asansÖrsektÖrÜ “korsan” fİrmalarateslİm! · boyunca 10 oturumda 34 bildiri, üç poster...
TRANSCRIPT
TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası ve Makina
Mühendisleri Odası tarafından İzmir'de düzenlenen “Asansör
Sempozyumu 2008” 23-25 Mayıs 2008 tarihleri arasında,
400'e yakını ücretli delege, 257'si ziyaretçi olmak üzere,
600'ün üzerinde kişinin katılımı ile İzmir Kültürpark Fuar
alanında gerçekleştirildi.
15 kurum ve kuruluş tarafından desteklenen Sempozyum
boyunca 10 oturumda 34 bildiri, üç poster bildiri sunumu, bir
panel, iki çalıştay, bir seminer yapıldı, ilköğretim çağındaki
çocukların bilinçlendirilmesi amacıyla “asansör ve yürüyen
merdivenlerin güvenli kullanımı” konusunda eğitim
çalışması gerçekleştirildi.
Sempozyumda gençlerin bilgi birikimlerinin geliştirilmesi,
sanatçı ruhlarının açığa çıkarılması amacı ile “Asansör ve
Yürüyen Merdivenlerin Güvenli Kullanımı” liselerarası
poster yarışması düzenlenerek, dereceye giren posterler üç
gün boyunca sergilendi. Sempozyumun üçüncü günü poster
yarışmasında dereceye giren öğrencilere ödülleri verildi.
Oturumlarda asansör alanında bilimsel, teknik ve AR-GE
kapsamında sektörel ve akademik çalışmaların yanı sıra
mevzuat, eğitim ve uygulamaya ilişkin özgün bilgi ve
deneyimlerin paylaşıldığı ortamlar da yaratıldı.
Sempozyum; asansör sektörünün gelişimine katkıda
bulunmak, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ve ilgili diğer
bakanlıklar, TSE, belediyeler, üniversiteler, meslek odaları ve
sektör temsilcileri arasındaki iş birliğinin geliştirilmesi, CE
uygulamaları ve ilgili standartlar ile Onaylanmış Kuruluş
çalışmalarının değerlendirilmesi, sunduğu sektörün
uluslararası rekabete hazır güçlü bir yapıya sahip olması için
gereken çalışmaların tespiti, bu alandaki bilgi ve birikimlerin
sektörün her kesimine aktarılarak paylaşılması ve kullanıcı
güvenliğini artıracak çözüm önerilerinin ortaya konulması
amacıyla düzenlendi.
Sempozyumun açılış konuşmaları İnelex Asansör Fuarını
düzenleyen EFOR Fuarcılık Genel Müdürü Nuray Eyigele,
Ege Asansör ve Yürüyen Merdiven Sanayicileri Derneği
Başkanı Oğuz Yanık, Elektrik Mühendisleri Odası (EMO)
İzmir Şube Başkanı Sedat Gülşen, Makina Mühendisleri
Odası (MMO) İzmir Şube Başkanı Mehmet Özsakarya, EMO
Yönetim Kurulu Başkanı Musa Çeçen, MMO Yönetim
Kurulu Başkanı Emin Koramaz, Türk Mühendis ve Mimar
ASANSÖR SEKTÖRÜ “KORSAN” FİRMALARA TESLİM!
Makina Mühendisleri Odası ile Elektrik Mühendisleri Odası ortaklığında İzmir'de gerçekleştirilen AsansörSempozyumu 2008'de sektörde yetkisiz hizmet veren firmaların yol açtığı sorunlar vurgulandı ...
etkinlik
Mühendis Makina • Cilt : 49 Sayı: 581ve 33
Odaları Birliği (TMMOB) Başkanı Mehmet Soğancı ve İTO
Başkan VekiliAkın Kazançoğlu tarafından yapıldı.
Sempozyum açılışında konuşan EMO İzmir Şube Başkanı
Sedat Gülşen, Türkiye'de yerli asansör sektörünün gelişimi
amacıyla EMO ve MMO tarafından 1999 yılında başlatılan
Sempozyum düzenleme çal ışmalar ın ın Asansör
Sempozyumu 2008 ile sürdürüldüğünü söyleyerek,
dedi.
MMO İzmir Şube Başkanı Mehmet Özsakarya ise ağırlıklı
olarak İzmir genelindeki asansör denetimlerine ve Şube
faaliyetlerine değindi. MMO'nun uzmanlık alanına giren
asansörler konusunda EMO İzmir Şube ile birlikte 1996 yılında
ilk kez İzmir’de başladıkları ortak çalışmaların, yerel
yöneticilerin olumlu yaklaşımları ile yaşama geçtiğini
kaydeden Özsakarya, İzmir'deki Asansör Yıllık Kontrol
çalışmalarının hem Asansör Yönetmeliği'nin gereklerinin
yaşama geçirilmesi hem de kentte bulunan asansörlerin daha
güvenli ve standartlara uygun olmasını sağlamak açısından
Türkiye'ye örnek olduğunu vurguladı. Özsakarya şöyle
konuştu:
Sempozyum aç ı l ı ş ında
konuşan EMO Yönetim
Kurulu Başkanı Musa Çeçen
ise asansör sektöründe
gelişmelerin sürdürülebil-
mesinin bu alan ın
“ m ü h e n d i s l i k
alan ı” olarak
düzenlenmesi
ile olanaklı
olduğunu
vurgula
d ı .
