awaris avtonomiuri respublika - wikimedia · tbebi awarasi rogorc dablob ise mtian nawilsic...
TRANSCRIPT
- 1 -
aWaris avtonomiuri respublika
(baTumis, qobuleTis, xelvaCauris, qedis, Suaxevis, xulos
administraciul-teritoriuli erTeulebi)
pPa s p o r t i
2007 weli
- 2 -
Sinaarsi:
gverdi
1 mxaris zogadi daxasiaTeba 3
2 xelisufleba 7
3 mosaxleoba da dasaqmeba 8
4 ganaTleba da kultura 12
5 kulturis Zeglebi 15
6 mxaris ekonomika 23
6.1 mxaris biujeti 24
6.2 mrewveloba 29
6.3 soflis meurneoba 31
6.4 satransporto sistema 40
6.5 energetika 44
6.6 eqsporti 49
6.7 vaWroba 53
6.8 sastumroebis saqmianobis ZiriTadi maCveneblebi 53
6.9 komerciuli bankebi 57
6.10 janmrTelobis dacva 59
7 mineraluri da rekreaciuli resursebi 62
8 mxaris saerTaSoriso ekonomikuri TanamSromloba 70
9 sainformacio momsaxurebis sistema 77
10 mxaris sainvesticio potenciali 81
- 3 -
1. avtonomiuri respublikis zogadi daxasiaTeba
teritoriis farTobi – 2 900 kv. km
administraciuli centri – qalaqi baTumi
manZili administraciul centrsa da Tbiliss Soris _ 376 km
klimati _ subtropikuli
zogadi monacemebi
aWaris avtonomiur respublikas saqarTvelos samxreT-dasavleTi nawili uWiravs da
erTian fizikur-geografiul olqs warmoadgens. misi ukiduresi wertilebia: CrdiloeTiT
mdinare Coloqis SesarTavi (C.s. 41053I), samxreTiT _ xedis mTa (C.s. 41026I), aRmosavleTiT _
Rrmanis mTa (a.g. 42035I), dasavleTiT _ sofeli sarfi (a.g. 41033I). administraciulad
CrdiloeTiT ozurgeTis da Coxatauris, xolo aRmosavleTiT adigenis raionebi esazRvreba.
samxreTiT aWaris sazRvari emTxveva saxelmwifo sazRvars saqarTvelosa da TurqeTis
respublikas Soris. aWaris avtonomiuri respublikis farTobi 2.9 aTas kv. km Seadgens,
saidanac dablobze modis 1,7%, mTiswineTze – 0,8%, mTaze – 97,5%. teritoriis orografiul
safuZvels qmnis sakmaod maRali mTiani qedebi da mZlavri ganStoebani, maTgan aWara-guriisa
da SavSeTis qedebs TiTqmis ganedobrivi mimarTuleba aqvT. pirveli avsebs aWaris CrdiloeT
mxares, meore _ samxreTs mesame _ arsianis qedi meridianulad gaWimulia aWaris aRmosavleT
mxareSi. am qedebis saSualo simaRle zRvis donidan 2000-2500 m-s Soris meryeobs, xolo
calkeuli mwvervalebisa ki 3000 m-s uaxlovdeba. aWaris mTebis umaRlesi wertilia yanlis
- 4 -
mTa (2987 metri), romelic mdebareobs arsianis qedis samxreT nawilSi, im adgilas, sadac mas
SavSeTis qedi ukavSirdeba.
teritoria saSualo da maRalmTianeTis, mTa-tyisa da teniani subtropikuli
landSafturi kategoriebis rTuli kompleqsia, romelTac erTmaneTTan mWidro kavSiri aqvT,
magram amave dros TiToeuli maTgani TviTmyofadi da mkacrad individualuria. geografiuli
mdebareobiT, klimaturi pirobebis, mcenareuli safarisa da landSaftis nairgvarobiT 2
nawilad iyofa _ aWaris zRvis sanapiro mxared da SidamTian aWarad. zRvispira zoli
teniani subtropikuli haviT xasiaTdeba, xolo SidamTian mxareSi xmelTaSua zRvis mSrali
subtropikuli havis msgavsi klimatiT.
sanapiro zolSi ZiriTadad gavrcelebulia wiTelmiwa niadagebi. sanapiro vake
(qobuleTisa da kaxabris dablobi) Warbteniani da aluviuri niadagebiTaa warmodgenili.
gorak-borcvisa da mTiswina qvezonaSi umetesad Zlieri da mkveTrad gamoxatuli
wiTelmiwebis procesebia ganviTarebuli. mTa-tyis niadagebis qveda zonaSi teniani klimatis
pirobebSi mJave niadagebis safaria SesamCnevi, Sua zonaSi tyis yomrali niadagebia da
gamoirCeva moruxo da moyavisfro SeferadebiT, zemo zonaSi ki yomrali niadagebi ufro Ria
SeferadebiT xasiaTdeba. subalpur zonaSi umetesad tyemdelos niadagebia da gvxdeba
rogorc saSualod ganviTarebuli xorxatiani, ise primitiuli da Warbteniani niadagebi.
alpuri zona mTa-mdelos kordiani niadagebiTaa warmodgenili.
aWaris havis ZiriTad Taviseburebas gansazRvravs erTis mxriv Savi zRvis uSualo
siaxlove da meore mxriv, reliefis Taviseburebani. zRva pirdapir gavlenas axdens haeris
temperaturaze, anelebs zafxulis maRal temperaturas da siTbos matebs zamTris sicives,
- 5 -
reliefis sirTule ki gansazRvravs rTul mikroklimatur pirobebsa da havis vertikalur
zonalobas.
maRalmTianeTs yvelaze mkacri hava axasiaTebs da miekuTvneba notio klimatis
zomierad civi zamTrisa da mokle zafxulis tips. aq naleqebis saSualo wliuri raodenoba
1400 mm-ze metia, xolo wliuri saSualo temperatura _ 3,5-40C, mTa-tyis zonis hava notio
klimatis zomierad civi zamTris da Tbili, xangrZlivi zafxulis tips miekuTvneba, zonaSi
naleqebis wliuri raodenoba 1200 mm-s da mets Seadgens, xolo wliuri saSualo temperatura
10-110C-ia.
teniani subtropikuli zona xasiaTdeba Tbili klimatiT, Tbili zamTriTa da cxeli
zafxuliT, naleqebis raodenoba 2500 mm-s, xolo wliuri saSualo temperatura 140C-s
uaxlovdeba. mzis naTebis saSualo wliuri xangrZlivoba 1903 saaTis tolia.
aWaris hidrografiul qsels qmnis mdinareebi, tbebi, Waobebi da miwisqveSa wylebi,
romelTa eroziis bazisad Savi zRva gvevlineba. mdinareebi umetesad wvimis wyliT
sazrdoobis tips miekuTvnebian, magram maRalmTian nawilSi didia agreTve Tovlis nadnobi
wylebiTa da miwisqveSa wylebiT sazrdoobis roli, ris gamoc maT axasiaTebT ori _
gazafxulisa da Semodgomis maqsimumebi. maTi umravlesoba miekuTvneba Sav zRvaSi Camdinare
md. Woroxis sistemas, xolo nawili uSualod Caedineba zRvaSi. amasTan, intensiuri wvimebisa
da Tovlis dnobisagan aWaris teritoriaze warmoiqmneba uamravi droebiTi nakadebi.
tbebi aWaraSi rogorc dablob ise mTian nawilSic gvxdeba. tbebi patara farTobiTa
da mcire siRrmiT xasiaTdeba. mTiani nawilis yvela tba mtknari da nakleb
mineralizirebulia (mwvane tba, sariCairis tbebi, boZaurisa da Ciruxis iailebis tbebi).
- 6 -
gamonakliss warmoadgens zRvispira vakis reliqturi tbebi _ nurigelis tba, ardaganis
tbebi, gonios tba da sxva, romlebic arc ise didi xnis win ukavSirdebodnen zRvas da
xasiaTdebodnen momlaSo wyliT, magram zRvidan mowyvetis gamo axla gamtknarebas ganicdian.
Waobebi aWaraSi ZiriTadad zRvis sanapiro dablobzea gavrcelebuli. maT Soris
yvelaze didi farTobi qobuleTis Waobebs ukavia, romelic ispanis Waobis saxelwodebiTaa
cnobili. sanapiro zolSi Waobebi SemorCenilia agreTve kaxabris dablobze.
miwisqveSa wylebi aWaris zRvispira vakian zolSi zedapirTan Zlier axlos
mdebareobs da igi iTvleba adgilis daqanebisa da mdinaris donidan daSorebis mixedviT,
asevea mTian aWaraSic. saerTod mTian aWaraSi miwisqveSa wylebi uxv wyaroebad gamoedinebian
da monawileoben mdinareTa sazrdoobaSi.
wylis ZiriTadi arteriebi:
mdinareebi sigrZe km
md. Coloqi 24
md. kintriSi 16
md. aWyva 19
md. Caqviswyali 22
md. yoroliswyali 13
md. barcxana 8,6
md. joWoswyali 6
md. Warnali 13
md. Woroxi 438
- 7 -
saqarTveloSi 26
md. maWaxelaswyali
saqarTveloSi
37
21
md. aWariswyali 90
2. xelisufleba
aWaris avtonomiur respublikaSi saxelmwifo xelisufleba xorcieldeba
saqarTvelos konstituciiT dadgenili principebis safuZvelze.
aWaris avtonomiuri respublikis umaRlesi sabWo _ aris aWaris avtonomiuri
respublikis warmomadgenlobiTi organo, romelic Tavisi kompetenciis farglebSi
axorcielebs sakanonmdeblo saqmianobas.
aWaris avtonomiuri respublikis mTavroba _ aris aWaris avtonomiuri respublikis
aRmasrulebeli organo, romelic axorcielebs aWaris avtonomiuri respublikis
aRmasrulebel xelisuflebas da gansazRvravs aWaris avtonomiuri respublikis
aRmasrulebeli saqmianobis ZiriTad mimarTulebebs.
aWaris avtonomiur respublikaSi adgilobrivi TviTmmarTveloba xorcieldeba
warmomadgenlobiTi (sakrebulo) da aRmasrulebeli (gamgeoba, meria) organoebis mier
Semdegi administraciul-teritoriuli erTeulebis mixedviT:
_ TviTmmarTveli qalaqi baTumi
- 8 -
_ qobuleTis municipaliteti
_ xelvaCauris municipaliteti
_ qedis municipaliteti
_ Suaxevis municipaliteti
_ xulos municipaliteti
3. mosaxleoba da dasaqmeba
mosaxleobis ricxovnoba: 1.01.2006w. – 383 772
aqedan: qalaqis _ 169 667; soflis _ 214 105
mosaxleobis simWidrove: 1.01.2007w. – 133 (1 kv.km.)
mosaxleobis mTliani raodenobidan:
ekonomikurad aqtiuri mosaxleoba (samuSao Zala) _ 160 200
dasaqmebulTa ricxovnoba _ 131 100
aqedan: daqiravebuli _ 46 600
TviTdasaqmebuli _ 84 200
umuSevarTa ricxovnoba _ 29 100
- 9 -
mosaxleobis erovnuli Semadgenloba:
qarTveli _ 324 800
afxazi _ 1 600
osi _ 200
rusi _ 9 100
ukraineli _ 1 100
azerbaijaneli _ 500
somexi _ 8 800
berZeni _ 2 200
sxva erovnebis _ 1 400
mosaxleobis ricxovnoba msxvil dasaxlebebSi:
q. baTumi _ 124 846
q. qobuleTi _ 18 843
daba Caqvi 8 326
daba oCxamuri 5 205
daba xelvaCauri 6 412
daba maxinjauri 3 440
daba qeda 1 297
daba Suaxevi 995
daba xulo 1 179
- 10 -
mosaxleobis ricxovnoba msxvili qalaqebisa da soflebis mixedviT
2002 wlis mosaxleobis
sayovelTao aRweris mixedviT
2006 wlis
1 ianvris mdgomareobiT
2007 wlis
1 ianvris mdgomareobiT
1 2 3 4
aWaris a.r. 376016 383772 386194
qalaqad 166398 169667 170543
soflad 209618 214105 215651
q. baTumi 121806 124176 124846
qobuleTis raioni 88063 89838 90292
q. qobuleTi 18556 18832 18843
daba Caqvi 8100 8273 8326
daba oCxamuri 5026 5155 5205
soflad 56381 57578 57918
xelvaCauris raioni 90843 92843 93551
daba xelvaCauri 6143 6365 6412
daba maxinjauri 3401 3418 3440
soflad 81299 83060 83699
qedis raioni 20024 20261 20317
daba qeda 1244 1284 1297
soflad 18780 18977 19020
Suaxevis raioni 21850 22206 22370
daba Suaxevi 980 993 995
soflad 20870 21213 21375
xulos raioni 33430 34448 34818
- 11 -
daba xulo 1142 1171 1179
soflad 32288 33277 33639
dasaqmebis maCveneblebi
2006 wels aWaris avtonomiur respublikaSi mosaxleoba Seadgenda 383,7 aTas kacs,
maTTgan Sromisunarian mosaxleoba _ 250,6 aTasi kaci (mTeli mosaxleobis 65%-s), xolo
Sromisunariani mosaxleoba Sromisunarian asakSi daaxloebiT _ 240 aTas kaci (mTeli
mosaxleobis 62%).
aqedan ekonomikurad aqtiuri mosaxeloba 2006 wels Seadgenda 160,2 aTas kacs, rac
Sromisunariani mosaxleobis 66.7 %-s udris.
umuSevarTa raodenoba daaxloebiT 29,1 aTasia, anu samuSao Zalis 18.1 %.
dasaqmebulTa raodenoba _ 131.1 aTasi kaci, anu saerTo raodenobis 81.9 %.
saSualo xelfasi
2006 wlisaTvis daqiravebulTa saSualo xelfasi sabiujeto seqtorSi 218 lars (128
aSS dolars) Seadgenda, xolo arasabiujeto seqtorSi _ 250 lars (145 aSS dolars).
- 12 -
4. ganaTleba da kultura
avtonomiur respublikaSi arsebuli umaRlesi saganmanaTleblo dawesebulebebi
1. SoTa rusTavelis saxelmwifo universiteti
2. baTumis sazRvao akademia
3. baTumis ucxo enaTa instituti
4. baTumis pedagogiuri instituti
5. socialur-politikuri instituti
6. baTumis damoukidebeli universiteti
7. samedicino ekologiuri instituti
8. baTumis mravalprofiliani instituti
9. baTumis ekonomikis, samarTlis, farmaciisa da stomatologiis instituti
10. baTumis damoukidebel erTaSorisi instituti
11. kolxeTis saswavlo-samecniero instituti
12. baTumis mravaldargovani instituti.
saxelmwifo da kerZo profesiuli saswavleblebi
1. baTumis saxelmwifo pedagogiuri koleji
2. baTumis mravaldargovani saxelmwifo koleji
3. baTumis saxelmwifo industriuli pedagogiuri koleji
4. baTumis politeqnikuri profesiuli liceumi
- 13 -
5. baTumis mravaldargobrivi profesiuli liceumi
6. baTumis teqnikuri profesiuli saswavlebeli
7. qobuleTis profesiuli liceumi
8. baTumis sazRvao koleji
9. baTumis samed. pedagogiuri koleji
10. baTumis damoukidebel universitetTan arsebuli mravaldargovani koleji
11. mravaldargovani koleji ,,medicina~
12. baTumis n. kandelakis saxelobis samxatvro sasw.avlebeli
13. baTumis z. faliaSvilis saxelobis samusiko saswavlebeli
14. r. laRiZis saxelobis samusiko Kkoleji
15. Sps ,,eleqsiri~ koleji
16. mravaldargobriv institutTan arsebuli koleji.
aWaris avtonomiuri respublikis ganaTlebisa da kulturis sferoSi dasaqmebulia 332
buRalteri da ekonomisti. amaTgan umaRlesi ganaTleba aqvs 80 kacs, profesiuli _ 247 kacs.
