asm 2009 26(3)
DESCRIPTION
KNVvL LedenbladTRANSCRIPT
| September 2009 1
Jaargang 26 l September 2009
Tijdschrift van de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart
Snel Sneller SnelSt! Wereldrecord bij Pylonracen
terugblik World Air Games l Zweefvliegen HighlightsnK Ballon en Zeilvliegen l Para’s laten zich niet kisten6 vragen aan… eAS l Schermvliegen op vakantie
| September 20092
3 Voorwoord Frits Brink, Voorzitter KNVvL
4 Terugblik World Air Games 2009 Turijn
6 NK heteluchtballonvaren
7 EAS in gesprek met de Europese Commissie
8 Para’s laten zich niet kisten
9 Column dichter bij de samenleving
10 Schermvliegen op vakantie
11 Zweefvliegen highlights
12 Door weer en wind: NK Zeilvliegen
Fly-in op Texel
13 6 vragen aan… EAS
14 Snel, sneller, snelst
15 Agenda en verder
is een driemaandelijkse uitgave van de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart (KNVvL). KvK 40409050 ‘s-Gravenhage. NE ISSM 0040/6023 Adres: KNVvL, Houttuinlaan 16A, 3447 GM Woerden T: (0348) 437060, F: (0348) 437069, E: [email protected]
Redactie en acquisitie: Veva Ekkelenkamp. Aan dit nummer werkten mee: Leo Blommers, Frits Brink, Cor van den Burg, Dennis van der Coelen, Rutger Coucke, Leon Gommans, Arno Keizer, Erik Louwes, Frits Paymans, Frits Snijder, Michaël Tefsen, Bert Wijnands, Jessica Zeevaart. Foto’s: BertKoning.nl, Dennis van der Coelen, Nienke van Doesburg, Peter van Doesburg, Veva Ekkelenkamp, Jan Fokken, Frans Guise, Aart de Harder, Jeroen Kroon, Erike Louwes, Daphne Schelkers, Frits Snijder. Ontwerp en vormgeving: VerheulCommunicatie.com Alphen aan den Rijn. Druk en verzending: Thieme MediaCenter Rotterdam. Kopij: aanleveren in Word (*.doc) als ‘platte tekst’ (= zonder enige opmaak). De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden kopij te corrigeren, in te korten of niet te plaatsen. Geplaatste artikelen geven niet noodzakelijk de mening weer van redactie en uitgever (KNVvL), tenzij zij expliciet in functie zijn onderschreven. Anonieme bijdragen worden niet geplaatst, evenals bijdragen met lasterlijke uitlatingen jegens personen of instanties. Beeldmateriaal: van digitale foto’s het onbewerkte bronbestand uit de camera aanleveren. Bestandgrootte 1 MB, liefst groter, vanwege de voor druk vereiste resolutie (300 dpi). De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden beeld-materiaal op kwaliteit te beoordelen, te selecteren of niet te plaatsen.
Publicatierechten: tenzij de inzender anders aangeeft, gaan redactie en uitgever (KNVvL) er vanuit dat ingezonden tekst en beeld-materiaal vrij van rechten in ‘Air Sports Mail’ gepubliceerd kunnen worden en ook ter beschikking staan voor gehele of gedeeltelijke publicatie op officiële websites van de ‘KNVvL’. Voor het overige mag niets uit deze uitgave op enigerlei wijze worden gereproduceerd zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. ©All rights reserved. No part of this magazine may be reproduced in any form or by any means without prior permission from the publisher. Advertenties: tarieven voor zakelijke advertenties zijn opvraag-baar op het redactieadres, zie boven.
inHoudSeptember 2009Het laatste nieuws via
www.knvvl.nl
| September 2009 3
Frits Brink, Voorzitter KNVvL
AmbitieNa enkele maanden van oriëntatie binnen de wereld van de luchtsport heb ik op 19 mei met groot genoegen en een gezonde dosis ambitie de voorzittershamer van Chris Borra overgenomen. Vele gesprekken met actieve bestuurders gingen eraan vooraf. Vooral met Chris heb ik veel van gedachten gewisseld; zijn inzet om na zijn korte periode als voorzitter iemand als opvolger te vinden die de belangen van onze vereniging in de komende jaren effectief zou kunnen behartigen, legt verwachtingen op. Maar vooral ben ik Chris dank verschuldigd voor de correcte wijze waarop hij de overdracht heeft laten verlopen. Het deed velen goed dat op 1 juli jl. ook op feestelijke wijze door Frits Paymans aan de grote inspanningen van Chris aandacht werd besteed.1 Juli was overigens een historisch moment voor de KNVvL. De feestelijke opening van ons kantoor in Woerden vond plaats in aanwezigheid van vele genodigden. Naar mijn zienswijze kan de verhuizing worden beschouwd als de start van een nieuwe fase voor onze vereniging. Het prachtige pand in Den Haag verkocht en daarvoor in het midden van ons land een efficiënt kantoorpand met als directe buren de Koninklijke Nederlandse Klim en Bergsport Vereniging (NKBV) waarmee een verdere samenwerking op uitvoerend niveau nader onderzocht gaat worden. Tijdens ons feestje in het nieuwe pand is zeer terecht – zij het enigszins verlaat – Cor van den Burg geëerd met de KNVvL eremedaille in goud. Een zeer welverdiend eerbetoon aan een markante voorzitter van onze vereniging.In de afgelopen maanden vonden de World Air Games plaats in Turijn. Prachtig Nederlands brons was er bij zweefvliegen voor Ronald Termaat, alhoewel volgens Ronald zelf hier meer sprake was van “losing gold”. Ook voor de jonge modelvlieger Derk van der Vecht was zijn vijfde plaats een mooie prestatie. Tevens kunnen we spreken van een mooi topsport succes bij het Wereld Kampioenschap modelvliegen Pylonrace, waar Robbert van den Bosch wereldkampioen werd met een nieuw wereldrecord. Bij het Europees Kampioenschap zweefvliegen wist René de Dreu in de Clubklasse Europees kampioen te worden en Tim Kuijpers eindigde op een mooie tweede plaats. Het is voor het eerst dat Nederland zowel goud als zilver weet te behalen bij het EK zweefvliegen.
