astma of copd wat uw apotheker kan doen. programma • astma/copd algemeen • klachten • ontstaan...
TRANSCRIPT
![Page 1: Astma of COPD Wat uw apotheker kan doen. Programma • Astma/COPD algemeen • klachten • ontstaan • wat is er aan te doen • Geneesmiddelen bij astma en COPD](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050804/5551a0ed4979591f3c8b594f/html5/thumbnails/1.jpg)
Astma of COPDWat uw apotheker kan doen
![Page 2: Astma of COPD Wat uw apotheker kan doen. Programma • Astma/COPD algemeen • klachten • ontstaan • wat is er aan te doen • Geneesmiddelen bij astma en COPD](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050804/5551a0ed4979591f3c8b594f/html5/thumbnails/2.jpg)
Programma
• Astma/COPD algemeen• klachten• ontstaan• wat is er aan te doen
• Geneesmiddelen bij astma en COPD• Inhalatoren• Pauze• Wat doet de apotheek?• Vragen?
![Page 3: Astma of COPD Wat uw apotheker kan doen. Programma • Astma/COPD algemeen • klachten • ontstaan • wat is er aan te doen • Geneesmiddelen bij astma en COPD](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050804/5551a0ed4979591f3c8b594f/html5/thumbnails/3.jpg)
Mensen met astma
• 10% van de bevolking heeft wel eens last van astmaklachten zoals piepen op de borst en
kortademigheid• Diagnose astma:
• 2,5% van de mannen• 2,8% van de vrouwen
• 5% van de kinderen tot en met veertien jaar• Bij ruim de helft van de kinderen met een vroege
diagnose astma is de ziekte een jaar na de diagnose 'over’
![Page 4: Astma of COPD Wat uw apotheker kan doen. Programma • Astma/COPD algemeen • klachten • ontstaan • wat is er aan te doen • Geneesmiddelen bij astma en COPD](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050804/5551a0ed4979591f3c8b594f/html5/thumbnails/4.jpg)
Mensen met COPD
• Meer dan 10% van de bevolking heeft wel eens last van chronisch hoesten en slijm opgeven.
• Diagnose COPD:• 2,4% van de mannen• 1,7% van de vrouwen
![Page 5: Astma of COPD Wat uw apotheker kan doen. Programma • Astma/COPD algemeen • klachten • ontstaan • wat is er aan te doen • Geneesmiddelen bij astma en COPD](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050804/5551a0ed4979591f3c8b594f/html5/thumbnails/5.jpg)
Klachten bij astma
• Hoesten• Piepen• ‘Vol’ zitten• Benauwdheid• Moe• Soms, eerder hijgen bij inspanning
(inspanningsastma)• Astma-aanval (exacerbatie): bijna niet meer kunnen
ademhalen
![Page 6: Astma of COPD Wat uw apotheker kan doen. Programma • Astma/COPD algemeen • klachten • ontstaan • wat is er aan te doen • Geneesmiddelen bij astma en COPD](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050804/5551a0ed4979591f3c8b594f/html5/thumbnails/6.jpg)
Klachten bij COPD?
• Hoesten• Kortademig• Benauwdheid• (Veel) taai slijm opgeven• Minder conditie• Longaanval( exacerbatie): veel hoesten, taai slijm
en benauwdheid
![Page 7: Astma of COPD Wat uw apotheker kan doen. Programma • Astma/COPD algemeen • klachten • ontstaan • wat is er aan te doen • Geneesmiddelen bij astma en COPD](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050804/5551a0ed4979591f3c8b594f/html5/thumbnails/7.jpg)
Waardoor ontstaat astma
• Allergie
• huisstofmijt
• boompollen, graspollen
• Overgevoeligheid
• Luchtwegen reageren snel en heftig op prikkels
• Aanleg
• Langdurige blootstelling schadelijke stoffen
(beroepsastma)
• Gevolg: Luchtwegen zijn chronisch ontstoken
![Page 8: Astma of COPD Wat uw apotheker kan doen. Programma • Astma/COPD algemeen • klachten • ontstaan • wat is er aan te doen • Geneesmiddelen bij astma en COPD](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050804/5551a0ed4979591f3c8b594f/html5/thumbnails/8.jpg)
Waardoor ontstaat COPD
COPD: Chronic Obstructive Pulmonary Disease• constant ademhalen door vernauwde luchtwegen• verzamelnaam voor longziekten: Chronische
bronchitis en Longemfyseem• longen en luchtwegen zijn blijvend ontstoken:
beschadigd en niet meer te herstellen (in tegenstelling tot astma)
Oorzaken• Roken• Onvoldoende behandelde astma• Veel longontstekingen• luchtvervuiling, schadelijke stoffen• aanleg
![Page 9: Astma of COPD Wat uw apotheker kan doen. Programma • Astma/COPD algemeen • klachten • ontstaan • wat is er aan te doen • Geneesmiddelen bij astma en COPD](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050804/5551a0ed4979591f3c8b594f/html5/thumbnails/9.jpg)
Wat helpt?