- 14 -
aWaris avtonomiuri respublikis administraciul teritoriaze arsebuli saswavlo-
aRmzrdelobiTi dawesebulebebi (raodenoba da profili)
# qalaqi, municipaliteti
skolamdeli
dawyebiTi
sabazo
sruli
zogadi
sportuli
skola
profesiuli
saswavlebeli
umaRlesi
saswavleblebi
1 baTumi 22 _ _ 21 1 15 12
2 qobuleTis municipaliteti 5 _ 10 41 1 1 _
3 xelvaCauris municipaliteti 4 5 6 37 1 _ _
4 qedis municipaliteti 1 3 8 18 1 _ _
5 Suaxevis municipaliteti 1 _ 14 29 1 _ _
6 xulos municipaliteti 1 _ 13 37 1 _ _
avtonomiur respublikaSi arsebuli sportuli skolebi
1. baTumis #1 kompleqsuri sportuli skola
2. qobuleTis raionis #2 kompleqsuri sportuli skola
3. Suaxevis raionis #3 kompleqsuri sportuli skola
4. qedis raionis #4 kompleqsuri sportuli skola
5. xulos raionis #5 kompleqsuri sportuli skola
6. xelvaCauris raionis #6 kompleqsuri sportuli skola.
- 15 -
avtonomiur respublikaSi arsebuli kulturuli RirsSesaniSnaobebidan gamoiyofa:
1. baTumis ilia WavWavaZis saxelobis saxelmwifo dramatuli Teatri
2. baTumis mozard-mayurebelTa da Tojinebis saxelmwifo Teatri
3. xulos saxelmwifo Teatri
4. aWaris xariton axvledianis saxelobis saxelmwifo muzeumi
5. aWaris xelovnebis saxelmwifo muzeumi
6. gonio-afsarosis muzeum-nakrZali
7. baTumis arqeologiuri muzeumi
8. cixisZiris muzeum-nakrZali.
5. kulturis Zeglebi
# Zeglis mdebareoba Zeglis dasaxeleba agebis TariRi
1 2 3 4
1 baraTaSvilis q. #23 saxelmwifo cirki XX s-is dasawyisi
2 zRvispira parki kolonada 1934w.
3 q. baTumi baTumis zRvispira bulvari 1884w.
4 gogebaSvilis q. #3 baTumis sazRvao sadguri XXs. 60-iani ww.
5 jinWaraZis q. #4 aWaris saxelmwifo muzeumi XXs. 10-iani ww.
6 gogebaSvilis #12-14/
farnavaz mefis #1 Cais saxli XIX-XXs. dasawyisi
- 16 -
7 gogebaSvilis 22/xulos q. #2/
quTaisis q. #27 baTumis samxatvro skola XIX-s 80-iani ww.
8 gogebaSvilis q. #24/
xulos q.#1 gamomcemloba „sabWoTa aWara“ XX s-is dasawyisi
9 eras q. #8 xelovnebis muzeumi 1949 weli
10 meliqiSvilis q. #21 Jurnal ,,Woroxis” redaqcia XIX-XXss mijna
11 meliqiSvilis q. #3 baTumis #1 saS. skola _
12 meliqiSvilis q. #4 pionerTa parkis Sesasvleli kolonada _
13 zubalaSvilis q. #30-32 sacxovrebeli saxli/
amJ. sastumro 1 maisi XX-s 50-iani ww.
14 zubalaSvilis q. #37 yofili rkinigzis vagzlis Senoba XX s-is bolo
15 z. gamsaxurdias q. #6/
ax. melaSvilis q. #10 restorani „baTumi“ XIX-XXss mijna
16 z. gamsaxurdias q. #13 baTummrewvaWroba XIX-XXss mijna
17 z. gamsaxurdias q. #35 Zveli abano XIX s-is I nax.
18 rusTavelis pr. #1 baTumis i. WavWavaZis sax. dramatuli
Teatri
XXs 30-iani ww.
dasr. omis Semdeg
arq. teplicki
19 rusTavelis pr. #16 aWaris assr kinematografiis komiteti XIXs 90-ani ww.
20 rusTavelis pr. #39/26 maisis q. #5 samSobiaro saxli XIX-XXss mijna
21 memed abaSiZis pr. #8 TurqeTis respublikis sakonsulo 1892
22 memed abaSiZis pr. #25/
k. gamsaxurdias q. #12 1900 weli
23 memed abaSiZis pr. #33 kavSirgabmulobis saministro, fosta
24 memed abaSiZis pr. #38 gamomcemloba ,,sabWoTa aWara” XXs 30-iani ww.
25 memed abaSiZis pr. #40/
dimitri Tavdadebulis q. #12
baTumis diplomatiuri saagento/
saqarTvelos sagareo saqmeTa
saministros warmomadgenloba baTumSi
XX s-is dasawyisi
- 17 -
26 memed abaSiZis pr. #41 baTumis alkk komiteti/aWaris
televizia XX s-is dasawyisi
27 memed abaSiZis pr. #49 1. ganaTlebis muSakTa profkavSirebis
aWaris saolqo sabWos kulturis
saxli
2. Tojinebis Teatri/ganaT. muSakTa
saxli
XIX-XXss mijna
28 farnavaz mefis q. #20 rusuli marTlmadidebluri eklesia 1865 weli
29 d. Tavdadebulis q. #53/
zubalaSvilis q. #25 wm. mariamis sax. kaTolikuri eklesia 1898-1903 ww.
30 Ckalovis q. #8/
quTaisis q. #33 meCeTi
31 gorgasalis q. #47 q. baTumis 1-li saavadmyofo XX s-is dasawyisi
32 xulos q. #8/
z. gamsaxurdias q. #36 sacxovrebeli saxli
33 xulos q. 12 abano #3
34 l. asaTianis q. #25/eras q. #7 baTumis saqalaqo sabWos aRmaskomi XIX-XXss mijna
qobuleTis municipaliteti
# Zeglis dasaxeleba agebis TariRi Zeglis mdebareoba
1 2 3 4
1 qobuleTis zRvispira baRi q. qobuleTi
2 `mamukas cixe” gviani Sua sauk. sof. alambari
3 boboyvaTis samTavrobo rezidencia sof. boboyvaTi
4 `wm. mariamis” eklesia XIX s. sof. dagva
5 `wm. konstantines” gumbaTiani
eklesia 1901-1911 ww. sof. zeda kvirike
6 darbazuli eklesia gviani Sua saukun. sof. zeda aWyvia
- 18 -
7 `wm. giorgis” eklesia XX s.
sof. zeda aWyvia,
sasaflaoze
8 sawnaxeli Zv.w. aR. III sauk. sof. zeniTi
9 jame gviani Sua sauk. sof. kvirike
10 cxemvanis xidi gviani Sua sauk. sof. kobalauri.
midamoebi "cxemvani"
11 `varjanaulis xidi" gviani Sua sauk.
sof. tyemakaravi, 4 km.
aRmosavleTiT
kintriSis xeoba
12 xidi XIX s. sof. tyemakaravi, md.
kintriSi
13 `wm. giorgis” eklesia XX s. sof. qveda aWyva
14 jame XIX s. sof. qveda dagva
15 xidi XIX s. sof. qobuleTi
16 `petras cixe"
1. sakaTedro taZari
2. taZris nangrevebi
3. galavani
4. sxva nagebobani
VI s.
Sua saukuneebi
Sua saukuneebi
Sua saukuneebi
sof. cixisZiri
17 `elias cixe" Sua sauk. sof. WaxaTi, midamoebi
"WaxaTis mTa"
18 gumbaTiani eklesia `sameba" XIX s. sof. Caisubani
19 jame gviani Sua sauk. sof. xala
20 xidi `Temarkofis xidi" gviani Sua sauk. sof. xala
21 samonastro kompleqsi
1. eklesiis nangrevi
2. galavani
3. sxva nagebobani
Sua saukuneebi
Sua saukuneebi
Sua saukuneebi
sof. xino
22 jame 1923 w. sof. xecubani,
sasaflaoze
- 19 -
23 xidi XIX s. sof. xecubani
qedis municipaliteti
# Zeglis dasaxeleba agebis TariRi Zeglis mdebareoba
1 2 3 4
1 jame XIX s. sof. abuqeTa
2 jame gviani Sua saukuneebi sof. axo
3 koSkis nangrevi gviani Sua saukuneebi sof. gegeliZeebi
4 jame XIX s. sof. gegeliZeebi
5 jame XIX s. sof. gulebi
6 dandalos xidi XI_XII ss. sof. dandalo,
gareubani
7 cixe `kaviani" XII-XIII ss. sof. dandalo,
`qalivake"
8 jame XIX s. sof. dologani
9 jame XIX s. sof. varjanisi
10 jame XIX s. sof. zeda bzubzu
11 koSki Sua saukuneebi sof. zeda maxunceTi
12 cixe gviani Sua saukuneebi sof. zendidi
13 eklesia ganviT. Sua saukuneebi sof. zendidi
14 koSki Sua saukuneebi sof. zesofeli, samx.-
dasavleTiT
15 cixis nangrevi ganviT. Sua saukuneebi sof. zendidi
16 koSki gviani Sua saukuneebi sof. zvare, centr.
gzaze
17 jame 1834 w. sof. zvare
- 20 -
18 jame XIX s. sof. kvaSta
19 jame XIX s. sof. kokotauri
20 jame XIX s. sof. kolotauri
21 medrese XIX s. sof. milisa
22 wyaro XX s. sof. meZibna
23 ServaSiZeebis nasaxlari XVII s. sof. oqtomberi
24 cixe `civisrola"
Sua saukuneebi sof. pirveli maisi,
midamoebi
25 "miwis xidi" Sua saukuneebi sof. pirveli maisi,
midamoebi
26 jame XIX s. sof. uCxiTi
27 xidi XI-XII ss. sof. qveda maxunceTi
28 jame XIX s. sof. qveda maxunceTi
29 xidi gviani Sua saukuneebi sof. cxomorisi
30 jame XIX s. sof. cxomorisi
31 cixe Sua saukuneebi sof. Zewmani
32 jame XIX s. sof. Zewmani
33 xidi gviani Sua saukuneebi sof. woniarisi
34 jame XIX s. sof. woniarisi
35 jame XIX s. sof. WinkaZeebi
Suaxevis municipaliteti
# Zeglis dasaxeleba agebis TariRi Zeglis mdebareoba
1 2 3 4
- 21 -
1 cixe
gviani Sua saukuneebi sof. darCiZeebi,
`yalaboni"
2 xidi gviani Sua saukuneebi sof. varjanauli
3 `furTios xidi" XI-XII ss. sof. zamleTi,
midamoebi
4 cixe gviani Sua saukuneebi sof. nigazeuli
5 cixe gviani Sua saukuneebi sof. takiZeebi
6 cixe gviani Sua saukuneebi. uCambis Temi
7 cixe gviani Sua saukuneebi sof. xiWauri
xelvaCauris municipaliteti
# Zeglis dasaxeleba agebis TariRi Zeglis mdebareoba
1 2 3 4
1 cixe gviani Sua saukuneebi q. baTumi, midamoebi
`Tamara"
2 gumbaTiani eklesia (berZnuli) XIX s. sof. axalSeni
3 meCeTi XIX s. sof. maradidi
4 cixe gviani Sua saukuneebi sof. maxo
5 cixe gviani Sua saukuneebi sof. mirveTi
6 xidi XVIII s. sof. qoqoleTi, md.
maWaxelaze
7 xidi gviani Sua saukuneebi sof. cxemlara, sof.
qveda CxutuneTis
midamoebi
- 22 -
xulos municipaliteti
# Zeglis dasaxeleba agebis TariRi Zeglis mdebareoba
1 2 3 4
1 jame gviani Sua saukuneebi sof. beRleTi
2 cixe Sua saukuneebi sof. diakoniZeebi
3 jame gviani Sua saukuneebi sof. didaWara
4 eklesia ganviT. Sua saukuneebi sof. vernebi
5 "xixianis cixe" Sua saukuneebi sof. zeda Txilvana
6 xidi gviani Sua saukuneebi sof. oqruaSvilebi
7 sxalTis taZari
1. taZari erTnaviani
2. samreklo
3. marani
4. galavani
5. sxva nagebobani
XIII s.
gviani Sua saukuneebi.
gviani Sua saukuneebi.
gviani Sua saukuneebi.
sxalTis Temi
8 `xixaZiris cixe" Sua saukuneebi sof. xixaZiri
- 23 -
6. avtonomiuri respublikis ekonomika
avtonomiuri respublikis mTliani produqtis dargobirivi struqtura:
mln. lari 2004
(faqtiuri)
2005
(faqtiuri)
2006 (faqtiuri)
aWara _ sul mln. lari 490,0 570,0 653.6
soflis meurneoba, nadiroba, metyeveoba, TevzWera mln. lari 94,4 101,3 100.5
Sinameurneobebis mier produqciis gadamuSaveba mln. lari 26,8 28,7 31,5
mrewveloba mln. lari 28,7 31 41.3
mSenebloba mln. lari 15,8 31 37.8
vaWroba da teqnikuri momsaxureba mln. lari 88,5 98,5 119,0
transporti, sasawyobo meurneoba, kavSirgabmuloba mln. lari 87,5 100 123.0
turizmi mln. lari 16,7 23,5 29,5
saxelmwifo marTva, Tavdacva, wesrigis dacva mln. lari 30,0 30,5 32,0
ganaTleba mln. lari 23,3 28,5 34,7
janmrTelobis dacva mln. lari 33,3 37,5 39,0
momsaxurebis sxvadasxva saxeebi mln. lari 44,9 59.5 65,3
_ mxaris mTliani produqciis xvedriTi wona qveynis mTlian Sida produqtSi (dRg-sa
da aqcizis gareSe) udris 5.5%-s;
_ mTliani regionuli produqti mosaxleobis erT sulze Seadens 1695 lars.
