MAYIS-HAZİRAN 201320 l İSMMMO YAŞAM

GÜ

ND

EMİN

SES

İ

‘Sosyal medya yasaklandıkça büyür’

A Y Ş E G Ü L E M İ R

O, reklam sektörü kökenli bir gazete yazarı. İletişim, reklam ve pa-

zarlama konularındaki bilgi ve deneyimlerini Milliyet Gazetesi ve Capital

dergisinde on yıldır okurlarıyla paylaşıyor. Aynı zamanda Bilgi Üniversi-

tesi’nde akademik kariyerine devam ediyor. Yrd. Doç. Dr. Fatoş Karaha-

san’dan bahsediyoruz. Karahasan, Bilgi Üniversitesi İletişim Fakültesi Rek-

lamcılık Bölümü’nde öğretim üyesi. Dijital pazarlama, iletişim becerileri ve

reklam konularında dersler veriyor. Milliyet Gazetesi’nde ‘Markalar-Trend-

ler’ köşesi, Capital dergisinde de ‘Pazarlama’ adlı köşesi bulunuyor. Der-

gi ve gazetelerde yayınlanan yüzlerce makalesi var. Karahasan, uzun yıl-

lar Türkiye’deki reklam ajanslarında tepe yöneticiliği yaptı. Fransızca’dan

Türkçe’ye ‘Reklamcılık’ ve ‘Siyasi Pazarlama’ kitaplarını çevirdi. ‘Vasat

Reklamdan Nasıl Kurtulunur?’ ve ‘Taşlar Yerinden Oynarken. Dijital Pa-

zarlama’nın Kuralları’ başlıklı iki kitabı var.

İnternet ve iletişim teknolojilerinin bir anlamda iktidarı medya ku-

ruluşlarından alarak halka verdiğini dile getiren Karahasan, Gezi Parkı’nda

medyanın üzücü bir biçimde olaylardan uzak durmayı seçtiğini söylüyor.

Fatoş Karahasan, şu değerlendirmeyi yapıyor: “’Halkı yanlış bilgilendir-

mek ve galeyana getirmekten kaçma’ eğilimini anlamak mümkün. Ancak

oto sansürün de sınırları olmalı. Geniş imkanlara sahip, gazetecilik ve ile-

tişim eğitimi almış olan kişilerden oluşan profesyonel kadrolar sahadan çe-

kilince, doğal olarak sosyal mecra haber kaynağı haline geliyor. Yanlış ve

eksik bilgiler fısıltı gazetesi aracılığıyla yayılıyor. Sosyal mecrayı suçlayan

siyasetçilerimize önerim, yerleşik medyanın daha cesur olmasını ve habercilik

yapmasını desteklemeleridir. Sosyal mecra yasaklandıkça büyür.” Aynı za-

Yrd. Doç. Dr. Fatoş Karahasan, reklamsektörü geçmişi olan bir köşe yazarı.Diğer yandan da akademik kariyerinedevam ediyor. Milliyet Gazetesi’nde‘Markalar-Trendler’ köşesi, Capitaldergisinde de ‘Pazarlama’ adlı köşesivar. Karahasan, yerleşik basın göreviniyapamadığı için sosyal medyanınetkinlik kazandığını söylüyor.

manda Reklam Özdenetim Kurulu Üyesi de olan Fatoş Karahasan’la ka-

riyerini, gazeteciliği, reklamı ve güncel gelişmeleri konuştuk.

Öncelikle sizi tanıyabilir miyiz? 1990’lı yılların başından beri pazarlama ve reklam endüstrisi için-

de çalışıyorum. Uzun yıllar Güzel Sanatlar ve Saatch&Saatchi’de üst dü-

zey yöneticilik yaptım. Milliyet ve Capital’de on yıldır yazı yazıyorum.

