¥Àæ§azsÀ §gÀªÀtÂuÉ - shikarat.com

GNANADHARE ACADEMY #2 Sharada Arcade,Nagarbhavi Main Road Prashanth Nagar, Vijaynagar

North Bangalore-560079, Mob:9513804777/9513809777

1

GNANADHARE EDUCATIONAL TRUST ®

GNANADHARE ACADEMY

#2 Sharada Arcade, Nagarbhavi Main Road Prashanth Nagar, Vijaynagar North

Bangalore-560079, Mob:9513804777/9513809777

¥Àæ§AzsÀ §gÀªÀtÂUÉ



2

¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀ£É (Terrorism) CxÀð (Meaning) :

¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀ£É JA§ ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß zÀAUÉ, DAvÀjPÀ PÀ®ºÀ, UÉj¯Áè AiÀÄÄzÀÞ, ¨ÉzÀjPÉ MqÀÄØªÀÅzÀÄ, GUÀæªÁzÀ ªÀÄÄAvÁzÀ ¥ÀzÀUÀ½UÉ ¸ÀªÀÄ£ÁzÀ CxÀðzÀ°è §¼À¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. gÁdQÃAiÀÄ GzÉÝÃ±À ¸ÁzsÀ£ÉUÁV MAzÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ°è CxÀªÁ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¨sÁUÀzÀ°è ¨sÀAiÀÄªÀ£ÀÄß GAlÄ ªÀiÁqÀ®Ä C¼ÀªÀr¹PÉÆ¼ÀÄîªÀ »A¸ÁvÀäPÀ ªÀvÀð£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀ£É JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ§ºÀÄzÀÄ. ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀ£ÉAiÀÄÄ MAzÀÄ jÃw ªÀåªÀ¹ÜvÀªÁV ¨ÉzÀjPÉAiÉÆqÀÄØªÀ vÀAvÀæªÁVzÉ.

ªÁåSÉåUÀ¼ÀÄ (Definitions) : J£ï¸ÉÊPÉÆèÃ¦rAiÀiÁ D¥sï ¸ÉÆÃ¶AiÀÄ¯ï ¸ÉÊ£Àì¸ï: MAzÀÄ ¸ÀAWÀnvÀªÁzÀ ¸ÀªÀÄÆºÀ CxÀªÁ ¥ÀPÀë vÀ£Àß ¥ÀæweÁÕ§zÀÞ GzÉÝÃ±À CxÀªÁ UÀÄjUÀ¼À£ÀÄß ¸Á¢ü¸À®Ä »A¸ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀåªÀ¹ÜvÀªÁV §¼À¸ÀÄªÀ «zsÁ£ÀPÉÌ ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀ£É JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. gÁªÀiï CºÀÄeÁ : “¨ÉzÀjPÉAiÉÆqÀÄØªÀ ¸ÀAWÀnvÀªÁzÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÉÄÃ ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀ£É.

F ªÉÄÃ°£À ªÁåSÉåUÀ¼À »£Éß¯ÉAiÀÄ°è gÁdQÃAiÀÄ GzÉÝÃ±ÀUÀ¼À£ÀÄß

FqÉÃj¹PÉÆ¼Àî®Ä »A¸ÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÀªÀiÁdzÀ°è ¨sÀAiÀÄªÀ£ÀÄß GAlÄªÀiÁqÀÄªÀ ¥ÀæQæAiÉÄUÉ ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀ£É J£Àß§ºÀÄzÀÄ.

¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀéPÉÌ ¨ÉzÀjPÉAiÀiÁV ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀ£É (Terrorism as a

threat to Democracy) : ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀ£ÉAiÀÄÄ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀéPÉÌ §ºÀÄzÉÆqÀØ ¨ÉzÀjPÉAiÉÆrØzÉ. EzÀÄ

¨sÁgÀvÀzÀ°è gÁdQÃAiÀÄ C¹ÜgÀvÉ, C¨sÀzÀævÉAiÀÄ£ÀÄßAlÄ ªÀiÁrzÉAiÀÄ®èzÉ, gÁµÀÖçzÀ ¥ÀæUÀwUÉ ªÀiÁgÀPÀªÁVzÉ. ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀ£ÉAiÀÄÄ ®PÉëÆÃ¥À®PÀë ªÀÄÄUÀÞ fÃªÀUÀ¼À£ÀÄß ºÁUÀÆ ¯ÉPÀÌ«®èzÀµÀÄÖ ¸ÁªÀðd¤PÀ D¹ÛAiÀÄ£ÀÄß §° vÉUÉzÀÄPÉÆArzÉ. EzÀÄ ±ÁAw ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÄªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß PÀzÀqÀÄªÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ gÁµÀÖçzÀ°è CgÁdPÀvÉAiÀÄ£ÀÄß GAlÄ



3

ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀ£ÉAiÀÄÄ £ÀªÀÄä gÁµÀÖçzÀ KPÀvÉ, ¸ÀªÀÄUÀævÉ ºÁUÀÆ ¸ÁªÀð¨sËªÀÄvÀéPÉÌ UÀAqÁAvÀgÀPÁjAiÀiÁVzÉ. ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀ£ÉAiÀÄÄ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀéPÉÌ ºÉÃUÉ ¨ÉzÀjPÉAiÉÆrØzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß PÉ¼ÀUÉ ZÀað¸À¯ÁVzÉ.

1. ¥ÀæeÁ¥Àæ sÀÄvÀé ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß §ÄqÀªÉÄÃ®Ä ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ (Subversion of

Democracy): ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀ£ÉAiÀÄÄ ªÀÄÄPÀÛ ªÀÄvÀÄÛ £ÁåAiÀÄ ¸ÀªÀÄävÀ ZÀÄ£ÁªÀuÉUÀ¼À£ÀÄß £ÀqÉ¸À®Ä CªÀPÁ±À ¤ÃqÀÄªÀÅ¢®è. ¥ÀæeÉUÀ¼ÀÄ ¨sÀAiÀÄzÀ £ÉgÀ½£À°è ªÀÄvÀ ZÀ¯Á¬Ä¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è, ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀPÀ ¸ÀAWÀl£ÉUÀ¼ÀÄ ZÀÄ£ÁªÀuÁ C¨sÀåyðAiÀÄ C¥ÀºÀgÀt, PÉÆ¯É, ªÀÄvÀ¥ÉnÖUÉAiÀÄ ªÀ±À ªÀÄÄAvÁzÀ zÀÄµÀÌøvÀåUÀ¼À°è vÉÆqÀUÀÄvÀÛªÉ. »ÃUÉ ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀ£É, ¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀé ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß §ÄqÀªÉÄÃ®Ä ªÀiÁqÀ§®è «zsÀéA¸ÀPÁj zÀÄµÀÌøvÀåªÁVzÉ. GzÁºÀgÀuÉUÉ 2005gÀ°è ©ºÁgÀzÀ°è £ÀqÉzÀ ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ªÀiÁf PÉÃAzÀæ ¸ÀaªÀgÁzÀ gÀ«±ÀAPÀgïgÀªÀgÀ ªÉÄÃ¯É ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀPÀgÀÄ UÀA©üÃgÀ ºÀ¯Éè £ÀqÉ¹zÀÝ£ÀÄß E°è ¸Àäj¸À§ºÀÄzÀÄ.

2. zÀÄ§ð® ¤zsÁðgÀUÀ½UÉ JqÉªÀiÁrPÉÆqÀÄvÀÛzÉ (Weak decisions) : ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀ£É C¹ÛvÀézÀ°ègÀÄªÁUÀ ¸ÀPÁðgÀPÉÌ zÀÈqsÀªÁzÀ ¤zsÁðgÀªÀ£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆ¼Àî¯ÁUÀÄªÀÅ¢®è. PÉ®ªÉÇªÉÄä ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀPÀgÀ MvÀÛqÀPÉÌ ªÀÄtÂzÀÄ ¸ÀPÁðgÀ PÉ®ªÀÅ zÀÄ§ð® ¤zsÁðgÀUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÁUÀÄªÀÅzÀÄ. GzÁºÀgÀuÉUÉ 1990gÀ°è PÉ®ªÀÅ GUÀæUÁ«ÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉgÉ¬ÄAzÀ ©qÀÄUÀqÉ ªÀiÁrzÀgÉ ªÀiÁvÀæ vÁªÀÅ C¥ÀºÀj¹ MvÉÛ¬ÄlÄÖPÉÆArzÀÝ UÀÈºÀªÀÄAwæ ªÀÄÄ¦üÛ ªÀÄºÀªÀÄäzï ¸À¬ÄåzïgÀªÀgÀ ¥ÀÄwæ qÁ. gÀÄ©AiÀiÁ CªÀgÀ£ÀÄß ©qÀÄUÀqÉ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÁV PÁ²äÃgÀzÀ ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀPÀ ¸ÀAWÀl£ÉAiÉÆAzÀÄ ¸ÀPÁðgÀPÉÌ µÀgÀvÀÄÛ «¢ü¹vÀÄ. ¸ÀPÁðgÀªÀÅ µÀgÀvÀÛ£ÀÄß M¦à ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀPÀgÀ£ÀÄß ©qÀÄUÀqÉUÉÆ½¸ÀÄªÀ ¤zsÁðgÀ vÉUÉzÀÄPÉÆArvÀÄ. GUÀæUÁ«ÄUÀ¼ÀÄ MªÉÄä EArAiÀÄ£ï Kgï¯ÉÊ£ïì «ªÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄß PÀAzÀºÁgïUÉ ºÉÊeÁPï ªÀiÁrzÀgÀÄ. ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀPÀgÀÄ «¢ü¹zÀ µÀgÀwÛ£ÀAvÉ ªÀÄÆªÀgÀÄ GUÀæªÁ¢UÀ¼À ©qÀÄUÀqÉAiÀÄ £ÀAvÀgÀªÉÃ «ªÀiÁ£ÀzÀ°è ¥ÀæAiÀiÁtÂ¸ÀÄwÛzÀÝ £ÁUÀjÃPÀgÀ£ÀÄß ©qÀÄUÀqÉUÉÆ½¸À¯Á¬ÄvÀÄ. ¸ÀPÁðgÀzÀ zÀÄ§ð® ¤zsÁðgÀPÉÌ, ,EzÀQÌAvÀ CvÀÄåvÀÛªÀÄ GzÁºÀgÀuÉ ¨ÉÃQ®è.



4

3. ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ ªÉÄÃ¯É ºÀ¯Éè (Assault on the constitution): ¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀé ¸ÀPÁðgÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀA«zsÁ£ÁvÀäPÀ ¸ÀPÁðgÀUÀ¼ÁVgÀÄvÀÛªÉ. ¸ÀA«zsÁ£ÀªÀÅ ¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀézÀ ªÀiÁUÀðzÀ²ð EzÀÝAvÉ. ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀPÀgÀÄ ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß §»µÀÌj¸ÀÄªÀÅzÀÄ, ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è C¨sÀåyðUÀ¼À£ÀÄß ºÀvÉåUÉÊAiÀÄÄåªÀÅzÀÄ, ªÀÄvÀ ¥ÉnÖUÉUÀ¼À£ÀÄß zsÀéA¸ÀUÉÆ½¸ÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀ ¸ÀA«zsÁ£À «gÉÆÃ¢ü PÀÈvÀåUÀ¼À£ÀÄß J¸ÀUÀÄvÁÛgÉ. F jÃwAiÀiÁV ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ ªÉÄÃ¯É ºÀ¯Éè £ÀqÉ¸ÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀ£ÉAiÀÄÄ ¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀézÀ UÀÄtªÀÄlÖªÀ£ÀÄß CzsÉÆÃUÀwUÉ E½¸ÀÄvÀÛzÉ.

4. PÁ£ÀÆ¤UÉ ¸ÀªÁ®Ä (Challenged law) : ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀPÀ ¸ÀAWÀl£ÉUÀ¼ÀÄ PÁ£ÀÆ£ÀÄ§zÀÞ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À£ÀÄß ¢üPÀÌj¹ vÀªÀÄäzÉÃ DzÀ ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ DqÀ½vÁvÀäPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß ¸ÁÜ¦¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ PÁ£ÀÆ¤UÉ ¸ÀªÁ¯ÉÆrØªÉ. EzÀÄ ¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀéPÉÌ CvÀåAvÀ zÉÆqÀØ ¨ÉzÀjPÉAiÀiÁVzÉ. GzÁºÀgÀuÉUÉ DAzsÀæ¥ÀæzÉÃ±À ªÀÄvÀÄÛ ©ºÁgï ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À° £ÀPÀì¯ï ¸ÀAWÀl£ÉUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄäzÉÃ DzÀ £ÁåAiÀiÁ®AiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁÜ¦¹PÉÆArªÉ. EzÉÃ ¥Àj¹ÜwAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ zÀAqÀPÁgÀtåzÀ°èAiÀÄÆ PÁt§ºÀÄzÁVzÉ.

5. gÁdQÃAiÀÄ C¹ÜgÀvÉ (Political instability) :

gÁdQÃAiÀÄ ¹ÜgÀvÉAiÀÄÄ ¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀézÀ AiÀÄ±À¹ìUÉ CvÀåUÀvÀå. DzÀgÉ ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀ£ÉAiÀÄÄ ¥ÀæzsÁ£ÀªÀÄAwæ ºÁUÀÆ EvÀgÀ gÁdQÃAiÀÄ £ÁAiÀÄPÀgÀ£ÀÄß ºÀvÉåUÉÊAiÀÄÄªÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ gÁdQÃAiÀÄ C¹ÜgÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÆr¹ ¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀéPÉÌ wÃªÀæ ¨ÉzÀjPÉ MrØzÉ. 1991gÀ°è ¥ÀæzsÁ¤ gÁfÃªïUÁA¢üAiÀÄªÀgÀÄ ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀPÀgÀ UÀÄArUÉ §°AiÀiÁzÀgÀÄ. EwÛÃZÉUÉ dªÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ PÁ²äÃgÀ gÁdåzÀ ²PÀët ªÀÄAwæAiÀÄ£ÀÄß ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀPÀgÀÄ ºÀvÉåUÉÊzÀgÀÄ.

6. gÁµÀÖçzÀ C©üªÀÈ¢ÞUÉ ªÀiÁgÀPÀ (Hinders Economic Development) : ±ÁAwAiÀÄÄvÀ ªÁvÁªÀgÀtzÀ°è ªÀiÁvÀæ DyðPÀ C©üªÀÈ¢Þ ¸ÁzsÀå. ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀ£ÉAiÀÄÄ »A¸ÁvÀäPÀ ªÁvÁªÀgÀtªÀ£ÀÄß ¤ªÀiÁðt ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ



5

PÀÈ¶ PÉÊUÁjPÉ, ¥ÀæªÁ¸ÉÆÃzÀåªÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀ PÉëÃvÀæUÀ¼À°è C©üªÀÈ¢ÞUÉ zsÀPÉÌAiÀÄÄAlÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¤AiÀÄAwæ¸À®Ä ¸ÀPÁðgÀ ¥ÉÆÃ°¸ï, ¸ÉÃ£É ºÁUÀÆ ±À¸ÁÛç¸ÀÛçUÀ¼À ªÉÄÃ¯É C¥ÁgÀ ºÀtªÀ£ÀÄß RZÀÄð ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. ¥ÀjuÁªÀÄªÁV C©üªÀÈ¢Þ PÉëÃvÀæUÀ¼À ªÉÄÃ¯É CUÀvÀå«gÀÄªÀµÀÄÖ ºÀtªÀ£ÀÄß ºÀÆqÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀÄªÀÅ¢®è. EzÀjAzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ C©üªÀÈ¢Þ PÀÄApvÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.

7. CgÁdPÀvÉ (Anarchy) :

¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀ£É ¸ÀAWÀl£ÉUÀ¼ÀÄ ¨ÁA¨ï zÁ½, ºÀ¯Éè, C¥ÀºÀgÀt ªÀÄÄAvÁzÀ zÀÄµÀÌøvÀåUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ±ÁAwAiÀÄ£ÀÄß PÀzÀr CgÁdPÀvÉAiÀÄÄAlÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ. EAvÀºÀ CgÁdPÀvÉAiÀÄ ¹ÜwAiÀÄ°è ¯ÉPÀÌ«®èzÀµÀÄÖ ªÀÄÄUÀÞ d£ÀgÀ ¥Áæt ºÁUÀÆ D¹ÛUÀ¼ÀÄ £Á±ÀªÁUÀÄvÀÛªÉ.

8. ¸ÁªÀð sËªÀÄvÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄUÀævÉUÉ zsÀPÉÌ (Affects sovereignty and

integrity): ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀPÀ ¸ÀAWÀl£ÉUÀ¼ÀÄ PÁ£ÀÆ£ÀÄ§zÀÞ ¥ÀgÀªÀiÁ¢üPÁgÀzÀ £É¯ÉAiÀiÁzÀ ±Á¸ÀPÁAUÀzÀ ªÉÄÃ¯É zÁ½ £ÀqÉ¸ÀÄªÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÁªÀð¨sËªÀÄvÉUÉ zsÀPÉÌ GAlÄ ªÀiÁqÀ®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¸ÀÄvÀÛªÉ. 2001gÀ°è ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀPÀgÀÄ dªÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ PÁ²äÃgÀzÀ «zsÁ£À¸ËzsÀzÀ ªÀÄÄAzÉ PÁgï¨ÁA¨ï ¸ÉÆáÃn¹zÀgÀÄ. CzÉÃ ªÀµÀðzÀ°è ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀPÀgÀÄ ¸ÀA¸Àzï ¨sÀªÀ£ÀzÀ ªÉÄÃ®Æ zÁ½ £ÀqÉ¹zÀgÀÄ. ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀPÀgÀÄ C¸ÁìA ªÀÄvÀÄÛ dªÀÄÄä-PÁ²äÃgÀUÀ¼À£ÀÄß ¨sÁgÀvÀ¢AzÀ ¥ÀævÉåÃPÀUÉÆ½¸À®Ä ºÉÆÃgÁl £ÀqÉ¸ÀÄwÛzÁÝgÉ. EzÀÄ £ÀªÀÄä gÁµÀÖçzÀ ¸ÀªÀÄUÀævÉUÉ zsÀPÉÌ vÀgÀÄªÀAvÀºÀ «µÀAiÀÄªÁVzÉ. ±Á¸À¤ÃAiÀÄ PÀæªÀÄUÀ¼ÁzÀ ¥ÉÆÃmÁ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀiÁfPÀ, DyðPÀ C©üªÀÈ¢Þ ¥ÀjºÁgÀUÀ¼ÁV ¥ÉÆÃmÁ (Prevention of Terrorism Act) :

‘¥ÉÆÃmÁ’ MAzÀÄ ªÀÄÄ£ÉßZÀÑjPÉ §AzsÀ£À PÁAiÉÄÝ (Preventive Detention

Act)AiÀiÁVzÉ. C¥ÀgÁzsÀ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀQÌAvÀ ªÀÄÄAZÉ ªÀÄÄ£ÉßZÀÑjPÉAiÀÄ PÀæªÀÄªÁV M§â ªÀåQÛAiÀÄ£ÀÄß §A¢ü¸À®Ä CªÀPÁ±À ¤ÃqÀÄªÀ PÁAiÉÄÝAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄ£ÉßZÀÑjPÉ §AzsÀ£À PÁAiÉÄÝ



6

JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. ‘¥ÉÆÃmÁ’ªÀ£ÀÄß gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀæeÁ¸ÀvÁÛvÀäPÀ ªÉÄÊwæPÀÆl (J£ï.r.J.) ¸ÀPÁðgÀªÀÅ 2003gÀ°è eÁjUÉ vÀA¢vÀÄ. ‘¥ÉÆÃmÁ’QÌAvÀ ªÀÄÄAavÀªÁV DAvÀjPÀ ¨sÀzÀævÁ PÁAiÉÄÝ (MISA), gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¨sÀzÀævÁ PÁAiÉÄÝ (NSA), ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀ£É ªÀÄvÀÄÛ «czÀæPÁgÀPÀ ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼À ¤µÉÃzsÀ PÁAiÉÄÝ (TADA), ªÀÄÄAvÁzÀ ªÀÄÄ£ÉßZÀÑjPÉ §AzsÀ£À PÁAiÉÄÝUÀ¼ÀÄ C¹ÛvÀézÀ°èzÀÝªÀÅ. ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀ£É ¤UÀæºÀ PÁAiÉÄÝ (POTA) AiÀÄÄ ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀ£É ªÀÄvÀÄÛ «zsÀéA¸ÀPÀ PÀÈvÀåUÀ¼À£ÀÄß ¤UÀæ»¸ÀÄªÀ GzÉÝÃ±ÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢vÀÄÛ.

PÁAiÉÄÝAiÀÄ ªÀÄÄSÁåA±ÀUÀ¼ÀÄ (Main provisions of the Act) : ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀ£É ¤UÀæºÀ PÁAiÉÄÝ (¥ÉÆÃmÁ)AiÀÄ ªÀÄÄSÁåA±ÀUÀ¼ÀÄ F PÉ¼ÀV£ÀAwªÉ.

• ±À¸ÁÛç¸ÀÛçUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAUÀæ»¸ÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ «czÀæPÁj ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼À°è vÉÆqÀUÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀPÀ PÀÈvÀåªÉAzÀÄ ¥ÀjUÀtÂ¸À§ºÀÄzÀÄ.

• ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀPÀ ¸ÀAWÀl£ÉUÀ½UÉ £ÉgÀªÀÅ ¤ÃqÀÄªÀÅzÀÄ, ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀPÀjUÉ ¸ÀºÁ£ÀÄ¨sÀÆw vÉÆÃgÀÄªÀ jÃwAiÀÄ°è ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄªÀÅzÀÄ, ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀPÀ ¸ÀAWÀl£ÉUÉ, CzÀgÀ ¸ÀªÀiÁªÉÃ±ÀPÉÌ ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀ®Ä ªÀÄÄAzÁUÀÄªÀÅzÀÄ C¥ÀgÁzsÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.

• ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀPÀ ¸ÀAWÀl£ÉUÀ¼ÀÄ, CªÀÅUÀ¼À ¸ÀºÁAiÀÄPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À §UÉÎ ¸ÀºÁ£ÀÄ¨sÀÆw vÉÆÃgÀÄªÀªÀgÀ D¹Û ¥Á¹ÛAiÀÄ£ÀÄß d¦Û ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ.

• C£ÀÄªÀiÁ£Á¸ÀàzÀªÁV §A¢ü¸À®àlÖ ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀPÀgÀ£ÀÄß zÉÆÃµÁgÉÆÃ¥À ¥ÀnÖ¬Ä®èzÉ ªÀÄÆgÀÄ wAUÀ¼ÀPÁ® §AzsÀ£ÀzÀ°èqÀ§ºÀÄzÀÄ. «±ÉÃµÀ £ÁåAiÀiÁ¢üÃ±ÀgÀ M¦àUÉ ªÉÄÃgÉUÉ ªÀÄÆgÀÄ wAUÀ¼À CªÀ¢üUÉ §AzsÀ£ÀªÀ£ÀÄß «¸ÀÛj¸À§ºÀÄzÀÄ.

• §A¢ü¸À®àlÖ ªÀåQÛUÀ¼À ºÀ¸ÁÛPÀëgÀ, ¨ÉgÀ¼ÀÄ ªÀÄÄzÉæ, gÀPÀÛ, «ÃAiÀÄð CxÀªÁ PÀÆzÀ®Ä ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅUÀ¼À ¸ÁåA¥À¯ïUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄPÉÆ¼Àî®Ä ¥ÉÆ°Ã¸ï C¢üPÁjAiÀÄÄ £ÁåAiÀiÁ®AiÀÄPÉÌ ªÀÄ£À« ªÀiÁrPÉÆ¼Àî§ºÀÄzÀÄ.



7

• ¥ÉÆ°Ã¸ï C¢üPÁjAiÀÄ ªÀÄÄAzÉ ªÀiÁqÀ¯ÁzÀ vÀ¥ÉÆà¦àUÉAiÀÄ£ÀÄß PÉ®ªÀÅ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è £ÁåAiÀiÁ®AiÀÄªÀÅ M¦àPÉÆ¼Àî§ºÀÄzÀÄ.

¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀPÀ ¸ÀAWÀl£É (Terrorist Organisations) ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀPÀ ¤UÀæºÀ PÁAiÉÄÝ (¥ÉÆÃmÁ)AiÀÄÄ F PÉ¼ÀV£À ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è

MAzÀÄ ¸ÀAWÀl£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀPÀ ¸ÀAWÀl£ÉAiÉÄAzÀÄ ¥ÀjUÀtÂ¸ÀÄvÀÛzÉ.

• gÁµÀÖçzÀ KPÀvÉ, ¨sÀzÀævÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀð¨sËªÀÄvÉUÉ zsÀPÉÌAiÀiÁUÀÄªÀ ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼À°è vÉÆqÀVzÀgÉ

• ¨ÁA§ÄUÀ¼ÀÄ, qÉÊ£ÁªÉÄÊmïUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ EvÀgÀ ¸ÉÆáÃlPÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ d£ÀgÀ°è ©üÃwAiÀÄ£ÀÄß ºÀÄnÖ¹zÀgÉ

• ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ §zÀÄQUÉ CªÀ±ÀåPÀªÁzÀ ¸ÉÃªÉUÀ¼À£ÀÄß CxÀªÁ D¹ÛAiÀÄ£ÀÄß £Á±À¥Àr¸ÀÄªÀ ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼À°è vÉÆqÀVzÀgÉ

• ¥ÀgÀªÁ¤UÉ (License) E®èzÉ ¸ÉÆáÃlPÀUÀ¼À£ÀÄß ºÁUÀÆ ±À¸ÁÛç¸ÀÛçUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÝgÉ

F PÁAiÉÄÝAiÀÄÄ PÉ¼ÀV£À ¸ÀAWÀl£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀPÀ ¸ÀAWÀl£ÉUÀ¼ÉAzÀÄ ¥ÀnÖ ªÀiÁrzÉ.

• ®µÀÌj-J-vÉÆ¬Ä¨Á (LeT) • eÉÊµï J ªÉÆºÀªÀÄzï (JeM) • ºÀPÀðvï-G¯ï-ªÀÄÄeÁ»¢ÝÃ£ï (HuM) • ºÀPÀðvï-G¯ï-C£Àìgï (HuA) • AiÀÄÄ£ÉÊmÉqï °§gÉÃµÀ£ï ¥sÀæAmï D¥sï C¸ÁìA (ULFA) • J¯ï.n.n.E. (LTTE) • ¦Ã¥À¯ïì ªÁgï UÀÆæ¥ï (PWG)



8

• ªÀiÁªÉÇ¬Ä¸ïÖ PÀªÀÄÄå¤¸ïÖ ¸ÉAlgï (MCC) • C¯ï-SÉÊzÁ

¥ÉÆÃmÁzÀ zÀÄ§ð¼ÀPÉ ªÀÄvÀÄÛ gÀzÀÞw (Abuse and abolition of POTA)

¥ÉÆÃmÁ PÁAiÉÄÝAiÀÄ£ÀÄß DqÀ½vÀ ¥ÀPÀëªÀÅ vÀ£Àß zÉéÃµÀ ¸ÁzsÀ£É ºÁUÀÆ «gÉÆÃ¢üUÀ¼À£ÀÄß ºÀwÛPÀÌ®Ä zÀÄ§ð¼ÀPÉ ªÀiÁrPÉÆArzÉ JAzÀÄ PÁAUÉæ¸ï DgÉÆÃ¦¹vÀÄ. 2004gÀ°è C¢üPÁgÀPÉÌ §AzÀ ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛ ¥ÀæUÀw ¥ÀgÀ ªÉÄÊwæPÀÆl (AiÀÄÄ¦J) ¸ÀPÁðgÀªÀÅ ¥ÉÆÃmÁªÀ£ÀÄß gÀzÀÄÝ¥Àr¹vÀÄ. ¥ÉÆÃmÁªÀ£ÀÄß F PÉ¼ÀV£À ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è zÀÄ§ð¼ÀPÉ ªÀiÁrPÉÆ¼Àî¯ÁVzÉ JA§ DgÉÆÃ¥À EzÉ.

• vÀ«Ä¼ÀÄ£Ár£À ¸ÀA¸ÀzÀ ªÉÊPÉÆÃgÀªÀgÀ£ÀÄß ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀPÀ ¸ÀAWÀl£ÉAiÉÆAzÀPÉÌ ¸ÀºÁ£ÀÄ¨sÀÆw vÉÆÃgÀÄªÀ ¨sÁµÀt ªÀiÁrzÀgÉA§ DgÉÆÃ¥ÀzÀ ªÉÄÃ¯É §A¢ü¸À¯Á¬ÄvÀÄ.

• UÀÄdgÁw£À ©eÉ¦ £ÉÃvÀÈvÀézÀ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ UÉÆÃzÁæ ºÀvÁåPÁAqÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ 123 ªÀÄÄ¹èAgÀ£ÀÄß F PÁAiÉÄÝAiÀÄr §A¢ü¹vÀÄ. D±ÀÑAiÀÄðªÉAzÀgÉ M§â »AzÀÆªÀ£ÀÄß §A¢ü¸À°®è.

• eÁRðAqï gÁdåzÀ°è ºÉtÄÚ ªÀÄPÀÌ¼ÀÆ ¸ÉÃjzÀAvÉ K¼ÀÄ £ÀÆgÀÄ d£ÀgÀ£ÀÄß F PÁAiÉÄÝAiÀÄ CrAiÀÄ°è §A¢ü¸À¯Á¬ÄvÀÄ.

• C£ÉÃPÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼À°è C¢üPÁgÀ gÀÆqsÀ ¥ÀPÀëUÀ¼ÀÄ gÁdQÃAiÀÄ zÉéÃµÀPÁÌV, zsÁ«ÄðPÀ ªÉÊµÀªÀÄåPÁÌV, vÀªÀÄä «gÉÆÃ¢üUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ¥ÉÆÃmÁªÀ£ÀÄß zÀÄ§ð¼ÀPÉ ªÀiÁrªÉ JAzÀÄ ±ÀAQ¸À¯ÁVzÉ. ¸ÁªÀðd¤PÀjAzÀ®Æ EzÀÄ ªÀiÁ£ÀªÀ ºÀPÀÄÌUÀ¼À£ÀÄß zÀªÀÄ£ÀUÉÆ½¸ÀÄªÀ PÀgÁ¼À ±Á¸À£À JA§ nÃPÉUÀ¼ÀÄ ªÀåPÀÛªÁzÀªÀÅ. F »£Éß¯ÉAiÀÄ°è PÁAUÉæ¸ï £ÉÃvÀÈvÀézÀ ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛ ¥ÀæUÀw¥ÀgÀ ªÉÄÊwæPÀÆl ¸ÀPÁðgÀªÀÅ (AiÀÄÄ.¦.J.) 2004 ¸É¥ÉÖA§gï 21gÀAzÀÄ ¥ÉÆÃmÁ PÁAiÉÄÝAiÀÄ£ÀÄß gÀzÀÄÝ¥Àr¹vÀÄ. ¥ÉÆÃmÁ §zÀ¯ÁV “PÁ£ÀÆ£ÀÄ ¨Á»gÀ ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼À ¤UÀæºÀ PÁAiÉÄÝ” (Prevention of Unlawful Activities Act) AiÀÄ£ÀÄß eÁjUÉ vÀgÀ¯ÁVzÉ.



9

¨sÀæµÁÖZÁgÀ (Corruption) ¨sÀæµÁÖZÁgÀªÀÅ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀéPÉÌ CvÀåAvÀ zÉÆqÀØ ¥ÀæªÀiÁtzÀ

¨ÉzÀjPÉAiÀÄ£ÉÆßrØzÉ. £ÀªÀÄä gÁµÀÖçzÀ°è gÁdQÃAiÀÄ ºÁUÀÆ DqÀ½vÁvÀäPÀ ¨sÀæµÁÖZÁgÀUÀ¼ÉgÀqÀ£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ. EA¢£À ¢£ÀUÀ¼À°è ¨sÀæµÁÖZÁgÀzÀ DgÉÆÃ¥À¢AzÀ ªÀÄÄPÀÛgÁzÀ gÁdPÁgÀtÂUÀ¼À£ÀÄß ºÁUÀÆ C¢üPÁjUÀ¼À£ÀÄß PÁtÄªÀÅzÀÄ C¥ÀgÀÆ¥ÀªÁVzÉ. ¨sÀæµÁÖZÁgÀªÀÅ EAzÀÄ DqÀ½vÀzÀ J¯Áè PÉëÃvÀæUÀ¼À£ÀÄß PÁå£Àìj£ÉÆÃ¥Á¢AiÀÄ°è ªÁå¦¹PÉÆArzÉ. ¨ÉÆÃ¥sÉÆÃgïì ºÀUÀgÀt, ªÉÄÃªÀÅ ºÀUÀgÀt, bÁ¥Á PÁUÀzÀzÀ ºÀUÀgÀt, §ºÀÄPÉÆÃn CQÌ ºÀUÀgÀtUÀ¼ÉÃ EzÀPÉÌ ¸ÁQë. EwÛÃZÉUÉ ¸ÀA¸ÀwÛ£À°è ¥Àæ±Éß PÉÃ¼À®Ä 11 ªÀÄA¢ ¸ÀA¸ÀzÀgÀÄ ®AZÀ ¥ÀqÉzÀÄPÉÆAqÀ ¥ÀæPÀgÀt, ¸ÀA¸Àvï ¸ÀzÀ¸ÀågÀ ¤¢üAiÀÄ zÀÄgÀÄ¥ÀAiÉÆÃUÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ºÀUÀgÀtUÀ¼ÀÄ ¨É¼ÀQUÉ §A¢ªÉ. ¸ÀzÀåPÉÌ PÁªÀÄ£ïªÉ¯ïÛ ºÀUÀgÀt, 2f vÀgÀAUÁAvÀgÀ (¸ÉàPÀÖçªÀiï) ºÀUÀgÀt ºÁUÀÆ DzÀ±Àð ºË¹AUï ¸ÉÆ¸ÉÊn ºÀUÀgÀtUÀ¼ÀÄ ¸ÀÄ¢ÝAiÀÄ°èªÉ. ¢ªÀAUÀvÀ ¥ÀæzsÁ¤ EA¢gÁUÁA¢üAiÀÄªÀgÀÄ sÀæµÁÖZÁgÀªÀ£ÀÄß ¸ÁªÀðwæPÀ ®PÀët (Universal phenomenon) JA¢gÀÄªÀÅzÀÄ MAzÀÄ zÀÄgÀAvÀªÁVzÉ.

CxÀð (Meaning) : ¥Àj«ÄvÀ CxÀðzÀ°è ¸ÁªÀðd¤PÀ ¸ÁÜ£ÀzÀ°ègÀÄªÀ ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ ºÀtzÀ gÀÆ¥ÀzÀ°è

®AZÀ ¹éÃPÀj¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ ¨sÀæµÁÖZÁgÀ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ ¨sÀæµÁÖZÁgÀ JA§ ¥ÀzÀªÀÅ CvÀåAvÀ «±Á® CxÀðªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. SÁ¸ÀV GzÉÝÃ±ÀUÀ½UÁV ¸ÁªÀðd¤PÀ ¸ÁÜ£ÀUÀ¼À£ÀÄß CxÀªÁ C¢üPÁgÀªÀ£ÀÄß zÀÄgÀÄ¥ÀAiÉÆÃUÀ¥Àr¹PÉÆ¼ÀÄîªÀ J¯Áè «zsÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß MmÁÖgÉAiÀiÁV ¨sÀæµÁÖZÁgÀ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. ®AZÀ, PÁtÂPÉ, §ºÀÄªÀiÁ£À, ¸Àéd£À ¥ÀPÀë¥ÁvÀ, ¸ÁªÀðd¤PÀ ºÀt CxÀªÁ D¹ÛAiÀÄ zÀÄgÀÄ¥ÀAiÉÆÃUÀ, C¢üPÁgÀ zÀÄgÀÄ¥ÀAiÉÆÃUÀ, ²¥sÁgÀ¸ÀÄì ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ, ¸ÁªÀðd¤PÀ ¸ÉÃªÁ ¹§âA¢AiÀÄ£ÀÄß SÁ¸ÀV PÁAiÀÄðPÉÌ §¼À¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ-EªÀÅUÀ¼É®èªÀÇ ¨sÀæµÁÖZÁgÀªÉ¤¹PÉÆ¼ÀÄîvÀÛªÉ.



10

ªÁåSÉåUÀ¼ÀÄ (Definitions) : 1. sÁgÀwÃAiÀÄ zÀAqÀ ¸ÀA»vÉAiÀÄ 161£ÉÃ ¸ÉPÀë£ï:

M§â ¸ÀPÁðj £ËPÀgÀ£ÀÄ vÀ£Àß C¢üPÀÈvÀ PÀvÀðªÀå ¤ªÀð»¸À®Ä PÁ£ÀÆ£ÀÄ §zÀÞ ¥Àæw¥sÀ®ªÀ£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹, EvÀgÉ ¯Á¨sÀ ¥ÀqÉAiÀÄÄªÀÅzÀPÉÌ CxÀªÁ ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ ¨sÀæµÁÖZÁgÀ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ.

2. eÉ.J¸ï.£ÉÊ. : ªÉÊAiÀÄQÛPÀ ¯Á¨sÀPÁÌV C¢üPÀÈvÀ ¸ÁªÀðd¤PÀ PÀvÀðªÀå¢AzÀ «ªÀÄÄRªÁUÀÄªÀÅzÉÃ ¨sÀæµÁÖZÁgÀ.

3. DAræ¹Ì : O¥ÀZÁjPÀ ¤AiÀÄªÀÄ CxÀªÁ PÁ£ÀÆ£À£ÀÄß G®èAX¹ ªÉÊAiÀÄQÛPÀ C£ÀÄPÀÆ®PÁÌV ¸ÁªÀðd¤PÀ C¢üPÁgÀªÀ£ÀÄß §¼À¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÉÃ ¨sÀæµÁÖZÁgÀ.

¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀéPÉÌ ¨ÉzÀjPÉAiÀiÁV ¨sÀæµÁÖZÁgÀ (Corruption as a threat to

Democracy) : ¨sÀæµÁÖZÁgÀªÀÅ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀéªÀÅ JzÀÄj¸ÀÄwÛgÀÄªÀ CvÀåAvÀ zÉÆqÀØ

¸ÀªÁ¯ÁVzÉ. ¨sÀæµÁÖZÁgÀªÀÅ DqÀ½vÀzÀ°è CzÀPÀëvÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÆr¸ÀÄvÀÛzÉ. ¨sÀæµÁÖZÁgÀzÀ ¥ÀjuÁªÀÄªÁV ¸ÁªÀðd¤PÀgÀÄ DqÀ½vÀzÀ°è «±Áé¸ÀªÀ£ÀÄß PÀ¼ÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîvÁÛgÉ. EzÀjAzÀ DqÀ½vÀ AiÀÄAvÀæ ¤¶ÌçAiÀÄªÁUÀÄªÀ ¸ÁzsÀåvÉUÀ¼ÀÄ EgÀÄvÀÛªÉ. ¨sÀæµÁÖZÁgÀzÀ°è ¤gÀvÀªÁVgÀÄªÀ gÁdPÁgÀtÂUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ ºÀtzÀvÀÛ DPÀ¶ðvÀgÁV ¸ÁªÀðd¤PÀ ¸ÉÃªÉ¬ÄAzÀ «ªÀÄÄRgÁVzÁÝgÉ. ¨sÀæµÁÖZÁgÀªÀÅ ¸ÁªÀðd¤PÀgÀ ºÀtzÀ C¥ÀªÀåAiÀÄPÉÌ JqÉ ªÀiÁrPÉÆqÀÄvÀÛzÉ. ¨sÀæµÁÖZÁgÀzÀ°è vÉÆqÀVgÀÄªÀ C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ ¸ÁªÀðd¤PÀ ºÀtªÀ£ÀÄß JZÀÑjPÉ¬ÄAzÀ RZÀÄð ªÀiÁqÀzÉ ¥ÉÆÃ®Ä ªÀiÁqÀÄvÁÛgÉ. ¨sÀæµÁÖZÁgÀªÀÅ ¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀéPÉÌ ºÉÃUÉ ¨ÉzÀjPÉ MrØzÉ JA§ «µÀAiÀÄªÀ£ÀÄß F PÉ¼ÀV£ÀAvÉ ZÀað¸À¯ÁVzÉ.

1. ¸ÁªÀðd¤PÀ ºÀtzÀ C¥ÀªÀåAiÀÄ (Wastage of public money):

¸ÁªÀðd¤PÀ ºÀtªÀ£ÀÄß C£ÁªÀ±ÀåPÀªÁV RZÀÄð ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ PÀÆqÀ ¨sÀæµÁÖZÁgÀzÀ MAzÀÄ gÀÆ¥ÀªÁVzÉ. ¸ÁªÀðd¤PÀ ºÀtªÀ£ÀÄß CªÀ±ÀåPÀvÉVAvÀ ºÉZÁÑV RZÀÄð ªÀiÁrzÀgÉ gÁdåzÀ ReÁ£É §jzÁUÀÄvÀÛzÉ. ReÁ£ÉAiÀÄ£ÀÄß vÀÄA©¸À®Ä



11

¸ÁªÀðd¤PÀgÀ ªÉÄÃ¯É ¥ÀzÉÃ ¥ÀzÉÃ vÉjUÉ «¢ü¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. vÉjUÉAiÀÄ ¨sÁgÀ¢AzÀ ¨ÉÃ¸ÀvÀÛ d£À ¸ÀPÁðgÀzÀ «gÀÄzÀÞ wgÀÄV ©Ã¼À§ºÀÄzÀÄ.

2. C£ÁåAiÀÄPÉÌqÉ ªÀiÁrPÉÆqÀÄvÀÛzÉ (Leads to injustice) : ¸Àéd£À ¥ÀPÀë¥ÁvÀªÀÅ ¨sÀæµÁÖZÁgÀzÀ MAzÀÄ gÀÆ¥ÀªÁVzÉ. C¢üPÁgÀ¸ÀÜgÀÄ CºÀðvÉ ºÁUÀÆ ¸ÁªÀÄxÀåð«®èzÀ, vÀªÀÄä ¸ÉßÃ»vÀgÀÄ ºÁUÀÆ §AzsÀÄ-§¼ÀUÀzÀªÀjUÉ ¸ÀPÁðgÀ GzÉÆåÃUÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ§ºÀÄzÀÄ. EzÀjAzÀ CºÀð, ¸ÀªÀÄxÀð ºÁUÀÆ AiÉÆÃUÀå C¨sÀåyðUÀ½UÉ GzÉÆåÃUÀ zÉÆgÉAiÀÄzÉ C£ÁåAiÀÄªÁUÀÄvÀÛzÉ. EAvÀºÀ ¥ÀjuÁªÀÄªÁV ¸ÀªÀÄxÀð C¨sÀåyðUÀ¼À ¸ÉÃªÉ¬ÄAzÀ ¸ÀPÁðgÀ ªÀAavÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.

3. DyðPÀ C©üªÀÈ¢ÞUÉ »£ÀßqÉ (Economic hindrance): ¨sÀæµÀÖ C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ gÁdPÁgÀtÂUÀ¼ÀÄ C©üªÀÈ¢Þ AiÉÆÃd£ÉUÀ½UÉ «¤AiÉÆÃV¸À¯ÉAzÀÄ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ ¤ÃqÀÄªÀ ºÀtªÀ£ÀÄß zÀÄgÀÄ¥ÀAiÉÆÃUÀ ¥Àr¹PÉÆ¼ÀÄîvÁÛgÉ. gÀ¸ÉÛ j¥ÉÃj, ¤ÃgÁªÀj C©üªÀÈ¢Þ, DuÉPÀlÄÖUÀ¼À ¤ªÀiÁðt, PÀÈ¶ C©üªÀÈ¢Þ, PÉÊUÁjPÉUÀ¼À ¸ÁÜ¥À£É ªÀÄÄAvÁzÀ PÁAiÀÄðUÀ½UÉ ¸ÀPÁðgÀ ©qÀÄUÀqÉ ªÀiÁqÀÄªÀ ºÀtzÀ §ºÀÄ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß ¨sÀæµÀÖ gÁdPÁgÀtÂUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ PÉÆ¼Éî ºÉÆqÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. EzÀgÀ ¥ÀjuÁªÀÄªÁV gÁµÀÖçzÀ DyðPÀ C©üªÀÈ¢ÝUÉ »£ÀßqÉ GAmÁUÀÄvÀÛzÉ.

4. gÁdQÃAiÀÄ C¹ÜgÀvÉ (Political instability) :

MAzÀÄ ¥ÀPÀëzÀ gÁdPÁgÀtÂUÀ¼ÀÄ C¢üPÁgÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä ±Á¸ÀPÁAUÀzÀ°è «±Áé¸ÀªÀÄvÀAiÀiÁZÀ£ÉAiÀÄ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è JAJ¯ïJ CxÀªÁ JA¦UÀ½UÉ ºÀt ¤Ãr vÀªÀÄä ¥ÀPÀëzÀ ¥ÀgÀªÁV ªÀÄvÀ ¤ÃqÀÄªÀAvÉ PÉÃ½PÉÆ¼ÀÄîvÁÛgÉ JA§ DgÉÆÃ¥À«zÉ. EzÀ£ÀÄß gÁdå±Á¸ÀÛçzÀ ¥Àj¨sÁµÉAiÀÄ°è PÀÄzÀÄgÉ ªÁå¥ÁgÀ (Horse Trading) JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. EzÀgÀ ¥ÀjuÁªÀÄªÁV ¸ÀPÁðgÀ GgÀÄ¼ÀÄªÀ ¸ÁzsÀåvÉ EgÀÄvÀÛzÉ. GzÁ: 1993gÀ°è vÀªÀÄä ¸ÀPÁðgÀzÀ «gÀÄzÀÞ ªÀÄAr¸À¯ÁVzÀÝ C«±Áé¸À UÉÆvÀÄÛªÀ½ ¤tðAiÀÄªÀ£ÀÄß ¸ÉÆÃ°¸À®Ä ¥ÀæzsÁ¤ ¦.«. £ÀgÀ¹AºÀgÁªïgÀªÀgÀÄ eÁRðAqï ªÀÄÄQÛ ªÉÆÃZÁðzÀ 4 ªÀÄA¢ JA¦UÀ½UÉ ®AZÀ ¤ÃrzÀÝgÀÄ JA§ DgÉÆÃ¥ÀPÉÌ M¼ÀUÁVzÀÝgÀÄ.



12

5. ¸ÀA¸À¢ÃAiÀÄ ªÀiË®åUÀ¼À PÀÄ¹vÀ (Erosion of Parliamentary values): gÁªÀiï¸ÉÃªÀPï, ªÀÄ£ÉÆÃeï £ÀgÉÃAzÀæ, gÁªÀiï¥Á¯ï, CuÁÚ¸ÁºÉÃ¨ï ªÀÄÄAvÁzÀ ««zsÀ ¥ÀPÀëUÀ½AzÀ DAiÉÄÌAiÀiÁzÀ 11 ªÀÄA¢ ¸ÀA¸ÀzÀgÀ£ÀÄß ¸ÀzÀ£ÀzÀ°è ¥Àæ±Éß PÉÃ¼À®Ä ®AZÀ ¥ÀqÉzÀÄPÉÆArzÁÝgÉ JA§ DgÉÆÃ¥ÀzÀ ªÉÄÃ¯É ¸ÀA¸ÀwÛ¤AzÀ GZÁÒn¸À¯Á¬ÄvÀÄ. C®èzÉ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÀzÀgÀ ¥ÀæzÉÃ±Á©üªÀÈ¢Þ ¤¢üAiÀÄ£ÀÄß zÀÄgÀÄ¥ÀAiÉÆÃUÀ ¥Àr¹PÉÆArzÁÝgÉA§ ¥ÀæPÀgÀt r¸ÉA§gï 2005gÀ°è ¨É¼ÀQUÉ §A¢zÉ. ¸ÀA¸Àvï ¸ÀzÀ¸ÀågÀ EAvÀºÀ ¨sÀæµÁÖZÁgÀzÀ DgÉÆÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¸À¢ÃAiÀÄ ªÀiË®åzÀ PÀÄ¹vÀPÉÌ PÁgÀtªÁVzÉ.

6. ¸ÁªÀðd¤PÀgÀ «±Áé ÀPÉÌ zsÀPÉÌ (Affects public confidence):

¦.«. £ÀgÀ¹AºÀgÁªï, gÁfÃªïUÁA¢ü, dAiÀÄ®°vÀ, ¯Á®Ä¥Àæ¸Ázï AiÀiÁzÀªï, ¸ÀÄRgÁªÀiï ªÀÄÄAvÁzÀ gÁdQÃAiÀÄ £ÁAiÀÄPÀgÀÄ C£ÀÄPÀæªÀÄªÁV eÉ.JA.JA. ºÀUÀgÀt, ¨ÉÆÃ¥sÉÆÃ¸ïð ºÀUÀgÀt, vÁ¤ì ºÀUÀgÀt, ªÉÄÃªÀÅ ºÀUÀgÀt, mÉ°PÁA ºÀUÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß £ÁåAiÀiÁ®AiÀÄzÀ°è ¥Àæ²ß¸À¯ÁVzÉ. EzÀgÉÆA¢UÉ bÁ¥Á PÁUÀzÀzÀ ºÀUÀgÀt, §ºÀÄPÉÆÃn CQÌ ºÀUÀgÀt, CPÁðªÀw ¯ÉÃOmï ºÀUÀgÀt ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅUÀ¼À°è C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ ±Á«Ä¯ÁVzÁÝgÉ JA§ DgÉÆÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ PÉÃ½§AzÀªÀÅ. ¥ÀjuÁªÀÄªÁV ¸ÁªÀðd¤PÀgÀÄ ¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀé ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è £ÀA©PÉ PÀ¼ÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀAvÁVzÉ.

7. DqÀ½vÀzÀ°è CzÀPÀëvÉ (Inefficiency in administration) :

gÁdPÁgÀtÂUÀ¼ÀÄ C¢üPÁjUÀ¼ÉÆA¢UÉ PÉ®ªÀÅ ¨sÀæµÁÖZÁgÀzÀ ¥ÀæPÀgÀtUÀ¼À°è ±Á«Ä¯ÁVzÁÝgÉ JA§ DgÉÆÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ PÉÃ½§A¢ªÉ. MAzÀÄ ªÉÃ¼É EzÀÄ ¤dªÁzÀgÉ gÁdPÁgÀtÂUÀ¼ÀÄ C¢üPÁgÀ±Á»AiÀÄ£ÀÄß ¤AiÀÄAwæ¸ÀÄªÀ ºÁUÀÆ ¤zÉðÃ²¸ÀÄªÀ £ÉÊwPÀ ºÀPÀÌ£ÀÄß PÀ¼ÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîvÁÛgÉ. ¥ÀjuÁªÀÄªÁV DqÀ½vÀzÀ°è CzÀPÀëvÉ ºÁUÀÆ CgÁdPÀvÉ GAmÁUÀ§ºÀÄzÀÄ.



13

8. d£À¸ÁªÀiÁ£ÀågÀ ±ÉÆÃZÀ¤ÃAiÀÄ ¥Àj¹Üw (Miserable condition of the

people) : EAzÀÄ ¨sÀæµÁÖZÁgÀªÀÅ DqÀ½vÀzÀ G£ÀßvÀªÀÄlÖzÀ®èµÉÖÃ C®èzÉ PÉ¼ÀªÀÄlÖzÀ°èAiÀÄÆ vÀ£Àß PÀ§AzsÀ ¨ÁºÀÄªÀ£ÀÄß ZÁZÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ ¸ÁªÀiÁ£Àå ªÀÄ£ÀÄµÀå£À zÉÊ£ÀA¢£À fÃªÀ£ÀªÀ£ÀÄß ±ÉÆÃZÀ¤ÃAiÀÄ ¹ÜwUÉ vÀ½îzÉ. EAzÀÄ UÁå¸ï ¹°AqÀgï ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä, ¦AZÀtÂ ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä, d£À£À ºÁUÀÆ ªÀÄgÀt ¥ÀvÀæ ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä, vÁ®ÆèPÀÄ PÀbÉÃjAiÀÄ°è DzÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ eÁw ¥ÀæªÀiÁt ¥ÀvÀæ ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä CµÉÖÃ KPÉ D¸ÀàvÉæAiÀÄ°è ±ÀªÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä ®AZÀ ¤ÃqÀ¨ÉÃPÁzÀ ¥Àj¹Üw §AzÉÆzÀVzÉ. EzÀgÀ ¥ÀjuÁªÀÄªÁV d£À¸ÁªÀiÁ£ÀågÀ zÉÊ£ÀA¢£À §zÀÄPÀÄ CvÀåAvÀ ±ÉÆÃZÀ¤ÃAiÀÄªÁVzÉ.

¨sÀæµÁÖZÁgÀ ¤AiÀÄAvÀæt PÁAiÉÄÝ (Prevention of Corruption Act) ¨sÀæµÁÖZÁgÀ ¤AiÀÄAvÀæt PÁAiÉÄÝAiÀÄ£ÀÄß 1988gÀ°è ¸ÀA¸ÀvÀÄÛ ¥Á¸ÀÄ ªÀiÁrvÀÄ. F PÁAiÉÄÝAiÀÄÄ 1989gÀ°è eÁjUÉ §A¢vÀÄ. DqÀ½vÁvÀäPÀ ¨sÀæµÁÖZÁgÀªÀ£ÀÄß ¤AiÀÄAwæ¸ÀÄªÀÅzÉÃ F PÁAiÉÄÝAiÀÄ GzÉÝÃ±ÀªÁVvÀÄÛ. F PÁAiÉÄÝAiÀÄÄ PÉ¼ÀV£À ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß ¨sÀæµÁÖZÁgÀ JAzÀÄ ¥ÀjUÀtÂ¸ÀÄvÀÛzÉ.

• ¸ÁªÀðd¤PÀ C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ EvÀgÀjAzÀ PÁtÂPÉ ¹éÃPÀj¸ÀÄªÀÅzÀÄ. • ¸ÁªÀðd¤PÀ C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ, MqÀªÉ, D¹Û ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¹éÃPÀj¸ÀÄªÀÅzÀÄ. • ¸ÁéxÀðPÁÌV C¢üPÁgÀ zÀÄgÀÄ¥ÀAiÉÆÃUÀ ªÀiÁrPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ. • ¸Àéd£À¥ÀPÀë¥ÁvÀzÀ°è vÉÆqÀUÀÄªÀÅzÀÄ. • PÀbÉÃjAiÀÄ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À£ÀÄß zÀÄgÀÄ¥ÀAiÉÆÃUÀ¥Àr¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ.



14

¯ÉÆÃPÀ¥Á¯ï ªÀÄvÀÄÛ ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛ - ¥ÀjºÁgÀUÀ¼ÁV (Lokpal and

Lokayukta as Remedies): ¯ÉÆÃPÀ¥Á¯ï (Lokpal): DqÀ½vÀzÀ J®è ºÀAvÀUÀ¼À°èAiÀÄÆ ¨sÀæµÁÖZÁgÀ, ¸Àéd£À ¥ÀPÀë¥ÁvÀ, CzÀPÀëvÉ, «¼ÀA§vÉ, ¨ÉÃdªÁ¨ÁÝjvÀ£À, C¢üPÁgÀ zÀÄgÀÄ¥ÀAiÉÆÃUÀ vÁAqÀªÀªÁqÀÄwÛªÉ. EªÀÅUÀ½AzÀ GAmÁUÀÄªÀ vÉÆAzÀgÉ ªÀÄvÀÄÛ QgÀÄPÀÄ¼ÀUÀ½AzÀ ¥ÀæeÉUÀ¼À£ÀÄß gÀQë¸ÀÄªÀ ¸À®ÄªÁV ¨sÁgÀvÀzÀ°èAiÀÄÆ ¹éÃqÀ¤ß£À NA§qïìªÀÄ£ï ªÀiÁzÀjAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß ¸ÁÜ¦¸ÀÄªÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ EzÉ. 1966gÀ°è ªÉÆgÁfð zÉÃ¸Á¬Ä CzsÀåPÀëvÉAiÀÄ DqÀ½vÀ ¸ÀÄzsÁgÀuÁ DAiÉÆÃUÀªÀÅ £ÁUÀjÃPÀgÀ PÀÄAzÀÄ PÉÆgÀvÉUÀ¼À ¤ªÁgÀuÉUÁV ¯ÉÆÃPÀ¥Á¯ï ªÀÄvÀÄÛ ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛ JA§ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À£ÀÄß gÀa¸À®Ä ¸À®ºÉ ¤ÃrvÀÄ. PÉÃAzÀæ ªÀÄvÀÄÛ gÁdå ¸ÀPÁðgÀzÀ ªÀÄAwæUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ PÁAiÀÄðzÀ²ðUÀ¼À «gÀÄzÀÞ zÁR¯ÁUÀÄªÀ zÀÆgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸ÀÄªÀ C¢üPÁgÀ ¯ÉÆÃPÀ¥Á¯ï£À ªÁå¦ÛAiÉÆ¼ÀUÉ §gÀÄvÀÛzÉ. ¥Àæw gÁdåzÀ°è G£ÀßvÀ C¢üPÁjUÀ¼À «gÀÄzÀÞ §gÀÄªÀ zÀÆgÀÄUÀ¼À ¥Àj²Ã®£É ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛgÀ ªÁå¦ÛAiÉÆ¼ÀUÉ §gÀÄvÀÛzÉ.

PÉÆÃªÀÄÄªÁzÀ (Communalism) CxÀð (Meaning) :

PÉÆÃªÀÄÄªÁzÀPÉÌ MAzÀÄ ¤¢ðµÀÖªÁzÀ CxÀð ¤ÃqÀÄªÀÅzÀÄ PÀpt. PÉÆÃªÀÄÄªÁzÀ JA§ ¥ÀzÀªÀÅ PÀªÀÄÄå¤n (Community) JA§ ¥ÀzÀ¢AzÀ §A¢zÉ. EzÀÄ, ªÀåQÛ vÀ£Àß ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄPÉÌ ¤µÉ×AiÀÄ£ÀÄß vÉÆÃgÀÄªÀÅzÀÄ JA§ ¸ÀgÀ¼À CxÀðªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ. F zÀÈ¶Ö¬ÄAzÀ «ªÉÃa¹zÀgÉ PÉÆÃªÀÄÄªÁzÀzÀ ¥ÀjPÀ®à£ÉAiÀÄÄ ¸ÀPÁgÁvÀäPÀªÁzÀÄzÀÄ. DzÀgÉ ¸ÀªÀÄPÁ°Ã£À ¨sÁgÀvÀzÀ°è ‘PÉÆÃªÀÄÄªÁzÀ’ªÀÅ «©ü£Àß jÃwAiÀÄ CxÀðªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄPÉÆArzÉ. MAzÀÄ ¤¢ðµÀÖ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ CxÀªÁ zsÀªÀÄðzÉqÉUÉ M§â ªÀåQÛUÉ EgÀÄªÀ CwAiÀiÁzÀ ªÁåªÉÆÃºÀ ªÀÄvÀÄÛ CAzsÀ±ÀæzÉÞAiÀÄ£ÀÄß PÉÆÃªÀÄÄªÁzÀ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ§ºÀÄzÀÄ. ««zsÀ zsÀ«ÄðÃAiÀÄgÀ £ÀqÀÄªÉ EgÀÄªÀ ¸ÀA±ÀAiÀÄ, zÉéÃµÀ ºÁUÀÆ C¥À£ÀA©PÉUÀ¼ÀÄ



15

PÉÆÃªÀÄÄªÁzÀ J¤¹PÉÆ¼ÀÄîvÀÛªÉ. MAzÀÄ zsÀªÀÄðªÀ£ÀÄß E£ÉÆßAzÀÄ zsÀªÀÄðzÀ «gÀÄzÀÞ JvÀÄÛPÀlÄÖªÀ ¥ÀæªÀÈwÛAiÀÄ£ÀÄß PÉÆÃªÀÄÄªÁzÀ JAzÀÄ CxÉÊð¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. MAzÀÄ ¸ÀªÀÄÆºÀ vÀ£Àß gÁdQÃAiÀÄ, DyðPÀ, ¸ÁªÀiÁfPÀ »vÁ¸ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß FqÉÃj¹PÉÆ¼Àî®Ä zsÀªÀÄðªÀ£ÀÄß §¼À¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ PÀÆqÀ PÉÆÃªÀÄÄªÁzÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. »AzÀÄ, ªÀÄÄ¹èA, ¹Sï, PÉæöÊ¸ÀÛ zsÀ«ÄðÃAiÀÄgÀ £ÀqÀÄªÀt zÉéÃµÀ, WÀµÀðuÉ, C¸ÀºÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß PÉÆÃªÀÄÄªÁzÀ JAzÀÄ UÀÄgÀÄw¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.

ªÁåSÉåUÀ¼ÀÄ (Definitions) : ««zsÀ «zÁéA¸ÀgÀÄ PÉÆÃªÀÄÄªÁzÀªÀ£ÀÄß vÀªÀÄäzÉÃ DzÀ ±ÉÊ°AiÀÄ°è

ªÁåSÁå¤¹zÁÝgÉ.

qÀ§Äèöå.¹.ªÉÃ¯ï¹ävï : ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ zsÀªÀÄðªÀÅ MAzÀÄ ¥ÀævÉåÃPÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ, gÁdQÃAiÀÄ ºÁUÀÆ DyðPÀ WÀlPÀ JA§ «µÀAiÀÄPÉÌ MvÀÄÛ ¤ÃqÀÄªÀ ªÀÄvÀÄÛ ««zsÀ ¸ÀªÀÄÆºÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ C¹ÛvÀézÀ°ègÀÄªÀ ©ü£ÀßvÉ ºÁUÀÆ ªÉÊgÀÄzsÀåUÀ½UÉ MvÀÄÛ ¤ÃqÀÄªÀ ¹zÁÞAvÀªÉÃ PÉÆÃªÀÄÄªÁzÀ.

gÀ¶Ãzï Gzï ¢£ï SÁ£ï : zsÁ«ÄðPÀ ±ÉÆÃµÀuÉAiÉÄÃ PÉÆÃªÀÄÄªÁzÀ. MAzÀÄ zsÁ«ÄðPÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄªÀ£ÀÄß EvÀgÀ zsÁ«ÄðPÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À «gÀÄzÀÞ JwÛ PÀlÄÖªÀÅzÉÃ PÉÆÃªÀÄÄªÁzÀ. ¥Àæ¨sÁ ¢ÃQëvï : gÁdQÃAiÀÄ GzÉÝÃ±À ªÀÄvÀÄÛ UÀÄjUÀ¼À£ÀÄß FqÉÃj¹PÉÆ¼Àî®Ä zsÁ«ÄðPÀ, ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ ©ü£ÀßvÉUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹PÉÆ¼ÀÄîªÀ gÁdQÃAiÀÄ vÀvÀéªÉÃ PÉÆÃªÀÄÄªÁzÀ. jZÀqïð r ¯ÁåA§mïð : ¥ÀæwUÁ«Ä ¸ÁªÀiÁfPÀ zsÉÆÃgÀuÉAiÉÄÃ PÉÆÃªÀÄÄªÁzÀ.



16

¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀéPÉÌ ¨ÉzÀjPÉAiÀiÁV PÉÆÃªÀÄÄªÁzÀ (A Threat to Democracy) : PÉÆÃªÀÄÄªÁzÀªÀÅ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥Àæ¨sÀÄvÀéªÀÅ EAzÀÄ JzÀÄj¸ÀÄwÛgÀÄªÀ zÉÆqÀØ

¸ÀªÁ¯ÁVzÉ. PÉÆÃªÀÄÄªÁzÀªÀÅ dªÁºÀgÀ¯Á¯ï £ÉºÀgÀÆgÀªÀgÀÄ C©ü¥ÁæAiÀÄ ¥ÀqÀÄªÀAvÉ “«zÉÃ² DPÀæªÀÄt” QÌAvÀ C¥ÁAiÀÄPÁjAiÀiÁzÀÄzÀÄ. KPÉAzÀgÉ DPÀæªÀÄtzÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è gÁµÀÖçzÀ d£ÀvÉ eÁw, ªÀÄvÀ, °AUÀ, zsÀªÀÄðUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄgÉvÀÄ MAzÁUÀÄvÁÛgÉ. EzÀjAzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ LPÀåvÉ ¸ÁzsÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ PÉÆÃªÀÄÄªÁzÀªÀÅ d£ÀgÀ£ÀÄß eÁw ºÁUÀÆ zsÀªÀÄðUÀ¼À DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É «¨sÀf¸ÀÄvÀÛzÉ. »ÃUÉ PÉÆÃªÀÄÄªÁzÀªÀÅ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ KPÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÀzÀævÉUÉ UÀAqÁAvÀgÀPÁjAiÀiÁVzÉ. DzÀÝjAzÀ PÉÆÃªÀÄÄªÁzÀªÀÅ ¨sÁgÀvÀzÀ CvÀåAvÀ C¥ÁAiÀÄPÁj ±ÀvÀÈªÁVzÉ. ¨sÁgÀvÀªÀ£ÀÄß ¦æÃw¸ÀÄªÀªÀgÀÄ PÉÆÃªÀÄÄªÁzÀªÀ£ÀÄß zÉéÃ¶¸ÀÄvÁÛgÉ ºÁUÀÆ ¨sÁgÀvÀªÀ£ÀÄß zÉéÃ¶¸ÀÄªÀªÀgÀÄ PÉÆÃªÀÄÄªÁzÀªÀ£ÀÄß ¦æÃw¸ÀÄvÁÛgÉ. PÉÆÃªÀÄÄªÁzÀªÀÅ d£ÀgÀ£ÀÄß zsÀªÀÄðzÀ ºÉ¸Àj£À°è ¨ÉÃ¥Àðr¹ zsÁ«ÄðPÀ ¸ÀAWÀµÀðªÀ£ÀÄßAlÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ zsÀªÀÄðzÀ ºÉ¸Àj£À°è MAzÀÄ gÁµÀÖçªÀ£ÀÄß ±ÀvÀÄæ ¥Á¼ÀAiÀÄUÀ¼ÁV «¨sÀf¸ÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ ¨sÁgÀvÀzÀ eÁvÁåwÃvÀ ªÀåªÀ¸ÉÜUÉ PÉÆqÀ° ¥ÉlÖ£ÀÄß ¤ÃqÀ§®èzÀÄ.

PÉÆÃªÀÄÄªÁzÀªÀÅ ««zsÀ zsÀªÀÄðUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ WÀµÀðuÉAiÀÄ£ÀÄßAlÄ ªÀiÁr

±ÁAwAiÀÄÄvÀ ¸ÀºÀ¨Á¼ÉéAiÀÄ£ÀÄß zsÀéA¸ÀUÉÆ½¸ÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ ««zsÀ zsÀªÀÄðUÀ¼À £ÀqÀÄªÀt ¸ÁªÀÄgÀ¸ÀåªÀ£ÀÄß £Á±ÀUÉÆ½¹ zÉéÃµÀzÀ eÁé¯ÉAiÀÄ£ÀÄß ºÀ©â¸ÀÄvÀÛzÉ. PÉÆÃªÀÄÄªÁzÀªÀÅ CªÀiÁAiÀÄPÀ ºÁUÀÆ ªÀÄÄUÀÞ d£ÀgÀ£ÀÄß §° vÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀ®èzÉ ¯ÉPÀÌ«®èzÀµÀÄÖ D¹Û ¥Á¹ÛUÉ ºÁ¤ GAlÄªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄÄA¨ÉÊ ¸ÀgÀtÂ ¨ÁA¨ï¸ÉÆáÃl, UÀÄdgÁw£À UÉÆÃzÁæ £ÀgÀºÀvÉå, ¨Á©æ ªÀÄ¹Ã¢ ¥ÀæPÀgÀt, ¹RÍgÀ ºÀvÁåPÁAqÀ, ºÀÄ§â½îAiÀÄ FzÁÎ ¥ÀæPÀgÀtUÀ¼ÉÃ EzÀPÉÌ ¸ÁQë. PÉÆÃªÀÄÄªÁzÀªÀÅ ¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀézÀ CrUÀ¯ÁèzÀ ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É C£ÉÃPÀ zÀÄµÀàjuÁªÀÄUÀ¼À£ÀÄßAlÄ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. EA¢£À ZÀÄ£ÁªÀuÉUÀ¼À°è ¥ÀæZÁgÀPÁÌV zsÀªÀÄðªÀ£ÀÄß §¼À¹PÉÆ¼ÀÄîªÀ ¥ÀæªÀÈwÛ ºÉZÀÄÑwÛzÉ. eÁw ºÁUÀÆ PÉÆÃªÀÄÄ ¸ÀAWÀl£ÉUÀ¼ÀÄ gÁdQÃAiÀÄ ¥ÀPÀëUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉA§°¹ vÀªÀÄä »vÁ¸ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀÆgÉÊ¹PÉÆ¼ÀÄîvÀÛªÉ. ¨sÁgÀvÀzÀ C£ÉÃPÀ gÁdåUÀ¼À°è zsÀªÀÄðªÀ£ÀÄß NlÄ ¨ÁåAPï (Vote



17

Bank) DV ¥ÀjªÀwð¹PÉÆAqÀÄ C¢üPÁgÀzÀ UÀzÀÄÝUÉ »rzÀ GzÁºÀgÀuÉUÀ¼ÀÄAlÄ. PÉÆÃªÀÄÄªÁzÀªÀ£ÀÄß DzsÀj¹ ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è «eÉÃvÀgÁzÀ C¨sÀåyðUÀ¼ÀÄ J¯Áè ¥ÀæeÉUÀ¼À »vÁ¸ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß UÀªÀÄ£ÀzÀ°èlÄÖPÉÆAqÀÄ PÁgÀå ¤ªÀð»¸ÀÄªÀÅ¢®è. CzÀgÀ §zÀ¯ÁV PÉÆÃªÀÄÄªÁzÀzÀ wÃªÀævÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉaÑ ÀÄvÁÛgÉ. EzÀÄ zsÀªÀÄðzÀ ºÉ¸Àj£À°è gÁdPÁgÀtÂUÀ¼ÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀ ±ÉÆÃµÀuÉAiÀiÁVzÉ. PÉÆÃªÀÄÄªÁzÀªÀÅ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀéPÉÌ CvÀåAvÀ C¥ÁAiÀÄPÁjAiÀiÁVzÉ.

«eÁÕ£À-vÀAvÀæeÁÕ£ÀzÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ

«eÁÕ£À-vÀAvÀæeÁÕ£ÀUÀ¼À £ÉgÀ«®èzÉ, AiÀiÁªÀ PÉëÃvÀæzÀ°èAiÀÄÆ EAzÀÄ ¥ÀæUÀwAiÀÄ£ÀÄß ¸Á¢ü¸ÀÄªÀÅzÀÄ ¸ÁzsÀå«®èzÀ ªÀiÁvÀÄ. «±ÀézÀ Cw ¥ÁæaÃ£À £ÁUÀjPÀvÉUÀ¼À¯ÉÆèAzÁVzÀÝ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¥ÀgÀA¥ÀgÉ ¸ÀÄ¢ÃWÀð, ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ ªÉÊ²µÀÖöåvÉUÀ½AzÀ PÀÆrvÀÄÛ. UÀtÂvÀ, RUÉÆÃ¼À «eÁÕ£ÀUÀ¼ÀAvÀºÀ ªÉÊeÁÕ¤PÀ «µÀAiÀÄUÀ¼À®Æè ¸ÁPÀµÀÄÖ ¥Áæ«ÃtåvÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢vÀÄÛ. DAiÀÄð¨sÀlÖ, ¨sÁ¸ÀÌgÁZÁAiÀÄð, ªÀgÁºÀ«Ä»gÀ, °Ã¯ÁªÀw ªÀÄÄAvÁzÀªÀgÀÄ ªÀiÁrzÀ ¸ÁzsÀ£É eÁUÀwPÀ zÁR¯É J¤¹vÀÄÛ. ¸ÀÄzsÁgÀuÉUÉ ZÁ®£É

zÉÃ±ÀPÉÌ ¸ÁévÀAvÀæöå §AzÀ £ÀAvÀgÀ ¥Àj¹Üw §zÀ¯Á¬ÄvÀÄ. ¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀé, d£ÀfÃªÀ£ÀzÀ°è ªÀÄºÀvÀÛgÀ,,§zÀ¯ÁªÀuÉUÉ ¨sÁµÀå §gÉ¬ÄvÀÄ. zÉÃ±ÀzÀ ªÉÆzÀ® ¥ÀæzsÁ¤ dªÁºÀgï¯Á¯ï £ÉºÀgÀÆ, ¸ÀÄzsÁgÀuÉAiÀÄ ºÀjPÁgÀgÉ¤¹zÀgÀÄ. zÉÃ±ÀzÀ°è PÉÊUÁjPÉÆÃzÀåªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÀÈ¶ ¸ÉÃjzÀAvÉ CUÀvÀå ªÀ®AiÀÄUÀ¼À°è ¤jÃQëvÀ ¥ÀæUÀwAiÀÄ UÀÄj ¸Á¢ü¸À®Ä ¥ÀAZÀªÁ¶ðPÀ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¸À¯Á¬ÄvÀÄ. EzÀPÉÌ «eÁÕ£À-vÀAvÀæeÁÕ£À ¨ÉA§® ¥ÀqÉAiÀÄ¯Á¬ÄvÀÄ. ºÀ¹gÀÄPÁæAw, ±ÉéÃvÀ(QëÃgÀ) PÁæAw ªÀÄvÀÄÛ ¤Ã° PÁæAwAiÀÄAvÀºÀ ¸ÁzsÀ£ÉUÀ¼ÀÄ PÀÈ¶, ºÉÊ£ÀÄUÁjPÉ ªÀÄvÀÄÛ «ÄÃ£ÀÄUÁjPÉAiÀÄAvÀºÀ PÉëÃvÀæUÀ¼À°è LwºÁ¹PÀ zÁR¯ÉAiÉÄ¤¹zÀªÀÅ. AiÀÄÄªÀ ¥ÀæzsÁ¤AiÀiÁVzÀÝ gÁfÃªïUÁA¢üAiÀÄªÀgÀÄ ªÀiÁ»w vÀAvÀæeÁÕ£ÀPÉÌ ¤ÃrzÀ MvÀÄÛ zÉÃ±ÀzÀ avÀætªÀ£ÉßÃ §zÀ°¹vÀÄ.



18

«eÁÕ£À-vÀAvÀæeÁÕ£À ¨É¼ÀªÀtÂUÉ ¤¢ðµÀÖ ¸ÀégÀÆ¥À ¸ÁévÀAvÁæöå £ÀAvÀgÀzÀ CªÀ¢üAiÀÄ°è «eÁÕ£À-vÀAvÀæeÁÕ£ÀUÀ¼À ¨É¼ÀªÀtÂUÉUÉ ¤¢ðµÀÖ

¸ÀégÀÆ¥À ¤ÃqÀ¯Á¬ÄvÀÄ. EAvÀºÀ ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼ÀÄ PÉÃAzÀæ ªÀÄvÀÄÛ gÁdå ¸ÀPÁðgÀUÀ¼À ««zsÀ E¯ÁSÉUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ, G£ÀßvÀ ²PÀët ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ, SÁ¸ÀV ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀðd¤PÀ ªÀ®AiÀÄ GzÀåªÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ ¸ÉÃªÁ ªÀ®AiÀÄzÀ ¸ÀPÁðgÉÃvÀgÀ ¸ÀAWÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ £ÀqÉAiÀÄÄwÛªÉ. ªÉÊeÁÕ¤PÀ ZÀlÄªÀnPÉUÀ½UÉ CUÀvÀåªÁzÀ ªÀÄÆ®¸ËPÀAiÀÄðUÀ¼À C©üªÀÈ¢ÞUÉ «±ÉÃµÀ ªÀÄºÀvÀé ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. gÁµÀÖçªÀÄlÖzÀ°è PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄªÀ ¥ÀæAiÉÆÃUÁ®AiÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ vÁAwæPÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á PÉÃAzÀæUÀ¼ÀÄ ««zsÀ PÉëÃvÀæUÀ½UÉ vÀªÀÄäzÉÃ DzÀ PÉÆqÀÄUÉ ¤ÃqÀÄwÛªÉ. E¸ÉÆæÃ ªÉÊeÁÕ¤PÀ ªÀÄvÀÄÛ PÉÊUÁjPÁ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ªÀÄAqÀ½ (¹.J¸ï.L.Dgï.) ¨sÁgÀwÃAiÀÄ PÀÈ¶ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ªÀÄAqÀ½ (L.¹.J.Dgï.) ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ªÉÊzÀåQÃAiÀÄ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ªÀÄAqÀ½ (L.¹.J.Dgï.) EªÀÅUÀ¼À°è ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀªÀÅ.

1971gÀ°è PÉÃAzÀæzÀ°è «eÁÕ£À ªÀÄvÀÄÛ vÀAvÀæeÁÕ£À E¯ÁSÉAiÀÄ£ÀÄß

¥ÁægÀA©ü¸À¯Á¬ÄvÀÄ. «eÁÕ£À-vÀAvÀæeÁÕ£ÀUÀ¼À AiÉÆÃfvÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉUÉ ¸ÀÆPÀÛ ¤Ãw ¤gÀÆ¦¸ÀÄªÀÅzÀÄ, PÁAiÀÄðvÀAvÀæ gÀÆ¦¸ÀÄªÀÅzÀÄ, ««zsÀ ¸ÀAWÀl£ÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæAiÉÆÃUÁ®AiÀÄUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à ÀÄªÀÅzÀÄ, ªÉÊeÁÕ¤PÀ ZÀlÄªÀnPÉUÀ½UÉ JzÀÄgÁUÀÄªÀ DvÀAPÀUÀ¼À ¤ªÁgÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ ««zsÀ gÁdåUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ PÉÃAzÁæqÀ½vÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ EzÀPÉÌ ¥ÀÆgÀPÀªÁUÀÄªÀAvÉ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀºÀPÁgÀ ªÀzsÀð£ÉUÉ £ÉgÀªÁUÀÄªÀÅzÀÄ F E¯ÁSÉAiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR PÁAiÀÄðUÀ¼É¤¹zÀªÀÅ.

«eÁÕ£À ªÀÄvÀÄÛ EAf¤AiÀÄjAUï PÉëÃvÀæUÀ¼À°è ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É ªÀÄvÀÄÛ C©üªÀÈ¢Þ

PÁAiÀÄðUÀ½UÉ £ÉgÀªÁUÀ®Ä «eÁÕ£À ªÀÄvÀÄÛ EAf¤AiÀÄjAUï ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ªÀÄAqÀ½ (J¸ï.E.Dgï.¹.) ¸ÁÜ¦¸À¯Á¬ÄvÀÄ. ««zsÀ ¸ÀAWÀl£ÉUÀ½UÉ C£ÉÃPÀ C©üªÀÈ¢Þ ZÀlÄªÀnPÉUÀ½UÉ CUÀvÀåªÁzÀ ¸À®ºÉ-¸ÀÆZÀ£ÉUÀ¼À ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÆß EzÀÄ PÀ°à¸ÀÄvÀÛzÉ. ««zsÀ ºÀAvÀUÀ¼À°è ¸À®ºÁ ªÀÄAqÀ½UÀ¼À£ÀÆß EzÀÄ gÀÆ¦¸ÀÄvÀÛzÉ. ¥ÀæwªÀµÀðªÀÇ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ MAzÀÄ ¸Á«gÀPÀÆÌ ºÉZÀÄÑ C©üªÀÈ¢Þ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼ÀÄ EzÀgÀ ªÀÄÄAzÉ ¥Àæ¸ÁÛ¥ÀPÉÌ §gÀÄvÀÛªÉ. EªÀÅUÀ¼À ¸ÁzsÁå¸ÁzsÀåvÉAiÀÄ §UÉÎ ªÀÄAqÀ½ ¥Àj²Ã®£É £ÀqÉ¸ÀÄvÀÛzÉ. F



19

ZÀlÄªÀnPÉUÀ½UÉ ºÉZÀÄÑ §® ¤ÃqÀ®Ä 2003gÀ°è ºÉÆ¸À «eÁÕ£À ªÀÄvÀÄÛ vÀAvÀæeÁÕ£À ¤ÃwAiÀÄ£ÀÄß CAVÃPÀj¸À¯Á¬ÄvÀÄ.

1996gÀ°è vÀAvÀæeÁÕ£À C©üªÀÈ¢Þ ªÀÄAqÀ½ ¸ÁÜ¥À£ÉAiÀiÁzÀ £ÀAvÀgÀ C£ÉÃPÀ

ªÀÄºÀvÀézÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ EzÀgÀ ªÁå¦ÛAiÀÄ°è §AzÀªÀÅ. zÉÃ²ÃAiÀÄ vÀAvÀæeÁÕ£ÀzÀ C©üªÀÈ¢Þ ªÀÄvÀÄÛ CzÀ£ÀÄß ªÁtÂdåPÀ GzÉÝÃ±ÀUÀ½UÉ §¼À¸À®Ä ¥ÉÆæÃvÁì»¸ÀÄªÀÅzÀÄ, DªÀÄzÀÄ ªÀiÁrPÉÆAqÀ vÀAvÀæeÁÕ£ÀzÀ°è CUÀvÀåPÉÌ vÀPÀÌAvÉ ªÀiÁ¥ÁðnUÉ C£ÀÄªÀÅ PÀ°à ÀÄªÀÅzÀÄ EªÀÅUÀ¼À°è ªÀÄÄRåªÁzÀÄªÀÅ. EzÀ£ÀÄß ¥ÉÆæÃvÁì»¸À®Ä ¥ÀæwªÀµÀð gÁµÀÖçªÀÄlÖzÀ°è ¥Àæ±À¹Û ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄwÛzÉ. vÁAwæPÀ ¢£ÁZÀgÀuÉ (ªÉÄÃ 11) ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è F ¥Àæ±À¹ÛAiÀÄ£ÀÄß «vÀj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀÆPÀÛ vÀAvÀæeÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¹zÀ ¸ÀA¸ÉÜ ªÀÄvÀÄÛ CzÀ£ÀÄß §¼À¸ÀÄªÀ PÉÊUÁjPÉUÀ½UÉ vÀ¯Á 2 ®PÀë gÀÆ.UÀ¼À £ÀUÀzÀÄ §ºÀÄªÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄß F ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è «vÀj¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. GzÀåªÀÄUÀ¼À°è vÀAvÀæeÁÕ£À

GzÀåªÀÄUÀ¼À°è vÀAvÀæeÁÕ£ÀzÀ §¼ÀPÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÉÆæÃvÁì»¸ÀÄªÀ GzÉÝÃ±À¢AzÀ 1953gÀ°è gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄAqÀ½ (J£ï.Dgï.r.¹.) C¹ÛvÀézÀ°è §A¢vÀÄ. GzÀåªÀÄ²Ã®vÉAiÀÄ C©üªÀÈ¢ÞUÉ ªÀÄvÀÄÛ GzÉÆåÃUÁªÀPÁ±À «¸ÀÛgÀuÉUÉ EzÀjAzÀ ºÉaÑ£À C£ÀÄPÀÆ®ªÁ¬ÄvÀÄ. GzÀåªÀÄ²Ã®vÁ vÀgÀ¨ÉÃwUÉ «±ÉÃµÀ ¥Áæ±À¸ÀÛöå ¤ÃqÀ¯ÁVzÀÄÝ EzÀPÁÌV C®è°è ¥ÀævÉåÃPÀ ¸ÀªÀÄÄZÀÒAiÀÄUÀ¼À£ÀÆß ¤«Äð¸À¯ÁVzÉ.

zÉÃ±ÁzÀåAvÀ 200PÀÆÌ ºÉZÀÄÑ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀAWÀl£ÉUÀ¼ÉÆA¢UÉ J£ï.Dgï.r.¹.

¸ÀvÀvÀ ¸ÀA¥ÀPÀð ºÉÆA¢zÉ. 2000PÀÆÌ ºÉZÀÄÑ zÉÃ²ÃAiÀÄ vÀAvÀæeÁÕ£ÀUÀ½UÉ ¯ÉÊ¸É£ïì (C£ÀÄªÉÆÃzÀ£É) ¤ÃqÀ¯ÁVzÀÄÝ F ¥ÉÊQ 1000PÀÆÌ ºÉZÀÄÑ vÀAvÀæeÁÕ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ««zsÀ PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ ªÁtÂdåPÀ GzÉÝÃ±ÀPÁÌV FUÁUÀ¯ÉÃ §¼À¸À¯ÁVzÉ. ªÀÄÆ® «eÁÕ£À PÉëÃvÀæzÀ°è CzsÀåAiÀÄ£À ¤gÀvÀªÁVgÀÄªÀ ¸ÁéAiÀÄvÀÛ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¥ÀæAiÉÆÃUÁ®AiÀÄUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ ªÀUÀðPÉÌ ¸ÉÃjªÉ. ««zsÀ PÉëÃvÀæUÀ¼À°è PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄªÀ 18 ªÉÊeÁÕ¤PÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ½UÉ PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ £ÉgÀªÀÅ ¤ÃqÀÄwÛzÉ. ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¨sËvÀ±Á¸ÀÛç ¸ÀA¸ÉÜ, gÁªÀÄ£ï ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀA¸ÉÜ, dªÁºÀgÀ¯Á¯ï £ÉºÀgÀÆ G£ÀßvÀ ªÉÊeÁÕ¤PÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á PÉÃAzÀæUÀ¼ÀÄ, PÉÆ®ÌvÁÛzÀ ¨ÉÆÃ¸ï ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ EªÀÅUÀ¼À°è ¸ÉÃjªÉ. EªÉ®è



20

ªÀÄÆ® «eÁÕ£À PÉëÃvÀæzÀ°è CzsÀåAiÀÄ£À ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£ÉUÉ «ÄÃ¸À¯ÁzÀªÀÅ. ¨sËvÀ±Á¸ÀÛç gÀ¸ÁAiÀÄ£À±Á¸ÀÛç fÃªÀ±Á¸ÀÛç ¨sÀÆ«eÁÕ£À, DAvÀjPÀë «eÁÕ£À, ªÉÊªÀiÁAvÀjPÀë «eÁÕ£À, ¥ÀgÀªÀiÁtÄ «eÁÕ£À - vÀAvÀæeÁÕ£À

¥ÀgÀªÀiÁtÄ «eÁÕ£À PÉëÃvÀæ EwÛÃZÉUÉ ºÉaÑ£À ªÀÄºÀvÀé ¥ÀqÉAiÀÄÄwÛzÉ, ¨sÁgÀvÀ F ¤nÖ£À®Æè »AzÀÄ½¢®è. ¥ÀgÀªÀiÁtÄ vÀAvÀæeÁÕ£À §¼ÀPÉAiÀÄ°è «±ÀézÀ°è ¥Àjtw ¥ÀqÉ¢gÀÄªÀ ¨ÉgÀ¼ÉtÂPÉ gÁµÀÖçUÀ¼À ¥ÉÊQ ¨sÁgÀvÀªÀÇ MAzÀÄ. zÉÃ±ÀzÀ°è EAvÀºÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À ¤ªÀðºÀuÉUÉAzÉÃ 1954gÀ°è CtÄ±ÀQÛ E¯ÁSÉAiÀÄ£ÀÄß PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ ¥ÁægÀA©ü¹vÀÄ. AiÀÄÄgÉÃ¤AiÀÄA EAzsÀ£À ªÀÄÆ®ªÁV, ¨sÁgÀ d®ªÀ£ÀÄß ªÀÄzsÀåªÀwðAiÀiÁV §¼À¸ÀÄªÀ jAiÀiÁPÀÖgïUÀ¼À ¸ÁÜ¥À£É, CtÄ«zÀÄåvï GvÁàzÀ£Á ZÀlÄªÀnPÉAiÀÄ ªÉÆzÀ® ºÀAvÀªÁV PÉÊUÉÆ¼Àî¯Á¬ÄvÀÄ. ¥sÀÄèmÉÆÃ¤AiÀÄA GvÁàzÀ£É ªÀÄvÀÄÛ §¼ÀPÉ PÀÄjvÀ ¥sÁ¸ïÖ ©æÃqÀgï jAiÀiÁPÀÖgïUÀ¼À ¸ÁÜ¥À£ÉAiÀÄ£ÀÄß £ÀAvÀgÀ PÉÊUÉwÛPÉÆ¼Àî¯Á¬ÄvÀÄ. xÉÆÃjAiÀÄA C£ÀÄß §¼À¹PÉÆ¼ÀÄîªÀ ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ ºÀAvÀzÀ vÀAvÀæeÁÕ£À E£ÀÆß C©üªÀÈ¢Þ ºÀAvÀzÀ°èzÉ. ¥ÀgÀªÀiÁtÄ «zÀÄåvï ¤UÀªÀÄ F ¤nÖ£À°è PÁAiÀÄð¤gÀvÀªÁVzÀÄÝ, MlÄÖ 17 jAiÀiÁPÀÖgïUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. CtÄ «zÀÄåvï GvÁàzÀ£É¬ÄAzÀ ¥Àj¸ÀgÀ ªÀiÁ°£ÀåzÀ C¥ÁAiÀÄ«®è CxÀªÁ d®«zÀÄåvï AiÉÆÃd£ÉAiÀÄAvÉ DuÉPÀlÄÖ ¤ªÀiÁðt, ªÀÄÄ¼ÀÄUÀqÉ, ¸ÀAvÀæ¸ÀÛgÀ ¥ÀjºÁgÀ PÁAiÀÄðUÀ¼ÀAvÀºÀ dAeÁl«®è ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ¼É CxÀªÁ ¤Ãj£À ®¨sÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß CªÀ®A©¹®è. CUÀvÀå ©zÀÝ°è F vÀAvÀæeÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß ‘gÀPÀëuÁ ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼À®Æè §¼À¸À§ºÀÄzÁVzÉ. EzÀjAzÁVAiÉÄÃ F vÀAvÀæeÁÕ£ÀPÉÌ J°è®èzÀ ªÀÄºÀvÀé §AzÉÆzÀVzÀÄÝ, ¨sÁgÀvÀªÀ£ÀÄß ¸ÀªÀÄxÀð jÃwAiÀÄ°è C£ÀÄPÀÆ®PÉÌ vÀPÀÌAvÉ §¼À¹PÉÆ¼Àî®Ä ªÀÄÄAzÁVzÉ.

