awarie budowlane 2007 - sufity podwieszone - bezpieczeństwo

7/21/2019 Awarie Budowlane 2007 - Sufity Podwieszone - Bezpieczestwo

1/8

Prof. ndz. dr hab. in. Mirosaw KOSIOREK e-mail: [email protected] in.Bogdan WRBLEWSKI e-mail: [email protected] Techniki BudowlanejZakad BadaOgniowych

ROZWIZANIA SUFITW PODWIESZONYCH Z PYT GIPSOWO

KARTONOWYCH Z UWAGI NA BEZPIECZESTWO POAROWE

SOLUTIONS OF PLASTER BOARDS SUSPENDED CEILINGS IN CASE OF FIRE SAFETY

Streszczenie W referacie przedstawiono: - informacje dotyczce norm dotyczcych pyt gipsowo-kartonowychw Polsce, - waciwoci pyt gipsowo-kartonowych w zakresie reakcji na ogie i klasyfikacja w zakresieodpornoci sufitw podwieszonych, - bdy w projektowaniu i wykonawstwie sufitw podwieszonych,- zalecenia dotyczce poprawnego wykonania sufitw podwieszonych o okrelonej odpornoci ogniowej,- wnioski

Abstract In the paper information about standards concerning gypsum plaster-boards in Poland, reaction to fireproperties of gypsum-plaster boards and fire resistance classification of suspended ceilings, - mistakes in designsand execution of suspended ceilings, - rules concerning well done suspended ceilings in case of fire safety, -conclusions is presented.

1. Wstp

Aktualnie w Polsce istniejdwie normy dotyczce pyt gipsowo- kartonowych:PN-B-79405:1997 Pyty gipsowo-kartonowe [1] i PN-EN 520:2005 Pyty gipsowo-kartonowe Definicje, wymagania, metody bada[2].Okres przejciowy na wprowadzenie i stosowanie normy [2] koczy siw lutym 2007 roku i

od 1 marca 2007 roku pozostanie w zbiorze Polskiego Komitetu Normalizacyjnego normaPN-EN 520.W ostatnim okresie wprowadzono take nowe normy dotyczce metod bada. Jedn zistotnych zmian jest sposb pomiaru temperatury oddziaywujcej na badane elementy.Pomimo, e krzywa okrelajca przebieg temperatury w piecu jest taka sama, to z uwagi napomiar temperatury za pomoc termoelementw o wikszej bezwadnoci warunki badasostrzejsze.W zwizku z wprowadzonymi zmianami dotyczcymi zarwno wyrobu jak i badaklasyfikacja w zakresie odpornoci ogniowej sufitw podwieszonych bdzie ulegaa pewnymmodyfikacjom.Sufity podwieszone z pyt gipsowo-kartonowych sbardzo wraliwe na bdy wykonawcze.

Bdy te mog by przyczyn drastycznego obnienia si odpornoci ogniowej zarwnosamego elementu jak i gwnej konstrukcji budynku.

835


2/8

Pomimo, e na rynku budowlanym w Polsce jest aktualnie duo katalogw technicznych,aprobat technicznych, instrukcji i wytycznych dotyczcych projektowania i wykonywaniasystemw suchej zabudowy to jednak w dalszym cigu popeniane s powane bdyprojektowe i wykonawcze. W artykule omwiono bdy spotykane na budowach i przyprojektowaniu oraz podano zalecenia dotyczce poprawnego projektowania i wykonywania

sufitw podwieszonych uwagi na bezpieczestwo poarowe.

2.Waciwoci ogniowe pyt gipsowo-kartonowych i klasyfikacje

w zakresie odpornoci ogniowej

Gips jest materiaem niepalnym. Wyroby gipsowe nie zawierajce domieszek lub warstworganicznych sklasyfikowane (uznaniowo) jako niepalne. Klasyfikacjw zakresie reakcji naogie pyt gipsowo-kartonowych bez bada podano w tablicy 1 - klasy pyt gipsowo-kartonowych podano na podstawie decyzji Komisji Europejskiej

nr 2003/593/EC z sierpnia 2003 roku.

