5

Sadržaj

Impresum ........................................................................................................ 2Predgovor ..................................................................................................... 11Upute za korištenje ...................................................................................... 13

1. Osnove .............................................................................................. 15

2. AyurVeda Ritam – Podrijetlo i uvrštenje ......................................... 19

2.1. Znanje – Veda .................................................................................... 192.2. Podrijetlo AyurVeda Ritma.................................................................. 202.3. Definicija AyurVeda Ritma .................................................................. 212.4. Zdravlje i bolest .................................................................................. 222.5. Cilj AyurVeda Ritma............................................................................ 222.6. AyurVeda Ritam u usporedbi s dosadašnjom ayurvedom .................. 222.7. AyurVeda Ritam u usporedbi sa zapadnom medicinom ..................... 242.8. AyurVeda Ritam u usporedbi s prirodnim načinom liječenja i

alternativnom medicinom ................................................................... 25

3. Čovjek ................................................................................................ 27

3.1. Duša ................................................................................................... 273.2. Trozvuk na razini čovjeka ................................................................... 29

3.2.1. Tri gune ....................................................................................... 303.2.2. Tri same ...................................................................................... 32

3.3. Tijelo ................................................................................................... 343.3.1. Tkiva ............................................................................................ 35

3.3.1.1. Potporno tkivo: kosti, hrskavica, rožnati dio kože, kosa ....... 363.3.1.2. Tkivo za držanje: tetive, živci, krvne žile,

vezivno tkivo, koža, sluznica ................................................ 363.3.1.3. Mišićno tkivo ......................................................................... 363.3.1.4. Koštano tkivo: koštana srž, leđna moždina, ..............................

moždana supstancija............................................................ 373.3.1.5. Korpuskularno tkivo: crvena i bijela krvna zrnca .................. 373.3.1.6. Limfno-plazmatično tkivo: limfa, plazma, izlučevine ............. 37

6

3.3.1.7. Tkivo za prenošenje informacija: hormoni,proizvodi finoga metabolizma ............................................... 37

3.3.1.8. Imunološko tkivo................................................................... 383.3.1.9. Degenerativna tkiva: nataloženo tkivo, masno tkivo,

iritacijsko tkivo ...................................................................... 393.3.2. Unutarnji organi ........................................................................... 403.3.3. Probavni sustav ........................................................................... 423.3.4. Aparat za pokretanje ................................................................... 453.3.5. Dišni sustav ................................................................................. 453.3.6. Reflektorika ................................................................................. 473.3.7. Seksualnost ................................................................................. 493.3.8. Osjetila ........................................................................................ 493.3.9. Stanice ........................................................................................ 503.3.10. Imunološki sustav ........................................................................ 513.3.11. Hormonalni sustav ....................................................................... 523.3.12. Geni ............................................................................................. 53

3.4. Duh ..................................................................................................... 543.5. Osjećaji ............................................................................................... 563.6. Psiha .................................................................................................. 57

4. Praksa AyurVeda Ritma ................................................................... 59

4.1. Dijagnostika ........................................................................................ 594.2. Posredovanje znanja .......................................................................... 60

4.2.1. Uvjeti za terapeute AyurVeda Ritma............................................ 614.3. Prehrana ............................................................................................. 62

4.3.1. Unos hrane .................................................................................. 624.3.1.1. Glad ...................................................................................... 64

4.3.2. Stolica .......................................................................................... 654.3.3. Tjelesna tekućina ........................................................................ 684.3.4. Namirnice .................................................................................... 684.3.5. Spasonosno gladovanje .............................................................. 73

4.4. Ritam-samacija................................................................................... 764.4.1. Samarina ..................................................................................... 784.4.2. Samaya ....................................................................................... 80

7

4.4.3. Samshobhana ............................................................................. 804.4.4. Učenje i praksa ............................................................................ 81

4.5. Svakodnevno ponašanje .................................................................... 834.5.1. Yagya........................................................................................... 844.5.2 Disanje ........................................................................................ 854.5.3. Kretanje ....................................................................................... 89

4.5.3.1. Yoga ..................................................................................... 894.5.4. Osjetila ...................................................................................... 105

4.5.4.1. Oči ...................................................................................... 1074.5.4.2. Uši ...................................................................................... 1084.5.4.3. Nos ...................................................................................... 1104.5.4.4. Okus .................................................................................... 1114.5.4.5. Osjetilo dodira ..................................................................... 111