Je hoeft niet lang in functie te zijn om te ervaren dat onze luchtsport veel problemen ondervindt van regelgeving die vooral beoogd is om de zakelijke en militaire luchtvaart optimaal te conveniëren. Het is meer dan noodzakelijk dat de KNVvL zich vooral naar de overheid positioneert als de landelijke koepel waarmee overleg wordt gevoerd wanneer aanpassingen van de regelgeving ophanden zijn. In enkele gesprekken met beleidsambtenaren op het ministerie van Verkeer en Waterstaat heb ik een positieve benadering ervaren ten opzichte van de recreatieve luchtvaart. Ook een werkbezoek van het CDAkamerlid Sander de Rouwe aan de KNVvL was in mijn ogen van groot belang. Zijn enthousiasme voor de vliegsport zal zeker doorklinken in ons parlement. Het blijft echter vooral zaak dat wij zowel intern als met onze aanverwante belangenbehartigers een duidelijk en eensgezind geluid laten horen. Ik wil me daar zeker sterk voor maken.De KNVvL is in de eerste plaats de belangenbehartiger voor haar leden. Daartoe is een klantgerichte en doelmatige organisatie essentieel. Maar ook als sportbond binnen NOC*NSF moeten we ons manifesteren. Het doet mij daarom een groot genoegen dat een van onze prominente luchtsporters per 1 september onze nieuwe directeur is: Ronald Termaat. Zo gaan we met volle ambitie de toekomst in!
FotoFrits Snijder
Frits Brink opent het nieuwe
KNVvL pand in Woerden
| September 20094
World Air Games 2009 turijn TekstBert Wijnands
Foto’s Frits Snijder, jan Fokken,
Veva ekkelenkamp
oP de AFSluitende AVond Stonden 54 medAilleWinnAArS
VAn 18 WedStrijdonderdelen oP Het Podium. VlAGGen,
VolKSliederen, medAilleS: een PrAcHtiG einde AAn een
WeeK toPcomPetitieS in Vele lucHtSPortdiSciPlineS.
dAArBij WAS één nederlAnder, ronAld termAAt, derde
in de diSciPline ZWeeFVlieGen. Het lAndenKlASSement
Werd AAnGeVoerd door itAlië, GeVolGd door FrAnKrijK
en ruSlAnd. nederlAnd eindiGde oP de 18de PlAAtS, HelAAS
Geen toP 10 KlASSerinG. een teruGBliK oP de World Air
GAmeS 2009 in turijn.
H et was al geruime tijd duidelijk, de
bestaande formules voor Wereld-
kampioenschappen (WK) waren
onvoldoende attractief om ook maar bij
één luchtsport tot een groot evenement uit
te groeien. In tegendeel, de huidige formule
waarbij alle Nationale kampioenen kunnen
deelnemen, past echt niet meer bij topsport.
Ook een combinatie van alle WK’s was niet
aantrekkelijk en bleek een niet te organise-
ren wedstrijd met zoveel deelnemers en
disciplines.
Vandaar dat voor deze WAG voor een nieuw
concept was gekozen: bijna alle luchtsport-
disciplines met alleen de 5 tot 6 topteams
of top 15 individuele competitors uit de
hele wereld waren aanwezig. Bovendien
werd er alles aan gedaan om de wedstrijden
zichtbaar en aantrekkelijk te maken voor
publiek en media. Hiervoor werden alle
onderdelen in 2008 getest. Alle wedstrijden
waren in principe op één locatie, of in na-
bije omgeving van elkaar.
locAtieS en VeiliGHeid
De locaties waren fenomenaal. Het centrale
sportvliegveld bij Turijn was bijna perfect
door zijn grootte en het weer was voor bijna
alle luchtsporten geweldig. De locaties zoals
de overdekte hal voor modelvliegen, het meer
voor scherm-en zeilvliegen en de ballon
locatie hadden elk voor zich sterke en soms
wat beperkende kanten. Er waren aspecten
die beter konden: de Air Traffic Control
was overbezorgd en eiste afstanden in tijd
en ruimte tussen de onderdelen die on-
nodig groot bleken te zijn. De veiligheid
van het totale evenement is een moeilijke
zaak. Geen enkel groot sportfestijn kan meer
plaatsvinden zonder allerlei maatregelen
ter preventie van terrorisme of andere drei-
gingen. Ook in Turijn zorgde dit voor oplo-
pende kosten en tal van lastige regels: helaas
onvermijdelijk in onze huidige wereld.
comPetitieS
De Nederlandse afvaardiging streed mee in
vier disciplines: modelvliegen, schermvlie-
gen, zweefvliegen en ballonvaren.
ModelvliegenModelvliegen kent vele vormen. Voor de
WAG waren drie competities opgezet die
interessant waren voor het publiek. Een
hiervan werd indoor gevlogen in een grote
basketbalarena. Voor Nederland was het
indoor vliegen met radiobestuurde electro-
modellen op zelfgekozen muziek erg span-
nend. Derk van der Vecht, 19 jaar oud,
ondersteund door zijn fanatieke en des-
Ronald Termaat in opperste concentratie voor de finale van het
zweefvliegen. Rechts de prijsuitreiking met brons voor Termaat.
De Nederlandse delegatie
| September 2009 5
kundige vader en oom, Presteerde heel ver-
dienstelijk. Hij haalde de finale en eindig-
de hierin als vijfde. Deze wedstrijdvorm
heeft veel potentie: wel kan er nog het een
en ander verbeterd worden aan organisatie
en scheidsrechters.
SchermvliegenDe wedstrijdlocatie van scherm- en zeil-
vliegen was heel fraai: een bergmeertje op
ca. 20 km van Turijn. De berg van waar
gestart moest worden lag helaas bij som-
mige windrichtingen ver weg. De landin-
gen op een vlot van 20x20 meter waren
spannend voor het publiek maar lastig voor
de deelnemers. Voor Aart de Harder, onze
Nederlandse deelnemer precisie scherm-
vliegen, verliepen de wedstrijden ongeluk-
kig. Hij blesseerde zich tijdens een buiten-
landing. Het onderdeel Acro (Aerobatics)
voor schermvliegen was sensationeel.