Mesleki gelişmeleri izleyebilen, yardımcı teknik personelden,
kol gücü ile çalışan personele kadar gelişen teknolojinin
uygulanması için yönlendirme ve iç eğitimleri sürdürebilen
bir sektörden söz edildiğini kaydeden Çeçen, Türkiye'de
birçok mesleki alan gibi mühendislik alanının da yaşanan
olumsuzluklardan büyük ölçüde etkilendiğine dikkat çekerek
şöyle konuştu:
Sempozyumun açılışında konuşan Makina Mühendisleri
Odası Yönetim Kurulu Başkanı Emin Koramaz, Odanın
uzmanlık alanları ile ilgili tüm dallarda olduğu gibi,
asansörler konusunda da geliştirici ve iyileştirici çalışmalara
katkıda ve katılımda bulunmayı önemli görevlerinden biri
olarak gördüğünü ifade etti. Asansör tasarımından, imalat,
montaj, bakım, periyodik kontrolüne dek bütün sürecin
mühendislik hizmetlerine dayandırılması ve bu hizmetlerin
bu konuda özel eğitim almış ve yeterliliği Odalarca
belgelendirilmiş mühendislerce verilmesi gereğinin açık
“Asansör
Sempozyumu ile asansör konusunda ülkemizde yürütülen
bilimsel ve teknik çalışmaların paylaşılması, yeni idari ve
teknik mevzuatların ülkemize ve sektöre etkilerinin
tartışılması, sektör sorunlarının tespiti ve çözüm önerilerinin
birlikte üretilmesi, ilgili Bakanlık ve kurumlar, üniversite,
endüstri, meslek odası ilişkisinde teknolojiyi üreten,
uygulayan ve kullananların bir araya getirilmesi
hedeflenmektedir”
“Geçtiğimiz 12 yılda ilçe
belediyelerimizle imzaladığımız
protokoller çerçevesinde İzmir'de 15
bine yakın asansörün tamamının
yıllık kontrolleri yapılmıştır. Bu
kontrollerde uzman üyelerimiz görev
almaktadır. Her yıl yenilediğimiz
protokollerle İzmir'de
mevcut asansörlerin
iyileştirilmesine ve
g ü v e n l i k
ş a r t l a r ı n ı n
yükseltilmesine
çok önemli
k a t k ı d a
bulunmak
tayız.”
“Ülkeyi yönetenlerin mühendislik mesleğine
bakışında problemler bulunmaktadır. Bunun son örneğini
bugünlerde yaşıyoruz. TMMOB'ye gönderilen 5 Mayıs 2008
tarihli Bayındırlık Bakanı'nın bizzat imzaladığı yazı ilginç
ifadeler içermektedir. Bayındırlık Bakanlığı söz konusu
yazısında; meslek odalarına kayıtlı üyelerimizin ürettiği
hizmetlerin mesleki denetimine karşı çıkmaktadır. 'Bazı
idarelerce' projelerin incelenmesi, yapı ruhsatı ve yapı
kullanma izin belgelerinin onaylanması aşamasında, ilgili
meslek odasından o iş için sicil durum belgesi istenmemesi
üzerine durum yargıya intikal ettirilmiştir.”
Mehmet Özsakarya: “İZMİR'DE 15 BİN ASANSÖRÜNYILLIK KONTROLLERİ YAPILDI”
Musa Çeçen: “ÜLKEYİ YÖNETENLERİN MÜHENDİSLİKMESLEĞİNE BAKIŞINDA PROBLEMLER VAR”
Emin Koramaz: “ASANSÖRLERİN YÜZDE 91'i KAMUDENETİMİNDEN TAMAMEN YOKSUN”
etkinlik
Mühendis Makina • Cilt : 49 Sayı: 581ve34
olduğunu söyleyen Koramaz, Odanın bu amaçla iletim
teknolojileri alanındaki yayın eksikliğini giderecek ve
toplumsal bilinç oluşturacak birçok kitap yayınladığını,
düzenlediği seminer ve kurslarla bu alandaki gelişmeleri
üyelerine aktarmaya çalıştığını, kongreler düzenlediğini,
onaylanmış kuruluş ve CE işaretlemesi çalışmalarını
yürüttüğünü ve EMO ile birlikte duyarlı belediyelerle
protokoller yaparak, bu belediyelerin sınırlarında yer alan
asansörlerin periyodik kontrollerini yaptığını bildirdi.
Odanın, üyelerini eğitme ve belgelendirme faaliyetlerinin
“organik” bir devamı olarak kaldırma ve iletme makinalarının
periyodik kontrolleri ile bakımlarını da gerçekleştirdiğini
kaydeden Koramaz, Odanın bu çerçevede yürüttüğü
faaliyetlerin AB uyum mevzuatları çerçevesinde TÜRKAK'a
akredite ettirildiğini ve Odanın bu alanda da A Tipi Muayene
Kuruluşu olduğunu açıkladı. AB Teknik Mevzuatı gereği
asansörler gibi çevre ve insan güvenliği açısından riskli ürün
gruplarının AB tarafından tanınırlığı olan onaylanmış
kuruluşlarca uygunluk değerlendirmesinden geçtikten sonra
piyasaya arz edilebildiğini anımsatan Emin Koramaz,
dedi. Odanın bu
alandaki boşluğu gidermek üzere 2002 yılında meslek
alanlarına giren altı konuda Onaylanmış Kuruluş olmak için
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'na başvurduğunu ifade eden
Koramaz, süreç yavaş gelişse de asansör uygunluk faaliyetleri
için İzmir'de oluşturdukları Asansör Kontrol Merkezi'nin
Türk Akreditasyon Kurumu denetimlerinin ardından
Bakanlığın talebi üzerine AB Komisyonu tarafından 19 Şubat
2008 tarihinde Onaylanmış Kuruluş olarak kabul edildiğini,
Bakanlığın 6 Mayıs 2008 tarihli tebliği ile de bu konuda
faaliyette bulunmak üzere görevlendirildiğini bildirdi.
Asansör ve yürüyen merdiven sektörünün yılda ortalama 715
bin asansör ile 400 yürüyen merdiven kurulumu
gerçekleştirdiğine dikkat çeken Koramaz, Türkiye'de
yaklaşık10 bini CE belgeli olmak üzere; 160 bine yakın
asansör bulunduğunu bildirdi. Sektörün, işletme süreçlerinde
gerçekleştirilen bakım ve onarımda kullanılan malzeme,
cihaz ve ekipmanlarla birlikte yaklaşık 750 milyon dolarlık
bir ekonomik hacme sahip olduğunu ifade eden Koramaz,
ancak yürüyen merdivenlerin tamamına yakını ile kurulumu
gerçekleştirilen asansörlerin yaklaşık yüzde 15'inin
tamamının ithal edildiğini kaydetti.
diyen Koramaz, bu alandaki
dışa bağımlılığın azaltılması için finansman, kalifiye iş gücü
ve AR-GE konusunda desteklerin artırılması, yerli malzeme
üretim ve kullanımının teşvik edilmesi gerektiğini vurguladı.