4.5.5. Seksualnost ................................................................................ 1124.5.6. San ............................................................................................. 1134.5.7. Njega tijela .................................................................................. 1184.5.8. Odjeća ........................................................................................ 1194.5.9. Stanovanje ................................................................................ 1204.5.10. Dnevna rutina ............................................................................ 123

4.6. Masaža ............................................................................................. 1244.6.1. Masaža refleksnih zona stopala ................................................ 1244.6.2. Svayamkarana .......................................................................... 1264.6.3. Sambodha Ritam ...................................................................... 126

4.7. Glina ................................................................................................. 1284.7.1. Fiziološka primjena .................................................................... 129

4.7.1.1. Vanjska primjena ................................................................ 1304.7.1.2. Unutarnja primjena ............................................................. 131

4.7.2. Glina kao građevinski materijal .................................................. 131

5. Pancha Sama Ritam ....................................................................... 133

5.1. Pancha Sama terapija ...................................................................... 1335.1.1. Samarina ................................................................................... 1345.1.2. Samaya ..................................................................................... 1355.1.3. Sambodhana ............................................................................. 135

8

5.1.4. Sambhojana .............................................................................. 1355.1.5. Samshodhana ........................................................................... 136

5.2. Pancha Sama i Pancha Karma ........................................................ 136

6. Savjeti za samopomoć ................................................................... 141

6.1. Glavobolja......................................................................................... 1426.2. Problemi s kosom ............................................................................. 1456.3. Problemi s očima .............................................................................. 145

6.3.1. Anomalije vida ........................................................................... 1476.4. Oboljenja dišnih putova .................................................................... 148

6.4.1. Hunjavica, prehlada, gripa ......................................................... 1496.4.2. Astmatične tegobe..................................................................... 153

6.5. Bolovi u zatiljku ................................................................................. 1536.6. Problemi s leđima ............................................................................. 1546.7. Želučani problemi ............................................................................. 156

6.7.1. Žgaravica ................................................................................... 1576.8. Crijevne tegobe ................................................................................ 158

6.8.1. Zatvor - opstipacija .................................................................... 1606.8.2. Proljev ....................................................................................... 1616.8.3. Nadimanje ................................................................................. 1616.8.4. Hemoroidi .................................................................................. 162

6.9. Problemi s prostatom ....................................................................... 1636.10. Menstrualne tegobe .......................................................................... 1636.11. Bolovi u nogama ............................................................................... 1646.12. Problemi sa stopalima ...................................................................... 1656.13. Problemi sa zglobovima ................................................................... 166

6.13.1. Giht ............................................................................................ 1676.13.2. Reuma ....................................................................................... 168

6.14. Problemi s težinom ........................................................................... 1686.14.1. Pretilost ..................................................................................... 1696.14.2. Manjak težine ............................................................................ 169

6.15. Srčane tegobe i poremećaj krvotoka ................................................ 1706.15.1. Tlak............................................................................................ 171

9

6.16. Vrućica .............................................................................................. 1726.17. Slabost imuniteta .............................................................................. 1746.18. Alergije ............................................................................................. 1756.19. Rak ................................................................................................... 1766.20. Hormonalni poremećaj ..................................................................... 177

6.20.1. Problemi sa štitnjačom .............................................................. 1776.20.2. Dijabetes ................................................................................... 1786.20.3. Klimakterij .................................................................................. 180

6.21. Seksualni problemi ........................................................................... 1816.22. Smetnje spavanja ............................................................................. 181

6.22.1. Hrkanje ...................................................................................... 1826.23. Nervoza ............................................................................................ 1836.24. Depresija .......................................................................................... 1836.25. Pušenje ............................................................................................ 1856.26. Alkohol .............................................................................................. 1866.27. Droge ................................................................................................ 1876.28. Starenje ............................................................................................ 1886.29. Kućna i putna ljekarna ...................................................................... 1896.30. Trudnoća, porod, odgoj djece ........................................................... 190

Glosar ......................................................................................................... 193Popis vježbi ................................................................................................ 197Indeks......................................................................................................... 199O temi ......................................................................................................... 211

42 Pogl. 3.

bezbrojne pokuse, kako bismo pobliže istražili već poznate osobinetijela?

Naš duh, naše tijelo, naši organi pa i same stanice su ogorčeni.Izgubili su zapravo cod za aktiviranje svoje prave iskonske funkcije,jer mi danas svoje stanje i ponašanje prilagođavamo, što dovodi dodaljnjega pogoršavanja i otupljivanja sustava. Kako ćemo potaknutinaš mozak da pravilno funkcionira kada ga redovito omamljujemoalkoholom i tako ga malo po malo uništavamo?

