avrupa ulkelerinin multeci ve iltica politikalari

7/25/2019 Avrupa Ulkelerinin Multeci Ve Iltica Politikalari

1/7

See discussions, stats, and author profiles for this publication at: http://www.researchgate.net/publication/275658947

Avrupa lkelerinin Mlteci ve ltica Politikalar

ARTICLE OCTOBER 2014

READS

67

1 AUTHOR:

Janroj Keles

Middlesex University, UK

32PUBLICATIONS 21CITATIONS

SEE PROFILE

Available from: Janroj Keles

Retrieved on: 11 November 2015
http://www.researchgate.net/profile/Janroj_Keles?enrichId=rgreq-59852a02-1afe-42a9-ab05-9dd2760a43bb&enrichSource=Y292ZXJQYWdlOzI3NTY1ODk0NztBUzoyMjQ0MTEwNTY2NDQwOTZAMTQzMDUxNTE3MzY5OA%3D%3D&el=1_x_7http://www.researchgate.net/profile/Janroj_Keles?enrichId=rgreq-59852a02-1afe-42a9-ab05-9dd2760a43bb&enrichSource=Y292ZXJQYWdlOzI3NTY1ODk0NztBUzoyMjQ0MTEwNTY2NDQwOTZAMTQzMDUxNTE3MzY5OA%3D%3D&el=1_x_7http://www.researchgate.net/profile/Janroj_Keles?enrichId=rgreq-59852a02-1afe-42a9-ab05-9dd2760a43bb&enrichSource=Y292ZXJQYWdlOzI3NTY1ODk0NztBUzoyMjQ0MTEwNTY2NDQwOTZAMTQzMDUxNTE3MzY5OA%3D%3D&el=1_x_7http://www.researchgate.net/profile/Janroj_Keles?enrichId=rgreq-59852a02-1afe-42a9-ab05-9dd2760a43bb&enrichSource=Y292ZXJQYWdlOzI3NTY1ODk0NztBUzoyMjQ0MTEwNTY2NDQwOTZAMTQzMDUxNTE3MzY5OA%3D%3D&el=1_x_7http://www.researchgate.net/?enrichId=rgreq-59852a02-1afe-42a9-ab05-9dd2760a43bb&enrichSource=Y292ZXJQYWdlOzI3NTY1ODk0NztBUzoyMjQ0MTEwNTY2NDQwOTZAMTQzMDUxNTE3MzY5OA%3D%3D&el=1_x_1http://www.researchgate.net/profile/Janroj_Keles?enrichId=rgreq-59852a02-1afe-42a9-ab05-9dd2760a43bb&enrichSource=Y292ZXJQYWdlOzI3NTY1ODk0NztBUzoyMjQ0MTEwNTY2NDQwOTZAMTQzMDUxNTE3MzY5OA%3D%3D&el=1_x_7http://www.researchgate.net/institution/Middlesex_University_UK?enrichId=rgreq-59852a02-1afe-42a9-ab05-9dd2760a43bb&enrichSource=Y292ZXJQYWdlOzI3NTY1ODk0NztBUzoyMjQ0MTEwNTY2NDQwOTZAMTQzMDUxNTE3MzY5OA%3D%3D&el=1_x_6http://www.researchgate.net/profile/Janroj_Keles?enrichId=rgreq-59852a02-1afe-42a9-ab05-9dd2760a43bb&enrichSource=Y292ZXJQYWdlOzI3NTY1ODk0NztBUzoyMjQ0MTEwNTY2NDQwOTZAMTQzMDUxNTE3MzY5OA%3D%3D&el=1_x_5http://www.researchgate.net/profile/Janroj_Keles?enrichId=rgreq-59852a02-1afe-42a9-ab05-9dd2760a43bb&enrichSource=Y292ZXJQYWdlOzI3NTY1ODk0NztBUzoyMjQ0MTEwNTY2NDQwOTZAMTQzMDUxNTE3MzY5OA%3D%3D&el=1_x_4http://www.researchgate.net/?enrichId=rgreq-59852a02-1afe-42a9-ab05-9dd2760a43bb&enrichSource=Y292ZXJQYWdlOzI3NTY1ODk0NztBUzoyMjQ0MTEwNTY2NDQwOTZAMTQzMDUxNTE3MzY5OA%3D%3D&el=1_x_1http://www.researchgate.net/publication/275658947_Avrupa_lkelerinin_Mlteci_ve_ltica_Politikalar?enrichId=rgreq-59852a02-1afe-42a9-ab05-9dd2760a43bb&enrichSource=Y292ZXJQYWdlOzI3NTY1ODk0NztBUzoyMjQ0MTEwNTY2NDQwOTZAMTQzMDUxNTE3MzY5OA%3D%3D&el=1_x_3http://www.researchgate.net/publication/275658947_Avrupa_lkelerinin_Mlteci_ve_ltica_Politikalar?enrichId=rgreq-59852a02-1afe-42a9-ab05-9dd2760a43bb&enrichSource=Y292ZXJQYWdlOzI3NTY1ODk0NztBUzoyMjQ0MTEwNTY2NDQwOTZAMTQzMDUxNTE3MzY5OA%3D%3D&el=1_x_2


