avrupada dİyabet harİtasi ve genel perspektİf · avrupada dİyabet harİtasi ve genel...
TRANSCRIPT
![Page 1: AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF · AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz İstanbul Bilim Üniversitesi](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041500/5e2121124367ce103233d342/html5/thumbnails/1.jpg)
AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF
Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz
İstanbul Bilim Üniversitesi
![Page 2: AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF · AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz İstanbul Bilim Üniversitesi](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041500/5e2121124367ce103233d342/html5/thumbnails/2.jpg)
Diyabet
Dünya çapında ve Avrupa’da halk sağlığı sorunu
![Page 3: AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF · AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz İstanbul Bilim Üniversitesi](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041500/5e2121124367ce103233d342/html5/thumbnails/3.jpg)
2003 2025 2012 2030
999 999 Erişkin populasyon milyon
999 999
48.4 58.6 Diyabetli sayısı milyon
55.0 64.0
7.8 9.1 Bölgesel diyabet prevalansı %
8.4 9.5
IDF Diabetes Atlas, 2003 IDF Diabetes Atlas, 2012
AVRUPADA DİYABET YÜKÜ 20-79 yaşları
![Page 4: AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF · AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz İstanbul Bilim Üniversitesi](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041500/5e2121124367ce103233d342/html5/thumbnails/4.jpg)
IDF Diabetes Atlas, 2012
![Page 5: AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF · AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz İstanbul Bilim Üniversitesi](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041500/5e2121124367ce103233d342/html5/thumbnails/5.jpg)
DİYABETLİ SAYISI EN YÜKSEK
10 AVRUPA ÜLKESİ
1. Rusya Federasyonu 12.7 m
2. Almanya 5.2 m
3. İtalya 3.9 m
4. Türkiye 3.6 m
5. Fransa 3.5 m
6. İngiltere 3.3 m
7. İspanya 3.2 m
8. Polonya 3.1 m
9. Romanya 1.5 m
10. Ukrayna 1.2 m
IDF Diabetes Atlas, 2012
![Page 6: AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF · AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz İstanbul Bilim Üniversitesi](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041500/5e2121124367ce103233d342/html5/thumbnails/6.jpg)
TİP 1 DİYABET 0 - 14 yaş
Diabetes Atlas, IDF 2011
AVRUPA
Tip 1 diyabetliı çocuk sayısı (bin) 116.1
Yeni teşhis konulan vaka sayısı (bin)/yıl 17.9
![Page 7: AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF · AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz İstanbul Bilim Üniversitesi](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041500/5e2121124367ce103233d342/html5/thumbnails/7.jpg)
Diabetes Atlas 2012
DİYABETTE MORTALİTE 20-79 yaş
AVRUPA
Ölüm sayısı (bin) 622,114
![Page 8: AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF · AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz İstanbul Bilim Üniversitesi](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041500/5e2121124367ce103233d342/html5/thumbnails/8.jpg)
Diabetes Atlas 2012
DİYABETE BAĞLI SAĞLIK HARCAMALARI
20-79 yaş
AVRUPA
Diyabete bağlı sağlık harcamaları (USD)
138.8 milyar
![Page 9: AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF · AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz İstanbul Bilim Üniversitesi](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041500/5e2121124367ce103233d342/html5/thumbnails/9.jpg)
Diabetes Atlas 2012
DİYABETLE İLİŞKİLİ KİŞİ BAŞINA
YAPILAN SAĞLIK HARCAMASI
AVRUPA
Diyabet için harcanan her üç dolardan biri
Avrupa’da harcanıyor
Kırgızistan, Tacikistan, Özbekistan
=<80 USD
İzlanda, Lüksemburg, Norveç
=>9,000 USD
![Page 10: AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF · AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz İstanbul Bilim Üniversitesi](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041500/5e2121124367ce103233d342/html5/thumbnails/10.jpg)
• Cost of Diabetes in Europe Type 2 Study (CODE-2)
• Hastaların %72’sinde en az bir komplikasyon saptanmış
• Komplikasyonu olmayan hastalarla karşılaştırıldığında, komplikasyonlu hastalarda yapılan sağlık harcaması %250 artış gösteriyor
Williams R et al., Diabetologia 2002
AVRUPADA DİYABETİN MALİYETİ
![Page 11: AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF · AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz İstanbul Bilim Üniversitesi](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041500/5e2121124367ce103233d342/html5/thumbnails/11.jpg)
DİYABETİK MAKÜLA ÖDEM İLE İLİŞKİLİ EKONOMİK YÜK
• Diyabetik retinopatinin maliyeti
– Toplumsal perspektiften bakıldığında 3.51 milyar Euro
– 2002 yılındaki Alman yasal sağlık sigortasının
perspektifinden ile bakıldığında 2.23 milyar Euro
• Hafif-orta derecede Nonproliferatif DR ile
kıyaslandığında, diyabetik maküla ödemi olan
hastalar medikal kaynakları iki kat fazla kullanmış
Happich M et al. Graefes Arch Clin Exp Ophthalmol 2008
![Page 12: AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF · AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz İstanbul Bilim Üniversitesi](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041500/5e2121124367ce103233d342/html5/thumbnails/12.jpg)
• DMÖ’nün kaynak kullanımındaki trendler ve 2000-
2004 yılları arasındaki yaşlı diyabetlilerdeki 1-yıllık
ve 3-yıllık medikal maliyetler üzerine etkisi
• DMÖ
– 1-yıllık harcamada %31 artış
– 3-yıllık harcamada %29 artış
İle ilişkilidir
DİYABETİK MAKÜLA ÖDEM İLE İLİŞKİLİ EKONOMİK YÜK
