aydin Ülvan

AYDIN ÜLVANAYDIN ÜLVAN

Örnek OlaylarÖrnek Olaylar

Örnek olay -1Örnek olay -1

Fakülteyi bitirdikten sonra uzun süre iş Fakülteyi bitirdikten sonra uzun süre iş

bulamadım. Bu dönemde ruh sağlığım iyice bulamadım. Bu dönemde ruh sağlığım iyice

bozuldu. Daha sonra Ankara’da merkezi bozuldu. Daha sonra Ankara’da merkezi

bir üniversitede idari personel olarak göreve bir üniversitede idari personel olarak göreve

başladım. Üniversitede istihdam edildiğim başladım. Üniversitede istihdam edildiğim

görev, branşımdan oldukça farklıydı.görev, branşımdan oldukça farklıydı.

Çalıştığım büroda, benden başka 3 Çalıştığım büroda, benden başka 3

arkadaş daha vardı. İlk günlerde bana karşı arkadaş daha vardı. İlk günlerde bana karşı

çok olumlu ve sıcak davrandılar. Benim çok olumlu ve sıcak davrandılar. Benim

memleketimle, siyasi tercihimle, dini memleketimle, siyasi tercihimle, dini

inancımla ilgili sorular sordular. Ben, bu inancımla ilgili sorular sordular. Ben, bu

süreçten mutlu oluyordum. Böyle samimi, süreçten mutlu oluyordum. Böyle samimi,

candan arkadaşlarım var diye, eve gidince candan arkadaşlarım var diye, eve gidince

ailemle olan bitenleri paylaşıyordum. ailemle olan bitenleri paylaşıyordum.

Belirli bir süreden sonra büro Belirli bir süreden sonra büro arkadaşlarım arkadaşlarım

yavaş yavaş benimle olan iletişimlerini yavaş yavaş benimle olan iletişimlerini

kesmeye başladılar. Ben konuşurken kesmeye başladılar. Ben konuşurken

yüzüme bakmıyorlar, sözlerime cevap yüzüme bakmıyorlar, sözlerime cevap

vermiyorlardı. Ne yaparsam yapayım, vermiyorlardı. Ne yaparsam yapayım, onlarla onlarla

iletişim kuramıyordum. Grup içerisinde iletişim kuramıyordum. Grup içerisinde bana bana

karşı agresif davranıyorlar, acımasızca karşı agresif davranıyorlar, acımasızca

eleştiriyorlardı. eleştiriyorlardı.

Kendimi savunmaya kalktığım zaman Kendimi savunmaya kalktığım zaman da:da:

- Senle zaten konuşulmaz ki! Sen Senle zaten konuşulmaz ki! Sen eleştiriye eleştiriye

de açık değilsin, diyorlardı. Yemeğe de açık değilsin, diyorlardı. Yemeğe giderken beni davet etmiyorlar, giderken beni davet etmiyorlar, yaptıkları hiçbir şeyi benimle yaptıkları hiçbir şeyi benimle paylaşmıyorlardı. Yavaş yavaş paylaşmıyorlardı. Yavaş yavaş amirlerimizin de bana karşı tavır almaya amirlerimizin de bana karşı tavır almaya başladığını farketmeye başladım. başladığını farketmeye başladım.

Ruh sağlığım iyiden iyiye Ruh sağlığım iyiden iyiye bozulmuştu. Evde aileme, bozulmuştu. Evde aileme, çevremdeki insanlara karşı saldırgan çevremdeki insanlara karşı saldırgan davranışlar sergilemeye başladım. davranışlar sergilemeye başladım. Kendime güvenimi yitirdiğimi, yavaş Kendime güvenimi yitirdiğimi, yavaş yavaş eriyip tükendiğimi farkettim.yavaş eriyip tükendiğimi farkettim.

Birgün elime tutuşturulan bir sarı Birgün elime tutuşturulan bir sarı zarfla, şehrin dışında bulunan, zarfla, şehrin dışında bulunan, genellikle de sürgün yeri olarak genellikle de sürgün yeri olarak bilinen bir birime gönderildim.bilinen bir birime gönderildim.

Bu süreçte nişanlımdan ayrıldım. Bu süreçte nişanlımdan ayrıldım. Yaşlı anneme ve babama karşı kırıcı Yaşlı anneme ve babama karşı kırıcı davrandım. Midemde ağrılar, davrandım. Midemde ağrılar, kalbimde çarpıntılar meydana kalbimde çarpıntılar meydana gelmeye başladı. Şimdi hem gelmeye başladı. Şimdi hem psikologa, hem de bir kardiyaloğa psikologa, hem de bir kardiyaloğa tedavi oluyorum. Çalıştığım büronun tedavi oluyorum. Çalıştığım büronun masaları, sandalyeleri üzerime masaları, sandalyeleri üzerime üzerime geliyor, bunalıyorum. Bazen üzerime geliyor, bunalıyorum. Bazen nefes alamaz hale geliyorum. nefes alamaz hale geliyorum.

Yeni arkadaş edinemiyorum. Yeni arkadaş edinemiyorum. Özgüvenimi yitirdim. İnsanlara Özgüvenimi yitirdim. İnsanlara güvenemiyorum. Bazen intihar etmeyi güvenemiyorum. Bazen intihar etmeyi dahi düşünüyorum. Ben nerede hata dahi düşünüyorum. Ben nerede hata yaptım, bilmiyorum. Bu soruyu yaptım, bilmiyorum. Bu soruyu cevaplandıramıyorum. Çalışamıyorum, cevaplandıramıyorum. Çalışamıyorum, üretemiyorum. Yaptığım işe dikkatimi üretemiyorum. Yaptığım işe dikkatimi verip, yaratıcı fikirler ileri süremiyorum. verip, yaratıcı fikirler ileri süremiyorum. Hergün işimdeki yükselme fırsatlarını Hergün işimdeki yükselme fırsatlarını daha da kaybettiğimi görüyorum. daha da kaybettiğimi görüyorum. Sadece üzülüyorum ve ağlıyorum. Sadece üzülüyorum ve ağlıyorum. (Özel görüşme)(Özel görüşme)

Örnek Olay 2Örnek Olay 2

Fakülteyi birincilikle bitirdiğim için, Fakülteyi birincilikle bitirdiğim için, mezun olduğum anabilim dalına mezun olduğum anabilim dalına araştırma görevlisi olarak alındım. araştırma görevlisi olarak alındım. Bölüm başkanımız, herkesin saygı Bölüm başkanımız, herkesin saygı gösterdiği, iyi bir bilim adamıydı. gösterdiği, iyi bir bilim adamıydı. Bölümde herkes birbiriyle dostça Bölümde herkes birbiriyle dostça iletişim kuruyordu. Bölüm çalışanları, iletişim kuruyordu. Bölüm çalışanları, hafta sonu ortak etkinlikler hafta sonu ortak etkinlikler düzenliyorlardı.düzenliyorlardı.

Bölüm başkanımız, İstanbul’daki bir özel Bölüm başkanımız, İstanbul’daki bir özel üniversiteden teklif alıp, fakülteden ayrıldı. üniversiteden teklif alıp, fakülteden ayrıldı. Hocamızın özel üniversiteye gidişi, bölüm Hocamızın özel üniversiteye gidişi, bölüm çalışanlarında üzüntü yarattı.çalışanlarında üzüntü yarattı.

Yeni bölüm başkanımız, göreve geldiği 2. Yeni bölüm başkanımız, göreve geldiği 2. hafta bölümdeki araştırma görevlileri ile hafta bölümdeki araştırma görevlileri ile toplantı yaptı. Daha önceki bölüm başkanı toplantı yaptı. Daha önceki bölüm başkanı tarafından bölüme alınan araştırma görevlileri tarafından bölüme alınan araştırma görevlileri ile çalışmak istemediğini, bu kişilerin ile çalışmak istemediğini, bu kişilerin kendilerine bir başka üniversite bulmaları kendilerine bir başka üniversite bulmaları gerektiğini açıkça ifade etti.gerektiğini açıkça ifade etti.