¥ÀgÀªÀiÁtÄ vÀAvÀæeÁÕ£ÀzÀ §¼ÀPÉ PÀÈ¶, PÉÊUÁjPÉUÀ½UÀÆ C£ÀéAiÀÄªÁUÀ§®èzÀÄ.

C¢üPÀ GvÁàzÀ£Á ¸ÁªÀÄxÀåðzÀ ©ÃdUÀ¼À GvÁàzÀ£ÉUÉ F «QgÀt vÀAvÀæeÁÕ£À ¸ÀºÁAiÀÄPÀ. £É®UÀqÀ¯É, ¸Á¸ÀÄªÉ, ¨ÉÃ¼ÉPÁ¼ÀÄ, ¸ÉÆÃAiÀiÁ©Ã£ï, ¨sÀvÀÛ ¸ÉÃjzÀAvÉ 29 ºÉÆ¸À §UÉAiÀÄ ©ÃdUÀ¼À£ÀÄß PÀÈ¶ ¸ÀaªÁ®AiÀÄ F vÀAvÀæeÁÕ£À §¼À¹ GvÁà¢¹zÉ. EzÀ®èzÉ PÀ§Äâ, C£Á£À¸ï, ¨Á¼É ªÀÄÄAvÁzÀ ¨É¼ÉUÀ½UÀÆ F vÀAvÀæeÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß «¸ÀÛj¸À¯ÁVzÉ. «QgÀt vÀAvÀæeÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß UÉÆ§âgÀ QÃl£Á±ÀPÀUÀ¼À ¸ÁªÀÄxÀåð ºÉaÑ À®Æ §¼À¸À§ºÀÄzÁVzÉ. DºÁgÀ PÉqÀzÀAvÉ PÁ¢qÀÄªÀ ¸ÀA¸ÀÌgÀt PÁAiÀÄðPÀÆÌ EzÀ£ÀÄß



21

§¼À¹PÉÆ¼Àî¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. ªÀ£À¸Ààw, ¸ÁA¨ÁgÀÄ f£À¸ÀÄUÀ¼À ¸ÀA¸ÀÌgÀuÉUÉ PÉÆÃ¨Á¯ïÖ vÀAvÀæeÁÕ£À §¼ÀPÉ MAzÀÄ GzÁºÀgÀuÉ. DgÉÆÃUÀå gÀPÀëuÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÉÊzÀåQÃAiÀÄ PÉëÃvÀæUÀ¼À®Æè EAvÀºÀ vÀAvÀæeÁÕ£ÀzÀ §¼ÀPÉ ªÁå¥ÀPÀªÁUÀvÉÆqÀVzÉ. PÉ® §UÉAiÀÄ gÉÆÃUÀUÀ¼À ¥ÀjÃPÉëUÉ EzÀÄ ¸ÀºÁAiÀÄPÀ. OµÀzsÀUÀ¼À vÀAiÀiÁjPÉAiÀÄ®èAvÀÆ EzÀÄ ¸ÁPÀµÀÄÖ ¥ÀjuÁªÀÄPÁjAiÉÄ¤¹zÀÄÝ ©.J.Dgï.¹. (¨sÁ¨sÁ ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á PÉÃAzÀæ)zÀ°è EzÀPÁÌVAiÉÄÃ gÉÃrAiÉÄÃ±À£ï ªÉÄr¹£ï ¸ÉAlgï JA§ ¥ÀævÉåÃPÀ «¨sÁUÀªÀ£ÉßÃ ¸ÁÜ¦¸À¯ÁVzÉ. «±Àé DgÉÆÃUÀå ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ªÀiÁ£ÀåvÉ EzÀPÉÌ ®©ü¹zÉ. gÉÃrAiÉÆÃ ¸ÀªÀÄ¸ÁÜ¤ (L¸ÉÆÃmÉÆÃ¥ï)UÀ¼À£ÀÄß ¨sÀÆ CAvÀdð® ¸À«ÄÃPÉëUÉ, DuÉPÀlÄÖUÀ¼À°è£À ¸ÉÆÃjPÉAiÀÄ£ÀÄß PÀAqÀÄ»rAiÀÄÄªÀ PÁAiÀÄðUÀ½UÉ §¼À¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ. vÉÊ® ¸ÀA¸ÀÌgÀuÁ ¸ÁÜªÀgÀUÀ¼À°è, vÉÊ® ¤PÉëÃ¥ÀUÀ¼À ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ°è F vÀAvÀæeÁÕ£À FUÁUÀ¯ÉÃ §¼ÀPÉAiÀÄ°èzÉ. DAvÀjPÀë «eÁÕ£À

ªÉÊeÁÕ¤PÀ GzÉÝÃ±ÀUÀ½UÁV DAvÀjPÀëªÀ£ÀÄß §¼À¹PÉÆ¼ÀÄîªÀ PÁAiÀÄð EwÛÃa£À ¢£ÀUÀ¼À°è vÀéjvÀUÀwAiÀÄ°è ªÀÄÄAzÀÄªÀj¢zÉ. ¨sÁgÀvÀªÀÅ F «µÀAiÀÄªÀ£ÀÄß CjvÀÄ 60gÀ zÀ±ÀPÀzÀ¯ÉèÃ F ¤nÖ£À°è ªÀåªÀ¹ÜvÀ jÃwAiÀÄ°è PÉ®¸À ¥ÁægÀA©ü¹vÀÄ. ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¨ÁºÁåPÁ±À ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀA¸ÉÜ (E¸ÉÆæ) 1969gÀ°è gÀÆ¥ÀÄUÉÆArvÀÄ. 1972gÀ°è PÉÃAzÀæzÀ°è ¨ÁºÁåPÁ±À E¯ÁSÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÁægÀA©ü¸À¯Á¬ÄvÀÄ. ¨ÁºÁåPÁ±À DAiÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß gÀa¸À¯Á¬ÄvÀÄ. 70gÀ zÀ±ÀPÀzÀ°è DAiÀÄð¨sÀl, ¨sÁ¸ÀÌgÀ, gÉÆÃ»tÂ, Då¥À¯ï ªÀÄÄAvÁzÀ G¥ÀUÀæºÀUÀ¼À GqÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÁæAiÉÆÃVPÀªÁV PÉÊUÉÆ¼Àî¯Á¬ÄvÀÄ. 80gÀ zÀ±ÀPÀzÀ°è CUÀvÀåzÀ PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸À§®è L.Dgï.J¸ï. (zÀÆgÀ ¸ÀA¥ÀPÀð G¥ÀUÀæºÀ)UÀ¼ÀAvÀºÀ PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄAzÀÄªÀjzÀªÀÅ. £ÀAvÀgÀzÀ CªÀ¢üAiÀÄ°è ««zsÀ PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀð»¸À§®è CvÁåzsÀÄ¤PÀ G¥ÀUÀæºÀUÀ¼À ¤ªÀiÁðt ªÀÄvÀÄÛ §¼ÀPÉAiÀÄ PÉ®¸À ªÀÄÄAzÀÄªÀj¬ÄvÀÄ. F ¤nÖ£À°è 2008gÀ°è ¤ªÀð»¸À¯ÁzÀ ZÀAzÀæAiÀiÁ£À-1 PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ eÁUÀwPÀ ªÀÄlÖzÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÁzsÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß CUÀæUÀtå ¸ÁÜ£ÀPÉÌ JvÀÛj¹vÀÄ. ªÉÆlÖªÉÆzÀ® ¨ÁjUÉ §ÈºÀvï ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è ZÀAzÀæ£À°è ¤ÃgÀÄ §AqÉUÀ¼À gÀÆ¥ÀzÀ°èzÉAiÉÄ£ÀÄßªÀÅzÀ£ÀÄß RavÀ¥Àr¹vÀÄ. ErÃ «±ÀéªÉÃ ¨sÁgÀvÀzÉqÉ ¨ÉgÀUÀÄUÀtÂÚ¤AzÀ £ÉÆÃqÀÄªÀAvÁ¬ÄvÀÄ. ZÀAzÀæAiÀiÁ£À-2 AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀºÀ PÉÊUÉwÛPÉÆ¼Àî®Ä E¸ÉÆæ ¤zsÀðj¹zÉ. E£ÀÄß ªÀÄAUÀ¼À UÀæºÀzÀ PÀPÉëUÉ ¨sÁgÀvÀzÀ G¥ÀUÀæºÀ



22

¸ÉÃjzÀÄÝ LwºÁ¹PÀ ¸ÁzsÀ£ÉAiÉÄÃ ¸Àj. ªÀiÁ£ÀªÀ gÀ»vÀ G¥ÀUÀæºÀUÀ¼À ¤ªÀiÁðt ªÀÄvÀÄÛ CAvÀjPÀë ¥ÀæªÁ¸ÉÆÃzÀåªÀÄ ¸ÁzsÀåvÉAiÀÄAvÀºÀ ªÀÄºÀvÁéPÁAQë AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À£ÀÄß E¸ÉÆæ PÉÊUÉÆ¼Àî°zÉ. EzÀPÉÌ ¥ÀÆgÀPÀªÁV zÉÃ²ÃAiÀÄ vÀAvÀæeÁÕ£ÀzÀ C©üªÀÈ¢Þ, PÀæAiÉÆÃeÉ¤Pï EAzsÀ£À PÀÄjvÀ vÁAwæPÀ ¥Àjtw, ¦J¸ïJ¯ï«, fJ¸ïJ¯ï«AiÀÄAvÀºÀ ««zsÀ §UÉAiÀÄ GqÁªÀuÁ ªÁºÀPÀUÀ¼À C©üªÀÈ¢Þ ªÉÇåÃªÀÄ ¤¯ÁÝt ªÀÄÄAvÁzÀ EvÀgÀ PÁAiÀÄðUÀ½UÀÆ E¸ÉÆæ ¥ÀjtwUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjUÀtÂ¹, «±ÀézÀ C£ÉÃPÀ zÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä G¥ÀUÀæºÀ GqÁªÀuÁ PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß E¸ÉÆæ ªÀÄÆ®PÀ ¤ªÀð»¸ÀÄwÛªÉ. ²æÃºÀj PÉÆÃmÁzÀ°ègÀÄªÀ ¸ÀwÃ¸ï zsÀªÀ£ï GqÁªÀuÁ PÉÃAzÀæ eÁUÀwPÀ ªÀÄlÖzÀ°è CvÀÄåvÀÛªÀÄ PÁAiÀÄð¤ªÀðºÀuÁ PÉÃAzÀæUÀ¼À¯ÉÆèAzÁVzÉ.

zÀÆgÀ ¸ÀA¥ÀPÀð

zÀÆgÀ ¸ÀA¥ÀPÀð PÁAiÀÄðzÀ°è CAvÀjPÀë «eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß §¼À¹PÉÆ¼ÀÄîªÀ ¤nÖ£À°è £ÀqÉAiÀÄÄwÛgÀÄªÀ ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼ÀÄ C¨sÀÆvÀ¥ÀÆªÀð J¤¹ªÉ. F PÁAiÀÄðPÁÌVAiÉÄÃ ¸ÉàÃ¸ï C¦èPÉÃ±À£ï ¸ÉAlgï JA§ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß ºÉÊzÀgÁ¨Ázï£À°è E¸ÉÆæzÀ CAUÀ¸ÀA¸ÉÜAiÀiÁV ¸ÁÜ¦¸À¯ÁVzÉ. ¨sÀÆ¹ÜgÀ PÀPÉëUÀ¼À°è £É¯ÉUÉÆ½¸À¯ÁVgÀÄªÀ zÀÆgÀ ¸ÀA¥ÀPÀð G¥ÀUÀæºÀUÀ½AzÀ CvÀÄåvÀÛªÀÄ ¸ÀA¥ÀPÀð ¸ÁzsÀ£ÀUÀ¼À ¤ªÀðºÀuÉ ¥ÀæUÀwAiÀÄ°èzÉ. zÀÆgÀªÁtÂ, gÉÃrAiÉÆÃ, mÉ°«±À£ï£ÀAvÀºÀ ¸ÀªÀÄÆºÀ ¸ÀA¥ÀPÀð ¸ÁzsÀ£ÀUÀ¼ÀÄ zÉÃ±ÀUÀ¼À°è ºÉÆ¸À PÁæAwAiÀÄ£ÉßÃ GAlÄªÀiÁrªÉ. ¨sÁgÀvï ¸ÀAZÁgï ¤UÀA °«ÄmÉqï, ªÀÄºÁ£ÀUÀgÀ mÉ°¥sÉÆÃ£ï ¤UÀA °«ÄmÉqï, eÁUÀwPÀ ªÀÄlÖzÀ¯ÉèÃ §ÈºÀvï ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÁV ¨É¼ÉzÀÄ, EvÀgÀ zÉÃ±ÀUÀ½UÉ ªÀiÁzÀjAiÉÄ¤¹zÉ. CAZÉ PÀZÉÃjUÀ¼À®Æè E-ªÉÄÃ¯ï, ªÁAiÀiïìªÉÄÃ¯ï, J¯ÉPÁÖç¤Pï ªÀÄ¤AiÀiÁqÀðgï£ÀAvÀºÀ ¸ÀÄzsÁjvÀ «zsÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß C¼ÀªÀr¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ. gÉÃrAiÉÆ zÀÆgÀzÀ±Àð£À ¥Àæ¸ÁgÀ (¥Àæ¸ÁgÀ ¨sÁgÀw) PÁAiÀÄð ¢£À¢£ÀPÀÆÌ «¸ÀÛgÀuÉ ºÉÆAzÀÄwÛzÉ. CvÁåzsÀÄ¤PÀ ¸ÀA¥ÀPÀð vÀAvÀæUÀ¼À£ÀÄß EªÀÅ C¼ÀªÀr¹PÉÆ¼ÀÄîwÛªÉ.

zÀÆgÀ¸ÀA¥ÀPÀð vÀAvÀæeÁÕ£ÀzÀ §¼ÀPÉ EAzÀÄ ¸ÀªÀðªÁå¦AiÉÄ¤¹zÉ. ¨sÀÆ«ÃPÀëuÉ,

ºÀªÁªÀiÁ£À «ÃPÀëuÉUÉ, ¨É¼ÉUÀ¼À CAzÁdÄ ¤ªÀðºÀuÉUÉ, CAvÀdð®, C¢gÀÄ ¤PÉëÃ¥ÀUÀ¼À ¥ÀvÉÛ PÁAiÀÄðPÉÌ EzÀÄ CvÀÄå¥ÀAiÀÄÄPÀÛ. £ÀUÀgÀUÀ¼À°è ¸ÀAZÁgÀ ¤ªÀðºÀuÉUÉ f¦J¸ï ªÀåªÀ¸ÉÜ, DgÉÆÃUÀå gÀPÀëuÉUÁV mÉ° ªÉÄr¹£ï ¥ÀzÀÞw d£À¦æAiÀÄªÁUÀvÉÆqÀVzÉ. ¨ÉÃºÀÄUÁjPÉ PÁAiÀÄðzÀ°è G¥ÀUÀæºÀUÀ¼À §¼ÀPÉ FUÀ wÃgÀ ¸ÀªÀiÁ£ÀåªÉ¤¹zÉ. DqÀ½vÀzÀ°è



23

«zÀÄå£Áä£À ¥ÀzÀÞwAiÀÄ C¼ÀªÀrPÉ¬ÄAzÀ PÉ®¸ÀªÀÇ vÀéjvÀªÁV ¥ÀÆgÉÊ¸À§ºÀÄzÁVzÉAiÀÄ®èzÉ ºÉaÑ£À ¥ÁgÀzÀ±ÀðPÀvÉUÀÆ M¼À¥Àr¸À§ºÀÄzÁVzÉ. UÀÄtªÀÄlÖ ¤ªÀðºÀuÉUÀÆ EzÀÄ G¥ÀAiÀÄÄPÀÛ. ºÀ½î ºÀ½îUÀÆ zÀÆgÀ ¸ÀA¥ÀPÀð ªÀÄvÀÄÛ «zÀÄå£Áä£À DqÀ½vÀ ªÀåªÀ¸ÉÜ «¸ÀÛj¸À®Ä C£ÉÃPÀ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À£ÀÄß PÉÊUÉÆ¼Àî¯ÁVzÉ. «rAiÉÆ ¸ÀªÉÄäÃ¼À£ÀzÀAvÀºÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ ºÉZÀÄÑ «¸ÀÛøvÀªÁUÀÄwÛªÉ. C£ÉÃPÀ «±Àé«zÁå¤®AiÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ G£ÀßvÀ ²PÀët ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ ²PÀët ¥Àæ¸ÁgÀPÁÌV «zÀÄå£Áä£À ¥ÀzÀÞwAiÀÄ£ÀÄß C¼ÀªÀr¹PÉÆ¼ÀÄîwÛªÉ. F ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÉßÃ DzsÀj¹zÀ ªÀÄÄPÀÛ «±Àé«zÁå¤®AiÀÄUÀ¼ÀÆ EªÉ. CAvÀjPÀë vÀAvÀæeÁÕ£ÀzÀ ¥ÀæAiÉÆÃd£ÀªÀ£ÀÄß D¸ÀàvÉæUÀ¼À°è, PÉÊUÁjPÉ, QæÃqÉ ªÀÄwÛvÀgÀ PÉëÃvÀæUÀ¼À°è §¼À¹PÉÆ¼Àî¯ÁUÀÄwÛzÉ. £Áå£ÉÆ vÀAvÀæeÁÕ£À

£Áå£ÉÆ vÀAvÀæeÁÕ£À wÃgÀ EwÛÃa£ÀzÁVzÀÄÝ zÉÃ±ÀzÀ°è 2004gÀ¯ÉèÃ EzÀgÀ C©üªÀÈ¢ÞUÉ ªÀåªÀ¹ÜvÀ PÁAiÀÄð ¥ÁægÀA©ü¸À¯ÁVzÉ. ªÀiÁ»w vÀAvÀæeÁÕ£À E¯ÁSÉAiÀÄr £Áå£ÉÆ mÉPÁß®f qÉªÀ®¥ïªÉÄAmï ¥ÉÆæÃUÁæA (£Áå£ÉÆ vÀAvÀæeÁÕ£À C©üªÀÈ¢Þ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ) ¥ÁægÀA©ü¸À¯Á¬ÄvÀÄ. ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À ¨sÁgÀwÃAiÀÄ «eÁÕ£À ¸ÀA¸ÉÜ EzÀPÁÌVAiÉÄÃ ¥ÀævÉåÃPÀ PÉÃAzÀæªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÄÝ, PÉÃAzÀæzÀ £ÉgÀ«£À C£ÉÃPÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀð»¸ÀÄwÛzÉ. ªÀÄÄA¨ÉÊ£À LLnAiÀÄ®Æè EAvÀºÀ PÉÃAzÀæªÀ£ÀÄß ¸ÁÜ¦¸À¯ÁVzÉ. £Áå£ÉÆ J¯ÉPÁÖç¤Pïì £Áå£ÉÆ ªÉÄmÁæ®f (wÃgÀ ¸ÀÆPÀëöä ªÀiÁ¥À£À ±Á¸ÀÛç)AiÀÄAvÀºÀ PÉëÃvÀæUÀ¼À°è ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É ªÀÄvÀÄÛ C©üªÀÈ¢Þ PÁAiÀÄð wÃªÀæ ZÀÄgÀÄQ¤AzÀ ¥ÀæUÀwAiÀÄ°èzÉ. ¸ÁUÀjPÀ «eÁÕ£À

¸ÁUÀgÀ vÀAvÀæeÁÕ£À C©üªÀÈ¢ÞUÁV 1981gÀ°è ¥ÀævÉåÃPÀ E¯ÁSÉAiÀÄ£ÉßÃ ¥ÁægÀA©ü¸À¯ÁVzÉ. ¸ÁUÀgÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä® C©üªÀÈ¢Þ ªÀÄvÀÄÛ §¼ÀPÉ EzÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR GzÉÝÃ±À. CAmÁQÖðPÁ AiÀiÁvÉæAiÀÄAvÀºÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÆß PÉÊUÉÆ¼Àî¯ÁVzÉ. ºÀªÁªÀiÁ£À ªÀÄÄ£ÀÆìZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß E£ÀßµÀÄÖ ªÉÊeÁÕ¤PÀ «zsÁ£ÀUÀ½UÉ M¼À¥Àr¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ. ©gÀÄUÁ½, ZÀAqÀ ªÀiÁgÀÄvÀ, ¸ÀÄ£Á«Ä ªÀÄÄ£ÀÆìZÀ£ÉAiÀÄAvÀºÀ PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ ºÉZÀÄÑ ¤RgÀUÉÆ¼ÀÄîwÛªÉ.



24

eÉÊ«PÀ vÀAvÀæeÁÕ£À eÉÊ«PÀ vÀAvÀæeÁÕ£À (§AiÉÆmÉPÁß®f) zÉÃ±ÀzÀ°èAzÀÄ ªÀÄÄAZÀÆtÂAiÀÄ°ègÀÄªÀ

PÉëÃvÀæUÀ¼À¯ÉÆèAzÁVzÉ. PÀ¼ÉzÀ MAzÀÄ zÀ±ÀPÀzÀ CªÀ¢üAiÀÄ° zÉÃ±ÀzÀ°è EzÀgÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ ±ÉÃPÀqÁ 40gÀµÁÖVzÀÄÝ 2005-06gÀ ¸Á°£À¯ÉèÃ F ªÀ®AiÀÄzÀ°è£À ªÀ»ªÁlÄ 1.5 ±ÀvÀPÉÆÃn qÁ®gï «ÄÃjvÀÄÛ. zÉÃ±ÀzÀ°è 2010gÀ°è F ¥ÀæªÀiÁt 10 ±ÀvÀPÉÆÃn qÁ®gï «ÄÃgÀÄªÀ ¤jÃPÉë¬ÄzÉ. zÉÃ±ÁzÀåAvÀ 200PÀÆÌ ºÉZÀÄÑ eÉÊ«PÀ vÀAvÀæeÁÕ£À PÉÃAzÀæUÀ¼ÀÄ PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄwÛªÉ. ªÀiÁ»w vÀAvÀæeÁÕ£À

ªÀiÁ»w vÀAvÀæeÁÕ£À (L.n) PÉëÃvÀæzÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÁzsÀ£É eÁUÀwPÀ ªÀÄlÖzÀ°è MAzÀÄ zÁR¯ÉAiÉÄ¤¹zÉ. ºÉÆgÀUÀÄwÛUÉ (©.¦.N.) ¥ÀæªÀiÁt vÀéjvÀUÀwAiÀÄ°è KgÀÄwÛzÉ. zÉÃ±ÀzÀ MlÄÖ gÀ¦üÛ£À°è F ªÀ®AiÀÄzÀ ¥ÀæªÀiÁt, 2007gÀ¯ÉèÃ ±ÉÃPÀqÁ 32.6gÀ¶ÖvÀÄÛ. gÀ¥sÀÄÛ ªÀiË®å 31.3 ±ÀvÀPÉÆÃn qÁ®gïUÉ vÀ®Ä¦vÀÄÛ. §ºÀÄgÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÀA¥À¤UÀ¼ÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ°è ºÀÆqÀÄwÛgÀÄªÀ §AqÀªÁ¼ÀzÀ ªÉÆvÀÛ ¸ÀvÀvÀªÁV KgÀÄvÀÛ¯ÉÃ EzÉ. 2007gÀ¯ÉèÃ 45 ¸Á«gÀ PÉÆÃn gÀÆ.£ÀµÀÄÖ £ÉÃgÀ «zÉÃ² §AqÀªÁ¼À ºÀÆrPÉ (J¥sï.r.L.) F ªÀ®AiÀÄzÀ°è zÁR¯ÁVzÉ. 2008-09gÀ°è ¸Á¥sÀÖªÉÃgï ¸ÉÃªÉAiÀÄ gÀ¦üÛ£À ¥ÀæªÀiÁt 47 ±ÀvÀPÉÆÃn qÁ®gï «ÄQÌvÀÄÛ. ¥ÉÆÃZÀÄåð£ï- 500 ªÀÄvÀÄÛ UÉÆèÃ§¯ï-2000 ±ÉæÃtÂAiÀÄ PÀA¥À¤UÀ¼ÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ GzÀåªÀÄUÀ¼ÉÆA¢UÉ ¸ÀºÀAiÉÆÃUÀ ºÉÆA¢ªÉ. «±ÀézÀ 27 §ÈºÀvï ¸É«Ä PÀAqÀPÀÖgï PÀA¥À¤UÀ¼À ¥ÉÊQ 17 PÀA¥À¤UÀ¼ÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ°è ¨sÀzÀæªÁzÀ £É¯É ºÉÆA¢ªÉ. ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É ªÀÄvÀÄÛ C©üªÀÈ¢Þ ªÀ®AiÀÄzÀ®Æè ¨sÁgÀvÀzÀ £É¯É «¸ÀÛj¸ÀÄwÛzÉ.

F ªÀ®AiÀÄzÀ°è£À GzÉÆåÃUÁªÀPÁ±ÀzÀ®Æè EAvÀºÀÄzÉÃ KjPÉ PÀAqÀÄ§A¢zÉ.

2006-07gÀ¯ÉèÃ 16.21®PÀë d£À £ÉÃgÀªÁV F GzÉÆåÃUÀzÀ°è vÉÆqÀVzÀÝgÉ 60 ®PÀëPÀÆÌ ºÉZÀÄÑ d£À ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ GzÉÆåÃUÀUÀ¼À°èzÀÝgÉA§ÄzÀÄ ¸À«ÄÃPÉë¬ÄAzÀ w½zÀÄ§A¢zÉ.

«²µÀÖ UÀÄgÀÄw£À aÃn AiÉÆÃd£É ªÀiÁ»w vÀAvÀæeÁÕ£ÀzÀ MAzÀÄ «²µÀÖ PÉÆqÀÄUÉ

J£Àß§ºÀÄzÀÄ. EzÀÄ «±ÀézÀ°èAiÉÄÃ Cw §ÈºÀvï AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À¯ÉÆèAzÁVzÀÄÝ 2009gÀ ¥sÉ§æªÀj wAUÀ¼À¯ÉèÃ SÁåvÀ GzÀå«Ä, PÀ£ÁðlPÀzÀ ²æÃ £ÀAzÀ£ï ¤¯ÉÃPÀtÂAiÀÄªÀgÀ



25

£ÉÃvÀÈvÀézÀ°è ¥Áæ¢üPÁgÀªÀ£ÀÄß gÀa¹ zÉÃ±ÀzÀ ¥ÀæwAiÉÆ§â ¥ÀæeÉUÀÆ «²µÀÖ UÀÄgÀÄw£À aÃn zÉÆgÉAiÀÄÄªÀ ¤jÃPÉë¬ÄzÉ. PÀ£ÁðlPÀzÀ°è

zÉÃ±ÀzÀ ªÉÊeÁÕ¤PÀ ¥ÀæUÀw PÁAiÀÄðzÀ°è PÀ£ÁðlPÀzÀ PÉÆqÀÄUÉUÉ ¹AºÀ¥Á®Ä. CzÀgÀ®Æè ¨sÁgÀvÀzÀ «eÁÕ£À £ÀUÀgÀ J¤¹gÀÄªÀ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ªÀÄÄAZÀÆtÂAiÀÄ°ègÀÄªÀÅzÀÄ PÀ£ÀßrUÀjUÉ ºÉªÉÄäAiÀÄ «ZÁgÀ. £ÉÆ¨É¯ï ¥Àæ±À¹Û ¥ÀÄgÀ¸ÀÌøvÀ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ «eÁÕ¤ qÁ. ¹.«. gÁªÀÄ£ï CªÀgÀ PÁAiÀÄðPÉëÃvÀæ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ. CªÀgÀ ºÉ¸Àj£À gÁªÀÄ£ï ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀA¸ÉÜ ¨sËvÀ «eÁÕ£ÀzÀ°è ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á PÁAiÀÄðzÀ°è eÁUÀwPÀ ªÀÄlÖzÀ°è ºÉ¸ÀgÀÄªÁ¹AiÀiÁVzÉ. PÀ£ÁðlPÀzÀ°è «eÁÕ£À-vÀAvÀæeÁÕ£À ZÀlÄªÀnPÉ ¸ÁPÀµÀÄÖ «¸ÀÛøvÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÉÊ«zsÀåªÀÄAiÀÄ. EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß F PÉ¼ÀV£ÀAvÉ ¸ÀÆÜ®ªÁV ªÀVðÃPÀj¸À§ºÀÄzÀÄ.

ªÀÄÆ®«eÁÕ£À PÉëÃvÀæ :

ªÀÄÆ® «eÁÕ£À PÉëÃvÀæzÀ°è PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄwÛgÀÄªÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á®AiÀÄUÀ¼À zÉÆqÀØ ¥ÀnÖAiÉÄÃ PÀ£ÁðlPÀzÀ°èzÉ. ¨sÁgÀvÀ SÁåvÀ GzÀå«Ä eÉÃªÀiï±ÉÃmïfÃ mÁmÁ CªÀgÀÄ ¸ÁÜ¦¹zÀ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ «eÁÕ£À ¸ÀA¸ÉÜ EArAiÀÄ£ï E£ï¹ÖlÆåmï D¥sï ¸ÉÊ£ïì. CvÀåAvÀ ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀzÀÄÝ. 1912gÀ¯ÉèÃ ¸ÁÜ¦vÀUÉÆArgÀÄªÀ F ¸ÀA¸ÉÜ MAzÀÄ ¥ÀjUÀtÂvÀ «±Àé«zÁå®AiÀÄªÁVzÀÄÝ eÁUÀwPÀ ªÀÄlÖzÀ°è ¥ÀæSÁåwAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. 40PÀÆÌ ºÉZÀÄÑ «¨sÁUÀUÀ¼À°è 150PÀÆÌ ºÉZÀÄÑ ¥ÀjtvÀgÀÄ E°è PÁAiÀÄð¤gÀvÀgÁVzÀÄÝ ¨sËvÀ±Á¸ÀÛç, gÀ¸ÁAiÀÄ£À ±Á¸ÀÛçUÀ¼ÀAvÀºÀ ªÀÄÆ® «eÁÕ£À PÉëÃvÀæ¢AzÀ »rzÀÄ £Áå£ÉÆ vÀAvÀæeÁÕ£À, ¥Àj¸ÀgÀ «eÁÕ£À, eÉÊ«PÀ vÀAvÀæeÁÕ£ÀUÀ¼ÀAvÀºÀ DzsÀÄ¤PÀ C£Àé¬ÄPÀ vÀAvÀæeÁÕ£À PÉëÃvÀæzÀªÀgÉUÀÆ EzÀgÀ PÁAiÀÄðPÉëÃvÀæ «¸ÀÛj¹zÉ. «zÉÃ²ÃAiÀÄgÀÆ ¸ÉÃjzÀAvÉ ¸Á«gÁgÀÄ «zÁåyðUÀ½UÉ ªÀÄvÀÄÛ CzsÀåAiÀÄ£À²Ã®jUÉ EzÀÄ ºÉªÀÄägÀzÀAvÉ «±Á®ªÁzÀ D±ÀæAiÀÄvÁtªÁV ¨É¼É¢zÉ.

RUÉÆÃ¼À «eÁÕ£À ªÀÄvÀÄÛ CzÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ¨sËvÀ±Á¸ÀÛç ªÀ®AiÀÄzÀ

CzsÀåAiÀÄ£ÀPÁÌVgÀÄªÀ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¨sËvÀ«eÁÕ£À-¸ÀA¸ÉÜ EArAiÀÄ£ï E£ïìnlÆåmï D¥sï D¸ÉÆÖçÃ¦üfPïì zÉÃ±ÀzÀ°èAiÉÄÃ EAvÀºÀ PÁAiÀÄðzÀ°è vÉÆqÀVgÀÄªÀ KPÉÊPÀ PÉÃAzÀæ. ¨sÁgÀwÃAiÀÄ «eÁÕ£À ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ DªÀgÀtzÀ¯ÉèÃ ¥ÁægÀA¨sÀªÁzÀ dªÁºÀgÀ¯Á¯ï £ÉºÀgÀÄ



26

G£ÀßvÀ «eÁÕ£À ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀA¸ÉÜ ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À°ègÀÄªÀ E£ÉÆßAzÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR CzsÀåAiÀÄ£À PÉÃAzÀæªÁVzÀÄÝ ¥ÀæªÀÄÄRªÁV gÀ¸ÁAiÀÄ£À ±Á¸ÀÛç ªÀÄwÛvÀgÀ «µÀAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÀÄjvÀzÁÝVzÉ.

PÀÈ¶, vÉÆÃlUÁjPÉ, ºÉÊ£ÀÄUÁjPÉUÀ¼ÀAvÀºÀ PÉëÃvÀæUÀ¼À®Æè gÁµÀÖçªÀÄlÖzÀ

¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ PÀ£ÁðlPÀzÀ°èªÉ. ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ PÀÈ¶ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ªÀÄAqÀ½ (EArAiÀÄ£ï PË¤ì¯ï ¥sÁgï CVæPÀ®ÑgÀ¯ï j¸ÀZïð), ¨sÁgÀwÃAiÀÄ vÉÆÃlUÁjPÁ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀA¸ÉÜ (EArAiÀÄ£ï PË¤ì¯ï ¥sÁgï ºÁnðPÀ®ÑgÀ¯ï j¸ÀZïð), PÀÈ¶ vÀAvÀædÕgÀ ªÀÄAqÀ½ (EArAiÀÄ£ï PË¤ì¯ï D¥sï CVæPÀ®ÑgÀ¯ï ¸ÉÊAn¸ïÖ), gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÉÊ£ÀÄUÁjPÁ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀA¸ÉÜ (£ÁåµÀ£À¯ï qÉÃj j¸ÀZïð E£ïìnlÆåmï), CAvÁgÁ¶ÖçÃAiÀÄ eÉÊ«PÀ ¤AiÀÄAvÀæt ¸ÀA¸ÉÜ (EAlgï £Áå±À£À¯ï E£ïìnlÆåmï ¥sÁgï §AiÀiÁ¯ÁfPÀ¯ï PÀAmÉÆæÃ¯ï), ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÉÃµÉä ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ªÀÄAqÀ½ (EArAiÀÄ£ï ¹¯ïÌ j¸ÀZïð E£ïìnlÆåmï), ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À°ègÀÄªÀ ªÀÄgÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀA¸ÉÜ (ªÀÅqï j¸ÀZïð E£ïìnlÆåmï).

ªÉÄÊ¸ÀÆj£À°ègÀÄªÀ PÉÃAzÀæ DºÁgÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀA¸ÉÜ (¹.J¥sï.n.Dgï.L)

CAvÁgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀÄlÖzÀ°è vÀ£ÀßzÉÃ DzÀ ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß UÀ½¹gÀÄªÀ zÉÃ±ÀzÀ KPÉÊPÀ ¸ÀA¸ÉÜ. ««zsÀ DºÁgÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À vÀAiÀiÁjPÉ ªÀÄvÀÄÛ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß PÁ¢j¸À®Ä §¼À¸ÀÄªÀ ¸ÀA¸ÀÌgÀuÁ «zsÁ£ÀUÀ¼À PÀÄjvÀAvÉ CzÀÄ C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¹gÀÄªÀ vÀAvÀæeÁÕ£À EAzÀÄ C£ÉÃPÀ PÉÊUÁjPÉUÀ¼À°è §¼ÀPÉAiÀiÁUÀÄwÛzÉ. J¼À¤Ãj£À ¥ÁåPÉmï EzÀPÉÌ MAzÀÄ GzÁºÀgÀuÉ. ªÉÄÊ¸ÀÆj£À¯ÉèÃ EgÀÄªÀ gÀPÀëuÁ DºÁgÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á ¸ÀA¸ÉÜ ¸ÉÊ¤PÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÀzÀævÁ ¥ÀqÉAiÀÄ AiÉÆÃzsÀjUÉ G£ÀßvÀ ¥ÀªÀðvÀ ¥ÀæzÉÃ±À, »ªÀiÁ®AiÀÄ ¥ÀªÀðvÀ ¥ÀAQÛAiÀÄAvÀºÀ ZÀ½ CxÀªÁ gÁd¸ÁÛ¤£ÀAvÀºÀ ªÀÄgÀ¼ÀÄ UÁr£À ¸ÉPÉ CxÀªÁ PÀqÀ¯ÁtzÀAvÀºÀ ¸ÁUÀgÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À°è §¼À¸À®Ä C£ÀÄªÁUÀÄªÀ DºÁgÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß ¹zÀÞ¥Àr¸ÀÄvÀÛzÉ. EªÀÅ ºÉZÁÑV vÀPÀët §¼À¸À§ºÀÄzÁzÀ ¢rüÃgï DºÁgÀzÀ ¥ÉÆlÖtUÀ¼ÁVgÀÄvÀÛªÉ.

EzÀ®èzÉ ¨É¼ÉºÉÆ£ÀÆßj£À°ègÀÄªÀ PÁ¦ü ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á PÉÃAzÀæ, PÉÆqÀV£À QvÀÛ¼É

ºÀtÂÚ£À ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á PÉÃAzÀæUÀ¼ÀAvÀºÀ ««zsÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á PÉÃAzÀæUÀ¼ÀÄ gÁdåzÀ°èªÉ.



27

C£Àé¬ÄPÀ «eÁÕ£À : F ¥ÉÊQ UËj©zÀ£ÀÆgÀÄ ¸À«ÄÃ¥À ºÉÆ¸ÀÆj£À°ègÀÄªÀ ¨sÀÆPÀA¥À ªÀiÁ¥À£À PÉÃAzÀæ

¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀzÀÄÝ. ¨sÀÆPÀA¥À£À C¯ÉUÀ¼À ªÀiÁºÀªÀPÀÌµÉÖÃ C®èzÉ CªÀÅUÀ¼À ªÀÄÄ£ÀÆìZÀ£ÉUÀÆ EzÀÄ £ÉgÀªÁUÀ§®èzÁVzÉ. ‘¸ÀÄ£Á«Ä’ C¯ÉUÀ¼À PÀÄjvÀAvÉAiÀÄÆ EzÀÄ ªÀÄºÀvÀézÀ ªÀiÁ»w ¤ÃqÀ§®èzÁVzÉ.

gÀPÀëuÁ ªÀ®AiÀÄzÀ gÀPÀëuÁ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£É ªÀÄvÀÄÛ C©üªÀÈ¢Þ ¸ÀA¸ÉÜ (r¥sÉ£ïì

j¸ÀZïð qÉªÀ®¥ïªÉÄAmï DUÀð£ÉÊ¸ÉÃµÀ£ï) ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À°è C£ÉÃPÀ ªÀÄºÀvÀézÀ PÁAiÀÄðUÀ¼À°è ¤gÀvÀªÁVzÉ. AiÀÄÄzÀÞ «ªÀiÁ£À, ºÀUÀÄgÀ AiÀÄÄzÀÞ «ªÀiÁ£À, ºÉ°PÁ¥ÀÖgï, gÁqÁgï£ÀAvÀºÀ AiÀÄÄzÉÆÞÃ¥ÀPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß E°è C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ. gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÉÊªÀiÁAvÀjPÀë ¥ÀæAiÉÆÃUÁ®AiÀÄ (£Áå±À£À¯ï KgÉÆÃ£ÁånPïì °«ÄmÉqï, KgÉÆÃ£ÁnPÀ¯ï £ÁånPÀ¯ï J¸ÁÖ©è±ïªÉÄAmï (J.r.E.), KgÉÆÃ£ÁnPÀ¯ï qÉªÀ®¥ïªÉÄAmï KeÉ¤ì (J.r.E.), PÀÈvÀPÀ §Ä¢Þ±ÀQÛ ªÀÄvÀÄÛ AiÀÄAvÀæªÀiÁ£ÀªÀ C©üªÀÈ¢Þ PÉÃAzÀæ (¸ÉAlgï ¥sÁgï Dnð¦ü²AiÀÄ¯ï EAl°eÉ£ïì CAqï gÉÆ¨ÁnPïì) ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ F PÁAiÀÄðzÀ°è vÉÆqÀVªÉ.

«eÁÕ£À ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAªÀºÀ£À :

«zÁåyðUÀ¼À°è ªÀÄvÀÄÛ d£À¸ÁªÀiÁ£ÀågÀ°è ªÉÊeÁÕ¤PÀ ªÀÄ£ÉÆÃ¨sÁªÀ ªÀÄvÀÄÛ aAvÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼É¸ÀÄªÀ PÁAiÀÄðzÀ°è C£ÉÃPÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ PÀ£ÁðlPÀzÀ°è £É¯É¹ªÉ. «±ÉéÃ±ÀégÀAiÀÄå EAqÀ¹ÖçAiÀÄ¯ï DåAqï mÉPÁß¯ÁfPÀ¯ï ªÀÄÆå¹AiÀÄA «±ÉéÃ±ÀégÀAiÀÄå PÉÊUÁjPÁ ªÀÄvÀÄÛ vÀAvÀæeÁÕ£À ªÀ¸ÀÄÛ¸ÀAUÀæºÁ®AiÀÄ gÁµÀÖçªÀÄlÖzÀ°è F ¤nÖ£À°è ¥ÀæSÁåvÀªÁVgÀÄªÀ MAzÀÄ PÉÃAzÀæªÁVzÉ. EzÉÆAzÀÄ ¥ÀæªÁ¹ PÉÃAzÀæªÀÇ DVzÀÄÝ, ¥Àæw¢£À ¸Á«gÁgÀÄ «ÃPÀëPÀgÀÄ E°èUÉ ¨sÉÃn ¤ÃqÀÄvÁÛgÉ. ±Á¯ÁªÀÄlÖ¢AzÀ gÁdåªÀÄlÖzÀªÀgÉUÀÆ «zÁåyðUÀ½UÉ «eÁÕ£À ¥ÀæzÀ±Àð£ÀUÀ¼À£ÀÄß EzÀÄ K¥Àðr¸ÀÄvÀÛzÉ. «eÁÕ£À «µÀAiÀÄ PÀÄjvÀAvÉ ¥ÁævÀåQëPÉ, ZÀZÉð, G¥À£Áå¸À, «ÃPÀëuÉUÀ¼ÀAvÀºÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß K¥Àðr¸ÀÄvÀÛzÉ.

¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À°ègÀÄªÀ £ÉºÀgÀÆ vÁgÁ®AiÀÄ E£ÉÆßAzÀÄ EAvÀºÀ ¸ÀA¸ÉÜ,

RUÉÆÃ¼ÀPÁAiÀÄUÀ¼À CzÀÄãvÀ dUÀvÀÛ£ÀÄß ¥ÀjZÀ¬Ä¸ÀÄªÀÅzÀgÉÆA¢UÉ, «zÁåyðUÀ½UÉ



28

«eÁÕ£ÀzÀ EvÀgÀ «µÀAiÀÄUÀ¼À §UÉUÀÆ EzÀÄ w¼ÀÄªÀ½PÉ ªÀÄÆr¸ÀÄªÀ PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß DAiÉÆÃf¸ÀÄvÀÛzÉ.

EzÀ®èzÉ ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À°ègÀÄªÀ PÀ£ÁðlPÀ gÁdå «eÁÕ£À ¥ÀjµÀvÀÄÛ gÁeÁåzÀåAvÀ

«eÁÕ£À ²PÀët PÀÄjvÀAvÉ ««zsÀ §UÉAiÀÄ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀåªÀ¹ÜvÀ jÃwAiÀÄ°è ¤AiÉÆÃf¸ÀÄvÀÛ §A¢zÉ. «eÁÕ£À ¥ÀÄ¸ÀÛPÀUÀ¼À ¥ÀæPÀluÉ, ¥ÀwæPÉUÀ¼À ¥ÀæPÁ±À£À, vÀgÀ¨ÉÃw ²©gÀ, PÀªÀÄäl, «±ÉÃµÀ G¥À£Áå¸ÀUÀ¼ÀAvÀºÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß DAiÉÆÃf¸ÀÄvÀÛzÉ. qÁ. JZï.£ÀgÀ¹AºÀAiÀÄå CªÀgÀÄ ¥ÁægÀA©ü¹zÀ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ «eÁÕ£À PÉÃAzÀæ, «eÁÕ£À «µÀAiÀÄ PÀÄjvÀAvÉ vÀdÕgÀ G¥À£Áå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß K¥Àðr¸ÀÄvÀÛzÉ. ¥ÀæwªÀµÀð dÄ¯ÉÊ wAUÀ¼À°è «±ÉÃµÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀåªÀ¸ÉÜUÉÆ½¸ÀÄvÀÛzÉ.

F ªÉÆzÀ®Ä zÉÃ±ÀzÀ ªÉÊeÁÕ¤PÀ ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼À PÉÃAzÀæªÁVzÀÝ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ FUÀ

ªÀiÁ»w vÀAvÀæeÁÕ£À DzsÁjvÀ PÉÊUÁjPÉUÀ¼À ¢rüÃgï ¨É¼ÀªÀtÂUÉ¬ÄAzÁV, ¨sÁgÀvÀ ¹°PÁ£ï PÀtÂªÉ JA§ ¥ÀæSÁåwAiÀÄ£ÀÆß UÀ½¹zÉ. §ºÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ PÀA¥À¤UÀ¼ÀÄ ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À°èÃUÀ ¨sÀzÀæªÁV £É¯ÉAiÀÄÆjªÉ. eÉÊ«PÀ vÀAvÀæeÁÕ£À DzsÀjvÀ C£ÉÃPÀ PÀA¥À¤UÀ¼ÀÄ E°è £É¯É¹ªÉ. EAf¤AiÀÄjAUï ªÀÄvÀÄÛ vÁAwæPÀ ²PÀëtzÀ §ºÀÄ zÉÆqÀØ PÉÃAzÀæªÁV ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ¨É¼É¢zÉ. ªÀÄÄA¨ÉÊ, ¨sÁgÀvÀzÀ ªÁtÂdå £ÀUÀgÀ J¤¹zÀAvÉ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ «eÁÕ£À-vÀAvÀæeÁÕ£À £ÀUÀj J¤¹zÉ.

¨sÀ«µÀåzÀ aAvÀ£É:

d£ÀfÃªÀ£ÀzÀ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ PÉëÃvÀæzÀ ªÉÄÃ®Æ ¥ÀjuÁªÀÄ GAlÄ ªÀiÁqÀÄwÛgÀÄªÀ ªÉÊeÁÕ¤PÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ UÀÄj, ¸ÀzÀÈqsÀ ¸ÀªÀiÁd gÀZÀ£ÉAiÉÄÃ DVzÉ J£ÀÄßªÀÅzÀÄ ¤«ðªÁzÀ. EzÀPÉÌ ªÀÄÆ® CUÀvÀåªÁzÀ DyðPÁ©üªÀÈ¢ÞUÉ, «eÁÕ£À-vÀAvÀæeÁÕ£ÀzÀ PÉÆqÀÄUÉ ¥Àæ±ÀA¸À¤ÃAiÀÄ. 1951-56 PÁ® ªÉÆzÀ® ¥ÀAZÀªÁ¶ðPÀ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ zÀgÀ PÉÃªÀ® ±ÉÃ. 2.1gÀ¶ÖvÀÄÛ. ºÀvÀÛ£ÉÃ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ CªÀ¢üAiÀÄ°è EzÀÄ (2002-2007) ±ÉÃ. 8gÀ¶ÖvÀÄÛ. F ¥ÀæªÀiÁtªÀ£ÀÄß ±ÉÃ. 8.5 jAzÀ ±ÉÃ. 9.5PÉÌ Kj¸À®Ä GzÉÝÃ²¸À¯ÁVzÉ. eÁUÀwPÀ DyðPÀ »AdjPÉAiÀÄ £ÀqÀÄªÉAiÀÄÆ ¨sÁgÀvÀzÀ F ¸ÁzsÀ£É, J®ègÀ UÀªÀÄ£À ¸É¼É¢zÉ. CªÉÄjPÉAiÀÄAvÀºÀ CUÀæUÀtå zÉÃ±ÀUÀ¼ÀÆ ¨sÁgÀvÀzÀ F ¸ÁzsÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¨ÉgÀUÀÄUÀtÂÚ¤AzÀ £ÉÆÃqÀÄwÛªÉ. J®è ªÀ®AiÀÄUÀ¼À®Æè ªÉÊeÁÕ¤PÀ «zsÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß



29

¥ÀjuÁªÀÄPÁjAiÀiÁV C¼ÀªÀr¹PÉÆAqÀgÉ, F ¸ÁzsÀ£É GvÀÄÛAUÀPÉÌÃgÀÄªÀÅzÀgÀ°è C£ÀÄªÀiÁ£À«®è.

AiÀÄÄ£É¸ÉÆÌ ªÀÄvÀÄÛ «±Àé ¥ÀgÀA¥ÀgÉ

AiÀÄÄ£É¸ÉÆÌ «±Àé¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ CAUÀ. AiÀÄÄ£É¸ÉÆÌzÀ «¸ÀÛøvÀ gÀÆ¥À. «±Àé¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ±ÉÊPÀëtÂPÀ, ªÉÊeÁÕ¤PÀ ºÁUÀÆ ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ ¸ÀAWÀl£É (UNESCO-United

Nations Educational, Scientific and Cultural Organization) dUÀwÛ£À°è Cw ºÉZÀÄÑ ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ, ¥ÁæPÀÈwPÀ ªÀÄºÀvÀé ºÉÆA¢gÀÄªÀ vÁtUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹, ¥ÀnÖ ªÀiÁr G½¹PÉÆ¼ÀÄîªÀ GzÉÝÃ±À¢AzÀ AiÀÄÄ£É¸ÉÆÌ C¹ÛvÀéPÉÌ §A¢zÉ. «±Àé ¥ÀgÀA¥ÀgÉ vÁt ¸À«Äw C°è£À ªÀÄºÀvÀézÀ §UÉÎ CzsÀåAiÀÄ£À £ÀqÉ¹, CºÀðvÉ C¼ÉzÀÄ ¸ÀÆPÀÛªÉ¤¹zÀgÉ «±Àé¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀÄ vÁtUÀ¼À ¥ÀnÖUÉ ¸ÉÃj¸ÀÄvÀÛzÉ. 1972 £ÀªÉA§gï 16gÀAzÀÄ C¢üPÀÈvÀªÁV EzÀÄ eÁjUÉ §A¢vÀÄ. EzÀPÉÌ 184 zÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ C£ÀÄªÉÆÃzÀ£É ¤ÃrzÀÝªÀÅ. AiÀÄÄ£É¸ÉÆÌ ¥ÀnÖUÉ ¸ÉÃj¸À®Ä GzÉÝÃ²¸À¯ÁVgÀÄªÀ ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖzÀ ºÀvÀÄÛ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ

• ¥ÀÄµÀàVj ªÀ£ÀåfÃ« ¸ÀAgÀPÀëuÁ ¥ÀæzÉÃ±À - 102.59 ZÀ.Q.«ÄÃ.

• §æºÀäVj ªÀ£ÀåfÃ« ¸ÀAgÀPÀëuÁ ¥ÀæzÉÃ±À - 181.29 ZÀ.Q.«ÄÃ.

• vÀ®PÁªÉÃj ªÀ£Àå fÃ« ¸ÀAgÀPÀëuÁ ¥ÀæzÉÃ±À - 105 ZÀ.Q.«ÄÃ.

• ¸ÉÆÃªÉÄÃ±ÀégÀ ªÀ£Àå fÃ« ¸ÀAgÀPÀëuÁ ¥ÀæzÉÃ±À - 88.40 ZÀ.Q.«ÄÃ.

• ¥À¢£Á¯ÁÌqÀÄ «ÄÃ¸À®Ä CgÀtå - 112.92 ZÀ.Q.«ÄÃ.

• ¸ÉÆÃªÉÄÃ±ÀégÀ «ÄÃ¸À®Ä CgÀtå - 57.09 ZÀ.Q.«ÄÃ.

• DUÀÄA¨É «ÄÃ¸À®Ä CgÀtå - 57.09 ZÀ.Q.«ÄÃ.

• QÃwð «ÄÃ¸À®Ä CgÀtå - 79.04 ZÀ.Q.«ÄÃ.

• §®ºÀ½î «ÄÃ¸À®Ä CgÀtå - 220.63 ZÀ.Q.«ÄÃ.

• PÀÄzÀÄgÉªÀÄÄR gÁ¶ÖçÃAiÀÄ GzÁå£ÀªÀ£À - 600.32 ZÀ.Q.«ÄÃ.



30

Ff¥ïÖ£À ªÀgÀ¥Àæ¸ÁzÀ £ÉÊ¯ï£À¢UÉ CqÀØ¯ÁV 1954gÀ°è C¸Áé£ï DuÉPÀlÄÖ ¤«Äð¸À®Ä ªÀÄÄAzÁzÁUÀ C§Ä¹A¨É¯ï£À zÉÃªÁ®AiÀÄUÀ¼ÀÄ »¤ßÃj£À°è ªÀÄÄ¼ÀÄUÀÄªÀ C¥ÁAiÀÄ«vÀÄÛ. zÉÃUÀÄ® G½¹PÉÆ¼Àî®Ä AiÀÄÄ£É¸ÉÆÌ AiÉÆÃd£É ºÀÄlÄÖ ºÁQvÀÄ. 80 «Ä°AiÀÄ£ï qÁ®gï ªÉZÀÑzÀ AiÉÆÃd£É AiÀÄ±À¹éAiÀiÁzÀ ¨É£Àß¯ÉèÃ «±ÀézÀ CªÀÄÆ®å vÁtUÀ¼À£ÀÄß G½¹PÉÆ¼Àî®Ä AiÀÄÄ£É¸ÉÆÌUÉ ¥ÉæÃgÀuÉ zÉÆgÉ¬ÄvÀÄ. EzÀÄ ªÀiÁ£ÀªÀ ºÁUÀÆ ¥ÀæPÀÈwAiÀÄ £ÀqÀÄ«£À ¸ÀÆPÀëöä ¸ÀªÀÄvÉÆÃ®£ÀªÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀÄªÀ ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ CUÀvÀåªÀ£ÀÄß MwÛ ºÉÃ¼ÀÄvÀÛzÉ. AiÀÄÄ£É¸ÉÆÌ C£ÀÄ¸Àj¸ÀÄªÀ ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼ÀÄ

¥ÁgÀA¥ÀjPÀ vÁt DAiÉÄÌUÉ ¥ÀæªÀÄÄRªÁV JgÀqÀÄ ªÀiÁ£ÀzÀAqÀUÀ½ªÉ. ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ ¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀÄ CxÀªÁ fÃªÀAvÀªÁVgÀÄªÀ, £À²¹ ºÉÆÃVgÀÄªÀ £ÁUÀjPÀvÉAiÀÄ zÉÆåÃvÀPÀªÉ¤¸ÀÄªÀ, Cw «²µÀÖ £ÉÊ¸ÀVðPÀ QæAiÉÄ E®èªÉÃ CzÀÄãvÀ ¥ÀæPÀÈw ¸ËAzÀAiÀÄð ºÉÆA¢zÀ ¥ÀæzÉÃ±À, ¨sÀÆ gÀZÀ£ÉAiÀÄ°è DUÀÄwÛgÀÄªÀ ¥ÀæUÀw ¸ÀÆa, «²µÀÖ ¨sÀÆªÉÄÃ¯ÉäöÊ ®PÀët, fÃ«UÀ¼À EwºÁ¸À, C½«£ÀAa£À°ègÀÄªÀ fÃªÀ¸ÀAPÀÄ® M¼ÀUÉÆAqÀAvÉ fÃªÀªÉÊ«zsÀåvÉ gÀPÀëuÉUÁV EgÀÄªÀ Cw ¥ÀæªÀÄÄR, ªÀÄºÀvÀézÀ ¥ÁæPÀÈwPÀ £É¯É M¼ÀUÉÆArzÀÝgÉ CAxÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¥ÁæPÀÈwPÀ vÁtUÀ¼À£ÁßV UÀÄgÀÄw¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. «±Àé¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀÄ ªÀÄºÁ¸À¨sÉ ¨sÁgÀvÀªÀÇ ¸À» ºÁQgÀÄªÀ CAvÁgÁ¶ÖçÃAiÀÄ M¥ÀàAzÀªÁVzÉ.

WÉÆÃµÀuÉ

«±Àé¥ÀgÀA¥ÀgÉ vÁtªÁV WÉÆÃ¶¸ÀÄªÀÅzÀÄ MAzÀÄ ¸ÀÄ¢ÃWÀð ¥ÀæQæAiÉÄ. AiÀiÁªÀÅzÉÃ zÉÃ±À vÀ£Éß®è ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ, ¥ÁæPÀÈwPÀ D¹ÛUÀ¼À ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß vÀAiÀiÁj¸À¨ÉÃPÀÄ. EzÀÄ vÁvÁÌ°PÀ ¥ÀnÖ. F ¥ÀnÖAiÀÄ vÁtªÀ£ÀÄß, £ÁªÀÄPÀgÀt PÀqÀvÀªÀ£ÀÄß CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¸ÁägÀPÀ ªÀÄvÀÄÛ vÁtUÀ¼À ¸À«Äw, «±Àé¸ÀAgÀPÀëuÁ ¸ÀAWÀ CzsÀåAiÀÄ£À £ÀqÉ¹ ²¥sÁgÀ¸ÀÄìUÀ¼ÉÆA¢UÉ «±Àé¥ÀgÀA¥ÀgÁ ¸À«ÄwUÉ ¸À°è¸ÀÄvÀÛzÉ. ªÀµÀðPÉÆÌªÉÄä ¸À¨sÉ ¸ÉÃgÀÄªÀ ¸À«Äw «±Àé¥ÀgÀA¥ÀgÁ ¥ÀnÖUÉ ¸ÉÃj¸ÀÄªÀ, wgÀ¸ÀÌj¸ÀÄªÀ ¤tðAiÀÄ vÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîvÀÛzÉ.



31

PÀ£ÁðlPÀ ªÁå¦ÛAiÀÄ°ègÀÄªÀ ¥À²ÑªÀÄ WÀlÖUÀ¼À ºÀvÀÄÛ vÁtUÀ¼À£ÀÄß C¢üPÀÈvÀªÁV WÉÆÃ¶¸ÀÄªÀ wÃªÀiÁð£À vÉUÉzÀÄPÉÆ¼Àî®Ä AiÀÄÄ£É¸ÉÆÌUÉ MAzÀÄ ªÀµÀð ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. PÉÃAzÀæ ¥Àj¸ÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ CgÀtå ¸ÀaªÁ®AiÀÄ AiÀÄÄ£É¸ÉÆÌ PÉÃ½gÀÄªÀ ªÀiÁ»w ¥ÀÆgÉÊ¹zÀgÉ 2012gÀ dÆ£ï-dÄ¯ÉÊ£À°è ¨ÁåAPÁPï£À°è £ÀqÉzÀ 36£ÉÃ AiÀÄÄ£É¸ÉÆÌ «±Àé ¥ÀgÀA¥ÀgÉ ¸À«Äw ¸À¨sÉAiÀÄ°è F 10 vÁtUÀ¼À£ÀÄß «±Àé¥ÀgÀA¥ÀgÉ ¥ÀnÖUÉ ¸ÉÃj¸ÀÄªÀ PÀÄjvÀÄ wÃªÀiÁð¤¹vÀÄ. ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ°ègÀÄªÀ ¥ÁgÀA¥ÀjPÀ vÁtUÀ¼ÀÄ

¥Àæ¥ÀAZÀzÀ 150 £ÀUÀgÀUÀ¼À°è 911 «±Àé¥ÁgÀA¥ÀjPÀ vÁtUÀ½ªÉ. EzÀgÀ°è 704 ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ ºÁUÀÆ 180 £ÉÊ¸ÀVðPÀ, 27 «Ä±Àæ vÁtUÀ¼ÁVªÉ. D¦üæPÁ-CgÀ¨ï zÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ, KµÁå-¥sÉ¹¦üPï, AiÀÄÄgÉÆÃ¥ï-GvÀÛgÀ CªÉÄÃjPÀ, ¯Áån£ï CªÉÄÃjPÀ ªÀÄvÀÄÛ PÉj©AiÀÄ£ï »ÃUÉ 5 ¨sËUÉÆÃ½PÀ ªÀ®AiÀÄUÀ¼À DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß «AUÀr¸À¯ÁVzÉ. El°-45, ¸ÉàÃ£ï-40, aÃ£Á-35, dªÀÄð¤-31, ¥sÁæ£ïì-31 Cw ºÉZÀÄÑ «±Àé¥ÀgÀA¥ÀgÉ vÁt ºÉÆA¢gÀÄªÀ zÉÃ±ÀUÀ¼ÁVªÉ.

sÁgÀvÀzÀ°ègÀÄªÀ ¥ÁgÀA¥ÀjPÀ vÁtUÀ¼ÀÄ

¨sÁgÀvÀzÀ°è MlÄÖ 28 ¥ÁgÀA¥ÀjPÀ vÁtUÀ½ªÉ. EzÀgÀ°è ¥ÀæªÀÄÄRªÁVgÀÄªÀÅzÀÄ vÁeïªÀÄºÀ¯ï ªÀÄvÀÄÛ DUÁæ PÉÆÃmÉ, ¥sÀvÉÃ¥ÀÄgï ¹Qæ, C¸ÁìA PÁfgÀAUÀ ªÀ£ÀåzsÁªÀÄ. ¢°èAiÀÄ PÀÄvÀÄ¨ï«Ä£Ágï, ºÀÄªÀiÁAiÀÄÆ£ï ¸ÀªÀiÁ¢ü, PÉA¥ÀÄPÉÆÃmÉ, RdÄgÁºÉÆ, CdAvÁ, J¯ÉÆèÃgÀ UÀÄºÉ, PÉÆ£ÁPïð£À ¸ÀÆAiÀÄð zÉÃªÁ®AiÀÄ, J°¥sÉAmÁ UÀÄºÉUÀ¼ÀÄ, vÀ«Ä¼ÀÄ£Ár£À ZÉÆÃ¼ÀgÀ zÉÃUÀÄ®UÀ¼ÀÄ. ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀªÀðvÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è (qÁfð°AUï, Hn, ²ªÀiÁè) ¸ÀAZÀj¸ÀÄwÛgÀÄªÀ gÉÊ®ÄUÀ¼ÀÄ ¥ÁgÀA¥ÀjPÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è ¸ÁÜ£À ¥ÀqÉ¢ªÉ.

PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ºÀA¦ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀlÖzÀPÀ®Äè zÉÃUÀÄ®UÀ¼ÀÄ AiÀÄÄ£É¸ÉÆÌzÀ

«±Àé¥ÁgÀA¥ÀjPÀ ¥ÀnÖAiÀÄ°è ¸ÁÜ£À ¥ÀqÉ¢ªÉ.



32

D°¥ÀÛ ZÀ¼ÀªÀ½UÉ CgÀªÀvÀÄÛ ªÀµÀð D°¥ÀÛ ZÀ¼ÀªÀ½ (Non-Aligned Movement). EzÀ£ÀÄß ¸ÀAQë¥ÀÛªÁV NAM

JAzÀÄ G¯ÉèÃT¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ 1961gÀ°è AiÀÄÄUÉÆÃ¸Àè«AiÀiÁzÀ ¨É¯ïUÉæÃqÀzÀ°è £ÀqÉzÀ EzÀgÀ ¥ÀæxÀªÀÄ ±ÀÈAUÀ¸À¨sÉ¬ÄAzÀ §ºÀÄzÀÆgÀ ¸ÁV §A¢zÉ. EzÀgÀ ¦vÁªÀÄºÀgÀ°è M§âgÁVzÀÝ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæxÀªÀÄ ¥ÀæzsÁ£ÀªÀÄAwæ dªÁºÀgÀ¯Á¯ï £ÉºÀgÀÄ CªÀgÀÄ EzÀ£ÀÄß ‘gÁµÀÖçUÀ¼À ªÀÄzsÉå ªÉÄÊwæ ¤Ãw’ JAzÀÄ §tÂÚ¹zÀÝgÀÄ. ZÀ¼ÀªÀ½ DgÀA¨sÀ¢AzÀ ¸ÀzÀ¸Àå gÁµÀÖçUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ªÉÄÊwæ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀºÀPÁgÀ ªÀ¢üð¸À®Ä ºÁUÀÆ MAzÀÄ gÁµÀÖçzÀ ªÉÄÃ¯É E£ÉÆßAzÀÄ gÁµÀÖçzÀ ¥Àæ¨sÁªÀªÀ£ÀÄß PÉÆ£ÉUÁtÂ¹ dUÀwÛ£À°è ±ÁAw ¸ÁÜ¦¸À®Ä AiÀÄ±À¹éAiÀiÁV ±Àæ«Ä¸ÀÄvÁÛ §A¢zÉ. ZÀ¼ÀÄªÀ½ ºÀÄnÖPÉÆAqÀ PÁ®zÀ°è dUÀvÀÄÛ JgÀqÀÄ ±ÀQÛ §tUÀ¼ÁV E¨ÁãUÀªÁVvÀÄÛ. MAzÀÄ CªÉÄjPÀ §t, E£ÉÆßAzÀÄ gÀµÁå §t. D JgÀqÀÄ ±ÀQÛ §tUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ zÉéÃµÀ¢AzÀ ªÀÄÄPÀÛUÉÆ½¹ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ªÉÄÊwæAiÀÄ°è ¨É¸ÉAiÀÄÄªÀÅzÀÄ ZÀ¼ÀÄªÀ½AiÀÄ GzÉÝÃ±ÀªÁVvÀÄÛ. ZÀ¼ÀÄªÀ½ ªÀÄÄRåªÁV, ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀªÁV K²AiÀiÁ, D¦üæPÁ, ¯Áån£ï CªÉÄjPÀzÀ C©üªÀÈ¢Þ ºÉÆA¢zÀ, C©üªÀÈ¢Þ ºÉÆAzÀÄwÛzÀÝ gÁµÀÖçUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ C©üªÀÈ¢Þ ºÉÆA¢zÀ ¥À²ÑªÀÄ gÁµÀÖçUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À zÉéÃµÀ, ©ü£Áß©ü¥ÁæAiÀÄ ºÉÆÃUÀ¯Ár¸ÀÄªÀ ZÀ¼ÀªÀ½AiÀiÁVzÉ. 2012 ªÉÄÃ ªÀgÉUÉ 120 ¸ÀzÀ¸Àå gÁµÀÖçUÀ½zÀÝªÀÅ. 17 ¥Àj²Ã®£Á gÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ. 10 CAvÁgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÁæzÉÃ²PÀ ¸ÀAWÀl£ÉUÀ¼ÀÄ ¥Àj²Ã®£ÉUÁV EªÉ.

D°¥ÀÛ ZÀ¼ÀªÀ½ ºÉ¸ÀjUÉ C£ÀéxÀðPÀªÁV D°¥ÀÛ ¤ÃwAiÀÄ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É

ºÀÄnÖPÉÆArzÉ. ¸ÀºÀdªÁVAiÉÄÃ EzÀÄ dUÀwÛ£À zÉÃ±ÀUÀ¼À »vÁ¸ÀQÛ, DPÁAPÉë, PÁAiÀÄð¤ÃwUÀ¼À ªÀÄÄRªÁtÂAiÀÄAvÉ vÉÆÃgÀÄvÀÛzÉ. EzÀgÀ ¸ÀzÀ¸Àå gÁµÀÖçUÀ¼À°è ºÉaÑ£ÀªÀÅ C©üªÀÈ¢Þ ºÉÆA¢zÀ ªÀÄvÀÄÛ C©üªÀÈ¢Þ ºÉÆAzÀzÀ gÁµÀÖçUÀ¼ÁVªÉ. ªÀ¸ÁºÀvÀÄ±Á»AiÀÄ ¤AiÀÄAvÀætzÀ°ègÀÄªÀ, ªÀtð¨sÉÃzÀ ¤Ãw¬ÄAzÀ ±ÉÆÃµÀuÉUÉÆ¼ÀUÁzÀ gÁµÀÖçUÀ½ªÉ. »ÃUÁV ZÀ¼ÀÄªÀ½ ªÀ¸ÀºÁvÀÄ±Á»AiÀÄ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ ªÀtð¨sÉÃzÀ ¤ÃwAiÀÄ£ÀÄß «gÉÆÃ¢ü¸ÀÄªÀ ZÀ¼ÀªÀ½AiÀiÁVzÉ. EzÀgÀ ¤®ÄªÀÅ ¸ÁªÀiÁfPÀ, gÁdQÃAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ DyðPÀ £ÁåAiÀÄ. EzÀÄ AiÀiÁªÀÅzÉÃ jÃwAiÀÄ ±ÉÆÃµÀuÉAiÀÄ «gÀÄzÀÞ zÀ¤AiÉÄvÀÄÛvÀÛzÉ. C©üªÀÈ¢Þ ºÉÆA¢zÀ, ²æÃªÀÄAvÀ gÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ C©üªÀÈ¢Þ ºÉÆA¢zÀ, C©üªÀÈ¢Þ ºÉÆAzÀÄwÛgÀÄªÀ ªÀÄvÀÄÛ §qÀ gÁµÀÖçUÀ½UÉ ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÉA§ÄªÀÅzÀÄ ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ «ZÁgÀ zsÁgÉAiÀiÁVzÉ. §qÀvÀ£À



33

ªÀÄvÀÄÛ ±ÉÆÃµÀuÉ ¤ªÀÄÆð®£É DUÀÄªÀªÀgÉUÉ dUÀwÛ£À°è ±ÁAw EgÀÄªÀÅ¢®è JA§ zsÉÆÃgÀuÉ EzÀgÀzÁÝVzÉ.

C°¥ÀÛ ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄÄ vÀ£ÀßzÉÃ DzÀ «²µÀ× DqÀ½vÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ.

EzÀgÀ DqÀ½vÀ ªÀA±À¥ÁgÀA¥ÀgÉAiÀÄzÁV®è. ¸ÀzÀ¸Àå zÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ DªÀvÀðªÁV (Rotationally) ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ £ÉÃvÀÈvÀé ªÀ»¹PÉÆ¼ÀÄîvÀÛªÉ. CzÀjAzÀ eÁUÀwPÀ ¤tðAiÀÄ PÉÊUÉÆ¼ÀÄîªÀ°è «±Àé gÁdQÃAiÀÄzÀ°è J®è zÉÃ±ÀUÀ½UÉ ¸ÀªÀiÁ£À CªÀPÁ±ÀUÀ¼ÀÄ ¹UÀÄvÀÛªÉ. zÉÆqÀØ zÉÃ±À, ¸ÀtÚ zÉÃ±À JA§ ¨sÉÃzÀ¨sÁªÀ E®èªÉÃ E®è. ¨ÉÃgÉÆAzÀÄ zÉÃ±À ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ £ÉÃvÀÈvÀé ªÀ»¹PÉÆ¼ÀÄîªÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è CwxÉÃAiÀÄ gÁµÀÖçzÀ°è ±ÀÈAUÀ¸À¨sÉ £ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. ªÀÄÄA¢£À ±ÀÈAUÀ¸À¨sÉAiÀÄªÀgÉUÉ CzÉÃ zÉÃ±À ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ £ÉÃvÀÈvÀé ªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ. ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ ®PÀëtUÀ¼ÀÄ

1. «Ä°ljAiÉÆA¢UÉ ªÉÄÊwæ ¤¶zÀÞ : D°¥ÀÛ ZÀ¼ÀªÀ½ «Ä°lj DqÀ½vÀªÀ£ÀÄß «gÉÆÃ¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ. «Ä°ljAiÉÆA¢UÉ

ªÉÄÊwæAiÀÄ£ÀÄß ¤µÉÃ¢ü¸ÀÄªÀÅzÀÄ EzÀgÀ ¤®ÄªÁVzÉ. F ¤®ÄªÀÅ JgÀqÀÄ ±ÀQÛ§tUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À zÉéÃµÀzÀ ¥sÀ®ªÁV ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ°è CAvÀUÀðvÀªÁVzÉ. «Ä°lj DqÀ½vÀ¢AzÁV C£ÉÃPÀ gÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ ±ÉÆÃµÀuÉUÉÆ¼ÀUÁVªÉ. «Ä°lj ¥ÀqÉUÀ¼ÀÄ DqÀ½vÀzÀ°è ºÀ¸ÀÛPÉëÃ¥À ªÀiÁqÀÄwÛgÀÄªÀÅzÀjAzÀ eÁUÀwPÀ ±ÁAwUÉ zsÀPÉÌAiÀÄÄAmÁVzÉ ªÀÄvÀÄÛ CAzsÀ ¸ÀAWÀl£ÉUÀ¼À°è «Ä°lj ¥Àæ¨sÁªÀzÀ zÉÃ±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃj¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀ£ÀÄß ¨sÁgÀvÀ «gÉÆÃ¢ü¹zÉ. ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ ¥ÀæªÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß ¨sÁgÀvÀ 1976gÀ PÉÆ®A¨ÉÆ ±ÀÈAUÀ¸À¨sÉAiÀÄ°è «gÉÆÃ¢ü¹vÀÄÛ. ±ÀQÛ gÁdPÁgÀtPÉÌ «gÉÆÃzsÀ E®è. ±ÀQÛ JAzÀgÉ gÁdQÃAiÀÄ C¢üPÁgÀ. C¢üPÁgÀªÀÅ ªÀåQÛAiÀÄ£ÀÄß CgÁdPÀvÉUÉ J¼É¸ÀÄvÀÛzÉ. C°¥ÀÛ ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄÄ C¢üPÁgÀ gÁdPÁgÀtªÀ£ÀÄß vÁwéPÀªÁV «gÉÆÃ¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ. CzÀgÀ §zÀ°UÉ ¥Àæ¨sÁªÀ gÁdQÃAiÀÄzÀ°è, £ÀA©PÉ ºÉÆA¢zÉ. ¥Àæ¨sÁªÀ gÁdPÁgÀt C¢üPÁgÀ gÁdPÁgÀtQÌAvÀ ©ü£Àß.



34

2. DyðPÀ ¸ÀºÀPÁgÀ : D°¥ÀÛ ZÀ¼ÀªÀ½UÉ ¸ÉÃjzÀ ºÉÆ¸À gÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ C©üªÀÈ¢Þ ºÉÆAzÀÄwÛgÀÄªÀ

zÉÃ±ÀUÀ¼ÁVªÉ. CªÀÅUÀ¼À ªÀÄÄRå GzÉÝÃ±À DyðPÀªÁV ¸À§®ªÁUÀÄªÀÅzÀÄ. DyðPÀ ªÀÄvÀÄÛ vÁAwæPÀ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ ªÀiÁvÀæ C©üªÀÈ¢ÞAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. C©üªÀÈ¢Þ ºÉÆA¢zÀ zÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ C©üªÀÈ¢Þ ºÉÆAzÀÄwÛgÀÄªÀ zÉÃ±ÀUÀ½UÉ DyðPÀ ¸ÀºÁAiÀÄ ¤ÃqÀÄªÀÅzÀÄ ZÀ¼ÀÄªÀ½AiÀÄ zsÉåÃAiÉÆÃzÉÝÃ±ÀUÀ¼À°è MAzÁVzÉ. C©üªÀÈ¢Þ ºÉÆAzÀÄwÛgÀÄªÀ zÉÃ±ÀUÀ½UÉ DyðPÀ ¸ÀºÁAiÀÄ ¤ÃqÀ®Ä JgÀqÀÆ ±ÀQÛ §tUÀ¼À gÁµÀÖçUÀ¼À£ÀÄß PÉÃ½PÉÆ¼Àî¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.

3. wÃ¥ÀÄðUÀ¼À ¸ÁévÀAvÀæöå :

CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ «ªÁzÀ, «µÀAiÀiÁA±ÀUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄªÀ wÃ¥ÀÄðUÀ¼ÀÄ ¸ÀévÀAvÀæªÁVzÀÄÝ £ÁåAiÀÄ¸ÀªÀÄävÀ DVgÀ¨ÉÃPÉA§ÄzÀÄ D°¥ÀÛ ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ zsÉåÃAiÀÄªÀÇ, D±ÀAiÀÄªÀÇ DVzÉ. AiÀiÁªÀÅzÉÃ «ªÁzÀzÀ ªÉÄÃ¯É ¨ÉÃgÉ zÉÃ±ÀzÀ ¥Àæ¨sÁªÀ«®èzÀAvÉ wÃ¥ÀÄð ¤ÃqÀÄªÀ ªÀåªÀ¸ÉÜ F ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ°èzÉ. “D°¥ÀÛ ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄÄ £ÀªÀÄä GvÀÛªÀÄ wÃ¥ÀÄðUÀ½AzÀ UÀÄgÀÄw¸À®àqÀ¨ÉÃPÀÄ” JAzÀÄ £ÉºÀgÀÄ ºÉÃ¼ÀÄwÛzÀÝgÀÄ.

4. CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¸ÀA§AzsÀUÀ½UÉ ¥ÀæeÁ¸ÀvÁÛvÀäPÀ zÀÈ¶ÖPÉÆÃ£À:

dUÀwÛ£À J®è zÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ ºÉÆA¢gÀÄªÀ ¸ÀA§AzsÀUÀ½UÉ ¥ÀæeÁ¸ÀvÁÛvÀäPÀ zÀÈ¶ÖPÉÆÃ£À, zsÉÆÃgÀuÉ EgÀ¨ÉÃPÉA§ £ÀA©PÉ D°¥ÀÛ ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄzÁVzÉ. 1956gÀ°è CªÉÄjPÀzÀ DV£À G¥ÁzsÀåPÀë ¤PÀì£ï ªÀÄvÀÄÛ «zÉÃ±ÁAUÀ ¸ÀaªÀ qÀ®è¸ï CªÀgÀÄ D°¥ÀÛ ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ£ÀÄß nÃQ¹zÀÝgÀÄ. D°¥ÀÛ ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ£ÀÄß nÃQ¸ÀÄªÀÅzÀÄ ¤®è¨ÉÃPÀÄ CxÀªÁ ºÉÆ¸À zÉÃ±ÀUÀ¼À «zÉÃ±ÁAUÀ ªÀåªÀºÁgÀUÀ¼À §UÉÎ ¸ÀºÀ£É¬ÄgÀ¨ÉÃPÀÄ JAzÀÄ £ÉºÀgÀÄ ºÉÃ½zÀÝgÀÄ.

5. ªÀ¸ÁºÁvÀÄµÁ» ªÀÄvÀÄÛ ªÀtð sÉÃzÀPÉÌ «gÉÆÃzsÀ:

D°¥ÀÛ zÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ ªÀ¸ÀºÁvÀÄµÁ»UÉ, d£ÁAVÃAiÀÄ ¤ÃwUÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀtð¨sÉÃzÀPÉÌ «gÀÄzÀÞªÁVzÉ. EAqÉÆÃ£ÉÃ¶AiÀiÁ ªÉÄÃ°£À qÀZï PÁAiÀiÁðZÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß RAr¸À®Ä £ÉºÀgÀÄ CªÀgÀÄ 1954gÀ°è zÉºÀ°AiÀÄ°è ¸ÀªÉÄäÃ¼À£ÀªÀ£ÉßÃ £ÀqÉ¹zÀÝgÀÄ. D ¸ÀªÉÄäÃ¼À£ÀzÀ°è K²AiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ D¦üæPÁzÀ ¥Àæw¤¢üUÀ¼ÀÄ ¨sÁUÀªÀ»¹zÀÝgÀÄ. ¸ÀÄPÀuÉÆðÃ ªÀÄvÀÄÛ £ÉºÀgÀÄ CªÀgÀÄ ªÀ¸ÀºÁvÀÄµÁ» «gÀÄzÀÞzÀ ºÉÆÃgÁl J°è ¸ÁA¹ÜÃPÀgÀtUÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÉÆÃ JAzÀÄ aAw¸ÀÄwÛzÀÝgÀÄ. fA¨Á¨ÉéAiÀÄÄ ªÀ¸ÁºÁvÀÄµÁ»¬ÄAzÀ ©qÀÄUÀqÉ ºÉÆA¢zÀÝ£ÀÄß J®è



35

D°¥ÀÛ zÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÁéUÀw¹ CzÀgÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß ¥Àæ±ÀA¹¹zÀÝªÀÅ. D°¥ÀÛ ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄÄ d£ÁAVÃAiÀÄ zsÉÆÃgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀºÀ «gÉÆÃ¢ü¸ÀÄvÀÛzÉ.

6. D°¥ÀÛ ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ ¥Àæ¸ÀÄÛvÀvÉ: ¸ÀªÀÄPÁ°Ã£À dUÀwÛ£À°è D°¥ÀÛ ZÀ¼ÀªÀ½ C¥Àæ¸ÀÄÛvÀªÁUÀÄwÛzÉ. ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ §UÉÎ

EAxÀ C£ÀÄªÀiÁ£ÀUÀ¼ÀÄ ²ÃvÀ® ¸ÀªÀÄgÀzÀ PÁ®zÀ°èAiÀÄÆ EzÀÝªÀÅ. FUÀ D°¥ÀÛ ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ zÉÃ±ÀUÀ¼À°èAiÉÄÃ ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ ¥Àæ¸ÀÄÛvÀvÉAiÀÄ §UÉÎ C£ÀÄªÀiÁ£ÀUÀ¼ÀÄ, DvÀAPÀUÀ¼ÀÄ EªÉ. D°¥ÀÛ ZÀ¼ÀÄªÀ½ ²ÃvÀ®¸ÀªÀÄgÀzÀ ¥ÀjuÁªÀÄ¢AzÀ GzÀã«¹zÀ ²±ÀÄ. ²ÃvÀ® ¸ÀªÀÄgÀ FUÀ E®èzÉÃ EzÀÄÝzÀjAzÀ C°¥ÀÛ ZÀ¼ÀÄªÀ½ FUÀ C¥Àæ¸ÀÄÛvÀ JAzÀÄ ºÉÃ¼À¯ÁUÀÄwÛzÉ. D°¥ÀÛ ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ §UÉÎ nÃPÉUÀ¼ÀÄ, C£ÀÄªÀiÁ£ÀUÀ¼ÀÄ vÀ½î ºÁPÀÄªÀAxÀªÀ®è. DzÀgÉ ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ GzÉÝÃ±À FUÀ®Æ ¸ÀévÀAvÀæªÁUÀ®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¸ÀÄªÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ±ÉÆÃ¶vÀ zÉÃ±ÀPÉÌ ¨ÉA§® zÉÆgÀQ¸ÀÄªÀÅzÀÄ ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ GzÉÝÃ±À DVgÀÄªÀÅzÀjAzÀ ZÀ¼ÀªÀ½ ¥Àæ¸ÀÄÛvÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ£ÀÄß nÃQ¸ÀÄªÀªÀgÀÄ, EzÀgÀ ¥Àæ¸ÀÄÛvÀvÉAiÀÄ §UÉÎ C£ÀÄªÀiÁ£ÀªÀÅ¼ÀîªÀgÀÄ EzÀgÀ ¥Àæ¸ÀÄÛvÀvÉAiÀÄ£ÀÄß M¦àPÉÆ¼ÀÄîªÀÅ¢®è. CzÀPÁÌV ºÉÆÃgÁqÀÄªÀ zÉÃ±ÀUÀ½UÉ ªÀiÁ£À¹PÀ zsÉÊAiÀÄð, ¨ÉA§® ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ.

±Á±ÀévÀ ¸ÀzÀ¸Àå gÁµÀÖçUÀ¼À ªÉmÉÆÃ PÀÆqÀ FUÀ C¥Àæ¸ÀÄÛvÀªÁVzÉ. »ÃVgÀÄªÁUÀ C°¥ÀÛ ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ£ÀÄß ¥ÀÄ£ÀgÀa¹, CzÀgÀ°è §zÀ¯ÁªÀuÉ ªÀiÁr ªÀÄÄAzÀÄªÀj¸ÀÄªÀ CUÀvÀå«zÉ.

7. ºÉÆ¸À DzÀåvÉUÀ¼ÀÄ: D°¥ÀÛ ZÀ¼ÀÄÀªÀ½ FUÀ vÀ£Àß DzÀåvÉUÀ¼À°è §zÀ¯ÁªÀuÉ vÀgÀ¨ÉÃPÁzÀgÉ ZÀ¼ÀªÀ½

zÀQët ¸ÀºÀAiÉÆÃUÀzÀ ªÁºÀPÀªÁUÀ¨ÉÃPÀÄ. «±ÀéªÁå¥ÁgÀ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ°è C©üªÀÈ¢Þ ºÉÆAzÀÄwÛgÀÄªÀ zÉÃ±ÀUÀ¼À »vÁ¸ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß gÀQë¸ÀÄªÀÅzÀÄ ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ DzÀåvÉAiÀiÁUÀ¨ÉÃPÁVzÉ. C©üªÀÈ¢Þ ºÉÆA¢zÀ zÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ C©üªÀÈ¢Þ ºÉÆAzÀÄwÛgÀÄªÀ zÉÃ±ÀUÀ¼À ªÉÄÃ¯É DyðPÀ ¢UÀâAzsÀ£À ºÉÃgÀÄªÀÅzÀgÀ «gÀÄzÀÞ zÀ¤AiÉÄvÀÛ¨ÉÃPÀÄ. C©üªÀÈ¢Þ ºÉÆAzÀÄwÛgÀÄªÀ zÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ vÁªÉÃ ¸ÀévÀB DyðPÀªÁV ªÀÄÄAzÉ §gÀ¨ÉÃPÉAzÀÄ C©üªÀÈ¢Þ ºÉÆA¢zÀ zÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ JZÀÑjPÉ ¤ÃrªÉ. EzÀ£ÀÄß C°¥ÀÛ ZÀ¼ÀªÀ½ UÀA©üÃgÀªÁV ¥ÀjUÀtÂvÀªÁVzÉ.



36

‘UÀAUÁ G½¹’ DAzÉÆÃ®£À EzÀÄ UÀAUÁ£À¢ ºÀjAiÀÄÄªÀ gÁdåUÀ¼À°è ¸ÁzsÀÄUÀ¼À, ¸ÁªÀðd¤PÀ PÁAiÀÄðPÀvÀðgÀ

ªÀÄvÀÄÛ ¥Àj¸ÀgÀªÁ¢UÀ¼À ¨ÉA§®zÀ UÁA¢ü ªÀiÁUÀðzÀ, UÁA¢ü jÃwAiÀÄ C»A¸ÁvÀäPÀ ZÀ¼ÀªÀ½. Ganga Save Abhiyanam, ¥ÀÆ£Á ªÀÄÆ®zÀ National Woman’s

Organisation zÀAxÀ C£ÉÃPÀ ¸ÀAWÀl£ÉUÀ¼À ¸ÀºÁAiÀÄ, ¸ÀºÀPÁgÀ, ¨ÉA§® F ZÀ¼ÀªÀ½VzÉ. zsÁ«ÄðPÀ ªÀÄÄRAqÀgÀÄ, gÁdQÃAiÀÄ £ÁAiÀÄPÀgÀÄ, ²PÀët vÀdÕgÀÄ, «eÁÕ¤UÀ¼ÀÄ F ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ£ÀÄß ¨ÉA§°¹zÁÝgÉ. EzÀgÀ GzÉÝÃ±À UÀAUÁ£À¢AiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁ°£Àå ªÀÄÄPÀÛªÁV¸ÀÄªÀÅzÁVzÉ. ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ £É¯ÉUÀ¼ÀÄ UÀAUÁ£À¢AiÀÄ zÀqÀzÀ°ègÀÄªÀ ¥ÀæªÀÄÄR £ÀUÀgÀUÀ¼ÁzÀ ªÁgÀuÁ¹, ºÀjzÁégÀ, ªÀÄxÀÄgÁ, C®ºÁ¨Ázï ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ £ÀUÀgÀ¥ÀlÖtUÀ¼ÀÄ. £ÁAiÀÄPÀvÀé PÉÃAzÀæ«®èzÀ F ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ ªÀÄÄAZÀÆtÂAiÀÄ°ègÀÄªÀªÀgÀÄ ¥ÉÆæ. f.r. CUÀgÀªÁ®, ²æÃªÀÄw gÀªÀiÁ gËvï ªÀÄvÀÄÛ DZÁAiÀÄð fÃvÉÃAzÀæ.