De start was op ca 5000 ft boven het meertje
met een sprong uit een helikopter, voor
schermvliegen ongebruikelijk vanwege het
‘ingepakte’ scherm. Geweldig wat er daar-
na mogelijk is met een modern scherm-
toestel: tot loopings aan toe!
ZweefvliegenOp het hoofdvliegveld vond met 6 sleep-
vliegtuigen en 16 deelnemers een overzich-
telijke zweefvliegwedstrijd plaats. Er werd
een race gevlogen waarbij alle deelnemers
tegelijk over de startlijn gaan. Je wint als je
als eerste over de finishlijn komt. Het weer
was mooi, maar voor zweefvliegen drama-
tisch stabiel en dus nauwelijks thermisch.
Het pleit voor de kwaliteit van de deel-
nemers en hun vliegtuigen dat er iedere
dag gevlogen werd. Doodzonde was de
beslissing van ATC om de start- en finish-
lijn ver weg van het publiek en vliegveld op
900 meter hoogte te leggen. Het computer-
tracking systeem was heel nuttig, al zullen
aanpassingen voor het grote publiek nodig
zijn. Voor insiders was er een groot scherm
en urenlang een zeer deskundig commen-
taar. De dag van de finale was voor de
Nederlanders super spannend. Ronald
Termaat vloog zijn beste race en zette als
eerste zijn final glide naar de finish in.
Mede dankzij het betere vliegtuig finishte
de Pool Kawa als eerste. Zijn zekere tweede
plaats verspeelde Ronald vanwege een
technische fout, mede veroorzaakt door
de virtuele finishlijn op 900 meter hoogte.
Brons was zijn deel.
BallonvarenDe basis van het ballonvaren lag in een
heuvelachtig gebied op ca. 80 kilometer
ten zuiden van Turijn in de stad Mondovi.
In totaal werden er 22 opdrachten geva-
ren. Het weer was tijdens deze wedstrijden
ook van grote invloed. Zo werden op de
eerste dag de opdrachten op het gezamen-
lijke opstijgveld in de prullenbak gegooid.
En zo waren er meer verrassende dagen.
Onze Nederlandse deelnemer, Jan Fokken,
is samen met zijn team aan begeleiders op
een 14de plaats geëindigd.
de KnVVl inZet
Voor de KNVvL vormde alle onzekerheid
begin van dit jaar rondom de WAG nog de
nodige hoofdbrekens. Toch werd het een
geslaagd evenement, waarbij wij als Neder-
landse delegatie opvielen door onze beschei-
den teamkleding. De KNVvL bedankt alle
deelnemers en geeft een compliment voor
hun onmisbare begeleiders. Op naar de
volgende WAG!
Aart de HarderDerk van der Vecht
| September 20096
W ind heeft doorgaans op verschillende hoogte verschil-
lende richtingen, ‘sturing’ noemen we dat. Bij een
ballonwedstrijd gaat het erom wie het best van die
sturing gebruik kan maken. De ballonvaarder scoort door een
‘marker’ – een met een zandzakje verzwaard lint – te laten vallen.
Dat wordt gemeten ten opzichte van een van te voren aangegeven
doel. Een ander methode is door middel van GPS-loggertracks.
Hierbij wordt een kleine GPS aan de ballon gehangen die om de
paar seconde de positie van de ballon opslaat. Zo kan men achteraf
bekijken welke ballon het dichtst bij een bepaald punt is geweest,
of bijvoorbeeld de grootste koerswijziging gemaakt heeft, wat ook
een opdracht kan zijn.
louter nederlAndS KAmPioenScHAP
Het gebruik van de loggers zorgde de laatste tijd voor wat commotie.
Al jaren doen Nederland en België hun landskampioenschappen
in een gezamenlijke wedstrijd die om beurten georganiseerd wordt.
Dit jaar was het de beurt aan Nederland. Toen de Belgische sport-
commissie er lucht van kreeg dat men loggertasks wilde invoeren
haakte ze af: te veel techniek. Voor de keus gesteld met België of met
loggers koos de Nederlandse sportcommissie – de Dutch Balloon
Competition Club – voor de loggers. Internationaal hebben logger-
tasks definitief hun intrede gedaan en zo kunnen ook onze piloten
goed voorbereid aan deze wedstrijden deelnemen. Door deze keuze
kwamen er tien ballons aan de start voor dit kampioenschap.
Geen ProteSt
Die tien ballonnen vlogen in vijf vaarten maar liefst twintig
mooie opdrachten. De nieuwe kampioen Henk Broeders liet zien
dat op de lange duur kwaliteit wint van gelukstreffers: hij zette
zijn tegenstanders op bijna 3000 punten achterstand. Tweede
werd Johannes Kooistra en derde de kampioen van verleden jaar
Jan Oudenampsen.
Vanwege de complexiteit van een ballonwedstrijd ontstaat er wel
eens een verschil van mening tussen deelnemers en wedstrijd-
leiding. Het protocol dat hiervoor kan worden ingediend door
piloten is dit kampioenschap niet een keer gebruikt: tekenend
voor de kwaliteit van de piloten en de wedstrijdleiding, alsmede
de opperbeste stemming waarin dit kampioenschap is gevlogen.
KIJK VOOR MEER RESuLTATEN EN FOTO’S
OP WWW.NKBALLONVAREN.NL
nK HetelucHt BAllonVAren 2009
Wedstrijd met een gouden randje
Alle rAndVoorWAArden Voor een Goede
WedStrijd WAren AAnWeZiG. PrAcHtiG Weer:
SlecHtS één VAArt HoeFde AFGelASt te
Worden omdAt er nét ietS te Veel Wind
Stond. PrimA AccommodAtie: teAmS en
WedStrijdleidinG WAren onderGeBrAcHt in
luxe BunGAloWS VAn VAKAntiePArK Kuier
PAdtien. en een Zeer erVAren WedStrijd
teAm onder leidinG VAn comPetition
director mAtHijS de Bruijn, die inter
nAtionAle FAAm oP dit GeBied Geniet.
Tekstrutger coucke FotoBertKoning.nl
| September 2009 7
EAS in gesprek met de euroPeSe commiSSie
De KNVVL wORDt OP euROPees
NiVeAu VeRtegeNwOORDigD DOOR
euROPe AiR sPORt (eAs). MeeR
hieROVeR stAAt ONDeR ANDeRe
iN De RuBRieK ‘6 VRAgeN AAN ...’