2/7

01 Ekim 2014 aramba

Avrupa lkelerinin Mlteci ve ltica Politikalar

DR. JANROJ KELES / Middlesex niversitesi - Business School

[email protected]

Avrupa lkeleri, siyasi dnce, etnik, din, milliyet, belirli bir sosyal grubamensubiyetten kaynaklanan kovuturmalardan dolay kendi lkelerini terketmek zorunda kalanlarn durumunu ve uluslararas szlemelerin

kendilerine tand haklar gz ard ederek mlteci ve iltica sorununu birgmen sorununa indirgedi. Bunun sonucu olarak da mltecilerin

lkelerini terk etme nedenleri kamusal alanda grnmez hale getirildi.

kinci Dnya Sava'nn neden olduu byk ykm ve milyonlarca insannzorla lkesini terk etmeye zorlanmas, iltica ve mlteci sorunununzmne dair almalara hz kazandrd.Uluslararas mlteci hukukunudzenleyen temel anlama olan 1951 tarihli Cenevre Szlemesi ve buszlemeyi izleyen tamamlayc New York Protokol (1967) ile mlteci vesnmac tanm ve mlteci ve snmac statsnde olanlarn sahipolaca haklar belirlendi. Mlteci ve snmac kavramlar birbirinekartrld iin burada bu kavramlar biraz amak gerekiyor. Mlteci,

politik dnce, dinsel, etnik ayrmclk ve etnik atmalar gibi
http://www.yeniozgurpolitika.org/politikart


3/7

nedenlerden dolay kovuturmalara urayan, bundan dolay lkesini terketmek zorunda kalan ve mltecilik stats hukuken kabul edilen kiidir.Mlteciler, bulunduklar lkede Cenevre Szlemesi'nin tand btnhaklardan yararlanma hakkna sahiptir. Snmac ise mltecilie bavuran

ve bavurduu lkenin mahkemelerince mlteci olma nedenleri aratrlanve bu srede korunma, barnma ve insani ihtiyalar karlanan kiidir.Yukarda bahsedilen szleme, protokol ve bunlar izleyen dierprotokoller ve bildirgeler, snma hakk tanmaya ilikin koullarnsnma hakk tanyan devletler tarafndan belirlenmesine karar verdiiiin koullar farkl lkelerde, farkl yorumlamalara yol amaktadr.

1951 Cenevre Szlemesi'yle birlikte Avrupa devletleri, Avrupada ortakbir iltica ve mlteci politikas gelitirmeye baladlar. Bat Avrupa, DouBlou'ndan "zgr Bat'ya" (kapitalist sisteme) kaanlar ile darbe vediktatrlkten kaan spanyol, Portekizli, Yunanistanl snmac vemltecilere kaplarn sorunsuz olarak at. Ama 1980 ve 90l yllardayaanan savalar (Krdistan, Bosna, Kosova, Sri Lanka vb.) veSovyetler'in dal ile mlteci saysnn Avrupada ykselmesiyle birlikte,ABnin mlteci ve iltica politikasnda nemli bir paradigmal deiimyaand. zellikle Avrupada Ortak Pazar oluturma, snrlarnkaldrlmas ve AB vatandalarna serbest dolam hakkn amalayanSchengen Anlamas ile birlikte AB lkeleri baznda mlteci ve snmacsaysnn azaltlmasn amalayan ortak almalar hz kazand. lticaclarn