Shea AM et al., Arch Ophthalmol 2008
![Page 13: AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF · AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz İstanbul Bilim Üniversitesi](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041500/5e2121124367ce103233d342/html5/thumbnails/13.jpg)
Komplikasyon Ortalama
Hafif derecede inme 0.70
Diyabetik nöropati 0.66
Anjina 0.64
Diyabetik nefropati 0.64
Ampütasyon 0.55
Diyabetik retinopati 0.53
Körlük 0.38
Geç dönem böbrek hastalığı 0.35
Majör inme 0.31
Huang S et al., Diabetes Care 2007
SAĞLIKLA İLİŞKİLİ YAŞAM KALİTESİ
![Page 14: AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF · AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz İstanbul Bilim Üniversitesi](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041500/5e2121124367ce103233d342/html5/thumbnails/14.jpg)
DİYABETLE MÜCADELE
![Page 15: AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF · AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz İstanbul Bilim Üniversitesi](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041500/5e2121124367ce103233d342/html5/thumbnails/15.jpg)
1989 St. Vincent Deklerasyonu ve hedefleri
2009 Hedeflere yönelik minimal ilerleme
![Page 16: AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF · AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz İstanbul Bilim Üniversitesi](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041500/5e2121124367ce103233d342/html5/thumbnails/16.jpg)
![Page 17: AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF · AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz İstanbul Bilim Üniversitesi](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041500/5e2121124367ce103233d342/html5/thumbnails/17.jpg)
![Page 18: AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF · AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz İstanbul Bilim Üniversitesi](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041500/5e2121124367ce103233d342/html5/thumbnails/18.jpg)
![Page 19: AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF · AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz İstanbul Bilim Üniversitesi](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041500/5e2121124367ce103233d342/html5/thumbnails/19.jpg)
![Page 20: AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF · AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz İstanbul Bilim Üniversitesi](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041500/5e2121124367ce103233d342/html5/thumbnails/20.jpg)
IDF Diabetes Atlas, 2012
![Page 21: AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF · AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz İstanbul Bilim Üniversitesi](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041500/5e2121124367ce103233d342/html5/thumbnails/21.jpg)
AVRUPA’DA ULUSAL DİYABET PROGRAMLARI
Diabetes Policy Puzzle 2011
Halihazırda 47
ülkeden 25’inde
Ulusal Diyabet
Programı mevcut
![Page 22: AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF · AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz İstanbul Bilim Üniversitesi](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041500/5e2121124367ce103233d342/html5/thumbnails/22.jpg)
D2020: Vizyon ve Hedefler - Türkiye
NGO’ların Ulusal Diyabet Programlar’nın
gelişimine nasıl katkıda bulunabileceğini
gösteren model bir proje
![Page 23: AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF · AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz İstanbul Bilim Üniversitesi](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041500/5e2121124367ce103233d342/html5/thumbnails/23.jpg)
Avrupa Diyabet Liderlik Forumu 2012
kamuoyu oluşturmada yüksek düzeyde bir
toplantısı
![Page 24: AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF · AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz İstanbul Bilim Üniversitesi](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041500/5e2121124367ce103233d342/html5/thumbnails/24.jpg)
World Economic Forum 2013
AĞIRLIK MERKEZLERİ VE BAĞLANTILARI
![Page 25: AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF · AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz İstanbul Bilim Üniversitesi](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041500/5e2121124367ce103233d342/html5/thumbnails/25.jpg)
![Page 26: AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF · AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz İstanbul Bilim Üniversitesi](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041500/5e2121124367ce103233d342/html5/thumbnails/26.jpg)
Uluslararası Diyabet Federasyonu’nun Avrupa Bölgesi
46 Avrupa ülkesinden üye 62 ulusal kuruluş
![Page 27: AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF · AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz İstanbul Bilim Üniversitesi](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041500/5e2121124367ce103233d342/html5/thumbnails/27.jpg)
YAPISI içerisinde
diyabetli kişiler
diyabet riski olan kişiler ve aileleri
sağlık çalışanları
eğitim ve araştırma kuruluşlar
endüstri temsilcileri
ve daha geniş Avrupa topluluğu
![Page 28: AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF · AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz İstanbul Bilim Üniversitesi](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041500/5e2121124367ce103233d342/html5/thumbnails/28.jpg)
AKTİVİTELERDEKİ AMAÇLAR
politikayı etkilemek
toplumsal farkındalığı arttırmak
sağlıktaki gelişimi desteklemek
diyabetle ilişkili yüksek kalitede bilgi alışverişini
teşvik etmek
diyabet eğitimini sağlamak