Biz, bölümden ayrılmak istemediğimizi Biz, bölümden ayrılmak istemediğimizi kendisine uygun bir dille ifade ettik. kendisine uygun bir dille ifade ettik. Bundan sonra beklemediğimiz Bundan sonra beklemediğimiz hakaretlere maruz kalmaya başladık. hakaretlere maruz kalmaya başladık. Özellikle kalabalık ortamlarda, Özellikle kalabalık ortamlarda, öğrencilerin bulunduğu yerlerde öğrencilerin bulunduğu yerlerde azarlanıyorduk. Bölümden azarlanıyorduk. Bölümden soyutlanmıştık. Bölümün yaptığı hiçbir soyutlanmıştık. Bölümün yaptığı hiçbir etkinliğe davet edilmedik. Bölümdeki etkinliğe davet edilmedik. Bölümdeki bazı öğretim üyeleri (tetikçi) bölüm bazı öğretim üyeleri (tetikçi) bölüm başkanımızı bize karşı kışkırtmaya başkanımızı bize karşı kışkırtmaya başladılar. Bazıları da onların yanında yer başladılar. Bazıları da onların yanında yer aldılar. (Destekçi)aldılar. (Destekçi)

Yaşanan olayları onaylamayan, fakat ses Yaşanan olayları onaylamayan, fakat ses çıkartmayan öğretim elemanları da çıkartmayan öğretim elemanları da vardı. (izleyici). Benim psikolojim iyice vardı. (izleyici). Benim psikolojim iyice bozulmuştu. Araştırma yapamıyor, bozulmuştu. Araştırma yapamıyor, makale yazamıyor, hatta hiçbir şeye makale yazamıyor, hatta hiçbir şeye konsantre olamıyordum. Başka bir konsantre olamıyordum. Başka bir üniversitedeki bölüm başkanına olup üniversitedeki bölüm başkanına olup bitenleri anlattım. O, beni kendi bitenleri anlattım. O, beni kendi bölümüne aldı. Orada akademik bölümüne aldı. Orada akademik çalışmalarımı bitirdim. Doçent çalışmalarımı bitirdim. Doçent statüsünde çalışıyorum.statüsünde çalışıyorum.

Eski fakültede çalışan araştırma görevlilerinin Eski fakültede çalışan araştırma görevlilerinin bir kısmı ayrılıp, başka iş yapmaya başladılar. bir kısmı ayrılıp, başka iş yapmaya başladılar. Ayrılmayanlar tez aşamasında başarısız Ayrılmayanlar tez aşamasında başarısız bulunup fakülteden atıldılar. Mahkeme kararı bulunup fakülteden atıldılar. Mahkeme kararı ile başarılı olanlar ise, doktora yeterlilikte ile başarılı olanlar ise, doktora yeterlilikte sorun yaşadılar. Eşim hala o fakültede. Hala sorun yaşadılar. Eşim hala o fakültede. Hala doktoralı araştırma görevlisi. İnat etti, doktoralı araştırma görevlisi. İnat etti, ayrılmadı. Onun yüzüne baktıkça, yılların ayrılmadı. Onun yüzüne baktıkça, yılların yorgunluğunu görüyorum. Fiziksel ve yorgunluğunu görüyorum. Fiziksel ve psikolojik sorunları var. Bazen eski psikolojik sorunları var. Bazen eski arkadaşlarımızla buluşuyor dertleşiyoruz. arkadaşlarımızla buluşuyor dertleşiyoruz. Yaşadıklarımızı anlattıkça, gözlerimiz Yaşadıklarımızı anlattıkça, gözlerimiz doluyor, için için ağlıyoruz. (Özel görüşme)doluyor, için için ağlıyoruz. (Özel görüşme)


Aynı işyerinde yaklaşık 11 yıldan beri görev Aynı işyerinde yaklaşık 11 yıldan beri görev yapmaktayım. Daha önceki dekan, bilgisayarı iyi yapmaktayım. Daha önceki dekan, bilgisayarı iyi bildiğim için beni sürekli yanına çağırıp iş bildiğim için beni sürekli yanına çağırıp iş yaptırıyordu. Bu durum, arkadaşlarım tarafından yaptırıyordu. Bu durum, arkadaşlarım tarafından tepkiyle karşılanıyordu. Mesai arkadaşlarım, tepkiyle karşılanıyordu. Mesai arkadaşlarım, benim için:benim için:

-Dekanın adamı,-Dekanın adamı,

-Dekanın yağdanlığı,-Dekanın yağdanlığı,

-ispiyoncu,-ispiyoncu,

-Adam değil,-Adam değil,

şeklinde tanımlıyorlardı. Birkaç defa şeklinde tanımlıyorlardı. Birkaç defa onlarla konuşmaya çalıştım ama onlarla konuşmaya çalıştım ama başaramadım. Çünkü onlar bana başaramadım. Çünkü onlar bana değil, kafalarında oluşturdukları değil, kafalarında oluşturdukları senaryoya daha fazla inanmak senaryoya daha fazla inanmak istiyorlardı. Bu yüzden yalnız kaldım. istiyorlardı. Bu yüzden yalnız kaldım. Yavaş yavaş herkes benden uzaklaştı. Yavaş yavaş herkes benden uzaklaştı. Rektörlük seçimleri oldu. Dekanın Rektörlük seçimleri oldu. Dekanın desteklediği rektör adayı kaybetti. desteklediği rektör adayı kaybetti. Yeni rektör atandıktan sonra, dekanda Yeni rektör atandıktan sonra, dekanda istifa etti. Yeni atanan dekan, henüz istifa etti. Yeni atanan dekan, henüz göreve başlamadan beni tanıyordu.göreve başlamadan beni tanıyordu.

Mesai arkadaşlarım, benimle ilgili Mesai arkadaşlarım, benimle ilgili tüm olumsuz sıfatları dekan beye tüm olumsuz sıfatları dekan beye söylemişler ve onu bana karşı söylemişler ve onu bana karşı kışkırtmışlardı. Önce görevden kışkırtmışlardı. Önce görevden alındım. Sonra odam değiştirildi. alındım. Sonra odam değiştirildi. Depo türü bir yerde, görevimin ne Depo türü bir yerde, görevimin ne olduğunu bilmeden akşama kadar olduğunu bilmeden akşama kadar oturuyordum. Daha sonra masam, oturuyordum. Daha sonra masam, sandalyem ve bilgisayarım elimden sandalyem ve bilgisayarım elimden alındı. Telefonum kapatıldı. alındı. Telefonum kapatıldı.

Çay servisi dahi yapılmayan bir odada Çay servisi dahi yapılmayan bir odada 4 yıl kaldım. Ruh sağlığım bozuldu. 4 yıl kaldım. Ruh sağlığım bozuldu. Dost bildiğim insanlar, yavaş yavaş Dost bildiğim insanlar, yavaş yavaş benimle selamı kestiler. Muvafakat benimle selamı kestiler. Muvafakat alıp başka kuruma geçmemi de alıp başka kuruma geçmemi de engellediler. İşyerindeki engellediler. İşyerindeki mutsuzluğumu eve taşıdım. İlk mutsuzluğumu eve taşıdım. İlk zamanlar, eşim bana destek oldu. zamanlar, eşim bana destek oldu. Daha sonra, eşim de desteğini benden Daha sonra, eşim de desteğini benden çekmeye başladı. Evde eşimle çekmeye başladı. Evde eşimle tartışsak, bana: Sen zaten sorunlu bir tartışsak, bana: Sen zaten sorunlu bir insansın. İşyerinde de seni seven yok. insansın. İşyerinde de seni seven yok. Kusuru birazda kendindeKusuru birazda kendinde

ara diyordu. Onunla da boşandık. Daha ara diyordu. Onunla da boşandık. Daha sonra atanan dekan, beni çağırıp, sonra atanan dekan, beni çağırıp, sorunlarımı çözmemi, çözemezsem bir sorunlarımı çözmemi, çözemezsem bir an önce emekli olup çekip gitmemi an önce emekli olup çekip gitmemi istedi. Bende emekli oldum. Emekli istedi. Bende emekli oldum. Emekli maaşı ile Ege’de bir küçük kasabaya maaşı ile Ege’de bir küçük kasabaya yerleştim. İnsanlara güvenimi yerleştim. İnsanlara güvenimi kaybettiğim için çok az kişiyle kaybettiğim için çok az kişiyle görüşüyorum. Geceleri afakanlar görüşüyorum. Geceleri afakanlar basıyor, ateşler içerisinde uyanıyorum. basıyor, ateşler içerisinde uyanıyorum. Hala o kötü günlerin acısıyla Hala o kötü günlerin acısıyla yaşıyorum. (Özel görüşme)yaşıyorum. (Özel görüşme)


Bölüme başka bir ildeki üniversiteden, Bölüme başka bir ildeki üniversiteden, doçent statüsünde atandım. Bölümde doçent statüsünde atandım. Bölümde yıllardır çalışan ÜDS’yi geçememiş dil ve yıllardır çalışan ÜDS’yi geçememiş dil ve yayın sorunu olan 6 kişilik bir yardımcı yayın sorunu olan 6 kişilik bir yardımcı doçent grubu vardı. Birlikte yemeğe doçent grubu vardı. Birlikte yemeğe gidip, birlikte etkinlik yapıyorlardı. gidip, birlikte etkinlik yapıyorlardı. Birisinin yazdığı makaleye, diğeri hakem Birisinin yazdığı makaleye, diğeri hakem oluyor, birbirlerini her durumda koruyup oluyor, birbirlerini her durumda koruyup kolluyorlardı. kolluyorlardı.

