £ÀàÑÊ½à ÀçÂàà jàÑmã ÑéåÝ ñ tçÊã ¥§ý âtØà §ýL tàmà kã ¡àk 84 yàv §ýL ÑèA ñ âwâsÂÂà

qP§ýàÊ §çý ÎààÊãáÊ§ý ÊàçªààçÞ yç ªàíÐm ÑàçÂàç qÊ sã wÑ ¡qÂàã yÞ§ýÌqÎàO¨m §ýàç qPrv Êhmç ÑB¥ ¡qÂàà

¡âo§ýmÊ ytu yçwà tçÞ Íumãm §ýÊ ÊÑã ÑèA ñ ¡àÊÈs yç uÖà, qPsä §ýà Âààt, ¡àèÊ yçwà £Âà§çý kãwÂà §ýà

tÑ¾wqå½àê ¡Þªà ÊÑç ÑèÞ ñ qàáÊwàáÊ§ý §ýmêÍuàçÞç §çýà qå½àê âÂà™þà ¡àèÊ ytqê½à §çý yàn yÈqàâÀm §ýÊmç ÑB¥ sã

£ÂÑàçÞÂàç qÊtànê §çý §ýàuê §ýàç â§ýuà ñ ²þàç¹þã yç ²þàç¹þã yçwà sã tÑ¾wqå½àê Ñè ñ ¡àk ÎàÊãÊ yç ¡Îà¨m Ñàçmç ÑB¥

sã wÑ ¡qÂàç âwoäÊ qäØà §ýà iÊ yÞsàv ÊÑã ÑèA ñ ¡qÂàà ¡âo§ýmÊ ytu qPsä §çý Âààt ÐtÊ½à tç ÞÍumãm

§ýÊmã ÑèA ñ nàçð»þã yã sã ÎàO¨m ÑàçÂàç yç ªàÊãràçÞ §çý âv¥ oåq tçÞ rèºþ §ýÊ Ðwè¹þÊ räÂàmã ÑèA ñ skÂà £Âà§ýà âqPu

âwxu Ñè ñ qPâmâÀÂà kàç sã âqqàyä âkÖààyä £Âà§çý qày ¡àmà Ñè, £yç £Âà âÀÍu skÂààçÞ §çý ÎàÆÀàçÞ yç qPçáÊm

§ýÊmã ÑèÞ ñ yàÞy §ýL m§ývãÄý §çý §ýàÊ½à »þà¨¹þÊ Âàç £ÂÑçÞ uÖà §ýÊÂàç §çý âv¥ tÂàà â§ýuà Ñè ñ qÊ £Âà§ýã Àæð¼þ

¢°²þà ÎàO¨m ! wÑ ¡qÂàç âÂàut §çý ¡ÂàäyàÊ qPâmâÀÂà âÂàum ytu qÊ tàÂàây§ý uÖà §ýÊmã ÑèA ñ ytu §ýà

¥çyà yÀäquàçªà ? ¡qÂàà rÑBtåÌu ytu wÑ ÀåyÊàçÞ §ýL jäªàvã, âÂàÂÀà §ýÊÂàç §ýL rkàu Êàtàu½à qàºþ tçÞ

Íumãm §ýÊmã ÑèA ñ ¡qÂàç qàçmàçÞ ¡àèÊ qàçâmuàçÞ §çý Îàäs §çý âv¥ qPànêÂàà §ýÊmç ÑB¥ yÞ§ýÌq vç§ýÊ Êàtàu½à qàºþ

uà kàq yÑk Ñã £Âà§ýL Yð¼þ ¢°²þàÎàO¨m §ýà ùàçm§ý Ñè ñ kr -kr tälç £Âàyç âtvÂàç §ýà, y¾yÞªà §ýÊÂàç

§ýà yàèsàªu qPàÃm ÑB¡à tèA ¥§ý ¡yãt ÎààOÂm ¡àèÊ ZàçÊ½àà yç sÊ £ºþã ñ ¢êÎwÊ Âààt §ýà âvâhm kq,

tàÂàây§ý kq,wàâj§ý £°jàÊ½à Ñã £Âà§ýà ytu Íumãm §ýÊÂàç §ýà tÂà qyÂÀ §ýàuê Ñè ñ yr§ýàç ÃuàÊ ÀçÂàà,

qPsä §ýà ÖààÂà ÀçÂàà ¡qÂàç §ý þàç Þ §ýàç ¢êÎwÊ §ýà §ýtê âwoàÂà ytlÂàà Ñã £Âà§ýà kãwÂà vÕu ÑèA ñ ¢yyç ¡âo§ý

âÀÍu kãwÂà ¡àèÊ uà Ñàç y§ýmà Ñè ñ oãÊç-oãÊç tÂà §ýàç tàçÑ yç ²äþð»þàmç ÑB¥, âÑÈtm (tàÂàây§ý) yç ¡qÂàç

72 73

ÎààÊãáÊ§ý §ý þàçÞç §ýà yàtÂàà wÑ qPyÂÂàmà yç §ýÊ ÊÑã ÑèA ñ ¡qÂàç §ý þàçÞ §çý âv¥ ¢êÎwÊ yç uÑã qPnêÂàà §ýÊmã ÑèA

â§ý “Ñç qPsä, må tçÊç §ýtê §ýà¹þ ÊÑà Ñè ñ” £Âà§çý ÍuO¨m¾w tç Þ ¥§ý âÀÍu ¡à§ýxê½à Ñè kàç yÑk Ñã yr§ýàç

¡qÂàã ¡àçÊ hãAj vçmà Ñè ñ ÑÊ qv §çýwv qPsä §ýL §æýqà §ýà ÐtÊ½à §ýÊÂàà, ÑÊ §ý þ ¡àèÊ qPyÂÂàmà §ýàç £y§ýà

¡àÎàJwàÀ tàÂàÂàà uà âÀÍumà ÂàÑãA Ñè ? ¡à¡àç Ñt yr âtv §ýÊ ¢y kãwÂà §ýàç âÀÍu rÂàà¥Ý ñ Íunê tç

kãwÂà §ýL ¡tåÌu âÂàâo §ýàç Ñàn yç Âà kàÂàç ÀçÞ ñ qÊtànê ¡àèÊ qPsä ÐtÊ½à yç ¡qÂàç kãwÂà §ýL âmkàçÊã §ýàç

sÊçÞ ñ uÑã ¥§ý ¥çyà oÂà Ñè kàç ¡ªàvç kÂt tçÞ ÑtàÊç yàn kà¥ªàà ñ yÞyàÊ §ýL Zà¾uç§ý wÐmä yÞyàÊ tçÞç Ñã

²åþ¹þ kà¥ªàã ñ âÄýÊ tàçÑ §èýyà ? ¡àyO¨m §èýyã ? wàyÂàà uàçÞ ? ¢êÎwÊ §ç âÀÍu oàt tçÞ qPwçÎà qPàÃm §ýÊÂàç

§çý âv¥ ¢yã oÊà qÊ yçwà, qÊtànê ¡àèÊ Âààt ÐtÊ½à yç Âà §çýwv ¡qÂàç kãwÂà §ýàç âÀÍu rÂàà¥Ý ¡âqmä ¡àèÊàçÞ

§ç âv¥ sã qPçÊ½àà eàçm rÂàçÞ ñ “wyäoèw §äý¹äþÈr§Þý” §çý âÀÍu vÕu §ýàç oàÊ½à §ýÊmç ÑB¥ ¢y qæ¿wã §ýàç Ñã Ðwªàê

rÂàà¥Ý ñ

80. §ýÊçÞ hçmã y¾§ýtàF §ýL wæ÷àwÐnà tçÞ ñwæ÷àwÐnà £tP §ýà ¥§ý ¥çyà qð»þàw kÑàÝ yr §äý²þ ºþÑÊ kàmà Ñè ñ

ÊÑmã ÑèA mæÏ½àà¥Ý kwàÂà qÊÂmä ÎàÊãÊ ¡Îà¨m Ñàç kàmà Ñè £Âà mæÏ½àà¡àçÞ §ýàç qåÊà §ýÊÂàç §çý âv¥ ñ

nt kàmç ÑèA tàÂàây§ý §ýàuê§ývàq ¥§ý ÑÀ m§ý §ýàt §ýL ¡àèÊ rÑmç ÑB¥, yçwà-âÂàwæâÙà §çý qÎjàmî ñ

sàªàÂàç vªàmà Ñè tÂà yÞyàÊ §ýL ¡àçÊ, ¡qå½àê mæÏ½àà¡àçÞ §ýL ¡àçÊ, r°jàçÞ §ýL §ýâtuàçÞ §ýL ¡àçÊ ñ

uÑãA yç kÂt Ñàçmà Ñè Àä:h §ýà, ¡ÎààOÂm §ýà, ¡yÂmàçx §ýà ñ

Êàçªà §ýà qP§ýàçq Âà§ýàÊà¾t§ý âjÞmÂà yç ¡àèÊ ¡âo§ý suàwÑ Ñàç kàmà Ñè ñ

£tí §ýà uÑ qð»þàw ÑàçÂàà jàâÑ¥ ¡qÂàç ¡àO¾t§ý £¾nàÂà §ýà ytu ñ yÞyàÊ §ýL âkÈtçÀàáÊuàçÞ yç âÂàr¹þÂàç §çý

qÎjàmî, ÍuO¨m §ýàç jàâÑ¥ §ýÊÂàà ¢êÎwÊ Âààt ÐtÊ½à ¡qÂàã Ûýâj §çý ¡Âàä§åýv ñ

§ýÊç wÑ hçmã y¾§ýtàG §ýL kÑàÝ sã wÑ ÊÑmà Ñàç, âkmÂàà sã £yyç rÂà qð»þmà Ñàç ñ

ràÝ¹çþ Ààèvm ¡qÂàç ¡ÂàäswàçÞ §ýL kÛýÊmtÞÀàçÞ §ýàç ¡àèÊ §ýÊç ¥§ýØà £Âà§ýL Àä¡à¡àçÞ §ýàç ñ

màçð»çþ ÀãwàÊçÞ tàçÑ §ýL, ¡àyO¨m §ýL ¡àèÊ kãwÂà ¡qÂàà yàO¾w§ý rÂàà¥ vàç§ý - §ýÌuà½à §çý âv¥ ñ rj

y§çýªàà msã wÑ ÀÞÎà yç ¡§çývçqÂà §çý, Âà§ýàÊà¾t§ýmà §çý ñ yàçjÂàà £y§ýàç Ñè uçàÞâ§ý qàÂàà £y§ýàç Ñè ¡yãt

yäh, ÎààÞâm ¡àèÊ qPyÂÂàmà ñ

81. ¡àâhÊ ªàäÚý ¨uàçÞ ?(y¾u §ýnà)¡Áuà¾t §çý âkÖààyä, âqqàyä ¡Âàç§ý ÍuO¨m uÑ qPÎÂà ràÊ-ràÊ §ýÊmç ÑèA ñ ¡qÂàç kãwÂà tçÞ ªàäÚ §ýà qÀàqê½à

ÑàçÂàç §çý qÎjàmî tèAÂàç ¢y qPÎÂà §ýà £ÙàÊ ¡qÂàç unàuê ¡ÂàäswàçÞ yç ytlà ñ ªàäÚ ¢êÎwÊ §ýà qPâmâÂàâo Ñàçmà

Ñèñ ¥§ý yÀîªàäÚý â§ýyã §ýàç oàçhà ÀçÂàç ¡nwà ºþªàÂàç §çý âv¥ ¢y yÞyàÊ tçÞ ÂàÑãA ¡àmà ñ óã Ðwàtã

y¾uàÂàÞÀ Âàç màç uÑàÝ m§ý âvhà Ñè, “¥§ý y°jç âÎàÏu §ýàç oàçhçràk ªàäÚ sã ºþªà ÂàÑãA y§ýmà ñ” ¥§ý

yàoàÊ½à ¢ÂyàÂà âÂàÊà§ýàÊ §ýL qåkà, sO¨m yÑk Ñã ¥§ýàªàPâjm Ñàç §ýÊ ÂàÑãA §ýÊ qàmà ñ yÀîªàíÂnàçÞ yç

qð¼çþ ÑB¥ wà¨u ¡Âàç§ý ràÊ ÍuO¨m §ýàç qåÊã mÊÑ ytl tçÞ sã ÂàÑãA ¡àmçñ ¡àoç ¡oåÊç ÖààÂà wàvç ªàçÚ¡à

weoàÊã ¡nwà tÞâÀÊàçÞ §çý qO½»þm ¡ÞoâwÎwàyàçÞ §ýà ¥çyà màÂààràÂàà räÂàmç ÑèÞ â§ý yàoàÊ½à ÍuO¨m yÀèw

¥§ý ÀÑÎàm §çý yàuç tçÞ Ñã kãÂàç §ýàç tkråÊ Ñàç kàmà Ñè ñ

¡qÂàà ¥§ý Êàçj§ý ¡Âàäsw tèA qàºþ§ýàçÞ §çý yàn ràÝ¹þÂàà jàÑCÝªàã ñ ‘tâÑxàyäÊtâÀêÂàã eàçm’ tàÝ Àäªààê

§ýà ¥§ý ¥çyà §ýâºþÂà yÞÐ§æým §ýà ÐmàçØà Ñè âkyç §äý²þ vàçªà (yÞÐ§æým §ýà ÖààÂà Âà ÑàçÂàç §ýL wkÑ yç) ºþã§ý

yç qð¼þ ÂàÑãA qàmç ñ ¡àÊÈs tççÞ uÑ ÐmàçØà tälç sã §ýàÄýL §ýâºþÂà vªàmà nà ñ ¡m: tèA §ý¢ê ÎàÆÀ ªàvm £°jàáÊm

§ýÊmã nã ñ tälç ¢y ràm §ýà §ýsã sã §ýàç¢ê ¡qÊào ràço ¡nwà »þÊ ÂàÑãA vªàà ñ ¥§ý tâÑvà tälç ràçvã,

“¡Êç Êàt-Êàt, tèA màç ¢y ÐmàçØà §ýàç qð¼þmã Ñã ÂàÑãA, §ýÑLÞ ªàvm £°jàÊ½à yç Àçwã tàÝ §äýâqm Ñàç ªà¢ë màç ?

¡àq §èýyç qð¼þ vçmã ÑèA ? ” tèAÂàç §ýÑà, “r°jç §ýL màçmvã sàxà, ªàvm sàxà tàÝ §ýàç â§ýmÂàã ÃuàÊã vªàmã

Ñè, uà mät ÂàÑãA kàÂàmã ? wç màç tàÝ ÑèA ñ ¡m: tälç £Âàyç ârÌ§äýv »þÊ ÂàÑãA vªàmà ñ” ¢y qP§ýàÊ §ýL

¡Âàç§ý ªàvm ¡woàÊ½àà¥Ý ÍuO¨m §ýàç yÀîªàäÚý màç uà sªàwàÂà yç sã §ýàçyàçÞ ÀåÊ Êhmã ÑèA ñ

¥§ý ªàäÚý ¡qÂàç ¡Âàäsw §çý ¡àoàÊ qÊ âÎàÏu §ýL tàÂàây§ýmà §çý ¡ÂàäÛýq £y§ýàç yàoÂàà qPÀàÂà §ýÊmà

Ñè ñ ¥çyà ªàäÚ §ýsã sã âÎàÏu yç Âà màç §äý²þ ¡qçÕàà §ýÊmà Ñè ¡àèÊ Âà Ñã £y§ýà Îààçx½à §ýÊmà Ñè ñ ¡qÂàç âwwç§ý

§ýà Zàuàçªà §ýÊmç ÑB¥, y°jç úÀu yç ¢êÎwÊ yç ZàànêÂàà §ýÊÂàç yç, ¥§ý yÀîªàäÚ §ýà ¡àªàtÂà kãwÂà tçÞ Ñàçmà Ñèñ

yÀîªàäÚ ¡àmç Ñè Þ¡àèÊ ¡qÂàç Ñàn yç ¡ÞoâwÎwày §ýL §ýàâvtà §ýàç yàÄý §ýÊmç ÑèA ñ Zà¾uç§ý ÍuO¨m §çý ¡ÂÀÊ

¢êÎwÊ §ýà wày Ñè ñ yÀîªàäÚý ÍuO¨m §ýàç ¡qÂàç ¡ÂÀÊ §çý ¢êÎwÊ yç käð»þÂàç §ýL §ývà âyhàmç ÑèA ñ rÂàmç ÑèA yÀîªàäÚý

ÍuO¨m §ýL sàwÂàà ¡àèÊ sO¨m §ýà §çýÂôârÞÀä ñ Ñàçmà Ñè £Àu kr ¡ÂmÊ tçÞ âÂà:Ðwànê ¡àèÊ âÂàÏ§ýàt sàwÂàà

§ýà, âÀhmà Ñè Zà§ýàÎà mr ÍuO¨m §ýàç £y qÊtâqmà qÊtçÎwÊ §ýà ñ £y qÊtâqmà qÊtçÎwÊ §ýà §ýàç¢ê Âààt