barnma, alma, sosyal ve politik hayata dahil olma ve dolam hakknakstlamalar getirildii gibi, iltica bavurusu, bir lkede reddedilen birsnmacnn baka bir Avrupa lkesinde snma bavurusu tmdenortadan kaldrld (Dublin Szlemesi, 1990). Bu politikalarn sonucuolarak iltica bavuru sreleri hzlandrld ve snmaclar kitlesel birekilde snrd etme uygulamalar en ok bavurulan "zm" yntemiolarak kabul grmeye balad. Oysa ki hem Cenevre Szlemesi ve onutamamlayan dier szlemeler hem de Avrupa nsan HaklarSzlemesinin ngrd iltica bavurularnn adil bir ekilde incelenmesi,

red edildiinde yeniden incelenmesi, iltica bavurular sonulanmadansnmaclarn ikence, kt muamele ya da cezalandrmaya maruz kalmariski ile karlaabilecekleri bir lkeye snr d edilmemesi hkmebalanmtr.

Dahas Avrupa lkeleri, siyasi dnce, etnik, din, milliyet, belirli birsosyal gruba mensubiyetten kaynaklanan kovuturmalardan dolay kendilkelerini terk etmek zorunda kalanlarn durumunu ve uluslararasszlemelerin kendilerine tand haklar gz ard ederek mlteci ve iltica

sorununu bir gmen sorununa indirgedi. Bunun sonucu olarak damltecilerin lkelerini terk etme nedenleri kamusal alanda grnmez hale


4/7

getirildi. Kaak Gmen sylemiyle snmaclar kriminalletirme,tekiletirme ve dlama gibi kurumsal rklk anlay, toplumsal birtaban aramakta. zellikle 1990lardan beri mlteci ve iltica konularBatda gn kontrol kapsamnda ele alnmakta. Bu anlamda Avrupa

lkelerinin mlteci ve iltica politikalar, bu lkelere almak iin gelengmenlere ynelik gelitirilen kstlamalardan ve dlayc politikalardanbamsz dnlemez. Hem mlteci ve snmaclara, ekonomiknedenlerden gelen gmenlere ve Avrupada doan ikinci ve hatta nc

jenerasyona ynelik dlayc ve ayrmc politikalar, ekonomik sorunlardante politik ve kltrel niteliklidir. ok kltrlle kar kan ve Avrupa-sentrik bir kltr ideolojisini esas alan sac parti ve gruplar, kltrelformatlarnn farklln vurguluyor; yabanclarn topluma uyumsalamakta zorland ve ekonomik yk olduu gibi argmanlar nesryor. Avrupa Birlii yesi lkelerde bir yandan insan haklarperspektifinden uzaklaarak mlteci ve snma sorununu bir kriminal,kltrel ve ekonomik sorun olarak lanse ederken mlteci ve snmaclarnnne konulan hukuki ve siyasi bariyerlerden dolay bu sosyal kesiminhem i hem de sosyo-politik yaama dahil olmas da engelleniyor.

AB yesi lkelerdeki farkl hukuksal dzenlemeler ve uygulamalar ile ipolitikaya dayal poplist politikalar, Avrupa'da ortak bir mlteci vesnma politikasnn olumasna engel olmaya devam etmekte. Snmaprosedrlerinin uygulanmasnda her AB lkesinin farkl politik, kltrel ve

ekonomik yaklamndan dolay Avrupada btnlkl ve progresif birmlteci ve snma politikasndan bahsetmek imkansz. Hem mltecistatsnde olanlar hem de snma bavurusu incelenenler ve onlaratannan haklar, lkeden lkeye farkllklar tamakta. Ama tm Avrupayesi lkelerin ortak olan politikas, mlteci ve snmaclarn Avrupayagelmesini engelleme ve onlar "azami dzeye" indirme olarakzetlenebilir.