Reklamcılık yaptığım yıllarda da çeşitli dergilerde makalelerim yayın-

lanmıştı. Çalıştığım yıllarda aynı zamanda Galatasaray Üniversitesi İle-

tişim Fakültesi’nde ders veriyordum. 2003’de, profesyonel yöneticilik

kariyerime son verdim. Ancak pazarlama sektöründe kalmaya karar

verdim. Yeni dönemde ilk önce Bilgi Üniversitesi’nde Reklamcılık Bö-

lümü’nde ders vermeye başladım. Daha sonra, Hanzade Doğan Boy-

ner, Milliyet gazetesinin yeni çıkaracağı Business ekinde, reklam ve pa-

zarlama hakkında yazılar yazmam için bir davette bulundu. Çok se-

vindim, çünkü Güzel Sanatlar’da çalıştığım yıllarda, gazetenin reklamlarını

yapan ajans olarak, Milliyet’i ve grubun diğer gazetelerini yakından

tanıma fırsatı bulmuştum. Milliyet’te yazı yazmak fikri beni çok mut-

lu etti. Milliyet’in değerli yazı işleri ekibi, muhabir arkadaşlar, köşe ya-

zarlarıyla aynı ailenin içinde olmak her zaman için çok gurur duydu-

ğum bir ayrıcalıktır.

Reklam sektöründe bir geçmişiniz var, reklam, marka-lar ve iletişim konularında yazılar kaleme alıyorsunuz. Bir yan-dan akademisyenlik yapıyorsunuz. Yazılarınızı yazarkendaha çok hangi kanaldan besleniyorsunuz?

Ben, her yaptığım işi büyük bir saygı ve sevgiyle yaparım. Bu-

nun sonucunda da işime çok özenirim. Gazetecilik, dikkatli dinlemeyi

ve doğru soruları sormayı gerektiriyor. Araştırma okumayı, öğrenme-

yi ve yeni konuları çalışmayı seven birisi olarak, gazeteciliğin benim

çok ufkumu açtığını söyleyebilirim. Yazılarımda her zaman somut ve-

rilerden yola çıkıyorum. Toplumu, değişen medyayı, tüketici davranışlarını,

insan psikolojisini ve şirketlerin yönetim kültürlerini yakından tanımak

çok zenginleştirici oluyor. Ajans yıllarımda, bilgi sahibi olabildiğim sek-

törler, reklam verenlerimizin faaliyet gösterdiği alanlarla sınırlıydı. Oysa

şimdi sürekli bir bilgi akışı içinde çalışıyorum. Basın toplantıları, raporlar,

konferanslar, söyleşiler içinde en güncel bilgiye sahip olabilmenin, ga-

zeteciğin en güzel yanı olduğunu söyleyebilirim.

Reklam sektörü, markalaşma ve iletişim açısından Tür-kiye’yi nasıl buluyorsunuz? Yeterli mesafe kat edildi mi?

Türkiye’de pazarlama sektörünün zekası oldukça yüksek. Eği-

timli ve son derece kalifiye bir insan kaynağı var. Dünyanın önde ge-

len tüm reklam ve iletişim gruplarının, ülkemizde bir ayağı bulunuyor.

Bazı gruplar, şirketlerin hisselerinin tümüne sahip. Diğerleri yerli or-

taklıklarla ilerliyorlar. Üretilen içerik açısından da gelişkin bir pazara

sahibiz. Reklam yaratıcılarımız dünyanın pek çok yerindeki reklam ya-

MAYIS-HAZİRAN 2013 İSMMMO YAŞAM l 21

GÜ

ND

EM

İN S

ES

İ

EKONOMİ BASINININDÜZEYİ YÜKSEK

Ekonomi gazeteciliğinin geldiği noktayla ilgili görüşlerinizneler?