Sektörde faaliyet gösteren yetkili firma sayısının 600
civarında olduğunu, bu firmalarda 700 civarında makina
mühendisinin, bir o kadar da elektrik mühendisinin hizmet
sunduğuna dikkat çeken Emin Koramaz, sektörde yaşanan
sorunlar konusunda şu bilgileri verdi:
Asansörler AB'nin Tanıdığı Onaylanmış KuruluşlarınDeğerlendirmesinden Geçiyor
Asansörlerin Yüzde 40'ı İthal Kompenentlerden Oluşuyor
Sektörde “Korsan” Firmalar Ağırlıkta
“Ancak
yerli onaylanmış kuruluşumuzun olmaması nedeniyle
üreticilerimiz uygunluk değerlendirme faaliyetlerini çok
yüksek bedellerde AB test ve belgelendirme kuruluşlarına
yaptırmak zorunda kalmakta ve bu alandaki mühendislik
hizmetleri yurt dışından satın alınmaktadır”
“Yerli marka ile kurulumu
gerçekleştirilen asansörlerin yüzde 40'ı ise ithal
kompenentlerden oluşmaktadır”
“Herhangi bir yetki
almadan, deyim yerindeyse korsan olarak çalışan firma sayısı
Sektörde faaliyet gösteren
yetkili firma sayısının 600
civarında olduğunu, bu
firmalarda 700 civarında
makina mühendisi, bir o kadar
da elektrik mühendisinin
hizmet sunduğunu bildiren
MMO Başkanı Emin Koramaz,
“Herhangi bir yetki almadan,
deyim yerindeyse korsan
olarak çalışan firma sayısı ise
1.500 civarındadır. Bu durum
standartlara uygun üretim
sorunları ve haksız rekabeti de
beraberinde getirmektedir”
diye konuştu.
etkinlik
Mühendis Makina • Cilt : 49 Sayı: 581ve 35
ise 1.500 civarındadır. Bu durum standartlara uygun üretim
sorunları ve haksız rekabeti de beraberinde getirmektedir.
Bunların yanı sıra periyodik kontrollerin bütün ülkeyi
kapsayamaması, mühendis istihdamındaki yetersizlik, meslek
odalarının görev ve yetkileri, AB süreç ve standartlarının
uyumlaştırılması ile piyasa gözetim ve denetimi gibi
konularda hâlâ büyük bir dağınıklığın yaşandığı da
gözlenmektedir. Bu açıdan Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, TSE,
meslek odaları, üretici firmalar, mühendisler, akademisyenler
ve ilgili diğer kuruluşların üretimden denetime dek sürecin
bütününde mühendis istihdamı ve meslek odalarının rollerine
ilişkin aktif desteğini talep ediyoruz.”
“Standartlara
uygun asansör sayısı ise toplam rakamın yalnızca yüzde 30'unu
oluşturmaktadır”
“Ancak kullanımda
olan toplam 160 bin asansörden 146 bini, oran olarak da yüzde
91'i Odalarımızın yürüttüğü gibi bir kamu denetiminden
tamamen yoksun bulunmaktadır. Bu tablo toplumun can
güvenliğinin nasıl büyük bir tehlike içinde olduğunun açık
kanıtıdır”
“Ne yazık ki bu konuda tersine gelişmeler
yaşanıyor” “Son 13 yılda Sanayi
ve Ticaret Bakanlığı tarafından üç adet Asansör Yönetmeliği
yayınlanmıştır. İlki 20 Aralık 1995 tarihli Asansör
Yönetmeliği'dir. Bu Yönetmelikte, Odalarımızın önerileri
doğrultusunda meslek odaları tarafından verilen SMM
belgeleri, avan, elektrik uygulama, mukavemet, mekanik
uygulama projeleri, asansörlerin tesisi işletilmesi, bakımı ve
yıllık kontrolüne ilişkin temel süreçler, sorumluluklar ve
uygulamalar tanımlanmıştır. Bu yönetmeliklerle birlikte
asansör firmaları bünyelerinde makina ve elektrik mühendisi
istihdam etmiş, projelendirme uygulamaları firmalardaki
mühendisler tarafından gerçekleştirilmiş, birçok şubemiz
belediyelerle yapılan protokoller çerçevesinde asansörlerin
yıllık periyodik kontrol çalışmalarını başlatmış, uygulamalara
ilişkin ilk yayınlar Odalarımız tarafından gerçekleştirilmiş,
ülkemizdeki asansör uygulamalarında azımsanmayacak
iyileştirmeler gerçekleşmiştir.”
“Asansör uygulamalarında görev alan
mühendislerin, Odaların ve diğer ilgili kurumların görev,
yetki ve sorumluluklarının hazırlanacak yeni düzenlemelerde
açıklığa kavuşturulacağı tarafımıza bildirmiştir. Akabinde
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı bünyesinde kurulan Odamız ve
EMO'nun da temsil edildiği Asansör Teknik Komitesi'nde
(ASTEK) söz konusu yönetmeliklere ilişkin çalışmalar
yürütülmüştür”
Kontrol Edilen 13 Bin 305 Asansörün Yüzde 54,5'iKullanılamaz Durumda
Asansörlerin Yüzde 91'i Denetimden Yoksun
Yönetmelikte Meslek Odaları ve Mühendisler SürecinDışına İtildi
Ülke genelinde asansörlere ilişkin yoğun şikâyetlerin ve
kazaların yaşandığını belirten Koramaz; bu sorunların ve
kazaların, tesisatın üretim ve montajından sorumlu üretici
firmanın asansör güvenlik parçalarını ilgili standartlara uygun
olarak yapmamasından ve kullanım aşamasında da bakım
firmalarının düzenli bakım yapmamasından kaynaklandığının,
EMO ve MMO tarafından bazı duyarlı belediyelerce imzalanan
protokoller sonucu yapılan denetimlerde de açıkça
görüldüğünü kaydetti. İki Oda tarafından 2007 yılında kontrol
edilen asansör sayısının 13 bin 305 olduğunu bildiren
Koramaz, yapılan denetimlerde bu asansörlerin yaklaşık yüzde
14'ünün güvenlik açısından eksiklikler içerdiğini, yüzde
54,5'inin ise güvenlik açısından kesinlikle kullanılamaz
durumda olduğunun tespit edildiğini söyledi.
diyen Koramaz, geçen yıllarda yüzde 10'lar
düzeyinde olan standartlara uygun asansör sayısındaki artışın
EMO ve MMO'nun yıllar boyunca yaptığı denetimler ile
sağlandığının altını çizdi.