nc lkelerden gelecek olan gmen ve snmaclara kar Avrupasnrlarnn sk bir ekilde kontrol, vize politikalar, iltica bavurularnnAvrupa dnda incelenmesi, ilticaclarn Avrupa lkelerine gelmesininleme politikalar (Libya eski lideri Kaddafi ile yaplan anlamayla Afrikalilticaclarn gelmesini nleme gibi) gibi politikalarla "Avrupa Kalesi"oluturuldu. Snmaclara tm yasal yollar kapatlarak sava, iddet veetnik, cinsel ve dinsel ayrmcla ve kovuturmalara urayan insanlara

kaak ve yasal olmayan yollarla AB lkelerine vararak ilticabavurusunda bulunmalar dnda bir seenek sunulmamakta. Bu bir nevi

lkesinde bask grenler ve kovuturulanlarn Avrupaya gelmesini nlemeve kendi lkelerinden kaanlarn komu lkelere snmasn zendirmeye


5/7

ynelik bir politikadr. Sorun u ki Irak, Suriye, Filistin ve Zimbabve gibirneklere baktmzda genellikle byk mlteci glerinin rotas komulkelerdir. Siyasi dnce, etnik kken, din, milliyet veya cinseltercihinden kaynaklanan kovuturmalardan dolay lkesini terk edenlerin

sadece kk bir kesimi Avrupaya varmakta. Dnyadaki kaynaklarnbyk blmn kullanan Avrupa ve dier gelimi lkeler, kaplarnmlteci ve snmaclara kapatrken sadeceYksek YetenekliGmenlere amakta.

Avrupann yeni gnah keileri: Mlteci ve snmaclar

Avrupa lkelerinin bencil politikalar sonucunda her yl yzlerce insanderme atma gemi ve botlarla "Avrupa Kalesine" ulamayaalrkenAkdeniz ve Ege Denizi'nde hayatn yitirmekte ve sadececesetleri Kale Avrupann sahillerine ulamakta.Avrupa Kalesi'ne girmeyi baaranlar ise yeni, zorlu, uzun ve bazen sonubelli olmayan bir yolculua balyor. Brokratik, barnma, ekonomik, dil,eitim, salk, i, kurumsal rklk, kltrel ve sosyal kabullen(me)me vede psikolojik sorunlar ile boumak zorunda kalyorlar. Baz Avrupalkelerinde (Britanya, Fransa, Avusturya ve Yunanistan) iltica bavurularaylarca srmekte. Genellikle iltica bavurularnn ou reddedilmekte vehatta ilticaya bavurann hzl bir ekilde snrd edilmesiylesonulanmakta. zellikle Fransada Sans-Papiers (Katszlar) Hareketi,

Fransz hkmetinin iltica bavurularnn yzde 90a varan retpolitikalarna kar durmak iin ortaya kt. Baz lkelerde ise ilticabavurular hzlandrlm bir ekilde sonulanr. Ret kararlarna itirazsresi dolmadan snrd etme uygulamalar da ska rastlanan bir durum.

Barnma sorunu lkeden lkeye deimektedir. rnein baz lkelerde(Almanya ve Avusturya gibi) barnma olanaklar, toplumdan veehirlerden uzak, mlteci ve snmaclarn "Gott verlassenes Land -Tanr'nn terk ettii yer" olarak deerlendirdii iltica kamplarnda

karlanmakta. Yaplan birok aratrmada bu sosyal yalnzlatrmauygulamalarnn psikolojik rahatszlklar ve hatta intiharlara neden olduu,kamplarn rutubetli oluunun zellikle ocuklarda solunum yoluhastalklarna yol at belirtilmekte. Bunun yannda ar sac gruplarniltica kamplarnda barnan mlteci ve snmaclara saldrd, hatta ilticakamplarn yaktklar bilinen bir gerek. Dier Avrupa lkelerinde isesnmaclara ya sreli bir barnma hakk tannyor (talya) ya cezaevinedntrlen kamplarda (Yunanistan) barndrlyorlar; veya hibirbarnma olana tannmadan sokaklarda yaamlarn idame etmeleri

bekleniyor. Rojaval/Suriyeli snmaclarn Gney Kbrsta 10 yldan dahauzun sre yaamalarna ramen ne vatandalk ne de mltecilik statsne


6/7

sahip olmalar ve son olarak Gney Kbrs hkmetinin ekonomik krizibahane ederek Kbrsa gelen snmaclarn alma, barnma ve beslenmeihtiyalarn karlamamasn rnek gsterebiliriz. 2013 ylnda GneyKbrsn bakenti Lefkoada Rojava ve Suriyeli snmaclarn plerde

yemek topladna tank oldum. Ama bu sadece ABnin periferinde olanlkelerde olmuyor. Yine Oxford niversites'nde katsz snmaclaraynelik yaptmz aratrmada ayn sorunlarn dnyann yedinci zenginlkesi olan Britanyada da yaandn grdk.