Leefregels:• stoppen met roken• vermijden van prikkels
• Bij astma: huis saneren (ivm huisstofmijt) en andere allergische prikkels
• Bij COPD: niet-allergische prikkels zoals smog en tabaksrook
• bewegen• gezonde voeding• niet te laag of te hoog gewicht
![Page 10: Astma of COPD Wat uw apotheker kan doen. Programma • Astma/COPD algemeen • klachten • ontstaan • wat is er aan te doen • Geneesmiddelen bij astma en COPD](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050804/5551a0ed4979591f3c8b594f/html5/thumbnails/10.jpg)
Resultaat behandeling
Astma• Bij het merendeel van de patiënten:
• Terugdringen klachten• Normaal functioneren• Geen aanvallen• Normale longfunctie
COPD• Meer ‘lucht’• Betere conditie• Achteruitgang van de longen vertragen
![Page 11: Astma of COPD Wat uw apotheker kan doen. Programma • Astma/COPD algemeen • klachten • ontstaan • wat is er aan te doen • Geneesmiddelen bij astma en COPD](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050804/5551a0ed4979591f3c8b594f/html5/thumbnails/11.jpg)
Waar kunnen medicijnen helpen?
• Klachten wegnemen of verminderen• Aanvallen voorkomen• Een goede longfunctie behouden
• Dit alles met de laagst mogelijke dosering en de minste bijwerkingen
![Page 12: Astma of COPD Wat uw apotheker kan doen. Programma • Astma/COPD algemeen • klachten • ontstaan • wat is er aan te doen • Geneesmiddelen bij astma en COPD](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050804/5551a0ed4979591f3c8b594f/html5/thumbnails/12.jpg)
Medicijnen bij astma en COPD
• Luchtwegverwijders• Langwerkend: Serevent, Spiriva, Oxis• Kortwerkend: Salbutamol, Atrovent
• Ontstekingremmers/luchtwegbeschermers• Inhalatiecorticosteroïden: Flixotide, Pulmicort, Qvar, Alvesco• Corticosteroïden oraal: Predni(so)lon, behandeling aanval
• Combinaties:• Seretide (Flixotide/Serevent)• Symbicort (Pulmicort/Oxis)• Foster (Beclometason/Oxis)
![Page 13: Astma of COPD Wat uw apotheker kan doen. Programma • Astma/COPD algemeen • klachten • ontstaan • wat is er aan te doen • Geneesmiddelen bij astma en COPD](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050804/5551a0ed4979591f3c8b594f/html5/thumbnails/13.jpg)
Luchtwegverwijders
Werking• Direct effect• Verwijden luchtwegen, verbeterde ademhaling• Voordeel van inhaleren: medicijnen snel op juiste
plek
Bijwerkingen• Zelden: trillende handen, hartkloppingen, droge
mond, hoesten, heesheid• Oplossing: Verbeteren inhalatietechniek of andere
luchtwegverwijder
![Page 14: Astma of COPD Wat uw apotheker kan doen. Programma • Astma/COPD algemeen • klachten • ontstaan • wat is er aan te doen • Geneesmiddelen bij astma en COPD](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050804/5551a0ed4979591f3c8b594f/html5/thumbnails/14.jpg)
Ontstekingsremmers
Werking• Geen direct effect• Vermindering gevoeligheid longen voor irriterende
stoffen• Astma: basis van de behandeling• COPD: verminderen hoeveelheid aanvallen,
‘proefbehandeling’
Bijwerkingen• Soms: heesheid, schimmelinfectie in mond • Oplossing: Verbeteren inhalatietechniek en spoelen
mond met water
![Page 15: Astma of COPD Wat uw apotheker kan doen. Programma • Astma/COPD algemeen • klachten • ontstaan • wat is er aan te doen • Geneesmiddelen bij astma en COPD](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050804/5551a0ed4979591f3c8b594f/html5/thumbnails/15.jpg)
Geneesmiddelen informatie
• Eerst luchtwegverwijder gebruiken, dan de ontstekingsremmer