Bu verilerin yalnızca kontrol edilen 13 bin asansöre ilişkin
olduğuna dikkat çeken Emin Koramaz,
diye konuştu. Koramaz, sorunların çözümünün
tasarım aşamasından, üretim, montaj, kullanım, bakım ve
denetim aşamalarına kadar mühendislik hizmetlerinin
yaygınlaştırılmasından, etkin kılınmasından ve bu konunun
yasal düzenlemelerle güvence altına alınmasından geçtiğini
kaydederek,
dedi. Koramaz şöyle konuştu:
Bütün bu gelişmelere karşılık ilgili AB direktifi uyarınca
hazırlanan 15 Şubat 2003 tarihli Asansör Yönetmeliği'nde
anlaşılmaz bir şekilde meslek odalarının ve mühendislerin
sürecin dışına itildiğine dikkat çeken Emin Koramaz, 1995
tarihli Yönetmelikte asansör imalat, montaj ve bakım
firmalarının bir elektrik ve bir makina mühendisi istihdam
etmesi ve bu firmaların Elektrik ve Makina Mühendisleri
Odalarından Büro Tescil Belgesi alması zorunluyken, yeni
yönetmelikte bu konulara yer verilmediğini vurguladı.
Koramaz, Odanın bu konu ile ilgili görüş, öneri ve
çekincelerini birçok defalar yazılı ve sözlü olarak Sanayi ve
Ticaret Bakanlığı'na ilettiğini söyledi. Bakanlık yetkililerinin
ise; 95/16/AT Yönetmeliği'nde bir revizyon yapılarak, ilgili
direktifle aynılaştırılacağını ve bu Yönetmeliğin yanı sıra
asansör uygulamaları konusunda ulusal düzenlemeleri
belirleyecekAsansör Tesis İşletme ve BakımYönetmeliği adlı
bir yönetmelik daha hazırlanacağını bildirdiğini kaydeden
Koramaz,
diye konuştu. Koramaz, bu çalışmalardan da
yararlanılarak 31 Temmuz 2007 tarihinde Bakanlıkça yeni bir
Yönetmeliğin yayımlanarak, asansörlerin piyasaya arzı
etkinlik
Mühendis Makina • Cilt : 49 Sayı: 581ve36
konusunda mevzuatın AB direktifine uyumlu hale
getirildiğini belirtti.
Ancak ulusal bir mevzuat olan ve tüm AB ülkelerinde
benzerleri bulunan Asansör Tesis İşletme ve Bakım
Yönetmeliği konusunda ortak bir görüşe ulaşılamadığına
işaret eden Emin Koramaz, ASTEK'teki görevlendirme
ışığında MMO ve EMO tarafından hazırlanan
taslağının Bakanlıkça
değerlendirilmeyi beklediğini açıkladı. Koramaz, bu
yönetmeliğin yasalaşması ile sektörde yaşanacak değişimlere
ilişkin şu bilgileri verdi:
Yönetmeliğin bu şekilde yayımlanması halinde asansör
montajlarında avan ve tatbikat projelerinin bile
istenmeyeceğine dikkat çeken Emin Koramaz, böylece bina
bütününün bir parçası olan ve yanlış uygulamaların
sonuçlarının insan yaşamı ile ödendiği asansör tesislerinin
tamamen kamu denetimi dışında kalacağı, işletme ruhsatı
aşamasında sadece firmaların düzenleyeceği uygunluk
beyanlarının yeterli sayılacağı uyarısında bulundu.
diyen Koramaz, bu taslağın geri çekilerek
MMO ve EMO tarafından hazırlanan yönetmelik taslağının
yayımlanmasını istedi.
Sempozyum açılışında konuşan Türk Mühendis ve Mimar
Odaları Birliği (TMMOB) Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet
Soğancı, TMMOB ve bağlı odalarının iki yıllık çalışma
dönemlerinde iki yüzü aşkın etkinlikle kamuoyu önüne
çıktıklarını işaret ederek, Asansör Sempozyumu'nun da bu
anlayışla oluşturulduğunu ifade etti. Soğancı, “asansör”
kavramına değinildiğinde söylenmesi gerekenler olduğunu
dile getirerek şöyle konuştu:
MMO ve EMO “Asansör Tesis İşletme ve BakımYönetmeliği” Hazırladı
Kamu Denetiminin Dışlanması Standart Dışı UygulamalarıArtıracak
“Asansör Tesis
İşletme ve Bakım Yönetmeliği”
“Bu yönetmelik taslağı yasalaştığı
takdirde hatalı asansör montajları, standart dışı malzeme
kullanımı, yetkisiz ve yetersiz kişilerce hizmet sunumu, bakım
ve denetim eksikliğinden kaynaklı kazalar büyük ölçüde
giderilecek, periyodik denetimlerin ülke genelinde yaygın bir
örgütlenme ağına sahip olan meslek odaları kanalı ile
yürütülmesiyle de halen kullanımda olan asansörler
standartlara uygun hale getirilebilecektir. Odalarımızın bu
konuda hazırladığı taslak gündemdeyken, Sanayi ve Ticaret
Bakanlığımız asansörlerin tesis edilme ve işletmeye alma
süreçlerini kapsamayan yeni bir yönetmelik taslağı için
Odalarımızdan ve diğer ASTEK üyelerinden görüş
istemektedir. Söz konusu taslak, asansörün tesis edilme
süreçlerine ilişkin herhangi bir yeni düzenleme
getirmemektedir. Aksine bu yönetmelik taslağıyla, mevcut
yönetmeliğin asansörlere yönelik projelendirme dahil tesis ve
ruhsat verilmesi işlemlerini düzenleyen maddeleri de iptal
edilerek bu konu tamamen boşlukta bırakılmaktadır.”