UÀAUÁ, ¨sÁgÀvÀzÀ°è DzsÁåwäPÀ, ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¨sËwPÀ ªÀÄºÀvÀézÀ, ¥Àæ¨sÁªÀzÀ ¥À«vÀæ £À¢. EzÀÄ 11 gÁdåUÀ¼À°è zÉÃ±ÀzÀ d£À¸ÀASÉåAiÀÄ 40% d£ÀjUÉ ¤gÉÆÃzÀV¸ÀÄªÀ fÃªÀ£À¢AiÀiÁVzÉ. ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 500 zÀ±À®PÀë d£ÀgÀÄ vÀªÀÄä fÃªÀ£À ¤ªÀðºÀuÉUÁV F £À¢AiÀÄ£ÀÄß CªÀ®A©¹zÁÝgÉ. zÉÃ±ÀzÀ MlÄÖ d£À¸ÀASÉåAiÀÄ 1/3 d£ÀgÀÄ F £À¢AiÀÄ ¥ÁvÀæ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è ªÁ¸ÀªÁVzÁÝgÉ. F £À¢AiÀÄÄ 1 ®PÀëQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ d£À¸ÀASÉåAiÀÄ 29 £ÀUÀgÀUÀ¼ÀÄ, 50 ¸Á«gÀ¢AzÀ 1 ®PÀë d£À¸ÀASÉåAiÀÄªÀgÉV£À 23 £ÀUÀgÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ 48 ¥ÀlÖtUÀ¼ÀÄ M¼ÀUÉÆ¼ÀÄîªÀ d£ÀzÀlÖuÉAiÀÄ ªÀ®AiÀÄUÀ¼À°è ºÀjAiÀÄÄvÀÛzÉ. d£ÀgÀÄ ¸Áß£À ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ, §mÉÖ MUÉAiÀÄÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ£ÀÄµÀågÀ ºÁUÀÆ zÀ£ÀPÀgÀÄUÀ¼À ªÀÄ®ªÀÄÆvÀæ «¸Àdð£É¬ÄAzÀ C®èzÉ PÉÊUÁjPÉUÀ¼À vÁådåªÀ¸ÀÄÛUÀ½AzÀ UÀAUÁ£À¢ ªÀÄ°£ÀªÁVzÉ. C¸ÀASÁåvÀ gÀ¸ÁAiÀÄ¤PÀ ¸ÁÜªÀgÀUÀ¼ÀÄ, dªÀ½ VgÀtÂUÀ¼ÀÄ, ¸ÀgÁ¬Ä ¨ÁnèUÀ¼ÀÄ, PÀ¸Á¬ÄSÁ£ÉUÀ¼ÀÄ, D¸ÀàvÉæUÀ¼À ¢£À¤vÀåzÀ vÁådå ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ (WÀ£À ªÀÄvÀÄÛ zÀæªÀ) UÀAUÁ£À¢AiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄvÀÛªÉ. CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß AiÀiÁªÀ ¨sÀAiÀÄ ©üÃw E®èzÉ UÀAUÁ £À¢UÉ ºÁPÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. ¥Àæw¢£À 2900 zÀ±À®PÀë °Ãlgï PÉÆ¼É ¤ÃgÀÄ UÀAUÁ£À¢UÉ ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ. »ÃUÉ ¸ÀA¸ÀÌj¸ÀzÀ vÁådå ªÀÄvÀÄÛ eÉÊ«PÀ vÁådåUÀ¼ÀÄ UÀAUÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄ°£ÀUÉÆ½¹ªÉ. »ÃUÁV UÀAUÁ£À¢AiÀÄÄ ¤ªÀÄð®ªÁV, ¥À«vÀæªÁV G½AiÀÄzÉ PÉÆ¼ÉAiÀiÁVzÉ, ªÉÄÊ°UÉAiÀiÁVzÉ. £À¢AiÀÄ ¤ÃgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ ¥Àj¸ÀgÀ ªÉÆzÀ°£ÀAvÉ DUÀzÀµÀÄÖ PÉlÄÖºÉÆÃVzÉ.



37

1. DuÉPÀlÄÖUÀ¼ÀÄ 1854gÀ°è ©ænµÀgÀ PÁ®zÀ°è ¤«Äð¸À¯ÁzÀ ºÀjzÁégÀ DuÉPÀnÖ¬ÄAzÀ ºÀjAiÀÄÄªÀ

¤Ãj£À ¥ÀæªÀiÁt PÀrªÉÄAiÀiÁVgÀÄªÀÅzÀjAzÀ®Æ UÀAUÁ£À¢AiÀÄ £ÉÊªÀÄð®åPÉÌ zsÀPÉÌAiÀiÁVzÉ. ¨sÁVÃgÀy £À¢UÉ ±ÀÄzÀÞ ¤ÃgÀ£ÀÄß MzÀV¸À®Ä ¤«Äð¸À¯ÁzÀ ¥sÀgÀPÁÌ DuÉPÀmÉÖ¬ÄAzÀ UÀAUÁ£À¢UÉ ¸ÉÃ¥ÀðqÉAiÀiÁUÀÄªÀ ®ªÀuÁA±ÀUÀ¼À ¥ÀæªÀiÁt ºÉZÁÑVªÉ. DzÀÝjAzÀ CAvÀdð® ªÀÄ°£ÀªÁVzÉ. £À¢ zÀqÀzÀ ªÀÄtÄÚ ºÀjzÀÄ ºÉÆÃVzÉ. ¸ÀªÀPÀ½AiÀiÁVzÉ. UÀAUÁ£À¢AiÀÄ ªÉÄÃ¯É 300 DuÉPÀlÄÖUÀ¼À£ÀÄß ¤«Äð¸À®Ä ¨sÁgÀvÀ ¸ÀgÀPÁgÀ F »AzÉ AiÉÆÃa¹vÀÄÛ. ªÀiÁ°£Àå PÁgÀtPÉÌ 34 DuÉPÀlÄÖUÀ¼À£ÀÄß PÉqÀÄªÀ¨ÉÃPÉAzÀÄ ¸ÀPÁðgÀ £ÉÃªÀÄPÀ ªÀiÁrzÀ ºÀ¹gÀÄ vÀAqÀ ²¥sÁgÀ¸ÀÄì ªÀiÁrzÀ »£Éß¯ÉAiÀÄ°è 300 DuÉPÀlÄÖUÀ¼À ¤ªÀiÁðt PÉÊ ©qÀ¯ÁVzÉ.

2. QëÃtÂ¸ÀÄwÛgÀÄªÀ UÀAUÉÆÃwæ UÀAUÁ£À¢UÉ ¤ÃgÀÄ ¥ÀÆgÀt ªÀiÁqÀÄªÀ UÀAUÉÆÃwæ UÉèÃ¹AiÀÄgï FUÀ 30.2

Q.«ÄÃ. GzÀÝªÁVzÉ. CUÀ® 0.5 ªÀÄvÀÄÛ 2.5 Q.«ÄÃ. CzÀÄ »ªÀiÁ®AiÀÄzÀ°è zÉÆqÀØzÁVzÉ. DzÀgÉ eÁUÀwPÀ vÁ¥ÀªÀiÁ£À¢AzÀ UÀAUÉÆÃwæ 1780 jAzÀ QëÃtÂ¸ÀÄwÛzÉ. CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼À ¥ÀæPÁgÀ CzÀgÀ »AzÀPÉÌ ¸ÀjAiÀÄÄ«PÉ 1971 jAzÀ wÃªÀæªÁVzÉ. PÀ¼ÉzÀ 25 ªÀµÀðUÀ¼À°è UÀAUÉÆÃwæ 850 «ÄÃlgï »AzÀPÉÌ ¸Àj¢zÉ. 2030gÀ ªÉÃ¼ÉUÉ UÀAUÉÆÃwæAiÀÄ ºÀjAiÀÄÄ«PÉ ¥ÀÆwð ¤®ÄèªÀ ¸ÁzsÀåvÉ¬ÄzÉ. »ÃUÁV UÀAUÁ£À¢ ªÀÄ¼ÉUÁ®zÀ°èAiÉÄÃ ¸ÁªÀiÁ£Àå IÄvÀÄªÀiÁ£ÀzÀ £À¢AiÀÄ ªÀÄlÖPÉÌ PÀÄ¹AiÀÄ§ºÀÄzÀÄ.

3. UÀAUÁ QæAiÀiÁ AiÉÆÃd£É

1986gÀ°è gÁfÃªÀUÁA¢üAiÀÄªÀgÀÄ UÀAUÁ QæAiÀiÁ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß DgÀA©ü¹zÀgÀÄ. CzÀgÀ GzÉÝÃ±À £À¢AiÀÄ ªÉÄÃ°£À ªÀiÁ°£ÀåzÀ ¨sÁgÀ PÀrªÉÄ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÁVvÀÄÛ. 90171.1 PÉÆÃn gÀÆ. (190 «Ä°AiÀÄ£ï qÁ®gï)zÀµÀÄÖ ºÀt RZÁðzÀgÀÆ £À¢AiÀÄ°è£À ªÀiÁ°£Àå PÀrªÉÄ ªÀiÁqÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀ°®è. QæAiÀiÁ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄrAiÀÄ°è MlÄÖ 35000 PÉÆÃ. gÀÆ. RZÁð¬ÄvÀÄ. DzÀgÀÆ AiÉÆÃd£É «¥sÀ®ªÁ¬ÄvÀÄ. 2000 ªÀiÁZïð 31gÀAzÀÄ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß »AvÉUÉzÀÄPÉÆ¼Àî¯Á¬ÄvÀÄ. QæAiÀiÁ AiÉÆÃd£É «¥sÀ®ªÁzÀ AiÉÆÃd£É JAzÀÄ «eÁÕ¤UÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ J£ïfNUÀ¼À ªÀgÀ¢UÀ¼À°è ªÀtÂð¸À¯ÁVzÉ.



38

4. »£Éß¯É ZÀ¼ÀÄªÀ½ MªÉÄä¯É GzÀã«¸À°®è. UÀAUÁ£À¢AiÀÄ ªÀiÁ°£Àå C£ÉÃPÀ ªÀµÀðUÀ½AzÀ

¸ÀªÀÄ¸ÉåAiÀiÁVzÉ. ZÀ¼ÀªÀ½UÉ ¥Àj¸ÀgÀªÁ¢UÀ¼À ¨ÉA§® ¹UÀ®Ä, d£ÀgÀ°è eÁUÀæw ªÀÄÆqÀ®Ä PÉ®ªÀÅ ªÀµÀðUÀ¼ÉÃ ¨ÉÃPÁ¬ÄvÀÄ. ««zsÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀzÀ ªÀgÀ¢UÀ¼ÀÄ UÀAUÁ£À¢AiÀÄ ¹ÜwUÀw ºÀzÀUÉnÖzÀÝ£ÀÄß JwÛ vÉÆÃj¹ªÉ. 1998gÀ°è gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀÄ»¼Á ¸ÀAWÀl£ÉAiÀÄ ¸ÁÜ¥ÀQ gÀªÀiÁ gËvï CªÀgÀÄ ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ°è ¸ÁªÀðd¤PÀgÀ ¥Á¯ÉÆÎ¼ÀÄî«PÉAiÀÄ CªÀ±ÀåPÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄ£ÀUÀAqÀgÀÄ. qÁ. ¸ÀÄ²Ã¯Á £ÁAiÀÄgï CªÀgÀ £ÁAiÀÄPÀvÀézÀ°è ¸ÁªÀðd¤PÀ ¥Á¯ÉÆÎ¼ÀÄî«PÉUÉ G¥ÀPÀæªÀÄªÀ£ÀÄß DgÀA©ü¹zÀgÀÄ. 1998 £ÀªÀA§gï 13gÀAzÀÄ PÁ£À¥ÀÄgÀzÀ°è UÀAUÁ Ogï ºÀªÀiÁgÁ zÁ¬ÄvÁéAAiÉÄ (UÀAUÁ ªÀÄvÀÄÛ £ÀªÀÄä PÀvÀðªÀåUÀ¼ÀÄ) JA§ «µÀAiÀÄzÀ ªÉÄÃ¯É MAzÀÄ «ZÁgÀ ¸ÀAQgÀtªÀ£ÀÄß K¥Àðr¸À¯ÁVvÀÄÛ. ²ÃWÀæzÀ°èAiÉÄÃ UÁA¢üªÁ¢, SÁåvÀ ¥Àj¸ÀgÀªÁ¢ ¸ÀÄAzÀgÀªÁ® §ºÀÄUÀÄt ªÀÄvÀÄÛ PÁAZÀ£À®vÁ CªÀgÀÄ ZÀ¼ÀªÀ½UÉ ¸ÉÃjPÉÆAqÀgÀÄ.

UÀAUÁ £À¢AiÀÄ ªÉÄÃ¯É DuÉPÀlÄÖUÀ¼À£ÀÄß ¤«Äð¸ÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß «gÉÆÃ¢ü¹ UÀAUÁ ªÀÄºÁ¸À¨sÁzÀ ¥ÉÆæ. f.r. CUÀgÀªÁ® CªÀgÀÄ 2008 ªÀÄvÀÄÛ 2009gÀ°è JgÀqÀÄ ¸À® DªÀÄgÀuÁAvÀgÀ G¥ÀªÁ¸À ªÀÄÄµÀÌgÀ PÉÊUÉÆAqÀgÀÄ. CªÀgÀÄ JgÀqÀÆ ¸À® zÉÃ±ÀzÀ ¸ÀÆPÀëöä ªÀÄvÀÄÛ ¥À«vÀæ ªÀ®AiÀÄUÀ¼À°è xÀªÀÄð¯ï ¸ÁÜªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁÜ¦¸À¨ÁgÀzÉAzÀÄ ¸ÀgÀPÁgÀPÉÌ MvÁÛ¬Ä¹zÀgÀÄ. CuÁÚ ºÀeÁgÉAiÀÄªÀgÀAxÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ ºÉÆÃgÁlUÁgÀgÀÄ ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ£ÀÄß ¨ÉA§°¹zÀgÀÄ. GvÀÛgÁRAqÀzÀ°è ¤ªÀiÁðtUÉÆ¼ÀÄîwÛzÀÝ d®«zÀÄåvï ¸ÁÜªÀgÀzÀ ¤ªÀiÁðtzÀ ¸ÀÜVvÀPÉÌ DV£À ¥ÀæzsÁ£ÀªÀÄAwæ ªÀÄ£ÀªÉÆÃºÀ£À¹AUï CªÀgÀÄ ¸ÁªÀðd¤PÀªÁV M¦àPÉÆAqÀgÀÄ. C®èzÉ UÀAUÁ£À¢AiÀÄ°è£À ºÉÆ®¸ÀÄ ¤ÃgÀÄ ºÉÆgÀUÉ ºÉÆÃUÀ®Ä PÁ®ÄªÉUÀ¼À ¤ªÀiÁðtPÉÌ, ºÉÆ®¸ÀÄ ¤ÃgÀ£ÀÄß ¥ÀA¥ï ªÀiÁr ºÉÆgÀºÁPÀ®Ä ¥ÀA¦AUï ¸ÉÖÃµÀ£ïUÀ¼À£ÀÄß vÉgÉAiÀÄ®Ä, «zÀÄåvï avÁUÁgÀUÀ¼À£ÀÄß DgÀA©ü¸À®Ä, ¸ÁªÀÄÆ»PÀ ±ËZÁ®AiÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÀlÖ®Ä ªÀÄvÀÄÛ £À¢UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ EvÀgÀ C©üªÀÈ¢Þ PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß C£ÀÄµÁ×£ÀUÉÆ½¸À®Ä ªÀÄAdÆgÁzÀ 2.6 ©°AiÀÄ£ï gÀÆ. G¥ÀAiÉÆÃV¹PÉÆ¼Àî¨ÉÃPÉAzÀÄ CzÀPÁÌV gÁ¶ÖçÃAiÀÄ UÀAUÁ£À¢ ¥ÁvÀæ ¥Áæ¢üPÁgÀPÉÌ PÀgÉ¬ÄvÀÛgÀÄ.



39

5. ¨ÉÃrPÉUÀ¼ÀÄ ZÀ¼ÀªÀ½ MAzÉÃ UÀÄjAiÀÄ ªÉÄÃ¯É PÉÃA¢æÃPÀÈvÀªÁ¬ÄvÀÄ. UÀAUÁ£À¢AiÀÄ «gÀÄzÀÞ

J®è ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß ¤AiÀÄAwæ¸ÀÄªÀÅzÉÃ D UÀÄj. ZÀ¼ÀÄªÀ½ ¥ÀæwgÉÆÃ¢ü¸ÀÄªÀ MqÀA§rPÉUÀ¼ÉAzÀgÉ UÀAUÁ£À¢AiÀÄ°è ªÀÄvÀÄÛ £À¢AiÀÄ ¥Àj¸ÀgÀzÀ°è £ÀqÉAiÀÄÄªÀ ¥ÀæPÀÈw «gÀÄzÀÞzÀ, ªÀiÁ£ÀªÀ «gÀÄzÀÞzÀ, ¥Àj¸ÀgÀ «gÀÄzÀÞzÀ ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼ÀÄ. UÀAUÁ£À¢AiÀÄ ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ ªÀÄºÀvÀéªÀ£ÀÄß, ¥À«vÀævÉAiÀÄ£ÀÄß PÁ¥ÁqÀÄªÀÅzÀÄ MAzÉÃ UÀÄjAiÀÄ°è CqÀPÀªÁVzÉ. ºÉaÑ£À J®è ¨ÉÃrPÉUÀ¼ÀÄ UÀAUÁ£À¢AiÀÄ ªÉÄÃ¯É ¤ªÀiÁðtªÁUÀÄªÀ DuÉPÀlÄÖUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹ªÉ.

6. ¤ªÀiÁðt ¸ÀÜVvÀ UÀAUÁ£À¢AiÀÄ ªÉÄÃ¯ÁãUÀzÀ°è £À¢UÉ zsÀPÉÌAiÀÄÄAlÄ ªÀiÁqÀÄªÀAxÀ ¤ªÀiÁðtªÀ£ÀÄß

PÀlÄÖ ¤mÁÖV ¤°è¸À¨ÉÃPÉAzÀÄ MvÁÛ¬Ä¸À¯ÁVzÉ. UÀAUÁ£À¢ ¥Àj¸ÀgÀªÀ£ÀÄß ªÀ£Àå £À¢ ªÀ®AiÀÄ JAzÀÄ WÉÆÃ¶¸À®Ä ªÀÄvÀÄÛ UÀAUÉÆÃwæ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ GzÁå£ÀPÉÌ §gÀÄªÀ ¥ÀæªÁ¹UÀjUÉ C£ÀÄPÀÆ® PÀ°à À®Ä MvÁÛ¬Ä¸À¯ÁVzÉ. GvÀÛgÁRAqÀzÀ PÁ®§zÀÞ ªÁtÂeÉåÃvÀgÀ CgÀtå ¸ÀÈ¶ÖUÉ PÀæªÀÄ PÉÊUÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¸À¸ÀåUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼ÉAiÀÄÄªÀÅzÀÄ EvÀgÀ ¨ÉÃrPÉUÀ¼ÁVªÉ. F J®è ¨ÉÃrPÉUÀ¼À£ÀÄß EwÛÃa£À ªÀgÀ¢UÀ¼ÀÄ ¨ÉA§°¹ªÉ. UÀAUÁ £À¢AiÀÄ ªÉÄÃ¯É ¤ªÀiÁðtUÉÆ¼ÀÄîwÛgÀÄªÀ 34 DuÉPÀlÄÖUÀ¼À£ÀÄß ¤¶ÌçAiÀÄUÉÆ½¸À®Ä ªÀgÀ¢UÀ¼ÀÄ ²¥sÁgÀ¸ÀÄ ªÀiÁrzÀªÀÅ.

7. ªÀiÁ°£Àå ¤AiÀÄAvÀæt

UÀAUÁ£À¢ ««zsÀ ªÀiÁ£ÀªÀ ZÀlÄªÀnPÉUÀ½AzÀ ªÀiÁ°£ÀåUÉÆArzÉ. d£ÀgÀÄ ¸Áß£À ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ, §mÉÖ MUÉAiÀÄÄªÀÅzÀÄ, vÁådå ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß £À¢UÉ J¸ÉAiÀÄÄªÀÅzÀÄ EAxÀ ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼À£ÀÄß ¤AiÀÄAwæ¸À¨ÉÃPÁVzÉ. £À¢AiÀÄ zÀqÀUÀ¼À°è ¸Áß£À WÀlÖUÀ¼À°è ¸ÁªÀðd¤PÀ ªÀåªÀ¸ÉÜUÀ½®è. J°è £ÉÆÃrzÀgÀ°è PÀ¸À, PÉlÖ ªÁ¸À£É, ¥ÁætÂUÀ¼ÀÄ ¸Áß£ÀWÀlÖUÀ¼À°è ªÀÄ®ªÀÄÆvÀæ «¸Àdð£É ªÀiÁqÀÄvÀÛªÉ. EzÉ®èzÀgÀ ¤AiÀÄAvÀæt DUÀ¨ÉÃPÀÄ.



40

8. PÉÊUÁjÃPÀgÀt PÉÊUÁjPÉUÀ¼À ¸ÁªÀAiÀÄªÀªÀ®èzÉ, eÉÊ«PÀªÀ®èzÀ zÀæªÀ ªÀÄvÀÄÛ WÀ£À vÁådå

ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß UÀAUÁ £À¢UÉ AiÀiÁªÀ JVÎ®èzÉ ºÁPÀÄwÛgÀÄªÀÅzÀjAzÀ UÀAUÁ£À¢ ªÀÄ°£ÀªÁVzÉ. £À¢ ªÀiÁ°£ÀåUÉÆArgÀÄªÀÅzÀgÀ°è PÉÊUÁjPÉUÀ¼À vÁådå ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À ¥ÁvÀæªÉÃ ºÉaÑzÉ. CzÀPÁÌV UÀAUÁ£À¢ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è ¸ÀÆPÀÛ ¤ªÀðºÀuÉ E®èzÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ºÉÆ¸À PÉÊUÁjPÉUÀ¼À ¸ÁÜ¥À£É DUÀ¨ÁgÀzÉAzÀÄ MvÁÛ¬Ä¸À¯ÁVzÉ.

9. eÁUÀÈw

¥Àj¸ÀgÀ ªÀiÁ°£ÀåzÀ «gÀÄzÀÞ ªÀÄÄRåªÁV UÁ½, ¤ÃgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ £É®ªÀiÁ°£ÀåzÀ «gÀÄzÀÞ ¸ÀªÀÄÆºÀ eÁUÀÈw ªÀÄÆr¸ÀÄªÀÅzÀgÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ EzÉ. EzÀPÁÌV gÉÃrAiÉÆÃ n«AiÀÄAxÀ ¸ÀªÀÄÆºÀ ªÀiÁzsÀåªÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjuÁªÀÄPÁjAiÀiÁV §¼À¹PÉÆ¼Àî¨ÉÃPÁVzÉ.

NEERI, TRC AiÀÄAxÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀæAiÉÆÃUÁ®AiÀÄUÀ¼ÀÄ J¯Áè £À¢UÀ¼À ªÀiÁ°£ÀåzÀ ªÉÄÃ¯É ¤UÁ EqÀ¨ÉÃPÀÄ. UÀAUÁ ªÀÄvÀÄÛ zÉÃ±ÀzÀ EvÀgÀ £À¢UÀ¼À gÀPÀëuÉUÁV ªÉ¨ï¸ÉÊmïUÀ¼À£ÀÄß DgÀA©ü¸À¨ÉÃPÀÄ. ªÀÄvÉÛ ¥Àj¸ÀgÀ £ÉÊwPÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ±Á¯É PÁ¯ÉÃdÄUÀ¼À ¥ÀoÀåUÀ¼À°è ¸ÉÃj¸À¨ÉÃPÀÄ. 10. «ªÁzÀUÀ¼ÀÄ • ¥ÀgÀªÀiÁtÄ ¸ÁÜªÀgÀUÀ½UÁV ¨sÁgÀvÀ CªÉÄÃjPÀ¢AzÀ AiÀÄÄgÉÃ¤AiÀÄA RjÃ¢¸ÀÄªÀ

¸ÁzsÀåvÉ EgÀÄªÀ »£Éß¯ÉAiÀÄ°è UÀAUÁ£À¢AiÀÄ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è ºÉÊqÉ¯ï ¥ÀªÀgÀ ¥ÁæeÉPÀÖUÀ¼À ¸ÁÜ¥À£ÉUÉ «gÉÆÃzsÀ ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄwÛzÉ JAzÀÄ CAxÀ ¥ÁæeÉPïÖUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉA§°¸ÀÄwÛgÀÄªÀªÀgÀÄ D¥Á¢¹zÁÝgÉ.

• ¥Àæw¨sÀl£É £ÀqÉ¸ÀÄwÛgÀÄªÀ ¸ÁzsÀÄUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ PÁAUÉæ¸ï ¥ÀPÀëzÀ £ÀqÀÄªÉ «ªÁzÀUÀ¼ÀÄ ºÀÄnÖPÉÆArªÉ. PÁAUÉæ¸ï£À »jAiÀÄ ªÀÄÄRAqÀgÀÄ ±ÁgÀzÁ eÉÆåÃwµÀåzÀ ±ÀAPÀgÁZÁAiÀÄð ªÀÄvÀÄÛ zÁégÀPÁ ¦ÃoÀzÀ ¸ÀégÀÆ¥Á£ÀAzÀ ¸ÀgÀ¸ÀéwAiÀÄªÀgÉÆA¢UÉ EzÁÝgÉ.



41

11. DZÁAiÀÄð fvÉÃAzÀæ EªÀgÀÄ UÀAUÁ ªÀÄºÁ¸À¨sÁzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¥ÀæzsÁ£À PÁAiÀÄðzÀ²ðAiÀiÁVzÁÝgÉ.

2000¢AzÀ UÀAUÁ£À¢UÁV ºÉÆÃgÁqÀÄwÛzÁÝgÉ. SÁåvÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ PÁAiÀÄðPÀvÀð (¥Àj¸ÀgÀªÁ¢)gÁVzÁÝgÉ. J¯ï.PÉ. CqÁé¤AiÀÄªÀjUÉ UÀAUÁ ¸ÀAgÀPÀëuÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄ£ÀUÁtÂ¹zÀªÀgÀÄ EªÀgÉÃ. GvÀÛgÁRAqÀzÀ°è DuÉPÀlÄÖUÀ¼À ¤ªÀiÁðt PÉÊ©qÀ®Ä ªÀÄÄRåªÀÄAwæ ©.¦. RAqÉÆÃj CªÀgÀ£ÀÄß MvÁÛ¬Ä¹zÀªÀgÀÆ EªÀgÉÃ. 2010gÀ°è ¯ÉÆºÁj£ÁUÀ ¥Á¯Á ºÉÊqÉ¯ï ¥ÁæeÉPïÖ ¤ªÀiÁðt ¤°è¸À®Ä CUÀgïªÁ¯ï CªÀgÉÆA¢UÉ G¥ÀªÁ¸À ªÀÄÄµÀÌgÀ PÉÊUÉÆArzÀÝgÀÄ. gÁªÀÄzÉÃªÀ ªÀÄvÀÄÛ DZÁAiÀÄð fvÉÃAzÀæ CªÀgÉÆA¢UÉ UÀAUÁ G½¹ ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ°è ¨sÁUÀªÀ»¹zÁÝgÉ JAzÀÄ PÉ.J£ï. UÉÆÃ«AzÁZÁAiÀÄð ºÉÃ½zÁÝgÉ. ZÀ¼ÀÄªÀ½UÉ ¨ÉA§® ¤ÃqÀ®Ä DZÁAiÀÄðgÀÄ C£ÉÃPÀ gÁdQÃAiÀÄ ªÀÄÄRAqÀgÀ ªÀÄ£ÀªÉÇ°¹zÁÝgÉ. 12. ¤UÀªÀiÁ£ÀAzÀ

¸Áé«Ä ¤UÀªÀiÁ£ÀAzÀ ¸ÀgÀ¸Àéw CªÀgÀÄ ºÀjzÁégÀzÀ°è £ÀqÉAiÀÄÄwÛgÀÄªÀ PÁAiÉÄÝ ¨Á»gÀ UÀtÂUÁjPÉAiÀÄ «gÀÄzÀÞ 2011gÀ°è ¥Àæw¨sÀl£É £ÀqÉ¹zÀgÀÄ. 2011gÀ°è G¥ÀªÁ¸À ¸ÀvÁåUÀæºÀ PÀÄ½wgÀÄªÁUÀ ªÀÄgÀt ºÉÆA¢zÀgÀÄ. CªÀgÀ D±ÀæªÀÄzÀ ¸Áé«Ä ²ªÁ£ÀAzÀ CªÀgÀÄ G¥ÀªÁ¸À ¸ÀvÁåUÀæºÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÄAzÀÄªÀj¹zÀgÀÄ. GvÀÛgÁRAqÀ ¸ÀgÀPÁgÀ PÁAiÉÄÝ¨Á»gÀ UÀtÂUÁjPÉAiÀÄ£ÀÄß ¤µÉÃ¢ü¹vÀÄ.

ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ GzÉÝÃ±À MAzÀÄ PÀqÉ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ¥À«vÀæ UÀAUÁ£À¢ ªÀÄvÀÄÛ

»ªÀiÁ®AiÀÄ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è fÃªÀ ªÉÊ«zsÀå gÀPÀëuÉUÉ ¥Àj¸ÀgÀ ¸ÉßÃ». C»A¸ÁvÀäPÀ ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ ºÉÆÃgÁl ªÀÄvÀÄÛ E£ÉÆßAzÀÄ PÀqÉ UÀAUÁ £À¢AiÀÄ£ÀÄß ¸ÁAPÉÃw¸ÀÄªÀ J®è £À¢UÀ¼À ªÀiÁ°£Àå vÀqÉUÉ ºÉÆÃgÁlªÁVzÉ JAzÀÄ UÀAUÁ G½¹ ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ gÀªÀiÁ gËvï ºÉÃ¼ÀÄvÁÛgÉ.



42

PÀ£ÁðlPÀzÀ ¨sÀæµÁÖZÁgÀ ¤ªÀÄÆð®£ÉAiÀÄ°è ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛgÀ ¥ÁvÀæ ¨sÀæµÁÖZÁgÀªÀ£ÀÄß §ÄqÀ¸À»vÀ QvÉÆÛUÉAiÀÄÄvÉÛÃªÉ JAzÀÄ C¢üPÁgÀzÀ ZÀÄPÁÌtÂ

»rzÀ gÁdPÁgÀtÂUÀ¼ÀÄ DUÁUÀ WÀfð¸ÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ PÉÃ½zÉÝÃªÉ. ¸ÀPÁðj PÀZÉÃjUÉ 10 ¸À® ºÉÆÃV C¯ÉAiÀÄÄªÀ §zÀ®Ä 200-300 gÀÆ.UÀ¼À ®AZÀPÉÆlÄÖ MAzÉÃ ¢£ÀzÀ°è PÉ®¸À ªÀiÁrPÉÆAqÀÄ ºÉÆgÀ§gÀÄªÀÅzÉÃ ªÉÄÃ®Ä JAzÀÄ D¯ÉÆÃa¸ÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß £ÉÆÃrzÉÝÃªÉ. EAvÀºÀ d£À ¸ÀªÀÄÆºÀPÉÌ ‘¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛ’ M§â UÀÄgÀÄªÁV, ¤zÉðÃ±ÀPÀ£ÁV ¤®ÄèªÀ DzÀ±Àð¥ÀÄgÀÄµÀ, §vïð¸Ànð¦üPÉÃmï¤AzÀ qÉvï ¸Ànð¦üPÉÃmïªÀgÉUÀÆ ªÉÄÊ ZÁaPÉÆArgÀÄªÀ ¨sÀæµÁÖZÁgÀªÀ£ÀÄß §UÀÄÎ§rAiÀÄÄªÀ ¸ÁªÀÄxÀåð«gÀÄªÀ EªÀjUÉ, F ¨sÀæµÁÖZÁgÀªÀ£ÀÄß ¤AiÀÄAwæ¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ ¸ÁzsÀå«®è JAzÀÄ PÉÊ ZÉ°è PÀÆgÀÄªÀ d£ÀgÀ PÀAUÀ¼À°è D±ÁªÁzÀzÀ QgÀtUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÆr¸ÀÄªÀ ±ÀQÛ ºÉÆA¢gÀÄªÀ DvÀä«±Áé¹ FvÀ ¥Àæ¹zÀÞ EwºÁ¸ÀPÁgÀ, vÀvÀéeÁÕ¤ ‘JqÀéqïðV§â£ï’UÉ “²æÃªÀÄAvÀ gÉÆÃªÀiï ¸ÁªÀiÁædåzÀ CzsÀB¥ÀvÀ£ÀPÉÌ PÁgÀtªÉÃ£ÀÄ?” JAzÀÄ PÉÃ½zÁUÀ DvÀ MAzÉÃ ¥ÀzÀzÀ°è ‘¨sÀæµÁÖZÁgÀ’ JAzÀÄ GvÀÛj¹zÀÝ£ÀAvÉ EAvÀºÀ ¸ÁªÀiÁædåUÀ¼À£ÉßÃ ªÀÄÄ¼ÀÄV¸ÀÄªÀ «PÀÈvÀ ¥ÀQëAiÀÄ gÉPÉÌ¥ÀÄPÀÌUÀ¼À£ÀÄß PÀvÀÛj¹ ¤¸ÉÛÃd ªÀiÁqÀÄªÀ ºÉÆuÉUÁjPÉ gÁdPÁgÀtÂUÀ¼ÀÄ, ¸ÀPÁðj C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ, ¯Á¨sÀPÉÆÃgÀ ªÁå¥ÁjUÀ¼ÀÄ, £ÀªÀÄä ¤ªÀÄäAvÀºÀ d£À ¸ÁªÀiÁ£ÀågÀ ªÉÄÃ°zÀÝgÀÆ PÀvÀÛ® PÁ¼ÀUÀ¨sÀðzÀ°è CqÀV UÉÆÃªÀÄÄRªÁåWÀæ£ÀAvÉ ªÉÃµÀªÀÄgÉ¹ PÀÄ½wgÀÄªÀ D PÀÆægÀ¥ÀQëAiÀÄ£ÀÄß ¨É¼ÀQrzÀÄ vÉÆÃj¸ÀÄªÀ, zÀAr¸ÀÄªÀ PÁgÀåzÀ°è ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛgÀ ¥ÁvÀæ ¤dPÀÆÌ CªÀtð¤ÃAiÀÄ.

‘ªÀ¯ïØð JPÀ£Á«ÄPï ¥ÉÆÃgÀªÀiï’ ¥ÀæPÀn¹gÀÄªÀ 49 ¨sÀæµÀÖ gÁµÀÖçUÀ¼À ºÉ¸Àj£À°è ¨sÁgÀvÀPÉÌ 4£ÉAiÀÄ ¸ÁÜ£À zÉÆgÉwzÀÝgÉ, PÀ£ÁðlPÀPÉÌ ¥ÀæxÀªÀÄ¸ÁÜ£À«zÉ JA§ÄzÀÄ ¤dPÀÆÌ «µÁzÀPÀgÀ, EAvÀºÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è d£ÀgÀ ¸ÀA¥ÀÆtð ¨ÉA§®, ¸ÀºÀPÁgÀ¢AzÀ ¨sÀæµÀÖ C¢üPÁjUÀ¼À PÉlÖ ®AZÀ zÁºÀªÀ£ÀÄß QvÉÆÛUÉAiÀÄ®Ä ªÀÄÄAzÁzÀ ªÀiÁf ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛ ªÉAPÀmÁZÀ®gÀªÀgÀ ¥ÀæAiÀÄvÀß ªÀÄvÀÄÛ ºÉÆÃgÁl £ÀªÉÄä®ègÀ ºÀÈzÀAiÀÄUÀ½UÉ C®àªÀÄlÖzÀ ¸ÁAvÀé£ÀªÀ£ÁßzÀgÀÆ vÉÆÃjzÉ J£ÀÄßªÁUÀ ¨sÀæµÁÖZÁgÀ ¤ªÀÄÆð®£ÉAiÀÄ°è ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛgÀ ¥ÁvÀæzÀ ªÀÄºÀvÀé CµÉÖÃ C¨sÀÆvÀ¥ÀÆªÀðªÉ¤¸ÀÄvÀÛzÉ.



43

¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛgÀ PÁAiÀÄðªÁå¦ ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀ ¥ÁvÀæ zÉÃ±ÀzÀ¯ÉèÃ ªÉÆlÖªÉÆzÀ® ¨ÁjUÉ PÀ£ÁðlPÀzÀ°è gÁªÀÄPÀÈµÀÚ ºÉUÀqÉAiÀÄªÀgÀ

PÁ®zÀ°è CAzÀgÉ 1983gÀ°è ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ¸ÁÜ¥À£ÉAiÀiÁ¬ÄvÀÄ. 1984gÀ°è ‘PÀ£ÁðlPÀ ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛ PÁ¬ÄzÉ’AiÀÄ£ÀÄß ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛgÀ ±ÀQÛAiÀÄ£ÀÄß EªÀÄärUÉÆ½¸À®Ä ºÉÆgÀr¸À¯Á¬ÄvÀÄ. EzÀÄ ¨sÀæµÁÖZÁgÀ, C¤ÃwAiÀÄÄvÀ DqÀ½vÀ, ¥ÀPÀë¥ÁvÀ zsÉÆÃgÀuÉUÀ½AzÀ ºÀwÛPÀÄÌªÀÅzÀjAzÀ »rzÀÄ ªÀÄÄRåªÀÄAwæAiÀÄªÀgÀ PÀZÉÃjAiÀÄªÀgÉUÀÆ ¥ÀæªÉÃ²¸ÀÄªÀ ºÀPÀÄÌ ªÀÄvÀÄÛ C¢üPÁgÀªÀ£ÀÄß PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛjUÉ ¤ÃrzÉ.

1. DqÀ½vÀ ¸ÀÄzsÁgÀuÁ ªÀÄAqÀ½ :

1968gÀ°è ªÉÆgÁfð zÉÃ¸Á¬ÄAiÀÄªÀgÀ £ÉÃvÀÈvÀézÀ°è PÉÃAzÀæzÀ°è ‘¯ÉÆÃPÁ¥Á¯ï’ ºÁUÀÆ gÁdåUÀ¼À°è ‘¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛ’gÀ£ÀÄß £ÉÃ«Ä¸À¨ÉÃPÉAzÀÆ ‘¯ÉÆÃPÀ¥Á®gÀ £ÉÃªÀÄPÀPÉÌ ºÀ®ªÁgÀÄ ªÀÄ¸ÀÆzÉUÀ¼À£ÀÄß ²¥sÁgÀ¸ÀÄì ªÀiÁrvÁzÀgÀÆ CzÀgÀ°è AiÀÄ±À¹éAiÀiÁUÀ°®è. DzÀgÉ PÁ¯ÁAvÀgÀzÀ°è gÁdåUÀ¼À°è ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛgÀ£ÀÄß £ÉÃ«Ä¸ÀÄªÀ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀÄ°è AiÀÄ±À¹éAiÀiÁ¬ÄvÀÄ. ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛgÀÄ vÀªÀÄä ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß AiÀÄ±À¹éAiÀiÁV ¤ªÀð»¸À¨ÉÃPÁzÀgÉ, PÁ£ÀÆ£ÀÄ EªÀjUÉ JµÀÄÖ ¸ÀºÀPÀj¸ÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀ£ÀÆß £ÁªÀÅ UÀªÀÄ¤¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.

• ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛ ºÁUÀÆ G¥À¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛgÀ£ÉÆß¼ÀUÉÆAqÀ ¸À«Äw AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¸ÀPÁðjÃ £ËPÀgÀ£À «gÀÄzÀÞ ¨sÀæµÁÖZÁgÀzÀ DgÉÆÃ¥ÀUÀ½zÀÝ°è DvÀ£À£ÀÄß vÀ¤SÉUÉ M¼À¥Àr¸À§ºÀÄzÀÄ.

• ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛgÀÄ M§â ¸ÁªÀiÁ£Àå UÀÄªÀiÁ¸ÀÛ¤AzÀ »rzÀÄ ªÀÄÄRåªÀÄAwæAiÀÄªÀgÀ PÀZÉÃjAiÀÄªÀgÉUÀÆ vÀ¥Á¸ÀuÉ £ÀqÉ¸À§ºÀÄzÀÄ.

• ¸ÀZïð’ ªÀÄvÀÄÛ ‘¹Ãdgï’ ªÁgÉAmïUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆgÀr¸ÀÄªÀ C¢üPÁgÀªÀÇ EªÀjVgÀÄvÀÛzÉ.

• vÀ¤SÉAiÀÄ £ÀAvÀgÀ DgÉÆÃ¦ C¥ÀgÁ¢üAiÉÄAzÀÄ ¸Á©ÃvÁzÀgÉ ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛgÀÄ D £ËPÀgÀ£À£ÀÄß ªÀeÁ ªÀiÁqÀ®Ä ¸ÀÆa¸À§ºÀÄzÀÄ, DzÀgÉ CzÀ£ÀÄß vÁªÉÃ PÉÊUÉwÛPÉÆ¼Àî®Ä ¸ÁzsÀå«®è.



44

• ‘PÀ£ÁðlPÀ ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛ PÁAiÉÄÝAiÀÄ CrAiÀÄ°è ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛ ²¥sÁgÀ¸Àì£ÀÄß ªÉÄÃ¯ÁqÀ½vÀ ¹éÃPÀj¹zÉÝÃ DzÀgÉ D C¥ÀgÁ¢ü vÀ£Àß ªÀÈwÛUÉ gÁf£ÁªÉÄ ¤ÃqÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.

• ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛjUÉ ¥ÉÆÃ°¸ÀgÀ£ÀÄß DgÉÆÃ¦AiÀÄ ªÀÄ£É ±ÉÆÃ¢ü¸ÀÄªÀ PÁgÀåPÉÌ DeÉÕ ºÉÆgÀr¸ÀÄªÀ C¢üPÁgÀªÀÇ GAlÄ.

• PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ¥ÀæwAiÉÆ§â ¸ÀPÁðjÃ £ËPÀgÀ£ÀÆ vÀ£Àß D¹Û¥ÀvÀæUÀ¼À «ªÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀæwªÀµÀðªÀÇ ¤Ãr ¸ÀjAiÀiÁV vÉjUÉ ¤ÃqÀ¯ÉÃ¨ÉÃPÀÄ.

• AiÀiÁªÀÅzÉÃ PÀA¥ÉèÃAmï E®èzÉ J°èUÀÆ zÁ½ ªÀiÁqÀÄªÀ «±ÉÃµÀ C¢üPÁgÀ ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛjVzÉ.

• ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛjUÉ zÀÆgÀÄ¤ÃrzÀ ªÀåQÛUÉ ¥ÉÆÃ°¸ÀjAzÀ®Æ gÀPÀëuÉ¬ÄzÉ ºÁUÉAiÉÄÃ ‘«¸À¯ï ¨ÉÆèÃAiÀÄgï ¥ÉÆæmÉPÀë£ï DPïÖ’ EzÀÄÝ EzÀÄ zÀÆgÀÄ ¤ÃrzÀ ªÀåQÛUÀ½UÉ ¸ÀA¥ÀÆtð gÀPÀëuÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ.

F ZËPÀnÖ£À°è ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛ PÁAiÉÆðÃ£ÀÄäRgÁUÀ¨ÉÃQgÀÄªÀÅzÀjAzÀ CªÀgÀ ¥ÁvÀæ PÉ®ªÀÅ ¨Áj ¥ÀjuÁªÀÄPÁj C®è¢gÀ®Æ§ºÀÄzÀÄ. DzÀgÀÆ ªÀiÁf ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛ ªÉAPÀmÁZÀ®gÀªÀgÀÄ ¥ÀæxÀªÀÄ¨ÁjUÉ ‘«ZÀPÀët zÀ¼ÀzÀ ¤zÉðÃ±ÀPÀgÀ’£ÀÄß £ÉÃ«Ä¹zÀgÀÄ DgÉÆÃUÀå, ²PÀët, ¸ÁªÀiÁfPÀ PÉëÃªÀiÁ©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ §UÉÎ qÁ. JZï.¸ÀÄzÀ±Àð£ïgÀªÀgÀ£ÀÄß ‘«f¯É£ïì qÉÊgÉPÀÖgï’ DV £ÉÃ«Ä¸À¯Á¬ÄvÀÄ. ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ªÀÄºÁ£ÀUÀgÀ ¥Á°PÉAiÀÄ PÁgÀåªÉÊRjAiÀÄ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¸À®Ä PÉ.«. ªÁ¸ÀÄzÉÃªÀ ªÀÄÆwðAiÀÄªÀgÀ£ÀÄß ºÁUÉAiÉÄÃ ‘¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ C©üªÀÈ¢Þ ¥Áæ¢üPÁgÀ’zÀ «f¯É£ïì qÉÊgÉPÀÖgï’ DV J£ï. «ÃgÀ¨sÀzÀæAiÀÄå£ÀªÀgÀ£ÀÄß £ÉÃ«Ä¸À¯ÁVzÉ. EzÀÄ ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛgÀ PÁAiÀÄðzÀPÀëvÉAiÀÄ£ÀÄß EªÀÄärUÉÆ½¸À®Ä C£ÀÄªÁ¬ÄvÀÄ.

2. ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛgÀÄ d£À¸ÁªÀiÁ£ÀågÀ°è eÁUÀÈw ªÀiÁr¸ÀÄªÀ ªÀÄºÀvÀézÀ ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß

¤ªÀð»¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. zÀÆgÀÄ ¤ÃrzÀªÀgÀ §½ ¸ÀªÀiÁzsÁ£ÀªÁV ªÀiÁvÀ£Ár ºÀvÁ±É, CªÀªÀiÁ£ÀUÀ½AzÀ CªÀgÀ£ÀÄß ºÉÆgÀvÀAzÀÄ M§â AiÀÄ±À¹éÃ ‘¸À®ºÉUÁgÀ’ PÀÆqÀ DUÀ¨ÉÃQgÀÄvÀÛzÉ. ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛgÀ ªÀÄ£À¸ÀÄì «±Á®ªÁVAiÀÄÆ EgÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ.



45

EwÛÃZÉUÀµÉÖÃ EA¢£À ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛgÁzÀ ²æÃ ¸ÀAvÉÆÃµÀ ºÉUÀqÉ’AiÀÄªÀgÀÄ ¨sÀæµÁÖZÁgÀ ¤ªÀÄÆð®£É ªÀiÁqÀ®Ä »jAiÀÄ ²PÀët vÀdÕjAzÀ ¸À®ºÉUÀ¼À£ÀÄß ¹éÃPÀj¹zÁÝVAiÀÄÆ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÀæµÁÖZÁgÀ ¤ªÀÄÆð®£É PÁAiÉÄÝAiÀÄ CrAiÀÄ°è gÁdå¸ÀPÁðgÀªÀÅ ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛgÀ ªÀiÁvÀÄUÀ¼À£ÀÄß UÀA©üÃgÀªÁV ¥ÀjUÀtÂ¸À¨ÉÃPÉAzÀÄ ºÉÃ½zÁÝgÉ. DzÀgÉ, PÀ£ÁðlPÀ ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛ PÁAiÉÄÝAiÀÄ°è PÉ®ªÀÅ ¯ÉÆÃ¥ÀzÉÆÃµÀUÀ½ªÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ vÀ½î ºÁPÀÄªÀAw®è.

• ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛ E¯ÁSÉUÉ ¨sÀæµÀÖ C¢üPÁjUÀ¼À£ÀÄß ²Që¸ÀÄªÀ C¢üPÁgÀ ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ. ¨sÀæµÀÖ C¢üPÁjUÀ½UÉ gÁdPÁgÀtÂUÀ¼À ¸ÀA¥ÀÆtð gÀPÀëuÉ¬ÄgÀÄªÀÅzÀjAzÀ £ÁUÀjÃPÀgÀ ªÉÄÃ¯É ®AZÀzÀ ºÉÆqÉvÀ ©Ã¼ÀÄªÀÅzÀÄ ¤gÀAvÀgÀªÁV ¸ÁVzÉ. PÁAiÀiÁðAUÀzÀ°è gÁdPÁgÀtÂUÀ¼À ºÀ¸ÀÛPÉëÃ¥ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀA¥ÀÆtðªÁV vÀqÉUÀlÖ ÉÃPÀÄ, »A¢£À ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛgÀÄ D¸ÀàvÉæ, £ÀUÀgÀ¥Á°PÉ, PÀAzÁAiÀÄ, ²PÀët, DgïnN EvÁå¢ E¯ÁSÉUÀ½AzÀ ¨sÀæµÀÖ C¢üPÁjUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀvÉÛºÀaÑ CªÀjUÉ cªÀiÁj ºÁQzÀÝ£ÀÄß ¥ÀwæPÉUÀ¼À°è N¢zÉÝÃªÉ, PÉæöÊA qÉÊj, PÉæöÊA ¸ÉÆÖÃjUÀ¼À°è £ÉÆÃrzÉÝÃªÉ. gÉqï ºÁåAqï DV ¹QÌ©zÀÄÝ PÀPÁÌ©QÌAiÀiÁV “E£ÀÄßªÀÄÄAzÉ »ÃUÉ ªÀiÁqÀÄªÀÅ¢®è FUÀ PÀë«Ä¹ ©r” JAzÀÄ CAUÀ¯Áa ¨ÉÃrzÀÝ£ÀÄß £ÁªÀÅ £ÉÆÃrzÉÝÃªÉ DzÀgÉ ¥ÀjuÁªÀÄªÉÃ£Á¬ÄvÀÄ? EAvÀºÀ PÁgÁåZÀgÀuÉUÀ½AzÀ zÉÆgÉvÀ ¥sÀ®ªÁzÀgÀÆ K£ÀÄ? ¤ÃªÉÃ aAw¹.

• gÁdPÁgÀtÂUÀ¼À£ÀÄß ²Që¸ÀÄªÀ C¢üPÁgÀªÀ£ÀÄß PÉÃ½zÀÝPÉÌ £Áå. ªÉAPÀmÁZÀ®gÀªÀjUÉ ªÀÄvÉÆÛªÉÄä ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛgÁUÀÄªÀ CªÀPÁ±ÀªÉÃ ºÉÆÃ¬ÄvÀÄ. PÉÃªÀ® 5000-1000 gÀÆ.UÀ¼À ®AZÀ ¥ÀqÉAiÀÄÄªÀ ªÀåQÛUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁzsÀåªÀÄUÀ¼À°è «dÈA©ü¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ, CzÉÃ PÉÆÃmÁåAvÀgÀ gÀÆ.UÀ¼À£ÀÄß PÉÆ¼Éî ºÉÆqÉzÀÄ, vÀªÀÄä Nmï¨ÁåAPÀ£ÀÄß vÀÄA©¹PÉÆ¼Àî®Ä ¥ÁæªÀiÁtÂPÀgÀ£ÀÆß C¥ÁæªÀiÁtÂPÀgÀ£ÁßV ªÀiÁr C£ÁåAiÀÄPÉÌ PÀÄªÀÄäPÀÆÌ ¤ÃqÀÄvÁÛ ®Æn ªÀiÁrzÀ ºÀtªÀ£Éß¯Áè zÀÆgÀzÀ ¹é¸ï ¨ÁåAQ£À°èqÀÄªÀ gÁdPÁgÀtÂUÀ¼ÉÃ ¤dªÁzÀ ¨sÀæµÀÖgÀÄ EAxÀºÀªÀgÀ£ÉßÃ vÀ¤SÉUÉÆ¼À¥Àr¸ÀÄªÀ C¢üPÁgÀ«®èªÉAzÀ ªÉÄÃ¯É ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛgÀ ¥ÁvÀæ ¹Ã«ÄvÀªÁUÀÄªÀÅ¢®èªÉÃ?



46

• £ÀªÀÄä zÉÃ±ÀzÀ DqÀ½vÀzÀ°è ¥ÁgÀzÀ±ÀðPÀvÉ¬Ä®è ªÀiÁ»w ºÀQÌUÉ zsÀé¤¬Ä®è, ¯ÉPÀÌ¥ÀvÀæ ªÀåªÀºÁgÀUÀ¼À°è £ÉÊdvÉ¬Ä®è¢gÀÄªÀÅzÀÆ ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛgÀ PÁgÀåUÀ½UÉ CqÀØ¯ÁVzÉ.

• vÀ¤SÉ £ÀqÉzÀ ªÉÄÃ¯É ¨ÉA§®, ²¥sÁgÀ¸ÀÄìUÀ½AzÀ ¥ÀæPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄaÑ ºÁPÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ, F jÃw ¹QÌ©zÀÝ C¥ÀgÁ¢üUÀ½UÉ JAxÀºÀ ²PÉë ¤ÃqÀ¨ÉÃPÉ£ÀÄßªÀ ªÀiÁ»wAiÀÄÆ E®è.

• ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛjUÉ ¸ÀA«zsÁ£ÁvÀäPÀ ºÁUÀÆ DqÀ½vÁvÀäPÀ C¢üPÁgÀUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀ¢zÀÝgÉ CªÀgÀ ¥ÁvÀæ ¸ÀAPÀÄavÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.

• ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛ ¥ÉÆÃ°¸ÀgÉÃ vÀªÀÄUÉ ¹QÌzÀ ªÀiÁ»wAiÀÄ §UÉÎ UÉÆÃ¥ÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß PÁ¥ÁqÀzÉÃ ¨sÀæµÀÖ C¢üPÁjUÀ½UÉ »A¢¤AzÀ PÀÄªÀÄäPÀÄÌ ¤Ãr CªÀiÁ£ÀvÁÛzÀ CªÀgÀ ºÉ¸Àj£À zÉÆqÀØ ¥ÀnÖAiÉÄÃ EzÉ.

• PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛjUÉ vÀªÀÄä C¢üÃ£À C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ vÀ¦àvÀ¸ÀÜgÁzÁUÀ zÀAr¸ÀÄªÀ C¢üPÁgÀ«®è.

• PÀ£ÁðlPÀ ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛgÀ PÁAiÉÄÝ 1984gÀ CrAiÀÄ°è G¥À¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛjUÀÆ CªÀPÁ±À PÀ°à¸À¯Á¬ÄvÀÄ. DzÀgÉ ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛ, G¥À¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛgÀ £ÀqÀÄªÉ vÁ¼ÀvÀ¦à M§âgÀ ªÉÄÃ¯É ªÀÄvÉÆÛ§âgÀÄ DgÉÆÃ¥À ¥ÀævÁågÉÆÃ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀÄvÁÛ vÀªÀÄä PÀvÀðªÀåUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄgÉAiÀÄÄªÀj¹zÁÝgÉ. F zÉÆÃµÀUÀ¼À£ÀÄß ¸Àj¥Àr¸ÀzÀ ºÉÆgÀvÀÄ ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛ PÁgÀåPÀæªÀÄUÀ¼À°è ºÉaÑ£À ¥sÀ® ¤jÃQë¸À®Ä ¸ÁzsÀå«®è.

• Hl ªÀiÁqÀ®Ä C¼ÀÄªÀ ªÀÄUÀÄ«UÉ ZÀAzÀªÀiÁªÀÄ£À£ÀÄß vÉÆÃj¸ÀÄvÁÛ ZÁPï¯ÉÃmï D«ÄµÀªÉÇrØ ¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀÄªÀ F ®AZÀ ªÀÄÄAzÉ D ªÀÄUÀÄ«£À NzÀÄ, PÉ®¸À, ªÀÄzÀÄªÉAiÀÄªÀgÉUÀÆ ªÀÄÄAzÀÄªÀgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ DqÀÄªÁUÀ ¤Ã £À£Àß ªÀÄÄAzÉ ¸ÉÆÃvÀgÉ ¤£ÀUÉ 2 UÉÆÃ°UÀ¼À£ÀÄß PÉÆqÀÄvÉÛÃ£É JAzÀÄ 2 UÉÆÃ°UÀ¼À°è ¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀÄªÀ ®AZÀ ªÀÄÄAzÉ «±Àé «SÁåvÀ QæPÉmï QæÃqÉAiÀÄªÀgÉUÀÆ ªÀÄÄAzÀÄªÀgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. UÉÆÃ«UÉ ºÁPÀÄªÀ ªÉÄÃ«¤AzÀ ªÀiÁ£ÀªÀ G¥ÀAiÉÆÃV¸ÀÄªÀ DºÁgÀ vÉÊ®UÀ¼ÀªÀgÉUÉ ºÀUÀgÀt ¨É¼ÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. ªÀÄUÀÄ ºÀÄnÖzÁUÀ D¸ÀàvÉæAiÀÄ¯ÉèÃ ¥ÁægÀA¨sÀªÁUÀÄªÀ gÀÄµÀªÀvÀÄÛ ªÀÄÄAzÉ ±ÀªÀzÀ ¥ÉnÖUÉAiÀÄªÀgÉUÀÆ wæ«PÀæªÀÄ£À ºÁUÉ ¤®ÄèvÀÛzÉ. EAvÀºÀ ¥ÁxÉð¤AiÀÄA ¨sÀæµÁÖZÁgÀªÀ£ÀÄß ºÉÆqÉzÉÆÃr¸ÀÄªÀ PÀvÀðªÀå



47

£ÀªÀÄäAvÀºÀ ¸ÁªÀiÁ£ÀågÀ ¸ÀºÀPÁgÀ ¨ÉA§®zÉÆA¢UÉ mÉÆAPÀPÀnÖ ¤AvÀgÉ ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛgÀ PÁgÀåPÉëÃvÀæ «ÄAa£ÀAvÉ »UÀÄÎvÀÛzÉ. £ÀªÉA§gï 6 jAzÀ 10gÀªÀgÉUÉ JZÀÑgÀzÀ ‘eÁUÀÈwªÁgÀ’ DZÀj¸ÀÄwÛgÀÄªÀ F ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è E£ÁßzÀgÀÆ £ÁªÉ®ègÀÄ ¥ÁæªÀiÁtÂPÀªÁV ¨sÀæµÁÖZÁgÀzÀ «gÀÄzÀÞ ¸ÀªÀÄgÀ ¸ÁgÀ®Ä PÀAPÀt§zÀÞgÁUÉÆÃt.

“¥ÁæªÀiÁtÂPÀvÉ agÁAiÀÄÄªÁUÀ°, sÀæµÁÖZÁgÀ C½AiÀÄ°”

eÁUÀwPÀ ºÀªÁªÀiÁ£À ªÉÊ¥ÀjÃvÀåUÀ¼ÀÄ

C¥ÁAiÀÄzÀ CAa£À°ègÀÄªÀ eÁUÀwPÀ ºÀªÁªÀiÁ£ÀzÀ°è »AzÉAzÀÆ PÁtzÀAvÀ wÃªÀævÉAiÀÄÆ ¥ÀgÁPÁµÉÖAiÀÄ£ÀÄß vÀ®Ä¦ eÁUÀwPÀ vÁ¥ÀªÀiÁ£À KgÀÄwÛgÀÄªÀÅzÀÄ DvÀAPÀPÁj ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀiÁVzÉ. «±Àé ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄÄ ¸ÀºÀ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ vÁ¥ÀªÀiÁ£À KgÀÄwÛgÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß zÀÈqsÀ¥Àr¹zÉ. 2006gÀ°è ¨sÁgÀvÀ zÉÃ±ÀzÀ xÁgï ªÀÄgÀÄ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¨ÁªÀÄgïì£À°è ¥ÀæªÁºÀ GAmÁ¬ÄvÀÄ. C®èzÉ »ªÀiÁ®AiÀÄzÀ ¤ÃUÀð®Äè PÀgÀUÀÄªÀ ¥ÀæªÀiÁt ºÉZÁÑVzÉ. C®èzÉ aÃ£À E£ÀÄß 10 ªÀµÀðUÀ¼À°è aÃ£ÁzÀ 31 «Ä.«ÄÃ. ¨sÀÆ«Ä ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ°è ªÀÄÄ¼ÀÄUÀÄªÀ ¸ÀA¨sÀªÀ«zÉ. ºÉÊ£Á£ï PÀgÁªÀ½ C®à ¨sÁUÀ FUÁUÀ¯ÉÃ ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ ¥Á¯ÁVzÉ. ©ÃfAUï£À°è ªÉÆzÀ® ¨ÁjUÉ »ªÀÄ¥ÁvÀªÁ¬ÄvÀÄ. xÁAiÉÄèAqï£À°è ¨sÁj §zÀ¯ÁªÀuÉ ©üÃPÀgÀ §gÀ 6 wAUÀ¼À §½PÀ ¨sÁj ¥ÀæªÁºÀ. D¸ÉÖçÃ°AiÀiÁzÀ ªÀÄgÀÄ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°è ¨sÁj ªÀÄ¼É ºÁUÀÆ ¥ÀæªÁºÀ. ©æl£ï£À°è ºÉaÑ£À GµÁÚA±À zÁR¯ÁVzÀÆÝ Qæ.±À. 1659gÀ°è EzÀÝ zÁR¯É ªÀÄÄjzÀÄ ©¢ÝzÀÄÝ. 2006gÀ°è AiÀÄÄgÉÆÃ¥ï£À »ªÀÄZÁÑ¢vÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è »ªÀÄzÀ ¥ÀæªÀiÁt FUÀ PÀrªÉÄAiÀiÁVzÉ. ZÀ½UÁ®zÀ°è »ªÀÄ¨ÉlÖUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ºÀÆUÀ¼ÀÄ ¨É¼É¢ªÉ. £ÀÆåAiÀiÁPïð£À ZÀ½UÁ®zÀ GµÁÚA±À 3 rVæ ¸É°ìAiÀÄ¸ï DzÀgÉ 2006gÀ d£ÀªÀjAiÀÄ°è zÁR¯ÁzÀzÀÄÝ, 18 rVæ ¸É°ìAiÀÄ¸ï, ªÉ¤dÄªÉ¯Áè 1972gÀ°è EzÀÝ 6 ¤ÃUÀð®ÄèUÀ¼À ¥ÉÊQ FUÀ G½¢gÀÄªÀÅzÀÄ PÉÃªÀ® 2 ªÀiÁvÀæ. E£ÀÄß 10 ªÀµÀðUÀ¼À M¼ÀUÉ vÁ¥ÀªÀiÁ£À¢AzÁV PÀgÀUÀ§ºÀÄzÀÄ. D¹ÖçAiÀiÁ 1300 ªÀµÀðUÀ¼À §½PÀ EzÉÃ ªÉÆzÀ® ¨ÁjUÉ C¢üPÀ vÁ¥ÀªÀiÁ£À zÁR¯ÁVvÀÄÛ. ªÀÄ¼ÉAiÀÄ£ÉßÃ PÁtzÀ «±ÀézÀ Cw zÉÆqÀØ ªÀÄgÀÄ¨sÀÆ«Ä ¸ÀºÀgÁzÀ°è PÀ¼ÉzÀ ¥sÉ§æªÀjAiÀÄ°è ¨sÁj ªÀÄ¼É ±ÉÃ. 70% DºÁgÀ GvÁàzÀ£É £Á±À. 6 ®PÀë d£À ¤gÁ²ævÀgÀÄ.



48

PÀ£ÁðlPÀ gÁdzsÁ¤ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ¸ÀºÀ EzÀjAzÀ ºÉÆgÀvÁV®è. »A¢£À »AUÁgÀÄ ªÀÄ¼É ªÉÊ¥ÀjÃvÀå¢AzÁV ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ D¸ÀÄ¥Á¹£À UÁæªÀiÁAvÀgÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼ÀÆ ¸ÀºÀ F ¸Á°£À ¨ÉÃ¹UÉAiÀÄ ªÀiÁZïð GµÁÚA±À 37-38 rVæ ¸É°ìAiÀÄ¸ïVAvÀ®Æ ºÉZÁÑUÀ§ºÀÄzÉAzÀÄ ºÀªÁªÀiÁ£ÀzÀ E¯ÁSÉ ªÀÄÄ£ÀÆìZÀ£É ¤ÃrzÉ.

UÉÆèÃ§¯ï ªÁ«ÄðAUï (¨sÀÆ«Ä ©¹ KgÀÄªÀÅzÀÄ) JA§ CA±À 19£ÉÃ ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ¯ÉèÃ ¨É¼ÀQUÉ §A¢zÉ. “ªÁvÁªÀgÀtzÀ°è GµÁÚA±ÀPÉÌ ºÁUÀÆ ªÀÄ£ÀÄµÀå£À fÃªÀ£À PÀæªÀÄPÉÌ ¸ÀA§AzsÀ«zÉ” JA§ ¤UÀÆqsÀ «µÀAiÀÄªÀ£ÀÄß ªÉÆlÖ ªÉÆzÀ® ¨ÁjUÉ ºÉÆgÀUÉqÀ»zÀªÀgÀÄ ¹éÃqÀ£ï£À ¸ÁÖAn CgÉÃ¤AiÀÄ£ï- JA§ «eÁÕ¤ DUÀ¯ÉÃ £ÀªÀÄä PÉÊUÁjPÉUÀ¼ÀÄ ©qÀÄUÀqÉUÉÆ½¸ÀÄªÀ PÁ§ð£ï qÉÊ DPÉìöÊqï ªÁvÁªÀgÀt MmÁÖgÉ £ÀªÀÄä UÀæºÀ ©¹AiÉÄÃgÀ®Ä PÀ¤µÀ× 3 ¸Á«gÀ ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉAzÀÄ DUÀ¯ÉÃ ºÉÃ½zÀÝgÀÄ. ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ°è fÃªÀgÁ²UÀ¼À §zÀÄQUÉ ºÀªÁªÀiÁ£À CvÀåAvÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæ ªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ. ªÁvÁªÀgÀtzÀ GµÁÚA±À ªÀÄ¼É-ªÀiÁgÀÄvÀUÀ¼ÀÄ ªÀiÁ£ÀªÀgÀ «µÀAiÀÄzÀ°è £ÉÃgÀ ¥Àæ¨sÁªÀªÀ£ÀÄß ©ÃgÀ¢gÀ§ºÀÄzÀÄ. DzÀgÉ ªÀÈPÀë ¸ÀA¥ÀvÀÄÛ, ¨É¼ÉUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ ¥ÁætÂUÀ¼À ªÉÄÃ¯É CªÀÅ ¸ÁPÀµÀÄÖ ¥Àæ¨sÁªÀ ©ÃgÀÄvÀÛªÉ. §gÀ, ZÀAqÀªÀiÁgÀÄvÀ, ¥ÀæªÁºÀ, ¸ÀÄ£Á«ÄAiÀÄAvÀºÀ ©üÃPÀgÀ ¥ÀæPÀÈw «PÉÆÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ, ¸ÀA¨sÀ«¹zÁUÀ ªÀiÁvÀæ ªÀÄ£ÀÄµÀåjUÉ ªÁvÁªÀgÀtzÀ ºÀªÁªÀiÁ£ÀzÀ ªÉÊ¥ÀjÃvÀåUÀ¼À §UÉÎ CjªÁUÀÄvÀÛzÉ. EwÛÃa£À ¢£ÀUÀ¼À°è ¨sÁgÀvÀ¢AzÀ CªÉÄÃjPÀzÀªÀgÉUÉ F §UÉAiÀÄ PÉ®ªÀÅ ¥ÀæPÀÈw «PÉÆÃ¥ÀUÀ¼ÀÄ C£ÀÄ¨sÀªÀªÁVªÉ.

VæÃ£ï ºË¸ï C¤®UÀ¼ÀÆ «Äw«ÄÃgÀÄªÀÅzÀjAzÀ GzÀã«¸ÀÄªÀ F ªÉÊ¥ÀjÃvÀå

¥ÀjuÁªÀÄUÀ¼ÉÃ «eÁÕ¤UÀ¼À£ÀÄß DvÀAPÀPÉÆÌ¼À¥Àr¸ÀÄwÛªÉ. ¸ÀÆAiÀÄð£À GµÀÚ ±ÀQÛ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß vÁQzÁUÀ CzÀgÀ §ºÀÄvÉÃPÀ ¨sÁUÀ DAvÀjPÀëzÉÆ¼ÀPÉÌ »AwgÀÄV ºÉÆÃV ©qÀÄvÀÛzÉ. ¨sÀÆ«ÄUÉ CAnPÉÆAqÉÃ EgÀÄªÀ ªÁvÁªÀgÀtzÀ ªÁAiÀÄÄ ¥ÉÆgÉ ¸Àé®à ¸ËgÀ GµÀÚªÀ£ÀÄß vÀ£ÉÆß¼ÀPÉÌ ¸É¼ÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀjAzÀ D C®à ¥ÀæªÀiÁtzÀ GµÀÚ ±ÀQÛAiÉÄÃ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß ©¹AiÀiÁV¸ÀÄvÀÛzÉ. ªÁvÁªÀgÀtªÀÅ mÉÆæÃ¥ÉÆÃ¹àAiÀÄgï, ¸ÁÖçmÉÆÃ¹àAiÀÄgï, ªÉÄ¸ÉÆÃ¹àAiÀÄgï, xÀªÉÆðÃ¹àAiÀÄgï ºÁUÀÆ JPÉÆìÃ¹àAiÀÄgïUÀ¼ÁV MlÄÖ 5 ¥ÀzÀgÀUÀ¼ÁV MlÄÖUÀÆr fÃªÀ ¸ÀAPÀÄ®PÉÌ ¥ÁæuÁAwPÀªÁzÀ ¸ÀÆAiÀÄð£À £ÉÃgÀ¼ÁwÃvÀ QgÀtUÀ¼ÀÄ CAvÀjPÀëzÀ°è£À EvÀgÉ vÉÆAzÀgÉUÀ½AzÀ vÀ¦à À®Ä EªÀÅ ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁV ¤®ÄèvÀÛªÉ.



49

ªÁvÁªÀgÀtzÀ°è£À VæÃ£ïºË¸ï C¤®UÀ¼ÉÃ MAzÀÄ jÃwAiÀÄ°è ¨sÀÆ«ÄUÉ gÀPÁë PÀªÀZÀUÀ¼ÁVªÉ.

ªÀÄ£ÀÄµÀå¤UÉ DªÀÄèd£ÀPÀ ºÉÃUÉ ªÀÄÄRåªÉÇÃ ¸À¸ÀåUÀ½UÉ EAUÁ®zÀ qÉÊ DPÉìöÊqï CµÉÖ ªÀÄÄRå. ¹¯Ád EAzsÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß Gj¸ÀÄªÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ GvÀà£ÀßªÁUÀÄªÀ F ªÁAiÀÄÄ ªÁvÁªÀgÀtzÀ°è ¨Áj ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è DªÀj¸ÀÄvÀÛzÉ. F jÃwAiÀiÁV ºÉaÑ£À ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è vÀÄA©PÉÆArgÀÄªÀ DªÀÄè fÃªÀ ¸ÀAPÀÄ®PÉÌ ªÀiÁgÀPÀªÁV ¥Àjt«Ä¸ÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 200 ªÀµÀðUÀ¼À PÁ® £É¯ÉUÉÆArgÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀÄ «eÁÕ¤UÀ¼À «±ÉèÃµÀuÉAiÀiÁVzÉ. DzÀÝjAzÀ EwÛÃZÉUÉ VæÃ£ï ºË¸ï UÁå¸À¸ï PÀrvÀPÁÌV PÉÊUÁjPÉUÀ¼À ªÉÄÃ¯É UÉÆèÃ§¯ï ªÁ«ÄðAUï 6 rVæ ¸É°ìAiÀÄ¸ï qÁ. «ÄÃgÀeï ¥ÁnÃ® C¥ÁAiÀÄ 2050UÉ F PÁAiÉÄÝAiÀÄr ®AqÀ£ï£À°è ºÀ¹gÀÄ vÉjUÉ eÁjUÉÆ½¹zÀAvÉ £ÀªÀÄä zÉÃ±ÀzÀ®Æè PÀlÄÖ¤mÁÖV PÉÊUÁjPÉUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ºÀ¹gÀÄ vÉjUÉ eÁjAiÀiÁUÀ°, «Äw «ÄÃjzÀ d£À¸ÀASÉå KjPÉ¬ÄAzÁV ªÀiÁ£ÀªÀ vÀ£Àß CªÀ±ÀåPÀvÉUÀ¼À£ÀÄß FqÉÃj¹PÉÆ¼ÀÄîªÀ ¤nÖ£À°è ¸ÁéxÀð ¯Á®¸É¬ÄAzÀ CqÀØ zÁj »rzÀÄ, “£À¢UÀ½UÉ CqÀØ¯ÁV J¯ÉèAzÀgÀ°è DuÉPÀlÄÖUÀ¼À£ÀÄß ¤«Äð¹ d®«zÀÄåvï GvÁà¢¸ÀÄªÀÅzÀjAzÀ £ÉÊ¸ÀVðPÀ C¸ÀªÀÄvÉÆÃ®£À GAmÁV fÃªÀ £À¢UÀ¼À ªÀÄÆ® ¸ÀégÀÆ¥ÀªÉÃ §zÀ¯ÁV £À²¹ ºÉÆÃUÀÄªÀ ºÀAvÀ vÀ®Ä¦ªÉ” JAzÀÄ qÀ§Äè.qÀ§Äèöå.J¥sï. ¤zÉðÃ±ÀPÀ eÉ.«Ä. ¦ÃmÁPï DvÀAPÀ ªÀåPÀÛ¥Àr¹zÁÝgÉ. CAvÉAiÉÄÃ GvÀÛgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ fÃªÀ£À¢UÀ¼ÁzÀ UÀAUÁ ªÀÄvÀÄÛ ¹AzsÀÄ £À¢UÀ¼ÀÄ CwAiÀiÁzÀ £ÀUÀjÃPÀgÀt ºÁUÀÆ DuÉPÀmÉÖUÀ¼À ¤ªÀiÁðt¢AzÁV «±ÀézÀ°è C¥ÁAiÀÄzÀ CAa£À°ègÀÄªÀ “mÁ¥ï 10” £À¢UÀ¼À ¥ÀnÖAiÀÄ°èªÉ JAzÀÄ «±Àé “¤¸ÀUÀð ¤¢ü”. F C¥ÁAiÀÄPÁj ºÁUÀÆ DWÁvÀPÁj CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆgÀUÉqÀ«zÉ.

¥ÀÄgÁt EwºÁ¸À PÁ®¢AzÀ®Æ - ¥ÁªÀ£À UÀAUÉ- UÀAUÁ ªÀiÁvÉ JAzÉ¯Áè PÀgÉ¹PÉÆ¼ÀÄîªÀ GvÀÛgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ UÀAUÁ£À¢ vÀ£Àß d®zsÁgÉAiÀÄ ¸ÉÆ§UÀ£ÀÄß PÀ¼ÉzÀÄPÉÆAqÀÄ ¸ÉÆUÀÄwÛgÀÄªÀÅzÀÄ ¸ÁªÀiÁ£Àå zÀÈ±ÀåªÁVzÉ. “fAiÀiÁ®fPÀ¯ï ¸ÀªÉð D¥sï EArAiÀiÁ”zÀ ¥ÀæPÁgÀ 21£ÉÃ ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ CAvÀåzÀ ªÉÃ¼ÉUÉ UÀAUÁ£À¢ §wÛ ºÉÆÃUÀ§ºÀÄzÀÄ. UÀAUÁ£À¢AiÀÄ ªÀÄÆ®ªÁzÀ UÀAUÉÆÃwæ »ªÀÄ £À¢AiÀÄ PÀgÀUÀÄ«PÉAiÀÄ ªÉÃUÀ ºÉZÁÑVzÀÄÝ CzÀÄ E£ÀÄß ªÀÄÄAzÉAiÀÄÆ CzÉÃ ¹ÜwAiÀÄ°è ªÀÄÄAzÀÄªÀgÉzÀgÉ UÀAUÁ£À¢ ªÀÄÄA¢£À 100 ªÀµÀðUÀ¼À°è ¸ÀA¥ÀÆtðªÁV §wÛ ºÉÆÃUÀ§ºÀÄzÀÄ.



50

UÀtÂUÁjPÉ, CgÀtå £Á±À, PÉÊUÁjQÃPÀgÀt, ¥Àj¸ÀgÀ ªÀiÁ°£Àå ºÁUÀÆ «Äw«ÄÃjzÀ PÉÆ¼ÀªÉ ¨Á« ¤ªÀiÁðt¢AzÁV ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ vÁ¥ÀªÀiÁ£À ¢£À¢AzÀ ¢£ÀPÉÌ ºÉZÁÑUÀÄvÀÛ¯ÉÃ EzÉ. ªÁvÁªÀgÀtzÀ F ©¹¬ÄAzÁV ¤ÃUÀð®ÄèUÀ¼ÀÆ »AzÉA¢VAvÀ®Æ ªÉÃUÀªÁV ¤AvÀ¯ÉèÃ ¤ÃgÁUÀÄwÛªÉ. CAmÁnðPÀ, VæÃ£ï¯ÁåAqï »ªÀiÁ®AiÀÄzÀ G¥À£À¢UÀ½AzÀ GUÀªÀÄªÁVgÀÄªÀ J¯Áè £À¢UÀ¼ÀÄ EzÉÃ jÃw C¥ÁAiÀÄªÀ£ÀÄß JzÀÄj¸ÀÄwÛªÉ. J®èQÌAvÀ ªÀÄÄRåªÁV UÀAUÁ£À¢ ªÀÄÆ®ªÁzÀ UÀAUÉÆÃwæ ¤ÃUÀð®Äè ±ÀgÀªÉÃUÀzÀ°è PÀgÀUÀÄwÛgÀÄªÀÅzÀjAzÀ UÀAUÉ §wÛ ºÉÆÃUÀ§ºÀÄzÉÃ£ÉÆÃ JA§ DvÀAPÀ JzÀÄgÁVzÉ. qÀ§Æè. qÀ§Æè. J¥sï. £À ¸À«ÄÃPÁë ªÀgÀ¢AiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ »ªÀiÁ®AiÀÄzÀ ¤ÃUÀð®ÄèUÀ¼ÀÆ ªÀµÀðPÉÌ ¸ÀgÁ¸Àj 10 jAzÀ 12 «ÄÃlgï£ÀµÀÄÖ PÀgÀV »AzÉ ¸ÀjAiÀÄÄwÛªÉ. UÀAUÉÆÃwæ »ªÀÄ£À¢AiÀÄAvÀÆ ªÀµÀðPÉÌ 23 «ÄÃlgï£ÀµÀÄÖ PÀgÀUÀÄwÛzÉ. PÀ¼ÉzÀ 30 ªÀµÀðUÀ¼À°è 2 ±ÀvÀªÀiÁ£ÀQÌAvÀ 3 ¥ÀlÄÖ ºÉZÀÄÑ PÀgÀVzÉ. UÀAUÉ AiÀiÁªÀ §UÉAiÀÄ C¥ÁAiÀÄPÉÌ ¹®ÄQzÁÝ¼ÉA§ÄzÀPÉÌ EzÉÆAzÀÄ ¥ÀævÀåPÀë GzÁºÀgÀuÉAiÀiÁVzÉ. UÀAUÉÆÃwæ »ªÀÄ£À¢AiÀÄÄ ºÉaÑ£À ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è PÀgÀUÀÄªÀÅzÀjAzÀ £À¢AiÀÄ°è ¤Ãj£À ªÀÄlÖ ºÉZÀÑvÉÆqÀUÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄÄAzÉÆAzÀÄ ¢£À ©üÃPÀgÀ ¥ÀæªÁºÀPÀÆÌ PÁgÀtªÁUÀ§ºÀÄzÀÄ. PÉ®ªÀÅ CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼À ¥ÀæPÁgÀ ªÀÄÄA¢£À 50 ªÀµÀðUÀ¼À°è »ªÀiÁ®AiÀÄzÀ £À¢UÀ¼ÀÄ ¨ÉÃ¹UÉAiÀÄ°è C¥ÁAiÀÄzÀ ªÀÄlÖzÀ°è ºÀjAiÀÄ°ªÉ.

dUÀwÛ£À ±ÉÃPÀqÁ 70% gÀµÀÄÖ ¹»¤ÃjUÉ F »ªÀÄ£À¢UÀ¼ÉÃ ªÀÄÆ®. zsÀÈªÀ

¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À°è ±ÉÃRgÀªÁVgÀÄªÀ »ªÀÄªÉÃ dUÀwÛ£À £À¢UÀ¼À ¹»¤Ãj£À ¸É¯É. zsÀÈªÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À°è Cw ºÉZÀÄÑ ¹»¤ÃgÀÄ ±ÉÃRgÀªÁVgÀÄªÀÅzÀÄ »ªÀiÁ®AiÀÄzÀ¯ÉèÃ, dUÀwÛ£À vÁ¥ÀªÀiÁ£ÀzÀ°è KjPÉAiÀiÁUÀÄwÛgÀÄªÀ PÀÄjvÀÄ «eÁÕ¤UÀ¼ÀÄ JZÀÑj¸ÀÄvÀÛ¯ÉÃ EzÁÝgÉ. 70gÀ zÀ±ÀPÀPÉÌ ºÉÆÃ°¹zÀgÉ »ªÀiÁ®AiÀÄ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ vÁ¥ÀªÀiÁ£ÀzÀ°è 1 rVæAiÀÄµÀÄÖ KjPÉAiÀiÁVzÉ. ºÁUÉ ¤ÃUÀð®Äè PÀÆqÀ »AzÉA¢VAvÀ®Æ ºÉZÀÄÑ PÀgÀVªÉ. 1953gÀ°è vÉÃ£ï¹AUï JªÀgÉ¸ïÖ ²RgÀªÀ£ÀÄß ºÀvÀÛ®Ä §¼À¹zÀÝ £ÉÃ¥Á¼ÀzÀ PÀÄA§Ä »ªÀÄ£À¢ EAzÀÄ 3 ªÉÄÊ°AiÀÄµÀÄÖ »AzÉ ¸Àj¢ªÉ. «±Àé ¥Àj¸ÀgÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼À ¥ÀæPÁgÀ ªÀÄÄA¢£À 30 ªÀµÀðUÀ¼À°è »ªÀiÁ®AiÀÄzÀ ±ÉÃ. 20% gÀµÀÄÖ »ªÀÄ PÀgÀV ºÉÆÃUÀ°zÉ. 2050gÀ ªÉÃ¼ÉUÉ dUÀwÛ£À »ªÀÄ£À¢UÀ¼À°è PÁ®Ä ¨sÁUÀzÀµÀÄÖ ªÀiÁAiÀÄªÁUÀ°ªÉ. »ªÀÄ£À¢UÀ¼À vÀªÀgÁzÀ CAmÁnðPÁ ºÁUÀÆ VæÃ£ï¯ÁåAqï PÀÆqÀ EzÉÃ jÃw C¥ÁAiÀÄ JzÀÄj¸À°ªÉ.



51

ªÁvÁªÀgÀtzÀ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ½AzÁV ¨sÀÆUÉÆÃ¼ÀPÉÌ ¸ÀA¨sÀ«¸À§ºÀÄzÁzÀ 2 zÉÆqÀØ C¥ÁAiÀÄUÀ¼À «µÀAiÀÄzÀ°è «eÁÕ¤UÀ¼ÀÆ wÃªÀæ DvÀAPÀ ªÀåPÀÛ¥Àr¹zÁÝgÉ. “UÀ¯ïá D¥sï ªÉÄQìPÉÆ” ¢AzÀ CAmÁèAnPï ªÀÄºÁ¸ÁUÀgÀzÀ ªÀÄÆ®PÀ AiÀÄÄgÉÆÃ¥ï PÀqÉ ¥ÀæAiÀiÁtÂ¸ÀÄªÀ CvÀÄåµÀÚ «zÀÄåvï (UÀ¯ïá ¹ÖçÃªÀiï) CªÀÅUÀ¼À ¥ÉÊQ MAzÁzÀgÉ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ ªÀÄlÖUÀ¼À KjPÉ ¸ÀªÀÄÄzÀæ ¥ÀæªÁºÀ GµÀÚªÀ£ÀÄß («zÀÄåvï) «eÁÕ¤UÀ¼ÀÆ ¸ÉªÉqÀæ¥ïìUÀ¼À°è C¼ÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. UÀ¯ïá ¹ÖçÃªÀiï- JA§ÄzÀÄ MAzÀÄ GvÀÛgÀzÀ ¥Àæ¸ÀgÀtzÀ ªÀåªÀ¸ÉÜ EzÀ£ÉßÃ “GvÀÛgÀ CAmÁèAnPï UÉÊgï” JAvÀ®Æ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. EzÀgÀ ²RgÀ ¸ÁÜ£ÀzÀ°è GµÀÚ «zÀÄåvï 150 ¸ÉªÉgï qÀæ¥ïì KjzÉ J£Àß¯ÁVzÉ. ¸ÀgÁ¸ÀjAiÀiÁV CzÀÄ 100 ¸ÉªÉgï qÀæ¥ïìUÀ¼À°è EgÀÄvÀÛzÉ. EzÉÃ UÀ¯Éá¹ÖçÃªÀiï ¸ÉÃjzÀ EzÉÃ ©æl£ï£À GvÀÛgÀ ¨sÁUÀzÀ ¥Àj¸ÀgÀUÀ¼À°è vÁ¥ÀªÀiÁ£À ±ÀÆ£Àå ¹ÜwAiÀÄ°ègÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ FUÀ C°è ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 8 rVæ ¸É°ìAiÀÄ¸ï GµÀÚ «zÀÄåvï EzÉ.

ªÀiÁ£ÀªÀ J¸ÀUÀÄwÛgÀÄªÀ PÀÄPÀÈvÀåUÀ½AzÀ ¨sÀÆ«Ä ©¹AiÀiÁVzÉ. eÁUÀwPÀ vÁ¥ÀªÀiÁ£À UÀt¤ÃAiÀÄ ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è KgÀÄwÛzÉ. ZÀ½UÁ®zÀ°è ¨sÀAiÀÄAPÀgÀ ¸ÉPÉ, ¨ÉÃ¹UÉAiÀÄ°è ¨sÁj ªÀÄ¼É, CAvÉAiÉÄÃ ªÀÄ¼ÉUÁ®zÀ°è ©üÃPÀgÀ §gÀ. 21£ÉÃ ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ°è «±ÀézÀ vÁ¥ÀªÀiÁ£À 1.8 jAzÀ 4 rVæ ¸É°ìAiÀÄ¸ï£ÀµÀÄÖ KgÀ°zÉ!

ªÀÄ»¼Á ¸À§°ÃPÀgÀt

“¥ÀQëUÉ ºÉÃUÉ MAzÉÃ gÉPÉÌ¬ÄAzÀ ºÁgÀÄªÀÅzÀÄ C¸ÁzsÀåªÁVgÀÄvÀÛzÉAiÉÆÃ ºÁUÉ, ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ ¹ÜwUÀwUÀ¼ÀÄ GvÀÛªÀÄUÉÆ¼ÀîzÀ ºÉÆgÀvÀÄ dUÀwÛ£À PÀ¯ÁåtzÀ §UÉÎ aAw¸ÀÄªÀÅzÀÄ C¸ÁzsÀåªÁVgÀÄvÀÛzÉ.”