• Langwerkende luchtwegverwijder en ontstekingsremmer continue gebruiken
![Page 16: Astma of COPD Wat uw apotheker kan doen. Programma • Astma/COPD algemeen • klachten • ontstaan • wat is er aan te doen • Geneesmiddelen bij astma en COPD](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050804/5551a0ed4979591f3c8b594f/html5/thumbnails/16.jpg)
Inhaleren moet je leren
• 70% van alle mensen benut de medicijnen onvoldoende
• Verschillende inhalatievormen:• dosisaërosol• poederinhalator• Vernevelaar
![Page 17: Astma of COPD Wat uw apotheker kan doen. Programma • Astma/COPD algemeen • klachten • ontstaan • wat is er aan te doen • Geneesmiddelen bij astma en COPD](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050804/5551a0ed4979591f3c8b594f/html5/thumbnails/17.jpg)
Inhaleren moet je leren
• Keuze wordt bepaald door:• Patiëntkenmerken: vaardigheden, inhalatiekracht• Afhankelijk van het geneesmiddel• Voorkeur patiënt, arts (ervaring)• Prijs, kwaliteit• Vergoeding zorgverzekeraar: preferentiebeleid
• Gebruiksgemak:• Liefst 1 vorm inhalator voor alle medicatie
![Page 18: Astma of COPD Wat uw apotheker kan doen. Programma • Astma/COPD algemeen • klachten • ontstaan • wat is er aan te doen • Geneesmiddelen bij astma en COPD](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050804/5551a0ed4979591f3c8b594f/html5/thumbnails/18.jpg)
Dosisaërosol
• Spuitbus onder druk: Suspensie of oplossing in cfk-vrij drijfgas
• Doseerventiel geeft pufje af door indrukken tijdens inademen
• Beschikbaar voor alle medicatie• Problemen met inhaleren: hand-long coördinatie,
matige verdeling in longen
![Page 19: Astma of COPD Wat uw apotheker kan doen. Programma • Astma/COPD algemeen • klachten • ontstaan • wat is er aan te doen • Geneesmiddelen bij astma en COPD](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050804/5551a0ed4979591f3c8b594f/html5/thumbnails/19.jpg)
Dosisaërosol
• Voorzetkamer (Volumatic, aerochamber)• Let op hygiene, afwassen, meerdere doses of
soorten geneesmiddelen• Autohaler, Redihaler (door ademhaling
geactiveerd) Niet geschikt voor voorzetkamer. Voorbeeld: Salbutamol (Airomir), Qvar
![Page 20: Astma of COPD Wat uw apotheker kan doen. Programma • Astma/COPD algemeen • klachten • ontstaan • wat is er aan te doen • Geneesmiddelen bij astma en COPD](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050804/5551a0ed4979591f3c8b594f/html5/thumbnails/20.jpg)
Droogpoederinhalator
• Vaste stof (zeer fijn)• Capsules voor eenmalig gebruik: Cyclohaler• Meerdere doses in een inhalator: Diskus,
Turbuhaler, novolizer
![Page 21: Astma of COPD Wat uw apotheker kan doen. Programma • Astma/COPD algemeen • klachten • ontstaan • wat is er aan te doen • Geneesmiddelen bij astma en COPD](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050804/5551a0ed4979591f3c8b594f/html5/thumbnails/21.jpg)
Vernevelaars
• Apparaat zet vloeistof om in nevel• Nevel wordt ingeademd via mondstuk • Alleen denken aan inademen• Middelen: Flixotide, Pulmicort, Combivent
![Page 22: Astma of COPD Wat uw apotheker kan doen. Programma • Astma/COPD algemeen • klachten • ontstaan • wat is er aan te doen • Geneesmiddelen bij astma en COPD](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050804/5551a0ed4979591f3c8b594f/html5/thumbnails/22.jpg)
Inhalatie instructie
Aandachtspunten• Gereed maken inhalator• Houding lichaam, uitademen• Hanteren specifieke inhalator• Krachtig inademen, adem vasthouden• Houdbaarheid, schoonmaken, bewaren• Wanneer is de medicatie op?