Moramo ići obrnuto. Povratak potpunom zdravlju moguće je ostva-riti funkcijskim organima tijela, a ne krivim ponašanjem. AyurVedaRitam nam pomaže da se pravilno ponašamo. Pomaže nam zausta-viti degeneracije i započeti novu orijentaciju. Kada hipotalamus na-šega tijela i našega duha primi točne impulse, tada on vodi naš mozakdo buđenja. To buđenje znači onaj uvid i saznanje koji pokreću svetjelesne i duhovne mehanizme, koji život iznova dovode svome do-stojanstvu. To je ona točka na kojoj ćemo konkretno saznati kakouistinu izgleda naš iskonski način funkcioniranja i što zapravo značipotpuno zdravlje.

3.3.3. Probavni sustav

Ljudski probavni sustav je u osnovi tako strukturiran da tijelu dajetemeljne tvari potrebne za njegovu egzistenciju na zemlji, a, ujedno,da povezuje najveći užitak na gruboj razini s najvećim užitkom nanajnježnijoj razini. Iz sirovine voća crpi hranjive tvari koje pretvara unajvrjednije sastavne dijelove tijela i tako stvara eliksir života, kojiprema volji i želji omogućuje rast i regeneraciju. Tako omogućuježivot u sreći, bez bolesti i starenja.

Tako je to bilo do onoga trenutka dok čovjek nije započeo uzimatikrivu ishranu, svejedno je li zbog potrebe ili neznanja. Da bi i daljeosigurao život čovjeku, probavni sustav je morao promijeniti svojuiskonsku funkciju i započeti svoju vlastitu sintezu. Proizvod, sada,nije više bio eliksir života, već neka čudnovata kombinacija tvari.Rodilo se starenje, a iz bolesti i slabosti je nastala smrt.Čovjek se sve do danas hrani krivo i na taj način svom probavnom

sustavu ne pruža nikakvu priliku da iznova djeluje prema svom isko-nu. Bolest i starenje su samo zato postali normalni, jer probavni trakt,temelj svakoga zdravlja, niti djeluje niti može pravilno djelovati.

Probava u pravilu započinje već prije jela, i to kada osjećaj gladisignalizira spremnost probavnoga sustava da primi hranu. Ako ova

(3.3.2. – 3.3.3.)

❶ 62, 74, 188

43Čovjek

spremnost nedostaje, tada su smetnje pri preradi hrane već una-prijed programirane. Pri stanju velike (☞ ) gladi („biti gladan kaovuk ili lav“) svi se probavni mehanizmi pripremaju za svoj zadatakšto je moguće bolje, („luči mi se sok“). Osjetila se izoštravaju da bise u danom trenutku optimalno pronašla i izabrala najbolja hrana zatijelo, a donji probavni organi se čiste. Za to čišćenje izdvaja se po-sebna izlučevina koja povezuje sve štetne tvari unesene u organi-zam hranom, ili su iz nje nastale oksidacijom. Naposljetku se potičepražnjenje crijeva, kako bi se odstranilo sve štetno i nepotrebno.

Znači da velika „medvjeđa“ glad, koja traje najmanje petnaest dodvadeset minuta, mora biti neizostavan uvjet za uzimanje hrane,kako bi se pokrenulo potpuno čišćenje organizma.

Potom slijedi prva etapa pravilne probave kroz usta, gdje se izhrane, već pri žvakanju, oslobađaju i uzimaju najfinije energetsketvari. Te energetske tvari šalju mozgu signale koji su potrebni zadaljnje upravljanje probavom. Slina preuzima vrijednu funkciju pret-probave i daje prvu informaciju o kojoj se vrsti okusa i hrane radi.

Na temelju tih informacija želudac pokreće svoje sokove za daljnjuprobavu i hranu rastvara tako da dvanaestopalačno crijevo ili dva-naesterac može u potpunosti obaviti svoj zadatak. Dvanaesterac je,zapravo, informator za tanko crijevo, koje svojim lučenjem sokovaodređuje hranu.

Hrana na taj način potpuno spremna dospijeva u tanko crijevo,koje od nje pravi biokemijski izvadak, koji je za daljnju izmjenu tvarinezamjenjiv. Ti se hranljivi i vitalni sastojci propuštaju kroz stjenkucrijeva u krv, odakle se, potom, za daljnju preradu prenose u jetru ilidospijevaju izravno u stanice.