Beni ilk gördüklerinden itibaren, Beni ilk gördüklerinden itibaren, hoşlanmadıklarını fark etmiştim. Ancak bu hoşlanmadıklarını fark etmiştim. Ancak bu sorunu abartıp, tanımlamak istemiyordum. sorunu abartıp, tanımlamak istemiyordum. Bazı olayları gözardı ediyordum. Hakkımda Bazı olayları gözardı ediyordum. Hakkımda yaptıkları dedikodulara kayıtsız kalıp gülüp yaptıkları dedikodulara kayıtsız kalıp gülüp geçiyordum. Benim bu tavrım karşısında geçiyordum. Benim bu tavrım karşısında tepkilerinin dozunu artırmaya başladılar. Bu tepkilerinin dozunu artırmaya başladılar. Bu kişilerle uygun zaman aralıklarında tek tek kişilerle uygun zaman aralıklarında tek tek görüştüm. Yaptıkları davranışların farkında görüştüm. Yaptıkları davranışların farkında olduğumu, hoşuma gitmediğini, devam olduğumu, hoşuma gitmediğini, devam etmesi halinde zarar görebileceklerini ima etmesi halinde zarar görebileceklerini ima ettim.ettim.

Bir süre herşey düzeldi. Daha sonra tekrar Bir süre herşey düzeldi. Daha sonra tekrar saldırmaya başladılar. İdari görevlerde saldırmaya başladılar. İdari görevlerde yolsuzluk yaptığım ihbarları ile basına yolsuzluk yaptığım ihbarları ile basına kadar yansıyan durumlar yaşadım. Onlar kadar yansıyan durumlar yaşadım. Onlar 6 kişiydiler ve sorun çözmek 6 kişiydiler ve sorun çözmek istemiyorlardı. Gücüm tükenmişti. Tekrar istemiyorlardı. Gücüm tükenmişti. Tekrar Anadolu’da bulunan bir üniversiteye Anadolu’da bulunan bir üniversiteye döndüm. Hala kabuslarla uyanıyorum. döndüm. Hala kabuslarla uyanıyorum. Çok az kişiyle görüşüyorum. İnsanlara Çok az kişiyle görüşüyorum. İnsanlara olan güvenimi kaybettim. (özel görüşme)olan güvenimi kaybettim. (özel görüşme)


• Prof. Dr. D. A. Bir Üniversitenin Eczacılık Prof. Dr. D. A. Bir Üniversitenin Eczacılık Fakültesi’nde görev yapmaktadır. 17 yıl Fakültesi’nde görev yapmaktadır. 17 yıl süreyle mobbing mağduru olduğunu süreyle mobbing mağduru olduğunu ileri sürmektedir. 15 yıl önce elde ettiği ileri sürmektedir. 15 yıl önce elde ettiği doçentlik kadrosu kendisine doçentlik kadrosu kendisine verilmeyerek mağdur edilmiştir. verilmeyerek mağdur edilmiştir. Öğrencileriyle birlikte laboratuvardan Öğrencileriyle birlikte laboratuvardan kovulmuştur. Asistanlarına kadro kovulmuştur. Asistanlarına kadro verilmemektedir.verilmemektedir.

Kendisiyle çalışmak isteyen ya da çalışan Kendisiyle çalışmak isteyen ya da çalışan asistanların fakülteden ilişiği kesilmekte ya da asistanların fakülteden ilişiği kesilmekte ya da kadro verilmeyerek mağdur edilmektedir. Prof. Dr. kadro verilmeyerek mağdur edilmektedir. Prof. Dr. D. A dekanın odasından azarlanarak kovulmakta D. A dekanın odasından azarlanarak kovulmakta ve fiziksel yönden tehdide maruz kalmaktadır. ve fiziksel yönden tehdide maruz kalmaktadır. Fakülte de izole edilmiş halde yaşamaktadır. Çay Fakülte de izole edilmiş halde yaşamaktadır. Çay ocağının yanında sunta ile çevrilmiş, 5 yardımcı ocağının yanında sunta ile çevrilmiş, 5 yardımcı doçent ve bir doçentin bulunduğu bir odada doçent ve bir doçentin bulunduğu bir odada çalışmaktadır. Ayrıca ödenekleri kesildiği için de çalışmaktadır. Ayrıca ödenekleri kesildiği için de araştırma yapamamaktadır.araştırma yapamamaktadır.

Kaynak: Hürriyet Gazetesi, 3 Aralık 2006Kaynak: Hürriyet Gazetesi, 3 Aralık 2006

Örnek olay - 6Örnek olay - 6

• Bundan yıllar önce, henüz 19 yaşındayken Bundan yıllar önce, henüz 19 yaşındayken ben de mobbing mağduru olmuştum. Ama ben de mobbing mağduru olmuştum. Ama yaşadığım şeyin ne olduğunu, neden başıma yaşadığım şeyin ne olduğunu, neden başıma geldiğini bir türlü anlayamamıştım. Yeni geldiğini bir türlü anlayamamıştım. Yeni girdiğim bir işyerinde bana her gün hiç girdiğim bir işyerinde bana her gün hiç sıkılmadan ve usanmadan saldıran kişi sıkılmadan ve usanmadan saldıran kişi orada çok uzun yıllardır çalışan, kıdemli bir orada çok uzun yıllardır çalışan, kıdemli bir isimdi. Sürekli bana bakarak birilerinin isimdi. Sürekli bana bakarak birilerinin kulağına bir şeyler fısıldıyor, toplantılarda kulağına bir şeyler fısıldıyor, toplantılarda beni küçük düşürmeye çalışıyordu. beni küçük düşürmeye çalışıyordu.

Yaşım çok küçüktü ve çok deneyimsizdim. Yaşım çok küçüktü ve çok deneyimsizdim. Yöneticime ayrılmak istediğimi söyledim. Yöneticime ayrılmak istediğimi söyledim. Ayrılmamı istemedi, "sebep ne?" diye sordu. Ayrılmamı istemedi, "sebep ne?" diye sordu. Söyleyemedim. Çünkü Söyleyemedim. Çünkü korkuyordum. Karşımdaki insan çok güçlüydü, korkuyordum. Karşımdaki insan çok güçlüydü, kıdemliydi. Hem yöneticime ne kıdemliydi. Hem yöneticime ne diyecektim, elimde hiçbir kanıt yoktu diyecektim, elimde hiçbir kanıt yoktu ki... Böylece çok sevdiğim ve istediğim bir ki... Böylece çok sevdiğim ve istediğim bir yerde çalışma fırsatını kendi elimle “ona” yerde çalışma fırsatını kendi elimle “ona” bırakmış oldum. Yıllar sonra aynı şey yine bırakmış oldum. Yıllar sonra aynı şey yine başıma geldi; çok daha deneyimli olmama başıma geldi; çok daha deneyimli olmama rağmen dayanamadım ve yine istifa ettim. Ben rağmen dayanamadım ve yine istifa ettim. Ben hep mobbing karşısında kaybettim, kaçtım. hep mobbing karşısında kaybettim, kaçtım. Mobbingten kaçarak, mobbing sorunumu Mobbingten kaçarak, mobbing sorunumu çözmeye çalıştım (Anı, internetten).çözmeye çalıştım (Anı, internetten).