- 24 -
6.1. avtonomiuri respublikis biujeti 2004 – 2007 wlebSi
aWaris avtonomiuri respublikis 2007 wlis naerTi biujetis gegmiuri maCveneblebi
maT Soris #
dasaxeleba sul
aWara respublikuri q. baTumi qobuleTi xelvaCauri qeda Suaxevi xulo
I sul sagadasaxado
Semosavlebi 35,823.8 31,400.0 3,600.0 360.0 407.8 25.0 17.0 14.0
1 saSemosavlo gadasaxadi 21,900.0 21,900.0
2 mogebis gadasaxadi 9,500.0 9,500.0
3 qonebis gadasaxadi 4,423.8 3,600.0 360.0 407.8 25.0 17.0 14.0
II sul arasagadasaxado
Semosavlebi 1,726.7 405.0 956.0 136.0 123.2 29.5 30.0 47.0
III kapitaluri Semosavlebi 20,000.0 20,000.0
IV sul Semosavlebi 57,550.5 51,805.0 4,556.0 496.0 531.0 54.5 47.0 61.0
avtonomiuri respublikis 2006 wlis naerTi biujetis Sesruleba
maT Soris #
dasaxeleba sul
aWara respublikuri q. baTumi qobuleTi xelvaCauri qeda Suaxevi xulo
I sul sagadasaxado
Semosavlebi 42,775.7 18,025.3 17,863.6 2,616.3 3,453.8 514.9 322.5 529.0
1 saSemosavlo gadasaxadi 20,213.8 9,333.5 6,222.4 1,553.4 2,173.6 309.2 286.9 334.7
2 mogebis gadasaxadi 15,812.9 8,687.9 5,791.9 325.2 637.9 172.9 20.6 176.4
3 qonebis gadasaxadi 6,733.0 5,354.9 688.8 632.8 25.1 14.9 16.5
- 25 -
4 saTamaSo biznesis
gadasaxadi 549.6 500.0 43.9 5.8
5 sxva gadasaxadebi 16.0 3.9 -5.7 5.1 3.7 7.8 0.0 1.3
II sul arasagadasaxado
Semosavlebi 3,319.8 1,632.6 836.1 110.3 563.7 71.5 52.4 53.1
III kapitaluri Semosavlebi 33,830.1 33,764.5 65.6
1 Semosavlebi ZiriTadi
kapitalis gayidvidan 25,441.3 25,399.4 41.9
2 Semosavlebi
miwis gayidvidan 8,388.8 8,365.1 23.7
IV sul Semosavlebi 80,475.1 53,422.4 18,765.2 2,726.7 4,017.5 586.5 374.9 582.0
2005 wlis aWaris ar konsolidirebuli biujetis Sesruleba (aTasi lari)
maS Soris sul
aWara respublikuri q. baTumi qobuleTi xelvaCauri qeda Sua-
xevi xulo # dasaxeleba
ana-
ricxi anaricxi anaricxi anaricxi anaricxi
anari
cxi
ana-
ricxi
ana-
ricxi
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
I sagadasaxado
Semosavlebi 31,237.3 12,951.4 12,844.1 1,759.6 2,531.2 503.3 275.8 371.9
1 saSemosavlo gadasaxadi 16,251.0 8,002.8 5,099.5 1,030.1 1,340.0 238.9 255.1 284.6
2 mogebis gadasaxadi 8,938.4 4,964.1 3,102.3 157.7 550.6 102.6 10.2 51.0
3 damatebuli Rirebulebis
gadasaxadi -10.2 -9.0 -1.2 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0
- 26 -
aqcizi 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0
5 adgilobrivi
gadasaxadebi, maT Soris 5,141.0 52.3 3,976.0 535.4 533.4 24.5 8.5 11.0
5.1 qonebis gadasaxadi 4,505.2 52.3 3,361.0 518.0 529.9 24.5 8.5 11.0
5.2 saTamaSo biznesis
gadasaxadi 635.9 0.0 614.9 17.4 3.5 0.0 0.0 0.0
6 socialuri gadasaxadi 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0
7 sxva gadasaxadebi 281.1 -58.8 52.6 19.0 103.7 137.2 2.1 25.4
II arasagadasaxado
Semosavlebi 4,111.1 2,431.3 1,288.1 145.0 79.7 8.5 123.1 35.3
III kapitaluri Semosavlebi 13,902.2 9,030.0 4,872.2 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0
sul Semosavali 49,250.6 24,412.8 19,004.3 1,904.6 2,610.9 511.8 398.9 407.2
2004 wlis aWaris ar konsolidirebuli biujetis Sesruleba (aTasi lari)
maT Soris
sul
aWara respublikuri q. baTumi qobuleTi xelvaCauri qeda Sua-
xevi xulo
# dasaxeleba
ana-
ricxi anaricxi anaricxi anaricxi anaricxi
anari
cxi
ana-
ricxi
ana-
ricxi
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
I sagadasaxo Semosavlebi 77,580.2 65,517.5 6,717.5 1,544.3 2,067.3 568.2 558.8 606.6
sagadasaxado
departamentis
Semosavlebis xaziT
37,799.5 25,736.8 6,717.5 1,544.3 2,067.3 568.2 558.8 606.6
saSemosavlo gadasaxadi 16,993.3 11,328.4 2,442.0 846.1 1,003.9 388.7 490.1 494.0
mogebis gadasaxadi 11,358.1 8,898.3 1,893.6 106.0 378.6 49.2 6.2 26.2
- 27 -
damatebuli Rirebulebis
gadasaxadi 3,646.4 3,249.2 397.2 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0
aqcizi 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0
qonebis gadasaxadi 2,602.1 1,605.4 683.2 130.9 124.7 39.3 13.8 4.8
gadasaxadi bunebrivi
resursebiT
sargeblobisaTvis
329.1 20.5 8.8 52.1 59.3 74.5 39.0 75.0
gadasaxadi mavne
nivTierebebis garemos
dabinZurebisaTvis
1,010.7 445.4 190.9 148.1 208.7 9.1 6.1 2.5
gadasaxadi qonebis
gadacemisaTvis 706.2 0.0 619.7 32.0 52.9 0.6 0.5 0.6
fiqsirebuli gadasaxadi 25.1 10.6 10.6 3.0 0.7 0.0 0.3 0.0
mcire biznesis
gadasaxadi 1.0 0.1 0.1 0.8 0.0 0.0 0.0 0.0
adgilobrivi gadasaxadi 1,127.4 178.9 471.5 225.4 238.6 6.6 2.8 3.5
II sabaJo departamentis
Semosavlebis xaziT 39,780.7 39,780.7 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0
damatebuli Rirebulebis
gadasaxadi 25,834.3 25,834.3 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0
aqcizi 1,857.5 1,857.5 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0
sabaJo gadasaxadi 12,088.9 12,088.9 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0
msubuqi avtomanqanebis
importis fiqsirebuli
gadasaxadi
0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0
III arasagadasaxado
Semosavlebi 1,840.9 1,026.8 634.1 42.9 115.4 17.8 0.7 3.3
IV kapitaluri Semosavlbi 2,775.0 2,768.0 0.0 0.0 7.0 0.0 0.0 0.0
sul konsolidirebuli
biujetis Semosavali 82,196.0 69,312.3 7,351.6 1,587.2 2,189.7 585.9 559.5 609.9
- 28 -
aWaris avtonomiuri respublikis naerTi biujetis xarjebi
2004-2006 wlebi (aTasi lari)
1 2 3 4 5
xarjebis dasaxeleba 2004 2005 2006
1 saerTo daniSnulebis saxelmwifo momsaxureba 12,689.6 18,421.0 22,070.7
2 Tavdacva 113.0 213.4 378.7
3 sazogadoebrivi wesrigi 8,415.5 851.7 1,355.3
4 ganaTleba 27,332.8 37,503.3 24,616.3
5 janmrTelobis dacva 4,765.4 8,325.3 6,770.1
6 socialuri dazRveva da socialuri uzrunvelyofa 2,110.2 3,093.9 2,857.1
7 sabinao-komunaluri meurneoba 9,098.8 15,929.5 28,805.1
8 dasvenebis organizacia da saqmianoba kulturis, sportisa
da religiis sferoSi 4,252.8 12,407.3 13,105.9
9 saTbob-energetikuli kompleqsi 2,041.1 14.0 0.0
10 soflis meurneoba, satyeo meurneoba, meTevzeoba da
monadireoba 637.7 1,980.7 2,471.5
11 samTomompovebeli mrewveloba da sasargeblo wiaRiseulis
(saTbobis gamoklebiT) gadamamuSavebeli mrewveloba,
mSenebloba
212.2 86.3 0.0
12 transporti da kavSirgabmuloba 1,802.6 246.4 18.9
13 ekonomikur saqmianobasTan dakavSirebuli sxva momsaxureba 0.0 1,148.1 2,141.9
14 sxva momsaxureba, romelic ar aris dakavSirebuli
funqcionaluri klasifikaciis xarjebis sxva ZiriTad
ganyofilebebTan
10,485.2 2,417.1 2,226.9
gadasaxdelebis (xarjebis) jami 83,956.9 102,637.9 106,818.3
- 29 -
6.2 mrewveloba
mrewvelobis dargebisa da Sesabamisi produqciis daxasiaTeba (warmoebis moculoba
2006 wels, misi dinamika bolo sami wlis ganmavlobaSi).
2006 wels mrewvelobis produqciis gamoSvebam statistikuri monacemebiT 69 782,2
aTasi lari Seadgina, rac wina wlis analogiur maCvenebelTan SedarebiT 47,65 %-iT metia.
samrewvelo seqtorSi dasaqmebulTa raodenobam Seadgina 5 616 kaci, rac 14,7 %-iT aRemateba
gasuli wlis Sesabamis maCvenebels.
damatebuli Rirebulebis moculobam mrewvelobaSi 41.3 mln lari Seadgina, rac wina
wlis monacemze 33%-iT metia. 2006 wlis monacemebiT samrewvelo seqtorSi dasaqmebulia 5 616
kaci.
samrewvelo prduqciis warmoebis dinamikas bolo sami wlis ganmavlobaSi Semdegi
saxe hqonda:
2004 weli 2005 weli 2006 weli
Mmrewveloba (aT. lari) 37 502 45 978 68 731
- 30 -
samrewvelo sawarmoTa ZiriTadi maCveneblebi
mcire sawarmoebi saSualo sawarmoebi msxvili sawarmoebi sul moqmedi sawarmoebi
warmoebu
li
produqcia
(aTasi
lari)
dasaqme-
bulTa
raodenoba
# dargis
dasaxeleba sawarmoTa rao-ba
dasaqmebulTa rao-ba
warmoebuli produqcia
sawarmoTa rao-ba
dasaqmebulTa rao-ba
warmoebuli produqcia
sawarmoTa rao-ba
dasaqmebulTa rao-ba
warmoebuli produqcia
sawarmoTa rao-ba
2006 weli
2006 weli
1 samTo mompovebeli
mrewveloba da
karierebis
damuSaveba
4 54 413 859 2 105 1 385 527 6 1 799 386 159
2 eleqtroenergiis,
airis da wylis
warmoeba da
ganawileba
2 57 60 682 3 295 1 577 724 2 1 687 18 588 830 7 20 227 236 2 039
3 dammuSavebeli
mrewveloba sul 208 1 161 13 334 952 27 856 12 355 812 7 1 401 20 934 942 242 46 625 707 3 418
3.1 sakvebi produqte-
bis (sasmelis
CaTvliT) da
Tambaqos warmoeba
94 490 2 560 484 8 319 1 514 953 3 187 17 261 926 105 21 337 363 996
3.2 teqstilisa da
teqstilis nawarmis
warmoeba
8 64 274 816 1 81 44 970 2 1 033 4 676 867 11 4 996 653 1 178
3.3 tyavis, tyavis
nawarmisa da
fexsacmelis
warmoeba
2 17 61 836 1 49 42 617 3 104 453 66
3.4 xe-tyis damuSaveba
da xis nawarmis 38 236 375 780 5 227 3 009 629 43 3 385 409 463
- 31 -
warmoeba
3.5 qimiuri mrewveloba 2 23 37 265 1 44 1 127 254 3 1 164 519 67
3.6 rezinis da
plastmasis
nawarmis warmoeba
13 96 1 407 052 13 1 407 052 96
3.7 metalurgiuli
mrewveloba da
liTonis mza
nawarmis warmoeba
12 67 900 330 12 900 330 67
3.8 manqanebisa da
mowyobilobebis
warmoeba
2 61 123 814 2 123 814 61
3.9 satransporto
saSualebebisa da
mowyobilobebis
warmoeba
2 63 2 959 059 2 68 637 336 1 121 197 271 5 3 793 666 252
3.10 sxva dargebi 4 44 169 481 3 68 282 468 1 60 677 923 8 1 129 871 172
6.3. soflis meurneoba
soflis meurneobis dargebisa da Sesabamisi produqciis daxasiaTeba (warmoebis
moculoba 2006 wels, misi dinamika bolo sami wlis ganmavlobaSi)
soflis meurneobis memcenareobis produqtebis warmoebis dinamika
(tona)
2004 w. 2005 w. 2006 w.
simindi 11401 11992 1150
lobio 246 372 93
- 32 -
kartofili 24820 31747 27938
bostneuli 7209 6038 6344
Tambaqo 367 317 242
xili 6054 10882 8559
citrusi 20381 100290 45403
yurZeni 435 859 1056
Cai 1163 1352 14
soflis meurneobis mecxoveleobis produqtebis warmoebis dinamika
aWaris avtonomiur respublikaSi pirutyvisa da frinvelis raodenoba
dasaxeleba municipalitetebi 2004 weli 2005 weli 2006 weli
1 2 3 4 5
xelvaCauri 15100 16083 15310
qobuleTi 18021 18087 18120
qeda 12096 12109 10210
sxvilfexa rqosani pirutyvi (suli)
Suaxevi 27175 27175 27278
zomis erTeuli 2004 w. 2005 w. 2006 w.
warmoebuli xorci (dakluli xorci) tona 2143 1804 1599
rZe tona 55699 48401 42035
kvercxi aTasi cali 17320 14056 1100
- 33 -
xulo 36700 39100 39600
aWara 109092 112554 110518
xelvaCauri 11142 12928 12950
qobuleTi 12015 12079 11785
qeda 5904 5514 5100
Suaxevi 14823 14823 13133
xulo 22000 18500 17500
maT Soris:
furi (suli)
aWara 65884 63844 60468
xelvaCauri 135 187 210
qobuleTi 905 907 570
qeda 20 68 67
Suaxevi
xulo
Rori (suli)
aWara 1060 1162 847
xelvaCauri 2100 2299 1540
qobuleTi 914 670 580
qeda 944 709 704
Suaxevi 2520 2973 1544
xulo 3200 1575 1525
cxvari da Txa (suli)
aWara 9678 8226 5893
xelvaCauri 80000 80500 4500
qobuleTi 209000 196000 12510
frinveli (frTa)
qeda 31700 27000 7500
- 34 -
Suaxevi 18300 18200 1825
xulo 26000 24500 3500
aWara 365000 346200 29835
wamyvani saxis sasoflo-sameurneo produqtebis warmoeba
2004-2006 wels
raioni weli
marcvleuli
(tona)
bostneuli
(tona)
kartofili
(tona)
xili
(tona)
citrusi
(tona)
venaxi
(tona)
Cai
(tona)
xorcis
warmoeba
(tona)
rZis
warmoeba
(tona)
kvercxi
(aTasi
cali)
2004 1837 1350 400 1640 5281 60 1154 470,0 7435,0 6210,0
2005 2895 1360 400 2108 56500 65 1320 474,0 7741,0 6243,0 qobuleTi
2006 1090 1487 550 2635 25903 260 465,0 7738,0 238,0
2004 2019 850 220 900 15100 70 469,4 17058,0 7000,0
2005 1721 837 335 2140 43790 216 32 144,0 11518,0 4800,0 xelvaCauri
2006 1092,7 333,1 590 3469,7 19500 317 13,7 424,6 13385,0 126,0
2004 3398 1209 1100 690 _ 190 _ 114,0 3210.0 560,0
2005 3310 1091 1112 710 _ 462 _ 96,0 2996,0 413,0 qeda
2006 3113 2074 1960 1042 _ 340 _ 217,0 2280,0 310,0
2004 2740 600 3000 1624 _ 90 _ 490,0 11896,0 1100,0
2005 2733 600 3600 1624 _ 90 _ 490,0 11896,0 1100,0 Suaxevi
2006 2407 674,3 2838 476 _ 31 _ 475,0 11980,3 53,9
2004 1653 3200 20100 1200 _ 25 _ 600,0 16100,0 2450,0
2005 1705 2150 26300 4300 _ 26 _ 600,0 14250,0 1500,0 xulo
2006 1235 1650 22000 _ _ 70 _ 790,0 12410,0 24,0
sul aWaraSi 2004 11647 7209 24820 6054 20381 435 1154 2143,4 55699,0 17320,0
- 35 -
2005 12364 6038 31747 10882 100290 859 1352 1804,0 48401,0 14056,0
2006 8937,7 6218,4 27938 76227 45403 1018 13,7 2371,0 47793,3 751,9
sasoflo-sameurneo savargulebis moculoba saxeebis mixedviT
savargulebi sul: 72 862
maT Soris:
saxnavi 10 309
xexilis baRi 762
venaxi 88
Cai 5 618
citrusi 7 767
TuTa 22
dafna 41
tungi 364
kaklovani 3
sxva danarCeni 1 234
nasveni 1 736
saTibi 7 159
saZovari 37 759
sasoflo-sameurneo miwebis aTvisebis mdgomareoba (dinamika 2004-06 wlebSi) _
aRniSnul wlebSi axali miwebis aTviseba ar momxdara.