ÂàÑãA, §ýàç¢ê kàâm ÂàÑãA, §ýÑmà Ñè §ýàç¢ê £yç Êàt, §ýÑmà Ñè §ýàç¢ê £yç ¡ÌvàÑ ñ kàç ÍuO¨m ¡àq§ýàç räÊà¢ê yç

¡°²þà¢ê §ýL ¡àçÊ kàÂàç §ýà tàªàê âÀhàmà Ñè, £yç Ñã ¡qÂàà ªàäÚý tàâÂà¥ñ §ýáÊ¥ yçwà âÂà:Ðwànê sàw yç,

Àãâk¥ ÃuàÊ ¡ÂàkàÂààçÞ §ýàç, ràÝâ¹þ¥ kàç §äý²þ sã Ñè ¡àq§çý qày âÂàÏ§ýàt sàw yç ârÂàà ¡qçÕàà §çý ñ Àçâh¥

jt¾§ýàÊ iâ¹þm Ñàçmç ÑB¥ ¡qÂàç kãwÂà tçÞ ñ ¢Âà yÊv yåØààçÞ §ýàç ¡qÂàç kãwÂà tç Þ¡qÂàà¢¥ ¡àèÊ tçÊç ¢y

vçhÂà §ýL y¾umà §ýàç qÊâh¥ ñ

82. wæ÷àwÐnà §ýL ¡àçÊ rð¼þmç tçÊç §ýÀtwæ÷àwÐnà §çý ¡àªàtÂà yç qåwê Ñã Zà¾uç§ý Zààèð¼þ ÍuO¨m §çý tÂà tç Þ¥§ý ¡âÂàOÎjm ¥wÞ ¡ÂàkàÂàç su §ýà

qÀàqê½à Ñàç kàmà Ñè ñ ÐwàÐ¿u §ýL §ýàç¢ê Âà §ýàç¢ê ytÐuà, ¢OÂôu yÞut §ýà ¡sàw ¡àèÊ ¡Îà¨mmà sã

ÍuO¨m §ýàç ymm £õçâvm §ýÊmã Ñè ñ uäwà ÍuO¨m ¢y sàwÂàà yç âÂàmàÂm ¡ÂàkàÂà Ñàçmç ÑèA ñ uÑã §ýàÊ½à

Ñè ¡àk yÞuä m qáÊwàÊàçÞ §çý âwi¹þÂà §ýà ¡àèÊ rð¼þmç ÑB¥ wæõàótàçÞ §ýà ñ yÑÂàÎàãvmà §ýà ¡sàw sã ¡àk

uäwà¡àçÞ ¡àèÊ wæ÷àçÞ §çý tÁu §ýL ÀåÊã §ýàç rð¼þàmà kà ÊÑà Ñè ñ

Zààèð¼þàwÐnà tçÞ §ýÀt Êhmç Ñã ÍuO¨m §ýàç wæ÷àwÐnà §ýL ÑÌ§ýL jàq yäÂàà¢ê ÀçÂàç vªàmã Ñè ñ Ðwàtã

âÂàÊÞkÂà Âàç ¡qÂàç ZàwjÂà tçÞç §ýÑà, “¢ÂyàÂà ¡qÂàç kãwÂà §ýàv tçÞ qàÝj Zà§ýàÊ §çý Àä:hàçÞ §ýà yàtÂàà §ýÊmà

Ñè ñ kr ¡àq§ýL »þàuÊã tç ÞZàçâtuàçÞ §çý Âààt §ýL ¡qçÕàà »þà¨¹þÊàçÞ §çý Âààt rð¼þÂàç vªà kà¥Ý, màç ytl vãâk¥

â§ý wæ÷àwÐnà ÂàkÀã§ý Ñè ñ ¢y Àä:h §ýàç kÊà Àä:h §ýÑà kàmà Ñè ñ ÍuO¨m ¡§çývà Ñã ¡qÂàã ¡ªàvã uàØàà

§ýà ¢ÂmkàÊ §ýÊmà Ñè ñ” uÑ §ýnÂà ¡ÕàÊÕà: y¾u Ñè â§ý tæ¾uä §ýà ¥§ý ¡ÂàkàÂàà su ¡âo§ýàÞÎà wæ÷àçÞ §ýàç

y°jà âqmà §ýà èÂà? ªà äÚ-Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ

74 75

k§ýð»çþ ÊÑmà Ñè ñ ytu §ýL rÑBmàum, hàvã âÀtàªà ¢y ytÐuà §ýàç ¡àèÊ sã rð¼þà Àçmç ÑèA ñ r°jàçÞ ¡nwà

áÊÎmçÀàÊàçÞ yç §ýL ªà¢ê £ÈtãÀçÞ qå½àê ÂàÑãA Ñàçmã ñ ¡àvmå Äýàvmå §çý âwjàÊ (såm ¡nwà sâwÏu §çý) wæ÷ ÍuO¨m

§ýàç Íuânm ÊhÂàç tç Þ¥§ý ¡Ñtî såât§ýà âÂàsàmç ÑèA ñ

qPàèð¼þàwÐnà tç Þ, tèA sã ¡àÞâÎà§ý Ûýq yç §ýsã-§ýsã Íuânm Ñàç kàmã nã ñ qÊÂmä ªàäÚ ¥wÞ ¢êÎwÊ §ýL

¡yãt ¡Âàä§ýÈqà yç tälç uÑ yçwà §ýà §ýàuê âtvà ñ qºþÂà, qàºþÂà ¡àèÊ vçhÂà §ýà §ýàuê tälç yàÊà ytu

¡¾uâo§ý ÍuÐm Êhmà Ñè ñ tÂà §çý ÍuÐm ÊÑÂàç yç, Íunê §çý âwjàÊàçÞ §ýàç ¡àÂàç §ýà tàªàê Ñã ÂàÑãA âtvmà;

üàçÞâ§ý tçÊà yÈqå½àê ÁuàÂà ¡qÂàç yç Ñ¹þ§ýÊ ÀåyÊàçÞ qÊ §çýOÂôm Ñàç ªàuà Ñè, ¢yãâv¥ tälç ¥§ý ¡yãt

ZàyÂÂàmà ¡àèÊ ¡àÂàÂÀ §ýà ¡Ñyày ymm âtvmà ÊÑmà Ñè ñ ÀåyÊàçÞ yç ¡qçÕàà¥Ý oãÊç-oãÊç §ýt ÑàçÂàç vªàã

ÑèA ñ âÂà:Ðwànê sàw §ýà Zà¾uàÊàçq½à sã tälç ¥§ý ªàÑÂà yäh ¡àèÊ ÎààOÂm ZàÀàÂà §ýÊ ÊÑà Ñè ñ ¡r wæ÷àwÐnà

yç »þÊ vªàÂàà rÂÀ Ñàç ªàuà Ñè ¡àèÊ tçÊà ÁuàÂà qå½àêmuà wmêtàÂà qÊ §çýOÂôm Ñàç ªàuà Ñè ñ kãwÂà §çý ÑÊ qv

§ýà ¡àÂàÂÀ tèA ¡r yÑk Ñã ¡Âàäsw §ýÊ qà ÊÑã ÑCÝ ñ “yÞyàÊ màç Àä:h ¡àèÊ yäh §ýà yÞªàt Ñè ¡m: kàç

Ñàçªàà Àçhà kà¥ªàà” §ýL sàwÂàà tÂà tçÞ âÂàÊÂmÊ Àæð¼þ Ñàçmã kà ÊÑã Ñè ñ ªàäÚ ¥wÞ ¢êÎwÊ qÊ ¡àÐnà ÎàÂàè: ÎàÂàè:

rð¼þ ÊÑã Ñè ñ ¡ÂàkàÂàç ÍuO¨m sã ¡r tçÊã tÀÀ §ýÊ ÊÑç ÑèA ¢y ÖààÂà uÖà tçÞ ñ §èýyç ºþä§ýàÊà¤Ý ¡qÂàç y°jç

¡ÂàäswàçÞ §ýàç ñ tçÊã ZàànêÂàà Ñè ÑÊ wæ÷ ÍuO¨m yç â§ý wÑ ¡qÂàà ytu qÊtànê tç Þârmà¥ ñ ÎààÊãáÊ§ý

¡Îà¨mmà §ýL OÐnâm tç ÞÍuO¨m ÀåyÊàçÞ §çý âv¥ ZàànêÂàà màç §ýÊ Ñã y§ýmà Ñè ñ “¢êÎwÊ sã £ÂÑãA §ýL tÀÀ

§ýÊmç ÑèA kàç ¡qÂàã tÀÀ ÐwuÞ §ýÊmç ÑèA ñ ” kr ¡àq tÂà tçÞ ÀåyÊàçÞ §ýL tÀÀ §ýÊÂàç §ýà Yð¼þ yÞ§ýÌq vçÞªàç màç

¢êÎwÊ ¡àq§ýàç tàªàê ÀÎàêÂà ¡wÎu ZàÀàÂà §ýÊçªàà ñ ¡àwÎu§ýmà Ñè nàçð»çþ yç âwÎwày §ýL, oèuê §ýL ¡àèÊ ymm

Zàuày §ýL ñ ¡àq ¥§ý Zàuàçªà §ýáÊ¥ ¡àèÊ ¡qÂàç ¡ÂàäswàçÞ yç tçÊç §ýnÂà §ýL y¾umà §ýàç qÊâh¥ ñ ¡àq rç§ýàÊ

ÂàÑãA ÑèA ¡àâhÊ ¡àq§çý qày ¡àq§çý ¡ÂàäswàçÞ §ýL qàç¹þvã Ñè kàç â§ýyã §çý §ýàt ¡à y§ýmã Ñè ñ

83. tàèm §ýàç tèAÂàç rÑBm ÂàkÀã§ý yç Àçhà Ñè ñtàèm §ýàç tèAÂàç rÑBm ÂàðkÀã§ý yç Àçhà Ñè ñ Àçhà Ñè £y§ýà Ûýq suàÂà§ý ÎààÊãáÊ§ý §ý þàçÞ §çý Ûýq tçÞ ñ

Àçhà Ñè £y§ýà Ûýq ¡qÂààç §ýàç qÊàuç rÂàÂàç tçÞ Àçhà Ñè £y§ýà Ûýq ¥§ý ¥§ý kÛýÊm §çý âv¥ tàçÑmàk Ñàçmçñ

jàÑmã nã tèA â§ý kÑàÝ §ýàç kãm våÝ ñ jàÑmã nã tèA â§ý yàÊç kÑàÝ §ýL häâÎàuàÝ Ñàâyv §ýÊ våÝ ñ

qÊ §ýÑàÝ ? tçÊã ¥§ý Âà jvã ñ Ñä¡à wÑã kàç £y ¤ qÊ wàvç §ýL tÊkã nã ñ

wÑ ¡ÌvàÑ màç rð»þà §ýàÊªàÊ Ñè ñ jvàmà Ñè yÀà ¡qÂàã ¡àèÊ ¢ÂyàÂà yàçjmà Ñè ñ ©wàr Àçhmà Ñè ñ räÂàmà

Ñè yqÂààçÞ §çý tÑv âÀÂà Êàm ñ

¼þçÊ Ñàç kàmç ÑèA wç tÑv ¥§ý qv tçÞ Ñã Êçm §çý iÊàèÞÀàç §ýL mÊÑ kr mçk qàÂàã §ýL ¥§ý vÑÊ ¡àmã Ñè ñ

§ýÊ ÂàÑãA y§ýmà ¢ÂyàÂà §äý²þ ¡qÂàç âv¥ sã, âÄýÊ ÀåyÊàçÞ §çý §ýàt §ýÊÂàç §ýà Ààwà §ýÊmà Ñè ñ

¥çyç ÀàwàçÞç qÊ ¡ÌvàÑ qà§ý hår ÑÝymà Ñè ñ ytl qàmà Ñè ¢ÂyàÂà ¢y Êàðk §ýàç ¡ªàÊ £y häÀà qà§ý §ýL

tçÑÊ Ñàçmã Ñè ñ

ÊÑ kàmà Ñè ÂàÑãA màç iåtmà ¢y låºþç ªàätàÂà ¡àèÊ ÎààÂààç Îààè§ým tçÞ ñ

¥ç rÂÀç må £ºþ ! rÂÀªàã §ýÊ £y häÀà §ýL âkyÂàç uÑ §ýàuÂààm rÂàà¢ê ñ

r©Îàã Ñè £y häÀà Âàç kÊF kÊF tçÞ ¡qÂàã âÂàuàtmñ ªàÊ qàÂàà Ñè £y§ýL häÀà¢ê §ýàç màç £y§çý rÂÀàçÞ qÊ ÊÑt

§ýÊ ñ

§ýÊ âykÀà £Âà rÂÀàçÞ §ýàç kàç Àä:hã, ªàÊãr uà kÛýÊmtÞÀ ÑèA ñ

màçð»þ Àç ÀãwàÊçÞ qáÊwàÊ §ýL, otê §ýL ¡àèÊ kàâm §ýL ñ vä¹þà Àç ÂàçtmçÞ £y häÀà qà§ý §ýL yÞyàÊ qÊ uàçÞâ§ý

ÑÊ rÂÀç tçÞ £y§ýà ÂàåÊ Ñè ñ

ÑÊ rÂÀà £yã Âàç rÂààuà Ñè ¡àèÊ ÑÊ rÂÀç §ýàç £yã §çý qày kàÂàà Ñè ñ

¥ç ¢ÂyàÂà ¥§ý Êàçðk £y häÀà §çý qày Ñã kàÂàà Ñè âÄýÊ §èýyà Ðwànê ? ¡àèÊ §èýyà qáÊªàíÑ ? yr uÑãA qð»þà

ÊÑ kà¥ªàà, må hàvã Ñàn ¡àuà nà ¡àèÊ hàvã Ñàn Ñã kà¥ªàà ñ

84. üàçÞ ykà¤Ý ¢y ÀçÑ §ýàç ?üàçÞ ykà¤Ý ¢y ÀçÑ §ýàç, kr qv tçÞ uÑ Êàh Ñàç kàÂàç wàvã Ñè ?

üàçÞ ykà¤Ý ¢y ÀçÑ §ýàç, kr qv tç ÞuÑ oàçhà Àç ÀçÂàç wàvã Ñè ?

üàçÞ ykà¤Ý ¢y ÀçÑ §ýàç, kr tèA kàÂàmã ÑåÝ uÑ ÂàÎwÊ Ñè ?

rÀvmã Ñè qv-qv âÐnâm ¡àèÊ ¡wÐnà ¢y ÀçÑ §ýL ñ rjqÂà yç kwàÂàã, kwàÂàã yç räð¼þàqà ¡àèÊ âÄýÊ

räð¼þàqç yç tæ¾uä §ýà ¡àªààçÎà ñ

§ýsã Êàçªà màç §ýsã sàçªà tçÞç »åþrmã Ñè uÑ ÀçÑ ñ tÂà §çý ¢ÎààÊàçÞ qÊ Âààjmã Ñè uÑ ÀçÑ ñ

låºçþ yäh §çý âv¥ ÑàâÂà§ýàÊ§ý hàù qÀànàG, weàçÞ ¡àèÊ yàèÞÀuê ZàyàoÂààçÞ §ýà £quàçªà §ýÊÂàç yç Âà jå§ýmã Ñè

uÑ ÀçÑ ñ

rÂàmã Ñè yàoÂà låºçþ âÀhàwç ¡àèÊ ZàÀÎàêÂà §ýà ¡àèÊ hàçvmã Ñè õàÊ ÂàÊ§ý §ýà ¡yàwoàÂà tàÂàw §çý âv¥ ñ

¢êÎwÊ Âàç Êjà ¢y tàÂàw ÀçÑ §ýàç ¤Ý jç £öçÎuàçÞ §çý âv¥ ñ ¢êÎwÊ Âàç Êjà ¢y tàÂàw ÀçÑ §ýàç qÊtànê ¡àèÊ

qÊàçq§ýàÊ §çý âv¥ ñ

¡àèÊ tàÂàw ¢y ÀçÑ yç §çýwv âwxuàçÞ §ýàç sàçªàmà Ñè ñ qÀwã âtvÂàç yç ¡âstàÂà tçÞç »åþrmà Ñè ¡àèÊ tàè§ýà

qð»þÂàç yç ÀåyÊàçÞ §ýà Âàä§ýyàÂà §ýÊÂàç yç sã ÂàÑãA jå§ýmà Ñè ñ

âÄýÊ §èýyç qà¥ªàà wÑ yäh ? âÄýÊ §èýyç qà¥ªàà wÑ ÎààOÂm ? âÄýÊ §èýyç qà¥ªàà wÑ ZàyÂÂàmà ?

rÂàmç ÑèA Êàçªà, âjÂmà, §íýàço ¡àèÊ qÊçÎààâÂàuàÝ £y§ýL ¡jv yÈqâÙà ñ

£ÂÑãA tçÞ »åþrmà Ñè Êàm-âÀÂà ñ £ÂÑãA tçÞ yàçmà Ñè, hàmà Ñè ¡àèÊ uç ¡tåÌu tàÂàw kãwÂà uåÝ Ñã ªàÝwà rèºþmà

Ñèñ

85. qÊtànê tçÞ Ñã Ðwànê Ñè (y¾u ¡Âàäsw)Ñàu Êç ¢ÂyàÂà mçÊã uà ªàâm ? mçÊã uà tâm ? Ðwànê tçÞ må »åþrmà âÀÂà-Êàm ÑÊ Õà½à ÑÊ qv ñ

Àä:h tçÞ må »åþrmà âÀÂà-Êàm ÑÊ Õà½à ÑÊ qv ñ âÄýÊ sã ytl ÂàÑã qàmà â§ý ¢êÎwÊ mälyç uà jàÑmà

Ñè ?