Örnek olay - 7Örnek olay - 7Bir kamu kurumunda memurum. İşimi severek Bir kamu kurumunda memurum. İşimi severek dikkatli bir biçimde yapıyorum. Son zamanlarda dikkatli bir biçimde yapıyorum. Son zamanlarda yaşadıklarıma bir türlü anlam veremiyorum. yaşadıklarıma bir türlü anlam veremiyorum. Odada sanki tüm hataları ben yapıyor gibiyim Odada sanki tüm hataları ben yapıyor gibiyim ve gün geçtikçe iş yüküm artmaya başladı. ve gün geçtikçe iş yüküm artmaya başladı. Artık dayanamaz hale geldim ve haklı Artık dayanamaz hale geldim ve haklı olmadıklarını söylemeye başladım bu seferde iş olmadıklarını söylemeye başladım bu seferde iş yapmamakla suçlandım. Psikolojim ve sağlığım yapmamakla suçlandım. Psikolojim ve sağlığım bozuldu. Gece yarısı kalkıp ağlamaya bozuldu. Gece yarısı kalkıp ağlamaya başlıyorum ve en ufak şeylerde ağlama nöbeti başlıyorum ve en ufak şeylerde ağlama nöbeti geçirip titremeye başlıyorum. En sonunda geçirip titremeye başlıyorum. En sonunda bölüm değişikliği dilekçemi verdim. Kabul bölüm değişikliği dilekçemi verdim. Kabul edilmedi. Ne yapacağımı bilmiyorum.edilmedi. Ne yapacağımı bilmiyorum.

(Örnek olay, internetten)(Örnek olay, internetten)

MobbingMobbing

Türkçe karşılığı “Yıldırma”, Türkçe karşılığı “Yıldırma”, “Psikolojik “Psikolojik

taciz” gibi kavramlarla taciz” gibi kavramlarla tanımlanabilir.tanımlanabilir.

Mobbing;Mobbing;

• Kayın ispinozu,Kayın ispinozu,

• Karatavuk,Karatavuk,

• Serçe,Serçe,

gibi ötücü kuşlarda,gibi ötücü kuşlarda,

• Martı Martı

gibi dövüşken kuşlarda görülür.gibi dövüşken kuşlarda görülür.

Bu kuşlar bir yerde toplanırlar ve Bu kuşlar bir yerde toplanırlar ve yalnız yakaladıkları bir düşmanlarına yalnız yakaladıkları bir düşmanlarına (atmaca, baykuş) topluca saldırırlar. (atmaca, baykuş) topluca saldırırlar. Yıldırma için toplanma, kuşların özel Yıldırma için toplanma, kuşların özel bağırışlarıyla başlar ve düşmanı bağırışlarıyla başlar ve düşmanı uzaklaştırmayı amaçlar. Belli bir yerde uzaklaştırmayı amaçlar. Belli bir yerde sık sık yinelenen yıldırma eylemi, yırtıcı sık sık yinelenen yıldırma eylemi, yırtıcı düşmanda bir alışkanlık yaratarak bu düşmanda bir alışkanlık yaratarak bu düşmanın daha sonraları söz konusu düşmanın daha sonraları söz konusu yerden uzak durmasına yol açabilir.yerden uzak durmasına yol açabilir.

( Büyük Larousse, 1986: 8240 ).( Büyük Larousse, 1986: 8240 ).

Mobbing sözcüğü, “Mobbing sözcüğü, “Kanun dışı şiddet Kanun dışı şiddet

uygulayan düzensiz kalabalık veya uygulayan düzensiz kalabalık veya çeteçete” ”

anlamına gelmektedir. anlamına gelmektedir.

• Psikolojik şiddet, Psikolojik şiddet,

• Kuşatma, Kuşatma,

• Taciz, Taciz,

• Rahatsız etme,Rahatsız etme,

• Sıkıntı vermeSıkıntı verme

Mobbing, bir örgütsel psiko-şiddet Mobbing, bir örgütsel psiko-şiddet biçimidir.biçimidir.

Mobbing, örgütlerde işgörenler arasında veya Mobbing, örgütlerde işgörenler arasında veya işverenler tarafından işgörenlere tekrarlanan işverenler tarafından işgörenlere tekrarlanan saldırılar şeklinde uygulanan bir çeşit saldırılar şeklinde uygulanan bir çeşit psikolojik psikolojik terördür.terördür.

Bu süreçte amaç; kişinin, özgüveni ve Bu süreçte amaç; kişinin, özgüveni ve özsaygısını acımasızca yok etmektir.özsaygısını acımasızca yok etmektir.

Mobbing;Mobbing;

• Bastırma, Bastırma,

• Sindirme, Sindirme,

• Bunaltma, Bunaltma,

• Korkutma, Korkutma,

• Tehdit etme, Tehdit etme,

gibi taktiklerle uygulanır.gibi taktiklerle uygulanır.

Mobbing, Mobbing,

• Sözlü, Sözlü,

• Dolaylı,Dolaylı,

• Kasıtlı Kasıtlı

olarak gerçekleştirilenolarak gerçekleştirilen olumsuz olumsuz davranışlardır.davranışlardır.

İngiltere’de (1996) yılında yapılan bir araştırmaya İngiltere’de (1996) yılında yapılan bir araştırmaya göre; işgörenlerin % 53’ü mobbinge maruz kalmış, % göre; işgörenlerin % 53’ü mobbinge maruz kalmış, % 78’i ise bu olaylara tanıklık etmiştir. 78’i ise bu olaylara tanıklık etmiştir.

Mobbingle İlgili İstatistikler Mobbingle İlgili İstatistikler

Yıldırmanın yaşanma düzeylerini saptamak Yıldırmanın yaşanma düzeylerini saptamak amacıyla yapılan diğer araştırmalarda da;amacıyla yapılan diğer araştırmalarda da;

• Leymann (1990) İsveç’te çalışanların % 25’i, Leymann (1990) İsveç’te çalışanların % 25’i,

• Rayner (1998) İngiltere’de çalışanların % Rayner (1998) İngiltere’de çalışanların % 50’si, 50’si,

• Niedl (1996) İsviçre’de çalışanların % 35’i,Niedl (1996) İsviçre’de çalışanların % 35’i,

İş yaşamı boyunca yıldırmaya maruz İş yaşamı boyunca yıldırmaya maruz kalmaktadır.kalmaktadır.

İsveç’te yapılan başka bir araştırmanın İsveç’te yapılan başka bir araştırmanın sonucuna göre, İsveç’te gerçekleşen sonucuna göre, İsveç’te gerçekleşen

intiharların % intiharların %

10-15 ’inin nedeni 10-15 ’inin nedeni mobbingtir.mobbingtir.

Kaynak: Kaynak: Chappel, D., Di Martino, V., “Violence At Chappel, D., Di Martino, V., “Violence At Work”, Asian-pacific Newsletter On Work”, Asian-pacific Newsletter On

Occupational Health And Saffety, V. 6, No.1, April 1999.Occupational Health And Saffety, V. 6, No.1, April 1999.

Mobbing Sürecinin AktörleriMobbing Sürecinin Aktörleri

A.A. Mobbing uygulayanlar (zorbalar)Mobbing uygulayanlar (zorbalar)

B.B. Mobbing mağdurları (kurbanlar)Mobbing mağdurları (kurbanlar)

C.C. Mobbing izleyicileriMobbing izleyicileri

D.D. TetikçilerTetikçiler

Mobbingin nedenleriMobbingin nedenleri

• 1. Yıldırma aktörlerinin kişilikleri1. Yıldırma aktörlerinin kişilikleri

• 2. Yıldırma sürecine hedef olan 2. Yıldırma sürecine hedef olan mağdurlarmağdurlar

• 3. Yıldırma sürecinin nedeni olarak 3. Yıldırma sürecinin nedeni olarak örgütsel sistemörgütsel sistem

• 4. Yıldırma süresinin nedeni olarak 4. Yıldırma süresinin nedeni olarak sosyal sistem.sosyal sistem.

Yıldırma aktörlerinin Yıldırma aktörlerinin kişiliklerikişilikleri

• ““Sosyal beceri eksikliği modeli”Sosyal beceri eksikliği modeli”

• ““Zorba kişilik modeli”Zorba kişilik modeli”

Yıldırma aktörleri; Yıldırma aktörleri; • İlgi açlığı çeken,İlgi açlığı çeken,• Övgüye aşırı muhtaç, Övgüye aşırı muhtaç, • Şişirilmiş benlik algısı içinde olan, Şişirilmiş benlik algısı içinde olan, • Kendi eksikliklerinin telafisi için başkalarını Kendi eksikliklerinin telafisi için başkalarını

yıldırmaya çalışan,yıldırmaya çalışan,• Güçsüz, güvensiz ve korkak,Güçsüz, güvensiz ve korkak,

kişilikteki insanlardır.kişilikteki insanlardır.

