Załącznik nr 2

do wniosku o przeprowadzenie postępowania habilitacyjnego

Autoreferat w języku polskim

Załącznik nr 2

dr inż. Daria Wieczorek 2 | S t r o n a

1. Dane osobowe............................................................................................................................3

2. Posiadane dyplomy, stopnie naukowe ......................................................................................3

3. Informacje o dotychczasowym zatrudnieniu w jednostkach naukowych .................................4

4. Wskazanie osiągnięcia wynikającego z art. 16 ust. 2 ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz. U. 2016 r. poz. 882 ze zm. w Dz. U. z 2016 r. poz. 1311.) .......................................................................................4

a. Tytuł osiągnięcia naukowego .................................................................................................4

b. Autor, tytuł publikacji, rok wydania, nazwa wydawnictwa, recenzenci wydawniczy ............4

c. Omówienie celu naukowego pracy i osiągniętych wyników wraz z omówieniem ich ewentualnego wykorzystania ....................................................................................................5

5. Omówienie pozostałych osiągnięć naukowo-badawczych ..................................................... 12

6. Podsumowanie ........................................................................................................................ 15

Załącznik nr 2

dr inż. Daria Wieczorek 3 | S t r o n a

Podstawowe informacje o kandydacie

1. Dane osobowe

Imię i nazwisko: Daria Wieczorek

Nazwisko panieńskie: Piątek

2. Posiadane dyplomy, stopnie naukowe

Magister inżynier

2001 rok, Akademia Ekonomiczna w Poznaniu, Wydział Towaroznawstwa,

specjalność: Kształtowanie i Ochrona Jakości Artykułów Przemysłowych;

Praca magisterska pt. „Próba syntezy 1-n-alkiloamino-β-D-glukozoetanosulfonianów

sodu”, promotor: prof. dr hab. inż. Ryszard Zieliński.

Doktor nauk ekonomicznych w zakresie towaroznawstwa

2008 rok, Akademia Ekonomiczna w Poznaniu, Wydział Towaroznawstwa;

Praca doktorska pt. “Synteza i właściwości użytkowe wybranych surfaktantów z

ugrupowaniem morfolinowym”,

promotor: prof. dr hab. inż. Ryszard Zieliński,

recenzenci: prof. dr hab. Ryszard Cierpiszewski, prof. dr hab. inż. Jerzy Żuchowski.

Dyplomy studiów podyplomowych

2011 rok, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Chemii,

Studia Podyplomowe dla Nauczycieli Chemii,

2012 rok, Wyższa Szkoła Pedagogiki i Administracji w Poznaniu,

Podyplomowe Studium Przygotowania Pedagogicznego,

Załącznik nr 2

dr inż. Daria Wieczorek 4 | S t r o n a

3. Informacje o dotychczasowym zatrudnieniu w jednostkach naukowych

01.09.2001 - 31.08.2008 Asystent Akademia Ekonomiczna w Poznaniu

Wydział Towaroznawstwa

Katedra Technologii i Ochrony Środowiska

01.09.2008 - obecnie Adiunkt Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

Wydział Towaroznawstwa

Katedra Technologii i Ochrony Środowiska

(od 2012 roku Katedra Technologii

i Analizy Instrumentalnej)

4. Wskazanie osiągnięcia wynikającego z art. 16 ust. 2 ustawy z dnia 14 marca 2003 r.

o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule

w zakresie sztuki (Dz. U. 2016 r. poz. 882 ze zm. w Dz. U. z 2016 r. poz. 1311.)

a. Tytuł osiągnięcia naukowego

Surfaktanty sulfobetainowe w kształtowaniu jakości kosmetyków i produktów

chemii gospodarczej

b. Autor, tytuł publikacji, rok wydania, nazwa wydawnictwa, recenzenci wydawniczy

Daria Wieczorek, Surfaktanty sulfobetainowe w kształtowaniu jakości kosmetyków i

produktów chemii gospodarczej, 2016, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego

w Poznaniu, ISBN 978-83-7417-908-9.

Recenzenci wydawniczy:

dr hab. inż. Marcin Sobczak,

Warszawski Uniwersytet Medyczny

dr hab. inż. Tomasz Wasilewski, prof. nadzw UTH,

Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny w Radomiu

Załącznik nr 2

dr inż. Daria Wieczorek 5 | S t r o n a

c. Omówienie celu naukowego pracy i osiągniętych wyników wraz z omówieniem ich

ewentualnego wykorzystania

Związki powierzchniowo czynne (ZPC) zwane inaczej surfaktantami lub związkami

o budowie amfifilowej są powszechnie stosowane zarówno w przemyśle, jak i w

gospodarstwach domowych. Związki te wyróżnia charakterystyczna struktura, w której

to wyodrębnić można ugrupowanie hydrofilowe, jak i hydrofobowe. Fakt ten powoduje

to, że wykazują one powinowactwo zarówno do fazy hydrofilowej jaki i hydrofobowej.