Hrana, iz koje je tanko crijevo izlučilo vrijedne biokemijske tvari,prosljeđuje se u debelo crijevo čiji sekreti, zajedno s crijevnom flo-rom, iz nje proizvode vitamine. Debelo crijevo, stoga, ima u početkuuzlaznu putanju da bi se hrana u njemu mogla zadržati što duže, azatim leži koso da bi mogli započeti procesi odvajanja hranljivih odštetnih sastojaka i, naposljetku, završni dio debeloga crijeva ima silaz-ni put, tako da hrana, pri određenoj količini, stvara pritisak na izlaznidio i ispušta se kao otpad.

Taj se cjelokupni proces prirodno odvija u jednome ritmu kojimupravlja osjećaj gladi i koji omogućava da, otprilike, u vrijeme uzi-manja hrane dođe i do pražnjenja crijeva, kako u njima ne bi došlodo nakupljanja ničega štetnog. Taj ritam ujedno osigurava da su pra-zan želudac i crijevo u normalnom stanju, kako bi probavni organi,između dva jela, dobili dovoljno vremena za odmor.

(3.3.2. – 3.3.3.)

❷ 62, 64, 179

✎

44 Pogl. 3.

Osim spomenutoga normalnog načina funkcioniranja probavnogasustava postoji još jedan koji AyurVeda Ritam, kao (☞ ) spasonos-no gladovanje, koristi u terapijske svrhe. Ako se, naime, prekine uzi-manje hrane, prva će se glad javiti kada se želudac isprazni, ali onaubrzo i nestaje. Kada se, potom, isprazni tanko crijevo, javlja se dru-ga glad koja je jednako tako kratka vijeka. Treća glad, koja se javljapri pražnjenju debeloga crijeva, intenzivnija je i nestaje tek nakončetiri do pet dana. Tada se rad probavnoga sustava prebacuje nanužni pogon i vodstvo predaje metabolizmu, koji izmjenom tvari za-počinje održavati tijelo tvarima koje su uskladištene u njemu. Ener-gija, koja se oslobađa pri probavi hrane, tzv. probavna vatra, pojača-no se premješta iz želučano-crijevnoga sustava u tkiva i stanice. Taprobavna vatra sagorijeva sve što se nalazi u tijelu, a što mu zafunkciju nije neophodno potrebno. To su, prije svega, bakterije, raz-ne sluzi, priraslice, gnojne nakupine, čirevi, tumori, i tome slično, isve to prerađuje u energiju.

Nakon nekoliko tjedana, kada je ostala samo još čista tjelesna tvar,tjelesna supstancija, osjećaj gladi se još jednom javlja. To je gladtkiva, zadnja glad koju nitko ne smije prekoračiti. Ona, kao stupanjuzbune, upozorava da se tada prelazi na supstanciju samoga tijela.Tek se u toj gladi radi o izgladnjivanju. Od toga je stanja bilo kojistrah neosnovan.

Dodatno, uz opisane mehanizme, glad u svakoj svojoj fazi aktivirasve energetske rezerve tijela. To je potrebno, jer se samo glađu živo-tinje u divljini prisjete hrane i da bi došle do nje, potrebno im je mno-go energije. Tako na primjer lav ili vuk idu u potragu za hranom tekonda kada su gladni. Oni su u tom smislu u potpunosti podložni svoj-oj energiji, svojoj izdržljivosti i svojoj oštrini osjetila, što može po-trajati satima pa čak i danima, jer dok ne ulove kakav plijen, možeproći dosta vremena. Nakon hranjenja, energija i budnost čula ne-staju pa lav tada prospava i do 24 sata u cjelini.

Iz ovoga primjera, a možemo uzeti bilo koji drugi, vidimo da je samoprazan želudac u stanju aktivirati najviše energije i budnosti, a nepun. Stoga moramo priznati da zbog straha od gladi skoro cijeli svojživot provodimo u stanju prežderanoga lava i tako propuštamo dra-gocjeno iskustvo oslobađanja potpune energije i budnosti koje bis-mo mogli uživati kada bismo dopustili i uvježbavali glad.

(3.3.3. – 3.3.5.)

❺ 65, 73, 106

62 Pogl. 4.

1 prema sanskrtu: hrana + svečani događaj; izgovaraj: sambodža

Pogl. 3.3.3.: 42

4.3. Prehrana

Pogrešan stav prema prehrani, koji je danas već postao normalan,primarni je uzrok tjelesnih i duševnih pogrešnih funkcija, raznih bo-lesti i degeneracija. S druge, pak, strane, mijenjanjem navika prehranenajbrže i najočitije se dolazi do zdravstvenoga poboljšanja. Stogaovaj dio za AyurVeda Ritam ima najveće značenje.

