„WDZIĘCZNI AMERYCE -HISTORIA W PODPISACH”

WITAMY NA WARSZTACIE

POZNAJMY SIĘ!

O CZYM BĘDZIE NASZE SPOTKANIE?

• O Polskiej Deklaracji o Podziwie i Przyjaźni

dla Stanów Zjednoczonych.

• O ciekawych informacjach dotyczących

naszego kraju w 1926 roku.

• O szkolnych zwyczajach w tym okresie .

TERAZ PODZIELIMY SIĘ NA TRZY DRUŻYNY

ZADANIE

ZNAJDŹCIE

RÓŻNICĘ!

NA CZYM POLEGA ZADANIE?

Za chwilę dostaniecie:

• kartę z listą imion i nazwisk z Deklaracji,

• kartę „współczesną” - na której wpisane są Wasze imiona

i nazwiska.

Zadaniem każdej drużyny jest znalezienie jak największej

liczby różnic pomiędzy obiema listami.

Różnice zapisujcie drukowanymi literami na kartkach A4

(po jednej różnicy na jednej kartce).

Ile

RÓŻNICudało się znaleźć?

POZNAJMY DEKLARACJĘ!

GENEZA

W 1926 roku, w 150 rocznicę ogłoszenia Amerykańskiej Deklaracji Niepodległości naród polski postanowił podziękować narodowi amerykańskiemu:

• za wsparcie prezydenta USA WoodrowaWilsona dla idei powrotu Polski na mapę świata po I wojnie światowej,

• za pomoc humanitarną Ameryki dla dotkniętej wojną Europy środkowej i wschodniej, której 20% trafiło do Polski.

GENEZA

Postulat Prezydenta Wilsona o tym, że „(…) winna istnieć zjednoczona, niepodległa i samorządna Polska”, wygłoszony w orędziu w Senacie amerykańskim 22 stycznia 1917 roku i powtórzony przez niego rok później jako 13. punkt słynnego ładu powojennego, sprawił, że sprawa odzyskania przez Polskę niepodległości stała się kwestią międzynarodową, co miało ogromne znaczenie dla jej urzeczywistnienia.

GENEZA

Pomoc materialna w postaci transportów żywności, leków, szczepionek i ubrań, a także ziaren pod zasiewy, bydła i maszyn rolniczych organizowana przez Amerykańską Administrację Pomocy z Herbertem Hooverem na czele, trafiała do tysięcy polskich miast, miasteczek i wsi.

Ich mieszkańcy realnie doświadczaliwsparcia Stanów Zjednoczonych, które niejednokrotnie ratowało imżycie.

AKCJA

W lutym 1926 r. narodził się pomysł Amerykańsko-Polskiej Izby Przemysłowo Handlowej, aby stworzyć dziękczynną kartę skierowaną do narodu amerykańskiego, tzw. „adres”.

Od kwietnia do lipca 1926 zbierano podpisy.

14 października złożono deklarację na ręce prezydentaCalvina Coolidge'a.

AKCJA

Podpisy zbierano wśród najwyższych dostojników władz centralnych i samorządowych, hierarchów kościoła katolickiego i innych wyznań, różnego rodzaju organizacji i stowarzyszeń.

Największą liczbę stanowiły podpisy uczniów i nauczycieli z całego terenu II RP.

Komitet rozesłał kilkadziesiąttysięcy ozdobnych arkuszy do szkół powszechnych, gimnazjów i szkół wyższych.

AKCJA

Akcja zbierania podpisów trwała ok. 3 miesięcy –od kwietnia do początku lipca, kiedy szkoły i inne instytucje odesłały podpisane arkusze;

W Dzień Niepodległości, 4 lipca, Komitet miał już zebrane wszystkie podpisy.

Całość ujęto w 111 tomów i zostały one przekazane na ręce Prezydenta USA Calvina Coolidge’a.