OP PAgiNA 13 iN Deze eN De VORige
eDitie VAN AiR sPORts MAiL.
Tekstleon Gommans Foto Frits Snijder
o p 3 juni jl. vond een gesprek plaats met o.a.
Daniel Calleja Crespo, Directeur Air Trans-
port, met als doel een dialoog op strategisch
niveau te voeren. Tijdens het gesprek werd door Europe
Air Sport (EAS) het belang van het uitbrengen van
proportionele regelgeving onderstreept. In dit kader
bedankte EAS Crespo voor het feit dat dit belang zo
duidelijk verwoord en erkend is in haar recentelijk uit-
gebrachte ‘Communication on a Sustainable Future for
General and Business Aviation’. Op haar beurt was de
EC zelf blij dat zowel het Europees Parlement als de
Europese Raad van Ministers dit document positief
hebben ontvangen. Het document, waar EAS lobbyist
Timo Schubert het nodige schaafwerk aan heeft verricht,
wordt beschouwd als de eerste historische stap naar
passende regelgeving. Dit is een belangrijke uitspraak:
het Europees Parlement en de Raad van Ministers moeten
het immers eerst met elkaar eens zijn voordat een voorstel
tot wet wordt verheven.
Geen Verdere BePerKinG
Met het oog op de huidige werkbelasting van EASA,
speelde Crespo met de gedachte om EASA te vragen
meer prioriteit te geven aan het uitwerken van commer-
ciële luchtvaart regelgeving, waarbij de luchtsporten op
een later tijdstip aan bod komen. Deze gedachte werd
door EAS positief ontvangen. Daarnaast zag de EC in
dat de communicatie tussen EASA en haar stakeholders,
zoals EAS, zeker verbeterd kon worden.
David Roberts, de nieuwe voorzitter van EAS, vestigde
de aandacht op enkele actuele knelpunten zoals de regel-
geving rond Approved Training Organisations, het belang
van redelijke en proportionele medische eisen en het
beschermen van bestaande rechten. Tevens gaf de EAS
voorzitter aan dat, vanwege de gelimiteerde beschikbaar-
heid van mankracht en middelen, het voor EAS vrijwel
onmogelijk is deel te nemen aan alle huidige gespreks-
rondes rond luchtruimindeling zoals SESAR en Single
European Sky-II. De commissie nam dit mee en gaf tevens
aan dat het SES-II project niet mag voeren tot verdere
beperking van het ongecontroleerde luchtruim, een van
de belangrijkste concerns van EAS.
Cor van den Burg is vicevoorzitter van EAS
| September 20098
Andrea van der Bildt tijdens haar landing op het strand van Maarsseveen.
ondAnKS de door lVnl oPGeleGde HooGte
BePerKinG GAAt PArAcHutiStencentrum
midden nederlAnd (Pcmn) niet Bij de
PAKKen neer Zitten: oP creAtieVe mAnier
BlijFt de cluB ‘SPrinGleVend’. oP 4 juli
Werd Voor de ZeVenentWintiGSte Keer
de ‘couPe de mAArSSeVeen’ GeHouden:
een PreciSieWedStrijd WAArBij GeSPron
Gen Wordt oP Het StrAnd VAn de mAArSSe
VeenSe PlASSen.
PArA’S lAten ZicH niet KiSten
Coupe de Maarsseveen een groot feest
Tekstdennis van der coelen Foto jan moraal
o nder grote publieke belangstelling werden de verichtingen
van 26 deelnemers gadegeslagen. RTV utrecht maakte
een leuke reportage gemaakt vanuit het perspectief
van Arjen Slager. De grote winnaar van de dag was team POPS
(Parachutists Over Phorty Society), op de voet gevolgd door team
Jullie Weten Heus Wel Wie We Zijn en team Skyzophrenic-1.
De individuele winnaars overall waren Ton de Kuijer (POPS),
Harry Tossink (POPS) en Andre Masurel (Jullie Weten...).
In totaal zijn er ruim 40 ‘sticks’ gevlogen met elk 4 parachutisten.
Voor de snelle rekenaar, dat zijn dus ruim 160 sprongen!
De dag werd afgesloten met een gezellig Italiaans diner en feest
voor de deelnemers, juryleden, clubleden en aanhang van de PCMN.
Het hoogtepunt van de avond was de traditionele dagvideo.
De vele vrijwilligers van de PCMN hebben laten zien dat, ondanks
beperkingen in het luchtruim, de para’s zich niet laten kisten!
De bedoeling is dat parachutisten zo
dicht mogelijk bij het doel – een vlak
op de grond van ongeveer 40 cm in
doorsnee - te landen. De beste score
die behaald kan worden is 0 centi-
meter en de maximale score per ronde
is 5 meter. De wedstrijd beslaat vijf
ronden en het team dat aan het eind
van ronde vijf de kortste totale afstand
tot het doel heeft is de winnaar.
WAT iS EEN
pRECiSiEWEDSTRijD?
| September 2009 9
column
d e rijksoverheid vond dat de milieueffecten van de lucht-
vaart te ver afstonden van de beoordeling door de samen-
leving. Eind negentiger jaren werd daarom bedacht dat
het beoordelen van onder andere het geluid en het ruimtebeslag
van de luchtvaart naar de provincies moest worden overgeheveld.
Ter uitvoering van dit beleid zijn vele rijksprogramma’s in het leven
geroepen. Onder verschillende regeringen volgden SRKL, RRKL en
uiteindelijk RBML elkaar op, alle met het doel om regionale en
kleine luchthavens onder de bevoegdheid van lagere overheden
te brengen. Gelijktijdig met de ontwikkeling van dit beleid vond
regerend Nederland dat de regelgeving beperkt moest worden
evenals de bijkomende administratieve lasten.
Dit jaar heeft de RBML haar goedkeuring gekregen van de Staten
Generaal en deze zal op 1 november van kracht worden. De
onderliggende regelgeving is thans in ontwikkeling. Deze wordt
op gezag en onder verantwoordelijkheid van de minister opgesteld
en onttrekt zich aan de directe democratische controle van de
volksvertegenwoordiging. De regelingen staan evenmin open
voor beroep en bezwaar. De KNVvL geeft daar waar mogelijk haar
zienswijze op deze ministeriële conceptregelingen.