Ülkemizde ekonomi gazeteciliğinin düzeyi oldukça yüksek. Çok de-

ğerli ve konusunun uzmanı köşe yazarlarımız var. Akademisyenler ve pro-

fesyonellerden oluşan geniş bir ekonomi yazarı kadrosuna sahibiz. Ben,

Türk basınında en önemli eksiğin küresel trendlerden ve dünyadaki ge-

lişmelerden uzak durmak olduğunu düşünüyorum. Bu bağlamda, ekonomi

basınımızın da kendisini güncellemesi, dijital dünyayı, yeni tüketici grup-

larını ve insanların değişen beklentilerini daha yakından izlemesi gerekiyor.

rışmalarında bolca ödül kazanır hale

geldiler. Reklam yatırımları her yıl dü-

zenli olarak artıyor. Reklamverenler

Derneği (RVD) ve IAB Başkanı Ahmet

Pura’nın verdiği bilgiye göre, Rek-

lamcılar Derneği (RD) ve RVD

2013’te Türkiye’deki reklam yatı-

rımlarının 5 milyar TL’ye erişeceğini

öngörüyor.

Türkiye’de ortalığı karış-tıran son Gezi Parkı olaylarınıiletişim ve Türkiye’nin dışarıdakiimajı açısından nasıl değerlen-diriyorsunuz?

Gezi Parkı olayları, dış basın-

da çok geniş yer aldı. Yabancı ülke-

lerdeki arkadaşlarım Türkiye için

endişelendiklerini belirterek arıyor-

lar. Bizim içeriden gördüğümüzden

çok daha olumsuz bir resim oluştu dı-

şarıda. Bu, ne yazık ki hizmet sek-

törümüzü ciddi olarak etkileyebilecek

bir unsur. Geçmişin efsanevi fotoğ-

raflarını düşünün ‘Afgan Kızı’,

‘Tiananmen Meydan’ındaki dire-

niş’ gibi. Bunlar insanlığın ortak ha-

fızasının, toplumsal kültürün do-

ğal bir parçası oldular. Günümüz-

de, herkes yazar, herkes fotoğrafçı,

herkes gazeteci olma şansına sa-

hip. Akıllı telefonlar, insanlara

yaşananları gerçek zamanlı olarak

yansıtma imkanı veriyor. Böyle bir

dünyada, tüm sektörlerde yaşanan

dönüşüm, doğal olarak siyaset

arenasına da yansıyor. Türkiye’deki

kaotik durum, öncelikle krize daya-

nıklılığı sıfır olan turizm sektörünü vu-

racağa benziyor. Turizm ağırlıklı ola-

rak orta sınıfın beslediği bir alan. On-

lar da çalışan ve senede birkaç haf-

ta dinlenme imkanı olan insanlar. Pa-

ralarını ve keyifli günler geçirme ha-

yallerini bozabilecek, seçenekleri

doğal olarak reddediyorlar. Tablo

değişmezse, bu yıl turizm sektörü-

müzün gelirleri beklentinin çok altında

kalabilir.

Türkiye'de medyanın du-rumuyla ilgili görüşleriniz neler?Gezi Parkı olaylarında medyaçok eleştiri aldı. Sizce ne yapıl-malıydı?

Medya, olaylara üzücü bir bi-

çimde uzak durmayı seçti. ‘Halkı

yanlış bilgilendirmek ve galeyana ge-

tirmekten kaçma’ eğilimini anla-

mak mümkün. Ancak, oto sansürün

de sınırları olmalı. Geniş imkanlara

sahip, gazetecilik ve iletişim eğitimi

almış olan kişilerden oluşan profes-

yonel kadrolar sahadan çekilince

doğal olarak sosyal mecra haber

kaynağı haline geliyor. Yanlış ve ek-

sik bilgiler fısıltı gazetesi aracılığıy-

la yayılıyor. Bu da doğal olarak pro-

vokasyona açık bir ortam doğuruyor.

Sosyal mecrayı suçlayan siyasetçile-

rimize önerim, yerleşik medyanın

daha cesur olmasını ve habercilik yap-

masını desteklemeleridir. Sosyal mec-

ra yasaklandıkça büyür. Ülkemiz

bundan zarar görür. Bu açıdan, ga-

zetem Milliyet’in sorumlu gazetecilik

yapan duruşunun örnek olduğunu dü-

şünüyorum.

MAYIS-HAZİRAN 201322 l İSMMMO YAŞAM

GÜ

ND

EM

İN S

ES

İ

İLETİŞİM ÜZERİNE YENİ KİTAP YAZIYOR

Köşe yazıları dışında kitap çalışmalarınız olduğu-nu biliyoruz, yeni projeleriniz olacak mı?