-¸Áé«Ä «ªÉÃPÁ£ÀAzÀ

ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ£ÀÄß E£ÀÆß MAzÀÄ ¨sÉÆÃUÀzÀ ªÀ¸ÀÄÛªÁV G¥ÀAiÉÆÃV¹ J¸ÉAiÀÄ¯ÁUÀÄwÛgÀÄªÀÅzÀjAzÀ, ¸ÀªÀiÁdzÀ ªÀÄÄRåªÁ»¤¬ÄAzÀ CªÀ¼À£ÀÄß zÀÆgÀ ElÄÖ PÀqÉUÀtÂ¸À¯ÁUÀÄwÛgÀÄªÀÅzÀjAzÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀÄ E£ÀÆß C±ÀPÀÛjgÀÄªÀzÀjAzÀ¯ÉÃ ªÀÄ»¼Á ¸À±ÀQÛÃPÀgÀt JA§ «µÀAiÀÄªÀÅ ºÉZÀÄÑ ¥ÁæªÀÄÄRåvÉ ¥ÀqÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîwÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀÄ ¸À±ÀPÀÛgÁUÀÄªÀ vÀ£ÀPÀ ªÀÄÄAzÀÄªÀjAiÀÄÄvÀÛ¯ÉÃ EgÀÄvÀÛzÉ. ¥ÀÄgÀÄµÀ ¥ÀæzsÁ£ÀªÁzÀ F



52

¸ÀªÀiÁdªÀÅ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄjUÉ AiÀiÁªÁUÀ®Æ ¸ÁévÀAvÀæöå ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀéAiÀÄA DqÀ½vÀªÀ£ÀÄß ¤gÁPÀj¸ÀÄvÀÛ §A¢zÉ. F °AUÀ vÁgÀvÀªÀÄåªÀÅ ªÀiÁ£À«ÃAiÀÄ ªÀÄÄRªÀ£ÀÄß «PÁgÀUÉÆ½¹zÉ. F vÁgÀvÀªÀÄåªÀÅ ºÉtÄÚ ªÀÄUÀÄ«£À d£À£ÀPÉÌ ªÀÄÄAZÉAiÉÄÃ ¥ÁægÀA¨sÀªÁV CzÀÄ CªÀ¼À ºÉtÄÚvÀ£ÀzÀ fÃªÀ£ÀUÀÄAl G½zÀÄ©qÀÄvÀÛzÉ. dUÀwÛ£À Cw zÉÆqÀØ ¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀé gÁµÀÖç ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄjUÉ G£ÀßvÀ ¸ÁÜ£À PÉÆnÖzÉÝÃªÉ JAzÀÄ ºÉÃ½PÉÆ¼ÀÄîªÀ ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀÄ MlÄÖ d£À¸ÀASÉåAiÀÄ ±ÉÃ. 50gÀµÀÖ£ÀÄß ¥Àæw¤¢ü¸ÀÄvÁÛgÉ. C£Á¢ PÁ®¢AzÀ®Æ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ªÀÄ»¼É ªÉÊ²µÀÖöå ¥ÀÆtðªÁVgÀÄªÀ¼ÀÄ. ¸ÉßÃºÀ, ¸ÀºÀ£À²Ã®vÉ, ªÀÄªÀÄvÉ ªÀÄÄAvÁzÀ ¸ÀzÀÄÎtUÀ¼À UÀtÂAiÀiÁVgÀÄªÀ¼ÀÄ ªÀÄ£ÉAiÀÄ ¸ÀªÀðvÉÆÃªÀÄÄR K¼ÉÎUÁV ¥Àj±ÀæªÀÄ ¥ÀqÀÄvÁÛ DyðPÀªÁV ¥ÀÄgÀÄµÀ£À ¸ÀªÀiÁ£ÀªÁV zÀÄrAiÀÄÄwÛzÁÝ¼É. F jÃw ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ ªÀÄºÀvÀéªÀ£ÀÄß CjvÉÆÃ K£ÉÆÃ £ÀªÀÄä ¥ÀÆªÀðdgÀÄ ªÀiÁvÀæ ¸ÁÜ£ÀPÉÌ CvÀåAvÀ UËgÀªÀªÀ£ÀÄß vÉÆÃjzÁÝgÉ. £ÀªÀÄä gÁ¶ÖçÃAiÀÄvÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁvÉUÉ ºÉÆÃ°¹ ‘¨sÁgÀvÀ ªÀiÁvÉ’ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. ¨sÁgÀvÀªÀÅ PÀÈ¶ ¥ÀæzsÁ£À zÉÃ±ÀªÁVzÀÝjAzÀ ¨sÀÆ«ÄAiÉÄÃ fÃªÀ£ÁzsÁgÀPÉÌ ¥ÀæªÀÄÄR ªÀÄÆ®ªÁVzÉ. EzÀ£ÀÄß PÀÆqÀ ‘¨sÀÆvÁ¬Ä’ JA§ gÀÆ¥ÀzÀ°è ºÉtÂÚUÉ ºÉÆÃ°¸À¯ÁVzÉ. ªÀÄ»¼ÉUÉ EµÉÖ Áè ¸ÁÜ£ÀªÀiÁ£À C¢üPÁgÀUÀ¼À£ÀÄß PÉÆnÖzÁÝVAiÀÄÆ, ¨sÁgÀvÀzÀ°è ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ£ÀÄß ¢éwÃAiÀÄ zÀeÉðAiÀÄ°è £ÉÆÃrPÉÆ¼Àî¯ÁUÀÄwÛzÉ. CAvÉAiÉÄÃ “ªÀÄ»¼É¬Ä®èzÀ fÃªÀ£ÀªÀÅ C¥ÀÆtð«zÁÝUÀ®Æ PÀÆqÀ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ£ÀÄß fÃªÀ£ÀzÀ E£ÉÆßAzÀÄ CzsÀð JAzÀÄ AiÀiÁªÁUÀ®Æ ¥ÀjUÀtÂ¹¯Áè” JAzÀÄ ²æÃ ¹ªÉÆÃ£À r. ©«AiÀÄgï ºÉÃ¼ÀÄvÁÛgÉ.

EwºÁ¸ÀªÀ£ÀÄß CªÀ¯ÉÆÃQ¹zÁUÀ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ ¸À§°ÃPÀgÀtPÉÌ / ¸ÁévÀAvÀæöåPÁÌV

±Àæ«Ä¹zÀ C£ÉÃPÀ ªÀÄºÀ¤ÃAiÀÄgÀ §UÉÎ w½zÀÄ §gÀÄvÀÛzÉ. CªÀgÀ°è ¥ÀæªÀÄÄRgÁzÀªÀgÉAzÀgÉ §ÄzÀÞ, D¢±ÀAPÀgÁZÁAiÀÄð, §¸ÀªÀtÚ, gÁeÁgÁªÀÄ ªÉÆÃºÀ£ï gÁAiÀiï, F±ÀégÀZÀAzÀæ «zÁå¸ÁUÀgÀ, ¸Áé«Ä «ªÉÃPÁ£ÀAzÀ, ªÀÄºÁvÁäUÁA¢ü, dªÁºÀgÀ¯Á¯ï £ÉºÀgÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀªÀgÀÄ. EªÀgÀ®èzÉ ©ænµï ¸ÀPÁðgÀªÀÇ PÀÆqÀ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ ¸À±ÀQÛÃPÀgÀtPÉÌ PÉ®ªÉÇAzÀÄ PÁ£ÀÆ£ÀÄUÀ¼À£ÀÄß eÁjUÉ vÀA¢vÀÄ. DzÀgÉ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ£ÀÄß ¸À§°ÃPÀgÀtUÉÆ½¸À¨ÉÃPÉA§ EZÉÒ ºÉÆA¢zÀ d£ÀjAzÀ ªÀiÁvÀæ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ ¸À±ÀQÛÃPÀgÀt ªÀiÁqÀ®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀÄªÀÅ¢®è. ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀÄ ¸ÀéAvÀ vÁªÉÃ ªÀÄÄAzÉ §AzÀÄ AiÀiÁªÀÅzÉÃ eÁw, zsÀªÀÄð JAzÀÄ ¨sÉÃzÀ ªÀiÁqÀzÉÃ vÀªÀÄä ¸À±ÀQÛÃPÀgÀtzÀ PÀqÉUÉ



53

MUÀÎmÁÖV ªÀÄÄAzÉ ¸ÁUÀ¨ÉÃPÀÄ. ¸ÁªÀiÁ£Àå ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀÄ FUÁUÀ¯ÉÃ ¸À±ÀQÛÃPÀgÀtUÉÆAqÀÄ ªÀÄºÀvÀézÀ ¸ÁzsÀ£É ªÀiÁrzÀ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄjAzÀ ¥Àæ¨sÁ«vÀgÁV CªÀgÀ ªÀiÁUÀðªÀ£ÀÄß C£ÀÄ¸Àj¸À®Ä ¥ÀæAiÀÄwß¸À¨ÉÃPÀÄ. EAvÀºÀ ¥Àæ¨sÁ« ¢lÖ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ°è ¥ÀæªÀÄÄRgÁzÀªÀgÉAzÀgÉ: ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæxÀªÀÄ ªÀÄ»¼Á ¥ÀæzsÁ¤ ªÀÄvÀÄÛ GQÌ£À ªÀÄ»¼É ²æÃªÀÄw EA¢gÁUÁA¢ü, «±Àé¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ¸ÁªÀiÁ£Àå ¸À¨sÉAiÀÄ ¥ÀæxÀªÀÄ ªÀÄ»¼Á CzsÀåPÉë ²æÃªÀÄw «dAiÀÄ®Qëöä ¥ÀArvï, £ÉÆ¨É¯ï ±ÁAw ¥ÀÄgÀ¸ÁÌgÀ ¥ÀqÉzÀ ¸ÀªÀiÁd ¸ÉÃªÀQ ªÀÄzÀgï vÉgÉÃ¸Á, UÁ£À PÉÆÃV¯É ¸ÀgÉÆÃf¤ £ÁAiÀÄÄØ, ¥ÀæxÀªÀÄ ªÀÄ»¼Á ªÀÄÄRåªÀÄAwæ ¸ÀÄZÉÃvÁ PÀÈ¥À¯Á¤, ¥ÀæxÀªÀÄ ªÀÄ»¼Á L¦J¸ï C¢üPÁj QgÀuï ¨ÉÃr, UÀUÀ£À AiÀiÁwæ PÀ®à£Á ZÁªÁè, «ÄÃ£ÁPÀÄªÀiÁj, L±ÀégÁå gÉÊ, ®vÁ ªÀÄAUÉÃ±ÀÌgï, ¸ÉÆÃ¤AiÀiÁ UÁA¢ü, ¸ÀÄµÁä ¸ÀégÁeï, GªÀiÁ ¨sÁgÀw ªÀÄÄAvÁzÀªÀgÀÄ, »ÃUÉ ¥ÀnÖ ¨É¼ÉAiÀÄÄvÁÛ ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄ»¼É CAzÀÄ-EAzÀÄ

ªÉÃzÀ ªÀÄvÀÄÛ G¥À¤µÀvÀÄÛUÀ¼À°è ªÀÄ»¼ÉUÉ ‘ªÀiÁvÁ’ ºÁUÀÆ ‘zÉÃ«’ JA§ G£ÀßvÀ ¦ÃoÀzÀ°è PÀÄ½îj¹ ¥ÀÄgÀÄµÀjUÉ ¸Àj¸ÀªÀiÁ£ÀªÁzÀ ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß PÉÆqÀ¯ÁVvÀÄÛ. DzÀgÉ ¤dªÁVAiÀÄÆ CªÀ¼À ¥Àj¹ÜwAiÀÄÄ vÀÈ¦ÛPÀgÀªÁVgÀ°®è. ªÀÄ£ÀÄ¸ÀäøwAiÀÄ zÀÈ¶ÖAiÀÄ°è CªÀ¼ÀÄ CvÀåAvÀ CªÀÄÆ®å ºÁUÀÆ UËgÀªÁ¤évÀ¼ÁVzÀÝ¼ÀÄ ºÁUÀÆ CªÀ½UÉ ªÉÆzÀ®Ä vÀAzÉ gÀPÀëuÉ PÉÆqÀ¨ÉÃPÁVvÀÄÛ. £ÀAvÀgÀ UÀAqÀ ªÀÄvÀÄÛ PÉÆ£ÉAiÀÄzÁV CªÀ¼À ªÀÄUÀ CªÀ½UÉ gÀPÀëuÉ PÉÆqÀ¨ÉÃPÁVvÀÄÛ. DzÀgÉ F DzsÀÄ¤PÀ AiÀÄÄUÀzÀ°è UÀAqÀ¸ÀÄ F CªÀÄÆ®åªÁzÀ fÃ«AiÀÄ£ÀÄß CªÀÄÆ®åªÁzÀ ¸ÀgÀPÀ£ÁßV §zÀ°¹ vÀ£Àß ¸Áé¢üÃ£À¥Àr¹PÉÆAqÀÄ vÀ£ÀUÉ ¨ÉÃPÁzÀ ºÁUÉ G¥ÀAiÉÆÃV¹PÉÆAqÀÄ £ÀAvÀgÀ ©lÄÖ©lÖ. ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ£ÀÄß ¸ÀªÀiÁdzÀ ªÀÄÄRå ªÁ»¤¬ÄAzÀ zÀÆgÀ«qÀ¯Á¬ÄvÀÄ. §°µÀ× PÁ£ÀÆ£ÀÄUÀ½zÀÝgÀÆ PÀÆqÀ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ£ÀÄß PÀÆægÀªÁV ºÁUÀÆ C£ÁUÀjÃPÀªÁV £ÀqÉ¹PÉÆAqÀÄ »A¹¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ. ºÉtÄÚ ¨sÀÆæt ºÀvÉå, ºÉtÄÚ ²±ÀÄ ºÀvÉå, ¨Á®PÁ«ÄðPÀvÉ, ¨Á®å«ªÁºÀ, ªÀgÀzÀQëuÉ, CvÁåZÁgÀ, ¯ÉÊAVPÀ QgÀÄPÀÄ¼À, °AUÀ C¸ÀªÀiÁ£ÀvÉ, ¦Ãr¸ÀÄªÀÅzÀÄ, §®vÁÌgÀzÀ ªÉÃ±ÁåªÁnPÉ ªÀÄÄAvÁzÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼À°è »A¹¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ. EAzÀÄ M§â ¨sÁgÀwÃAiÀÄ «zsÀªÉAiÀÄ ¥Àj¹ÜwAiÀÄÄ §ºÀ¼À ±ÉÆÃZÀ¤ÃAiÀÄªÁVzÉ. CªÀ¼ÀÄ vÀ£Àß PÀÄlÄA§ ªÀUÀðzÀªÀjAzÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀiÁd¢AzÀ PÀqÉ UÀtÂ¸À®ànÖzÁÝ¼É. CªÀ¼À ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ CªÀ±ÀåPÀvÉUÀ¼À£ÀÄß, fÃªÀ£ÁªÀ±ÀåPÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß QvÀÄÛPÉÆAqÀÄ CªÀ¼À£ÀÄß §®ªÀAvÀªÁV ªÉÃ±ÁåªÁnPÉUÉ vÀ¼Àî¯ÁUÀÄwÛzÉ. EzÀÄ ¥À²ÑªÀÄ



54

§AUÁ®, ªÁgÀuÁ¹, ªÀÄxÀÄgÁ, J®èªÀÄä£À UÀÄqÀØ ªÀÄÄAvÁzÀ ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À°è £ÀqÉAiÀÄÄwÛzÉ. F jÃw UÀÄ¯ÁªÀÄ¼ÁzÀ ªÀÄ»¼É CªÀåªÀ¹ÜvÀ fÃªÀ£À ¸ÁV¸ÀÄwÛzÁÝ¼É ªÀÄvÀÄÛ ÇÀºÁAiÀÄPÀ §°¥À±ÀÄªÁV ¨sÀAiÀiÁ£ÀPÀ Kqïì£ÀAvÀºÀ PÁ¬Ä¯ÉUÀ½UÉ vÀÄvÁÛUÀÄwÛzÁÝ¼É.

EA¢£À ¸ÀªÀiÁdzÀ°è ªÀÄ»¼ÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É £ÀqÉAiÀÄÄwÛgÀÄªÀ ±ÉÆÃµÀuÉ

ªÀÄzÀÄªÉAiÀÄÄ MAzÀÄ ªÁå¥ÁgÀªÁV©nÖzÉ, EzÀÄ ªÀgÀ¤UÉ ¯Á¨sÀzÁAiÀÄPÀªÁzÀgÉ ªÀzsÀÄ«£À PÀqÉAiÀÄªÀjUÉ Rað£ÀzÁÝVgÀÄvÀÛzÉ. ªÀzsÀÄªÀÅ C¥ÁgÀ ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è ªÀgÀzÀQëuÉ PÉÆqÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. ªÀgÀzÀQëuÉAiÀÄ ºÉ¸Àj£À°è ¸Á«gÁgÀÄ ºÉtÄÚ ªÀÄPÀÌ¼À£ÀÄß »A¹¹ ¸Á¬Ä¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ. gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀÄ»¼Á DAiÉÆÃUÀ (NWC) ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ»¼Á ºÀPÀÄÌ DAiÉÆÃUÀ (WRC)zÀ ªÀgÀ¢AiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ «gÀÄzÀÞ C¥ÀgÁzsÀUÀ¼ÀÄ DvÀAPÀPÁjAiÀiÁV ºÉZÀÄÑwÛªÉ. CvÁåZÁgÀ ¥ÀæPÀgÀtUÀ¼ÀÄ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ «gÀÄzÀÞ ºÉZÀÄÑwÛªÉ. C¥Áæ¥ÀÛ ¨Á®QAiÀÄgÀÄ EzÀPÉÌ ¸ÀÄ®¨sÀªÁV §°AiÀiÁUÀÄwÛzÁÝgÉ. ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 14,000 §¯ÁvÁÌgÀzÀ ¥ÀæPÀgÀtUÀ¼ÀÄ 2004gÀ°è ªÀiÁvÀæªÉÃ ªÀgÀ¢AiÀiÁVªÉ. EzÀÄ PÉÃªÀ® C¢üPÁjPÀ CAQ CA±ÀUÀ¼ÀÄ. E£ÀÆß CzÉµÉÆÖÃ ¥ÀæPÀgÀtUÀ¼ÀÄ ¸ÁªÀiÁfPÀ PÀ¼ÀAPÀzÀ ºÉzÀjPÉ¬ÄAzÁV ªÀgÀ¢AiÀiÁUÀÄªÀÅzÉÃ E®è. EzÀPÉÌ §°AiÀiÁzÀ ºÉtÄÚ ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ §ºÀ¼À ªÉÃzÀ£É C£ÀÄ¨sÀ«¸ÀÄvÁÛgÉ, EªÀgÀÄ PÁ£ÀÆ¤£À CªÀiÁ£À«ÃAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ÇÀ¨sÀå «ZÁgÀuÉUÉ CªÀgÀ £ÉÊwPÀ ¸ÉÜöÊAiÀÄðªÀ£ÀÄß PÀÄVÎ¹©qÀÄvÀÛzÉ. DyðPÀªÁV ºÁUÀÆ ¨Ë¢ÞPÀªÁV G£ÀßvÀ ªÀÄlÖzÀ°ègÀÄªÀ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀÆ PÀÆqÀ ÇÀºÀå ªÀvÀð£ÉUÀ½AzÀ ºÁUÀÆ ¯ÉÊAVPÀ ±ÉÆÃµÀuÉ¬ÄAzÀ ¸ÀÄgÀQëvÀgÁV®è. GzÁºÀgÀuÉUÉ Cw ºÉZÀÄÑ ¸ÁPÀëgÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀ PÉÃgÀ¼ÀzÀ »jAiÀÄ ªÀÄ»¼Á L.J.J¸ï. (IAS) C¢üPÁjAiÀÄ£ÀÄß D gÁdåzÀ M§â ªÀÄAwæAiÀÄÄ ¯ÉÊAVPÀ ±ÉÆÃµÀuÉ ªÀiÁrzÀÝ£ÀÄß ¥ÀwæPÉUÀ¼À°è £ÉÆÃrzÉÝÃªÉ. F jÃwAiÀÄ ±ÉÆÃµÀuÉAiÀÄÄ M§â »jAiÀÄ ªÀÄ»¼Á L.J.J¸ï. C¢üPÁjUÉÃ DzÀgÉ E£ÀÄß G½zÀ ¸ÁªÀiÁ£Àå ªÀÄvÀÄÛ ¤UÀðwPÀ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ ¥Àj¹ÜwAiÀÄ£ÀÄß £ÁªÀÅ H»¹PÉÆ¼Àî§ºÀÄzÁVzÉ. ¨sÁgÀvÀzÀ gÁdzsÁ¤ zÉºÀ°AiÀÄÄ §®vÁÌgÀzÀ ¥ÀæPÀgÀtUÀ¼À°è ªÉÆzÀ® ¸ÁÜ£ÀzÀ°èzÉ. E°è ¥Àæw wAUÀ¼ÀÄ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 500 jAzÀ 550 §®vÁÌgÀzÀ ¥ÀæPÀgÀtUÀ¼ÀÄ ªÀgÀ¢AiÀiÁUÀÄwÛªÉ. EwÛÃZÉUÉ zÉºÀ°AiÀÄ£ÀÄß ªÀÄ»¼ÉAiÀÄjUÉ ÇÀÄgÀQëvÀ ¸ÀÜ¼ÀªÉAzÀÄ WÉÆÃ¶¸À¯ÁVzÉ. DzÀgÉ M§â ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ªÀÄ»¼ÉUÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¸ÀÜ¼À ªÀÄvÀÄÛ ªÉÃ¼É ¸ÀÄgÀQëvÀªÁVgÀÄªÀÅ¢®è. ¹élÓgï¯ÁåAqï gÁAiÀÄ¨sÁgÀ PÀZÉÃjAiÀÄ ªÀÄ»¼Á



55

GzÉÆåÃVAiÀÄ£ÀÄß £ÀªÀÄä gÁµÀÖç¥ÀwAiÀÄ CAUÀgÀPÀëPÀgÉÃ §¯ÁvÁÌgÀ ªÀiÁrgÀÄªÀÅzÀÄ EzÀPÉÌ MAzÀÄ ¤zÀ±Àð£ÀªÁVzÉ. EwÛÃZÉUÉ zÉºÀ°AiÀÄ°è dªÀÄð¤AiÀÄ AiÀÄÄªÀwAiÀÄ£ÀÄß mÁåQì ZÁ®PÀgÀÄ C¥ÀºÀj¹ §®vÁÌgÀ ªÀiÁrzÀgÀÄ. F ¥ÀæPÀgÀtzÀ°è mÁåQì ZÁ®PÀjUÉ vÀéjvÀ £ÁåAiÀiÁ®AiÀÄ fÃªÁªÀ¢ü ²PÉëAiÀÄ£ÀÄß PÀÆqÀ «¢ü¹zÉ. §®vÁÌgÀPÉÌ M¼ÀUÁzÀ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄÄ ‘§®vÁÌgÀPÉÌ’ M¼ÀUÁzÀªÀ¼ÀÄ JA§ ºÀuÉ¥ÀnÖ ºÀaÑPÉÆAqÀÄ ««zsÀ jÃwAiÀÄ ªÀiÁ£À¹PÀ ªÀÄvÀÄÛ zÉÊ»PÀ AiÀiÁvÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß C£ÀÄ¨sÀ«¸ÀÄvÁÛ¼É. F J®è ±ÉÆÃµÀuÉUÀ¼À «gÀÄzÀÞ ªÀÄ»¼É zsÀé¤ JvÀÛ¨ÉÃPÀÄ, ¥Àæw¨sÀl£É ªÀiÁr ºÉÆÃgÁqÀ¨ÉÃPÀÄ. DgÉÆÃ¦UÀ½UÉ ²PÉëAiÀiÁUÀÄªÀAvÉ PÁ£ÀÆ¤£À ¸ÀºÁAiÀÄ ¥ÀqÉAiÀÄ¨ÉÃPÀÄ.

¨Á®å «ªÁºÀ

¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÀªÀiÁdzÀ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ C¤µÀÖ ¥ÀzÀÞw JAzÀgÉ ¨Á®å«ªÁºÀ. gÁd¸ÁÜ£ÀzÀ PÉ®ªÉÇAzÀÄ ¨sÁUÀUÀ¼À°è »AzÀÄ½zÀ ªÀUÀðPÉÌ ¸ÉÃjzÀ d£ÀgÀÄ ‘CRwÛÃd’ (Akhateej) JA§ GvÀìªÀzÀ°è ¥Á¯ÉÆÎAqÀÄ £ÀÆgÁgÀÄ C¥Áæ¥ÀÛ ¨Á®PÀ, ¨Á®QAiÀÄgÀ ªÀÄzÀÄªÉ ªÀiÁr, ¨Á®å «ªÁºÀ vÀqÉUÀlÄÖªÀ PÁAiÉÄÝAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀA¥ÀÆtð G®èAWÀ£É ªÀiÁqÀÄvÁÛgÉ. ºÀÄqÀÄVAiÀÄÄ ±Á¯ÉUÉ ºÉÆÃV vÀ£Àß ¥ÀÄ¸ÀÛPÀ ªÀÄvÀÄÛ UÉ¼ÀwAiÀÄgÉÆA¢UÉ DlªÁrPÉÆArgÀÄªÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è CªÀ¼ÀÄ ªÀÄzÀÄªÉAiÀiÁUÀÄªÀAvÉ MvÁÛ¬Ä¸À®àqÀÄvÁÛ¼É. ¨Á®QAiÀÄÄ vÁ¬ÄAiÀiÁUÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÀiÁ£À¹PÀªÁV ªÀÄvÀÄÛ zÉÊ»PÀªÁV vÀAiÀiÁgÁV®è¢gÀÄªÁUÀ vÁ¬ÄAiÀiÁUÀ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ, C¥Áæ¥ÀÛ ªÀAiÀÄ¹ì£À°è vÁ¬ÄAiÀiÁUÀÄªÀÅzÀjAzÀ C£ÉÃPÀ ¸ÀAPÀµÀÖUÀ¼À£ÀÄß JzÀÄj¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. PÉ®ªÀÅ ªÉÃ¼É D ¨Á®QAiÀÄ ¸ÁªÀÅ PÀÆqÀ ¸ÀA¨sÀ«¸À§ºÀÄzÁVzÉ. EwÛÃZÉUÉ ªÀÄzsÀå¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ MAzÀÄ ºÀ½îAiÀÄ°è ¨Á®å «ªÁºÀªÀ£ÀÄß ¥Àæw¨sÀn¹zÀÝPÁÌV M§â ªÀÄ»¼Á ¸ÁªÀiÁfPÀ PÁAiÀÄðPÀvÉðAiÀÄ JgÀqÀÆ PÉÊUÀ¼À£ÀÄß PÀvÀÛj¸À¯Á¬ÄvÀÄ. F «µÀAiÀÄªÀÅ gÁµÀÖçªÀÄlÖzÀ°è ZÀZÉðAiÀÄ°èvÀÄÛ.

²±ÀÄ ºÀvÉå

ºÉtÄÚ ²±ÀÄ«£À d£À£ÀªÀ£ÀÄß MAzÀÄ jÃwAiÀÄ°è C¸ÀºÀå ºÁUÀÆ QÃ¼ÉAzÀÄ ¥ÀjUÀtÂ¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ. £ÀªÀeÁvÀ ºÉtÄÚ ²±ÀÄ«£À C¼ÀÄ«£À eÉÆvÉUÉÃ ErÃ PÀÄlÄA§ C¼À®Ä ¥ÁægÀA©ü¸ÀÄvÀÛzÉ. ºÉÆmÉÖAiÀÄ°ègÀÄªÀ ªÀÄUÀÄ ºÉuÉÚAzÀÄ w½zÀ PÀÆqÀ¯ÉÃ, CzÀÄ F dUÀwÛUÉ §gÀÄªÀ ªÉÆzÀ¯ÉÃ D ºÉtÄÚ ¨sÀÆætªÀ£ÀÄß ºÀvÉå ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄwÛzÉ. fÃªÀ



56

G½¸ÀÄªÀ°è zÉÃªÀgÀ £ÀAvÀgÀzÀ ¸ÁÜ£À ºÉÆA¢gÀÄªÀ ªÉÊzÀågÀÄUÀ¼ÀÄ «eÁÕ£À ªÀÄvÀÄÛ vÀAvÀæeÁÕ£ÀzÀ zÀÄgÀÄ¥ÀAiÉÆÃUÀ ¥ÀqÉzÀÄ ºÀtPÁÌV °AUÀ ¥ÀvÉÛ ºÀaÑ ºÉtÄÚ ²±ÀÄUÀ¼À ªÀÄgÀtPÉÌ PÁgÀtgÁUÀÄwÛzÁÝgÉ. ‘¨sÁgÀvÀzÀ°è ¥Àæw 1000 ¥ÀÄgÀÄµÀjUÉ 927 ªÀÄ»¼ÉAiÀÄjzÁÝgÉ. F jÃw ºÉtÄÚ ¨sÀÆæt ºÀvÉå ªÀiÁqÀÄªÀ d£ÀgÀÄ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄ ºÀÄlÄÖªÀ ºÀPÀÌ£ÉßÃ (Right to be Born) ¤gÁPÀj¹zÀAvÁUÀÄvÀÛzÉ. EzÀPÉÌ CªÀ¼ÀÄ ªÀiÁrzÀ §ºÀÄzÉÆqÀØ C¥ÀgÁzsÀ JAzÀgÉ CªÀ¼ÀÄ ‘ºÀÄqÀÄV’ DVgÀÄªÀÅzÀÄ. UÀAqÀÄ ªÀÄUÀÄ«£À §AiÀÄPÉAiÀÄÄ d£À¸ÀASÉåAiÀÄ ¸ÀªÀÄvÉÆÃ®£À PÁAiÀÄÄÝPÉÆ¼Àî®Ä vÉÆqÀPÁVgÀÄªÀÅzÀÄ.

ªÀgÀzÀQëuÉ ¸ÁªÀÅUÀ¼ÀÄ

ªÀgÀzÀQëuÉ ¸ÁªÀÅUÀ¼ÀÄ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV ©nÖªÉ. F ªÀgÀzÀQëuÉ ¸ÁªÀÅUÀ¼ÀÄ ¥Àæw¢£À ¢£À¥ÀwæPÉUÀ¼À°è ªÀgÀ¢AiÀiÁUÀÄwÛªÉ. ¸ÀªÀiÁdzÀ C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ°è ²PÀëtªÀÅ ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæ ªÀ»¸ÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ ²PÀëtªÉÃ ªÀgÀzÀQëuÉAiÀÄ DZÀgÀuÉUÉ ¥ÉÆæÃvÁìºÀ PÉÆqÀÄwÛzÉ. G£ÀßvÀ ²PÀët ¥ÀqÉzÀ ªÀgÀ£ÀÄ, §ºÀ¼ÀµÀÄÖ ªÀgÀzÀQëuÉAiÀÄ ¨ÉÃrPÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄA¢qÀÄvÁÛ£É. ºÉZÀÄÑ PÀ°vÀµÀÄÖ ºÉZÀÄÑ ªÀgÀzÀQëuÉ JA§ gÀÆr eÁjUÉ §gÀÄwÛzÉ. ªÀgÀzÀQëuÉAiÀÄ£ÀÄß ºÀtzÀ gÀÆ¥ÀzÀ°è PÉÆqÀÄªÀÅzÀ®èzÉ PÁgÀÄ, §AUÁgÀ, ªÀÄ£É EvÁå¢UÀ¼À gÀÆ¥ÀzÀ°è PÉÆqÀ¯ÁUÀÄwÛzÉ. ªÀÄzsÀåªÀÄ ªÀUÀðzÀ PÀÄlÄA§UÀ¼ÀÄ F ¥ÀzÀÞw¬ÄAzÁV §ºÀ¼À vÉÆAzÀgÉ C£ÀÄ¨sÀ«¸ÀÄwÛªÉ. ªÀgÀzÀQëuÉ vÀgÀzÀ ºÉtÄÚ ªÀÄPÀÌ¼À£ÀÄß UÀAqÀ£À ªÀÄ£ÉAiÀÄªÀgÀÄ ªÀiÁ£À¹PÀªÁV, zÉÊ»PÀªÁV »A¸É PÉÆqÀÄvÁÛgÉ ªÀÄvÀÄÛ PÉ®ªÉÇªÉÄä F ¯ÉÆÃPÀ¢AzÀ¯ÉÃ E®èªÁV¹©qÀÄvÁÛgÉ.

ºÉtÄÚ ªÀÄPÀÌ¼À C²èÃ®vÉAiÀÄ ¥ÀæzÀ±Àð£À ªÀÄvÀÄÛ C£ÉÊwPÀªÁV ªÀiÁgÁl

ªÀiÁqÀÄªÀzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ ºÉtÄÚ ªÀÄPÀÌ¼À£ÀÄß ªÁå¥ÁjÃPÀgÀtUÉÆ½¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ. DyðPÀªÁV »AzÀÄ½zÀ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄqÀØUÁqÀÄ d£ÁAUÀzÀ C¥Áæ¥ÀÛ ¨Á®QAiÀÄgÀ£ÀÄß ªÀiÁgÁl ªÀiÁr ªÉÃ±ÉåAiÀÄgÀ£ÁßV ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄwÛzÉ. gÁdQÃAiÀÄ ±ÀQÛAiÀiÁV ªÀÄ»¼É

¨sÁgÀvÀªÀÅ 57£ÉÃ ¸ÁévÀAvÉÆæöåÃvÀìªÀªÀ£ÀÄß DZÀj¸ÀÄwÛgÀÄªÀAvÀºÀ F ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ªÀÄ»¼Á ¸À±ÀQÛÃPÀgÀt JA§ «µÀAiÀÄªÀÅ E£ÀÆß C¹ÛvÀézÀ°ègÀÄªÀÅzÀÄ £ÁaPÉUÉÃr£À ¸ÀAUÀwAiÀiÁVzÉ. zÉÃ±ÀªÀÅ 2020gÀ ºÉÆwÛUÉ AiÉÆÃfvÀ C©üªÀÈ¢Þ ¸Á¢ü¸À¨ÉÃPÁzÀgÉ



57

§ºÀ¼ÀµÀÄÖ ¸Á¢ü¸À¨ÉÃPÁVzÉ. EzÀgÀ°è ªÀÄ»¼Á ¸À±ÀQÛÃPÀgÀtªÀÅ MAzÀÄ. 1952gÀ°è ¸ÀA¸ÀwÛ£À°è ±ÉÃ. 4.4 EzÀÝ ªÀÄ»¼Á ¥Àæw¤¢üvÀéªÀÅ FV£À ±ÉÃ. 8.8gÀµÀÄÖ vÀ®Ä¥À®Ä ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 50 ªÀµÀðUÀ¼À£ÀÄß ºÁUÀÆ 13 ¯ÉÆÃPÀ¸À¨sÉ ZÀÄ£ÁªÀuÉUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆArvÀÄ. ¸ÀA¸ÀwÛ£À ºÉÆgÀUÉ ªÀÄvÀÄÛ M¼ÀUÉ §ºÀ¼ÀµÀÄÖ ZÀZÉðAiÀÄ £ÀAvÀgÀ, ¸ÀA¸ÀvÀÄÛ 73£ÉÃ ªÀÄvÀÄÛ 74£ÉÃ ¸ÀA«zsÁ£À wzÀÄÝ¥ÀrUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁr ¥ÀAZÁAiÀÄvï gÁeï ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è ªÀÄ»¼ÉAiÀÄjUÉ ±ÉÃ. 33gÀµÀÄÖ «ÄÃ¸À¯ÁwAiÀÄ£ÀÄß MzÀV¹vÀÄ. FUÀ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀÄ gÁdQÃAiÀÄ ¤tðAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀ°è ªÀÄvÀÄÛ vÀªÀÄä «ZÁgÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄAr¸ÀÄªÀ°è AiÀÄ±À¹éAiÀiÁUÀÄwÛzÁÝgÉ. EªÀjUÉ vÀªÀÄä ¥Àæw¨sÉ ªÉÄgÉAiÀÄ®Ä CªÀPÁ±ÀUÀ¼ÀÄ ¥Áæ¥ÀÛªÁUÀÄwÛªÉ. £ÀªÀÄä zÉÃ±ÀzÀ £Á®ÄÌ ¥ÀæªÀÄÄR gÁdåUÀ¼À°è ªÀÄ»¼Á ªÀÄÄRåªÀÄAwæUÀ½gÀÄªÀÅzÀÄ, ¨sÁgÀvÀzÀ gÁdQÃAiÀÄzÀ°è ªÀÄ»¼ÉAiÀÄjUÉ D±ÁzÁAiÀÄPÀ CªÀPÁ±ÀUÀ½gÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß PÁtÄvÉÛÃªÉ. EvÀgÀ PÉëÃvÀæUÀ¼À°è ªÀÄ»¼ÉAiÀÄ ¸À§°ÃPÀgÀt

F ªÉÆzÀ®Ä ªÀÄ»¼ÉAiÀÄ fÃªÀ£ÀªÀÅ CªÀ¼À ªÀÄ£ÉAiÀÄ £Á®ÄÌ UÉÆÃqÉUÀ½UÉ ªÀiÁvÀæ ¹Ã«ÄvÀªÁVvÀÄÛ. ªÀÄPÀÌ¼À£ÀÄß ºÉgÀÄªÀÅzÀÄ CªÀÅUÀ¼À ¯Á®£É, ¥Á®£É ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÀÄlÄA§ªÀ£ÀÄß £ÉÆÃrPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ ªÀiÁvÀæ CªÀ¼À PÉ®¸ÀªÁVvÀÄÛ. DzÀgÉ FUÀ PÁ® §zÀ¯ÁUÀÄwÛzÉ. ªÀÄ»¼ÉAiÀÄÄ J¯Áè PÉëÃvÀæUÀ¼À°èAiÀÄÆ ªÀÄÄ£ÀÄßUÀÄÎwÛzÁÝ¼É. CªÀ¼À F ¸ÁzsÀ£ÉUÉ ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁzÀ ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁzsÀåªÀÄUÀ½UÉ zsÀ£ÀåªÁzÀUÀ¼À£ÀÄß C¦ð¸À¯ÉÃ¨ÉÃPÀÄ. ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄÄ ºÉÆ®zÀ°è PÉ®¸À ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀjAzÀ »rzÀÄ «ªÀiÁ£À £ÀqÉ¸ÀÄªÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiËAmï JªÀgÉ¸ïÖ ²RgÀ ºÀvÀÄÛªÀ ªÀÄlÖPÉÌ ¨É¼É¢zÁÝ¼É. FUÀ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀÄ ¸ÀAWÀnvÀ, C¸ÀAWÀnvÀ, SÁ¸ÀV ºÁUÀÆ ¸ÁªÀðd¤PÀ ªÀ®AiÀÄUÀ¼À°è ºÁUÀÆ PÉÊUÁjPÉUÀ¼À°è ¥ÀæªÉÃ²¹ vÀªÀÄä ¥Àæw¨sÉ ªÉÄgÉAiÀÄÄwÛzÁÝgÉ. ¸ÀgÀPÁgÀªÀÅ »AzÀÄ½zÀ ªÀUÀðzÀ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄjUÁVAiÉÄÃ «±ÉÃµÀ ¸ÀªÀ®vÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ «ÄÃ¸À¯Áw ¸Ë®¨sÀåªÀ£ÀÄß PÀ°à¹PÉÆnÖzÉ. ªÀÄ»¼Á ¸À§°ÃPÀgÀtzÀ°è ¸ÀgÀPÁgÀzÀ ¥ÁvÀæ

6£ÉÃ ¥ÀAZÀªÁ¶ðPÀ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄªÀgÉUÉ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄjUÁVAiÉÄÃ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¥ÀævÉåÃPÀ C©üªÀÈ¢Þ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼ÀÄ ºÁQPÉÆArgÀ°®è. F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ°è ªÀÄ»¼ÉAiÀÄjUÁV PÉ®ªÉÇAzÀÄ «±ÉÃµÀ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À£ÀÄß ºÁQPÉÆ¼Àî¯Á¬ÄvÀÄ. 1987gÀ°è



58

ªÀÄ»¼Á vÀgÀ¨ÉÃw ªÀÄvÀÄÛ GzÉÆåÃUÀPÉÌ £ÉgÀªÀÅ ¤ÃqÀÄªÀ AiÉÆÃd£É (STEP)AiÀÄ£ÀÄß ªÀÄ»¼ÉAiÀÄjUÉ GzÉÆåÃUÀ ¤ÃqÀÄªÀ UÀÄjAiÉÆA¢UÉ eÁjUÉ vÀgÀ¯Á¬ÄvÀÄ. 1982gÀ°è UÁæ«ÄÃt ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ ªÀÄ»¼É ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄPÀÌ¼À C©üªÀÈ¢Þ AiÉÆÃd£É (DWCRA) UÀ¼À£ÀÄß eÁjUÉ vÀgÀ¯Á¬ÄvÀÄ. 1988gÀ°è gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀÄ»¼Á ¸ÀªÀÄÈ¢Þ AiÉÆÃd£É (MSV) 1995gÀ°è EA¢gÁ ªÀÄ»¼Á AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄvÀÄÛ 2001gÀ°è ‘¸ÀéAiÀÄA ¹zÀÞ’ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À£ÀÄß eÁjUÉ vÀgÀ¯Á¬ÄvÀÄ. UÁæ«ÄÃt d£ÀvÉUÉ ¸Àé GzÉÆåÃUÀ MzÀV¸ÀÄªÀ ‘¸Àétð dAiÀÄAw UÁæªÀÄ ¸ÀégÉÆÃeïUÁgÀ’ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄrAiÀÄ°è ±ÉÃ. 40gÀµÀÄÖ ¥sÀ¯Á£ÀÄ¨sÀ«UÀ¼ÀÄ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÁVzÁÝgÉ. PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ‘¹ÛçÃ ±ÀQÛ’ AiÉÆÃd£É ªÀÄvÀÄÛ GzÉÆåÃUÀzÀ°è «ÄÃ¸À¯ÁwAiÀÄ£ÀÄß MzÀV¸À¯ÁVzÉ. ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À°è ªÀÄ»¼ÉAiÀÄjUÉ 1/3gÀµÀÄÖ «ÄÃ¸À¯ÁwAiÀÄ£ÀÄß MzÀV¸À¯ÁVzÉ. ¸ÀgÀPÁgÀzÀ F J¯Áè PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ, DyðPÀªÁV ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀiÁfPÀªÁV »AzÀÄ½zÀ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ£ÀÄß UÀÄjAiÀiÁV¹PÉÆArªÉ. 2001£ÉÃ ªÀµÀðªÀ£ÀÄß “ªÀÄ»¼Á ¸À±ÀQÛÃPÀgÀt ªÀµÀð” JAzÀÄ WÉÆÃ¶¸À¯ÁVzÉ. ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ ¸À±ÀQÛÃPÀgÀtzÀ°è gÁdQÃAiÀÄ ¥ÀPÀëUÀ½VAvÀ ¸ÀéAiÀÄA ¸ÉÃªÁ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÉÃ (N.G.O.) §ºÀ¼À ªÀÄºÀvÀézÀ ¥ÁvÀæ ªÀ»¹ªÉ.

ªÀÄ»¼Á ¸À§°ÃPÀgÀt ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ ºÉÃUÉ?

ªÀÄ»¼ÉAiÀÄÄ ¸ÀÄgÀPÀëvÉ ªÀÄvÀÄÛ GvÀÛªÀÄ DgÉÆÃUÀå ºÉÆAzÀÄªÀÅzÀgÀ eÉÆvÉUÉ ¸ÁªÀiÁfPÀ, DyðPÀ, gÁdQÃAiÀÄ, ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ, ¨Ë¢ÞPÀ, ±ÉÊPÀëtÂPÀ, ªÀiÁ£À¹PÀ ºÁUÀÆ zÉÊ»PÀªÁV ¸À±ÀPÀÛUÉÆ¼ÀÄîªÀ CUÀvÀå EzÉ. ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ ¸ÀÄgÀPÀëvÉUÉÆÃ¸ÀÌgÀ ºÀ®ªÁgÀÄ PÁ£ÀÆ£ÀÄUÀ¼À£ÀÄß eÁjUÉÆ½¸À¯ÁVzÉ. DzÀgÉ F PÁ£ÀÆ£ÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀjuÁªÀÄPÁjAiÀiÁV eÁjUÉ vÀgÀ¯ÁV®è. PÁ£ÀÆ£ÀÄUÀ¼À£ÀÄß AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¥ÀPÀë¥ÁvÀ«®èzÉÃ ¸ÀªÀÄ¥ÀPÀðªÁV eÁjUÉ vÀgÀÄªÀ vÀ£ÀPÀ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ «gÀÄzÀÞzÀ C¥ÀgÁzsÀUÀ¼ÀÄ ¤gÀAvÀgÀªÁV £ÀqÉAiÀÄÄwÛgÀÄvÀÛªÉ. ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ°è gÁdQÃAiÀÄªÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀ¨ÁgÀzÀÄ. ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ «gÀÄzÀÞzÀ ¸Á«gÁgÀÄ ¥ÀæPÀgÀtUÀ¼ÀÄ £ÁåAiÀiÁ®AiÀÄUÀ¼À°è ¨ÁQ G½¢ªÉ.

JµÉÆÖÃ ¥ÀæPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁPÁëöåzÁgÀUÀ¼À PÉÆgÀvÉ¬ÄAzÁV PÉÊ ©qÀ¯ÁVzÉ.

C£ÉÃPÀ ¥ÀæPÀgÀtUÀ¼ÀÄ ¢ÃWÀðPÁ® £ÀqÉAiÀÄÄwÛªÉ. £ÀªÀÄä PÁ£ÀÆ£ÀÄUÀ¼À°èAiÀÄ PÉ®ªÉÇAzÀÄ



59

¯ÉÆÃ¥ÀUÀ½AzÁV DgÉÆÃ¦UÀ¼ÀÄ ¥ÁgÁUÀÄwÛzÁÝgÉ. F PÁ£ÀÆ£ÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸Àj¥Àr¸À¨ÉÃPÁVzÉ. ªÀÄzsÀå¥ÀÆªÀð ªÀÄvÀÄÛ CgÀ¨ï gÁµÀÖçUÀ¼À°è eÁjAiÀÄ°ègÀÄªÀ PÀpt PÁ£ÀÆ£ÀÄUÀ¼À£ÀÄß eÁjUÉ vÀgÀ¨ÉÃPÀÄ. ªÀÄ»¼ÉAiÀÄjUÉ »A¸É PÉÆqÀÄªÀªÀjUÉ PÀpt ²PÉëAiÀÄ£ÀÄß «¢ü¸À¨ÉÃPÀÄ. CvÁåZÁjUÀ½UÉ, PÉÆ¯ÉUÀqÀÄPÀjUÉ ªÀÄgÀt zÀAqÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß «¢ü¸À¨ÉÃPÀÄ. ªÀÄ»¼ÉAiÀÄjUÉ ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ DgÉÆÃUÀå ¸Ë®¨sÀåUÀ¼ÀÄ ¸ÀÄ®¨sÀªÁV zÉÆgÉAiÀÄ¨ÉÃPÀÄ ºÁUÀÆ ¥ÀÄgÀÄµÀgÉÆA¢UÉ ¸ÀªÀiÁ£À PÉ®¸ÀPÉÌ ¸ÀªÀiÁ£À ªÉÃvÀ£À PÉÆqÀ¨ÉÃPÀÄ. ªÀiÁ»w vÀAvÀæeÁÕ£ÀzÀ F AiÀÄÄUÀzÀ°è ¸ÀgÀPÁgÀªÀÅ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄjUÉ GavÀ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ PÀA¥ÀÆålgï vÀgÀ¨ÉÃwAiÀÄ£ÀÄß PÉÆqÀ¨ÉÃPÀÄ. M¼ÉîAiÀÄ ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ GvÀÛªÀÄ GzÉÆåÃUÁªÀPÁ±ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ ªÀÄ£ÉÆÃ¸ÉÜöÊAiÀÄðªÀ£ÀÄß ºÉaÑ ÀÄvÀÛªÉ. DyðPÀªÁV »AzÀÄ½zÀ ¥Àæw¨sÁªÀAvÀ ºÉtÄÚ ªÀÄPÀÌ½UÉ ²µÀåªÉÃvÀ£À PÉÆqÀ¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀzÀ«AiÀÄªÀgÉUÉ J®è ºÉtÄÚ ªÀÄPÀÌ½UÉ GavÀ ²PÀët PÉÆqÀ¨ÉÃPÀÄ. ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀÄ vÀªÀÄä ¸ÁªÀÄxÀåðzÀ°è £ÀA©PÉAiÀÄ¤ßlÄÖ vÀªÀÄä ¸ÀéAvÀ UÀÄgÀÄvÀ£ÀÄß ¸ÁÜ¦¹PÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ. ¥ÀÄgÀÄµÀ ¸ÀªÀiÁdªÀÅ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄ£ÀÄß fÃªÀ£ÀzÀ CzsÁðAUÀ JAzÀÄ M¦àPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ. ªÀÄ»¼É¬Ä®èzÉ ¥ÀÄgÀÄµÀ£À fÃªÀ£ÀªÀÅ C¥ÀÆtð JA§ ¸ÀvÀåªÀ£ÀÄß J®ègÀÆ w½zÀÄPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ.

G¥À¸ÀAºÁgÀ

¥ÁæaÃ£À PÁ®¢AzÀ®Æ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ ¸ÁÜ£ÀªÀiÁ£À PÀÄAzÀÄvÁÛ §A¢zÉ. ºÀ®ªÁgÀÄ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À£ÀÄß ºÁQPÉÆAqÀgÀÆ ¸ÀªÀÄUÀæªÁzÀ §zÀ¯ÁªÀuÉAiÀiÁV®è. PÉ®ªÀÅ ¸ÁªÀiÁfPÀ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼À£ÀÄß vÀgÀÄªÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ EzÉ. °AUÀ ¸ÀªÀiÁ£ÀvÉAiÀÄ ºÉÆÃgÁlªÀ£ÀÄß ¥ÀÄgÀÄµÀgÀ «gÀÄzÀÞzÀ ºÉÆÃgÁl JAzÀÄ ¥ÀjUÀtÂ¸À¨ÁgÀzÀÄ. EzÀÄ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ ±ÉÆÃµÀuÉAiÀÄ «gÀÄzÀÞzÀ ºÉÆÃgÁl JAzÀÄ ¥ÀjUÀtÂ¸À¨ÁgÀzÀÄ. ªÀÄ»¼ÉAiÀÄ ¸À§°ÃPÀgÀt PÉÃªÀ® ¸ÀPÁðgÀzÀ ºÉÆuÉAiÀÄ®è, ¸ÀªÀiÁdzÀ ¥ÀæwAiÉÆ§â ªÀåQÛAiÀÄ ºÉÆuÉAiÀiÁVzÉ. dªÁºÀgÀ¯Á¯ï £ÉºÀgÀÄgÀªÀgÀÄ “d£ÀgÀ£ÀÄß eÁUÀÈvÀUÉÆ½¸À¨ÉÃPÁzÀgÉ ªÉÆzÀ®Ä ªÀÄ»¼ÉAiÀÄ£ÀÄß eÁUÀÈvÀUÉÆ½¸À¨ÉÃPÀÄ, MAzÀÄ ¸À® ªÀÄ»¼É ¥ÀæUÀw ¥ÀxÀzÀ°è ZÀ°¸À®Ä ¥ÁægÀA©ü¹zÀgÉ ErÃ PÀÄlÄA§, ºÀ½î ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¥ÀÆtð zÉÃ±ÀzÀ ¥ÀæUÀwAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ” JAzÀÄ ºÉÃ½zÁÝgÉ. DzÀÝjAzÀ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ ¸À§°ÃPÀgÀt zÉÃ±ÀzÀ ¥ÀæUÀwUÉ CvÀåªÀ±ÀåPÀªÁVzÉ.



60

¨sÁgÀvÀzÀ°è ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¸ÀÄzsÁgÀuÉUÀ¼ÀÄ “ZÀÄ£ÁªÀuÉUÀ¼ÀÄ ¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀézÀ DvÀä”

¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀéªÉÇAzÀgÀ°è ZÀÄ£ÁªÀuÉUÀ¼À ¸ÁÜ£À ºÁUÀÆ ¥ÁvÀæ Cw ªÀÄºÀvÀézÀ «ZÁgÀUÀ¼ÀÄ. ºÁUÉ £ÉÆÃrzÀgÉ ¥ÀæeÁgÁdåzÀ ¸ÀÄUÀªÀÄ PÁAiÀÄð ¤ªÀðºÀuÉUÉ ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÉÄÃ DzsÁgÀ¸ÀÛA¨sÀ. ZÀÄ£ÁªÀuÉUÀ¼ÀÄ ¤ªÀð»¸ÀÄªÀ ¥ÁvÀæ »jzÁzÀÄzÀÄ. ZÀÄ£ÁªÀuÉUÀ½AzÀ

• «ªÁzÀ gÀ»vÀ ¸ÀPÁðgÀzÀ DAiÉÄÌ

• dªÁ¨ÁÝjAiÀÄÄvÀ, GvÀÛgÀzÁ¬Ä ¥Àæw¤¢üUÀ¼À DAiÉÄÌ

• d£Á©ü¥ÁæAiÀÄzÀ ¸ÀàµÀÖ C©üªÀåQÛ ªÀiÁzsÀåªÀÄ

• d£ÀvÉAiÀÄ°è ‘gÁdQÃAiÀÄ CjªÀÅ’ GAlÄ ªÀiÁqÀÄ«PÉ ¸ÁzsÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ »ÃUÉ ZÀÄ£ÁªÀuÉUÀ¼À ªÀÄºÀvÀé »jzÁzÀÄzÀjAzÀ¯ÉÃ £ÀªÀÄä ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ°è §ºÀ¼À

eÁUÀgÀÆPÀvÉ¬ÄAzÀ ZÀÄ£ÁªÀuÉ PÀÄjvÀ ¤AiÀÄªÀÄ / CªÀPÁ±ÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ. F PÉ¼ÀV£À ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¥ÀzÀÞwUÀ½AzÀ dªÁ¨ÁÝj ¸ÀPÁðgÀªÀ£ÀÄß Dj¸À§ºÀÄzÁVzÉ.

• ¸ÁªÀðwæPÀ ªÀAiÀÄ¸ÀÌ ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÀzÀÞw

• ¸ÀévÀAvÀæ ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀ

• §ºÀÄvÉÃPÀ £ÉÃgÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¥ÀzÀÞw

• UÀÄ¥ÀÛ ªÀÄvÀzÁ£À ¥ÀzÀÞw ¸ÀA«zsÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÆPÀëöäªÁV UÀªÀÄ¤¹zÁUÀ CzÀgÀ gÀZÀ£ÁPÁgÀgÀ PÀ®à£É UÉÆÃZÀgÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. ‘¸ÀévÀAvÀæ ºÁUÀÆ £ÁåAiÀÄAiÀÄÄvÀ ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÉÄÃ £ÀªÀÄä gÁµÀÖçzÀ fÃªÁ¼À’ JA§ÄzÀ£ÀÄß CªÀgÀÄ ªÀÄ£ÀUÀArzÀÝgÀÄ. §qÀvÀ£À, C£ÀPÀëgÀvÉ, ºÀ¹ªÀÅ, CeÁÕ£ÀUÀ½AzÀ vÀÄA©zÀÝ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÀªÀiÁdPÉÌ ‘¥ÀæwAiÉÆ§âjUÀÆ MAzÀÄ ªÀÄvÀ’zÀ CªÀPÁ±À ¤Ãr £ÉÃgÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¥ÀzÀÞwAiÀÄ£ÀÄß C¼ÀªÀr¹PÉÆArgÀÄªÀÅzÀÄ MAzÀÄ CzÀÄãvÀ, QèµÀÖPÀgÀ «ZÁgÀªÁV UÉÆÃZÀj¸ÀÄvÀÛzÉ. ¨sÁgÀvÀzÀAvÀºÀ §ÈºÀvï gÁµÀÖçzÀ°è ZÀÄ£ÁªÀuÉ £ÀqÉ¸ÀÄªÀÅzÀÄ ¸ÀªÁ°£À «µÀAiÀÄ. ¯ÉPÀÌ«®èzÀµÀÄÖ eÁw, £ÀA©PÉ, D«ÄµÀUÀ¼ÀÄ EAzÀÄ ZÀÄ£ÁªÀuÉ, ªÀÄvÀzÁgÀ, ¸ÀPÁðgÀUÀ¼ÉÆqÀ£É vÀ¼ÀÄPÀÄ ºÁQPÉÆArªÉ.



61

EA¢£ÀªÀgÉUÉ 14 ¸ÁªÀðwæPÀ ZÀÄ£ÁªÀuÉUÀ¼ÀÄ, E£ÀÆß ºÉZÀÄÑ gÁdå «zsÁ£À¸À¨sÉ,

¥ÀjµÀvï ºÁUÀÆ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À ZÀÄ£ÁªÀuÉUÀ¼ÀÄ dgÀÄVªÉ. ¸ÀPÁðgÀUÀ¼ÀÄ gÀZÀ£ÉAiÀiÁVªÉ, ¸ÀPÁðgÀUÀ¼ÀÄ GgÀÄ½ªÉ, ªÀÄAwæ ªÀÄºÉÆÃzÀAiÀÄgÀÄ GzÀã«¹ ªÉÄgÉzÀÄ ªÀÄgÉAiÀiÁVzÁÝgÉ. ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ EzÁÝgÉ PÉ®ªÉÇªÉÄä GQÌ ºÀjªÀ ºÉÆ¼ÉUÀ¼ÀAvÉ, D¨sÀðn¸ÀÄªÀ UÀÄqÀÄV£ÀAvÉ ªÀÄvÀÄÛ vÀtÚUÉ, ±ÁAvÀ ¸ÁUÀgÀzÀAvÉ.

EAzÀÄ »AzÉAzÀÆ E®èzÀµÀÄÖ ‘ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¸ÀÄzsÁgÀuÉ’AiÀÄ ¨ÉÃrPÉ PÉÃ½

§gÀÄwÛzÉ. ¸ÀÄzsÁgÀuÉ J°è DUÀ¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÉÃUÉ? ¤dªÁUÀ®Æ ¸ÀÄzsÁgÀuÉAiÀÄ CªÀ±ÀåPÀvÉ EzÉAiÉÄÃ? ¸ÀÄzsÁgÀuÉAiÀiÁzÀgÉ J®è ¸ÀjAiÀiÁ¢ÃvÉÃ? EzÀÄªÀgÉV£À ¸ÀÄzsÁgÀuÉUÀ¼À ¥ÁqÉÃ£ÀÄ?...... EAvÀºÀ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛgÀ PÀAqÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ EA¢£À CUÀvÀå. ¸ÀÄzsÁgÀuÉUÀ¼À CªÀ±ÀåPÀvÉ

¨sÁgÀvÀzÀ°è ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¸ÀÄzsÁgÀuÉUÀ¼À CªÀ±ÀåPÀvÉAiÀÄAvÀÆ EzÉÝÃ EzÉ. ¸ÀÄzsÁgÀuÉAiÀÄ CªÀ±ÀåPÀvÉAiÀÄ£ÀÄß zsÀé¤¸ÀÄªÀ CªÀåªÀ¸ÉÜUÀ¼ÀÄ »ÃVªÉ.

1. PÀtÂÚUÉ gÁZÀÄªÀAvÀºÀ CPÀæªÀÄ, C¤ÃwAiÀÄÄvÀ «zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ E°è£À ZÀÄ£ÁªÀuÉUÀ¼À°è

vÁAqÀªÀªÁqÀÄwÛªÉ. GzÁ- 2005gÀ ©ºÁgÀ «zsÁ£À¸À¨sÁ ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è ¸À±À¸ÀÛçzsÁjÃ ªÀåQÛUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ£ÀÄß ¨ÉzÀj¸ÀÄwÛzÀÝ zÀÈ±ÀåUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÉðÃ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁVzÀÝªÀÅ. EAzÀÄ ºÀt, ºÉAqÀ, §mÉÖ ºÁUÀÆ EvÀgÉ D«ÄµÀUÀ¼À£ÀÄß MrØ ªÀÄvÀUÀ¼À£ÀÄß J¯ÉèqÉ RjÃ¢¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ.

2. ¥ÀæeÁ ¥Àæw¤¢üUÀ¼À°è §ºÀÄvÉÃPÀgÀÄ C¥ÀgÁzÀ »£Éß¯ÉAiÀÄÄ¼ÀîªÀgÀÄ; CPÀæªÀÄªÁV ¸ÀA¥ÀvÀÄÛ UÀ½¹gÀÄªÀªÀgÀÄ; eÁw-zsÀªÀÄðUÀ¼À DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É ZÀÄ£Á¬ÄvÀgÁzÀªÀgÉÃ DVzÁÝgÉ. EzÀÄ ªÀÄvÀzÁgÀgÀÄ vÀªÀÄä ‘ªÀÄvÀ’zÀ CªÀÄÆ®åvÉAiÀÄ §UÉUÉ ºÉÆA¢gÀÄªÀ CeÁÕ£ÀzÀ zÉÆåÃvÀPÀ ºÁUÀÆ £ÀªÀÄä C¸ÀªÀÄ¥ÀðPÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¥ÀzÀÞwUÉ »rzÀ PÉÊUÀ£Àßr.



62

3. ºÉZÀÄÑwÛgÀÄªÀ ZÀÄ£ÁªÀuÉUÀ½UÉ ºÀ®ªÁgÀÄ PÁgÀtUÀ½ªÉ. gÁdQÃAiÀÄ zÉÆA§gÁl, ‘C¢üPÁgÀ PÉÃA¢ævÀ’ gÁdQÃAiÀÄ ¸ÀPÀð¸ï, ¨ÉÃdªÁ¨ÁÝj ªÀåQÛUÀ¼À DAiÉÄÌ.

4. «Äw «ÄÃjgÀÄªÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ ªÉZÀÑªÀÇ ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¸ÀÄzsÁgÀuÉAiÀÄ ªÀÄºÀvÀé ºÉaÑ¹zÉ. MAzÀÄ PÀqÉ ¸ÀPÁðjÃ ¨ÉÆPÀÌ¸ÀzÀ ºÀt ¥ÉÆÃ¯ÁUÀÄwÛzÀÝgÉ, ªÀÄvÉÆÛAzÉqÉ CPÀæªÀÄ ªÀÄÆ®zÀ ºÀt ºÉÆ¼ÉAiÀÄAvÉ ºÀjzÀÄ §gÀÄwÛzÉ.

5. CvÀAvÀæ ¸ÀPÁðgÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀézÀ Cw ¨sÀAiÀÄAPÀgÀ ¸ÀªÀÄ¸Éå. zÀÆgÀzÀÈ¶Ö E®èzÀ ¤ÃwUÀ¼ÀÄ, ‘EzÀÝµÀÄÖ ¸ÀªÀÄAiÀÄ zÉÆÃaPÉÆAqÀÄ ºÉÆÃUÀÄ’ JA§ ¤Ãw, ¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀézÀ §UÉÎAiÉÄÃ ªÀÄÆqÀÄwÛgÀÄªÀ ±ÀAPÉUÉ PÁgÀtªÁVzÉ. C¥Àæ§ÄzÀÞ ªÀÄvÀzÁ£À, ºÀtzÀ Dl, eÁw-zsÀªÀÄð-¨sÁµÉUÀ¼À D¨sÀðl, zÀÄ§ð® ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¥ÀæQæAiÉÄ EzÀ£ÀÄß ¥ÉÆÃ¶¸ÀÄwÛzÉ.

6. ‘ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀ’zÀ gÁdQÃAiÀÄ £ÀAlÄ PÀÆqÀ C¥ÁAiÀÄPÁj ¨É¼ÀªÀtÂUÉ. DAiÉÆÃUÀ ºÉ¸ÀjUÉ ¸ÀévÀAvÀæªÁVzÀÝgÀÆ CzÀgÀ ªÀÄÆ®zÀ°è gÁdQÃAiÀÄzÀ PÀªÀÄlÄ ªÁ¸À£É ¸ÀÄ½zÁqÀÄvÀÛ¯ÉÃ EzÉ. DqÀ½vÀUÁgÀgÀ ªÀÄfðUÉ DUÁUÀ £Àwð¸ÀÄªÀ DAiÉÆÃUÀPÉÌ ¸ÀA¥ÀÆtðªÁV ‘¸ÀévÀAvÀæ £ÁåAiÀÄAiÀÄÄvÀ’ ZÀÄ£ÁªÀuÉ £ÀqÉ¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁV®è.

7. gÁdå, gÁµÀÖçzÀ ¤Ãw ¤gÀÆ¥ÀuÉAiÀÄ°è ‘±ÀÆ£Àå’ªÉÃ DVgÀÄªÀ d£ÀvÁ ¥ÁvÀæ. ZÀÄ£ÁªÀuÉ EAzÀÄ PÉ®ªÀÅ ¢£ÀUÀ¼À ªÀÄnÖ£À «£ÉÆÃzÀ, DªÉÆÃzÀ-¥ÀæªÉÆÃzÀUÀ¼À PÀÆlªÁVzÉ. d£À ºÀÈzÀAiÀÄ¥ÀÆªÀðPÀªÁV, gÁµÀÖçzÀ, ¸ÀªÀiÁdzÀ »vÁ¸ÀQÛUÁV ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄwÛ®è.

8. CPÀæªÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À, ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖ zÉÆÃµÀUÀ¼ÀÄ, C¸ÀªÀÄ¥ÀðPÀ PÉëÃvÀæ ¥ÀÄ£À«ðAUÀqÀuÉ’ ºÁUÀÆ ©VAiÀiÁV®èzÀ PÁ£ÀÆ£ÀÄUÀ¼ÀÄ EvÁå¢. JµÉÖÃ §gÉzÀgÀÆ F ¥ÀnÖ ªÀÄÄVAiÀÄÄªÀÅ¢®è. »ÃUÁV DAiÉÆÃUÀªÀÅ ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è ¸ÀÄzsÁgÀuÉ vÀgÀ¨ÉÃPÉ£ÀÄßªÀÅzÀÄ ¤«ðªÁzÀ.



63

EzÀÄªÀgÉUÉ DzÀzÉÝÃ£ÀÄ? ZÀÄ£ÁªÀuÉUÀ¼ÀÄ PÁ°lÖA¢¤AzÀ ¸ÀÄzsÁgÀuÉUÀ¼À ¸ÀgÀtÂAiÉÄÃ ¸ÁV §A¢zÉ.

PÁ®PÁ®PÉÌ ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀzÀ ¸À®ºÉUÀ¼ÀÄ; EvÀgÀ ¸ÀPÁðjÃ ºÁUÀÆ SÁ¸ÀVÃ ¸À«Äw, DAiÉÆÃUÀUÀ¼À ªÀgÀ¢UÀ¼ÀÄ; d£À ¸ÀAWÀl£ÉUÀ¼ÀÄ, gÁdQÃAiÀÄ ¥ÀPÀëUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ ¥ÀArvÀgÀ ¸ÀAWÀUÀ¼À ªÀÄ£À«UÀ¼ÀÄ C£ÉÃPÀ DVºÉÆÃVªÉ.

1. ¥ÀæeÁ ¥Àæw¤¢ü PÁAiÉÄÝ - 1950 ºÁUÀÆ ¥ÀæeÁ ¥Àæw¤¢ü PÁAiÉÄÝ - 1951 ZÀÄ£ÁªÀuÉ PÀÄjvÀ ¸ÀªÀÄUÀæ ¤Ãw, ¤AiÀÄªÀÄUÀ¼À£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀ F PÁAiÉÄÝUÀ½UÉ PÁ®

PÁ®PÉÌ wzÀÄÝ¥Àr ªÀiÁr ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÄzsÁj¸ÀÄªÀ ¥ÀæAiÀÄvÀß ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ.

• eÁw, PÀÄ®, zsÀªÀÄð, ºÀÄnÖzÀ ¸ÀÜ¼À, ¨sÁµÉUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ±ÀvÀÄævÀé ¨sÁªÀ£É GAlÄ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ, ®AZÀ, CvÁåZÁgÀ, ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ ªÉÄÃ°£À zËdð£Àå, C¸Ààø±ÀåvÉ DZÀgÀuÉ, ¤§ðA¢üvÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À PÀ¼Àî¸ÁUÀuÉ, ¤µÉÃ¢üvÀ ¸ÀAWÀl£ÉUÀ¼À ¸ÀzÀ¸ÀåvÀé, ªÀiÁzÀPÀ zÀæªÀå PÁAiÉÄÝ 1985gÀr C¥ÀgÁzsÀ, ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀ£Á ZÀlÄªÀnPÉ, zsÁ«ÄðPÀ zÀÄ§ð¼ÀPÉ, ¸Àw DZÀgÀuÉ E£ÀÆß ªÀÄÄAvÁzÀ C¥ÀgÁzsÀUÀ¼À°è C¥ÀgÁ¢ü JAzÀÄ WÉÆÃ¶¸À®àlÄÖ zÀAqÀ CxÀªÁ ¸ÉgÉªÀÄ£ÉªÁ¸ÀzÀ ²PÉë ¥ÀqÉ¢gÀÄªÀ ªÀåQÛAiÀÄ£ÀÄß 6 ªÀµÀðUÀ¼À PÁ® ZÀÄ£ÁªÀuÉUÀ¼À°è ¸Àà¢üð¸ÀzÀAvÉ vÀqÉAiÀÄÄªÀÅzÀÄ. (1956, 1966, 1989, 1991, 1996, 2003gÀ wzÀÄÝ¥ÀrUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ)

• C£ÉÃPÀ C¥ÀgÁzsÀUÀ¼Àr ²Që¸À®àlÖ ªÀåQÛAiÀÄ ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ºÀPÀÌ£ÀÄß 6 ªÀµÀðUÀ¼ÀªÀgÉUÉ QvÀÄÛPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ.

• ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀzÀ C¢üPÁgÀ, PÀvÀðªÀåªÀ£ÀÄß PÉ¼ÀV£À ºÀAvÀzÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ¢üPÁjUÀ½UÉ ¤AiÉÆÃf¸ÀÄªÀÅzÀÄ.

• gÁdQÃAiÀÄ ¥ÀPÀëUÀ¼À PÀqÁØAiÀÄ £ÉÆÃAzÀtÂ; ¨ÁåAPï SÁvÉUÀ¼À «ªÀgÀ §»gÀAUÀUÉÆ½¸ÀÄ«PÉ; zÁ£À ¹éÃPÁgÀUÀ¼À WÉÆÃµÀuÉ. (1989, 2003)

• C¨sÀåyðUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä »£Éß¯ÉAiÀÄ£ÀÄß £ÁªÀÄ¥ÀvÀæzÀ°è PÀqÁØAiÀÄªÁV £ÀªÀÄÆ¢¸ÀÄªÀÅzÀÄ.



64

• ¯ÉÆÃPÀ¸À¨sÁ ZÀÄ£ÁªÀuÉUÉ oÉÃªÀtÂ ªÉÆvÀÛ ºÉZÀÑ¼À. ¸ÁªÀiÁ£Àå C¨sÀåyðUÉ gÀÆ. 500jAzÀ gÀÆ.10000; ¥Àj²µÀÖ eÁw / ¥ÀAUÀqÀzÀ C¨sÀåyðUÉ gÀÆ. 250 jAzÀ gÀÆ. 5000. «zsÁ£À¸À¨sÁ ZÀÄ£ÁªÀuÉ : ¸ÁªÀiÁ£Àå C¨sÀåyð- gÀÆ. 250 jAzÀ gÀÆ. 5000. J¸ï.¹. / J¸ï.n. C¨sÀåyð gÀÆ. 125 jAzÀ gÀÆ. 2500 (1996gÀ wzÀÄÝ¥Àr)

• ¸ÀévÀAvÀæ CxÀªÁ ªÀiÁ£Àå ªÀiÁqÀzÀ ¥ÀPÀëUÀ¼À C¨sÀåyðUÀ¼À ¨ÉA§® ¸ÀÆZÀPÀgÀ ¸ÀASÉå ºÉZÀÑ¼À.

• ZÀ¯ÁªÀuÉAiÀiÁzÀ ¥ÀÄgÀ¸ÀÌøvÀ ªÀÄvÀUÀ¼À 1/6gÀµÀÄÖ ªÀÄvÀ UÀ½¸ÀzÀ C¨sÀåyðAiÀÄ oÉÃªÀtÂ £ÀµÀÖ.

• ªÀÄvÀUÀmÉÖAiÀÄ §½ D«ÄµÀ MqÀÄØªÀªÀjUÉ 3 wAUÀ¼ÀªÀgÉUÉ ¸ÉgÉªÁ¸À ºÁUÀÆ zÀAqÀ. CAvÀºÀ D«ÄµÀzÀ ºÀt ¹éÃPÁgÀPÉÌ MAzÀÄ ªÀµÀðzÀªÀgÉUÉ ¸ÉgÉªÁ¸À ºÁUÀÆ zÀAqÀ.

• zsÁ«ÄðPÀ £ÀA©PÉ, ¨sÁªÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß zÀÄ§ð¼ÀPÉ ªÀiÁr ªÀÄvÀ ºÁPÀzÀAvÉ CxÀªÁ ¤¢ðµÀÖ ªÀåQÛUÉ ºÁPÀÄªÀAvÉ ¨sÀAiÀÄ ©Ã½¸ÀÄªÀ CxÀªÁ ¥ÀæZÉÆÃ¢¸ÀÄªÀ C¥ÀgÁzsÀPÉÌ MAzÀÄ ªÀµÀðzÀªÀgÉUÉ ¸ÀeÉ ºÁUÀÆ zÀAqÀ.

• ZÀÄ£ÁªÀuÁ ªÉZÀÑ «Äw : o zÉÆqÀØ gÁdåUÀ¼À°è : ¯ÉÆÃPÀ¸À¨sÉ - gÀÆ. 25 ®PÀë, «zsÁ£À¸À¨sÉ -gÀÆ. 10

®PÀë o ¸ÀtÚ gÁdåUÀ¼À°è : ¯ÉÆÃPÀ¸À¨sÉ - gÀÆ. 10 ®PÀë, «zsÁ£À¸À¨sÉ - gÀÆ. 5

®PÀë

• ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¥sÀ°vÁA±À WÉÆÃµÀuÉAiÀiÁzÀ 30 ¢£ÀUÀ¼ÉÆ¼ÀUÁV J¯Áè C¨sÀåyðUÀ¼ÀÆ ªÉZÀÑzÀ ªÀgÀ¢ M¦à¸ÀvÀPÀÌzÀÄ. vÀ¦àzÀgÉ 3 ªÀµÀðUÀ¼ÀªÀgÉUÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ZÀÄ£ÁªÀuÉ¬ÄAzÀ ¸Àà¢üð¸ÀzÀAvÉ vÀqÉAiÀÄ§ºÀÄzÀÄ.

• 2 QÌAvÀ ºÉZÀÄÑ PÉëÃvÀæUÀ¼À°è M§â£ÉÃ C¨sÀåyð ¸Àà¢üð¸ÀÄªÀAw®è.

• eÁ«ÄÃ¤£À ªÉÄÃ¯É ©qÀÄUÀqÉ ºÉÆA¢gÀÄªÀ ºÁUÀÆ £ÁåAiÀÄ ¤tðAiÀÄPÁÌV PÁAiÀÄÄwÛgÀÄªÀ C¥ÀgÁ¢üAiÀÄÄ ¸Àà¢üð¸À®Ä C£ÀºÀð.



65

»ÃUÉ ¥ÀæeÁ¥Àæw¤¢ü PÁAiÉÄÝAiÀÄ C£ÉÃPÀ CA±ÀUÀ¼ÀÄ ZÀÄ£ÁªÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀévÀAvÀæ ªÀÄvÀÄÛ £ÁåAiÀÄAiÀÄÄvÀUÉÆ½¸ÀÄªÀvÀÛ UÀªÀÄ£À ºÀj¹ªÉ. C¥ÀgÁ¢üUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀàzsÉð¬ÄAzÀ C£ÀºÀðUÉÆ½¸ÀÄªÀÅzÀÄ UÀªÀÄ£ÁºÀð ¸ÀAUÀw. DzÀgÉ, F PÀÄjvÀ PÁ£ÀÆ£ÀÄUÀ¼ÀÄ PÁUÀzÀzÀ ªÉÄÃ¯É ªÀiÁvÀæ G½¢gÀÄªÀAvÉ vÉÆÃgÀÄwÛzÉ. C¨sÀåyðUÀ¼À PÀÄjvÀ ªÀiÁ»wUÀ¼À£ÀÄß PÀ¯É ºÁPÀÄªÀvÀÛ DAiÉÆÃUÀªÉÃ avÀÛ ºÀj¸À¨ÉÃPÁVzÉ.

oÉÃªÀtÂ ºÉaÑ¹gÀÄªÀÅzÀÄ C£À¥ÉÃQëvÀ ºÁUÀÆ UÀA©üÃgÀªÀ®èzÀ C¨sÀåyðUÀ¼À£ÀÄß

vÀqÉAiÀÄÄªÀ°è C®àªÀÄnÖ£À AiÀÄ±À¸Àì£ÀÄß ¸Á¢ü¹gÀ§ºÀÄzÀÄ. oÉÃªÀtÂAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄvÀÛµÀÄÖ ºÉaÑ¸À¨ÉÃPÁzÀ CUÀvÀå«zÉ.

E£ÀÄß D«ÄµÀ MqÀÄØ«PÉ, ¹éÃPÁgÀUÀ¼À£ÀÄß vÀqÉAiÀÄÄªÀ°è PÁ£ÀÆ¤£À C£ÀÄµÁ×£À

±ÀÆ£ÀåªÉAzÉÃ ºÉÃ¼À¨ÉÃPÀÄ.

2. ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ 61£ÉÃ wzÀÄÝ¥Àr PÁAiÉÄÝ – 1988 1988gÀ ªÀÄÆ®PÀ 326£ÉÃ «¢üAiÀÄ£ÀÄß wzÀÄÝ¥Àr ªÀiÁr ªÀÄvÀzÁ£ÀzÀ ªÀAiÀÄ¸Àì£ÀÄß 21

jAzÀ 18PÉÌ E½¸À¯ÁVzÉ. AiÀÄÄªÀ ¸ÀªÀÄÆºÀªÀ£ÀÄß gÁdQÃAiÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÉÄqÉUÉ UÀªÀÄ£ÀºÀj¸ÀÄªÀAvÉ ªÀiÁqÀ®Ä ¸À¥sÀ®ªÁVzÉAiÀiÁzÀgÀÆ £ÉÊd CxÀðzÀ°è PÉÃªÀ® ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¸ÀASÉå eÁ¹ÛAiÀiÁVzÉ. AiÀÄÄªÀPÀjUÉ gÁdQÃAiÀÄ ²PÀëtzÀ CUÀvÀå«zÉ.

3. «.JA. vÁPÀÄðAqÉ ¸À«Äw ªÀgÀ¢ - 1975 ‘¸ÀA¥ÀÆtð PÁæAw’AiÀÄ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ‘¹nd£ïì ¥sÁgï qÉªÀiÁPÀæ¹’ ¸ÀAWÀzÀ

¥ÀgÀªÁV dAiÀÄ¥ÀæPÁ±ï £ÁgÁAiÀÄtgÀÄ gÀa¹zÀÝ ¸À«Äw. ¸À«ÄwAiÀÄÄ ºÀ®ªÁgÀÄ ¸ÀAWÀ, ¸ÀA¸ÉÜ, d£ÀvÉAiÀÄ £ÀqÀÄªÉ «ZÁgÀ «¤ªÀÄAiÀÄ £ÀqÉ¹ ¥sÉ§æªÀj 1975gÀ°è vÀ£Àß ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¸ÀÄzsÁgÀuÁ ¸À®ºÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄA¢j¹vÀÄ.

ZÀÄ£ÁªÀuÉUÀ½UÉ ¸ÀPÁðgÀªÉÃ ºÀt RZÀÄð ªÀiÁqÀÄªÀ ªÀåªÀ¸ÉÜ eÁjUÉ ¸À«Äw

²¥sÁgÀ¸ÀÄ ªÀiÁrvÀÄÛ.



66

4. £ÀªÉA§gï 1983gÀ ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀzÀ ²¥sÁgÀ¸ÀÄUÀ¼ÀÄ gÁdQÃAiÀÄ ¥ÀPÀëUÀ¼ÉÆA¢V£À ZÀZÉðUÀ¼À £ÀAvÀgÀ DAiÉÆÃUÀ C£ÉÃPÀ ²¥sÁgÀ¸ÀÄUÀ¼À£ÀÄß

ªÀiÁrvÀÄ. PÁUÀzÀzÀ¯ÉèÃ G½zÀ CªÀÅUÀ¼ÀÄ 1988gÀ°è C®àªÀÄnÖUÉ eÁjUÉ §AzÀªÀÅ. ªÀÄvÀUÀmÉÖ DPÀæªÀÄtPÉÌ ²PÉë, ErÃ PÉëÃvÀæzÀ ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß DAiÉÆÃUÀªÀÅ gÀzÀÄÝUÉÆ½¸ÀÄªÀ C¢üPÁgÀ EªÉÃ ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ eÁjUÉ §AzÀªÀÅ.

5. ¢£ÉÃ±ï UÉÆÃ¸Áé«Ä ¸À«Äw ªÀgÀ¢- 1990 £ÁåµÀ£À¯ï ¥sÀæAmï ¸ÀgÀPÁgÀ gÀa¹zÀÝ ¸ÀªÀð¥ÀPÀë ¸À«Äw EzÀÄ. ªÉÄÃ 1990gÀ°è

¸À«Äw ²¥sÁgÀ¸ÀÄìUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁrvÀÄ. ¸ÀPÁðgÀªÉÃ GgÀÄ½zÀÝjAzÀ ªÀgÀ¢ £É£ÉUÀÄ¢UÉ ©¢ÝvÀÄ. ªÀiÁ£ÀåvÉ ¥ÀqÉzÀ C¨sÀåyðUÀ¼À PÉ®ªÀÅ ¤¢ðµÀÖ ZÀÄ£ÁªÀuÁ ªÉZÀÑªÀ£ÀÄß ¸ÀPÁðgÀªÉÃ £ÀUÀzÀ®èzÀ gÀÆ¥ÀzÀ°è ¨sÀj¸À¨ÉÃPÉA§ÄzÀÄ ¸À«ÄwAiÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR ¸À®ºÉAiÀiÁVvÀÄÛ.

6. J£ï.J£ï. ªÉÇÃºÁæ ¸À«Äw 80gÀ zÀ±ÀPÀzÀ°è ºÉZÀÄÑwÛgÀÄªÀ gÁdQÃAiÀÄ C¥ÀgÁ¢üÃPÀgÀtzÀ §UÉUÉ PÀ¼ÀªÀ¼À

ªÀåPÀÛ¥Àr¹vÀÄÛ.

7. ªÀÄvÀzÁgÀgÀ sÁªÀavÀæ ¸À»vÀ UÀÄgÀÄw£À aÃn «vÀgÀuÉ - 1993 CA¢£À ªÀÄÄRå ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÀÄÄPÀÛgÁzÀ n.J£ï. ±ÉÃµÀ£ïgÀ D¸ÀQÛAiÀÄ PÁAiÀÄð.

EA¢£ÀªÀgÉUÀÆ F aÃn «vÀgÀuÉ PÁAiÀÄð ¤zsÁ£ÀUÀwAiÀÄ°è ¸ÁUÀÄvÁÛ §A¢zÉ. UÀÄgÀÄw£À aÃn «vÀgÀuÉ¬ÄAzÀ CPÀæªÀÄ ªÀÄvÀzÁ£À UÀt¤ÃAiÀÄ ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è PÀrªÉÄ DVzÀÝgÀÆ «vÀgÀuÉAiÀÄ°è£À zÉÆÃµÀ¢AzÀ ¤jÃQëvÀ ¥ÀæUÀw ¸ÁzsÀåªÁV®è.

8. ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀ- §ºÀÄ ¸ÀzÀ¸Àå DAiÉÆÃUÀªÁV ªÀiÁ¥ÁðqÀÄ 1989gÀ vÀ£ÀPÀ KPÀ¸ÀzÀ¸Àå CAUÀªÁVzÀÝ DAiÉÆÃUÀPÉÌ D ªÀµÀðzÀ ¸ÁªÀðwæPÀ

ZÀÄ£ÁªÀuÉUÉ ¸Àé®à ªÉÆzÀ®Ä E§âgÀÄ ¸ÀzÀ¸ÀågÀ£ÀÄß £ÉÃªÀÄPÀ ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ. ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ £ÀAvÀgÀ ªÀÄvÉÛ KPÀ-¸ÀzÀ¸Àå CAUÀªÁ¬ÄvÀÄ. 1993gÀ°è ªÀÄwÛ§âgÀÄ ¸ÀzÀ¸ÀågÀ£ÀÄß £ÉÃªÀÄPÀ ªÀiÁqÀ¯ÁV CA¢¤AzÀ wæ¸ÀzÀ¸Àå ¸ÀA¸ÉÜAiÀiÁVzÉ. J®è ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ ¸ÀªÀiÁ£À C¢üPÁgÀ ºÉÆA¢zÀÄÝ, ªÀÄÄRå ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÀÄÄPÀÛgÀÄ PÉÃªÀ® ªÀÄÄRå¸ÀÜgÀAvÉ



67

PÁAiÀÄð ¤ªÀð»¸ÀÄvÁÛgÉ. AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¤zsÁðgÀªÀ£ÀÄß §ºÀÄªÀÄvÀzÀ ªÉÄÃ¯É vÉUÉzÀÄPÉÆ¼Àî¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ, DAiÀÄÄPÀÛgÀÄUÀ¼À £ÉÃªÀÄPÁw ¸ÀA¥ÀÆtðªÁV gÁdQÃAiÀÄ¢AzÀ ºÉÆgÀvÁzÀÄzÁV®è.

1996gÀ ¸ÀÄzsÁgÀuÉUÀ¼ÀÄ

¥ÀæeÁ¥Àæw¤¢ü PÁAiÉÄÝAiÀÄ°è ªÉÄÃ¯É G¯ÉèÃT¹zÀAvÉ ºÀ®ªÁgÀÄ ¸ÀÄzsÁgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß vÀgÀ¯Á¬ÄvÀÄ.

EAzÀæfvï UÀÄ¥ÁÛ ¸À«Äw - 1988

ZÀÄ£ÁªÀuÁ ªÉZÀÑªÀ£ÀÄß ¸ÀPÁðgÀ ¨sÀj¸ÀÄªÀÅzÀgÀ PÀÄjvÀÄ gÀa¸À¯ÁVzÀÝ ¸ÀªÀð¥ÀPÀë ¸À«ÄvÀ ºÀ®ªÁgÀÄ ¸À®ºÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄA¢nÖvÀÄ. CªÀÅ

• ¸ÀPÁðgÀªÀÅ ZÀÄ£ÁªÀuÁ ªÉZÀÑªÀ£ÀÄß ºÀtPÁ¸ÀÄ gÀÆ¥ÀzÀ°è ¨sÀj¸À¨ÁgÀzÀÄ

• PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ ºÁUÀÆ gÁdå ¸ÀPÁðgÀUÀ¼À £ÉgÀ«¤AzÀ ‘ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¤¢ü’ ¸ÁÜ¥À£É

• ªÁ¶ðPÀ ºÀtPÁ¸ÀÄ £ÉgÀªÀÅ.

• ªÀiÁ£ÀåvÉ ¥ÀqÉzÀ ¥ÀPÀëUÀ½UÉ ªÀiÁvÀæ £ÉgÀªÀÅ.

• gÁdQÃAiÀÄ ¥ÀPÀëUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä ªÁ¶ðPÀ ºÀtPÁ¸ÀÄ «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß DAiÉÆÃUÀPÉÌ ¤ÃqÀÄªÀÅzÀÄ.

»ÃUÉ ºÀvÀÄÛ ºÀ®ªÁgÀÄ ¸À«ÄwUÀ¼ÀÄ ²¥sÁgÀ¸ÀÄ, ¸À®ºÉUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃrªÉ. PÉ®ªÀÅ eÁjUÉ §A¢zÀÝgÀÆ §ºÀÄvÉÃPÀ £É£ÉUÀÄ¢UÉ ©¢ÝªÉ.

DUÀ¨ÉÃPÁVgÀÄªÀÅzÀÄ

1. ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¥ÀzÀÞwAiÀÄ ¥ÀÄ£ÀgÀæZÀ£É

• ‘¥sÀ¸ïÖ ¥Á¸ïÖ ¢ ¥ÉÆÃ¸ïÖ’ (J¥sï¦n¦) ¥ÀzÀÞwAiÀÄ°è PÉ®ªÁgÀÄ zÉÆÃµÀUÀ½zÀÝgÀÆ ¸ÀgÀ¼ÀªÁVzÉ. ¨sÁgÀvÀzÀAvÀºÀ §ÈºÀvï ºÁUÀÆ ºÉZÀÄÑ C£ÀPÀëgÀ¸ÀÜ



68

¸ÀªÀiÁdzÀ°è F ¥ÀzÀÞw ¸ÀÆPÀÛªÁVzÉ. DzÀgÉ, ‘UÉ®ÄèªÀ C¨sÀåyðAiÀÄÄ PÀ¤µÀ× ±ÉÃ. 50gÀµÀÄÖ ªÀÄvÀ UÀ½¸À¯ÉÃ¨ÉÃPÀÄ’ JA§ PÁ£ÀÆ£ÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ ¸ÀÆPÀÛ.

• ¥ÀPÀëUÀ¼ÀÄ UÀ½¸ÀÄªÀ ªÀÄvÀ ¥ÀæªÀiÁtzÀ¯ÉèÃ CªÀÅUÀ¼À ¥Àæw¤¢üvÀé DzÀµÀÄÖ ªÀÄnÖUÉ EgÀ¨ÉÃPÀÄ.

2. ºÀtzÀ DlzÀ ¤ªÀÄÆð®£É

• ¸ÁzsÀåªÁzÀµÀÄÖ ªÀÄnÖUÉ ZÀÄ£ÁªÀuÁ ªÉZÀÑªÀ£ÀÄß ¸ÀPÁðgÀ ¨sÀj¸À¨ÉÃPÀÄ.

• D«ÄµÀ MqÀÄØªÀªÀgÀ£ÀÄß, ¹éÃPÀj¸ÀÄªÀªÀgÀ£ÀÄß CvÀåAvÀ PÀpt ²PÉëUÉ UÀÄj¥Àr¸À¨ÉÃPÀÄ.

• ¥ÀæZÁgÀ ¸ÁªÀÄVæUÀ¼À£ÀÄß ¤AiÀÄAvÀætzÀ°èlÄÖ, n.«., gÉÃrAiÉÆÃ ºÁUÀÆ EvÀgÉ ªÀiÁzsÀåªÀÄUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ, ¨sÁµÀt, ªÀÄ£À«UÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀæZÁgÀPÉÌ MvÀÄÛ ¤Ãr, ¥ÉÆæÃvÁì»¸À¨ÉÃPÀÄ.