Helaas lijkt het erop dat de delegatie van bevoegdheden naar de
provincies mislukt door nieuwe aanvullende rijksregels voor
luchtsporten. Goed bedoeld, maar zeer limiterend voor de beoog-
de vrijheden van de provincie, en erger, ook voor de luchtsporten.
De bestaande beperkte vrijheden worden in de ontwerprichtlijnen
aanmerkelijk verzwaard of verdwijnen domweg. Vrijstellingen,
ontheffingen en lichte bepalingen worden zonder enige aanleiding
omgezet in een stelsel van beperkingen gelijk het grote verkeers-
luchtvaart betrof.
Elk weilandje voor luchtsport en alle sportvliegterreinen dienen de
status van luchthaven te verwerven. Door extra zonering verdwijnen
vrijwel alle vestigingsmogelijkheden. In combinatie met de zonering
wordt een stelsel ingevoerd dat verplicht tot convenanten en coör-
dinatieovereenkomsten. De sportluchtvaart wordt een papieren
tijger zonder dat er nog gevlogen kan worden.
Het ingezette beleid tot zelfregulering wordt vrijwel om zeep geholpen.
De beoogde verzwaring is een ontkenning van het succesvolle
beleid van de KNVvL op het gebied van zelfregulering, kwaliteit
en veiligheid. Delen van het KNVvL-kwaliteitsbeleid worden om-
gezet in regelgeving. De minister kiest voor bevoogding en verzuimt
om de kwaliteitseisen van de KNVvL op te leggen aan alle lucht-
sporters. Een verplichting tot KNVvL-lidmaatschap en KNVvL-
brevet zouden een effectief alternatief zijn. Plagiaat en ontkenning
van de verantwoordelijkheden die de KNVvL heeft bewezen aan te
kunnen, zijn desastreus voor een gezonde ontwikkeling van de
luchtsport. Dit beleid heeft slechts het voordeel dat de minister ze
straks niet meer ziet vliegen.
dicHter Bij de SAmenleVinG
Opzeggen lidmaatschapMocht u volgend jaar niet meer in de gelegenheid zijn om
uw lidmaatschap bij de KNVvL te continueren, let er dan
op dat u uw lidmaatschap vóór 1 december 2009 bij de
KNVvL opzegt. Dit kan alleen schriftelijk gedaan worden via:
KnVVl
T.a.v. de ledenadministratie
Houttuinlaan 16A
3447 GM Woerden
Of per e-mail naar [email protected]
let eroP dAt u niet Alleen Bij uW cluB oPZeGt
mAAr dit ooK PerSoonlijK doet Bij de KnVVl.
modelVlieGSPort KieSt nieuWe VoorZitter
Op zaterdag 6 juni jl. werd in Hotel Breukelen de jaarlijkse
ledenvergadering van de afdeling Modelvliegsport van de
KNVvL gehouden. Arthur Werner werd bij acclamatie
verkozen als nieuwe afdelingsvoorzitter. Tevens werd
Richard Branderhorst verkozen als nieuwe voorzitter
Commissie Instructie en Veiligheid. Tenslotte werd nog op
gepaste wijze afscheid genomen van Wim Verwijmeren als
bestuurslid en voorzitter Commissie Instructie en Veiligheid.
| September 200910
A fgelopen zomer zijn naar schatting honderden Nederlanders
gaan schermvliegen in europa of verder weg: bij de vlieg
scholen, in groepsverband met ervaren paragliders en
een enkeling in zijn eentje. Allemaal mogelijk, als er tenminste vol
doende aan eigen en andermans veiligheid wordt gedacht. er komt
namelijk nog wel wat bij kijken, wanneer in het buitenland de scher
men de lucht in gaan.
40 uren
Na veertig vlieguren krijgt een schermvlieger het brevet 2. Voor
sommige piloten aanleiding om dit zo snel mogelijk voor elkaar te
krijgen zodat er zelfstandig zonder begeleiding kan worden gevlogen.
De vraag mag echter gesteld worden of zij dan direct vluchtwaardig
zijn. De veertig vlieguren is de minimumgrens, gebaseerd op het
‘ervaring opdoen’. het gaat inderdaad om ervaring, maar ook om zelf
kennis, rust, inzicht, weten waar je mee bezig bent en de beheersing
van je scherm in een vreemde omgeving en mogelijk onverwachte
omstandigheden.
SAmen oF ZelFStAndiG?
Diverse gebrevetteerden blijven in schoolverband vliegen: je bent
gegarandeerd van een behoorlijke organisatie, de plekken worden
uitgezocht en voldoen, de reis is georganiseerd en er is gezelschap.
hoewel je een vrije vlieger bent, je leert tijdens de vakantie bij een
school altijd weer bij. Bijvoorbeeld door naar cursisten te kijken of
hen te helpen. en de aanwezigheid van een instructeur geeft natuur
lijk een extra zekerheid.
Als je er zelfstandig op uit trekt kan er worden aangesloten bij een
groepje gelijkgestemden of kan er begeleiding worden gezocht bij
lokale piloten of reisleiders. Je kunt zelf je vliegstekken uitzoeken,
of die in vorige reizen zijn benut gebruiken. Je zult bewuster bezig
zijn met vliegen en meer verantwoordelijkheid nemen. Maar het
grote gevoel van vrijheid blijft aantrekkelijk.
GeWoonteS
spannend en leuk, maar er schuilt ook gevaar: als je veel zelfstandig
vliegt, loop je het risico verkeerde gewoontes aan te leren. Net even
niet zo zorgvuldig starten, ‘want het scherm trekt toch wel bij.’ Of de
landing even niet helemaal goed uitvoeren, ‘want ik kom toch wel uit
op dat grote veld.’ zo een gewoonte kan toch net dat ene moment
tot problemen leiden. een ongeluk zit dan in een klein hoekje.
Vandaar: vrije vlieger zijn is geweldig, maar het is goed om even
weer naar school te gaan om alle gewoonten en gebruiken weer
aan te scherpen. Voor een volgende veiligere vliegvakantie.