- 36 -
sasoflo-sameurneo miwebis privatizebis mdgomareoba 2007 wlis 1 ianvrisaTvis
(municipalitetebis mixedviT)
,,saxelmwifo sakuTrebaSi arsebuli sasoflo-sameurneo daniSnulebis miwis
privatizebis Sesaxeb” saqarTvelos kanonis Sesabamisad (muxli 2, punqti 3) privatizebas ar
eqvemdebareba aWaris avtonomiur respublikaSi reformis fondisaTvis gankuTvnili sasoflo-
sameurneo daniSnulebis miwa. garda amisa sasoflo-sameurneo daniSnulebis miwebidan
privatizebas eqvemdebareba 4 350 aTasi ha
aqedan:
xelvaCauris municipalitetSi _ 236 ha;
qobuleTis municipalitetSi _ 2 555 ha;
Suaxevis municipalitetSi _ 379 ha;
xulos municipalitetSi _ 1 180 ha.
mciremiwiani (1,25 ha-mde farTobi) glexebis raodenoba municipalitetebis mixedviT
sul _ 59 865
aqedan:
xelvaCauris municipalitetSi _ 23 294;
qobuleTis municipalitetSi _ 18 532;
qedis municipalitetSi _ 4 597;
Suaxevis municipalitetSi _ 5 858;
xulos municipalitetSi _ 7 584.
- 37 -
aWaris avtonomiuri respublikis soflis meurneobaSi dasaqmebuli fermeruli meurneobebi,
fermerTa asociaciebi da iuridiuli pirebi
# dasaxeleba sad mdebareobs mepatrone ra saqmianobas eweva
1 Sps `sanerge meurneoba~ xelvaCauris raionSi T. cincaZe nergebis gamoyvana
2 i.m `avTandil mesxiZe~ qobuleTis raionSi a. mesxiZe nergebis gamoyvana
3 i.m `T. zoiZe~ Suaxevis raionSi T. zoiZe nergebis gamoyvana
4 Sps `Txil-kakali~ xelvaCauris raionSi q. manveliZe nergebis gamoyvana
5 Sps `adlia-2000~ xelvaCauris raionSi u. abeslamiZe mecxoveleoba
(22 furi)
6 Sps `memamuleTa kavSiri~ xelvaCauris raionSi S. abeslamiZe mecxoveleoba
(30 furi)
7 ind mewarme `TedoraZe~ xelvaCauris raionSi i. TedoraZe mecxoveleoba
(30 furi)
8 ind mewarme `z. kvaWaZe~ qobuleTis raionSi z. kvaWaZe msxvilfexa rqosan
pirutyvis ferma (45 suli)
9 ind mewarme `a. gogitiZe~ qobuleTis raionSi a. gogitiZe msxvilfexa rqosan
pirutyvis ferma (56 suli)
10 fermeri f. megreliZe qobuleTis raionSi f. megreliZe
30 ha-ze gaSenebulia
Txilis plantacia,
20 ha-ze saxnavi,
aqvs saqonlis ferma
11 ind mewarme `ServaSiZe~ qedis raionSi
n. ServaSiZe mevenaxeoba 5 ha
2006 wlis noembridan xelvaCauris raionis ss `qarxana narinjis~ bazaze amoqmedda
Sps `xilis kompania narinji~. qarxana aRWurvilia italiuri warmoebis xilis dafasoeba-
dayalibeba-gasanTvlis teqnologiuri xaziT, romlis sawarmo simZlavre Seadgens 10-12 t/sT.
- 38 -
mimdinare wlisaTvis dagegmilia citrusisa da xilis wvenebis, koncentratebis, jemebisa da
murabebis gamoSveba.
2006 wlis 13 dekembers q. qobuleTSi saeqpluataciod gadaeca citrusis
gadammuSavebeli kombinati Sps `qarTuli produqti~. sawarmoSi damontaJebulia italiuri
firma `fenkos~ danadgarebi, romlis sawamoo simZlavre Seadgens 35 t/sT.
gaTvaliswinebulia citrusovanTa wvenis, piures, eTerovani zeTis, komfiuterebis da sxva
produqtebis gamoSveba.
Sps `citro~ _ minisaamqro ganTavsebulia ss `baTumis qimiuri qarxnis~ SenobaSi,
romelic ZiriTadad uSvebs wvenebs. momavalSi gaTvaliswinebulia saamqros gafarToeba-
rekontruqcia.
rac Seexeba Sps `qedis sakonservo qarxanasa~ da Sps `qedurs~, orive qarxana gayidvis
reJimSia.
aWaris avtonomiur respulikaSi moqmedebs 5 wisqvilkombinti: Sps `basa~, Sps `baraqa~,
`imperiali 2000~, Sps `orcva` da Sps `urexi~. 4 msxvili puris qarxana: Sps `xelvaCzuris
puris qarxana~, Sps `puris saxli~, Sps `lema~, Sps `qvis puri~ da aTeulobiT mcire
sawarmoebi.
q. baTumSi funqcionirebs Sps `baTumis rZis qarxana~ da Sps ~ludi baTumuri~.
2006 wels Cais nedleulis gadamuSavebas awarmoebda mxolod Sps `Sambalo-Caqvi~, Sps
`emiri~ da Sps `iago~, romlebmac gadaamuSaves da monRoleTis respublikas miawodes 550
tonamde agura Cai.
- 39 -
garda amisa, Savi Cais warmoeba SesaZlebelia daiwyos Sps `TeTrosnis~, Sps `gonios
Cais~, ss `qobuleTis Cais~ sawarmoebSi, radganac es sawarmoebis gamarTul mdgomareobaSia
da mimdinare saremonto da sarekonstruqcio samuSaoebis Sesrulebis Semdeg SesaZlebelia
maRalxarisxovanis Cais produqtis miReba.
soflis meurneobis momsaxure agrocentrebis, servis-centrebis raodenoba da maTi
masalebiTa da teqnikiT aRWurvilobis done.
amJamad regionSi funqcionirebs erTi agroserviscentri Sps `fermerTa-saxli~,
romelic raionebis soflis mosaxleobas awvdis sxvadasxva saxis mineralur sasuqebs da
mcenareTa mavnebel-daavadebebis sawinaaRmdego Sxamqimikatebs.
fermerTa saxls aqvs Svidi erTeuli mobiluri teqnika, romliTac mosaxleobis
moTxovnis Sesabamisad awarmoeben mcenareTa mavnebel-daavadebebis sawinaRmdego RonisZiebebs,
tenderis gziT monawileoben saxelmwifo miznobrivi programebis ganxorcielebaSi. 2007
wlisaTvis `fermerTa saxls~ regionSi Semotanili aqvs da Semoitans 180 tona rTul
mineralur sasuqs, 250 tona superfosfats, 65 tona kaliumis marils da 6000 tona sxvadasxva
Sxamqimikatebs. SeuzRudavad aqvT veterinaruli da mefutkreobisaTvis saWiro preparatebi.
- 40 -
6.4. avtonomiuri respublikis Msatransporto sistema
gzebi
# gzis
kategoria (km) qalaqi qobuleTi xelvaCauri qeda Suaxevi xulo sul
1 adgilobrivi mniSvnelobis
saavtomobilo gzebi 0 273 198 182 208 175 1035
2 saerTaSoriso mniSvnelobis
gzebi (Coloqi sarfis) 50
3 Sida saxelmwifo mniSvnelobis
gzebi 0 51 11 15 70 38 184
4 Sida saxelmwifo
mniSvnelobis gzebi
(baTumi-xulo-axalcixis gza)
108
sul 0 324 209 197 278 213 1377
aWaris avtonomiur respublikaSi sul 1377 km sigrZis saavtomobilo gzaa. maT Soris:
qobuleTis raionSi _ 324 km, xelvaCauris raionSi _ 209 km, qedis raionSi _ 197 km, Suaxevis
raionSi _ 278 km da xulos raionSi _ 213 km.
aWaris teritoriaze saavtomobilo gza Sedgeba saerTaSoriso, Sidasaxelmwifoebrivi
da adgilobrivi (sasoflo) mniSvnelobis monakveTebisagan, KkerZod:
_ saerTaSoriso mniSvnelobis saavtomobilo magistrali Coloqi-sarfis monakveTs
moicavs, xelvaCaurisa da qobuleTis raionebze gadis da 50 km sigrZisaa;
_ Sidasaxelmwifoebrivi mniSvnelobis gzis sigrZe 184 km-ia da aWaris yvela raions
faravs;
- 41 -
_ danarCeni 1035 km sigrZis saavtomobilo gza adgilobrivi (sasoflo)
mniSvnelobisaa.
_ Sida saxelmwifo mniSvnelobis gzebi (baTumi xulo axalcixis gza) 108 km Seadgens.
aWaris avtonomiur respublikaSi moqmedi samarSruto xazebi
marSrutis saxeoba dasaxeleba
Sidagadazidvebi sagareubno saqalaqTaSoriso saerTaSoriso
q. baTumi 27 43 16 3
qobuleTis municipaliteti 20 18 50 _
xelvaCauris municipaliteti _ 39 _ _
qedis municipaliteti _ 35 _ _
Suaxevis municipaliteti _ 51 _ _
xulos municipaliteti 10 42 5 _
sul 57 228 71 3
aWaris avtonomiuri respublikis saavtomobilo parki
maT Soris weli saavtomobilo
satvirTo msubuqi avtobusi sxvadasxva
2004 52 737 8 611 37 899 5 260 967
2005 54 954 8 005 38 934 5 198 2 817
2006 55 859 8 113 39 521 5 241 2 984
- 42 -
sarkinigzo transporti
samtredia-baTumis ubnis sigrZe Seadgens 104 km-s, aqedan saqarTvelos rkinigzis aWaris
yofili sammarTvelos farglebSi iyo – 35 km. ubani mTlianad erTliandagiania. maqsimaluri
qanobi ar aRemateba 10%-s. me-6 - me-19 km-ze rkinigza gadis uSualod zRvis sanapiroze, sadac
sanapiro gamagrebulia sxvadasxva konstruqciebis nagebobebiT
dasaxeleba zomis erTeuli 2003 2004 2005
tvirTbrunva aTasi tona/km 276928.1 245277.3 331355.3
tvirTis gadatana aTasi tona 677.1 599.7 10732.5
Mmgzavri MaTasi mgz 162.9 273.5 225.9
mgzavrTbrunva aTasi mgz/km 57005.5 95741.1 79065.0
2005 wels aWaris ar-is sarkinigzo organizaciebSi dasaqmebuli iyo 875 kaci, maTi
yovelTviuri anazRaureba Seadgenda 338 lars.
2006 wels transportis dargSi Seqmnili produqciis moculoba Seadgenda 6 005 912
lars, 2005 wels _ 3 928 100 lars. zrdis tempi 52,90 %-ia. 2006 wels funqcionirebda 55
satransporto sawarmo, 2005 wels _ 20. zrdis tempi _ 175 %-ia.
- 43 -
saavtomobilo transporti
dasaxeleba zomis erTeuli 2003 2004 2005
tvirTis gadatana aT. Tona 3.4 2.1 _
tvirTbrunva aT.t./km 617.1 301.3 _
mgzavrTa gadayvana aT.mgz 4711.3 5034.9 7651,3
mgzavrTbrunva aT./mgz/km 48859.6 96347.9 60460,7
sazRvao transporti
zomis erTeuli 2003 2004 2005 2006
tvirTis gadatana aT./tona 23.4 28.7 23.9
tvirTbrunva MaT. tonamili 91500.0 73050.0 68970.0
Semosavlebi Mmln. lari 2.6 2.5 2.0
SeniSvna: sazRvao transportis 2006 wlis monacemebi warmoadgens investoris kerZo
sakuTrebas da igi gamoqveyndeba statistikis Sesaxeb saqarTevlos kanonis Sesabamisad.
dasaxeleba zomis erTeuli 2006 w. 2005 w. zrdis tempi %-Si
transporti, kavSirgabmuloba da
sasawyobo meurneoba sul lari 152 760 846 118 162 100 129.28%
aqedan transporti 6 005 912 3 928 100 152.90%
aqedan arasaxelmwifo seqtori
sawarmoTa raodenoba erTeuli 55 20 275.00%
kavSirgabmuloba lari 4 344 713 4 408 200 98.56%
- 44 -
m.S. arasaxelmwifo seqtori _
sawarmoTa raodenoba erTeuli 14 12 116.67%
6.5. energetika
aWaris avtonomiuri respublikis teritoriaze funqcionirebs 7874,06 km saerTo sigrZis
110; 35; 10; 6; 0.4 kv Zabvis sahaero da sakabelo eleqtrogadamcemi xazebi,.
sahaero da sakabelo el. gadamcemi xazi Zabvis mixedviT
35 kv 10 kv 6 kv 0,4 kv
# dasaxeleba
110kv sahaero km
sahaero km
sakabelo km
sahaero km
sakabelo km
sahaero km
sakabelo km
sahaero km
sakabelo km
sul km
1 aWara 81.12 235.94 20 _ _ _ _ _ _ 337.06
2 baTumis _ _ _ _ _ 12,3 179.3 65,9 137,4 394.9
3 qobuleTis _ _ _ 312 17.8 _ _ 2320 23.4 2673.2
4 xelvaCauris _ _ _ 331.8 7.2 _ _ 1237 _ 1576
5 qedis _ _ _ 139 _ _ _ 683 _ 822
6 Suaxevis _ _ _ 229 _ _ _ 750 0,4 979.4
7 xulos _ _ _ 261.5 _ _ _ 830 _ 1091.5
- 45 -
sul aWara 81.12 235.94 20 1273.3 25.0 12,3 179.3 5885.9 161.2 7874.06
garda amisa, aWaris teritoriaze funqcionirebs eleqtrosistemis balansze ricxuli
220 kv Zabvis eleqtro gadamcemi xazebi `paliastomi – I’’ da `paliastomi – II’’, romlebic
CarTulia Sesabamisad q/s `menjidan~ (ganlagebulia senakis teritoriaze) da q/s
`vardnilhesidan~, (ganlagebulia galis raionis teritoriaze) 110 kv Zabvis e.g.x. `anaseuli’’
da `Caqvi’’, romlebic dakavSirebulia q/s `ozurgeTTan’’ (ozurgeTis raionis teritoria) da
saqrusenergos balansze ricxuli 220 kv Zabvis e.g.x. `aWara’’, romelic dakavSirebulia q/s
`xofasTan’’ (TurqeTis teritoria). aRniSnuli maRali Zabvis e.g. xazebiT xorcieldeba aWaris
regionis elenergiiT momarageba. 220 kv Zabvis e.g. xazebi Tavs iyris 220/110/35/10 kv Zabvis q/s
`did baTumSi’’, romlis simZlavrea 250 megavoltamperi, am qvesadguridan xorcieldeba aWaris
teritoriaze el. energiis ganawileba.