• Bekijk de instructiefilmpjes op www.apotheek.nl
![Page 23: Astma of COPD Wat uw apotheker kan doen. Programma • Astma/COPD algemeen • klachten • ontstaan • wat is er aan te doen • Geneesmiddelen bij astma en COPD](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050804/5551a0ed4979591f3c8b594f/html5/thumbnails/23.jpg)
Dosis aerosol
• (meestal) Schudden voor gebruik• Langzaam en diep inademen en tegelijk spuitbusje
indrukken• Blijven inademen • Wachten voor tweede dosis (schudden)• Wanneer leeg?
• Beschrijving in bijsluiter• pufje tegen spiegel of stuk zwart papier doen• doses aftellen
![Page 24: Astma of COPD Wat uw apotheker kan doen. Programma • Astma/COPD algemeen • klachten • ontstaan • wat is er aan te doen • Geneesmiddelen bij astma en COPD](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050804/5551a0ed4979591f3c8b594f/html5/thumbnails/24.jpg)
Dosis aerosol en voorzetkamer
• Aerosol schudden en dan bevestigen• 1 pufje per keer, direct gebruiken• rustig en diep 5-10 keer inademen door de mond
via voorzetkamer• Steeds 30 sec wachten voor een nieuwe
dosis/nieuw geneesmiddel• Schoonmaken voorzetkamer met een sopje, niet
naspoelen, aan de lucht laten drogen
![Page 25: Astma of COPD Wat uw apotheker kan doen. Programma • Astma/COPD algemeen • klachten • ontstaan • wat is er aan te doen • Geneesmiddelen bij astma en COPD](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050804/5551a0ed4979591f3c8b594f/html5/thumbnails/25.jpg)
Autohaler
• Schudden voor gebruik• Langzaam en diep inademen• Blijven inademen als men de klik hoort• 1 min wachten voor tweede dosis
![Page 26: Astma of COPD Wat uw apotheker kan doen. Programma • Astma/COPD algemeen • klachten • ontstaan • wat is er aan te doen • Geneesmiddelen bij astma en COPD](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050804/5551a0ed4979591f3c8b594f/html5/thumbnails/26.jpg)
Respimat
• Plaatsen patroon (kan de apotheek voor u doen• 4x afvuren na dagelijks gebruik• Langzaam en diep inademen, druk op
ontspanner• Inhalatie herhalen voor juiste dosering
![Page 27: Astma of COPD Wat uw apotheker kan doen. Programma • Astma/COPD algemeen • klachten • ontstaan • wat is er aan te doen • Geneesmiddelen bij astma en COPD](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050804/5551a0ed4979591f3c8b594f/html5/thumbnails/27.jpg)
Droogpoeder inhalatie capsules
• Capsule uit verpakking halen en in inhalator plaatsen
• Capsule openen, doorboren met 1 of 2 knoppen• Krachtig en diep inademen• Smaaksensatie achter op de tong• 2x inhaleren als capsule niet leeg is
![Page 28: Astma of COPD Wat uw apotheker kan doen. Programma • Astma/COPD algemeen • klachten • ontstaan • wat is er aan te doen • Geneesmiddelen bij astma en COPD](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050804/5551a0ed4979591f3c8b594f/html5/thumbnails/28.jpg)
Droogpoeder inhalator
• Inhalator laden, klik• Diep en krachtig inademen• Soms smaaksensatie, soms niet• Soms 2x inhaleren• Doseringsteller, kleur, cijfers
![Page 29: Astma of COPD Wat uw apotheker kan doen. Programma • Astma/COPD algemeen • klachten • ontstaan • wat is er aan te doen • Geneesmiddelen bij astma en COPD](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050804/5551a0ed4979591f3c8b594f/html5/thumbnails/29.jpg)
Pauze
![Page 30: Astma of COPD Wat uw apotheker kan doen. Programma • Astma/COPD algemeen • klachten • ontstaan • wat is er aan te doen • Geneesmiddelen bij astma en COPD](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050804/5551a0ed4979591f3c8b594f/html5/thumbnails/30.jpg)
Wat kan de apotheker voor u doen?