Avrupada politik mlteci statsnde olanlara alma izni verilirkensnmaclarn alma hayatna katlmalar yasalarla yasaklanmakta.Gerekte ise hem ilticaya bavuranlar hem de iltica bavurusureddedilenler kaytl olmayan ekonominin en nemli ucuz igc olarakgrlmekte. Yine Britanya ve dier Avrupa lkelerinde yaptmzaratrmalarda, ilticaya bavuranlarn veya katszlarn genellikle hukukive dil sorunlarndan dolay kendi etnik toplumlarnn iinde i bulabildiinitespit ettik. Bu onlara sosyal evre kurma ve psikolojik destek bulmayla

birlikte ar i glerinin smrlmesine de neden olabiliyor. lticayabavuran ve iltica bavurusu reddedilenler, karn tokluuna gnde 16saat altrldklarn ifade ettiler. Bu konuda in, Hindistan, Krt ve Trkiverenlerinin dayanmac smr diye tabir ettiimiz bir iveren ve iiilikisinin ok yaygn olduunu belirtmek gerekir. Aratrmamza katlankadn mlteci ve snmaclar, i hayatlarnda cinsel istismara ve saldrya

uradklarn ifade ettiler. altnn karln almayan, biriken aylklarnisteyen katsz snmaclar ise, iverenleri tarafndan polise ihbaretmeyle tehdit edildiklerini, bundan dolay altklarnn karlnalamadklarn sylediler.

Bu sorunlarn yannda salk ve eitim olanaklar da mlteci vesnmaclarn en ok karlatklar sorunlardr. Baz lkelerde mltecilersalk ve kstl eitim haklarna sahipken dierlerinde snmaclar byleolanaklara sahip deildir. Katszlar ise salk ve eitim sorunlarn kendi

olanaklar ile karlama(ma) durumundalar. Birlemi Milletler'in ocukHaklar Szlemesi'nin 28. maddesinde ve mltecilerin hukuki statsneilikin 1951 tarihli Cenevre Szlemesi'nde, ocuklarn temel eitim hakkgaranti altna alnmakla birlikte birok katsz gmenin ocuklar, buhaklarn kullanamamakta. Bu tmyle eitim ve retim sistemininbrokratik anlayna, yasalar uygulayanlarn yorumlamasna bal. Bazlkelerde katsz gmenlerin ocuklar okula giderken dierlerindesnrd edilme korkusuyla aileler ocuklarn okula gndermektenekiniyor.

Gmenler zerine yaplan aratrmalarda dil ve kltrel farkllklar,


7/7

yabanclara kar rk ve ayrmc anlaylarn zellikle kadn ve ocuklarzerinde sosyal ve psikolojik sorunlara neden olduu belirtilmekte.

Sonu olarak Birlemi Milletler Mlteciler Yksek Komiserlii, Uluslararas

Af rgt ve mlteciler alannda alan kurumlar, snma hukukununuluslararas insan haklar hukukunun bir devam niteliinde olduunubelirtmekte ve mlteci/snmaclara kar gelitirilen kurumsal rkl,tekiletirme/kriminalletirme sylemlerini ve de CenevreSzlemesi'nden doan haklarn kstlanmasn, insan haklar ihlali olarakdeerlendirmekte; bu nedenle de Avrupa yesi lkeleri iddetleeletirmekte.

http://www.yeniozgurpolitika.org/index.php?rupel=nuce&id=34678
http://www.yeniozgurpolitika.org/index.php?rupel=nuce&id=34678http://www.yeniozgurpolitika.org/index.php?rupel=nuce&id=34678http://www.yeniozgurpolitika.org/index.php?rupel=nuce&id=34678

avrupa ulkelerinin multeci ve iltica politikalari

Documents