Ispravno znanje o prehrani nije samo povezano s prehrambenimnavikama, već i s njihovom preradom pa i samim unosom hrane.Moramo biti svjesni toga da je sve što unesemo u tijelo informacijakoja ne utječe samo na tijelo, već i na najfinije, najtananije dijeloveduha i duše. Stoga vrijedi pravilo da sve što u sebe unosimo, brižljivoproberemo i ispravno preradimo kako bismo izbjegli pogrešne i štet-ne reakcije, ne samo na gruboj materijalnoj, već i na finoj informa-cijskoj razini.

4.3.1. Unos hrane

U poglavlju 3.3.3. smo već vidjeli koji temeljni značaj za početakprobavnoga procesa ima ispravno unošenje hrane. Stoga bismo odnje slobodno mogli napraviti ceremonijalni događaj, ili (☞ ) yagyu.To, međutim, mora biti spontano, bez prisile i grčevitosti, s potreb-nom fleksibilnošću naspram svakodnevnim potrebama.

Jedna takva sambhoja-yagya1 izgleda ovako:Čekamo dok, uistinu, ogladnimo i pustimo da osjećaj (☞ ) gladi

potraje najmanje 15 – 20 minuta. Preporučljivo je da se u tom vre-menu malo hoda ili trči. Tim simboličnim oponašanjem traženja hra-ne potiče se prirodni pokret crijeva i podražuje njihovo čišćenje po-taknuto glađu. Tada započinjemo unositi hranu u poniznosti, pre-danosti i zahvalnosti, pri čemu je moramo krajnje usitniti i navlažiti.Tu neka nam bude putokaz poznata stara poslovica koja kaže: „Svo-ju hranu trebaš piti, a svoje piće trebaš jesti“, što znači da čvrstuhranu moramo toliko dugo žvakati da je možemo progutati kao te-kućinu, a pića se moraju baš kao i čvrsta hrana „prožvakati“, znači uustima zadržati da se dobro pomiješaju s pljuvačkom.

Da bismo uzeli dovoljnu količinu hrane, ravnamo se također premajednoj staroj poslovici koja kaže da „prestajemo jesti kada najbolje

(4.3. – 4.3.1.)

❶ 42, 74

❷ 43, 64

✎

❹ 84, 113

63Praksa AyurVeda Ritma

prija“. To je trenutak kada nam popušta potreba za jelom izazvanaglađu, a osjećaji za savršenu osjetljivost okusa još nisu otupjeli pre-natrpanošću hranom. U želucu je, dakle, ostalo još dovoljno mjestada bi se hrana mogla pravilno probaviti. To je ujedno i trenutak kadabi zahvalnost i skromnost trebali biti u prvome planu, ispred željahalapljivosti. Ako je požuda za hranom i dalje prejaka, isperimo ustas malo čiste vode i završimo objed.

Ostanemo mirno sijedjeti još dvadesetak minuta ili se, ako je mo-guće, povlačimo i radimo 20 minuta (☞ ) samayu. Tako tjelesni su-stavi mogu u potpunom miru preuzeti hranu i dalje je razgrađivati.Nakon toga ne mislimo više na hranu i prisjetimo je se tek kad osje-timo sljedeću glad.

Za ovu ceremoniju unošenja hrane značajni su samo pravilni nutarnjistav i ispravno ponašanje. Osim toga, treba naglasiti da se možeprovesti bilo kada, bilo gdje i u bilo kojoj situaciji, bilo da se radi ovelikom ili malom obroku, da se nalazimo u društvu ili smo sami.

U osnovi bi svako unošenje hrane, svaki obrok trebao uslijediti naopisan način. Bezuvjetna pretpostavka za to jest prava glad, a krajjela treba uslijediti upravo onda kada najbolje prija. Međuobroci za„malu glad među obrocima“ pokazali su se kao protuprirodni i zazdravlje štetno pogrešno ponašanje, a trajno sporno pitanje o učesta-losti obroka jest stvar kompetencije tijela i njegovih unutrašnjih me-hanizama da sami odluče.

Stvaraju li probleme takve, na prvi pogled neuredne i potpuno indi-vidualne navike prehrane u našem društvu ili obitelji, koji su podutjecajem vanjskih prisila? Ne! Ako jedemo kada smo uistinu gladnii prestanemo jesti kada nam najviše prija, tada se sljedeća glad jav-lja tek za 4 – 5 sati. Takav ritam ne ovisi o tome radi li se fizički iliduhovni posao, je li ljeto ili zima i slično. Na taj način svatko možesvoju glad prilagoditi svojim individualnim potrebama i jesti u određe-no vrijeme koje mu odgovara. Osim toga, imamo i veliku dozu fleksi-bilnosti tako da se glad slobodno može pojaviti i malo ranije, a navik-nemo li se zadržati je malo duže, izvlačimo, pri tome, još i zdravst-vene prednosti.