Prezydent Coolidge przekazałksięgi do Biblioteki Kongresu.

DEKLARACJA W LICZBACH

• 111 tomów,

• ponad 30 tysięcy stron,

• 5,5 mln podpisów,

• prawie każdy znajdzie podpis kogoś z bliskich, krewnych lub interesujących go znanych osób.

ZADANIE

ILUSTRACJE NA

DEKLARACJI – CO

SYMBOLIZUJĄ? DO

JAKICH WARTOŚCI

SIĘ ODNOSZĄ?

ZADANIE

MIESZKAŃCY

JAKICH POLSKICH

MIAST MUSIELIBY

SIĘ PODPISAĆ,

ŻEBYŚMY

OSIĄGNĘLI LICZBĘ

5,5 MILIONA

PODPISÓW?

DEKLARACJA – PODPISANI

• 5,5 mln podpisanych to prawie 20% ówczesnego społeczeństwa;

• podpisy m.in.: prezydenta, posłów, senatorów, sędziów, wojskowych…,

• ale przede wszystkim podpisy uczniów szkół powszechnych i średnich – znajdziemy tam prawie wszystkich, którzy się wtedy uczyli.

DEKLARACJA – PANORAMA II RP

Deklaracja to panorama II RP: polityczna, społeczna, religijna, kulturalna… Zbiorowy portret pokazujący całą Polskę w 1926 roku.

POZNAJMY PORTAL POLSKA1926.PL

PORTAL – IDEA – 100 LAT NIESKOŃCZENIE NIEPODLEGŁEJ

• Portal to część programu Nieskończenie Niepodległa Ośrodka KARTA.

• 5,5 mln podpisów to tyleż samo losów osób, które przez ostatnie sto lat współtworzyły historię Polski.

• Chcemy opowiedzieć jak najwięcej tych historii, by z możliwie wielu perspektyw pokazać ostatni wiek w dziejach Polski.

• Zamierzamy przybliżyć losy zarówno tych bardzo znanych osób, jak i zupełnie anonimowych.

PORTAL – IDEA – NARZĘDZIE DO ODKRYWANIA HISTORII RODZINNYCH

• Portal to przede wszystkim narzędzie do odnajdywania podpisów bliskich.

• Do opowiadania ich historii.

• I do odkrywania historii rodzinnych, swoich korzeni.

Po prawej stronie Urszula Willmann i jej podpis - ciotka Krzysztofa Willmanna, który wraz z innymi osobami doprowadził do udostępnienia w sieci całej Deklaracji Podziwu i Przyjaźni dla Stanów Zjednoczonych

FUNKCJONOWANIE PORTALU –ŁATWO PRZESZUKIWANA BAZA DANYCH

Portal to łatwo przeszukiwana baza danych ponad 5,5 mln podpisów, wśród których praktycznie każdy odnajdzie swoich bliskich, dowie się gdzie mieszkali, kim byli.

FUNKCJONOWANIE PORTALU –OBRAZ CAŁEJ MIĘDZYWOJENNEJ POLSKI

• W bazie portalu znajdują się ponad 9 tysięcy miejscowości.

• Karty z podpisami nauczycieli i uczniów z tych miejsc.

• Jak również karty władz centralnych, lokalnych, urzędów, stowarzyszeń.

FUNKCJONOWANIE PORTALU –POSZUKIWANIA

• Deklaracja została podpisana w prawie wszystkich szkołach.

• W 1926 roku obowiązek szkolny obejmował dzieci w wieku 7–14 lat.

• Oznacza to, że prawie wszystkich urodzonych między 1918 a 1911 rokiem powinniśmy znaleźć na kartach Deklaracji.

• Gimnazja i Uniwersytety, instytucje,urzędy, stowarzyszenia – to szansa na odnalezienie kolejnych starszych roczników.

FUNKCJONOWANIE PORTALU –POSZUKIWANIA

• Podstawowym narzędziem poszukiwań jest wyszukiwarka nazwisk na stronie głównej.