• Veiligheidscontrole• Voorlichting• Inhalatie-instructie / oefenen• Advies in een persoonlijk gesprek• Samenspel voorschrijver, patiënt en apotheker
![Page 31: Astma of COPD Wat uw apotheker kan doen. Programma • Astma/COPD algemeen • klachten • ontstaan • wat is er aan te doen • Geneesmiddelen bij astma en COPD](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050804/5551a0ed4979591f3c8b594f/html5/thumbnails/31.jpg)
Medicatie veiligheid• Reden van voorschrijven• Contra-indicatie voor geneesmiddel• Leeftijd, geslacht• Overgevoeligheden• Andere ziektes• Labwaarden
![Page 32: Astma of COPD Wat uw apotheker kan doen. Programma • Astma/COPD algemeen • klachten • ontstaan • wat is er aan te doen • Geneesmiddelen bij astma en COPD](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050804/5551a0ed4979591f3c8b594f/html5/thumbnails/32.jpg)
Eerste recept (apotheek)
• Reden van voorschrijven• Medicatiebewaking:
• Dubbelreceptuur (combinaties, andere naam, generieke middelen)
• Doseringscontrole• Optimale behandeling met medicatie
(farmacotherapie) • Gebruik: Zo nodig, continu of preventie
![Page 33: Astma of COPD Wat uw apotheker kan doen. Programma • Astma/COPD algemeen • klachten • ontstaan • wat is er aan te doen • Geneesmiddelen bij astma en COPD](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050804/5551a0ed4979591f3c8b594f/html5/thumbnails/33.jpg)
Eerste recept (patiënt)
Eerste uitgifte begeleiding• Wat is er afgesproken met de voorschrijver?• Verwachting van de patiënt / Motivatie voor het
gebruik• Informatie over geneesmiddel• Inpassen in de dagelijkse routine• Inhalatie instructie
![Page 34: Astma of COPD Wat uw apotheker kan doen. Programma • Astma/COPD algemeen • klachten • ontstaan • wat is er aan te doen • Geneesmiddelen bij astma en COPD](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050804/5551a0ed4979591f3c8b594f/html5/thumbnails/34.jpg)
Herhaalreceptuur
• Evaluatie van het gebruik / welke ervaringen• Eventueel herinstructie• Medicatiebewaking• Dubbelreceptuur• Te snelle/late herhaling, alles herhaald?• Behandelen bijwerkingen (mondschimmel)• Screening medicatiegebruik
![Page 35: Astma of COPD Wat uw apotheker kan doen. Programma • Astma/COPD algemeen • klachten • ontstaan • wat is er aan te doen • Geneesmiddelen bij astma en COPD](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050804/5551a0ed4979591f3c8b594f/html5/thumbnails/35.jpg)
Handverkoop en voeding
• Hoestdranken• Codeine, noscapine
• Voedingssupplementen, vitamines• Voeding op recept, bv Respifor• Stoppen met roken medicijnen
![Page 36: Astma of COPD Wat uw apotheker kan doen. Programma • Astma/COPD algemeen • klachten • ontstaan • wat is er aan te doen • Geneesmiddelen bij astma en COPD](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050804/5551a0ed4979591f3c8b594f/html5/thumbnails/36.jpg)
Stoppen met roken
• Nicotine pleisters, kauwgom, etc• Zyban• Champix• Wat vergoedt de zorgverzekeraar?• Motivatie
![Page 37: Astma of COPD Wat uw apotheker kan doen. Programma • Astma/COPD algemeen • klachten • ontstaan • wat is er aan te doen • Geneesmiddelen bij astma en COPD](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050804/5551a0ed4979591f3c8b594f/html5/thumbnails/37.jpg)
Wensen apotheker
• Reden van voorschrijven• Gebruikservaring / reden van stoppen• Check inhalatievaardigheden• Vraagbaak voor U!
![Page 38: Astma of COPD Wat uw apotheker kan doen. Programma • Astma/COPD algemeen • klachten • ontstaan • wat is er aan te doen • Geneesmiddelen bij astma en COPD](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022050804/5551a0ed4979591f3c8b594f/html5/thumbnails/38.jpg)