aWaris regions emsaxureba 110/35/10-6 kv Zabvis 46 erTeuli maRali Zabvis damwevi
qvesadguri raionebisa da kuTvnilebis mixedviT maTi raodenobaa:
qvesadgurebis raodenoba
# administraciuli
erTeuli 220kv 110kv 35kv sul
aWaris energokompa-
niis balansze
ricxuli
sauwyebo qvesadgurebis
kuTvnileba
1 baTumi _ 4 3 7 6 navTobis terminalis
2 qobuleTi _ 3 6 9 8 qobul. wvenebis qarxnis
3 xelvaCauri 1 1 8 10 9 el. sistemis
4 qeda _ 1 6 7 6 aw-hesis
5 Suaxevi _ _ 5 5 4 sanalia hesis
- 46 -
6 xulo _ 1 7 8 8
sul 1 10 35 46 41
zemoaRniSnuli energokompaniebis balansze ricxuli qvesadgurebis jamuri simZlavre
Seadgens 393,23 megavoltampers, sxva uwyebaTa balansze ricxuli qvesadgurebis jamuri
simZlavre - 286,2 megavoltampers.
uSualod momxmareblebisaTvis eleqtroenergiis miwodeba xorcieldeba 10-6/04 kv
Zabvis satransformatoro da kompleqturi satransformatoro qvesadgurebiT, romlebic
ganlagebulia qalaqebsa da dasaxlebul punqtebSi. raionebisa da kuTvnilebis mixedviT maTi
raodenobaa:
Qsatransformatoro q/s-rebisa da kompleqt. satr.
Ppunqtebis raodenoba #
administraciuli
erTeuli energokompaniis
balansze ricxuli
sxva uwyebaTa
balnsze ricxuli sul
SeniSvna
1 baTumi 234 45 279
2 qobuleTi 345 116 461
3 xelvaCauri 208 212 420
4 qeda 116 32 148
5 Suaxevi 114 25 139
6 xulo 123 57 180
sul 1140 487 1627
- 47 -
2007 wlis 1 ianvris mdgomareobiT aWaris energokompania eleqtroenergias awvdida
107 177 abonents. aqedan 97 644 abonenti aris mosaxleoba, xolo 9 533 abonenti komerciuli
da sabiujeto seqtori. momxmareblebi raionebis mixedviT ganawilebulia Semdegnairad:
abonentTa raodenoba
# administraciuli
erTeuli mosaxleoba komerciuli sul SeniSvna
1 baTumi 38317 3875 42192
2 qobuleTi 22700 1750 24450
3 xelvaCauri 18882 1277 20159
4 qeda 4912 361 5273
5 Suaxevi 4195 905 5100
6 xulo 8638 1365 10003
sul 97644 9533 107177
aWaris avtonomiuri respublikis teritoriaze ganlagebulia 5 mcire simZlavris
hidroeleqtrosadguri:
# hesis dasaxeleba misamarTi
dadgmuli
simZlavre
mva
kuTvnileba SeniSvna
1 aw-hesi qedis r-ni s. maxunceTi 16 kerZo muSaobs
2 maWaxela hesi
xelvaCauris r-ni s. maWaxela 1.43 kerZo muSaobs
3 sanalia hesi Suaxevis r-ni s.maxalakiZeebi 3.4 municipaluri gaCerebulia
4 aWi hesi
qobuleTis r-ni s. aWi 1.3 saxelmwofo muSaobs erTi
generatori
- 48 -
5 kinkiSa hesi qobuleTis r-ni s. kvirike 0.740 saxelmwofo gaCerebulia
aWaris energokompaniis mier 2006 wlis ganmavlobaSi miRebuli, momxmareblebisaTvis
gawerili eleqtroenergiis raodenoba, Rirebuleba da amoRebuli Tanxa filialebis
mixedviT mocemulia #1 danarTSi E (Tan erTvis).
q. baTumSi, xelvaCaursa da qobuleTis raionebis zRvispira zolSi mimdinare
seriozuli biznesproeqtebis, qalaqebis infrastruqturis, sakurorto biznesisa da
binaTmSeneblobis proeqtebis ganxorcieleba zrdis moTxovnilebas eleqtroenergiaze.
gazrdili moTxovnebis dakmayofilebis, momxmareblis eleqtroenergiiT uwyveti da imediani
momaragebis mizniT aWaris energokompania awarmoebs axali obieqtebis mSeneblobas. amJamad
mimdinareobs 35 kv Zabvis sahaero eleqtrogadamcemi xazis mSenebloba q/s `baTumi – II~-dan
aWaris energokompaniis administraciul Senobamde, sadac aSendeba 35/6 kv qvesadguri,
romelic 35 kv Zabvis sakabelo xaziT daukavSirdeba q/s `baTum – III~-s, riTac aRudgeba
ormxrivi kveba q/s `baTum – III~-s, saidanac xorcieldeba qalaqis centraluri nawilis
eleqtroenergiiT momarageba. rac Seexeba sxva samuSaebs, investoris mosvlamde yvela saxis
samuSaoebi, garda avariulisa, gaCerebulia.
- 49 -
6.6. eqsport-importi
eqsporti qveynebSi
2004 weli 2005 weli 2006 weli
qveyana raodenoba
tona
Rirebuleba
aTasi lari
raodenoba
tona
Rirebuleba
aTasi lari
raodenoba
tona
Rirebuleba
aTasi lari
italia 2545,55 1136,88 44,8 13,6 6,5 2,9
somxeTi 24,19 39,31 26,17 25,71 252,21 143,81
ukraina 3 364,56 1 064,91 5 299,54 1 612,68 6 914,39 3 307,08
arabeTis gaerTianebuli
emiratebi 27,00 5,05 122.61 33,02 242,08 67,89
aSS 1 627,92 717,04 _ _ _ _
azerbaijani 71,94 26,19 38,27 16,66 312,22 274,38
ruseTi 2 087,80 1 309,12 611,74 294,17 4 469,04 370,61
TurqeTi 106 256,69 21 601,31 64 241,34 13 706,72 72 001,95 19 223,74
monRoleTi 1 214,19 820,21 706,01 461,43 711,50 458,44
niderlandebi 6 651,83 850,22 _ _ _ _
sxva 8 979,33 2 687,76 3 607,93 2 386,00 488,11 215,15
sul 132 851,00 30 258,00 74 531 18 566 85 398 24 064
eqsportis reJimiT ganbaJebuli ZiriTadi saxis saqoneli
2004 weli 2005 weli 2006 weli
saqonlis dasaxeleba raodenoba
tona
Rirebuleba
aTasi lari
raodenoba
tona
Rirebuleba
aTasi lari
raodenoba
tona
Rirebuleba
aTasi lari
- 50 -
xe-tye 32667 5236 28231,4 519,6 20190 4212
citrusi 4805,4 1619 5244 1478 358,3 1025
Cai 1434,4 981 874,8 553 828,3 544
Txili 25 12 141 512 110,4 904
Savi liTonebis jami 78652 14100 34516 8030 51411,4 13115
aluminis, duraluminis
prof, filebi, sxeulebi,
jarTi
408 635 38,5 76 263,1 646
manqana danadgarebi, Carxebi
Zravebi 694,6 1939 84,3 51 160 227
navTobproduqtebi 12712,3 3480 3125,8 1862 _ _
eleqtrosaqoneli 86,1 358 _ _ _ _
tansacmeli 13,4 132 _ _ 3,5 51
yvavili mimosa _ _ 4,3 7 7,7 14
sxva 721,2 498 1092,4 4928,7 4801,5 1491
importi qveynebidan
2004 weli 2005 weli 2006 weli
qveyana raodenoba
tona
Rirebuleba
aTasi lari
raodenoba
tona
Rirebuleba
aTasi lari
raodenoba
tona
Rirebuleba
aTasi lari
bulgareTi 1 477,80 1 593,93 1 329,31 2 257,93 1 021,45 2 787,89
brazilia 28 080,58 11 283,79 3 127,02 1 720,16 _ _
belgia 1,25 7,73 261,68 1 228,83 634,78 1 855,46
islandia 47,05 5 907,45 _ _ _ _
irani 478,45 361,23 669,58 697,34 935,69 1 431,32
- 51 -
somxeTi 15 014,98 1 255,75 21 848,50 1 878,10 21 606,77 2 337,65
virjiniis kunZulebi 591,31 6 210,27 _ _ _ _
ukraina 22 876,78 15 690,77 22 750,30 14 537,50 23 455,29 18 150,53
arabeTis gareTianebuli
emiratebi 1 156,95 1 291,86 1 058,60 2 731,03 215,53 1 435,29
aSS 219,22 874,95 146,43 903,92 276,06 2 227,07
Azerbaijani 17 174,15 7 970,39 5 546,50 2 433,78 3 798,04 3 027,91
ruseTi 684,00 4 889,72 5 603,24 2 398,19 13 946,21 5 086,75
rumineTi 4 709,15 3 454,01 203,00 160,01 31,62 88,19
TurqeTi 166 104,64 81 628,45 100 546,47 61 306,88 83 524,08 70 682,14
germania 350,30 1 871,50 2 578,18 7 601,56 3 408,41 13 058,92
CineTi 85,92 170,66 280,55 1 108,63 586,53 3 271,50
niderlandebi 66,50 77,59 436,58 1 339,41 843,90 2 627,48
siria 562,70 445,60 2 414,61 3 471,63 686,98 988,80
sxva 6 538,27 5 475,35 2 479,45 3 895,11 2644,2 5 090,29
sul 266 220,00 150 461,00 171 077,00 109 510,00 157 615,54 134 147,19
importis reJimiT ganbaJebuli ZiriTadi saxis saqoneli
2004 weli 2005 weli 2006 weli
saqonlis dasaxeleba raodenoba
tona
Rirebuleba
aTasi lari
raodenoba
tona
Rirebuleba
aTasi lari
raodenoba
tona
Rirebuleba
aTasi lari
fqvili 102 970 40 077 39140 14759 11 774,00 5 603
Saqari 39 954 16 634 4103 2159 _ _
navTobproduqtebi 20 167 13 865 3673 2221 3 574,00 2 788
- 52 -
xorbali _ _ 4920 1257 20546 6 613
zeTebi da cximebi 8 560 7 983 4659 5220 5349 7 132
kvercxi 2 134 2 962 1840 2468 _ _
sarecxi saSualebebi 3 013 2 263 3421 3011 1567 2 773
higienuri nawarmi 587 836 701 1141 425 1 331
karaqi 522 1 170 870 1998 834 1 886
kartofili 251 67 2760 565 13090 4 011
cementi, kiri TabaSiri 27 135 1 916 29122 2833 28223 3 535
ucxoeTSi nayidi
avtotransporti 256 1 992 3342 13753 4540 19 430
manqana-danadgarebi, Carxebi
Zravebi da sxva 802 15 480 600 1739 858 2 515
Savi liTonis nawarmi 1 084 962 685 693 905 1 436
foladis nawarmi 2 920 1 921 2614 2104 2073 2 354
plastamasis nawarmi 3 071 2 730 3054 3749 2901 5 934
eleqtro saqoneli 772 1 864 779 1466 968 2 861
Sokoladi da misi nawarmi 1 813 4 053 2081 5046 2025 7 867
orcxobila da funTuSa 2 410 2 061 2202 1972 1693 2 491
makaroni 3 300 2 033 3791 2148 3154 1 962
fexsacmeli 522 532 1193 2043 817 3 114
saReWi rezini 562 644 533 744 382 1 085
tansacmeli 29 200 855 2103 92 1 206
sxva saqoneli 43 386 28 216 54 139,00 34 318,00 51 793,00 46 132
- 53 -
6.7 vaWroba
agraruli bazrebisa da bazrobebis saqmianobis ZiriTadi maCveneblebi
saqmianobis dasaxeleba 2004 weli 2005 weli
agraruli bazrebisa da bazrobebis raodenoba 17 16
aqedan:
arasaxelmwifo seqtori 10 9
savaWro adgilebi 4871 3224
sacalo savaWro brunva bazrobebze (aTasi lari) 117000 134400
6.8. sastumroebis saqmianobis ZiriTadi maCveneblebi
aWaris avtonomiur respublikaSi moqmedi sastumroebisa da restornebis ZiriTadi monacemebi
# saqmianobis dasaxeleba 2004 weli 2005 weli 2006 weli SeniSvna
sastumroebis raodenoba 36 59 70 1
aqedan: arasaxelmwifo 28 48 70
sastumroebis saerTo adgilebi 1507 2827 3327
aqedan:
_ luqsi 224 220 637
_ erTadgiliani 114 149 280
2.
_ oradgiliani 1118 1376 1378
- 54 -
_ sami da metadgiliani 51 274 932
3. sawol adgilTa raodenoba kerZo seqtorSi _ 22500 24000
4. adgilebis saerTo raodenoba 2898 26674 27327
stumarTa ricxvi wlis ganmavlobaSi
(aTasi kaci) 83 147 223,1
maT Soris: 5.