Surfaktanty stosowane są w wielu dziedzinach przemysłu, produktach codziennego

użytku, ale również w wielu procesach technologicznych. Jedna z klasyfikacji

surfaktantów dzieli je na 4 grupy: niejonowe, anionowe, kationowe i amfoteryczne ZPC.

Struktura sprzedaży poszczególnych grup surfaktantów wskazuje, że rynek

surfaktantów rozwija się dynamicznie. W ostatnich kilkunastu latach obserwowany jest

kilkuprocentowy wartościowy i ilościowy wzrost produkcji surfaktantów. Do

najnowszych kierunków rozwoju nauki nad tymi związkami należą np. biodegradacja,

minimalizacja wpływu na środowisko naturalne. Niemniej jednak najważniejszym

kierunkiem rozwoju jest poszukiwanie nowych surfaktantów, a także rozszerzanie

obszarów zastosowań surfaktantów już istniejących. Oprócz właściwości, które

przypisane są tym związkom poszukuje się rozwiązań mających na celu zastąpienie wielu

składników jednym, wykazującym wiele pożądanych cech. Ważnym aspektem jest

również wprowadzenie surfaktantów do produktów czy procesów, w których do tej pory

nie występowały w celu poprawy jakości, zwiększenia konkurencyjności produktu,

a także usprawnienia procesów.

Monografia pt. „Surfaktanty sulfobetainowe w kształtowaniu jakości kosmetyków i

produktów chemii gospodarczej” jest publikacją traktująca o właściwościach

surfaktantów sulfobetainowych oraz ukazująca wpływ tych związków na szeroko

rozumianą jakość produktów chemii gospodarczej i kosmetyków. Dodatkowo

zaprezentowane zostały możliwości zastosowania sulfobetain w formulacjach agrarnych

oraz produktach farmaceutycznych.

Załącznik nr 2

dr inż. Daria Wieczorek 6 | S t r o n a

Cele badawcze pracy

Udział surfaktantów amfoterycznych w globalnym rynku ZPC w 2014 roku wynosił 7%.

Niemniej jednak średnioroczny wzrost wartości sprzedaży surfaktantów amfoterycznych

jest niewspółmiernie wyższy niż ten obserwowany dla pozostałych grup surfaktantów.

Sulfobetainy stanowią jedną z grup należących do tej grupy surfaktantów. Uwzględniając

najnowsze kierunki zmian dokonujące się w nauce, ale również trendy rozwoju

produktów zawierających ZPC podjęto studia literaturowe oraz badania

eksperymentalne, które mogłyby ocenić właściwości surfaktantów sulfobetianowych i

wskazać potencjalne obszary ich zastosowania. Głównym celem badań było określenie

właściwości oraz próba zidentyfikowania potencjalnych możliwości aplikacyjnych tych

związków. Do osiągnięcia celu głównego przeprowadzono badania literaturowe oraz

empiryczne skoncentrowane na obszarach, w których surfaktanty sulfobetainowe

mogłyby stanowić poważną konkurencję dla obecnie powszechnie używanych

surfaktantów oraz takich, w których surfaktanty innych grup mogłyby być lub są

dyskwalifikowane. Realizacji celu głównego dokonano poprzez konkretyzację celów

szczegółowych. Do celów szczegółowych należała zatem kompleksowa ocena

właściwości wodnych roztworów sulfobetain, wieloaspektowa ocena wyróżników

jakości produktów kosmetycznych oraz chemii gospodarczej skomponowanych z

dodatkiem sulfobetain. Ważnym celem było sprawdzenie możliwości wykorzystania

sulfobetain w procesach przeciwzatarciowych oraz formulacjach argrarnych. Finalnie

sprawdzono także potencjalne możliwości zastosowania sulfobetain w farmacji, jako

związków o działaniu przeciwgrzybiczym.

Układ pracy, wyniki badań i ich wykorzystanie

Monografia została przygotowana na podstawie oryginalnych danych dostępnych

w literaturze oraz opublikowanych i niepublikowanych wyników badań własnych autora.