Wie Wil dAt nu niet, Het iS een mooie Zomer en de euro
PeSe ScHermVlieGGeBieden liGGen AAn je Voeten. met
je BreVet 2 oP ZAK StAP je Het AVontuur in: Vrij VlieGen
tijdenS je VAKAntie. oF iS Het miSScHien VerStAndiGer
om dit in ScHoolVerBAnd te doen?Tekstenfoto’serik louwes
Vrij VlieGen VerSuS VlieGen in ScHoolVerBAnd
Schermvliegveilig op vakantie
... of samen?
Vrij vliegen ...
| September 2009 11
Vrij VlieGen VerSuS VlieGen in ScHoolVerBAnd
ZWeeFVlieGen highlightsTekst: Frits Snijder
d e afdeling zweefvliegen kende
diverse hoogtepunten de afgelo-
pen maanden. Het begon in
maart met tachtig scholieren die, gebruik-
makend van de door EPST gesponserde
‘iFly!’ regeling, gaan leren zweefvliegen.
Zij vliegen verspreid over het land bij de
clubs. Begin mei was de Nederlandse
Vrouwen Zweefvliegdag, een jaarlijkse
happening die dit maal bij de Gooise
Zweefvliegclub op Hilversum plaats vond.
De dames gingen ‘top less’ in een histori-
sche Tandem Tutor, maar ook overland in
een spiksplinternieuwe DG-1000. Daar-
naast waren er diverse highlights tijdens
de wedstrijden deze zomer.
nK oP terlet
In de laatste week van mei viel de NK
Zweefvliegen op Terlet (hoofdsponsor CAE
Nationale Luchtvaart School). Kampioenen
dit jaar: Peter Batenburg (Open klasse),
Ronald Termaat (18m klasse), Patrick van
Breemen Schneider (Clubklasse), Peter
Millenaar (Combiklasse). Mediabelang-
stelling was er door Frank Versteegh, die
behalve als sleepvlieger optrad als presen-
tator van een dagelijks programma op TV
Gelderland.
WAG turijn: BronS
Ronald Termaat stond een week na het NK
alweer in Turijn voor de Glider Race van
World Air Games (WAG). De race heeft
een grand prix opzet: één dag, een klein
wedstrijdveld (selectie uit wereld- en Euro-
pese titelhouders), vliegtuigen uit één klasse
(15m), regattastart en wie als eerste finisht
is winnaar. En dat werd de Pool Sebastian
Kawa, in een spannend duel met Ronald
Termaat, die uiteindelijk de derde plaats
wist te bemachtigen.
WK junioren: toP 8
Eind juni waren de Junioren aan de beurt
met hun 6e WK, gevlogen in Finland (21
landen, 82 piloten). Opdrachten tot 500
en 600 km in resp. Club- en Standaard-
klasse. Na negen wedstrijddagen zegevier-
den de Duitsers met in beide klassen een
1e en een 3e plaats. Geen podium voor de
zes Nederlanders, wel twee top-8 plaatsen.
eK: Goud en ZilVer!
Ondertussen was in Slowakije ook de 15e
EK begonnen in de 15m, 18m en Open
klasse (24 landen, 84 piloten). Het zeven
man sterke NL-team had deelnemers in
elke klasse. Ronald Termaat, titelverdediger
in de 18m, eindige na negen wedstrijd-
dagen als 4e. De Britten waren het sterkst
met twee 1e plaatsen (18m en Open) en
een 2e (18m). De overige podiumplaatsen
waren voor Frankrijk en Polen.
Andere EK onderdelen als club- en stan-
daardklasse werden vanaf eind juli in
Litouwen gevlogen (19 landen, 79 piloten).
René de Dreu en Tim Kuijpers veroverden
in de clubklasse resp. goud én zilver. Een
op EK’s niet eerder vertoonde score van
Nederlanders in een zelfde klasse. Boven-
dien is dit de derde achtereenvolgende EK
dat onze zweefvliegers met een Europese
titel naar huis terugkeren!
Finish Fotojeroen Kroon
iFly! leerlingen
Etienne en Demy
met instructeur
joyce Wesdorp.
FotoFrans Guise
Nationale Kampioenen v.l.n.r. peter Batenburg,
Ronald Termaat, patrick van Breemen Schneider
en peter Millenaar.
Top less vliegenFoto Frans Guise
| September 200912
i n het weekend van 11,12 en 13 september was
op vliegveld Texel de eerste internationale Dutch
Light Aircraft Fly-in. Deze Fly-in was speciaal
georganiseerd voor de kleine luchtvaart: zelfbouw,
microlights, motorzwevers, sport- en klassieke vlieg-
tuigen ter promotie van de recreatieve luchtvaart in
Nederland.
De buitenlandse bezoekers aan het Nederlandse
luchtruim wordt het niet makkelijk gemaakt, ook zij
krijgen te maken met de Schiphol TMA, de transpon-
der- en de ELT-verplichting. Waar andere landen de
ICAO regels aanpassen aan hun eigen situatie is dit
in Nederland niet het geval. Ook de situatie onder
de Schiphol TMA wijkt af ten opzichte van de lucht-
ruim indeling in de ons omliggende landen. Een
interna tionale Fly-in was dus een hele uitdaging,
maar dankzij de samenwerking tussen de KNVvL, de
Nederlandse Vereniging van Amateur Vliegtuigbou-
wers (NVAV) en Aircraft Owners and Pilots Associa-
tion (AOPA) sectorbreed is het dan toch gelukt.
Het vliegveld van Texel is uitermate geschikt om een
stoet aan recreatieve luchtvaart te ontvangen, het ei-
land is goed uitgerust voor toerisme en heeft vaak
gunstige weersomstandigheden. De Dutch Light Air-
craft Fly-in was dan ook meer dan welkom. Een bete-
re promotie voor de recreatieve luchtvaart in Neder-
land kunnen wij ons niet wensen.
door Weer en Wind:
NK Zeilvliegen
Foto: daphne Schelkers
Foto: johan Zeinstra Foto: Koos de Keijzer
Tekst:leo Blommers
H et Franse Laragne was in de eerste week van augustus
het decor voor de open Nederlandse kampioenschappen
zeilvliegen. Aan deze Dutch Open deden veertig piloten
uit zeven verschillende landen mee. Koos de Keijzer prolongeerde
zijn titel door het NK Berg op zijn naam te zetten, de landstitel wist
hij te behalen door als eerste te eindigen bij het gemiddelde van
het NK slepen en het NK Berg. Bij de vrouwen eindigde Daphne
schelkers als eerste. De Brit Malcom Brown was overall winnaar
van de wedstrijd en de teamcompetitie werd gewonnen door het
engelse team ‘the shaggers’.
