19-5-2014

1

‘Samen Beter’ naar controlekwaliteit

19 mei 2014 2

19-5-2014

2

19 mei 2014 3

U vraagt…

� Aanleidingen vanuit AFM, NBA en SRA

� Opzet kwaliteitsverbetering SRA

� Geluiden vanuit de kantoren

� Toetsen van kennis en mentoring (+ live toets)

� Positieve punten uit de AFM-rapporten

19 mei 2014 4

Aanleidingen vanuit AFM, NBA en SRAZomaar wat namen…

19-5-2014

3

19 mei 2014 5

Tsja, is er een ‘beter’ moment…

19 mei 2014 6

Tsja, is er een ‘beter’ moment…

19-5-2014

4

19 mei 2014 7

19 mei 2014 8

19-5-2014

5

19 mei 2014 9

Maar ook andere ontwikkelingen…

19 mei 2014 10

Actueel dus!

� En dat blijft nog wel even…

� Schroef de uren controleleer en Externe Verslaggeving maar op!

� Even een paar groepsvraagjes:

- Hoe speelt dit bij studenten?

- Hoe zien zij de (controle)toekomst?

- Hoe zien zij hun toekomstperspectief?

19-5-2014

6

19 mei 2014 11

De student in de toekomst nog steeds…

19 mei 2014 12

De student in de toekomst nog steeds…

19-5-2014

7

19 mei 2014 13

Maar hoe kan dat?

� Toezicht volgens de Wta vindt al vanaf 2006 plaats, SRA toetst voor de AFM in regulier toezicht.

� In 2012 en 2013 heeft de AFM-themaonderzoeken verricht.

� Nu thema’s, straks branches?

- Opbrengstverantwoording

- Onderhanden projecten

- Waardering activa

- Gebruik van werkzaamheden van deskundigen

- Continuïteitsveronderstelling

� Bij Big4 inmiddels alweer afgerond (sept. rapportage)

19 mei 2014 14

Bevindingen en conclusies (deel NBA)

Categorie Aantal wettelijke

controles

Beoordeling Toelichting

1 13 (21%) Voldoende Geen ernstige tekortkomingen

2 13 (21%) Onvoldoende Op specifieke onderdelen

onvoldoende controlewerkzaamheden

uitgevoerd

3 21 (33%) Onvoldoende Enige controlewerkzaamheden

uitgevoerd, maar zeer basale

controletechnieken niet of verkeerd

toegepast

4 16 (25%) Onvoldoende Niet of nauwelijks sprake van

controlewerkzaamheden, maar vooral

van administratieve en

samenstelwerkzaamheden

19-5-2014

8

19 mei 2014 15

Bevindingen en conclusies (deel II; SRA)

Categorie Aantal wettelijke

controles

Beoordeling Toelichting

1 9 (19%) Voldoende Geen ernstige tekortkomingen

2 17 (36%) Onvoldoende Op specifieke onderdelen

onvoldoende controlewerkzaamheden

uitgevoerd

3 17 (36%) Onvoldoende Enige controlewerkzaamheden

uitgevoerd, maar zeer basale

controletechnieken niet of verkeerd

toegepast

4 4 (9%) Onvoldoende Niet of nauwelijks sprake van

controlewerkzaamheden, maar vooral

van administratieve en

samenstelwerkzaamheden

19 mei 2014 16

Bevindingen van de AFM

� Kwaliteit én hoeveelheid vlieguren van externe accountant belangrijkste onderscheidende kenmerk!

� Te laag kennisniveau individuele accountant

� Als de klant de controle van belang vindt is de kwaliteit hoger

� Opzet goed, uitvoering slecht (wordt wel véél gedaan).

� Elektronische en branche specifieke werkprogramma's verbeteren de kwaliteit. Alleen dossiervorming onder het niveau.