“Bilim,
mühendislik ve kamu denetimini dışlayan böylesi bir
düzenleme, asansörler konusunda denetim eksikliğinden
kaynaklı can ve mal kayıpları ile standart dışı uygulamaları
daha da artıracağı gibi; ulusal asansör sanayimizi de
baltalayacak, sektörde hizmet veren binlerce mühendis
işinden olacaktır”
“Sanayinin tamamı ve
Mehmet Soğancı: “STANDARTLARINUYUMLAŞTIRILMASINDA BÜYÜK BİR DAĞINIKLIKYAŞANIYOR”
Konuşmasında, “Standartlara
uygun üretim, rekabet koşulları,
AB uyum süreci, standartların
uyumlaştırılması gibi konularda
büyük bir dağınıklığın yaşandığı
görülmektedir” diyen TMMOB
Başkanı Mehmet Soğancı;
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı,
TSE, meslek odaları, üretici
firmalar, mühendisler,
akademisyenler ve ilgili
kuruluşların denetimlerinin
yaygın ve etkin kılınmasının can
ve mal güvenliği yanında haksız
rekabeti önlemek açısından da
öneminin sürdüğünü vurguladı.
etkinlik
Mühendis Makina • Cilt : 49 Sayı: 581ve 37
yaşamımızın önemli bir bölümünde iletim teknolojileri önemli
bir yer tutuyor. Fabrikalardan depolara, şantiyelerden küçük
işletme ve konutlara dek, iletme ve kaldırma makinaları pek
çok alanda yaygın olarak kullanılmaktadır. İletim
teknolojilerindeki yeni gelişmeler, sanayileşme ve kentleşme
alanındaki yeni gelişmelerle bağlantılı bir şekilde
sürmektedir. Bu çerçevede enerji kullanımında ekonomiklik,
konfor ve güvenlik faktörleri ön plana çıkmaktadır. Diğer
taraftan standartlara uygun üretim, rekabet koşulları, AB
uyum süreci, standartların uyumlaştırılması gibi konularda
büyük bir dağınıklığın yaşandığı da görülmektedir. Bu açıdan
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, TSE, meslek odaları, üretici
firmalar, mühendisler, akademisyenler ve ilgili diğer
kuruluşların denetimlerinin yaygın ve etkin kılınmasının
gerek can ve mal güvenliği, gerekse haksız rekabeti önlemek
açısından önemi bugün de sürmektedir.”
“Asansörler,
kaldırma iletme makinaları içinde son derece emniyetli bir
taşıma aracı olmak zorundadır”
“Bu Yönetmelik, yayın tarihinden itibaren 18 ay
sonra, yani 15 Ağustos 2004 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Halen yürürlükte bulunan 95/16/AT sayılı Yönetmelik'te
asansör imalat, montaj ve bakım süreçlerinde çalışan
mühendislere yönelik açık bir düzenleme bulunmamaktadır.
1995 tarihli Yönetmelik'te asansör imalat, montaj ve bakım
firmalarının bir elektrik ve bir makina mühendisi istihdam
etmesi ve bu firmaların Elektrik ve Makina Mühendisleri
Odalarından Büro Tescil Belgesi alması zorunlu tutulmuşken,
yürürlükteki Yönetmelik'te bu konular boşlukta bırakılmıştır.
Yeni Yönetmelik'te asansör avan ve uygulama projelerinin
elektrik ve makina mühendislerince çizileceği ve bu projelerin
belediye ve valiliklerce asansörlere işletme ruhsatı verilmesi
aşamasında isteneceği belirtilmekte; ancak imalat, montaj ve
bakım firmalarının mühendis istihdamı konusunda herhangi
bir açıklık getirilmemektedir.”
“95/16/AT
Direktifi'nin Türkçe'ye revize edilmesi alt çalışma grubu
çalışmaları, büyük ölçüde tamamlanmış ve Direktif Türkçe'ye
birebir tercüme edilmiştir. Fakat, ulusal bir mevzuat olan ve
tüm AB ülkelerinde benzerleri bulunan Asansör İşletme ve
Bakım Yönetmeliği konusunda ortak bir görüşe
ulaşılamamıştır”
Asansörler Emniyetli Bir Taşıma Aracı Olmak Zorunda
Yürürlükteki Yönetmelikte Mühendislere Yönelik BirDüzenleme Bulunmuyor
“Asansör İşletme ve Bakım Yönetmeliği'nde” OrtakGörüşe Ulaşılamadı
Mühendis Odalarının Mesleki Denetim Süreçlerinde YerAlmasına Karşı Çıkılıyor
Soğancı, odalar tarafından yapılan periyodik kontrollerde
asansörlerin büyük bir çoğunluğunun kuyu dibinin temiz
olmaması, kabin karşı ağırlık tamponlarının olmaması,
korozyonların oluşması, regülatör halatının elektriksel
denetiminin olmaması, kuyu içi elektrik tesisatının uygun
olmaması, kabin altı tampon çarpma plakasının olmaması gibi
birçok olumsuzluğun tespit edildiğini açıkladı.
diyen Mehmet Soğancı,
insan sağlığını ve can güvenliğini doğrudan etkileyen ürün
grupları içerisinde yer alması nedeniyle asansörlerin; tasarım,
imalat, montaj, işletmeye alma, ruhsatlandırma ve kullanım
aşamalarında Türkiye'de zorunlu standartlar ve yönetmelikler
kapsamına alındığını belirtti. Asansörlerin aynı şekilde AB
ülkelerinde de riskli ürün grubu listesinde yer alarak, CE
İşareti Standardı'na tabi tutulduğunu ifade etti.
