atomen, moleculen en reactieschema chemie ing w.t.n.g. tomassen
TRANSCRIPT
Atomen , moleculen en Atomen , moleculen en reactieschemareactieschema
Chemie
Ing W.T.N.G. Tomassen
AtomenAtomen
Alles om je heen is opgebouwd uit bouwstenen. Alles om je heen is opgebouwd uit bouwstenen.
Deze bouwstenen noemen we atomen. Deze bouwstenen noemen we atomen.
Er zijn meer dan 100 soorten weergegeven in het periodiek systeem.Er zijn meer dan 100 soorten weergegeven in het periodiek systeem.
Code.Code.
Om de bouwstenen uit elkaar te houden Om de bouwstenen uit elkaar te houden heeft elke atoom een eigen letter heeft elke atoom een eigen letter
combinatie.combinatie.
WaterstofWaterstof HH
ZuurstofZuurstof OO
KoolstofKoolstof CC
MoleculenMoleculen
Enkelvoudige stoffen bestaan uit een soort atoom.Enkelvoudige stoffen bestaan uit een soort atoom.Meervoudige stoffen bestaan uit meer dan een atoom.Meervoudige stoffen bestaan uit meer dan een atoom.
Het cijfer achter de letter heet index en geeft aan hoeveel Het cijfer achter de letter heet index en geeft aan hoeveel atomen van de soort in de molecuul zitten.atomen van de soort in de molecuul zitten.
Vb formule water: HVb formule water: H22OO
Index cijfer 1 laat je wegIndex cijfer 1 laat je weg
Het cijfer voor de formule geeft het aantal moleculen aan.Het cijfer voor de formule geeft het aantal moleculen aan.
De toestand van de molecuulDe toestand van de molecuul
Achter de formule wordt de fase Achter de formule wordt de fase aangegeven bij kamertemperatuur.aangegeven bij kamertemperatuur.
(s)(s) SolidSolid VastVast
(l)(l) LiquidLiquid VloeibaarVloeibaar
(g)(g) GaseousGaseous GasvormigGasvormig
MoleculenMoleculen
Stoffen om ons heen zijn opgebouwd uitStoffen om ons heen zijn opgebouwd uit1 of meer bouwstenen.1 of meer bouwstenen.
Zo is zuurstof opgebouwd uit twee zuurstof atomen (OZo is zuurstof opgebouwd uit twee zuurstof atomen (O22))
Andere moleculen zijn:Andere moleculen zijn:WaterWater HH2200KoolstofdioxideKoolstofdioxide COCO22
KoolstofmonoxideKoolstofmonoxide COCO
Het kleine cijfer achter de letter van het atoom is Het kleine cijfer achter de letter van het atoom is het aantal atomen, van dat soort, die in de molecuul zit. het aantal atomen, van dat soort, die in de molecuul zit.
Geen cijfer betekend een atoom.Geen cijfer betekend een atoom.
BrandstofBrandstof
Een brandstof bevat koolstof. Een brandstof bevat koolstof. Een aantal voorbeelden van brandstoffenEen aantal voorbeelden van brandstoffen
VerbrandenVerbranden
Verbranden is een reactie van een brandstofVerbranden is een reactie van een brandstof
met zuurstof. Een brandbare stof heeft een met zuurstof. Een brandbare stof heeft een
eigen ontbrandingstemperatuur.eigen ontbrandingstemperatuur.
Ontbrandingstemperatuur
Brandstof Zuurstof
De verbrandings-
driehoek
Een stof verdwijnt nooit!Een stof verdwijnt nooit!
Bij verbranding reageert de brandstof met Bij verbranding reageert de brandstof met zuurstof en ontstaan nieuwe stoffen.zuurstof en ontstaan nieuwe stoffen.
De basis is de brandstof molecuul en de De basis is de brandstof molecuul en de zuurstofmolecuul (Ozuurstofmolecuul (O22).).