_ ararezidenti 8 27 67,5
sastumroebSi dasaqmebulTa saerTo raodenoba 649 983 6
aqedan qalebi 336 443
aWaris avtonomiuri respublikis turistTa ganTavsebis obieqtebis sainformacio monacemebi:
dasaxeleba tipi adgilmde-
bareoba misamarTi
adgilebis
raodenoba
telefoni
(faqsi)
vebgverdi/
el-fosta SeniSvna
adeli sastumro baTumi ximSiaSvilis 7 30 893 355033
aliki sastumro baTumi m. abaSiZis
gamz. 12 61
7 58 02
7 58 03
http://hotelalik.gol.ge [email protected]
astoria sastumro baTumi ximSiaSvilis 41 24 3 20 66
7 62 57 [email protected]
baTumi-2000 sastumro baTumi maiakovskis 15 45 7 25 68
7 55 00 [email protected]
bakuri sastumro baTumi wereTlis 38 20 7 47 88
7 64 63 [email protected]
beso sastumro baTumi beriZis 15 53 7 66 59
boni sastumro baTumi maiakovskis 15 60 7 48 20
3 11 71
daviTi sastumro baTumi baraTaSvilis 33 30 7 17 18
7 65 32
www.hoteldavid.ge [email protected]
duta sastumro baTumi firosmanis 15 18 899 517676
- 55 -
inturist-
palasi sastumro baTumi ninoSvilis 11 300
7 46 00
3 21 23
3 39 50
www.intouristpalace.com [email protected]
laiT-hauzi sastumro baTumi yazbegis 4 20 3 36 10
3 39 17 [email protected]
l-bakuri sastumro baTumi WavWavaZis 121 45 7 69 23
3 13 10
marani sastumro baTumi g. brwyinvalis 24 31 3 25 06 www.hotelmarani.ge
mari sastumro baTumi leoniZis 8 36
7 06 92
899 560780
899 584363
marina sastumro baTumi ximSiaSvilis 10 84 899 118000
merkuri sastumro baTumi WavWavaZis 10/12 78 3 14 01
3 14 05
www.hotelmercuryBM.ge [email protected]
wereTeli sastumro baTumi eras 33 24 7 58 73
rica sastumro baTumi z.gamsaxurdias16 21 7 32 92 [email protected]
amirani sastumro
saxli baTumi mazniaSvilis 3 20
7 55 15
899 570149
www.hotelamirani.ge [email protected]
goga sastumro
saxli baTumi pariz komunis 48 7 5 37 53
elada sastumro
saxli baTumi puSkinis 29 11 899 715862
voiaJi sastumro
saxli baTumi
baraTaSvilis
Cixi 3 10
Tiko sastumro
saxli baTumi zubalaSvilis 20 10 7 27 15
ialqani sastumro
saxli baTumi quTaisis 10 8 7 70 44
iliko sastumro
saxli baTumi k. gamsaxurdias 42 16
7 38 92
899 101354
lavro sastumro
saxli baTumi puSkinis 29 16 877 465167
lotosi sastumro baTumi quTaisis 43 14 7 69 70
- 56 -
saxli
metropoli sastumro
saxli baTumi imnaZis 7 13
7 37 94
899 161815
monpelie sastumro
saxli baTumi mazniaSvilis 18 15 7 69 51
oskari sastumro
saxli baTumi gorgaslis 6 17 7 62 67
piramida sastumro
saxli baTumi vaJa-fSavelas 39 20
3 22 04
7 27 15
revazi sastumro
saxli baTumi WavWavaZis 50 10 3 22 20
rio sastumro
saxli baTumi griboedovis 8 8 7 63 18
afsarosi sastumro xelvaCauris
raioni sof. gonio 20
eva sastumro xelvaCauris
raioni sof. gonio 20
Tanamgzavri sastumro xelvaCauris
raioni baTumis mTa 104
7 60 63
7 36 69 www.hotelsputnik.com
kvariaTi sastumro xelvaCauris
raioni sof.kvariaTi 40 899 154500
kaxiZe sastumro xelvaCauris
raioni sof. gonio 28
liza sastumro xelvaCauris
raioni sof. gonio 20
marTini sastumro xelvaCauris
raioni sof.kvariaTi 28 899 556464
gio sastumro
saxli
xelvaCauris
raioni daba maxinjauri 40 877 415252
giorgi sastumro
saxli
xelvaCauris
raioni sof gonio 20 899 577360
edemi sastumro qobuleTi aRmaSeneblis 288 78 8-236 66763
imperiali sastumro qobuleTi Tamar mefis
gamziri 128 80
kolxeTi sastumro qobuleTi aRmaSeneblis 285 306 8-236 67820
- 57 -
oazisi sastumro qobuleTis
raioni
daba Caqvi,
baTumis 16 141
7 01 35
8-236 [email protected]
palma sastumro qobuleTis
raioni
daba Caqvi,
baTumis 32 20
savane sastumro qobuleTi aRmaSeneblis 362 46 8-236 66538
sanapiro sastumro qobuleTi Tamar mefis
gamziri 1 18 8-236 67977
biC-klubi klubi qobuleTi aRmaSeneblis 373 25 8-236 66867
beSumi dasasveneb
eli saxli
xulos
raioni beSumi 330
6.9 komerciuli bankebi
1 TviTmmarTveli qalaqi baTumi
saqarTvelos erovnuli banki baTumis filiali
ss ,,saxalxo banki” 1 filiali; 15 servis centri;
ss ,,saqarTvelos banki” 1 filiali; 6 servis centri;
ss ,,agroinvestbanki” 1 filiali;
ss ,,prokreditbanki” 1 filiali, 3 ganyofileba, 1 servis centri
ss ,,tao banki” 1 filiali; 2 servis centri
ss ,,Tibisi banki” 1 filiali
ss ,,viTibi banki jorjia” 1 filiali
ss ,,banki respublika” 1 filiali; 1 servis centri;
ss ,,banki qarTu” 1 filiali
- 58 -
ss ,,bazis banki” 2 servis centri
ss ,,bta silqroud banki” 1 filiali
2 qobuleTis municipaliteti
ss ,,saxalxo banki” 1 filiali; 3 servis centri
ss ,,saqarTvelos banki” 1 servis centri;
ss ,,prokreditbanki” 1 ganyofileba;
3 xelvaCauris municipaliteti
ss ,,saxalxo banki” 1 filiali;
4 qedis municipaliteti
ss ,,saxalxo banki” 1 filiali;
5 Suaxevis municipaliteti
ss ,,saxalxo banki” 1 filiali
6 xulos municipaliteti
ss ,,saxalxo banki” 1 filiali
aWaris avtonomiur respublikaSi moqmedi mikrosafinanso organizaciebi
# dasaxeleba regioni 2006 weli SeniSvna
q. baTumi, 1 sateliti ofisi; 1 ganyofileba 1 finka saqarTvelo
qobuleTis municipaliteti 1 ganyofileba
2 fondi konstanta q. baTumi 2 filiali
q. baTumi 1 warmomadgenloba 3 vf kredo
qobuleTis municipaliteti 1 ganyofileba
4 BBK Fin Group q. baTumi saTao ofisi
- 59 -
6.10. janmrTelobis dacva
aWaris avtonomiuri respublikis teritoriaze ganTavsebuli samedicino dawesebulebaTa
CamonaTvali
# municipalitetis
dasaxeleba saavadmyofo samSobiaro poliklinika
sasoflo
ambulatoria
sxva samedicino
dawesebulebani afTiaqi
1 baTumi 12 1 6 _ 1 68
2 qobuleTi 3 1 3 11 1 14
3 xelvaCauri 1 _ 2 11 1 9
4 qeda 1 _ 1 6 1 4
5 Suaxevi 2 _ 1 8 1 2
6 xulo 1 _ 1 7 1 4
sul aWara 20 2 14 43 6 101
aWaris avtonomiuri respublikis kurortebi da sakurorto adgilebi
kurortebi
# kurortis
dasaxeleba adm. raioni kurortis tipi
simaRle zRv. donidan
da sakurorto zona profili
1 baTumi q. baTumi klimaturi zRvispiri
I-1-a
profilaqtikuri
kardiologiuri
2 beSumi xulo klimaturi 1900 IV-a profilaqtikuri
pulmonologiuri
3 maxinjauri xelvaCauri klimaturi zRvispiri
I-1-a
profilaqtikuri
kardiologiuri
- 60 -
4 mwvane koncxi xelvaCauri klimaturi 72 m
1-1-a
profilaqtikuri
pulmonologiuri,
nevrologiuri(cns)
5 qobuleTi qobuleTi klimaturi zRvispiri
I-1-a
profilaqtikuri
kardiologiuri
pulmonologiuri
6 cixisZiri qobuleTi klimaturi 70-90 m.
1-1-a
profilaqtikuri
pulmonologiuri,
kardiologiuri
nevrologiuri (cns)
sakurorto adgilebi
საკურორტო ადგილების დასახელება
ადმინისტრაციულირაიონი
საკურორტო ადგილის
ტიპი
სიმაღლე ზღვისდონიდან
საკურორტო ზონა და რაიონი
მინერალური წყლების ძირითადი
ტიპი
სავარაუდო სამედიცინო პროფილი
1 ბათუმის მთა ხელვაჩაური კლიმატური 150 მ; -1-ა კარდიოლოგიური,
ნევროლოგიური (პნს)
2 ბობოყვათი ქობულეთი კლიმატური 7 მ 1-1-ა პროფილაქტიკური, პულმონოლოგიური, ნევროლოგიური (ცნს)
3 ბოძაური ხულო კლიმატო-
ბალნეოლოგიური 1800 მ II-1-ბ სულფიდური
პროფილაქტიკური, კარდიოლოგიური, ართროლოგიური, გინეკოლოგიური
4 გონიო-სარფი ხელვაჩაური კლიმატური ზღვისპირი 1-1-ა პროფილაქტიკური, კარდიოლოგიური
5 კინტრიში ქობულეთი კლიმატური 700 მ II-1-ა პროფილაქტიკური, კარდიოლოგიური
- 61 -
6 კოკოტაური ქედა ბალნეოლოგიური 680 მ II-1-ა ნახშირმჟავა გასტროენტეროლოგიური
7 ნამონასტრევი ქედა ბალნეო-
კლიმატური 850 მ II-1-ა ნახშირმჟავა
პროფილაქტიკური, კარდიოლოგიური,
გასტროენტეროლოგიური
8 საბადური ქედა კლიმატური 1300 მ III-ბ ნახშირმჟავა პროფილაქტიკური, პულმონოლოგიური, ნევროლოგიური (ცნს)
9 სარიჩაი შუახევი კლიმატური 2000 მ პროფილაქტიკური
10 საღორია შუახევი კლიმატური 800 მ II-1-ა პროფილაქტიკური, კარდიოლოგიური,
ნევროლოგიური (ცნს) 11 სკურდას მთა ქობულეთი კლიმატური 1200 მ პროფილაქტიკური
12 ტომაშეთი შუახევი კლიმატო-
ბალნეოლოგიური 1550 მ I V-ა
პროფილაქტიკური, გინეკოლოგიური, ართროლოგიური,
ნევროლოგიური (პნს.
13 ფიჭვნარი ქობულეთი კლიმატური 10 მ 1-1-ა
პროფილაქტიკური, კარდიოლოგიური, პულმონოლოგიური, ნევროლოგიური (ცნს)
14 ჩირუხი შუახევი კლიმატური 1970 მ პროფილაქტიკური
15 ცისკარა ხელვაჩაური კლიმატური 1200 მ III-ბ პროფილაქტიკური
16 ხინოს-მთა ქობულეთი კლიმატური 1850 მ IV-ა ართროლოგიური,
ნევროლოგიური (პნს), გინეკოლოგიური
17 ჯინალი შუახევი კლიმატური 1900 მ IV-ა პროფილაქტიკური
- 62 -
7. mineraluri da rekreaciuli resursebi
aWaraSi arsebuli mineralur-resursuli baza saSualebas iZleva feradi
metalurgiisa da oqros warmoebis, samSeneblo masalebis warmoebis, qimiuri mrewvelobis,
mineraluri da sasmeli wylis Camosxmis da rigi sxva dargebis ganviTarebisaTvis.
ferad metalurgias aWaraSi aqvs nedleulis myari baza merisis madniani kvanZis
sabadoebis saxiT. daZiebuli 6 sabadoze (varaza, obolo-kanli-kaia, wyalbokela, verxnala,
veliburi, vaio) liTonebis samrewvelo maragebia: spilenZi _ 176,1 aTasi t, tyviis _ 17,8 aTasi
t. da TuTiis _ 15,5 aTasi t. arsebuli monacemebiT merisis madniani kvanZis madnebsa da
madanSemcvel qanebSi dafiqsirebulia oqros, vercxlisa da iSviaTi elementebis (seleni,
teluri, kadmiumi, galiumi, stronciumi) samrewvelo Semcvelobebi. winaswari monacemebiT
oqros prognozuli resursebi Seadgens 44,5 tonas.
mosapirkeTebeli masalebis arsebuli sabadoebi mravali wliT uzrunvelyofs
samSeneblo industrias nedleuliT. dReisaTvis saxelmwifo balanszea mosapirkeTebeli
masalis oTxi sabado: dagvis tufobreqCiebis (1124 aTasi kub. m.), danisparaulis andezit-
dacitebis (2289 aTasi kub.m.), xalasTavis gabro-dioritebis (550 aTasi kub. m.) da Janivris
gabros sabado (1300 aTasi kub.m.). mimdinareobs sanaliis andezit-dacitisa da namonastrevi-
sienitis sabadoebis maragebis gansazRvra
baTumis sanapiro zolis akvatoriaSi negatiuri dinamiuri procesebis ganviTarebis
gamo aucilebelia Woroxis sabadodan qviSa-xreSis mopovebis Sewyveta. inertuli masalebis
- 63 -
nedleuliT uzrunvelyofa SesaZlebelia axlomdebare axalSenis (11 mln. kub. m.), xeyrusa
(1097 aTasi kub. m.) da dologanis (1330 aTasi kub. m.) sabadoebis xarjze.
brilis saagure-keramikuli Tixis sabado mravali wliT uzrunvelyofs agurisa da
kramitis warmoebas sabados samrewvelo (sabalanso) maragebi Seadgens 1 mln kub. m-s. saagure
Tixis maragebis gazrda SesaZlebelia qobuleTis raionis sabadoebis (oCxamuri, cecxlauri,
jixanjuri) xarjze.
aWaraSi farTod gavrcelebuli lateritebis zogierTi saxesxvaobis xarjze
SesaZlebelia cecxlgamZle da sayalibe masalis, keramzitis, saRebavisa da cementis
warmoeba. am mxriv Sesaswavlia cixisZirisa da barcxanis (saRebavebis warmoeba) cecxlaurisa
da oCxamuris (cecxlgamZle da sayalibe masala) laterituli Tixebi.
aWaraSi cnobilia feradi da sanakeTobo qvebis ramdenime perspeqtiuli gamovlineba.
