azƏrbaycan respublİkasi tƏhsİl nazİrlİyİ...

1

AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI

TƏHSİL NAZİRLİYİ

AZƏRBAYCAN DÖVLƏT PEDAQOJİ UNİVERSİTETİ

MÜASİR AZƏRBAYCAN DİLİ KAFEDRASI

(P A S P O R T )

Bakı – 1989/2016

2

MÜNDƏRİCAT

1. Ön söz .................................................................................................................................................................................................................... 3

2. Kafedranın tarixi .................................................................................................................................................................................................. 4

4. Kafedra haqında ümumi məlumat ....................................................................................................................................................................... 5

5. KAFEDRANIN İSTİFADƏ ETDİYİ TƏDRİS MODELİ .................................................................................................................................. 6

6. Müəllim heyətinin tərkibi və ümumi dərs yükü .................................................................................................................................................. 7

7. Kafedranın tədris fəaliyyəti haqqında məlumat .................................................................................................................................................. 8

7.1. Tədris olunan fənlər barəsində qısa təsvir ....................................................................................................................................................... 10

7.2. Fənlər üzrə tədris və tədris-işçi proqramlar..................................................................................................................................................... 11

7.3. Kafedranın tədris etdiyi əsas fənlərin proqram hazırlığı barədə məlumat ........................................................................................................ 12

7.4. Kafedranın tədris etdiyi əsas fənlərin dərslik, dərs vəsaiti və metodik vəsaitləri barədə məlumat .................................................................... 14

8. Kafedra əməkdaşlarının elmi yaradıcılıq fəaliyyəti haqqında məlumat .......................................................................................................... 17

8.1. “Müasir Azərbaycan dili” kafedrasının 2014-2016-ci illər üçün elmi-tədqiqat işinin planı .............................................................................. 17

8.2. Kafedranın doktoran və dissertantları ............................................................................................................................................................. 26

8.3. Kafedra əməkdaşlarının elmi məqalələri və çap işləri .........................................................................................................................................

9. KADR POTENSİALININ MÖHKƏMLƏNDİRİLMƏSİ İSTİQAMƏTİNDƏ İŞ, KAFEDRANIN KADR BANKI HAQQINDA

PLAN .......................................................................................................................................................................................................................... 82

10. KAFEDRA ƏMƏKDAŞLARININ QISA TƏRCÜMEYİ – HALI ................................................................................................................... 83

11. KAFEDRANIN İLLİK İŞ PLANI (NÜMUNƏ) .............................................................................................................................................. 100

12. KAFEDRANIN ƏSASNAMƏSİ ...................................................................................................................................................................... 104

3

1. Ön söz

Dil hər bir cəmiyyətin mənəvi-mədəni inkişaf göstəricisi kimi, daşıyıcısı olduğu xalqın ümumi

ünsiyyətinə, nəsillərarası əlaqələrin qorunmasına, elmi-texniki, iqtisadi-siyasi və digər münasibətlərin genişlənməsinə mühüm təsir

göstərir. Azərbaycan dili də dünyanın zəngin dillərdən biri kimi, bütün dövrlərdə xalqımızın mənəvi dünyasının, istək və arzularının,

cəmiyyətin ən müxtəlif sahələrinə aid baxışlarının ifadəsində əvəzsiz rol oynamışdır. Tarixən “türk”, “tatar”, “azəri” kimi müxtəlif

adlarla adlandırılmış Azərbaycan dili XVI əsrdə, eləcə də ADC dövründə dövlət dili kimi fəaliyyət göstərsə də, sovet dövründə

sıxışdırılmış, bütün rəsmi dövlət orqanlarında şifahi və yazılı ünsiyyət forması kimi rus dilindən istifadə olunmuşdur. Xalqımızın

müstəqillik əldə etməsindən, xüsusən də 1995-ci il 12 noyabr ümumxalq referendumuna əsasən Azərbaycan Respublikasının dövlət

dilinin Azərbaycan dili olması haqqında Konstitusiyanın 21-ci maddəsinin qəbul olunmasından sonra dilimizin inkişafının xüsusi

mərhələsi başlandı. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin “Dövlət dilinin tətbiqi işinin təkmilləşdirilməsi haqqında” 18 iyun 2001,

“Azərbaycan əlifbası və Azərbaycan dili günü haqqında” 9 avqust 2001, “Azərbaycan Respublikasında dövlət dili haqqında”

Azərbaycan Respublikası qanununun tətbiq edilməsi barədə 2 yanvar 2003-cü il tarixli fərmanları, eləcə də Azərbaycan Respublikası

Milli Məclisinin 30 sentyabr 2002-ci il tarixində qəbul etdiyi, Azərbaycan Respublikasında dövlət dili haqqında qanun” dilimizin ölkə

həyatının bütün sahələrində dövlət dili kimi fəaliyyətinə, respublikamızda, eləcə də dünyanın ayrı-ayrı bölgələrində yaşayan 60

milyondan çox azərbaycanlının ümumi ünsiyyət vasitəsinə çevrilməsinə imkan yaratdı. Hazırda Azərbaycan dili rəsmi dövlət dili kimi

XXI əsrin günbəgün artan tələblərinə cavab verə, cəmiyyətin daha qlobal və daha müasir düşüncə tərzinin ifadəsinə xidmət edə bilər.

Bütün bunlar isə ədəbi dilimizin mükəmməl norma sisteminin yaradılmasını, onun qorunması və inkişaf tələbini daha ciddi şəkildə

ortaya qoyur. Bu gün ölkəmizdə fəaliyyət göstərən bütün ali və orta ixtisas təhsili müəssisələrində ixtisasından asılı olmayaraq

“Azərbaycan dili və nitq mədəniyyəti” fənninin tədris proqramlarına daxil edilməsi , “Müasir Azərbaycan dili” və “ Seçmə fənn”lərin

tədrisinə diqqətin gücləndirilməsi də həmin tələbdən irəli gəlir.

Ümumiyyətlə, müasir dövrdə Azərbaycan dili tədrisinin əsas istiqamətlərini aşağıdakı kimi müəyyənləşdirmək olar:

4

-Danışıq dili, ədəbi dil və rəsmi dil anlayışları;

- Azərbaycan ədəbi dilinin fonetikası, səs quruluşu, fonetik hadisə və qanunları, heca, vurğu;

- Orfoqrafiya və orfoepiya anlayışları, onların bir-biri ilə qarşılıqlı əlaqəsi, ədəbi dilimizin orfoqrafik və

orfoepik normaları;

- Yazı, əlifba, qrafika, durğu işarələri;

- Azərbaycan ədəbi dilinin lüğət tərkibi, sözlərin mənasına və işlənmə dairəsinə görə qrupları, mənşəyi, leksik və semantik

xüsusiyyətləri;

- Onomastika, frazeologiya, leksikoqrafiya, derivatologiya və digər bölmələrə aid əsas anlayışlar;

-Sözlərdə kök, əsas və şəkilçi anlayışları, nitq hissələri və onlara aid qrammatik kateqoriyalar;

-Sintaktik əlaqələr, söz birləşməsi, cümlə və mətnlə bağlı qrammatik xüsisiyyətlər;

-Ədəbi dil normalarının mənimsədilməsi, şifahi və yazılı nitq mədəniyyəti vərdişlərinin aşılanması və s.

və s.

2. Kafedranın tarixi

Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin aparıcı kafedralarından biri “Müasir Azərbaycan dili” kafedrasıdır. Ölkəmizdə analoqu

olmayan bu kafedra filologiya elmləri doktoru, professor Həsən Mirzəyevin təşəbbüsü və təklifi ilə 1989-cu ilin iyun ayında universitetin

“Azərbaycan dilçiliyi” kafedrasının bazası əsasında yaradılmışdır.

Kafedranın formalaşdırılması, professor-müəllim heyətinin seçilməsi filologiya elmləri doktoru, professor Həsən İbrahim oğlu Mirzəyevə

həvalə edilmişdir. 1989-cu ilin iyun ayında filologiya elmləri doktoru, professor Həsən İbrahim oğlu Mirzəyev “Müasir Azərbaycan dili”

5

kafedrasına kafedra müdiri seçilmişdir. 2015-ci ilin fevral ayında o, vəfat etmişdir. Həmin ilin dekabr ayından

kafedraya filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Mahirə Nağı qızı Hüseynova müdir təyin edilmişdir.

3. Kafedraya rəhbərlik

1989-cu ilin iyun ayında filologiya elmləri doktoru, professor H.Mirzəyev “Müasir Azərbaycan dili” kafedrasına kafedra müdiri

seçilmişdir.

Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin rektorunun əmri ilə filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Mahirə Nağı qızı Hüseynova 2015/2016-

cü tədris ilindən etibarən “Müasir Azərbaycan dili” kafedrasının müdiri təyin edilmişdir.

4. Kafedra haqında ümumi məlumat

“Müasir Azərbaycan dili” kafedrası ali təhsilin bakalavriat və magistratura pillələrində “Azərbaycan dili” istiqaməti üzrə əsas aparıcı

ixtisas kafedrasıdır.

Kafedra, müasir təhsilimizim ehtiyacı olan yüksək ixtisaslı müəllimlərin hazırlanması üçün bir çox sahələri əhatə edən bir çox müxtəlif

fənlərin tədrisini həyata keçirir.

Tədris olunan fənlər üzrə tədrisin keyfiyyətini artırmaq, tədris prossesinin səmərəliliyini yüksəltmək, o cümlədən, tələbələrimizin

müxtəlif sahələr üzrə nəzəri biliklərlə yanaşı, həm də təcrübi vərdişlərini artırmaq məqsədi ilə mütəmadi olaraq elmi seminarlar keçirilərək onlara

təhsil müddətində öyrənmiş olduqları biliklərin real həyatda istifadəsi öyrədilir. Bu mənada tədris metodikamızda nəzəriyyə və praktika arasında

qurmağa çalışdığımız körpü və tarazlıq kafedramızın qeyd edilməyə dəyər ən önəmli özəlliyidir.

Müasir Azərbaycan dili kafedrası olaraq missiyamız

tələbələrimizə dilçilik sahəsində ən yaxşı təhsili və ən

müasir bilikləri verərək məzunlarımızın həm ölkə

daxilində, həm də beynəlxalq səviyyədə olan karyera

imkanlarından faydalanmaları üçün lazımi bilik və

qabiliyyətlər əldə etmələrini təmin etmək və rəqabətə

Vizyonumuz

Müasir Azərbaycan dili kafedrasının vizionu ölkə və regional

səviyyədə tanınan professional və yüksəkixtisaslı kadrlar

hazırlayaraq, yüksək təhsil standartına sahib olan kafedra

olmaqdır.

6

5. KAFEDRANIN İSTİFADƏ ETDİYİ TƏDRİS MODELİ

Müasir Azərbaycan dili kafedrasının təklif etdiyi tədris modeli aşağıdakı diaqramda öz əksini tapmışdır. Belə ki, birinci kursda tələbələr

Müasir Azərbaycan dilinin fonetikasını mənimsəyir. Həmçinin, universitetin digər fakültələrində Azərbaycan dili və nitq mədəniyyəti fənni tədris

olunur. II kursda tələbələr I semesetrdə Müasir Azərbaycan dilinin leksikologiyası, II semestrdə isə Müasir Azərbaycan dilinin morfologiyası

fənlərini öyrənir, III kursda davam olaraq Müasir Azərbaycan dilinin sintaksisi fənnini öyrənməklə yanaşı ixtisasları üzrə tədris təcrübəsinə

yiyələnir və IV kursda Türk dillərinin müqayisəsi Seçmə fənn (Azərbaycan dilində fel) fənləri öyrənilir.

7

6. Müəllim heyətinin tərkibi və ümumi dərs yükü

Dördüncü kurs: Türk dillərinin müqayisəsi və Seçmə fənn (Azərbaycan dilində fel)

Üçüncü kurs : Müasir Azərbaycan dilinin sintaksisi

İkinci kurs: Müasir Azərbaycan dilinin leksikologiyası və Müasir Azərbaycan dilinin morfologiyası

Birinci kurs: Müasir Azərbaycan dilinin fonetikası və Azərbaycan dili və nitq mədəniyyəti

8

7. Kafedranın tədris fəaliyyəti haqqında məlumat

Ştat cədvəli (Professor-müəllim heyətinin

tərkibi)

Ştat müəllimləri-9 nəfər

Yarım ştat-5 nəfər

Saat hesabı-2 nəfər

Fəlsəfə doktoru-8 nəfər

Kafedranın ümumi dərs yükü

Bakalavr əyani-I semestr-3665 saat;

II semestr- 2617 saat; cəmi-6282 saat

Bakalavr qiyabi- I semestr-81 saat; II

semestr- 263 saat; cəmi-344 saat

9

Ümumi dərs yükü üzrə

Bakalavr əyani

Bakalavr qiyabi

10

7.1. Tədris olunan fənlər barəsində qısa təsvir

1. Müasir Azərbaycan dili (Fonetika) - Azərbaycan dilinin ən kiçik vahidi olan mənalı səslərdən, fonemlər

sistemindən, fonetik hadisə və qanunlardan vurğu, durğu, heca, avazlanma və s. bəhs edir.

2. Müasir Azərbaycan dili (Leksikologiya) – Azərbaycan dilinin lüğət tərkibindəki sözlərin məna xüsusiyyətlərini, mənşəyini, frazeoloji

birləşmələri, söz yaradıcılığı və onamastik vahidləri öyrədir.

3. Müasir Azərbaycan dili (Morfologiya) – Azərbaycan dilinin qrammatikası, morfoloji sistemi, sözlərin nitq hissələri üzrə bölgüsü və s.

məsələlərdən bəhs edir.

4. Müasir Azərbaycan dili (Sintaksis) – Müasir Azərbaycan dilinin sintaksisi Azərbaycan dili və ədəbiyyat müəlliminin metodik hazırlığını

təmin edən fənlərdən biridir. Bu fənnin tədrisi prosesində sintaktik əlaqələr, söz birləşmələri, cümlə (cümlənin əlamətləri və cümlə üzvləri) və

onun növləri (məqsəd və intonasiyaya görə növləri, quruluşca növləri və s.), mətn sintaksisi kimi məsələləri öyrədir.

5. Türk dillərinin müqayisəsi – Türk dillərinin tarixi, bu dillərin qohumluğu, müasir dövrdə fonetik, leksik, qrammatik normaların oxşar və

fərqli cəhətlərini öyrədir.

6. Azərbaycan dili və nitq mədəniyyəti – Nitq mədəniyyətinin ümumbəşəri mədəniyyətin tərkib hissəsi olması, nitq fəaliyyətində ünsiyyət

prosesi, yüksək natiqlik sənətinə yiyələnmə yolları, danışıq mədəniyyəti və nitqin etikası kimi problemləri öyrədir.

7. Seçmə fənn (feil) - Azərbaycan dilinin morfologiyasında feilin xüsusi yeri vardır. Feil leksik-semantik, morfoloji, sintaktik, üslubi, fonetik

xüsusiyyətlərinə görə digər nitq hissələrindən fərqlənir. Bu xüsusiyyətlər seçmə fənnin tədrisində öyrədilir.

8. Müasir Azərbaycan ədəbi dili- Azərbaycan dili fənni orta məktəb müəliminin bakalavr səviyyəsində Müasir Azərbaycan ədəbi dili fənni

üzrə hazırlığını təmin edən fənlərdəndir. Fənnin məqsədi sadə yollarla Fonetika, Leksikalogiya, Morfologiya, Sintaksisin, sadə və mürəkkəb

cümlə məsələlərini mənimsətməkdir.

11

7.2. Fənlər üzrə tədris və tədris-işçi proqramlar

Kafedranın tədris etdiyi fənlərin

siyahısı

Sillabus(lar)

haqqında

qeydlər(var, yox,

kim(lər) tərəfindən

hazırlanıb, təsdiq

tarixi və s)

Proqram(lar) haqqında qeydlər(var, yox,

kim(lər) tərəfindən hazırlanıb, qrifi və ya

kafedrada təsdiqi barədə məlumat)

Fənnin tədris olunduğu

ixtisaslar

Müasir Azərbaycan dilinin fonetikası

050101” Azərbaycan dili və ədəbiyyatı

müəllimliyi” ixtisası 2014-cü il, 1246 saylı

əmri

Azərbaycan dili və ədəbiyyatı

müəllimliyi

Müasir Azərbaycan dilinin leksikologiyası

prof. İ.M.Bayramov

dos. M.N.Hüseynova,

dos. K.İ.Səmədova.

07.09.2016



əmri


müəllimliyi

Müasir Azərbaycan dilinin morfologiyası



əmri


müəllimliyi

Müasir Azərbaycan dilinin sintaksisi

prof.B.Ə.Xəlilov

dos. F.N.Məmmədova

dos. K.İ.Səmədova

07.09.2016



əmri


müəllimliyi

Türk dillərinin müqayisəsi


müəllimliyi” ixtisası. 02.12.2014-cü il tarixli

1246 saylı əmri


müəllimliyi

12

Azərbaycan dili və nitq mədəniyyəti

prof.V.H.Əliyev

prof.M.A.İsmayılova

dos. Y.Q.Qəhrəmanova

b/m. M.A.Nəzərova

dos. S.Zeynalov

dos. Z.İ.Təhməzov

E.Ş.Abışov

07.09.2016

09.12.2014-cü il tarixli 1246 saylı əmrinə

əsasaən

Digər ixtisaslar

Seçmə fənn. Azərbaycan dilində feil

prof. C.Ə.Cəfərov

prof. B.Ə.Xəlilov

07.09.2016



əmri


müəllimliyi

Müasir Azərbaycan ədəbi dili prof. C.Ə.Cəfərov

dos.K.İ.Səmədova 07.09.2016

Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirinin

09.12.2014-cü il tarixli 1246-saylı əmrinə

əsasən

Fransız dili müəllimliyi, İngilis-

dili müəllimliyi

7.3. Kafedranın tədris etdiyi əsas fənlərin proqram hazırlığı barədə məlumat

13

Sıra №-si Tədris planında olan fənnlərin adı

(fənn bölümləri üzrə)

Tədris planı

üzrə

Saatların

həcmi

Fənn proqramlarının

mövcudluğu

(çap olunduğu il, qrifi barədə əmr)

Fənn proqramlarının

Dövlət Təhsil

Standartlarına

uyğunluğunun

qiymətləndirilməsi

İPHF - B 10.1 Müasir Azərbaycan dili( fonetika) 60


müəllimliyi” ixtisası.2014 cü il, 1246

saylı əmri

Uyğundur

İPHF - B 10.2 Müasir Azərbaycan

dili(leksikologiya) 60



saylı əmri

Uyğundur

İPHF - B 10.3 Müasir Azərbaycan

dili(morfologiya) 75



saylı əmri

Uyğundur

İPHF - B 10.4 Müasir Azərbaycan dili(sintaksis) 90



saylı əmri

Uyğundur

İSF – B 06 Türk dillərinin müqayisəsi 60


müəllimliyi” ixtisası. 02.12.2014-cü il

tarixli 1246 saylı əmri

Uyğundur

HF-B 03 Azərbaycan dili və nitq mədəniyyəti 60 09.12.2014- cü il tarixli 1246 saylı əmri Uyğundur

HSF-B 04 Azərbaycan dilində fel 53

050101”Azərbaycan dili və

ədəbiyyatı.09.12.2014- cü il tarixli 1246

saylı əmri

Uyğundur

İPHF-B 04 Müasir Azərbaycan dili 45 Azərbaycan Respublikası Təhsil Uyğundur

14

Nazirinin 09.12.2014-cü il tarixli 1246-

saylı əmrinə əsasən

7.4. Kafedranın tədris etdiyi əsas fənlərin dərslik, dərs vəsaiti və metodik vəsaitləri barədə məlumat

Tədris planında nəzərdə tutulmuş fənlər və onun tədrisini

təmin edən dərslik, dərs və tədris-metodik vəsaitlər Müəllifi

Növü

Qriflə nəşri və nəşr

tarixi dərslik dərs

vəsaiti

tədris-

metodik

vəsaitlər Fənlərin adı dərslik, dərs və tədris-metodik

vəsaitər

Müasir Azərbaycan dili

(fonetika)

1.Dərslik

Müasir Azərbaycan dili(fonetika,

yazı, əlifba, qrafika, orfoqrafiya,

orfoepiya)

2.Müasir Azərbaycan dili (I cild)

3. Müasir Azərbaycan dili I hissə.

Fonetika.

Prof. Buludxan Xəlilov

AMEA Dilçilik İnstitutu

Ə.Dəmirçizadə.

+

+

+

Az.Resp.Təh.Naz.

əmr N.22

15.01.2007

70103-2000/M-655-78

İSBN 978-9952-34-152-

9

15


(leksikologiya)

1.Dərslik

Müasir Azərbaycan dilinin

leksikologiyası

2.Azərbaycan dilinin

semasiologiyası

3.Müasir Azərbaycan dilinin

leksikası


Z.Verdiyeva, F.Ağayeva,

M.Adilov

H.Ə.Həsənov

+

+

+

Az.Resp.Təh.Naz.

əmr N.507

29.04.2008

7-1-3/M-652

119-79

H4602000000-000/M-

652-87


(morfologiya)

Dərslik


morfologiyası. I hissə

2. Müasir Azərbaycan dilinin

morfologiyası. II hissə

3.Müasir Azərbaycan dili. II hissə

Morfologiya

1.Prof. Buludxan Xəlilov

2. Prof. Buludxan Xəlilov

3. Az. SSR. Elmlər Akademiyası

+

+

+

1.4602000000-240/N-

098-2007 prifli nəşr

Bakı-2007

2.əmr № 1199,

06.12.2001,

4602000000-241/N-

098-2007, Bakı-2007


(sintaksis)

Dərslik

1.Müasir Azərbaycan dili.

Sintaksis.

2.Müasir Azərbaycan dili.

Sintaksis

Prof. Qəzənfər Kazımov

Ə.Abduallayev. Y.Seyidov.

A.Həsənov

+

+

Az.Resp.Təh.Naz.

əmr N.636

23.06.2000.

Türk dillərinin

müqayisəsi

Dərslik

1.Türkologiyaya giriş

1.Prof. Buludxan Xəlilov

+

1.TN, 16.12.2005, əmr

N.860, 4602000000

16

2. Türk dillərinin müqayisəli

qrammatikası.

2.Prof. Fərhad Zeynalov + 2.Bakı -2008

Azərbaycan dili və nitq

mədəniyyəti

Dərs vəsaiti

1. Nitq mədəniyyətinin əsasları

2.Azərbaycan dili və nitq

mədəniyyəti

3.Azərbaycan dili və nitq

mədəniyyətinin aktual problemləri

Prof. Nadir Abdullayev

Prof. M.A.İsmayılova

Prof. M.A.İsmayılova

+

+

+

4602000000/N 098-

2013, Bakı 2013

Seçmə fənn.

Azərbaycan dilində feil.

Dərs vəsaiti

1.Azərbaycan dilində feil

Dərslik


morfologiyası. I hissə

3. Müasir Azərbaycan dilinin

morfologiyası. II hissə

Prof. Həsən Mirzəyev


+

+

M4602000000/655(07)-

2006 qrifli nəşr, Bakı-

2006

098-2007 prifli nəşr

Bakı-2007

2.əmr № 1199,

06.12.2001,

4602000000-241/N-

098-2007, Bakı-2007

Müasir Azərbaycan

ədəbi dili

Dərs vəsaiti


b/müəl. M.A.Nəzərova + ADPU-nun Filologiya

fakültəsinin Elmi

Şurasının 01.05.2015-ci

il tarixli iclasının

qərarına əsasən. Pr.N-5

17

8. Kafedra əməkdaşlarının elmi yaradıcılıq fəaliyyəti haqqında məlumat

8.1. “Müasir Azərbaycan dili” kafedrasının 2014-2016-ci illər üçün elmi-tədqiqat işinin planı

Sıra

№

Elmi istiqamətlərin,

problemlərin və mövzuların

adı

İcra müddəti

İcraçı Başlanğıcı (il) Sonu (il)

18

1 2 3 4 6

1. İstiqamətin adı: Müasir

Azərbaycan dili.