Doordat deze twee stoffen reageren Doordat deze twee stoffen reageren ontstaan nieuwe stoffenontstaan nieuwe stoffen
Volledige en onvolledige Volledige en onvolledige verbrandingverbranding
Bij voldoende zuurstofBij voldoende zuurstof
Volledige verbranding ontstaanVolledige verbranding ontstaanKoolstofdioxide (COKoolstofdioxide (CO22) en Water (H) en Water (H22O)O)
Bij onvoldoende zuurstofBij onvoldoende zuurstof
Onvolledige verbranding ontstaanOnvolledige verbranding ontstaan Koolstofmonoxide (CO) en/of Koolstofmonoxide (CO) en/of Koolstof (C) Koolstof (C)
ReactieschemaReactieschema
De omzetting van de ene stof naar de De omzetting van de ene stof naar de
andere staat in een reactieschema.andere staat in een reactieschema.
Met Met schrijf je in het schema als een schrijf je in het schema als een ++
TotTot schrijf je in het schema als een schrijf je in het schema als een –>–>
ReactieschemaReactieschemaMoleculen bestaan uit enkele of combinaties van atomen.Moleculen bestaan uit enkele of combinaties van atomen.Voorbeelden hiervan zijnVoorbeelden hiervan zijn : :
WaterWater HH22OO
ZuurstofZuurstof OO22
KoolstofdioxideKoolstofdioxide COCO22
Koolstofmonoxide Koolstofmonoxide COCO
KoolstofKoolstof CC
AlcoholAlcohol CC22HH66OO
MethaanMethaan CHCH44
EthaanEthaan CC22HH66
PropaanPropaan CC33HH88
Een reactieEen reactie
In een reactieschema zie je in welke stof(fen) de In een reactieschema zie je in welke stof(fen) de brandstof veranderd.brandstof veranderd.
Het is een puzzel om alle atomen op te krijgen Het is een puzzel om alle atomen op te krijgen zonder dat er iets overblijft.zonder dat er iets overblijft.
Voorbeeld:Voorbeeld:
CHCH44 + + 2O2O22 => => 2H2H22O + COO + CO22
De basisDe basis
Bij elke twee waterstof atomen hoort Bij elke twee waterstof atomen hoort éééén n zuurstof atoom zuurstof atoom (Water is H(Water is H22O).O).
Bij elke koolstof atoom horen twee zuurstof Bij elke koolstof atoom horen twee zuurstof atomen.atomen. (Koolstofdioxide is CO(Koolstofdioxide is CO22))
De verbranding van CDe verbranding van C44HH1010
Er zijn 10 waterstof atomenEr zijn 10 waterstof atomen
Om water (HOm water (H22O) te krijgen zijn er 5 O) te krijgen zijn er 5 zuurstofatomen nodig. Hzuurstofatomen nodig. H1010 wordt 5 H wordt 5 H22OO
Er zijn 4 Koolstof atomenEr zijn 4 Koolstof atomenOm koolstofdioxide (COOm koolstofdioxide (CO22) te krijgen zijn er 8 ) te krijgen zijn er 8
zuurstofatomen nodig. C4 wordt 4 COzuurstofatomen nodig. C4 wordt 4 CO22
Het reactieschema.Het reactieschema.Bij elkaar heb ik 8 + 5 = 13 zuurstofatomen nodig. Bij elkaar heb ik 8 + 5 = 13 zuurstofatomen nodig.
De 13de zuurstof atoom is er niet omdat een zuurstof molecuul bestaat uit 2 De 13de zuurstof atoom is er niet omdat een zuurstof molecuul bestaat uit 2 zuurstofatomen.zuurstofatomen.
Het aantal brandstof moleculen moet dus altijd even zijn om deze stof volledig Het aantal brandstof moleculen moet dus altijd even zijn om deze stof volledig te verbranden.te verbranden.
26 / 2 = 13 26 / 2 = 13 zuurstof moleculenzuurstof moleculen
8 X CO8 X CO22
2 X C2 X C44HH1010 + 13.. X O + 13.. X O22
10 X H10 X H22OO