Türkiye'de asansörlerin projelendirilmesinin, montajının ve
bakımının Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından 20.12.1995
tarih ve 22499 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan Asansör
Yönetmeliği çerçevesinde yapıldığını kaydeden Soğancı;
Bakanlık tarafından AB uyum sürecinde bu Yönetmelik yerine
15.02.2003 tarih ve 25021 sayılı Resmi Gazete'de yeni bir
Asansör Yönetmeliği'nin yayımlandığını dile getirerek şöyle
konuştu:
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından 95/16/AT
Yönetmeliği'nde bir revizyon yapılacağını ve Yönetmeliğin
yanı sıra asansör uygulamaları konusunda ulusal düzenlemeleri
belirleyecek Asansör İşletme ve Bakım Yönetmeliği adı ile bir
Yönetmelik daha hazırlanacağını, asansör uygulamalarında
görev alan mühendislerin, odaların ve diğer ilgili kurumların
görev, yetki ve sorumluluklarının hazırlanacak yeni
düzenlemelerde açıklığa kavuşturulacağının bildirildiğini
açıklayan Mehmet Soğancı, bu doğrultuda çalışmaların
sürdürüldüğünü ifade etti. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı
tarafından 13.07.2004 tarih ve 25521 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanarak kurulan Asansör Teknik Komitesi'nin (ASTEK),
söz konusu yönetmeliklere ilişkin çalışmaları yürüttüğünü
kaydeden Soğancı, MMO ve EMO'nun bu Komite'nin üyesi
olduğunu ve ASTEK'te söz konusu düzenlemelere ilişkin iki
ayrı alt çalışma grubu oluşturulduğunu söyledi. Makina
Mühendisleri Odası ve Elektrik Mühendisleri Odası'nın bu iki
çalışma grubunda temsilci bulundurduğunu ve çalışmalara
aktif olarak katıldığını dile getiren Soğancı,
diye konuştu.
Bazı çevrelerin olaya ticari boyutta yaklaştığını işaret eden
Soğancı, aynı çevrelerin asansör firmalarında mühendis
çalıştırılmasına ve mühendis odalarının mesleki denetim
etkinlik
Mühendis Makina • Cilt : 49 Sayı: 581ve38
süreçlerinde yer almasına şiddetle karşı çıktıklarına dikkat
çekerek,
dedi. Soğancı
eleştirilerini şöyle sürdürdü:
ASTEK tarafından yapılan görevlendirme uyarınca MMO ve
EMO'nun birlikte hazırladığı ve Bakanlığın onayına sunduğu
“Asansör İşletme ve Bakım Yönetmeliği Taslağı'nın”
değerlendirilerek ivedilikle mevzuata yansıtılması gereğinin
altını çizen Mehmet Soğancı, AB Teknik Mevzuatı'na yönelik
yeni düzenlemeler konusunda sektörün ve kamuoyunun
bilgilendirilmesi yönünde çalışmalara ağırlık verilmesi
gerektiğini vurguladı. İletim makinaları üretimiyle ilgili
imalatçıların teknolojik düzeylerini yükseltmek için
yürüttükleri çalışmaların teşvik edilmesi ve desteklenmesi
gerektiğini belirten Soğancı, iletim makinalarının yaygınlık
ve önemine karşın, üniversitelerin ve ara eleman yetiştiren
okulların eğitim programlarında bu disipline yeterince yer
vermemelerini eleştirdi. Bu okulların bazılarında ise iletim
makinalarının seçmeli ders olarak okutulduğunu, bu nedenle
öğretimin yetersiz kaldığını söyledi.
Makina ve elektrik mühendisleri tarafından çizilen asansör
projelerinin, Odaların mesleki denetiminden geçmeden ilgili
makamlarca kesinlikle işlem yapılmaması gerektiğini
vurgulayan Soğancı, mesleki denetimin olmazsa olmaz
koşulunun olduğunun bilinmesi
gerektiğini belirtti. Asansör Yönetmeliği'nde, halen
kullanılmakta olan asansörlere yönelik bir yaptırım
bulunmamasına dikkat çeken Soğancı, yeni yapılan
asansörlerde uygulanan güvenlik kriterlerinin, kullanımda olan
asansörlere de uygulanması yönünde düzenleme yapılması
gerektiğini kaydetti.
Türkiye'de bina asansörlerinin uygulama projelerine uygun
olarak yapılmasını denetleme ve yapı kullanım izinlerini
verme yetkisinin, yürürlükteki yasalarla yapı denetim
kuruluşlarına, yerel yönetimlere ve mücavir alan sınırları
dışında valiliklere verildiğini anımsatan Mehmet Soğancı,
ancak bu süreçlerde meslek odalarının dışlanması
nedeniyle, bütünlüklü bir denetimin yapılamadığını
kaydetti.
diyen Soğancı, şöyle konuştu:
Engelli standartlarına uyumun, bir ülkenin aynı zamanda
çağdaşlığının da bir göstergesi olduğunu ifade eden Mehmet
Soğancı, yapılarda, sokaklarda, iş yerlerinde engellilerin
rahatça hareket edebildiği bir ülkede aynı zamanda yaşlılar ve
hamileler başta olmak üzere; tüm kesimlerin yüksek bir yaşam
kalitesine sahip olabileceklerini söyledi. Fiziksel çevrenin
engelliler için ulaşılabilir ve yaşanabilir kılınması açısından
imar planlarının yapılmasında kentsel, sosyal teknik altyapı
alanlarında ve yapılarda engellilerin toplumsal ve sosyal
yaşama ve üretime katılmalarını sağlayacak düzenlemelerin
yapılmasına önem verilmesi gerekliliğini vurgulayan Soğancı,
dedi
“Hatta yürürlülükteki Yönetmeliğin avan ve tatbikat
projeleri ile ilgili hükümleri iptal edilmek istenmekte, yapının
bir parçası olan ve yanlış uygulamaların sonuçlarını insan
yaşamıyla ödediğimiz asansör tesisleri yapı denetim
süreçlerinden kaçırılmaya çalışılmakta, işletme ruhsatı
aşamasında sadece firmanın düzenleyeceği AT uygunluk
beyanının yeterli sayılması istenmektedir”
“Bilim, mühendis ve kamu
denetimini dışlayan böylesi bir düzenleme, asansörler
konusunda denetim eksikliğinden kaynaklı can ve mal
kayıplarını, standart dışı uygulamaları daha da arttıracağı gibi
ulusal asansör sanayimizi de baltalayacak, sektörde hizmet
veren binlerce mühendis işinden olacaktır. Buna izin
verilmemelidir.”