Aktörlerin yetişme ortamları, Aktörlerin yetişme ortamları,

• Çatışma eğilimli, Çatışma eğilimli,

• Sevgi ihtiyacı duyulan, Sevgi ihtiyacı duyulan,

• Otoriter, Otoriter,

• Fiziksel cezalandırma merkezli, Fiziksel cezalandırma merkezli,

• Güç uygulamalarıyla disipline edilen,Güç uygulamalarıyla disipline edilen,

Kişilik özellikleriKişilik özellikleri

• Antipatik,Antipatik,

• Narsisist,Narsisist,

• Tehdit altında ben merkezci,Tehdit altında ben merkezci,

• Kendi normlarını örgüt politikaları Kendi normlarını örgüt politikaları haline getiren,haline getiren,

• Önyargılı ve duygusal,Önyargılı ve duygusal,

Baltaş (2003): Yıldırma hareketine başvuranların Baltaş (2003): Yıldırma hareketine başvuranların

çoğunlukla, kendi eksik taraflarını, korku ve çoğunlukla, kendi eksik taraflarını, korku ve

güvensizliklerini, bir başkasını küçük düşürerek güvensizliklerini, bir başkasını küçük düşürerek

telafi etmeye çalışan, farklılıklara karşı hoşgörüsüz, telafi etmeye çalışan, farklılıklara karşı hoşgörüsüz,

ikiyüzlü, kendini üstün gören ya da göstermek ikiyüzlü, kendini üstün gören ya da göstermek

isteyen, aşırı denetleyici ve kıskanç kişiler isteyen, aşırı denetleyici ve kıskanç kişiler

olduklarını, hedef aldıkları kişinin zor durumlarıyla olduklarını, hedef aldıkları kişinin zor durumlarıyla

alay ederek, kendi yetersizlik duygularını yenmeye alay ederek, kendi yetersizlik duygularını yenmeye

çalıştıklarını ileri sürmektedir. çalıştıklarını ileri sürmektedir.

Yıldırma Mağdurlarının Kişilik Yıldırma Mağdurlarının Kişilik ÖzellikleriÖzellikleri

Yıldırma araştırmalarından elde Yıldırma araştırmalarından elde edilen bulgulara göre, yıldırma edilen bulgulara göre, yıldırma mağdurlarının ayırt edici özellikleri mağdurlarının ayırt edici özellikleri yoktur.yoktur.

Yıldırma herkesin başına gelebilir.Yıldırma herkesin başına gelebilir.

Klinik psikologlar;Klinik psikologlar;

• Kaygı düzeyi yüksek,Kaygı düzeyi yüksek,

• Korku düzeyi yüksek,Korku düzeyi yüksek,

• Dıştan denetimli olanların,Dıştan denetimli olanların,

Daha fazla mobbing mağduru Daha fazla mobbing mağduru olabileceğini ifade etmektedirler. olabileceğini ifade etmektedirler.

Baltaş (2003) Yıldırmaya hedef olan kişilerin Baltaş (2003) Yıldırmaya hedef olan kişilerin çoğunlukla üstün meslekî özelliklere sahip, çoğunlukla üstün meslekî özelliklere sahip, yetkinlik düzeyleri yüksek, yaratıcı, dürüst, yetkinlik düzeyleri yüksek, yaratıcı, dürüst, başarı yönelimli, kendilerini işlerine adamış başarı yönelimli, kendilerini işlerine adamış kişilerdir. Bu özellikleri bazı kişileri rahatsız kişilerdir. Bu özellikleri bazı kişileri rahatsız edebilir ve şimşekleri üstlerine çekebilir. Bu edebilir ve şimşekleri üstlerine çekebilir. Bu tür kişiler, insanlara güven duyar, iyi tür kişiler, insanlara güven duyar, iyi niyetlidir, politik davranmayı bilmez. niyetlidir, politik davranmayı bilmez. Örgütlerine çok bağlıdırlar ve işleriyle Örgütlerine çok bağlıdırlar ve işleriyle özdeşleşmişlerdir. İşlerini kaybetmek, onları özdeşleşmişlerdir. İşlerini kaybetmek, onları daha da derinden etkiler. Stresle başa daha da derinden etkiler. Stresle başa çıkamadıkları için özel yaşamları da bozulur. çıkamadıkları için özel yaşamları da bozulur. Sağlık sorunları baş gösterir.Sağlık sorunları baş gösterir.Baltaş, A. (2003). “Baltaş, A. (2003). “Adı Yeni Konmuş Bir Olgu: İşyerindeYıldırma” Adı Yeni Konmuş Bir Olgu: İşyerindeYıldırma” ..http://www.baltasbaltas.comhttp://www.baltasbaltas.com

• Kadınlar, erkeklerden daha fazla,Kadınlar, erkeklerden daha fazla,

• Astlar, üstlerden daha fazla,Astlar, üstlerden daha fazla,(Çalışanların %81’inin yöneticileri (Çalışanların %81’inin yöneticileri tarafından, %58’inin ise, iş arkadaşları tarafından, %58’inin ise, iş arkadaşları tarafından)tarafından)

• Yaşlıların, gençlerden daha fazla,Yaşlıların, gençlerden daha fazla,

• Bekar ve dul olanların, evlilerden daha Bekar ve dul olanların, evlilerden daha fazla,fazla,

Örgütsel sistemÖrgütsel sistem

• Örgütün kültürü, Örgütün kültürü,

• Örgütün sağlığı,Örgütün sağlığı,

Mobbing yaşanmasında etkilidir.Mobbing yaşanmasında etkilidir.

Cemaloğlu (2007) “Örgüt Sağlığı İle Cemaloğlu (2007) “Örgüt Sağlığı İle

Mobbing Arasındaki İlişki” adındaki Mobbing Arasındaki İlişki” adındaki

araştırmasında, örgüt sağlığı ile araştırmasında, örgüt sağlığı ile

mobbing arasında r= -0.46 mobbing arasında r= -0.46 düzeyinde düzeyinde

bir ilişkinin varlığını saptamıştır.bir ilişkinin varlığını saptamıştır.(Educational Research Quarterly)(Educational Research Quarterly)

• Örgütün dört belirgin özelliği;Örgütün dört belirgin özelliği;

• 1. İş tasarımındaki belirsizlik,1. İş tasarımındaki belirsizlik,

• 2. Lider yetersizliği,2. Lider yetersizliği,

• 3. Mağdurun sosyal açıdan 3. Mağdurun sosyal açıdan yetersizliği,yetersizliği,

• 4. Bölümdeki düşük ahlâki 4. Bölümdeki düşük ahlâki standartlar,standartlar,

Cemaloğlu (2008) “Yöneticilerinin Liderlik Cemaloğlu (2008) “Yöneticilerinin Liderlik

Stilleri İle Örgüt Sağlığı ve Mobbing Arasındaki Stilleri İle Örgüt Sağlığı ve Mobbing Arasındaki

İlişki” konulu araştırmasında Dönüşümcü İlişki” konulu araştırmasında Dönüşümcü

Liderlik (Transformational) davranışlarını Liderlik (Transformational) davranışlarını

sergileyen yöneticilerin, çalıştıkları örgütlerin, sergileyen yöneticilerin, çalıştıkları örgütlerin,

örgüt sağlığı puanı yükselirken, bunlara örgüt sağlığı puanı yükselirken, bunlara

paralel olarak mobbingin yaşanma düzeyinde paralel olarak mobbingin yaşanma düzeyinde de de

düşme olduğu sonucuna ulaşmıştır.düşme olduğu sonucuna ulaşmıştır.(The Journal of Educational Administration, Baskıda)(The Journal of Educational Administration, Baskıda)

Sosyal sistemSosyal sistem

• Yaşam tarzındaki değişmeler, Yaşam tarzındaki değişmeler,

• Teknolojik değişme, Teknolojik değişme,

• Örgütün gücünün artması,Örgütün gücünün artması,

• Değerlere bağlılığın zayıflaması,Değerlere bağlılığın zayıflaması,

• Aşırı rekabet,Aşırı rekabet,

• Aşırı verimlilik baskısı,Aşırı verimlilik baskısı,

• Bencillik,Bencillik,

• Bireysellik,Bireysellik,

• Ahlâki ilkelerde meydana gelen Ahlâki ilkelerde meydana gelen değer kaybı,değer kaybı,

• Sürekli değişim,Sürekli değişim,

Mobbingci TipleriMobbingci Tipleri

• Narsisist mobbingciNarsisist mobbingci

• Hiddetli, saldırgan mobbingci,Hiddetli, saldırgan mobbingci,

• İki yüzlü, yılan mobbingci,İki yüzlü, yılan mobbingci,

• Megaloman mobbingci,Megaloman mobbingci,

• Eleştirici mobbingciEleştirici mobbingci

• Hayal kırıklığına uğramış mobbingci,Hayal kırıklığına uğramış mobbingci,Kaynak:Kaynak: Tınaz, P. (2006) İşyerinde Psikolojik Taciz. İstanbul. Beta Yayınları.Tınaz, P. (2006) İşyerinde Psikolojik Taciz. İstanbul. Beta Yayınları.