Taj petosatni ritam možemo koristiti i za uvježbavanje vještine uzi-manja odmjerene količine hrane, jer, ako pojedemo previše, tada sesljedeća glad javlja nešto kasnije. Ako, pak, pojedemo premalo, tadase glad javlja znatno ranije, pa to koristimo kao uporište da kod slje-dećeg obroka pojedemo, ovisno o tome, nešto manje ili više. Zaizvjesno vrijeme ćemo ponovno pronaći put prema vlastitom osjeća-ju tijela i započeti predivan petosatni ritam u koji se, bez problema,

(4.3. – 4.3.1.)

✎

❺ 80, 105, 182

64 Pogl. 4.

Pogl. 3.3.3.: 42

daju u određeno vrijeme ugraditi podnevne stanke ili pozivi, i to takoda ćemo kod prijašnjeg obroka pojesti malo manje ili njegovatizadržavanje gladi nešto duže.

Ako sve to skupa ne uspije u jednome danu, uspjet će sutra ilipreksutra. Moramo samo ostati u igri i ne smijemo odustati. Iskustvada požudi sve više odolijevamo i da nakon jela budemo što manjetromi, a duhovno i osjećajno se sve više izgrađujemo, pomažu namna tom putu. Ukazuju nam na to da se krećemo u pravome smjeru.

4.3.1.1. Glad

Glad je, kao što smo u poglavlju 3.3.3. iscrpno rastumačili, jedanod najvažnijih čimbenika za ispravno ophođenje s hranom i sa zdrav-ljem općenito. U prethodnom poglavlju je opisano kako bi trebalaizgledati uloga gladi pri svakodnevnom unosu hrane. Međutim, temeljza ispravno korištenje hrane jest da se općenito dobro upozna i dase promijeni stav prema prehrani uopće.

Većina ljudi danas, zapravo, više i ne zna što je prava glad. U dje-tinjstvu je većina roditelja sustavno uništavaju („jednu žličicu za tatu,još samo jednu za…“), a naše potrošačko društvo usmjereno premapretjerivanju smatra je neprijateljem pa sukladno tome suzbija gladsvim sredstvima.

Upravo zbog toga ćemo ovdje najprije opisati jednu malu vježbu,pomoću koje će svatko ponovno moći upoznati glad.

Vježba za glad

Jednog neradnoga dana ustanemo se rano ujutro. Ispere-mo usta čistom mlakom vodom, žlicom ostružemo naslages jezika i još jednom isperemo čistom vodom. Ako smo žedni,napijemo se malo vode, ali ništa ne doručkujemo. Zatimodemo u šetnju oko dva i pol sata u jednome pravcu bezzastoja i jednako toliko dugo se vraćamo. Za cijelo to vrije-me ništa ne jedemo. Dopušteno je samo u krajnjem slučajunapiti se čiste vode.Najkasnije kada dođemo kući, a, možda, već i pola sata ilisat prije toga, osjetit ćemo izrazit osjećaj u želucu. To jeglad. To je osjećaj kojega moramo čekati prije svakog obro-ka.

(4.3.1. – 4.3.2.)

❷ 43, 66

158 Pogl. 6.

Pogl. 4.3.: 62

U akutnom se slučaju odričemo bilo kakvoga unosa hrane sve dokse ne pojavi prava glad, a zatim, kod sljedeća dva ili tri obroka, želu-dac napunimo najviše samo do polovine.

Valja napomenuti da se ne smiju uzimati nikakvi lijekovi i kemijskipreparati protiv žgaravice, jer oni potiču kemijsko djelovanje kiseli-ne, a zapravo nisu u stanju izmijeniti nastale probleme, kamoli temeljniproblem, koji se odnosi na način prehrane.