De grootste concurrent bleek het weer. Na maanden van droogte
kwam het water met bakken uit de hemel op de eerste dag van de
Dutch Open. De harde wind was de spelbreker op dag twee, zodat
pas op dag drie de strijd los kon barsten. De taak van in totaal 70
kilometer was een prooi voor Koos de Keijzer die direct als eerste
wist te eindigen.
Voor de tweede taak moesten de piloten het dal van Laragne over
steken. Dankzij de betere thermiek haalden 18 piloten de finish.
Martin van helden kwam als eerste binnen, maar Malcom Brown
zette de snelste tijd neer (1 uur en 48 min).
De derde taak leidde de piloten van Aspre naar de Chabre en via
Pic de Bure terug naar de camping. De thermiek bij Pic de Bure was
geweldig, sommige vliegers bereikten de hoogte van 4000 meter!
Op de laatste dag werd er onweer verwacht en dus werd er vroeg
gestart op Aspre. De taak werd inderdaad wegens onweer gestaakt,
maar er bleek toch ver genoeg gevlogen te zijn om deze te laten
meetellen voor het eindklassement.
Dutch Light Aircraft Fly-in
oP texelTekst:michaël tefsen
1. euroPA, iS dAt een ‘Ver VAn onS
Bed SHoW’?
zeker niet! Met het verdrag van Lissabon
2008 hebben wij ons verbonden met onze
495 miljoen inwoners in 27 staten. Op dit
moment heeft ongeveer 70% van de nationale
wetgeving wortels op europees niveau.
europa is niet meer weg te denken, het
heeft betrekking op ons allemaal.
2. door Wie Wordt euroPeSe
WetGeVinG BePAAld?
Door de Council, het Parlement en de
Commissie. De Council dat zijn de lidstaten,
waar nationale gevoelens en nationale inte
resses erg belangrijk zijn. Bij het Parlement
is de laatste jaren het nationaal denken opzij
geschoven voor het europees denken. De
Commissie is een puur europees denkend
orgaan.
3. WelKe rol VerVult de commiSSie?
Dat zijn er drie: het initiëren van voorstellen
voor wetgeving, het uitvoeren van de wet
geving en het bewaken van de verdragen.
Onder de Commissie vinden we een zeven
tiental gespecialiseerde Directoraten gene
raal (Dg), net iets zoals bij ons een Ministerie.
Onze recreatieve luchtvaart valt onder het
Dg energy and transport (tReN). Daarnaast
bevinden zich onder de Commissie een
groot aantal Agencies, waarvan european
Aviation safety Agency (eAsA) voor ons
natuurlijk de belangrijkste is.
4. Zij mAKen de euroPeSe Wet en
reGelGeVinG Voor lucHtVAArt?
eAsA doet voorstellen van wetgeving, dit heeft
Leon gommans in de vorige Air sports Mail
toegelicht. hierbij is de ‘No 216’, de wet
over veiligheid nu ongeveer heilig verklaard.
Daarnaast is er iCAO regelgeving, waar
staten zich vrijwillig aan binden, maar ook
verschillend mee om kunnen gaan.
5. iS euroPA’S Wil Wet?
Nee, niet alles is “wet”. wij onderscheiden
“hard law” en “soft law” om een soepele
implementatie mogelijk te maken en veran
deringen een kans te geven. Dit zonder dat
de Council en het Parlement er aan te pas
moeten komen.
6. en dAAr HeeFt eAS inVloed oP?
eAsA wordt geleid door vertegenwoordigers
van alle lidstaten en de Commissie, als
stakeholders kunnen wij invloed uitoefenen
via de twee adviserende lichamen: de eAsA
Advisory Board (eAB) en het safety standards
Consultative Committee (ssCC). eAs is in
beide goed vertegenwoordigd en kan zo
invloed uitoefenen. zo werkt de KNVvL dus
via eAs op europees niveau.
VrAGenAAn…
cor VAn den BurG eAS
6 COR VAN DeN BuRg BehOeFt ALs OuDVOORzitteR VAN De KNVVL NAuweLiJKs iNtRODuCtie. De
gePeNsiONeeRDe geNeRAALMAJOOR LuChtMAChtVLiegeR wAs BiJNA NegeN JAAR LANg het
BOegBeeLD VAN ONze VeReNigiNg eN RiCht Nu ziJN PiJLeN OP euROPA VOOR De BeLANgeN VAN
De ReCReAtieVe LuChtVAARt. zes VRAgeN AAN De ViCeVOORzitteR VAN euROPe AiR sPORts
(eAs) COR VAN DeN BuRg OVeR BesLuitVORMiNg iN euROPA. Foto’sFrits Snijder
| September 2009 13
| September 200914
H et wereldkampioenschap 2009 in
het Duitse Ballenstedt (20-26 juli
2009) was een groot succes. Maar
liefst 55 vliegers uit 22 landen - nooit eerder
waren er zoveel deelnemers uit zoveel ver-
schillende landen - moesten weer en wind
trotseren om uit te maken wie zich de
snelste pylonracer van de wereld mocht
noemen. Het niveau was vanaf dag 1
zo hoog, dat al snel duidelijk werd dat
niemand het cadeau zou krijgen.
Winnen
Robbert van den Bosch liet vanaf het begin
zien dat hij was gekomen om te winnen.
Na twee van de dertien ronden legde hij al
beslag op de eerste plaats, die hij niet meer
uit handen zou gegeven. Het sterke Ameri-
kaanse team gaf alles, maar kon hem niet
inhalen. Zij moesten genoegen nemen met
de tweede tot en met de vijfde plaats.