3. gÁdQÃAiÀÄ ¥ÀPÀëUÀ¼À PÁAiÀÄð ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ ¤AiÀÄAvÀæt

• ¥ÀPÀëUÀ¼À°è ‘DAvÀjPÀ ¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀé’ C¼ÀªÀrPÉAiÀÄ£ÀÄß PÀqÁØAiÀÄUÉÆ½¸ÀÄªÀÅzÀÄ

• KPÀ ZÀPÁæ¢ü¥ÀvÀå / PÀÄlÄA§ ¤AiÀÄAvÀætPÉÌ ¤µÉÃzsÀ ºÉÃgÀ¨ÉÃPÀÄ

• SÁvÉUÀ¼À PÀqÁØAiÀÄ «ªÀgÀ ¸À°è¸ÀÄªÀÅzÀÄ

• ¸ÀzÀ¸ÀåvÀé «ªÀgÀUÀ¼À PÀqÁØAiÀÄ ¥ÀæPÀluÉ

4. gÁdQÃAiÀÄ C¥ÀgÁ¢üÃPÀgÀtzÀ ªÀÄÆ¯ÉÆÃvÁàl£É

• C¥ÀgÁ¢ü »£Éß¯ÉAiÀÄÄ¼ÀîªÀjUÉ AiÀiÁªÀ ¥ÀPÀëzÀ°èAiÀÄÆ ¸ÀzÀ¸ÀåvÀé ¤ÃqÀ¨ÁgÀzÀÄ

• C¨sÀåyðUÀ¼À ¥ÀÆªÁð¥ÀgÀ ±ÉÆÃzsÀ£É

• vÉÆÃ¼ÀÄ §® §¼À¸ÀÄªÀªÀjUÉ PÀpt ²PÉë «¢ü¸À¨ÉÃPÀÄ

5. ªÀÄ»¼Á ¥Áæw¤zsÀå

• ¯ÉÆÃPÀ¸À¨sÉ, «zsÁ£À ¸À¨sÉUÀ¼À®Æè ªÀÄ»¼Á «ÄÃ¸À¯Áw eÁjAiÀiÁUÀ¨ÉÃPÀÄ



69

• ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀ ºÁUÀÆ ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¥ÀæQæAiÉÄ

• ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß ¸ÀA¥ÀÆtð ‘gÁdQÃAiÀÄ «ªÀÄÄQÛ’UÉÆ½¸À¨ÉÃPÀÄ

• DAiÉÆÃUÀzÀ eÉÆvÉUÉ MAzÀÄ ‘±ÉÆÃzsÀ£Á / «ZÀPÀët DAiÉÆÃUÀ’ gÀa¸À¨ÉÃPÀÄ. CzÀÄ C¨sÀåyðUÀ¼À »£Éß¯É, ZÀlÄªÀnPÉ, ZÀÄ£ÁªÀuÁ ¥ÀæQæAiÉÄUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ¤UÁ ElÄÖ DAiÉÆÃUÀPÉÌ ªÀgÀ¢ ¤ÃqÀÄwÛgÀ¨ÉÃPÀÄ.

• ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß ªÀµÀðPÉÆÌªÉÄä ¥ÀjµÀÌøvÀUÉÆ½¸ÀÄvÁÛ ¸ÁUÀ¨ÉÃPÀÄ. UÀÄgÀÄw£À ¥ÀvÀæzÀ §zÀ®Ä, ‘¨sÁªÀavÀæ ¸ÀªÉÄÃvÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ ¥ÀnÖ’ ¹zÀÞ¥Àr¸À¨ÉÃPÀÄ.

6. gÁdQÃAiÀÄ ²PÀët

• d£ÀvÉUÉ vÀªÀÄä ªÀÄvÀzÀ CªÀÄÆ®åvÉAiÀÄ£ÀÄß CxÀð ªÀiÁr¸À¨ÉÃPÀÄ.

• zÉÃ±À, gÁdåUÀ¼À G½«£À §UÉUÉ, ¥ÀæUÀwAiÀÄ §UÉUÉ GzÁvÀÛªÁV D¯ÉÆÃa¸ÀÄªÀAvÉ CjªÀÅ ªÀÄÆr¸À¨ÉÃPÀÄ.

• ZÀÄ£ÁªÀuÁ DAiÉÆÃUÀªÉÃ G¥À£Áå¸À, ¨sÁµÀt, ªÀÄ£À«UÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ªÀÄvÀzÁgÀgÀ£ÀÄß eÁUÀÈwUÉÆ½¸À¨ÉÃPÀÄ

PÉÆ£ÉAiÀÄzÁV AiÀiÁªÀÅzÉÃ ZÀÄ£ÁªÀuÉ ¥Àæw±ÀvÀ ¸ÀªÀÄ¥ÀðPÀªÀ®è JA§ ªÀiÁwzÉ. CAvÀºÀ ¹¤PÀ

ªÀiÁvÀÄUÀ¼À£ÀÄß Dr PÉÊ PÀnÖ PÀÆgÀÄªÀ §zÀ®Ä GvÀÛªÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ PÀqÉUÉ vÀÄrAiÀÄÄwÛgÀÄªÀÅzÉÃ ªÉÄÃ®Ä. ¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀézÀ°è ¸ÀévÀAvÀæ, £ÁåAiÀÄAiÀÄÄvÀ ZÀÄ£ÁªÀuÉ £ÀqÉ¸À¨ÉÃPÁVgÀÄªÀÅzÀÄ CªÀ±Àå.

AiÉÆÃd£Á DAiÉÆÃUÀzÀ GUÀªÀÄ, ¨É¼ÀªÀtÂUÉ ªÀÄvÀÄÛ gÀzÀÞw

1947 DUÀ¸ïÖ 15gÀAzÀÄ ¨sÁgÀvÀªÀÅ ¸ÁévÀAvÀæöå UÀ½¹zÀ £ÀAvÀgÀ ¨sÁgÀvÀzÀ CA¢£À ¥ÀæzsÁ¤ dªÁºÀgï¯Á¯ï £ÉºÀgÀÆgÀªÀgÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæUÀwUÉ ªÉÃUÀ ªÀÄvÀÄÛ ¤¢ðµÀÖ gÀÆ¥À ¤ÃqÀ®Ä ºÀ®ªÁgÀÄ ¸ÀA«zsÁ£ÉÃvÀgÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À£ÀÄß ¸ÁÜ¦¸ÀÄªÀ D±ÀAiÀÄ ªÀåPÀÛ¥Àr¹zÀgÀÄ. EAvÀºÀ D±ÀAiÀÄzÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæUÀwUÁV ¸ÁÜ¦vÀªÁzÀ ¸ÀA¸ÉÜAiÉÄÃ ¨sÁgÀvÀzÀ



70

AiÉÆÃd£Á DAiÉÆÃUÀ. ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀzÀ PÁAiÀiÁðAUÀzÀ UÉÆvÀÄÛªÀ½AiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ 1950gÀ°è AiÉÆÃd£Á DAiÉÆÃUÀzÀ ªÀÄAqÀ½AiÀÄ£ÀÄß ¸ÁÜ¦¸À¯Á¬ÄvÀÄ. 1946gÀ°è PÉ.¹. ¤AiÉÆÃVgÀªÀgÀ CzsÀåPÀëvÉAiÀÄ°è gÀa¸À¯ÁzÀ ¸À®ºÁ AiÉÆÃd£Á ªÀÄAqÀ½AiÀÄ ²¥sÁgÀ¹ì£À ªÉÄÃgÉUÉ AiÉÆÃd£Á DAiÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß ¸ÁÜ¦¸À¯Á¬ÄvÀÄ. ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ ªÀÄvÀÄÛ DyðPÁ©üªÀÈ¢ÞAiÀiÁV AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß gÀÆ¦¸ÀÄªÀ ¥ÀgÀªÉÆÃZÀÒ ¸ÀA¸ÉÜAiÀiÁzÀ AiÉÆÃd£Á DAiÉÆÃUÀªÀÅ 1950jAzÀ EA¢£ÀªÀgÉUÉ ¨sÁgÀvÀzÀ C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ°è vÀ£ÀßzÉÃ DzÀ ¥ÁvÀæªÀ£ÀÄß ¤ªÀð»¸ÀÄvÁÛ §A¢zÉ. DzÀgÉ EwÛÃZÉUÉ PÉÃAzÀæzÀ°è C¹ÜvÀéPÉÌ §AzÀ J£ï.r.J. ¸ÀPÁðgÀzÀ £ÀÆvÀ£À ¥ÀæzsÁ£ÀªÀÄAwæ £ÀgÉÃAzÀæ ªÉÆÃ¢AiÀÄªÀgÀÄ DUÀ¸ïÖ 15, 2014 gÀAzÀÄ PÉA¥ÀÄPÉÆÃmÉAiÀÄ ªÉÄÃ¯É ªÀiÁrzÀ vÀªÀÄä ªÉÆzÀ® ¸ÁévÀAvÉÆæöåÃvÀìªÀ ¨sÁµÀtzÀ°è AiÉÆÃd£Á DAiÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß gÀzÀÄÝ¥Àr¸ÀÄªÀ ¤zsÁðgÀªÀ£ÀÄß ¥ÀæPÀn¹zÁÝgÉ. AiÉÆÃd£Á DAiÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß gÀzÀÄÝ¥Àr¸ÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀæzsÁ¤ £ÀgÉÃAzÀæ ªÉÆÃ¢, gÀµÁå ¥ÉæÃjvÀ ¸ÀªÀiÁdªÁ¢ ¸ÀAgÀZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆqÉzÀÄ GgÀÄ½¹zÁÝgÉ.

F AiÉÆÃd£Á DAiÉÆÃUÀPÉÌ EwºÁ¸ÀªÉÃ EzÉ. ªÉÆzÀ® ¥ÀæzsÁ¤ dªÁºÀgÀ¯Á¯ï

£ÉºÀgÀÆ CªÀjUÀÆ ªÉÆzÀ®Ä 1938gÀ°è ¸ÀÄ¨sÁ±ïZÀAzÀæ¨ÉÆÃ¸ï PÁAUÉæ¸ï CzsÀåPÀëgÁVzÁÝUÀ AiÉÆÃd£Á DAiÉÆÃUÀPÉÌ CrUÀ®Äè ºÁQzÀgÀÄ. ªÉÄÃWÀ£Ázï ¸ÀºÁ DAiÉÆÃUÀzÀ gÀÆ¥ÀÄgÉÃµÉUÀ¼À£ÀÄß ¹zÀÞ¥Àr¹zÀÝgÀÄ. 1938gÀ°è ºÀj¥ÀÄgÀzÀ°è £ÀqÉzÀ PÁAUÉæ¸ï C¢üªÉÃ±À£ÀzÀ°è CzsÀåQëÃAiÀÄ ¨sÁµÀt ªÀiÁrzÀ ¨ÉÆÃ¸ï, ‘¸ÀévÀAvÀæöå ¨sÁgÀvÀªÀ£ÀÄß ºÀ¹ªÀÅ ªÀÄÄPÀÛ ¨sÁgÀvÀ’ ªÀiÁqÀ®Ä PÉÃAzÀæ AiÉÆÃd£Á DAiÉÆÃUÀ gÀa¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ JAzÀÄ ºÉÃ½zÀÝgÀÄ. £ÉºÀgÀÆ EzÀgÀ ªÉÆzÀ® CzsÀåPÀëgÁzÀgÀÄ.

FªÀgÉV£À AiÉÆÃd£Á DAiÉÆÃUÀzÀ G¥ÁzsÀåPÀëgÀÄUÀ¼ÀÄ

1. UÀÄ¯ÁÓj¯Á¯ï £ÀAzÀ 2. «.n. PÀÈµÀÚªÀiÁZÁj 3. ¹.JA. wæªÉÃ¢ 4. C±ÉÆÃPï ªÉÄºÁÛ 5. qÁ. r.Dgï. UÁrÎÃ¼ï 6. ¹. ¸ÀÄ§æºÀätåA

7. r.¦. ygï 8. ¦.J£ï. ºÀPÀìgï 9. qÁ. r.n. ®PÀÌªÁ® 10. J£ï.r. wªÁj 11. J¸ï.«. ZÀªÁíuï 12. ¦.¹. ¸ÉÃy



71

13. ¦.«. £ÀgÀ¹AºÀgÁªï 14. ªÀÄ£ÀªÉÆÃºÀ£ï ¹AUï 15. ¦. ²ªÀ±ÀAPÀgï 16. ªÀiÁzsÀªï¹AUï ¸ÉÆÃ®AQ 17. gÁªÀÄPÀÈµÀÚ ºÉUÀqÉ 18. ¥ÉÆæ. ªÀÄzsÀÄ zÀAqÁªÀvÉ

19. ªÉÆÃºÀ£ï zsÁjAiÀiÁ 20. ¥Àæt¨ï ªÀÄÄRfð 21. d¸ÀéAvï ¹AUï

22. PÉ.¹. ¥ÀAxï 23. ªÀiÁAmÉPï ¹AUï CºÀÄèªÁ°AiÀiÁ

EzÀÄ £ÀªÀÄä «ÄvÀægÁµÀÖç gÀµÁåzÀ §¼ÀÄªÀ½ JAzÀgÉ vÀ¥Àà®è. ªÉÆzÀ® ¥Àæ¥ÀAZÀ

AiÀÄÄzÀÞzÀ £ÀAvÀgÀ gÀµÁå J®è PÉëÃvÀæUÀ¼À®Æè eÁUÀwPÀ ªÀÄlÖzÀ°è CUÁzsÀ ªÀÄÄ£ÀßqÉ ¸Á¢ü¹vÀÄ. gÀµÁåzÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ°è ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæªÀ»¹zÉÝÃ C°è£À AiÉÆÃd£Á DAiÉÆÃUÀ. gÀµÁå ¥ÀAZÀªÁ¶ðPÀ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À£ÀÄß gÀÆ¦¸ÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ ¥Á±ÁÑvÀå gÁµÀÖçUÀ½UÉ ¸ÀqÀÄØ ºÉÆqÉ¬ÄvÀÄ. CAvÀzÉÃ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¨sÁgÀvÀzÀ°è eÁjUÉÆ½¸À®Ä ªÀÄÄAzÁzÀ CA¢£À ¥ÀæzsÁ¤ dªÀºÀgÀ¯Á¯ï £ÉºÀgÀÄ 1950gÀ°è AiÉÆÃd£Á DAiÉÆÃUÀPÉÌ CrUÀ®Äè ºÁQzÀgÀÄ. CA¢¤AzÀ¯ÉÃ ¨sÁgÀvÀzÀ®Æè ¥ÀAZÀªÁ¶ðPÀ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼ÀÄ DgÀA¨sÀUÉÆAqÀªÀÅ. DgÀA¨sÀzÀ°è DAiÉÆÃUÀ £ÉÃgÀªÁV ¥ÀæzsÁ£ÀªÀÄAwæUÀ½UÉ ªÀgÀ¢ ªÀiÁrPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÁVvÀÄÛ. 1951jAzÀ ¥ÀAZÀªÁ¶ðPÀ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À£ÀÄß DgÀA©ü¹vÀÄ. 1965gÀ £ÀAvÀgÀ ªÀÄÆgÀÄ ªÀµÀðzÀ°è PÀAqÀ ¨sÁgÀvÀ-¥ÁPï £ÀqÀÄ«£À AiÀÄÄzÀÞ, ©üÃPÀgÀ §gÀUÁ®, ¨É¯É KjPÉ ªÀÄwÛvÀgÀ PÁgÀtUÀ½AzÀ ¥ÀAZÀªÁ¶ðPÀ AiÉÆÃd£É ªÀiÁqÀ°®è. ªÁ¶ðPÀ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À£ÀßµÉÖ ªÀiÁqÀ¯ÁVvÀÄÛ. 1969gÀ PÉÃAzÀæzÀ°è ¸ÀÈ¶ÖAiÀiÁzÀ gÁdQÃAiÀÄ C¹ÜgÀvÉ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ®Æè JgÀqÀÄ ªÀµÀð ¥ÀAZÀªÁ¶ðPÀ AiÉÆÃd£É ¸ÀÜVvÀUÉÆArvÀÄÛ. 1992jAzÀ ªÀÄvÉÛ ZÁ®£ÉUÉÆArvÀÄ.

AiÉÆÃd£Á DAiÉÆÃUÀ CvÀåAvÀ ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀ ªÀÄÆgÀÄ dªÁ¨ÁÝjUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀð»¸ÀÄwÛzÉ. ªÉÆzÀ®£ÉAiÀÄzÁV ºÀtPÁ¸ÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ PÀæªÀÄ§zÀÞ C©üªÀÈ¢Þ £ÉÆÃrPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ. JgÀqÀ£ÉAiÀÄzÁV ºÀtPÁ¸ÀÄ ¸ÀaªÁ®AiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÉ ¸ÀaªÁ®AiÀÄUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ºÁUÀÆ PÉÃAzÀæ ªÀÄvÀÄÛ gÁdå ¸ÀPÁðgÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¸ÀA¥ÀPÀð PÉÆArAiÀiÁV PÁAiÀÄð ¤ªÀð»¸ÀÄªÀÅzÀÄ. CAzÀgÉ AiÉÆÃd£É gÀÆ¦¸ÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CzÀPÉÌ CUÀvÀåªÁzÀ ºÀtPÁ¸ÀÄ £ÉgÀªÀÅ PÀ°à ÀÄªÀÅzÀÄ. ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ Cw ªÀÄÄRåªÁzÀzÀÄÝ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À ¸ÀªÀÄ¥ÀðPÀ ªÀÄvÀÄÛ UÀÄuÁvÀäPÀªÁV C£ÀÄµÁ×£ÀzÀ §UÉÎ



72

¤UÁªÀ»¹ ªÀiÁr PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀPÉÌ ªÀgÀ¢ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ. DAiÉÆÃUÀ PÉÃAzÀæ ªÀÄvÀÄÛ gÁdå ¸ÀPÁðgÀUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¸ÉÃvÀÄªÉAiÀiÁV PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄªÀÅzÀgÉÆA¢UÉ MPÀÆÌl ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄvÀÛµÀÄÖ §°µÀ×UÉÆ½¸ÀÄvÀÛzÉ. DyðPÀªÁV §°µÀ× ªÀÄvÀÄÛ zÀÄ§ð® gÁdåUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¸ÀªÀÄvÉÆÃ® ¸Á¢ü¸À®Ä CUÀvÀåªÁzÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ gÀÆ¦¸ÀÄªÀÅzÀÄ, C¸ÀªÀiÁ£À C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ£ÀÄß zÀÆgÀ ªÀiÁqÀÄªÀ PÉ®¸À ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÉAiÉÄÃ §ÄqÀPÀlÄÖ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À C©üªÀÈ¢ÞUÉ ¥ÀævÉåÃPÀ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼ÀÄ, §ÄqÀPÀlÄÖ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À C©üªÀÈ¢Þ, ªÀÄ»¼Á ¸À§°ÃPÀgÀt, ¸ÁªÀðwæPÀ ²PÀët, ªÀÄÆ®¸ËPÀAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß PÉÊUÉÆ¼Àî®Ä CUÀvÀå AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À£ÀÄß gÀÆ¦¸ÀÄªÀÅzÉÃ AiÉÆÃd£Á DAiÉÆÃUÀ. PÀÈ¶, ¤ÃgÁªÀj, DºÁgÀ GvÁàzÀ£ÉAiÀÄAvÀºÀ ¥ÀæªÀÄÄR AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À£ÀÄß gÀÆ¦¸ÀÄªÀ dªÁ¨ÁÝj AiÉÆÃd£Á DAiÉÆÃUÀ ºÉÆA¢zÉ. EzÉÃ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è d£À¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ DyðPÀ, ¸ÁªÀiÁfPÀ ªÀÄwÛvÀgÀ PÉëÃvÀæUÀ¼À°è£À ªÀ¸ÀÄÛ¹Üw PÀÄjvÀÄ ¸À«ÄÃPÉëUÀ¼À£ÀÄß PÉÊUÉÆAqÀÄ CzÀPÉÌ C£ÀÄUÀÄtªÁV PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß gÀÆ¦¸ÀÄvÀÛzÉ. 1951 jAzÀ ºÀvÀÄÛ ªÀµÀðUÀ¼À CªÀ¢üAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÄªÀtðAiÀÄÄUÀ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. CzÀPÉÌ PÁgÀtªÀÇ E®è¢®è. £ÉºÀgÀÆ CzsÀåPÀëvÉAiÀÄ°è DAiÉÆÃUÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ¤ªÀiÁðtzÀ°è ªÀÄÄAZÀÆtÂAiÀÄ°èvÀÄÛ. £ÉºÀgÀÆ ¸ÀªÀÄPÁ°Ã£ÀgÁzÀ ¸ÁATPÀ vÀdÕgÉAzÉÃ d£À¦æAiÀÄgÁzÀ ªÀÄºÁ®£ÉÆÃ©¸ï, ¦ÃvÁA§gï ¥ÀAvïgÀAvÀºÀ vÀdÕgÀ aAvÀ£ÉAiÀÄ°è PÁAUÉæ¸ï£À ºÉÆgÀV£ÀªÀgÁzÀ «.n. PÀÈµÀÚªÀiÁZÁj, C±ÉÆÃPï ªÉÄºÁÛ G¥ÁzsÀåPÀëgÁV ¸ÉÃªÉ ¸À°è¹zÀÝgÀÄ. zÉÃ±ÀzÀ C©üªÀÈ¢ÞUÉ DUÀ gÀÆ¦¹zÀÝ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼ÉÃ EAzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ CrUÀ®ÄèUÀ¼ÀÄ. DAiÉÆÃUÀ zÉÃ±ÀzÀ°è£À C©üªÀÈ¢Þ ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼À PÉÃAzÀæ©AzÀÄªÁVvÀÄÛ.

DqÀ½vÀ ªÀÄAqÀ½

DAiÉÆÃUÀPÉÌ ¥ÀæzsÁ£ÀªÀÄAwæUÀ¼ÀÄ ¥ÀzÀ¤«ÄvÀÛ CzsÀåPÀëgÀÄ, G½zÀAvÉ G¥ÁzsÀåPÀëgÀ£ÀÄß £ÉÃ«Ä¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. EªÀjUÉ PÁå©£Émï zÀeÉð ¸ÁÜ£ÀªÀiÁ£À ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. ºÀtPÁ¸ÀÄ, PÀÈ¶, UÀÈºÀ, DgÉÆÃUÀå, gÁ¸ÁAiÀÄ¤PÀ UÉÆ§âgÀ, ªÀiÁ£ÀªÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®, ªÀiÁ»w vÀAvÀæeÁÕ£À ªÀÄvÀÄÛ AiÉÆÃd£Á SÁvÉ gÁdå ¸ÀaªÀgÀÄ EzÀgÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÁVgÀÄvÁÛgÉ. EªÀgÀ eÉÆvÉUÉ PÀÈ¶, ²PÀët ¸ÉÃjzÀAvÉ ºÀ®ªÀÅ PÉëÃvÀæUÀ¼À vÀdÕgÀÄ ¸ÀzÀ¸ÀågÁVgÀÄvÁÛgÉ.



73

¸ÀÆ¥Àgï PÁå©£Émï AiÉÆÃd£Á DAiÉÆÃUÀzÀ ¸ÀÄvÀÛ ºÀ®ªÁgÀÄ «ªÁzÀUÀ¼ÀÆ EªÉ. DAiÉÆÃUÀ

£ÉÃgÀªÁV ¥ÀæzsÁ£ÀªÀÄAwæUÀ½UÉ ªÀgÀ¢ ªÀiÁrPÉÆ¼ÀÄîvÀÛzÉ. »ÃUÁV ««zsÀ ¸ÀaªÁ®AiÀÄUÀ¼ÀÄ §eÉmï ªÀÄAdÆgÁwUÁV DAiÉÆÃUÀzÀ ªÀÄÄAzÉ PÉÊPÀnÖ ¤®è¨ÉÃPÀÄ JA§ C¥ÀªÁzÀUÀ¼ÀÄ ªÉÆzÀ°¤AzÀ®Æ PÉÃ½§gÀÄwÛªÉ. DAiÉÆÃUÀ ¸ÀÆ¥Àgï PÁå©£Émï DVzÉ JAzÀÄ zÉÃ±ÀzÀ ¥ÀæxÀªÀÄ ºÀtPÁ¸ÀÄ ¸ÀaªÀgÁVzÀÝ eÁ£ï ªÀÄxÁAiÀiï ¸ÀaªÀ¸ÁÜ£ÀPÉÌ gÁfÃ£ÁªÉÄ ¸À°è¹zÀÝgÀÄ.

¥ÀæªÀÄÄR PÁAiÀÄðUÀ¼ÀÄ:

• zÉÃ±ÀzÀ°ègÀÄªÀ £ÉÊ¸ÀVðPÀ, §AqÀªÁ¼À, ªÀiÁ£ÀªÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®ªÀ£ÀÄß (vÀAvÀædÕgÀÄ ¸ÉÃj) CAzÁdÄ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ, zÉÃ±ÀzÀ ¥ÀæUÀwUÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¸ÀA¥À£ÀÆä® PÉÆgÀvÉ¬ÄzÀÝ°è CzÀ£ÀÄß ºÉaÑ ÀÄªÀÅzÀÄ.

• ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À£ÀÄß ¸ÀªÀÄvÉÆÃ®£ÀªÁV §¼ÀPÉ ªÀiÁrPÉÆ¼Àî®Ä CUÀvÀåªÁzÀ AiÉÆÃd£É gÀÆ¦¸ÀÄªÀÅzÀÄ.

• DzÀåvÉUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ JµÀÄÖ ºÀAvÀUÀ¼À°è AiÉÆÃd£É ¥ÀÆtðUÉÆ½¸À¨ÉÃPÉAzÀÄ ¤zsÀðj¸ÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥Àæw ºÀAvÀPÀÆÌ CUÀvÀåªÁzÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä® MzÀV¸ÀÄªÀÅzÀÄ.

• DyðPÀ C©üªÀÈ¢ÞUÉ vÉÆqÀPÁVgÀÄªÀ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀiÁfPÀ, gÁdQÃAiÀÄ ¥Àj¹ÜwUÀ¼À£ÀÄß CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁr AiÀÄ±À¹é C£ÀÄµÁ×£ÀPÉÌ AiÉÆÃd£É gÀÆ¦¸ÀÄªÀÅzÀÄ.

• J®è DAiÀiÁªÀÄUÀ¼À®Æè AiÉÆÃd£É AiÀÄ±À¹éAiÀiÁV eÁjUÉÆ½¸À®Ä CUÀvÀåªÁzÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ gÀÆ¦¸ÀÄªÀÅzÀÄ.

• AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ¥Àæw ºÀAvÀzÀ C£ÀÄµÁ×£ÀzÀ ªÉÄÃ°éZÁgÀuÉ £ÉÆÃrPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ. CUÀvÀåªÁzÀ°è ¤ÃwUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ PÀæªÀÄUÀ¼À°è ªÀiÁ¥ÁðlÄ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ.

• AiÉÆÃd£ÉAiÉÆAzÀ£ÀÄß eÁjUÉ vÀgÀÄªÀÅzÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ PÉÃAzÀæ ªÀÄvÀÄÛ gÁdå ¸ÀPÁðgÀUÀ¼À ¥ÀgÀªÁV ªÁ¸ÀÛªÀ ¥Àj¹ÜwUÀ¼À PÀÄjvÀÄ CzsÀåAiÀÄ£À £ÀqÉ¹ ªÀgÀ¢ ¤ÃqÀÄªÀÅzÀÄ. PÉ®ªÀÅ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À C£ÀÄµÁ×£ÀzÀ ªÀÄzsÉå JzÀÄgÁUÀÄªÀ DyðPÀ, gÁdQÃAiÀÄ ¥Àj¹ÜwUÀ¼À PÀÄjvÀÆ ²¥sÁgÀ¸ÀÄìUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ.



74

¨sÁgÀvÀ MAzÀÄ MPÀÆÌl ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀiÁVzÀÄÝ ««zsÀ ¥ÀPÀëUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄ£ÀßqÉ¸ÀÄªÀ gÁdå ¸ÀPÁðgÀUÀ¼ÀÄ, gÁdPÁgÀtzÀ°è vÀªÀÄäzÉÃ ¸ÉÊzÁÞAwPÀ ¤®ÄªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄªÀ £ÁAiÀÄPÀgÀÆ EzÁÝgÉ. »ÃVgÀÄªÁUÀ ºÀvÁÛgÀÄ aAvÀPÀgÀÄ ¸ÉÃj DAiÀiÁ gÁdåUÀ¼À AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¤zÉðÃ²¸ÀÄªÀÅzÀÄ JµÀÄÖ ¸Àj JA§ ¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ DUÁUÉÎ J¢ÝzÀÝªÀÅ. gÁdåUÀ½AzÀ PÉÃAzÀæ ¨ÉÆPÀÌ¸ÀPÉÌ ¸ÁPÀµÀÄÖ vÉjUÉ ¸ÀAUÀæºÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. “£ÀªÀÄä ºÀt £ÀªÀÄUÉ PÉÆr”, JAzÀÄ DAiÉÆÃUÀzÀ ªÀÄÄAzÉ PÉÃ½PÉÆ¼ÀÄîªÀAwzÉ JA§ DgÉÆÃ¥ÀUÀ½ªÉ. gÁdåUÀ¼À°è EAxÀzÉÃ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À£ÀÄß gÀÆ¦¸À¨ÉÃPÉAzÀÄ DAiÉÆÃUÀ ºÉÃ¼ÀÄwÛvÀÄÛ. EzÀÄ gÁdåUÀ¼À ¦vÀÛªÀ£ÀÄß £ÉwÛUÉÃj¸ÀÄwÛvÀÄÛ.

PÉ®ªÉÇªÉÄä PÉÃAzÀæ ªÀÄvÀÄÛ gÁdåzÀ°è ¨ÉÃgÉ ¸ÀPÁðgÀUÀ½zÁÝUÀ gÁdå ¸ÀPÁðgÀzÀ AiÉÆÃd£ÉUÀ½UÉ C£ÀÄªÉÆÃzÀ£É ¤ÃqÀzÉ DAiÉÆÃUÀ ¸ÀvÁ¬Ä¸ÀÄwÛvÀÄÛ. ¥À²ÑªÀÄ §AUÁ¼ÀzÀ°è ºÀ°ÝAiÀiÁ j¥sÉÊ£ÀjÃ¸ï ¸ÁÜ¦¸À®Ä CA¢£À eÉÆåÃw §¸ÀÄ £ÉÃvÀÈvÀézÀ JqÀgÀAUÀ ¸ÀPÁðgÀ ±ÀvÀ¥ÀæAiÀÄvÀß £ÀqÉ¹vÀÄÛ. AiÀÄÄ¦J C¢üPÁgÀ CªÀ¢üAiÀÄ°è ªÉÆÃ¢ £ÉÃvÀÈvÀézÀ UÀÄdgÁvï ¸ÀPÁðgÀzÀ ºÀ®ªÀÅ AiÉÆÃd£ÉUÀ½UÉ DAiÉÆÃUÀ PÉA¥ÀÄ ¨ÁªÀÅl vÉÆÃj¹vÀÄÛ. £ÀgÉÃAzÀæ ªÉÆÃ¢ ¥ÀæzsÁ¤AiÀiÁzÀ £ÀAvÀgÀ AiÉÆÃd£Á DAiÉÆÃUÀ gÀzÀÄÝ¥Àr¸À®Ä EzÀÄ ªÀÄÄRå PÁgÀt JA§ ªÀiÁvÀÄUÀ¼ÀÄ PÉÃ½§gÀÄwÛªÉ.

¥ÀæzsÁ¤AiÀiÁVzÀÝ gÁfÃªïUÁA¢ü, AiÉÆÃd£Á DAiÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß ªÁZÁªÀÄUÉÆÃZÀgÀ nÃQ¹zÀÝgÀÄ. CzÉÆAzÀÄ eÉÆÃPÀgïUÀ¼À UÀÄA¥ÀÄ JAvÀ®Æ ºÉÃ½zÀÝgÀÄ. «zÉÃ±ÀzÀ PÉ®ªÀÅ vÀdÕgÀÄ ¸ÀºÀ ¨sÁgÀvÀzÀ DyðPÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ AiÉÆÃd£Á DAiÉÆÃUÀzÀ PÁAiÀÄðªÉÊRj PÀÄjvÀÄ ºÀ®ªÀÅ nÃPÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁrzÀÝgÀÄ. EªÀgÀ ¥ÉÊQ «Ä®Ö£ï ¦üæÃqïªÀÄ£ï ¨sÁgÀvÀzÀ «Ä±Àæ DyðPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜ PÀÄjvÀÄ CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁqÀ®Ä §A¢zÀÝgÀÄ. AiÉÆÃd£Á DAiÉÆÃUÀzÀ PÀÄjvÀÄ ¥ÀæwQæ¬Ä¹zÀÝ CªÀgÀÄ, “«zÉÃ±ÀUÀ¼À°è£À DyðPÀvÉ PÀÄ¹vÀPÉÌ ±ÀvÀªÀiÁ£ÀUÀ¼ÀÄ »rzÀgÉ C©üªÀÈ¢ÞUÉ zÀ±ÀPÀUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃPÁzÀgÉ ¨sÁgÀvÀPÉÌ ±ÀvÀªÀiÁ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃPÁUÀÄªÀÅzÀÄ” JAzÀÄ nÃQ¹zÀÝgÀÄ.

¯Á¯ï§ºÀzÀÆÝgï ±Á¹Ûç ¥ÀæzsÁ£ÀªÀÄAwæAiÀiÁVzÁÝUÀ DAiÉÆÃUÀzÀ UÁvÀæªÀ£ÀÄß PÀÄVÎ¸ÀÄªÀÅzÀgÉÆA¢UÉ QæAiÀiÁvÀäPÀªÁV PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄªÀ PÀÄjvÀÄ aAvÀ£É £ÀqÉ¹zÀÝgÀÄ. ºÁ° ¥ÀæzsÁ£ÀªÀÄAwæ £ÀgÉÃAzÀæ ªÉÆÃ¢ DAiÉÆÃUÀPÉÌ w¯ÁAd° EqÀÄªÀ



75

ªÀiÁvÀ£ÁßrzÁÝgÉ. FVgÀÄªÀ ¥ÀæzsÁ£ÀªÀÄAwæUÀ¼À DyðPÀ ¸À®ºÁ ¸À«ÄwUÉ §zÀ¯ÁV ºÀvÀÄÛ ªÀÄA¢ vÀdÕgÀ ¸À«Äw £ÉÃ«Ä¸ÀÄªÀÅzÀÄ. EzÉÃ ¸À«Äw AiÉÆÃd£Á DAiÉÆÃUÀzÀ G¸ÀÄÛªÁj £ÉÆÃrPÉÆ¼ÀÄîªÀ aAvÀ£É £ÀqÉ¹zÁÝgÉ. AiÉÆÃd£Á DAiÉÆÃUÀzÀ ¨ÁV®Ä ªÀÄÄZÀÄÑwÛgÀÄªÀ PÀÄjvÀÄ wAUÀ¼À PÁ® £ÀqÉzÀ §eÉmï C¢üªÉÃ±À£ÀzÀ°è ¥ÀæzsÁ£ÀªÀÄAwæ ¥ÀæPÀn¹gÀ°®è. EzÀgÀ CUÀvÀå PÀÄjvÀÄ J®è ¥ÀPÀëUÀ¼À C©ü¥ÁæAiÀÄ PÉÃ¼À°®è. C¢üªÉÃ±À£À ªÀÄÄVzÀ ªÀÄgÀÄ¢£ÀªÉÃ F PÀÄjvÀÄ ¥ÀæPÀn¹zÁÝgÉ. EµÉÆÖAzÀÄ zÉÆqÀØ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄZÀÄÑªÀ PÀÄjvÀÄ ¸ÀA¸ÀwÛ£À°è ZÀað¸ÀzÀ ¸ÀPÁðgÀzÀ PÀæªÀÄPÉÌ «gÉÆÃzsÀUÀ¼ÀÄ ªÀåPÀÛªÁVªÉ.

¨sÁgÀvÀ GvÁàzÀ£Á PÉÃAzÀæ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÉA§ÄzÀÄ ºÀ®ªÀÅ vÀdÕgÀ C©ü¥ÁæAiÀÄ. EzÀPÉÌ DAiÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß ¸ÀA¥ÀÆtðªÁV ¥ÀÄ£ÁgÀa¸À¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ QæAiÀiÁvÀäPÀUÉÆ½¸À¨ÉÃPÀÄ. DzÀgÉ ¸ÀA¸ÉÜUÉ ©ÃUÀ ºÁPÀÄªÀ PÀÄjvÀÄ ºÀ®ªÀÅ vÀdÕgÀÄ «gÉÆÃzsÀ ªÀåPÀÛ¥Àr¹zÁÝgÉ. 21£ÉÃ ±ÀvÀªÀiÁ£ÀPÉÌ CUÀvÀåªÁzÀ jÃwAiÀÄ°è ¸ÀA¸ÉÜ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À£ÀÄß gÀÆ¦¸À¨ÉÃPÀÄ. CzÀÄ zÀÆgÀUÁ«ÄAiÀiÁVgÀ¨ÉÃPÀÄ. EzÀPÁÌV J®è ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À°è ¸ÀªÀÄUÀæ §zÀ¯ÁªÀuÉ vÀgÀ¨ÉÃPÀÄ. C¢üPÁjUÀ¼ÉÆA¢UÉ eÉÆvÉeÉÆvÉAiÀiÁV PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸À¨ÉÃPÀÄ. AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À C£ÀÄµÁ×£À ªÉÃUÀ ºÉaÑ¸À¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄUÀæ C©üªÀÈ¢ÞUÉ CUÀvÀåªÁzÀ ªÀiÁUÀðzÀ±Àð£À ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ. MAzÀÄ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄZÀÄÑªÀÅzÀjAzÀ zÉÃ±ÀzÀ MmÁÖgÉ DAvÀjPÀ GvÁàzÀ£É (fr¦), §qÀvÀ£À, DgÉÆÃUÀå, ²PÀët, UËgÀªÀAiÀÄÄvÀ §zÀÄPÀÄ ªÀÄwÛvÀgÀ PÉëÃvÀæUÀ¼À°è ªÀÄÄ£ÀßqÉ ¸Á¢ü¸À®Ä ¸ÁzsÀå«®è JA§ÄzÀÄ. PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï ªÀåªÀ¸ÉÜ ªÀÄvÀÄÛ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ

¨sÁgÀvÀPÉÌ ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï ªÀåªÀ¸ÉÜ ºÉÆ¸ÀzÉÃ£À®è. ªÉÃzÀUÀ¼À PÁ®¢AzÀ®Æ UÁæªÀÄUÀ¼À DqÀ½vÀ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ £ÀqÉAiÀÄÄvÁÛ §A¢zÉ. EªÀÅ aPÀÌUÀtgÁdåUÀ¼ÀAvÉ PÉ®¸À ªÀiÁrPÉÆAqÀÄ §A¢ªÉ. ¥ÁæaÃ£À PÁ®zÀ°è ¥ÀAZÁ¬ÄwUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄäzÉÃ DzÀ «wÛÃAiÀÄ dªÁ¨ÁÝj ºÉÆA¢zÀÝªÀÅ. UÁæªÀÄ ¸À«ÄwUÀ¼ÀÄ UÁæ«ÄÃt ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è£À ºÉaÑ£À PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀð»¸ÀÄwÛzÀÝªÀÅ. DUÀ F ¸ÀA¸ÉÜUÀ½UÉ ºÀtPÁ¹£À ¸ÀA¥À£ÀÆä® PÀrªÉÄ EvÀÄÛ. ¨sÁgÀvÀzÀ°è ©ænµÀgÀ PÁ®¢AzÀ®Æ ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï ¸ÀA¸ÉÜUÀ½UÉ ªÀÄºÀvÀé ¤ÃqÀ¯ÁVvÀÄÛ.



76

F ªÀåªÀ¸ÉÜ ¨sÁgÀvÀ ©ænµï UËgÀßgï DVzÀÝ ¸Àgï. ZÁ¯ïìðªÉÄmïPÁ¥sï£À “aPÀÌ UÀtgÁdå” (1830)¢AzÀ ¥ÁægÀA¨sÀªÁV UÁA¢üÃfAiÀÄªÀgÀ UÁæªÀÄ¸ÀégÁdå JA§ gÀÆ¥ÀvÁ½ zÉÃ±ÀzÀ ¥ÀæxÀªÀÄ ¥ÀæzsÁ¤ £ÉºÀgÀÆ CªÀgÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ WÀlPÀªÁV 1970gÀ°è PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀzÀ “¸ÀªÀÄUÀæ UÁæ«ÄÃt C©üªÀÈ¢Þ” PÁAiÀÄðPÀæªÀÄªÁV «PÁ¸ÀUÉÆAqÀÄ £ÀAvÀgÀ FUÀ «PÉÃA¢æÃPÀgÀt ºÀAvÀPÉÌ §AzÀÄzÁVzÉ. ¥ÀAZÁAiÀÄvï, ¥ÀAZÀgÀÄ JA§ ¥ÀzÀ ¥ÁæaÃ£À PÁ®zÀ°è §¼ÀPÉAiÀÄ°èvÀÄÛ. ¥ÀAZÀ JAzÀgÉ LzÀÄ F ¥ÀzÀ¢AzÀ ¥ÀAZÁAiÀÄvï ¤µÀà£ÀßªÁVzÉ. ¥ÁægÀA¨sÀzÀ°è ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜUÀ½UÉ ¸ÀA«zsÁ£ÁvÀäPÀ ¸ÁÜ£À PÉÆnÖgÀ°®è. £ÀAvÀgÀ EªÀÅUÀ½UÉ ¸ÀA«zsÁ£ÁvÀäPÀ ¸ÁÜ£À zÉÆgÉ¬ÄvÀÄ. ¨sÁgÀvÀ ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ 73£ÉÃ wzÀÄÝ¥ÀrAiÀÄ°è EªÀÅUÀ½UÉ CªÀPÁ±À ¤ÃqÀ¯Á¬ÄvÀÄ. F wzÀÄÝ¥Àr¬ÄAzÀ 2 ºÀAvÀzÀ MPÀÆÌl ªÀåªÀ¸ÉÜ §ºÀÄºÀAvÀzÀ MPÀÆÌl ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀiÁV gÀÆ¥ÀÄUÉÆArvÀÄ. 1862 jAzÀ®Æ PÀ£ÁðlPÀªÀÅ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß C£ÀÄµÁ×£ÀUÉÆ½¸À¨ÉÃPÉAzÀÄ ¥ÀæAiÀÄwß¸ÀÄvÁÛ §A¢zÉ. 1874gÀ°è ¥Àæw f¯ÉèAiÀÄ°è “¸ÀÜ½ÃAiÀÄ¤¢ü” ¸ÀÈ¶Ö¹ CzÀPÉÆÌAzÀÄ ¸À«Äw gÀa¸À¯Á¬ÄvÀÄ.

1882gÀ°è ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¸ÀPÁðgÀUÀ¼À d£ÀPÀªÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ®àqÀÄªÀ ¯Áqïðj¥Àà£ï ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¸ÀPÁðgÀUÀ¼À gÀZÀ£Á PÁ¬ÄzÉAiÀÄ£ÀÄß eÁjUÉÆ½¹zÀgÀÄ. 1902gÀ°è ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ ¯ÉÆÃPÀ¯ï ¨ÉÆÃqïð PÁAiÉÄÝ C¹ÛvÀéPÉÌ §AzÀÄ 3 ºÀAvÀzÀ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¸ÀPÁðgÀUÀ¼À£ÀÄß eÁjUÉ vÀgÀÄªÀ ¥ÀæAiÀÄvÀß ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ. «¯ÉÃeï ¥ÀAZÁ¬Äw, vÁ®ÆèPÀÄ qÉªÀ®¥ïªÉÄAmï ¨ÉÆÃqïð, r¹ÖçPïÖ qÉªÀ¯É¥ïªÉÄAmï PË¤ì¯ï gÀa¸ÀÄªÀAvÉ PÁ¬ÄzÉ gÀÆ¦¸À¯Á¬ÄvÀÄ. 1914gÀ°è ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¸ÀPÁðgÀUÀ¼À C¢üPÁgÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÀtPÁ¹£À §UÉÎ ZÀað¸À®Ä PÁAvÀgÁeï CgÀ¸ï ªÀÄvÀÄÛ ¹. ²æÃ¤ªÁ¸ï CAiÀÄåAUÁgï £ÉÃvÀÈvÀézÀ°è ¸À«ÄwUÀ¼À£ÀÄß gÀa¹vÀÄ.

1918gÀ°è ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ ¯ÉÆÃPÀ¯ï ¨ÉÆÃqïð ªÀÄvÀÄÛ «¯ÉÃeï ¥ÀAZÁ¬Äw PÁAiÉÄÝAiÀÄ£ÀÄß vÀA¢vÀÄ. 1927gÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ°è ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜUÀ½UÉ ZÀÄ£Á¬ÄvÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀ£ÀÄß £ÉÃªÀÄPÀ ªÀiÁrPÉÆ¼ÀÄîªÀ ¥ÀæQæAiÉÄUÉ ZÁ®£É ¤ÃqÀ¯Á¬ÄvÀÄ. 1949-1954gÀ CªÀ¢üAiÀÄ°è «¯ÉÃeï ¥ÀAZÁAiÀÄvï ªÀÄvÀÄÛ r¹ÖçPïÖ÷ì qÉªÀ¯É¥ïªÉÄAmï PË¤ì¯ïUÀ¼À PÁAiÀÄðªÉÊRjAiÀÄ£ÀÄß §®UÉÆ½¸À®Ä ªÉAPÀl¥Àà£ÀªÀgÀ £ÉÃvÀÈvÀézÀ°è MAzÀÄ ¸À«ÄwAiÀÄ£ÀÄß £ÉÃ«Ä¸À¯Á¬ÄvÀÄ. F ¸À«ÄwAiÀÄÄ 2 ºÀAvÀzÀ ¸ÀPÁðgÀUÀ¼À gÀZÀ£ÉUÉ



77

²¥sÁgÀ¸ÀÄì ªÀiÁrvÀÄ. 1952gÀ°è ¢ ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ «¯ÉÃeï ¥ÀAZÁ¬Äw ªÀÄvÀÄÛ r¹ÖçPïÖ ¨ÉÆÃqïð PÁAiÉÄÝ eÁjUÉ vÀgÀ¯Á¬ÄvÀÄ. 1954gÀ°è r. ZÀAzÀæ±ÉÃRgÀAiÀÄå £ÉÃvÀÈvÀézÀ°è gÁdå ¸ÀPÁðgÀªÀÅ ¢ ¯ÉÆÃPÀ¯ï ¨ÉÆÃqïð J£ïPÀéAiÀÄj PÀ«Än gÀa¹vÀÄ. F ¸À«ÄwAiÀÄÄ 3 ºÀAvÀzÀ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¸ÀPÁðgÀUÀ¼À §UÉÎ ²¥sÁgÀ¸ÀÄì ªÀiÁrvÀÄ.

1957gÀ°è PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ gÁµÀÖçªÀÄlÖzÀ°è §®ªÀAvÀgÁAiÀiï ªÉÄºÀÛ £ÉÃvÀÈvÀézÀ°è ¸À«Äw £ÉÃ«Ä¹vÀÄ. F ¸À«ÄwAiÀÄÄ 3 ºÀAvÀzÀ ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß eÁjUÉ vÀgÀ¨ÉÃPÉAzÀÄ ²¥sÁgÀ¸ÀÄì ªÀiÁrvÀÄ. F ²¥sÁgÀ¹ì£À C£ÀéAiÀÄ 1959gÀ°è zÀ ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ «¯ÉÃeï ¥ÀAZÁ¬Äw ¯ÉÆÃPÀ¯ï ¨ÉÆÃqïð PÁAiÉÄÝAiÀÄ£ÀÄß gÁdå ¸ÀPÁðgÀ eÁjUÉÆ½¹vÀÄ. DUÀ 3 ºÀAvÀzÀ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¸ÀPÁðgÀUÀ¼À£ÀÄß C¹ÛvÀéPÉÌ vÀgÀ¨ÉÃPÉAzÀÄ ºÉÃ¼À¯Á¬ÄvÀÄ. CªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ «¯ÉÃeï ¥ÀAZÁ¬Äw, vÁ®ÆèPÀÄ C©üªÀÈ¢Þ ªÀÄAqÀ½, f¯Áè C©üªÀÈ¢Þ ¥ÀjµÀvï, EªÀÅUÀ¼À°è ¥Àj²µÀÖ eÁw ªÀÄvÀÄÛ §ÄqÀPÀlÄÖ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄjUÉ ¥ÁæzsÁ£ÀåvÉ ¤ÃqÀ®Ä ¸À®ºÉ ¤ÃqÀ¯ÁVvÀÄÛ.

PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¸ÀPÁðgÀUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ 1962gÀ°è PÉÆAqÀfÓ

§¸À¥Àà£ÀªÀgÀ £ÉÃvÀÈvÀézÀ°è ¸À«Äw gÀa¹vÀÄ. F ¸À«Äw ²¥sÁgÀ¹ì£À ªÉÄÃgÉUÉ 1964gÀ°è 3 ºÀAvÀzÀ ¥ÀAZÁ¬Äw ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ ªÀÄ¸ÀÆzÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀPÁðgÀªÀÅ «zsÁ£À¸À¨sÉAiÀÄ°è ªÀÄAr¹vÀÄ. DzÀgÉ ºÀ®ªÀÅ PÁgÀtUÀ½AzÁV F ªÀÄ¸ÀÆzÉ CAVÃPÁgÀªÁUÀ°®è. PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ gÁµÀÖçªÀÄlÖzÀ°è 1978gÀ°è ªÉÄºÁÛ £ÉÃvÀÈvÀézÀ°è ¸À«Äw £ÉÃ«Ä¹vÀÄ. F ¸À«Äw ²¥sÁgÀ¹ì£ÀAvÉ UÁæªÀÄªÀÄlÖzÀ°è ªÀÄAqÀ® ¥ÀAZÁ¬Äw, f¯Áè ªÀÄlÖzÀ°è f¯Áè ¥ÀjµÀvï C¹ÛvÀéPÉÌ vÀgÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ 2 ºÀAvÀzÀ ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À£ÀÄß C¹ÛvÀéPÉÌ vÀgÀÄªÀAvÉ ¸À®ºÉ ªÀiÁrvÀÄ. 1980gÀ°è PÀ£ÁðlPÀªÀÇ ¸ÉÃjzÀAvÉ zÉÃ±ÀzÀ PÉ®ªÀÅ gÁdåUÀ¼ÀÄ C¢üPÁgÀzÀ «PÉÃA¢æÃPÀgÀtPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ ºÉÆ¸À ±ÀPÉAiÀÄ£ÀÄß DgÀA©ü¹zÀªÀÅ. C±ÉÆÃPï ªÉÄºÁÛ ¸À«Äw ªÀgÀ¢ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É 1983gÀ°è ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï PÁ¬ÄzÉAiÀÄ£ÀÄß eÁjUÉÆ½¹ ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À£ÀÄß C¹ÛvÀéPÉÌ vÀgÀ®Ä wÃªÀiÁð¤¹vÀÄ. 1983gÀ°è f¯Áè ¥ÀjµÀvï, vÁ®ÆèPï ¥ÀAZÁ¬Äw ¸À«Äw, ªÀÄAqÀ® ¥ÀAZÁAiÀÄvï ªÀÄvÀÄÛ £ÁåAiÀÄ ¥ÀAZÁ¬Äw PÁ¬ÄzÉAiÀÄ£ÀÄß C£ÀÄµÁ×£ÀPÉÌ vÀA¢vÀÄ. 1987gÀ°è PÀ£ÁðlPÀzÀ°è f¯Áè¥ÀjµÀvï, vÁ®ÆèPï ¥ÀAZÁ¬Äw



78

¸À«Äw ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄAqÀ® ¥ÀAZÁ¬ÄwUÀ¼À ªÀÄÆgÀÄ ºÀAvÀzÀ ¥ÀAZÁAiÀÄvï gÁeï ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À C¹ÛvÀéPÉÌ §AzÀªÀÅ.

PÀ£ÁðlPÀzÀ ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï PÁ¬ÄzÉ¬ÄAzÀ ¥Àæ¨sÁªÀPÉÆÌ¼ÀUÁV PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ ErÃ ¨sÁgÀvÀzÀ°è MAzÉÃ jÃwAiÀÄ ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß eÁjUÉ vÀgÀÄªÀ GzÉÝÃ±À¢AzÀ J¯ï.JA.¹AXé £ÉÃvÀÈvÀézÀ°è ¸À«ÄwAiÀÄ£ÀÄß £ÉÃ«Ä¹vÀÄ. 1986gÀ°è ¸ÀA¸ÀwÛ£À°è ªÀÄ¸ÀÆzÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄAr¸À¯Á¬ÄvÀÄ. D ªÀÄ¸ÀÆzÉ ¯ÉÆÃPÀ¸À¨sÉAiÀÄ°è CAVÃPÁgÀªÁV gÁdå¸À¨sÉAiÀÄ°è wgÀ¸ÀÌj¸À®ànÖvÀÄ. 1991gÀ°è ªÀÄ¸ÀÆzÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀA¸ÀwÛ£À G¨sÀAiÀÄ¸ÀzÀ£ÀUÀ½AzÀ gÀa¹ ¸ÀA¸Àvï ¸À«ÄwAiÀÄÄ CzsÀåAiÀÄ£À £ÀqÉ¹zÀ £ÀAvÀgÀ 1992gÀ°è ¸ÀA¸ÀwÛ£À°è ªÀÄAr¸À¯Á¬ÄvÀÄ. ¸ÀA¸Àvï F ªÀÄ¸ÀÆzÉUÉ M¦àUÉ PÉÆnÖvÀÄ. 1993gÀ°è ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ 73£ÉÃ wzÀÄÝ¥ÀrUÉ CªÀPÁ±À PÀ°à¹PÉÆqÀ¯Á¬ÄvÀÄ. DUÀ ErÃ zÉÃ±ÀzÀ°è MAzÉÃ jÃwAiÀÄ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¸ÀPÁðgÀUÀ¼ÀÄ C¹ÛvÀéPÉÌ §AzÀªÀÅ. F wzÀÄÝ¥ÀrAiÀÄ°è 3 ºÀAvÀzÀ ¥ÀAZÁ¬ÄwUÀ¼ÁzÀ f¯Áè¥ÀAZÁ¬Äw, vÁ®ÆèPï ¥ÀAZÁ¬Äw ªÀÄvÀÄÛ UÁæªÀÄ ¥ÀAZÁ¬ÄwUÀ¼À£ÀÄß C¹ÛvÀéPÉÌ vÀgÀ¯Á¬ÄvÀÄ.

1959 ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¸ÀPÁðgÀUÀ¼À PÁ¬ÄzÉ «¯ÉÃeï ¥ÀAZÁ¬Äw

EzÀÄ 1500 d£À¸ÀASÉåVAvÀ PÀrªÉÄ E®èzÀAvÉ 10,000 d£À ¸ÀASÉåVAvÀ ºÉaÑ®èzÀAvÉ gÀZÀ£ÉAiÀiÁVvÀÄÛ. 11 d£À ¸ÀzÀ¸ÀåjVAvÀ PÀrªÉÄ E®èzÀAvÉ 19 ¸ÀzÀ¸ÀåjVAvÀ ºÉaÑ®èzÀAvÉ «¯ÉÃeï ¥ÀAZÁ¬Äw ZÀÄ£Á¬ÄvÀ ¸ÀzÀ¸ÀåjgÀÄwÛzÀÝgÀÄ. f¯Áè¢üPÁjUÀ¼ÀÄ CªÀÅUÀ¼À dªÁ¨ÁÝj £ÉÆÃrPÉÆ¼ÀÄîwÛzÀÝgÀÄ.

«¯ÉÃeï ¥ÀAZÁ¬ÄwAiÀÄ°è ¥ÀAZÁAiÀÄvï ¥sÀAqï EgÀÄwÛvÀÄÛ. UÁæªÀÄzÀ°è ¸ÀAUÀæºÀªÁzÀ ¨sÀÆPÀAzÁAiÀÄzÀ ±ÉÃ. 30gÀµÀÄÖ ªÀgÀªÀiÁ£ÀzÀ eÉÆvÉUÉ ±ÉÃ. 10gÀ «ªÉÃZÀ£ÁAiÀÄÄvÀ C£ÀÄzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀPÁðgÀ¢AzÀ EªÀÅ ¥ÀqÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîwÛzÀÝªÀÅ. F ¥ÀAZÁ¬ÄwUÀ¼ÀÄ ¨sÀÆPÀAzÁAiÀÄ, PÀlÖqÀ, eÁvÉæ, ºÀ§â, ªÀÄ£ÀgÀAd£É, ªÁºÀ£ÀUÀ¼À ªÉÄÃ¯É vÉjUÉ, (ªÉÆÃmÁgï ªÁºÀ£À ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹) JwÛ£À§ArUÀ¼À ¤¯ÁÝt ±ÀÄ®Ì, ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖ ±ÀÄ®Ì EvÁå¢ vÉjUÉ ªÀÄvÀÄÛ ²®ÌUÀ¼À£ÀÄß «¢ü¸ÀÄªÀ «wÛÃAiÀÄ C¢üPÁgÀ ºÉÆA¢zÀÝªÀÅ. gÁdå ¸ÀPÁðgÀ¢AzÀ ºÀAaPÉAiÀiÁUÀÄªÀ C£ÀÄzÁ£À n.r.©.¬ÄAzÀ PÉÆqÀÄUÉ jÃwAiÀÄ C£ÀÄzÁ£ÀªÀÅ §gÀÄwÛvÀÄÛ. EªÀÅ «¯ÉÃeï ¥ÀAZÁ¬ÄwAiÀÄ DzÁAiÀÄzÀ ªÀÄÆ®UÀ¼ÁVzÀÝªÀÅ.



79

vÁ®ÆèPÀÄ C©üªÀÈ¢Þ ªÀÄAqÀ½ gÁdåzÀ ¥Àæw vÁ®ÆèQ£À°è n.r.©. PÉ®¸À ¤ªÀð»¸ÀÄwÛvÀÄÛ. «¯ÉÃeï

¥ÀAZÁ¬ÄwUÀ¼À ªÉÄÃ®Ä¸ÀÛgÀzÀ°è n.r.©. C¹ÛvÀézÀ°ègÀÄwÛvÀÄÛ. n.r.©. ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ DAiÀiÁ vÁ®ÆèQ£À «¹ÛÃtðzÉÆ¼ÀUÉ d£ÀjAzÀ £ÉÃgÀªÁV DAiÉÄÌAiÀiÁUÀÄwÛzÀÝgÀÄ. 1 ®PÀëQÌAvÀ PÀrªÉÄ d£À¸ÀASÉå ºÉÆA¢gÀÄªÀ n.r.©.UÉ 15 ¸ÁÜ£ÀUÀ¼ÀÄ, 1 ®PÀëQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ d£À¸ÀASÉå EgÀÄªÀ n.r.©.UÉ 20 ¸ÁÜ£ÀUÀ¼ÀÄ ¤UÀ¢AiÀiÁVzÀÝªÀÅ. J¸ï¹/J¸ïn ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄjUÉ ¸ÁÜ£À PÀ°à¹PÉÆ¼ÀÄîwÛzÀÝgÀÄ. EªÀgÉÆA¢UÉ ««zsÀ ¸À«ÄwUÀ¼ÀÄ PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄwÛzÀÝªÀÅ. ZÀÄ£Á¬ÄvÀ ¥Àæw¤¢üUÀ¼À C¢üPÁgÁªÀ¢ü 5 ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ, EzÀgÀ°è CzsÀåPÀë / G¥ÁzsÀåPÀëgÀ£ÀÄß ZÀÄ£Á¬ÄvÀ ¥Àæw¤¢üUÀ¼ÀÄ DAiÉÄÌ ªÀiÁqÀÄwÛzÀÝgÀÄ.

n.r.©. vÀ£Àß PÁgÀåUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀð»¸À®Ä “vÁ®ÆèPÀÄ ¨ÉÆÃqïð ¤¢ü”AiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢vÀÄÛ. D ¤¢üUÉ ««zsÀ ªÀÄÆ®UÀ½AzÀ ªÀgÀªÀiÁ£À ¸ÀAUÀæºÀªÁUÀÄwÛvÀÄÛ. zÀgÀUÀ¼ÀÄ, ¸É¸ÀÄì, zÀAqÀ, dÄ¯Áä£É, ªÀÄÄzÁæAPÀ ±ÀÄ®Ì, §rØ ¯Á¨sÀ, EvÁå¢ CzÉÃ jÃw PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ C£ÀÄzÁ£ÀUÀ½AzÀ ªÀgÀªÀiÁ£À zÉÆgÉAiÀÄÄwÛvÀÄÛ. ºÉZÀÄÑªÀjAiÀiÁV vÁ®ÆèQ£À°è ªÀ¸ÀÆ¯ÁzÀ ¨sÀÆPÀAzÁAiÀÄzÀ ±ÉÃ. 50gÀµÀÄÖ ¥Á®£ÀÄß ªÁ¶ðPÀªÁV ¸ÀPÁðgÀ¢AzÀ ¥ÀqÉAiÀÄÄwÛzÀÝªÀÅ. gÁdåzÀ°è ¸ÀAUÀæºÀªÁzÀ MlÄÖ ¨sÀÆPÀAzÁAiÀÄzÀ ±ÉÃ. 10gÀµÀÄÖ ªÀgÀªÀiÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀPÁðgÀ¢AzÀ ¥ÀqÉAiÀÄÄwÛzÀÝªÀÅ.

f¯Áè C©üªÀÈ¢Þ ¥ÀjµÀvï

¥Àæw f¯ÉèAiÀÄ°è f¯Áè C©üªÀÈ¢Þ ¥ÀjµÀvï C¹ÛvÀézÀ°èzÀÄÝ, CzÀÄ ¸À®ºÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA¥ÀPÀðzÀ CAUÀªÁV PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄwÛvÀÄÛ. «¦ ªÀÄvÀÄÛ nr©UÀ¼À ¸ÀA¥ÀPÀð ªÀÄvÀÄÛ C©üªÀÈ¢Þ ZÀlÄªÀnPÉAiÀÄ£ÀÄß £ÉÆÃrPÉÆ¼ÀÄîwÛvÀÄÛ. f¯Áè¢üPÁj, JAJ¯ï¹ f¯ÉèAiÀÄ J¯Áè nr© CzsÀåPÀëgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀPÁðgÀ¢AzÀ £ÁªÀÄ¤zÉðÃ±À£À ºÉÆA¢zÀ J¹ì ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ»¼Á ¥Àæw¤¢üUÀ¼ÀÄ ¸ÀzÀ¸ÀågÁVgÀÄwÛzÀÝgÀÄ. f¯Áè¢üPÁj rr¹AiÀÄ ¥ÀzÀ¤«ÄvÀÛ CzsÀåPÀëgÁVgÀÄwÛzÀÝgÀÄ. rr¹ ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀ PÁAiÀiÁðAUÀzÀ C¢üPÁgÀUÀ¼À£ÀÄß PÉÆnÖgÀ°®è. «¦ ªÀÄvÀÄÛ nr©UÀ½UÉ ªÀiÁvÀæ C¢üPÁgÀ ¤ÃqÀ¯ÁVvÀÄÛ. r.r.¹.UÉ ¸ÀévÀAvÀæöåªÁzÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ DzÁAiÀÄzÀ ªÀÄÆ®UÀ½gÀ°®è. EzÀÄ PÉÃªÀ® ¸À®ºÁ ¸À«ÄwAiÀiÁV PÉ®¸À ªÀiÁqÀÄwÛvÀÄÛ.



80

1959jAzÀ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 2 1/2 zÀ±ÀPÀUÀ¼ÀªÀgÉUÉ F «PÉÃA¢æPÀgÀt ¥ÀæQæAiÉÄ C¹ÛvÀézÀ°èvÀÄÛ. PÀ£ÁðlPÀzÀ 1959gÀ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¸ÀPÁðgÀUÀ¼À PÁ¬ÄzÉAiÀÄ zÉÆÃµÀUÀ¼À£ÀÄß ¸Àj¥Àr¸À®Ä 1983 ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï PÁ¬ÄzÉ eÁjUÉ §A¢vÀÄ. ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ «PÁ¸ÀzÀ°è EzÀÄ GvÀÛªÀÄ ºÉeÉÓ D¬ÄvÀÄ.

1983gÀ ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï PÁ¬ÄzÉ

1983gÀ°è PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï PÁ¬ÄzÉAiÀÄÄ ªÉÆzÀ® ¨ÁjUÉ ªÉÄÃ°£À ºÀAvÀzÀ ¸ÀPÁðgÀUÀ¼ÀÄ PÉ¼ÀºÀAvÀzÀ ¸ÀPÁðgÀUÀ½UÉ C¢üPÁgÀ ¤ÃqÀÄªÀ ªÀÄ£À¸ÀÄì ªÀiÁrzÀªÀÅ. AiÀiÁªÀÅzÉÃ ºÀAvÀzÀ ¸ÀPÁðgÀUÀ¼ÀÄ PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸À¨ÉÃPÉAzÀgÉ ºÀtPÁ¹£À ¸ÀA¥À£ÀÆä®zÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ EzÉ. EzÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ ¸ÀPÁðgÀUÀ¼ÀÄ ¸ÁéªÀ®A©AiÀiÁVgÀ¨ÉÃPÀÄ ºÁUÀÆ ¸ÁéAiÀÄÄvÀÛªÁVgÀ¨ÉÃPÀÄ. F PÁ¬ÄzÉ ¥ÀæPÁgÀ PÉ¼ÀPÀAqÀ ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À ««zsÀ ºÀAvÀUÀ¼ÀÄ C¹ÛvÀéPÉÌ §AzÀªÀÅ. f¯Áè ¥ÀjµÀvï

1983gÀ PÁ¬ÄzÉAiÀÄ°è ºÉÃ½gÀÄªÀAvÉ ±ÉÃ. 25gÀ «ÄÃ¸À¯Áw ªÀÄ»¼ÉAiÀÄjUÉ, ±ÉÃ. 18£ÀÄß J¸ï¹/J¸ïnUÀ½UÉ ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ. ¥Àæw 28000 d£À¸ÀASÉåUÉ M§â f¯Áè ¥ÀjµÀvï ¸ÀzÀ¸Àå¤gÀÄvÁÛ£É. ªÀÄ¯É£ÁqÀÄ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ°è D ¸ÀASÉå 12000 DVgÀÄvÀÛzÉ. JAJJ¯ï.J/JA.J¯ï.¹.UÀ¼ÀÄ f¯Áè ¥ÀjµÀvï ¸ÀzÀ¸ÀågÁVgÀÄvÁÛgÉ. CzsÀåPÀë / G¥ÁzsÀåPÀëgÀÄ ZÀÄ£Á¬ÄvÀ f¯Áè ¥ÀjµÀvï ¸ÀzÀ¸ÀåjAzÀ DAiÉÄÌAiÀiÁUÀÄvÁÛgÉ. L.J.J¸ï. zÀeÉðAiÀÄ C¢üPÁj DqÀ½vÀªÀ£ÀÄß £ÀqÉ¸ÀÄvÁÛgÉ. CªÀgÀ£ÀÄß ªÀÄÄRå PÁAiÀÄðzÀ²ð J£Àß¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.

f¯Áè ¥ÀjµÀvï vÀ£ÀßzÉÃ DzÀ f¯Áè ¥ÀjµÀvï ¤¢ü ºÉÆA¢gÀÄwÛvÀÄÛ. f¯Áè ¥ÀjµÀvïUÉ vÉjUÉ «¢ü¸ÀÄªÀ C¢üPÁgÀ«®è. ¸ÀPÁðgÀzÀ C£ÀÄzÁ£À, f¯Áè¥ÀjµÀvï «¢ü¸ÀÄªÀ ±ÀÄ®Ì, zÀAqÀ dÄ¯Áä£É, ¨ÁrUÉ EvÁå¢ DzÁAiÀÄzÀ ªÀÄÆ®UÀ¼ÁVªÉ.

vÁ®ÆèPÀÄ ¥ÀAZÁ¬Äw ¸À«Äw

EzÀÄ f¯Áè ¥ÀjµÀvï ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄAqÀ® ¥ÀAZÁ¬ÄwUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¸À®ºÁ ¸À«ÄwAiÀiÁV vÀ£Àß PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄwÛvÀÄÛ. EzÀPÉÌ AiÀiÁªÀÅzÉÃ jÃwAiÀÄ ºÀtPÁ¹£À



81

C¢üPÁgÀUÀ¼ÀÄ EgÀ°®è. EzÀÄ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ ¤ÃqÀÄªÀ C£ÀÄzsÁ£ÀªÀ£ÀÄß CªÀ®A©¹PÉÆArvÀÄÛ.

ªÀÄAqÀ® ¥ÀAZÁ¬Äw

EzÀÄ UÁæªÀÄUÀ¼À ¸ÀªÀÄÆºÀªÁVzÀÄÝ 8000 ¢AzÀ 12000 d£À¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß M¼ÀUÉÆArvÀÄÛ. 400 d£ÀPÉÌ M§â ZÀÄ£Á¬ÄvÀ ¸ÀzÀ¸Àå¤gÀÄwÛzÀÝ£ÀÄ. ¥Àj²µÀÖ eÁw ªÀÄvÀÄÛ §ÄqÀPÀlÄÖ ªÀÄ»¼ÉAiÀÄjUÉ ¸ÁÜ£ÀªÀ£ÀÄß «ÄÃ¸À¯ÁVqÀ¯ÁVgÀÄwÛvÀÄÛ.

ºÀtPÁ¸ÀÄ C¢üPÁgÀUÀ¼ÀÄ

ºÀtPÁ¸ÀÄ ¤ªÀðºÀuÉUÁV ªÀÄAqÀ® ¥ÀAZÁ¬Äw ¤¢ü EgÀÄwÛvÀÄÛ. EªÀÅUÀ½UÉ vÉjUÉ «¢ü¹ ªÀgÀªÀiÁ£À ¸ÀAUÀæ»¸ÀÄªÀ C¢üPÁgÀ«vÀÄÛ. ¨sÀÆ«Ä, PÀlÖqÀ, ªÀÄ£ÀgÀAd£É, ªÁºÀ£ÀvÉjUÉ (JwÛ£À§ArUÀ¼ÀÄ) ªÀÄvÀÄÛ ±ÀÄ®Ì «¢ü¸À§ºÀÄzÁVvÀÄÛ. §¸ï¤¯ÁÝt, ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖ, ¹ÜgÀ¸ÀévÀÄÛUÀ¼ÀÄ EvÁå¢ ªÀÄAqÀ®UÀ½AzÀ vÉjUÉ ªÀÄvÀÄÛ vÉjUÉAiÉÄÃvÀgÀ ªÀÄÆ®UÀ½AzÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®ªÀ£ÀÄß ¸ÀAUÀæ»¸ÀÄwÛvÀÄÛ. EzÀgÀ eÉÆvÉUÉ ¸ÀPÁðgÀ¢AzÀ C£ÀÄzÁ£À ¥ÀqÉAiÀÄÄwÛvÀÄÛ.

1993gÀ ¥ÀAZÁAiÀÄvï PÁ¬ÄzÉ

¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ 73£ÉÃ wzÀÄÝ¥Àr¬ÄAzÀ 1993gÀ°è PÀ£ÁðlPÀzÀ ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï PÁ¬ÄzÉ C¹ÛvÀéPÉÌ §A¢vÀÄ. CªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ, f¯Áè¥ÀAZÁ¬Äw, vÁ®ÆèPÀÄ ¥ÀAZÁ¬Äw ªÀÄvÀÄÛ UÁæªÀÄ¥ÀAZÁ¬Äw.

f¯Áè ¥ÀAZÁ¬Äw

40,000 d£À¸ÀASÉåUÉ M§â f¯Áè ¥ÀAZÁ¬Äw ¸ÀzÀ¸Àå¤gÀÄvÁÛ£É. ªÀÄ¯É£ÁqÀÄ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À°è F ¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ¸Àr®UÉÆ½¸À¯ÁVzÉ. EzÀgÀ°è CzsÀåPÀë ªÀÄvÀÄÛ G¥ÁzsÀåPÀëjgÀÄvÁÛgÉ. EªÀgÀ C¢üPÁgÁªÀ¢ü 20 wAUÀ¼ÀÄ L.J.J¸ï. zÀeÉðAiÀÄ C¢üPÁj DqÀ½vÀªÀ£ÀÄß £ÉÆÃrPÉÆ¼ÀÄîvÁÛgÉ. EªÀgÀ£ÀÄß ªÀÄÄRå PÁAiÀÄð ¤ªÀðºÀuÁ¢üPÁjAiÉÄ£Àß¯ÁVzÉ. f¯Áè ¥ÀAZÁ¬ÄwAiÀÄ°è ««zsÀ ¸À«ÄwUÀ½zÀÄÝ, PÉ®¸À ¤ªÀð»¸ÀÄvÀÛªÉ.



82

f¯Áè ¥ÀAZÁ¬ÄwUÀ¼ÀÄ PÉÃAzÀæ / gÁdå ¸ÀPÁðgÀUÀ¼ÀÄ ¤ÃqÀÄªÀ C£ÀÄzÁ£ÀUÀ¼À ªÉÄÃ¯É CªÀ®A©vÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ. EªÀÅUÀ¼ÀÄ DzsÁAiÀÄ ¥ÀqÉAiÀÄÄªÀ EvÀgÀ ªÀÄÆ®UÀ¼ÉAzÀgÉ ±ÀÄ®Ì, zÀgÀUÀ¼ÀÄ, PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ, ¨ÁrUÉ, EvÁå¢, f¯Áè ¥ÀAZÁ¬ÄwUÀ¼ÀÄ ¥ÀæPÀgÀt 216gÀ ¥ÀæPÁgÀ C©üªÀÈ¢Þ AiÉÆÃd£ÉUÀ½UÉ ¸Á®ªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉzÀÄPÉÆ¼Àî§ºÀÄzÁVzÉ.

vÁ®ÆèPÀÄ ¥ÀAZÁ¬Äw

¥Àæw 10,000 d£À¸ÀASÉåUÉ M§â vÁ®ÆèPÀÄ ¥ÀAZÁ¬Äw ¸ÀzÀ¸Àå¤gÀÄvÁÛ£É. EzÀgÀ°è CzsÀåPÀë / G¥ÁzsÀåPÀë ZÀÄ£Á¬ÄvÀ ¸ÀzÀ¸ÀåjAzÀ DAiÉÄÌAiÀiÁVgÀÄvÁÛgÉ. 20 wAUÀ¼ÀÄ C¢üPÁgÁªÀ¢ü EgÀÄvÀÛzÉ. gÁdå ¸ÀPÁðgÀzÀ 1£ÉÃ zÀeÉð C¢üPÁj EzÀgÀ PÁAiÀÄð¤ªÁðºÀPÀ C¢üPÁjAiÀiÁVgÀÄvÁÛ£É.

vÁ®ÆèPÀÄ ¥ÀAZÁ¬ÄwUÉ vÉjUÉ «¢ü¸ÀÄªÀ C¢üPÁgÀ«®è. EªÀÅ gÁdåzÀ

ªÀÄÄzÁæAPÀ ±ÀÄ®ÌzÀ ±ÉÃ. gÀµÀÄÖ ¥Á®£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄvÀÛªÉ. EªÀÅ vÀªÀÄä ¸ÀéAvÀ D¹Û¬ÄAzÀ DzÁAiÀÄ ªÀÈ¢Þ¹PÉÆ¼Àî§ºÀÄzÀÄ. gÁdå / PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀUÀ½AzÀ C£ÀÄzÁ£À ¥ÀqÉAiÀÄÄvÀÛªÉ. PÉÃAzÀæ ºÀtPÁ¸ÀÄ DAiÉÆÃUÀ¢AzÀ®Æ C£ÀÄzÁ£À zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. ¥ÀAZÁAiÀÄvï C¢ü¤AiÀÄªÀÄ ¥ÀæPÀgÀt 215gÀ ¥ÀæPÁgÀ C©üªÀÈ¢Þ PÁAiÀÄðUÀ½UÉ ¸Á® ¥ÀqÉAiÀÄ§ºÀÄzÀÄ.

UÁæªÀÄ ¥ÀAZÁ¬Äw

UÁæªÀÄ ¥ÀAZÁ¬ÄwAiÀÄÄ 5000 ¢AzÀ 7000 d£À¸ÀASÉåAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛzÉ. 400 d£ÀjUÉ M§â ZÀÄ£Á¬ÄvÀ ¥Àæw¤¢ü EgÀÄvÁÛ£É. CzsÀåPÀë / G¥ÁzsÀåPÀëgÀ£ÀÄß ZÀÄ£Á¬ÄvÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ DAiÉÄÌ ªÀiÁqÀÄvÁÛgÉ. EªÀgÀ C¢üPÁgÁªÀ¢ü 20 wAUÀ¼ÀÄUÀ¼ÀÄ. PÁAiÀÄðzÀ²ð ¸ÀPÁðgÀ¢AzÀ £ÉÃªÀÄPÀUÉÆArzÀÄÝ, UÁæªÀÄ ¥ÀAZÁ¬Äw DqÀ½vÀªÀ£ÀÄß £ÉÆÃrPÉÆ¼ÀÄîwÛgÀÄvÁÛ£É.

UÁæªÀÄ ¥ÀAZÁ¬ÄwUÀ½UÉ vÉjUÉ «¢ü¹ ªÀgÀªÀiÁ£À ¸ÀAUÀæ»¸ÀÄªÀ C¢üPÁgÀ ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. ªÀÄ£É PÀAzÁAiÀÄ, ¤Ãj£À PÀAzÁAiÀÄ, ªÀÄ£ÉÆÃgÀAd£É (¹¤ªÀiÁ ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹) ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖ, §¸ï¤¯ÁÝt ±ÀÄ®Ì ºÁUÀÆ CAUÀrUÀ½AzÀ ¨ÁrUÉ, PÀgÁgÀÄ ¸ÀéAvÀ D¹Û ªÀiÁgÁl, PÉÆqÀÄUÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀ ªÀÄÆ®UÀ½AzÀ vÉjUÉAiÉÄÃvÀgÀ



83

DzÁAiÀÄªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. eÉÆvÉUÉ gÁdå ªÀÄvÀÄÛ PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀUÀ½AzÀ C£ÀÄzÁ£À ¥ÀqÉAiÀÄÄvÀÛªÉ. ºÀtPÁ¸ÀÄ DAiÉÆÃUÀ¢AzÀ C£ÀÄzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄvÀÛªÉ. PÀ£ÁðlPÀzÀ ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï C¢ü¤AiÀÄªÀÄ ¥ÀæPÀgÀt 214 ¥ÀæPÁgÀ ¸Á®ªÀ£ÀÄß C©üªÀÈ¢Þ GzÉÝÃ±ÀUÀ½UÉ JvÀÛ§ºÀÄzÁVzÉ.

UÁæªÀÄ¸À sÉ

¥Àæw DgÀÄ wAUÀ½UÉÆªÉÄä UÁæªÀÄ ¥ÀAZÁ¬ÄwUÀ¼ÀÄ UÁæªÀÄ¸À¨sÉ £ÀqÉ¸À¨ÉÃPÀÄ. C°è ¥sÀ¯Á£ÀÄ¨sÀ«UÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À¨ÉÃPÀÄ. PÉÆqÀÄUÉ ¸ÀAUÀæºÀuÉ, C©üªÀÈ¢Þ PÁAiÀÄðUÀ¼À §UÉÎ ZÀZÉð £ÀqÉAiÀÄ¨ÉÃPÀÄ. UÁæªÀÄ ¥ÀAZÁ¬Äw CzsÀåPÀë UÁæªÀÄ¸À¨sÉAiÀÄ CzsÀåPÀëvÉ ªÀ»¸À¨ÉÃPÀÄ.

dªÀiÁ§A¢

UÁæªÀÄ ¥ÀAZÁ¬ÄwAiÀÄÄ ªÀiÁrzÀ PÁAiÀÄðUÀ¼À ªÉZÀÑPÉÌ ¸ÁªÀiÁfPÀ ¯ÉPÀÌ¥ÀvÀæ vÀ¥Á¸ÀuÉ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÉÃ dªÀiÁ§A¢AiÀiÁVzÉ. ¥Àæw ªÀµÀð DUÀ¸ïÖ 15 jAzÀ ¸É¥ÉÖA§gï 15gÉÆ¼ÀUÉ dªÀiÁ§A¢AiÀÄ£ÀÄß £ÀqÉ¸ÀÄªÀ CªÀ¢üAiÀÄ£ÀÄß ¤UÀ¢ü¥Àr¸À¯ÁVzÉ. ªÀµÀðPÉÌ MAzÀÄ ¸Áj dªÀiÁ§A¢ ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. UÁæªÀÄ ¥ÀAZÁ¬Äw ZÀÄ£Á¬ÄvÀ ¥Àæw¤¢üUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ d£ÀvÉ MAzÀÄ PÀqÉ ¸ÉÃj ZÀað¸À®Ä EzÀÄ GvÀÛªÀÄ ªÉÃ¢PÉAiÀiÁVzÉ.

gÁdå ºÀtPÁ¸ÀÄ DAiÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ

¨sÁgÀvÀ ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ 73£ÉÃ wzÀÄÝ¥ÀrAiÀÄ°è gÁdå ºÀtPÁ¸ÀÄ DAiÉÆÃUÀzÀ ¸ÁÜ¥À£ÉUÉ CªÀPÁ±À PÀ°à¹PÉÆqÀ¯ÁVzÉ. gÁdå ¸ÀPÁðgÀUÀ¼ÀÄ ¥Àæw 5 ªÀµÀðPÉÌ MªÉÄä gÁdå ºÀtPÁ¸ÀÄ DAiÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß £ÉÃ«Ä¸ÀÄªÀÅzÀÄ PÀqÁØAiÀÄªÁVzÉ. gÁdå ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ºÀtPÁ¸ÀÄ ¤ªÀðºÀuÉUÉ gÁdå ºÀtPÁ¸ÀÄ DAiÉÆÃUÀUÀ¼À£ÀÄß gÀa¸À¯Á¬ÄvÀÄ. PÀ£ÁðlPÀ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ 1995gÀ°è qÁ. f. wªÀÄäAiÀÄå£ÀªÀgÀ CzsÀåPÀëvÉAiÀÄ°è ¥ÀæxÀªÀÄ gÁdå ºÀtPÁ¸ÀÄ DAiÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß, 2002gÀ°è ²æÃ PÉ.¦. ¸ÀÄgÉÃAzÀæ£Áxï EªÀgÀ CzsÀåPÀëvÉAiÀÄ°è 2£ÉÃ gÁdå ºÀtPÁ¸ÀÄ DAiÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß, 2006gÀ°è ²æÃ J.f. PÉÆrÎ CªÀgÀ £ÉÃvÀÈvÀézÀ°è 3£ÉÃ gÁdå ºÀtPÁ¸ÀÄ DAiÉÆÃUÀªÀÅ gÀZÀ£É ªÀiÁrvÀÄ. F ªÀÄÆgÀÄ DAiÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä ªÀgÀ¢UÀ¼À£ÀÄß ¸ÀPÁðgÀPÉÌ ¸À°è¹ªÉ. 3£ÉÃ gÁdå ºÀtPÁ¸ÀÄ DAiÉÆÃUÀªÀÅ EwÛÃZÉUÉ vÀ£Àß ªÀgÀ¢ ¤ÃrzÀÄÝ PÉ®ªÀÅ ¥ÀæªÀÄÄR ²¥sÁgÀ¸ÀÄìUÀ¼À£ÀÄß



84

ªÀiÁrzÉ. d£À¸ÀASÉå DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É UÁæªÀÄ¥ÀAZÁ¬ÄwUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÆgÀÄ ªÀUÀðUÀ¼ÁV «AUÀr¸À¯ÁVzÉ. 4000 QÌAvÀ PÀrªÉÄ d£À¸ÀASÉå EgÀÄªÀ UÁæªÀÄ¥ÀAZÁ¬ÄwUÀ½UÉ ªÁ¶ðPÀ 9 ®PÀë, 8000 QÌAvÀ PÀrªÉÄ d£À¸ÀASÉå EgÀÄªÀ UÁæªÀÄ¥ÀAZÁ¬ÄwUÀ½UÉ 12 ®PÀë 8000QÌAvÀ ºÉZÀÄÑ d£À¸ÀASÉå EgÀÄªÀ UÁæªÀÄ¥ÀAZÁ¬ÄwUÀ½UÉ 15 ®PÀë C£ÀÄzÁ£À ¤ÃqÀ®Ä ²¥sÁgÀ¸ÀÄì ªÀiÁrzÉ.

UÁæªÀÄ¥ÀAZÁ¬ÄwUÀ½UÉ ªÁ¶ðPÀ gÀÆ. 1 ®PÀë¢AzÀ 3 ®PÀëUÀ¼ÀªÀgÉUÉ ºÉZÀÄÑªÀj C£ÀÄzÁ£À ¤ÃqÀÄªÀÅzÀÄ; »AzÀÄ½zÀ vÁ®ÆèPÀÄUÀ¼À°ègÀÄªÀ J¯Áè UÁæªÀÄ¥ÀAZÁ¬ÄwUÀ½UÉ ¥Àæw ªÀµÀð ¥Àæw UÁæªÀÄ¥ÀAZÁ¬ÄwUÉ 1 ®PÀë, ºÉZÀÄÑ »AzÀÄ½zÀ UÁæªÀÄ¥ÀAZÁ¬ÄwUÉ 2 ®PÀë CvÀåAvÀ »AzÀÄ½zÀ UÁæªÀÄ¥ÀAZÁ¬ÄwUÉ 3 ®PÀë ºÉZÀÄÑªÀj C£ÀÄzÁ£À ¤ÃqÀ®Ä DAiÉÆÃUÀ ²¥sÁgÀ¸ÀÄì ªÀiÁrzÉ.

UÁæªÀÄ¥ÀAZÁ¬ÄwUÀ¼À ªÀ¸ÀÆ¯ÁwAiÀÄ°è ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÉ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À°è ¸Á¢ü¹zÀ ¥ÀæUÀw DzsÀj¹ ªÁ¶ðPÀ 3 ®PÀë ¥ÉÆæÃvÁìºÀ ¤¢ü ¤ÃqÀÄªÀÅzÀÄ, MA§ÄqïìªÀÄ£ï £ÉÃ«Ä¸ÀÄªÀÅzÀÄ, ¥ÀAZÁ¬ÄwUÀ½UÉ ¥ÀævÉåÃPÀ ªÀÈAzÀ ªÀÄvÀÄÛ £ÉÃªÀÄPÁw ¸ÁÜ¦¸ÀÄªÀÅzÀÄ, ªÀÄÆgÀÄ ºÀAvÀzÀ ¥ÀAZÁ¬ÄwUÀ¼À CzsÀåPÀë / G¥ÁzsÀåPÀë C¢üPÁgÁªÀ¢üAiÀÄ£ÀÄß 5 ªÀµÀðPÉÌ ºÉaÑ¸ÀÄªÀÅzÀÄ DgÀÄ wAUÀ½UÉÆªÉÄä UÁæªÀÄ¸À¨sÉ PÀqÁØAiÀÄUÉÆ½¹ ¸À¨sÉ £ÀqÉzÀ §UÉÎ «rAiÉÆÃ awæÃPÀgÀt ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ, vÉjUÉ ªÀ¸ÀÆ° PÀÄApvÀPÉÌ UÁæªÀÄ ¥ÀAZÁ¬Äw CzsÀåPÀë PÁAiÀÄðzÀ²ðUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆuÉUÁgÀgÀ£ÁßV ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ, EvÁå¢ gÁdå ºÀtPÁ¸ÀÄ DAiÉÆÃUÀzÀ ²¥sÁgÀ¸ÀÄìUÀ¼À£ÀÄß gÁdå ¸ÀPÁðgÀ ºÀAvÀ ºÀAvÀªÁV eÁjUÉÆ½¸ÀÄªÀ CUÀvÀå«zÉ.

F »AzÉ PÀ£ÁðlPÀzÀ°è ¥Àæw UÁæªÀÄ ¥ÀAZÁ¬ÄwUÉ ªÁ¶ðPÀ gÀÆ. 6 ®PÀë C£ÀÄzÁ£ÀªÀ£ÀÄß gÁdå ¸ÀPÁðgÀ ¤ÃqÀÄwÛvÀÄÛ. 2010£ÉÃ ¸Á°¤AzÀ 5000 d£À¸ÀASÉå EgÀÄªÀ UÁæªÀÄ ¥ÀAZÁ¬ÄwUÉ gÀÆ. 8 ®PÀë, 10 ¸Á«gÀ d£À¸ÀASÉå EgÀÄªÀ UÁæªÀÄ ¥ÀAZÁ¬ÄwUÉ 10 ®PÀë, 10 ¸Á«gÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ d£À¸ÀASÉå EgÀÄªÀ UÁæªÀÄ ¥ÀAZÁ¬ÄwUÉ 12 ®PÀë C£ÀÄzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ¨ÉÃPÉAzÀÄ gÁdå ¸ÀPÁðgÀ C£ÀÄzÁ£ÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ¨ÉÃPÉAzÀÄ gÁdå ¸ÀPÁðgÀ ¥ÀæPÀn¹zÉ (23-07-2010) 2010£ÉÃ ªÀµÀðzÀ°è MlÄÖ 5328 UÁæªÀÄ ¥ÀAZÁ¬ÄwUÀ¼ÀÄ F ¸Ë®¨sÀåªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄ°ªÉ.