üàçÞ ? uàçÞâ§ý ÀåyÊàçÞ §çý ràÊç tçÞ yàçjÂàà mälç yäÑàmà ÂàÑãA ñ

üàçÞâ§ý ÀåyÊàçÞ yç må ÐwuÞ §ýàç qæn§ý ytlmà Ñè ñ ¡qÂàç ¡àèÊ ¡qÂàç ²þàç¹çþ yç qáÊwàÊ tçÞ Ñã §çýwv hàçuà

ÊÑmà Ñè ñ

§ý¹çÞþªàç §èýyç rÞoÂà yÞâjm §ýtàG §çý, kàç måÂàç kÂt kÂtàÞmÊ yç ¥§ýØà â§ý¥ ¡qÂàã làçvã tçÞ ñ ât¹çÞþªàç §è yç Àä:h

76 77

tàçÑ, ¡àyO¨m kâÂàm rÞoÂààçÞ §çý ?

irÊàmà Ñè, qÊçÎààÂà Ñàçmà Ñè, âÄýÊ sã ÖààÂà §çý yåÊk §ýL ¥§ý sã â§ýÊ½à ÂàÑãA qàmà Ñè ñ âÄýÊ mçÊç kãwÂà tçÞ

¥§ý yÂm ¡àmà Ñè mçÊç y¾§ýàtàG §çý Zàmàq yç ñ

kàªàmç ÑèA sàªu mçÊç, y¾yÞªà må kr ZààÃm §ýÊmà Ñè ñ Ñ¹þàmç ÑèA yÞm oåâv ¡ÖààÂà,tàçÑ ¡àèÊ ¡àyO¨m §ýL mçÊç

tÂà Ûýqã Àqê½à qÊ yç ñ

£y oåâv §çý Ñ¹þÂàç yç, må Àçh qàmà Ñè lv§ý £y Zà§ýàÎà §ýL kàç mçÊç ¡ÂÀÊ ¢êÎwÊ §ýà Ûýq Ñè ñ

wÑ Zà§ýàÎà kàç mçÊà yÑk ÐwÛýq Ñè mälç hãÞjmà Ñè ¡qÂàã mÊÄý ¥§ý ÎàO¨mÎààvã jäÈr§ý §ýL mÊÑ ñ

üàçÞ ¡àâhÊ uàçÞ må âhÞjmà Ñè £y§ýL ¡àçÊ ?

üàçÞâ§ý £y Zà§ýàÎà §ýL ¥§ý lv§ý qàÂàç yç Ñã mälç ¡Âmy tçÞ ¡yãt yäh ÎààOÂm ¡àèÊ ZàyÂÂàmà âtvmã Ñè ñ

kàÂà kàmà Ñè må ¡qÂàç ¡Âàäsw yç â§ý qÊtànê tçÞ Ñã Ðwànê Ñè uàçÞâ§ý ¢yã ÊàÑ qÊ mälç âtvmç ÑèA Zàsä â§ýyã

Âà â§ýyã Ûýq tçÞ ñ

§ýsã wæ÷, màç §ýsã Êàçªàã, §ýsã ¡yÑàu, màç §ýsã âÂàÊàÎàà §çý ªàmê tçÞ âiÊç ÑB¥ tàÂàw Ñã ¢êÎwÊ §ýà Ûýq Ñàçmç

ÑèA ñ

¥ç tàÂàw kàªà ! Ðwànê §ýL kÞkãÊàçÞ §ýàç màçð»þ ñ âwÎw rÂoä¾w §ýà sàw Àæð¼þ §ýÊÂàç §ýà Zàuày §ýÊ ñ

mçÊç ¡qÂàç ¡Âàäsw ÑãA rÂàçÞªàç mçÊç ¡qÂàç tàªàê ÀÎàê§ý ñ ÂàÑãA âwÎwày màç ¥§ý Zàuàçªà §ýÊ ¡àèÊ tçÊç §ýnÂà §ýL

y¾umà §ýàç qÊh ñ

uÑã Ñè âwoàÂà §ýtê §ýà, uÑã Ñè ây÷àÂm §ýtê §ýà ñ ¡°²þà §ýÊçªàà, ¡°²þà qà¥ªàà ñ räÊà §ýÊçªàà, räÊà qà¥ªàà ñ

uÑ yr §äý²þ ¢mÂàà yÊv ñ âÑÈtm Ñè màç ¡ktà §çý Àçh ñ

86. tçÊà ¥§ý ¡Âàäsw qÊtâqmà §ýL vãvà ÀçhÂàç §ýàtèA »þÊ kàmã ÑåÝ ñ tèA irÊà kàmã ÑåÝ ñ ¡ÿÊ ýÚ§ý kàmã ÑåÝ ¢y qÊtànê §ýL ÊàÑ tçÞ ñ

må ¡àmà Ñè â§ýyã Ûýq tçÞ ñ ¡qÂàà Ñàn rð¼þþà§ýÊ tçÊà Ñàn nàt vçmà Ñè ñ

âÑÈtm tälç âÀvàmà Ñè ñ ¼þà¼þy tälç rÝoàmà Ñè ñ màÊãÄý tçÊã §ýÊmà Ñè ñ

tçÊã ªàOÌmuàçÞ §ýàç tälç âÀhàmà Ñè ñ £ÂÑçÞ ÀåÊ §ýÊÂàç §ýà tàªàê âÀhàmà Ñè ñ rv ZàÀàÂà §ýÊmà Ñè ¡qÂàà ñ ¡Âàäsw

§ýÊàmà Ñè ¡qÂàà ñ irÊàÑ¹þ tçÊã ÀåÊ §ýÊmà Ñè ñ tçÊç §ýàuê §ýà qáÊ½ààt tälç âÀhàmà Ñè ñ qäÂà: ÀäªàÂàç wçªà ¡àèÊ

rv yç qÊtànê §ýÊÂàç §çý âv¥ ÎàO¨m ZàÀàÂà §ýÊmà Ñè ñ

kàÂàmà Ñè må tçÊç ytÐm ¡wªàä½ààçÞ §ýàç ñ âÄýÊ sã ÃuàÊ sÊqåÊ tälç må §ýÊmà Ñè ñ

må màç ¡tàÂàã Ñè ñ tälç tàÂà ²þàçð»þÂàà âyhà §ýÊ ¡qtàÂà yÑÂà §ýÊÂàà âyhàmà Ñè ñ

oãÊç oãÊç oèuê yç tçÊã £ÂÂàâm §ýà tàªàê ZàÎàÐm §ýÊmà Ñè ñ ¥§ý ràÊ sã §íýàço §ýÊmà ÂàÑãA Ñè ñ ¡qÂàç ¡yãt

oèuê yç tälç oèuê âyhàmà Ñè ñ

üà §ýÑCÝ ? uà Âààt tèA mälç ÀåÝ ñ qàvÂàÑàÊ uà màÊÂàÑàÊ ?

§äý²þ sã ytl qàmã ÂàÑãA ÑCÝ ñ må màç ¡ªààçjÊ Ñè, qàÊ mçÊà qà qàmã ÂàÑãA ÑCÝ ñ

87. §èýyç yãhà tèAÂàç yäh ¡àèÊ Àä:h tççÞ yt ÊÑÂàç §ýL §ývà §ýàç ?Àä:h §ýã £y ið»þã tçÞ, kr tàèm tçÊç yàtÂàç nã ñ §ýàç¢ê Âà nà ¡qÂàà tçÊç qày ñ

qä§ýàÊà tèAÂàç §çýwv £yã qÊtâqmà qÊtçÎwÊ §ýàç ñ §ýsã Êàç §ýÊ, màç §ýsã Àä:hã Ñàç§ýÊ ñ

Êhà tçÊà âwÎwày £yÂàç ¡àèÊ âÀuà tälç yÑàÊà ñ sçkç ¡qÂàç ¡Âàç§ýàçÞ Àåm tçÊã yÑàumà §çý âv¥ ñ

nç ¡ÂàkàÂàç uç Àåm, qÊ Àç ªà¥ täl »åþrmã §ýàç âmÂà§çý §ýà yÑàÊà ñ

q§ýð»þ §ýÊ £y âmÂà§çý §ýàç tèÞÂàç, â§ýuà âytÊÂà £y§ýà, âÀÂà Êàm âÂàÊÂmÊ ñ ¡àèÊ §ýÊmã sã uà ? ÀåÊ-

ÀåÊ m§ý Âà nà §ýàç¢ê â§ýÂààÊà, Âà §ýàç¢ê tàªàê ñ

vàçªà ÑÝymç ñ tçÊà tkà§ý rÂààmç, rð»þã sO¨m §ýÊÂàç jvã nã ñ yÑmã £Âà§çý wàüàçÞ §ýàç ¡àèÊ rälç tÂà yç

£y Zàsä §ýL w§ýàvm §ýÊmã ñ

qÊ ¡àk kr £y Zàsä Âàç tälç âÀuà yÑàÊà, âÂà§ýàvà £y ÀvÀv yç ràÑÊ ñ mr tèA ªàwê yç âyÊ ¤Ý jà £ºþà

§ýÊ, §ýÊmã ÑåÝ £y Zàsä §ýà ªàä½àªààÂà ñ

£yÂàç âÀuà tälç yÑàÊà kr tèA ârÌ§äýv ¡§çývã nã ñ wÑ rÂàà tçÊà Zà§ýàÎà kr tèA iàçÊ ¡ÂoçÊç tçÞ nã ñ

rÂààuà £yÂàç tälç ¢y vàu§ý â§ý tèA ¡Âàç§ýàçÞ §ýà yÑàÊà rÂà y§åÝý ñ âÀuà £yÂàç Zà§ýàÎà tälç ¡qÂàà màâ§ý

tèA ¡Âàç§ýàçÞ §ýà ¡ÂoçÊà ÀåÊ §ýÊ y§åÝý ñ

uÑã Ñè vãvà £y§ýL ñ uÑã Ñè âwoàÂà £y§ýà kr wÑ §æýqà §ýÊmà Ñè màç sÊqåÊ §ýÊmà Ñè ñ

sÊqåÊ, ¡àÂàÂÀ qàÂàç §çý ràÀ sã ¢ÂyàÂà ¡àèÊ §ýL jàÑ §ýÊmà Ñè ñ uàçÞ ? uàççÞâ§ý £ytçÞ ¡àÂàÂÀ Ñã ¡àÂàÂÀ

rÊymà Ñè ñ

Ñè yÊv £y§ýà âwoàÂà ñ ¡°²çþ rÂààç, ¡°²þà §ýÊàç ñ ¡°²þà §ýÊàç ¡àèÊ ¡°²þà qà¡àç ñ

kàç Ààçªàç wÑã âtvçªàà uÑ tèA qv -qv ¡qÂàç kãwÂà tçÞ iâ¹þm Ñàçmç Àçh ÊÑã ÑCÝ ñ

Ñàç ÊÑã ÑCÝ tàvàtàv £y Zàsä §çý âÀÍu ¡ÂàäªàíÑàçÞ yç ñ ârÂà tàÝªàç Ñã tçÊã làçvã Àä¡à¡àçÞ yç sÊ ÊÑã Ñè ñ

uÑã Ñè §ýáÊÎtà £y§ýà , uÑã Ñè jt¾§ýàÊ ñ

âtvmà Ñè Ðwªàê uà ÂàÊ§ý, tàÂàw §ýàç ¡qÂàç §ýtàG §çý ¡ÂàäyàÊ âky Êàçk tàÂàw uç ytl kà¥ªàà, kÂt tÊ½à

§çý j¨§ýÊ yç ²å¹þ kà¥ªàà ñ

ÊÑçÞªàç Àä:h, qÊ £Âàyç Âà irÊà¥ªàà ñ ÊÑçÞªàç yäh, qÊ £Âà tçÞ Âà ¡âstàÂà yç Äåývçªàà ñ ÊÑ qà¥ªàà yt yäh

¡àèÊ Àä:h tçÞ ñ âÄýÊ wÑ ¢yã oÊà qÊ âÂàwàê½à qà kà¥ªàà ñ

88. ¡r tçÊà ¡qÂàç ªàäÚ §ýàç sªàwàÂà tàÂàÂàç §ýàç kã jàÑmà Ñ è¡r ¢y mÐwãÊ wàvç sªàwàÂà §ýL kªàÑ ¡qÂàç ªàäÚý §ýàç úÀu tçÞ ârºþàÂàç §ýà kã jàÑmà Ñè ñ

üàçÞ ? uàçÞâ§ý ¢êÎwÊ §ýàç tèA kàÂàmã ÂàÑãA qÑjàÂàmã ÂàÑãA ¡àèÊ Zà¾uÕà Ûýq tçÞ ¡à§ýÊ tçÊã tÀÀ sã wÑ

§ýÊmà ÂàÑãA ñ

ªàäÚ màç tälç ¡qÂàç qày ârºþàmç ÑèÞ ñ ¡qÂàç ÐÂàçÑ §çý qäÏqàçÞ yç âÂàÊÂmÊ tçÊã làçvã sÊmç ÑèA ñ

§ýÊmç ÑèA âÂàÀàÂà tçÊã ytÐm ytÐuà¡àçÞ §ýà ¡àèÊ tçÊã ¡àÁuàO¾t§ý Zàªàâm §ýà tàªàê ZàÎàÐm §ýÊmç ÑèA ñ

kr ¡àq yäh ¡àèÊ Àä:h ÀàçÂààç Þ §ýàç ¢êÎwÊ §ýà ZàyàÀ ytl §ýÊ ªàíÑ½à §ýÊÂàç vªàç Þªàç, mr¡àq qÊt ¡àÂàÂÀ mnà ÎààOÂm ZààÃm §ýÊ vç Þªà ç ñ- Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ

sàªu ¡àq§ýL Ñã yæâ˜þ Ñè ñ yÀîâwjàÊ mnà y¾§ýtàG §çý õàÊà ¡àq ¡qÂàç sàªu §ýàç rÀvy§ýmç Ñè A - Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ

78 79

tèA màç £Âà§ýàç §äý²þ Àç ÂàÑãA y§ýmã âÄýÊ sã jÊ½ààçÞ tçÞ ¡qÂàç tälç ârºþàmç ÑèA ñ

yÑvàmç ÑèA tçÊç k©tàçÞ §ýàç ¡qÂàç óã wjÂààçÞ yç ¡àèÊ ràoà¡àçÞ §ýàç qàÊ §ýÊÂàç §ýà tàªàê âÀhàmç ÑèA ñ

£Âà§çý màç vàhàçÞ, §ýÊàçð»þàçÞ ¡Âàäuàuã ¡àèÊ âÎàÏu ÑèA, qÊ tçÊç âv¥ màç wç ¥§ý Ñã ÑèA ñ

kã jàÑmà Ñè ¡r, â§ý £Âà§ýL ¡àÖàà §ýà Îàmî ZàâmÎàm qàvÂà §ýÛÝý ¡àèÊ ¡qÂàã ¢y ²þàç¹þã yã yçwà yç

kÂà-kÂà m§ý £Âà§çý jáÊØà §ýL ªàáÊtà §ýàç qÑBÝjà¤Ý ñ

màâ§ý tçÊã mÊÑ ¡Âàç§ýàçÞ £Âà§ýL ÎàÊ½à ªàíÑ½à §ýÊçÞ ¡àèÊ ¡qÂàà kãwÂà oÂu rÂàà¥Ý ¡àèÊ §æým§æý¾u Ñàç kà¥Ý ñ

ÑèA wç Ðwànê yç ¤ qÊ, ¢y oÊà qÊ ¢êÎwÊ §çý Ñã ZàâmâÂàâo ñ §ýàèÂà kàÂà y§ýmà Ñè £Âà§ýL tâÑtà ? §ýàèÂà qà

y§ýmà Ñè £Âà§ýL nàÑ ?

89. Ñç ªàäÚÀçw y¾uàÂàÂÀ !Ñç Àçw y¾uàÂàÂÀ ¡àq §ýàèÂà ÑèA ?