Arsianis qedis dasavleT kalTebze aRmoCenilia maRaldekoratiuli iaspis, opalis,
qalcedonis, opalizebuli (gaqvavebuli) xisa da fisisebri bazaltis ramdenime gamovlineba.
feradi qvebis (aqati, iaspi) gamovlinebebi aRmoCenilia Suaxevisa da qedis raionis
teritoriazec.
winaswari monacemebiT gansazRvrulia nedleulis prognozuli resursebi:
_ opalizebuli xe _ 3500 t;
_ fisiseburi bazalti _ 2330 t;
_ qalcedoni da aqati _ 212 t.
avtonomiuri respublikis socialur-ekonomikuri ganviTarebis saqmeSi mineralur-
resursuli faqtorebis rolis gazrda SesaZlebeli gaxdeba ekonomikuri tevadobis mqone
- 64 -
bizneswinadadebebis SemuSavebis, maTi reklamirebis, investiciebis mozidvisa da realizaciis
gziT.
aWaris avtonomiuri respublikis hidromineraluri resursebi
1. kvirike (lanCis abano);
2. Caqvi;
3. xala;
4. kapnisTavi
5. wisqvilisRele
6. saini
7. bakaneTi
8. Widilisxevi
9. sarecxela
10. gundauri
11. merisis abano(miqelwminda)
12. cxmorisi
13. dvalaZeebis abano
14. ixtiaSvilebis wyaro (Sabis wyali)
15. namonastrevi
16. saqajia
- 65 -
17. Romis wylebi
18. babanuri
19. dumbaZeebis wyaro (eklaris wyaro)
20. tbeTi (gudna)
21. iakobavri
22. gogolaZeebis wyaro
23. dioknisi
24. wablana
25. yinCauri
26. xixaZiri
27. beSumi
28. danisparauli
29. kokotauri
30. uCamba
31. xucubani
32. SuaRele
33. maxinjauri
34. Suaxevi
35. buRauri
36. Subani
37. tomaSeTi
- 66 -
38. WaxaTi
39. saxevara
40. namuxvari
41. baramiZeebis wyaro
42. asaniSvilebis wyaro
43. saRoria
44. wyerisTavi
45. laSe
46. wyalbokela
47. CanCxalo
48. wyalambris abano
49. quTauri
50. kldis abano (Ciruxisxevi)
51. saanis abano
53. TeTri miwabolo
52. abanosyeli
aWaris mdidari bunebriv-rekreaciuli resursebi, xelsayreli hava, Tbili zRva, mTa-
bari da erTmaneTisagan gansxvavebuli xeobebi, dafaruli tyiTa da entemuri mcenareulobiT,
cxovelTa samyaro, bunebis unikaluri Zeglebi, mravalsaukunovani arqeologiuri, istoriuli
da arqiteqturuli Zeglebi. mdidari folklori, mravalferovani samzareulo,
stumarTmaspinZloba, kulturis mniSvnelovani obieqtebi (eklesiebi, muzeumebi, Teatrebi)
- 67 -
qmnian xelsayrel pirobebs turistuli marSrutebis farTo qselis ganviTarebisaTvis.
turizmisa da kurortebis departamentma SeimuSava da ukve moqmedebs araerTi Tematuri
turistuli marSruti, saidanac yvelaze popularulia:
a) turistuli marSruti `baTumixelvaCauriaWarisaRmarTiCxutuneTi~. marSrutis
saerTo sigrZe _ 110 km, xangrZlivoba - 2 dRe; moqmedebis vada: mTeli weli; RamisTevis
adgili – CxutuneTi (kerZo saxli); marSrutis sawyisi punqti – kurorti baTumi; marSrutis
saboloo punqti – CxutuneTi. dasaTvalierebeli obieqtebi: mxareTmcodneobis muzeumi;
arqeologiuri muzeumi; xelvaCauris municipalitetis eTnografiuli muzeumi (mejiniswyali);
maWaxelas xeobis eTnografiuli muzeumi (CxutuneTi); materialuri kulturis Zeglebi: gvaras
cixe; CxutuneTis cixe; cxemlaris qvis TaRovani xidi; Comaxurisis qvis TaRovani xidi; Cxeris
qvis TaRovani xidi; zvarias qvis TaRovani xidi; aWariswylis eklesia; bunebis saintereso
adgilebi: mdinare Woroxis xeoba; mdinare aWariswylis xeoba; mdinare maWaxelas xeoba;
mirveTis CanCqeri; CxutuneTis CanCqeri.
b) turistuli marSruti `baTumi _ aWaris ar-is administraciuli centri~. marSrutis
saerTo sigrZe _ 4 km; xangrZlivoba – 6 saaTi; moqmedebis vada: mTeli weli; marSrutis
sawyisi punqti – baTumis sazRvao sadguri; marSrutis saboloo punqti – suliwmindis
mofenis kaTolikuri eklesia; dasaTvalierebeli obieqtebi: sazRvao sadguri; q. TurmaniZis
muzeumi_saxelosno; Tavisuflebis moedani; dramatuli Teatri; i. WavWavaZis saxelobis
skveri; samxatvro galeria; kulturisa da dasvenebis zRvispira parki; wminda barbares sax.
Eeklesia; feradi musikaluri Sadrevnebi; xelovnebis muzeumi; sinagoga; arqeologiuri
- 68 -
muzeumi; RvTisSoblis sax. sakaTedro taZari; somxuri grigorianuli eklesia; wminda
nikolozis saxelobis taZari; meCeTi; stalinis saxelobis saxl-muzeumi; kaTolikuri eklesia
g) turistuli marSruti `baTumi-qobuleTi-WaxaTi-xino~. marSrutis saerTo sigrZe _
140 km; xangrZlivoba _ 2 dRe; moqmedebis vada: maisi-oqtomberi; RamisTevis adgili – xino
(kerZo saxli); marSrutis sawyisi punqti – kurorti baTumi; marSrutis sabo-loo punqti –
sakurorto adgili xino. dasaTvalierebeli obieqtebi: baTumis botanikuri baRi; kurortebi:
maxinjauri; mwvane koncxi; cixisZiri; qobuleTi; petra-qajeTis cixe; cxemovanis TaRovani
xidi; kobalauris TaRovan xidi; xinos samonastro kompleqsi.
d) turistuli marSruti `baTumi-xelvaCauri-qeda-Suaxevi-zamleTi-sxalTa-xixaZiri-
Txilvana-xixani”. marSrutis saerTo sigrZe _ 180 km; xangrZlivoba _ 2 dRe; moqmedebis vada:
aprili - oqtomberi; RamisTevis adgili – xulos raionis sof. xixaZiri (kerZo saxli);
marSrutis sawyisi punqti – kurorti baTumi; marSrutis saboloo punqti – xulos raionis
sof. xixaZiri; dasaTvalierebeli obieqtebi: mxareTmcodneobis muzeumi; xelovnebis muzeumi;
arqeologiuri muzeumi; materialuri kulturis Zeglebi: civasulas cixe; zendidis cixe;
takiZeebis cixe; kavianisa cixe; xixanis cixe; qvis TaRovani xidebi: maxunceTis qvis TaRovani
xidi; dandalos qvis TaRovani xidi; furtios qvis TaRovani xidi; sakulto Zeglebi: sxalTis
taZari; vernebis eklesia; kaloTis eklesia; Tikanauris eklesia; Txilvanis eklesia;
aWariswylis eklesia; zvares eklesia.
e) turistuli marSruti `mTiani aWara~. marSrutis saerTo sigrZe _ 260 km;
xangrZlivoba – 3 dRe; moqmedebis vada: ivnisi - seqtemberi; RamisTevis adgilebi: daba xulo
(kerZo saxli); kurorti beSumi (kerZo saxli); marSrutis sawyisi punqti – kurorti baTumi;
- 69 -
marSrutis saboloo punqti – kurorti beSumi; dasaTvalierebeli obieqtebi:
mxareTmcodneobis muzeumi; xelovnebis muzeumi; arqeolo-giuri muzeumi; xelvaCauris
municipalitetis eTnografiuli muzeumi; qedis municipalitetis eTnografiuli muzeumi;
materialuri kulturis Zeglebi: saRoreTis, civasulas, zendidis, gulebis, takiZeebis,
kavianisa cixeebi; maxunceTis, dandalos, furtios qvis TaRovani xideebi, sakulto Zeglebi:
aWariswylis eklesia; zvares eklesia; municipalitetebis centrebi: xelvaCauri; qeda; Suaxevi;
xulo; bunebis saintereso adgilebi: mdinare Woroxis xeoba; mdinare aWariswylis xeoba;
maxunceTis CanCqeri; goderZis uReltexili; mwvane tba; alpuri mdeloebi; qvis svetebi; qvis
koSkebi; qvakacebi; goderZis namarxi tye da fauna.
v) turistuli marSruti _ `antikuri xanis zRvispireTi~. marSrutis saerTo sigrZe _
120 km; xangrZlivoba – 1 dRe; moqmedebis vada: mTeli weli; marSrutis sawyisi punqti –
kurorti baTumi; marSrutis saboloo punqti – fiWvnaris antikuri xanis naqalaqari;
dasaTvalierebeli obieqtebi: arqeologiuri muzeumi; materialuri kulturis Zeglebi:
RvTisSoblis sax. sakaTedro taZari; wminda barbares sax. eklesia; sinagoga; meCeTi;
kaTolikuri eklesia; gonio-afsarosis cixe-simagre; Tamaris cixe; petra-qajeTis cixe;
antikuri xanis naqalaqarebi _ gonio-afsarosi, fiWvnari; kurortebi: baTumi; maxinjauri;
mwvane koncxi; cixisZiri; qobuleTi; sakurorto adgilebi: gonio-sarfi; Caqvi; boboyvaTi;
fiWvnari.
- 70 -
8. mxaris saerTaSoriso ekonomikuri TanamSromloba.
1 aTaswleulis gamocvevis programa “em-si-ji”
2 biznesis sakonsultacio momsaxurebis programa saqarTvelo
3 gaeros ganviTarebis programa saqarTveloSi – `dasaqmebis xelSewyobisa da mcire da saSualo
sawarmoTa ganviTarebis programa”
4 msoflio bankis proeqtebi
5 saqarTvelos soflis meurneobis ganviTarebis fondi
6 sursaTiT uzrunvelyofis, regionaluri TanamSromlobisa da stabilurobis xelSewyoba samxreT
kavkasiaSi (GTZ) 7 CHF International 8 World Vision International-i saqarTveloSi 9 urbanuli institute
10 finka saqarTvelo
11 fondi konstanta
12 fondi “Ria sazogadoeba saqarTvelo”
13 miwis mflobelTa uflebebis dacvis asociacia
14 samoqalaqo sazogadoebis instituti
saerTaSoriso organizaciebis mier ganxorcielebuli proeqtebi
ssif-is obieqtebi aWaraSi
xulos municipaliteti
1 sof. Rorjomis skolis remonti
- 71 -
2 sof. bakibakos skolis mSenebloba
3 sof. sxalTis xidis reabilitacia
4 sof. uCxos skolis sport. darbazis mSenebloba
Suaxevis municipaliteti
5 sof. jabniZeebis skolis reabilitacia
6 sof. Subanis skolis remonti
7 sof. uCambis skolis remonti
8 sof. Wvanas skolis remonti
9 sof. goginauris Temis centris remonti
qedis municipaliteti
10 cxmorisis Temis centris remonti
11 daba qedis wyalsadenis reabilitacia (Sida qseli)
12 merisis skola-internatis saZile korpusis reabilitacia
13 sof. meZibnas Temis centris reabilitacia
xelvaCauris municipaliteti
14 maxinjauris skolis sportuli darbazis remonti
15 sof. qedqedis skolis reabilitacia
16 sof. agaras xidi
17 kirnaTis sakrebulos ZablaveTis da kombaleTis dawyebiTi skolebis reabilitacia
qobuleTis municipaliteti
18 daba Caqvis wyalsadenis reabilitacia
19 sof. WaxaTis skolis reabilitacia
20 cixisZiris skolis remonti
- 72 -
sul 1 728 335.09
SeniSvna: obieqtebze, sadac mimdinareobs samSeneblo samuSaoebi, miTiTebulia
kontraqtoris mier SemoTavazebuli Rirebuleba. sxva SemTxvevebSi warmodgenilia ssif-is
saorientacio Rirebuleba tenderis Catarebamde.
(ssif-i afinansebs proeqtis Rirebulebis 92%, xolo 8% finansdeba adilobrivi
biujetebidan)
soflis meurneobis ganviTarebis saerTaSoriso fondi (IFAD)
# adgilmdebareoba proeqtis dasaxeleba
Suaxevis r-ni
sof. dRvani ambulatoriis mSenebloba
sof. Ffurtio sasmeli wylis wyalsadenis mSenebloba
Wala-wyaroTa-axaldaba sarwyavi arxis reabilitacia da arxis gamtarunarianobis gadideba
d. Suaxevi xilis gadamamuSaveli saamqmros reabilitacia
raionis masStabiT mecxoveleobis jiSobrivi gaumjobeseba (SeiZines 4 xari)
raionis masStabiT vazis sanergis mowyoba
sof. dabaZveli
bostneuli kulturis warmoebis Tanamedrove teqnologiebis
demonstrireba
raionis masStabiT mefutkreobis gaumjobeseba (350 ojaxi futkari)
sof. dabaZveli saTibebis gaumjobeseba
Suaxevis raionis centri fermerTa saxlis amoqmedeba
- 73 -
msoflio bankis proeqtebi
# adgilmdebareoba proeqtis dasaxeleba
qedis raioni
sof. maxunceTi ambulatoriis remonti
sof. p/maisi ambulatoriis mSenebloba
sof. zvare ambulatoriis mSenebloba
sof. cxmorisi ambulatoriis mSenebloba
sof. dandalo ambulatoriis remonti
sof. merisi ambulatoriis remonti
qobuleTis raioni
sof qaquTi ambulatoriis mSenebloba
sof. qobuleTi arsebuli ambulatoriis gafarToeba
8 sakrebulo ambulatoriis Senobebis kapitaluri remonti
xelvaCauris raioni
sof Txilnari ambulatoriis rekonstruqcia
kaxaberi ambulatroriis mSenebloba
sof. aWaris aRmarTi ambulaturiis remonti
urexis Temi ambulatoriis reabilitacia
axalSenis Temi ambulatoriis reabilitacia
kirnaTis Temi ambulatoriis reabilitacia
- 74 -
CHF saqarTvelo – saqarTvelos dasaqmebisa da infrastruqturis iniciativa
adgilmdebareoba proeqtis dasaxeleba
qedis raioni
zvares sakrebulo, sof.
zesofeli eleqtrosistemis aRdgena
zvares sakrebulo, sof.
zesofeli xidis aRdgena
zvares sakrebulo, sof.
sirabiZeebi maRali Zabvis eleqtrogayvanilobis aRdgena
zvares sakrebulo, sof.
sirabiZeebi sasmeli wylis aRdgena
maxunceTis sakrebulo, sof.
maxunceTi sarwyavi sistemis aRdgena
maxunceTis sakrebulo, sof.
qvedabzubzu sarwyavi sistemis aRdgena
merisis sakrebulo, sof.
gundauri eleqtrosistemis aRdgena
merisis sakrebulo, sof.
inaSariZeebi maRali Zabvis eleqtrogayvanilobis aRdgena
merisis sakrebulo, sof.
inaSariZeebi saTemo gzis aRdgena
pirveli maisis sakrebulo, sof.
zedagara eleqtrosistemis aRdgena
pirveli maisis sakrebulo, sof.
kolatauri eleqtrosistemis aRdgena
cxmorisis sakrebulo, sof. axo eleqtrosistemis aRdgena
cxmorisis sakrebulo, sof. eleqtrosistemis aRdgena
- 75 -
gobroneTi
cxmorisis sakrebulo
sof. gobroneTi sarwyavi sistemis aRdgena
cxmorisis sakrebulo
sof. kokotauri Sida gzebis aRdgena
qobuleTis raioni
sof zeda sameba eleqtrosistemis aRdgena
xelvaCauris raioni
aWariswylis sakrebulo, sof.
kibe dabali Zabvis eleqtrogayvanilobis aRdgena
aWariswylis sakrebulo, sof.
kibe eleqtro sistemis aRdgena
axalSenis sakrebulo, sof.
xeRru gzis aRdgena
urexis sakrebulo, sof.