85

f¯ÉèUÉ M§âgÀ£ÀÄß NA§ÄqïìªÀÄ£ï £ÉÃªÀÄPÀ ªÀiÁqÀÄªÀ wÃªÀiÁð£ÀªÀ£ÀÄß gÁdå ¸ÀPÁðgÀ ªÀiÁrzÉ. 2009-10£ÉÃ ¸Á°£À ªÀÄºÁvÀäUÁA¢ü gÁ¶ÖçÃAiÀÄ UÁæ«ÄÃt GzÉÆåÃUÀ SÁwæ AiÉÆÃd£É Cr 2569.20 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À£ÀÄß ¸ÀAzÁAiÀÄ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÀÄÝ, 2010-11£ÉÃ ªÀµÀðPÉÌ 4800 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À£ÀÄß F PÁAiÀÄðPÀæªÀÄPÉÌ PÉÃAzÀæ ¤ÃqÀÄªÀ ¤jÃPÉë EzÉ. JAfJ£ï DgïEfJ ¸ÀªÀÄ¥ÀðPÀªÁV eÁjUÉÆ½¹zÀgÉ GzÉÆåÃUÀ ¨sÀzÀævÉ d£ÀvÉUÉ ®©ü¹ d£ÀgÀÄ GvÀÛªÀÄ fÃªÀ£À £ÀqÉ¸À§ºÀÄzÁVzÉ. £ÀUÀgÀ¸À¨sÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄºÁ£ÀUÀgÀ¥Á°PÉUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ «µÀAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃrPÉÆ¼Àî§ºÀÄzÀÄ. f¯ÁèªÀÄlÖzÀ°è f¯Áè¢üPÁjAiÀÄ£ÀÄß NA§ÄqïìªÀÄ£ï JAzÀÄ £ÉÃ«Ä¸ÀÄªÀÅzÀÄ EªÀgÀ dªÁ¨ÁÝj vÁ®ÆèPÀÄ ¥ÀAZÁ¬Äw ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀÄgÀ¸À¨sÉUÀ½UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ «µÀAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃrPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ. vÁ®ÆèPÀÄ ªÀÄlÖzÀ°è C¹¸ÉÖAmï PÀ«ÄµÀ£Àgï£ÀÄß NA§ÄqïìªÀÄ£ï JAzÀÄ £ÉÃªÀÄPÀ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ CªÀgÀÄ UÁæªÀÄ ¥ÀAZÁ¬ÄwUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀlÖt ¥ÀAZÁ¬ÄwUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃrPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ.

f¯Áè ¥ÀAZÁ¬Äw, vÁ®ÆèPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ UÁæªÀÄ ¥ÀAZÁ¬ÄwUÀ¼ÀÄ ¸ÀA«zsÁ£ÁvÀäPÀªÁV zÉÆgÉwgÀÄªÀ C¢üPÁgÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹PÉÆAqÀÄ PÁAiÀÄð¤ªÀð»¹zÁUÀ UÁA¢üÃf PÀAqÀ UÁæªÀÄ gÁdåzÀ PÀ£À¸ÀÄ £À£À¸Á¢ÃvÀÄ. EzÀgÀ eÉÆvÉUÉ ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À°è d£ÀgÀ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄ«PÉ §ºÀ¼À ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀÄzÀÄ. UÁæªÀÄ¥ÀAZÁ¬ÄwUÀ¼ÀÄ zÉÃ±ÀzÀ K½UÉAiÀÄ°è ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæªÀ»¸ÀÄªÀAvÁV vÀ¼ÀªÀÄlÖ¢AzÀ ¥ÀæeÁ¥Àæ¨sÀÄvÀé UÀnÖAiÀiÁV ¤®ÄèªÀAvÁUÀ¨ÉÃPÀÄ. ¨sÁgÀvÀzÀAvÀºÀ DyðPÀvÉAiÀÄ°è UÁæ«ÄÃuÁ©üªÀÈ¢ÞAiÀÄÄ J¯Áè ¥ÀAZÀªÁ¶ðPÀ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À GzÉÝÃ±ÀªÁVzÉ. C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ°è UÁæ«ÄÃt d£ÀgÀÄ ¥Á¯ÉÆÎ¼ÀÄîªÀAvÉ ªÀiÁqÀÄªÀ°è ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæªÀ»¸À¨ÉÃPÀÄ. 11£ÉÃ ¥ÀAZÀªÁ¶ðPÀ AiÉÆÃd£É ªÀÄÄRå GzÉÝÃ±ÀzÀAvÉ “J®ègÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆAqÀ C©üªÀÈ¢Þ”AiÀÄÄ ¸ÁzsÀåªÁUÀ¨ÉÃPÁzÀgÉ zÉÃ±ÀzÀ C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ°è J®ègÀÆ ¨sÁUÀªÀ»¸ÀÄªÀAvÁUÀ¨ÉÃPÀÄ. UÁæªÀÄ ¥ÀAZÁ¬ÄwUÀ½UÉ EwÛÃZÉUÉ ºÉaÑ£À dªÁ¨ÁÝjUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀ¯ÁVzÀÄÝ ºÉaÑ£À C£ÀÄzÁ£ÀUÀ¼ÀÄ zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛªÉ. PÉ¼ÀºÀAvÀzÀ ¥ÀAZÁ¬ÄwUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄ¥ÀðPÀ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À£ÀÄß gÀÆ¦¹ ¸ÀQæAiÀÄªÁV C£ÀÄµÁ×£ÀUÉÆ½¸À¨ÉÃPÁVgÀÄvÀÛzÉ. «PÉÃA¢æÃPÀÈvÀ vÀvÀéªÀ£ÀÄß C¼ÀªÀr¹ d£ÀjUÉ ºÉaÑ£À ¸ÉÃªÉUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀÄªÀ ªÀiÁUÀðzÀ°è ¸ÁUÀ¨ÉÃPÀÄ. UÁæªÀÄ¸À¨sÉUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀªÀÄ¥ÀðPÀªÁV £ÀqÉ¸À¨ÉÃPÀÄ. vÉjUÉ / vÉjUÉÃAiÉÄÃvÀgÀ ªÀÄÆ®UÀ½AzÀ



86

ºÉaÑ£À ¸ÀA¥À£ÀÆä® ¸ÀAUÀæ»¸À¨ÉÃPÀÄ. dªÀiÁ§A¢ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄªÀ£ÀÄß §®UÉÆ½¸À¨ÉÃPÀÄ. ¹§âA¢UÀ½UÉ ¤gÀAvÀgÀ vÀgÀ¨ÉÃw ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ. ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄÄ ¸ÀPÁðgÀ¢AzÀ §gÀÄªÀ ¸ÀéAvÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®ªÀ£ÀÄß ºÉaÑ¹PÉÆ¼ÀÄîªÀ PÀqÉ ºÉaÑ£À UÀªÀÄ£À PÉÆqÀ¨ÉÃPÀÄ. CzÀPÁÌV ZÀÄ£Á¬ÄvÀ ¥Àæw¤¢üUÀ¼ÀÄ zÀPÀëªÁV vÀªÀÄä ªÁqïðUÀ¼À PÉ®¸ÀªÀ£ÀÄß ¤ªÀð»¹ d£ÀgÀ ªÉÄZÀÄÑUÉUÉ ¥ÁvÀægÁUÀ¨ÉÃPÀÄ. eÉÆvÉUÉ d£ÀgÀÄ C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ°è ¨sÁUÀªÀ»¹zÁUÀ ªÀiÁvÀæ ¥ÀAZÁAiÀÄvïgÁeï ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À ¨É¼ÀªÀtÂUÉ ¸ÁzsÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ.

F ¤nÖ£À°è ªÀiÁ£ÀªÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä® C©üªÀÈ¢Þ ªÀiÁ»w vÀAvÀæeÁÕ£ÀzÀ ¸ÀzÀâ¼ÀPÉ, ªÁ¶ðPÀ JgÀqÀÄ ¸Áj dªÀiÁ§A¢ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ, NA§ÄqïìªÀÄ£ïUÀ¼À£ÀÄß §°µÀ×UÉÆ½¸ÀÄªÀÅzÀjAzÀ JAfJ£ïDgïEfJ ¥ÀjuÁªÀÄPÁjAiÀiÁV PÁAiÀÄð ¤ªÀð»¸À§®èzÀÄ.

gÀÆ¥Á¬Ä C¥ÀªÀiË®å CxÀªÁ DyðPÀ »AdjPÉ

qÁ®gï «gÀÄzÀÞ gÀÆ¥Á¬ÄAiÀÄ ªÀiË®åªÀÅ wÃªÀæ E½PÉ zÁR®Ä ªÀiÁqÀÄwÛzÉ. ºÀwÛgÀzÀ ¨sÀ«µÀåzÀ°è »AzÉAzÀÆ PÀAqÀjAiÀÄzÀ ªÀÄlÖUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄlÖ§ºÀÄzÁVgÀÄvÀÛzÉ. vÁAwæPÀªÁV «zÉÃ² «¤ªÀÄAiÀÄ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖUÀ¼À°è ¨ÉÃrPÉ ¥ÀÆgÉÊPÉUÀ¼À°è ºÀoÁvï §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼À PÁgÀt¢AzÀ GAmÁzÀ gÀÆ¥Á¬Ä C¥ÀªÀiË®å Kj½PÉ ¢QÌ£À°ègÀÄvÀÛzÉ. qÁ®gï «gÀÄzÀÞ gÀÆ¥Á¬ÄAiÀÄ ªÀiË®åªÀÅ PÉ®ªÉÃ ªÁgÀUÀ¼À°è ±ÉÃ. 14 PÀÆÌ ºÉZÀÄÑ PÀÄ¹vÀ PÀArgÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÀÆ FUÀAvÀÆ ¥Àæw¢£ÀªÀÇ ±ÉÃ. 1 jAzÀ 3 gÀ¶Ö£À §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼ÀÄ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁVgÀÄvÀÛªÉ.

1944gÀ ¸ÁévÀAvÁæöå £ÀAvÀgÀ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÀÆ¥Á¬ÄAiÀÄ°è£À KgÀÄ¥ÉÃgÀÄUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ CªÀÅUÀ¼À PÁgÀtUÀ¼À ¸ÀAQë¥ÀÛ ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß £ÁªÀÅ UÀªÀÄ¤¸À§ºÀÄzÀÄ.

• 1947 ¨sÁgÀvÀzÀ D¹Û ºÉÆuÉUÁjPÉUÀ¼À°è «zÉÃ² ¸Á®UÀ¼ÀÄ EgÀ°®è.

• 1951 - ¥ÀAZÀªÁ¶ðPÀ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À DgÀA¨sÀ.

• E°è ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ PÀ¯Áåt PÁAiÀÄðUÀ½UÁV ¨ÁºÀåªÀÄÆ®UÀ½AzÀ ¸Á® ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä ¥ÁægÀA©ü¹vÀÄ. MAzÀÄ qÁ®gï£À ¨É¯É = gÀÆ. 4.80 ¥ÉÊ.



87

• 1975-85gÀ zÀ±ÀPÀzÀ ¥ÁægÀA¨sÀzÀ°è ¥ÉmÉÆæÃ°AiÀÄA vÉÊ®zÀ zÀgÀ KjPÉ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÉ PÁgÀtUÀ½AzÀ gÀÆ¥Á¬Ä C¥ÀªÀiË®åUÉÆArvÀÄ. MAzÀÄ qÁ®gïUÉ = gÀÆ. 12.36 ¥ÉÊ¸É.

• 1991 gÀ°è wÃªÀævÀgÀ£ÁzÀ ¥ÁªÀw ©PÀÌlÄÖ GAmÁ¬ÄvÀÄ. zÉÃ±À wÃªÀæ ºÀtzÀÄ§âgÀ ¸ÀªÀÄ¸Éå ªÀÄvÀÄÛ PÉ¼ÀªÀÄlÖzÀ C©üªÀÈ¢Þ ºÁUÀÆ «zÉÃ² «¤ªÀÄAiÀÄ zÁ¸ÁÛ£ÀÄ ªÀÄÆgÀÄ ªÁgÀUÀ½UÉ DªÀÄzÀÄ ªÀiÁrPÉÆ¼Àî¯ÁgÀzÀµÀÄÖ ªÀÄlÖPÉÌ PÀÄ¹¢vÀÄÛ. MAzÀÄ qÁ®gïUÉ = gÀÆ. 17.90 ¥ÉÊ¸É.

• 1993gÀ°è ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄ ªÀiË®åzÀAvÉ gÀÆ¥Á¬ÄAiÀÄ ¨É¯É ¤UÀ¢üUÉÆ¼Àî®Ä ¤µÉÃzsÀUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄºÁPÀ¯Á¬ÄvÀÄ. MAzÀÄ qÁ®gïUÉ = gÀÆ. 31.37.

• 2008gÀ°è eÁUÀwPÀ DyðPÀ ©PÀÌnÖ£À PÁgÀt¢AzÀ gÀÆ¥Á¬Ä C¥ÀªÀiË®åUÉÆArvÀÄ. DUÀ MAzÀÄ qÁ®gï ¨É¯É gÀÆ. 49PÉÌ KjPÉ PÀArvÀÄ.

• ¥Àæ¸ÀÄÛvÀªÁV DyðPÀ ¤ÃwUÀ¼À ©PÀÌlÄÖ, ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ ¸Ë®¨sÀåUÀ¼À PÉÆgÀvÉ, Cw ºÉZÀÄÑ ªÀÄlÖzÀ ZÁ°Û SÁvÉ PÉÆgÀvÉ¬ÄAzÁV ¥ÁªÀw ¨ÁQ, PÀ¤µÀÖ ªÀÄlÖzÀ C©üªÀÈ¢Þ F J¯Áè PÁgÀtUÀ½AzÁV «zÉÃ² «¤ªÀÄAiÀÄzÀ ºÉÆgÀ ºÀjªÀÅ GAmÁV gÀÆ¥Á¬Ä wÃªÀæªÁV C¥ÀªÀiË®åUÉÆArgÀÄvÀÛzÉ. MAzÀÄ qÁ®gï = gÀÆ. 68.80 ¥ÉÊ¸ÉAiÀiÁVzÉ.

gÀÆ¥Á¬Ä C¥ÀªÀiË®åUÉÆ¼Àî®Ä £ÁªÀÅ C£ÉÃPÀ PÁgÀtUÀ¼À£ÀÄß w½AiÀÄ§ºÀÄzÀÄ CAvÀºÀ ¥ÀæªÀÄÄR PÁgÀtUÀ¼ÉAzÀgÉ

• CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀÄlÖzÀ°è£À ºÀoÁvï ¨É¼ÀªÀtÂUÉ

• ZÁ°Û SÁvÉAiÀÄ PÉÆgÀvÉ

• F ZÁ°ÛSÁvÉAiÀÄ PÉÆgÀvÉ¬ÄAzÁV ¨sÁgÀvÀzÀ MlÄÖ zÉÃ²ÃAiÀÄ GvÀà£Àß (fr¦)zÀ ±ÉÃ. 4.8 gÀµÀÄÖ ªÀÄlÖPÉÌ KjPÉUÉÆArgÀÄvÀÛzÉ

• AiÀÄÄgÉÆÃ¥ï / CªÉÄÃjPÁUÀ¼À°è£À DyðPÀ »AdjvÀ

• gÀ¥sÀÄÛ ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è£À E½PÉ



88

• ¥ÉmÉÆæÃ°AiÀÄA vÉÊ® DªÀÄ¢£À°è ºÉZÀÑ¼À

• §AUÁgÀzÀ DªÀÄzÀÄUÀ¼À°è£À ºÉZÀÑ¼À

• ¨sÁgÀvÀzÀ µÉÃgÀÄ ºÁUÀÆ ¸Á® ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖUÀ½AzÀ «zÉÃ² ¸ÁA¹ÜPÀ ºÀÆrPÉzÁgÀgÀ ºÀoÁvï »A¥ÀqÉAiÀÄÄ«PÉ

• GzÁjÃPÀgÀtzÀ ¤zsÁ£ÀUÀw

• zÀÄ§ð® gÁdQÃAiÀÄ ¸ÀAªÉÃzÀ£É F ªÉÄÃ¯É w½¸À¯ÁVgÀÄªÀ J¯Áè ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ¼ÀÄ gÀÆ¥Á¬Ä ªÀiË®åªÀ£ÀÄß ºÀoÁvÁÛV «±ÉÃµÀªÁV AiÀÄÄgÉÆ, qÁ®gï, ¥ËAqï, ¸ÀÖ°ðAUï ªÀÄvÀÄÛ AiÉÄ£ïUÀ¼À «gÀÄzÀÞ wÃªÀæ vÀgÀzÀ PÀÄ¹vÀPÉÌ PÁgÀtUÀ¼ÁVªÉ. ªÉÄÃ¯É w½¸À¯ÁVgÀÄªÀ CA±ÀUÀ¼À®èzÉ

• gÁdå DzÁAiÀÄzÀ PÀÄ¹vÀ

• UÁæºÀPÀ zÀgÀ ¸ÀÆZÀåAPÀzÀ ºÉZÀÑ¼À

• DyðPÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉUÀ¼À PÀÄ¹vÀ

• KjPÉ gÀ»vÀ PÉÊUÁjPÉUÀ¼À C©üªÀÈ¢

• GvÁàzÀPÀ AiÀÄAvÉÆæÃ¥ÀPÀgÀtUÀ¼À DªÀÄ¢£À PÀÄ¹vÀ

• ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄ°è ºÉaÑ£À ªÀÄlÖzÀ ºÀtPÁ¹£À ®¨sÀåvÉ F J¯Áè PÁgÀtUÀ¼ÀÄ PÀÆqÀ gÀÆ¥Á¬Ä C¥ÀªÀiË®åUÉÆ¼Àî®Ä ¥ÀæªÀÄÄR PÁgÀtUÀ¼ÁVªÉ. ºÁUÁV gÀÆ¥Á¬ÄAiÀÄ ªÀiË®åªÀÅ JgÀqÉÃ ªÁgÀUÀ¼À°è gÀÆ. 60 jAzÀ gÀÆ. 68.80 ªÀÄlÖPÉÌ PÀÄ¹vÀ PÀArvÀÄ. qÁ®gï «gÀÄzÀÞ gÀÆ¥Á¬ÄAiÀÄ ªÀiË®å wÃªÀæªÁV PÀÄ¹AiÀÄ®Ä PÁgÀtªÁzÀ ªÉÆzÀ® CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¸ÀAzÀ¨sÀðªÉAzÀgÉ CªÉÄÃjPÁzÀ ¥sÉqÀgÀ¯ï j¸Àªïð£À CzsÀåPÀëgÁzÀ ²æÃ ¨É£ï §£ÀUÀAPÉAiÀÄªÀgÀÄ CªÉÄÃjPÁzÀ DyðPÀ ¥Àj¹ÜwAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÄzsÁj¸ÀÄªÀ GzÉÝÃ±À¢AzÀ wAUÀ½UÉ qÁ®gï «vÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß 85 ©°AiÀÄ£ïUÀ½UÉ ¹Ã«ÄvÀUÉÆ½¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ JAzÀÄ ¥ÀæPÀn¹zÀÄÝ eÉÆvÉUÉ CªÉÄÃjPÁ zÉÃ±ÀzÀ ¸Á®



89

¥ÀqÉAiÀÄÄªÀ ¸ÁªÀÄxÀåð ªÀiÁ£ÀzÀAqÀ ¸ÀÄzsÁgÀuÉ, ¢ÃWÀðPÁ®zÀ §rØzÀgÀUÀ¼À KjPÉ, zÉÃ±ÀUÀ¼À ©PÀÌnÖ£À »£Éß¯ÉAiÀÄ°è vÉÊ®zÀgÀUÀ¼À ¨É¯ÉUÀ¼À ¤jÃPÉë, AiÀÄÄgÉÆÃ ªÀ®AiÀÄzÀ°è DyðPÀ »AdjPÉ ªÀÄvÀÄÛ LgÉÆÃ¥Àå ªÀÄvÀÄÛ d¥Á¤ PÉÃAzÀæ ¨ÁåAPÀÄUÀ¼À DyðPÀ ¤ÃwUÀ¼ÀÄ EªÀÅUÀ¼À PÁgÀt¢AzÀ®Æ qÁ®gï ¨É¯É GvÀÛªÀÄUÉÆArvÀÄ. ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ºÁUÀÆ CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¨É¼ÀªÀtÂUÉUÀ¼ÀÄ qÁ®gï «gÀÄzÀÞ gÀÆ¥Á¬ÄAiÀÄ KgÀÄ¥ÉÃgÀÄUÀ½UÉ PÁgÀtªÁV, ¨sÁgÀvÀzÀ DyðPÀ ¹ÜwUÉ ºÁUÀÆ ¨ÁºÀåªÀ®AiÀÄzÀ°è wÃªÀæ ©PÀÌlÖ£ÀÄß GAlÄ ªÀiÁrgÀÄvÀÛzÉ.

¨sÁgÀvÀzÀ DyðPÀ ¹Üw ºÁUÀÆ PÀA¥À¤UÀ¼À ªÉÄÃ¯É GAmÁVgÀÄªÀ ¥ÀjuÁªÀÄUÀ¼ÀÄ F ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ºÁUÀÆ CAvÁgÁ¶ÖçÃAiÀÄ CA±ÀUÀ¼ÀÄ gÀÆ¥Á¬ÄAiÀÄ KgÀÄ¥ÉÃjUÉ PÁgÀtªÁVzÀÄÝ gÀÆ¥Á¬Ä ªÀiË®å qÁ®gïUÉ gÀÆ. 68.80 ºÁUÀÆ ¥ËAqï ¸ÀÖ°ðAUïUÉ gÀÆ. 104.30 ªÀÄvÀÄÛ AiÀÄÄgÉÆÃUÉ gÀÆ. 86 F ªÀÄlÖUÀ½UÉ E½PÉUÉÆAqÀÄ EwºÁ¸ÀzÀ°è PÀAqÀjAiÀÄzÀ ªÀÄlÖPÉÌ PÀÄ¹zÀÄ E£ÀÄß 2012 E¸À«AiÀÄ°è EzÀÝ zÀgÀUÀ½UÉ ªÀÄgÀ¼À¯ÁgÀzÀÄ JA§ C£ÀÄªÀiÁ£À GAmÁVvÀÄÛ. E£ÀÄß CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀÄlÖzÀ°è £ÀªÀÄä zÉÃ±ÀzÀ PÀA¥À¤UÀ¼ÀÄ ¸ÀàzsÁðvÀäPÀ ¥Àj¹ÜwUÉ vÀ®Ä¥ÀÄªÀÅzÀÄ C£ÀÄªÀiÁ£À JA§ ¥Àj¹Üw GAmÁVvÀÄÛ. gÀ¥sÀÄÛzÁgÀgÀ ªÉÄÃ¯É ©ÃgÀÄªÀ ¥ÀjuÁªÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÁ®ÄUÀ¼ÀÄ

• gÀÆ¥Á¬Ä C¥ÀªÀiË®å¢AzÀ zÉÃ±ÀzÀ gÀ¥sÀÄÛzÁgÀjUÉ «±ÉÃµÀªÁV ªÀiÁ»w vÀAvÀæeÁÕ£ÀPÉÌ ªÀÄvÀÄÛ DªÀÄzÁUÀÄªÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀÄªÀªÀjUÉ C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀÄvÀÛzÉ.

• ªÀdæ, D¨sÀgÀtUÀ¼ÀÄ, JAf¤AiÀÄjAUï GvÀà£ÀßUÀ¼À£ÀÄß §¼À¸ÀÄªÀ gÀ¥sÀÄÛzÁgÀjUÉ qÁ®gï£À ªÀiË®åzÀ ªÀÈ¢Þ¬ÄAzÀ ¸ÀAPÀµÀÖ JzÀÄgÁUÀÄvÀÛzÉ.

• gÀ¥sÀÄÛzÁgÀgÀÄ vÀªÀÄä gÀ¥sÀÄÛ ¥ÀÆgÉÊPÉ ¸ÀgÀtÂAiÀÄ£ÀÄß ¥ÀjuÁªÀÄPÁj ºÁUÀÆ zÀPÀëUÉÆ½¹ ¨sÀ«µÀåzÀ ¸ÀªÁ®ÄUÀ¼À£ÀÄß JzÀÄj¸À¨ÉÃPÀÄ.

• F J¯Áè ¥ÀjuÁªÀÄUÀ½AzÁV vÀAvÀæeÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß GvÀÛªÀÄUÉÆ½¹PÉÆ¼Àî®Ä, EvÀgÉ ªÉZÀÑUÀ¼À£ÀÄß PÀrvÀUÉÆ½¸À®Ä UÀÄtªÀÄlÖªÀ£ÀÄß GvÀÛªÀÄUÉÆ½¸À®Ä GvÁàzÀ£Á



90

¸ÁªÀÄxÀåðªÀ£ÀÄß ºÉaÑ¹PÉÆ¼Àî®Ä, PÀrªÉÄ ªÉÃvÀ£ÀzÀ PÉ®¸ÀUÁgÀgÀ zÀPÀëvÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÄzsÁj¸À®Ä ºÉZÀÄÑ UÀªÀÄ£À ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ.

DªÀÄzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸Á®UÀ¼À ªÉÄÃ°£À ¥ÀjuÁªÀÄUÀ¼ÀÄ DªÀÄzÀÄ ªÀåªÀºÁgÀUÀ¼À MmÁÖgÉ ªÉZÀÑUÀ¼À£ÀÄß gÀÆ¥Á¬Ä C¥ÀªÀiË®å wÃªÀæªÁV ºÉaÑ¹gÀÄvÀÛzÉ. gÀÆ¥Á¬Ä C¥ÀªÀiË®åUÉÆ¼ÀÄî«PÉ¬ÄAzÀ

• DªÀÄzÀÄzÁgÀjUÉ

• PÀrªÉÄ §rØ zÀgÀUÀ¼À°è «zÉÃ² ¸Á®UÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉzÀªÀjUÉ

• «zÉÃ±ÀUÀ¼À°è G£ÀßvÀ ²PÀët ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä GzÉÝÃ²¹gÀÄªÀ «zÁåyðUÀ½UÉ

• «zÉÃ±À ¥ÀæªÁ¸À PÉÊUÉÆ¼ÀÄîªÀªÀjUÉ

• «zÉÃ±ÀUÀ¼À°è ªÉÊzÀåQÃAiÀÄ ¸Ë®¨sÀå ¥ÀqÉAiÀÄÄªÀªÀjUÉ ¸ÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀÄªÀÅ¢®è. ¨sÁgÀwÃAiÀÄ j¸Àªïð ¨ÁåAQ£À ¸À«ÄÃPÉëAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ qÁ®gï ªÀiË®åzÀ°è ¸Á® ¥ÀqÉzÀ §ºÀÄvÉÃPÀ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ PÀA¥À¤UÀ¼ÀÄ «zÉÃ² «¤ªÀÄAiÀÄ Kj½vÀUÀ½AzÀ £ÀµÀÖªÁUÀ¢gÀÄªÀAvÉ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄ°è CªÀPÁ±ÀUÀ½zÀÝgÀÆ ¨sÀzÀævÁ M¥ÀàAzÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁrPÉÆArgÀÄªÀÅ¢®è. EAvÀºÀ «ªÉÃZÀ£ÁgÀ»vÀ PÀæªÀÄUÀ½AzÀ CUÀÎzÀ «zÉÃ² ¸Á®UÀ¼ÀÄ qÁ®gï ªÀiË®åzÀ KjPÉ¬ÄAzÀ gÀÆ¥Á¬Ä ¸Á®UÀ¼ÀÄ zÀÄ¨ÁjAiÀiÁV ¥Àjt«Ä¹gÀÄvÀÛzÉ. gÀÆ¥Á¬Ä C¥ÀªÀiË®å¢AzÀ gÀQë¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ gÀÆ¥Á¬ÄAiÀÄ KgÀÄ¥ÉÃgÀÄ «zÉÃ² «¤ªÀÄAiÀÄ D¥ÀwÛ£À «gÀÄzÀÞ gÀQë¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ CUÀvÀåªÁVgÀÄvÀÛzÉ

• ¨sÀ«µÀåzÀ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖUÀ¼À ªÀ»ªÁlÄUÀ¼ÁzÀ ¥sÁªÀðqïðUÀ¼ÀÄ µÉÃgÀÄ «¤ªÀÄAiÀÄ ªÀåªÀºÁgÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉaÑ¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ.



91

• ¥sÀÆåZÀgï ªÀÄvÀÄÛ D¥Àê£ïUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹PÉÆAqÀÄ £À«Ã£À gÀPÀët vÀAvÀæUÀ¼À£ÀÄß C©üªÀÈ¢Þ¥Àr¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ.

• «zÉÃ² «¤ªÀÄAiÀÄ ªÀåªÀºÁgÀUÀ¼À°è ®¨sÀå«gÀÄªÀ C£ÀÄPÀÆ®PÀgÀ ¨sÀzÀævÉUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ

• gÀÆ¥Á¬ÄAiÀÄ C¥ÀªÀiË®å ¸ÀªÁ®£ÀÄß JzÀÄj¸À®Ä PÀA¥À¤UÀ¼ÀÄ ¢ÃWÀðPÁ°Ã£À ªÀåªÀºÁgÀUÀ½UÉ vÀPÀÌ£ÁzÉ PÁAiÀiÁðZÀgÀuÉ ¨sÀzÀævÉAiÀÄ vÀAvÀæUÀ¼À£ÀÄß C©üªÀÈ¢Þ ¥Àr¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ.

• gÀ¥sÀÄÛ PÉëÃvÀæzÀ ¥ÉÆæÃvÁìºÀ

• ZÁ°ÛSÁvÉAiÀÄ PÉÆgÀvÉAiÀÄ ¤ªÁgÀuÉ

• C£ÀUÀvÀå DªÀÄzÀÄUÀ¼À£ÀÄß vÀqÉUÀlÄÖªÀÅzÀÄ

• «zÉÃ² «¤ªÀÄAiÀÄUÀ¼À «gÀÄzÀÞ gÀÆ¥Á¬ÄAiÀÄ ªÀiË®å PÀrªÉÄUÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀ£ÀÄß vÀqÉAiÀÄÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄ£ÀÄß GvÀÛªÀÄ¥Àr¸ÀÄªÀÅzÀÄ

• «zÉÃ² ªÀåªÀºÁgÀUÀ¼À°è ¸ÀàzsÁðvÀäPÀªÁVgÀ®Ä ªÀÄvÀÄÛ ¯Á¨sÀ UÀ½PÉAiÀÄ£ÀÄß gÀQë¹PÉÆ¼Àî®Ä «zÉÃ² ªÀåªÀºÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸Á® ªÀÄvÀÄÛ ¸Á® ªÀåªÀºÁgÀUÀ½UÉ vÀPÀÌAvÉ £À«Ã£À ¨sÀzÀævÉUÀ¼À£ÀÄß MzÀV¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ.

»ÃUÉ F J¯Áè ªÉÄÃ®ÌAqÀ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß PÀÆ®APÀÄ±ÀªÁV ¥ÀjUÀtÂ¹ ªÀÄvÀÄÛ E£ÀÆß

C£ÉÃPÀ G¥ÀAiÀÄÄPÀÛ «ZÁgÀUÀ¼ÀvÀÛ UÀªÀÄ£ÀºÀj¹ GvÀÛªÀÄ vÀdÕgÉÆA¢UÉ ZÀað¹ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ gÀÆ¥Á¬Ä C¥ÀªÀiË®åªÀ£ÀÄß vÀVÎ¸À§ºÀÄzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ eÁUÀwPÀªÁV gÀÆ¥Á¬Ä ªÀiË®å ªÀÈ¢ÞUÉÆ¼Àî®Ä JZÀÑgÀªÀ»¸À§ºÀÄzÁVzÉ.

ºÉÊzÀgÁ¨Ázï PÀ£ÁðlPÀ f¯ÉèUÀ¼À gÀZÀ£ÉUÉ 371 (eÉ) PÀ®A eÁj

gÁdå ¥ÀÄ£Àgï «AUÀqÀuÁ DAiÉÆÃUÀzÀ ²¥sÁgÀ¹ì£ÀAvÉ 1956gÀ°è C¹ÛvÀéPÉÌ §AzÀ PÀ£ÁðlPÀ gÁdåªÀ£ÀÄß CA¢¤AzÀ®Æ C©üªÀÈ¢Þ ¸ÀA§A¢ü ¥ÁæzÉÃ²PÀ C¸ÀªÀiÁ£ÀvÉAiÀÄÄ PÁqÀÄwÛzÉ. CzÀgÀ ¤ªÁgÀuÉUÉ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ CA¢¤AzÀ®Æ wÃªÀævÀgÀ£ÁzÀ ¥ÀæAiÀÄvÀßªÀ£ÀÄß £ÀqÉ¸ÀÄvÁÛ §A¢zÉ. ¥ÀAZÀªÁ¶ðPÀ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À°è ¥ÁæzÉÃ²PÀ C©üªÀÈ¢ÞUÉ UÀªÀÄ£À ¤ÃqÀÄvÁÛ §gÀ¯ÁVzÉ. F ¸ÀªÀÄ¸ÉåAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉUÁV 1990gÀ°è ¸ÀPÁðgÀªÀÅ



92

ºÉÊzÀgÁ¨Ázï PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀæzÉÃ±Á©üªÀÈ¢Þ ªÀÄAqÀ½AiÀÄ£ÀÄß ¸ÁÜ¦¹vÀÄ. ªÀÄÄAzÉ ¥ÁæzÉÃ²PÀ ÇÀªÀiÁ£ÀvÉAiÀÄ CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁr CzÀgÀ ¤ªÁgÀuÉUÉ ¥ÀjºÁgÉÆÃ¥ÁAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ²¥sÁgÀ¸ÀÄì ªÀiÁqÀ®Ä qÁ. r.JA. £ÀAdÄAqÀ¥Àà CªÀgÀ CzsÀåPÀëvÉAiÀÄ°è G£ÀßvÀ C¢üPÁgÀ ¸À«ÄwAiÀÄ£ÀÄß 2000zÀ°è £ÉÃ«Ä¸À¯Á¬ÄvÀÄ. F ¸À«ÄwAiÀÄÄ 2002gÀ°è ¤ÃrzÀ ªÀgÀ¢AiÀÄ°è£À MAzÀÄ ²¥sÁgÀ¹ì£ÀAvÉ 2007-08gÀ°è JAlÄ ªÀµÀðUÀ¼À gÀÆ. 31,000 PÉÆÃn ªÉÆvÀÛzÀ «±ÉÃµÀ C©üªÀÈ¢Þ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß eÁjUÉÆ½¸À¯Á¬ÄvÀÄ. PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀzÀ »AzÀÄ½zÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À C£ÀÄzÁ£À ¤¢ü AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ°è gÁdåzÀ »AzÀÄ½zÀ f¯ÉèUÀ½UÉ «±ÉÃµÀ C©üªÀÈ¢Þ £ÉgÀªÀÅ zÉÆgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. EµÁÖzÀgÀÆ £ÀªÀÄä gÁdåzÀ°è C©üªÀÈ¢Þ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ¥ÁæzÉÃ²PÀ ÇÀªÀiÁ£ÀvÉAiÀÄ ¸ÀªÀÄ¸ÉåAiÀÄÄ §UÉºÀjAiÀÄ°®è. gÁdåzÀ »AzÀÄ½zÀ CzÀgÀ®Æè AiÀiÁªÀÅzÀ£ÀÄß ZÁjwæPÀªÁV ºÉÊzÀgÁ¨Ázï PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀªÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄwÛzÉÝÃªÉAiÉÆÃ D f¯ÉèUÀ¼À d£ÀgÀ£ÀÄß ÇÀºÀ¤ÃAiÀÄ ªÀÄlÖPÉÌ F ÇÀªÀiÁ£ÀvÉAiÀÄÄ MAiÀÄÄÝ ©nÖzÉ. FUÀ F ¸ÀªÀÄ¸ÉåAiÀÄ ¤ªÁgÀuÉUÉ ªÀÄvÀÄÛ ¤ªÀðºÀuÉUÉ PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ »AzÀÄ½zÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À C©üªÀÈ¢ÞUÁV ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ°è 371eÉ ¥ÀjZÉÒÃzÀPÉÌ wzÀÄÝ¥Àr vÀAzÀÄ £ÀªÀÄä gÁdåzÀ UÀÄ®âUÁð «¨sÁUÀzÀ DgÀÄ f¯ÉèUÀ¼ÁzÀ ©ÃzÀgï, UÀÄ®âUÁ, gÁAiÀÄZÀÆgÀÄ, AiÀiÁzÀVj, §¼Áîj ªÀÄvÀÄÛ PÉÆ¥Àà¼À «±ÉÃµÀ ¸ÁÜ£ÀªÀiÁ£À ¤ÃqÀÄªÀ 371 ¸ÀA«zsÁ£À wzÀÄÝ¥Àr ªÀÄ¸ÀÆzÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀA¸ÀwÛ£À°è C£ÀÄªÉÆÃ¢¹zÉ.

1. ¥ÁæzÉÃ²PÀ ÇÀªÀiÁ£ÀvÉAiÀÄ ZÁjwæPÀ »£Éß¯É £ÀªÀÄä gÁdåªÀÅ JzÀÄj¸ÀÄwÛgÀÄªÀ C©üªÀÈ¢Þ ¸ÀA§A¢ü ¥ÁæzÉÃ²PÀ ÇÀªÀiÁ£ÀvÉUÉ

ZÁjwæPÀ »£Éß¯É¬ÄzÉ. gÁdå ¥ÀÄ£Àgï «AUÀqÀuÁ DAiÉÆÃUÀzÀ ²¥sÁgÀ¹ì£ÀAvÉ PÀ£ÀßqÀ ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄªÀ ««zsÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À£ÀÄß MAzÀÄUÀÆr¹ 1956gÀ°è PÀ£ÁðlPÀ gÁdåªÀ£ÀÄß gÀa¸À¯Á¬ÄvÀÄ. »ÃUÉ PÀ£ÁðlPÀªÀ£ÀÄß ¸ÉÃjzÀ ««zsÀ PÀ£ÀßqÀ ªÀiÁvÀ£ÁqÀÄªÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼É®èªÀÇ C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ°è MAzÉÃ ªÀÄlÖzÀ°ègÀ°®è.

GzÁºÀgÀuÉUÉ ¨ÁA¨É ¥Éæ¹qÉ¤ìAiÀÄ ¨sÁUÀªÁVzÀÝ ¨É¼ÀUÁ«, GvÀÛgÀ PÀ£ÀßqÀ,

zsÁgÀªÁqÀ ªÀÄvÀÄÛ «eÁ¥ÀÄgÀ f¯ÉèUÀ¼ÀÄ ªÀ¸ÁºÀvÀÄ DqÀ½vÀzÀ C©üªÀÈ¢Þ ¥sÀ®UÀ¼À£ÀÄß C£ÀÄ¨sÀ«¹zÀÝªÀÅ. DzÀgÉ EAvÀºÀ ªÀ¸ÀºÁvÀÄ DqÀ½vÀzÀ C£ÀÄPÀÆ®UÀ¼ÀÄ ºÉÊzÀgÁ¨Ázï ¤eÁªÀiï ¥ÁæAvÀå¢AzÀ §AzÀÄ PÀ£ÁðlPÀªÀ£ÀÄß ¸ÉÃjzÀ UÀÄ®âUÁð, ©ÃzÀgï ªÀÄvÀÄÛ



93

gÁAiÀÄZÀÆgÀÄ f¯ÉèUÀ½UÉ MzÀV §gÀ°®è. EzÀgÀ ¥sÀ®ªÁV AiÀiÁªÀÅzÀ£ÀÄß MAzÀÄ £ÁªÀÅ ªÀÄÄA¨ÉÊ PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀªÉAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄwÛzÉÝÃªÉAiÉÆÃ CzÀgÀ C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ ªÀÄlÖªÀÅ 1956gÀ°è ºÉÊzÀgÁ¨Ázï PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ C©üªÀÈ¢Þ ªÀÄlÖQÌAvÀ GvÀÛªÀÄªÁVvÀÄÛ.

PÀ£ÁðlPÀzÀ°è F ¸ÀªÀÄ¸ÉåAiÀÄ£ÀÄß §UÉºÀj¸À®Ä C£ÉÃPÀ jÃwAiÀÄ°è ¥ÀæAiÀÄvÀßUÀ¼À£ÀÄß

£ÀqÉ¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ. F ¢±ÉAiÀÄ°è C¹ÛvÀéPÉÌ §gÀÄwÛgÀÄªÀ ¸ÀAUÀwAiÉÄAzÀgÉ ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ 371(eÉ) ¥ÀjZÉÒÃzÀ. F PÀæªÀÄzÀ ªÀÄÆ®PÀ £ÀªÀÄä gÁdåzÀ UÀÄ®âUÁð «¨sÁUÀzÀ DgÀÄ f¯ÉèUÀ¼ÁzÀ UÀÄ®âUÁð, ©ÃzÀgï, §¼Áîj, gÁAiÀÄZÀÆgÀÄ, PÉÆ¥Àà¼À, AiÀiÁzÀVj f¯ÉèUÀ¼ÀÄ «±ÉÃµÀ ¸ÁÜ£ÀªÀiÁ£À ¥ÀqÉAiÀÄÄvÀÛªÉ.

2. ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ 371 (eÉ) ¥ÀjZÉÒÃzÀ «ªÀgÀ £ÀªÀÄäzÀÄ MPÀÆÌl gÁdQÃAiÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀiÁVzÀÄÝ E°è PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ gÁdå

¸ÀPÁðgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜUÀ½ªÉ. PÉÃAzÀæ ªÀÄvÀÄÛ gÁdåUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ¸ËºÁzÀðAiÀÄÄvÀ ¸ÀA§AzsÀ«lÄÖPÉÆAqÀÄ ºÉÆÃUÀÄªÀÅzÀÄ CvÀåAvÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¸ÀAUÀwAiÀiÁVzÉ. ªÀÄÄRåªÁV MPÀÆÌlzÀ J¯Áè ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À®Æè C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄÄ ¸ÀªÀÄ£ÁVgÀÄªÀAvÉ £ÉÆÃrPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ, C¸ÀªÀiÁ£ÀvÉAiÀÄÄ GAmÁUÀzÀAvÉ PÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÉÊUÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ, MPÀÆÌl ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß DgÉÆÃUÀåPÀgÀªÁVlÄÖPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅ PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀzÀ dªÁ¨ÁÝjAiÀiÁVzÉ. £ÀªÀÄä zÉÃ±ÀzÀ°è AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ ¥ÀæzÉÃ±À CxÀªÁ ¨sÁUÀ »AzÀÄ½¢zÀÝgÉ CAvÀºÀ ¥ÀæzÉÃ±À / ¨sÁUÀzÀ C©üªÀÈ¢ÞUÉ «±ÉÃµÀ C£ÀÄPÀÆ®UÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀÄªÀÅzÀPÁÌV ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ°è 371£ÉAiÀÄ ¥ÀjZÉÒÃzÀªÀ£ÀÄß ¸ÉÃj¹zÁÝgÉ. F ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°è FUÁUÀ¯ÉÃ ªÀÄºÁgÁµÀÖç, DAzsÀæ¥ÀæzÉÃ±À, ªÀÄtÂ¥ÀÄgÀ, ªÉÄÃWÁ®AiÀÄ, wæ¥ÀÄgÀ ..... ªÀÄÄAvÁzÀ ¥ÀæzÉÃ±À gÁdåUÀ½UÉ 371gÀrAiÀÄ°è «±ÉÃµÀ ¸ÀªÀ®vÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀÄªÀ PÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄPÉÆ¼Àî¯ÁVzÉ. £ÀªÀÄä gÁdåzÀ UÀÄ®âUÁð «¨sÁUÀzÀ f¯ÉèUÀ¼À°è JzÀÄj¸ÀÄwÛgÀÄªÀ zÀÄB¹ÜwAiÀÄ ¤ªÁgÀuÉUÁV ¸ÀA«zsÁ£ÁvÀäPÀ ¸ÀªÀ®vÀÄÛ ¨ÉÃPÀÄ JA§ ¸ÀAUÀwAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄA¢lÄÖPÉÆAqÀÄ C£ÉÃPÀ zÀ±ÀPÀUÀ½AzÀ d£ÀgÀÄ ºÉÆÃgÁl ªÀiÁqÀÄvÁÛ §A¢zÀÝgÀÄ. FUÀ ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ 371 «¢üUÉ wzÀÄÝ¥Àr ªÀiÁr £ÀªÀÄä gÁdåzÀ UÀÄ®âUÁð «¨sÁUÀzÀ DgÀÄ f¯ÉèUÀ½UÉ «±ÉÃµÀ ¸ÁÜ£ÀªÀiÁ£À ¤ÃqÀÄªÀÅzÀPÁÌV C°èUÉ 371 (eÉ) JA§ ºÉÆ¸À



94

PÀ®A ¸ÉÃj¸ÀÄªÀ §UÉÎ PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀzÀ ¸ÀaªÀ ¸ÀA¥ÀÄlªÀÅ wÃªÀiÁð£À vÉUÉzÀÄPÉÆArzÉ ªÀÄvÀÄÛ CzÀPÉÌ ¸ÀA¸ÀvÀÄÛ M¦àUÉ ¤ÃrzÉ.

F 371(eÉ) PÀ®«Ä£ÀrAiÀÄ°è £ÀªÀÄä gÁdåzÀ gÁdå¥Á®jUÉ PÉ¼ÀPÀAqÀ C¢üPÁgÀ«gÀÄvÀÛzÉ. CªÀÅUÀ¼ÉAzÀgÉ,

• DgÀÄ f¯ÉèUÀ½UÉ «±ÉÃµÀ ¸ÁÜ£À PÀ°à ÀÄªÀÅzÀÄ

• C©üªÀÈ¢Þ ªÉZÀÑªÀ£ÀÄß £ÁåAiÀÄAiÀÄÄvÀªÁV ºÀAZÀÄªÀÅzÀÄ

• ±ÉÊPÀëtÂPÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÈwÛ vÀgÀ¨ÉÃw ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À°è «±ÉÃµÀ ¸ÁÜ£À «ÄÃ¸À°qÀÄªÀÅzÀÄ

• gÁdå ¸ÀPÁðgÀzÀ ªÁå¦ÛAiÀÄ°è §gÀÄªÀ MAzÀÄ ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß «ÄÃ¸À¯ÁVqÀÄªÀÅzÀÄ. F ªÀåªÀ¸ÉÜUÉ ‘vÉ®AUÁt ªÀiÁzÀj’ JA§ ºÉ¸Àj¤ßqÀ¯ÁVzÉ.

3. ¥ÁæzÉÃ²PÀ ÇÀªÀiÁ£ÀvÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀPÁðgÀzÀ PÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ (1956 jAzÀ 2012) £ÀªÀÄä ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ DnðPÀ¯ï 38(2) 39(J), (©) ªÀÄvÀÄÛ (¹) UÀ¼À°è

¸ÀàµÀÖ¥Àr¹gÀÄªÀAvÉ PÉÃªÀ® ªÀåQÛ-ªÀåQÛUÀ¼À £ÀqÀÄªÉ ªÀiÁvÀæªÀ®è zÉÃ±ÀzÀ / gÁdåzÀ ««zsÀ ¨sÁUÀUÀ¼À°è / ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À°è £É¯É¹gÀÄªÀªÀjUÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ ÇÀªÀiÁ£ÀvÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ªÁj¸ÀÄªÀÅzÀÄ ¸ÀPÁðgÀzÀ dªÁ¨ÁÝj. f¯Éè-f¯ÉèUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À ÇÀªÀiÁ£ÀvÉUÉ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À ®¨sÀåvÉAiÀÄ°è£À ©ü£ÀßvÉ, ¸ÁªÀiÁfPÀ, DyðPÀ, ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À ¥ÁvÀæzÀ°è£À ªÀåvÁå¸ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ C©üªÀÈ¢Þ CªÀPÁ±ÀUÀ½UÉ ¥ÀæwQæAiÉÄ ¤ÃrzÀ ¥ÀjAiÀÄ°è£À ©ü£ÀßvÉUÀ¼ÀÄ PÁgÀtªÁVzÀÝªÀÅ. J®èQÌAvÀ ªÀÄÄRåªÁV gÁdåzÀ KQÃPÀgÀtzÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ««zsÀ »AzÀÄ½zÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À£ÀÄß «°Ã£ÀUÉÆ½¹zÀÝjAzÀ C©üªÀÈ¢Þ ¸ÀA§AzsÀ ÇÀªÀiÁ£ÀvÉAiÀÄÄ vÀ¯ÉzÉÆÃjzÉ JA§ ªÀiÁvÀÄUÀ¼ÀÄ PÉÃ½§AzÀªÀÅ.

gÁdå ¸ÀPÁðgÀªÀÅ 1990gÀ°è gÁdåzÀ »AzÀÄ½zÀ UÀÄ®âUÁð «¨sÁUÀzÀ f¯ÉèUÀ¼À C©üªÀÈ¢ÞUÉ «±ÉÃµÀ UÀªÀÄ£À ¤ÃqÀÄªÀÅzÀPÁÌV ‘ºÉÊzÀgÁ¨Ázï PÀ£ÁðlPÀ C©üªÀÈ¢Þ ªÀÄAqÀ½’AiÀÄ£ÀÄß ¸ÁÜ¦¹vÀÄ. F ªÀÄAqÀ½UÉ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ ¥Àæw ªÀµÀð C£ÀÄzÁ£À ¤ÃqÀÄwÛzÉ. DzÀgÉ F ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄÄ ¸ÀªÀÄ¸ÉåAiÀÄ£ÀÄß ¤ªÁj¸ÀÄªÀ°è «¥sÀ®ªÁ¬ÄvÀÄ. EzÀ£ÀÄß ªÀÄ£ÀUÀAqÀ ¸ÀPÁðgÀ 2000gÀ°è ¥ÁæzÉÃ²PÀ ÇÀªÀiÁ£ÀvÉAiÀÄ CzsÀåAiÀÄ£ÀPÁÌV



95

G£ÀßvÀ C¢üPÁgÀ ¸À«ÄwAiÀÄ£ÀÄß £ÉÃ«Ä¹vÀÄ. F ¸À«ÄwAiÀÄÄ 2002gÀ°è vÀ£Àß ªÀgÀ¢AiÀÄ£ÀÄß C£ÉÃPÀ ²¥sÁgÀ¸ÀÄìUÀ¼ÉÆA¢UÉ ¸ÀPÁðgÀPÀÆÌ ¸À°è¹vÀÄ. ¸ÀPÁðgÀªÀÅ CzÀgÀ ²¥sÁgÀ¸ÀÄìUÀ¼À£ÀÄß M¦àPÉÆAqÀÄ CzÀ£ÀÄß 2007-08gÀ°è eÁjUÉÆ½¹vÀÄ.

4. ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ 371(eÉ) ¥ÀjZÉÒÃzÀzÀ ¥ÀjuÁªÀÄPÁj C£ÀÄµÁÖ£À PÀ£ÁðlPÀzÀ°è C©üªÀÈ¢Þ ¸ÀA§A¢ü ¥ÁæzÉÃ²PÀ C¸ÀªÀiÁ£ÀvÉAiÀÄÄ wÃªÀæªÁVzÉ

JA§ÄzÀgÀ §UÉÎ AiÀiÁªÀÅzÉÃ C£ÀÄªÀiÁ£À«®è. DzÀgÉ EzÀ£ÀÄß ¤ªÁgÀuÉ ªÀiÁqÀ®Ä EzÀÄªÀgÉ«UÀÆ ¸ÀPÁðgÀUÀ¼ÀÄ vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀ PÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ ¤jÃQë¹zÀAvÉ ¥sÀ® ¤ÃqÀ°®è. »ÃUÁV ¥ÁæzÉÃ²PÀ C¸ÀªÀiÁ£ÀvÉAiÀÄ ¤ªÁgÀuÉUÉ ¸ÀzÀå eÁjUÉÆ¼ÀÄîwÛgÀÄªÀ 371(eÉ) ¥ÀjZÉÒÃzÀzÀ AiÀÄ±À¹ì£À §UÉÎ C£ÀÄªÀiÁ£ÀÀ ªÀåPÀÛªÁVzÉ. DzÀÝjAzÀ £ÁªÀÅ F ªÀÄÄAeÁUÀævÉ ªÀ»¸ÀÄªÀÅzÀÄ CUÀvÀå.

¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ «±ÉÃµÀ ¸ÀªÀ®wÛUÁV PÀ¼ÉzÀ JgÀqÀÄ-ªÀÄÆgÀÄ zÀ±ÀPÀUÀ½AzÀ ºÉÆÃgÁl £ÀqÉ¹PÉÆAqÀÄ §AzÀ ºÉÊzÀgÁ¨Ázï PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ C©üªÀÈ¢ÞUÉ 371(eÉ) eÁjUÉ §AzÀÄ ©nÖzÉ JAzÀÄ ¤°ð¥ÀÛgÁV PÀÄ½vÀÄPÉÆ¼Àî¨ÁgÀzÀÄ. F ¸ÀªÀ®wÛUÁV ºÉÆÃgÁl £ÀqÉ¹ CzÀjAzÀ §gÀ§ºÀÄzÁzÀ C£ÀÄPÀÆ®UÀ¼À §UÉÎ CªÀgÉ®è AiÀiÁªÀ PÀ£À¸À£ÀÄß PÀArzÀÝgÉÆÃ CzÀ£ÀÄß £À£À¸ÀÄ ªÀiÁrPÉÆ¼ÀÄîªÀ ¢±ÉAiÀÄ°èAiÀÄÆ CªÀgÀÄ QæAiÀiÁ²Ã®gÁVgÀ¨ÉÃPÁVgÀÄvÀÛzÉ. F «µÀAiÀÄzÀ°è £ÁUÀjPÀ ¸ÀªÀiÁdzÀ dªÁ¨ÁÝj ºÉZÁÑVzÉ.

C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ GzÉÝÃ±À«lÄÖPÉÆAqÀÄ ¸ÁA¹ÜPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÉÆAzÀÄ C¹ÜvÀéPÉÌ §AzÀÄ

©lÖgÉ ¸ÁPÁUÀÄªÀÅ¢®è. »ÃUÉ C¹ÜvÀéPÉÌ §AzÀ ¸ÁA¹ÜPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄÄ CvÀåAvÀ G¥ÀAiÀÄÄPÀÛªÁV ªÀÄvÀÄÛ PÀvÀðªÀå¢AzÀ PÁAiÀÄðªÉ¸ÀUÀÄªÀAvÉ £ÉÆÃrPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. ¸ÁA¹ÜPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÉÄÃ C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ®è. C©üªÀÈ¢ÞUÉ ¸ÁA¹ÜPÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄÄ CUÀvÀå. DzÀgÉ CzÉÃ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÉÄÃ C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ°è PÉÃªÀ® 371(eÉ) eÁjUÉÆAqÀÄ ©lÖgÉ UÀÄ®âUÁð «¨sÁUÀzÀ DgÀÄ f¯ÉèUÀ¼À°ègÀÄªÀ ªÀAavÀjUÉ, ¢£ÀUÀÆ°, zÀÄrªÉÄzÁgÀjUÉ, zÀ°vÀjUÉ C£ÀÄPÀÆ®UÀ¼ÀÄ vÁ£ÁVAiÉÄÃ ºÀjzÀÄ §gÀÄªÀÅ¢®è. PÀ¼ÉzÀ 50 ªÀµÀðUÀ¼À ¸ÀzÀj ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ C©üªÀÈ¢Þ ¤ªÀðºÀuÉ¬ÄAzÀ £ÁªÀÅ PÀ°AiÀÄ§ºÀÄzÁzÀ ¥ÁoÀ EzÁVzÉ. F ¥ÁoÀ PÀ°AiÀÄ¢zÀÝgÉ ‘371-eÉ’£À PÉÆqÀÄUÉAiÀÄÄ ºÉÊzÀgÁ¨Ázï-PÀ£ÁðlPÀ ¥ÀæzÉÃ±À



96

C©üªÀÈ¢Þ ªÀÄAqÀ½ ªÀÄvÀÄÛ JAlÄ ªÀµÀðUÀ¼À «±ÉÃµÀ C©üªÀÈ¢Þ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À PÉÆqÀÄUÉUÀ½VAvÀ ©ü£ÀßªÁVgÀÄªÀÅ¢®è. F §UÉÎ £ÁªÀÅ AiÉÆÃa¹. UÀÄ®âUÁð «¨sÁUÀzÀ 112 ®PÀë d£ÀgÀ£ÀÄß M¼ÀUÉÆ¼ÀÄîªÀAvÉ C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ£ÀÄß ¤ªÀð»¸ÀÄªÀ CUÀvÀå«zÉ. E°è G£ÀßvÀ ²PÀëtQÌAvÀ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtPÉÌ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ DgÉÆÃUÀåPÉÌ, ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ ¥Ë¶ÖPÀvÉAiÀÄ£ÀÄß GvÀÛªÀÄ¥Àr¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ, CPÀëgÀ ¸ÀA¸ÀÌøwAiÀÄ£ÀÄß «¸ÀÛøvÀUÉÆ½¸ÀÄªÀÅzÀPÉÌ UÁæ«ÄÃt ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ gÀ¸ÉÛUÀ¼À C©üªÀÈ¢ÞUÉ Mt¨sÀÆ«Ä ¨ÉÃ¸ÁAiÀÄzÀ ¤ªÀðºÀuÉUÉ d¯Á£ÀAiÀÄ£À ¥ÀæzÉÃ±À C©üªÀÈ¢ÞUÉ ºÉaÑ£À MvÀÄÛ ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ. F ¢¸ÉAiÀÄ°è 371(eÉ) PÀ®A PÉ®¸À ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ JAzÀÄ ¨sÁ«¸À§ºÀÄzÁVzÉ. »ÃUÁzÀ°è ºÉÊzÀgÁ¨Ázï PÀ£ÁðlPÀzÀ J¯Áè f¯ÉèUÀ¼ÀÄ C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ ¥ÀxÀzÀvÀÛ ¸ÁUÀÄªÀÅzÀgÀ°è AiÀiÁªÀÅzÉÃ C£ÀÄªÀiÁ£ÀUÀ½®è.

GavÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀqÁØAiÀÄ ²PÀët (R.T.E.) ²PÀët MAzÀÄ ¤gÀAvÀgÀªÁzÀ ¥ÀæQæAiÉÄAiÀiÁVzÉ. ªÀåQÛAiÀÄ£ÀÄß

¸ÁªÀiÁfÃPÀgÀtUÉÆ½¸ÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀåQÛAiÀÄ ªÀåQÛvÀé ¤ªÀiÁðt ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ ²PÀëtzÀ ¥ÀæªÀÄÄR zsÉåÃAiÀÄªÁVzÉ. ¨sÁgÀvÀzÀ gÁµÀÖç¦vÀ ªÀÄºÁvÀäUÁA¢üÃfAiÀÄªÀgÀÄ ºÉÃ½gÀÄªÀAvÉ ²PÀëtzÀ CxÀð ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄºÀvÀéªÀ£ÀÄß d£ÀjUÉ w½ ºÉÃ¼À¨ÉÃPÁVzÉ. CAzÀgÉ E°è “²PÀët CAzÀgÉ K£ÀÄ? AiÀiÁªÀÅzÀÄ ¤dªÁzÀ ²PÀët” JA§ÄzÀgÀ ¸ÀàµÀÖ PÀ®à£É d£ÀjV®è. DUÁV F ²PÀëtzÀ PÀ®à£ÉAiÀÄ£ÀÄß d£ÀgÀ°è ¨É¼É¸À¨ÉÃPÁVzÉ. £ÁªÀÅUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ªÀ¸ÀÄÛ CxÀªÁ D¹Û ªÀiË®åUÀ¼À «ªÀgÀªÀ£ÀÄß ºÉÃUÉ ¯ÉPÀÌ ºÁPÀÄvÉÛÃªÉAiÉÆÃ ºÁUÉAiÉÄÃ ²PÀëtªÀ£ÀÄß AiÉÆÃf¹ ¤ÃqÀ¨ÉÃPÁVzÉ. DzÁAiÀÄ UÀ½¸ÀÄªÀAvÀºÀ ²PÀëtQÌAvÀ ªÀiË®åAiÀÄÄvÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄPÀÌ¼À ªÀåQÛvÀé ¤ªÀiÁðt ªÀiÁqÀÄªÀAvÀºÀ ²PÀët ¤ÃqÀ¨ÉÃPÉAzÀÄ AiÉÆÃa¸ÀÄªÀAvÀºÀ d£À £ÀªÀÄä°è §ºÀ¼À «gÀ¼ÀªÉAzÉÃ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ. ²PÀëtªÉAzÀgÉ §jÃ DzÁAiÀÄUÀ½¸ÀÄªÀAvÀºÀÄzÀ®è. eÉÆvÉUÉ ¥ÀæªÀiÁt¥ÀvÀæ ¥ÀqÉAiÀÄÄªÀÅzÀPÉÆÌÃ¸ÀÌgÀªÀµÉÖÃ C®è. £ÉÊwPÀ, ¨Ë¢ÞPÀ ºÁUÀÆ ¸ÁªÀiÁfPÀ ªÀiË®åUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼É¸ÀÄªÀÅzÀÄ ²PÀët JA§ CxÀðzÀ ªÀiÁvÀ£ÀÄß UÁA¢üÃfAiÀÄªÀgÀÄ ºÉÃ½zÁÝgÉ.

F ¤nÖ£À°è £ÀªÀÄä ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ GvÀÛªÀÄ ¸ÀÆPÀÛ ºÉeÉÓAiÀÄ¤ßj¹zÀÄÝ 2010 K¦æ¯ï 1 jAzÀ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀët ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ ºÀPÁÌV eÁjUÉ §A¢zÉ. D ªÀÄÆ®PÀ ²PÀëtªÀ£ÀÄß PÀqÁØAiÀÄªÁV eÁj ªÀiÁrzÀ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ 135 gÁµÀÖçUÀ¼À ¸Á°UÉ ¨sÁgÀvÀªÀÅ



97

¸ÉÃgÀ°zÉ. EzÀgÉÆA¢UÉ G£ÀßvÀ ²PÀët ¸ÀÄzsÁgÀuÉUÀÆ ¸ÀPÁðgÀ ªÀÄÄAzÁUÀ°zÉ. G£ÀßvÀ ²PÀët ¸ÀÄzsÁgÀuÉUÉ ‘G£ÀßvÀ ªÀÄAqÀ½’ gÀZÀ£ÉAiÀiÁUÀ°zÉ. «zÉÃ±ÀzÀ ¥Àæw¶×vÀ «±Àé«zÁå®AiÀÄUÀ¼ÀÄ ¨sÁgÀvÀªÀ£ÀÄß ¥ÀæªÉÃ²¸À®Ä C£ÀÄªÀÄw ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ.

1991gÀ°è ºÀtPÁ¸ÀÄ ªÀÄAwæAiÀiÁV ‘GzÁjÃPÀgÀt ¤Ãw eÁjUÉ vÀgÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ DyðPÀ ¸ÀÄzsÁgÀuÉAiÀÄ°è ºÉÆ¸À AiÀÄÄUÀ DgÀA©ü¹zÀªÀgÉAzÀgÉ qÁ. ªÀÄ£ÀªÉÆÃºÀ£ï¹AUï ºÀ£ÉÆßAzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ºÀ£ÉßgÀqÀ£É ¥ÀAZÀªÁ¶ðPÀ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ°è ‘²PÀëtPÉÌ ºÉaÑ£À DzÀåvÉ ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. Cw ºÉaÑ£À ºÀtzÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÆß PÀ°à À¯ÁUÀÄwÛzÉ. F jÃwAiÀÄ DyðPÀ ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ ²PÀët PÉëÃvÀæzÀ°è ¸ÀÄzsÁgÀuÉAiÀÄ eÉÆvÉUÉ PÀqÁØAiÀÄ ²PÀëtªÀ£ÀÄß eÁjUÉÆ½¸ÀÄwÛgÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄºÀvÀé «µÀAiÀÄªÁVzÉ JAzÀÄ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÁVzÉ.

ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ ºÀPÁÌV ²PÀët

²PÀët ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ ºÀPÁÌUÀ¨ÉÃPÉA§ÄzÀÄ eÁUÀwPÀªÁV ºÉÃ¼À¯ÁUÀÄªÀ «ZÁgÀªÁVzÉ. C®èzÉ F «ZÁgÀªÀ£ÀÄß C£ÉÃPÀ CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀÄlÖzÀ°è £ÀqÉzÀ C£ÉÃPÀ ¸ÀªÉÄäÃ¼À£ÀUÀ¼À°è MvÁÛ¬Ä¸À¯ÁVzÉ. DyðPÀ, ¸ÁªÀiÁfPÀ ºÁUÀÆ ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ ºÀPÀÄÌUÀ¼À, CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¸ÀªÀiÁªÉÃ±À ªÀÄ»¼ÉAiÀÄgÀ «gÀÄzÀÞzÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ jÃwAiÀÄ vÁgÀvÀªÀÄå ¤ªÀÄÆð®£É ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀgÀ ¸ÀªÀiÁªÉÃ±À ºÁUÀÆ ªÀÄPÀÌ¼À ºÀPÀÄÌUÀ¼À ¸ÀªÀiÁªÉÃ±ÀUÀ¼À°è ²PÀët ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ ºÀPÀÌ£ÁßV ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀgÀ §UÉÎ MvÁÛ¬Ä¸À¯ÁVvÀÄÛ. ²PÀët ºÀPÀÄÌ JA§ÄzÀÄ MAzÀÄ ªÀiÁ£ÀªÀ ºÀPÀÄÌ. F ªÀiÁ£ÀªÀ ºÀPÀÄÌ MAzÀÄ ¸ÁªÀðwæPÀ ºÀPÁÌVzÉ. F ¥ÀæPÁgÀ °AUÀ, d£ÁAUÀ, gÁ¶ÖçÃAiÀÄvÉ, ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄA¢lÄÖPÉÆAqÀÄ vÁgÀvÀªÀÄå ªÀiÁqÀÄªÀAw®è.

¨sÁgÀvÀzÀ°è ²PÀët ºÀPÀÄÌ ªÀÄ¸ÀÆzÉ

¨sÁgÀvÀ ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ 21(J) «¢üAiÀÄÄ ²PÀët ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ ºÀPÉÌAzÀÄ ºÉÃ¼ÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ EzÀÄ PÁ£ÀÆ£ÁV PÁAiÀiÁðZÀgÀuÉUÉ §A¢gÀ°®è. 2002gÀ°è 21(J) «¢üAiÀÄ£ÀéAiÀÄ ¸ÀA«zsÁ£ÀPÉÌ 86£ÉÃ wzÀÄÝ¥Àr vÀgÀ¯Á¬ÄvÀÄ. D ªÀÄÆ®PÀ ±ÉÊPÀëtÂPÀ ºÀPÀÄÌ ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ ºÀPÁÌV ªÀiÁ£ÀåvÉ ¥ÀqÉ¬ÄvÀÄ. CzÀgÀAvÉ ¨sÁgÀvÀ ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ 45£ÉÃ



98

«¢üAiÀÄÄ 6-14 ªÀµÀðzÀªÀgÉV£À ªÀÄPÀÌ½UÉ GavÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀqÁØAiÀÄ ²PÀët ¤ÃqÀ¨ÉÃPÉAzÀÄ ºÉÃ¼ÀÄvÀÛzÉ.

¸ÁA«zsÁ¤PÀ wzÀÄÝ¥ÀrUÀ¼É¯Áè DzÀ vÀgÀÄªÁAiÀÄ ²PÀët ºÀPÀÄÌ ªÀÄ¸ÀÆzÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄAr¸À®Ä ¸ÀPÁðgÀ ªÀÄÄAzÁ¬ÄvÀÄ. wzÀÄÝ¥Àr vÀAzÀÄ K¼ÀÄ ªÀµÀðUÀ¼À £ÀAvÀgÀ CAzÀgÉ 2009gÀ dÄ¯ÉÊ 2 gÀAzÀÄ ²PÀët ºÀQÌ£À ªÀÄ¸ÀÆzÉUÉ ¸ÀaªÀ ¸ÀA¥ÀÄl C£ÀÄªÉÆÃzÀ£É ¤ÃrvÀÄ. gÁdå¸À¨sÉAiÀÄÄ 2009gÀ dÄ¯ÉÊ 20gÀAzÀÄ M¦àUÉ ¤ÃrzÀgÉ, ¯ÉÆÃPÀ¸À¨sÉAiÀÄÄ 2009 DUÀ¸ïÖ 4 gÀAzÀÄ ¸ÀªÀÄäw ¸ÀÆa¹vÀÄ. 2009 ¸É¥ÉÖA§gï 3 gÀAzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ gÁµÀÖç¥ÀwUÀ¼ÀÄ CAQvÀ ºÁQ C¢ü¸ÀÆZÀ£É ºÉÆgÀr¸ÀÄªÀÅzÀgÉÆA¢UÉ F ªÀÄ¸ÀÆzÉAiÀÄÄ ‘GavÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀqÁØAiÀÄ ²PÀët ªÀÄPÀÌ¼À ºÀQÌ£À PÁAiÉÄÝ-2009’ JAzÁ¬ÄvÀÄ. £ÀAvÀgÀ F PÁ£ÀÆ£ÀÄ 2010 K¦æ¯ï 1 jAzÀ zÉÃ±ÁzÀåAvÀ eÁjUÉ §A¢vÀÄ.

PÁAiÉÄÝAiÀÄ ªÀÄÄSÁåA±ÀUÀ¼ÀÄ

1. 6-14 ªÀµÀðzÀ J¯Áè ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ CªÀgÀ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ ±Á¯ÉUÀ¼À°è GavÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀqÁØAiÀÄ ²PÀët ¥ÀqÉAiÀÄÄªÀ ºÀPÀÌ£ÀÄß ¥ÀqÉ¢gÀÄvÁÛgÉ.

2. ªÀÄPÀÌ¼À J¯Áè jÃwAiÀÄ N¢UÉ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ªÉZÀÑUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁvÀæ ¸ÀPÁðgÀªÉÃ ¨sÀj¸ÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÁV ¥ÉÆÃµÀPÀjUÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ±ÀÄ®ÌªÀ£ÀÄß «¢ü¸ÀÄªÀAw®è.

3. 1 jAzÀ 8£ÉÃ vÀgÀUÀwAiÀÄªÀgÉUÉ ¸ÀA¥ÀÆtð GavÀ ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀÄªÀÅzÀÄ. 4. J¯Áè ±Á¯ÉUÀ¼ÀÄ CUÀvÀå ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ ¸ËPÀAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß ºÁUÀÆ

²PÀëPÀgÀ£ÀÄßM¼ÀUÉÆArgÀ¨ÉÃPÀÄ. 5. 8£ÉÃ vÀgÀUÀwAiÀÄªÀgÉUÉ «zÁåyðUÀ¼À£ÀÄß C£ÀÄwÛÃtðUÉÆ½¸ÀÄªÀAw®è ªÀÄvÀÄÛ

¥À©èPï ¥ÀjÃPÉëUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁqÀÄªÀAw®è. 6. SÁ¸ÀV C£ÀÄzÁ¤vÀ ªÀÄvÀÄÛ C®à ÀASÁåvÀgÀ ²PÀët ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼À®Æè ±ÉÃ. 25gÀµÀÄÖ

¹ÃlÄUÀ¼À£ÀÄß «ÄÃ¸À°qÀ¨ÉÃPÀÄ. §qÀ ªÀÄvÀÄÛ zÀÄ§ð® ªÀUÀðzÀ ªÀÄPÀÌ½UÉ F ¸ÁÜ£ÀUÀ¼À£ÀÄß «ÄÃ¸À°qÀ¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ »ÃUÉ «ÄÃ¸À°lÖ ¸ÁÜ£ÀUÀ½UÉ ªÀÄPÀÌ¼À DAiÉÄÌ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß ±Á¯ÉAiÀÄÄ ¥ÀæPÀn¸À¨ÉÃPÀÄ.

7. SÁ¸ÀV ±Á¯ÉUÀ¼À°è «ÄÃ¸À°lÖ ±ÉÃ. 25 gÀµÀÄÖ ¹ÃlÄUÀ¼À ªÉZÀÑªÀ£ÀÄß ±Á¯ÉUÀ½UÉ ¸ÀPÁðgÀªÉÃ ¨sÀj¸À¨ÉÃPÀÄ.



99

8. ²PÀëPÀgÀ CºÀðvÉAiÀÄ°è jAiÀiÁ¬Äw CAzÀgÉ F PÁAiÉÄÝ eÁjUÉÆAqÀ 5 ªÀµÀðUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæ F jAiÀiÁ¬Äw eÁjAiÀÄ°ègÀÄvÀÛzÉ.

9. F ¤Ãw¬ÄAzÀ GAmÁUÀÄªÀ ºÉÆgÉAiÀÄ£ÀÄß PÉÃAzÀæ ªÀÄvÀÄÛ gÁdå ¸ÀPÁðgÀUÀ¼ÀÄ PÀæªÀÄªÁV 55:45gÀ C£ÀÄ¥ÁvÀzÀ°è ºÀAaPÉÆ¼Àî°ªÉ. C®èzÉ F PÁ£ÀÆ£À£ÀÄß C£ÀÄµÁ×£ÀPÉÌ vÀgÀ®Ä ºÀtPÁ¸ÀÄ DAiÉÆÃUÀªÀÅ gÁdåUÀ½UÉ 25,000 PÉÆÃn gÀÆ. ¤ÃqÀ°zÉ.

10. ¥Àæw ªÀÄUÀÄªÀÇ ªÀÄ£ÉAiÀÄ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ ±Á¯ÉAiÀÄ°èAiÉÄÃ ²PÀët ¥ÀqÉAiÀÄ¨ÉÃPÀÄ. F ºÉÆuÉUÁjPÉ gÁdå ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¸ÀPÁðgÀUÀ¼ÀzÁÝVzÉ. CAzÀgÉ E°è ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ ±Á¯É JAzÀgÉ ªÁ¸À¸ÀÜ¼À¢AzÀ 1 Q.«ÄÃ. ªÁå¦ÛAiÀÄ°è 1-5£ÉÃ vÀgÀUÀwAiÀÄ ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ 6-8£ÉÃ vÀgÀUÀwAiÀÄ ªÀÄPÀÌ½UÉ ªÀÄPÀÌ¼À ªÁ¸À¸ÀÜ¼À¢AzÀ UÀjµÀ× 3 Q.«ÄÃ. M¼ÀVgÀ¨ÉÃPÀÄ.

11. F PÁAiÉÄÝAiÀÄ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ £ÀÆvÀ£À ¤AiÀÄªÀÄzÀ ¥ÀæPÁgÀ ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ 5£ÉÃ vÀgÀUÀwAiÀÄªÀgÉUÉ ªÀiÁvÀæ EgÀÄªÀ ±Á¯ÉUÀ¼À°è 6, 7, 8£ÉÃ vÀgÀUÀwUÀ¼ÀÆ §gÀ¨ÉÃPÀÄ. MAzÀÄ ªÉÃ¼É ¸ÀÆavÀ ªÁå¦ÛAiÀÄ°è AiÀiÁªÀÅzÉÃ ±Á¯É E®è¢zÀÝgÉ gÁdå ¸ÀPÁðgÀ GavÀ ¸ÁjUÉ ªÀåªÀ¸ÉÜ PÀ°à¸À¨ÉÃPÀÄ. E®èªÉ ªÀÄPÀÌ½UÉ ªÀ¸Àw ªÀåªÀ¸ÉÜ MzÀV¸À¨ÉÃPÀÄ.

12. ±ÉÊPÀëtÂPÀ ªÀµÀð DgÀA¨sÀªÁzÀ £ÀAvÀgÀzÀ 6 wAUÀ¼ÀªÀgÉUÉ ±Á¯É©lÖ ªÀÄPÀÌ¼À£ÀÄß CxÀªÁ ±Á¯ÉUÉ ¸ÉÃgÀzÉÃ EzÀÝ ªÀÄPÀÌ¼À£ÀÄß zÁR®Ä ªÀiÁrPÉÆ¼Àî§ºÀÄzÀÄ. ¯Á¨sÀgÀ»vÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ £ÀqÉ¸ÀÄªÀ ±Á¯ÉUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀPÁðj ¥Àj«ÃPÀëuÉ ªÁå¦ÛAiÀÄ°è §gÀÄªÀ ±Á¯ÉUÀ¼À£ÀÄß EzÀPÁÌV ¥ÀjUÀtÂ¸À§ºÀÄzÁVzÉ.

13. C£ÀÄzÁ¤vÀ ±Á¯ÉUÀ¼À°è JgÀqÀÄ ªÀµÀðUÀ½UÉÆªÉÄä ±Á¯Á DqÀ½vÀ ªÀÄAqÀ½ ¥ÀÄ£Àgï gÀa¸À¨ÉÃPÀÄ.

14. ±Á¯ÉAiÀÄ CUÀvÀåvÉUÀ¼À£ÀÄß PÀÄjvÀÄ 3 ªÀµÀðUÀ¼À CªÀ¢üUÉ ±Á¯Á C©üªÀÈ¢Þ AiÉÆÃd£É ¹zÀÞUÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ.

15. ªÀÄPÀÌ¼À ºÀPÀÄÌ gÀPÀëuÉUÁV ¥Àæw gÁdåUÀ¼ÀÄ DAiÉÆÃUÀ gÀa¸ÀÄvÀÛzÉ. C®èzÉ ªÀÄzsÀåAvÀgÀ CªÀ¢üAiÀÄ°è ªÀÄPÀÌ¼À ºÀPÀÄÌ gÀPÀëuÁ ¥Áæ¢üPÁgÀ gÀZÀ£É ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.

16. F PÁAiÉÄÝAiÀÄÄ ¸ÀªÀÄ¥ÀðPÀªÁV eÁjUÉÆArzÉAiÉÄÃ JAzÀÄ ¥Àj²Ã°¸ÀÄªÀ CªÀPÁ±À gÁdå ¸À®ºÁ ªÀÄAqÀ½UÉ EgÀÄvÀÛzÉ.



100

PÀqÁØAiÀÄ ²PÀët ¤Ãw ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁgÀvÀ • dUÀwÛ£À¯ÉèÃ Cw ºÉZÀÄÑ ªÀÄPÀÌ¼À£À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄªÀ zÉÃ±À £ÀªÀÄäzÀÄ. gÁµÀÖçzÀ MlÄÖ

d£À¸ÀASÉåAiÀÄ ±ÉÃ. 40gÀµÀÄÖ d£À 18 ªÀµÀð ªÀAiÀÄ¹ì£À M¼ÀV£ÀªÀjzÁÝgÉ.

• EzÀgÀ°è CzsÀðzÀµÀÄÖ ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæ ±Á¯ÉUÉ ºÉÆÃUÀÄwÛzÁÝgÉ.

• zÉÃ±ÀzÀ MlÄÖ ªÀ¸Àw £É¯ÉUÀ¼À°è ±ÉÃ. 53 gÀµÀÄÖ ªÀiÁvÀæ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á¯ÉUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢ªÉ.

• ±ÉÃ. 20gÀµÀÄÖ ªÀ¸Àw £É¯ÉUÀ¼À°è ªÀiÁvÀæ ¥ËæqsÀ±Á¯ÉUÀ½ªÉ

• ±ÉÃ. 60gÀµÀÄÖ ±Á¯ÉUÀ¼À°è 1 jAzÀ 5£ÉÃ vÀgÀUÀwAiÀÄ°è ¨ÉÆÃ¢ü¸ÀÄªÀ ²PÀëPÀgÀ ¸ÀASÉå 2 QÌAvÀ PÀrªÉÄ EzÉ.

• CzsÀðPÉÌ ±Á¯É ©qÀÄwÛgÀÄªÀ «zÁåyðUÀ¼À ¸ÀASÉå ºÉZÀÄÑwÛzÉ. EzÀgÀ°è ¨Á®PÀgÀ ¸ÀASÉå ±ÉÃ. 50gÀµÀÄÖ, ¨Á®QAiÀÄgÀ ¸ÀASÉå ±ÉÃ. 58gÀ¶ÖzÉ.

• ªÀÄÄA¢£À 5 ªÀµÀðUÀ¼À°è F PÁAiÉÄÝAiÀÄ£ÀÄß eÁjUÉ vÀgÀ®Ä 1.78 ®PÀë PÉÆÃn gÀÆ. CUÀvÀå«zÉ.

• zÉÃ±ÀzÀ°ègÀÄªÀ 1,20,000 ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ±Á¯ÉUÀ¼ÀÄ KPÉÆÃ¥ÁzsÁåAiÀÄ ±Á¯ÉUÀ¼ÁVªÉ.