Ñç Àçw y¾uàÂàÂÀ, ¡àq §ýÑàÝ yç ¡à¥ nç? ¡àq §ýÑàÝ jvç ªà¥ ?

§ýàèÂà kàÂàmà Ñè ? §ýàèÂà kàÂàçªàà?

hèÊ ÑtçÞ uà §ýÊÂàà Ñè ¢y âwwàÀ tçÞ £vl §çý ? tèA màç âyÄêý ¢mÂàà kàÂàmã ÑåÝ â§ý ¡àq ¥§ý tyãÑà nç kàç

qæ¿wã qÊ ¡à¥ ¡qÂàã §ýÚ½àà rÊyàÂàç §çý âv¥ñ

tèA màç âyÄêý ¢mÂàà kàÂàmã ÑCÝ â§ý ¡àq ¥§ý âymàÊà nç £y ¡yãt ¡ÂàÂm ¡à§ýàÎà §ýà, kàç qæ¿wã qÊ £mÊà

Ñt kèyàçÞ §ýàç âÀÎàà âÀhàÂàçñ

nà ¡àq§ýà Zà§ýàÎà ¡yãt ¡àèÊ ¡ÂàÂm £y yåÊk §ýL sàÝâm kàç häÀ kv §ýÊ sã ÀåyÊàçÞ §ýàç yäh qÑäÝjàmà

Ñèñ

nà ¡àq§ýà kãwÂà sã ytâqêm qå½àêmuà ¡qÂàç ªàäÚ Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ §çý óã jÊ½ààçÞ tçÞñ

§ýL yàoÂàà¥Ý ¡Âàç§ý ¡àqÂàç ¡àèÊ Äèývàuà Zà§ýàÎà uàçªà §ýà, ¡Áuà¾t §ýà âwÎw §çý §ýàçÂàç §ýàçÂàç tçÞ ñ ¡r svà

âwÀçâÎàuàçÞ §ýàç §ýàèÂà sÊtà y§ýmà nà hàçhvç wàüàçÞ yçñ

â§ý¥ kr ¡àqÂàç wèÖààâÂà§ý ¡ÂàäyÞoàÂà ¡àèÊ â§ýuà ây÷ ¡qÂàã £O¨muàçÞ §ýàç wèÖààâÂà§ý ZàuàçªàÎààvà¡àçÞ tçÞ ,

tàÂàÂàà qð»þà vàçÑà âwÀçâÎàuàçÞ §ýàç sàÊmãu uàçªà âwùà §ýà, ¡àÁuàâ¾t§ý yÞÐ§æýâm §ýàñ

ÑèA ¡àk sã ¡àq kãâwm §ýÊàçð»þàç âÀvàçÞ tçÞ ¡qÂàç ÐÂàçÑ ¡àèÊ ttmà §çý Zàsàw yçñ

üà Âààt ÀÞç ¡àq §ýàç ? ¢êÎwÊ ¡nwà §ýàç¢ê âÀÍu qäÚx kàç rÑBkÂà âÑmàu, rÑBkÂà yähàu §ýà lÞ»þà âwÎw

tçÞ rhårã vÑÊà ªàuàñ

Ñt yr sàªuÎààvã ÑèA âkÂÑçÞ ¡àq§çý ÀÎàêÂà §ýà,¡àq§çý yàâÂÂàÁu §ýà yàèsàªu ZààÃm ÑB¡à ñ sÊ ªàuà

¡Âm:§ýÊ½à ¥§ý ÂàåmÂà âÀÍumà yç, ¥§ý ÂàåmÂà Àuà ¡àèÊ §ýÚ½àà sàw yç ñ ¡àqÂàç ÑtçÞ âÂàÈÂàmà yç ¤Áwêªààtã

rÂàà âÀuàñ

tèA ÂàmtÐm§ý ÑéåÞñ tèA ¡àÎjuêjâ§ým ÑéåÞ ¡qÂàç ¡ÂÀÊ §çý qáÊwmêÂà yçñ

üà âvhåÝ ? uà Âà âvhåÝ ? tèA ÐmâÈsm ÑéåÞ ! tèA tàèÂà ÑéåÞ ! tèA ¡ytnê ÑCÝ ¡àq§çý ÍuO¨m¾w §ýàç wâ½àêm §ýÊÂàç

tçÞ ñ

90. óã Ðwàtã y¾uàÂàÞÀ §ýà qäÂàÊàªàtÂà áÊâhuàqãºþ tçÞáÊâhuàqãºþ tçÞ yÂàî 2010 §ýL ªàäÚ qåâ½àêtà qÊ óã Ðwàtã §ýà qäÂàÊàªàtÂà ÑB¡à ¥§ý tàçt §çý qämvç §çý Ûýq

tçÞ Ðnåv Yâ þ yçñ uùâq uÑ ârv§äýv yj Ñè â§ý óã Ðwàtã kã áÊâhuà yç ªà¥ Ñã ÂàÑãA ÀçÑ ¾uàªà §çý qÎjàmî

sã; qÊÂmä ªàäÚqåâ½àêtà qÊ màç £Âà§ýL £qOÐnâm §ýà ¥§ý ¡•äm ¡Ñyày ¡Âàç§ý s¨màçÞ §ýàç ÑB¡àñ kr-kr

¥çyç ¡ÂàäswàçÞ §ýàç tèA ¡qÂàã làçvã tçÞ ytç¹þmã ÑéåÞ màç uÑ ¡Ñyày ªàÑÊà Ñàçmà Ñè â§ý óã Ðwàtã kã ¥§ý âÀÍu

âwsåâm nç kàç ¢y oÊà qÊ Ñt yr §ýà §ýÌuà½à §ýÊÂàç §çý âv¥ ¡wmáÊm ÑB¥ñ £Âà§ýL tæ¾uä §çý qÎjàmî £Âà§ýà

¡Âàäsw Zà¾uç§ý ÐnàÂà qÊ ¡àèÊ sã ¡âo§ý ªàÑÂà ÑàçÂàà uà ¢y ràm §ýà Zà¾uÕà qPtà½à ÂàÑãA Ñè ? ‘Ñàn §ÞýªàÂà

§ýàç ¡àÊyã üà?’ wàvã §ýÑàwm ¡qÂàç ¡ÂàäswàçÞ yç ÎàmZàâmÎàm y¾u yàârm Ñàçmã Ñèñ qð¼þà âvhà,

ÀåyÊàçÞ §ýà §ýÑà màç ¢ÂyàÂà §çý âv¥ yÞÀçÑàÐqÀ Ñàç sã y§ýmà Ñè; qÊÂmä ¡qÂàà ÐwuÞ §ýà ¡Âàäsw §ýàç¢ê §èýyç

ºþä§ýÊà¥ªàà ? Ðnåv Àæâ þ wàvà ÍuO¨m ¡àk sã ¡²åþmà Ñè £Âà âÀÍu ¡ÂàäswàçÞ yç kàç óã Ðwàtã kã kèyç kãwÂà

tä m yÂm ¡àk sã vä¹þà ÊÑç ÑèA ñ tçÊà ¡àwàÑÂà Ñè óã Ðwàtã kã §çý ytÐm âÎàÏuàçÞ yç â§ý wç tÂàÂà âjÂmÂà

§ýÊçÞ ¡àèÊ ¡qÂàç ¡ÂÀÊ làÝ§çý â§ý wç ¡àÁuàâ¾t§ý ÐmÊ qÊ §ýÑàÝ ÑèA ? uà wç yÂmä þ ÑÞè §çýwv ¡àèÊ §çýwv ¡qÂàç

âÎàÏu¾w §çý mtªàç (tag) yç Ñã uà £Âà§ýàç §äý²þ ¡àèÊ §äý²þ sã jàâÑ¥ ¢y tàÂàw kãwÂà tçÞ, ¢mÂàã âÀÍu

âwsåâm §ýL ÎàÊ½à ªàPÑ½à §ýÊÂàç §çý qÎjàmî?

91. §èýyç ¡à¥ Ðwàtã y¾uàÂàÂÀ tçÊç kãwÂà tçÞ ?Ðwàtã y¾uàÂàÞÀ yç tçÊà qáÊju ÑB¡à ¡àÁuàO¾t§ý oÊàmv qÊñ wç tçÊç kãwÂà tçÞ ¡à¥ ¡àèÊ tçÊç Êàçt-

Êàçt §ýàç ¥§ý ¡âõmãu Zà§ýàÎà yç ¡àÃvàâwm §ýÊ âÀ¥ñ tèAç kàÂàmã ÂàÑãA nã £Âà§ýàçñ §çýwv ÁuàÂà tçÞ Àçhà â§ý

¥§ý yÂm tälç Zà§ýàÎà sçk ÊÑç ÑèAñ ârÂàà âtvç, ârÂàà kàÂàç Ñã §ýr §èýyç £Âà§çý Zàâm ó÷àOÂwm Ñàç ªà¢ê, ºã§ý

yç §äý²þ uàÀ ÂàÑãAñ uÑ vªàsªà 1997-1998 §ýL ràm Ñèñ âsvà¢ê (²þÙàãyªàð¼þ) OÐnm ÖààÂàÀÎàêÂà uàçªààót

§çý âÀwÞªàm ¡àjàuê Ðwàtã ÀçwÎàÞ§ýÊàÂàÞÀ kã Âàç tçÊã £Ýªàvã q§ýð»þ §ýÊ tälç ¢y qn qÊ ¡àªàç rð¼þàuàñ ¥§ý âÀÂà

yàoÂàà §ýÕà tçÞ Ðwàtã y¾uàÂàÞÀ §ýà âjØà Àçh§ýÊ “tèAÂàç £Âàyç qå²þà, uç §ýàèÂà ÑèA ?” £ÂÑàçÞÂàç §ýÑà, “¡Êç! uç

màç qÊtÑÞy Ðwàtã y¾uàÂàÞÀ ÑèAñ” tèAÂàç §ýÑà, “uÑã yÂm màç tçÊç ÁuàÂà tçÞ ¡à¥ ¡àèÊ tälç Zà§ýàÎà sçkàñ”

Ðwàtã ÀçwÎàÞ§ýÊàÂàÞÀ rÑBm ZàyÂÂà ÑB¥ ¡àèÊ £ÂÑàçÞÂàç ¡qÂàà ÐÂàçâÑv tàmæwm Ñàn tçÊç âyÊ qÊ Êh âÀuàñ

oãÊç-oãÊç Ðwàtã ÀçwÎàÞ§ýàÊÂàÂÀ Âàç tälç qÊtÑÞy kã §ýL mqÐnvã áÊâhuà ¡àèÊ wÑàÝ ÑàçÂàç wàvç

§ýàuê§íýtàçÞ yç ¡wªàm §ýÊwàuàñ £ÂÑàçÞÂàç tälç §äý²þ qäÊàÂàã uàçªàâwùà §ýL ZàâmuàÝ qð¼þÂàçÞ §çý âv¥ ÀãAñ qÊtÑÞy

kã §ýL ¥§ý âÎàÕàà âkytçÞ £ÂÑàçÞÂàç âvhà nà, “mät tçÊã âÎàÕàà¡àçÞ qÊ Zàuàçªà §ýÊàçñ uâÀ mäÈÑçÞ ¢Âà§ýà ¡Âàäsw

¡àmà Ñè màç tçÊã ràm tàÂàÂàà, ¡Âunà ÂàÑãñ” tälç rÑBm ¡°²þã vªàã ñ £Âà§ýL ¢y âÎàÕàà §ýàç qð¼þ §ýÊ tçÊç

tÂà §çý ¡ÂÀÊ §ýà wèÖààâÂà§ý kàªà £ºþà ñ tälç vªàà nà â§ý wç ¥§ý ¥çyç yÂm ÑèA kàç krÊÀÐmã ¡qÂàã âÎàÕàà¥Ý

â§ýyã qÊ vàÀ ÂàÑãA ÊÑç ÑèA, ¡âqmä jäÂààèmã Àç ÊÑç ÑèAñ tèAÂàç £Âà§ýL jäÂààèmã §ýàç Ðwã§ýàÊ â§ýuàñ uà kàÂàmã

nã â§ý uÑ £ÂÑãA §ýL §æýqà §ýà ¥§ý Ûýq nà ! ¥§ý §çý ràÀ ¥§ý £Âà§ýL âÎàÕàà¥Ý tçÊç kãwÂà tçÞ ¡ÕàÊÕà : y¾u

iâ¹þm ÑàçÂàç vªàãAñ ¡r ¡qÂàç ¡ÂàäswàçÞ §ýàç §èýyç ºäþ§ýÊà¤Ýý ?

oãÊç-oãÊç ¡qÊàçÕà Ûýq tçÞ, tèAÂàç £ÂÑçÞ ¡qÂàç ªàäÚ §çý Ûýq tçÞ Ðwã§ýàÊ â§ýuàñ £Âà§ýL qäÐm§ý “uàçªà

yàoÂàà” âkytçÞ £Âà§çý yào§ýàçÞ §çý âv¥ ÑB¥ qØààçÞ §ýà yÞ§ývÂà Ñè tälç rÑBm ¡°²þã vªàmãñ tälç ¥çyà vªàmà

80 81

nà tàÂààçÞ wç qØà tçÊç âv¥ Ñã âvhç ªà¥ ÑèAñ ¥§ý-¥§ý qØà §ýàç Ày-Ày ràÊ qð¼þmã ¡àèÊ ¡Çuày tçÞ vàÂàç §ýà

Zàuày §ýÊmãñ £Âà§çý ÀÎàêÂààçÞ §ýL vàvyà mãwP ÑàçÂàç vªàã ¡ÂmÊ tçÞñ ¢yã Zàuày tçÞ yÂàî 2005 ÂàwÈrÊ tçÞ

áÊâhuà qÑäÝjãñ £ÂÑàçÞÂàç ÀÎàêÂà màç ÂàÑãA âÀ¥ qÊÂmä Ðwàtã âÂàÊÞkÂà Âàç ¡qÂàç §ýLtmã ytu tçÞ yç 35 rÑBtåÌu

âtÂà¹þ tälç ¡àèÊ tçÊç qâm §ýàç âÀ¥ñ Ðwàtã kã Âàç tçÊà Ãuàvà §çýwv sÊà Ñã ÂàÑãA ¡âqmä sÊ §ýÊ ²þv§ýà

âÀuàñ

yÂàî 2006 Îàmj½»þã uÖà tçÞ qÊtÑÞy kã Âàç ¡qÂàç ÀÎàêÂààçÞ, ¡qÂàã ¡yãt ¤ýkàê yç tälç §æýmànê §ýÊ

âÀuàñ ¡qÂàç ¡ÂÀÊ §çý qP§ýàÎà yçç tèA ¡àÎjuê jâ§ým Ñàç £ºþãñ qPâm§åýv qáÊOÐnâmuàçÞ Âàç tälç £Âà§çý óã

jÊ½ààçÞ yç ¡àèÊ ¡âo§ý kàçð»þ âÀuàñ qPâmâÀÂà £Âà§ýL ¤ýkàê §ýL ªàÞªàà tçÞ ÐÂààÂà §ýÊmç ÑB¥ Ñã rãmmà nà ñ £Âà§çý

ZàwjÂààçÞ §ýàç tèÞÂàç ¡qÂàã vçhÂàã yç §ývtr÷ â§ýuàñ yÂàî 2007 ¡àèÊ 2008 tçÞ sã tälç £Âà§çý yàâÂÂàÁu §ýà

sÊqåÊ ¡wyÊ ZààÃm ÑB¡àñ jèØà ÂàwÊàâØà yÂàî 2007 tçÞ 25 âÀÂà §çý áÊâhuà Zàwày tçÞ tèAÂàç £Âà§çý tàmæwmî

ÐÂàçÑ §ýà qv -qv ÊyàÐwàÀÂà â§ýuà ñ tçÊà Êàçt -Êàçt £Âà§çý óã jÊ½ààçÞ tçÞ ytâqêm ÑB¡à, Ðwàtã y¾yÞªàã

§çý ¡Âàåºçþ ¡àèÊ ¡Âààçhç §æýqà ²þØà yçñ

£Âà§ýL tÑàytàâo §ýà ytàjàÊ kr âsvà¢ê qÑäÝjà ¡àèÊ tèÂàç £Âà§ýL jÊ½à qàÀä§ýà §ýà tÐm§ý yç ÐqÎàê

§ýÊmç ÑB¥ §ýÑà, “ªàäÚÀçw ¡vâwÀàñ” £ÂÑàçÞÂàç mäÊÂm tçÊç §ýàÂà tçÞ §ýÑà “¡r màç tèA qÑvç yç sã ¡âo§ý

mäÈÑàÊç yàn ÊÑåÝªàà uàçÞâ§ý tèA ÀçÑtä m Ñàç ªàuà ÑéåÞñ” £Âà§çý ¢y §ýnÂà yç tçÊç ¡ÂÀÊ ¥§ý ªàÑÂà ÎààÞâm ¡àèÊ