Problemin adı: Müasir

Azərbaycan dilinin qrammatik

quruluşu.

Mövzunun adı: Müasir

Azərbaycan dilinin aktual

problemləri

a) Leksikologiyanın aktual

problemləri

b) Morfologiyanın aktual

problemləri

c) Sintaksisin aktual

problemləri

2014

2014

2015

2016

2016

2014

2015

2016

f.ü.e.d., professor

C.Ə. Cəfərov

19


Azərbaycan dili.



quruluşu.

Mövzunun adı: Azərbaycan

dilinin tətbiq sferasının

genişlənməsində dövlət

müstəqilliyinin rolu

a) Azərbaycan əlifbası və

onun problemləri

b) Müasir Azərbaycan dili

terminologiyasının aktual

problemləri

c) Müasir Azərbaycan dili

frazeologiyasının aktual

problemləri

2014

2014

2015

2016

2016

2014

2015

2016

f.ü.e.d., professor

M.A.İsmayılova

20


Azərbaycan dili.



quruluşu.


dilində söz yaradıcılığı

a) Azərbaycan dilində söz

yaradıcılığının üsul və vasi-

tələri, qrammatik yolla söz

yaradıcılığı

b) Azərbaycan bədii nitqində

ifadə yaradıcılığı, okkozio-

nalizmlər

c) Azərbaycan bədii nitqində

ifadə yaradıcılığı, okkozio-

nalizmlər, II hissə

2014

2014

2015

2016

2016

2014

2015

2016

f.ü.f.d., dosent

F.N.Məmmədova

21


Azərbaycan dili.



quruluşu.

Mövzunun adı: Akademik

M.Ş.Şirəliyevin türkoloji

dilçiliyin inkişafında rolu.

a) Akademik M.Ş.Şirəliyev və

Azərbaycan dili məsələsi

b)Azərbaycan dialekt və

şivələrinin təsnifi problemləri

c) Bakı dialektində sözlərin

quruluşu

2014

2014

2015

2016

2016

2014

2015

2016

f.ü.f.d., baş müəllim

M.A. Nəzərova


Azərbaycan dili.



22

quruluşu.


şimal bölgəsinin dialekt və

şivələri (Şəki, Qax və

Zaqatala, Balakən)

a) Şimal bölgəsinin

dialektlərinin morfoloji

xüsusiyyətləri

b) Şimal bölgəsinin

dialektlərinin sintaktik

xüsusiyyətləri

c)Şimal bölgəsinin

dialektlərində qipçaq

elementləri

2014

2014

2015

2016

2016

2014

2015

2016

f.ü.f.d. K.İ.Səmədova


Azərbaycan dili.



23

quruluşu.

Mövzunun adı: Qərbi

Azərbaycan şivələrində

arxaikləşmiş söz və şəkilçilər

a)Qərbi Azərbaycan

şivələrində arxaikləşmiş

şəkilçilər (Dərələyəz,

Karvansaray,Çəmbərək şivə

lərində)

b)Qərbi Azərbaycan

şivələrində arxaikləşmiş

şəkilçilər (Zəngibasar,Meğri

və b. şivələrdə)

c)Qərbi Azərbaycan

şivələrində arxaikləşmə

prosesinin təhlili

2014

2014

2015

2016

2016

2014

2015

2016

f.ü.f.d. S.S.Sadıqova


Azərbaycan dili.

24



quruluşu.

Mövzunun adı:Türk

dillərində ümumi qrammatik

kateqoriyalar

a) Türk dillərində

mənsubiyyət kateqoriyası

b) Türk dillərində kəmiyyət

kateqoriyası

c) Türk dillərində xəbərlik

kateqoriyası

2014

2014

2015

2016

2016

2014

2015

2016

f.ü.f.d. Y.Q.Ergin


Azərbaycan dili.



quruluşu.

25

Mövzunun adı: Qərbi

Azərbaycanın Dərələyəz

mahalının aşıq və el şairlərinin

əsərlərinin linqvistik

xüsusiyyətləri

a) Qərbi Azərbaycanın

Dərələyəz mahalının aşıq və el

şairlərinin əsərlərinin fonetik

və leksik xüsusiyyətləri

b) Qərbi Azərbaycanın


şairlərinin əsərlərinin

morfoloji xüsusiyyətləri

c) Qərbi Azərbaycanın


şairlərinin əsərlərinin sintaktik

xüsusiyyətləri

2014

2014

2015

2016

2016

2014

2015

2016

f.ü.f.d. M.N.Hüseynova

26

8.2. Kafedranın doktorant və dissertantları

Kafedrada hazırda 3 nəfər dissertant və 7 nəfər doktorant var:

Elmlər doktoru proqramı üzrə

1.Mahirə Hüseynova “Azərbaycan dili” ixtisası üzrə dissertant

2.Yeganə Ergin. “Azərbaycan dili” ixtisası üzrə dissertant

Fəlsəfə doktoru proqramı üzrə

1. Elnarə Niftəliyeva.“ Azərbaycan dili” ixtisası üzrə doktorant

2. Sahilə İbrahimova. “Azərbaycan dili” ixtisası üzrə doktorant

3. Könül Abdullayeva. “Azərbaycan dili” ixtisası üzrə doktorant

4. Aytən Həsənova. “Azərbaycan dili” ixtisası üzrə doktorant

5. Sərvinaz Əliyeva. “Azərbaycan dili” ixtisası üzrə doktorant

6. Aytəkin Salifova. “Azərbaycan dili” ixtisası üzrə dissertant

7. Aynurə Xəlilova. “Azərbaycan dili” ixtisası üzrə doktorant

8. Natəvan Ağayeva. “Azərbaycan dili” ixtisası üzrə doktorant

27

8.3. Kafedra əməkdaşlarının elmi məqalələri və çap işləri

Müəllimlərin adı, soyadı Məqalənin adı Jurnalın adı

Mahirə Nağı qızı

Hüseynova

Ulu öndərimizə məhəbbət ruhunda Bakı, “Təknur”, nəşrriyyatı. 2008.

Ulu öndərimizin natiqlik məharəti Bakı. “Avropa‘‘ nəşriyyatı. 2009

Ulu öndərimizin natiqlik məharəti xalqımızın ən

böyük sərvətidir

“Azərbaycan Aqrar Elmi”, Azərbaycan Respublikası Kənd

Təsərrüfatı Nazirliyinin Elmi- nəzəri jurnalı, N 1-2, 2009

Ədəbiyyatşünaslığa xidmət əzmi ilə Bakı, Elm və Təhsil. 2013

Dərdi dərin Həsən Mirzə Bakı. “Vətən” nəşriyyatı.

2013

Azərbaycan poeziyasında “dağ” obrazı

Bakı.

“Vətən” nəşriyyatı.

2013

Alim təfəkkürünün itiliyi Bakı. “Vətən” nəşriyyatı.

2013

H.Mirzəyevin yaradıcılığında felin tədqiqi

məsələləri “Elmi axtarışlar”, Bakı, “Nurlan”, 2008, №1.

H.Mirzə poeziyasında Dərələyəz toponimləri.

“Onomastika”

Elmi-Onomastik jurnal.

Bakı, ADPU nəşri, 2008, №3.

H.Mirzəyevin elmi yaradıcılığında aşıq

poeziyasındakı toponimlərin tədqiqi məsələləri. “Elmi axtarışlar”, Bakı, “Nurlan”, 2008, №4.

H.Mirzəyevin yaradıcılığında onomastik

vahidlərin

tədqiqi məsələləri. “Dil və ədəbiyyat”

“Beynəlxalq Elmi-nəzəri jurnal”, Bakı, BDU, 2008, №2(62

H.Mirzə poeziyasında toponimlərin səciyyəvi

xüsusiyyətləri. “Dil və ədəbiyyat “Beynəlxalq Elmi-nəzəri jurnal”, Bakı, BDU, 2008, №6(66)..

Dərələyəz mahalında işlənən bəzi şivə sözləri

və

bunların türk dillərində paralelləri

“Elmi axtarışlar”, Bakı,“Nurlan”, 2009, №1.

28

Dərələyəz folklorunun tədqiqi məsələləri “Elmi axtarışlar”, Bakı, “Nurlan”, 2009, №2

Alimin şeir yaradıcılığı “Elmi axtarışlar”, Bakı, “Nurlan”, 2009, №3.

Azəbaycan və türkmən dillərində fellərin oxşar

xüsusiyyətləri “Elmi axtarışlar”, Bakı, “Nurlan”, 2009, №4.

Dərələyəz toponimlərinin tədqiqi istiqamətləri

“Dil və ədəbiyyat” “Beynəlxalq Elmi-nəzəri jurnal”, Bakı, BDU, 2009, №1(67).

Dərələyəz şivəsinin tədqiqi istiqamətləri.

“Dil və ədəbiyyat” “Beynəlxalq Elmi-nəzəri jurnal”, Bakı, BDU, 2010, №4(75).

Həsən Mirzəyevin elmi məqalələri haqqında Filologiya məsələləri. Bakı,

AMEA, 2010, №8.

Həsən Mirzə poeziyasında Dərələyəz mövzusu Filologiya məsələləri. Bakı,

AMEA, 2010, №11.

Сравнительное исследование причастия в

тюрксkих языках (на основе исследований

профессора Г.Мирзоева

Хабаршы, Вестник филология

сериясы,

Серия филологическая,

Алматы, 2010, № 1-2.

Об исследованиях проф. Гасана Мирзоева,

посвященных категории переходности и

Известия Таврического националь-

ного Университета им.В.И.Вернадского.Научный журнал

Серия Филоло- гия.

29

непереходности глагола Симферополь, 2010 Том 23 (62).№3,.

Лингвистические исследования Гасана

Мирзоева и их значение для современной

тюркологии

Материалы III Междуна-родной научнойконфе-ренции.

Нальчик, 17ноября 2010 г.

H.Mirzəyevin yaradıcılığında filologiya məsə-

lələri

Doktorantların və gənc tədqiqatçıların XVI respublika elmi

konfransının proqramı. Bakı, BDU, 2011, № 2,

Aşıq poeziyasında yaşayan adlarımız Həsən

Mirzəyevin tədqiqatında

Filologiya məsələləri. Bakı,

AMEA, 2011, №1.

Prof.H.Mirzeyev`in şiirlerinin dil ve üslup

özellikleri Motif Akademi Halk Bilimi Dergisi.Ankara, 2011, №1.

Prof.H. Mirzəyevin elmi tədqiqatlarında

Azərbaycan

dilinin qrammatik quruluşu məsələləri

Filologiya məsələləri. Bakı,

AMEA, 2011, №4.

Prof.H.Mirzəyevin tədqiqatlarında müasir

Azərbaycan dili fənni və onun başqa elmlərlə

əlaqəsi məsələləri “Dil və ədəbiyyat”

“Beynəlxalq Elmi-nəzəri jurnal”, Bakı, BDU, 2011, №(78).

Həsən Mirzəyevin tədqiqatında Feili sifət Filologiya məsələləri. Bakı, AMEA, 2013, №4,

Həsən Mirzəyevin Azərbaycan dilindəki təsirli

və təsirsiz fellərin tədqiqinə həsr olunmuş Pedaqoji Universitet Xəbərləri. №2

30

məqalələri Bakı 2013

Əbdüləzəl Dəmirçizadə və Azərbaycan dilinin

fonetikası. Seçmə fənn Bakalavr pilləsi üçün Bakı, 2014

Həsən Mirzəyev və Azərbaycan dilində fel.

Seçmə fənn Bakalavr pilləsi üçün Bakı ADPU, 2014

Muxtar Hüseynzadə və Azərbaycan dilinin

morfologiyası. Seçmə fənn. Bakalavr pilləsi üçün Bakı ADPU, 2014

Həsən Mirzəyevin yaradıcılığında filologiya

məsələləri. Bakalavr pilləsi üçün Bakı ADPU, 2014

XIX-XX əsr Azərbaycan aşıq və el şairlərinin

yaradıcılığında omonimlərin üslubi

xüsusiyyətləri (Dərələyəz mahalı üzrə)

Filologiya məsələləri. Bakı AMEA, 2014, №7

Фонологические повторы на

языке ашугов народных поэтов

Азербайджана в XIX-XX веках

(по округу Даралаяз)

Московский Государственный Лингвистический

Университет. Вестник МГЛУ. Москва 2014. №3 (661).

г. Магнитогорск, пр. Ленина, 114, ауд. 232


yaradıcılığında frazeologizmlərin üslubi


Filologiya məsələləri “Elm və təhsil” Bakı 2014 №6

31


yaradıcılığında omonimlərin üslubi




yaradıcılığında atalar sözləri və məsəllərdən

istifadə (Dərələyəz mahalı üzrə)

Pedaqoji Universitet Xəbərləri Bakı 2014 №7


yaradıcılığının dil və üslub xüsusiyyətlərinin

əhəmiyyəti (Dərələyəz mahalı üzrə)

Bakı Slavyan Universiteti

VI Beynəlxalq elmi konfransın materialları

I hissə

5-7 may 2015-ci il


yaradıcılığında alqış, qarğış və vulqarizmlərin

üslubi imkanları (Dərələyəz mahalı üzrə)

Azərbaycan Dillər universiteti

Elmi Xəbərlər Bakı 2015 №7


yaradıcılığında antonimlərin üslubi



Стилистическая форма выражения

диалектизмов в творчестве

Азербайджанских ашугов и народных

поэтов XIX-XX веков (по материалам

Даралаяз)

Научные исследования в сфере гуманитарных наук: открытия

XXI века Пятигорск 2015

32


yaradıcılığında onomastik vahidlərin

linqvopoetikası (Dərələyəz mahalı üzrə

ADPU – nun mətbəəsi. Bakı 2015


yaradıcılığında dil və üslub özəllikləri

(Dərələyəz mahalı üzrə)

13-cü Uluslararası Türk Dünyası Sosyal Bilimlər Kongresi

materialları İstanbul 2015

Literární prostředí ašyghů a lidových basníků

Ázerbájdžánu XIX – XX století: zdroje

myšlenek a poetická inika prožitých lidem

tragedií.

Charles University Prague, ACSC,bulletin. Çeletna 20, Post index 11000, Praha 1.

Поэтическая позиция и информационные

возможности зоонимов

Московский Государственный Лингвистический

Университет. Вестник МГЛУ. Москва 2015

г. Магнитогорск, пр. Ленина, 114, ауд. 232

Poetik nitqdə xitabların bədiilik imkanları və

üslubi xüsusiyyətləri

(XIX – XX əsrlər Azərbaycan aşıq və el

şairlərinin əsərləri əsasında)

(Dərələyəz mahalı üzrə)

AvroAsiya Universitetinin xəbərləri

Bakı 2015 №6

Azerbaycan ozan el şairlerinin eserlerinde

hidronimlerin üslubi, sanatsal,ahlaki açıdan

özellikleri Adıyaman Universiteti , 17 sayı Asos İstanbul 2015

33

Poetik kontekstdə antroponimlər obrazlılıq

yaratma vasitəsi kimi

Naxçıvan Milli Elmlər Akademiyası

Elmi axtarışlar. Naxçıvan 2015

Müasir Azərbaycan dili: aşıq və el şairlərinin

yaradıcılığında dialektizimlərin öyrədilməsinə

dair

Bakı “Vətən nəşriyyatı” 2015


yaradıcılığında köhnəlmiş sözlərin üslubi



Краткое изложение индивидуальных

особенностей языка и стиля в произведениях

ашугов и народных поэтов

«Язык и культура», Выпуск 18, Том III(178), Киев 2015

Poetik sözlərin üslubi xüsusiyyətləri Azərbaycan Dillər Universiteti Elmi Xəbərlər, №2, Bakı, 2016

Sintaktik təkrarların üslubi xüsusiyyətləri

Bakı Slavyan Universiteti “Humanitar elmlərin öyrənilməsinin

aktual problemləri”(ali məktəblərarası elmi məqalələr məcmuəsi),

Bakı, 2016

Стилистико- семантические особенности

этнотопонимов в поэтической речи

Вестник Московскoго Государственного Областного

Университета №1. МГОУ. Москва, 2016

34

XIX –XX centuries, language and style features

of the ashik and folk poets creativity..according

to Daralayaz region of the Vestern Azerbaijan

Papers on language and literature. A journal for Scholars and

Critics of Language and Literature. Vol.23. No;, 2016. USA

Southern İllinois University. P: 112-118

Efvemizmlərin II nominasiyasının linqvo-üslubi

xüsusiyyətləri

Hümanitar elmlərin öyrənilməsinin aktual problemləri. Bakı,

2016, №2

Vilayət Hüseyn oğlu

Əliyev

200-dən çox elmi məqalə

və tezisin müəllifidir.

Müasir Azərbaycan dili (Feil bölməsi), II hissə, Akademik nəşr, Bakı, 1980

Azərbaycan dilində feilin təsriflənməyən formaları,

Məsdər (dərs vəsaiti), Bakı, APİ, 1986

Azərbaycan dilində feilin perifrastik formaları (dərs

vəsaiti),

Bakı, ADPU, 1989

Azərbaycan dilində feili sifət ( dərs vəsaiti),

Bakı, ADPU, 1989

Feili bağlama (dərs vəsaiti),

Bakı, ADPU, 1990

Toponimika, I hissə (dərslik),

Bakı, ADPU, 1994

Azərbaycanın toponimiyası (dərslik),

Bakı, ADPU, 1999

35

Buludxan Əziz oğlu

Xəlilov

500-ə yaxın elmi

məqalənin müəllifidir

Heydər Əliyevin dil siyasəti,

Bakı, 2003

Zəngəzurda qalan izimiz (Monoqrafiya),

Bakı, 2004

Azərbaycan dilində təkhecalı fellərin əsasında

duran ilkin köklərin fono-semantik inkişafı

Azərbaycan Dövlət Kitab Palatası. 1995

Azərbaycan dilində ikihecalı fellərin fono-

semantik inkişafı (müqayisəli-tarixi

istiqamətdə)

N.Tusi adına ADPU-nun mətbəsi. 1996

Fellərin ilkin kökləri (müqayisəli-tarixi

istiqamətdə) N.Tusi adına ADPU-nun mətbəsi. 1998

Birinci Beynəlxalq Türkologiya Qurultay Bakı, Elm, 1999

Müasir Azərbaycan dilinin morfologiyası. I

hissə Bakı, “Elm” nəşriyyatı, 2000

Türkologiyanın intibah dövrü Bakı, “Adiloğlu” nəşriyyatı, 2001

Azərbaycan dili (6-7-ci siniflər üçün dərslik) Bakı, “Təhsil”, 2003

36

Müasir Azərbaycan dilinin morfologiyası. II

hissə Bakı, “Adiloğlu” nəşriyyatı, 2003

Azərbaycan dili: dünən, bu gün Bakı, “Adiloğlu”, 2004

Türkologiyaya giriş Bakı, “Nurlan” nəşriyyatı, 2006

Müasir Azərbaycan dili: fonetika, yazı, əlifba,

qrafika, orfoqrafiya, orfoepiya. Bakı, “Nurlan” nəşriyyatı, 2007


hissə (Təkrar nəşr) Bakı, “Elm” nəşriyyatı, 2007

Müasir Azərbaycan dilinin morfologiyası. II

hissə (təkrar nəşr) Bakı, “Nurlan” nəşriyyatı, 2007

Müasir Azərbaycan dilinin leksikologiyası. Bakı, “Nurlan” nəşriyyatı, 2008

Mahmud Kaşğarinin “Divani lüğət-it-türk”

əsərində etnonimlər Bakı, “GARİSMA” MMC, 2009

Türkün hikmət xəzinəsi: Xoca Əhməd Yəsəvi Bakı, “Elm və təhsil”, 2010

224 qədim türk sözü. Bakı, “Elm və təhsil”, 2010

Dil – söz çələngi. Bakı, “Bakı Çap Evi” nəşriyyatı, 2013

Azərbaycan dili antologiyası Bakı, “Bakı Çap Evi” nəşriyyatı, 2013

37

Dil, Ədəbiyyat, Mədəniyyət Bakı, “Bakı Çap Evi” nəşriyyatı, 2013

Azərbaycan dili: milli varlığımız, mənəvi

sərvətimiz Bakı, “Bakı Çap Evi” nəşriyyatı, 2013

Türkologiyaya giriş. (İkinci nəşr) Bakı, “Bakı Çap Evi” nəşriyyatı, 2013

Müasir Azərbaycan dili: fonetika, yazı, əlifba,

qrafika, orfoqrafiya, orfoepiya. (II nəşr) Bakı, “Bakı Çap Evi” nəşriyyatı, 2013

İsmayıl Şıxlı: müəllim haqqında müəllim sözü. Bakı, “Bakı Çap Evi” nəşriyyatı, 2014

İsmayıl Şıxlının ədəbi-tənqidi görüşləri. Bakı, “Bakı Çap Evi” nəşriyyatı, 2014

İsmayıl Şıxlının dilçilik görüşləri Bakı, “Bakı Çap Evi” nəşriyyatı, 2014

Bəxtiyar Vahabzadənin dilçilik görüşləri Bakı, “Bakı Çap Evi” nəşriyyatı, 2014

Bəxtiyar Vahabzadənin pedaqoji görüşləri Bakı, “Bakı Çap Evi” nəşriyyatı, 2014

Bəyaz doğulan şeirlər Bakı, “Vektor” Nəşrlər evi, 2014

Nitq mədəniyyəti Bakı, ADPU-nun mətbəəsi, 2016


hissə (Təkrar nəşr) Bakı, “Papirus NP” nəşriyyatı, 2016

Müasir Azərbaycan dilinin morfologiyası. II Bakı, “Papirus NP” nəşriyyatı, 2016

38

İbrahim Məhəmməd oğlu

Bayramov

150-dən çox elmi

məqalənin müəllifidir

hissə (təkrar nəşr)

Türkologiyanın tarixi: XX əsrin 20-30-cu illəri Bakı, “Papirus NP” nəşriyyatı, 2016

Dil mədəniyyəti Bakı, “Papirus NP” nəşriyyatı, 2016

Ermənistan Azərbaycanlılarının tarixi

coğrafiyası Bakı: Gənclik, 1995

Müasir Azərbaycan ədəbi dilinin zənginləşməsi

yolları Bakı: ADPU, 1999

Qərbi Azərbaycan toponimlərinin tərkibində

işlənən söz və coğrafi terminlər lüğəti Bakı: Elm, 2000

Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri, Bakı: Elm, 2002

Qərbi Azərbaycanın toponimlər sistemi, Bakı :Elm, 2005

Истарическая География Западного Баку: Azərbaycan,

39

Азербайджана, 1998

Historikal geography of western Azerbaijana, Baku: Nicat-K,2006

Qərbi Azərbaycan şivələrinin leksikası, Bakı: Elm və təhsil, 2010

Qərbi Azərbaycan: tarixi həqiqətlər və ya

Ermənistanın etnik təmizləmə siyasəti Bakı: Şərq-Qərb, 2012

Cəfər Əsəd oğlu

Cəfərov

Nə sözünün xüsusiyyətləri haqqında APİ-nin gənc elmi işçilərinin XI konfransının tezisləri. 1962

Müasir Azərbaycan dilində inkarlıq

kateqoriyasına dair. Gənc elmi işçilərin X elmi konfransının materialları. 1963

İnkarlığın – ma; mə şəkilçisi ilə ifadəsi

APİ-nin elmi əsərləri, XI cild. 1963. №2

İnkarlığın deyil sözü ilə ifadəsi

APİ-nin elmi əsərləri, XI cild. 1963. №4

İnkarlıq bildirən bəzi sözlər haqqında

APİ-nin elmi əsərləri. №5

Yox sözü vasitəsilə inkarlığın ifadəsi Gənc elmi işçilərin konfrans materialları. 1963.

