audioΩcreative phonodude 2014 - audio creative shop
TRANSCRIPT
AudioΩCreative PhonoDude 2014
2
De PhonoDude van 2014 is eigenlijk helemaal opnieuw opgezet. Is zelfs gemakkelijker
dan voorheen te bouwen, maar heeft een aantal aandachtpunten, die gaandeweg het
opbouwverhaal in beeld komen. Met onderstaande verhaal moet het mogelijk zijn om
na een paar dagen lekker hobbyen een mooie RIAA voorversterker in het audiorek neer
te kunnen zetten die je qua geluidskwaliteit gerust met dure toppers mag vergelijken.
Van start…
We beginnen met de nog lege chassisplaat.
Het handigst is om eerst de rubbertules voor
de doorvoer van de voedingstrafodraden in de
gaten te wurmen. Dat gaat niet vanzelf.
Pas echter op met het gebruik van scherpe
voorwerpen als schroevendraaiers. Zelf ge-
bruik ik de achterkant van een fijnschrijver om
de rubbers mooi strak in het gat te drukken.
AudioΩCreative PhonoDude 2014
3
Met een beetje wurmen komen de
tules mooi strak in het chassisgat
te zitten.
Je kunt eventueel een beetje vaseline in de binnenkant
van de rubbertules smeren om de doorvoer van de dra-
den wat gemakkelijker te maken.
Het Turretboard Op het centraal in de PhonoDude gemonteerde turretboard krijgen de ontkoppelconden-
satoren voor de versterkertrapjes plus de RIAA module hun plaats. Het is handig om de
noodzakelijke
doorverbindin-
gen het eerst aan
te brengen. Ge-
bruik daarvoor
de vertinde ko-
perdraad. Draai
de draden sim-
pel om de turrets
en soldeer ze. Hier moet het soldeertin goed verwarmd worden om mooi rondom mooi
door te laten vloeien.
AudioΩCreative PhonoDude 2014
4
Hier nog een paar foto’s van door-
verbindingen op het turretboard.
Als de doorverbindingen gesoldeerd zijn
worden de 3K3 weerstanden van de
voeding op hun plek gesoldeerd. Dan
volgen de twee 47 uF/ 450 volt elco’s.
Let op de richting. De + en - zijn duide-
lijk op de elco aangegeven.
AudioΩCreative PhonoDude 2014
5
Volg de werkwijze verder voor de andere componenten. De RIAA module op de foto is
vast gezet met een paar dotjes siliconenrubber. Doe dat pas als alle andere componenten
zijn gemonteerd. Let even weer goed op de richting van de 22 uF elco’s, die tegengesteld
is aan de hiervoor gemonteerde 47 uF exemplaren. Soldeer eerst de weerstanden op hun
plek, daarna de elco’s.
Chassisopbouw Nu worden buishouders, cinchaansluitingen, elco;s enz op het chassis gemonteerd.
Voor de 5 buishouders worden M3x8 lenskopboutjes gebruikt. De vier versterkerbuisjes
krijgen een afschermhuls om ze tegen brominstraling af te schermen.
AudioΩCreative PhonoDude 2014
6
Een ‘Tip van Flip’ De RIAA module kan ook andersom worden gemonteerd natuurlijk, zoals hierboven is te
zien. Er moeten dan wel wat gaten worden geboord in het turretboard om de draden
doorheen te kunnen halen.
Deze tip kreeg ik toegestuurd door Willard, waarvan verderop nog een paar eigen bouw-
ervaringen te zien zullen zijn.
Goede tips van bouwers zijn altijd zeer welkom. Het kan medehobbyisten helpen. Denk je
met je feedback een positieve inbreng te kunnen hebben, schroom niet om ons het te laten
weten...
AudioΩCreative PhonoDude 2014
7
De buishouder vanaf de on-
derkant gezien.
En alle vier gemonteerd...
Voedingelco’s Na de buishouders komen de voedingelco’s en de buishou-
der voor de gelijkrichtbuis aan de beurt. De kleine 47 uF JJ
elco wordt eerst door het chassis gemonteerd. Draai de klem
niet meteen helemaal vast, maar zo dat de elco nog net te
draaien is.
AudioΩCreative PhonoDude 2014
8
Voor alle bout/moerverbindingen definitief
vast worden gedraaid wordt de elco zo uit-
gelijnd dat de minpool naar de buitenkant
van het chassis wijst.
De buishouder naast de 47 uF elco is voor de
gelijkrichtbuis.
Nu wordt de grotere 470 uF voedingselco aan het chassis gemonteerd. Op dezelfde wijze
dan de kleinere broer hiervoor. Alleen wordt onder montageoog meteen het massapunt
voor het chassis geschroefd. Knip daarvoor 2 ‘benen’ van de massaster.