¡àÎwàyÂà §ýà ZààÀäsàêw ÑB¡àñ wç ¡àk sã kãâwm ÑèA, tèA kàÂàmã ÑéåÞ ¡àèÊ Ðwàtã y¾yÞªàã §ýL §ýâwmà yç

qå½àêmuà yÑtm ÑéåÞñ tçÊç ªàäÚ §ýÑãA ÂàÑãA ªà¥ñ wç qÑvç sã rPûÐwÛýq nç ¡àèÊ ¡àk sã ríûÐwÛq ÑèAñ

Àçh y§ýmà Ñè £Âà§ýàç wÑã kàç ¡àÝh rÞÀ Êhmà Ñèñ

tÑyåy §ýÊ y§ýmà Ñè £Âà§ýàç wÑã kàç £Âà§ýàç ¡Zàâmt ÐÂàçÑ §ýÊmà Ñèñ qP§ý¹þ Ñàçmç ÑèA wç ³uàçâm ¡nwà ÀçÑ

§çý Ûýq tçÞñ

kàç âwÎwày §ýÊmà Ñè wÑã £Âà§ýL lv§ý ZààÃm §ýÊmà Ñèñ

kàç ytqê½à §ýÊmà Ñè wÑã £Âà§ýL ¡yãt ¢êÎwÊãu ¤ýkàê yç ¡àÃvàâwm Ñàçmà Ñèñ

âky§ýàç wç jäÂàmç ÑèA, wÑã £Âà§ýL §æýqà §ýà qàØà rÂàmà Ñè ñ uÑ tçÊà yàèsàªu Ñè â§ý £ÂÑàçÞÂàç tälç jäÂàà ¡àèÊ tälç

¡qÂàã âÎàÏuà rÂààuàñ

wà½àã ¡ytnê Ñè, vçhÂàã ¡wÛý÷ Ñè £Âà§ýL §æýqà §ýàç §ývtr÷ §ýÊÂàç tçÞñ

tçÊç kãwÂà §ýL Âààw §ýàç £ÂÑàçÞÂàç ¥§ý yÎà¨m tàªàêÀÎàêÂà âÀuà ¡àèÊ ¥§ý âÂàOÎjm âÀÎàà Àãñ

yÞsàvà tçÊã »àçvmã Âààw §ýàç yÞyàÊ §çý sÝwÊ tçÞ ¡àèÊ sçkà Ðwàtã y¾yÞªàã ¡àèÊ Ðwàtã âÂàÊÞkÂà §ýàç ¡qÂàç

qPâmâÂàâo §çý Ûýq tçÞñ

tèA ÂàmtÐm§ý ÑåÝ £Âà§çý óã jÊ½ààçÞ tçÞ uàçÞâ§ý wç ¥§ý ¡wmàÊ nç kàç ¡àk sã tçÊç yàn ÑèAñ

92. tèA ¡àk âÂàâÎjÂm ÑCÝªàäÚ Âàç nàt âvuà tçÊç vð»þhð»þàmç §ýÀtàçÞ §ýàç ñ ªàäÚ Âàç âÀhà¢ê ¥§ý âÂàOÎjm âÀÎàà tçÊç vð»þhð»þàmç §ýÀtàçÞ

§ýàç ñ §ýÊÂàà jàÑmã nã tèA yçwà §ýàç¢ê yànê§ý ¡Âàç§ý wxàG yç ñ s¹þ§ý ÊÑã nã ¥§ý §ýàçÂàç yç ÀåyÊç §ýàçÂàç §ýL

¡àçÊ yçwà §ýL jàÑm tçÞ ñ

ªàäÚ ¡à¥ tçÊç kãwÂà tçÞ ¡àèÊ hàçv âÀuà õàÊ £ÂÑàçÞÂàç tçÊç â²þqç ÑB¥ yàt¿uê §ýà ñ

âÀhàuà ¥§ý ¡ÞÎà tälç tçÊã â²þqã ÑB¢ê Zàâmsà §ýà kàç nã âwùtàÂà tçÊç sãmÊ Ñã ñ

nã tèA ¡ÂàkàÂà £y Zàâmsà yç uàçÞâ§ý hàç¢ê ÑB¢ê nã yÞyàÊ §ýL Ñvjv tçÞ ñ

âÀuà tälç Êàçªà suÞ§ýÊ qÊtâqmà qÊtçÎwÊ Âàç ¡àèÊ §ýà¹çþ tçÊç §ýtàG §çý rÂoÂà ¡qÂàç Âààt yç ñ

sÊ âÀuà tçÊç úÀu §ýàç ¡Zàâmt Àuà ¡àèÊ §ýÚ½àà yç ñ

âÀhvàuà tàªàê uàçªà §ýà, âÂàÎ²þv ¡àèÊ âÂà:Ðwànê yçwà §ýà ñ

Ñàç ªàuà tçÊà kãwÂà oÂu ¢y tàªàê qÊ jvmç-jvmç ñ

sÊ ªàuà tçÊà ¡Âmmêt ¥§ý ¡Âààçhç yäh yç ñ ¡àèÊ uà tàÝªàå ¡r £y qÊtâqmà yç ?

ârÂà tàÝªàç Ñã wÑ tçÊã làçvã ¡Áuà¾t §çý tàçâmuàçÞ yç sÊmà kà ÊÑà Ñè ñ

rð¼þ ÊÑã ÑCÝ ¡r ¥§ý âÂàOÎjm âÀÎàà tçÞ ªàäÚ §ýL ¡yãt ¡Âàä§ýÈqà yç ñ

såv jä§ýL ÑCÝ ¡qÂàç mÂà §çý Àä:h ÀÀê §ýàç ¥§ý ÑÀ m§ý uàçÞâ§ý ÀåyÊàçÞ m§ý uÑ ¢êÎwÊ ZàÀÙà ÖààÂà qÑBÝjàÂàà

tçÊã âZàu yçwà Ñè ñ

ÀäâÂàuà wàvç ¡Âàç§ý vàçªà tälç qàªàv ytlmç ÑèÞ, qÊÂmä ¡r ktàÂàç §ýL qÊwàÑ tèA §ýÊmã ÂàÑãA ñ

häÎà §ýÊÂàà jàÑmã ÑCÝ ÀãÂààçÞ ¡àèÊ Àä:âhuàçÞ §ýàç ¢y ÖààÂà §çý õàÊà, uÑã Ñè ¡àk tçÊà kãwÂà ñ

âtv ÊÑà Ñè yÑuàçªà ¡ÂàkàÂààçÞ §ýà, âkÂÑçÞ ¢êÎwÊ Âàç jäÂàà Ñè ¢y §ýàuê §çý âv¥ ñ

tèA ¡àk âÂàOÎjÂm ÑCÝ uàçÞâ§ý ¢êÎwÊ §çý yrv ¡àóu §ýL ²þàÝw tçÞ, tçÊà ¡àâÎàuàÂàà Ñè ñ

tèA kàÂàmã ÑCÝ â§ý uàØàà vÈrã Ñè, ¡ÂàÂm Ñè, qÊÂmä ¡r Âààâw§ý ªàäÚ ÑèA, âÄýÊ tèA âjÂmà uàçÞ §ýÛÝ ?

wç ªàäÚ ÑèA uà ¢êÎwÊ ÑèA uÑ âyÊÀÀê sã tèA uàçÞ tàçv våÝ ?

tÑ¾wqå½àê uÑ Ñè â§ý tèA ÎààÂm ÑCÝ ¡àèÊ âÂàOÎjÂm ÑCÝ £Âà§çý ¡àóu tçÞ ñ

93. ytqê½à ¡àèÊ tèAkàÂàà tèAÂàç y¾u ÐwÛýq ªàäÚ §ýà kr â§ýuà ytqê½à ÎàÂàè:-ÎàÂàè: £Âà§çý óã jÊ½ààçÞ tçÞ ñ

kàÂàà tèAÂàç Zàmàq ªàäÚ wà¨u §ýà kr â§ýuà ytqê½à ÎàÂàè:-ÎàÂàè: £Âà§çý óã jÊ½ààçÞ tçÞ ñ

Ñè tçÊã §ýÑàÂàã ÑÊ £y tàÂàw §ýL Ñè kàç ªàæÑÐn ¡àót tçÞ ¡àèÊ iÊ ªàæÑÐnã §ýàç Ñã §çýwv ¡qÂàà kãwÂà

ytlmà Ñè ñ

¡àk yç §äý²þ wxê qåwê nã tèA sã yÞyàÊ tähã, Êjã ryã §çýwv ¡àèÊ §çýwv ¡qÂàç Ñã qáÊwàÊ tçÞ ñ

¡jàÂà§ý ¢êÎwÊ §æýqà yç, tçÊç ¡°²çþ §ýtàG §çý ÄývÐwÛýq ¥§ý yÀîªàäÚ tçÊç kãwÂà tçÞ ¡à¥ ñ

yÀîªàäÚ tçÊç kãwÂà tçÞ ¡à¥ ¡qÂàã âÎàÕàà¡àçÞ §çý Ûýq tçÞ ñ ¡qÂààuà kr tèAÂàç £Âà§ýL âÎàÕàà¡àçÞ (âÂàÏ§ýàt yçwà,

ÃuàÊ ¡àèÊ ÀàÂà) §ýàç ¡qÂàç kãwÂà tçÞ ñ

ÑàçÂàç vªàãA wç iâ¹þm y¾u tçÊç kãwÂà tçÞ ¡àèÊ rÂàÂàç vªàã tèA ªàäÚtähã ÎàÂàè: ÎàÂàè: ¡ÂàkàÂàç, ¡ÂàjàÑç tçÞ Ñãñ

rÊyÂàç vªàã £Âà§ýL §æýqà ¡qÊÈqàÊ, ¡yãt ¡àèÊ âsªààçÂàç vªàã tçÊç mÂà tÂà §ýàç sãmÊ m§ý ñ

²åþ âvuà ªàäÚ §æýqà Âàç tçÊç ¡Âmmêt §ýàç ¡àèÊ tälç §ýàçtv ¡àèÊ §ýÚ½ààwàÂà rÂàà âÀuà ñ

rÑÂàç vªàã tçÊã §ýÚ½àà ¡ÂàkàÂààçÞ §ýL ¡àçÊ ¡rào, uÑ Zàmàq Ñè ªàäÚ-§æýqà §ýà, ªàäÚ §ýL ¡yãt ¡Âàä§ýÈqà

§ýà, uÑ ytlmç ÑB¥, ¡Âàäsw §ýÊmç ÑB¥, ¡r tèA ¡qÂàç y°jç ¡ÂàäswàçÞ yç ytqê½à §ýà tÑ¾w ytl qàmã ÑCÝñ

§ývtr÷ §ýÊmã ÑCÝ uç sàw kÂà-kÂà §çý §ýÌuà½à §çý âv¥ màâ§ý vàçªà ytlçÞ â§ý ªàæÑÐn ¡àót tçÞ sã ÊÑ

§ýÊ ytqê½à â§ýuà kà y§ýmà Ñè ¡àèÊ ªàäÚ-§æýqà ZààÃm § ã kà y§ýmã Ñè ñ

82 83

94. â§ýmÂàà qàªàv Ñè uÑ tÂà !Ñç ªàäÚÀçw â§ýmÂàà qàªàv Ñè uÑ tÂà! â§ýmÂàà rçÑàçÎà Ñè uÑ tàÂàw ñ

sàªàmà Ñè ÀäâÂàuà §çý ¥§ý §ýàçÂàç yç ÀåyÊç §ýàçÂàç §ýL ¡àçÊ yäh ¡àèÊ ÎààÞâm §ýL mvàÎà tçÞ ñ

ÊÑmã Ñè yäh ¡àèÊ ÎààÞâm ¥§ý tæªàtÊãâj§ýà §ýL sàÝâm kªàm §çý ¢y ¡Þo§ýàÊ tçÞ ñ

§ýsã sàªàmà Ñè oÂà §çý qã²çþ, màç §ýsã sàªàmà Ñè áÊÎmç ÂààmàçÞ §çý qã²çþ ñ

oÂà ²åþ¹þ kàmà Ñè, Ñàn yç Êçm §ýL sàÝâm, áÊÎmç Âààmç ¹åþ¹þ kàmç ÑèA ytu §ýL ¡àÝoã tç Þ§ý°jç oàªààçÞ §ýL sàÝâmñ

ÊÑ kàmà Ñè Ñàn tçÞ §çýwv q²þmàwà kr £tí §ýà ¡àOhÊã qð»þàw ¡àmà Ñè ñ

Ñàç kàmà Ñè ÎàÊãÊ ¡Îà¨m ¡àèÊ âÎàânv ñ mð»þqmà Ñè tÂà §èýÀ tçÞ ÎàÊãÊ §ýL, uàçÞâ§ý mæÏ½àà âÀÂà qÊ âÀÂà kwàÂà

Ñàçmã Ñè ñ

yÂm §ýÑmç ÑèA mæÏ½àà §ýàç ¥§ý wçÎuà kàç ÍuO¨m §ýà ywêÐw vå¹þ §ýÊ £yç ²þàçð»þ kàmã Ñè ñ

¥ç tàÂàw må kàªà ytu ÊÑmç ñ §ýÊ vç §ýtà¢ê §äý²þ ¡à¾toÂà §ýL ñ

¡qÂàà tàªàê yuÞt §ýà ¡àèÊ vªàà vªààt ¢y qàªàv tÂà §ýàç ZàâÎàÕà½à §çý õàÊà ñ

âky Êàçðk ¥çyà §ýÊ qà¥ªàà, ¡qÂàç Ðw yç käð»çþªàà ¡àèÊ kÞªàv tçÞ sã tÞªàv tÂàà qà¥ªàà ñ

uÑã Ñè ÊÑÐu ¡yãt yäh, ÎààOÂm ¡àèÊ ZàyÂÂàmà ZààÃm §ýÊÂàç §ýà ¢y tàÂàw kãwÂà tçÞ ñ

95. ¨uàçÞ ÑèA tçÊà otê yçwà ¡àk ?tçÊà otê Ñè yçwà ¡àk ñ tçÊà otê Ñè ªàäÚ ¡àÖàà §ýà qàvÂà ¡àk ñ

âtvmà Ñè kàç yäh tälç ¢y yçwà tçÞ, wÑ §ýÑãA ¡àèÊ âtvmà ÂàÑãA ñ

âtvmà Ñè kàç ¡àÂàÂÀ tälç ¢y yçwà tçÞ, wÑ â§ýyã âwxu sàçªà qÀànê yç âtvmà ÂàÑãA ñ

uÑ Ñè ¡àÂmâÊ§ý ¡Âàäsw tçÊà, âÄýÊ tèA uàÞçÞ Âà ¢y tàªàê qÊ jvåÝ ?

uÑ Ñè qn ZààÃm §ýÊÂàç §ýà ¡à¾tyàÕàà¾§ýàÊ ¥wÞ tàçÕà,âÄýÊ uàçÞ Âà ¢y qn qÊ jvåÝ tèA ?

Àç qàmã ÑCÝ ¡yãt ZàyÂÂàmà ¡àèÊ ¡àÂàÂÀ tèA ¡Âàç§ýàçÞ §ýàç ¢y qn qÊ jvmç-jvmç ñ

âÄýÊ uàçÞ Âà Ààèvm ¡Áuà¾t §ýL vä¹þà¤Ý tèA ÀàçÂààçÞ ÑànàçÞ yç ?

âkmÂàã ¤ kàê tèA ÀåyÊàçÞ §ýL yçwà §ýÊÂàç tçÞ Íuu §ýÊmã ÑCÝ £yyç §ý¢ê ªàäÂàà ¡âo§ý Àèwã ¤ kàê tçÊã ¡àçÊ ZàwàâÑm

Ñàçmã Ñè ñ

¢y Zà¾uÕà ¡Âàäsw §ýàç ºäþ§ýÊà¤Ý §èýyç ¡àèÊ uàçÞ ºäþ§ýÊà¤Ý ?

Ñè uÑ tçÊà y¾u ¡Âàäsw, âÂà½àêu ¡àq§ýàç §ýÊÂàà Ñè â§ý ¡àq ¡qÂàç âv¥ uà jàÑmç ÑèA Àèwã §æýqà, ¤ kàê

¡nwà yÞyàÊ §çý Àä:h, Êàçªà ¥wÞ âwxàÀ ñ

96. tçÊã qíànêÂàà qísä óã jÊ½ààçÞ tçÞÑç ÀuàâÂàoàÂà, Ñç §ýÚ½àà ¡wmàÊ mät £mÊàç tçÊç ¡Âmy tçÞ ñ

tèA kàÂàmã ÑCÝ, Ñàç mät âwùtàÂà tçÊç úÀu §ýtv tçÞ ,âÄýÊ sã uàçÞ wÞâjm ÑCÝ tèA mäÈÑàÊç ÀÎàêÂà yç ?

tèA kàÂàmã ÑåÝ, Ñàç mät âwùtàÂà tçÊç jàÊàç ¡àçÊ, âÄýÊ sã uàçÞ ÊÑ kàmã ÑåÝ tèA qã²çþ ¡°²çþ §ýàuàG tçÞ ?