� Beperkte impact op controlemarkt (12% omzet SRA, kantoor 10%)

� AFM verwacht dat kantoren actie ondernemen: opstellen en opvolgen van actieplannen. Ingrijpende maatregelen nodig: verbeteren of misschien zelfs stoppen

- Audit BV’s veranderen de hoeveelheid controles niet, alleen risico

� Sector brede verbetermaatregelen nodig

� Gebrek aan PKI

19-5-2014

9

19 mei 2014 17

Ervaringen SRA(-Kantoren)

� Onderzoeken gericht op typologieën, sterk theoretisch

- Starreveld centraal

� Gericht op één dossier, iedereen moet alles weten. Doorvragen, doorvragen,

doorvragen… (+LSD)

- Diep onderzoek: waarom-vragen

� Veel valkuilen als basis onderzoeksmethode:

- Bijv. risico van het doorbreken van de IB door leiding is per definitie een frauderisico.

- Bijv. restafval met waarde

� Kantoren ervaren het als een ‘verhoor’. Deze manier van toetsen is

onbekend.

De accountant (en dus de student) moet weten waar hij/zij mee bezig is.

- Wordt dit bereikt met de huidige toetswijze van studenten?

19 mei 2014 18

Oorzaken?

� Waar liggen deze volgens u?

� Wat dringt hiervan door in de opleiding?

19-5-2014

10

19 mei 2014 19

Oorzaken? (1)Waar kan het HBO-onderwijs iets aan doen?

� Belang van de controle wordt onderschat / kunnen accountants niet goed uitleggen

� Houding accountant

- Te weinig zelfreflectie en PKI

- Weinig mogelijkheid tot sparren en zelf nadenken

- Wordt door werkprogramma weinig geprikkeld tot nadenken

- Cultuur is niet kwaliteitsgericht

- Blauwe ogen klant vertrouwen

19 mei 2014 20

Oorzaken? (2)Waar kan het HBO iets aan doen?

� Kennis

- Te weinig actuele kennis COS, regels en normen

- PE niet goed ingevuld

- Vertaling regelgeving naar praktijk is onvoldoende

- Training on the job van lage kwaliteit

- Onbewust onbekwaam

- Communicatieve vaardigheden onvoldoende

- Specifieke klanten vergen specifieke kennis

� Kantoor en omgeving

- Onvoldoende externe prikkels: lage ‘pakkans’

- Prijsdruk / te weinig tijd

- Weinig focus op kwaliteit binnen kantoren

- Te kleine kantoren

- Advisering als winstgenarator (onafhankelijkheid?)

Past een 6jes-cultuur welbij een accountancyopleiding??

19-5-2014

11

19 mei 2014 21

Waarom SRA ‘andere’ uitkomsten?

� Bevindingen niet anders

� Lat niet bepaald (wat is de norm?)

� Diepere wijze van toetsen

- SRA, OKB én AFM-verlening (?)

Kantoren verschillen in (besef groeit):

1. Zal wel alleen bij de buren verzakken…

2. Schrikeffect, maar nu zijn we even te druk

3. Schrikeffect, we gaan er wel wat aan doen

4. Schrikeffect, eigen oorzaakanalyse en acties opzetten

5. Vergunning voor de ‘marketing’ (12%)

19 mei 2014 22

Positieve punten uit deAFM Themaonderzoeken?

� De AFM verwacht dat de meeste kantoren in staat zullen zijn om de

kwaliteit te verbeteren.

� Als de accountant recent (na 2000) is ingeschreven is de

controlekwaliteit beter.

� SRA kantoren scoren fractioneel (gezien de aard van de

tekortkomingen) beter dan NBA-kantoren.

� AFM constateert dat kantoren veel inspanningen hebben verricht

voor kwaliteitsverbetering.

� Risicoanalyse en opzet controle is goed.

� AFM verwijst naar Kennisnet en opleidingen SRA.

� Good practices: bijvoorbeeld het onderkennen van ‘super users’.

19-5-2014

12

19 mei 2014 23

Dus wat doet SRA…

Richten op ‘kantoor’ en extern accountant:‘onbewust onbekwaam’

19 mei 2014 24

Vragen?