• ¨sÁgÀvÀzÀ°è FV£À ¸ÀzÀåzÀ ¥Àj¹ÜwAiÀÄ°è 5,10,000 ²PÀëPÀgÀ PÉÆgÀvÉ PÁqÀÄwÛzÉ.

zÉÃ±ÀzÀ 6 jAzÀ 14 ªÀµÀðzÉÆ¼ÀV£À J®è ªÀÄPÀÌ½UÉ GavÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀqÁØAiÀÄ ²PÀët ¤ÃqÀÄªÀ ªÀÄºÀvÁéPÁAPÉëAiÀÄ ºÉÆ¸À PÁAiÉÄÝ 2010 K¦æ¯ï 1 jAzÀ eÁjUÉ §A¢zÀÄÝ F PÁAiÉÄÝAiÀÄ eÁj ±ÉÊPÀëtÂPÀ PÉëÃvÀæzÀ°è£À zÉÆqÀØ PÁæAwAiÀiÁVzÉ. ²PÀëtªÀ£ÀÄß ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ªÀÄUÀÄ«£À ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ ºÀPÀÌ£ÁßV ªÀiÁqÀÄªÀ F PÁAiÉÄÝ ¥ÀæUÀw²Ã®ªÁVzÉ. DUÀ¸ïÖ 4 2009 gÀAzÀÄ ¯ÉÆÃPÀ¸À¨sÉAiÀÄ°è ªÀÄvÀÄÛ dÄ¯ÉÊ 20 2009gÀAzÀÄ gÁdå¸À¨sÉAiÀÄ°è M¦àUÉ ¥ÀqÉzÀ F ªÀÄ¸ÀÆzÉ gÁµÀÖç¥ÀwUÀ¼À CAVÃPÁgÀzÀ £ÀAvÀgÀ dªÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ PÁ²äÃgÀªÀ£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹ ¨sÁgÀvÀzÀ J®è PÀqÉ eÁjUÉ §A¢zÉ. F PÁAiÉÄÝ¬ÄAzÁV ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 22 PÉÆÃn ªÀÄPÀÌ½UÉ C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀ°zÉ JAzÀÄ CAzÁf¸À¯ÁVzÉ. 6 jAzÀ 14 ªÀµÀð ªÀAiÀÄ¹ì£À J®è ªÀÄPÀÌ¼ÀÆ E£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ



101

¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀët ¥ÀqÉAiÀÄ¨ÉÃPÁVzÀÄÝ CºÀð ªÀAiÉÆÃªÀiÁ£ÀzÀ J®è ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ ±Á¯ÉUÉ ºÉÆÃUÀÄwÛzÁÝgÉÆÃ, E®èªÉÇÃ JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¸ÀÄªÀ ºÉÆuÉUÁjPÉ DAiÀiÁ gÁdå ¸ÀPÁðgÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¸ÀPÁðgÀUÀ¼ÀzÁÝVgÀÄvÀÛzÉ. F PÁ£ÀÆ£ÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ EwºÁ¸ÀzÀ°è MAzÀÄ LwºÁ¹PÀ PÁ£ÀÆ£ÁVzÀÄÝ ¸ÁévÀAvÀæöå £ÀAvÀgÀ ¸ÀA¸Àvï M¦àUÉ ¤ÃrgÀÄªÀ ªÀÄ¸ÀÆzÉUÀ¼À ¥ÉÊQ CvÀåAvÀ ªÀÄºÀvÀézÀ ªÀÄ¸ÀÆzÉAiÀiÁVzÉ. F PÁAiÉÄÝAiÀÄ C£ÀÄµÁ×£ÀPÁÌV 5 ªÀµÀðUÀ¼À°è 1.71 ®PÀë PÉÆÃn gÀÆ¥Á¬Ä ªÉZÀÑ ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. MmÁÖgÉ ªÉZÀÑzÀ°è PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ ±ÉÃ. 55 ªÀÄvÀÄÛ gÁdå ¸ÀPÁðgÀ 45gÀµÀÄÖ ªÉZÀÑªÀ£ÀÄß ¨sÀj¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. F ªÀÄÆ®PÀ ²PÀëtªÀ£ÀÄß PÀqÁØAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆ®¨sÀÆvÀ ºÀPÀÌ£ÁßV ªÀiÁrgÀÄªÀ 135£ÉÃ gÁµÀÖç JA§ QÃwðUÉ ¨sÁgÀvÀ ¥ÁvÀæªÁVzÉ. PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ §ºÀ¼ÀµÀÄÖ D¸ÀQÛ ªÀ»¹ vÀA¢gÀÄªÀ F PÁAiÉÄÝAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀªÀÄ¥ÀðPÀªÁV C£ÀÄµÁ×£ÀUÉÆ½¸ÀÄªÀ°è gÁdå ¸ÀPÁðgÀUÀ¼À ¥ÁvÀæ CvÀåAvÀ ªÀÄºÀvÀézÁÝVzÉ. PÀqÁØAiÀÄ ²PÀët ¤ÃqÀÄªÀ ¸ÀA§AzsÀ 2002gÀ°è eÁjUÉ vÀAzÀ PÁAiÉÄÝ CµÉÆÖAzÀÄ ¥ÀjuÁªÀÄPÁjAiÀiÁV C£ÀÄµÁ×£ÀUÉÆ¼ÀîzÀ PÁgÀt PÉ®ªÀÅ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼ÉÆA¢UÉ PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ F PÁAiÉÄÝAiÀÄ£ÀÄß eÁjUÉ vÀA¢zÉ. F PÁAiÉÄÝAiÀÄÄ SÁ¸ÀV ±Á¯ÉUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ¤AiÀÄAvÀæt ºÉÆAzÀ®Ä ºÉaÑ£À CªÀPÁ±À PÀ°à¹zÉ. EzÀgÀ ¥ÀæPÁgÀ SÁ¸ÀV ±Á¯ÉUÀ¼ÀÄ ±ÉÃ. 25gÀµÀÄÖ ¹ÃlÄUÀ¼À£ÀÄß §qÀªÀÄPÀÌ½UÉ «ÄÃ¸À°qÀ¨ÉÃPÀÄ. ¸ÀPÁðgÀ ¤UÀ¢ü¥Àr¹zÀ ±ÀÄ®ÌªÀ£ÀÄß ªÀiÁvÀæ ¥ÀqÉAiÀÄ¨ÉÃPÀÄ. ªÀAwUÉ ªÀ¸ÀÆ° ªÀiÁqÀÄªÀAw®è. ¥ÀæªÉÃ±À ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ªÀÄPÀÌ½UÉ, ¥ÉÆÃµÀPÀjUÉ ¸ÀAzÀ±Àð£À £ÀqÉ¸ÀÄªÀAw®è. MAzÀÄ ªÉÃ¼É PÁAiÉÄÝAiÀÄ£ÀÄß G®èAX¹ ªÀÄPÀÌ½UÉ, ¥ÉÆÃµÀPÀjUÉ ¸ÀAzÀ±Àð£À £ÀqÉ¹zÀgÉ PÀ¤µÀ× 25 jAzÀ 50 ¸Á«gÀ gÀÆ¥Á¬ÄªÀgÉUÉ zÀAqÀ «¢ü¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. ¥ÉÆÃµÀPÀjAzÀ ®AZÀ ¥ÀqÉzÀgÉ CzÀgÀ 10 ¥ÀlÄÖ zÀAqÀªÀ£ÀÄß ªÀ¸ÀÆ° ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. C®èzÉ ªÀÄPÀÌ¼À ªÀAiÉÆÃ«ÄwAiÀÄ zÁR¯ÁwUÀ¼ÀÄ ¸Àj E®è JA§ PÁgÀtPÁÌV ¥ÀæªÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß ¤gÁPÀj¸ÀÄªÀAw®è. 6 jAzÀ 14 ªÀµÀðzÉÆ¼ÀV£À AiÀiÁªÀÅzÉÃ «zÁåyð ±ÀÄ®Ì ¤ÃqÀ¨ÉÃPÁV®è. ªÀÄUÀÄ ±Á¯ÉUÉ ºÉÆÃUÀzÀAvÉ AiÀiÁgÁzÀgÀÆ vÀqÉzÀgÉ 10,000 gÀÆ. zÀAqÀ «¢ü¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. 8£ÉÃ vÀgÀUÀwAiÀÄªÀgÉUÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ «zÁåyðAiÀÄ£ÀÄß C£ÀÄwÛÃtðUÉÆ½¸ÀÄªÀAw®è. zÉÊ»PÀªÁV ±Á¯ÉAiÀÄ°è ²PÉë ¤ÃqÀÄªÀAw®è. SÁ¸ÀV C£ÀÄzÁ£ÀgÀ»vÀ ±Á¯ÉUÀ¼À°è ±ÉÃ. 25gÀµÀÄÖ ¹ÃlÄUÀ¼À£ÀÄß §qÀ ªÀÄvÀÄÛ zÀÄ§ð® ªÀUÀðzÀ ªÀÄPÀÌ½UÉ «ÄÃ¸À°qÀ¨ÉÃPÀÄ. D ªÀÄPÀÌ½UÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ±ÀÄ®Ì



102

«¢ü¸ÀÄªÀAw®è. ¸ÀPÁðgÀ ¤UÀ¢ü¥Àr¹zÀ PÀ¤µÀ× ±ÀÄ®ÌªÀ£ÀÄß ¸ÀPÁðgÀªÉÃ ²PÀët ¸ÀA¸ÉÜUÀ½UÉ ¤ÃqÀ°zÉ. ºÁ° EgÀÄªÀ J¸ï.r.JA.¹.UÀ¼À ªÀiÁzÀjAiÀÄ°è ±Á¯Á ¤ªÀðºÀuÁ ¸À«ÄwUÀ¼À£ÀÄß gÀa¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. EzÀgÀ°è ªÀÄ»¼ÉAiÀÄjUÉ ±ÉÃ. 50gÀµÀÄÖ ¸ÁÜ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ. G½zÀAvÉ ¥ÉÆÃµÀPÀgÀÄ, «zÁåyð ¥Àæw¤¢üUÀ¼ÀÄ, vÀÄ½vÀPÉÌ M¼ÀUÁzÀ ¥Àæw¤¢üUÀ¼ÀÄ EzÀgÀ°è EgÀ°zÁÝgÉ. ±Á¯Á ¤ªÀðºÀuÉ, C©üªÀÈ¢ÞUÉ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖAvÉ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¹zÀÞ¥Àr¸ÀÄªÀÅzÀÄ, C£ÀÄzÁ£ÀzÀ ªÉÄÃ°éZÁgÀuÉ EvÁå¢ PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß ¸À«ÄwUÀ¼ÀÄ £ÉÆÃrPÉÆ¼Àî°ªÉ. 1 jAzÀ 5£ÉÃ vÀgÀUÀwªÀgÉV£À ±Á¯ÉUÀ¼ÀÄ ªÀµÀðPÉÌ PÀ¤µÀ× 200 ¢£À, 6 jAzÀ 8£ÉÃ vÀgÀUÀwªÀgÉV£À ±Á¯ÉUÀ¼ÀÄ PÀ¤µÀ× 220 ¢£À ¨Á®QAiÀÄjUÉ ¥ÀævÉåÃPÀ ±ËZÁ®AiÀÄ ªÀåªÀ¸ÉÜ PÀ°à¸À¨ÉÃPÀÄ. ªÀÄÆ®¸ËPÀAiÀÄðUÀ¼ÀÄ EzÀÝgÉ ªÀiÁvÀæ ºÉÆ¸À ±Á¯ÉUÀ½UÉ C£ÀÄªÀÄw ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. ºÁ° EgÀÄªÀ ±Á¯ÉUÀ¼À°è ªÀÄÆ®¸ËPÀAiÀÄðUÀ¼ÀÄ E®èzÉ EzÀÝgÉ 3 ªÀµÀðUÀ¼À°è CUÀvÀå ªÀÄÆ®¸ËPÀAiÀÄð ªÀåªÀ¸ÉÜ ªÀiÁrPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ. ªÀÄPÀÌ¼À ¸ÀASÉåUÉ C£ÀÄUÀÄtªÁV ±Á¯ÉUÀ¼ÀÄ E®èzÀ PÀqÉ gÁdå ¸ÀPÁðgÀUÀ¼ÀÄ ±Á¯ÉUÀ¼À£ÀÄß DgÀA©ü¸À¨ÉÃPÀÄ. ²PÀëPÀgÀÄ ªÀÄ£É ¥ÁoÀ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß ¤µÉÃ¢ü¸À¯ÁVzÉ. d£ÀUÀtw, ZÀÄ£ÁªÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæPÀÈw «PÉÆÃ¥À ¥ÀjºÁgÀ ¸ÀA§A¢ü PÁAiÀÄðUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹ ¨ÉÃgÉ AiÀiÁªÀÅzÉÃ jÃwAiÀÄ PÁAiÀÄðUÀ½UÉ ²PÀëPÀgÀ ¸ÉÃªÉAiÀÄ£ÀÄß §¼À¹PÉÆ¼ÀÄîªÀAw®è. ºÀjAiÀiÁt ¸ÀPÁðgÀªÀÅ D gÁdåzÀ°è ªÀiÁ£ÀåvÉ ¥ÀqÉzÀ J®è ±Á¯ÉUÀ¼À°è DyðPÀªÁV zÀÄ§ð®gÁzÀ ªÀUÀðUÀ¼À §qÀ «zÁåyðUÀ½UÉ ±ÉÃ. 25% ¹ÃlÄUÀ¼À£ÀÄß «ÄÃ¸À°lÖ ªÉÆzÀ® gÁdåªÁVzÉ. DzÀgÉ PÀ£ÁðlPÀ gÁdåzÀ J®è SÁ¸ÀV ±Á¯ÉUÀ¼À°è d£ÀªÀj, ¥sÉ§æªÀj wAUÀ¼À°èAiÉÄÃ 2010-11£ÉÃ ¸Á°£À ªÀÄPÀÌ¼À zÁR¯Áw ¥ÀæQæAiÉÄ ªÀÄÄV¢zÀÝ PÁgÀt ªÀÄvÀÄÛ ±ÉÃ. 25gÀµÀÄÖ ¹ÃlÄUÀ¼À£ÀÄß «ÄÃ¸À°qÀÄªÀ ¸ÀA§AzsÀ gÁdå ¸ÀPÁðgÀ PÁAiÉÄÝ eÁj ¸ÀA§AzsÀ ¤AiÀÄªÀiÁªÀ½UÀ¼À£ÀÄß gÀa¸À¨ÉÃPÁVzÀÝ PÁgÀt PÀ£ÁðlPÀzÀ°è F AiÉÆÃd£É «¼ÀA§ªÁV PÁAiÀÄðUÀvÀªÁ¬ÄvÀÄ. ¸ÀPÁðgÀ ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtªÀ£ÀÄß GavÀ ºÁUÀÆ PÀqÁØAiÀÄªÀ£ÁßV ªÀiÁqÀÄªÀ PÁAiÉÄÝAiÀÄ eÁj ±ÉÊPÀëtÂPÀ PÉëÃvÀæzÀ°è zÉÆqÀØ PÁæAwAiÀiÁVzÉ. DzÀgÉ, ºÉÆ¸À PÁAiÉÄÝ eÁjAiÀiÁzÀ £ÀAvÀgÀªÀÇ ¸ÀºÀ SÁ¸ÀV ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀPÁðj ±Á¯ÉUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À CAvÀgÀ



103

ªÀÄÄAzÀÄªÀgÉAiÀÄ°zÉ. ºÉÆ¸À jÃwAiÀÄ ªÀuÁð±ÀæªÀÄ ¥ÀzÀÞw eÁjUÉ §gÀ°zÉ. ¸ÁªÀiÁfPÀ £ÁåAiÀÄ eÁjAiÀiÁUÀÄªÀÅ¢®è. §qÀªÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ²æÃªÀÄAvÀgÀ ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ PÀ°AiÀÄÄªÀ ±Á¯ÉUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃgÉAiÀiÁUÀÄwÛªÉ JA§ nÃPÉUÀ¼ÀÄ PÉÃ½§gÀÄwÛªÉ. DzÀÝjAzÀ ¸ÀPÁðgÀ PÉÃªÀ® PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß gÀÆ¦¹zÀgÀµÉÖÃ ¸Á®zÀÄ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀªÀÄ¥ÀðPÀªÁV C£ÀÄµÁ×£ÀUÉÆ½¸ÀÄªÀÅzÀÄ §ºÀ¼À ªÀÄÄRå. EAvÀºÀ GvÀÛªÀÄ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ «¥sÀ®ªÁUÀzÀAvÉ £ÉÆÃrPÉÆ¼Àî®Ä PÉÃAzÀæ ªÀÄvÀÄÛ gÁdå ¸ÀPÁðgÀUÀ¼ÀÄ CUÀvÀå PÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÉÊUÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ. EzÀgÀ C£ÀÄµÁ×£ÀzÀ°ègÀ§ºÀÄzÁzÀ ºÀ®ªÁgÀÄ JqÀgÀÄ-vÉÆqÀgÀÄUÀ¼À£ÀÄß «ÄÃj AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ AiÀÄ±À¹ìUÉ §zÀÞªÁzÁUÀ ªÀiÁvÀæ §zÀ¯ÁªÀuÉ ¤jÃQë¸À®Ä ¸ÁzsÀå. ¸ÀAWÀ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ, ¸ÁªÀðd¤PÀgÀÄ PÀÆqÀ ¸ÀQæAiÀÄªÁV ¨sÁUÀªÀ»¹ AiÉÆÃd£É AiÀÄ±À¹éAiÀiÁUÀÄªÀAvÉ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ. DUÀ ªÀiÁvÀæ ¸ÀªÀiÁdzÀ°è J®ègÀÆ ²PÀët ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä ¸ÁzsÀå. G¥À¸ÀAºÁgÀ :

¨sÁgÀvÀzÀ°è CzsÀðzÀµÀÄÖ ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ CzsÀðzÀ°è ±Á¯É ©qÀÄwÛgÀÄªÀÅzÀÄ M¼ÉîAiÀÄ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ C®è. »ÃUÉ ±Á¯É vÉÆgÉAiÀÄÄwÛgÀÄªÀ ¥Àæw £Á®égÀÄ ªÀÄPÀÌ¼À°è ªÀÄÆªÀgÀÄ ªÀÄPÀÌ¼ÀÄ ±Á¯É ©qÀ®Ä PÁgÀt SÁ¸ÀV ±Á¯ÉUÀ¼À ºÉaÑ£À ±ÀÄ®Ì ¥ÀæªÀÄÄR PÁgÀtªÁVzÉ. EzÀ®èzÉ §qÀvÀ£À PÀÆqÀ ¥ÀæªÀÄÄR PÁgÀtªÉAzÀÄ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ. FUÀ ¸ÀPÁðgÀªÉÃ ªÀÄPÀÌ¼À ¥ÁæxÀ«ÄPÀ ²PÀëtzÀ ªÉZÀÑªÀ£ÀÄß ¨sÀj¸ÀÄªÀÅzÀjAzÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ²PÀët PÉëÃvÀæzÀ°è C£ÉÃPÀ UÀÄgÀÄvÀgÀ ºÁUÀÆ GvÀÛªÀÄ §zÀ¯ÁªÀuÉUÀ¼À£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÁVzÉ. PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ EAvÀºÀ ²PÀët PÁ£ÀÆ£ÀÄ eÁjUÉ vÀAzÁUÀ CzÀgÀ AiÀÄ±À¸ÀÄì gÁdå ¸ÀPÁðgÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀÜ½ÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ ¥ÉÆÃµÀPÀgÀ£ÀÄß CªÀ®A©¹gÀÄvÀÛzÉ. DzÀÝjAzÀ ¸ÀPÁðgÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÆÃµÀPÀgÀÄ vÀªÀÄä dªÁ¨ÁÝj CjvÀÄ PÁAiÀÄð¤ªÀð»¹zÀgÉ AiÀÄ±À¸ÀÄì ¤²ÑvÀ. F ªÀÄzsÉå C£ÀÄzÁ£ÀgÀ»vÀ ²PÀët ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ EzÀÄ £ÀªÀÄä ºÀQÌ£À G®èAWÀ£É JAzÀÄ £ÁåAiÀiÁ®AiÀÄzÀ ªÉÆgÉ ºÉÆÃVªÉ. ¥ÀæwµÉ× §¢UÉÆwÛ, ‘¸ÀªÀðjUÀÆ ²PÀët’ JA§ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄzÀ°è F ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÆ ¨sÁUÀªÀ»¸À¨ÉÃQzÉ. C®èzÉ gÁdå ¸ÀPÁðgÀUÀ¼ÀÄ gÁdQÃAiÀÄ §¢VlÄÖ F PÁAiÉÄÝAiÀÄ C£ÀÄµÁ×£À ªÀiÁqÀ¨ÉÃQzÉ. ²PÀëtzÀ ¨É¼ÀPÀÄ J¯Éè®Æè ºÀgÀqÀ¨ÉÃQzÉ ªÀÄvÀÄÛ ²PÀët ªÀ®AiÀÄzÀ ¸ÀÄzsÁgÀuÉ ¤gÀAvÀgÀªÁV £ÀqÉAiÀÄ¨ÉÃPÁVzÉ.



104

CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀiÁgÀuÁAwPÀ PÁ¬Ä¯É “J¨ÉÆÃ¯Á” ¥À²ÑªÀÄ D¦üæPÁzÀ°è ªÁå¥ÀPÀªÁV ºÀgÀqÀÄwÛgÀÄªÀ ªÀiÁgÀuÁAwPÀ PÁ¬Ä¯É

‘J¨ÉÆÃ¯Á’ CAvÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀÄlÖzÀ°è vÀÄvÁðV ¥ÀjUÀtÂ¸À¨ÉÃPÁzÀ UÀA©üÃgÀ PÁ¬Ä¯É JAzÀÄ «±Àé DgÉÆÃUÀå ¸ÀA¸ÉÜ WÉÆÃ¶¹zÉ. EzÀÄªÀgÉUÉ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 1060 ªÀÄA¢ ¸ÁªÀ£Àß¦àzÀÄÝ 1,975 d£ÀgÀÄ gÉÆÃUÀ¢AzÀ §¼À®ÄwÛzÁÝgÉ JAzÀÄ ¸ÀA¸ÉÜ w½¹zÉ. F ¸ÁAPÁæ«ÄPÀ gÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß ¤AiÀÄAwæ¸À®Ä J®ègÀÆ PÉÊeÉÆÃr¸À¨ÉÃPÉAzÀÄ CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄPÉÌ PÀgÉ ¤ÃrzÉ.

¥À²ÑªÀÄ D¦üæPÁzÀ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 60 PÀqÉUÀ¼À°è ‘J¨ÉÆÃ¯Á’ ºÀ©âzÀÄÝ EvÀgÀ gÁµÀÖçUÀ¼À°è F ¸ÀªÀÄ¸Éå vÀ¯ÉzÉÆÃgÀÄªÀ ¢£ÀUÀ¼ÀÄ zÀÆgÀ«®è JAzÀÄ CªÉÄÃjPÁzÀ DgÉÆÃUÀå E¯ÁSÉAiÀÄ C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ w½¹zÁÝgÉ. EzÀgÀ ¨É£Àß¯ÉèÃ «±Àé DgÉÆÃUÀå ¸ÀA¸ÉÜ C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ vÀgÁvÀÄjAiÀÄ°è f¤ªÁzÀ°è JgÀqÀÄ ¢£À ¸À¨sÉ £ÀqÉ¹ ‘eÁUÀwPÀ DgÉÆÃUÀå vÀÄvÀÄð¹Üw’ WÉÆÃµÀuÉ ªÀiÁrzÀgÀÄ. PÀ¼ÉzÀ 40 ªÀµÀðUÀ¼À°è ¸ÁAPÁæ«ÄPÀ gÉÆÃUÀªÉÇAzÀÄ EµÉÆÖAzÀÄ ªÁå¥ÀPÀªÁV ºÀ©âzÀ GzÁºÀgÀuÉUÀ½®è. DzÀÝjAzÀ EzÉÆAzÀÄ eÁUÀwPÀ UÀAqÁAvÀgÀªÉAzÀÄ ¨sÁ«¹ vÉÆAzÀgÉAiÀÄ°ègÀÄªÀ zÉÃ±ÀUÀ½UÉ EvÀgÀ gÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ J¯Áè jÃwAiÀÄ £ÉgÀªÀÅ ¤ÃqÀ¨ÉÃPÉA§ÄzÁV ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ¤zÉðÃ±ÀQ qÁ. ªÀiÁUÀðgÉÃmï ZÁ£ï ªÀÄ£À« ªÀiÁrzÁÝgÉ. ¥À²ÑªÀÄ D¦üæPÁ zÉÃ±ÀUÀ¼ÁzÀ ¯ÉÊ©ÃjAiÀiÁ, V¤ ¹AiÉÄgÁzÀ °AiÉÆÃ£ï£À°è F gÉÆÃUÀªÀÅ ¨sÁj C£ÁºÀÄvÀ vÀAzÉÆqÀÄØwÛzÉ.

J¨ÉÆÃ¯Á gÉÆÃUÀzÀ vÀ¯É£ÉÆÃªÀÅ, UÀAl®Ä£ÉÆÃªÀÅ, ªÀiÁA¸ÀRAqÀzÀ £ÉÆÃªÀÅ,

ZÀªÀÄðzÀ ªÉÄÃ¯É ¨ÉÆPÉÌ, wÃªÀæªÁV PÁqÀÄªÀ ¤±ÀQÛ, CwAiÀiÁzÀ dégÀ, ¤®èzÀ gÀPÀÛ¸ÁæªÀ F gÉÆÃUÀªÀÅ gÉÆÃVAiÀÄ JAd®Ä, gÀPÀÛ¢AzÀ ºÀgÀqÀÄvÀÛzÉ. gÉÆÃVUÀ¼À DgÉÊPÉ ªÀiÁqÀÄªÀªÀjUÉ F gÉÆÃUÀ vÀUÀ®ÄªÀ ¸ÁzsÀåvÉ ºÉZÁÑVzÉ. 1976gÀ°è ªÉÆzÀ® ¨ÁjUÉ ¥ÀvÉÛAiÀiÁzÀ F gÉÆÃUÀPÉÌ PÁAUÉÆ UÀtgÁdåzÀ £À¢ ‘J¨ÉÆÃ¯Á’zÀ ºÉ¸ÀgÀ¤ßqÀ¯ÁVzÉ. F gÉÆÃUÀzÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ ºÀAvÀUÀ¼ÉAzÀgÉ ªÁAw, ¨sÉÃ¢, DAvÀjPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¨ÁºÀå gÀPÀÛ¸ÁæªÀ, ªÀÄÆvÀæ¦AqÀ ªÀÄvÀÄÛ AiÀÄPÀÈvï PÁAiÀÄðzÀ°è KgÀÄ¥ÉÃgÁUÀÄªÀÅzÀÄ F gÉÆÃUÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR ¸ÀªÀÄ¸Éå JAzÉÃ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÁVzÉ. F gÉÆÃUÀªÀÅ ¸ÁAPÁæ«ÄPÀ gÉÆÃUÀªÁzÀgÀÆ PÀÆqÀ UÁ½AiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ ºÀgÀqÀÄªÀÅ¢®è. F gÉÆÃUÀzÀ ¤AiÀÄAvÀætPÉÌ



105

¸ÀjAiÀiÁzÀ ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è ¤ÃgÀÄ, dégÀPÉÌ OµÀzsÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀjAiÀiÁzÀ gÉÆÃUÀ ¥ÀæwgÉÆÃzsÀPÀUÀ¼À£ÀÄß MzÀV¸À¨ÉÃPÁVzÉ.

J¨ÉÆÃ¯Á ¦ÃrvÀ ¥À²ÑªÀÄ D¦üæPÁzÀ°è Cw ºÉZÀÄÑ ¸ÁªÀÅ ¸ÀA¨sÀ«¸ÀÄwÛzÀÄÝ F ¤nÖ£À°è ¥ÀjtÂvÀgÀ vÀAqÀPÉÌ ±ÀªÀ¸ÀA¸ÁÌgÀ PÀÄjvÀAvÉ vÀgÀ¨ÉÃw ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄwÛzÀÄÝ CAvÀåQæAiÉÄAiÀÄ ªÉÃ¼É CªÀgÀ ¸ÀA§A¢üPÀgÀÄ ºÀwÛgÀPÉÌ ¸ÀÄ½AiÀÄzÀAvÉ DzÉÃ²¸À¯ÁVzÉ. F ªÀÄzsÉå ¯ÉÊ©ÃjAiÀiÁ C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ fÃªÀPÉÌ ºÁ¤PÁgÀPÀªÀ®èzÀ ¥ÁæAiÉÆÃVPÀ ¥ÀjÃPÉëUÉ M¼À¥ÀqÀzÀ OµÀ¢üUÀ¼À£ÀÄß J¨ÉÆÃ¯Á ¤AiÀÄAvÀætPÉÌ §¼À¹ fÃªÀ G½¸ÀÄªÀ QèµÀÖPÀgÀ DAiÉÄÌAiÉÆAzÀ£ÀÄß ªÀiÁrzÁÝgÉ. EzÀÄªÀgÉUÉ AiÀiÁgÀ ªÉÄÃ®Æ ¥ÀæAiÉÆÃUÀ £ÀqÉ¸ÀzÀ ‘gÉhÄqïªÀiÁå¥ï’ JA§ OµÀ¢üAiÀÄ£ÀÄß zÀQët D¦üæPÁ¢AzÀ vÀj¸À¯ÁVzÀÄÝ AiÀiÁªÀ gÉÆÃVUÀÆ ¤ÃqÀ¯ÁV®è JAzÀÄ ºÉÃ¼À¯ÁUÀÄwÛzÉ. zÀæªÀUÀ¼À ¸ÀA¥ÀPÀð¢AzÀ ºÀgÀqÀÄªÀ F ªÉÊgÀ¸ï vÀqÉUÉ RavÀªÁzÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ OµÀ¢ü E®è. DzÀgÉ E£ÀÆß ¥ÀjÃQë¸ÀzÀ ‘gÀhÄqïªÀiÁå¥ï’ JA§ OµÀ¢üAiÀÄ£ÀÄß §¼À¸À®Ä ªÉÊzÀågÀÄ ¤zsÀðj¹zÁÝgÉ J£Àß¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ EAvÀºÀ ¥ÀjÃQë¸ÀzÀ OµÀ¢üUÀ¼À£ÀÄß KPÁKQ §¼À¸ÀÄªÀ ¸ÀA§AzsÀ ¤Ãw ¤AiÀÄªÀÄ ºÁUÀÆ AiÀiÁgÀÄ §¼À¸À¨ÉÃPÀÄ JA§ÄzÀgÀ PÀÄjvÀÄ CAvÀgÀgÁ¶ÖçÃAiÀÄ ªÀÄlÖzÀ°è ZÀZÉð ºÁUÀÆ feÁÕ¸É ºÀÄlÄÖºÁQzÉ. FUÁUÀ¯ÉÃ E§âgÀÄ CªÉÄÃjPÁ ºÁUÀÆ M§âgÀÄ ¸ÉàöÊ£ï ¥ÀæeÉUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ‘gÀhÄqïªÀiÁå¥ï’ JA§ ¥ÀjÃQë¹zÀ OµÀ¢üUÀ¼À ¥ÀæAiÉÆÃUÀ £ÀqÉ¢zÉ. EzÀjAzÀ CªÉÄÃjPÁ ¥ÀæeÉAiÀÄ DgÉÆÃUÀå ¹ÜwAiÀÄ°è ¸ÀÄzsÁgÀuÉ PÀAqÀÄ§A¢zÉ JAzÀÄ ºÉÃ¼À¯ÁUÀÄwÛzÀÝgÉ ¸ÉàöÊ£ï ¥ÀæeÉ ¸ÁªÀ£Àß¦àzÁÝ£É JAzÀÄ ºÉÃ¼À¯ÁUÀÄwÛzÉ. DzÀgÉ DgÉÆÃUÀå ¸ÀÄzsÁgÀuÉAiÀÄ°è EzÉÃ OµÀ¢ü ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæ ªÀ»¹zÉAiÉÄÃ JA§ÄzÀgÀ PÀÄjvÀÄ ¸ÀàµÀÖªÁV®è. F ¥Àæ±ÉßAiÀÄÄ ¯ÉÊ©ÃjAiÀiÁ C¢üPÁjUÀ¼À£ÀÄß PÁqÀÄwÛzÉ. «±Àé DgÉÆÃUÀå ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ªÀgÀ¢AiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ J¨ÉÆÃ¯ÁPÉÌ vÀÄvÁÛVgÀÄªÀ ±ÉÃ. 50gÀµÀÄÖ ªÀÄA¢ FUÁUÀ¯ÉÃ ¸ÁªÀ£Àß¦àzÁÝgÉ JAzÀÄ ºÉÃ¼À¯ÁUÀÄwÛzÉ.

¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÁvÀæ

D¦üæPÁ zÉÃ±ÀUÀ¼À°è 45 ¸Á«gÀPÀÆÌ C¢üPÀ ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀÄ £É¯É¹zÀÄÝ CªÀgÉ®è zÉÃ±ÀPÉÌ ªÀÄgÀ¼ÀÄªÁUÀ gÉÆÃUÁtÄUÀ¼ÀÄ ºÀgÀqÀÄªÀ ¸ÁzsÀåvÉ EgÀÄªÀ PÀÄjvÀÄ ±ÀAPÉ ªÀåPÀÛ¥Àr¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ. J¨ÉÆÃ¯ÁzÀ vÉÆAzÀgÉUÉ FqÁVgÀÄªÀ ¯ÉÊ©ÃjAiÀiÁ, V¤AiÀiÁ ªÀÄvÀÄÛ ¹AiÉÄgÁ °AiÉÆÃ£ï£À°è 4,700 £ÉÊfÃjAiÀiÁzÀ°è 40,000 d£À



106

¨sÁgÀwÃAiÀÄjzÁÝgÉ. EzÀ®èzÉ D¦üæPÁ RAqÀzÀ°è 7,000 ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÉÃªÁ ¹§âA¢ PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄwÛzÁÝgÉ. F »£Éß¯ÉAiÀÄ°è ¨sÁgÀvÀªÀÅ vÀ£Àß PÀlÄÖ¤nÖ£À JZÀÑgÀªÀ»¹zÉ. DzÀgÀÆ ¨sÁgÀvÀzÀ°è F PÁ¬Ä¯ÉUÉ ¨ÉÃPÁzÀ aQvÁì PÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÉÊUÉÆ¼Àî®Ä ¸ÁzsÀå«®èzÉ EgÀÄªÀÅzÀÄ ªÀÄvÀÄÛ D¸ÀàvÉæUÀ¼À°è GvÀÛªÀÄ ªÁqïðUÀ¼À ªÀåªÀ¸ÉÜ E®è¢gÀÄªÀÅzÀÄ ¨sÁgÀvÀPÉÌ DvÀAPÀªÀ£ÀÄß vÀAzÉÆrØzÉ. DzÀgÀÆ EzÀÄªÀgÉUÀÆ ¨sÁgÀvÀzÀ°è F gÉÆÃUÀzÀ ®PÀëtUÀ¼ÀÄ J°èAiÀÄÆ PÀAqÀÄ§A¢gÀÄªÀÅ¢®è JA§ÄzÁV w½¸À¯ÁVzÉ. DzÀgÀÆ ªÀÄÄA¢£À ¢£ÀUÀ¼À°è vÀ£Àß ¥Àæ¨sÁªÀªÀ£ÀÄß F gÉÆÃUÀªÀÅ ©ÃgÀÄªÀ J¯Áè ®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß vÉÆÃgÀÄwÛzÉ. F ¤nÖ£À°è ¨sÁgÀvÀªÀÅ ¸ÀÆPÀÛ ªÀÄÄ£ÉßZÀÑjPÉ PÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÉÊUÉÆ¼Àî¨ÉÃPÁzÀ ¥Àj¹Üw ¨sÁgÀvÀzÀ ªÀÄnÖUÉ Cw zÉÆqÀØ ¸ÀªÁ¯É¤¹zÉ. ªÀÄÄAeÁUÀÈvÀªÁV ¨sÁgÀvÀzÀ J¯Áè «ªÀiÁ£À ¤¯ÁÝtUÀ¼À°è vÀ¥Á¸ÀuÁ PÉÃAzÀæUÀ¼À£ÀÄß vÉgÉzÀÄ vÀ¥Á¸ÀuÉAiÀÄ£ÀÄß £ÀqÉ¹ F PÁ¬Ä¯ÉAiÀÄ §UÉÎ JZÀÑgÀªÀ»¸À§ºÀÄzÁVzÉ. C®èzÉ vÀ¥Á¸ÀuÁPÁgÀjUÀÆ ¸ÀÆPÀÛ gÀPÁëPÀªÀZÀUÀ¼À£ÀÄß MzÀV¸ÀÄªÀAvÀºÀ UÀÄgÀÄvÀgÀ dªÁ¨ÁÝjAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀPÁðgÀ ¤ªÀð»¸À¨ÉÃPÁVzÉ.

gÁ¶ÖçÃAiÀÄ DºÁgÀ ¨sÀzÀævÁ ªÀÄ¸ÀÆzÉ

dUÀwÛ£À §ºÀÄzÉÆqÀØ DºÁgÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄªÉAzÉÃ ºÉ¸ÀgÁzÀ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ DºÁgÀ ¨sÀzÀævÁ ªÀÄ¸ÀÆzÉAiÀÄ£ÀÄß gÁµÁÖçzÀåAvÀ eÁjUÉÆ½¸À®Ä ¸ÀÄVæÃªÁeÉÕ ªÀÄÆ®PÀ eÁjUÉ vÀAzÀÄ £ÀAvÀgÀ ¸ÀA¸ÀwÛ£À°è CAVÃPÁgÀ ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä PÉÃAzÀæ ¸ÀaªÀ ¸ÀA¥ÀÄlªÀÅ M¦àUÉ ¸ÀÆa¹ £ÀAvÀgÀ gÁµÀÖç¥Àw CAQvÀPÉÌ PÀ¼ÀÄ»¸À¯Á¬ÄvÀÄ. PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ PÀ¼ÀÄ»¹zÀ F ¥Àæ¸ÁÛªÀ£ÉUÉ gÁµÀÖç¥ÀwUÀ¼ÀÄ CAQvÀ ºÁQzÀgÀÄ. F ªÀÄÆ®PÀ ¨sÀzÀævÁ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄÄ ¸ÀÄVæÃªÁeÉÕ ªÀÄÆ®PÀ eÁjUÉ §A¢vÀÄ. DºÁgÀ ¨sÀzÀævÁ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß DUÀ¸ïÖ 20gÀAzÀÄ ªÀiÁf ¥ÀæzsÁ¤ gÁfÃªïUÁA¢üAiÀÄªÀgÀ ºÀÄnÖ£À ¢£ÀªÁVzÀÄÝ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¸ÀzÁãªÀ£Á ¢£ÀªÀ£ÁßV DZÀj¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ. DUÀ¸ïÖ 20, 2013gÀAzÀÄ AiÉÆÃd£ÉUÉ ZÁ®£É ¤ÃqÀ®Ä GzÉÝÃ²¸À¯Á¬ÄvÀÄ.

DºÁgÀ ¨sÀzÀævÉ JAzÀgÉ zÉÃ±ÀzÀ ¥ÀæwAiÉÆ§â ªÀåQÛUÀÆ ¥ÀævÀåPÀëªÁV CxÀªÁ ¥ÀgÉÆÃPÀëªÁV ¨sËwPÀ, DyðPÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁªÀiÁfPÀ ZÀlÄªÀnPÉ £ÀqÉ¸ÀÄªÀ ºÀPÀÄÌ EzÉ. CzÀgÀAvÉ GvÀÛªÀÄ DgÉÆÃUÀåªÀAvÀ fÃªÀ£ÀPÁÌV ¸ÁPÀµÀÄÖ ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è ¥Ë¶×PÁA±ÀAiÀÄÄPÀÛ DºÁgÀ CUÀvÀåªÁVzÉ. ¥ÀæwAiÉÆ§â ªÀåQÛUÀÆ ¸ÁPÀµÀÄÖ ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è DºÁgÀ ¹UÀÄªÀAvÉ



107

ªÀiÁqÀÄªÀÅzÁVzÉ. PÀqÀÄ §qÀPÀÄlÄA§UÀ½UÉ 3 gÀÆ.UÉ CQÌ, 2 gÀÆ.UÉ UÉÆÃ¢ü ªÀÄvÀÄÛ 1 gÀÆ.UÉ ¨ÉÃ¼ÉPÁ¼ÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀÄªÀ ªÀÄÆ®PÀ ºÀ¹ªÀ£ÀÄß ¤ÃV¸ÀÄªÀÅzÀÄ EzÀgÀ ªÀÄÆ® GzÉÝÃ±ÀªÁVzÉ. F AiÉÆÃd£ÉUÉ ¸ÀPÁðgÀ ªÉZÀÑ ªÀiÁqÀÄªÀ 1,25,000 PÉÆÃn gÀÆ. F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ°è ¤ÃqÀÄªÀ DºÁgÀ: PÀqÀÄ §qÀPÀÄlÄA§UÀ½UÉ ¥Àæw wAUÀ½UÉ vÀ¯Á LzÀÄ PÉ.f. CQÌ, UÉÆÃ¢ü ªÀÄvÀÄÛ ¹jzsÁ£Àå (eÉÆÃ¼À, ªÉÄPÉÌeÉÆÃ¼À, PÉÆgÉè, £ÀªÀtÂ, ¸ÀeÉÓ, EvÁå¢ DºÁgÀ zsÁ£ÀåUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀÄªÀÅzÁVzÉ. F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄÄ MlÄÖ ¥sÀ¯Á£ÀÄ¨sÀ«UÀ¼ÀÄ zÉÃ±ÀzÀ ±ÉÃ. 67% gÀµÀÄÖ ªÀÄA¢ JAzÀÄ CAzÁf¸À¯ÁVzÉ. CAzÀgÉ EzÀgÀ°è UÁæ«ÄÃt ¨sÁUÀzÀ°è ±ÉÃ. 75% gÀµÀÄÖ ºÁUÀÆ £ÀUÀgÀzÀ ±ÉÃ. 50%gÀµÀÄÖ ªÀÄA¢AiÀÄÄ F AiÉÆÃd£É ªÁå¦ÛUÉ §gÀÄvÁÛgÉ.

PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ CAvÉÆåÃzÀAiÀÄ C£ÀßAiÉÆÃd£É ªÀÄÆ®PÀ zÉÃ±ÀzÀ 2.45 PÉÆÃn §qÀªÀjUÉ ¥Àæw wAUÀ¼ÀÆ 35 PÉ.f. CQÌAiÀÄ£ÀÄß CvÀåAvÀ PÀrªÉÄ zÀgÀzÀ°è ¥ÀrvÀgÀ ªÀåªÀ¸ÉÜ ªÀÄÆ®PÀ ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ. gÁ¶ÖçÃAiÀÄ DºÁgÀ ¨sÀzÀævÁ AiÉÆÃd£É “«±ÀézÀ Cw zÉÆqÀØ AiÉÆÃd£ÉAiÀiÁVzÉ. F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄrAiÀÄ°è §ºÀÄ¸ÀASÁåvÀ d£ÀjUÉ ¸À©ìr zÀgÀzÀ°è DºÁgÀ zsÁ£Àå ¥ÀÆgÉÊPÉ ªÀiÁqÀÄªÀ PÉ®ªÀÅ gÁµÀÖçUÀ¼À ¸Á°UÉ ¨sÁgÀvÀªÀÅ ¸ÉÃgÀ°zÉ. F AiÉÆÃd£ÉUÉ PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ 1.25 ®PÀë PÉÆÃn MzÀV¸À¨ÉÃPÁVzÉ. EzÀÄ «±ÀézÀ¯ÉèÃ CwzÉÆqÀØ DºÁgÀ ¨sÀzÀævÉ JAzÀÄ SÁåw UÀ½¹zÉ. DºÁgÀ ¨sÀzÀævÁ AiÉÆÃd£É eÁjUÉ vÀgÀ®Ä DAiÀiÁ gÁdå ¸ÀPÁðgÀUÀ¼ÀÄ ¥sÀ¯Á£ÀÄ¨sÀ«UÀ¼À£ÀÄß DAiÉÄÌ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ. ©.¦.J¯ï., L.¦.J¯ï. PÁqÀÄðUÀ¼À£ÀÄß «vÀj¸ÀÄªÀÅzÀÄ ¸ÁªÀiÁfPÀ DyðPÀ »£Éß¯É ªÀÄvÀÄÛ eÁw DzsÁgÀzÀ°è ¥sÀ¯Á£ÀÄ¨sÀ«UÀ¼À£ÀÄß DAiÉÄÌ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ. PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀªÀÅ ¸ÀÄVæÃªÁeÉÕAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆgÀr¹zÀÄÝ F ¸ÀÄVæÃªÁeÉÕUÉ ¸ÀA¸ÀwÛ£À G¨sÀAiÀÄ¸ÀzÀ£ÀUÀ¼À C£ÀÄªÉÆÃzÀ£É ¥ÀqÉAiÀÄ¨ÉÃPÀÄ. £ÀAvÀgÀ PÁAiÉÄÝAiÀÄÄ SÁAiÀÄA DV C£ÀÄµÁ×£ÀPÉÌ §gÀÄvÀÛzÉ. ¥sÀ¯Á£ÀÄ¨sÀ«UÀ¼À ¥ÀnÖAiÀÄ£ÀÄß §»gÀAUÀªÁV ¥ÀæzÀ²ð¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. §AiÉÆÃªÉÄnæPï ªÀåªÀ¸ÉÜ eÁj CAzÀgÉ ¨ÉgÀ¼ÀZÀÄÑ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ £ÉÃgÀªÁV ¥sÀ¯Á£ÀÄ¨sÀ«UÀ½UÉ AiÉÆÃd£É vÀ®Ä¦¸À¯ÁUÀÄwÛzÉ. PÀÄAzÀÄPÉÆgÀvÉ §UÉÎ ¤UÁ EqÀ®Ä LzÀÄ ¸ÀzÀ¸ÀågÀ gÁdå DºÁgÀ DAiÉÆÃUÀ gÀZÀ£É ¸ÁªÀðd¤PÀgÀ CºÀªÁ°UÉ ¥ÀævÉåÃPÀ PÁ¯ï¸ÉAlgï, ¸ÀºÁAiÀÄªÁtÂ ¸ÁÜ¥À£É, «ZÀPÀët zÀ¼ÀzÀ gÀZÀ£ÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ. F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄrAiÀÄ°è DºÁgÀzsÁ£Àå ¥ÀÆgÉÊPÉAiÀiÁUÀ¢zÀÝ°è CzÀPÉÌ vÀUÀ®ÄªÀ ªÉZÀÑªÀ£ÀÄß £ÀUÀzÀÄgÀÆ¥ÀzÀ°è ¤ÃqÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.



108

F AiÉÆÃd£É¬ÄAzÁUÀÄªÀ PÉ®ªÀÅ C£ÀÄPÀÆ®UÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ C£Á£ÀÄPÀÆ®UÀ¼ÉAzÀgÉ • zÉÃ±ÀzÀ DyðPÀvÉAiÀÄ£ÀÄß F AiÉÆÃd£ÉUÉÆÃ¸ÀÌgÀ ªÉZÀÑªÁUÀÄvÀÛzÉ.

• EvÀgÀ AiÉÆÃd£É PÉÊUÉÆ¼Àî®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÉ EgÀÄªÀAvÀºÀ ¹Üw GzÀãªÀªÁUÀÄªÀÅzÀÄ.

• Cw ºÉaÑ£À ¸À©ìr ºÀt ªÀåAiÀÄªÁUÀÄvÀÛzÉ.

• CQÌ, UÉÆÃ¢üAiÀÄÄ CªÀ±ÀåPÀvÉ EgÀÄªÀÅ¢®è.

• zÉÃ±ÀzÀ d£ÀgÀÄ ¸ÉÆÃªÀiÁjUÀ¼ÁV gÀÆ¥ÀÄUÉÆ¼ÀÄîªÀgÀÄ

• zÉÃ±ÀzÀ ¨sÀ«µÀåPÉÌ ¥ÀæwPÀÆ®ªÁUÀÄvÀÛzÉ

F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß zÉºÀ°, ºÀjAiÀiÁt ªÀÄvÀÄÛ GvÀÛgÀRAqÀzÀ°è eÁjUÉ vÀgÀ¯Á¬ÄvÀÄ. F ªÀÄ¸ÀÆzÉAiÀÄ£ÀÄß eÁjUÉ vÀA¢gÀÄªÀÅzÀjAzÀ PÉÆÃlåAvÀgÀ d£ÀgÀ HlPÉÌ UÀw E®èzÉ §zÀÄPÀÄwÛzÀÝªÀgÀÄ E£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ ºÀ¹«¤AzÀ §¼À®¨ÁgÀzÉA§ GzÉÝÃ±À¢AzÀ DºÁgÀ¨sÀzÀævÉ PÁAiÉÄÝ eÁjUÉ vÀgÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÀÆ F ªÀÄ¸ÀÆzÉUÉ PÉ®ªÀÅ CrØ DvÀAPÀUÀ¼ÀÄ PÀÆqÀ JzÀÄgÁUÀ°zÀÄÝ ªÀÄÄA¢£À ¢£ÀUÀ¼À°è gÁµÀÖçªÀÅ DyðPÀªÁV ºÉZÀÄÑ ¸ÀzÀÈqsÀªÁV ¤®è¨ÉÃPÁzÀ C¤ªÁAiÀÄðvÉ EzÀÄÝ F AiÉÆÃd£ÉUÁV ºÉZÀÄÑ ¸À©ìr ºÀtªÀ£ÀÄß ªÀå¬Ä¸À¨ÉÃPÁVgÀÄªÀÅzÀjAzÀ DyðPÀvÉUÉ vÉÆAzÀgÉAiÀiÁUÀ°zÉ. MmÁÖgÉ 2/3gÀµÀÄÖ d£ÀjUÉ DºÁgÀ ¨sÀzÀævÁ AiÉÆÃd£É¬ÄAzÀ ¯Á¨sÀªÁUÀ°zÉ. CvÀåAvÀ PÀrªÉÄ zÀgÀzÀ°è 80 PÉÆÃnUÀÆ C¢üPÀ d£ÀjUÉ DºÁgÀzsÁ£Àå ¹UÀ°zÉ JA§ÄzÉÆAzÉÃ D±ÁzÁAiÀÄPÀªÁzÀ CA±À JAzÀÄ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ.

DºÁgÀ JA§ÄzÀÄ ¨ÉÃgÉ jÃwAiÀÄ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À ºÁUÉ C®è. DºÁgÀ ¸ÁéªÀ®A©

CxÀªÁ ¸ÀéAiÀÄA¥ÀÆtð ¤ÃwUÀ½UÉ £ÁªÀÅ ªÀÄgÀ¼À¨ÉÃPÀÄ. dUÀwÛ£À C£ÉÃPÀ gÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä DºÁgÀªÀ£ÀÄß vÁªÉÃ GvÁà¢¸ÀÄªÀ ¸ÁªÀÄxÀåðªÀ£ÀÄß ºÉaÑ¹PÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ. DºÁgÀ ¸ÁéªÀ®A©AiÀÄ£ÁßV ªÀiÁqÀzÉ CªÀÅUÀ¼À C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ §UÉÎ D¯ÉÆÃa¸ÀÄªÀÅzÀÄ ¨sÀæªÉÄ JA§ÄzÁV «±Àé¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ “«±Àé DºÁgÀ ¢£À” PÁAiÀÄðPÀæªÀÄzÀ°è PÉ®ªÀÅ ¤®ÄªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ªÀåPÀÛ¥Àr¸À¯ÁVzÉ.

DºÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀÈ¶ ¸ÀAWÀl£ÉAiÀÄ ¸ÀzÀ¸Àå gÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ 1979gÀ £ÀªÉA§gï£À°è 20£ÉÃ ¸ÁªÀiÁ£Àå ¸ÀªÉÄäÃ¼À£ÀªÀ£ÀÄß DAiÉÆÃf¹zÀÝªÀÅ. D ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è «±Àé DºÁgÀ ¢£À



109

PÁAiÀÄðPÀæªÀÄªÀ£ÀÄß DgÀA©ü¸ÀÄªÀ ¸À®ºÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀ¯Á¬ÄvÀÄ. F ¸À®ºÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃrzÀªÀgÀÄ ºÀAUÉÃjAiÀÄ ªÀiÁf PÀÈ¶ ªÀÄvÀÄÛ DºÁgÀ ¸ÀaªÀgÁzÀ qÁ. ¥Á¯ï gÉÆÃªÀiÁ¤AiÀÄªÀgÀÄ. CA¢¤AzÀ «±Àé DºÁgÀ ¢£ÀªÀ£ÀÄß dUÀwÛ£ÁzÀåAvÀ 150QÌAvÀ ºÉZÀÄÑ gÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ DZÀj¸ÀÄwÛªÉ. §qÀvÀ£À ªÀÄvÀÄÛ ºÀ¹«£À »AzÉ EgÀÄªÀ PÁgÀtUÀ¼À PÀÄjvÀÄ eÁUÀÈw ªÀÄÆr¸ÀÄªÀÅzÉÃ «±Àé DºÁgÀ ¢£ÀzÀ GzÉÝÃ±ÀªÁVzÉ. ¥Àæ¥ÀAZÀzÁzÀåAvÀ wÃªÀæªÁzÀ §qÀvÀ£À¢AzÀ 85 PÉÆÃnUÀÆ ºÉZÀÄÑ d£À §qÀvÀ£ÀzÀ KgÀÄ¥ÉÃj¤AzÀ DVAzÁUÉÎ DºÁgÀ zÉÆgÉAiÀÄzÉ DºÁgÀ C¨sÀzÀævÉ¬ÄAzÀ £ÀgÀ¼ÀÄwÛzÁÝgÉ JA§ CAQ CA±ÀªÀ£ÀÄß 2003gÀ°è DºÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ PÀÈ¶ ¸ÀAWÀl£É w½¹zÉ. PÀ¼ÉzÀ PÉ®ªÀÅ ªÀµÀðUÀ½AzÀ PÀÈ¶AiÀÄ°è ºÉZÁÑV eÉÊ«PÀ EAzsÀ£À ¨É¼ÉUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼ÉAiÀÄ¯ÁUÀÄwÛzÉ. eÁUÀwPÀ PÀZÁÑvÉÊ®zÀ ¨É¯ÉAiÀÄÄ ¥Àæw ¨ÁågÉ¯ïUÉ ¢£ÉÃ ¢£ÉÃ qÁ®gï ¯ÉPÀÌzÀ°è KjPÉAiÀÄ£ÀÄß PÁtÄwÛzÉ. ºÉZÀÄÑwÛgÀÄªÀ d£À¸ÀASÉå ºÀªÁªÀiÁ£À §zÀ¯ÁªÀuÉ ªÀ¸Àw ªÀÄvÀÄÛ PÉÊUÁjPÉUÀ½UÉ ºÉZÁÑzÀ PÀÈ¶ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ §¼ÀPÉ aÃ£Á ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁgÀvÀUÀ¼À°è ºÉZÁÑzÀ UÁæºÀPÀgÀ ¨ÉÃrPÉ¬ÄAzÁV DºÁgÀ zsÁ£ÀåUÀ¼À ¨É¯ÉAiÀÄÆ ºÉZÁÑVzÉ. DºÁgÀ ¥ÀzÁxÀðUÀ¼À PÀ¼ÀîvÀ£À PÀÆqÀ JµÉÆÖÃ gÁµÀÖçUÀ¼À°è £ÀqÉAiÀÄÄwÛzÉ. ¥Àæw zÉÃ±ÀªÀÅ vÀ£Àß ¥ÀæeÉUÀ½UÉ DºÁgÀ ¨sÀzÀævÉ MzÀV¸À®Ä ¥ÀæAiÀÄvÀßªÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀÄwÛzÉ. DºÁgÀ ¨sÀzÀævÉ JAzÀgÉ ªÀåQÛAiÉÆ§â¤UÉ CUÀvÀåªÁzÀ DºÁgÀ ®¨sÀåªÁUÀ¨ÉÃPÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CzÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄªÀ ¸ÁªÀÄxÀåð ºÉÆA¢gÀ¨ÉÃPÀÄ. PÀÄlÄA§ªÉÇAzÀÄ DºÁgÀ ¨sÀzÀævÉ ºÉÆA¢zÉ JAzÀgÉ D PÀÄlÄA§zÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ ºÀ¹«¤AzÀ £ÀgÀ¼À¨ÁgÀzÉA§ÄzÁVzÉ.

vÉÊ®¨É¯É ºÉZÀÑ¼À, ¤ÃgÀÄ, zsÁ£Àå ªÀÄvÀÄÛ «ÄÃ£ÀÄUÀ¼À ¨ÉÃrPÉAiÀÄÄ DºÁgÀ ¨sÀzÀævÉUÉ vÉÆqÀPÀ£ÀÄßAlÄ ªÀiÁqÀÄwÛªÉ. DºÁgÀ ¨sÀzÀævÉ CvÀåAvÀ ¸ÀAQÃtð «µÀAiÀÄªÉAzÉÃ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ. d£À¸ÀASÉå, §qÀvÀ£À, PÀÈ¶, DyðPÀ, gÁdQÃAiÀÄ, ºÀªÁªÀiÁ£À §zÀ¯ÁªÀuÉ ªÀÄÄAvÁzÀ C£ÉÃPÀ DAiÀiÁ£ÀÄUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. EªÀÅUÀ¼ÀÄ MAzÀPÉÆÌAzÀÄ ¥ÀÆgÀPÀªÁVªÉ. J¯Áè d£ÀjUÉ J®è PÁ®UÀ¼À°è ZÀlÄªÀnPÉAiÀÄÄPÀÛ ªÀÄvÀÄÛ DgÉÆÃUÀåAiÀÄÄvÀ fÃªÀ£À £ÀqÉ¸À®Ä ¨ÉÃPÁUÀÄªÀ ¸ÀÄgÀQëvÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÉÆÃµÀPÁA±ÀAiÀÄÄPÀÛ DºÁgÀªÀÅ ¨sËwPÀªÁV ªÀÄvÀÄÛ DyðPÀªÁV ®¨sÀåªÁUÀÄªÀAvÉ EzÀÝgÉ DºÁgÀ ¨sÀzÀævÉ ºÉÆA¢zÁÝgÉ JAzÀxÀð. D PÀÄlÄA§zÀ J®è ¸ÀzÀ¸ÀåjUÉ ZÀlÄªÀnPÉAiÀÄÄPÀÛ ªÀÄvÀÄÛ DgÉÆÃUÀåAiÀÄÄvÀ fÃªÀ£À £ÀqÉ¸À®Ä J®è ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è ¸ÁPÀµÀÄÖ DºÁgÀ ®¨sÀåvÉ EgÀ¨ÉÃPÀÄ. ¸ÁPÀµÀÄÖ ¥ÉÆÃµÀPÁA±À ºÉÆA¢gÀÄªÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÄgÀQëvÀ DºÁgÀªÀÅ vÀPÀëtzÀ°è



110

®¨sÀåªÁUÀ¨ÉÃPÀÄ. CªÀgÀÄ £ÁåAiÀÄAiÀÄÄvÀªÁV ¸ÀªÀiÁd M¦àzÀ jÃwAiÀÄ°è DºÁgÀ ¥ÀqÉAiÀÄÄªÀ ¸ÁªÀÄxÀåð ºÉÆA¢gÀ¨ÉÃPÀÄ.

DºÁgÀ ¨sÀzÀævÉUÉ vÉÆqÀPÀÄAlÄ ªÀiÁqÀÄªÀ PÉ®ªÀÅ CA±ÀUÀ¼ÉAzÀgÉ

• d£À¸ÀASÉå

• PÀÈ¶ ¨sÀÆ«Ä

• §qÀvÀ£À ¸ÀA§AzsÀUÀ¼ÀÄ

• eÉÊ«PÀ EAzsÀ£À • DyðPÀ ªÀÄlÖ PÀÄ¹vÀ

• ¤gÀÄzÉÆåÃUÀ ¸ÀªÀÄ¸Éå

• ¤Ãj£À PÉÆgÀvÉ

• ºÀªÁªÀiÁ£À ªÉÊ¥ÀjÃvÀå

• ¨É¯É KjPÉ

1. d£À¸ÀASÉå :

¨sÁgÀvÀzÀ d£À¸ÀASÉå 2011gÀ d£ÀUÀtwAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ 121 PÉÆÃn zÁnzÉ. eÁUÀwPÀ d£À¸ÀASÉå K¼ÀÄ ±ÀvÀPÉÆÃn CAzÀgÉ E°è ¥ÀæªÀÄÄRªÁV CxÀð ªÀiÁrPÉÆ¼ÀÄîªÀAvÀºÀ «ZÁgÀªÉAzÀgÉ DºÁgÀzÀ ¨ÉÃrPÉ ¢£À¢AzÀ ¢£ÀPÉÌ ºÉZÁÑUÀÄvÁÛ ºÉÆÃUÀÄwÛzÀÄÝ PÀÈ¶AiÀÄ GvÁàzÀ£É PÀrªÉÄAiÀiÁUÀÄwÛzÉ. CAzÀgÉ E°è£À ¥ÀæªÀÄÄR ¸ÀªÀÄ¸Éå PÀÈ¶ ¨sÀÆ«Ä PÀrªÉÄAiÀiÁUÀÄwÛzÉ. ºÁUÁV CUÀvÀå DºÁgÀ GvÁàzÀ£É MAzÀÄ ¸ÀªÁ¯ÁV ¥Àjt«Ä¹zÉ.

2. PÀÈ¶ sÀÆ«Ä: C©üªÀÈ¢Þ ºÉÆAzÀÄwÛgÀÄªÀ gÁµÀÖçUÀ¼À°è ±ÉÃ. 70gÀµÀÄÖ d£À UÁæ«ÄÃt ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼À°è ªÁ¹¸ÀÄwÛzÁÝgÉ. C°è ¸ÀtÚ »qÀÄªÀ½zÁgÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÀÆgÀ»vÀ PÁ«ÄðPÀgÀ ¸ÀASÉå ºÉZÁÑVzÉ. §ºÀ¼À d£ÀjUÉ ¨sÀÆ MqÉvÀ£À E®è¢gÀÄªÀÅzÀÄ PÀÆqÀ MAzÀÄ ¸ÀªÀÄ¸ÉåAiÀiÁVzÉ. PÀÈ¶ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ£ÀÄß ºÉZÁÑV PÀÈ¶AiÉÄÃvÀgÀ ZÀlÄªÀnPÉUÀ½UÉ CAzÀgÉ ªÀ¸Àw, PÉÊUÁjPÉ, EvÁå¢UÀ½UÉ §¼À¸ÀÄwÛgÀÄªÀÅzÀjAzÀ AiÉÆÃUÀå PÀÈ¶ ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¥ÀæªÀiÁt PÀrªÉÄAiÀiÁUÀÄwÛzÉ. wÃªÀæ PÀÈ¶¬ÄAzÀ CAzÀgÉ ºÉaÑ£À ¤ÃgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ gÁ¸ÁAiÀÄ¤PÀUÀ¼À §¼ÀPÉ¬ÄAzÁV ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ¥sÀ®ªÀvÀÛvÉ PÀrªÉÄAiÀiÁV GvÁàzÀ£Á ¸ÁªÀÄxÀåðªÀÅ wÃªÀæªÁV E½ªÀÄÄR PÁtÄwÛzÉ.



111

3. §qÀvÀ£À : ºÀ¹ªÀÅ ªÀÄvÀÄÛ §qÀvÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀÄÆð®£À ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÉAzÀgÉ F JgÀqÀÄ ¸ÁªÀiÁfPÀ C£ÁåAiÀÄUÀ¼ÀÄ ºÉÃUÉ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ vÀ¼ÀgÀÄ ºÁQPÉÆArªÉ J£ÀÄßªÀÅzÀ£ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ. ºÀ¹ªÀÅ ªÀÄvÀÄÛ CzÀjAzÀ GAmÁUÀÄªÀ C¥Ë¶×PÀvÉAiÀÄÄ §qÀd£ÀjUÉ §qÀvÀ£À¢AzÀ vÀ¦à¹PÉÆ¼Àî®Ä CªÀPÁ±À PÉÆqÀÄªÀÅ¢®è. CzÀjAzÁV CªÀgÀ PÀ°PÉ, PÉ®¸À ªÀiÁqÀÄªÀ, CªÀgÀ£ÀÄß CªÀ®A©¹zÀ PÀÄlÄA§ ¸ÀzÀ¸ÀågÀ §UÉÎ PÁ¼ÀfªÀ»¸ÀÄªÀÅzÀÄ PÀµÀÖ ¸ÁzsÀåªÁUÀÄwÛzÉ.

4. eÉÊ«PÀ EAzsÀ£À : CªÉÄÃjPÁ ªÀÄvÀÄÛ AiÀÄÄgÉÆÃ¦AiÀÄ£ï gÁµÀÖçUÀ¼À PÀÈ¶ GvÁàzÀ£É ºÉZÁÑVzÀÄÝ CªÀgÀÄ zsÁ£ÀåUÀ¼À£ÀÄß ºÉZÁÑV ¨É¼ÉzÀÄ PÀrªÉÄ GvÁàzÀPÀvÉ EgÀÄªÀ gÁµÀÖçUÀ½UÉ gÀ¥sÀÄÛ ªÀiÁqÀÄwÛzÀÝgÀÄ. PÀZÁÑvÉÊ®zÀ ¨É¯ÉAiÀÄÄ ºÉZÁÑzÀ PÁgÀt DºÁgÀ zsÁ£ÀåUÀ¼À §zÀ¯ÁV eÉÊ«PÀ EAzsÀ£À ¨É¼ÉUÀ¼À£ÀÄß ¨É¼ÉAiÀÄ¯ÁgÀA©ü¹zÀgÀÄ. EzÀjAzÀ §qÀgÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ DºÁgÀzÀ PÉÆgÀvÉ¬ÄAzÀ £ÀgÀ¼ÀÄªÀAvÁVzÉ.

5. DyðPÀªÀÄlÖ PÀÄ¹vÀ : dUÀvÉÛÃ EAzÀÄ DyðPÀ »AdjPÉ¬ÄAzÀ £ÀgÀ¼ÀÄªÀAvÀºÀ ¹Üw §A¢zÉ. EzÀPÉÌ GzÁºÀgÀuÉ CªÉÄÃjPÁ ªÀÄvÀÄÛ EAUÉèAqï PÀ¼ÉzÉgÉqÀÄ ªÀµÀðUÀ¼À°è F JgÀqÀÆ gÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ §ºÀ¼ÀµÀÄÖ DyðPÀ »AdjPÉAiÀÄ£ÀÄß C£ÀÄ¨sÀ«¸ÀÄwÛªÉ. EzÀjAzÀ PÀÈ¶ ªÀÄvÀÄÛ PÉÊUÁjPÁ PÉëÃvÀæUÀ¼ÀÄ vÉÆAzÀgÉUÉ M¼ÀUÁVªÉ. PÀÈ¶ PÉëÃvÀæzÀ°è ºÀtzÀ ºÀÆrPÉ PÀrªÉÄAiÀiÁVgÀÄªÀÅzÀjAzÀ GvÁàzÀPÀvÉAiÀÄÆ PÀrªÉÄAiÀiÁVzÉ.

6. ¤gÀÄzÉÆåÃUÀ :

PÉÊUÁjPÉUÀ¼À ¨É¼ÀªÀtÂUÉ ªÀÄvÀÄÛ £ÀUÀgÀUÀ¼À C©üªÀÈ¢Þ¬ÄAzÁV EAzÀÄ ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄ ªÀiÁqÀÄªÀAvÀºÀ d£À E®èªÁVzÁÝgÉ. ¤gÀÄzÉÆåÃUÀ ¥ÀæªÀiÁt ºÉZÁÑVzÀÄÝ d£À PÉÆ¼ÀÄîªÀ ¸ÁªÀÄxÀåð PÀrªÉÄAiÀiÁUÀÄwÛzÉ. ºÁUÁV DºÁgÀzÀ ¨sÀzÀævÉ EAvÀºÀªÀgÀ°è wÃªÀæªÁV PÁqÀ¯ÁgÀA©ü¹zÉ.



112

7. ¤Ãj£À PÉÆgÀvÉ : ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄPÉÌ ¤Ãj®èzÉ C£ÉÃPÀ ¸ÀtÚ gÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ C¢üPÀ ¥ÀæªÀiÁtzÀ zsÁ£ÀåUÀ¼À£ÀÄß DªÀÄzÀÄ ªÀiÁrPÉÆ¼ÀÄîwÛªÉ. aÃ£Á ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁgÀvÀzÀAvÀºÀ gÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ E£ÀÄß PÉ®ªÉÃ ªÀµÀðUÀ¼À°è F jÃwAiÀÄ ¸ÀªÀÄ¸ÉåAiÀÄ£ÀÄß JzÀÄj¸À¨ÉÃPÁzÀ ¥Àj¹Üw §gÀÄvÀÛzÉ JAzÀgÉ vÀ¥ÁàUÀ¯ÁgÀzÀÄ. CwAiÀiÁzÀ CAvÀdð® §¼ÀPÉ¬ÄAzÁV aÃ£Á, CªÉÄÃjPÁ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁgÀvÀzÀAvÀºÀ gÁµÀÖçUÀ¼À°è CAvÀdð®ªÀÄlÖ PÀÄ¹zÀÄ ¨É¼ÉUÀ¼À E¼ÀÄªÀj PÀrªÉÄAiÀiÁUÀÄwÛzÉ.

8. ºÀªÁªÀiÁ£À ªÉÊ¥ÀjvÀå :

«±Àé¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ºÀªÁªÀiÁ£À §zÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ ªÀgÀ¢AiÀÄAvÉ ºÉaÑzÀ vÁ¥ÀªÀiÁ£À¢AzÀ 2035gÀ ºÉÆwÛUÉ »ªÀiÁ®AiÀÄzÀ »ªÀÄ£À¢UÀ¼ÀÄ PÀtägÉAiÀiÁUÀ§ºÀÄzÀÄ. KµÁåzÀ zÉÆqÀØ £À¢UÀ¼ÁzÀ UÀAUÁ, ¹AzsÀÄ, §æºÀä¥ÀÄvÀæ, AiÀiÁAUï né ªÉÄPÁAUï, ¸Á¯ï«Ã£ï ªÀÄvÀÄÛ AiÀÄ¯ÉÆèÃ £À¢UÀ¼À ¤Ãj£À ¥ÀæªÀiÁt PÀrªÉÄAiÀiÁUÀÄwÛzÉ. ¨sÁgÀvÀzÀ°è UÀAUÁ£À¢ 50 PÉÆÃn d£ÀjUÉ PÀÄrAiÀÄ®Ä ¤ÃgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄPÉÌ ¤ÃgÀ£ÀÄß MzÀV¸ÀÄwÛzÉ. gÁQ ¥ÀªÀðvÀUÀ¼À°ègÀÄªÀ »ªÀÄ£À¢UÀ¼À PÀtägÉ¬ÄAzÀ CªÉÄÃjPÁ ºÉaÑ£À ¸ÀªÀÄ¸ÉåAiÀÄ£ÀÄß C£ÀÄ¨sÀ«¸À°zÉ. EzÀjAzÀ ¸ÀªÀÄÄzÀæzÀ ªÀÄlÖzÀ°è KjPÉ GAmÁV PÀÈ¶UÉ ®¨sÀå«gÀÄªÀ d«ÄÃ¤£À ¥ÀæªÀiÁt PÀrªÉÄAiÀiÁUÀ°zÉ.

9. ¨É¯É KjPÉ : DºÁgÀ zsÁ£ÀåUÀ¼À ¨É¯ÉAiÀÄÄ JgÀqÀjAzÀ ªÀÄÆgÀÄ¥ÀlÄÖ ºÉZÁÑVzÀÄÝ EzÀjAzÀ §qÀªÀgÀ°è PÉÆ¼ÀÄîªÀ ±ÀQÛ PÀrªÉÄAiÀiÁV CªÀgÀÄ ºÀ¹ªÀÅ ªÀÄvÀÄÛ C¥Ë¶×PÀvÉUÉ vÀÄvÁÛUÀÄwÛzÁÝgÉ. EzÀjAzÀ CªÀgÀÄ zÀÄrAiÀÄÄªÀ ¸ÁªÀÄxÀåðªÀÅ PÀrªÉÄAiÀiÁV DºÁgÀzÀ C¨sÀzÀævÉAiÀÄ£ÀÄß JzÀÄj¸ÀÄwÛzÁÝgÉ. ºÁUÁV F ªÉÄÃ¯É w½¸À¯ÁVgÀÄªÀ J¯Áè CA±ÀUÀ¼ÀÄ DºÁgÀ ¨sÀzÀævÉUÉ vÉÆqÀPÁVgÀÄªÀAvÀºÀ CA±ÀUÀ¼ÁVzÀÄÝ EAvÀºÀ ¸ÀAPÀµÀÖzÀ ¥Àj¹ÜwAiÀÄ°è J®èjUÀÆ CUÀvÀå ¥ÀæªÀiÁtzÀ ¸ÀÄgÀQëvÀ DºÁgÀ MzÀV¸ÀÄªÀÅzÀÄ EA¢£À ¸ÀªÁ¯ÁVzÉ. F ¸ÀªÁ®£ÀÄß ªÉÄnÖ ¤®è¨ÉÃPÁzÀgÉ £ÁªÀÅ PÀÈ¶UÉ ºÉZÀÄÑ DzÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß ¤ÃqÀ¨ÉÃPÁVzÉ. F ¤nÖ£À°è £ÁªÀÅ ºÉZÀÄÑ PÁAiÀÄð¥ÀæªÀÈvÀÛgÁUÀ¨ÉÃPÁzÀ C¤ªÁAiÀÄð ¥Àj¹Üw £ÀªÀÄä ªÀÄÄA¢zÉ JAzÀÄ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ.



113

¨sÁgÀvÀzÀ°è CvÀåAvÀ ªÀÄºÀvÁéPÁAPÉëAiÀÄ “ªÀÄAUÀ¼ÀAiÀiÁ£À” ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀ ¥ÀæxÀªÀÄ ¥ÀæAiÀÄvÀßzÀ¯ÉèÃ AiÀÄ±À¹é AiÉÆÃd£É ªÀÄAUÀ¼ÀAiÀiÁ£ÀªÁVzÉ.

AiÀiÁªÀ gÁµÀÖçzÀ ¸ÀºÁAiÀÄªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄzÉAiÉÄÃ CAvÀgïUÀæºÀ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß PÉÊUÉÆAqÀÄ AiÀÄ±À¹éAiÀiÁzÀ ºÉªÉÄäAiÀÄ zÉÃ±À £ÀªÀÄäzÀÄ. EAzÀÄ F jÃwAiÀÄ ¸ÁzsÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß AiÀÄ±À¹éAiÀiÁV ¤ªÀð»¹PÉÆAqÀÄ ªÀÄÄAzÉ ¸ÁUÀÄwÛgÀÄªÀ gÁµÀÖç £ÀªÀÄäzÁVzÉ. PÉÃªÀ® C©üªÀÈ¢Þ²Ã® gÁµÀÖçUÀ¼ÁzÀ CªÉÄÃjPÁ, aÃ£Á, ©æl£ï, ¥sÁæ£ïì E£ÀÄß ªÀÄÄAvÁzÀ zÉÃ±ÀUÀ¼À ¸ÀévÁÛVzÀÝ F vÀAvÀæeÁÕ£À EAzÀÄ ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀ ¥Á¯ÁUÀÄwÛzÉ. ªÀÄAUÀ¼ÀAiÀiÁ£ÀzÀ ¸ÁzsÀPÀ ¨ÁzÀPÀUÀ¼À CzsÀåAiÀÄ£ÀzÀ £ÀAvÀgÀ F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀzÀ ªÀÄÄAzÉ EqÀ¯Á¬ÄvÀÄ. EzÀPÉÌ PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀzÀ ¸ÀªÀÄäw ¹QÌ 2012gÀ dÄ¯ÉÊ£À°è E¸ÉÆæÃzÀ ¥Àæ¸ÁÛªÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß M¦àvÀÄ. 2012gÀ DUÀ¸ïÖ 3gÀAzÀÄ C¢üPÀÈvÀªÁV CAVÃPÁgÀ ¤ÃrvÀÄ. 2012gÀ DUÀ¸ïÖ 15gÀ ¸ÁévÀAvÁæöå ¢£ÁZÀgÀuÉAiÀÄ ¨sÁµÀtzÀ°è ¥ÀæzsÁ¤ ªÀÄ£ÀªÉÆÃºÀ£ï¹AUïgÀªÀgÀÄ C¢üPÀÈvÀªÁV WÉÆÃ¶¹zÀgÀÄ.

ªÀÄAUÀ¼ÀAiÀiÁ£ÀzÀ ªÀÄºÀvÀéAiÉÆÃd£ÉUÉ vÀUÀ®ÄªÀAvÀºÀ MlÄÖ ªÉZÀÑ gÀÆ. 450 PÉÆÃn gÀÆ. EzÀgÀ°è 150 PÉÆÃn ¨ÁºÁåPÁ±À £ËPÉ ¤ªÀiÁðtPÁÌV ªÀÄvÀÄÛ 110 PÉÆÃn gÀÆ. GqÁªÀuÁ ªÁºÀ£ÀPÉÌ §¼À¹PÉÆ¼Àî¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. G½zÀ 190 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼À£ÀÄß vÀAvÀæeÁÕ£À, ¨sÀÆ¹ÜgÀ, PÀPÉë ºÁUÀÆ £ËPÉ ºÁzÀÄºÉÆÃUÀÄªÀ ¥ÀxÀªÀ£ÀÄß ¥ÀvÉÛ ªÀiÁqÀ®Ä ªÀÄÄAvÁzÀ PÁAiÀÄðUÀ½UÉ §¼À¸À¯ÁUÀÄªÀÅzÀÄ. E°èAiÀÄ vÀ£ÀPÀ ªÀÄAUÀ¼ÀAiÀiÁ£À PÉÊUÉÆAqÀ gÁµÀÖçUÀ¼À ¥ÉÊQ CvÀåAvÀ PÀrªÉÄ ªÉZÀÑ ªÀiÁrgÀÄªÀ zÉÃ±À £ÀªÀÄäzÀÄ JA§ «ZÁgÀ §ºÀ¼À ¸ÀAvÉÆÃµÀzÁAiÀÄPÀªÁzÀ CA±ÀªÁVzÉ. ªÀÄAUÀ¼ÀAiÀiÁ£À PÉÊUÉÆArgÀÄªÀ ¥ÀæªÀÄÄR GzÉÝÃ±ÀUÀ¼ÉAzÀgÉ

• «ÄxÉÃ£ï C¤®zÀ §UÉÎ CzsÀåAiÀÄ£À

• fÃ«UÀ½gÀÄªÀÅzÀgÀ §UÉÎ CzsÀåAiÀÄ£À PÉÊUÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ

• ªÀÄAUÀ¼À£À ªÁvÁªÀgÀtzÀ §UÉÎ CzsÀåAiÀÄ£À £ÀqÉ¸À®Ä

• C®èzÉ ªÀÄAUÀ¼À£À ªÁvÁªÀgÀtzÀ°ègÀÄªÀ qÀÄåmÉÃjAiÀÄ ºÉÊqÉÆæÃd£ï ¥ÀæªÀiÁtzÀAvÀºÀ CA±ÀUÀ¼À CzsÀåAiÀÄ£ÀªÀÇ £ÀqÉAiÀÄ°zÉ.



114

ªÀÄAUÀ¼À£À ªÉÊ²µÀÖöåUÀ¼ÀÄ • F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß WÉÆÃ¶¹zÀªÀgÀÄ ¥ÀæzsÁ¤ qÁ. ªÀÄ£ÀªÉÆÃºÀ£ï¹AUï

CªÀjAzÀ 2012gÀ ¸É¥ÉÖA§gï£À°è. PÁAiÀÄðUÀvÀUÉÆ½¸À®Ä vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀ CªÀ¢ü 456 CAzÀgÉ 15 wAUÀ¼ÀÄ.

• AiÀiÁ£ÀzÀ ªÀÄÄRå GzÉÝÃ±À fÃªÀ£ÁzsÁgÀªÁzÀ «ÄxÉÃ£ï C¤®zÀ PÀÄgÀÄºÀÄ ¥ÀvÉÛ ºÀZÀÄÑªÀÅzÁVzÉ. ¤UÁ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß ¥ÉÆÃmïð¨ÉèÃgï ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ ¨Áå¯Á¼ÀÄ. §Ææ£ÉÃ, zÀQët ¥sÉ¹¦üPï ªÀÄºÁ¸ÁUÀgÀzÀ°èAiÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ £À¼ÀAzÁ ªÀÄvÀÄÛ AiÀÄªÀÄÄ£Á ºÀqÀUÀÄUÀ¼ÀÄ ¤UÁ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄ PÉÃAzÀæUÀ¼ÁVªÉ.

• ¥Àæw 26 wAUÀ½UÉÆªÉÄä lÄAUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ ¨sÀÆ«Ä wÃgÀ ºÀwÛgÀ¢AzÀ ºÁzÀÄºÉÆÃUÀÄvÀÛªÉ. D CªÀ¢ü FVgÀÄªÀÅzÀjAzÀ gÁPÉmï PÀæ«Ä¸ÀÄªÀ zÀÆgÀ PÀrªÉÄAiÀiÁUÀ°zÉ.

• ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® gÁPÉmï GqÁªÀuÉAiÀÄ ¸ÀÄªÀtð ªÀÄºÉÆÃvÀìªÀ ªÀµÁðZÀgÀuÉAiÀiÁUÀ°zÉ.

• EzÀÄ zsÀÈªÀUÁ«Ä G¥ÀUÀæºÀ GqÁªÀuÁ ªÁºÀ£ÀzÀ 25£ÉÃ ¦J¸ïJ¯ï« GqÁªÀuÉAiÀiÁVzÉ.

• ¨sÀÆ«Ä ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄAUÀ¼ÀUÀæºÀzÀ CAvÀgÀ ¸ÀgÁ¸Àj 22.50 PÉÆÃn Q.«ÄÃ. CAzÀgÉ 225 «Ä°AiÀÄ£ï Q.«ÄÃ.

• ¸ÀÆAiÀÄð£À ¸ÀÄvÀÛ ªÀÄAUÀ¼ÀUÀæºÀzÀ ¥Àj¨sÀæªÀÄt CªÀ¢ü 687 ¢£À vÀ£Àß PÀPÉëAiÀÄ°è ¸ÀÄvÀÄÛªÀ PÁ¯ÁªÀ¢ü 24 UÀAmÉ 37 ¤«ÄµÀ CzÀgÀ ¸ÀÄvÀÛ¼ÀvÉ 6,800 Q.«ÄÃ.

• ¸ËgÀªÀÄAqÀ®zÀ 4£ÉÃ UÀæºÀªÁVgÀÄªÀ EzÀÄ ¸ËgÀªÀÇåºÀzÀ JgÀqÀ£ÉÃ Cw aPÀÌUÀæºÀ PÀ©âtzÀ zsÁvÀÄ C¢üPÀªÁVgÀÄªÀÅzÀjAzÀ CzÀgÀ §tÚ PÉA¥ÀÄ

• Cw PÀrªÉÄ ªÉZÀÑ¢AzÀ PÉÊUÉÆ¼Àî¯ÁVgÀÄªÀ ªÀÄAUÀ¼ÀAiÀiÁ£À EzÁVzÉ.

• F AiÉÆÃZÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁzsÀåªÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄAUÀ¼ÀAiÀiÁ£À JAzÀÄ ºÉÃ½zÀgÉ E¸ÉÆæÃ “ªÀÄAUÀ¼À PÀPÁë C©üAiÀiÁ£À” JA§ ºÉ¸ÀgÀ¤ßnÖzÉ.

£ÀªÉA§gï 5, 2013 ¥ÀæwAiÉÆ§â ¨sÁgÀwÃAiÀÄ£ÀÄ £É£ÉAiÀÄÄªÀAvÀºÀ ¢£À«zÀÄ. PÁgÀt

F ¢£ÀzÀAzÀÄ £ÀªÀÄä E¸ÉÆæÃ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄÄ ±ÀæªÀÄªÀ»¹ PÉÃªÀ® 15 wAUÀ¼À°è gÀÆ¦¹zÀ



115

ªÀÄAUÀ¼ÀAiÀiÁ£À £ËPÉ AiÀÄ±À¹éAiÀiÁV GqÁªÀuÉUÉÆAqÀ ¢£ÀªÁVzÉ. ªÀÄAUÀ¼ÀzÀAzÀÄ ªÀÄAUÀ¼À£ÀvÀÛ £ËPÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆvÀÛ 4 ºÀAvÀzÀ ¦J¸ïJ¯ï«-¹25 gÁPÉmï ªÀÄzsÁåºÀß 2.38PÉÌ ²æÃ ºÀjPÉÆÃmÁzÀ ¥ÉÆæ. ¸ÀwÃ±ïzsÀªÀ£ï GqÀØAiÀÄ£À PÉÃAzÀæ¢AzÀ ¨ÉAQAiÀÄÄUÀÄ¼ÀÄvÁÛ DPÁ±ÀzÀvÀÛ vÀ£Àß AiÀÄ±À¹é ¥ÀæAiÀiÁtªÀ£ÀÄß ¨É¼É¹vÀÄ. 1350 PÉ.f. vÀÆPÀzÀ G¥ÀUÀæºÀªÀ£ÀÄß ¦J¸ïJ¯ï«-¹25 gÁPÉmï ¤UÀ¢üAiÀÄAvÉ 44 ¤«ÄµÀUÀ¼À°è ¨sÀÆgÀPÉëUÉ ¸ÉÃj¹vÀÄ. F ªÀÄÆ®PÀ 10 wAUÀ¼À ¸ÀÄ¢ÃWÀð ªÀÄAUÀ¼ÀAiÀiÁ£ÀzÀ ªÉÆzÀ® ºÀAvÀzÀ ¥ÀAiÀÄtPÉÌ AiÀÄ±À¹é ªÀÄÄ£ÀÄßr §gÉ¢zÉ. zÀQët ¥sÉ¹¦üPï (±ÁAvÀ¸ÁUÀgÀ)zÀ°è ¦J¸ïJ¯ï«-¹25 gÁPÉmï£À ºÁ¢AiÀÄ£ÀÄß mÁæöåPï ªÀiÁqÀ¯ÉAzÉÃ ©ÃqÀÄ©nÖzÀÝ £À¼ÀAzÀ ªÀÄvÀÄÛ AiÀÄªÀÄÄ£Á ºÀqÀUÀÄUÀ½AzÀ §AzÀ ¸ÀAzÉÃ±ÀªÀÅ £ËPÉAiÀÄÄ ¤¢ðµÀÖªÁzÀ ¨sÀÆPÀPÉëUÉ ¸ÉÃjzÀ ¸ÀAzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß PÉÆlÖªÀÅ. DUÀ ºÀUÀ°gÀÄ¼ÀÄ zÀÄrzÀ «eÁÕ¤UÀ¼ÀÄ ºÀµÀð ªÀåPÀÛ¥Àr¹zÀgÀÄ. dUÀwÛ£À J¯Áè zÉÃ±ÀUÀ¼ÀÆ F ¸ÀAvÀ¸ÀªÀ£ÀÄß PÀAqÀÄ D±ÀÑAiÀÄð¥ÀlÖªÀÅ.

PÉÃªÀ® ªÀiÁ¸ïð D©ðlgï (ªÀÄAUÀ¼ÀAiÀiÁ£À) £ËPÉAiÀÄ£ÀÄß AiÀÄ±À¹éAiÀiÁV ¨sÀÆPÀPÉëUÉ ¸ÉÃj¹zÀ ªÀiÁvÀæPÉÌ AiÉÆÃd£É ªÀÄÄVAiÀÄ°®è. ºÁUÀÆ AiÀÄ±À¹éAiÀiÁUÀ°®è. ªÀÄÄA¢£À ¢£ÀUÀ¼À°è E£ÀÄß C£ÉÃPÀ ºÀAvÀUÀ½zÀÄÝ EzÀÄ 300 ¢£ÀUÀ¼À ¸ÀÄ¢ÃWÀðªÁzÀ ¥ÀæAiÀiÁt 2014gÀ ¸É¥ÉÖA§gï 24gÀAzÀÄ F £ËPÉ ªÀÄAUÀ¼À£À ¸À«ÄÃ¥À vÀ®Ä¥ÀÄªÀªÀgÉUÀÆ F ¸ÀÄ¢ÃWÀð ¥ÀæAiÀiÁt ªÀÄÄAzÀÄªÀgÉAiÀÄÄwÛgÀÄvÀÛzÉ. £ÀªÉA§gï 5gÀAzÀÄ ªÀÄAUÀ¼À£ËPÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆvÀÛ ¦J¸ïJ¯ï«-¹25 gÁPÉmï ¸ÉPÉAqïUÉ 9.8 Q.«ÄÃ. ªÉÃUÀzÀ°è £À¨sÀPÉÌ a«Ää PÉÃªÀ® 45 ¤«ÄµÀUÀ¼À°è ¨sÀÆPÀPÉëUÉ ¸ÉÃj¹vÀÄ. £ÀAvÀgÀzÀ°è ºÀAvÀºÀAvÀªÁV £ËPÉAiÀÄÄ PÀPÁë¥ÀxÀPÉÌ Kj¸À¯Á¬ÄvÀÄ. £ÀªÉA§gï 8gÀAzÀÄ CzÀgÀ PÀPÁë¥ÀxÀªÀ£ÀÄß «eÁÕ¤UÀ¼ÀÄ MlÄÖ 6 ¨Áj Kj¸À°zÁÝgÉ. gÁPÉmï¤AzÀ £À¨sÀPÉÌ £ÉUÉzÀ £ËPÉAiÀÄÄ 248.4 Q.«ÄÃ. zÀÆgÀzÀ PÀPÁë¥ÀxÀ KjPÉ ªÀiÁqÀÄªÀ EAxÀ ¸ÀgÀtÂ PÁAiÀiÁðZÀgÀuÉUÀ¼À CUÀvÀå«zÉ. £ÀªÉA§gï 16gÀ ºÉÆwÛUÉ EAvÀºÀ 4 AiÀÄvÀßUÀ¼ÀÄ AiÀÄ±À¹éAiÀiÁV £ÀqÉzÀªÀÅ. £ÀªÉA§gï 16gÀ ºÉÆwÛUÉ £ËPÉAiÀÄ£ÀÄß ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ vÀÄvÀÛvÀÄ¢ 1.2 ®PÀë Q.«ÄÃ. PÀPÉëUÉ Kj¸À¯Á¬ÄvÀÄ. £ÀªÉA§gï 3gÀµÉÖÃ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR ¢£ÀªÉAzÀgÉ r¸ÉA§gï 1 F ¢£À £ËPÉAiÀÄ£ÀÄß ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ PÀPÉëAiÀiÁzÀ ¨ÉÃ¥Àðr¹ ªÀÄAUÀ¼À£À PÀPÉëAiÉÄqÉUÉ ¥ÀæAiÀiÁt ¥ÁægÀA©ü¹vÀÄ. F PÁAiÀÄðªÀÇ ¸ÀºÀ AiÀÄ±À¹éAiÀiÁzÀzÀÆÝ £ÀªÀÄä AiÀÄ±À¸Àì£ÀÄß ºÉaÑ¹zÉ JAzÉÃ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÁVzÉ. 2013 r¸ÉA§gï 1 jAzÀ 2014gÀ ¸É¥ÉÖA§gï 23gÀªÀgÉUÉ £ËPÉAiÀÄÄ ªÀÄAUÀ¼À£ÉqÉUÉ ¥ÀæAiÀiÁt



116

ªÀiÁrzÉ. ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À°ègÀÄªÀ ¸ÀAPÉÃvÀ ¹éÃPÁgÀ PÉÃAzÀæ ¸ÀAPÉÃvÀUÀ¼À£ÀÄß ¹éÃPÀj¸ÀÄvÀÛ¯ÉÃ EgÀÄvÀÛzÉ. F ºÀAvÀzÀ°è £ËPÉAiÀÄ ¹ÜwAiÀÄÆ UÉÆvÁÛUÀÄvÀÛzÉ. PÉ®ªÉÇAzÀÄ ¨sÁUÀUÀ½UÉ vÉÆAzÀgÉAiÀiÁzÀgÉ ¸Àj¥Àr¸ÀÄªÀ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀÄÆ E¯ÉèÃ DUÀ¨ÉÃPÀÄ. C®èzÉ EzÀ£ÀÄß ¸Àj¥Àr¸À®Ä ºÉZÀÄÑªÀj EAzsÀ£ÀªÀ£ÀÆß G¥ÀAiÉÆÃV¸À¨ÉÃPÁVgÀÄªÀÅzÀjAzÀ ºÀÄµÁgÁVAiÉÄÃ EgÀ¨ÉÃPÁzÀAvÀºÀ ¸À¤ßªÉÃ±À«zÉ. ¸É¥ÉÖA§gï 24gÀ ºÉÆwÛUÉ £ËPÉ ªÀÄAUÀ¼À PÀPÉë ¥ÀæªÉÃ²¸ÀÄªÀ ¸ÁzsÀåvÉ EzÉ. E°èUÉ ¥Àæw ¸ÉPÉAqïUÉ 1.11 ªÉÃUÀzÀ°è PÀPÉëAiÀÄ£ÀÄß ¸ÉÃgÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 150 d£À «eÁÕ¤UÀ¼À vÀAqÀ ºÀUÀ°gÀÄ¼ÀÄ ±ÀæªÀÄ¥ÀlÄÖ gÀÆ¦¹zÀ F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄÄ ¸ÀA¥ÀÆtð AiÀÄ±À¹éAiÀiÁUÀÄvÁÛ ¸ÁUÀÄwÛzÉ JAzÀÄ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÁVzÉ. ªÀÄºÀvÁéPÁAQë ‘ªÀÄAUÀ¼ÀAiÀiÁ£À’ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÁzsÀåªÁV¹zÀ ¨sÁgÀvÀzÀ «eÁÕ¤UÀ¼ÀÄ

1. PÉ. gÁzsÁPÀÈµÀÚ£ï : ªÀAiÀÄ¸ÀÄì - 64, E¸ÉÆæÃ CzsÀåPÀë ªÀÄvÀÄÛ ¨ÁºÁåPÁ±À E¯ÁSÉAiÀÄ PÁAiÀÄðzÀ²ð,

1972 jAzÀ E¸ÉÆæÃzÀ°è ¸ÉÃªÉ, ºÉÆuÉUÁjPÉ, E¸ÉÆæÃzÀ ¸ÀA¥ÀÆtð ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼ÀÄ. 2. J¸ï. gÁzsÁPÀÈµÀÚ£ï :

ªÀAiÀÄ¸ÀÄì - 64 ¤zÉðÃ±ÀPÀgÀÄ «PÀæªÀiï ¸ÁgÁ¨sÁAiÀiï ¨ÁºÁåPÁ±À PÉÃAzÀæ ªÀÄvÀÄÛ GqÁªÀuÁ C¢üPÁgÀ ªÀÄAqÀ½ ¸ÀzÀ¸Àå 1972 jAzÀ E¸ÉÆæÃ£À°è PÁAiÀÄð ºÉÆuÉUÁjPÉ GqÁªÀuÁ ªÁºÀ£À¢AzÀ ªÀiÁ¸ïð D©ðlgï £ËPÉ GqÁªÀuÉ.

3. JA. CuÁÚzÉÆgÉÊ – ªÀAiÀÄ¸ÀÄì - 55 ªÀiÁ¸ïð D©ðlgï «ÄµÀ£ï PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ ¤zÉðÃ±ÀPÀgÀÄ

ºÉÆuÉUÁjPÉ, §eÉmï ¤ªÀðºÀuÉ, ¸ÀªÀÄAiÀÄ ¤ªÀðºÀuÉ, AiÉÆÃd£É ¸ÀA¥À£ÀÆä® ºÀAaPÉ ¨ÁºÁåPÁ±À £ËPÉ C©üªÀÈ¢ÞUÉ ¤zÉðÃ±À£À.

4. J.J¸ï. QgÀuïPÀÄªÀiÁgï- ªÀAiÀÄ¸ÀÄì - 61 G¥ÀUÀæºÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ PÉÃAzÀæzÀ ¤zÉðÃ±ÀPÀ ºÉÆuÉUÁjPÉ-

D©ðlgï eÉÆvÉ C¼ÀªÀr¹zÀÝ PÁåªÉÄgÁ «ÄxÉÃ£ï ¸ÀAªÉÃzsÀPÀ ªÀÄvÀÄÛ xÀªÀÄð¯ï



117

E£ï¥sÁægÉqï E¯ÉÆÃfAUï ¸ÉÊPÉÆÖçÃ«ÄÃlgï «£Áå¸À ªÀÄvÀÄÛ C©üªÀÈ¢Þ E¯ÉÆÃfAUï ¸ÉÊPÉÆÖç «ÄÃlgï «£Áå¸À ªÀÄvÀÄÛ C©üªÀÈ¢Þ

5. JA.ªÉÊ.J¸ï. ¥Àæ¸Ázï – ªÀAiÀÄ¸ÀÄì - 60 ªÀµÀð ¸ÀwÃ±ï zsÀªÀ£ï ¨ÁºÁåPÁ±À PÉÃAzÀæzÀ ¤zÉðÃ±ÀPÀ

GqÁªÀuÁ C¢üPÁgÀ ªÀÄAqÀ½AiÀÄ CzsÀåPÀë ºÉÆuÉUÁjPÉ-¸ÀAgÀPÀëuÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀªÀÄAiÀÄ UÉÆvÀÄÛ¥Àr¸ÀÄ«PÉ gÁPÉmï ¥ÉÆÃmïð£À ¸ÀA¥ÀÆtð G¸ÀÄÛªÁj.

6. J¸ï.PÉ. ²ªÀPÀÄªÀiÁgï : ªÀAiÀÄ¸ÀÄì - 60 E¸ÉÆæÃ. G¥ÀUÀæºÀ PÉÃAzÀæzÀ ¤zÉðÃ±ÀPÀ ºÉÆuÉUÁjPÉ G¥ÀUÀæºÀ

vÀAvÁæA±À C©üªÀÈ¢Þ ªÀÄvÀÄÛ ªÉÊeÁÕ¤PÀªÁV G¥ÀUÀæºÀ AiÉÆÃd£É eÁj.