ÑèA uà uç tçÊç ZààÊÆo §ýtê ? ÑèA uà uç tçÊç ¡Âàç§ý kÂtàçÞ §çý yÞâjm yÞÐ§ýàÊ ?

Ñàçmà Ñè ¡Ñyày mäÈÑàÊã §æýqà §ýà kr -kr tèA täOÎ§ýv tçÞ qð»þ kàmã ÑéåÞ ñ

sçk Àçmç Ñàç mät â§ýyã Âà â§ýyã §ýàç ¡àèÊ tçÊç §ýàt yÝwàÊmç Ñàç ñ

kr §ýÊmç Ñàç ytÐm §ýàt mät Ñã âÄýÊ tçÊç wàÝâ²þm, ¢O°²þm Ûýq tçÞ uàçÞ ÂàÑãA ¡àmç Ñàç ?

ÀçhÂàç §ýà §ýÊmã ÑåÝ Zàuày mät §ýàç ¡r ÑÊ kð»þ -jçmÂà tçÞ,

Ñàç kàmã ÑCÝ ¡yÄýv ¡Âàç§ý ràÊ ¡àèÊ mty tçÞ »åþrmã ÑCÝ ñ

Ñè ZàànêÂàà mätyç ¡r â§ý sÊ Ààç tçÊç úÀu §ýàç ¡ÂàÂm ¡àèÊ ¡yãt Àuà, §ýÚ½àà yç ñ

ÊÑCÝ OÐnm yÙw tççÞ ¡àèÊ Âàç§ý §ýàt §ýÊmã jvåÝ ñ

và¤Ý ÍuwÑàÊ tçÞ mäÈÑàÊç Ñã ytÐm ªàä½à ¡àèÊ ¢y oÊà qÊ mäÈÑàÊà Âààt ÊàçÎàÂà §ýÊ kà¤Ý ñ

§ýÊ qà¤Ý qå½àê ¡qÂàç ¢êÎwÊãu sàªu §ýàç ¡àèÊ mäÈÑàÊã §æýqà §ýàç sÊqåÊ ªàíÑ½à §ýÛÝý ñ

ÀçÂàà ¡àÂmáÊ§ý ÎàO¨m tälç màâ§ý täOÎ§ývàçÞ tçÞ sã Âà vð»þhð»þà¤Ý ñ

§ýÛÝý qàçâxm ¡qÂàà ÍuwÑàÊ yçwà, ÃuàÊ ¡àèÊ ÀàÂà §çý âÀÍu ªàä½ààçÞ yç ñ

ÊÑCÝ rjã ¡ÞÑ§ýàÊ, ¡âstàÂà ¡àèÊ §íýàço §çý ÀàÂàwàçÞ yç ñ

mät ¡à¡àçªàç Âà ! tçÊã Îàäsç°²þà¥Ý qå½àê §ýÊàçªàç Âà !

ÂàÑãÞ Ñè jàÑm Âààt ¡àèÊ uÎà §ýL ñ Ñè §çýwv ¥§ý Ñã jàÑm ¡àèÊ Ñè wÑ mäÈÑàÊç yàâÂÂàÁu §ýL ñ

§ýÊ Ààç ÀåÊ tçÊç ¡wªàä½ààçÞ §ýàç ¡àèÊ sÊ Ààç tälç yÀîªàä½ààçÞ yç màâ§ý kãwÂà ¥§ý £¾yw rÂà kà¥ ñ

rÂàåÝ mäÈÑàÊã râªàuà §ýà ¥§ý ¥çyà qäÏq âky§ýL tÑ§ý ÀåÊ-ÀåÊ m§ý Äèývç ¡àèÊ vàçªààçÞ §ýà kãwÂà £ÂÂàm §ýÊç ñ

uÑ yçwà Ñã Ñè ¡àÊàoÂàà tçÊã ¡àk ñ uÑ yçwà Ñã Ñè kãwÂà tçÊà ¡àk ñ

97. tèAÂàç qàuà ¢êÎwÊ §ýàçtèAÂàçç qàuà ¢êÎwÊ §ýàç ¤ kàê §çý Ûýq tçÞ, ÎàO¨m §çý Ûýq tçÞ ñ

tèAÂàç ytlà ¢êÎwÊ §ýàç ¡°²þà¢ê §çý Ûýq tçÞ, Âàç§ýL §çý Ûýq tçÞ ñ

tèAÂàç ytlà ¢êÎwÊ §ýàç qÊâÑm §çý Ûýq tçÞ, qÊtànê §çý Ûýq tçÞ ñ

¢êÎwÊãu ¤ kàê màç Ñè ywêØà ÑtàÊç jàÊàçÞ ¡àçÊ ríûà½»þ tçÞ ñ

Ñt yr £yyç ¡ÂàkàÂà ÑèA ñ uÑã tä©u §ýàÊ½à Ñè ÑtàÊç Àä:hàçÞ ¡àèÊ qÊçÎààâÂàuàçÞ §ýà ñ

ytlmç ÑèA Ñt ÐwuÞ §ýàç ¡§çývà, âÂàÊãÑ ¡àèÊ ¡yÑàu Ñàç kàmç ÑèA Àä:h §çý ytu ñ

qÊÂmä Ñè wÑ ¢êÎwÊ ÑtàÊç yàn ÑÊ qv, ÑÊ Õà½à, ÑÊ yàÞy tçÞ ñ

hävmà Ñè õàÊ kr úÀu §ýà ÀåyÊàçÞ §çý ¤ qÊ §ýÚ½àà §çý Ûýq tçÞ, Àuà §çý Ûýq tçÞ ñ

mr Ñàçmà Ñè ¡wmÊ½à £y§ýL §æýqà §ýà ¡àèÊ oãÊç - oãÊç tèv §ýà ¡àwÊ½à Ñ¹þmà Ñè ÍuO¨m §çý ¡ÂmÊ yç ñ

ªàÊ jv qàmà Ñè ÍuO¨m ÊàÑ qÊ qÊtànê §ýL y°jç úÀu yç,

màç wÑ qÊtâqmà Ðwm: Ñã ¡qÂàã £qOÐnâm §ýà ¡Âàäsw §ýÊwàmà Ñè ñ

uÑ §ýàç¢ê §ýqàçv §ýOÌqm §ýÑàÂàã ÂàÑãA, y°jà ¡Âàäsw Ñè ñ

kàç §ýÊçªàà svà ¡àèÊ rÂàçªàà svà ¡ÂÀÊ yç, wÑã £y§ýL §æýqà §ýà qàØà rÂàçªàà ñªà äÚ uà ¢êÎwÊ §ýà ç ytqê½à §ýÊ ÀçÂàà Ñã tàÂàây§ý yÂmävÂà ¥wÞ yàÞyàáÊ§ý yÄývmà ZààÃm§ýÊÂà ç §ýà ywàFÙàt ¡àèÊ yäªàt yàoÂà Ñè ñ - Ðwàtã y¾uàÂàÂÀ

84 85

¥çyà ÍuO¨m ¡qÂàç yàn-yàn ¡Âàç§ýàçÞ §ýà kãwÂà ytäÂÂàm §ýÊçªàà ñ

uÑã Ñè ÊÑÐu ¢êÎwÊ §ýL §æýqà ZààÃm §ýÊÂàç §ýà, ¡qÂàç Ðw yç käð»þÂàç §ýà ñ

“¡°²çþ rÂààç, ¡°²þà §ýÊàç ñ Àuà ¡àèÊ §ýÚ½àà §ýàç ¡qÂàà¡àç” - Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ

98. ¥§ý Ñã otê - tàÂàwmà §ýà otê¥§ý Ñwà §ýà làçÞ§ýà ¡àmà Ñè tàÂày tçÞ ¡àèÊ ¥§ý âÀÍu ZàçÊ½àà Àç §ýÊ kàmà Ñè ñ

¨uà Âààt ÀåÝ £y ZàçÊ½àà §ýàç ? uà Âààt ÀåÝ £y qÊtâqmà §ýàç kàç Ñè Zà½àçmà ¢y âÀÍu ZàçÊ½àà §ýà ?

§ýsã yàçjmã ÑCÝ, Ñè wÑ ¡yãt ¡qáÊâtm ¤ kàê §çý Ûýq tç Þkàç wàmàwÊ½à tçÞ jàÊàç ¡àçÊ ârhÊã qð»þã Ñè ñ

§ýsã yàçjmã ÑåÝ , Ñè wÑ ¡yãt ¡ÂàÂm Zà§ýàÎà §çý Ûýq tç Þkàç ytÐm ríàûà½»þ tçÞ ÍuàÃm Ñè ñ

§ýsã yàçjmã ÑCÝ, Ñè wÑ ¡yãt Zà§æýâm §çý Ûýq tçÞ, kàç Ñè âwùtàÂà Zà¾uç§ý kð»þ ¡àèÊ jçmÂà tç Þñ

Àçhmã ÑCÝ §ý½à §ý½à tç Þ£qâÐnâm £y ywêâÂàuÞmà §ýL âkyÂàç uÑ ¡Àîsäm ÊjÂàà §ýL Ñè ñ

yàçjmã ÑCÝ, tÂàÂà âjÂmÂà §ýÊmã ÑCÝ, uàçÞ âÄýÊ tàÂàw kàâm-qàâm ¡àèÊ otê §ýL ÀãwàÊçÞ hð»þã §ýÊmà Ñè ?

yàçjmã ÑCÝ, tÂàÂà âjÂmÂà §ýÊmã ÑCÝ, uàçÞ âÄýÊ tàÂàw kiÂu §äý§ýtê §ýÊÂàç yç sã ÂàÑãA jå§ýmà Ñè ?

jàÑmã ÑCÝ qÑBÝjÂàà ¡r ÑÊ kãw m§ý ¢y vçhÂà §çý tàÁut yç màâ§ý wÑ kàªàç ¡àèÊ £y qÊtâqmà §ýà

¡Âàäsw §ýÊç ñ

¡à¥ªàà kr ¡Âàäsw wÑ âÀÍu màç såv kà¥ªàà tàÂàw uç sçÀsàw Õàäômà §çý ñ

ZààÃm §ýÊçªàà ¡yãt yäh, ÎààOÂm ¡àèÊ ZàyÂÂàmà ¡qÂàç ¡ÂÀÊ tç Þñ

§ýÐmåÊã màç rymã Ñè tæªà §ýL Âààâs tçÞ, ¼åÝþ¼þmà Ñè tæªà £y §çýà uÑàÝ wÑàÝ ñ

uÑã Ñè OÐnâm ¡àk ÑÊ tàÂàw §ýL kàç sàªàmà Ñè âwxu sàçªààçÞ §çý qã²çþ yäh, ÎààOÂm ¡àèÊ ZàyÂÂàmà §ýL mvàÎà

tç Þñ

¡°²çþ §ýtê-ÀåyÊàçÞ §ýL âÂà:Ðwànê sàw yç tÀÀ §ýÊÂàà, Àuà ¡àèÊ §ýÚ½àà §ýàç ¡qÂàç Ðwsàw §ýà ¡Þªà rÂààÂàà

¡àâÀ ÑèA âÂàOÎjm yàoÂà £y qÊtyÙàà §çý ¡Âàäsw §ýÊÂàç §ýà ñ

kàç ¢y ÊÑÐu §ýàç ytl qàmà Ñè, wÑ yçwà, ÃuàÊ ¡àèÊ ÀàÂà §ýàç ¡qÂàã âÀÂàjuàê §ýà ¥§ý ¡âsÂÂà ¡Þªà

rÂààmà Ñè ñ

ZààÃm §ýÊmà Ñè §æýqà £y qÊtâqmà §ýL ¡yãt jàÑç §ýàç¢ê sã otê ¡qÂààmà Ñè ñ

ysã otê, tàÂàwmà §ýL ÂàãAw qÊ, â¹þ§ýmç ÑèA, Äývmç Äåývmç ÑèA ¡àèÊ qàçâxm Ñàçmç ÑèA ñ

99. Ðwàtã âÂàÊÞkÂà §ýà ªàäÚqåâ½àêtà yÂÀçÎà (2010)óã Ðwàtã y¾uàÂàÞÀ âÎàÏuàçÞ tçÞ ¡ªàíªà½u nç ñ uÑ qÑvã ªàäÚqåâ½àêtà Ñè kr wç ÎààÊãáÊ§ý Ûýq yç £qOÐnm ÂàÑãA

ÑèA ñ uâÀ ¡àq ÐwuÞ §ýàç yÞyàÊ tähã Âà rÂàà §ýÊ, ªàäÚtähã rÂàà¥Ýªàç màç ªàäÚ §ýL ¤ kàê, §æýqà §ýà ¡Âàäsw ¡qÂàç

¡ÂmÊ tçÞ §ýÊ qà¥Ýªàç ñ uÑ Ààç âÀÂà ¡àÊàoÂàà §ýà ytu Ñè ñ ªàäÚ§ýL §æýqà ytàÂà Ûýq yç ZàwàâÑm Ñàç ÊÑã Ñè,

yÞyàÊ yç ÁuàÂà Ñ¹þà §ýÊ £Âà§çý óã jÊ½ààçÞ yç käâð»þ¥ ¡àèÊ ªàäÚ §ýL ¤ kàê §ýà ¡Âàäsw §ýâÊ¥ ñ kãwÂà §ýà yryç

£Ùàt ytu §ýr Ñàçmà Ñè ? kr tÂàäÏu ÐwuÞ §ýàç qå½àêÛýqç½à ªàäÚ ¡nwà ¢êÎwÊ §çý jÊ½ààçÞ tçÞ ytâqêm §ýÊmà

Ñè ñ yàÊà yàv ¡àq vàçªà ¡qÂàç qáÊwàÊ §çý yähàçÞ ¡àèÊ Àä:hàçÞ yç käð»çþ ÊÑmç ÑèA ñ ¢y ªàäÚqåâ½àêtà §çý ¡wyÊ

qÊ ¡qÂàà qåÊà ÁuàÂà ªàäÚ §çý ¤ qÊ §çýOÂôm §ýáÊ¥ ñ 1993 tçÞ kr óã Ðwàtã kã §ýL ¾uàªà Ðw½àê kuÞmã tÂàà¢ê

kà ÊÑã nã màç £ÂÑàçÞÂàç yÞÀçÎà âÀuà , “uÑ tçÊç âv¥ ytqê½à §ýà täÑCmê Ñè ñ tälç ¡àk sã wÑ Õà½à Ðq þmuà

uàÀ Ñè kr tèAÂàç qÑvã ràÊ ¡qÂàà âyÊ ¡qÂàç ªàäÚ óã Ðwàtã âÎàwàÂàÞÀ §çý jÊ½ààçÞ tç ÞÊhà nà ñ”

Ñt yr ¡qÂàç tÂà §ýàç ªàäÚtähã rÂàà¥Ý ¡àèÊ ¡qÂàã yr ¢°²þà¡àçÞ §çýà ªàäÚ §çý jÊ½ààçÞ tçÞ ytâqêm §ýÊç Þñ uâÀ

Ñt ²þv-§ýq¹þ yç ÊâÑm ÑàçªàÞç màç ÑtàÊã ¢°²þà¥Ý ¡wÎu qå½àê Ñàçªàã ñ ¢y qåâ½àêtà tçÞ Ñt ÐwuÞ §ýàç §çýwv ¥§ý

¡à¾tà ytlçÞ âky§ýà yÞyàÊ yç §ýàç¢ê yÈrÂo ÂàÑã Ñè ¢Âà mãÂà âÀÂààçÞ §çý âv¥ ñ ¡àk uÑàÝ Ñt âÎàÏuàçÞ §çý âÎàÏu

§ýàç ó÷àÞkâv ¡âqêm §ýÊ ÊÑç ÑèA ñ uÑã ytu Ñè ¡qÂàç ¡ÂÀÊ §çý ªàäÚÙà¾w yç käð»þÂàç §ýà ñ ªàäÚ §ýL tâÑtà §ýà

ªààÂà §ýÊÂàç §ýã ¡qçÕàà uÑ tÑ¾wqå½àê Ñè â§ý Ñt ¡qÂàç âÎàÏu¾w §ýà tåÌuàÞ§ýÂà §ýÊçÞ ñ ¡qÂàã §ýâtuàçÞ ¡àèÊ

§ýtkàçáÊuàçÞ §ýàç ¡à¾t âÂàÊãÕà½à §çý õàÊà kàÂàç, qÑjàÂàç ¡àèÊ £Âà§çý âÂàÊà§ýÊ½à §ýà tàªàê ZàÎàÐm §ýÊçÞ ñ

óã Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ ¥wÞ y¾uàÂàÂÀ ¢êÎwÊ §çý ¥çyç Àåm nç âkÂà§ýà kÂt Ñã ÀåyÊàçÞ §çý §ýÌuà½à §çý âv¥ ÑB¡à

nà ñ wç rjqÂà yç Ñã ¡Áuà¾t §çý tàªàê qÊ ¡à ªà¥ nç ñ £Âà§ýà ¥§ý âwÎàçx sàªu nà ñ óã Ðwàtã kã Âàç âwÎw