40

İnkarlığın ekspressiv və kinayəli yolla ifadəsi Gənc elmi işçilərin konfrans materialı. 1964

İnkarlıq və cümlə

APİ-nin elmi əsərləri. 1966. №4

Ocaq sözü haqqında qeydlər

.

“Gənc müəllim” qəzeti, 4 aprel, 1967

Müasir Azərbaycan dili (A.Qurbanovun eyni

adlı əsəri haqqında) “Azərbaycan müəllimi”, 22 oktyabr, 1967

İnkarlığın –sız, -siz, suz, süz şəkilçiləri ilə

ifadəsi APİ-nin elmi əsərləri. 1968. №4.

Lenin və dilçilik (A.Qurbanovun eyni adlı, əsəri

haqqında) “Azərbaycan müəllimi” qəzeti, 1 oktyabr, 1969

Hamamlı şivəsinin leksikasına dair bəzi

qeydlər APİ-nin elmi əsərləri. 1970. №1

Nitq hissələrində keçid prosesləri.

Substantivləşmə, I məqalə

Ali və orta ixtisas təhsili nazirliyi. Elmi əsərlər, XI cild. APİ-nin

nəşri. 1971. №1

Fellərin substantivləşməsi, II məqalə Ali və orta ixtisas təhsil nazirliyi elmi əsərlər. APİ-nin nəşri.

1971. №5

41

Adverbiallaşma prosesi Lenin adına APİ-nin elmi sessiyasının materialları. 1971

Adyektivlənmə prosesi

Elmi sessiyanın materialları. 1972

Ümumi dilçiliyə dair (A.Qurbanovun “Ümumi

dilçilik məsələləri” əsəri haqqında) “Azərbaycan müəllimi” qəzeti, 7 fevral, 1973

Bağlayıcı və bağlayıcılaşan sözlər haqqında

bəzi qeydlər

Azərbaycan dili və ədəbiyyatı tədrisi (metodiki məcmuə) 1976.

№4

Zərflərin və zərfləşən (adırbiallaşan) sözlərin

tədrisinə dair

Azərbaycan SSR Ali və orta təhsil nazirliyi. Elmi əsərlər, XI

seriya. APİ-nin nəşri.

Müasir Azərbaycan dilində isimlərin

adyektivləşməsi Azərbaycan Dövlət Universiteti. Elmi əsərlər, №6. 1978

Nida və nidalaşan sözlər

Elm və həyat. 1980. №9

Modal sözlər haqqında bəzi qeydlər

Elm və həyta. 1982. №6

Nitq hissələrində keçid prosesləri Bakı-1983

42

Morfologiyanın tədrisində nitq hissələrin

sintaktik xüsusiyyətlərinin öyrədilməsi Respublika elmi-metodiki konfrans materialları. 1984.

Qiymətli dərs vəsaiti

“Kitablar aləmində”, 1984. №4

Məktəb islahatı və ali məktəb problemləri

(A.Qurbanovun eyni adlı əsəri haqqında) “Kitablar aləmində”, 1985. №3

Həmcins, qeyri-həmcins təyinlərin tədrisi

məsələləri. Azərbaycan dili və ədəbiyyat tədrisi (metodiki məc.) 1986. №6

Sadə və mürəkkəb cümlənin hüdudu məsələsinə

dair Məktəb islahatları və pedaqoji təhsil məcmuəsi. Bakı, 1986

Qrammatik formaların izolyasiyası-

leksikləşməsi əsasında onomastik vahidlərin

yaradılması

Azərbaycan onomastikası problemləri. Bakı, 1986. IV.

Nitqdə inkarlıq vasitələrindən istifadə

məsələsinə dair

Nitq mədəniyyətinə həsr olunmuş konfransında məruzə. APU,

1987

Azərbaycan dilində isimlərin qoşmalaşma

prosesinin tədrisinə dair Dilçilik fənlərin tədris metodikası (elmi əsərlər məcmusu) 1987

43

Substantivləşmə yolu ilə onomastik vahidlərin

əmələ gəlməsi Azərbaycan onomastik problemləri, II. 1988

Substantivləşmə yolu ilə terminoloji vahidlərin

əmələ gəlməsi Azərbaycan terminologiya problemləri. 1988

Nitq hissələrində keçid prosesi və konversiya Yenidənqurma və Azərbaycan dilçiliyi məsələləri məcmuəsi.

1988

Ədəbi dil və onun zənginləşməsi yolları

(N.Xuduyevin “Azərbaycan ədəbi dilinin

zənginləşməsi yolları” adlı kitabı haqqında)

“Gənc müəllim” qəzeti, 8 yanvar, 1988

Müasir Azərbaycan dilində mənsubiyyət və

kəmiyyət kateqoriyası

N.Tusi adına ADPU-nun elmi işlərinə həsr olunmuş konfrans

tezisləri. 1990

Əsli və nisbi sifətlər

Dil məsələlərinə dair tematik toplu. 1992. №3

Müasir Azərbaycan dilində sifətin dərəcə

kateqoriyası

ADPU-nun professor-müəllim heyətinin 53-cü elmi-hesabat

konfransında məruzə. 1992.

Tərkibində say olan mürəkkəb söz və

birləşmələr Dil məsələlərinə dair tematik toplu. 1994. №1

Mürəkkəb söz, leksikləşmiş birləşmələr və söz Humanitar elmlər seriyası. 1994. №1

44

birləşmələri

Felin şəkil kateqoriyasına bir baxış

Dil məsələlərinə dair tematik toplu. 1997. №1

Felin məna növlərinin leksik və qrammatik

xüsusiyyətləri Dil məsələlərinə dair tematik toplu. 1997. №2

Söz və cümlə üzvü haqqında bəzi qeydlər Dil məsələsinə dair tematik toplu. 1997. №1

Nitq hissəsi anlayışı

Humanitar elmlər seriyası. 1997. №1

Felin şəkil və zaman kateqoriyaları

münasibətinə dair Dil məsələlərinə dair tematik toplu. 1997. №1

Ruhlar kiminlə danışır (“1948-1953-cü illərdə

azərbaycanlıların Ermənistan ərazisindəki

tarixi-etnik torpaqlarından kütləvi surətdə

deportasiyası”haq. fərmanla əlaqədar yazılmış)

“Xalq” qəzeti, dekabr, 1997

Qrammatik və qrammatik quruluş Professor-müəllim heyətinin 60-cı elmi konfransının materialları.

Bakı, 2000

45

Müasir Azərbaycan dilində inkarlığın ifadəsi

Bakı-2000.

Linqvistik təhlil nümunələri

Bakı-2000

Azərbaycan dilində xüsusi nitq hissələri (kamal

Hacıyevin eyni adlı kitabı haqqında) Filologiya məsələlərinə dair toplu, №3. 2000

M.İbrahimovun dilçilik görüşləri

(Y.F.Mehdiyevanın eyni adlı kitabı haqqında) Filologiya məsələlərinə dair toplu, №1. 2000

Müasir Azərbaycan dilinin morfologiyası

Bakı-2004.

Nitq hissələrində keçid prosesləri və konversiya Bakı-2009

Zaman və tərz münasibətinə dair. Filologiyanın aktual problemləri. Sumqayıt. 2012

İrəvan Pedoqoji məktəbi. Bakı, 2015

46

Müasir Azərbaycan dili (Leksikologiya,

Morfologiya, Sintaksis məsələləri) Bakı, 2016

Mirvari Abbas qızı

İsmayılova

“Xəncər” hekayəsinin öyrədilməsinə dair “Azərbaycan dili və ədəbiyyat tədrisi”, Bakı, 1985, №2.

İzahlı lüğətdə antroponimlərin simvolik

mənalarının verilməsi

Azərbaycan onomastikası problemlərinə həsr olunmuş II elmi

nəzəri konfransın materialları, Bakı, APİ, 1988.

Sözün mənasının daralması və onun

“Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti”ndə əksi

Azərbaycan EA-nın Xəbərləri, (Ədəbiyyat və incəsənət seriyası),

Bakı, “Elm”1989, №3.

Semantik sıxılmanın nitq mədəniyyətində rolu Azərbaycan nitq mədəniyyəti problemləri (Elmi-metodiki

konfransın materialları), Bakı, APİ, 1988.

N.Nərimanov Azərbaycan ədəbi dilinin

təmizliyi uğrunda

.

N.Nərimanovun anadan olmasının 120 illiyinə həsr edilmiş elmi-

praktik konfransın materialları. Bakı, APİ, 1990.

Tarixi hadisə və şəxsiyyət adlarının izahlı

lüğətdə verilməsi

“Tarix, ictimaiyyət, coğrafiya tədrisi” (“Azərbaycan məktəbi”

jurnalına əlavə) Bakı, 1990, №3.

İzahlı lüğətlərdə metaforik vahidlərin verilməsi

prinsipləri

Azərbaycan EA-nın Xəbərləri, (Ədəbiyyat və incəsənət seriyası),

Bakı “Elm”, 1990, №3.

Yeni terminlər və onların izahlı lüğətdə əks

olunması

Azərbaycan ədəbi dilində norma və normalaşma məsələləri. (Gənc

dilçilərin III respublika konfransının materialları) Bakı “Elm”,

1991.

Kosmonimlər və onların izahlı lüğətdə əks Azərbaycan onomastikası problemlərinə həsr olunmuş IV elmi

47

olunması konfransın materialları, Bakı, APİ, 1992.

Sözün mənasını reallaşdıran kontekstlər və

onların izahlı lüğətlərdə rolu.

Tarixi və tətbiqi dilçilik. (Gənc alimlərin II elmi konfransının

materialları) Bakı, “Elm” 1993.

Əhməd Cavad - 100 “Türkologiya” (beynəlxalq elmi jurnal). Bakı, “Nurlan”, 1994,

№1.

Bəkir Çobanzadə - 100

“Türkologiya” (beynəlxalq elmi jurnal). Bakı, “Nurlan”, 1994,

№2.

Yeni yaranan terminlər haqqında

Dil, etnos və etnonimiya. Gənc alimlərin III konfransının

materialları. Bakı, “Örnək”, 1994

Terminoloji leksikanın zənginləşməsində

ümumişlək (məişət) sözlərinin rolu

Filologiya məsələləri: (Nəzəriyyə və metodika). Bakı,

«Mütərcim», 1994. I buraxılış.

Terminoloji leksika kontekstdə və lüğətdə


«Mütərcim», 1994. II buraxılış.

48

Sahə terminologiyası məsələsinə bir baxış


«Mütərcim», 1995. IV buraxılış

Sinonimlik və terminlərin substitusiyası Filologiya məsələləri: (Nəzəriyyə və metodika). Bakı,

«Mütərcim», 1995. V buraxılış.

Terminologiyada hiponimiya hadisəsi


«Mütərcim», 1995. V buraxılış.

Leksik terminoloji söz yaradıcılığında analitizm Filologiya məsələlərinə həsr olunmuş ali məktəblərarası elmi-

praktik konfransın materialları. Bakı, AİMU, 1995

Terminoloji lüğətlər haqında bir neçə söz Filologiya məsələləri: (Nəzəriyyə və metodika). Bakı,

«Mütərcim», 1995. III buraxılış.

Azərbaycan dili terminologiyasında terminlərin

çoxmənalılığı məsələsi

“Türkologiya” (beynəlxalq elmi jurnal). Bakı, “Elm”,1996, № 1-

6.

Terminologiyanın nizama salınması zərurətini

doğuran səbəblər.

Dil və ədəbiyyat (Nəzəri, elmi, metodik jurnal), Bakı, BDU, 1997,

№2 (17).

Azərbaycan dili terminologiyasının linqvistik

təhlili Bakı, “Elm”, 1997.

49

Azərbaycan dili terminologiyasının unifikasiya

yolları

Azərbaycan EA-nın Xəbərləri. (Ədəbiyyat və incəsənət seriyası),

Bakı, “Elm”1998, № 1-2.

Terminlərin hansı nitq hissəsi əsasında

formalaşması baxımından təsnifi Dil məsələlərinə dair tematik toplu. Bakı, ADPU, 1998, № 1.

Elmi dildə işlənən bəzi söz və terminlərə

münasibət haqqında

Dil məsələlərinə dair tematik toplu. Bakı, ADPU, 1998, № 2.

Azərbaycan dilində terminlərin struktur tipləri Pedaqoji Universitet Xəbərləri (Humanitar Elmlər seriyası). Bakı,

ADPU, 1998, № 1.

Terminşünaslığın əsas məsələləri Bakı, “Elm”, 1999.

Anlayış-nominasiya münasibəti Filologiya məsələlərinə dair tematik toplu. Bakı, ADPU, 2000.

№1-2 (13-14).

Terminoloji birləşmələrin derivatoloji

seqmantiyası

Filologiya məsələlərinə dair tematik toplu. Bakı, ADPU, 2000 №

2 (11).

Azərbaycan türkcəsində kısaltmalar Dil dergisi. (Language Journal) Sayı 87, Ocaq, 2000. Türkiye-

Ankara, 2000, Ocaq, sayı 87.

Məxsusi terminoloji semantik proses ADPU-nun professor-müəllim heyətinin 60-cı elmi konfransının

materialları. Bakı, “Nurlan”, 2000. I buraxılış.

50

Terminlər lüğət fondunun tərkib hissəsi kimi Azərbaycan EA-nın Məruzələri (Dilçilik). ТОМ L VI cild. Bakı,

“Elm”, 2000 № 4-6.

Türk dillərinin ortaq elmi terminologiyasının

formalaşdırılması problemi haqqında

Birinci Beynəlxalq Türkoloji qurultayın 75-ci ildönümünə həsr

olunmuş elmi konfransın materialları. Bakı, “Ağrıdağ”, 2001

Termin-sözlər

Birinci Beynəlxalq Türkoloji qurultayın 75-ci ildönümünə həsr

olunmuş elmi konfransın materialları. Bakı, “Ağrıdağ”, 2001.

Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

III cild, Bakı, “Çıraq”, 2000.

Проблема упорядочения и унификации

терминов по вычислительной технике на

Азербайджанском языке.

Filologiya məsələlərinə dair tematik toplu. Bakı, ADPU, 2001 №

5 (17).

Mürəkkəb terminlər və terminoloji

birləşmələrin oxşar və fərqli xüsusiyyətləri

Filologiya məsələlərinə dair tematik toplu. Bakı, «Adiloğlu»,

2001. №6 (18).

Terminologiyada minimal struktur vahid

məsələsi.

“Türkologiya” (beynəlxalq elmi jurnal). Bakı, “Elm”, 2003, №1-

2.

51

Azərbaycan danışıq dilinin ədəbi dilə təsirinin

tədqiqi haqqında

Pedaqoji Universitet Xəbərləri (Humanitar elmlər seriyası). Bakı,

ADPU, 2004, № 1.

К вопросу об онтологической и семасиоло-

гической природе термина.

“Türkologiya” (beynəlxalq elmi jurnal). Bakı, “Nurlan”, 2005, №

1-2.

On the influense of the Azerbaijani colloquial

language on the literary language.

Dewan Bahasa. Dewan Bahasa dan Pustaka. Kuala Lumpur. Th.

2007? Jilid 1, bilangan 11.

On the issues of the regulation, unifijation and

standardization of the Azerbaijani terminologu.

Dewan Bahasa. Dewan Bahasa dan Pustaka. Kuala Lumpur.

Th.2006, Jilid 1, bilangan 5.

Azərbaycan dilçilik fənlərinin

müəyyənləşdirilib formalaşdırılmasında prof.

A.Qurbanovun rolu

Dilçi Afad Qurbanov (monoqrafiya). Bakı, CBS Poluqraphic

production. 2005.

Terminologiyanın leksik-qrammatik məsələləri Bakı, ADPU, 2007.

Terminologiyanın əsasları (magistrantlar üçün) Pedaqoji universitet və institutlarda magistrant hazırlığı üçün

ixtisas kursundan Proqram. Bakı, ADPU, 2007.

Azərbaycan dilinin tarixi (magistrantlar üçün) Pedaqoji universitet və institutlarda magistrant hazırlığı üçün

Proqram. Bakı, ADPU, 2007.

Azərbaycan dilinin tətbiqi işinin

təkmilləşdirilməsi (seçmə fənn, bakalavrlar Pedaqoji universitet və institutlarda bakalavr hazırlığı üçün ixtisas

52

üçün) kursundan Proqram. Bakı, ADPU, 2007.

Azərbaycan dilinin tətbiq dairəsinin

genişlənməsində dövlət müstəqilliyinin rolu Onomastika. Elmi-onomastik jurnal. Bakı, ADPU, 2008. №3

Azərbaycan dilinin tətbiqi işinin

təkmilləşdirilməsi Bakı, ADPU, 2008.

İdarəetmə sisteminin sənəd təminatı və

sənədlərin növləri Bakı, ADPU, 2008.

Azərbaycan dilinin dövlət dili kimi işlənməsi

tarixindən

Azərbaycan Dillər Universiteti. Elmi Xəbərlər. Bakı, ADU, 2008.

№4.

Семантические процессы в терминологии Onomastika. Elmi-onomastik jurnal. Bakı, ADPU, 2008. №4.

On the influence of the Azerbaijan colloquial

language of the literary language.

Вестник. Житомирского Державного Университета

им.И.Франка (серия филология) Житомир, ЖДУ, 2009. №46.

Səməd Vurğunun bədii dilinin izahlı lüğəti. Onomastika. Elmi-onomastik jurnal. Bakı, ADPU, 2009. №2.

“Nitq mədəniyyəti”

Bakı, Elm, 2011 (tərtibçilərdən biri)

“Azərbaycan dili və nitq mədəniyyəti”(fiziki Müasir Azərbaycan dili kafedrası

53

tərbiyə və çağırışaqədərki hazırlıq) Bakalavr hazırlığı üçün. Bakı, 2014

“Azərbaycan dilinin tarixi” Magistr hazırlığı üçün, “Azərbaycan dilinin tarixi” fənnindən

proqram. Bakı, 2014

“Azərbaycan dilinin tətbiqi işinin

təkmilləşdirilməsi”

Bakalavr hazırlığı üçün. “Azərbaycan dilinin tətbiqi işinin

təkmilləşdirilməsi fənnindən proqram. Bakı, 2014

“Azərbaycan dili terminologiyasının əsasları” Magistr hazırlığı üçün, “Azərbaycan dili terminologiyasının

əsasları” fənnindən proqram. Bakı, 2014

Azərbaycan dili və nitq mədəniyyəti Bakı, ADPU, 2016

Azərbaycan dili və nitq mədəniyyətinin aktual

problemləri Bakı, ADPU, 2016

Firuzə Nurəddin qızı

Məmmədova

Y.V.Çəmənzəminlinin «Qan içində» romanının

dil və üslub xüsusiyyətlərinin tədrisinə dair. V.İ.Lenin ad. APİ-nin «Elmi əsərlər»i, 1975, №3

Yazıçı və xalq hikməti. «Ulduz» jurnalı, 1977, №3,

Y.V.Çəmənzəminlinin tarixi romanlarında feli

frazeoloji birləşmələrin bəzi xüsusiyyətləri S.M.Kirov ad. ADU-nun «Elmi əsərlər»i, 1977

Y.V.Çəmənzəminlinin tarixi romanlarında

qədim sözlər S.M.Kirov ad. ADU-nun «Elmi əsərlər»i, 1978, №6

54

Məktəblərarası tədris – istehsalat

kombinatlarında peşəyönümü məsələləri «Əmək və politexnik təhsil» jurnalı, 1985, №4

Dəryadan bir ovuc. «Azərbaycan» jurnalı, 1985, №10

Bədii dilin estetik mənbələri «Ulduz» jurnalı, 1986, №1

Poetik nitqdə onomastik vahidlərin bədii-estetik

funksiyası

II Onomastik konfransın materialları (tezislər) Bakı, V.İ.Lenin

adına APİ, 1988

Onomastik vahidlərin bədii-estetik funksiyası «Ulduz» jurnalı, 1989, №2

Orta məktəblərdə bəzi fənlərin tədrisində

peşəyönümü məsələləri. «Azərbaycan məktəbi» jurnalı, 1990

Poetik nitqdə vokativlərin bədii-üslubi

imkanları ADPU-nun «Elmi əsərləri», II b, 1994

Dünyanın bərabərlik meridianı «Arzu» jurnalı, 1998, №3

Ədəbi dil tariximizin ardıcıl tədqiqatçısı

barəsində söz «Dilimiz, tariximiz» kitabı, B. 1998

Afad Qurbanov və xüsusi ad nəzəriyyəsi «Afad Qurbanov-70» kitabı, B.1999

Daha bir 90 il keçəcək «ADPU-nun xəbərləri», 2001, №1

Simvol və bədii dil Filologiya məsələlərinə dair toplu, 2001, №5

55

Müasir Azərbaycan dilində mərasim leksikası Filologiya məsələlərinə dair toplu, ADPU, 2001, №6

Poeziyamızın Fikrət Qoca mücrüsü.