6.8. Crijevne tegobe

Poremećena funkcija crijeva uzrok je mnogim tegobama i bolesti-ma, bilo da su one direktne ili indirektne prirode. Čak i na popisu uz-roka smrti zauzimaju visoko mjesto. Pri tome se uopće ne mora ra-diti o raku ili o začepljenju crijeva. Daleko problematičnije nam jeupravo mnoštvo „malih“ čireva, naslaga, zalijepljenih otpadnih sa-stojaka na stjenkama, kojima uobičajeno ne poklanjamo veliku bri-gu, a igraju odlučujuću ulogu u opskrbi tijela. Uzrok tim smetnjamaleži sasvim sigurno u pogrešnome odnosu i stavu prema ishrani opće-nito. Da je uistinu tako, prepoznao je to i obznanio još prije polastoljeća finski biolog i liječnik Åre Waerland. I, unatoč tomu što je onna tisućama primjera uvjerljivo dokazao da ispravan odnos premaishrani liječi sve crijevne smetnje, pa čak i najteže bolesti, danas sejoš uvijek tema „crijeva“ liječi pogrešnom informacijom, pogrešnimponašanjem, a naposljetku u akutnom hitnom slučaju skalpelom.

Svakomu kome zdravlje i razvoj leže na srcu, imao on dijagnostici-rane crijevne probleme ili ne, najhitnije se savjetuje da svu svojupozornost usredotoči na brigu o crijevima i da se pridržava ispravno-ga stava prema ishrani, kao što je to opisano u poglavlju 4.3., i tovrlo podrobno do u svaku pojedinost. Jedino tako će crijeva biti ustanju ispuniti svoj zadatak i opskrbiti tijelo i duh visoko kvalitetnimsastojcima koji su organizmu potrebni za njihovu optimalnu funkcijui razvoj.

Kod crijevnih se problema savjetuje uvijek iznova činiti trodnevnukuru s kašom od žitarica:

(6.7.1. – 6.8.)

159Savjeti za samopomoć

Liječenje kašom od žitarica

Nabavimo pira i malu količinu drugih žitarica. Ako nemamosvoj vlastiti mlin za žitarice, dajmo ih onda sitno samljeti udućanu. Ne kupujte zapakirano brašno ili, pak, brašno ko-jemu su oduzete mekinje!Navečer, prije spavanja, pripremimo obroke za sljedeći dan.Potrebno je za svaku osobu po obroku samljeti oko ½ šali-ce brašna i tu količinu pomiješamo s 1 ½ šalicom vode, i totako da se najprije doda malo vode i dobro se izmiješa, dase ne stvore grudice, potom se doda ostatak vode, promije-ša se i ostavi preko noći da bubri.Slijedećega dana od nabubrjeloga brašna pripremamo ka-šicu tako da je pustimo da uz stalno miješanje proključa nalaganoj temperaturi, pri čemu pazimo da se ništa ne uhvatiili zagori. Pripremanje treba započeti dovoljno rano prije ob-jeda, kako bi prokuhana kaša mogla, još najmanje jedansat nakon spremanja, dalje bubriti. Ako je potrebno, za vri-jeme kuhanja se može dodati još malo vode.Svakoga dana jedemo barem jedan obrok pirove kaše, aza ostale obroke uzimamo neke druge žitarice ili mješavinužitarica po osobnom izboru i želji.

Ovako pripremljene žitarice su vrlo lako probavljive i organizam ihmože dobro iskoristiti, a želudac i crijeva se rasterećuju i mogu se re-generirati.

Druga žitarica, koja je iznimno korisna za harmoniziranje i regenera-ciju crijeva je trator (Amarant). On se pripravlja ovako:

Trator (Amarant)

Uvečer, prije spavanja, namočimo po obroku i osobi oko ¼šalice tratora u šalicu vode i pustimo da bubri preko noći.Sljedećega jutra zagrijemo trator i pustimo ga da ključanekoliko minuta na umjerenoj temperaturi. Zatim smanjimotemperaturu i nakon, otprilike, pola sata sve dobro promije-šamo nekoliko puta da se žitarice i ljekovita sluz spoje pasve to ostavimo da, na minimalnoj temperaturi, dodatno bubrijoš barem jedan sat. Trator je pripravljen i spreman za jelokada se dobro zgusne i kada pojedina zrnaca pri žvakanjuviše ne kvrckaju.

(6.7.1. – 6.8.)

❶ 157, 162

✎

❸ 67, 160

160 Pogl. 6.

Pogl. 3.3.3.: 42

Pogl. 4.3.: 62

Gotova kaša od tratora može se jesti neutralna ili pripremljena narazne načine.

Kod crijevnih problema bismo u svoj jelovnik redovito trebali uvrsti-ti trator ili pak provesti gore opisanu trodnevnu kuru kašom od žitari-ca, nadopunjenu jednim obrokom od tratora.

6.8.1. Zatvor – opstipacija

Ovdje se ponajprije mora ukloniti pogrešna informacija koju orga-nizam prima, a potom se mijenja pogrešno ponašanje i stav premanačinu života. Od zatvora pati onaj koji nema stolicu najmanje dvaputa dnevno.