Mobbing izleyicileriMobbing izleyicileri

• Diplomatik izleyici,Diplomatik izleyici,

• Yardakçı izleyici,Yardakçı izleyici,

• Fazla ilgili izleyici,Fazla ilgili izleyici,

• Bir şeye karışmayan izleyici,Bir şeye karışmayan izleyici,

• İki yüzlü, yılan izleyici,İki yüzlü, yılan izleyici,

Mobbing davranışlarının ortaya Mobbing davranışlarının ortaya çıkmasında etkili olan faktörlerçıkmasında etkili olan faktörler

• Bireyi grup kurallarını kabul etmeye Bireyi grup kurallarını kabul etmeye zorlamak,zorlamak,

• Düşmanlıktan zevk almak,Düşmanlıktan zevk almak,• Sadece zevk arayışı,Sadece zevk arayışı,• Can sıkıntısı,Can sıkıntısı,• Ön yargıları pekiştirmek,Ön yargıları pekiştirmek,• Ayrıcalıklı olduğuna inanmak,Ayrıcalıklı olduğuna inanmak,• Sahip olamadıklarının acısını çıkarmak,Sahip olamadıklarının acısını çıkarmak,• Bencillik,Bencillik,Kaynak:Kaynak: Tınaz, P. (2006) İşyerinde Psikolojik Taciz. İstanbul. Beta Yayınları.Tınaz, P. (2006) İşyerinde Psikolojik Taciz. İstanbul. Beta Yayınları.

Mobbing mağdurlarında görülen Mobbing mağdurlarında görülen sorunlarsorunlar

• KaygıKaygı

• Kendini beğenmeme,Kendini beğenmeme,

• Korku,Korku,

• Uykusuzluk,Uykusuzluk,

• Konsantrasyon bozukluğu,Konsantrasyon bozukluğu,

• Bunalım,Bunalım,

• Kronik yorgunluk,Kronik yorgunluk,

• Mide sorunları,Mide sorunları,

• Baş ve bel ağrısı,Baş ve bel ağrısı,• Sinirlilik,Sinirlilik,• Kendinden nefret etme,Kendinden nefret etme,• İntihar,İntihar,• Melankoli,Melankoli,• Tükenmişlik,Tükenmişlik,• Umutsuzluk,Umutsuzluk,• Güvensizlik,Güvensizlik,• Travma sonrası stres bozukluğu,Travma sonrası stres bozukluğu,• Depresyon,Depresyon,• Panik atak krizleri,Panik atak krizleri,• Deri üzerinde döküntüler,Deri üzerinde döküntüler,

Mobbingin en çok görüldüğü Mobbingin en çok görüldüğü örgütlerörgütler

• Üniversiteler,Üniversiteler,

• Sağlık kurumları,Sağlık kurumları,

• Gönüllü kuruluşlar,Gönüllü kuruluşlar,

Kaynak. Kaynak. Leymann, H. (1990). “Mobbing and Psychological Terror at Leymann, H. (1990). “Mobbing and Psychological Terror at Workplaces”. Workplaces”. Violence and Victims, 5, Violence and Victims, 5, 119-126.119-126.

Mobbingin Örgütlere Psikolojik Mobbingin Örgütlere Psikolojik MaliyetleriMaliyetleri

• Bireyler arası anlaşmazlık ve sürtüşme,Bireyler arası anlaşmazlık ve sürtüşme,

• Olumsuz örgüt iklimi,Olumsuz örgüt iklimi,

• Örgüt kültürü ve değerlerinde çöküş,Örgüt kültürü ve değerlerinde çöküş,

• Güvensizlik ortamı,Güvensizlik ortamı,

• Genel saygı duygularında azalma,Genel saygı duygularında azalma,

• Çalışanlarda isteksizlik nedeniyle Çalışanlarda isteksizlik nedeniyle yaratıcılığın azalması,yaratıcılığın azalması,

Mobbingin Örgütlere Ekonomik Mobbingin Örgütlere Ekonomik MaliyetleriMaliyetleri

• Hastalık izinlerinin artması,Hastalık izinlerinin artması,

• Yetişmiş işgücünün örgütten Yetişmiş işgücünün örgütten ayrılması,ayrılması,

• İşten ayrılmaların artmasıyla yeni İşten ayrılmaların artmasıyla yeni çalışan alımının getirdiği maliyet,çalışan alımının getirdiği maliyet,

• İşten ayrılmaların artmasıyla eğitim İşten ayrılmaların artmasıyla eğitim etkinliklerinin maliyeti,etkinliklerinin maliyeti,

• Genel performans düşüklüğü,Genel performans düşüklüğü,

• İş kalitesinde düşüklük,İş kalitesinde düşüklük,

• Çalışanlara ödenen tazminatlar,Çalışanlara ödenen tazminatlar,

• İşsizlik maliyetleri,İşsizlik maliyetleri,

• Yasal işlem ve mahkeme Yasal işlem ve mahkeme masrafları,masrafları,

• Erken emeklilik ödemeleri,Erken emeklilik ödemeleri,

Mobbingin örgütlere yıllık maliyeti;Mobbingin örgütlere yıllık maliyeti;• ABD’de 180 Milyon Dolar, ABD’de 180 Milyon Dolar, • Almanya’da 100 Milyon Euro, Almanya’da 100 Milyon Euro, • İngiltere’de 260.000 Paund, İngiltere’de 260.000 Paund,

• Tutar, H. (2004). İş Yerinde Psikolojik Şiddet Sarmalı: Nedenleri ve Tutar, H. (2004). İş Yerinde Psikolojik Şiddet Sarmalı: Nedenleri ve Sonuçları,Yönetim Bilimleri Dergisi, T.C. Çanakkale Onsekiz Mart Sonuçları,Yönetim Bilimleri Dergisi, T.C. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi BİİBF, 92-104.Üniversitesi BİİBF, 92-104.

Mobbingin Aileye EtkileriMobbingin Aileye Etkileri

• Aile içi huzursuzluk,Aile içi huzursuzluk,

• Yön değiştirme,Yön değiştirme,

• Aile içi fiziksel şiddet,Aile içi fiziksel şiddet,

• Boşanma,Boşanma,

Ne yapılabilir?Ne yapılabilir?

Bir sorunu çözmenin en iyi yolu, sorun Bir sorunu çözmenin en iyi yolu, sorun

ortaya çıkmadan önce, sorunu çözmektir.ortaya çıkmadan önce, sorunu çözmektir.

Bunun için;Bunun için;

Öncelikle,Öncelikle,

• Mobbing nedir?Mobbing nedir?

• Niçin yapılır?Niçin yapılır?

• Kim yapar?Kim yapar?

• Amacı nedir?Amacı nedir?

• Sonuçları nelerdir?Sonuçları nelerdir?

• Kendinizin, diğer çalışanların ve Kendinizin, diğer çalışanların ve yöneticinin örgüte ilişkin algısı nasıldır?yöneticinin örgüte ilişkin algısı nasıldır?

Bu konularda bilgi sahibi olmak gerekir.Bu konularda bilgi sahibi olmak gerekir.

Mobbing mağduru çoğu Mobbing mağduru çoğu zaman, bir başka kişinin zaman, bir başka kişinin kendisiyle acımasız, haksız ve kendisiyle acımasız, haksız ve çoğu zaman da ahlâka sığmayan çoğu zaman da ahlâka sığmayan tarzda oynadığının farkında tarzda oynadığının farkında değildir.değildir.

Sürekli ve kasıtlı olarak bireyin Sürekli ve kasıtlı olarak bireyin hatalı, değersiz ve sorunlu olduğu hatalı, değersiz ve sorunlu olduğu teması işlenir. Bireye, zorla da olsa bu teması işlenir. Bireye, zorla da olsa bu durum kabul ettirilir. durum kabul ettirilir.

Çalışmaya başladığınız örgüt hakkında bilgi Çalışmaya başladığınız örgüt hakkında bilgi toplayınız.toplayınız.