zedaRele eleqtrosistemis aRdgena
Crdilo atlantikuri aliansis `natos~ programa `partnioroba mSvidobisaTvis~
adgilmdebareoba proeqtis dasaxeleba
qobuleTi raioni
qobuleTi qobuleTis centraluri saavadmyofos remonti, kerZod: eleqtro
gayavnilobis, kar-fanjrebis Secvla da gare fasadis mowesrigeba
- 76 -
aSS saerTaSoriso ganviTarebis saagentos proeqti qarTuli sasoflo sameurneo
produqciis eqsportis maqsimaluri zrda (gvantage)
adgilmdebareoba proeqtis dasaxeleba
qobuleTis r-ni
sof. buknari citrusis miRebisa da gadazidvis xelSewyoba (4000 t citrusis
realizacia)
“em-si-ji”-s da ergb-s proeqtebi
# proeqtis dawyebis savaraudo dro donori
1 qobuleTis wyalmomaragebis sistemis reabilitacia “em-si-ji”
2 qobuleTis kanalizaciis sistemis reabilitacia Ergb holandiis mTavroba
msoflio bankis municipaluri ganviTarebis fondis proeqtebi
proeqtis Sesrulebis
vada
adgilmdebareoba
proeqtis dasaxeleba
dawyebis
TariRi
damTav-
rebis
TariRi
Rirebu-
leba
dafinansebis wyaro
2000-2004 wlebSi ganxorcielebuli proeqtebi
1 baTumi damcavi kedlis
mSenebloba dasrulebulia
40% granti
40% sesxi
20% adgilobrivi biujeti
2 baTumi gzis sareabilitiacio
samuSaoebi WavWavaZis
quCaze (I faza)
dasrulebulia
40% granti
40% sesxi
20% adgilobrivi biujeti
- 77 -
3 gzis sareabilitiacio
samuSaoebi WavWavaZis
quCaze (II faza)
dasrulebulia 40% granti
40% sesxi
20% adgilobrivi biujeti
4 baTumi nagvis manqanebisa da
urnebis SeZena dasrulebulia
40% granti
40% sesxi
20% adgilobrivi biujeti
2005 wels dawyebuli da mimdinare proeqtebi
1.
baTumi sulaberiZis quCis
rekonstruqcia
2005 w.
agvisto
2005 w.
dekemberi 1391,4
40% granti
40% sesxi
20% adgilobrivi biujeti
2. baTumi Caqviswylis saTavo
nagebobis sareabili-
tacio samuSaoebi
2005 wlis
oqtomberi 2006 weli 2400,0
40% granti
40% sesxi
20% adgilobrivi biujeti
3. baTumi abuseriZis quCaze
gamavali kanalizaciis
koleqtorisa da
satumbi sadguris
reabilitacia
2005 weli
1 ianvari
2006 weli
30 seqtemb. 2994,3
40% granti
40% sesxi
20% adgilobrivi biujeti
9. sainformacio momsaxurebis sistema
aWaraSi moqmedi Sps `aWaris eleqtrokavSiris” saqmianobis sfero mTlianad moicavs
eleqtronuli komunikaciebis saSualebebiT momsaxurebas, rogoricaa adgilobrivi
satelefono kavSiri, saqalaqTaSoriso da saerTaSoriso kavSiri, satelegrafo kavSiri;
radiouzrunvelyofa.
- 78 -
aWaris avtonomiur respublikaSi kavSirgabmulobis dargi warmodgenilia oTxi
kompaniiT: Sps `aWaris eleqtrokavSiri~ (satelefono sadgurebis saerTo samontaJo tevadoba
- 32566 nomeri), Sps `sabateli~ (eleqtronuli sadguris montirebuli tevadoba - 4000 nomeri),
Sps `vemateli~ (4000 nomriT), Sps `alkomi~ ( 250 nomriT) tarifs.
eleqtrokavSiris satelefono qseli aRWurvilia 24 satelefono sadguriT, saidanac
5 eleqtronuli, 2 dekadur-bijuri da 17 koordinatulia, aqedan, baTumi _ 1 eleqtronuli
(tevadoba 7168 nomeri), 1 dekadur-bijuri (tevadoba - 8000 nomeri), 2 koordinatuli (tevadoba
- 6000 nomeri),
_ xelvaCauri _ 1 koordinatuli (tevadoba _ 2000 nomeri),
_ qobuleTi _ 1 eleqtronuli (tevadoba _ 2048 nomeri), 1 dekadur-bijuri (tevadoba _
1800 nomeri),
_ qeda _ 1 eleqtronuli (tevadoba _ 1040 nomeri), 6 koordinatuli soflis ass
(tevadoba _ 850 nomeri),
_ Suaxevi _ 1 eleqtronuli (tevadoba _ 528 nomeri), 7 koordinatuli soflis ass
(tevadoba _ 1000 nomeri),
_ xulo _ 1 eleqtronuli (tevadoba _ 1532 nomeri), 1 koordinatuli soflis ass
(tevadoba _ 400 nomeri).
Sps `aWaris eleqtrokavSirs” gaaCnia saqalaqTaSoriso magistraluri xazebi
(simetriuli kabeliT), romelTa saerTo sigrZea 141,56 km. sul eqspluataciaSia gaerTianeba-
sawarmoebis momsaxure sxva uwyebebis xazebis CaTvliT _ 422,14 km. satelegrafo kavSirebiT
- 79 -
momsaxureba warmoebs damamkvrivebeli aparaturiT warmoqmnili, 20 saqalaqTaSoriso-
satelegrafo arxis meSveobiT.
Sps `aWaris eleqtrokavSiris” saqmianobis sfero moicavs radiokavSiriT
momsaxureobas. Sps `aWaris eleqtrokavSiris” sakuTrebaSia saSualotalRovani samauwyeblo
sadguri SR-5, monacemebiT: simZlavre – 5kvt, sixSire _ 909 khc, talRis sigrZe _ 330m.
aWaris avtonomiur respublikaSi internetqseliT momsaxureobas ewevian inter-
netprovaideruli kompaniebi: `onlaini”, Sps `ateli”, `alfatelekomi”, `si ti es”.
internetmomsaxureba moicavs mxolod q. baTumsa da q. qobuleTs.
aWaris avtonomiuri respublika iTvleba fiWuri kavSiriT momsaxurebis dafarvis
zonad. aWaris mosaxleoba ZiriTadad sargeblobs mobiluri kompaniebis magTisa da jeoselis
momsaxurebiT.
aWaris avtonomiur respublikaSi moqmedi masobrivi informaciis saSualebebi
1. aWaris tele-radio departamenti
misamarTi: m. abaSiZis 41. t. (888 222) 7 43 70
direqtori: Tea cecxlaZe.
2. telearxi 25
misamarTi: puSkinis 29 t. 7 69 25
direqtori gia surmaniZe
- 80 -
centraluri televiziebis regionaluri biuroebi:
1. t/k `imedis” – merab wulukiZe
2. t/k `rusTavi 2” – Tea vaSalomiZe
3. t/k `mze” – naTia zoiZe
4. sazogadoebrivi mauwyebeli – naTia sirabiZe
radio
radio `aWara” – 7 43 94
`mwvane talRa” – 893 25 04 78
radio `imedi” –
radio `fortuna” – 899 79 09 47
presa
gazeTi `aWara” – daTo CxartiSvili 893 32 23 30
`baTumelebi” – eTer TuraZe 877 45 63 36
`aWara ps” – jemal megreliZe
- 81 -
10. mxaris sainvesticio potenciali
aWaris avtonomiuri respublika warmoadgens saqarTvelos umniSvnelovanes
SavizRvispira regions rogorc misi xelsayreli geopolitikuri mdebareobiT, ise
dinamiurad ganviTarebadi ekonomikiT.
qveynaSi warmatebiT xorcieldeba ekonomikuri reformebi. amoqmedda liberaluri
sagadasaxado kodeqsi, swrafad viTardeba infrastruqtura, Camoyalibda gamWvirvale da
Tanabari pirobebi biznesisaTvis, ris Sedegadac funqcionireba daiwyo axalma sawarmoebma,
Seiqmna samuSao adgilebi.
regionis unikaluri geografiuli mdebareoba xelmisawvdoms xdis adgilobriv da
saerTaSoriso bazrebs. Tbili klimati, mdidari bunebrivi resursebi, maRalkvalifciuri
muSaxeli, ganviTarebuli satransporto infrastruqtura warmatebuli saqmianobis
winapirobaa.
mSp-s regionaluri wilis realurma zrdam bolo wlebSi 7-10% Seadgina. regionSi
aris xelsayreli pirobebi momsaxurebis, turizmis, mrewvelobis, soflis meurneobis
ganviTarebisaTvis. mimdinareobs privatizaciis procesi, farTovdeba kerZo seqtori.
privatizirebulia 300-mde mcire da msxvili obieqti, maTi privatizebidan Semosulma Tanxam
Seadgina 48 mln aSS dolari. ganvlil sam weliwadSi respublikaSi privatizebul
obieqtebSi ganxorcielda 35 aSS mln dolaris investicia. momdevno sam weliwadSi
mosalodnelia investiciebis mkveTri zrda, rac saorientaciod miaRwevs 235 mln aSS
dolars. mTlianad regionis sainvesticio potenciali ramdenime miliardi dolariT
ganisazRvreba.
- 82 -
privatizaciis procesSi monawileobs, rogorc qarTuli, aseve ucxouri kapitali,
gansakuTrebiT aRsaniSvia Rirsia yazaxuri, Turquli, ukrainuli, rusuli, somxuri, daniuri,
holandiuri, britanuli, franguli da sxva qveynebis investiciebi.
regionSi Seqmnil xelsayrel sainvesticio garemos ganapirobebs Semdegi faqtorebi:
• aWaris geo-strategiuli mdebareoba;
• axali liberaluri sagadasaxado kodeqsi;
• kvalificiuri da iafi muSaxelis arseboba;
• mimzidveli sawarmoo da sacxovrebeli pirobebis arseboba;
• xelsayreli saeqporto reJimebi (WTO-s wevroba, GSP-i reJimiT sargebloba);
• logistikuri, satransporto da sakomunikacio infrastruqturis arseboba;
• maRalxarisxiani nedleulis da mdidari bunebrivi resursebis arseboba;
• biznesisa da momsaxurebis garemos gaumjobeseba;
• pirdapirdapiri ucxouri investiciebis mozidvisas mTavrobis mxardaWera.
2006 wels dafiqsirda investiciebis 56,4%-iani zrda, da Seadginda 75,5 mln. lari.
sainvesticio klimatis gaumjobesebasTan dakavSirebiT gazrdilia ucxouri finansuri
investiciebis moculoba, romlis realuri viTareba Semdegia:
investiciebi ZiriTad kapitalSi _ sul:
2005 wels 73 770,0 aTasi lari,
2006 wels 115 350,0 aTasi lari,
- 83 -
aqedan:
1. ZiriTad kapitalSi _ 2005 wels 65 270,0 aTasi lari,
2006 wels 77 400,0 aTasi lari,
aqedan:
saxelmwifo (sabiujeto) seqtori (ganxorcielebuli avtonomiuri respublikis
biujetiT)
_ 2005 wlis investiciebi sabiujeto seqtorSi _ gzebis mSenebloba 4 153,7 aTasi lari;
quCebis keTilmowyoba-ganaSenianeba 3 550,0 aTasi lari ganaTlebis sfero _ 11 400,0 aTasi
lari;
_ 2006 wlis investiciebi _ gzebis mSenebloba – 3 620,3 aTasi lari, quCebis
keTilmowyoba-ganaSenianeba – 6 300,0; ganaTlebis sfero – 12 450,0.
arasabiujeto seqtori
_ 2005 wels arasabiujeto seqtorSi Ziritad kapitalSi ganxorcielebuli
investiciebis (46 116,8 aTasi lari) dargobrivi struqtura Semdegia:
• mSenebloba _ 2 870,3 aTasi lari
• mrewveloba _ 10 266,0 aTasi lari
• soflis meurneoba (gadammuSavebelis CaTvliT) _ 158,0 aTasi lari
• vaWroba – 2 158,5 aTasi lari
• transporti da kavSirgabmuloba – 22 164,0 aTasi lari
• sastumroebi da restornebi – 8 500,0 aTasi lari
- 84 -
_ 2006 wels arasabiujeto seqtorSi ZiriTad kapitalSi ganxorcielebuli
investiciebis (55 030,0 aTasi lari) dargobrivi struqtura Semdegia:
• mSenebloba – 4 479,9 870,3 aTasi lari
• mrewveloba – 12 055,9 aTasi lari
• soflis meurneoba (gadammuSavebelis CaTvliT) - 240,0 aTasi lari
• vaWroba – 2 802,2 aTasi lari
• transporti da kavSirgabmuloba – 25 517,0 aTasi lari
• sastumroebi da restornebi – 9 935,0 aTasi lari
2. ucxouri finansuri investiciebi dabandebuli privatizaciis formiT:
2005 weli _ 8 500,0 aTasi lari, saidanac ZiriTadi investiciebi modis: Turqul
investiciebze _1 020,0 aTasi; rusul investiciebze _ 5 856,0 aTasi lari (Sps `inturist
palasi" _5 335,0 aTasi lari): franguli investiciebi _ 902,2 aTasi lari (Sps `Toliis"
realizacia);
2006 weli _ 37950,0 aTasi lari, saidanac ZiriTadi investiciebi modis: yazaxur
investiciebze (ss `aWaris kurirtebis” privatizacia) _ 30 100,0 aTasi lari; avstriuli
investicia (fexburTis stadionis realizacia) 3 440,0 aTasi lari; Turquli investicia
(ZiriTadi modis Ss saministros yofili administraciuli Senobis realizacia 2 270) _
2 580,0: daniuri investicia (Sps "Selfis realizacia) _ 1 765,0 aTasi lari; sxva - 65,0 aTasi
lari.
- 85 -
aWaris avtonomiuri respublikis 2006 wlis ekonomikuri funqcionirebis Sesaxeb
warmodgenili informacia eyrdnoba winaswar statistikur monacemebs, romlis sabolood
damuSavebis Semdegac damatebiT warmogidgenT informacias avtonomiuri respublikaSi
miRweuli socilur-ekonomikuri Sedegebis Sesaxeb.
investiciebi
# maCvenebeli zomis
erTeuli
saangariSo
periodi
wina wlis
Sesabamisi
periodi
wina wlis
Sesabamis
periodTan
SedarebiT,
procenti
1 2 3 4 5 6
1 investiciebi ZiriTad kapitalSi lari 75 550 000 65 270 000 115.75%
m.S. arasaxelmwifo seqtori _ 68 850 000 56 850 000 121.11%
2
ucxouri finansuri investiciebi
(privatizaciis an rezidenti subieqtebis
aqtivebSi sxva formiT dabandebuli)
_ 31 533 000 21 017 000 150.04%
ganxorcilda investiciebi safeiqro mrewvelobaSi, rac dadebiTad aisaxa adgilobrivi
mosaxleobis dasaqmebaze. ucxouri kapitalis monawileobiT funqcionireba daiwyo xilis
gadammuSavebelma sawarmoebma Sps `narinji~ da `qarTuli produqti~. milioni aSS. dolaris
investicia ganxorcilda Cais gadammuSavebel mrewvelobaSi. Cai saeqsporto mniSvnelobisaa
da ZiriTadad rusul da monRolur bazrebze gadis. sainvesticio mimarTulebebi: inovaciuri
turistuli produqtis formireba da sastumro meurneoba; batumis sazRvao-savaWro
- 86 -
navsadguri; saSen masalaTa warmoeba; transporti da sasawyobo meurneoba; aWaris
mdinareebze mcire hesebis mSenebloba; sasoflo-sameurneo produqciis warmoeba da
gadamuSaveba; avejisa da xis nakeTobaTa warmoeba; farmacevtuli mrewveloba; saTamaSo
biznesi; investiciebi uZrav qonebaSi, binaTmSenebloba; infrastruqturis obieqtebis
mSenebloba.