AudioΩCreative PhonoDude 2014
9
De elco netjes centreren in het gat...
Met een inbus- en pijpsleutel
wordt de 470 uF elco weer
goed vast gezet. Ook hier ‘wijst’
de ‘min’ naar de buitenkant van
het chassis….
En het massapunt goed vastdraaien...
AudioΩCreative PhonoDude 2014
10
Smoorspoel en voedingtrafo monteren
Nu wordt het even opletten. Vóór de voedingstrafo wordt gemonteerd en vastgeschroefd
zal er even wat voorwerk voor het monteren van de smoorspoel moeten worden geno-
men.
2 M3x12 lenskopboutjes van 2 verzon-
ken M3x12 boutjes worden door het
chassis gestoken en goed vastge-
schroefd met M3 moertjes.
Nu kan de voedingstransformator wor-
den gemonteerd. Geleid de draden rus-
tig door de gaten met rubbertules. Doe
je hier te woest, dan trek je de tules
weer uit hun gaten…
AudioΩCreative PhonoDude 2014
11
Na het vastschroeven van de bouten van de voedingstrafo leg je op iedere doorgestoken
bout een dikke 3 mm ring…
Dan kan de smoorspoel op de vier boutjes wor-
den geplaatst. Leg dan weer 4 dikke ringen en
een moer op de boutje en draai ze goed vast.
De boutjes op de foto lijken wat aan de korte
kant, in het onderdelenpakket zitten langere
exemplaren (12 mm)
AudioΩCreative PhonoDude 2014
12
Montage Turretboard en de DC voeding Nu kan het turretboard ook op de chassisplaat worden vastge-
zet. Dat wordt met afstanddraadbus/boutjes gedaan. Draai die
eerst handvast vast (zodat je ze nog wat kunt bewegen) in de 4
chassisgaten.
Dan leg je het turretboard op de afstandsboutjes Leg daar ver-
volgens een ringetje en een moertje op dat je ook weer hand-
vast aandraait.
AudioΩCreative PhonoDude 2014
13
De DC voeding PCB, voor het voeden van de gloeidraden van de versterkerbuisjes, wordt
met 4 afstandmoeren op het chassis gemonteerd. Hiervoor gebruik je 8 stuks M3x6 lens-
kopboutjes.
AudioΩCreative PhonoDude 2014
14
IEC lichtnetaansluiting en cinch chassisdelen Het IEC lichtnet chassisdeel wordt met twee verzonken boutjes aan het chassis geschroefd.
De glaszekering kan nu ook in de houder worden geschoven.
Nu worden de cinch chassisbussen in de 4 daarvoor bedoelde gaten geschroefd. De massa-
terminal voor de platenspeler wordt ook in het chassis gemonteerd. Bij het onderdelen-
pakket zit een type dat ook losse draden en spades aan kan.
AudioΩCreative PhonoDude 2014
15
De moer wordt aan de voorzijde op de Cardas cinch
aansluitingen gedraaid. Daarvoor is een steek/ring/
pijpsleutel van 12 mm nodig. Doe dit niet met een wa-
terpomptang of combinatietang, je beschadigd de boel
gegarandeerd.
De achterkant kan gefixeerd worden met de hulp van
een puntbektang.
AudioΩCreative PhonoDude 2014
16
De chassisplaat is opgebouwd en kan nu in de kastrand worden geschroefd. De bedrading
gebeurd verder vanaf de onderkant van de kast….
AudioΩCreative PhonoDude 2014
17
De voeding Het bedraden van de versterker begint
bij de voedingstransformator en alles
wat daar omheen bevind.
De kleurcodering voor de aansluitdra-
den staan aan de onderkant van de tra-
fo.
De randaarde aansluiting
wordt op het chassismassa-
punt aangesloten. Ook de
geel/groene draad uit de
voedingstrafo gaat hier naar
deze aansluitlip. Vertin de
aansluitingen eerst even
voor de bedrading er aan ge-
soldeerd wordt.
AudioΩCreative PhonoDude 2014
18
De blauwe (nul) draad van de primaire kant van de trafo gaat rechtstreeks naar de nul van
de IEC aansluiting.
De bruine draad (fase) van de primaire kant
wordt samengetwist met een zwarte
(schakeldraad) en gaat strak via de zijkant van de
kast naar de drukschakelaar op het front. De bui-
tenste aansluitingen zijn voor de indicatieled.
AudioΩCreative PhonoDude 2014
19
De 12 volt DC voeding PCB wordt
met de 2 zwarte draden op de tra-
fo aangesloten.
Na het strippen de draden wel
even vertinnen voor ze onder de
draadklemmen worden vast ge-
schroefd…
EZ81 gelijkrichtbuis
De groene
(gloeispanning) dra-
den gaan naar buis-
houder aansluiting 4
en 5 van de EZ81 ge-
lijkrichtbuis.