“uzmanlık ve belgelendirme”
“Bunun bedelini asansör kazaları şeklindeki
sonuçlarda yaşamaktayız”
“Binalarda asansörlerin bilimsel teknik esaslara, sağlık
kurallarına uygun olarak yapılması amacıyla, yerel ve
merkezi yönetimler ile meslek odalarının koordinasyon
içerisinde çalışabilmesi için gerekli düzenlemeler
yapılmalıdır. İmar Yasası ve Yapı Denetim Yasası yeniden
düzenlenmelidir. Ülkemiz asansör ürün ve malzemeleri
açısından bir ithalat cenneti haline gelmiştir. Planlı sanayi
politikalarının olmaması, ekonomik krizler, tutarsız ihracat
ve ithalat politikaları, yatırım malları ithalatında
korumacılık faktörüne öncelik verilmemesi ve yatırımlarda
sektöre öncelik tanınmaması bu durumun başlıca
nedenleridir. Yerli üretimin ulusal ve uluslararası rekabet
ortamında etkinliğinin arttırılması için AR-GE ve yüksek
üretim teknolojilerine yönelik yatırımlara destek verilmesi
devlet politikası haline getirilmelidir.”
“Engellilerin toplumsal yaşama katılabilmesi amacı ile birçok
standart ve düzenleme vardır. Ancak bunlar uygulamalarda
yerine getirilmemektedir. Bu standartların uygulanması
konusunda ilgili kurumlar, özellikle belediyeler
sorumluluklarını yerine getirmelidir”
Kamuoyu Yeni Düzenlemeler Konusunda Bilgilendirilmeli
“Uzmanlık ve Belgelendirme” Mesleki Denetimin OlmazsaOlmaz Koşulu
Türkiye Asansör Ürün ve Malzemelerinde “İthalatCenneti” Haline Geldi
Engellilere Yönelik Standartlar ve YönetmeliklerUygulanmıyor
etkinlik
Mühendis Makina • Cilt : 49 Sayı: 581ve 39
AB Teknik Mevzuatı'nın uyumlaştırılması, standartlara
uygun üretim ve haksız rekabet koşullarının giderilmesi
konularının sektörün ilk gündem maddelerini oluşturmasına
karşılık, mevcut sorunların çözümüne ilişkin etkin
koordinasyon zeminlerinin istenilen oranda yaratılamadığına
dikkat çekilen Asansör Sempozyumu 2008'in Sonuç
Bildirgesinde “AB Teknik Mevzuatı uyum süreci içersinde,
ulusal mevzuatın uyumlaştırılması çalışmasının ülkemiz
asansör sanayisinin koşulları da dikkate alınarak ivedi olarak
tamamlanması gerekmektedir” deniliyor.
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği'ne bağlı Elektrik
Mühendisleri Odası ile Makina Mühendisleri Odası
tarafından düzenlenen Asansör Sempozyumu 2008'in Sonuç
Bildirgesinde, Türkiye'de İmar Kanunu ve Tip İmar
Yönetmeliği'nin yanı sıra 15 Büyükşehir Belediyesinin
12'sinin kendilerine ait Büyükşehir İmar Yönetmelikleri
bulunduğu belirtilerek, Tip İmar Yönetmeliği ve Büyükşehir
İmar Yönetmeliklerinin asansör de dahil olmak üzere teknik
konuda farklı düzenlemeleri içerdiği tespitinin yapıldığı
kaydediliyor. Bildirgede; hazırlıkları süren İmar Kanunu
çalışmalarında ve bağlı yönetmeliklerde, özellikle teknik
konulardaki farklılıkların giderilmesi ve bu konuların
ortaklaştırılması gerektiği vurgulanıyor.
Günümüzde her alanda olduğu gibi asansör teknolojileri
alanında da çok hızlı bir gelişme ve değişim yaşandığına
dikkat çekilen Bildirgede, “Bu gelişmelere uyum sağlamak,
ürün ve hizmet kalitesini artırmak, rekabet edebilme gücünü
sürekli olarak sağlayabilmek için sektörde bilgi, beceri ve iş
alışkanlıklarına sahip nitelikli insan gücüne gereksinim
vardır” deniliyor. Nitelikli insan gücü sağlamak konusunda
üniversitelere, ara teknik eleman yetiştiren okullara ve meslek
odalarına önemli görevler düştüğü tespitine yer verilerek,
üniversitelerin ilgili bölümlerinde “Asansör Teknolojisi”nin
seçmeli ders olarak yer alması ve meslek liseleri ile meslek
yüksek okullarında bu alandaki ders sayılarının arttırılması
isteniyor.
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından 13 Temmuz 2004
tarihinde oluşturulan Asansör Teknik Komitesi tarafından
yapılan görevlendirme uyarınca Elektrik Mühendisleri Odası
ve Makina Mühendisleri Odası'nın birlikte hazırlayarak
Bakanlığın onayına sundukları “Asansör Tesis, İşletme ve
Bakım Yönetmeliği” taslağının değerlendirilerek ivedilikle
asansör mevzuatına yansıtılması gerektiğinin vurgulandığı
Sonuç Bildirgesinde şu tespitlere yer veriliyor:
Ülkemiz asansör sektörünün hızla gelişen bir imalat
sektörüne dönüştüğü, yapılan imalatların birçoğunun
ihraç edilmeye başlandığı, yoğun rekabet ortamında
sektörün ihracat yeteneğini sürdürüp geliştirebilmesi için
AR-GE çalışmalarına önem vererek teknolojisini
geliştirmesinin gerekliliği saptanmıştır. Yerli üretimin
ulusal ve uluslararası rekabet ortamında etkinliğinin
arttırılması için AR-GE ve yüksek üretim teknolojisine
4
ULUSAL MEVZUATIN UYUMLAŞTIRILMASI ÇALIŞMASI İVEDİOLARAK TAMAMLANMALI
Asansör Sempozyumu 2008 Sonuç Bildirgesi yayımlandı...
etkinlik
Mühendis Makina • Cilt : 49 Sayı: 581ve40
yönelik yatırımlara destek verilmesinin devlet politikası
olması gerektiği vurgulanmıştır.