Tablica 1. Klasyfikacja pyt gipsowo kartonowych bez badaw zakresie reakcji na ogie

Mechanizm dziaania wikszoci wyrobw izolacyjnych charakteryzujcych siniskprzewodnoci ciepln polega na tym, e peni one rol izolacji opniajcej wzrosttemperatury przekroju lub powierzchni elementu konstrukcyjnego. Ogniochronne dziaanie

gipsu polega na innym mechanizmie. Gips zwizany zawiera ok. 20% wody krystalicznej,tzn., e w 1 m pyty gipsowej gruboci 12,5 mm znajduje si ok. 22,5 l wody. Wzrosttemperatury wywouje przemiany gipsu zwizane z odwodnieniem [3]. Uwalniana wodaodparowuje, a na tprzemianfazowpotrzeba 5-krotnie wicej ciepa nina ogrzanie wodyod 20do 100 C.

Ukad: strop elbetowy na belkach stalowych sufit podwieszony z pyt gipsowo-kartonowych rnych systemw i technologii klasyfikowane s w Polsce wg [4 i 5] iwystpujw klasach odpornoci ogniowej: REI 30, REI 60, REI 90.Samodzielnie sufity podwieszone z pyt g-k klasyfikowane sw Polsce wg [4 i 5] i wystpujw klasach EI 30, EI 60 przy dziaaniu ognia od spodu lub od gry sufitu i EI 90 przy dziaaniu

ognia od spodu.

836


3/8

3. Bdy projektowe i wykonawcze dotyczce sufitwpodwieszonych z pyt g-k

Najczstsze bdy popeniane przy projektowaniu i wykonywaniu sufitwpodwieszonych snastpujce:- projektowanie i stosowanie wieszakw sprynowych z uwagi na stosunkowo duy ciarsufitw podwieszonych z pyt g-k i bezpieczestwo poarowe, powinny by stosowanewycznie stalowe wieszaki noniuszowe,- zastosowanie aluminiowych przetyczek lub nitw w wieszakach noniuszowych z uwagi na

parametry wytrzymaociowe i bezpieczestwo poarowe naley stosowaprzetyczki i nitywycznie stalowe,- projektowanie i stosowanie na ruszcie sufitu podwieszonego dodatkowego obcienia wpostaci zwikszonej iloci weny mineralnej i kabli elektrycznych w tym zakresieobowizuje aprobata techniczna, ktra ogranicza iloci w/w materiaw,

- zaprojektowanie w suficie podwieszonym wazw rewizyjnych o wikszych wymiarach nito dopuszcza aprobata techniczna,

- nieprawidowo wykonane przepusty instalacyjne w suficie podwieszonym,

- zaprojektowanie sufitu podwieszonego zbyt blisko belki stropowej odlegoci te podane sw aprobacie technicznej lub klasyfikacji w zakresie odpornoci ogniowej.- zbyt duy rozstaw profili nonych rusztu lub zbyt duy rozstaw wieszakw sufitupodwieszonego naley cile przestrzegazasady podane w Aprobacie Technicznej,- niewaciwe podwieszenie w stropie np. stosowanie kokw szybkiego montau zkoszulkami z tworzywa sztucznego naley stosowawycznie stalowe kotwy rozprne,- zaprojektowanie niewaciwych kotew w stropie utrzymujcych sufit podwieszony,niezbdne jest kotwienie kotew w strefie ciskanej stropu, na og kadorazowo projektantpowinien obliczy i zaprojektowa system mocowania i kotwienia sufitw podwieszonych(najczciej tych danych nie podajAprobaty Techniczne),- blachowkrty wkrcone za gboko gwka blachowkrta nie powinna przerwakartonu powoduje to brak wystarczajcej wytrzymaoci mocowania pyt do konstrukcji nonej iodpadanie pyt sufitu,