F.Məmmədli «Seçilmiş əsərləri» III c. B. «Nurlan», 2004

Y.V.Çəmənzəminlinin «Qızlar bulağı»

romanında əmək tərbiyəsi Seçilmiş əsərləri» III c. B. «Nurlan», 2004

Ciddi müşahidələrin effekti (Azərbaycan ədəbi

dili tarixinin tədqiqində yeni səhifə F.Məmmədli, «Seçilmiş əsərləri» III c. Bakı, «Nurlan», 2004

İnsan narahatlığı B. «Nurlan», 2004

Məlamət yolunun 40-cı otağı III c. «Nurlan», 2004

Milli poeziyamızın qadın başlanğıcı «Yazıçı qadınlar» jurnalı, 2007, №2

Anar – şəxsiyyət və yaradıcılıq ucalığı V c. «Nurlan», 2009

Qapalı semantika V c. «Nurlan», 2009

Şairin sözü-tənqidin gözü «Ulduz» jurnalı, B., 2009, №8

Anarın «Ağ liman» əsərində tekstoloji anlamlar

(Poetik sintaksis). «Nurlan», 2009

Y.V.Çəmənzəminli – daim gündəmdə olan

yazıç «Nurlan», 2009

56

Y.V.Çəmənzəminlinin tarixi romanlarında bəzi

sənətkarlıq məsələlərinə dair «Nurlan», 2004

Peşə-sənət yollarında «Azərbaycan müəllimi» qəzeti, 15 avqust, 1986

Azərbaycan dili dərslərində peşəyönümü «Azərbaycan müəllimi» qəzeti, 3 fevral 1988

Rəhbər və xalq (Ulu öndər Heydər Əliyevin

fəaliyyətinin bəzi məqamları «Səs» qəzeti, 5 aprel, 1995

Rəhbər və xalq «Səs» qəzeti, 7 may 1995

Gümüşü damla Bakı, «Gənclik, 1972

Yoluma bahar düşüb Bakı, «Gənclik, 1978

Sənin ömrün Bakı, «Yazıçı», 1982

Yetkinlik Bakı, «Yazıçı», 1989

Bir qarış ucalıq «Gənclik», 1995

Bədii dilin estetik mənbələri Bakı, ADPU, 1997

Məni mənlə bölən dünya Bakı, «Gənclik», 1999

Aşacağam zaman adlı sədləri Bakı, «Elm», 2010

57

İki damla dəniz Bakı, «Adiloğlu», 2011

Dərd üzünü gizləyir Bakı, «Adiloğlu», 2011

Azərbaycan dilində linqvistik ekvivalentlər

(dərs vəsaiti Bakı, ADPU, 2012

Doğma torpaq kimi “Ədəbiyyat” qəzeti. VIII, 2013

İki od arasında ömr edən tariximiz “Ədəbiyyat” qəzeti. 2016

“Əsərləri” VIII c. Bakı, Nurlan, 2016

“Söz macalı” ADPU-nun nəşri. Bakı, 2016

Yeganə Qürbət qızı

Qəhrəmanova

Çoxmənalı fellərin lüğəvi cəhətdən təsnifinə

dair Dil məsələlərinə dair tematik toplu. Bakı, ADPU,1997. №2

Iki feli bağlama şəkilçisi haqqında Azərbaycan EA-nın Xəbərləri, dil və ədəbiyyat seriyası. Bakı,

Elm,1998. №2

“Kitabi-Dədə Qorqud” dastanında məsdərlər və

onların qrammatik xüsusiyyətləri

“Kitabi- Dədə Qorqud” dastanının 1300 illiyinə həsr olunmuş

elmi-nəzəri konfransın materialları. ADPU-nun xəbərləri

humanitar elmlər seriyası. Bakı, ADPU,1999. №1

“Kitabi-Dədə Qorqud”da feli sifətlər “Kitabi- Dədə Qorqud” dastanının 1300 illiyinə həsr olunmuş

elmi-nəzəri konfransın materialları. ADPU-nun xəbərləri

58

humanitar elmlər seriyası. Bakı, ADPU, 1999. №1

-madan, -mədən feli bağlama şəkilçisinin

etimologiyası

Aspirant və gənc tədqiqatçıların respublika elmi konfransının

materialları. Bakı, AzİMU,1999. II

“Kitabi-Dədə Qorqud” dastanında –dıqda4, -

dıqca4, -ınca

4 feli bağlama şəkilçiləri haqqında

Filologiya məsələlərinə dair tematik toplu. Bakı, ADPU, 1999.

№3

“Kitabi-Dədə Qorqud” dastanında –anda2, -

arkən2, -araq

2 feli bağlama şəkilçili feli

bağlamalar haqqında


№1

“Kitabi-Dədə Qorqud” da işlənən bəzi fellər

haqqında


№2

“Kitabi-Dədə Qorqud” da bəzi arxaik fellər

haqqında


№3

“Kitabi-Dədə Qorqud” da bəzi qeyri-məhsuldar

fel şəkilçiləri haqqında

Professor-müəllim heyətinin 60-cı elmi konfransının materialları.

Bakı, ADPU, 2000. I buraxılış

“Kitabi-Dədə Qorqud” da bəzi qeyri-məhsuldar

isim və fel şəkilçiləri haqqında


№1-2

“Kitabi-Dədə Qorqud” dastanında məsdərin

ifadə vasitələri

ADPU Xəbərləri, humanitar elmlər seriyası. Bakı, ADPU, 2003.

№3

“Kitabi-Dədə Qorqud” dastanının dilində feli

bağlamaların sintaktik xüsusiyyətləri Azərbaycan filologiyasının aktual problemləri. Bakı-BDU-2005.

“Kitabi-Dədə Qorqud” dastanında feli sifətlərin

sintaktik xüsusiyyətləri


№3

“Kitabi-Dədə Qorqud” un dilində məsdərlərin ADPU Xəbərləri, humanitar elmlər seriyası. Bakı, ADPU, 2006.

59

morfoloji xüsusiyyətləri №4

“Kitabi-Dədə Qorqud” un dilində məsdərlərin

sintaktik xüsusiyyətləri


№5

“Kitabi-Dədə Qorqud” dastanında feli

təsriflənməyən formaları Bakı, “Elm və təhsil”2011

Türk dillərində hal kateqoriyası Professor-müəllim heyətinin X elmi konfransının materialları.

Bakı, ADPU, 2012.

Qədim və orta əsrlər yazılı abidələrimizdə və

türk dillərində -a2 və -alı

2 feli bağlama

şəkilçiləri

Filologiya məsələləri, AMEA M. Füzuli adına Əlyazmalar

İnstitutu, Bakı, “Elm və Təhsil”, 2012, №5

Qədim və orta əsrlər ədəbi dilimizdə -an2

şəkilçili feli sifətlər


İnstitutu, Elm və Təhsil, Bakı, 2012, №4

Elmi-Pedaqoji təcrübə Magistrlar üçün proqram. Baki, ADPU, 2012

История развития глагольных соединений с

аффиксом –ыб4 в письменных памятниках

азербайджанского языка и тюркских языках.

Язык, культура, этикет в современном полиэтническом

пространстве. Материалы Международной конференции .

Нальчик: Каб.-Балк. Ун-т, 2012.

Azərbaycan və türk dillərində hal kateqoriyası ADPU Xəbərləri, humanitar elmlər seriyası. Bakı, ADPU, 2013.

№2

Azərbaycan və türkmən dillərində hal

kateqoriyası


İnstitutu, Bakı, “Elm və Təhsil”, 2013, №6

Könül İbrahim qızı Avşar//Ovşar etnotoponimi. Dil məsələlərinə dair tematik toplu. Bakı-ADPU-1997, № 2

60

Səmədova

Qarqar//Herher etnotoponimi, mənşəyi və

yayılma arealları. “Elmi konfrans” materialları. Bakı-ADPU-1998. II cild

Qəmərli//Kəmərli etnotoponimi Filologiya məsələlərinə dair tematik toplu. Bakı-ADPU-1998, №

1

Çul/Çullu/Çola etnotoponiminin tədqiqi,

mənşəyi Filologiya məsələlərinə dair tematik toplu. Bakı-ADPU-1998

Ermənistandakı türk mənşəli toponimlərin

morfoloji xüsusiyyətləri.

Filologiya məsələlərinə dair tematik toplu. Bakı-ADPU-1999, №

1

Qərbi Azərbaycan (indiki Ermənistan)

ərazisində olmuş türk mənşəli toponimlərin

sintaktik xüsusiyyətləri.

Azərbayan onomastikası problemləri. VII. Bakı-ADPU-1999

Qəmərli//Kəmərli etnotoponiminin arealları Azərbaycan onomastikası problemləri (filologiya məsələlərinə

dair tematik toplu). Bakı-ADPU-2000, №9

Etnotoponimlərin tədqiqi metodlarının

əlaqələndirilməsi

BDU-80. Aspirantların və gənc tədqiqatçıların elmi konfransının

tezisləri. Bakı-BDU-2000, II hissə.

Ayrım etnotoponimi Aspirant və gənc tədqiqatçıların VII respublika elmi konfransının

tezisləri. Bakı-BDU-2001

Ermənistan ərazisindəki türk mənşəli onomastik

leksikanın tədqiq məsələlərinə bir baxış

Professor-müəllim heyətinin 61-ci elmi konfransının materialları.

Bakı-ADPU-2001, II buraxılış.

Lokal qrup adları, regionalı və genonimlərin

etnotoponimlərlə qarşılıqlı əlaqəsinin I beynəlxalq türkoloji qurultayın 75-ci ildönümünə həsr olunmuş

61

xüsusiyyətləri. elmi konfransın materialları. Bakı. 6-7 mart, 2001.

Şəki etnotoponimi haqqında Filologiya məsələlərinə dair tematik toplu. Bakı-ADPU-2001.

№1-2 (13-14)

Bayat əsaslı areal etnotoponimlər. “Çıraq” Ədəbi, elmi-ictimai jurnal, Bakı.2002, №1

Ermənistanın türk mənşəli etnoponimlərinin

struktur xüsusiyyətləri

Pedaqoji universitetin xəbərləri. (Humanitar elmləri seriyası).

Bakı-ADPU-2005, №3.

Qərbi Azərbaycan – indiki Ermənistan

etnotoponimlərinin arealları

AMEA Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu. Dilçilik məsələləri. Bakı-

AMEA-2005, №1-2

Muğan əsaslı etnotoponimlər və onların

arealları. Bakı -“Nurlan”-2008

Qərbi Azərbaycan türk mənşəli

etnotoponimlərinin areallıq xüsusiyyətləri və

yayılma arealları.

Onomastika. Elmi-onomastik jurnal. Bakı-ADPU-2008, №4.

Этнотопонимы тюркского происхождения на

территории западного Азербайджана-

современный Армении

Elmi-onomastik jurnal. Bakı-ADPU-2010, №1.

Elmi-tədqiqat təcrübəsi Язык, культура, этикет в современном полиэтическом

пространстве (международной научной конференции,

посвященной 100-летию со дня рождения профессора

62

У.Б.Алиева). Нальчик, 2012

Şimal-qərb qrupu dialekt sözlərinin lüğəti və

arealları Magistrlar üçün proqram. Bakı, 2012

Qərbi Azərbaycan-indiki Ermənistan

ərazisindəki etnotoponimlərin struktur

xüsusiyyətləri

Bakı - “Elm və təhsil”, 2013

Bədii əsərlərdə dialektlərin işlənmə

xüsusiyyətləri. Pedaqoji universitet xəbərləri. Bakı, ADPU, 2012, №3

Северная группа Азербайджанских

диалектов и наречии. Pedaqoji universitet xəbərləri. Bakı, ADPU, 2014, №1

А.Принцип подачи слов и диалектизмов

народной разговорной речи в Толковом

словаре Азербайджанскщгщ языка

Учение записки Таврического национального университета

им. Б.И. Вернадского Том 27 (66), филология социальные

коммуникации, Симферополь, 2014, №3

Şimal -Qərb qrupu dialeklərində qıpçaq

elementlərinin izi və qıpçaqların bölgəyə gəlişi

Bakı Slavyan Uniersiteti Umummilli lider Heyder Əliyevin

anadan olmasının 92-ci ildönümünə həsr olunmuş VI Beynəlxalq

elmi konfransın materialları.II hissə .5-7 may .2015-ci il. Bakı

.Azərbaycan

Kıpçakların etnogenez meselesi ve Kuzey-Batı

bölgesində izləri.

Azərbaycanşünaslık.”Geçmişi “,

Bugünü və Gələcəyi”.( Dil,Folklor,Edebiyyat ,Sanat,

63

Tarıh).Uluslararası Sempezium .Kafkas Universitesi ,Fen -

edebiyyat fakultesi.Cağdaş Türk ləhcələri və və ədəbiyyatları

bölümü.Azərbaycan dili və ədəbiyyatı Anabilim Dalının

Kuruluşunun 10 Yıl Dönümü münasibətiylə .21-23

ekim.2015.Türkiyə .Kars.

,, Kipçakların Sosial İktisadi Heyatı və

Azərbaycanın Kuzey Diyaleklərində tezahürü

Azərbaycan Devlət İktisad Universitesi ev sahiblignde

düzenlənən XIII Uluslararası Türk Dünyası Sosiyal Bilimlər

konqresi .28-29 ekim.2015

Türk dilinin Şimal –Qərb sahəsi və qıpçaq

qrupu .Qıpçaq türk dialektləri.

ADPU 19-20 noyabr 2015 –ci ildə ,, Kitabi – Dədə Qorqud,, -un

alaman dilində ilk tərcüməsi və nəşrinin 200 illik yubileyinə həsr

olunmuş “ Türk epos düşüncəsi yazılı abidələrdə” – mövzusunda

keçirilən Respublika elmi Konfransının materiallari

Qıpcaqlarin sənətkarlıq xüsusiyyətləri

ADPU .Xalq şairi Bəxtiyar Vahabzadənin 90 illik yubileyinə həsr

olunmuş ,,İnsan və Zaman,, mövzusunda keçirilən R espublika

elmi konfransı.26-27 noyabr.2015 ci il.

Kitabi -Dədə Qorqud dastanlarinda və Nizami

Gəncəvi yaradıcılıginda qıpçaqlar.

SDU.16-17 dekabr 2015.-ci il.,,Kitabi Dədə Qorqud ,,-un

tərcüməsi və nəşrinin 200 illiyinə həsr olunmuş Beynəlxalq Elmi

Konfrans.

Kıpçaq Qrubu Dialekti ve Kuzey Qrubu III Beynəlxalq Türk Dünyası Araşdırmaları Simpoziumu.25-27

64

Çağdaş Dialektlərindı izi. may 2016 .BAKI.

Qıpçaq qrupu türk dillərinin ortaq dialektləri (

qırğız,qazax,qaraqalpaq,noqay dilləri əsasinda) 2016. BDU/Dil və ədəbiyyat

Ortaq türk dilləri və Qıpçaq türk dillərinin

müqayisəli fonetikasi.(

qırğız,qazax,qaraqalpaq,noqay dilləri əsasinda)

2016. AMEA-nın Filologiya məsələləri.

Qıpçaq türk dillərinin noqay türkcəsinin fonetik

quruluşu

AMEA –nın dilçilik institinda olacaq I Türkoloji Qurultayın 90

illiyinə həsr olunmuş konfransinin materialları.2016.

Azərbaycan Şimal qrupu dialektlərində qipçaq

elementləri THOMSON REYTS 2016.

Sevinc Sərhad qızı

Sadıqova

Abşeron şairlərinin yaradıcılığında toponimlər. Filologiya məsələlərinə dair tematik toplu. Bakı, ADPU, 2000, N-

Abşeron hidronimlərinin qrupları.

65

Abşeron oykonimlərinin dil mənsubiyyətinə

görə təsnifi. TEC-61 – Elmi konfransın materialları, Bakı, ADPU, 2000.

Abşeronun türk mənşəli etnotoponimləri Azərbaycan onomastikası problemləri. Bakı, ADPU, 2000, N-8.

Abşeron toponimlərinin tədqiqi tarixi.

Azərbaycan dilçiliyi problemləri. Bakı, ADPU, 2000, N-4.

Abşeronun zoonimlər əsasında formalaşmış

oronimləri. Azərbaycan onomastikası problemləri. Bakı, ADPU, 2000, N-9.

Abşeron yarımadasının fitotoponimləri.

TEC-62 – Elmi konfransın materialları. Bakı, ADPU, 2001, IV.

Abşeron yarımadasının ərəb mənşəli

toponimləri.

Filologiya məsələlərinə dair tematik toplu. Bakı, ADPU, 2001, N-

5(17).

Abşeron toponimlərinin yaranmasında rəng

bildirən sözlərin iştirakı.


6(18).

Abşeron yarımadasının oronimləri haqqında.


7(19).

Türkoloji dilçiliyə dair biblioqrafiya.

Bakı, ADPU, 2001.

66

Dərələyəz mahalının Quşçu, Gənzək, Cığatay,

Cul, Çivə, Arpa, Ayısəsi//Qayısəsi

etnotoponimləri.

Onomastika. Bakı, ADPU, 2007, N-2-3.

Etnonimlər əsasında yaranan oykonimlər Dil və ədəbiyyat. Bakı, BDU, 2007, N-4(58).

Dərələyəz toponimlərində yaşayan qədim

etnonimlər (Qaşqa, Herher, Qılıclı, Sallı, Qanlı,

Arınc, Şorca, Daylaxlı, Canı, Qaralar).

Tarix və onun problemləri. Bakı, BDU, 2007, N-3.

Relyef quruluşuna görə yaranan oykonimlər.

Filologiya məsələləri. Bakı, AMEA, 2007, N-8.

Qərbi Azərbaycanın Dərələyəz mahalı

ərazisində ən qədim etnosların izləri. Elmi xəbərlər. Bakı, ADU, 2007, N-6.

Dərələyəzdə olan Hors, Hosdun, Hortun,

Horbadığ, Göyərçin, Axta, Çanaxçı, Kotanlı,

Dəmirçilər etnotoponimləri.

Elmi axtarışlar. Bakı, AMEA, 2007, N-33.

Arxaikləşmiş sözlər əsasında yaranan

oykonimlər. Elmi axtarışlar. Bakı, AMEA, 2007, N-34.

Dərələyəz toponimlərinin tədqiqi tarixindən. Onomastika. Bakı, ADPU, 2008, N-1-2. Elmi axtarışlar. Bakı,

AMEA, 2008, N-1.

67

Qərbi Azərbaycanın Dərələyəz mahalı

ərazisində etnooronimlər. Elmi axtarışlar. Bakı, AMEA, 2008, N-1.

Dərələyəz mahalı ərazisində hidronimlər,

zoonimlər, fitonimlər, müəyyən hadisə ilə

əlaqədar və ümumi leksik vahidlər əsasında

yaranan oykonimlər.

Elmi axtarışlar. Bakı, AMEA, 2008, N-2.

Etnonimlər əsasında yaranan oronimlər. Filologiya məsələləri. Bakı, AMEA, 2008, N-2.

Dərələyəz mahalı ərazisində antroponimlər

əsasında yaranan oykonimlər. Filologiya məsələləri. Bakı, AMEA, 2008, N-4.

Dərələyəz mahalının Gənzək, Ayısəsi//Qayısəsi,

Cul, Cığatay, Quşçu, Arpa, Çivə, Hors

toponimləri

Aspirantların və gənc tədqiqatçıların XII respublika elmi

konfransının materialları. Bakı-2008.

Batı Azerbaycan’ın Dereleyez eyaletinin

hidronimleri. “Kültür evreni”, Ankara, 2009, N-2

Dərələyəz mahalının antropooronimlərinin

yaranmasında iştirak edən topoformantlar Elmi axtarışlar, IV, AMEA-nın Folklor İnstitutu, Bakı, 2009

68

Oronimlərin formalaşmasında apelyativ leksik

vahidlərin rolu.

Filologiya məsələləri, N- 6, AMEA-nın M.Füzuli adına

Əlyazmalar İnstitutu, Bakı, 2010

Qərbi Azərbaycanın Dərələyəz mahalının

toponimlərinin leksik-semantik xüsusiyyətləri.

“Doktorantların və gənc tədqiqatçıların XV respublika elmi

konfransının proqramı. Bakı, BDU, 2010.

Лексико-семантические особенности

оронимов Дерелеязского округа Западного

Азербайджана.

Вестник, Серия «Филологические науки» №1 (35), Казахский

национальный педагогический университет имени Абая,

Алматы, 2011

Лексико-семантические особенности

топонимов Дерелеязского округа Западного

Азербайджана.

Материалы международной научно-практической

конференции «Современная тюркология: направления

развития и актуальные проблемы», 17-18 мая, Алматы, 2011.

Морфологические и синтаксические

особенности топонимов Дерелеязского

округа Западного Азербайджана.

Вестник НУУЗ, №3, Ташкент, 2011. .

Qərbi Azərbaycan şivələrində işlənən frazeoloji

birləşmələr

Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin professor- müəllim

Heyətinin X elmi konfransının materiallrı. Bakı, ADPU, 2012

Qərbi Azərbaycanda abidə adlarından törənən

oykonimlər (Dərələyəz mahalı üzrə)

Filologiya məsələləri. Bakı, AMEA-nın M.Füzuli adına

Əlyazmalar İnstitutu, 2012, N-6.

Qərbi Azərbaycan ərazisindəki oronimlərin Filologiya məsələləri. Bakı, AMEA-nın M.Füzuli adına

69

sintaktik xüsusiyyətləri Əlyazmalar İnstitutu, 2013, N-4

Qərbi Azərbaycan ərzisindəki oronimlərin

qrammatik xüsusiyyətləri Pedaqoji Universitet Xəbərləri, Bakı, 2013, N-1.

Qərbi Azərbaycanın Dərələyəz mahalı ərzisində

etnonimlərdən, antroponimlərdən,

hidronimlərdən, oronimlərdən, zoonimlərdən,

fitonimlərdən, oykonimlərdən törənən

oronimlər



Azərbaycan toponimlərinin linqvistik təhlili

(Seçmə fənn) Bakalavr hazırlığı üçün. Bakı, ADPU, 2014.

Müasir Azərbaycan dilinin sintaksisi Magistr hazırlığı üçün. Bakı, ADPU, 2014

Müasir Azərbaycan dilinin leksikologiyası:

Dərələyəz toponimlərinin linqvistik-etimoloji

təhlili əsasında

Bakı, ADPU, 2014.

Azərbaycan onomastikası Magistr hazırlığı üçün. Bakı, ADPU, 2015

Qərbi Azərbaycan şivələrində ədəbi dilin arxaik

leksik vahidləri Pedaqoji Universitet Xəbərləri, Bakı, 2014, N-3.

Qərbi Azərbaycan şivələrində ədəbi dilin arxaik

feilləri Pedaqoji Universitet Xəbərləri, Bakı, 2014, N-4

70

Ədəbi dildə arxaikləşmiş əlamət bildirən sözlər

Qərbi Azərbaycan şivələrində

“Azərbaycanşünaslığın aktual problemləri”, Ümummilli Lider

Heydər Əliyevin anadan olmasının 92-ci ildönümünə həsr

olunmuş VI Beynəlxalq elmi konfransın materialları, II hissə,

Bakı, 2015.

Говоры Западного Азербайджана и их

лексический состав ставший архаичным для

литературного языка

Материалы II Международной научно-практической

конференции «Научные исследования в сфере гуманитарных

наук: открытия XXI века», Пятигорск, 23-24 апреля, 2015.

Azərbaycan ədəbi dilində arxaikləşmiş leksik

vahidlər Elmi xəbərlər. Bakı, ADU, 20015, N-6.

Архаические лексические единицы

литературного языка втречающиеся в

говорах Западного Азербайджана

Вестник, Серия «Филологические науки», Казахский

национальный педагогический университет имени Абая,

Алматы, 2015, №4 (54).

“Kitabi-Dədə Qorqud” dastanlarında işlənmiş

arxaizmlərin Qərbi Azərbaycan şivələrində

təzahürü

“Kitabi-Dədə Qorqud”un alman dilində ilk tərcüməsi və nəşrinin

200 illik yubileyinə həsr olunmuş “Türk epos düşüncəsi yazılı

abidələrdə” mövzusunda Respublika elmi konfransının

materialları. Bakı, ADPU, 9-20 noyabr 2015.

Edebi dilde arkaikleşmiş sözlerin Batı

Azerbaycan şivelerinde izleri XIII Uluslararası Türk Konqresi, Bakı, 2015.

Qərbi Azərbaycan şivələrinin tədqiqi tarixi

haqqında Elmi xəbərlər. Bakı, ADU, 20016, N-1.

71

Qərbi Azərbaycan şivələrinin leksik tərkibi

(qohumluq əlaqələrini bildirən arxaik sözlər)



Minaxanım Ataxan qızı

Nəzərova

C.Məmmədquluzadənin əsərlərdəki ləqəblər

haqqında

Aspirant və dissertantların 51-ci elmi konfrasdakı məruzələri.

Bakı, APİ,1991

Ş.Şirəliyev və dil tarixi məsələləri Filologiya məsələləri nəzəriyyəsi və metodikası Nəsimi adına

Dilçilik İnstitutu. Bakı, AMEA, 1994, II buraxılış

Türk dillərinin dialektoloji atlasının

hazırlanması işində M.Ş.Şirəliyevin rolu

Türk lehçeleri və edebiyyatı dergisi., Ankara, 1995, Sayı 4

M.Şirəliyev və dialektoloji atlas Dil məsələlərinə dair tematik toplu, Bakı, APİ, 1998, №1

M.Ş.Şirəliyevin “Bakı dialekti” əsəri Filologiya məsələlərinə dair tematik toplu, Bakı, APİ, 1999, №3

Məmmədağa Şirəliyev Azərbaycan

türkologiyasının problemləri

Bakı, Elm, 1999

M.Ş.Şirəliyev və Azərbaycan dili məsələləri Dilçilik məsələləri. (Məqalələr toplu) EA Nəsimi adına Dilçilik

İnstitutu, 2000.