Uzun yıllar, reklamcılıkta strateji, konumlandırma ve ya-

ratıcılık konularında yazılar yazdım. 90’lı yıllarda, reklam ve si-

yasi pazarlama konularında iki kitap çevirisi yaptım. ‘Neden Her-

kes Reklam ve Futboldan Anlar? Vasat Reklamdan Kurtulma Yol-

ları’ başlıklı kitabımı, Reklam Yaratıcıları Derneği’ne hediye et-

tim. Geliri onlara ait. ‘Taşlar Yerinden Oynarken. Dijital Pazarla-

manın Kuralları’ kitabım üç yıllık bir çalışmanın sonunda ortaya

çıkan, çok emek verilmiş bir kitap. Beş yıldır Bilgi Üniversitesi’nde

verdiğim dijital pazarlama dersleri için hazırladığım bu çalışma,

ülkemizde internet dünyası üzerine Türkçe üretilen en kapsamlı

kitaplardan birisi oldu. Bu yıl, iletişim konusunda bir kitap üze-

rinde çalışıyorum. Ülkemizde insanların birbirini dinlemediğini, an-

lamak istemediğini ve kendini anlatamadığını gözlemliyorum. Ba-

şarılı iletişim kurmak için öncelikle tarafların konuya özenle yak-

laşması gerek. Yeni kitabım, topluluk önünde konuşmak ve sesi-

ni duyurmak isteyen herkes için bir rehber niteliğinde olacak.

İnternet ve teknolojinin basın üzerindeki etkisini değerlendirir mi-siniz?

İnternet ve iletişim teknolojileri bir anlamda iktidarı medya kuruluşlarından

alarak halka verdi. Dünyada internet bağlantısı olan 2.3 milyar insan var. Akıllı te-

lefon ve tablet bil-

gisayar kullanımı

giderek artıyor. Di-

jital devrim sonra-

sında doğan çocuk-

lar, internetsiz ve

cep telefonsuz bir

dünya tanımadılar.

Onlar yaşamlarının

her anını, sosyal

mecra üzerinden ar-

kadaşlarıyla pay-

laşmaya alışkınlar.

Sosyal ağlar, birey-

leri diğer gruplarla

bağlıyor, böylece yapılanların etki alanı son derece geniş oluyor. Yeni medya düze-

ninde herkes önemli olduğunu düşünüyor ve bu doğrultuda iletişim kuruyor. Geç-

mişte, habercilik için belirli bir sermaye gerekliydi. Bugün, küçük bir yatırımla her-

kes kendi yayın organının sahibi olabiliyor.

GÜ

ND

EM

İN

S

ES

İ

İSMMMO YAŞAM l 23MAYIS-HAZİRAN 2013

2002’DE PROFESYONELYÖNETİCİLİĞİ BIRAKTI

Fatoş Karahasan, liseyi Amerika’da Maine Township

High School West’te bitirdi. Üniversiteyi Hacettepe Üniver-

sitesi’nde tamamladı. Hacettepe Üniversitesi’nin Sosyal ve

İdari Bilimler Fakültesi’nden mezun oldu. Manchester Uni-

versity’de doktora yaptı. İş yaşamına 1989 yılında Güzel Sa-

natlar Saatchi&Saatchi Reklam Ajansı’nda, “İş Geliştirme Di-

rektörü” olarak başladı. 2000 yılına kadar çalıştığı bu ku-

ruluşta, Procter&Gamble, Fiat, Philips, Arçelik, Milliyet, Ra-

dikal, Posta, Beko, Toys ‘R Us, Kent, Alarko, HP, British Air-

ways, BAT, İstikbal, TEB gibi markalara hizmet verdi.

1995’te şirketin genel müdürü oldu. 2000-2002 arasında

D’Arcy Istanbu’un CEO’luğunu yaptıktan sonra, kariyerine

danışman olarak devam etme kararı aldı.