- wkrty wystaj ponad powierzchni kartonu spowoduje to nierwnoci przyszpachlowaniu, po przetarciu papierem ciernym rdzawe plamy na wkrtach,- wykonywanie sufitw z materiaw kilku producentw np. pyty g-k jednej firmy, gipsy

szpachlowe i tamy innej firmy, profile jeszcze innej firmy ma to ujemny wpyw na jako,trwaoi bezpieczestwo poarowe takiej konstrukcji,

- zaprojektowanie i wykonanie elbetowej pyty stropowej na kratownicach stalowych lub nabelkach stalowych z sufitem podwieszonym z pyt g-k, gdzie kratownice lub belki niespeniaj wymaga wskanika masywnoci przekroju U/A podanego w aprobacietechnicznej. W tablicy 2 podano zestawienie wad i ich przyczyn powstaych w sufitach

podwieszonych z pyt g-k na ruszcie stalowym.

837


4/8


5/8

Fot.2 Awaria sufitu podwieszonego w centrum handlowym

4. Zalecenia dotyczce poprawnego wykonywania sufitw podwieszonychz pyt g-k o okrelonej odpornoci ogniowej

Zakad Bada Ogniowych Instytutu Techniki Budowlanej opracowa wsplnie zprzedstawicielami firm produkujcych pyty g-k prac [6]. Poniej podano sformuowanezalecenia dotyczce wykonywania sufitw podwieszonych z okadzinami z pyt g-k.

1. Konstrukcje sufitu podwieszonego naley wykona zgodnie z klasyfikacj ogniowlub aprobattechnicznoraz instrukcjdostawcy systemu.

2. Wszystkie styki obwodowe, pomidzy poszyciem z pyt gipsowo-kartonowychsufitw podwieszonych a powierzchni istniejcych cian, musz by uszczelnioneprzy pomocy systemowej gipsowej masy szpachlowej.

3. W konstrukcji sufitw podwieszonych ruszt z profili CD 60 naley tak mocowaaby uwzgldni rozszerzalno ciepln profili przy nagrzewaniu. Pomidzy kocemprofilu CD 60 (zamocowanym w profilu UD lub na nim opartym) a cian

powinna pozosta szczelina o szerokoci od 0,5 1 cm. Brak szczeliny spowodujeprzedwczesne zniszczenie konstrukcji sufitw w trakcie poaru.4. Zcza pyt w kadej warstwie powinny byszpachlowane systemowmasgipsow

zana zczach ostatniej warstwy stosuje sidodatkowo tamzbrojc.5. Przejcia instalacyjne mog by wykonywane tylko zgodnie z aprobat techniczn.

Kade miejsce przejcia instalacji musi posiadanie mniejszodpornoogniownisufit przez ktry dana instalacja jest prowadzona.

6. Dopuszcza siprzeprowadzenie przez konstrukcjsufitu podwieszonego o okrelonejodpornoci ogniowej pojedynczych przewodw elektrycznych. Otwr z przewodemnaley dokadnie uszczelni systemowgipsow masszpachlow (rednica otworunie moe bywiksza ni10 mm).

839


6/8

7. Przy wykonywaniu poszycia sufitw podwieszonych posiadajcych okrelonodpornoogniownaley pyty g-k mocowapoprzecznie w stosunku do nonejwarstwy profili CD 60 (profile none sprostopade do osi pyt).

8. Naley stosowa tylko takie klapy rewizyjne, ktrych odporno ogniowa nie jestmniejsza od odpornoci ogniowej sufitu.

9. Przy ukadaniu weny mineralnej w sufitach podwieszonych z okrelonodpornociogniownie mona stosowacinek i maych kawakw weny mineralnej.