• Örgüt yöneticisinin liderlik özelliği var mı?Örgüt yöneticisinin liderlik özelliği var mı?• Örgütün kültürü nasıl?Örgütün kültürü nasıl?• Örgütte iletişim nasıl?Örgütte iletişim nasıl?• Personel profili nasıl?Personel profili nasıl?• Örgütün sorun çözme yaklaşımı nasıl?Örgütün sorun çözme yaklaşımı nasıl?• Örgüt üyeleri arasında çatışma var mı?Örgüt üyeleri arasında çatışma var mı?• Örgüt içi çatışma nasıl çözülüyor?Örgüt içi çatışma nasıl çözülüyor?• Örgütte daha önce mobbing yaşanmış mı? Örgütte daha önce mobbing yaşanmış mı?

Yaşandı ise nasıl çözülmüş?Yaşandı ise nasıl çözülmüş?• İşin türü mobbinge uygun mu?İşin türü mobbinge uygun mu?• Örgütün yazılı etik kuralları var mı?Örgütün yazılı etik kuralları var mı?

Örgütteki potansiyel zorbaları, izleyicileri, Örgütteki potansiyel zorbaları, izleyicileri,

destekleyicileri ve kurbanları saptayınız.destekleyicileri ve kurbanları saptayınız.

Çoklu neden Çoklu sonuç Çoklu neden Çoklu sonuç

Örgütün mobbingle ilgili yasal Örgütün mobbingle ilgili yasal

düzenlemelerini araştırınız.düzenlemelerini araştırınız.

Mobbing mağduru ile iletişim kurarsanız Mobbing mağduru ile iletişim kurarsanız

ve samimi olursanız, en kısa zamanda sizde ve samimi olursanız, en kısa zamanda sizde

mobbing mağduru olursunuz. Bu sebeple, mobbing mağduru olursunuz. Bu sebeple,

İlk aşamada asla taraf olmayınız. Aslaİlk aşamada asla taraf olmayınız. Asla

gruplara girmeyiniz.gruplara girmeyiniz.

Örgütlerde Mobbing Örgütlerde Mobbing AşamalarıAşamaları

• Örgüt içinde kritik bir olayın Örgüt içinde kritik bir olayın yaşanması ve saldırgan davranışların yaşanması ve saldırgan davranışların ortaya çıkması.ortaya çıkması.

• Mağduru lekeleme çalışmalarının Mağduru lekeleme çalışmalarının hızlanması.hızlanması.

• Ciddi travma ve kişisel yönetim.Ciddi travma ve kişisel yönetim.

• Kovulma.Kovulma.

Size mobbing yapılmaya Size mobbing yapılmaya başlandı ise;başlandı ise;

• Önce sakin olunuz.Önce sakin olunuz.

• Süreci doğru tanımlayınız. Süreci doğru tanımlayınız.

• Bu durumun bir mobbing olup Bu durumun bir mobbing olup olmadığına karar veriniz.olmadığına karar veriniz.

• Olumsuz davranışları görmezlikten Olumsuz davranışları görmezlikten geliniz. Sorun yokmuş gibi davranınız. geliniz. Sorun yokmuş gibi davranınız.

Mobbingin üzerinize yapışmasına izin Mobbingin üzerinize yapışmasına izin vermeyiniz.vermeyiniz.

Unutmayınız ki, mobbing mağduru Unutmayınız ki, mobbing mağduru tek tek

başına hiçbir kuralı değiştiremez. başına hiçbir kuralı değiştiremez. Kurban, Kurban,

kuralı başkalarının koyduğu bir oyun kuralı başkalarının koyduğu bir oyun

içindeki rolünü kabullenmeye içindeki rolünü kabullenmeye zorlanır.zorlanır.

• Zayıf ve kuvvetli yönlerinizi iyi Zayıf ve kuvvetli yönlerinizi iyi tanımlayınız.tanımlayınız.

• Kurban rolünü asla kabul etmeyiniz.Kurban rolünü asla kabul etmeyiniz.

• Olayların nedenlerini ve taraflarını iyice Olayların nedenlerini ve taraflarını iyice araştırın. Anlamaya çalışın.araştırın. Anlamaya çalışın.

• İzleyicileri ve destekleyicileri İzleyicileri ve destekleyicileri tanımlayın.tanımlayın.

• Mobbingin yönünü tanımlayın. Mobbingin yönünü tanımlayın.

•Yönetimin de mobbing sürecinde olup Yönetimin de mobbing sürecinde olup olmadığını tespit edin.olmadığını tespit edin.

•Size mobbing uygulayanlarla uygun bir Size mobbing uygulayanlarla uygun bir dille konuşun.dille konuşun.

•Sonuç alamıyorsanız, sorunu toplantılarda Sonuç alamıyorsanız, sorunu toplantılarda dile getiriniz. (Sakin, kararlı, beden dilini dile getiriniz. (Sakin, kararlı, beden dilini etkin kullanan bir kişi imajı çizin.)etkin kullanan bir kişi imajı çizin.)

•Başkalarının size yönelik beden dillerini ve Başkalarının size yönelik beden dillerini ve tavırlarını izleyin.tavırlarını izleyin.

Eğer umursamaz ve sizi dikkate almaz tavır Eğer umursamaz ve sizi dikkate almaz tavır içindelerse, en kısa zamanda o işyerini içindelerse, en kısa zamanda o işyerini terkediniz.terkediniz.

Mobbing sürecinde özgüveninizi Mobbing sürecinde özgüveninizi kaybetmemek için içsel konuşmalar kaybetmemek için içsel konuşmalar yapın. Duygularınızı ifade edin.yapın. Duygularınızı ifade edin.

Çalışma ortamınızı sevdiğiniz eşyalarla Çalışma ortamınızı sevdiğiniz eşyalarla süsleyin.süsleyin.

Mobbing sürecini bir fırsat olarak Mobbing sürecini bir fırsat olarak değerlendiriniz.değerlendiriniz.

Mobbing stratejileriMobbing stratejileri

• Kesin sınırları çizme.Kesin sınırları çizme.

• Kişisel dengeyi sağlama. (izin Kişisel dengeyi sağlama. (izin kullanma, görevlendirme ya da kullanma, görevlendirme ya da psikolojik tedavi alma)psikolojik tedavi alma)

• Ortamı değiştirme.Ortamı değiştirme.

Mobbingte görülen 5 ayrı Mobbingte görülen 5 ayrı davranış tipidavranış tipi

• TümleştirmeTümleştirme

• ZorlamaZorlama

• Baskın olmaBaskın olma

• KaçınmaKaçınma

• UzlaşmaUzlaşma

Kaçınma amirlerle, uzlaşma eşit Kaçınma amirlerle, uzlaşma eşit güçlerle olur.güçlerle olur.

Mobbing sürecindeMobbing sürecinde

• Kendine ve diğerlerine karşı duyarlılığı yüksek Kendine ve diğerlerine karşı duyarlılığı yüksek olanlar olanlar tümleştirmeyi,tümleştirmeyi,

• Kendine karşı duyarlılığı düşük olanlarKendine karşı duyarlılığı düşük olanlar zorlamayı,zorlamayı,

• Diğerlerine karşı duyarlılığı düşük, kendisine Diğerlerine karşı duyarlılığı düşük, kendisine karşı duyarlılığı yüksek olanlarkarşı duyarlılığı yüksek olanlar baskın olmayı, baskın olmayı,

• Hem kendisine hem de diğerlerine karşı Hem kendisine hem de diğerlerine karşı duyarlılığı düşük olanlarduyarlılığı düşük olanlar kaçınmayı, kaçınmayı,

Mobbing mağduru önceMobbing mağduru önce

• Sorunu dile getirir.Sorunu dile getirir.

Daha sonraDaha sonra

• Örgüte bağlı kalma gibi yapıcı strateji Örgüte bağlı kalma gibi yapıcı strateji uygular.uygular.

Başarısız olursa, Başarısız olursa,

• İşten çıkma,İşten çıkma,

• Sorunu yok sayma,Sorunu yok sayma,

• Başka ilgi alanlarına yönelme,Başka ilgi alanlarına yönelme,

EVLN ModeliEVLN Modeli

• ÇıkışÇıkış

• SeslendirmeSeslendirme

• BağlılıkBağlılık

• Göz ardı etmeGöz ardı etme

Örgütü terk etmeÖrgütü terk etme Aktif fakat yıkıcıAktif fakat yıkıcı

Sorunu dile getirmeSorunu dile getirme Aktif ve yapıcıAktif ve yapıcı

Örgüte bağlı kalmaÖrgüte bağlı kalma Pasif fakat yapıcıPasif fakat yapıcı

Sorunu göz ardı etmeSorunu göz ardı etme Pasif ve yıkıcıPasif ve yıkıcı

ÇalışanlarÇalışanlar

İşdoyumu elde ettikleri ve örgüte İşdoyumu elde ettikleri ve örgüte yaptığı yatırım arttıkça;yaptığı yatırım arttıkça;

Dile getirme ve sadakatDile getirme ve sadakat

Daha iyi iş olanağı bulduğunda ise;Daha iyi iş olanağı bulduğunda ise;

Dile getirme ve ayrılmaDile getirme ve ayrılma

görülmektedir. görülmektedir.