§ýàç Ààç mãnàG §ýà £qÑàÊ âÀuà ñ Zànt mãnê Ñè “ârÑàÊ Ð§åýv ¡àéÄý uàçªà” täÞªàçÊ kÑàÝ qÊ ¡àk uàçªà §ýL âÎàÕàà

ZàÀàÂà §ýL kàmã Ñè ñ wÑ ¥§ý yÞÐnà Ñè kÑàÝ qÊ âwÎw sÊ yç uàçªà yãhÂàç §çý âv¥ âwùànJ ¡àmç ÑèA ñ ÀåyÊà

mãnê Ñè “áÊâhuà qãºþ ñ” áÊâhuà qãºþ óã Ðwàtã kã §ýL mqÐnvã Ñè kÑàÝ £ÂÑàçÞÂàç ¡qÂàç ªàäÚ óã Ðwàtã

âÎàwàÂàÂÀ §ýL mãÂà tä©u âÎàÕàà¡àçÞ (yçwà, ÃuàÊ ¡àèÊ ÀàÂà) §ýàç tåmê Ûýq âÀuàñ áÊâhuà qãºþ tçÞ Ðwàtã kã

Âàç ¡qÂàã mqÐuà yç ¥§ý wæÑÀ ¤ kàê ÕàçØà §ýà âÂàtàê½à â§ýuà ñ kãwÂà §çý Àä:hàÞç, yÞmàqàÞç yç täO¨m ZààÃm §ýÊÂàç

§çý âv¥ ràÊ -ràÊ áÊâhuà ¡à¡àç ¡àèÊ ó÷à, âwÎwày ¡àèÊ ytêq½à §ýã sàwÂàà kàªàPm §ýÊàç ñ yÞyàÊ tç

ÞuÑ yÈsw ÂàÑãA Ñè ñ kãwÂà tçÞ yäh ÎààÞâm ZààÃm §ýÊÂàç §çý âv¥, ¡Áuà¾t tçÞ ¡àªàç rð¼þÂàç §çý âv¥ ó÷à ¡àèÊ

ytqê½à ¡¾uàwÎu§ý ÑèA ñ âkmÂàà sã ytu âÂà§ýàv y§ýmç Ñàç, uÑàÝ ¡à¡àç yçwà §ýÊàç ñ uÑ yçwà yàoàÊ½à

ÂàÑãA Ñè, ¢y§çý õàÊà ¡ÞÑ§ýàÊ §ýà tv yàÄý Ñàçmà Ñè ñ uÑàÝ màç mät yçwà §ýÊmç Ñàç qÊÂmä iÊ tçÞ ¡ÞÑ§ýàÊ

yàtÂàç ¡à kàmà Ñè, mät ÐwuÞ §ýàç rð»þà ¡àÀtã ytlÂàç vªàmç Ñàç ñ

¢y ªàäÚqåâ½àêtà tçÞ ¡qÂàã qàØàmà rð¼þà¡àç ysã §ýàuê§íýtàçÞ tç ÞqåÊç tÂà yç sàªà vàç ñ tÂØà, §ýLmêÂà ¡àèÊ

ÁuàÂà yr ó÷à ¡àèÊ ytqê½à tçÞ wæâ÷ §ýÊÂàç §çý yàoÂà ÑèA ñ Ñt yr §ýàç yÀèw §äý²þ ¡àèÊ jàâÑ¥ Ñàçmà

Ñè ñ uÑã wàyÂàà¥Ý, ¢°²þà¥Ý ÑtàÊç Àä:h §ýà §ýàÊ½à ÑèA ñ ¢Âà yr§ýàç ªàäÚ §çý jÊ½ààçÞ tç Þytâqêm §ýÊÂàç §ýL

§ývà §ýàç yãhàç ñ ràÊ-ràÊ yàçjàç â§ý uà tèA qÑvç yç ¡°²þà rÂà y§ýà /y§ýL ÑåÝ ? qäÊàÂàã ¡àÀmàçÞ

§ýàç kãmàç ¡àèÊ Âà¥ §ýàèÎàv (Skills) §ýàç Êàçâqm §ýÊàç ñ uÑã §ýàèÎàv (Skills) âÄýÊ mäÈÑàÊã ¡àÀmçÞ

rÂà kà¥Ýªàã ñ ¡qÂàã âÂàÊàÎàà¡àçÞ, §äÞýºþà¡àçÞ §ýà ¾uàªà §ýÊàç ñ mät yr ¡sã §çýwv uàçªà §çý ¡Çuàyã Ñàç, âÎàÏu

ÂàÑãA ñ ¡àyÂà ÎàÊãÊ §çý âv¥ ÑèA ñ Zàà½ààuàt Zàà½à §ýàç yäjàÛý Ûýq yç jvàÂàç §çý âv¥ Ñè ñ ÁuàÂà mäÈÑçÞ ¥§ý

ârÞÀä qÊ ¥§ýàªàí ÑàçÂàà âyhàmà Ñè ¡àèÊ mäÈÑçÞ kãwÂà ZàrÞoÂà §ýL §ývà âyhàmà Ñè ñ ¢y qåâ½àêtà tçÞ mät âwjàÊ

§ýÊàç â§ý mät ¥§ý ¡°²çþ âÎàÏu §èýyç rÂà y§ýmç Ñàç ? ¡qÂàç ¡ÞÀÊ ó÷à ¡àèÊ ytqê½à §ýàç rð¼þà¡àç ¡àèÊ ªàäÚkã

§çý yàn yÞrÞo Ðnàâqm §ýÊàç ñ mät yr ÎàãiímàÎàãií ªàäÚ rÂàÂàà jàÑmç Ñàç ñ qÑvç tÞØà ÀãÕàà, âÄýÊ âkÖààyä,

âÄýÊ §ýtêyÞÂuày, âÄýÊ yàÕàà¾§ýàÊ ñ uÑ ¡yÞsw Ñè, âÎàÏu rÂàÂàà rÑBm §ýâºþÂà Ñè ñ ¡qÂàç úÀu §çý ¡Þo§ýàÊ

tçÞ ¥§ý Àãq kvà¡àç ¡àèÊ ytqê½à §çý õàÊà uÑ yÞsw Ñè ñ

kãwÂà âtØà §ýà èÂà ? y¾yÞªà - Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ

86 87

Ðwàtã kã §ýàç r°jç rÑBm qyÞÀ nç ñ r°jàçÞ §çý §ýÌuà½à §ýà wæÑÀ yÞ§ýÌq £ÂÑàçÞÂàç ¡qÂàç kãwÂà §ýàv

tçÞ qå½àê â§ýuà kàç ¡àk sã jv ÊÑà Ñè ñ ªàäÚ§æýqà yç vÞªàð»þà jv y§ýmà Ñè ñ ªàåÞªàà ràçv y§ýmà Ñè ñ mät

vàçªà ÐwuÞ §ýàç hàvã §ýÊàç ªàäÚ§æýqà ZààÃm §ýÊÂàç §çý âv¥ ñ âq²þvç 30 wxàF tçÞ tèÞÂàç Ðwàtã y¾yÞªàã §ýL ràÞyäÊã

§ýàç áÊ¨m Ñàçmç Àçhà Ñè ñ ¢ÂÑàçÂàç ¡qÂàç ªàäÚ §ýàç ÐwuÞ §ýàç rÀvÂàç §ýà ¡wyÊ âÀuà ó÷à ¡àèÊ ytqê½à §çý

õàÊà, kr ¢ÂÑàçÂàç ÐwuÞ §ýàç qå½àêmuà áÊ¨m â§ýuà, mr óã Ðwàtã kã Âàç 2007 tçÞ ¢Âà§ýàç ‘áÊâhuà

qãºþàoãÎjÊã’ §ýL £qàâo yç âwsåâxm â§ýuà ñ ¡àk uç ¡qÂàç ªàäÚ §ýL ¤ýkàê ¥§ý yÎà¨m tàÁut ÑèA ñ kr

âq²þvç wxê uç vÞÀÂà ¥§ý §ýàuê§íýt §ýÊÂàç §çý âv¥ ªà¢ê màç tälç óã Ðwàtã kã Âàç §ýÑà, “âÂàÊÞkÂà, Ðwàtã

y¾yÞªàã tçÊã ¤ýkàê §ýà ¥§ý yÎà¨m tàÁut Ñè ñ” óã Ðwàtã kã Âàç ¥§ý rÑBm rð»þã âkÈtçÀàÊã yàèÞqã ÑèA âkyç

uç ¡àÂàç wàvç wxàG tçÞ qåÊà §ýÊçÞªàã ñ tèA ¡àèÊ Ðwàtã y¾yÞªàã ªàäÚkã §çý Ààç £ÙàÊàâo§ýàÊã ÑèAñ

áÊâhuà qãºþ ¥§ý yÞÂuàyã §ýà yÞ§ýÌq Ñè kàç ¡wÎutçw £ÂÂàâm §ýÊçªàà ñ ªààÝw §çý 3000 r°jàçÞ §çý âv¥

¥§ý ¡ÂÂàÕàçØà §ýà âÂàtàê½à ¡àq yr §çý yÑuàçªà yç â§ýuà ªàuà Ñè ñ ¢y wxê Àãwàvã §çý Îàäs ¡wyÊ qÊ

¢y§ýà £Àîià¹þÂà â§ýuà kà¥ªàà ñ ¡àq yr ¢y ¥çâmÑàây§ý Õà½à §ýà ¥§ý âÑÐyà râÂà¥ ñ ÑtàÊà ¡àq yr

§ýàç ¡àtÞØà½à Ñè ñ ¡r ªààÝw §ýà §ýàç¢ê sã r°jà Êàm §ýàç såhç qç¹þ ÂàÑãA yàç¥ªàà ñ

100. tçÊã tÂàqyÞÀ qíànêÂàà“Ñç Zàsä ! tçÊã ¢°²þà yrv rÂàà Àç âkyyç tèA ZàvàçsÂààçÞ §ýà yÞwÊ½à §ýÊ y§åÝý ñ ¢OÂôu mnà âÂàÈÂà

Zà§æýâm §ýà ÀtÂà §ýÊ y§åÝý, ¡qÂàã qäÊàÂàã ¡àÀmàçÞ §ýàç rÀv y§åÝý, ¡à¾tàqê½à §ýàç qå½àêmuà y¾u rÂàà

y§åÝý ñ

tçÊç úÀu tçÞ ¡àyãÂà Ñàçç kà ñ ¥§ý Õà½à sã, ¢y ÐnàÂà yç ¡ÂuØà §ýÑãA ÂàÑãA kà ñ tçÊç ÎàÊãÊ, tÂà mnà

¢OÂôuàçÞ §ýàç ¡qÂàç §ýàt tçÞ và ñ tälç ¢y§çý uàçªu rÂàà â§ý tèA yÀà ywêÀà mältçÞ Ñã âÂàwày §ýÛÝý ñ”

- Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ ñ

101. tÂàÂà, âjÂmÂà §ýÊÂàç uàçªu ¥§ý skÂàyäÂà tÂà âÑm §ýL ràm rmà¤Ýý, âÂàm âwxuàçÞ §ýL yàçj §ýÊç må ñ uç qã¤Ýý, uç hà¤Ýý, uç màÂà yäÂàåÝ, uç yäªàÞo

âvq¹þà¤Ýý ñ yäÂà tÂà âÑm §ýL ràm rmà¤Ýý...

§ýsã Âà yàçjà tåhê måÂàç, §ýàt â§ýyã §çý ¡à¤Ýý, ¢Âà ÑànàçÞ yç â§ýyã Àä:hã §ýà §äý²þ màç ÀÀê ât¹þà¤Ýý ñ ¼þàçÊ

tÊçÞ yàçjçÞ rÂà kåmà kªà §çý qèÊ rjà¤Ýý ñ ¹äþ§ý âwjàÊ §ýÊ ¡qÂàã jtð»þã qÊ tèA uàçÞ §ýÊ ¢mÊà¤Ýý ? kãmç kã

§ýÊ vç §äý²þ §ýÊÂàã ràÊ-ràÊ ytlà¤Ýý ñ ÂàÑãA màç Êàçwç ¡r rãmç âÀÂà §èýyç ÄçýÊ rävà¤Ýý âkyyç yr Äýv

qà¤Ýýñ ¥çyã ÊàÑ rmà¤Ýý, Zàsä skÂà uç §ýÌq wæÕà âkyyç yr Äýv qà¤Ýý ñ yäÂà tÂà ......- yÞ§ýâvm

102. tèA qä§ýàÊmã ÑCÝ ªàäÚÀçw ¡àq §ýàç ¡r

Ñç ªàäÚýÀçw tèA qå²þmã ÑCÝ ¡àqyç “§ýr m§ý s¹þ§åÝýªàã tèA yÞyàÊ §ýL ¢Âà wãânuàçÞ tçÞ tàÂàây§ý Ûýq yç ?” Ñç

ªàäÚÀçw tèA qå²þmã ÑCÝ “§ýr m§ý mð»þqmã ÊÑCÝªàã tèA ¢y ¡ÖààÂà ¡àèÊ ¡ÖààÂà kâÂàm tàçÑ, vàçs ¡àèÊ ¡àyO¨m

yç ?”

âÂà§ývÂàà jàÑmã ÑCÝ ràÑÊ ¡r tèA ¢y tàuà kàv yç, ¢y tàçÑ ¡àèÊ ¡àyO¨m §çý kàv yç ? ytl jä§ýL

ÑCÝ tèA â§ý Ñè uÑ yÞyàÊ ¥§ý ¥çyà sÝwÊ âky§ýL ªàÑÊã ÀvÀv tç ÞtèA ÄýÝymã kà ÊÑã ÑåÝ ñ

rÂàmç ÑèA §ýtê ¢y tàçÑ ¡àèÊ ¡àyO¨m §çý ÀäÏj§íý tçÞ ¡àèÊ Ñàçmã Ñè ªàºþÊã sàÊã §ýtàG §ýL ñ

§èýyç ¤ màÛÝý ¢y ràçl §ýàç ¡qÂàç âyÊ yç ?

¨uàçÞâ§ý ¡r tèA ytlmã ÑåÝ â§ý Âà âtvçªàà jèÂà tälç kr m§ ¡ÖààÂà Ñè ñ

Ñè mäÈÑàÊà ¡àyÊà tälç ¡r yÞyàÊ §çý ¢y iàçÊ ¡Þo§ýàÊ tççÞ ñ

§ýÊmã ÑCÝ âÂà:Ðwànê yçwà âÄýÊ sã jäq§çý yç, ªàÑÊç yç, §ýÑãÞ yç ¡qçÕàà §ýà ÀàÂàw ràÊ-ràÊ âyÊ £ºþàmà Ñè ñ

kàÂàmã ÑåÝ , Ñè uç tçÊà §ýàç¢ê Àrà ÑB¡à yÞÐ§ýàÊ kàç tälç ràÊ-ràÊ §ýÙààê sàw §ýL ¡àçÊ ZàçáÊm §ýÊmà Ñè ñ

âÄýÊ sã ràÊ-ràÊ ¡ykªàmà ¡àèÊ ¡ym§êýmà §çý §ýàÊ½à ¢y sÝwÊ tç Þ£vl kàmã ÑCÝ ñ

“§ýÊàç tÀÀ tçÊã mät” qä§ýàÊmã ÑCÝ tèA ¡r âÂà:yÑàu Ñàç§ýÊ, ¡yÑàu ¡àèÊ ¡ytnê Ñàç§ýÊ ñ

Ñè âwÎwày tälç qå½àê mät qÊ ¡àèÊ mäÈÑàÊç ¢êÎwÊ¾w qÊ ¡qÂàç y°jç ¡àÂmáÊ§ý ¡ÂàäswàçÞ yç Âà â§ý â§ýyã

¡ÂoâwÎwày yç ñ

tè jàÑmã ÑCÝ â§ý Zà¾uç§ý ÍuO¨m mäÈÑàÊç ¢êÎwÊ¾w §ýàç kàÂàç, ytlç ¡qÂàç ÐwuÞ §çý ¡ÂàäswàçÞ yç ñ ¢yã qÊâÑm §ýL

sàwÂàà yç ZàçáÊm Ñàç §ýÊ uç £ÀîªààÊ, ZàànêÂàà §ývtr÷ §ýÊmã ÑCÝ ¡àèÊ kÂà-kÂà tçÞ âÂà:ÎàäÌ§ý ràÝ¹þmã ÑCÝ ñ