Sektörde finansman, sermaye yetersizliği, düşük
verimlilik, kalifiye iş gücü, teknolojik ve endüstriyel
birikim ve paylaşım sorunlarına ilişkin kalıcı, köklü
çözüm mekanizmalarının işlerliğinin artırılması
gereksinimi vardır. Sektörde sahip olunan bilgi ve deney
birikiminin uygulamaya ve katma değere dönüştürülmesi
için sistem tasarımında ulaşılan seviyenin geliştirilerek
yaygın kullanımının sağlanması, yerli malzeme üretim ve
kullanımının teşvik edilmesi gerekmektedir.
AB Teknik Mevzuatı'nın uyumlaştırılması, standartlara
uygun üretim ve haksız rekabet koşullarının giderilmesi
konularının sektörün ilk gündem maddelerini
oluşturmasına karşın, mevcut sorunların çözümüne ilişkin
etkin koordinasyon zeminlerinin istenilen oranda
yaratılamadığı ve değerlendirilemediği saptanmıştır. Bu
nedenle öncelikle Bakanlık, üniversite, TMMOB'ye bağlı
meslek odaları ve sektör derneklerinin sürekli iş birliği
ortamının geliştirilmesi gerekmektedir.
AB Teknik Mevzuatı uyum süreci içersinde, ulusal
mevzuatın uyumlaştırılması çalışmasının ülkemiz asansör
sanayisinin koşulları da dikkate alınarak ivedi olarak
tamamlanması gerekmektedir.
Asansör Yönetmeliği uyarınca Makina Mühendisleri
Odası ve Elektrik Mühendisleri Odası bazı belediyelerle
ortak protokoller yapmıştır. Yapılan yıllık periyodik
denetimler sonucunda, mevcut asansörlerde imalat ve
montajdan, yetersiz bakım ve işletmeden kaynaklanan
olumsuzlukların oranının oldukça yüksek olduğu tespit
edilmiştir. Asansörlerin bakımının yetkin firmalarca
yapılmasının sağlanması yanı sıra ilgili kamu kuruluşları
ve yerel yönetimler; asansör periyodik kontrollerinin
düzenli olarak yaptırılması konusunda daha duyarlı
olmalı, denetim süreçlerinde meslek odaları ile iş birliğini
arttırmalı ve periyodik kontrollere ilişkin idari düzenleme
Bakanlık tarafından ivedilikle gerçekleştirilmelidir.
Meslek odalarının kuruluş yasalarının verdiği görev
çerçevesinde, kamu yararına ve kamu adına sürdürdüğü
üretim ve hizmetlerin kalitesinin yükseltilmesi amacıyla,
mesleki denetim hizmetlerinin önündeki yerel ve merkezi
siyasi iktidarlarca konulan tüm engeller ve sınırlamaların
kaldırılması gerektiği ve mesleki denetimin olmazsa
olmaz koşulunun “uzmanlık ve belgelendirme” olduğu
belirtilmiştir.
Asansörlerin ilk denetimleri belediyelerce veya
valiliklerce yapılarak ruhsat verilmekte, Odalarımız ise
ancak yapılan protokoller çerçevesinde ruhsatlandırma
süreçlerinde devreye girebilmektedir. Oysa ülkemizde
çok sayıda iskansız bina bulunmakta ve bu binaların
asansör denetimleri yasal boşluklar nedeniyle
yapılamamaktadır. Bu durum, birçok binadaki
asansörlerin topraklamasız, emniyetsiz ve fren tertibatı
bulunmaksızın çalışması anlamına da gelmektedir. Bu
binalara ve denetimsiz asansörlerine yönelik çalışmalar da
yapılması gerekmektedir.
Engelli standartlarına uyum, bir ülkenin çağdaşlığının ve
insana verdiği değerin göstergesidir. Engelliler, yaşlılar ve
hamileler başta olmak üzere tüm kesimlerin yapılarında,
sokaklarında, iş yerlerinde ve asansörlerinde rahatça
hareket edebildiği bir ülkede yüksek bir yaşam kalitesine
sahip olunabilir. Fiziksel çevrenin engelliler açısından
ulaşılabilir ve yaşanabilir kılınması için imar planlarının
yapılmasında kentsel, sosyal, teknik altyapı alanlarında ve
yapılarda engellilerin sosyal yaşam ile üretime
katılmalarını sağlayacak düzenlemeler yapılmalı, var olan
standart ve düzenlemelerin uygulanmasında ilgili
kurumlar, özellikle belediyeler sorumluluklarını yerine
getirmelidir.
Sektörle ilgili sorunların çözümünde bilginin
paylaşılmasına önem verilmeli; sanayi, üniversite, ilgili
kamu kuruluşları (Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, TSE,
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı), sektör dernekleri ve
meslek odaları iş birliği içinde çalışmalıdırlar.
Asansör Yönetmeliği'nde, halen kullanılmakta olan
asansörlere ilişkin bir yaptırım bulunmamaktadır. Mevcut
asansörlerin iyileştirilmesi için Bakanlıkça ilgili
yönetmeliklerde buna yönelik bir düzenleme yapılmalıdır.
Piyasa Denetimi ve Gözetimine ilişkin Sanayi ve Ticaret
Bakanlığı'nın yönetmeliği 16 Mayıs 2008 tarihinde Resmi
Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bakanlık
başta asansörler olmak üzere sorumluluk alanına giren
ürünlere ilişkin piyasa denetim ve gözetim faaliyetlerini
yaygınlaştırmalı, uygun olmayan ürünler ve kuruluşlara
yaptırımlar uygulamalıdır
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
etkinlik
Mühendis Makina • Cilt : 49 Sayı: 581ve 41