10. Do podwieszania konstrukcji sufitw o okrelonej odpornoci ogniowej powinno siuywawieszakw noniuszowych.

11. W sufity nie mogbywbudowane elementy nie wymienione w klasyfikacji ognioweja take nie mogbyone obcione innymi elementami budowlanymi, dekoracyjnymilub instalacyjnymi itp.

Pyty g-k mocuje si do profili warstwy dolnej (nonej) za pomoc specjalnychblachowkrtw o dugoci wikszej o 10 mm od gruboci czonych elementw. Rozstawblachowkrtw mocujcych ostatni(zewntrzn) warstwpyt g-k do profila CD wynosi

maksymalnie 17cm.

Rys. 1 Ukad sufitu podwieszanego z pyt gipsowo-kartonowych

840


7/8

Rys.2 Schematy poczesufitu ogniochronnego z pyt gipsowo-kartonowych ze cian

W przypadku poszycia wielowarstwowego pierwsze warstwy (wewntrzne) pyty g-k mogbymocowane blachowkrtami rozstawionymi maksymalnie co 40 cm. Styki poprzeczne wobrbie jednej warstwy winny by przesunite wzgldem siebie o minimum 40 cm. Stykipodune jak i poprzeczne w kolejnych warstwach poszycia mogbyprzesunite wzgldemsiebie o minimum 40cm. Ruszt sufitu musi bywykonany z profili z blachy ocynkowanej ogruboci nominalnej 0,60 lub 0,55 mm, a okadziny z pyt GKF lub GKFI.Na rys.1 i 2 przedstawiono szczegy konstrukcyjne sufitu podwieszonego z pyt g-k.

5. Podsumowanie

Popeniane bdy przy projektowaniu i wykonywaniu sufitw podwieszonych zokadzinami z pyt g-k maj duy wpyw na: stateczno i wytrzymao sufitw,bezpieczestwo poarowe, akustyk, walory estetyczne (rysy, pofalowania), czasami na

moliwo wystpienia awarii czy katastrofy budowlanej, np. zawalenie si sufitupodwieszonego moe spowodowazranienie ludzi lub ofiary miertelne.W ostatnich latach w Polsce zanotowano kilka przypadkw zawalenia si sufitwpodwieszonych z okadzinami z pyt g-k, (ktrych przyczyny byy bdy projektowe iwykonawcze). Gwn przyczyn tych awarii byo ze zakotwienie w stropie lub dachu.Sufity takie czsto stanowi zabezpieczenie ogniochronne konstrukcji gwnej oraz czstoinstalacji elektrycznych lub kanaw wentylacyjnych umieszczonych nad sufitem

podwieszonym. Przedwczesne zniszczenie sufitu podwieszonego spowoduje drastyczny

spadek odpornoci ogniowej w szczeglnoci konstrukcji stalowej jak rwnie wczeniejszezniszczenie instalacji umieszczonych nad sufitem.

841


8/8

Literatura

1. PN-B-79405:1997 Pyty gipsowo-kartonowe.

2. PN-EN:520:2005 (U) Pyty gipsowo-kartonowe. Definicje, wymagania, metody bada.3. Kosiorek M, Wrblewski B: Skuteczno ogniochronna pyt gipsowo-kartonowych.

Praca ITB nr NP-25/00 Etap I i II. Warszawa 2001.4. PN-B-02851-1:1997 Ochrona przeciwpoarowa budynkw. Badania odpornoci ogniowej

elementw budynkw. Wymagania oglne i klasyfikacja.

5. PN-EN 13501-2:2005 Klasyfikacja ogniowa wyrobw budowlanych i elementw

budynkw. Cz 2: Klasyfikacja na podstawie bada odpornoci ogniowej, zwyczeniem instalacji wentylacyjnej.

6. Systemy suchej zabudowy zabezpieczenia poarowe. PSG 2004.

842

awarie budowlane 2007 - sufity podwieszone - bezpieczeństwo

Documents