Składa się z 6 rozdziałów oraz podsumowania. Trzy pierwsze rozdziały powstały w

oparciu o studia literaturowe i mają charakter teoretyczny. Rozdziały 4-6 prezentują

autorskie badania eksperymentalne poświęcone charakterystyce właściwości

sulfobetain oraz obszarów zastosowania tych związków. Czwarty rozdział dotyczy

właściwości wodnych roztworów sulfobetain. Piąty rozdział to obszerna analiza

towaroznawcza produktów chemii gospodarczej i kosmetyków zawierających

Załącznik nr 2

dr inż. Daria Wieczorek 7 | S t r o n a

surfaktanty sulfobetainowe. Ostatni – szósty rozdział wskazuje na inne obszary

zastosowania sulfobetain.

W pierwszym rozdziale pracy, zatytułowanym: „Analiza rynku związków

powierzchniowo czynnych” szczegółowo omówiono wielkość oraz strukturę rynku

surfaktantów. Rozważania prowadzono dla rynku światowego oraz krajowego.

Przedstawiono aktualny stan popytu na surfaktanty na świecie i w Polsce, oraz wskazano

perspektywy rozwoju obu rynków. Wskazano również jakie zmiany dokonały się w

strukturze runku tych substancji z podziałem na grupy ZPC z uwzględnieniem

średniorocznego wzrostu wartości sprzedaży. Przeprowadzona analiza stanowi

podwalinę do dalszych części opracowania, wskazuje także jednoznacznie na zasadność

podjęcia badań w zakresie surfaktantów.

W rozdziale 2 pt. „Struktura rynku produktów zawierających w składzie surfaktanty”

zaprezentowano strukturę rynku produktów, zawierających w swoim składzie

surfaktanty. Skoncentrowano się na preparatach kosmetycznych i produktach chemii

gospodarczej. W opracowaniu precyzyjnie wyjaśniono rolę surfaktantów w

kształtowaniu poszczególnych cech użytkowych tych preparatów. Omówiono także inne

ważne i ciekawe zastosowania surfaktantów, między innymi: w przeznaczeniach

medycznych, rolnych, w przemyśle farb i lakierów czy też w przemyśle motoryzacyjnym.

Rozdział 3 pt. „Klasyfikacja surfaktantów należących do grupy sulfobetain”

poświęcony jest przedstawieniu podziału surfaktantów sulfobetainowych. Rozdział ten

dzieli surfaktanty sulfobetainowe na kilka grup związków różniących się budową. Należą

do nich: sulfobetainy proste, sulfoamidobetainy oraz sulfobetainy geminalne.

Dalsza cześć pracy zawiera wyniki badań eksperymentalnych. Materiałem

badawczym było 7 szeregów homologicznych surfaktantów sulfobetainowych, których

syntezę wykonała autorka w ramach prowadzonych badań. W rozdziale czwartym

„Charakterystyka wodnych roztworów surfaktantów należących do grupy sulfobetain”

skupiono się na właściwościach fizykochemicznych oraz użytkowych sulfobetain.

Prezentowane rezultaty dotyczą między innymi aktywności powierzchniowej tych

związków. Wykonano pomiary napięcia powierzchniowego roztworów wodnych

sulfobetain o różnym stężeniu. Na podstawie pomiarów wykreślono izotermy napięcia

powierzchniowego, które to dostarczają wielu cennych informacji na temat aktywności

powierzchniowej i międzyfazowej. Dzięki analizie wyników badań wyznaczono kilka

Załącznik nr 2

dr inż. Daria Wieczorek 8 | S t r o n a

podstawowych parametrów charakteryzujących te właściwości. Do parametrów tych

należą: krytyczne stężenie micelizacji (CMC), napięcie powierzchniowe przy stężeniu

równym CMC - γCMC, efektywność obniżania napięcia powierzchniowego rozpuszczalnika

- pC20, ciśnienie powierzchniowe przy CMC - ΠCMC. Stwierdzono, że sulfobetainy

wykazują wysoką aktywność powierzchniową, która potwierdzona została przez niskie

wartości CMC, podstawowego parametru charakteryzującego surfaktanty,

determinującego ich skuteczność. Zamieszczone w tym rozdziale wyniki badań kąta

zwilżania wskazują, że wartości kąta dla wszystkich badanych roztworów surfaktantów

mieszczą się w przedziale 0°<Θ<90°, a więc kwalifikują roztwory tych związków do grupy

cieczy częściowo zwilżających. W rozdziale czwartym zawarto również wyniki badań

laboratoryjnych dotyczących aktywności przeciwdrobnoustrojowej surfaktantów

sulfobetainowych. Na podstawie przeprowadzonych testów stwierdzono, że aktywność

przeciwdrobnoustrojowa jest zróżnicowana i zależy m.in. od struktury sulfobetainy.