Kada čak i sami liječnici tvrde da je normalno imati stolica tri putatjedno, onda to ukazuje na iznimno duboko nerazumijevanje tjeles-nih postupaka i opasno neuvažavanje pacijenata, koji zastupanjetakvoga znanstvenog mišljenje moraju plaćati svojim zdravljem, pačak i svojim životom. U svakoga onoga kod kojega ne dolazi do praž-njenje crijeva barem dva puta dnevno, resice i pregibi debeloga cri-jeva i završnoga dijela čmara su oblijepljeni i napunjeni sasušenim idesetljećima starim ostacima izmeta. Možete stoga zamisliti kojihse i koliko dragocjenih vitamina moramo odreći, a koji bi se inačetrebali proizvoditi u debelom crijevu. U međuvremenu je naše po-grešno ponašanje dostiglo tolike razmjere da je zatvor postao bio-loški nasljednim problemom, tako da i mala djeca imaju problema sumrtvljenom funkcijom crijeva.

U poglavlju 3.3.3. precizno je opisana pravilna funkcija probavno-ga sustava i jedino što je potrebno za njezino pridržavanje jest našepravilno ponašanje i ispravan stav prema tome. Kada započnemodosljedno primjenjivati savjete date u poglavlju 4.3., iskusit ćemo,već nakon nekoliko dana, osjetno poboljšanje.

To, zapravo, znači da mijenjamo svoje ponašanje i način ishrane.Uvježbavamo se podnositi (☞ ) glad, izbacujemo iz jelovnika svenevegetarijanske namirnice (prema pogl. 4.3.4.), navikavamo se žva-kati polako i dugo, a u jelovnik redovito uvodimo, osobito prvih tjeda-na, (☞ ) amarant (trator). I, još kao kruna svemu tome redovito čini-mo dinamične vježbe i vježbe istezanja koje moraju postati sastavnidio naše svakodnevice.

Za vježbu pravilnoga žvakanja i za dodatno poticanje funkcije crije-va u početku, prije svakoga jela, činimo sljedeću vježbu žvakanja:

(6.8. – 6.8.3.)

✎

❷ 43, 64, 161

❸ 67, 159

Pogl. 4.3.4.: 68

161Savjeti za samopomoć

Vježba žvakanja

Uvečer namočimo pola šalice cijeloga, neoljuštenoga i ne-usitnjenog sjemena lana u, barem, dvostrukoj količini vode.Zatim uzmemo, prije svakoga obroka, žlicu nabubrenih sje-menki lana u usta i progutamo ih tek onda kada smo potpu-no sažvakali i posljednje zrno.Potom uzimamo ostalu hranu i jednako tako je žvačemovrlo temeljito i potpuno.

Dakle, moramo se strogo kloniti sredstava za čišćenje crijeva i svihvrsta laksativa, jer oni još dodatno izmjenjuju već i onako poremećenufunkciju crijeva. Najbolje i najprirodnije metode, koje uopće postoje,za poticanja crijeva su (☞❷) glad i pravilna (☞❶) ishrana.

U akutnim slučajevima se preporuča masaža trbuha (☞ ) svayam-karana, a dobra pomoć su i (☞ ) yoga položaji tuljan, delfin i ljuljač-ka.

6.8.2. Proljev

Proljev treba shvatiti kao prirodan mehanizam organizma, koji seželi osloboditi štetnih tvari i otrova te ih izbaciti. Stoga nas proljev, prinormalnoj prehrani ne bi trebao zabrinjavati, ako nije učestao. Akoje, međutim, učestaliji od 2 do 3 puta mjesečno, onda je u pitanjupogrešna ishrana, ili se, pak, radi o problemima psihičke naravi, kojinam „udaraju“ na crijeva. U takvom slučaju moramo još dosljednijeslijediti upute i savjete navedene u poglavlju 4.3. i redovito praktici-rati (☞ ) Ritam-samaciju.

6.8.3. Nadimanje

Kada se ostaci hrane u crijevima raspadaju i prelaze u vrenje, raz-vijaju se, dobrim dijelom, velike količine plinova koji prouzrokuju na-dimanje. Uzrok tome je uvijek isključivo pogrešna ishrana i pogrešanstav prema jelu, pri čemu valja, prije svega, navesti uzimanje hrane,

(6.8. – 6.8.3.)

❶ 42, 62, 171

❷ 43, 64, 169

❺ 89, 101ff, 162

❻ 126, 162

❹ 76, 156, 164

Pogl. 4.3.: 62