![Page 29: AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF · AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz İstanbul Bilim Üniversitesi](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041500/5e2121124367ce103233d342/html5/thumbnails/29.jpg)
KAMUOYU AKTİVİTELERİ
Avrupa seviyesindeki politika konuları
IDF’in global düzeyde kamuoyu oluşturma
kampanyalarını desteklemek
KAMUOYU HEDEFLERİ
AB kurumları
Avrupa Konseyi
WHO Avrupa Bölgesi
![Page 30: AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF · AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz İstanbul Bilim Üniversitesi](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041500/5e2121124367ce103233d342/html5/thumbnails/30.jpg)
Diyabet Kamuoyundaki Ortaklar
European Coalition for Diabetes
EU Diabetes Working Group
European Association for the Study of Diabetes
Sağlık Kamuoyundaki Ortaklar
European Chronic Disease Alliance
European Patients’ Forum
European Public Health Alliance
Health First Europe
![Page 31: AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF · AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz İstanbul Bilim Üniversitesi](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041500/5e2121124367ce103233d342/html5/thumbnails/31.jpg)
AB önderliğindeki inisiyatifler
European Health Forum
European Medicines Agency
EU Platform for Action on Diet, Physical Activity and Health
EU Platform on Mental Health and Physical Health
![Page 32: AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF · AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz İstanbul Bilim Üniversitesi](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041500/5e2121124367ce103233d342/html5/thumbnails/32.jpg)
POLİTİKA KONULARI
Diyabetin önlenmesi
Hasta hakları
Sürücü belgesi
İş yerleri
İş başvuruları
Sigorta
İlaç ve medikal cihazlara ulaşılabilirlik
Ülkelerarası sağlık hizmeti
Diğer konular
![Page 33: AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF · AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz İstanbul Bilim Üniversitesi](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041500/5e2121124367ce103233d342/html5/thumbnails/33.jpg)
POLİTİKA KONULARI
Diyabetin önlenmesi
Hasta hakları
Diğer konular
E-sağlık
Farmakovigilans
Diyabet ve NCDler
Gençler
Araştırma
Diyabette kullanılan teknolojik cihazlar
![Page 34: AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF · AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz İstanbul Bilim Üniversitesi](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041500/5e2121124367ce103233d342/html5/thumbnails/34.jpg)
IDF Europe Position on the European Commission
proposal for Regulation on Medical Devices –
Mart 2013
• Medikal cihazlar hakkındaki yeni düzenleme, hasta
güvenliği ve kaliteli hasta bakımı için en yüksek seviyeyi
hedef almalıdır
• Düzenleme yeni cihazlara zamanında erişimi sağlamalıdır
ve innovasyon ve araştırmayı desteklemelidir
![Page 35: AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF · AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz İstanbul Bilim Üniversitesi](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041500/5e2121124367ce103233d342/html5/thumbnails/35.jpg)
DİYABETİN ÖNLENMESİ
![Page 36: AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF · AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz İstanbul Bilim Üniversitesi](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041500/5e2121124367ce103233d342/html5/thumbnails/36.jpg)
POLİTİKA KONULARI
Diyabetin önlenmesi
Sağlıklı yaşam
Sağlıklı yaşlanma
Beslenme
Kadınlar
Besin etiketleri
Hasta hakları
Diğer konular
![Page 37: AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF · AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz İstanbul Bilim Üniversitesi](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041500/5e2121124367ce103233d342/html5/thumbnails/37.jpg)
PREVENTION OF TYPE 2 DIABETES
Finnish Diabetes Prevention Study – DPS
Finnish Diabetes Prevention Program for T2DM
FIN-D2D
![Page 38: AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF · AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz İstanbul Bilim Üniversitesi](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041500/5e2121124367ce103233d342/html5/thumbnails/38.jpg)
Diyabeti Durduralım! Projesi
Türkiye Cumhurbaşkanlığı Himayelerinde yürütülen
3-yıllık modüler bir proje
![Page 39: AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF · AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz İstanbul Bilim Üniversitesi](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041500/5e2121124367ce103233d342/html5/thumbnails/39.jpg)
DIABETES PREVENTION FORUM
IDF Europe önderliğinde yürütülen, eğitim, lokal
adaptasyon ve implementasyon yoluyla pre-diyabet
ve diyabetin önlenmesi ve rutin yönetiminde klinik
uyumu temel alan bir inisiyatif
![Page 40: AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF · AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz İstanbul Bilim Üniversitesi](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041500/5e2121124367ce103233d342/html5/thumbnails/40.jpg)
EUROPEAN CHRONIC DISEASE ALLIANCE
NCD’nin Avrupa’daki dikkate değer artışını
tersine çevirmeye yönelik hemen politikal bir
hareket oluşturmak için Avrupa’daki 10 kar
amacı gütmeyen organizasyonun güç birliği
![Page 41: AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF · AVRUPADA DİYABET HARİTASI VE GENEL PERSPEKTİF Prof. Dr. Şehnaz Karadeniz İstanbul Bilim Üniversitesi](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041500/5e2121124367ce103233d342/html5/thumbnails/41.jpg)
Teşekkürler…