Wyższą aktywnością charakteryzowały się sulfobetainy o dłuższym łańcuchu alkilowym.

Aktywność przeciwdrobnoustrojowa zależy również od testowanego mikroorganizmu.

Sulfobetainy wykazały wyższą aktywność wobec bakterii Gram-dodatnich niż wobec

Gram-ujemnych. Sulfobetainy wykazują również właściwości przeciwgrzybicze.

Prezentowane w rozdziale 4 rezultaty (często badań o charakterze podstawowym),

stanowią swoistego rodzaju punkt wyjścia do projektowania nowych, często

innowacyjnych wyrobów.

Rozdział nr 5 zatytułowany jest „Analiza towaroznawcza produktów zawierających

surfaktanty sulfobetainowe”. W rozdziale tym oceniano rolę tego typu surfaktantów

w poszczególnych produktach na podstawie szeregu szczegółowych badań (głównie

o charakterze badań przemysłowych). Dobór metodyk uwzględniał zarówno ocenę

parametrów związanych z funkcjonalnością jak i bezpieczeństwem stosowania.

Stworzono prototypy produktów chemii gospodarczej i kosmetyków w których

stosowano surfaktanty sulfobetainowe jako substancje pomocnicze. Do

skomponowanych produktów chemii gospodarczej należały m.in. płyny do ręcznego

mycia naczyń, natomiast do produktów kosmetycznych m.in. żele do stóp i mydła w

płynie. Dla skomponowanych produktów dokonano oceny zdolności do obniżania

napięcia powierzchniowego. Rezultaty badań wskazują, że dodatek sulfobetainy do

kompozycji produktów zmniejsza wartość krytycznego stężenia micelizacji. Im niższa

Załącznik nr 2

dr inż. Daria Wieczorek 9 | S t r o n a

wartość CMC tym korzystniej, ponieważ ten sam efekt może zostać osiągnięty przy

użyciu mniejszej ilości substancji. Użycie mniejszej ilości substancji jest natomiast

korzystne ekonomicznie, ale również ekologicznie. Wykonano również badania mające

na celu ocenę właściwości zwilżających kompozycji. Wyniki badań wskazują, że dodatek

sulfobetainy do produktu poprawiał właściwości zwilżające, niemniej jednak poprawa ta

uzależniona była od struktury stosowanej sulfobetainy oraz zwilżanej powierzchni.

Niezwykle cenną informacją uzyskaną dzięki przeprowadzonym eksperymentom jest

fakt, że dodatek sulfobetainy powodował znaczne zmiany we właściwościach

reologicznych produktów. Wyniki badań wskazały, że wartości lepkości kompozycji

zawierającej sulfobetainę były znacznie wyższe niż te dla kompozycji bez tego

surfaktantu. Jednocześnie wyniki badań wskazały, że możliwe jest uzyskanie produktów

o bardzo dużej lepkości, dzięki stosowaniu sulfobetain łącznie z typowym zagęstnikiem

produktów chemii gospodarczej – chlorkiem sodu.

Analiza doniesień literaturowych i licznych prac dotyczących decyzji zakupowych

produktów kosmetycznych oraz chemii gospodarczej wskazuje, że dla konsumenta

istotną cechą produktu, która determinuje decyzje zakupowe jest lepkość. Produkty o

wysokiej lepkości stwarzają wrażenie „bogatych w składniki aktywne” czy też

„skoncentrowanych”, co oczywiście dość często wykorzystywane jest w celach

marketingowych. Zatem zastosowanie sulfobetainy zamiast chlorku sodu może

poprawić właściwości produktów, ale również zwiększyć akceptację produktu i spełnić

oczekiwania konsumenta.

Właściwości pianotwórcze są z punktu widzenia konsumenta niezwykle istotnym

parametrem w ocenie jakości produktu. Konsument bowiem utożsamia obfitą pianę

z odpowiednim działaniem detergencyjnym produktu. W większości zastosowań w

zakresie higieny osobistej i artykułów gospodarstwa domowego nie ma dowodów, że

piana jest funkcjonalną cechą produktu. Raczej jest to atrybut estetyczny, niemniej

jednak piana jest kluczowym parametrem akceptacji konsumenckiej i dlatego też

podjęto się oceny właściwości pianotwórczych. Rezultaty badań otrzymanych w celu

oceny tychże właściwości wskazują, że dodatek sulfobetainy do kompozycji produktu nie

ma wpływu na objętość i trwałość powstającej piany, co jest niezwykle cenną informacją

ponieważ roztwory wodne sulfobetain nie pienią się w ogóle.