M.Ş.Şirəliyev və Azərbaycan dili

qrammatikasının bəzi məsələləri

N.Tusi adına ADPU-nun professor-müəllim heyətinin 60-cı elmi

konfransının materialları, Bakı, 2000, I buraxılış

M.Ş.Şirəliyev və türk dillərinin tədqiqi

məsələləri

I Türkoloji qurultayın 75-ci ildönümünə həsr olunmuş elmi

konfransının materialları, 6-7 mart, Bakı, ADPU 2001

Şirəliyev və Azərbaycan dilinin tədrisi

məsələləri

I beynəlxalq Türkoloji qurultayın 75 illiyinə həsr olunmuş elmi

konfransının materialları, Bakı, 2001

M.Ş.Şirəliyev və Azərbaycan dili dialekt və

şivələrinin öyrənilməsi

Pedaqoji universitetin xəbərləri, Bakı, ADPU, 2005, №2

Azərbaycan dilinin tarixi və M.Ş.Şirəliyev Pedaqoji Universitetin xəbərləri, (humanitar elmlər seriyası),

Bakı, ADPU, 2005, №3

M.Ş.Şirəliyev “Azərbaycan dialektologiyasının AMEA Folklor İnstitutu. Elmi axtarışlar. (folklorşünaslıq:

filologiya, fəlsəfə, tarix və nəzəriyyə aspektləri) XIV. Bakı,

72

əsasları “Səda” 2005

Azərbaycan dili dialekt və şivələrinin

öyrənilməsi

Onomastika. Elmi onomastik jurnal, Xüsusi buraxılış. Bakı,

2009, №2


Pedaqoji universitetlərin bakalavr pilləsində “İngilis-dili” və

“Fransız dili” ixtisasları üzrə “Müasir Azərbaycan dili” fənnindən

proqram. Bakı, ADPU,2010

Zeynalov Sərdar Səyyad

oğlu

Eyni anlayışların müxtəlif formalarda ifadəsi Dil və ədəbiyyat jurnalı, 1997, №3 (18)

Dərsliklərdə sitat haqqında

Azərbaycan dili və ədəbiyyatı tədrisi jurnalı, Bakı: 1997, №3

Sintaktik əlaqələr dərslikdə öz əksini necə

tapıb?

Azərbaycan dili və ədəbiyyatı jurnalı, Bakı: 1998, № 2 (176)

Orta məktəbin Azərbaycan dili dərsliklərində

dilçilik məsələləri

Bakı: Çaşıoğlu, 1999

“Fel” bəhsinin orta məktəb dərsliklərində

təqdimi haqqında bəzi qeydlər

Azərbaycan dili və ədəbiyyat tədrisi jurnalı, 1999, №1 (179)

Dərsliklərimizi yaşadanlar. Professor Tofiq Hacıyev “Düşüncə” elmi-pedaqoji-metodik dərgi.

Bakı, 2000.

73

Orta məktəbin “Azərbaycan dili” dərsliklərində

cümlə və cümlə üzvləri.

Bakı, 2001

“Qoşma” orta məktəbdə necə tədris edilməlidir.

Filologiya məsələlərinə dair tematik toplu. № 3-4 (22-23), Bakı:

ADPU-nun nəşri, 2002

Orta məktəbin Azərbaycan dili dərslikləri. Bakı: Çaşıoğlu, 2003

B.Çobanzadənin “Türk qrameri” dərsliyi / MEA-nın müxbir üzvü, professor Tofiq Hacıyevin 70 illik

yubileyi ilə bağlı hazırlanmış materialları toplusu, Bakı: 2006

Mənsubiyyət kateqoriyası “Azərbaycan dili” və

“Türk dili” dərsliklərində

AMİ-nin “Xəbərlər”i, Bakı: 2008, № 4

XX əsrin dərsliklərində “Morfologiya”

mövzusu

AMİ-nin “Xəbərlər”i, Bakı: 2009

Azərbaycan dili proqramı Ali məktəblərin məktəbəqədər təhsilin pedaqogikası və

metodikası fakültələrinin bakalavr hazırlığı üçün. Bakı 2009

Felin təsriflənən mürəkkəb formaları tarixindən

AMİ-nin “Xəbərlər” elmi-metodik jurnalı, Bakı: 2010

İsmin quruluşca növlərinin dərsliklərdə ifadəsi Filologiyası məsələləri toplusu, Bakı, 2011, № 6

Dəsliklərdə ismin hal kateqoriyası Dil və ədəbiyyat (Beynəlxalq elmi-nəzəri jurnal), Bakı: 2011, № 2

(78)

74

Sifətin dərsliklərdə nitq hissəsi kimi ifadəsi NDPU-nun xəbərləri, Bakı, 2011

XX əsrin dəsliklərində “kök”, “şəkilçi” anlayışı Filologiya məsələləri toplusu, Bakı, 2011, № 8

Sifətin dərəcələri M.Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutunun Filologiya məsələləri

toplusu, Bakı: Elm və təhsil, 2011, №3

Məchul fellərin adlıq hal tələbi M.Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutunun “Filologiya məsələləri

toplusu”, Bakı: Elm və təhsil, 2011, №3

Əşyaların miqdarının müxtəlif formalarda

ifadəsi

Понятие суффикса в учебниках по грамматике ХХ века. Язык

как фактор интеграции образовательных систем и культур.

Выпуск VI, част II, ст. 153-156. Велгород 2011Filologiya

məsələləri toplusu, Bakı: “Elm və təhsil”, 2011, № 1

Понятие суффикса в учебниках по

грамматике ХХ века. Язык как фактор

интеграции образовательных систем и

культур.

Выпуск VI, част II, ст. 153-156. Велгород 2011

Категория падежа в учебниках по

азербайджанскому и турецкому языкам

Полтавский Национальный Педагогический Университет им.

В.Г.Короленко. «Филологичны науки». Полтава, 2011, № 9

Описание категорий числа в учебниках по

грамматике

Казахский Гуманитарно-Юридический Университет.

«Вестник», Астана, 2011, № 14

75

Azərbaycan dili morfologiyasının tədqiqi tarixi

(XX əsr).

Bakı: Elm və təhsil, 2011

Müstəqilliyin bərpasından sonra nəşr olunan

qrammatika dərslikləri

Azərbaycan dili və ədəbiyyatı tədrisi jurnalı, Bakı: 2011, № 4

(430)

Təsirlik halın zərflik vəzifəsi AMİ-nin “Xəbərlər”i, Bakı, 2011, № 4

Adlıq halın tamamlıq vəzifəsi Pedaqoji universitet xəbərləri. Bakı, 2011, № 3

İsmin quruluşca növlərinin dərsliklərdə ifadəsi Filologiyası məsələləri toplusu, Bakı, 2011, № 6

Dəsliklərdə ismin hal kateqoriyası Dil və ədəbiyyat (Beynəlxalq elmi-nəzəri jurnal), Bakı: 2011, № 2

(78)

Sifətin dərsliklərdə nitq hissəsi kimi ifadəsi NDPU-nun xəbərləri, Bakı, 2011

XX əsrin dəsliklərində “kök”, “şəkilçi” anlayışı Filologiya məsələləri toplusu, Bakı, 2011, № 8.

Sifətin dərəcələri M.Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutunun Filologiya məsələləri

toplusu, Bakı: Elm və təhsil, 2011, №3

Məchul fellərin adlıq hal tələbi M.Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutunun “Filologiya məsələləri

toplusu”, Bakı: Elm və təhsil, 2011

Əşyaların miqdarının müxtəlif formalarda

ifadəsi

Filologiya məsələləri toplusu, Bakı: “Elm və təhsil”, 2011, № 1

76

Adlıq halın tamamlıq vəzifəsi. Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun “Xəbərlər”i. Elmi-metodik

jurnal. № 3, Bakı: 2011

XX əsrin birinci rübündə Azərbaycanda təhsil

və dərslik.

Dil və ədəbiyyat. Beynəlxalq elmi-nəzəri jurnal № 3 (79), Bakı:

2011

“Dərəcə” anlayışının XX əsrin qrammatika

dərsliklərində ifadəsi.

Naxçıvan Dövlət Universiteti, Elmi əsərlər. NDU, “Qeyrət” № 2

Adlıq halın tamamlıq vəzifəsi. AMEA. Akad. Z.M.Bünyadov adına Şərqşünaslıq İnstitutu.

“Müasir şərqşünaslığın aktual problemləri” Beynəlxalq elmi

konfransın materialları. 1-2 iyun, 2011

XX əsrin ikinci yarısında “Nitq hissələri”

mövzusunun tədrisi məsələləri.

Dil və ədəbiyyat, Beynəlxalq elmi-nəzəri jurnal, Bakı: 2012

XX əsrin elmi qrammatikasında “Nitq hissələri”

mövzusu.

Naxçıvan Dövlət Universiteti, Elmi əsərlər, Hummanitar elmlər

seriyası, № 2 (46), NDU- “Qeyrət” 2012

Описание частей речи в школьных

учебниках Азербайджана в ХХ веке.

«Вестнbк» Пятигорского Государственного Лингвистичес-

кого Университета №4, ст.254-258, Пятигорск 2012

Трудности, возникающие в синтаксисе в

связи с именительным падежом.

Ученые записки Таврического Национального Университета

им. В.И.Вернадского. Том 26(65), № 1, ч.1. Филология

социальные коммуникации ст. 289-298 Симфереполь 2013

Вопрос подлежащего в предложениях с

объектом, выраженным в именительном

Таврический Национальный Университет им.

В.И.Вернадского. Межвузовский Центр «Крым» Культура

77

падеже. Народов Причерноморья. Научный журнал № 253, ст. 178-

183, 2013.

Актуальные проблемы в морфологии

азербайджанского языка.

“Lambert Academic Publishing” 2014

Azərbaycan dili qrammatikasının bəzi

problemləri.

Bakı: Elm və təhsil, 2014

XX əsrin Azərbaycan dili dərslikləri. “Elm və təhsil”. Bakı, 2015

Azərbaycan dili proqramı, (Ali məktəblərin

məktəbəqədər təhsilin pedaqogikası və

metodikası fakültələrinin bakalavr hazırlığı

üçün).

Bakı, “Müəllim” nəşriyyatı, 2015

Abışov Elşad Şərəfxan

oğlu

Laçın rayonu ərazisindəki bəzi toponimlərin

müqayisəli təhlili.

Dil məsələlərinə dair tematik toplu. Bakı, 1997

Laçın rayonu ərazisindəki toponimlərin bəzi

qrammatik xüsusiyyətləri.

Azərbaycan onomastikası problemləri. VI. Bakı, 1998

Laçın rayonu ərazisində Dədə Qorqud izləri

(toponimlər).

Azərbaycan onomastikası problemləri. VII. Bakı, 1999

Minkənd və Qorçu toponimlərinin leksik-

semantik təhlili.

Filologiya məsələlərinə dair toplu. Bakı, 1999

78

Laçın rayonu ərazisindəki etnonimlərin

etimoloji xüsusiyyətləri.

AMEA Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu. Dissertantların elmi

konfransının tezisləri. Bakı, 1999

Piçənis toponimi haqqında. Azərbaycan onomastikası problemləri. VIII. Bakı, 2000

Çorman toponiminin təhlili. Azərbaycan onomastikası problemləri. IX. Bakı, 2000

Qarabəyli etnotoponimi. Azərbaycan onomastikası problemləri. XI. Bakı, 2003

El-oba adlarında xalqın tarixinin izləri . Eko-media qəzeti. №01(01), 11.XI, 2004

Laçın rayonunun sintaktik-morfoloji quruluşu

hidronimləri.

Dilçilik məsələləri. 2(3). Bakı, 2005

Laçın rayonunun oronimləri. Elmi axtarışlar. XXVIII, Bakı, Səda, 2006

Laçın rayonu ərazisində qeydə alman bəzi

etnotoponimlərin etimoloji xüsusiyyətləri.

Tədqiqlər. № 4, Bakı, 2006

Soyumuz Soy kökümüz. Azad hüquqşünas

qəzeti. 17.V.2008, №03(II

); Laçın rayonu ərazisində qeydə alınmış bəzi etnotoponimlərin

etimoloji təhlili. Tədqiqlər, №4, Bakı,, 2006

El-oba adlarının izi ilə. Bakı, Nafta-Press, 2007

Keşiş terminli toponimlər və onların mənşəyi. Elm qəzeti. 17.XII, 2007

Dəyişdirilmiş ad unudulmuş tarixdir. Azərbaycan onomastikasında gedən proseslər. Bakı, 2008

Sabunçu rayonunun toponimiyası müstəqillik Bakı, Nafta-Press, 2009

79

dövründə (A.Verdiyevlə birlikdə).

Ömürdən ötən illər (prof.Q.İ.Məşədiyev –70)

kitabında əsas tərtibçi.

Bakı, Nurlan, 2010

Onomalogiya. Ali məktəblərin filologiya

fakültəsinin bakalavr hazırlığı üçün proqram.

Bakı, müəllim, 2010

Qaraçorlu etnonimi. «Müasir Şərqşünaslığın

aktual problemləri».

Beynəlxalq elmi konfrans AMEA Z.Bünyadov adına Şərqşünaslıq

İnstitutu. Bakı, 2011

Qaraçorlu etnonimi. Xəbərlər elmi-metodik jurnal oktayabr-dekabr № 4/2013

Müasir Azərbaycan dilində məchul və şəxssiz

fellər.

Tədqiqlər № 1, 2014

Addan başlanan tale. Alim ömrü, ziyalılıq

təcəssümü.

Bakı, “Elm və təhsil”, 2014

Müasir Azərbaycan dili. Ali məktəblərin

filologiya fakültələrinin bakalavr hazırlığı üçün.

Bakı, 2015

Azərbaycan dili. Ali məktəblərin pedaqoji

fakültələrinin bakalavr hazırlığı üçün.

Bakı, 2015

Dialektdən ədəbi dilə. Sərdar Zeynalın Poeziya

və Dilçilik görüşləri.

Bakı, Elm və təhsil, 2016

80

Təhməzov Zamiq İltifat

oğlu

«Kitabi-Dədə Qorqud» dastanının tədqiqi

tarixindən

ADPU, «Dədə Qorqud» jur. №2, Bakı: 2002

«Kitabi-Dədə Qorqud» dastanınında səs

keçidləri (saitlər

ADPU-nun əsərləri, №3, Bakı: 2003

«Kitabi-Dədə Qorqud» dastanınında səs

keçidləri (samitlər)

ADPU, «Dədə Qorqud» jur. №1, Bakı: 2004

Ədatların təsnifi haqqında Pedaqoji Universitetin Xəbərləri (Humanitar elmlər seriyası), №3,

Bakı: 2005

Müasir Azərbaycan dilində bağlayıcı və

bağlayıcı sözlər

Tədqiqlər 3. "Elm" nəşriyyatı, Bakı: 2006

Müasir Azərbaycan dilində ilə, la/lə qoşmasının

işlənməsi

Elmi axtarışlar, XXV toplu, "Səda" nəşriyyatı, Bakı: 2006

Azərbaycan dilçiliyində köməkçi nitq his-

sələrinin tədqiqi tarixindən

Elmi axtarışlar, XXIX toplu, "Səda" nəşriyyatı, Bakı: 2006

Müasir Azərbaycan dilində bağlayıcı sözlər AMEA aspirantların elmi konfransının materialları. Bakı: 2006

Müasir Azərbaycan dilində qoşma və ismin

yiyəlik halı

Tədqiqlər 1, "Elm" nəşriyyatı, Bakı: 2007

Müasir Azərbaycan dilində modal sözlərin

təsnifi haqqında

ADU, "Elmi Xəbərlər", Bakı: 2007

81

Müasir Azərbaycan dilində qoşma və köməkçi

adlar

AMEA-nın "Elmi xəbərlər"i (humanitar elmlər seriyası), №1,

Bakı: 2007

1950-1960-cı illərdə Azərbaycan dilçiliyində

köməkçi nitq hissələrinin tədqiqi tarixindən

AMEA M.Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutu, "Filologiya

məsələləri", №8, Bakı: 2007

«Köməkçi nitq hissələri və söz yaradıcılığı

prosesi

BDU-nun elmi əsərləri (Humanitar və ictimai elmlər seriyası).

№3, Bakı,: 2009

Z.Budaqova və Azərbaycan dilinin sintaksis

problemləri

ADU-nun elmi əsərləri, №5, Bakı: 2010

Azərbaycan dilində leksik-semantik söz

yaradıcılığı (atributivləşmə)

M.Füzuli adına Əlyazmaları İnstitutu. «Filologiya məsələləri»

jur.№8, Bakı:2011

Y.Səmədoğlunun «Qətl günü» romanında

işlənən leksik

M.Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutu. «Filologiya məsələləri» jur.

№7, Bakı: 2012

Azərbaycan dilinin sintaktik norması haqqında ADU-nun elmi əsərləri, №4, Bakı: 2013

Dilimiz və məişətimiz M.Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutu. «Filologiya məsələləri» jur.

№8, Bakı: 2013

82

9. KADR POTENSİALININ MÖHKƏMLƏNDİRİLMƏSİ İSTİQAMƏTİNDƏ İŞ, KAFEDRANIN KADR

BANKI HAQQINDA PLAN

KAFEDRAYA MÜƏLLİMLƏRİN İŞƏ QƏBULU

Mart-aprel ayları dərs yükü

planına uyğun fənləri

müəyyən etmək

May-Avqust ayları

ərzində lazımi fənlər üzrə

müəllimlərin işə

qəbulunu elan edərək

həyata keçirmək

Namizədlər üzrə CV-təhlil

etmək, seçilmiş

namizədlər üzrə müsahibə

təşkil etmək.

Kafedra əməkdaşları tərəfindən

müəyyən olunmuş komissiya

iştirakı ilə namizədin açıq dərs

(yoxlama üçün) təşkil etmək

Kafedraya işə

qəbul

KAFEDRADA MÜƏLLİMLƏRİN EHTİYAT KADR BANKININ TƏŞKİLİ

May-Avqust Dekabr-

Yanvar ayları ərzində

lazımi fənlər üzrə

müəllimlərin işə qəbulunu

elan edərək həyata

keçirmək.

Namizədlər üzrə CV-

təhlil etmək, seçilmiş

namizədlər üzrə

müsahibə təşkil etmək.

Kafedra əməkdaşları tərəfindən

müəyyən olunmuş komissiya

iştirakı ilə namizədin açıq dərs

(yoxlama üçün) təşkil etmək

Seçilmiş namizədləri

ehtiyat kadr bankına əlavə

etmək

- - -

83

10. KAFEDRA ƏMƏKDAŞLARININ QISA TƏRCÜMEYİ – HALI

Kafedramızın professor-müəllim heyəti öz sahəsinin tanınmış mütəxəssis və alimlərindən təşkil olunmuşdur.

Hazırda kafedramızda elmi-pedaqoji fəaliyyət göstərən pofessor-müəllim heyəti elm və praktikadakı ən son dəyişikliklərin və yeniliklərin

tələbələrimizə ən yüksək səviyyədə öyrədilməsini təmin edir.

1. MAHİRƏ NAĞI QIZI HÜSEYNOVA

Hüseynova Mahirə Nağı qızı 1960-cı il noyabr ayının 4-də Naxçıvan Muxtar Respublikasının Naxçıvan rayonu (indiki Babək rayonu) Sust kəndində

anadan olmuşdur. 1968-ci il də Naxçıvan Muxtar Respublikasının Naxçıvan rayonu (indiki Babək rayonu) Xalxal kənd səkkizillik məktəbinin birinci

sinfinə daxil olmuşdur. Yaşayış yerini dəyişməklə əlaqədar olaraq, 1978-ci ildə Abşeron rayonu Mehdi Hüseynzadə adına Novxanı qəsəbə 1 saylı orta

məktəbi bitirmişdir.

84

1980-ci ildə V.İ.Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun (indiki N.Tusi adına ADPU-nun) filologiya

fakültəsinə qəbul olmuşdur. Təhsil aldığı illərdə öz fəallığı ilə seçilmiş, fakültədə keçirilən bütün tədbirlərdə iştirak

etmiş, tələbə və müəllim heyətinin dərin rəğbətini qazanmışdır. 1984-cü ildə institutu fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir. Elə

həmin ildən də təyinatla əvvəlcə Abşeron rayonu Mehdiabad qəsəbə 1 saylı orta məktəbdə, sonra isə Bakı şəhəri

N.Nərimanov rayonu G.Əsgərova adına 43 saylı MLK-da ixtisası üzrə işləmişdir. Bu illərdə Təhsil Nazirliyi tərəfindən “Respublikanın qabaqcıl təhsil

işçisi” adına layiq görülmüş, döş nişanı ilə təltif olunmuşdur. 2003-cü ildə isə “İlin nümunəvi müəllimi” Respublika müsabiqəsinin qalibi olmuş, I

dərəcəli diplom almışdır.

2009-cu ildən ADPU-nun Müasir Azərbaycan dili kafedrasının müəllimidir. “Həsən Mirzəyevin yaradıcılığında filologiya məsələləri” adlı

dissertasiyasını 2012-ci ilin yanvarında uğurla müdafiə etmiş, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi almışdır. 2015-ci ilin mayında Müasir

Azərbaycan dili kafedrasının dosenti vəzifəsinə seçilmişdir. 2015-ci ilin dekabr ayında Müasir Azərbaycan dili kafedrasının müdiri vəzifəsinə

seçilmişdir.

2013-cü ildən “XIX-XX əsr Qərbi Azərbaycan aşıq və el şairlərinin yaradıcılığının dil və üslub xüsusiyyətləri (Dərələyəz mahalı üzrə)” mövzusunda

araşdırmalar aparmış, dolğun nəticələr əldə etmişdir. Dissertasiya işi müzakirələrdən uğurla çıxaraq müdafiəyə təqdim olunmuşdur.

25 kitab, 3 proqram, 60-dan çox məqalənin müəllifidir. AYB-nin və YAP-ın üzvüdür.

Ailəlidir, 3 övladı var.

2. VİLAYƏT HÜSEYN OĞLU ƏLİYEV

1938-ci il avqustun 23-də Şəku rayonunun Daşbulaq kəndində anadan olub. 1950-ci ildə Şəki rayonunun Daşbulaq kənd məktəbini, 1955-ci ildə Şəki

Pedaqoji məktəbini bitirib1962-ci ildə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin filologiya fakültəsini bitirib. 1962-1965-ci illərdə Özbəkistanın

Daşkənd şəhərində Nəvai adına Ədəbiyyat və Dilçilik İnstitutunun məqsədli göndərişlə türkologiya üzrə aspirantı olub.

85

1965-ci ildə Daşkənd şəhərində “Azərbaycan və Özbək dillərində feli sifət” mövzusunda namizədlik dissertasiyası

müdafiə edərək filologiya ixtisası üzrə filologiya elmləri namizədi adını alıb.

1990-cı ildə “Azərbaycan dilində felin təsriflənməyən formaları” mövzusunda doktorluq dissertasiya müdafiə edərək

filologiya elmləri doktoru adını alıb.