Zo goed als alles liep bij Robbert, zoveel
minder ging het bij Martijn van Doesburg
en Marcel Huisman. De Metkemeijer-
Brendel motoren wilden niet lopen zoals
voorheen en ook de grote inzet van caller
Andre Tesselaar mocht niet baten. Het vlie-
gen ging precies en foutloos, maar de echte
topsnelheid werd niet behaald. De ploeg
eindigde uiteindelijk op de tweede plaats.
drijVende KrAcHt
Het was een geweldige wedstrijd, gestreden
op het scherpst van de snede. Dankzij de
goede organisatie en met hulp van vele
Nederlandse vrijwilligers is het een groot
succes geworden. De overwinning van
Robbert is de kroon op zijn inzet: hij is de
drijvende kracht achter het pylonracen en
mede verantwoordelijk voor de groeiende
populariteit van F3D wereldwijd. Het hele
team wil nog vanaf deze positie Rob
Metkemijer bedanken, want zonder zijn
humor, inzet, kennis en hulp was het
nooit gelukt.
Robbert van de Bosch wereldkampioen Pylonracen
Bij het F3D pylonracen wordt met model-
vliegtuigen geraced om drie pylons die in
een driehoek zijn opgesteld en samen
een omtrek van 400 meter hebben. in het
midden van het parcours staan drie vlie-
gers met hun helpers (callers), zij racen
tegen elkaar gedurende 10 ronden.
Voor de duidelijkheid: een ronde van 400
meter is hetzelfde als een ijsbaan. Om
10 ronden te vliegen in 56,33 seconden
moet er met een snelheid van ongeveer
350 km/u gevlogen worden! je hebt hier-
voor dus een enorme focus, concentratie
en reactiesnelheid nodig.
WAT iS F3D pyLONRACEN?
jAren VAn HArd WerKen en 100 % inZet HeBBen VrucHten AFGeWorPen:
modelVlieGer roBBert VAn den BoScH HeeFt, SAmen met Zijn cAller Peter
VAn doeS BurG, Het WereldKAmPioenScHAP modelVlieGen 2009 in de KlASSe
F3d (PylonrAcen) oP Zijn nAAm GeZet. dAt deed Hij met een Wereldrecord:
nooit eerder KloKte iemAnd een rondetijd VAn 56,33 Seconden! Het neder
lAndS teAm BeZette teVenS de tWeede PlAAtS in Het lAndenKlASSement.
Tekst Arno Keizer Foto’s:nienke van doesburg en Peter van doesburg
Snel, Sneller,SnelSt!
| September 2009 15
agenda en verdereVenementen 2009
Rally Historische Zweefvliegtuigen HilversumWanneer: 14 t/m
18 september
Hart van Brabant Cup (model) Wanneer: 19 september
Open NK Kunstzweefvliegen DeelenWanneer: 25 t/m
27 september
Luchtvaartberoepen en opleidingenmarktWanneer: 26 september
EDF Meeting (model) Wanneer: 4 oktober
Vintage Weekend op Paracentrum TeugeWanneer: 3 en 4 oktober
Modelbouwbeurs TACU UtrechtWanneer: 17 oktober
Airboss Northern Experience Oostwold (para)Wanneer: 17 en 18 oktober
Speedstar Weekend op Paracentrum Eelde HoogeveenWanneer: 17 en 18 oktober
IPMS Euroscale Modelling, grote modelbouwmanifestatie NieuwegeinWanneer: 24 oktober
Ledenraad KNVvLWanneer: 27 oktober
Nederlandse Zweefvliegdag GorredijkWanneer: 7 november
Flightsimulator weekend AviodromeWanneer: 7 en 8 november
Nationale Vliegtuig Herkennings KampioenschappenWanneer: 21 november
Luchtvaartbeurs AviodromeWanneer: 21 en 22 november
FAI Worldcup (para)Wanneer: 2 t/m 6 december
Kerstjumbo (Aviodrome)Wanneer: 12 december
(advertentie)
Flarm al meer dan 13000 keer toegepast in Europa
PowerFLARM 57
Traf cmonitor met TFT kleurendisplay en ingebouwde ADS-B ontvanger. Kan gecombineerd worden met originele Flarm.
Glider-EquipmentBoerenverdriet 104613AK Bergen op ZoomT: +31-(0)164-213213F: +31-(0)164-213212E: [email protected]
PowerFLARM
Combinatie van Flarm en ADS-B ontvanger als portable apparaat.
Werkt op batterijen of boordspanning.
Glider-Equipment is of cieel distribiteur van Flarm, Garrecht en Butter y Avionics.Wij leveren apparatuur en onderdelen van alle grote leveranciers uit voorraad vanuit onze winkel in Bergen op Zoom.Meer info is te vinden op onze website.
Wij hebben demonstratie apparatuur beschikbaar. Neem contact met ons op als u meer wilt weten over Flarm, of als u graag van de demo apparatuur gebruik wilt maken.
Voor meer info over Flarm en ADS-B:www. arm.nlwww. arm.chwww.power arm.dewww.garrecht.comwww.butter yavionics.com
Butter f ly
WWW.GLIDER-EQUIPMENT.NL
Bestaande Flarm systemen kunnen met een speciale ADS-B ontvanger van Garrecht en een display van Butter y Avionics uitgebreid worden tot een systeem dat ook voor toestellen met een transponder kan waar-schuwen. Door de radar stijl weergave van het overige verkeer is eenvoudig vast te stellen waar ander verkeer zich bevind en kan er tijdig rekening mee gehouden worden. Gebruikers staan er elke keer weer van verbaasd hoeveel verkeer er in de buurt is wat nog niet is opgemerkt.De systemen kosten vaak niet meer dan een parachute en zijn eenvoudig in te bouwen.
Flarm staat voor Flight Alarm en is een waarschuwingsysteem voor andere vlieg-tuigen en obstakels. Inmiddels is dit van oorsprong Zwitserse systeem al meer dan 13.000 keer verkocht. In tegenstelling tot systemen die op transponders reageren geeft dit systeem zeer nauwkeurig weer of er gevaar voor botsing bestaat, en zal daar dan voor waarschuwen. Een meer dan uitstekende aanvulling bij See and Avoid. De nieuwste ontwikkelingen op het gebied van veiligheid is de zogenaamde Power Flarm, speciaal bedoeld voor het gemotoriseerde VFR verkeer. Deze systemen laten een combinatie zien van toestellen uitgerust met Flarm en toestellen met een transponder.
Airsportsmail_GE.indd 1 01-09-2009 10:49:16