Załącznik nr 2

dr inż. Daria Wieczorek 10 | S t r o n a

Przeprowadzone badania pod kątem oceny właściwości emulgujących produktów

z sulfobetainami wskazują, że są one zależne od stosowanej sulfobetainy. Niemiej jednak

na postawie przeprowadzonych eksperymentów można postawić uogólniony wniosek,

że sulfobetainy są słabymi emulgatorami. Natomiast modyfikacja płynów do prania

sulfobetainą spowodowała wzrost skuteczności kąpieli piorącej.

Modyfikacja kompozycji produktów poprzez dodanie do nich sulfobetain wpłynęła

pozytywnie na wykazywaną przez produkt aktywność przeciwdrobnoustrojową. Wyniki

badań wskazują, że dodatek tego surfaktantu poszerzał spektrum działania produktu

szczególnie wobec mikroorganizmów, które wykazywały oporność wobec produktów

bez sulfobetainy.

Opracowując receptury kosmetyczne, szczególnie produktów przeznaczonych do

higieny osobistej, niezwykle istotne jest ich oddziaływanie na skórę. Niewykazywanie

przez produkt działania drażniącego jest jednym z najnowszych trendów w

projektowaniu kosmetyków. Wyniki badań potencjału drażniącego kompozycji

zawierającej sulfobetainy wskazały, że dodatek tych związków do kompozycji zmniejsza

niekorzystne działanie na skórę, co potwierdziły badania z zastosowaniem testu

zeinowego.

Rozdział 6 pt. „Perspektywy rozwoju rynku surfaktantów sulfobetainowych” traktuje

o możliwościach innych zastosowań surfaktantów sulfobetainowych. Podjęcie badań

w kierunku oceny możliwości zastosowania sulfobetain w rolnictwie podyktowane było

wykazywaniem przez sulfobetainy właściwości grzybobójczych, a także faktem, że

roztwory sulfobetain się nie pienią. Wyniki badań laboratoryjnych aktywności

przeciwgrzybiczej sulfobetainy wobec najczęstszych patogenów stanowiących poważne

zagrożenie dla roślin uprawnych wskazują, że zdolność hamowania wzrostu

mikroorganizmów przez sulfobetainy indywidualnie, w testowanym zakresie stężeń,

była nieznaczna. Natomiast aktywności przeciwgrzybicza układów sulfobetaina-fungicyd

była znacznie wyższa niż samego fungicydu. Użycie sulfobetainy w tym układzie było

szczególnie korzystne w przypadku fungicydu Amistar. Jednocześnie wyniki badań

wskazały jak istotny jest dobór odpowiedniego adiuwantu do fungicydu oraz jak ważna

jest koncentracja obu składników w układzie. Prawidłowy dobór adiuwantu do środka

ochrony roślin, zastosowany przy odpowiednio dobranym stężeniu pozwoli ograniczyć

ilość użytych środków, co jest ważne z ekonomicznego jak i ekologicznego punktu

Załącznik nr 2

dr inż. Daria Wieczorek 11 | S t r o n a

widzenia. Niewątpliwym atutem sulfobetain jest brak właściwości pianotwórczych, co w

przypadku adiuwantów jest cechą bardzo pożądaną. Oprócz braku trudności w aplikacji

cieczy opryskowej wywołanych przez pianę, ważny jest też aspekt ekologiczno-

ekonomiczny wynikający z faktu, że do układu, w którym adiuwantem jest sulfobetaina

nie ma potrzeby wprowadzać substancji antypieniących. Dodatkowo wykonano badania

mające na celu ocenę fitotoksyczności sulfobetain. Wyniki badań ilościowych i

jakościowych wskazują, że nie odnotowano uszkodzeń badanych roślin, zahamowania

wzrostu, zmian chloro- i nekrotycznych, co potwierdza brak fitotoksyczności sulfobetain.