103. tçÊà yÞâÕàÃm qáÊjutçÊà kÂt 3 ÂàwÞrÊ yÂàî 1959 tçÞ ¡Èràvà ²þàwÂàã (ÑáÊuà½àà) tçÞ ¥§ý tÁut wªàJu qáÊwàÊ tçÞ ÑB¡à ñ

rjqÂà yç tälç ¡qÂàã yâhuàçÞ §ýàç qð¼þþà¢ê tçÞ tÀÀ §ýÊÂàà rÑBm ¡°²þà vªàmà nà ñ ¡Âàç§ý ²þàØàà¥Ý tçÊç Âààç¹îþy

tàÝªà-tàÝªà §ýÊ q¼þmã nãA §ýàvçk m§ý ñ mÂààw ¡àèÊ âjÂmà tçÊç Ðwsàw §çý ¡âsÂÂà ¡Þªà nç ñ ¢ÂÑãA ¡ÂààwÎu§ý

mÂààwàçÞ ¡àèÊ âjÂmà¡àçÞ §çý §ýàÊ½à ¡qjÂà, §ýÆk ¡àèÊ §ýtÊÀÀê kèyã ytÐuà¥Ý tçÊç ÀèâÂà§ý kãwÂà §ýà ¡âsÂÂà

¡Þªà rÂà ªà¢ê ñ yÂàî 1993 tçÞ, §ýtÊÀÀê §ýL ¡âo§ýmà §çý §ýàÊ½à tèÞÂàç »þÊmç-»þÊmç uàçªà §ýL ÎàÊ½à ªàPÑ½à §ýL,

¡àOhÊã âw§ýÌq §çý Ûýq tçÞ ñ uàçªààyÂààçÞ §ýàç ¡àÐnà, âwÎwày ¡àèÊ vªàÂà yç âÂàuâtm Ûýq yç §ýÊmç-§ýÊmç,

Âà §çýwv tçÊà §ýtÊÀÀê qå½àêmuà ytàÃm Ñàç ªàuà ¡âqmä yåuêÂàtÐ§ýàÊ §çý ¡Çuày (kàç ¡àjàuê Âàç tälç ¥§ý

wxê ràÀ âyhàuà nà) yç tçÊà mÂà-tÂà ¥§ý ÂàåmÂà ÐÄåýâmê yç sÊ £ºþà ñ yÂàî 1997 tçÞ uàçªààÇuày §ýÊmç-

§ýÊmç tçÊà ¡àÁuàâ¾t§ý kàªàÊ½à ÑB¡à ñ ªàäÚ §ýL ¡yãt ¡Âàä§ýÈqà §ýà wÊÀ ÑÐm tèÞÂàç qv-qv ¡Âàäsw â§ýuà

¡àèÊ ¥§ý ÂàåmÂà ¡àÂàÂÀ §ýà ÊyàÐwàÀÂà â§ýuà ñ tèA rçmàrã yç £y ¡àÂàÂÀ §ýàç yrtçÞ ràÝ¹þÂàà jàÑmã nã ñ

ªàâºþuà wàm §çý Êàçªà yç kålmç-kålmç sã tçÊã ¡àÁuàO¾t§ý yàoÂàà jvmã ÊÑã uùâq wÑ §ýàÄýL oãtã Ñàç

ªà¢ê nã ñ yÂàî 2001 yç yÂàî 2PP003 m§ý tèÞÂàç Êàçªà §ýà suàwÑ Ûýq Àçhà âkyÂàç tälç ¥§ý ÑÀ m§ý qÊàoãÂà

¥wÞ ¡Îà¨m rÂàà âÀuà nà ¡àèÊ tèA qâÑuà §äýyJ tçÞ ¡à ªà¢ê nãñ Ðwàtã y¾uàÂàÞÀ §ýL âÎàÕàà¡àçÞ Âàç ¥§ý tkråm

ÐmÞs §ýL sàÝâm tälç yÑàÊà âÀuà ¡àèÊ tçÊà âwÎwày ¡àèÊ ¡à¾trv qªà-qªà qÊ r¼þàuà ñ kr tèA ÐwÐn ÑàçÂàç

vªàã mr tèA yÞqå½àê âwÎw §ýàç rmàÂàà jàÑmã nã â§ý ¢y Êàçªà yç täO¨m yÞsw Ñè, uàçªà §çý ¡ÇuàyàçÞ õàÊà ñ yÂàî

2006, ¡¨¹åþrÊ tçÞ, tèÞÂàç ªàäÚ §ýL ¡yãt ¡Âàä§ýÈqà yç ¡qÂàà qÑvà vçh “ÑãâvÞªà qàéwÊ ¡àéÄý Äçýn”

¡Þªàíçkã tçÞ âvhà ñ uÑ vçh yr vàçªààçÞ Âàç rÑBm qyÞÀ â§ýuà ñ ¡àk qÊtªàäÚ Ðwàtã âÎàwàÂàÞÀ §çý wæÑÀ ÖààÂà

uÖà tçÞ tèA ¥§ý råÝÀ rÂà §ýÊ £Âà§ýL âÎàÕàà¡àçÞ §ýàç ZàjàáÊm ¡àèÊ ZàyàáÊm §ýÊÂàç §ýà yàèsàªu ZààÃm §ýÊ ÊÑã ÑCÝñ¢êÎwÊãu ³uà çâm ªà íÑ½à §ýÊÂà ç § ç ý âv¥ ¡qÂà ç qàØà §ýà ç ymm ¡n§ý âÂàÏ§ýàt yçwà,kq,§ýLmêÂà, y¾yÞªà, ÐwàÁuàu mnà Zàà½ààuàt §çý õàÊà yrv rÂàà¢¥ ñ -Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ

88 89

uÑ 17wãA qäÐm§ý Ñè tçÊç vçhÂà §ýLñ tèA kàÂàmã ÑCÝ â§ý tèA §çýwv ¡àèÊ §çýwv ¥§ý uÞØà ÑCÝ ªàäÚ §çý yÎà¨m ÑànàçÞ

tçÞ ñ uÑã sàwÂàà tälç ¡ÑÞ§ýàÊ yç ÀåÊ Êh qàmã Ñè ¥§ý ÑÀ m§ý ¡àèÊ âÂàÂÀà §ýà yàtÂàà §ýÊÂàç §ýà ¡à¾trv

ZàÀàÂà §ýÊmã Ñè ñ tçÊç kãwÂà §ýç ÍuàwÑàáÊ§ý tÞØà ÑèÞ :-

1. “¡qtàÂà yÑàç, ¡àiàmþ yÑàç-yryç ¤Ýýjã yàoÂàà” - Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀñ

2. “qPÎàÞyà kÑÊ Ñè ¡àèÊ âÂàÂÀà mäÈÑàÊà ªàÑÂàà ñ” - Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ ñ

3. “¢êÎwÊ kàÂàmà Ñè â§ý ÑtçÞ ¨uà jàâÑ¥ ñ â§ýmÂàà ¡àÎjuê Ñè â§ý Ñt yàçjmç ÑèÞ wÑÂàÑãA kàÂàmà !” - Ðwàtã y¾uàÂàÂÀ ñ

4. “¢êÎwÊ §ýà ÑÊ âwoàÂà tÞªàvtu Ñèñ Ñç ¢êÎwÊ mçÊã ¢°²þà qå½àê Ñàç ñ”

5. qP¾uç§ý qáÊâÐnâm ¡àèÊ ¡wÐnà §çý ràÊç tçÞ §äý²þ y§ýàÊà¾t§ý yàçjÂàà ¡àèÊ §ýÑÂàà ÑãyÄývmà §ýà ÊÑÐu Ñè ñ -Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ

¡r m§ý ²þq jä§ýL qäÐm§ýàçÞ §ýà yÞâÕàÃm âwwÊ½à

1. y¾yÞªà - 1500 ZàâmuàÝ

¢y qäÐm§ý tçÞ qÊtÑÞy Ðwàtã y¾uàÂàÞÀ, qÊtÑÞy Ðwàtã âÂàÊÞkÂà ¡àèÊ áÊâhuà qãºþàoãÎwÊã Ðwàtã

y¾yÞªàã §çý y¾yÞªààçÞ §ýà yÞ§ývÂà â§ýuà Ñè ñ

2. r°jàçÞ §çý âv¥ uàçªà §ýà tÑ¾w - 1000 ZàâmuàÝ

¢y qäÐm§ý tçÞ tèAÂàç ¡qÂàç y¾u ¡ÂàäswàçÞ ¡àèÊ r°jàçÞ qÊ uàçªà §çý õàÊà â§ý¥ ªà¥ ZàuàçªààçÞ §ýàç yÞ§ýâvm â§ýuà

Ñèñ

3. yÞmàçÞ §çý kãwÂà yç y°jã §ýÑàâÂàuàÝ - 1500 ZàâmuàÝ

¢y qäÐm§ý tçÞ Ðwàtã âÎàwàÂàÞÀ, Ðwàtã y¾uàÂàÞÀ ¡àèÊ Ðwàtã âÂàÊkÞÂà §çý kãwÂà §ýL ²þàç¹þã-²þàç¹þã

i¹þÂàà¡àçÞ, ªàä½ààçÞÞ §ýàç §ýÑàâÂàuàçÞ §çý Ûýq tçÞ yÞ§ýâvm â§ýuà ªàuà Ñè ñ

4. qÊtªàääÚ Ðwàtã âÎàwàÂàÞÀ-¥§ý ó÷àÞkâv- 1000 ZàâmuàÝ

¢y qäÐm§ý tçÞ Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ §ýL mãÂà tä©u âÎàÕàà¥Ý yçwà,ÃuàÊ ¡àèÊ ÀàÂà §ýàç tèAÂàç ¡qÂàç kãwÂà tçÞ

¡qÂààuà ¡àèÊ £Âà§çý qáÊ½ààtàçÞ §çý y¾u ¡ÂàäswàçÞ §ýàç yÞ§ýâvm â§ýuà Ñè ñ5 An Autobiography :- 1000 Copies

How I fought the worst battle of Rheumatoid Arthioritisand came out of it with flying colors with increased em-pathy, compassion & inner strength has been presentedin the small booklet.

6. Êàçªà ¡àèÊ tèA -2000 qPâmuàÝ

yÂàî 2001 tçÞ ªàâºþuàwàm §çý Êàçªà Âàç tälç qâÑuà §ä yJ tçÞ qÑBÝjà âÀuà nà ñ ¢y qäÐm§ý tèAÂàç ¥§ý Zàuày

â§ýuà Ñè ¡qÂàç y°jç ¡äÂàswàçÞÞ ¡àèÊ ZàuàyàçÞ §ýàç yÞ§ýâvm §ýÊÂàç §ýà ñ ¡àk tèA 95 % Êàçªà tä m

Ñàç§ýÊ uÑ kÂà-yçwà §ýà §ýàuê §ýÊ ÊÑã ÑCÝ ñ

7. ªàääÚý ¥§ý m¾w - 2000 ZàâmuàÝ

¢y qäÐm§ý tçÞ Ðwàtã âÎàwàÂàÂÀ, Ðwàtã y¾uàÂàÞÀ ¡àèÊ Ðwàtã âÂàÊkÞÂà §çý jáÊØà §ýà yÞâÕàÃm âwwÊ½à

§ýÊÂàç §ýà Zàuày â§ýuà ªàuà Ñè ñ

8. tçÊã §ýÑàÂàã tçÊã kràÂàã - 1000 ZàâmuàÝ

tèAÂàç ªàâºþuà wàm §çý sÞu§ýÊ Êàçªà qÊ â§ýy Zà§ýàÊ âwku ZààÃm §ýL, wÑã tä©um: ¢y qäÐm§ý tçÞ

wâ½àêm Ñèñ

9. ªàæÑÐnàççÞ §ç âv¥ uàçªà yàoÂàà- 1000 ZàâmuàÝ

ªàæÑÐnàót tçÞ ÊÑmç ÑB¥ sã ÍuO¨m ¡qÂàà kãwÂà £³³wv rÂàà y§ýmà Ñè, ¡yãt yäh ¡àèÊ ÎààÞâm

ZààÃm §ýÊ y§ýmà Ñè ñ uÑã ¢y qäÐm§ý §ýà £öçÎu Ñè ñ

10. ¡àk §ýL ØààyÀã - 1000 ZàâmuàÝ

§ýâvuäªà tçÞ Zà¾uç§ý tàÂàw Àä:hã, âjOÂmm ¥wÞ qÊçÎààÂà Ñè ñ £Âà Àä:hàçÞ §çý §ýàÊ½à ¡àèÊ £Âàyç §èýyç

rjà kà y§ýmà Ñè, uÑã ¢y qäÐm§ý §ýà £öçÎu Ñè ñ

11. eã ¥§ý ÎàO¨m - 1000 ZàâmuàÝ

Ðwàtã y¾uàÂàÞÀ §ýL âÎàÕàà¡àçÞ qÊ ¡àoàáÊm ¢y qäÐm§ý tçÞ âeuàçÞ §çý ¡à¾trv, ¡à¾tâwÎwày §ýàç

rð¼þàÂàç §ýà ¥§ý Zàuày â§ýuà ªàuà Ñè ñ

12. tçÊã ¡àÁuàO¾t§ý uàØàà- 1000 ZàâmuàÝ

¡Áuà¾t §çý qn qÊ ¥§ý ªàæÑÐn §èýyç jv y§ýmà Ñè ¡àèÊ ¡qÂàç kãwÂà tç Þyäh,ÎààOÂm ¡àèÊ ZàyÂÂàmà

ZààÃm §ýÊ y§ýmà Ñè, uÑã ¢y qäÐm§ý §ýà £öçÎu Ñè ñ

13. tçÊà yÞixê - 1500 ZàâmuàÝ

yçwà §çý §ýàt tçÞ ¡àÂàç wàvã ràoà¡àçÞ §ýà w½àêÂà tèAÂàç ¢y qäÐm§ý tçÞ §ýÊÂàç §ýà Zàuày â§ýuà Ñè ñ ªàäÚýkã

§ýL ¡yãt ¡Âàä§ýÈqà §ýà wÊÀ ÑÐm tçÊà Êàtrà½à ¡ÐØà Ñèñ

14. ¨uà qàuà tèAÂàç ¡Áuà¾t yç - 1500 ZàâmuàÝ

tçÊç ¡àÞmáÊ§ý ÍuO¨m¾w §ýà ¡àtåvjåv qáÊwmêÂà tçÊç ªàäÚý, ¢êÎwÊ §ýL ¡yãt ¡Âàä§Þýqà §ýL qáÊ½àâm

Ñè, uÑã ¢y qäÐm§ tçÞ wâ½àêm Ñè ñ

15. tçÊç yÀîªàäÚý qÊtÑÞy Ðwàtã y¾uàÂàÞÀ - 1500 ZàâmuàÝ

Ðwàtã kã §ýL §äý²þ âÎàÕàà¡àçÞ ¡àèÊ £Âà§çý ¡Âààçhç Àèwã ÍuO¨m¾w §ýàç wâ½àêm §ýÊÂàç §ýà ¥§ý viä Zàuày

¢y qäÐm§ý tçÞÞ â§ýuà ªàuà Ñè ñ

16. uàçªà ¡àèÊ âÎàÕàà :- uàçªà §çý âwâsÂÂà ¡ÇuàyàççÞ õàÊà âwùànJ â§ýy Zà§ýàÊ ¡qÂàã ÐtÊ½à ÎàO¨m ¥wÞ

¥§ýàªàímà rð¼þà y§ýmç ÑèA ¥wÞ yÄývmà §çý qn qÊ ¡ªàíyÊ Ñàç y§ýmç ÑèA, ¢y qäÐm§ý §ýà £öçÎu Ñè ñ

ll

90 91

1. yäóã yÊàçk qàÞ»ç þ- 10,000

2. ÊçÂàå ¡ªàíwàv - 3,100

3. ¡ÂàãÎà ¡ªàíwàv - 3,100

4. ÊkÂàã ªààçuv - 1,000

5. ¡Âààât§ýà - 1,000

6. âtóà qáÊwàÊ - 1,000

7. âwÂààçÀ täÊkàÂàã - 500

8. »þàé. âwkuà wàé§ýàç»þ§ýÊ - 500

9. yàèÊs âÑÊwç - 500

10.¡Îààç§ý - 500

11.¡âÂàv - 500

12.iÂàÎuàt yàçÂàã - 500

13.¡Þkä ZàyàÀ - 238

14.¡àç.¥Âà. wàkqçuã - 200

15.kãwÂàã rà¢ê yàçÂàã - 200

16.§çý wã. y¾uÂààÊàu½à - 200

17.âªàáÊkà Àçwã ¡àuê - 101

18.ÐÂàçÑvmà qáÊÑàÊ - 100

19.ÎààâÑÀ ¡ÑtÀ - 100

20.kç.qã. âyÞÑ - 100

21.jÞjv rèÂàkJ - 100

22.¥.§çý. ªàíàçwÊ - 100

¡àq§ýà ¡Ìq ¥wÞ wæÑmî ÀàÂà yÑxê Ðwã§ýàuê Ñè

ÀàÂàÀàmà¡àçÞ §ýL yåjã

92

¡àsàÊ - ¥§ý úÀuàçÀîªààÊ · an appeal this book is being written by divine...

Documents