1992-ci ilin oktyabr ayının 22-dən Müasir Azərbaycan dili kafedrasının professorudur

3. XƏLİLOV BULUDXAN ƏZİZ OĞLU

1966-cı ildə Qərbi Azərbaycanın Amasiya rayonunun Ellərkənd kəndində anadan olmuşdur. 1990-cı ildə V.İ.Lenin adına Azərbaycan Dövlət

Pedaqoji İnstitutunun (indiki ADPU-nun) filologiya fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir. Tələbəlik illərində «C.Cabbarlı» adına olan yüksək

təqaüdlə oxumuşdur. Biliyini, bacarığını, həm də elmə olan böyük marağını nəzərə alaraq Müasir Azərbaycan dili kafedrasının, o cümlədən Azər-

baycan Dövlət Pedaqoji İnstitutunun rektorluğunun təqdimatı əsasında Təhsil Nazirliyinin təyinat bölgüsündə gənc mütəxəssis kimi Filologiya

fakültəsinin Müasir Azərbaycan dili kafedrasında laborant kimi saxlanılmışdır.

1985-1987-ci illərdə Uzaq Şərqdə hərbi xidmətdə olmuşdur.

86

1992-ci ildə namizədlik, 1999-cu ildə doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir. 1994-cü ilin mart ayından

müsabiqə yolu ilə Müasir Azərbaycan dili kafedrasında müəllim, 1996-cı ilin may ayından dosent, 2001-ci ilin iyul

ayından professor vəzifəsində çalışır. 2006-cı il may ayının 12-də filologiya fakültəsinin dekanı seçilmişdir. 2011-ci ilin

sentyabr ayının 30-da yenidən dekan vəzifəsinə təyin olunmuşdur. Filologiya elmləri doktoru, professordur.

B.Ə.Xəlilov 2001-ci ildən 2011-ci ilə qədər Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetində yeni yaranmış «Dədə

Qorqud» elmi-tədqiqat laboratoriyası»na rəhbərlik etmişdir.

Prof.B.Ə.Xəlilov 1990-cı ildən indiyə kimi məzunu olduğu Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetində fəaliyyət göstərir. Bu müddət ərzində

o, laborantlıqdan professorluğa qədər ucalmışdır. Hal-hazırda filologiya fakültəsinin dekanıdır.

1992-ci il dekabr ayının 7-də Naxçıvan Muxtar Respublikasına qarşı təcavüzə, Respublikanın Ali Məclisinin sədri Heydər Əlirza oğlu Əliyevə

qarşı böhtan və hədələrə qəti şəkildə son qoymaq məqsədilə xüsusi qurum – Naxçıvan MR dövlət quruculuğunun və MR Ali Məclisinin sədri Heydər

Əlirza oğlu Əliyevin hüquqlarının qorunması üzrə Müdafiə Komitəsi yaradılarkən B.Ə.Xəlilov Müdafiə Komitəsinin fəal üzvlərindən biri olmuşdur.

B.Ə.Xəlilov 2000-ci ilin dekabr ayından Yeni Azərbaycan Partiyasının üzvüdür.

B.Ə.Xəlilova 2013-cü il fevral ayının 21-də Yeni Azərbaycan Partiyası Səbail rayon təşkilatının veteran vəsiqəsi verilmişdir.

Prof.B.Xəlilov fəal ictimaiyyətçidir. Respublikanın televiziya kanallarında və radio verilişlərində, mətbuat orqanlarında dilimiz, ədəbiyyatımız,

mədəniyyətimiz, dövlətimiz, dövlətçiliyimiz və milli maraqlarımızla bağlı müntəzəm çıxışlar edir.

Prof.B.Ə.Xəlilovun elmi fəaliyyəti çoxsahəli, geniş və əhatəlidir. Onun 400-dən çox elmi, elmi-publisistik əsəri çap edilmişdir. Bunlardan 28-

i monoqrafiya, dərslik və dərs vəsaitidir.

Azərbaycan dilçiliyinin, türkoloji dilçiliyin ən müasir məsələləri, problemləri B.Ə.Xəlilovun elmi yaradıcılığının əsasını təşkil edir.

B.Ə.Xəlilov 1999-cu il iyunun 9-da «Azərbaycan dili» ixtisası üzrə (10.02.02) Bakı Dövlət Universiteti nəzdində filologiya elmləri doktoru

alimlik dərəcəsi almaq üçün dissertasiyaların müdafiəsini keçirən Təhsil Nazirliyi və Elmlər Akademiyasının Birləşdirilmiş (D.054.03.15)

İxtisaslaşdırılmış Şurasının iclasında «Azərbaycan dilində fellərin fono-semantik inkişafı» mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə edərək,

filologiya elmləri doktoru alimlik dərəcəsini almışdır. Onun doktorluq dissertasiyasında əldə olunmuş elmi nəticələr yeniliyi ilə diqqəti cəlb etmiş və

türkoloji dilçiliyin nailiyyəti kimi qiymətləndirilmişdir.

B.Ə.Xəlilovun elmi yaradıcılığının istiqamətlərindən biri dilimizin tarixi ilə bağlıdır. O, «Azərbaycan dilində təkhecalı fellərin əsasında duran

ilkin köklərin fonosemantik inkişafı» (1995), «Azərbaycan dilində ikihecalı fellərin fonosemantik inkişafı» (1996), «Fellərin ilkin kökləri» (1998)

kitablarında fellərin təşəkkül etdiyi ilkin kökləri bərpa etmiş və onların bir çoxu müxtəlif dillərlə müqayisə edilərək tutuşdurulmuşdur. Bu kitablarda

amorf quruluşlu ilkin köklərin sinkretikliyi və onların amorfluqdan təkamül edərək iltisaqi quruluşa yiyələnməsi kimi hallar da tədqiqata cəlb

olunmuşdur.

Prof.B.Ə.Xəlilovun elmi yaradıcılığında mühüm istiqamətlərdən biri də türkologiya ilə bağlıdır. Onun «Birinci Beynəlxalq Türkoloji qurultay»

(1999), «Türkologiyanın intibah dövrü» (2001), «Türkologiyaya giriş» (2006) kitablarında XIX əsrdən başlayaraq XX əsrin 30-cu illərinə qədərki

dövrdə milli türkologiyamızın bir sıra vacib məsələrinə geniş yer verilir. XIX əsrin, eləcə də XX əsrin (30-cu illərə qədər) milli türkoloqlarının bir

qisminin türkologiya sahəsindəki fəaliyyətinə diqqət yetirilir.

87

O, arxiv materiallarına istinad edərək ilk dəfə olaraq I Türkoloji qurultayın stenoqrafik materiallarını izahlar və

şərhlərlə çap etdirmişdir. Türkoloji istiqamətdə olan elmi yaradıcılığında türk dillərinin tarixi, quruluşu, təsnifi ba-

rəsində təhlillər aparılır, bu dillərin digər dil ailələri ilə qohumluğu barəsində mövcud olan cərəyanlar haqqında

məlumat verilir, Ural-Altay cərəyanının yaranması, öyrənilməsi, müasir mövqeyi geniş izahını tapır.

Prof.B.Ə.Xəlilovun elmi yaradıcılığının ən böyük nailiyyətlərindən biri də müasir Azərbaycan dili və onun

müasir problemləri ilə bağlıdır. Bu mənada «Azərbaycan dili» (VI-VII siniflər üçün, 2003), «Müasir Azərbaycan dilinin morfologiyası. I hissə» (2000),

«Müasir Azərbaycan dilinin morfologiyası. II hissə» (2003), «Azərbaycan dili: dünən, bu gün» (2004), «Müasir Azərbaycan dili: fonetika, yazı, əlifba,

qrafika, orfoqrafiya, orfoepiya» (2007), “Müasir Azərbaycan dilinin leksikologiyası” (2008) kitabları ən qiymətli dərslik və dərs vəsaitləri kimi

olduqca dəyərlidir. Bu kitablarda qrammatika, qrammatik quruluş, kök, şəkilçi, nitq hissələrinin təsnifi geniş şərhini və izahını tapır. Burada əsas,

köməkçi, xüsusi və qeyri-müəyyən nitq hissələrinə gen-bol yer ayrılır.

«Azərbaycan dili: dünən, bu gün» (2004) kitabında Azərbaycan Respublikasının ideoloji istiqamətdə apardığı kursun tələblərinə və milli

məfkurəmizə uyğun şəkildə ədəbi-bədii irsimizin, yaddaş tariximizin bəzi qaranlıq məqamları təhlil olunur. «Kitabi-Dədə Qorqud»un Sovetlər İttifaqı

dövründə sovet ideologiyasının tələblərinə uyğun repressiya olunmasının kökləri, eləcə də həmin dövrdə Azərbaycan dilinə qarşı yönəlmiş təqib və

təzyiqlərin səbəbləri geniş izahını tapır. Ədəbi-bədii irsimizə sovet rejiminin qərəzli mövqeyi ilə dilimizə qarşı tuşlanmış qərəzli münasibətin bir-biri

ilə əlaqəli olduğu göstərilir və o dövrdə Azərbaycan dilinin repressiyaya məruz qaldığı diqqətdən yayınmır. Bundan başqa, Azərbaycan dilinin tətbiqi

ilə bağlı bu gün qarşıya çıxan problemlər, qayğılar faktlar əsasında, obyektiv və real təhlil düşüncəsi ilə verilir.

Prof.B.Ə.Xəlilov dilçiliyin ən vacib sahələri ilə bağlı bakalavr, xüsusilə də magistr pilləsi üçün proqramların yazılmasına da öz yaradıcılığında

mühüm yer ayırır. Onun «Türk dillərinin müqayisəsi» (2002), «Müasir Azərbaycan ədəbi dili» (2002), «Müasir Azərbaycan ədəbi dilinin fonetikası»

(2002), «Azərbaycan dilinin tarixi» (2005), «Azərbaycan dilinin müasir problemləri» (2005), «Azərbaycan dili elminin tarixi və metodologiyası»

(2005) proqramları dilçilik elminin son elmi nailiyyətlərinə əsaslanaraq tərtib və çap olunmuşdur.

Prof.B.Ə.Xəlilovun çap etdirdiyi dərsliklər, dərs vəsaitləri, monoqrafiyalar mütəxəssislər tərəfindən yüksək qiymətləndirilmiş, çoxlu sayda

rəylər mətbuat səhifələrində çap olunmuşdur.

Prof.B.Ə.Xəlilov «Birinci Türkoloji qurultay», «Türkologiyanın intibah dövrü», «Türkologiyaya giriş», «Feillərin ilkin köklər i», “Türkün

hikmət xəzinəsi: Xoca Əhməd Yəsəvi”, “224 qədim türk sözü” və s. kitablarını xarici ölkələrə yaymış və onlardan istifadə olunur (Türkiyədə,

Türkmənistanda və digər yerlərdə).

Prof.B.Ə.Xəlilov Respublikada və ondan kənarda dilçilik problemlərinə həsr olunmuş konfranslarda öz məruzələri ilə iştirak edir. Bişkekdə

1992-ci ildə, Ufada 1994-cü ildə, Ankarada 2006, 2007, 2008-ci illərdə, Aşğabadda 2010-cu ildə və s. O, Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetində

I Türkoloji Qurultayın 75 və 80 illiyi ilə bağlı konfransın təşkilatçısı olmuş və hazırda da bu istiqamətdəki tədbirlərə xüsusi diqqət yetirir.

Prof.B.Ə.Xəlilov elmi kadrların-magistrlərin, namizədlərin yetişdirilməsində fəal iştirak edir. O, 8 magistrin rəhbəri olmuş, hal-hazırda 5

aspiranta, 9 dissertanta rəhbərlik edir. Onun aspirantlarından 5-i müdafiə etmiş, 3-ü isə müdafiə ərəfəsindədir. Onlarla elmi əsərin rəsmi opponenti

olmuşdur.

88

B.Ə.Xəlilov həm də elmi işlərin çapı üçün əlindən gələni əsirgəmir. Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin

daxili nəşriyyatında çap olunan «Filologiya məsələlərinə dair tematik toplu» və «Dədə Qorqud» elmi məcmuələrinin

redaktoru, «Pedaqoji Universitet Xəbərləri, humanitar elmlər seriyası» elmi jurnalının isə məsul katibidir.

B.Ə.Xəlilov Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin, Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin və Yazıçılar Birliyindəki «İrs»

komissiyasının üzvüdür.

2003-2004-cü illərdə AAK-ın Filologiya ixtisası üzrə Ekspert şurasının üzvü olmuşdur. 2006-2013-cü illərdə Bakı Dövlət Universitetindəki

filologiya elmləri doktoru və filologiya üzrə fəlsəfə doktoru alimlik dərəcəsi almaq üçün dissertasiyaların müdafiəsini keçirən D.02.181 Dissertasiya

Şurasının üzvü olmuşdur.

B.Ə.Xəlilov Respublikamızın və Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin ictimai həyatında fəal iştirak edir. İki dəfə 1999-cu və 2004-cü

illərdə Nəsimi bələdiyyəsinə üzv seçilmiş, Sosial məsələlər daimi komissiyasına sədrlik etmişdir. 2006-cı il dekabr ayının 26-da Azərbaycanda təhsil

sisteminin inkişafındakı xidmətlərinə görə Azərbaycan Respublikası Prezidenti tərəfindən “Tərəqqi” medalı ilə təltif olunmuşdur.

B.Ə.Xəlilov 2001-ci ildə «İlin alimi» nominasiyasının, 2003-cü ildə «Vektor» Beynəlxalq Elm Mərkəzi Mükafat Komissiyasının qərarı ilə

«Azərbaycanın gənc alimləri» Beynəlxalq layihəsinin qalibi olmuşdur. O, 2004-cü ildə Azad Qələmlər Cəmiyyəti tərəfindən Azərbaycan dili,

ədəbiyyatı və türkologiya elmlərinin tədqiqi-təbliği sahəsindəki xidmətlərinə görə «Qızıl qələm» fəxri mükafatı laureatı seçilmişdir. 2006-cı və 2009-

cu illərdə «Vektor» Beynəlxalq Elm Mərkəzi Mükafat Komissiyasının qərarı ilə «XXI əsrin ziyalısı» adına layiq görülmüşdür. 2009 və 2010-cu illərdə

“XX – XXI əsrin yaradıcı və ziyalı insanları” sırasında yer alanlardan biri olmuşdur. 2009-cu ildə türk ədəbiyyatına xidmətləri ilə bağlı olaraq Türkiyə

Cümhuriyyətinin KIBATEK Akademik ÜYESİ diplomunu alıbdır. KIBATEK Akademik Üyesi seçilmişdir.

2006-cı ildə VII Uluslararası Türk dili Qurultayının iştirakçısı olmuş, məruzə ilə çıxış etmiş, eyni zamanda qurultayın bölmələrindən birinə

sədrlik etmişdir.

2006-2007, 2007-2008-ci tədris illərində ADPU-da “İlin müəllimi”, 2011- ci və 2013-cü illərdə “İlin alimi” müsabiqəsinin qalibi olmuşdur.

2009-cu ildə Azərbaycan Respublikasında referendum üzrə təşviqat qrupunun (“Tərəqqi”) təyinatı əsasında vəkil edilmiş şəxs olmuşdur.

2011-ci ilin Prezident təqaüdçüsüdür. (Yazıçılar Birliyinin üzvü kimi)

2011-ci ilin may ayının 23-də Azərbaycan Kütləvi İnformasiya Vasitələri İşçilərinin Həmkarlar İttifaqı tərəfindən “Xalqın nüfuzlu ziyalısı”

mükafatı laureatı seçilmişdir.

2011-ci ilin dekabr ayında Azərbaycan Respublikası Beynəlxalq Diaspor Mərkəzi tərəfindən İrəvan Xanlığının tarixi və mədəniyyəti

sahəsindəki xidmətlərinə görə fəxri diplomla təltif olunmuşdur.

2012-ci ildə (2-7 apreldə) Bakı şəhərində Fəal təlim və Müasir Təlim Texnologiyaları üzrə təlimdə iştirak etmiş, Azərbaycan Respublikası

Təhsil Nazirinin sertifikatını almışdır.

2011-ci ildən Dilçilik ixtisası üzrə Koordinasiya Şurasının üzvüdür.

2014-cü ildə Dilçilik ixtisası üzrə Koordinasiya Şurasının sədrinin müavini kimi fəaliyyət göstərmişdir.

2012-ci ildə “Mərhəmət elçisi” beynəlxalq ictimai-siyasi, analitik jurnal tərəfindən Azərbaycan milli ədəbiyyatının inkişafında böyük

xidmətlərinə görə “Elm fədaisi” diplomu ilə təltif edilmişdir.

89

Kütləvi informasiya vasitələri tərəfindən 2013-cü ildə keçirilmiş sorğunun nəticələrinə əsasən vətəndaşlıq

mövqeyi və əməli uğurlarına görə Azərbaycan Kütləvi İnformasiya Vasitələri İşçilərinin Həmkarlar İttifaqı tərəfindən

“İlin alimi” mükafatı laureatı olmuşdur.

2013-cü ildən AAK-ın Filologiya ixtisası üzrə Ekspert Şurasının üzvüdür.

2013-cü ildən Türkologiya jurnalının sahə redaktorlarından (Azərbaycan dili, terminologiya üzrə) biridir.

2013-cü ildə Sülhün təbliği sahəsindəki xidmətlərinə, insanların, xüsusən də gənc nəslin bəşəri ruhda tərbiyə olunmasında və yüksək

mənəviyyat nümunəsi göstərdiyinə, “Əsl İnsan” məktəbinin təşkilatçısı və “İdeal Dünya” uğrunda göstərdiyi fəaliyyətə görə “Qalib Sultan” diplomu

ilə təltif olunub.

17 iyun 2014-cü il tarixdə Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin VII Qurultayının nümayəndəsi olubdur.

2015-ci ilin aprel ayında Türk dünyası araşdırmaları uluslararası elmlər akademiyasının akademiki seçilib.

2015-ci ilin 19 mayında “Beynəlxalq Rəsul Rza” mükafatına layiq görülüb.

Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinin 8 dekabr 2015-ci il tarixli, 450 №li sərəncamına əsasən Azərbaycan Respublikasının Nazirlər

Kabineti yanında Terminologiya Komissiyasının yeni tərkib komissiyasına üzv seçilmişdir.

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Rəyasət Heyətinin 17 fevral 2016-cı il tarixli 4/14 nömrəli qərarı ilə AMEA-nın “Türkologiya”

jurnalının redaksiya heyətinin üzvü seçilmişdir.B.Ə.Xəlilov doktorantların və gənc tədqiqatçıların XVIII, XIX, XX Respublika elmi konfransının

“Filologiya” bölməsinin işinin təşkilində və keçirilməsində səmərəli fəaliyyət göstərən bölmə rəhbəri olmuşdur. Ailəlidir, iki övladı var.

4. BAYRAMOV İBRAHİM MƏHƏMMƏD OĞLU

İbrahim Məhəmməd oğlu Bayramov 25 yanvar 1954-cü ildə Göyçə mahalının Toxluca kəndində anadan olmuşdur. 1961-ci ildə indiki

Ermənistan Respublikası, Krasnoselo rayonunun Toxluca kənd orta məktəbinin I (birinci) sinfinə qəbul olunmuş, 1971-ci ildə həmin məktəbin X

(onuncu) sinfini bitirmişdir. 1971-ci ildə qədim Azərbaycan şəhəri İrəvanda yerləşən X.Abovyan adına Ermənistan Dövlət Pedaqoji İnstitunun

filologiya fakültəsinin Azərbaycan şöbəsinin I kursuna qəbul olunmuş, 1975-ci ildə həmin institutu fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir. Əmək

90

fəaliyyətinə 1975-ci ildə Krasnoselo rayonunun Toxluca kənd orta məktəbində Azərbaycan dili və ədəbiyyat müəllimi

kimi başlamışdır. İki ildən sonra, 1977-ci ildə Azərbaycan MEA-nın Nəsimi adına Dilçilik İnstitunun qiyabi

aspiranturasına qəbul olmuşdur. 1977-1981-ci illərdə aspiranturada oxumuşdur. 1986-cı ildə

“Müasir Azərbaycan ədəbi dilinin xalq danışıq dili hesabına zənginləşməsi yolları ” (leksika və frazeologiya)

mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə edərək filologiya elmləri namizədi alimlik dərəcəsi almışdır. 1987-1988-ci illərdə Krasnoselo

rayonunun Toxluca kənd orta məktəbində direktor işləmişdir. 1988-ci ilin dekabrında Ermənistandan-doğulub boya-başa çatdığı doğma yurdundan

deportasiya olunmuşdur.

1989-cu ildən 1993-cü ilə kimi Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi İnstitunun (indiki Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman

Akademiyası) Azərbaycan və rus dili kafedrasının baş laborantı işləmişdir. 1995-ci ildə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Unuversitenin “Azərbaycan

dilinin onomalogiyası” elmi-tədqiqat laboratoriyasına müsabiqə yolu ilə kiçik elmi işçi vəzifəsinə təyin edilmişdir. 1995-ci ildə həmin Universitetin

Müasir Azərbaycan dili kafedrasına müəllim təyin edilmişdir. 12 dekabr 1995-ci ildə həmin kafedranın dosenti vəzifəsinə seçilmiş və hal-hazırda

Müasir Azərbaycan dili kafedrasının professorudur. 2001-2003-cü illərdə ADPU-nun TEC-in sədri, 2002-ci ilin mart ayının 9-dan 2003-cü ilin

sentyabrın 23-nə kimi ADPU-nun ixtisasartirma və yenidənhazırlanma fakültəsinin dekanı işləmişdir. 4 iyun 2003-cü ildən ADPU-nun magistratura və

doktorantura şöbəsinin müdiri vəzifəsində işləyir.Eyni zamanda o, 2005-2007-ci illərdə ADPU-nun tədris-metodika şöbəsinin müdiri, 2003-2007-ci

illərdə universitetin elmi şurasının elmi katibi vəzifələrini də yerinə yetirmişdir. 2007-ci iln oktyabrın 9-da AMEA-nın Nəsimi adına Dilçilik

İnstitutunun nəzdində fəaliyyət göstərən Dissertasiya Şurasında “Ermənistanın türk mənşəli toponimlərinin tarixi-linqvistik analizi” mövzusunda

doktorluq dissertasiyası müdafiə edərək filologiya elmləri doktoru alimlik dərəcəsi almışdır. 2009-cu ildə ADPU-nun Müasir Azərbaycan dili

kafedrasına professor vəzifəsinə seçilmişdir. O, 2009-cu ildən ADPU-nun nəzdində fəaliyyət göstərən N 02.061 Dissertasiya Şurasının üzvüdür. O, 130

elmi məqalənin, “Azərbaycan dili” ixtisasının magistir səviyyəsi üzrə 1 proqramın müəllifidir.İbrahim Bayramovun “Ermənistan azərbaycanlılarının

tarixi coğrafiyası” (1995), “Историческая география Западного Азербайджана” (kollektiv,1998), “Müasir Azərbaycan ədəbi dilinin zənginləşməsi

yolları”(1999), “Qərbi Azərbaycan toponimlərinin tərkibində işlənən söz və coğrafi terminlər lüğəti” (2000), “Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli

toponimləri”(2002), “Qərbi Azərbaycanın toponimlər sistemi”(2005), “Qərbi Azərbaycan şivələrinin leksikası”(2010) monoqrafiyalarıı çap

olunmuşdur.

Ailəlidir. 3 övladı var.

91

5. CƏFƏROV CƏFƏR ƏSƏD OĞLU

Cəfərov Cəfər Əsəd oğlu 1932-ci ildə Qərbi Azərbaycanın Əştərək rayonunun Hamamlı kəndində anadan olmuşdur. İrəvanın şimal-qərbində 40

km məsafədə yerləşirdi, balaca bir kənd idi. Buna baxmayaraq bu kənd Azərbaycan xalqının ən görkəmli simalarından biri olan prof. Əziz

Məmmədkərim oğlu Əliyevin parlaq şəxsiyyəti sayəsində tarixə düşmüşdür. Prof. Ə.Əliyev 1897-ci ildə bu kənddə anadan olmuşdur.