Ponadto podjęto próbę oceny możliwości wykorzystania sulfobetain jako substancji

smarnych. W literaturze bardzo ważną grupę prac dotyczących właściwości smarnych

stanowią te traktujące o wykorzystaniu wody, jako substancji bazowej. Oceny

właściwości tribologicznych sulfobetain dokonano przy użyciu dwóch tribometrów T-02

oraz T-11. Na podstawie przeprowadzonych testów wyznaczono parametry

charakteryzujące właściwości tribologiczne takie jak: średni współczynnik tarcia,

średnica skazy, obciążenie zacierające, obciążenie zatarcia oraz graniczne obciążenie

zatarcia. Uzyskane wyniki badań wskazują, że sulfobetainy, zastosowane w

odpowiednim stężeniu mogą poprawiać właściwości smarne wody, zmniejszać

współczynnik tarcia i średnicę skazy. Wykazano również, że 1% roztwory skutecznie

przeciwdziałają zacieraniu elementów konstrukcyjnych węzła tarcia.

W przeprowadzonym eksperymencie mającym na celu wykazanie czy sulfobetainy mogą

być stosowane w farmacji wykonano oznaczenia właściwości przeciwgrzybiczych

sulfobetain. Na podstawie wyznaczonych dla sulfobetain wartości minimalnego stężenia

hamującego wzrost mikroorganizmu wytypowano związki do dalszych badań. Dało to

podstawę do wykonania oceny aktywności przeciwgrzybiczej wobec szczepów grzybów

lekoopornych. Testowano grzyby z rodzaju Candida oraz Cryptoccocus Neoformans.

Wszystkie szczepy były szczepami opornymi na działanie substancji z grupy azoli.

Również zbadano szczep Candida albicans oporny na działanie lipopeptydowych

pochodnych – echinokandyny. Wyniki badań uzyskanych metodą dyfuzyjno-krążkową

wskazują, na wysoką aktywność przeciwgrzybiczą sulfobetain wobec lekoopornych

szczepów. Wyniki te zakwalifikowały sulfobetainy do dalszych badań in vivo mających na

celu ocenę ich działania terapeutycznego.

Załącznik nr 2

dr inż. Daria Wieczorek 12 | S t r o n a

Na podstawie przeprowadzonych badań eksperymentalnych stwierdzono, że

zastosowanie surfaktantów sulfobetainowych w omawianych obszarach jest możliwe, a

otrzymane rezultaty dają stabilną podstawę do dalszych badań w sugerowanych

kierunkach.

5. Omówienie pozostałych osiągnięć naukowo-badawczych

Prowadzone przeze mnie badania laboratoryjne skoncentrowane są na kilku obszarach.

Jeden z nich to synteza związków aktywnych. Znaczna cześć mojej dotychczasowej pracy

naukowej związana jest z otrzymywaniem substancji aktywnych w tym surfaktantów.

Otrzymałam kilka szeregów homologicznych surfaktantów sulfobetainowych na

podstawie których skomponowano opisane w monografii prototypy produktów

kosmetycznych oraz chemii gospodarczej. Struktura oraz metoda otrzymywania

sulfobetain stanowi przedmiot 2 patentów i 3 zgłoszeń patentowych. Dokonano również

potwierdzenia struktury z zastosowaniem spektroskopii protonowego i węglowego

magnetycznego rezonansu jądrowego, spektroskopii w podczerwieni, a także analizy

elementarnej oraz analizy stabilności termicznej. Wyżej wymienionymi metodami

potwierdzono strukturę otrzymanych związków oraz określono ich czystość, a także

wyznaczono temperaturę topnienia i temperaturę, do której związki te są stabilne.

Powyższe badania (czyli metoda otrzymywania i charakterystyka spektroskopowa)

stanowią przedmiot patentów i publikacji (A3, A5, A9). Wieloletnie doświadczenie w

syntezie nowych grup związków pozwoliło mi również na udział w badaniach mających

na celu otrzymanie kationowych surfaktantów z ugrupowaniem cukrowym

(glukozowym i laktozowym). Struktura oraz metoda otrzymywania stanowi przedmiot 2

patentów. Ocena właściwości powierzchniowych surfaktantów jest ważnym elementem

prowadzonych przeze mnie badań. Oprócz typowej charakterystyki parametrów

aktywności powierzchniowej tj. krytyczne stężenie micelizacji (CMC), napięcie

powierzchniowe przy CMC, efektywność obniżania napięcia powierzchniowego

rozpuszczalnika pC20 oraz ciśnienie powierzchniowe dokonałam dokładniejszej analizy

zachowania się związków powierzchniowo czynnych na granicy faz. Analiza taka

obejmuje charakterystykę adsorpcji związków powierzchniowo czynnych na granicy faz