AudioΩCreative PhonoDude 2014
20
De oranje draad (nul) gaat naar het chassismassapunt. Ook de min-aansluitingen van de
twee voedingelco’s gaan hier naar toe.
De 2 gele draden uit de trafo gaan naar
aansluiting 1 en 7 (anodes) van de buis-
houder.
AudioΩCreative PhonoDude 2014
21
Aansluiting 3 van de gelijk-
richtbuis gaat naar plus-
aansluiting van de JJ afvla-
kelco.
Het is waarschijnlijk slim
om gelijk de uitgaande
draad naar de smoorspoel
ook aan dezelfde soldeer-
lip te solderen.
De terminal van de platen-
spelermassa gaat ook naar
het chassismassapunt...
AudioΩCreative PhonoDude 2014
22
Sub-massa punten turretboard
Op het turretboard zijn aan beide kanten een drietal turrets met het blanke koperdraad
aan elkaar gelegd. Deze worden ieder met een eigen draad aan de minpool van de (grote)
voedingelco C8 gelegd.
AudioΩCreative PhonoDude 2014
23
Gloeidraden 5755 buizen
De 5755 buizen worden parallel aangesloten. Daarvoor worden de buishouders op aanluit-
pennen 4 en 5 gebruikt.
Voor het twisten van draden lijkt de accuboormachine te zijn uitgevonden… Hoewel dit
handige apparaat natuurlijk ook prima te gebruiken is voor andere doeleinden...
AudioΩCreative PhonoDude 2014
24
De uitgaande getwiste draden worden op de 12 volt DC voedingsmodule aangesloten.
Voor het vastschroeven onder de draadklemmen van de voeding, wel even de gestripte
uiteinden vertinnen of naar wens van aderhulsjes voorzien.
6N3/ 5670
De 6N3 buizen worden in serie
aangesloten op de 12 volt voe-
ding.
AudioΩCreative PhonoDude 2014
25
RIAA Module (1)iooi
De zwarte draden uit de RIAA module worden aan sub-massapunt op het turretboard ge-
soldeerd.
De rode en groene ingangsdraden van de RIAA module gaan naar buisaansluiting 4 van bei-
de 5755 buisjes. De (oranje) verbindingen gaan van de anode van deze buis (aansluiting 1)
naar de voedingsontkoppelelco’s op het turretboard (C11 en C12). De blauwe draden ver-
binden de anodes van de 5755 buizen rechtstreeks met het sub-massapunt.
AudioΩCreative PhonoDude 2014
26
Weerstanden Nu kunnen de weerstanden op de buishouders worden gesoldeerd. We beginnen bij de
5755 buisjes. R3, R4 en R5 worden aan één kant in el-
kaar getwist ( gewoon met de hand, niet met de boor-
machine). R5 (47 kOhm) wordt aan soldeerlip 8 van de
buishouder gesoldeerd.
Let bij de foto’s waar de weerstanden op de 5755 buishouders worden gesoldeerd niet op de on-
derliggende rood/ zwarte bedrading. Deze is hier nog, in tegenstelling tot de definitieve PhonoDu-
de versie in 6,3 volt mode aangesloten.
AudioΩCreative PhonoDude 2014
27
Weerstand R3 (680 Ohm) wordt daarna aan
nummer 2 van de buishouder gesoldeerd.
Pak nu een weerstand van 1 kOhm (R2)
en soldeer aan nummer 3 van de buis-
houder.
Nu kunnen de losse eind-
jes van R2 en R4 ook in el-
kaar gedraaid worden.
Tip: gaat het lezen van de kleurcodering je niet gemakkelijk af, wat geen schande is bij 1%
weerstandtypes, meet ze even met je multimeter na. Een verkeerde weerstandwaarde op
de verkeerde plek maakt de versterker onbruikbaar. Er gaat niet meteen iets kapot, maar
voor het geluid is het desastreus. En fouten later opsporen en weer oplossen is vervelender
dan het meteen goed doen.
AudioΩCreative PhonoDude 2014
28
We solderen de twee in
elkaar gedraaide dicht bij
de weerstanden en knip-
pen ze tot op ongeveer 1
cm af.
Bij de tegenover liggende 6N3 buis wordt de zelfde werkwijze gebruikt met de weerstan-
den R8, R9, R11 en R12.
Ook de 5755 en 6N3 buisjes voor het andere kanaal kunnen daarna worden gesoldeerd. Let
goed op de juiste weerstandwaardes en hou steeds een oog op het schema.