• Spróbujmy wpisać tam własne nazwisko, panieńskie mamy, panieńskie babć, itd. albo poszukiwanej osoby.

FUNKCJONOWANIE PORTALU –POSZUKIWANIA

• Proszę spróbować wpisać w ten sposób nazwiska swoich rodziców, dziadków lub pradziadków, którzy urodzili się przed 1918 rokiem.

• Nie przejmujcie się, jeśli nie odnajdziecie w ten sposób podpisów bliskich – na razie odczytanych jest tylko 250 tysięcy podpisów z 5,5 mln, czyli ok. 4%.

POZNAJMY LUDZI

POZNAJMY LUDZI

Spróbujmy teraz przenieść się w czasie

i wyobraźmy sobie, że jesteśmy znów w 1926

roku.

Jakie Waszym zdaniem były wówczas

popularne imiona?

ZADANIE

JAKIE IMIONA

BYŁY POPULARNE

W II RP (IMIONA

OSÓB

PODPISANYCH

POD

DEKLARACJĄ)?

IMIONA POPULARNE W 1926 ROKU

POLSKIE

Genowefa

Stanisława

Amelia

Jan

Bronisława

Marianna

Helena

Andrzej

Czesława

Jadwiga

Józef

Apolonia

Czesław

ŻYDOWSKIE

Kalmin

Jochała

Berko

Adessa

Chana

Fejga

Jankiel

NIEMIECKIE

Frieda

Willy

Hermann

Elise

Friedrich

Willi

Kurt

Brunon

Hubertus

Gertruda

ZADANIE

ZNANE OSOBY

PODPISANE POD

DEKLARACJĄ

CZYJE PODPISY ZNAJDZIEMY POD DEKLARACJĄ?

Pod „Polską Deklaracją Przyjaźni i Podziwu dla

Stanów Zjednoczonych” podpisało się wiele

znanych osób.

Poznajmy kilka z nich…

Tadeusz Kantor

CZYJE PODPISY ZNAJDZIEMY POD DEKLARACJĄ?

TADEUSZ KANTOR (1915-1990)

Reżyser, twórca happeningów, malarz, scenograf,

pisarz, teoretyk sztuki, aktor we własnych

przedstawieniach, wykładowca krakowskiej ASP. Znany

na świecie jako wybitna, oryginalna osobowość teatru

XX wieku, twórca własnej grupy teatralnej i spektakli.

Podpis złożył jako uczeń Gimnazjum im. Kazimierza

Brodzińskiego w Tarnowie.

Jan Karski

CZYJE PODPISY ZNAJDZIEMY POD DEKLARACJĄ?

JAN KARSKI (1914-2000)

Dyplomata, prawnik, historyk, profesor Uniwersytetu

Georgetown w Waszyngtonie, w czasie II wojny świtowej

kurier i emisariusz Polskiego Państwa Podziemnego, jako

jeden z pierwszych poinformował opinię międzynarodową

o Zagładzie Żydów na okupowanych terenach Polski,

odznaczony polskim Orderem Orła Białego i amerykańskim

Medalem Wolności. Uhonorowany przez Yad Vashem

medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.

Podpis złożył jako Jan Kozielewski, uczeń szkoły

powszechnej nr 4 w Łodzi.

Józef Lange

CZYJE PODPISY ZNAJDZIEMY POD DEKLARACJĄ?

JÓZEF LANGE (1897-1972)

Właściciel zakładu garbarskiego, kolarz z pierwszej połowy lat dwudziestych, członek drużyny torowej, która zdobyła w 1924 pierwszy w historii medal olimpijski dla Polski.

Złożył podpis jako członek Warszawskiego Towarzystwa Cyklistów.

Irena Sendlerowa

CZYJE PODPISY ZNAJDZIEMY POD DEKLARACJĄ?