poprzez określenie standardowej swobodnej energii adsorpcji, nadmiaru

Załącznik nr 2

dr inż. Daria Wieczorek 13 | S t r o n a

powierzchniowego oraz minimalnej powierzchni zajmowanej przez pojedynczą,

zaadsorbowaną cząsteczkę na nasyconej granicy faz. Wyznaczono również wartość

funkcji termodynamicznej procesu tworzenia się micel tj. standardowej molowej entalpii

swobodnej. Wyniki badań oraz obliczeń opublikowane zostały w licznych czasopismach

krajowych i międzynarodowych m.in. A4, A5, A7, A8, A9. Dodatkowym elementem

oceny właściwości surfaktantów jest ich aktywność przeciwdrobnoustrojowa. Oceny

takiej dokonano dzięki współpracy z Katedrą Przyrodniczych Podstaw Jakości UEP,

Uniwersytetem Przyrodniczym we Wrocławiu oraz National Taiwan University w Taipei,

a wyniki badań zostały zamieszczone m.in. w publikacjach A4, A5.

Surfaktanty sulfobetainowe były syntezowane przeze mnie na zamówienie firm

zewnętrznych m.in. firmy Henkel. Współpraca z tą firmą jest kontynuowana i od roku

2013 realizowałam badania w ramach projektów zleconych już kilkakrotnie. Celem

badań było pracowanie metody otrzymywania i finalnie synteza związków aktywnych w

tym surfaktantów różnych grup.

W latach 2014-2015 współrealizowałam badania w ramach projektu Ministerstwa Nauki

i Szkolnictwa Wyższego „Surfaktanty - badanie właściwości użytkowych nowych

związków”, (nr MNiSW/2014/DIR/598/UMW). Celem projektu był rozwój aktywności

naukowej młodzieży szkolnej poprzez zaangażowanie uczniów z klas partnerskich

Wydziału Towaroznawstwa UEP w badania realizowane w jednostce. W ramach projektu

przeprowadzona została synteza nowych surfaktantów, zbadane zostały ich właściwości

użytkowe. Zaprojektowano produkty chemii gospodarczej oraz kosmetyczne

zawierające otrzymane wcześniej surfaktanty. W trakcie prowadzonych badań

laboratoryjnych sprawowałam opiekę nad uczniami oraz pomagałam w opracowaniu

wyników badań.

W ramach prowadzonych badań laboratoryjnych syntezowałam również inne związki

aktywne. Udział w grancie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego nr. 2 P06T 03830

„Opracowanie metody syntezy nowych związków kompleksowych chromu(III) oraz

ocena aktywności biologicznej i możliwości ich wykorzystania do suplementacji diety

i/lub wspomagania leczenia insulinooporności” w latach 2006-2009 dotyczył syntezy

związków - biomimetycznych kompleksów chromu (III). W grancie tym konsorcjum

stanowiły trzy ośrodki naukowe. Kluczowym etapem był etap pierwszy realizowany

przez Wydział Towaroznawstwa, w którym byłam głównym wykonawcą. W etapie tym

Załącznik nr 2

dr inż. Daria Wieczorek 14 | S t r o n a

moim zadaniem było opracowanie metody syntezy i oczyszczania związków chromu.

Realizacja tego etapu była dość mocno utrudniona, ponieważ założeniem grantu było

otrzymanie związków, w których ligandem miały być różne kwasy karboksylowe oraz

aminokwasy. Etap ten został zakończony sukcesem, ponieważ otrzymałam kilkanaście

różnych związków, potwierdziłam ich strukturę i czystość, a następnie otrzymałam ich

wystarczającą ilość do dalszych badań (na liniach komórkowych). Badania na liniach

komórkowych wskazały dwa najkorzystniejsze związki, dlatego też moim zadaniem było

wytworzenie takiej ilości substancji, aby zapewnić suplementację diety zwierząt w

testach in vivo. Wyniki badań zamieszczono m.in. w publikacjach A10, A11. Współpraca

z Uniwersytetem Przyrodniczym jest nadal kontynuowana, a wyniki badań zostały

zamieszczone m.in. w publikacji A2.

Jedną z metod oceny czystości i identyfikacji nowych związków stosowane przez mnie

przy syntezie związków są metody termiczne (DTA ang. Differential thermal analysis i

TGA ang. Thermogravimetric analysis). Metodami tymi oceniałam również stabilność

termiczną oraz szacowałam czystość syntezowanych związków. Doświadczenie zdobyte

przy prowadzeniu tego typu badań skutkowało nawiązaniem współpracy z Politechniką

Poznańską. Wykonywałam badania termograwimetryczne mające na celu m.in.

wyznaczenie parametrów charakteryzujących korozję w wysokiej temperaturze. We

współpracy z tą Jednostką powstały publikacje m.in. A1, A6.