AudioΩCreative PhonoDude 2014
29
De kathodeweerstanden voor beide 6N3 buizen krijgen eventueel een stukje isolatie rond
de aansluitdraden ( gewoon van een stukje montagedraad strippen) en worden tussen
buishouder aansluitpunt 2 en sub-massapunt op het turretboard gesoldeerd.
Roosterlekweerstand R7 (1Meg) en stopweerstand R6 (1K) worden in serie geschakeld tus-
sen buisaansluiting 3 en sub-massapunt gesoldeerd.
AudioΩCreative PhonoDude 2014
30
Knip de weerstanddraden weer op ongeveer 1 cm lengte af na het solderen.
De blauwe en gele uitgangsdraden van de RIAA module worden op de nog ongebruikte tur-
rets gesoldeerd.
AudioΩCreative PhonoDude 2014
31
Koppelcondensatoren
De aansluitdraden van de 3 koppelcon-
densatoren (C1 t/m C3)kunnen naar be-
hoefte weer met een stukje montage-
draadisolatie worden geïsoleerd. Wel zo
netjes…
Bij de 5755 buis wordt de condensator
op buisaansluiting 8 gesoldeerd. Doe
dat meteen bij beide buizen.
Buig de draden voorzichtig zonder
scherpe hoeken en soldeer de andere
aansluitdraad van C1 aan het knoop-
punt van R2 en R4.
AudioΩCreative PhonoDude 2014
32
Doe dat met beide con-
densatoren…
C3 wordt op dezelfde
wijze aangesloten over
de 6N3 buis, tussen
aansluiting 4 en het
knooppunt van R8 en
R9.
AudioΩCreative PhonoDude 2014
33
Koppelcondensator C2 tenslotte, wordt tussen de RIAA module aansluitingen op het tur-
retboard en het knooppunt R6 en R7 gesoldeerd. Netjes buigen en zo veel mogelijk zonder
mechanische stress monteren.
AudioΩCreative PhonoDude 2014
34
De uitgangscondensatoren
De uitgangscondensatoren kunnen dicht bij de cinchuitgangsbussen worden gesoldeerd.
De MKP condensatoren in uitgang zijn van uitstekende kwaliteit maar hebben weinig mas-
sa (lichtgewicht), zodat zwevende montage geen enkel probleem is. Wil je later eventueel
tweaken met zwaardere types, dan kunnen deze beter op de chassisplaat gefixeerd wor-
den.
Het is handig om wel eerst de R13 weerstanden (470K) over de uitgangsbussen te solde-
ren. Goed verwarmen is een must, er wordt hier warmte geabsorbeerd door het chassis.
Lukt het slecht om de boel voldoende warm te krijgen, bijvoorbeeld omdat er een klein
soldeerboutje wordt gebruikt, dan kun je de chassisdelen even los schroeven voor het sol-
deren van de weerstanden.
AudioΩCreative PhonoDude 2014
35
In en uitgang bedraden
De draden voor de in en uitgangen worden stevig getwist met de accuboormachine. De
signaal voerende draad gaat van de 6N3 buishouder, aansluiting nummer 8, naar de uit-
gangscondensator. De massadraad loopt van cinchaansluitingmassa naar het sub-
massastrip op het turretboard. Dit wordt voor beide kanalen gedaan.
De ingangsbedrading wordt op dezelfde wijze gedaan. Leg deze wel zo dicht mogelijk naar
de chassiskant om instraling tot een minimum te beperken. Het twisten zorgt van nature
voor een goede afscherming. De massadraad loopt weer van van de massakant van de
cinchaansluiting naar de sub-massa op het turretboard. De signaalvoerende draad loopt
van de cinchaansluiting naar aansluiting 6 van de 5755 ingangsbuis. Uiteraard moet dat
voor beide ingangskanalen identiek gedaan worden. Let er wel op dat de in- en uitgangen
van rechts en links niet verwisseld worden...
AudioΩCreative PhonoDude 2014
36
Massakoppeling van de DC voeding
De laatste MKP condensator is die voor het virtueel aan massa leggen van de gloeidraden
van de buisjes. Vergeet je dit dan is een vette brom het resultaat. De condensator wordt
aan de ene kant onder de min van de voedingsmodule geschroefd en de ander kant aan
chassismassa gelegd.
AudioΩCreative PhonoDude 2014
40
Ondanks dat geprobeerd is om een zo compleet en nauwkeurig mo-
gelijk verslag te maken van de bouw van de PhonoDude blijft er altijd
de mogelijkheid dat iets nog niet duidelijk genoeg is omschreven.
Laat het gewoon weten. Dan kan de tekst eventueel nog aangepast
worden, of extra foto’s worden toegevoegd.
Graag nog een woord van dank aan Willard Edel, voor zijn positieve
feedback , aanvullingen en foto’s die hij inbracht tijdens het maken
van deze bouwhandleiding.
Dick van de Merwe
Audio Creative