IRENA SENDLEROWA (1910-2008)

Działaczka społeczna, podczas II wojny światowej kierowniczka

referatu dziecięcego Rady Pomocy Żydom „Żegota”, dzięki

stworzonej przez nią wraz z jej koleżankami z Wydziału Opieki

Społecznej i Zdrowia Publicznego Zarządu Miasta St. Warszawy

sieci pomocy, uratowało się wiele dzieci żydowskich;

sanitariuszka w czasie powstania warszawskiego. Odznaczona

Orderem Orła Białego, medalem Sprawiedliwego wśród

Narodów Świata oraz Orderem Uśmiechu.

Złożyła podpis jako Irena Krzyżanowksa (nazwisko panieńskie),

uczennica Gimnazjum Humanistycznego Żeńskiego im. Heleny

Trzcińskiej w Piotrkowie Trybunalskim.

Danuta Szaflarska

CZYJE PODPISY ZNAJDZIEMY POD DEKLARACJĄ?

DANUTA SZAFLARSKA (1915-2017)

Aktorka filmowa i teatralna, znana

z ponad 180 ról, występowała przez

77 lat, łączniczka w Powstaniu Warszawskim,

odznaczona Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia

Polski.

Złożyła podpis jako uczennica szkoły powszechnej

im. św. Elżbiety w Nowym Sączu.

ZAPRASZAMY DO UDZIAŁU W QUIZIE

KTÓRA Z WYMIENIONYCH OSÓB…

…przed II wojną światową studiowała na

Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie,

a w czasie wojny pracowała jako malarz

pokojowy?

TADEUSZ KANTOR

KTÓRA Z WYMIENIONYCH OSÓB…

… pracowała prawie do końca swoich dni,

zmarła w wieku 102 lat.

DANUTA SZAFLARSKA

KTÓRA Z WYMIENIONYCH OSÓB…

… w czasie wojny działała w konspiracji,

organizowała pomoc dla innych, pracując

oficjalnie w Zarządzie Miasta St. Warszawy?

IRENA SENDLEROWA

KTÓRA Z WYMIENIONYCH OSÓB…

… była osobą, o której mówiono "mały

ciałem - wielki duchem", miała świetną

kondycję, którą zawdzięczała m.in. zdrowemu

trybowi życia?

JÓZEF LANGE

KTÓRA Z WYMIENIONYCH OSÓB…

…dzieciństwo spędziła w Otwocku, gdzie jej

ojciec, lekarz, był dyrektorem sanatorium?

IRENA SENDLEROWA

KTÓRA Z WYMIENIONYCH OSÓB…

…po wojnie mieszkała w Stanach

Zjednoczonych, jej książka opowiadająca o

tajnej misji kurierskiej w czasie wojny stała się

bestsellerem na całym świecie?

JAN KARSKI

KTÓRA Z WYMIENIONYCH OSÓB…

…w latach 70. XX wieku zrealizowała spektakl

teatralny o swojej szkolnej klasie,

zatytułowany „Umarła klasa”?

TADEUSZ KANTOR

KTÓRA Z WYMIENIONYCH OSÓB…

… w pierwszych latach po wojnie zasłynęła w

całej Polsce dzięki pewnym piosenkom?

DANUTA SZAFLARSKA

KTÓRA Z WYMIENIONYCH OSÓB…

… prowadziła zakład garbarski?

JÓZEF LANGE

KTÓRA Z WYMIENIONYCH OSÓB…

… przed wojną rozpoczęła świetnie

zapowiadającą się karierę w dyplomacji?

JAN KARSKI

ODKRYWAMY KALIGRAFIĘ

ZADANIE

ZAPISZMY NASZE

IMIONA

I NAZWISKA

W TAKI SPOSÓB,

JAKBYŚMY TO

ROBILI PRZED

WOJNĄ.

PODSUMOWANIE I NAGRODY!

DZIĘKUJEMY!