1. 1. AIK TARZI HALK R Hlya Yaar
2. 2. Genel zellikleri; 15. yzyldan itibaren olumaya balamtr k ad saz airleri tarafndan verilmitir. Konu genellikle doal gzellikler, ak ve ayrlktr. Kullanlan dil halk dilidir.
3. 3. iirler cnklerde toplanmtr. Divan edebiyat etkisiyle iirlerinde sz sanatlarna yer vermiler zellikle benzetmelerden yararlanmlardr. ( Boy, serviye; Yz, aya; Ka, kaleme)
4. 4. AIK EDEBYATI NAZIM BMLER KOMA Trk Halk edebiyatnn en ok sevilen, en ok kullanlan nazm eklidir. Drtlklerle sylenir. Drtlk says genelde 3 veya 5tir. Komalarda en ok 11li hece ls kullanlr. 4+4+3=11 ya da 6+5=11. Kafiye rgs; aaab, cccb, dddb
5. 5. Konularna Gre Koma Trleri a) Gzelleme Doa gzelliklerini ya da sevgilinin gzelliklerini, ak duygularn konu alan komadr. Bu trn en nl sanats Karacaolan'dr.
6. 6. Gzelleme rnei Ala gzlerini sevdiim dilber Sana bir tenhada szm var benim Kuma ykm dost kyne ezildi Bir zlf siyaha nazm var benim (Karacaolan)
7. 7. b) Talama Bir kimseyi yermek veya toplumusun aksayan ynlerini eletirmek amacyla yazlan iirlerdir. Divan edebiyatnda hicviye, Bat edebiyatnda satir, ada edebiyatta yergi dir. Halk edebiyatnda Seyrani ve Baybutlu Zihni; divan edebiyatnda Nefi bu trn ncleridir.
8. 8. Talama rnei Bir vakte erdi ki bizim gnmz Yiit belli deil mert belli deil Herkes yarasna derman aryor Deva belli deil dert belli deil (Ruhsati)
9. 9. c) Koaklama Kahramanlk, yiitlik, dv ve sava konusunda sylenen iirlerdir. Bat irindeki epik iir trnn karldr. En baarl sanatlar Krolu ve Dadaloludur
10. 10. Koaklama rnei Benden selam olsun Bolu Beyi'ne kp u dalara yaslanmaldr Ok gcrtsndan kalkan sesinden Dalar seda verip seslenmelidir ( Krolu)
11. 11. d) At len bir kiinin ardndan sylenen ve onun iyiliinin, mertliinin dile getirildii komalardr. Divan iirinde mersiye Eski Trk iirinde sagu Bat edebiyatnda dramatik iir
12. 12. At rnei Alayalm Atatrk'e Btn dnya kan alad Babu olmutu mlke Geldi ecel can alad ( Ak Veysel)
13. 13. SEMA Hece lsnn 8li kalbyla sylenir. Koma gibi kafiyelenir. Halk iirinde aruzla sylenmi semailer de vardr. En gzel rneklerini Karacaolan, Erzurumlu Emrah vermitir.
14. 14. Semai rnei Gnl gurbet ele varma Ya gelinir ya gelinmez Her dilbere meyil verme Ya sevilir ya sevilmez (Erzurumlu Emrah)
15. 15. DESTAN Yiitlik, sava, deprem, yangn gibi toplumsal adan nemli konularn ilendii bir trdr. Nazm birimi drtlktr. Genellikle 11li hece ls ile yazlr.
16. 16. VARSAI lk olarak Toroslarda yaayan Varsak boyundaki ozanlar tarafndan kullanlmtr. Kendine zg bir bestesi vardr. Hece lsnn 8li kalbyla sylenir. Dier nazm ekillerinden farkl olarak bre, hey, behey gibi nlemlere yer verilmesidir
17. 17. Varsa rnei Bre aalar bre beyler lmeden bir dem srelim Gzmze kara toprak Dolmadan bir dem srelim (Karacaolan )