C.Cəfərov 1945-ci ildə Hamamlı kənd 7-illik məktəbini, 1948-ci ildə İrəvan Azərbaycan Pedaqoji Texnikumunu bitirmiş, 1948-1950-ci illərdə

Hamamlı kənd məktəbində müəllim işləmişdir. SSRİ Nazirlər Sovetinin qərarına əsasən Ermənistan Dövləti tərəfindən 1950-ci ildə Əştərək rayonunda

yaşayan azərbaycanlılar Azərbaycan respublikasının müxtəlif rayonlarına, o cümlədən də Hamamlı kənd sakinləri Azərbaycanın Sa lyan rayonuna

deportasiya olunmuşlar.

C.Cəfərov 1950-ci ildə Qazax Müəllimlər İnstitutunu bitirmiş, 1952-1953-cü tədris ilində Salyan rayonunun 4 saylı məktəbində dil-ədəbiyyat

müəllimi işləmiş, 1953-1958-ci illərdə BDU-nun filologiya fakültəsində təhsilini davam etdirmişdir. 1958-1960-ci illərdə Tərtər rayonunda müəllim

işləmişdir. 1960-1964-cü illərdə APİ-nin (indiki ADPU) aspiranturasında oxumuş, 1964-1974-cü illərdə Azərbaycan dilçiliyi kafedrasında ardıcıl

olaraq assistent, baş müəllim, dosent vəzifələrində fəaliyyət göstərmişdir. 1974-1976-cı illərdə doktorluq dissertasiyasını tamamlamaq üçün

doktoranturada olmuş, 1976-cı ildə dissertasiyanı tamamlayaraq, Azərbaycan dilçiliyi kafedrasında dossentlik vəzifəsinə bərpa edilmişdir. 1993-cü

ildən Müasir Azərbaycan dili kafedrasında professor vəzifəsində çalışır. C.Cəfərov 1965-ci ildə “Azərbaycan dilində inkarlığın ifadə vasitələri”

mövzusunda namizədlik, 1992-ci ildə “Müasir Azərbaycan dilində keçid prosesləri” mövzusunda doktorluq dissertasiyaları müdafiə etmişdir. O,

yüzdən artıq elmi məqalənin, “Nitq hissələrində keçid prosesləri” (1983), “Müasir Azərbaycan dilində inkarlığın ifadə vasitələri” (2000) adlı

monoqrafiyaların, “Müasir Azərbaycan dilinin morfologiyası” (N.Abdullayevlə birlikdə, 2004) dərsliyin, “Linqvistik təhlil nümunələri”

(N.Abdullayevlə birlikdə, 2004) dərs vəsaitinin müəllifidir.

Cəfərov Cəfər dilçilik üzrə təşkil olunmuş müxtəlif konfrans və seminarlarda dəfələrlə iştirak edərək maraqlı məruzələrlə çıxış etmişdir. Onun

müəllim və dilçi kadrlarının yetişdirilməsində əməyini xüsusi qeyd etmək olar.

C.Cəfərov BDU-nun nəzdində filologiya və jurnalistika elmləri doktoru və namizədlik alimlik dərəcəsini almaq üçün fəaliyyət göstərən

Dissertasiya Şurasının üzvüdür.

92

O, dövlətimizin tərəfindən “Əməkdar müəllim” fəxri adı ilə, Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi tərəfindən

“Qabaqcıl təhsil işçisi” döş nişanı və bir sıra digər fəxri fərmanları ilə (1973, 2008) təltif edilmiş, həmçinin dəfələrlə

ADPU-nun rəhbərliyinin fəxri fərmanlarına layiq görülmüşdür.

6. İSMAYILOVA MİRVARİ ABBAS QIZI

Mirvari Abbas qızı İsmayılova 5 mart 1960-cı ildə Bakı şəhərində ziyalı ailəsində anadan olmuşdur. 1967-ci ildə Bakı şəhəri 115№li orta

məktəbin birinci sinfinə qəbul olunmuş, 1977-ci ildə həmin məktəbi bitirmiş, elə həmin il V.İ.Lenin adına ADPİ-nin (indiki ADPU-nun) filologiya

fakültəsinə daxil olmuş, 1981-ci ildə həmin fakültəni fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir. Təyinatla Abşeron rayonu Məmmədli kənd orta məktəbində

(1981 – 1986-cı illər ərzində) Azərbaycan dili və ədəbiyyatı müəllimi işləmişdir.

1985-ci ildə Azərbaycan MEA-nın Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunun əyani aspiranturasına daxil olmuş, 1990-cı ildə “Azərbaycan dilində

sözlərin məna dəyişmələri və onların “Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti”ndə əksi” mövzusunda namizədlik dissertasiyasını müdafiə edərək filologiya

elmləri namizədi alimlik dərəcəsi almışdır. 1991-ci ildən AMEA-nın Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunun lüğət və terminologiya şöbəsində kiçik elmi

işçi, 1994-1995-ci illərdə böyük elmi işçi vəzifəsində çalışmışdır.

O, AMEA-nın Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunun lüğət və terminologiya şöbəsinin işində yaxından iştirak etmiş, 3 cildlik “Azərbaycan dilinin

izahlı lüğəti”nin III cildinin, “S.Vurğunun bədii dilinin izahlı lüğətinin”, “Azərbaycan dilinin frazeologiya lüğəti”nin, “Azərbaycan dilinin məcazlar

lüğəti”nin tərtibçilərindəndir.

1998-ci ildən ADPU-nun Müasir Azərbaycan dili kafedrasının baş müəllimi, 2003-cü ildə həmin kafedranın dosenti vəzifəsinə seçilmiş və hal-

hazırda Müasir Azərbaycan dili kafedrasının professorudur. Müasir Azərbaycan dilinin fonetika, leksikologiya, morfologiya və sintaksisindən,

Azərbaycan dilinin tarixi, Türk dillərinin müqayisəli qrammatikası, Terminologiyanın əsasları və s. fənlərdən mühazirə oxuyur, seminar məşğələləri

aparır. Eyni zamanda ADPU-nun nəzdində fəaliyyət göstərən Dissertasiya Şurasının Elmi seminarının, filologiya fakültəsi Elmi Şurasının,

Metodbirləşməsinin, universitet üzrə Test komissiyasının üzvüdür.

5 yanvar 2002-ci ildə “Azərbaycan dili terminologiyasının linqvistik təhlili” mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə edərək filologiya

elmləri doktoru alimlik dərəcəsi almışdır.

93

O, 60-dan çox elmi məqalənin, “Azərbaycan dili terminologiyasının linqvistik təhlili (1997), “Terminşünaslığın əsas

məsələləri” (1999) adlı monoqrafiyaların, “Terminologiyanın leksik-qrammatik məsələləri” (2007), “Azərbaycan

dilinin tədbiqi işinin təkmilləşdirilməsi” (2008) adlı dərs vəsaitlərinin, “Azərbaycan dili” ixtisasının magistr səviyyəsi

üzrə 3, bakalavr səviyyəsi üzrə 2 proqramın və 1 metodik vəsaitin, xaricdə (Türkiyədə, Rusiyada, Ukraynada) dərc

olunmuş bir neçə elmi məqalənin müəllifidir.

M.İsmayılova 1 doktorantın elmi rəhbəri olmuş, 1 namizədlik dissertasiyasına opponentlik etmiş, 20-dən çox namizədlik və doktorluq

dissertasiyalarının avtoreferatına rəy vermiş, onun rəhbərliyi altında 20-yə qədər magistr müvəffəqiyyətlə dissertasiya müdafiə etmişdir.

Ailəlidir, 2 övladı var.

7. MƏMMƏDOVA FİRUZƏ NURƏDDİN QIZI

Dosent Məmmədova Firuzə Nurəddin qızı 1940-cы илдя Азярбайcан Республикасынын Хачмаз районунун Cанахыр кяндиндя зийалы аилясиндя

дцнйайа эялмишдир. 1949 – 1958-cи иллярдя Щцлювлц кянд орта мяктябиндя охумуш вя орта тящсилини эцмцш медалла баша вурмушдур. 1955-

cи илдя яла тящсил вя мяктябйаны тяcрцбя сащясиндя йетишдирдийи йени мейвя сортларына эюря дювлят сявиййясиндя бцрцнc медала лайиг

эюрцлмцшдцр.

1960-cы илдя Губа Тибб Техникумуна дахил олмуш вя 1963-cц илдя техникуму яла гиймятлярля битирмишдир. 1964-cц илдя В.И.Ленин

адына Азярбайcан Дювлят Педагоjи Институтунун дил – ядябиййат факцлтясиня дахил олмуш, 1968-cи илдя Институту фярглянмя диплому иля

битирмишдир.

1968-70-ci иллярдя тяйината ясасян Нахчыван шящяр Педагоjи Техникумунда вя АДПU-нuн Нахчыван филиалында мцяллим ишлямишдир.

1970-жи илдя Бакыйа гайыдараг битирдийи Институтун Азярбайcан дилчилийи кафедрасында ишя гябул олунмушдур. 1980-cи илдя

«Й.В.Чямянзяминлинин тарихи романларынын дил вя цслуб хцсусиййятляри» мювзусунда намизядлик диссертасийасы мцдафия едяряк filologiya

üzrə fəlsəfə doktoru алимлик дяряcяси алмышдыр. 1990-cы илдян Мцасир Азярбайcан дили кафедрасында ишляйир. Щазырда щямин кафедранын

досентидир.

94

Фирузя Мяммядova дилчи-алим, ядябиййатшцнас кими Республикамызын елми иcтимаиййятиня йахшы

танышдыр. Онун «Сечилмиш ясярляри»нин ЫЫЫ cилдиня дахил едилмиш «Й.В.Чямянзяминлинин тарихи

романларынын дил вя цслуб хцсусиййятляри», «Бядии дилин естетик мянбяляри», «Азярбайcанын шимил-шярг

бюлэясинин етнолингвистик ващидляри» монографийалары, еляcя дя cилдя дахил едилмиш елми вя

публисистик мягаляляри мцтяхяссис алимляр тяряфиндян йцксяк гиймятляндирилмиш, тялябя вя

маэистрантларын мцраcият етдийи мянбялярдян бири олмушдур.

Фирузя Мяммядova бир сыра дярс вясаити, методик тювсийя вя програмларын да мцяллифидир. О онларла маэистрантын елми рящбяри

олмушдур. Азярбайcан Дювлят Педагоjи Университетиндя ишлядийи 50 ил ярзиндя йцзлярля мцяллим кадрларынын щазырланмасында онун да

xüsusi хидмятляри вардыр.

Firuzə Məmmədova (Məmmədli) həm də Respublikamızın hüdudlarından xaricdə belə tanınan istedadlı şairlərimizdəndir. «Эцмцшц дамла» адланан

илк китабы 1972-cи илдя «Эянcлик» няшриййаты тяряфиндян чап едилмишдир. Бундан сонра няшр олунан «Йолума бащар дцшцб», «Сянин

юмрцн», «Йеткинлик», «Бир гарыш уcалыг», «Мяни мянля бюлян дцнйа», «Диляк йахасына дюнням йенидян», «Ашаcаьам заман адлы сядляри» вя

с. поетик топлулары ядяби иcтимаиййят вя охуcулар тяряфиндян марагла гаршыланмышдыр. 2002 – 2012-ci илляр ярзиндя шаирянин altıcилдлик

«Сечилмиш ясярляри» чапдан чыхмышдыр.

Фирцзя Мяммядova (Məmmədli) гялямини няср вя тярcцмя ишиндя дя сынамыш, дцнйа ядяби нцмуняляринин дилимизя чеврилмяси

сащясиндя бир сыра ишляр эюрмцш - рус, юзбяк, таcик, тцрк вя фарс дилляриндян тярcцмяляр етмишдир.

Фирузя Мяммядлинин шеирляриндян нцмуняляр инэилис, рус, юзбяк, тцркмян, эцрcц, украйнa, полйак, франсыз, тцрк вя фарс дилляриня

тярcцмя едилмишдир.

1992-cи илдя Тцркийянин Бурса шящяриндя кечирилян «Тцркcянин Улусларарасы Шеир Шюлянинин» цч бюйцк мцкафатындан бири олан

«Ялишир Няваи» мцкафатына лайиг эюрцлян шаиря, сонракы иллярдя дяфялярля беля фестивалларын вя симпозиумларын иштиракчысы олмуш,

бир сыра диплом вя сертификатларла мцкафатландырылмышдыр.

Фирузя ханым Республикамызын иctимаи-сийаси щяйатында йахындан иштирак етмиш, ады пропорсионал сийащы цзря (ЙАП) Милли

Мяcлися депутатлыьа намизядляр сийащысында олмуш (1995- cи ил), Йени Азярбайcан Партийасы цзря депутатлыьа намизядлярин вякилi (2000-ci

ildə) təyin edilmişdir.

Фирузя Мяммядли 28 шеир, няср вя елми тядгигат ясярляри, о cцмлядян дюрд монографийанын вя чохсайлы елми вя публисистик

мягалянин мцяллифидир.

Фирузя Мяммядли 2008-cи илин Президент тягацдчцсцдцр. O, 1912-ci ildə ADPU-nun 90 illik yubileyi münasibəti ilə “Tərəqqi” medalı ilə təltif

edilmişdir.

95

8. QƏHRƏMANOVA(ERGİN) YEGANƏ QÜRBƏT QIZI

Qəhrəmanova (Ergin) Yeganə Qürbət qızı 1976-cı il yanvarın 26-da Abşeron rayonunun Məhəmmədli kəndində anadan olmuşdur. 1983-c ildə

Məhəmmədli kənd orta məktəbinə daxil olmuş, 1993-cü ilə orta məktəbi bitirərək N.Tusi adına ADPU-nun filologiya fakültəsinə qəbul olmuşdur.

Universitetdə oxuduğu illərdə öz fəallığı ilə seçilmiş, fakültədə keçirilən konfransların, elmi və bədii yığıncaqların iştirakçısı, hətta təşkilatçısı

olmuşdur. M.Füzulinin 500 illik yubileyində, M.Şirəliyevin, Ə.Dəmirçizadənin və başqa görkəmli dilçilərin, bir çox ustad aşıqlarımızın yaradıcılıq

gecələrində çıxışlar etmişdir. Ilk dəfə ikinci kursda oxuyarkən TEC-in konfransında “Yunis İmrə və dərviş-sufi ədəbiyyatı” mövzusunda məruzəsinə III

kursda “Müasir Azərbaycan dilində feli bağlama şəkilçiləri”, IV kursda isə “Azərbaycan dilində feillərin lüğəvi məna qrupları” mövzusunda

məruzələrinə görə I yeri tutmuşdur.

1997-ci ildə universiteti fərqlənmə diplomu ilə bitirib “Azərbaycan dili” ixtisası üzrə magistraturaya daxil olmuşdur. “Çoxmənalı fellərin lüğəvi

cəhətdən təsnifinə dair” adlı ilk elmi məqaləsi “Dil məsələlərinə dair tematik toplu”da (ADPU, 1997, №2) nəşr olunmuşdur. Magistraturada oxuduğu

müddətdə mətbuatda elmi məqalələrlə çıxış etmiş, konfranslarda məruzələr etmişdir. 1999-cu ildə universitetdə keçirilən “Dədə Qorqud-1300”

konfransında “Kitabi-Dədə Qorqud” dastanında məsdərlərin qrammatik xüsusiyyətləri”, “Kitabi-Dədə Qorqud”da feli sifətlərin bəzi xüsusiyyətləri”

mövzularında məruzələrinə görə mükafata layiq görülmüşdür. Həmin ildə aspirantların və gənc tədqiqatçıların respublika elmi konfransında “-madan,-

mədən feli bağlama şəkilçisinin etimologiyası” mövzusunda məruzə etmişdir.

Yeganə Qəhrəmanova 1999-cu ildə magistraturanı da fərqlənmə diplomu ilə bitirərək “Kitabi-Dədə Qorqud”da təsriflənməyən fellər”

mövzusunda magistr dissertasiyasını müdafiə etmişdir. Həmin ildən universitetin Müasir Azərbaycan dli kafedrasında müəllimə kimi fəaliyyətə

başlamışdır. O, universitetimizin tarixində ilk magistr müəllimidir. 2003-cü ildə AMEA-nın Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunun Azərbaycan dili tarixi

şöbəsinin disertantı olmuş, “Kitabi-Dədə Qorqud” dastanında təsriflənməyən fellər” mövzusunda namizədlik dissertasiyası üzərində çalışmış, 25 iyun

2007-ci il tarixində AMEA Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunun nəzdində filologiya elmləri doktoru və filologiya elmləri namizədi elmi dərəcələri almaq

üçün təqdim olunan dissertasiyaların müdafiəsini keçirən Dissertasiya Şurasında (D. 01. 141) namizədlik dissertasiyası müdafiə etmişdir. Azərbaycan

Respublikasının prezidenti yanında Ali Attestasiya komissiyasının 20 may 2008-ci il tarixli (protokol №18-k) qərarı ilə filologiya elmləri üzrə fəlsəfə

doktoru elmi dərəcəsi almışdır.

2003-2006-cı illərdə Universitet TEC-in sədri, “Pedaqoji Unversitet xəbərləri” humanitar elmlər seriyasının redaktoru müavini vəzifələrində

çalışmışdır.

96

2011-ci ildə Təhsil Nazirliyi ilə Ailə, uşaq və sağlamlıq mərkəzinin orta məktəblərin X-XI sinifləri arasında

keçirilən “Zərifə Əliyeva: ana, qadın, həkim və ictimai xadm kimi” inşa müsabiqəsinin qiymətləndirilməsi üzrə

komissiyanın üzvü olmuşdur.

2011- ci ildən universitetin Gender mərkəzinin fəaliyyətində yaxından iştirak edir. 2012-ci ilin dekabr ayında

keçirilən qadın zorakılığı mövzusunda 4 həftəlik təlimdə həm iştirakçı, həm də təlimçi kimi iştirak edib sertifikat

almışdır. 2012-ci il sentyabar ayının 3-dən 10-a qədər BMT-nin “İnsan inkişafı” layihəsi çərçivəsində Bakıda təşkil olunmuş təlimin də iştirakçısı

olmuş, təlimçi sertifikatı almışdır.

2012-2015-ci ildən AMEA Elmi İnnovasiyalar Mərkəzində elmi-tədqiqat, təcrübi konstruktor işləri şöbəsində “Türk dillərində ümumi qrammatik

kateqoriyalar” mövzusunda elmi-tədqiqat işi yerinə yetirmişdir.

2012-2014-cü illərdə Təhsil Nazirliyi yanında dərslikləri qiymətləndirmə şurasında ekspert kimi iştirak etmiş, 2014-cü ildə TN-nin orta məktəb

müəllimləri arasında keçirdiyi “İlin müəllimi” müsabiqəsinin qiymətləndirilməsi üzrə komissiyanın üzvü olmuşdur.

2014-cü ildə Abşeron rayonu Məmmədli bələdiyyəsinə üzv seçilmişdir.

2014-cü ildə keçirilən I Bakı Elm festivalında “Kərkük türkmənlərinin dili” mövzusunda məruzə etmişdir.

2014-cü ilin iyun ayında Müasir Azərbaycan dili kafedrasının dosenti vəzifəsinə seçilmişdir.

2014-cü ildən ADPU-nun Müasir Azərbaycan dili kafedrasında elmlər doktoru proqramı üzrə “Azərbaycan dilində hal kateqoriyasının struktur-

semantik inkişafı” mövzusunda doktorluq dissertasiyası üzrində çalışır.

Fakültə Həmkarlar Təşkilatının üzvüdür.

“Kitabi-Dədə Qorqud” dastanında felin təsriflənməyən formaları” adlı dərs vəsaitinin, magistratura üçün “Elmi-pedaqoji təcrübə” adlı proqramın,

22 elmi məqalə və tezisin müəllifidir.

2005-ci ildən YAP-ın üzvüdür.

9. KÖNÜL İBRAHIM QIZI SƏMƏDOVA

97

Könül İbrahim qızı Səmədova 1 may 1974-cü ildə Azərbaycan respublikasının Zaqatala rayonunun Qımır

kəndində anadan olmuşdur. 1980-ci ildə Zaqatala rayonu Qımır kənd orta məktəbinin I (birinci) sinfinə qəbul olunmuş,

1989-cu ildın isə Bakı şəhəri Həbib bəy Mahmudbəyov adına Texniki-humanitar litseyin humanitar bölməsində orta

təhsilini davam etdirmişdir. 1991-ci ildə litseyi əla qiymətlərlə bitirmiş, elə həmin ili də ADPU-nin filologiya

fakültəsinə qəbul olmuş, 1996-cı ildə həmin universiteti fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir.

Əmək fəaliyyətinə təyinatı üzrə 1996-cı ildə Zaqatala rayon Qımır kənd orta məktəbində Azərbaycan dili və ədəbiyyat müəllimi kimi başlamışdır.

Bir ildən sonra 1997-ci ildə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin filologiya fakültəsinin aspiranturasına qəbul olmuşdur. 1997-2001-ci illərdə

aspiranturada oxumuşdur. 2004-cü ildə isə “Qərbi Azərbaycan – indiki Ermənistan etnotoponimlərinin arealları” mövzusunda namizədlik dissertasiyası

müdafiə edərək filologiya elmləri üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi almışdır. Elə həmin ildən də ADPU-nun filologiya fakültəsinin “Müasir

Azərbaycan dili” kafedrasında saathesabı dərs deməyə başlamış, eyni zamanda Xətai rayonu 147 saylı texniki-humanitar litseydə də Azərbaycan dili və

ədəbiyyatı müəllimi vəzifəsində işləmişdir.

2007-ci ildən ADPU-nun filologiya fakültəsinin “Müasir Azərbaycan dili” kafedrasında müəllim, 2010-cu ildən baş müəllim, 2014-cü ildən

dosent vəzifəsində işləyir.

30-dan çox elmi məqalənin, 2 dərs vəsaitinin (1. Qərbi Azərbaycan – indiki Ermənistan etnotoponimlərinin arealları; 2. “Şimal-Qərb qrupu

dialekt sözlərinin lüğəti və arealları”) və 1 proqramın (magistratura üçün “Elmi-tədqiqat təcrübəsi”) müəllifidir.

Hal-hazırda AMEA-nın Nəsimi adına Dilçilik institutunun dissertantıdır. “Azərbaycan dili Şimal_Qərb qrupu dialekt və şivələrində qıpçaq

elementləri” mövzusunda doktorluq dissertasiyası üzərində çalışır.

Səbail rayonu YAP-ın üzvüdür.

Ailəlidir. 2 övladı var.

10. SEVINC SƏRHAD QIZI SADIQOVA

Sadıqova Sevinc Sərhad qızı 11 mart 1978-ci ildə Bakı şəhərində anadan olmuşdur. 1985-ci ildə Bakı şəhəri, Sabunçu rayonunun 252 saylı orta

məktəbinin I (birinci) sinfinə qəbul olunmuş, 1995-ci ildə həmin məktəbi əla qiymətlərlə bitirmişdir.