Mobbing sürecinde özgüven Mobbing sürecinde özgüven geliştirenler;geliştirenler;• Öncelikle başına gelenleri iyi tanımlarlar.Öncelikle başına gelenleri iyi tanımlarlar.

• Kolay kurban olmayı reddederler.Kolay kurban olmayı reddederler.

• Hep iyimser olurlar.Hep iyimser olurlar.

• Acılarını kendilerine itiraf ederler.Acılarını kendilerine itiraf ederler.

• Yeni hobi ve beceriler edinirler.Yeni hobi ve beceriler edinirler.

• İnsanlardan ve toplumdan izole olmazlar.İnsanlardan ve toplumdan izole olmazlar.

• Gönüllü kuruluşlarda çalışırlar.Gönüllü kuruluşlarda çalışırlar.

• İstifa, yargı ve yeni bir iş üzerinde dururlar.İstifa, yargı ve yeni bir iş üzerinde dururlar.

• Bu olumsuz sürecin biteceğine inanırlar.Bu olumsuz sürecin biteceğine inanırlar.

Kendilerine değer veren dostlar Kendilerine değer veren dostlar bulurlar.bulurlar.

Öfkenin enerjisini verimli işlerde Öfkenin enerjisini verimli işlerde kullanırlar.kullanırlar.

Duygularını konuşarak ifade ederler.Duygularını konuşarak ifade ederler. Resim, yazı, spor ve egzersiz Resim, yazı, spor ve egzersiz

yaparlar.yaparlar. Edebi eserleri okurlar.Edebi eserleri okurlar. Mizahın gücünden yararlanırlar.Mizahın gücünden yararlanırlar.

Yakın çevrenin yapacağı Yakın çevrenin yapacağı yardımlaryardımlar• Kurban, yakın çevresine yaşadıklarını Kurban, yakın çevresine yaşadıklarını

açıkça ifade etmelidir.açıkça ifade etmelidir.

• Taraflar yetersizse yardım alınabilir.Taraflar yetersizse yardım alınabilir.

• Yakınlar öncelikle dinlemelidir.Yakınlar öncelikle dinlemelidir.

• Onun olumlu özellikleri vurgulamalıdır.Onun olumlu özellikleri vurgulamalıdır.

• Özgüven oluşturmasına yardım Özgüven oluşturmasına yardım edilmelidir.edilmelidir.

• Kişinin seyahat etmesi, mekan Kişinin seyahat etmesi, mekan değiştirmesi iyi sonuçlar verebilir.değiştirmesi iyi sonuçlar verebilir.

Hatalı ifadeHatalı ifade Doğru ifadeDoğru ifade

•Yardımcı olabilirsem beni ara.Yardımcı olabilirsem beni ara.

•Çok karışık ve zor bir durum.Çok karışık ve zor bir durum.

•Ayrıl gitsin.Ayrıl gitsin.

•Bu işte senin de kusurun vardır.Bu işte senin de kusurun vardır.

•Güçlü olmalısın.Güçlü olmalısın.

•Artık bu konuyu kapatalım.Artık bu konuyu kapatalım.

•Yarın seni ararım.Yarın seni ararım.

•Senin için en zor olan nedir?Senin için en zor olan nedir?

•Olayı doğru tanımlayalım.Olayı doğru tanımlayalım.

•Sana nasıl yardımcı olabilirim?Sana nasıl yardımcı olabilirim?

•Birlikte bir yol haritası çizelim.Birlikte bir yol haritası çizelim.

•İstediğin kadar konuşabiliriz.İstediğin kadar konuşabiliriz.

Örgütler neler yapabilir?Örgütler neler yapabilir?

• Örgütler vizyon ve misyonlarını net bir Örgütler vizyon ve misyonlarını net bir şekilde tanımlamalı ve ortaya şekilde tanımlamalı ve ortaya koymalıdır.koymalıdır.

• Olumlu örgüt kültürü oluşturulmalıdır.Olumlu örgüt kültürü oluşturulmalıdır.

• Görev ve sorumluluklar net biçimde Görev ve sorumluluklar net biçimde tanımlanmalıdır.tanımlanmalıdır.

• Örgütün etik ilkeleri tanımlanmalıdır.Örgütün etik ilkeleri tanımlanmalıdır.

• Disiplin kuralları adil uygulanmalıdır.Disiplin kuralları adil uygulanmalıdır.

• İşe personel alınırken duygusal zekası İşe personel alınırken duygusal zekası yüksek olanlar tercih edilmeli.yüksek olanlar tercih edilmeli.

• İşgörenler, insan ilişkileri konusunda İşgörenler, insan ilişkileri konusunda eğitilmeli.eğitilmeli.

• Herkese ve her fikre değer verilmeli.Herkese ve her fikre değer verilmeli.

• Örgütte psikolojik danışmanlık yapan Örgütte psikolojik danışmanlık yapan uzmanlar çalışmalı.uzmanlar çalışmalı.

• Yöneticinin etkili liderlik davranışları olmalı.Yöneticinin etkili liderlik davranışları olmalı.

• Çatışma etkin yönetilmeli.Çatışma etkin yönetilmeli.

Önce insan felsefesiÖnce insan felsefesi• Katı hiyerarşi olmaz.Katı hiyerarşi olmaz.

• Çalışanlar yöneticiden korkmazlar.Çalışanlar yöneticiden korkmazlar.

• Hatalar gizlenmez.Hatalar gizlenmez.

• Eğitim ve öğrenme hakkı vardır.Eğitim ve öğrenme hakkı vardır.

• Müşteri memnuniyeti esastır.Müşteri memnuniyeti esastır.

• Bürokrasi az, yetki çoktur.Bürokrasi az, yetki çoktur.

• Kalite bir yaşam tarzıdır.Kalite bir yaşam tarzıdır.

• İşgörenler merkezdedir.İşgörenler merkezdedir.

• Sistem, çalışanların ve müşterilerin Sistem, çalışanların ve müşterilerin beklentilerine göre sürekli geliştirilir.beklentilerine göre sürekli geliştirilir.

• Çalışanların yaptıkları işlere saygı Çalışanların yaptıkları işlere saygı duyulur.duyulur.

• Her birimdeki birey kararlara katılır.Her birimdeki birey kararlara katılır.

İnsan kaynakları neler İnsan kaynakları neler yapabilir?yapabilir?

• İşgörenlerin eğitim ihtiyaçları belirlenebilir.İşgörenlerin eğitim ihtiyaçları belirlenebilir.

• Personel seçiminde insan ilişkileri kriterleri Personel seçiminde insan ilişkileri kriterleri konabilir.konabilir.

• İşe alım ve yerleştirmede hassas davranılır.İşe alım ve yerleştirmede hassas davranılır.

• Motivasyon teknikleri uygulanır.Motivasyon teknikleri uygulanır.

• İnsan merkezli çağdaş yaklaşımlar İnsan merkezli çağdaş yaklaşımlar kullanılır.kullanılır.

• Bireysel gelişmeye önem verilir.Bireysel gelişmeye önem verilir.

• Örgütsel kültürün özümsenmesi sağlanır.Örgütsel kültürün özümsenmesi sağlanır.

Son söz,Son söz,

““Bir insanı ahlâken eğitmeden sadece Bir insanı ahlâken eğitmeden sadece zihnen eğitmek, topluma bir belâ zihnen eğitmek, topluma bir belâ kazandırmaktır”.kazandırmaktır”.

RooseveltRoosevelt

Kör cehalet çirkefleştirir insanları,Kör cehalet çirkefleştirir insanları,

Suskunluğum asaletimdendir,Suskunluğum asaletimdendir,

Her söze verecek cevabım var,Her söze verecek cevabım var,

Lakin, bir lafa bakarım LAF mı? diye,Lakin, bir lafa bakarım LAF mı? diye,

Bir de söyleyene bakarım, ADAM mı? Bir de söyleyene bakarım, ADAM mı? Diye.Diye.

MevlanaMevlana

AYDIN ÜLVAN BASARILAR DİLER AYDIN ÜLVAN BASARILAR DİLER

aydin Ülvan

Documents