Duży obszar moich badań stanowią te traktujące o wykorzystaniu surfaktantów

w kompozycjach produktów chemii gospodarczej oraz kosmetyków. W ramach

prowadzonych eksperymentów oceniam właściwości użytkowe poszczególnych

formulacji oraz wskazuję wpływ poszczególnych składników na właściwości produktu

finalnego. Realizacja tego typu badań wymaga znajomości wielu metod służących do

oceny parametrów jakości tej grupy produktów. Do najważniejszych publikacji z tego

zakresu należą m.in: B1, B2, B5, B13, B18, B23.

Zainteresowania naukowe Katedry Technologii i Analizy Instrumentalnej dotyczą

również właściwości antyutleniających oraz zawartości związków fenolowych w

ekstraktach roślinnych i produktach spożywczych. Metodyka tych badań jest mi również

bardzo dobrze znana, a we współpracy z pracownikami naukowymi Katedry powstało

wiele publikacji o tej tematyce np. B7, B15, B17, B33.

Załącznik nr 2

dr inż. Daria Wieczorek 15 | S t r o n a

Od roku 2014 jestem aktywnym członkiem grupy recenzentów Journal of Surfactants

and Detergents. Dla tego czasopisma wykonuje corocznie recenzje artykułów

naukowych.

Biorę czynny udział w popularyzacji nauki. Występowałam na Festiwalu Nauki i Sztuki, a

także prowadzę zajęcia z młodzieżą licealną w ramach tzw. „Klas akademickich”.

Prowadzę zajęcia dydaktyczne z kilku przedmiotów oraz sprawuję opiekę nad realizacją

badań w ramach działalności koła naukowego AEko, prac magisterskich i inżynierskich.

W latach 2012-2016 byłam członkiem Senatu UEP, a w latach 2008-2016 sekretarzem

Wydziałowej Komisji Kwalifikacyjnej ds. Oceny Nauczycieli Akademickich. Od roku 2013

jestem przewodniczącą Pracowniczej Kasy Zapomogowo-Pożyczkowej przy UEP. Byłam

również członkiem wielu komisji i gremiów eksperckich m.in. Komisji ds. Akredytacji

Wydziału, Wydziałowej Komisji ds. Strategii UEP oraz członkiem grupy ds. wypracowania

rozwiązań innowacyjnych (Aquanet S.A.).

6. Podsumowanie

Mój dorobek naukowy obejmuje publikacje w czasopismach z listy JCR, rozdziały

w monografiach, artykuły w czasopismach z listy B MNiSW oraz patenty i zgłoszenia

patentowe.

W ramach mojej dotychczasowej pracy wykonywałam recenzje artykułów naukowych

oraz zajmowałam się redakcją monografii naukowej. Wyniki badań eksperymentalnych

prezentowane były na konferencjach naukowych krajowych i zagranicznych. Byłam

członkiem wielu komisji, działałam organizacyjnie na rzecz Wydziału, a także

współpracuję z firmami w ramach projektów zleconych. Działalność naukowa, uzyskane

patenty oraz publikacje w czasopismach o zasięgu międzynarodowym zostały

kilkakrotnie zauważone przez Władze Uniwersytetu Ekonomicznego, co skutkowało

otrzymaniem nagród indywidualnych oraz zespołowych.

Załączniknr 2

Zestawienie dorobku naukowego po uzyskaniu stopnia naukowego doktora

Szczegółowy wykaz wszystkich opublikowanych prac naukowych lub twórczych prac

zawodowych oraz informacja o osiągnięciach dydaktycznych, współpracy naukowej

i popularyzacji nauki są przedstawione w załączniku nr 4 wniosku o przeprowadzenie

postępowania habilitacyjnego.

Ł3l2. tŃ,(6 v Lh*"ŁData Podpis

Rodzai aktywności Liczba lmpact

Factor

POnkty

MNisw

Punkty wg

udziału

Publikacje naukowe w czasopismach indeksowanych w bazie JCR 1-4 18,407 325 7!,4

Monografie ,t 20 20

Rozdziały w monografii 1,2 57 !7,ż

Publikacje naukowe w pozostałych czasopismach 27 183 63,8

Publikacje w materiałach konferencyjnych 32

Zgłoszenia patentowe 3 6 ż

Patenty 5 125 54,2

Redakcja monografii t 5 5

Recenzje artykułów 11

Razem 106 t8,407 72L 233,6

dr inż. Daria Wieczorek 16|Strona