98

1995-ci ildə N.Tusi adına Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin filologiya fakültəsinə qəbul olunmuş,

1999-cu ildə həmin universiteti fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir. 1999-2001-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji

Universitetinin filologiya fakültəsinin Azərbaycan dilçiliyi kafedrasının magistri olmuş və oranı da fərqlənmə diplomu ilə

bitirmişdir. 2006-2010-cu illərdə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Müasir Azərbaycan dili kafedrasının

Azərbaycan dili ixtisası üzrə dissertantı olmuş, “Dərələyəz toponimlərinin linqvistik xüsusiyyətləri” mövzusunda filologiya elmləri üzrə fəlsəfə

doktoru elmi dərəcəsi almaq üçün dissertasiyanı işləyərək vaxtından əvvəl tamamlamış və müdafiə üçün Bakı Dövlət Universitetinin nəzdində

fəaliyyət göstərən ixtisaslaşmış Dissertasiya Şurasına təqdim etmişdir. Dissertant olduğu müddətdə mövzusu ilə bağlı 15 məqalə və beynəlxalq

konfranslarda 2 tezis çap etdirmişdir. S.Sadıqovanın məqalələrinin 3-ü xaricdə - Türkiyə, Özbəkistan və Qazaxıstanda nəşr olunmuşdur. 2011-ci ildə

müdafiə etmiş, 2012-ci ildə filologiya üzrə fəlsəfə doktoru diplomunu almışdır.

S.Sadıqova əmək fəaliyyətinə 11 yanvar 2000-ci il tarixində Bakı şəhəri Sabunçu rayonu N.Rzayev adına 169 saylı orta məktəbdə Azərbaycan

dili və ədəbiyyat müəllimi kimi başlamış, 2003-2007-ci illərdə həmin məktəbdə təlim-tərbiyə işləri üzrə direktor müavini vəzifəsində işləmişdir. 2007-

ci ilin sentyabr ayından Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Müasir Azərbaycan dili kafedrasının müəllimi vəzifəsində işləyir. 2012-ci ildən

Müasir Azərbaycan dili kafedrasının baş müəllimi seçilmişdir. 2013-cü ildən AMEA-nın Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunun filologiya üzrə elmlər

doktoru proqramı üzrə doktorantıdır. 1 may 2015-ci ildə ADPU-nun Filologiya fakültəsinin Elmi Şurasında dosent vəzifəsinə seçilmişdir.

O, 60-a yaxın məqalənin, bir dərs vəsaitinin, üç proqramın, bir kitabın (həmmüəllif) müəllifidir.

11. MINAXANIM ATAXAN QIZI NƏZƏROVA

Minaxanım Ataxan qızı Nəzərova 23 sentyabr 1949-cu ildə Bakı şəhərində anadan olmuşdur. 1956-cı ildə Bakı şəhəri 44 saylı orta məktəbin I

(birinci) sinfinə qəbul olunmuş, 1966-cı ildə həmin məktəbin X (onuncu) sinifini bitirmişdir. 1973-cü ildə V.İ.Lenin adına APİ-nin Filologiya

99

fakültəsinin I kursuna qəbul olunmuş, 1977-ci ildə həmin institutu fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir. Əmək fəaliyyətinə

1982-ci ildə V.İ.Lenin adına APİ-nin Orta məktəbin ixtisasartırma fakültəsinin nəzdində olan “Orta məktəbi idarəetmə”

kafedrasında baş laborant kimi başlamışdır. Həmin fakültənin bağlanması ilə əlaqədar 1989-cu ildə institutun Müasir

Azərbaycan dili kafedrasında baş laborant kimi fəaliyyətinə davam etmişdir.

1993-cü ildə akademik Ş.Şirəliyevin elmi-yaradıcılığı ilə bağlı tədqiqat aparmışdır. O, ADPU-nun dissertantı

olmuş, həmin mövzu ilə bağlı bir sıra məqalə çap etdirmişdir. O cümlədən, 1995-ci ildə “Türk dillərinin dialektoloji atlasının hazırlanması işində

M.Ş.Şirəliyevin rolu”adlı məqaləsi (Türk lehçeleri və edebiyyatı dergisi. Sayı 4, Ankara, 1995) Türkiyədə çap edilmişdir. 2004-cü il oktyabrın 26-da

AMEA-da “M.Ş.Şirəliyevin Azərbaycan dilinin inkişafında rolu” mövzusunda namizədlik dissertasiyasını müdafiə edərək filologiya elmləri üzrə

fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsini almışdır. 2006-cı ildə Müasir Azərbaycan dili kafedrasına müəllim təyin edilmişdir. 2009-cu ildən həmin kafedranın

baş müəllimidir. 1 tezis, 1 monoqrafiyanın, bakalavr üzrə 2 proqramın, 1 dərs vəsaiti və bir sıra məqalənin müəllifidir. 1993-cü ildən YAP-ın üzvüdür.

Ailəlidir. 2 övladı, 4 nəvəsi var.

12. ABIŞOV ELŞAD ŞƏRƏFXAN OĞLU

1974-cü ildə Laçın rayonunun Vəlibəyli kəndində doğulub. 1996-cı ildə V.Tusi adına Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetini bitirib. 1996-

2005-ci illərdə 31 N-li Laçın rayon orta məktəbində müəllim işləyib. 2000-2004-cü illərdə AMEA Nəsimi adına Dilçilik institutunun aspirantı olub.

2007-ci ildə “Laçın rayonu onomastik vahidlərinin linqvistik təhlili” mövzusunda namizədlik dissertasiyasını müdafiə edərək filologiya elmləri

namizədi alimlik dərəcəsi alıb.

2006-2014-cü illərdə AMEA Nəsimi adına Dilçilik İnstitunda kiçik elmi işçi, böyük elmi işçi və aparıcı elmi işçi vəzifələrində çalışıb. 2014-

2016-cı illərdə Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun “Azərbaycan dili və onun tədrisi metodikası” kafedrasının dosenti olub. 2016-cı ildən Azərbaycan

Dövlət Pedaqoji Universitetinin Müasir Azərbaycan dili kafedrasında dosent vəzifəsində çalışır.

100

13. Təhməzov Zamiq İltifat oğlu.

1980-ci il 6 sentyabrda Füzuli rayonunun Əhmədalılar kəndində müəllim ailəsində anadan olmuşdur. 1998-ci ildə orta məktəbi bitirmişdir. 1998-ci ildə

Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin filologiya fakültəsinə qəbul olmuş, 2002-ci ildə həmin fakültəni bitirmişdir. 2002-2004-cü illərdə ADPU-

nun “Azərbaycan dili” ixtisası üzrə magistraturasını bitirmişəm. 2004-2007-ci illərdə AMEA Nəsimi adına Dilçilik İnstitunda əyani aspirant, 2008-ci

ildə “Müasir Azərbaycan dilində köməkçi nitq hissələrinin təsnifi” mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə etmişdir. Elə həmin ildən AMEA-

nın Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunda elmi işçi kimi fəaliyyətə başlamışdır. 2015-ci ildə Azərbaycan Müəllimlər İnstitunda “Azərbaycan dili və onun

tədrisi metodikası” kafedrasında, 2016-cı ildən Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin “Müasir Azərbaycan dili” kafedrasında baş müəllim

vəzifəsində çalışır.

11. KAFEDRANIN İLLİK İŞ PLANI (NÜMUNƏ)

“Təsdiq edirəm”

Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin rektoru

______________ t.e.d., prof. C.M.Cəfərov

“____” ______________ 2016-cı il

Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin

“Müasir Azərbaycan dili” kafedrasının illik iş planı nümunəsi

İŞ PLANI

101

№ Görüləcək işin məzmunu İcra müddəti İcraçı

1 Yeni tədris ilində kafedra qarşısında duran əsas vəzifələr, keçən tədris ilinin

nəticələrinin müzakirəsi Sentyabr M.Hüseynova

2 Fənlər üzrə sillabusların hazırlanması, təkmilləşdirilməsi, onların kafedrada müzakirəsi

və təsdiqi Sentyabr

M.Hüseynova,

kafedranın bütün

müəllimləri

3 2016/2017-ci tədris ili üçün müəllimlərin fərdi iş planlarının müzakirəsi Sentyabr M.Hüseynova,

S.Sadıqova

4 2016/2017-ci tədris ilində yerinə yetirilməsi planlaşdırılan elmi-tədqiqat işlərinin

müzakirəsi Oktyabr M.Hüseynova

5 Əyani və qiyabi doktorantlarla, dissertantlarla iş: ilkin müzakirə, mövzu seçimi Oktyabr M.Hüseynova

6 Kafedranın strukturunun və “Kafedra profaylının” elektron, PowerPoint və fayl (çap)

versiyalarının hazırlanması Sentyabr-oktyabr M.Hüseynova

7 Bakalavr buraxılış və kurs işi mövzularının, dövlət attestasiya imtahan suallarının

müzakirəsi və təsdiqi

Sentyabr -oktyabr,

fevral – mart

M.Hüseynova, fənn

komissiyası

8 Elmi-tədqiqat işlərinin kafedrada müzakirəsi, aktual problemlərin həlli yollarının

axtarılması və onların elmi əsasları Oktyabr

M.Hüseynova, kafedra

əməkdaşları

9

Seminarların keçirilməsi:

Auditoriyada davranış tələblərinə münasibət Oktyabr-Aprel M.Hüseynova

Müasir Azərbaycan dilinin problematik məsələləri Oktyabr M.Hüseynova,

M.İsmayılova,

102

Y.Qəhrəmanova,

İ.Bayramov

Müstəqillik dövründə dilimizin saflığı uğrunda mübarizə Noyabr

M.Hüseynova,

K.Səmədova,

Z.Təhməzov

Müstəqillik dövründə dövlət dili ilə bağlı sərəncamlar Noyabr M.Hüseynova,

C.Cəfərov, E.Abışov

Kafedranın saytının rəsmi təqdimatı Dekabr M.Hüseynova,

Z.Təhməzov

Terminologiya sahəsindəki yeniliklər Mart

M.Hüseynova,

M.İsmayılova,

Y.Qəhrəmanova

Süni şəkildə dəyişdirilmiş onomastik vahidlər Aprel M.Hüseynova,

İ.Bayramov, S.Sadıqova

Fənlər üzrə dəyirmi masaların təşkili

Azərbaycan dilçiliyində son onilliyin nailiyyətləri Sentyabr- Dekabr Y.Qəhrəmanova,

S.Zeynalov

Azərbaycan dili və nitq mədəniyyəti fənninin ayrı-ayrı ixtisaslar üzrə tədrisinin

spesifikası Noyabr-Dekabr M.İsmayılova, E.Abışov

Müəllim-tələbə münasibətlərinin yeni istiqamətlərinin müəyyənləşdirilməsi Mart-İyun K.Səmədova,

Z.Təhməzov

Müəllimlərin elmi konfrans və simpoziumlarda iştirakının səmərəsi Mart-İyun K.Səmədova, E.Abışov

103

10 İmtahanlara hazırlıq və imtahanların mütəşəkkil keçirilməsi üçün tədbirlərin keçirilməsi Dekabr- may M.Hüseynova, B.Xəlilov

11 İmtahan biletlərinin müzakirəsi Dekabr- may M.Hüseynova,

C.Cəfərov

12 Müəllimlərin illik hesabatlarının təsdiq edilməsi və fərdi iş planlarının yerinə yetirilmə-

sinin müzakirəsi Dekabr- iyun

M.Hüseynova,

S.Sadıqova

13 Qış və yay imtahan sessiyalarının yekunlarının müzakirəsi Yanvar – iyun M.Hüseynova, B.Xəlilov

14 Tədris olunan fənlərin proqramlarının müzakirəsi Mütəmadi Fənni tədris edən

müəllimlər

15 Növbəti tədris ilinə hazırlıq işləri İyul M.Hüseynova, kafedra

əməkdaşları

16 Mühazirə mətnlərinin müzakirəsi Mütəmadi Fənni tədris edən

müəllimlər

17 Açıq dərslərin müzakirəsi, o cümlədən kafedranın tədris etdiyi fənlərin

mənimsənilməsinin mövcud vəziyyətinin müəyyən edilməsi Mütəmadi

M.Hüseynova, dekan

müavini

18

Dərs prosesində müasir dövrün tələblərinə cavab verən daha müasir metodların, o

cümlədən interaktiv təlim metodlarının, habelə informasiya-kommunikasiya

texnologiyalarının tətbiqinin genişləndirilməsi tədbirləri.

Mütəmadi M.Hüseynova

19 Kafedranın professor-müəllim heyətinin ölkə daxilində və qabaqcıl xarici ölkələrdə

treninqlərə cəlb olnmasının təşkili.


20 Ali təhsildə kredit sisteminin tətbiqi, bu sahədəki yeniliklər və qabaqcıl dünya

ölkələrinin təcrübəsi barədə kafeda əməkdaşlarının mütəmadi məlumatlandırılması.


21 Kafedranın tədris etdiyi fənlər üzrə tələbələrin biliyinin qiymətləndirilməsinin Avropa M.Hüseynova

104

Kredit Transferi Sistemi tələblərinə uyğun olaraq daha müasir, mütərəqqi və şəffaf

mexanizminin qurulması. Mütəmadi

İş planı kafedranın 07.09.2016-cı il tarixli iclasında təsdiq olunmuşdur.

“Müasir Azərbaycan dili”

kafedrasının müdiri: dos.M.N.Hüseynova

12. KAFEDRANIN ƏSASNAMƏSİ

Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Elmi Şurasının “__”

_______ 2016-cı il tarixli “___” saylı protokolu ilə təsdiq edilmişdir.

Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Müasir Azərbaycan dili kafedrası haqqında

ƏSASNAMƏ

105

1. Müasir Azərbaycan dili kafedrası (bundan sonra kafedra) ADPU-nun “Filologiya” fakultəsinin əsas tədris-elm

struktur vahidlərindən biri olub, Azərbaycan dilinin qrammatikası və onunla əlaqəli fənlər üzrə tədris, metodiki və

elmi-tədqiqat, elmi-pedaqoji və elmi işçilərin hazırlanması, təhsil alanlar arasında tərbiyə işlərini həyata keçirir.

2. Kafedra Azərbaycan Respublikası Qanunvericiliyinə, Təhsil Qanununa, Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin normativ hüquqi aktlarına,

təlimat və metodiki göstərişlərinə, qüvvədə olan digər qanunvericilik aktlarına, “Ali təhsil müəssisəsinin Nümunəvi Nizamnamə”sinə, ADPU-

nun Nizamnaməsinə, ali təhsil müəssisəsinin professor-müəllim heyətinin vəzifələrə seçilməsi və attestasiyası qaydalarına və bu Əsasnaməyə

uyğun olaraq formalaşdırılır və fəaliyyət göstərir.

3. Kafedraya ümumi rəhbərlik, bir qayda olaraq elmi dərəcəsi və elmi rütbəsi olan kafedra müdiri tərəfindən həyata keçirilir. Kafedra müdirinin

ayrı-ayrı sahələr üzrə müavinləri ola bilər. Kafedra müdirinin müavinləri kafedra müdirinin təqdimatı ilə rektor tərəfindən təyin edilir.

4. Kafedranın kollektiv idarəetmə orqanı onun ayda bir dəfədən gec olmayaraq çağırılan ümumi yığıncağıdır.

5. Kafedraya - kafedra müdiri, professorlar, dosentlər, məsləhətçilər, baş müəllim, müəllim, doktorantlar, dissertantlar, digər kateqoriyadan olan

işçilər daxildirlər.

6. Kafedranın əsas vəzifələri:

- bütün təhsil formaları üçün tədris planlarında nəzərdə tutulmuş məşğələlərin, mühazirələrin, praktiki seminar və digər dərslərin yüksək elmi-

nəzəri səviyyədə aparılmasını təmin etmək;

- kurs, yoxlama və buraxılış işlərinə (layihələrinə), tələbələrin fərdi işlərinə rəhbərlik etmək;

- cari imtahanların və aralıq yoxlamaların keçirilməsini təmin etmək;

- dövlət imtahanlarının təşkilində və keçirilməsində fəal iştirak etmək;

- təhsil alanlar arasında fəal vətəndaş mövqeyinin formalaşması işində iştirak etmək;

- kafedrada tədris edilən fənlər üzrə tədris proqramlarının işlənib hazırlanmasını, müvafiq qaydada təsdiq edilmək üçün təqdim olunmasını təşkil

etmək, digər kafedraların hazırladığı tədris proqramlarına rəy vermək;

106

- dərslik, dərs vəsaitləri, metodiki rəhbərlik, təlimat, göstəriş, əyani vəsait və b. hazırlanmasını təmin etmək,

rektorluğun (fakültənin) göstərişi ilə dərslik, dərs vəsaiti və tədris-metodiki ədəbiyyata rəy vermək;

- elmi-tədqiqat işlərinin aparılmasını təşkil etmək, doktorantların, dissertantların və tələbələrin elmi-tədqiqat

işlərinə rəhbərlik etmək;

- tamamlanmış elmi-tədqiqat işlərinin müzakirəsini təşkil etmək, onların müvafiq elmi-pedaqoji sahədə tətbiq edilməsi və ya nəşr edilməsi üçün

rəy vermək;

- kafedra əməkdaşlarının tədris, elmi-metodiki və digər işlərinin fərdi planlarının tərtib olunmasını və onların icrasını təmin etmək;

- universitetin, respublikanın və xarici ölkələrin ali məktəblərinin pedaqoqlarının qabaqcıl iş təcrübəsinin öyrənilməsini və yayılmasını təşkil

etmək;

- tədris prosesində müasir texniki vasitələrdən, yeni metodikalardan istifadə edilməsinə dair tədbirlər hazırlayıb həyata keçirmək;

- elmi-pedaqoji və elmi kadrların hazırlanması üçün tələbələrlə, doktorantlarla və dissertantlarla işi təşkil etmək;

- kafedra əməkdaşlarının dissertasiyasının yüksək səviyyədə hazırlanmasına kömək etmək, həmçinin rektorluğun (fakültənin) tapşırığına əsasən

digər iddiaçıların dissertasiyalarını müzakirə edib rəy vermək;

- müasir texnologiyaların tətbiqi üzrə qabaqcıl təcrübənin öyrədilməsi və yeni iş metodlarının praktikaya tətbiq edilməsi məqsədi ilə müxtəlif

müəssisə və təşkilatlarla əməkdaşlığı təmin etmək, qarşılıqlı faydalı əlaqələri genişləndirmək;

- ADPU-nun bakalavr, kafedranın magistr və doktorant məzunları ilə daim əlaqələri təmin etmək;

- təhsil sektorunun inkişafı, gənc nəslə verilənbiliklərin yüksək səviyyədə təşkil edilməsi məqsədi ilə kafedrada tədris edilən fənlər üzrə elmi

biliklərin təbliğinin təşkil edilməsi.

7. Kafedra ATİ Elmi Şurasının qərarı ilə, ən azı 5 professor – müəllim (o cümlədən 3 nəfər elmi dərəcəyə malik) olduqda yaradılır. Kafedranın illik

tədris yükü 5,0 min saatdan çox olmalıdır.

8. Kafedra iclaslarına ADPU-nun əməkdaşları, digər ali məktəblərin, elmi-tədqiqat institutlarının, müəssisə və təşkilatların işçiləri də dəvət oluna

bilərlər.

107

9. Kafedra iclaslarında aşağıdakı məsələlər müzakirə edilir:

- kafedra müdirliyinə seçimlə əlaqədar namizədlərin müzakirəsi;

- kafedranın bütün fəaliyyət növləri üzrə gördüyü işlər, professor - müəllim heyətinin, doktorantların,

dissertantların, magistr təhsili alan, staj keçən və ya fərdi planla təhsil alan tələbələrin tədris-tədqiqat planları və hesabatları;

- kafedrada tədris olunan kurslar üzrə tədris vəsaitləri, proqramları, mühazirə və imtahan materialları;

- müəllimlərin tədris yükünün bölünməsi və tədris yükünün yerinə yetirilməsi vəziyyəti;

- kafedra tərəfindən təşkil edilən seminarların, konfransların, sərgilərin və s. tematikası, onların keçirilməsinin nəticələri;

- yoxlama, kurs və buraxılış işlərinin tematikası, rəhbərlərin və rəy verənlərin təyin edilməsi, kurs və buraxılış işlərinin müdafiəyə hazırlanması

vəziyyəti;

- elmi və metodiki işlərin nəşr olunmasına dair təqdimatların verilməsi;

- tədris olunan fənlər üzrə sərbəst proqramla təhsil alan tələbələrin işlərinin mövzularının müəyyənləşdirilməsi;

- sərbəst işlərin hazırlanması, təhvil verilməsi və qiymətləndirilməsi qaydalarının müəyyən edilməsi.

10. Kafedra mövcud normativ hüquqi aktlara uyğun olaraq qarşısına qoyulmuş vəzifələri yerinə yetirmək üçün öz səlahiyyətləri daxilində digər

məsələləri də müzakirə edib müvafiq qərar qəbul edə bilər.

- Kafedra iclaslarında qəbul olunan qərarlar haqqında fakültənin rəhbərliyinə, zərurət olduqda isə ADPU-nun rektorluğuna və ya Elmi Şurasına

məlumat verilir.

11. Kafedra iclaslarında aşağıdakı məsələlər barədə təklif, tövsiyyə və ya təqdimatlar verilə bilər:

- öz səlahiyyətləri daxilində kafedra müəllimlərini xarici ölkələrə, stajkeçmə və ixtisasartırma kurslarına, yaradıcılıq və tədqiqat ezamiyyətlərinə

göndərmək üçün, eləcə də doktoranturaya qəbulla bağlı təqdimat vermək;

- müəllim və elmi işçilərin kafedraya işə qəbulu haqqında işəgötürmə komissiyasına tövsiyə, onlarla müqavilə bağlanması, mövcud

qanunvericiliyə uyğun olaraq onlara vəzifə maaşı və əlavələrin təyin edilməsi haqqında müraciət hazırlamaq;

- doktoranturaya qəbul və iddiaçıların kafedraya təhkim olunması ilə bağlı təkliflər vermək;

108

- əməkdaşların həvəsləndirilməsi və ya cəzalandırılması ilə bağlı əsaslandırılmış təqdimat vermək;

- kafedranın müəllimlərinin, elmi işçilərinin və digər əməkdaşlarının vəzifədən kənarlaşdırılması haqda təqdimat

vermək;

- digər təkliflər vermək.

12. Kafedra iclaslarında qərarlar açıq və ya gizli səsvermə yolu ilə, sadə səs çoxluğu ilə qəbul edilir.

13. Kafedra müdiri:

- kafedranın fəaliyyətinə rəhbərlik edir, onun işini planlaşdırır və təşkil edir;

- kafedra iclaslarını çağırır, onlara sədrlik edir;

- Elmi Şura qarşısında kafedranın fəaliyyəti barədə hesabat verir;

- kafedranı təmsil edir;

- kafedra müdirinin müavinləri vəzifələrinə namizədləri təklif edir;

- kafedranın fəaliyyətinin nəticələrinə görə məsuliyyət daşıyır.

14. Kafedrada kargüzarlıq mövcud qanunvericiliyə və ADPU-da qəbul edilmiş qaydalara uyğun olaraq aparılır.

15. Əsasnaməyə əlavələr və dəyişikliklər, onun qəbul olduğu qaydada həyata keçirilir.

Əsasnamə kafedranın “07” “sentyabr” 2016-cı il tarixli iclasında qəbul edilmişdir.

Kafedra müdiri:_____________ M.N.Hüseynova

Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin

Tədris-Metodiki Şurasının “____” “___________” 2016-cı il tarixli iclasında müzakirə edilərək bəyənilmiş, təsdiq edilməsi üçün Elmi Şuraya tövsiyə

109

olunmuşdur.

Tədris Mərkəzinin müdiri: ___________ S.Ağayev

azƏrbaycan respublİkasi tƏhsİl nazİrlİyİ...

Documents