7. ¦. PÀÄ¤ PÀÈµÀÚ£ï : ªÀAiÀÄ¸ÀÄì - 52 ¦J¸ïJ¯ï« G¥ÀUÀæºÀ PÉÃAzÀæzÀ ¤zÉðÃ±À£À ºÉÆuÉUÁjPÉ

G¥ÀUÀæºÀ vÀAvÁæA±À C©üªÀÈ¢Þ ªÀÄvÀÄÛ ªÉÊeÁÕ¤PÀªÁV G¥ÀUÀæºÀ AiÉÆÃd£É eÁj.

8. J¸ï. CgÀÄt£ï: ªÀAiÀÄ¸ÀÄì - 50 ªÀiÁ¸ïð, D©ðlgï «ÄµÀ£ï AiÉÆÃd£Á ¤zÉðÃ±ÀPÀ

ºÉÆuÉUÁjPÉ-£ËPÉ C©üªÀÈ¢Þ vÀAvÀæÀ ªÀÄÄ£ÀßqÉ¸ÀÄ«PÉ.

9. ©. dAiÀÄPÀÄªÀiÁgï : ªÀAiÀÄ¸ÀÄì – 54 ¦J¸ïJ¯ï« AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ¸ÀºÀ AiÉÆÃd£Á ¤zÉðÃ±ÀPÀgÀ

ºÉÆuÉUÁjPÉ-£ËPÉ C©üªÀÈ¢Þ vÀAqÀ ªÀÄÄ£ÀßqÉ¸ÀÄ«PÉ.

10. JA.J¸ï. ¥À¤ßÃgï ¸É®éA : ªÀAiÀÄ¸ÀÄì - 59, ²æÃºÀjPÉÆÃmÁzÀ PÁAiÀiÁðZÀgÀuÉ ªÀ®AiÀÄzÀ ¥ÀæzsÁ£À

ªÀåªÀ¸ÁÜ¥ÀPÀ. ºÉÆuÉUÁjPÉ-¤UÀ¢vÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄPÉÌ £ËPÉ GqÁªÀuÉ.



118

11. ¸ÀÄªÀiÁ r.Dgï. : ¸Áål¯ÉÊmï mÉ¹ÖAUï ¥sÉ¹°n ªÀÄÄRå¸ÉÜ.

12. PÀ£ÀßrUÀgÀÄ: qÁ. J¸ï.PÉ.²ªÀPÀÄªÀiÁgï, J.J¸ï.QgÀuïPÀÄªÀiÁgï, ©.J¸ï.ZÀAzÀæ±ÉÃRgï

ªÀÄAUÀ¼À£À ªÉÊ²µÀÖöåUÀ¼ÀÄ

• AiÉÆÃd£É WÉÆÃµÀuÉ ¥ÀæzsÁ¤ ªÀÄ£ÀªÉÆÃºÀ£À¹AUï CªÀjAzÀ 2012gÀ ¸É¥ÉÖA§gï£À°è PÁAiÀÄðUÀvÀUÉÆ½¸À®Ä vÉUÉzÀÄPÉÆAqÀ CªÀ¢ü 456 (15 wAUÀ¼ÀÄ)

• AiÀiÁ£ÀzÀ GzÉÝÃ±À- fÃªÀ£ÁzsÁgÀªÁzÀ «ÄxÉÃ£ï C¤®zÀ PÀÄgÀÄqÀÄ ¥ÀvÉÛ.

• J¯Éè°è ¤UÁ ªÀåªÀ¸ÉÜ, ¥ÉÆÃmïð¨ÉèÃgï, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ ¨Áå¯Á¼ÀÄ §Ææ£ÉÃ, zÀQët ¥sÉ¹¦üPï ªÀÄºÁ¸ÁUÀgÀzÀ°èAiÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ £À¼ÀAzÁ ªÀÄvÀÄÛ AiÀÄªÀÄÄ£Á ºÀqÀUÀÄ.

• £ÀªÉA§gï 5gÀ ¢£ÀzÀAzÀÄ DAiÉÄÌ. ¥Àæw 26 wAUÀ½UÉÆªÉÄä ªÀÄAUÀ¼À ªÀÄvÀÄÛ ¨sÀÆ«Ä wÃgÀ ºÀwÛgÀ¢AzÀ ºÁzÀÄ ºÉÆÃUÀÄvÀÛªÉ. D CªÀ¢ü FVgÀÄªÀÅzÀjAzÀ ¨sÁgÀvÀzÀ ªÉÆzÀ® gÁPÉmï GqÁªÀuÉAiÀÄ ¸ÀÄªÀtð ªÀÄºÉÆÃvÀìªÀ ªÀµÁðZÀgÀuÉ (50 ªÀµÀð).

• EzÀÄ zsÀÄæªÀUÁ«Ä G¥ÀUÀæºÀ GqÁªÀuÁ ªÁºÀ£ÀzÀ 25£ÉÃ GqÁªÀuÉ ¸À».

• ¨sÀÆ«Ä ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄAUÀ¼À£À £ÀqÀÄ«£À CAvÀgÀ: ¸ÀgÁ¸Àj 22.50 PÉÆÃn Q.«ÄÃ. (225 «Ä°AiÀÄ£ï Q.«ÄÃ.)

• ¸ÀÆAiÀÄð£À ¸ÀÄvÀÛ ªÀÄAUÀ¼ÀUÀæºÀzÀ ¥Àj¨sÀæªÀÄuÁ CªÀ¢ü : 687 ¢£À vÀ£Àß PÀPÉëAiÀÄ°è ¸ÀÄvÀÄÛªÀ PÁ¯ÁªÀ¢ü 24 UÀAmÉ 37 ¤«ÄµÀ. CzÀgÀ ¸ÀÄvÀÛ¼ÀvÉ 6,800 Q.«ÄÃ.

• PÉA¥ÀÄUÀæºÀzÀ ªÉÊ²µÀÖöåUÀ¼ÀÄ: ¸ËgÀªÀÄAqÀ®zÀ £Á®Ì£ÉÃ UÀæºÀªÁVgÀÄªÀ EzÀÄ ¸ËgÀªÀÇåºÀzÀ JgÀqÀ£ÉÃ Cw aPÀÌ UÀæºÀ PÀ©âtzÀ zsÁvÀÄ C¢üPÀªÁVgÀÄªÀÅzÀjAzÀ CzÀgÀ §tÚ PÉA¥ÀÄ.

• CvÀåAvÀ PÀrªÉÄ §eÉmï£À ªÀÄAUÀ¼ÀAiÀiÁ£À



119

• CvÀåAvÀ PÀrªÉÄ ¨É¯ÉAiÀÄ PÁgÀ£ÀÄß vÀAiÀiÁj¹gÀÄªÀ ¨sÁgÀvÀ FUÀ CvÀåAvÀ PÀrªÉÄ Rað£À°è ªÀÄAUÀ¼ÀPÉÌ G¥ÀUÀæºÀ PÀ¼ÀÄ»¸ÀÄwÛzÉ.

• CªÉÄÃjPÁzÀ £Á¸Á EzÉÃ ¸ÀªÀÄAiÀÄzÀ°è AiÉÆÃa¹gÀÄªÀ ªÀiÁªÉ£ï ªÀÄAUÀ¼ÀAiÀiÁvÉæAiÀÄÄ ªÉZÀÑ 679 «Ä°AiÀÄ£ï qÁ®gï. DzÀgÉ £ÀªÀÄäzÀÄ §jÃ 73 «Ä°AiÀÄ£ï qÁ®gï (450 PÉÆÃn gÀÆ.)

• CµÉÖ C°è £Á¸Á vÀ£Àß AiÉÆÃd£ÉUÉ 5 ªÀµÀðUÀ¼À ¥ÀÆªÀð ¹zÀÞvÉ ªÀiÁrPÉÆArzÀÝgÉ ¨sÁgÀvÀzÀÄÝ §jÃ 15 wAUÀ¼À ¸ÁºÀ¸À.

• ªÀÄAUÀ¼ÀAiÀiÁ£ÀzÀ PÀÄvÀÆºÀ®PÁj «µÀAiÀÄ F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁzsÀåªÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄAUÀ¼ÀAiÀiÁ£À JAzÀÄ §tÂÚ¹ªÉAiÉÄÃ ºÉÆgÀvÀÄ, E¸ÉÆæÃ ªÀiÁvÀæ “ªÀÄAUÀ¼À PÀPÁë C©üAiÀiÁ£À” JA§ ºÉ¸ÀgÀÄ PÉÆnÖzÉ.

• PÀ¼ÉzÀ 20 ªÀµÀðUÀ¼À°è ¨sÁgÀvÀ ¦J¸ïJ¯ï« 24 GqÁØAiÀÄ£À ªÀiÁrzÉ. EzÀÄ 25£ÉAiÀÄzÀÄ ºÁUÁV F £ËPÉUÉ C-25 JAzÀÄ ºÉ¸ÀjqÀ¯ÁVzÉ.

• F £ËPÉ ªÀÄAUÀ¼À£À°è ¸ÉÃjzÀgÉ CAxÀ ¸ÁºÀ¸À ªÀiÁrzÀ KµÁåzÀ ªÉÆzÀ® gÁµÀÖç £ÀªÀÄäzÁUÀ°zÉ. FªÀgÉUÉ 40 AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À°è 23 «¥sÀ®ªÁVªÉ. 1999gÀ°è d¥Á£ï 2011gÀ°è aÃ£Á ªÉÊ¥sÀ®å PÀArzÉ.

• F £ËPÉAiÀÄ°è 5 ªÉÊeÁÕ¤PÀ G¥ÀPÀgÀtUÀ½zÀÆÝ ªÀÄAUÀ¼À£À CzsÀåAiÀÄ£ÀPÉÌ £ÉgÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. ªÀÄÄRåªÁV C°è «ÄxÉÃ£ï EzÉAiÉÆÃ JAzÀÄ ºÀÄqÀÄPÀÄªÀÅzÀÄ F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ ªÀÄÄRå GzÉÝÃ±ÀªÁVzÉ.

ªÀÄAUÀ¼ÀAiÀiÁ£À AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ°è PÀ£ÀßqÀ £É®, PÀ£ÀßrUÀgÀ ¥ÁgÀÄ¥ÀvÀå

ªÀÄAUÀ¼ÀUÀæºÀ PÀPÁë C©üAiÀiÁ£ÀzÀ°è CAvÀjPÀë eÁ® (ºÉÆA¢gÀÄªÀ E¸ÉÆæÃzÀ ¸ÉàÃ¸ï £ÉmïªÀPïð) ºÉÆA¢gÀÄªÀ E¸ÉÆæÃzÀ ¨Áå¯Á¼ÀÄ PÉÃAzÀæ 3 ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÀð»¸À°zÉ.

• ªÀÄAUÀ¼À CAvÀjPÀë £ËPÉ gÀªÁ¤¸ÀÄªÀ gÉÃrAiÉÆÃ vÀgÀAUÀUÀ¼À ¹éÃPÁgÀ PÁAiÀÄð¤ªÀðºÀuÉ eÉÆvÉUÉ, ¹éÃPÀj¹zÀ ªÀiÁ»wUÀ¼À ¸ÀA¸ÀÌgÀuÉ ºÁUÀÆ ±ÉÃRgÀuÉ ªÀiÁqÀ°zÉ. C®èzÉ, CvÁåzsÀÄ¤PÀ G¥ÀUÀæºÀ ¤AiÀÄAvÀæt PÉÃAzÀæzÀ ªÀÄÆ®PÀ



120

PÉÆÃlåAvÀgÀ Q.«ÄÃ. zÀÆgÀzÀ°ègÀÄªÀ ªÀÄAUÀ¼À ªÀÇåªÀÄ£ËPÉAiÀÄ£ÀÄß gÉÃrAiÉÆÃ vÀgÀAUÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¤AiÀÄAwæ¸ÀÄvÀÛzÉ.

• zÉÊvÀå CAmÉ£Á PÉ®¸ÀªÉÃ£ÀÄ? ªÀÄAUÀ¼ÀUÀæºÀzÀ C£ÉéÃµÀuÉ £ËPÉ. PÉA¥ÀÄUÀæºÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÄvÀÄÛvÀÛ¯ÉÃ vÀ£Àß°ègÀÄªÀ 5 ªÉÊeÁÕ¤PÀ G¥ÀPÀgÀtUÀ½AzÀ ªÀiÁ»w ¸ÀAUÀæ»¸ÀÄvÀÛzÉ. F ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß gÉÃrAiÉÆÃ vÀgÀAUÁAvÀgÀ gÀÆ¥ÀzÀ°è ¨sÀÆ«ÄUÉ ¥Àæ¸ÁgÀ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. PÉÆÃmÁåAvÀgÀ Q.«ÄÃ. zÀÆgÀ¢AzÀ §gÀÄªÀ F ¹UÀß¯ï£ÀÄß ¨Áå¯Á¼ÀÄ«£À°ègÀÄªÀ rÃ¥ï ¸ÉàÃ¸ï £ÉmïªÀPïð£À°ègÀÄªÀ 32 «ÄÃlgï ªÁå¸ÀzÀ ¨Át¯É jÃwAiÀÄ zÉÊvÁåPÁgÀzÀ CAmÉ£Á ¹éÃPÀj¸ÀÄvÀÛzÉ.

• 350 l£ï vÀÆPÀ«gÀÄªÀ F ¸ÀÆPÀëöä DAmÉ£Á ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 10 ªÀÄºÀr ªÀÄ£ÉAiÀÄµÀÄÖ JvÀÛgÀ«zÉ. EzÉÃ jÃwAiÀÄ PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß 18 «ÄÃ. ªÁå¸ÀzÀ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ CAmÉ£Á PÀÆqÀ ªÀiÁqÀÄvÀÛzÉ. ZÀAzÀæAiÀiÁ£À-1 AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ°è rÃ¥ï ¸ÉàÃ¸ï £ÉmïªÀPïð PÁAiÀiÁðgÀA¨sÀ ªÀiÁrvÀÄÛ. F ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ZÀAzÀæ£À ªÉÄÃ¯ÉäöÊ£À°è ¤Ãj£À C¹ÜvÀé«gÀÄªÀ ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß ¹éÃPÀj¹zÀÄÝ EzÉÃ zÉÊvÀå DAmÉ£Á.

• ¸ÉàÃ¸ï ¸ÉÊ£ïì qÁmÁ ¸ÉAlgï : ¨Áå¯Á¼ÀÄ«£À°ègÀÄªÀ zÉÊvÀå ¸ÀA¥ÀPÀð DAmÉ£ÁUÀ½AzÀ ¥ÀqÉzÀ CªÀÄÆ®å ªÉÊeÁÕ¤PÀ ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß ¨Áå¯Á¼ÀÄ«£À°ègÀÄªÀ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ DAvÀjPÀë «eÁÕ£À zÀvÁÛA±À PÉÃAzÀæPÉÌ (LJ£ïJ¸ïr¹) gÀªÁ¤¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. »ÃUÉ gÀªÁ¤¹zÀ ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß F PÉÃAzÀæzÀ°è «AUÀr¹ ¸ÀA¸ÀÌj¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. £ÀAvÀgÀ F zÀvÁÛA±ÀªÀ£ÀÄß ªÀåªÀ¹ÜvÀªÁV PÀA¥ÀÆålgï£À°è ¸ÀAUÀæ»¹qÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. CªÀ±ÀåPÀvÉ¬ÄzÁÝUÀ E°èAzÀ ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß E¸ÉÆæÃ ¥ÀqÉAiÀÄ°zÉ.

• £ËPÉAiÀÄ£ÀÄß gÉÃrAiÉÆÃvÀgÀAUÀUÀ¼À ªÀÄÄSÁAvÀgÀ ¤AiÀÄAwæ¸ÀÄªÀ PÉÃAzÀæ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ GvÀÛgÀzÀ°ègÀÄªÀ ¦ÃuÁåzÀ°èzÉ. F PÉÃAzÀæzÀ eÉÆvÉUÉ ¨Áå¯Á¼ÀÄ«£À°ègÀÄªÀ CvÁåzsÀÄ¤PÀ G¥ÀUÀæºÀ ¤AiÀÄAvÀæt PÉÃAzÀæ PÀÆqÀ ªÀÄAUÀ¼ÀUÀæºÀ C£ÉéÃµÀuÁ £ËPÉAiÀÄ£ÀÄß ¤AiÀÄAwæ¸À°zÉ.

• ¸Á¸Àgï vÀmÉÖ jÃwAiÀÄ ªÉÄÃ¯ÉäöÊ : E¸ÉÆæÃ ¸ÀA¸ÉÜ ¨Áå¯Á¼ÀÄ«£À°ègÀÄªÀ ¥ÀæzÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß vÀ£Àß RUÉÆÃ¼À PÁAiÀÄðUÀ½UÉ §¼À¸À®Ä ¥ÀæªÀÄÄR PÁgÀt«zÉ. ¨Áå¯Á¼ÀÄ ¨sÀÆªÉÄÃ¯ÉäöÊ ªÀÄlÖ nÃ PÀÄrAiÀÄÄªÀ ¸Á¸Àgï jÃw vÀmÉÖAiÀiÁPÁgÀzÀ°èzÉ.



121

EzÀjAzÁV ¨sÀÆ«ÄAiÀÄ ºÉÆgÀV¤AzÀ §gÀÄªÀ gÉÃrAiÉÆÃ vÀgÀAUÀUÀ¼À£ÀÄß ºÁ¤AiÀiÁUÀzÀAvÉ ¹éÃPÀj¸À§ºÀÄzÁVzÉ.

• ªÀÄAUÀ¼À PÀPÁë C©üAiÀiÁ£ÀzÀ°è ªÀÄÆªÀgÀÄ PÀ£ÀßrUÀgÀÄ

• ZÀAzÀæAiÀiÁ£À-1 AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ°è ªÀÄºÀvÀézÀ dªÁ¨ÁÝj ºÉÆwÛzÀÝ PÀ£ÀßrUÀgÀÄ FUÀ®Æ vÀªÀÄä ¥ÁgÀÄ¥ÀvÀå ªÉÄgÉ¢zÁÝgÉ.

• zÉÃ±ÀzÀ ªÉÆlÖªÉÆzÀ® CAvÀgïUÀæºÀ AiÉÆÃd£ÉAiÀiÁzÀ ªÀÄAUÀ¼À UÀæºÀ PÀPÁë C©üAiÀiÁ£ÀzÀ°è ªÀÄÆªÀgÀÄ PÀ£ÀßrUÀgÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæ ªÀ»¹zÁÝgÉ.

• E¸ÉÆæ G¥ÀUÀæºÀ PÉÃAzÀæzÀ ¤zÉðÃ±ÀPÀgÁzÀ J¸ï.PÉ. ²ªÀPÀÄªÀiÁgï £ÉÃvÀÈvÀézÀ vÀAqÀ ªÀiÁ¸ïð «ÄµÀ£ï AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ°è DAvÀjPÀë £ËPÉ ¤ªÀiÁðt ºÁUÀÆ GqÁªÀuÉ PÁAiÀÄðzÀ°è PÉ®¸À ªÀiÁqÀÄwÛzÉ.

• E£ÀÄß CºÀªÀÄzÁ¨Ázï£À°è ¸ÉèÃ¸ï C¦èPÉÃ±À£ï ¸ÉAlgï ªÀÄÄRå¸ÀÜgÁVgÀÄªÀ ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ ªÀÄÆ®zÀ QgÀuïPÀÄªÀiÁgï ¸ÁgÀxÀåzÀ°è £ËPÉUÉ CUÀvÀåªÁzÀ 5 G¥ÀPÀgÀtUÀ¼À ¥ÉÊQ 3 G¥ÀPÀgÀtUÀ¼À£ÀÄß ¤«Äð¹PÉÆnÖzÁÝgÉ.

• ¨Áå¯Á¼ÀÄ«£À°ègÀÄªÀ rÃ¥ï ¸ÉàÃ¸ï £ÉmïªÀPïð PÉÃAzÀæzÀ ¤zÉðÃ±ÀPÀ ZÀAzÀæ±ÉÃRgï PÀÆqÀ PÀ£ÀßrUÀgÉÃ.

¯ÉÆÃPÀ¥Á¯ï ªÀÄ¸ÀÆzÉ – 2013 ¸ÀévÀAvÀæ ¨sÁgÀvÀzÀ°è £ÀqÉzÀ ºÀ®ªÁgÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR ZÀ¼ÀÄªÀ½UÀ¼À°è ¯ÉÆÃPÀ¥Á¯ï

ZÀ¼ÀÄªÀ½AiÀÄÄ CvÀåAvÀ ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀÄzÀÄ. zÉÃ±ÀzÀ°è vÁAqÀªÀ DqÀÄwÛgÀÄªÀ ¨sÀæµÁÖZÁgÀªÀ£ÀÄß ¤AiÀÄAwæ¸À®Ä AiÀiÁªÀÅzÉÃ PÁAiÉÄÝ eÁjUÉ §A¢gÀ°®è. ¸ÀÄ°UÉ ¸ÀÄ½¬ÄAzÀ ¸ÀªÀiÁdªÀ£ÀÄß vÀ¦à¹ ¨sÀæµÁÖZÁgÀ gÀ»vÀ ¸ÀªÀiÁdªÀ£ÀÄß ¸ÁÜ¦¸À®Ä CuÁÚ ºÀeÁgÉAiÀÄAvÀºÀ ºÀ®ªÁgÀÄ d£À ºÉÆÃgÁlUÁgÀgÀÄ ¥ÀæAiÀÄwß¹zÀÄÝ EzÀPÉÌ PÀ¼À¸À«lÖAvÉ ¸ÀA¸ÀwÛ£À JgÀqÀÆ ¸ÀzÀ£ÀUÀ¼À°è CAVÃPÁgÀUÉÆAqÀ ¯ÉÆÃPÀ¥Á¯ï ªÀÄ¸ÀÆzÉ-2013 ¨sÀæµÁÖZÁgÀzÀ «gÀÄzÀÞzÀ ¥ÀæªÀÄÄR §æºÁä¸ÀÛçªÁVzÉ.



122

PÀ¯Áåt gÁdå ¤ªÀiÁðtzÀ°è DqÀ½vÀzÀ ¥ÁvÀæ CvÀåAvÀ ªÀÄºÀvÀézÁÝVzÀÄÝ ¥Àæw¤vÀåªÀÇ DqÀ½vÀ PÁAiÀÄðPÉëÃvÀæ «¸ÁÛgÀUÉÆ¼ÀÄîwÛzÉ. EAzÀÄ DqÀ½vÀªÉA§ÄzÀÄ §ÈºÀzÁPÁgÀªÁV ¨É¼ÉzÀÄ CzÀgÀ «¢ü-«zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ ºÉZÀÄÑ QèµÀÖ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAQÃtð ¸ÀégÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄÄwÛzÉ.

F DqÀ½vÀzÀ°è C¢üPÁjUÀ¼À ¥ÁvÀæ CvÀåAvÀ ªÀÄºÀvÀézÁÝVzÀÄÝ C¢üPÁjUÀ½UÉ ¸ÁPÀµÀÄÖ C¢üPÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ «ªÉÃZÀ£Á¢üPÁgÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. DzÀgÉ C¢üPÁjUÀ¼À ¨sÀæµÁÖZÁgÀ, ®AZÀUÀÄ½vÀ£À ªÀÄvÀÄÛ C¢üPÁgÀ zÀÄ§ð¼ÀPÉ ¥ÀæeÉUÀ¼À ªÉÄÃ¯É ªÀåwjPÀÛ ¥ÀjuÁªÀÄ ©ÃgÀÄªÀÅzÀÄAlÄ. ¸ÀPÁðj C¢üPÁjUÀ¼À C£ÁåAiÀÄ, CPÀæªÀÄ ªÀÄÄAvÁzÀ CPÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¤ªÁj¸ÀÄªÀ°è £ÁåAiÀiÁAUÀ, ªÀiÁzsÀåªÀÄUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ «gÉÆÃzsÀ ¥ÀPÀëUÀ¼ÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR ¥ÁvÀæ ªÀ»¸ÀÄvÀÛªÉ. DzÀgÉ EªÀÅUÀ¼ÀÄ ¥ÀjuÁªÀÄPÁj ¸ÁzsÀ£ÀUÀ¼ÁV G½AiÀÄzÀ PÁgÀt DqÀ½vÁ¢üPÁjUÀ¼À C¢üPÁgÀ zÀÄgÀÄ¥ÀAiÉÆÃUÀzÀAvÀºÀ PÀÈvÀåUÀ¼À£ÀÄß vÀqÉAiÀÄ®Ä ¥ÀjuÁªÀÄPÁj ¸ÁzsÀ£ÀzÀ CªÀ±ÀåPÀvÉ EzÀÄÝ CAvÀºÀ MAzÀÄ ¸ÁzsÀ£ÀªÉÃ NA§ÄqïìªÀÄ£ï. NA§ÄqïìªÀÄ£ï JA§ÄzÀÄ ¹éÃrµï ¸ÀA¸ÉÜAiÀiÁVzÀÄÝ EzÀ£ÀÄß ¨sÁgÀvÀzÀ°è ‘¯ÉÆÃPÀ¥Á¯ï’ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄvÁÛgÉ. ‘NA§ÄqïìªÀÄ£ï’ JA§ÄzÀÄ ¨sÀæµÁÖZÁgÀ, C£ÁåAiÀÄ CPÀæªÀÄUÀ¼À «gÀÄzÀÞ ¸ÁªÀðd¤PÀgÀÄ ¸À°è¸ÀÄªÀ zÀÆgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸À®Ä ±Á¸ÀPÁAUÀ¢AzÀ £ÉÃªÀÄPÀªÁzÀ ¸ÀévÀAvÀæ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀPÁëwÃvÀªÁV PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸ÀÄªÀ ‘C¢üPÁj’ JA§ CxÀðªÀ£ÀÄß ¸ÀÆa¸ÀÄvÀÛzÉ. ¹éÃqÀ£ï F ¥ÀæªÀÈwÛAiÀÄ£ÀÄß C¼ÀªÀr¹PÉÆAqÀ «±ÀézÀ ¥ÀæxÀªÀÄ gÁµÀÖçªÁVzÀÄÝ 1809gÀ°è ¹éÃqÀ£ï ¸ÀA«zsÁ£ÀªÀÅ NA§ÄqïìªÀÄ£ï gÀZÀ£ÉUÉ CªÀPÁ±À PÀ°à¹zÉ. NA§ÄqïìªÀÄ£ï ¸ÀévÀAvÀæ ¸ÀA¸ÉÜAiÀiÁVzÀÄÝ EzÀgÀ zÉÊ£ÀA¢£À PÁAiÀÄðPÀ¯Á¥ÀUÀ¼À°è ºÀ¸ÀÛPÉëÃ¥À ªÀiÁqÀÄªÀ C¢üPÁgÀªÀ£ÀÄß ¸ÀA«zsÁ£ÀzÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ CAUÀUÀ¼ÀÄ ºÉÆA¢gÀÄªÀÅ¢®è.

NA§ÄqïìªÀÄ£ï vÀ£ÀßzÉÃ DzÀ «±ÉÃµÀ C¢üPÁgÀUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÄÝ J¯Áè ¸ÁªÀðd¤PÀ C¢üPÁjUÀ¼À£ÀÄß ªÉÄÃ°éZÁgÀuÉ ªÀiÁqÀÄªÀ zÁR¯ÉUÀ¼À£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸ÀÄªÀ ¥ÀæeÉUÀ½UÉ ¸ÀjAiÀiÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ ¤µÀàPÀë¥ÁvÀ £ÁåAiÀÄ zÉÆgÉAiÀÄÄªÀAvÉ ªÀiÁqÀÄªÀ C¢üPÁgÀªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛzÉ. DqÀ½vÀªÀÅ PÁ£ÀÆ£ÀÄ§zÀÞªÁV ªÀÄvÀÄÛ ¤AiÀÄªÀiÁ£ÀÄ¸ÁgÀ £ÀqÉAiÀÄÄwÛzÉAiÉÄÃ JA§ÄzÀ£ÀÄß RavÀ¥Àr¹PÉÆ¼ÀÄîªÀ DqÀ½vÁ¢üPÁjUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä



123

C¢üPÁgÀªÀ£ÀÄß zÀÄgÀÄ¥ÀAiÉÆÃUÀ¥Àr¹zÀAvÉ £ÉÆÃrPÉÆ¼ÀÄîªÀ dªÁ¨ÁÝj F ¸ÀA¸ÉÜUÉ ¸ÉÃjgÀÄvÀÛzÉ.

1963gÀ°è J¯ï.JA. ¹AVéAiÀÄªÀgÀÄ ¯ÉÆÃPÀ¥Á¯ï ¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ¥ÀjZÀ¬Ä¹zÀªÀgÀÄ. £ÀAvÀgÀ 1966gÀ°è ªÉÆgÁfð zÉÃ¸Á¬ÄAiÀÄªÀgÀ £ÉÃvÀÈvÀézÀ°è £ÉÃªÀÄPÀªÁzÀ ªÉÆzÀ® DqÀ½vÀ ¸ÀÄzsÁgÀuÁ DAiÉÆÃUÀªÀÅ £ÁUÀjPÀgÀ PÀÄAzÀÄPÉÆgÀvÉUÀ¼À ¤ªÁgÀuÉUÁV ¯ÉÆÃPÀ¥Á¯ï ªÀÄvÀÄÛ ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛ ¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ£ÀÄß ¸ÁÜ¦¸ÀÄªÀAvÉ ¸ÀPÁðgÀPÉÌ ²¥sÁgÀ¸ÀÄì ªÀiÁrvÀÄ. £ÀAvÀgÀ 1968gÀ°è ªÀQÃ® ±ÁAw¨sÀÆµÀuïgÀªÀgÀÄ ªÉÆzÀ® ¨ÁjUÉ ¯ÉÆÃPÀ¥Á¯ï PÀgÀqÀÄ ªÀÄ¸ÀÆzÉAiÀÄ£ÀÄß gÀa¹ ¯ÉÆÃPÀ¸À¨sÉAiÀÄ°è ªÀÄAr¹zÀgÀÄ. ¯ÉÆÃPÀ¸À¨sÉAiÀÄ°è CAVÃPÁgÀªÁzÀ F ªÀÄ¸ÀÆzÉ gÁdå¸ÉÃªÉAiÀÄ°è CAVÃPÁgÀ ¥ÀqÉAiÀÄÄªÀ°è «¥sÀ®ªÁ¬ÄvÀÄ. EzÁzÀ £ÀAvÀgÀ 1971, 1977, 1985, 1989, 1996, 1998, 2001, 2005, 2008gÀ°è ¸ÀA¸ÀwÛ£À°è ªÀÄAqÀ£ÉAiÀiÁzÀ ¯ÉÆÃPÀ¥Á¯ï ªÀÄ¸ÀÆzÉ CAVÃPÁgÀ ¥ÀqÉAiÀÄÄªÀ°è «¥sÀ®ªÁ¬ÄvÀÄ. 2011gÀ°è ªÀÄvÀÄÛ ¯ÉÆÃPÀ¸À¨sÉAiÀÄ°è ªÀÄAqÀ£ÉAiÀiÁV CAVÃPÁgÀªÁzÀ ªÀÄ¸ÀÆzÉ PÉÆ£É WÀ½UÉAiÀÄ°è gÁdå¸À¨sÉAiÀÄ°è CAVÃPÁgÀ ¥ÀqÉAiÀÄÄªÀ°è «¥sÀ®ªÁ¬ÄvÀÄ. EzÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¹zÀ zÉÃ±ÀzÀ £ÁUÀjPÀgÀ°è ¯ÉÆÃPÀ¥Á¯ï ªÀÄ¸ÀÆzÉ CAVÃPÁgÀ DUÀÄªÀÅzÀÄ AiÀiÁªÁUÀ? eÁjUÉ §gÀÄªÀÅzÀÄ AiÀiÁªÁUÀ JA§ ¥Àæ±Éß PÁqÀ¯ÁgÀA©ü¹vÀÄÛ. DzÀgÉ EwÛÃZÉUÉ ¸ÀA¸ÀwÛ£À°è ªÀÄAqÀ£ÉAiÀiÁV CAVÃPÁgÀUÉÆAqÀ ¯ÉÆÃPÀ¥Á¯ï ªÀÄ¸ÀÆzÉ-2013 F J®è DvÀAPÀUÀ¼À£ÀÄß zÀÆgÀ ªÀiÁrzÉ.

¨sÁgÀvÀzÀ°è ¯ÉÆÃPÀ¥Á¯ï£ÀÄß ¸ÁÜ¦¸ÀÄªÀ GzÉÝÃ±À¢AzÀ ¯ÉÆÃPÀ¥Á¯ï

ªÀÄ¸ÀÆzÉAiÀÄ£ÀÄß r¸ÉA§gï 27, 2011gÀAzÀÄ ¸ÀA¸ÀwÛ£À°è ªÀÄAr¸À¯Á¬ÄvÀÄ. DzÀgÉ F PÁAiÉÄÝAiÀÄ §UÉÎ ºÀ®ªÁgÀÄ C¥À¸ÀégÀUÀ¼ÀÄ PÉÃ½§AzÀ PÁgÀt F PÁAiÉÄÝAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄvÀÛµÀÄÖ §®UÉÆ½¸À®Ä 2011gÀ ¯ÉÆÃPÀ¥Á¯ï ªÀÄ¸ÀÆzÉUÉ ¸ÁPÀµÀÄÖ wzÀÄÝ¥Àr vÀAzÀÄ ¯ÉÆÃPÀ¥Á¯ï ªÀÄvÀÄÛ ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛ ªÀÄ¸ÀÆzÉ 2013 JA§ÄzÁV r¸ÉA§gï 17, 2013gÀAzÀÄ gÁdå¸À¨sÉAiÀÄ°è ªÀÄAr¸À¯Á¬ÄvÀÄ. gÁdå¸À¨sÉAiÀÄ°è CAVÃPÁgÀªÁzÀ ªÀÄ¸ÀÆzÉ r¸ÉA§gï 18, 2013gÀAzÀÄ ¯ÉÆÃPÀ¸À¨sÉAiÀÄ°èAiÀÄÆ CAVÃPÁgÀªÁ¬ÄvÀÄ. d£ÀªÀj 1, 2014gÀAzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ gÁµÀÖç¥ÀwUÀ¼À CAQvÀ ¥ÀqÉzÀ F ªÀÄ¸ÀÆzÉ ªÀÄÆ®PÀ ¯ÉÆÃPÀ¥Á¯ï ªÀÄvÀÄÛ ¯ÉÆÃPÁAiÀÄÄPÀÛ ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ PÁAiÀÄð¤ªÀð»¸À°ªÉ.



124

¯ÉÆÃPÀ¥Á¯ï ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ AiÀiÁªÀÅzÉÃ gÁdQÃAiÀÄ ¥ÀPÀëPÉÌ ¸ÉÃjzÀªÀgÁVgÀ¨ÁgÀzÀÄ. ¯ÉÆÃPÀ¥Á¯ï ¸ÀzÀ¸ÀågÀ£ÀÄß £ÉÃ«Ä¸ÀÄªÀ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀÄ¦æÃAPÉÆÃmïð DzÉÃ±ÀzÀAvÉ ªÀeÁ ªÀiÁqÀÄªÀ C¢üPÁgÀ gÁµÀÖç¥ÀwUÀ½UÉ ¸ÉÃjgÀÄvÀÛzÉ. ‘J’ zÀeÉð¬ÄAzÀ ‘r’ zÀeÉðAiÀÄªÀgÉV£À J¯Áè C¢üPÁjUÀ¼ÀÄ, J¯Áè ªÀUÀðzÀ gÁdPÁgÀtÂUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæzsÁ£ÀªÀÄAwæUÀ¼ÀÄ ¯ÉÆÃPÀ¥Á¯ï ªÁå¦ÛUÉ M¼À¥ÀqÀ°zÁÝgÉ. ¯ÉÆÃPÀ¥Á¯ï£À°è M§â CzsÀåPÀë ªÀÄvÀÄÛ JAlÄ d£À ¸ÀzÀ¸ÀåjzÀÄÝ CªÀgÀ°è CzsÀðzÀµÀÄÖ d£À ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ £ÁåAiÀiÁAUÀzÀ ¸ÀzÀ¸ÀågÁVgÀ¨ÉÃPÀÄ. ¸ÀA¸ÀwÛ£À 100 d£À ¸ÀzÀ¸ÀågÀ ¸À»ªÀÅ¼Àî zÀÆgÀ£ÀÄß DzsÀj¹ gÁµÀÖç¥ÀwUÀ¼ÀÄ ²¥sÁgÀ¸ÀÄì ªÀiÁrzÀgÉ ¯ÉÆÃPÀ¥Á¯ï ¸ÀzÀ¸ÀågÀ PÀÄjvÀÄ ¸ÀÄ¦æÃAPÉÆÃmïð vÀ¤SÉ £ÀqÉ¸À§ºÀÄzÀÄ. ¥ÁæxÀ«ÄPÀ vÀ¤SÉAiÀÄ ªÉÃ¼É DgÉÆÃ¦vÀ C¢üPÁj CxÀªÁ ¸ÀA¸ÉÜ¬ÄAzÀ «ªÀgÀuÉ ¥ÀqÉAiÀÄ¨ÉÃQ®è. ¸ÀPÁðgÀzÀ C£ÀÄzÁ£À ¥ÀqÉAiÀÄÄªÀ J¯Áè ¸ÉÆ¸ÉÊnUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ læ¸ïÖUÀ¼ÀÄ ¯ÉÆÃPÀ¥Á¯ï ªÁå¦ÛUÉ M¼À¥ÀqÀÄvÀÛªÉ.

¯ÉÆÃPÀ¥Á®£ÀÄ PÁ£ÀÆ¤£À ¥ÀæPÁgÀ ¸ÁªÀðd¤PÀ ªÀåQÛAiÀÄ «gÀÄzÀÞ PÉÃ½§gÀÄªÀ zÀÆgÀÄUÀ¼À£ÀÄß «ZÁgÀuÉUÉ PÉÊUÉwÛPÉÆ¼ÀÄîvÀÛzÉ. EzÀÄ ªÀµÀðzÀ »A¢£À CªÀ¢üAiÉÆ¼ÀV£À zÀÄ£ÀðqÀvÉAiÀÄ zÀÆgÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁvÀæ CAVÃPÀj¸ÀÄvÀÛzÉ. ¯ÉÆÃPÀ¥Á®gÀ ªÁå¦ÛAiÀÄ°è ¥ÀæzsÁ¤, ªÀÄAwæUÀ¼ÀÄ, ¸ÀA¸Àvï ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ, gÁdå «zsÁ£À¸À¨sÉUÀ¼À ¸ÀzÀ¸ÀågÀÄ, gÁdå ¸ÀPÁðgÀUÀ¼À ªÀÄAwæUÀ¼ÀÄ, ªÀÄÄRåªÀÄAwæUÀ¼ÀÄ §gÀÄvÁÛgÉ. PÉÃAzÀæ CxÀªÁ gÁdå ¸ÀPÁðgÀzÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ªÀÄAwæAiÀÄ «gÀÄzÀÞ ¨sÀæµÁÖZÁgÀzÀ DgÉÆÃ¥ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸ÀÄªÀÅzÀÄ. AiÀiÁªÀÅzÉÃ M§â £ÁUÀjPÀ C£ÁåAiÀÄPÉÌ M¼ÀUÁVzÁÝ£ÉAzÀÄ zÀÆgÀÄ ¸À°è¹zÁUÀ ¯ÉÆÃPÀ¥Á®£ÀÄ vÀ¤SÉ £ÀqÉ¸À§ºÀÄzÁVzÉ. C®èzÉÃ vÀ£Àß «ªÉÃZÀ£Á¢üPÁgÀzÀ°è zÀÄgÁqÀ½vÀ¢AzÀ GAmÁUÀÄªÀ C£ÁåAiÀÄzÀ PÀæªÀÄzÀ «gÀÄzÀÞªÀµÉÖÃ C®èzÉ ¥ÀPÀë¥ÁvÀzÀ «gÀÄzÀÞzÀ zÀÆgÀ£ÀÄß PÀÆqÀ vÀ¤SÉ ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÀÄ. vÀ£Àß UÀªÀÄ£ÀPÉÌ §AzÀ £ÀAvÀgÀ PÀAqÀÄ§gÀÄªÀ C£ÁåAiÀÄ, CPÀæªÀÄUÀ¼À §UÉÎAiÀÄÆ vÀ¤SÉ £ÀqÉ¸À§ºÀÄzÁVzÉ. vÀ£Àß §½UÉ §gÀÄªÀ zÀÆgÀÄUÀ¼À°è ¸ÀvÁåA±À«zÉ JAzÀÄ PÀAqÀÄ§AzÀgÉ ¯ÉÆÃPÀ¥Á®£ÀÄ PÀæªÀÄPÉÊUÉÆ¼Àî¨ÉÃPÁzÀ C¢üPÁjUÉ vÀ£Àß C©ü¥ÁæAiÀÄªÀ£ÀÄß w½¸ÀÄvÁÛ£É. EzÀPÀÌ£ÀÄUÀÄtªÁV PÉÊUÉÆAqÀ PÀæªÀÄªÀ£ÀÄß C¢üPÁjAiÀÄÄ ¯ÉÆÃPÀ¥Á®¤UÉ w½¸À¨ÉÃPÀÄ. ¯ÉÆÃPÀ¥Á®£ÀÄ vÀ£Àß ªÁ¶ðPÀ ªÀgÀ¢AiÀÄ£ÀÄß gÁµÀÖç¥ÀwUÀ½UÉ ¸À°è¸ÀÄvÁÛgÉ. F ªÀgÀ¢AiÀÄ£ÀÄß gÁµÀÖç¥ÀwUÀ¼ÀÄ ¸ÀA¸ÀwÛ£À°è ªÀÄAr¸ÀÄvÁÛgÉ.



125

MmÁÖgÉAiÀiÁV ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÁzÀgÉ ¸ÁªÀðd¤PÀ ªÀåQÛAiÀÄ «gÀÄzÀÞ PÉÃ½§gÀÄªÀ zÀÄ£ÀðqÀvÉAiÀÄ£ÀÄß vÀ¤SÉ ªÀiÁqÀÄªÀ MAzÀÄ ¸ÁÜ¬ÄÃ ªÀåªÀ¸ÉÜAiÀiÁVzÀÄÝ EzÉÆAzÀÄ ¸ÀA«zsÁ£ÉÃvÀgÀ ¸ÀA¸ÉÜAiÀiÁVzÉ. DzÀgÉ ¯ÉÆÃPÀ¥Á¯ï ªÀÄ¸ÀÆzÉ-2013 gÁµÀÖç¥ÀwUÀ¼À CAQvÀ ¥ÀqÉzÀÄ ºÀ®ªÀÅ wAUÀ¼ÀÄUÀ¼ÉÃ PÀ¼ÉzÀgÀÆ ¯ÉÆÃPÀ¥Á®£À £ÉÃªÀÄPÁw E£ÀÆß DV®è. DzÀÝjAzÀ EzÀgÀ §UÉÎ PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ UÀªÀÄ£ÀºÀj¸À¨ÉÃPÁzÀ vÀÄvÀÄð CªÀ±ÀåPÀvÉ EzÉ. ºÁUÁzÀ°è ªÀiÁvÀæ zÉÃ±ÀzÀ°è §ÈºÀzÁPÁgÀªÁV ¨É¼ÉAiÀÄÄwÛgÀÄªÀ ¨sÀæµÁÖZÁgÀ, zÀÄ£ÀðqÀvÉ, C£ÁåAiÀÄ, CPÀæªÀÄ, ¸ÀÈd£À¥ÀPÀë¥ÁvÀ ªÀÄÄAvÁzÀ ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ¼À£ÀÄß ºÀwÛPÀÌ®Ä ¸ÁzsÀå.

dªÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ PÁ²äÃgÀ «ªÁzÀ

¨sÁgÀvÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁQ¸ÁÛ£À ¸ÀA§AzsÀ ºÀzÀUÉqÀ®Ä ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀ PÁgÀtªÉAzÀgÉ dªÀÄÄä-PÁ²äÃgÀ «ªÁzÀ. ¨sÁgÀvÀ «¨sÀd£ÉAiÀiÁzÁUÀ EzÀÝ zÉÃ²ÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÁÜ£ÀUÀ¼ÀÄ 680. F ¸ÀA¸ÁÜ£ÀUÀ¼ÀÄ AiÀiÁªÀÅzÉÃ JgÀqÀÄ zÉÃ±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÉÃgÀ®Ä ¸ÁévÀAvÀæöå ¤ÃqÀ¯Á¬ÄvÀÄ. zÉÃ²ÃAiÀÄ ¸ÀA¸ÁÜ£ÀUÀ¼À MlÄÖUÀÆqÀÄ«PÉUÁV ¨sÁgÀvÀzÀ GQÌ£À ªÀÄ£ÀÄµÀå ‘¸ÀzÁðgïªÀ®è¨sÀ¨sÁ¬Ä ¥ÀmÉÃ®gÀÄ’ PÁAiÀÄð AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß vÀAiÀiÁj¹zÀgÀÄ. dÄ£ÁUÀqÀ ¸ÀA¸ÁÜ£ÀzÀ°èAiÀÄ CgÀ¸À ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀªÀ£ÀÄß ¸ÉÃgÀ®Ä EaÒ¹zÀ£ÀÄ. DzÀgÉ C°è£À §ºÀÄ¸ÀASÁåvÀ »AzÀÆUÀ¼ÀÄ ¨sÁgÀvÀ ¸ÉÃgÀ®Ä EaÒ¹zÁUÀ F ¸ÀA¸ÁÜ£À ¨sÁgÀvÀPÉÌ ¸ÉÃjvÀÄ.

dªÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ PÁ²äÃgÀzÀ CgÀ¸ÀÄ gÁeÁ ºÀj¹AUÀ£ÀÄ ¥ÀmÉÃ®gÀ£ÀÄß ¨sÉÃnAiÀiÁV ¨sÁgÀvÀPÉÌ ¸ÉÃgÀÄªÀ EAVvÀ ªÀåPÀÛ¥Àr¹zÀ£ÀÄ. EzÉÃ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ ¸ÉÊ£Áå¢üPÁj CPÀâgïSÁ£À£ÀÄ UÀÄqÀØUÁqÀÄ ¸ÉÊ¤PÀgÀ ¨ÉA§®zÉÆA¢UÉ 1947 CPÉÆÖÃ§gï 23gÀAzÀÄ C¤jÃQëvÀªÁV zÁ½AiÀÄ¤ßlÖgÀÄ. DUÀ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÉÊ£Àå gÁd ºÀj¹AUÀ£À gÀPÀëuÉUÉ zsÁ«¹ 1947 CPÉÆÖÃ§gï 27gÀAzÀÄ ¥ÁPï ¸ÉÊ£ÀåªÀ£ÀÄß ¸ÉÆÃ°¹zÀgÀÄ. FUÁUÀ¯ÉÃ ¨sÁgÀvÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁPï ªÀÄzsÉå gÁåqï Qè¥sï gÉÃSÉ J¼ÉAiÀÄ¯ÁVvÀÄÛ. ¥ÁQ¸ÁÛ£À «±Àé¸ÀA¸ÉÜAiÀÄ ªÉÆgÉ ºÉÆÃ¬ÄvÀÄ. AiÀÄÄJ£ïN ¤RgÀªÁzÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¤zsÁðgÀ vÉUÉzÀÄPÉÆ¼Àî°®è. £ÉºÀgÀÄ CªÀgÀÄ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¸ÉÊ£ÀåªÀ£ÀÄß »AzÀPÉÌ PÀgÉ¬Ä¹PÉÆAqÀgÀÄ. EzÀjAzÀ vÁvÁÌ°PÀªÁV AiÀÄÄzÀÞ ¤®ÄUÀqÉAiÀiÁ¬ÄvÀÄ. DzÀgÉ PÁ²äÃgÀ ªÀiÁvÀæ 65% ¨sÁgÀvÀzÀ°èAiÀÄÆ 35% ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ°èAiÀÄÆ G½zÀÄPÉÆArvÀÄ. 1965gÀ°è ¥ÁQ¸ÁÛ£À



126

ªÀÄvÉÛ PÁ²äÃgÀ DPÀæªÀÄtPÉÌ ªÀÄvÉÆÛªÉÄä ¥ÀæAiÀÄwß¹ «¥sÀ®vÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢vÀÄÛ. 1966gÀ°è ªÀiÁvÀÄPÀvÉAiÀÄ ªÀÄÄSÁAvÀgÀ ¸ÀªÀÄ¸Éå ¥ÀjºÁgÀPÁÌV ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæzsÁ¤ ¯Á¯ï§ºÀzÀÆÝgï ±Á¹Ûç ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ CAiÀÄÆ¨ïSÁ£ïgÀÄ ‘vÁµÉÌAmï’ M¥ÀàAzÀPÉÌ ¸À» ªÀiÁrzÀgÀÄ. ªÀÄÄAzÉ ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ ¨ÉA§°vÀ ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀPÀgÀÄ PÁ²äÃgÀ PÀtÂªÉAiÀÄ°è 1999gÀ°è PÁVð¯ï AiÀÄÄzÀÞ ¸ÁjzÀgÀÄ. F AiÀÄÄzÀÞzÀ°è ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ ¸ÉÊ£Àå ¸ÀA¥ÀÆtðªÁV ¸ÉÆÃ®£ÀÄß C£ÀÄ¨sÀ«¹vÀÄÛ. EAzÀÄ ¥ÁQ¸ÁÛ£À CPÀæ«ÄvÀ 35% ¨sÀÆ ¨sÁUÀPÉÌ P.O.K. (Pakistan Occupied Kashmir) JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄªÀgÀÄ. ¨ÁAUÁè ¸ÁévÀAvÀæöå

1947gÀ°è ©ænµÀgÀÄ JgÀqÀÄ ¨sÁUÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁrzÁUÀ ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀPÉÌ ¥ÀÆªÀð ¥ÁQ¸ÁÛ£À ªÀÄvÀÄÛ ¥À²ÑªÀÄ ¥ÁQ¸ÁÛ£À JAzÀÄ PÀgÉzÀgÀÄ. ¥ÀÆªÀð ¥ÁQ¸ÁÛ£À ¥ÀÆªÀð §AUÁ¼À ªÀÄvÀÄÛ C¸ÁìA£À f¯ÉèUÀ¼À£ÉÆß¼ÀUÉÆArvÀÄÛ. EzÀÄ 1971gÀ°è fAiÀiÁ-Ggï-gÉºÀªÀiÁ£ïgÀ £ÉÃvÀÈvÀézÀ°è ¸ÁévÀAvÀæöå ¥ÀqÉzÀÄPÉÆAqÀÄ ‘¨ÁAUÁèzÉÃ±À’ªÉ¤¹PÉÆArvÀÄ.

¨sÁgÀvÀ-¥ÁPï d®«ªÁzÀ

1960gÀ°è ¨sÁgÀvÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁQ¸ÁÛ£À ªÀÄzsÀåzÀ d®«ªÁzÀ MAzÀÄ AiÀÄ±À¹é ¤tðAiÀÄªÁVzÉ. 1947gÀ°è zÉÃ±À «¨sÀd£ÉAiÀiÁzÁUÀ ¤Ãj£À ¥ÁvÀæ ¨sÁgÀvÀzÀ°èAiÀÄÆ ªÀÄvÀÄÛ £À¢ ¥ÁvÀæzÀ ªÉÄÃ¯ÁãUÀ ªÀiÁvÀæ ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ°è G½zÀÄPÉÆArvÀÄ. EzÀÄ 1960 ¸É¥ÉÖA§gï 19 gÀAzÀÄ «±Àé¸ÀA¸ÉÜ ¸ÀºÀPÁgÀzÉÆA¢UÉ ¥ÀjºÁgÀ PÀArvÀÄÛ. ¨sÁgÀvÀ ¸ÀPÁðgÀ ‘lÆ¯ï §Ä¯ï £É«UÉÃµÀ£ï ¥ÁæeÉPïÖ’ DuÉPÀlÄÖ ¤«Äð¸À®Ä mÉAqÀgï PÀgÉ¬ÄvÀÄ. ¥ÁPï «gÉÆÃ¢ü¹vÀÄ. C®èzÉ ‘G¯Áègï ¨ÁågÉÃeï’ ¤ªÀiÁðtPÀÆÌ ¥ÁPï CrØAiÀiÁ¬ÄvÀÄ.

¹ªÀiÁè M¥ÀàAzÀ

1971gÀ°è ¨ÁAUÁè «¨sÀd£ÉAiÀiÁzÀ £ÀAvÀgÀ, ¨sÁgÀvÀ-¥ÁQ¸ÁÛ£À ¸ÀA§AzsÀ ¤zsÁ£ÀUÀwAiÀÄ ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÀªÀÅ. 1972gÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæzsÁ¤ EA¢gÁUÁA¢ü ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ CzsÀåPÀë dÄ°áPÀgï §ÄmÉÆÖ ¨ÉlÖUÀ¼À PÉÃAzÀæ ‘¹ªÀiÁè’zÀ°è M¥ÀàAzÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁrPÉÆAqÀgÀÄ. ¨sÁgÀvÀzÀ°èAiÀÄ ¥ÁQ¸ÁÛ¤AiÀÄªÀgÀ£ÀÄß



127

(90,000) ©qÀÄUÀqÉUÉÆ½¸À¯Á¬ÄvÀÄ. JgÀqÀÆ gÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ ±ÁAwAiÀÄÄvÀ ªÀiÁUÀðUÀ¼À°è §ºÀÄ¥ÀQëÃAiÀÄ M¥ÀàAzÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁrPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀgÀ ªÀÄÆ®PÀ vÀªÀÄä°è£À ©ü£Áß©ü¥ÁæAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÀrªÉÄ ªÀiÁqÀÄªÀ ¥ÀæAiÀÄvÀß ªÀiÁrzÀªÀÅ ªÀÄvÀÄÛ 3£ÉÃ zÉÃ±ÀPÉÌ ªÀÄzsÀå D¸ÀàzÀªÀ®è JA§ÄzÀ£ÀÄß ¸ÀàµÀÖ¥Àr¹zÀªÀÅ. £ÀAvÀgÀ 1976gÀ°è gÁdvÁAwæPÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÁå¥ÁgÀ ¸ÀA§AzsÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄgÀÄeÉÆÃr¸À¯Á¬ÄvÀÄ.

¨sÁgÀvÀ-¥ÁQ¸ÁÛ£À ªÀiÁvÀÄPÀvÉ

1985gÀ°è ¨É¤fgï §ÄmÉÆÖ ªÀÄvÀÄÛ ¨sÁgÀvÀzÀ ¥ÀæzsÁ¤ gÁfÃªïUÁA¢ü ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ DPÀæªÀÄt vÀqÉ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ ºÁUÀÆ ªÉÊZÁjPÀ «µÀAiÀÄUÀ¼À ªÀUÁðªÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ DgÀA¨sÀzÀ PÀÄjvÀÄ ZÀZÉð, 1997gÀ°è ¨sÁgÀvÀ ¥ÁQ¸ÁÛ£À «zÉÃ±ÁAUÀ PÁAiÀÄðzÀ²ðUÀ¼À ¸À¨sÉ ¸ÉÃj PÁ²äÃgÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ C®èzÉ ««zsÀ «µÀAiÀÄUÀ¼À ZÀZÉðAiÀÄ£ÀÄß ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ.

UÀÄdgÁvï sÀÆPÀA¥À 2001

2001gÀ°è UÀÄdgÁw£À°è ¨sÀÆPÀA¥À ¸ÀA¨sÀ«¹zÁUÀ ¥ÀªÉðÃeï ªÀÄÄµÀgÀ¥sïgÀªÀgÀÄ E¸ÁèªÀiÁ¨Ázï¤AzÀ CºÀªÀÄzÁ¨Á¢UÉ 200 l£ï DºÁgÀ zsÁ£Àå ªÀÄvÀÄÛ 2000 ¨ÁèAPÉmïUÀ¼À£ÀÄß PÀ¼ÀÄ»¹zÀgÀÄ.

¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ°è ¨sÀÆPÀA¥À - 2005 ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀªÀÅ 2005gÀ°è ¨sÀÆPÀA¥ÀPÉÌ vÀÄvÁÛzÁUÀ ¨sÁgÀvÀªÀÅ 25 l£ïUÀ½VAvÀ ºÉZÀÄÑ

DºÁgÀ zsÁ£ÀåUÀ¼ÀÄ, OµÀ¢üUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¨ÁèAPÉmïUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃrvÀÄÛ.

• 7 læPïUÀ¼À°è OµÀzsÀªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀ¯Á¬ÄvÀÄ.

• gÉÊ¯Éé ¸ÀºÁAiÀÄ¢AzÀ ‘ªÁWÁ’ UÀr ªÀÄÆ®PÀ 5000 ¨ÁèAPÉmïì, 370 mÉAmïì 5 l£ï ¥Áè¹ÖPï ²Ãmï ªÀÄvÀÄÛ 12 l£ï OµÀ¢üUÀ¼À ¸ÀºÁAiÀÄ ¤ÃrvÀÄÛ.



128

¨sÁgÀvÀ-¥ÁQ¸ÁÛ£À ªÀÄzsÀå gÉÊ¯Éé ªÀÄvÀÄÛ §¸ï ªÀåªÀ¸ÉÜ ¨sÁgÀvÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ ªÀÄzsÉå §¸ï ªÀÄvÀÄÛ gÉÊ¯Éé ªÀåªÀ¸ÉÜ K¥Àðr¸À¯Á¬ÄvÀÄ.

¨sÁgÀvÀzÀ ªÀ±ÀzÀ°ègÀÄªÀ ²æÃ£ÀUÀgÀ¢AzÀ, ¥ÁPï ªÀ±ÀzÀ°ègÀÄªÀ ªÀÄÄeÁ¥sÀgï¨ÁzïUÉ ‘§¸ï’ ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à À¯Á¬ÄvÀÄ. ºÁUÀÆ ¨sÁgÀvÀzÀ £ÀªÀzÉºÀ°¬ÄAzÀ, ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ ¯ÁºÉÆÃjUÉ ‘¸ÀAgÉhÆÃvÁ’ JPïì¥Éæ¸ï gÉÊ®Ä ¸ÀA¥ÀPÀðªÉÃ¥Àðr¸À¯Á¬ÄvÀÄ. EzÀÄ ¨sÁgÀvÀ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ ªÀÄzsÀåzÀ ¸ÀA§AzsÀ w½AiÀiÁUÀ®Ä £ÉgÀªÁ¬ÄvÀÄ.

ªÀÄÄA¨ÉÊ zÁ½ - 2008

¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ ¨ÉA§°vÀ ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀPÀ ¸ÀAWÀl£ÉAiÀiÁzÀ ®µÀÌgï-J-vÉÆAiÀiÁâzÀ 10 d£À ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀPÀgÀÄ 26 £ÀªÉA§gï 2008gÀAzÀÄ ªÀÄÄA¨ÉÊ ªÉÄÃ¯É zÁ½ªÀiÁrzÀgÀÄ. F zÁ½AiÀÄ°è 173 d£À ¸Á«VÃqÁzÀgÀÄ ºÁUÀÆ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 308PÀÆÌ ºÉZÀÄÑ d£ÀgÀÄ UÁAiÀÄUÉÆAqÀgÀÄ. F zÁ½AiÀÄ°è fÃªÀAvÀªÁV ¹QÌ ©zÀÝ ‘Cdä¯ï PÀ¸À¨ï’ ¥ÁQ¸ÁÛ£À ¥ÀæeÉ JA§ÄzÀÄ ¸ÀàµÀÖªÁVzÉ. EzÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ ¸ÁPÀµÀÄÖ ¥ÀÄgÁªÉUÀ¼ÀÄ zÉÆgÉwªÉ. F zÁ½UÀ½UÉ ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ PÀÄªÀÄäQÌgÀÄªÀÅzÀÄ ¸Á©ÃvÁVzÉ. DzÀgÉ ¥ÁQ¸ÁÛ£À ªÀiÁvÀæ F J¯Áè ªÁzÀUÀ¼À£ÀÄß vÀ½îºÁPÀÄwÛzÉ.

PÁ²äÃgÀzÀ°è ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀPÀ ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼ÀÄ

1. CPÉÆÖÃ§gï 2001gÀ°è PÁj£À°è ¨ÁA¨ï Ej¹ dªÀÄÄä ªÀÄvÀÄÛ PÁ²äÃgÀzÀ C¸ÉA©èAiÀÄ ªÉÄÃ¯É zÁ½.

2. 21 ªÀiÁZïð 1997gÀ°è ¸ÀAUÁæA¥ÀÄgÀ PÀUÉÆÎ¯É 3. 13£ÉÃ dÄ¯ÉÊ 2003gÀ°è ®µÀÌgï-J-vÉÆAiÀiÁâ¢AzÀ PÁ¹A £ÀUÀgÀzÀ ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖ

ªÉÄÃ¯É zÁ½. 27 ªÀÄA¢ ¸ÁªÀÅ. 4. ºÀÄjAiÀÄvï PÁ£ÀágÉ£ïì ªÀÄÄRAqÀgÁVzÀÝ C§ÄÝ¯ï WÁ¤¯ÉÆÃ£ïgÀªÀgÀ PÀUÉÆÎ¯É. 5. 20 dÄ¯ÉÊ 2005gÀ°è ²æÃ£ÀUÀgÀzÀ°èAiÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÉÊ¤PÀgÀ ªÁºÀ£ÀzÀ ªÉÄÃ¯É zÁ½.

4 d£À ¸ÉÊ¤PÀgÀ ªÀÄgÀt. 6. 29 dÄ¯ÉÊ 2005gÀ°è §ºÀzïµÁ ZËQ£À°è ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀPÀgÀ DPÀæªÀÄt. 17 d£ÀgÀ

ªÀÄgÀt. 7. CPÉÆÖÃ§gï 2005gÀ°è UÀÄ¯ÁªÀiï £À©¯ÉÆÃuÉAiÀÄªÀgÀ PÀUÉÆÎ¯É.



129

2001gÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ ¸ÀA¸ÀwÛ£À ªÉÄÃ¯É zÁ½ £ÀqÉ¹zÀgÀÄ. F J®è ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀPÀ ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼ÀÄ ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ ¨ÉA§®zÉÆA¢UÉ £ÀqÉ¢ªÉ ªÀÄvÀÄÛ £ÀqÉAiÀÄÄvÀÛ°ªÉ. GzÁ: D¯ïSÉÊzÁ ªÀÄÄRAqÀ£ÁVzÀÝ M¸ÁªÀiï-©£ï-¯ÁqÉ£ï£ÀÄß 02-05-2011gÀAzÀÄ ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀzÀ £É®zÀ°èAiÉÄÃ CªÉÄjPÀ ¸ÉÃ£É PÁAiÀiÁðZÀgÀuÉ PÉÊUÉÆAqÀÄ DvÀ£À£ÀÄß ºÀvÉå ªÀiÁrgÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß UÀªÀÄ¤¸À§ºÀÄzÀÄ.

¨sÁgÀvÀ-¥ÁQ¸ÁÛ£À ¸ÀA§AzsÀ ªÀÈ¢ÞUÉ ¸À®ºÉUÀ¼ÀÄ

1. JgÀqÀÄ zÉÃ±ÀUÀ¼À ¸ÀA§AzsÀ ºÀ¼À¹gÀ®Ä “PÁ²äÃgÀ” ¥ÀæªÀÄÄR PÁgÀtªÁzÀÄzÀjAzÀ EzÀ£ÀÄß §UÉºÀj¸À®Ä ¥ÀæxÀªÀÄ DzÀåvÉ ¤ÃqÀ¨ÉÃPÀÄ. PÁ²äÃgÀªÀ£ÀÄß ¥ÀæwµÉ×AiÀÄ «µÀAiÀÄªÁV vÉUÉzÀÄPÉÆ¼Àî¨ÁgÀzÀÄ. vÀªÀÄä vÀªÀÄä ¸ÉÊ£ÀåªÀ£ÀÄß ªÁ¥À¸ÀÄì PÀgÉ¬Ä¹PÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ. PÁ²äÃgÀ PÀÄjvÀ K£ÉÃ «ªÁzÀ £ÀqÉzÀgÀÆ CzÀgÀ £ÁAiÀÄPÀgÀÄ ¥Á¯ÉÆÎ¼Àî¨ÉÃPÀÄ. ªÉÄÃ¯ÁV PÁ²äÃgÀzÀ ¸ÁévÀAvÀæöåPÁÌV ºÉÆÃgÁqÀÄvÀÛ¯É 75,000PÀÆÌ ºÉZÀÄÑ d£À ªÀÄr¢zÁÝgÉ.

2. ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀªÀÅ vÀ£Àß £É®zÀ°è GUÀæUÁ«ÄUÀ¼À ZÀlÄªÀnPÉUÀ¼ÀÄ vÀgÀ¨ÉÃw PÁåA¥ÀÄUÀ¼ÀÄ EgÀÄªÀÅzÀ£ÀÄß M¦àPÉÆAqÀÄ CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀA¥ÀÆtðªÁV ¤ªÀÄÆð®£É ªÀiÁqÀ®Ä ¥ÁæªÀiÁtÂPÀªÁV ¥ÀæAiÀÄwß¸À¨ÉÃPÀÄ. EzÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀPÉÌ CµÉÖÃ C¥ÁAiÀÄªÀ®è. §zÀ¯ÁV ¥ÁQ¸ÁÛ£ÀPÉÌ C¥ÁAiÀÄPÁjAiÀiÁVzÉ. EzÀPÉÌ ¢£À¤vÀå £ÀqÉªÀ ¨ÁA¨ï zÁ½UÀ¼ÉÃ ¸ÁQë.

3. ¨sÁgÀvÀ-¥ÁPï JgÀqÀÆ gÁµÀÖçUÀ¼ÀÄ ¨sÀAiÉÆÃvÁàzÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄlÖºÁPÀ®Ä PÀAPÀt§zÀÞªÁV ¤®è¨ÉÃPÀÄ.

4. JgÀqÀÆ zÉÃ±ÀUÀ¼À ªÀÄzsÉå JµÀÄÖ ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ¼ÀÄ EzÀÝgÀÆ ¸ÀºÀ ªÀiÁvÀÄPÀvÉUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀjºÀj¹PÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ. PÁAiÀiÁðZÀgÀuÉ, AiÀÄÄzÀÞUÀ½UÉ ªÉÆgÉ ºÉÆÃUÀ¨ÁgÀzÀÄ. EzÀjAzÀ d£À¸ÁªÀiÁ£ÀågÀ fÃªÀ£ÀzÀ ªÉÄÃ¯É PÉlÖ ¥ÀjuÁªÀÄ ©ÃgÀÄvÀÛzÉ.



130

¨sÁgÀvÀzÀ°è £ÀPÀì¯ÉÊmï-ªÀiÁªÉÇÃªÁ¢ PÁæAwPÁjUÀ¼ÀÄ ¨sÁgÀvÀªÀÅ ErÃ dUÀwÛUÉ ±ÁAwªÀÄAvÀæzÀ d¥ÀªÀ£Àß PÉÆlÖAvÀºÀ zÉÃ±À. UÁA¢üÃ,

§ÄzÀÞ, ªÀÄºÁ«ÃgÀ, ªÀÄzsÁéZÁAiÀÄð ºÁUÀÆ §¸ÀªÀtÚ, CPÀÌªÀÄºÁzÉÃ«AiÀÄAvÀºÀªÀgÀÄ E£ÀÆß C£ÉÃPÀ ¸ÁzsÀÄ¸ÀAvÀjUÉ d£À ¤ÃrzÀ ºÁUÀÆ ¸ËºÁzÀðvÉAiÀÄ zÉÃ±À. EAvÀºÀ gÁµÀÖçzÀ®Æè PÉ®ªÉÇAzÀÄ GUÀæ PÁæAwPÁj ¸ÀAWÀl£ÉUÀ¼ÀÄ ºÀÄnÖ CªÀÅUÀ¼ÀÄ EAzÀÄ zÉÃ±ÀzÀ ¸ÀªÀÄ¸ÉåAiÀiÁV PÁqÀÄwÛªÉ JAzÀgÉ EzÀQÌAvÀ zË¨sÁðUÀå ªÀÄvÉÆÛA¢®èªÉAzÀÄ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÁVzÉ.

¥À²ÑªÀÄ§AUÁ¼ÀzÀ £ÀPÀì¯ï ¨Áj JA§ ¥ÀÄlÖUÁæªÀÄzÀ°è £ÀqÉzÀ WÀl£É¬ÄAzÀ £ÀPÀì¯ÉÊmï JA§ ¥ÀzÀ ¨É¼ÀQUÉ §A¢vÀÄ. 1967 ªÉÄÃ 25gÀAzÀÄ £ÀqÉzÀ F WÀl£É MAzÀÄ ¨sÀÆ«ªÁzÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÁÝVzÀÄÝ F ¨sÀÆ «ªÁzÀzÀ°è M§â gÉÊvÀ£À ºÀvÉå ªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ. EzÉÃ UÁæªÀÄzÀ°è ¥ÉÆ°Ã¸ÀgÀ ªÉÄÃ¯É zÁ½ ªÀiÁrzÀ ZÁgÀÄ ªÀÄdÄAUÁgï, PÁ£ÀÄ ¸À£Áå¯ï £ÉÃvÀÈvÀézÀ ¹¦L (JA) vÀAqÀ ªÀiÁªÉÇÃªÁ¢ vÀvÀéUÀ½AzÀ ¥Àæ¨sÁ«vÀUÉÆArvÀÄÛ. CzÉÃ ªÀµÀð £ÀPÀì¯ÉÊmïUÀ½AzÀ PÀªÀÄÄå¤¸ïÖ PÁæAwPÁjUÀ½AzÀ CT® ¨sÁgÀvÀ ¸ÀªÀÄ£ÀéAiÀÄ ¸À«ÄwAiÀÄ£ÀÄß gÀa¹ D £ÀAvÀgÀ ¹¦L (JA)¤AzÀ ºÉÆgÀ£ÀqÉzÀÄ 1980 K¦æ¯ï 22gÀAzÀÄ DAzsÀæ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ PÉÆAqÀ¥À½î ¹ÃvÁgÁªÀÄAiÀÄågÀªÀjAzÀ ¦Ã¥À¯ïìªÁgï UÀÆæ¥ï£ÀÄß ¸ÁÜ¦¸À¯Á¬ÄvÀÄ. £ÀPÀì¯ÉÊmïìUÀ¼ÀÄ ªÀiÁªÉÇÃªÁ¢UÀ¼ÁV ¥ÀjªÀvÀð£ÉUÉÆ¼Àî°®è. £ÀPÀì¯ÉÊmïUÀ¼ÉÃ ªÀiÁªÉÇÃªÁ¢UÀ¼ÀÄ, ªÀiÁªÉÇÃªÁ¢UÀ¼ÉÃ £ÀPÀì¯ÉÊmïUÀ¼ÀÄ. FUÀ £ÀPÀì¯ÉÊmï JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄ®àqÀÄªÀªÀgÉ¯Áè ªÀiÁªÉÇÃªÁ¢UÀ¼ÉÃ DVgÀÄªÀÅzÀÄ «±ÉÃµÀ. EAzÀÄ ªÀiÁªÉÇÃªÁ¢UÀ¼É¯Áè J¯ÉÆèÃ MAzÀÄ PÀqÉ £ÀPÀì¯ÉÊmïìUÀ¼ÁVzÁÝgÉ. F E§âgÀ £ÀqÀÄªÉ MAzÀÄ ¸ÀtÚ ªÀåvÁå¸À«zÀÝgÀÆ EgÀ§ºÀÄzÀÄ.

ªÀiÁªÉÇÃªÁzÀªÉA§ÄzÀÄ aÃ£Á¢AzÀ §AzÀAvÀºÀÄzÁVzÉ. ªÀiÁªÉÇÃvÉìvÀÄAUï

aÃ£ÁzÀ PÁæAwPÁj PÀªÀÄÄå¤¸ïÖ ªÀÄÄRAqÀ CªÀ£ÀÄ aÃ£Á UÀtgÁdåªÀ£ÀÄß 1949jAzÀ 1976gÀªÀgÉUÉ ªÀÄÄ£ÀßqÉ¹zÀ£ÀÄ. ªÀiÁPïìðªÁzÀ ¯É¤£ï ªÁzÀPÉÌ «Ä°lj PÁAiÀÄðvÀAvÀæUÀ½UÉ CªÀ£À PÉÆqÀÄUÉ ªÀÄvÀÄÛ CªÀ£À vÀvÀéUÀ¼ÉÃ ªÀiÁªÉÇÃªÁzÀ. ªÀiÁªÉÇÃ vÀ£Àß PÁ®zÀ°è JµÀÄÖ d£À¦æAiÀÄªÁVzÀÝgÉÆÃ CµÉÖÃ «ªÁzÀUÀ¼À PÉÃAzÀæ©AzÀÄªÁVzÀÝ£ÀÄ. DvÀ£À£ÀÄß PÁæAwPÁj, zÉÃ±ÀzÀ gÀPÀëPÀ, gÁdQÃAiÀÄ ¤¥ÀÄt, JAzÉ¯Áè UËgÀªÀUÀ¼ÀÄ



131

FUÀ®Æ EzÉ. CªÀ£À vÀvÀéUÀ½AzÁVAiÉÄÃ aÃ£Á DyðPÀªÁV ªÀÄÄAzÀÄªÀjAiÀÄ®Ä ¸ÁzsÀåªÁ¬ÄvÀÄ. CªÀ£À vÀvÀéUÀ¼À ¥Àæ¨sÁªÀPÉÌ M¼ÀUÁzÀ d£À 1949jAzÀ 1976gÀªÀgÉUÉ ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 5000 ¢AzÀ 70 «Ä°AiÀÄ£ï d£ÀgÀÄ ¸Á«VÃqÁzÀgÀÄ.

ªÀiÁªÉÇÃªÁzÀªÉA§ÄzÀÄ, EAzÀÄ ¤£ÉßAiÀÄzÀ®è. EzÀÄ ªÉÆzÀ°UÉ zÉÃ±ÀzÀ°è 11 ¥ÀæzÉÃ±ÀUÀ¼ÀÄ M¼ÀUÉÆAqÀAvÉ zÉÃ±ÀzÀ 40 f¯ÉèAiÀÄ°è ºÀÄlÄÖPÉÆArvÀÄÛ. DzÀgÉ EzÀÄ MAzÀÄ 223 f¯ÉèUÀ½UÉ «¸ÀÛj¹ EµÀÄÖ f¯ÉèUÀ¼À®Æè vÀ£Àß »A¸ÁZÁgÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÄAzÀÄªÀgÉ¹PÉÆAqÀÄ §gÀÄwÛzÉ. EzÀgÀ°è 70 f¯ÉèUÀ¼À ¹ÜwAiÀÄAvÀÆ ºÉÃ¼À¯ÁUÀzÀAvÀºÀ ¹ÜwAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄnÖzÉ. E£ÀÄß 40 f¯ÉèUÀ¼À£ÀÄß Cw ¸ÀÆPÀëöä f¯ÉèUÀ¼ÉAzÀÄ UÀÄgÀÄw¸À¯ÁVzÉ. bÀwÛÃ¸ïWÀqÀ, ©ºÁgÀ, Mj¸Áì, DAzsÀæ¥ÀæzÉÃ±À gÁdåUÀ¼À°è »A¸ÁZÁgÀ ªÁå¥ÀPÀªÁVzÀÄÝ DAzsÀæ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ »A¸ÁZÁgÀ £ÀqÉ¸ÀÄªÀªÀgÀ£ÀÄß £ÀPÀì¯ÉÊmïUÀ¼ÉAzÀÄ bÀwÛÃ¸ïWÀqÀ ©ºÁgÀ ¸ÉÃj F±Á£Àå gÁdåUÀ¼À°è UÀÄAqÀÄ ºÁj¸ÀÄªÀªÀgÀ£ÀÄß ªÀiÁªÉÇÃªÁ¢UÀ¼ÀÄ JAzÀÄ PÀgÉAiÀÄÄªÀgÀÄ. E£ÀÆß bÀwÛÃ¸ïWÀqÀzÀ gÁdåPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀAvÉ ºÉÃ¼ÀÄªÀÅzÁzÀgÉ D gÁdåzÀ°è C©üªÀÈ¢Þ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÉÊUÉÆAqÀgÉ ªÀiÁªÉÇÃªÁ¢UÀ¼À G¥Àl¼À PÀrªÉÄAiÀiÁUÀ§ºÀÄzÀÄ JAzÀÄ ºÉÃ¼À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.

£ÀPÀì¯ÉÊmï- ªÀiÁªÉÇÃªÁzÀ ¨É¼ÉzÀÄ §AzÀ §UÉ

• £ÀPÀì¯ÉÊmï JA§ÄzÀÄ 1967 ªÉÄÃ 25 gÀAzÀÄ ¥À²ÑªÀÄ§AUÁ¼ÀzÀ £ÀPÀì¯ï ¨Áj ¥ÀÄlÖ ºÀ½îAiÀÄ°è ºÀÄnÖPÉÆAqÀ ¸ÀAWÀl£É.

• 1980gÀ°è PWG ¸ÁÜ¥À£É (Peoples War Group) .

• 1992 ¥sÉ§æªÀj 12gÀAzÀÄ ©ºÁgÀzÀ ¨ÁgÁUÁæªÀÄzÀ°è 36 ¨ÁæºÀät ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ d£ÀgÀ ºÀvÉå.

• 1999 ªÀiÁZïð 18gÀ°è ©ºÁgÀzÀ fºÁ£Á¨Ázï f¯ÉèAiÀÄÄ 34 ¨ÁæºÀät ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ d£ÀgÀ ºÀvÉå.

• 2004gÀ°è bÀwÛÃ¸ïWÀqï zÁAvÉÃªÁqÀ f¯ÉèAiÀÄÄ 300 d£À 50 d£À ¥ÉÆ°Ã¸ÀgÀ ºÀvÉå

• 2005-gÀ°è vÀÄªÀÄPÀÆgÀÄ f¯ÉèAiÀÄ ¥ÁªÀUÀqÀ vÁ®ÆèQ£À°è ªÉAPÀlªÀÄä£ÀºÀ½îAiÀÄ°è 7 d£À ¥ÉÆ°Ã¸ÀgÀ ºÀvÉå



132

• 2005 £ÀªÉA§gï£À°è ©ºÁgï£À°è C¢üPÁjUÀ¼À ºÀvÉå.

• 2006gÀ°è ªÀiÁªÉÇÃªÁ¢ GUÀæjAzÀ ¸ÉÆáÃl.

• 2006 ªÀiÁZïð 24gÀ°è bÀwÛÃ¸ïWÀqÀzÀ°è 26 d£ÀgÀ ¸ÁªÀÅ ªÀÄvÀÄÛ C£ÉÃPÀ Hj£À UÁæªÀÄ¸ÀÜgÀ C¥ÀºÀgÀt.

• 2006 r¸ÉA§gï£À°è eÁRðAqï£À°è ¸ÉÆáÃl 14 d£À ¥ÉÆ°Ã¸ÀgÀ ¸ÁªÀÅ.

• 2007 ªÀiÁZïð- eÁRðAqï ¸ÀA¸ÀzÀ£À ºÀvÉå

• 2007 ªÀiÁZïð 5 gÀAzÀÄ DAzsÀæ¥ÀæzÉÃ±ÀzÀ PÁAUÉæ¸ï ªÀÄÄRAqÀ£À ºÀvÉå.

E£ÀÄß 2008 jAzÀ 2010gÀ K¦æ¯ï 4gÀ vÀ£ÀPÀ ©ºÁgÀ, ¥À²ÑªÀÄ§AUÁ¼À, ªÀÄºÁgÁµÀÖç, eÁRðAqï, Mj¸Áì, DAzsÀæ¥ÀæzÉÃ±À gÁdåUÀ¼À°è C£ÉÃPÀ ¥ÉÆ°Ã¸ÀgÀ ºÀvÉå ªÀÄvÀÄÛ ¥ÁågÁ «Ä°lj ¸À±À¸ÀÛçzsÁjUÀ¼ÀÄ ºÀvÉå ªÀiÁr C£ÉÃPÀ ¸ÀÜ¼ÀUÀ¼À°è ¸ÉÆáÃlUÉÆ½¹ M§â qÁPÀÖgï ºÀvÉåUÉÊzÀÄ C£ÉÃPÀ ªÀÄ£ÉUÀ¼À£ÀÄß £É®¸ÀªÀÄUÉÆ½¸ÀÄªÀ°è AiÀÄ±À¹éAiÀiÁVzÀÝgÀÄ.

2010 K¦æ¯ï 6gÀAzÀÄ bÀwÛÃ¸ïWÀqÀ zÁAvÉÃªÁqÀ f¯ÉèAiÀÄÄ aAvÀ¯Áßqï£À°è ¸ÁªÀÄÆ»PÀ ºÀvÉåUÉÊzÀgÀÄ. C®èzÉÃ, F WÀl£ÉAiÀÄ°è PÉÃAzÀæ «ÄÃ¸À®Ä¥ÀqÉAiÀÄ 78 ¸À±À¸ÀÛçzÁjUÀ¼ÀÄ ªÀiÁªÉÇÃ GUÀægÀ zÁ½UÉ §°AiÀiÁzÀgÀÄ. EzÀ£ÀÄß CvÀåAvÀ ©üÃPÀgÀ WÀl£É JAzÉÃ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÀÄ. D¥ÀgÉÃµÀ£ï VæÃ£ï ºÀAmï

EzÀÄ £ÀPÀì¯ÉÊmïUÀ¼À «gÀÄzÀÞ PÉÃAzÀæ ªÀÄvÀÄÛ gÁdå ¸ÀPÁðgÀUÀ¼ÀÄ DgÀA©ü¸À¯ÁVgÀÄªÀ ¥ÀæªÀÄÄR DAzÉÆÃ®£ÀªÁVzÉ. F DAzÉÆÃ®£ÀªÀÅ bÀwÛÃ¸ïWÀqÀzÀ°è ‘¸ÀZïð ªÀÄvÀÄÛ PÁAmï’ PÁAiÀiÁðZÀgÀuÉUÁV 2009gÀ dÄ¯ÉÊ£À°è DgÀA¨sÀªÁ¬ÄvÀÄ. £ÀAvÀgÀ zÁAvÉÃªÁqÀzÀ°è £ÀqÉzÀ WÀl£É¬ÄAzÁV ¥ÀwæPÉUÀ¼ÀÄ EzÀ£ÀÄß ‘D¥ÀgÉÃµÀ£ï VæÃ£ï ºÀAmï’ JAzÀÄ §gÉzÀªÀÅ. EzÀÄ PÉÃªÀ® ¥ÀwæPÉUÀ½AzÁV ElÖ ºÉ¸ÀgÉÃ «£ÀB AiÀiÁªÀÅzÉÃ E¯ÁSÉ F PÁAiÀiÁðZÀgÀuÉ ªÀÄzsÀå¨sÁgÀvÀzÀ°è FUÀ®Æ eÁjAiÀÄ°èzÉ. bÀwÛÃ¸ïWÀqï, eÁRðAqï, DAzsÀæ¥ÀæzÉÃ±À ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄºÁgÁµÀÖç UÀrUÀ¼À°è CgÉ¸ÉÃ£Á¥ÀqÉUÀ¼ÀÄ £ÀPÀì¯ÉÊmï «gÀÄzÀÞ PÁAiÀiÁðZÀgÀuÉ £ÀqÉ¸ÀÄwÛªÉ. F PÁAiÀiÁðZÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß bÀwÛÃ¸ïWÀqÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄºÁgÁµÀÖçUÀ¼À°è ‘¥ÉÆ°Ã¸ï «ÃPï’ JAzÀÄ



133

PÀgÉAiÀÄÄªÀgÀÄ. DzÀgÀÆ F ‘D¥ÀgÉÃµÀ£ï VæÃ£ï ºÀAmï’ PÁAiÀiÁðZÀgÀuÉAiÀÄ£ÀÄß PÀÆqÀ EwÛÃa£À ¢£ÀUÀ¼À°è vÀ£Àß §°µÀ×vÉAiÀÄ£ÀÄß PÀ¼ÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîwÛzÉ JAzÀÄ ºÉÃ¼À§ºÀÄzÁVzÉ. C®èzÉ PÉÃAzÀæ CxÀªÁ gÁdå ¸ÀPÁðgÀzÀ ¥ÉÆ°Ã¸ï PÁAiÀiÁðZÀgÀuÉUÀ¼ÀÄ £ÀPÀì®gÀ ªÀÄÄAzÉ K£ÀÆ ªÀiÁqÀ¯ÁUÀzÀAvÀºÀ ¹ÜwAiÀÄ°èªÉ. 40 d£ÀgÀ £ÀPÀì¯ï PÁAiÀiÁðZÀgÀuÉ vÀAqÀPÉÌ §zÀ¯ÁV £ÀPÀì®gÀÄ 200 ªÀÄA¢AiÀÄ vÀAqÀªÀ£ÀÄß PÀnÖPÉÆAqÀÄ ¥ÉÆ°Ã¸ÀgÀ «gÀÄzÀÞ PÁAiÀiÁðZÀgÀuÉAiÀÄ°è ¥Á¯ÉÆÎ¼ÀÄîªÀgÀÄ. EzÀÄ GzÀã«¸ÀÄwÛzÉ. ºÁUÁV CgÉ§gÉ ÇÀªÀÄ¥ÀðPÀ ¨sÀzÀævÁ ªÀåªÀ¸ÉÜ¬ÄAzÁV ¥ÉÆ°Ã¸ï ¥ÀqÉUÀ¼ÀÄ ÇÀºÁAiÀÄPÀªÁUÀÄvÀÛªÉ.

ªÀiÁªÉÇÃªÁ¢ GUÀægÀÄ »A¢£ÀAvÉ §AzÀÆPÀÄ zsÁjUÀ¼ÁV CqÀ«UÀ¼À°è fÃ«¸ÀÄwÛ®è. §zÀ¯ÁV CªÀjÃUÀ CvÁåzsÀÄ¤PÀ ¸Ë®¨sÀåUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄªÀªÀgÁVzÁÝgÉ. J¯Áè «ZÁgÀ «¤ªÀÄAiÀÄUÀ¼À®Æè CªÀgÀÄ ¥Á¯ÉÆÎAqÀÄ vÀªÀÄä ¥Àæ¨sÁªÀªÀ£ÀÄß UÀnÖUÉÆ½¹PÉÆ¼ÀÄîwÛzÁÝgÉ. eÁRðAqï£À°è ªÀiÁªÉÇÃªÁ¢UÀ½UÁV vÉjUÉ ªÀ¸ÀÆ¯Áw ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. gÉÊvÀjAzÀ, ªÁå¥ÁjUÀ½AzÀ, C¢üPÁjUÀ½AzÀ EªÀjUÉ vÉjUÉ gÀÆ¥ÀzÀ°è PÉÆÃn PÉÆÃn ºÀt EAzÀÄ ªÀiÁªÉÇÃªÁ¢UÀ¼À PÉÊ ¸ÉÃgÀÄwÛzÉ. PÉ®ªÉÇAzÀÄ gÀºÀ¸Àå ªÀiÁ»wUÀ¼À ¥ÀæPÁgÀ ªÀiÁªÉÇÃªÁ¢UÀ¼À ±ÉÃ. 40gÀµÀÄÖ DzÁAiÀÄ DAzsÀæ¥ÀæzÉÃ±À, eÁRðAqï, ©ºÁgï ªÀÄvÀÄÛ bÀwÛÃ¸ïðWÀqÀ gÁdåUÀ½AzÀ §gÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÁV w½AiÀÄ¯ÁVzÉ. E£ÀÄß PÀ£ÁðlPÀ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄºÁgÁµÀÖç ªÀÄvÀÄÛ vÀ«Ä¼ÀÄ£ÁqÀÄ gÁdåUÀ½AzÀ £ÀPÀì®jUÉ ºÀt ¸ÀAUÀæºÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. F ¸ÀAUÀæºÀ ºÀt §gÉÆÃ§âj MAzÀÄ ªÀµÀðPÉÌ 1500 PÉÆÃn gÀÆ.UÀ¼ÀÄ. EAvÀºÀ ºÀtªÀ£ÀÄß PÁAiÀiÁðZÀgÀuÉAiÀÄ RZÀÄðªÉZÀÑUÀ¼ÁV §¼À¹PÉÆAqÀÄ £ÀPÀì¯ï ¸ÀAWÀl£ÉAiÀÄ ¸ÉÊ¤PÀgÀÄ MAzÀÄ ªÉÃ¼É PÁAiÀiÁðZÀgÀuÉAiÀÄ°è ªÀÄrzÀgÉ CAvÀºÀ PÀÄlÄA§UÀ½UÉ F ºÀtªÀ£ÀÄß «¤AiÉÆÃV¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ JA§ ºÉÃ½PÉUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ. C®èzÉ E£ÀÄß ªÀÄÄAzÉ aAvÀ¯ÁßqÀzÀAvÀ ºÀvÁåPÁAqÀUÀ¼ÀÄ E£ÀÄß ¸ÀA¨sÀ«¸ÀÄvÀÛªÉ JA§ JZÀÑjPÉAiÀÄ£ÀÄß £ÀPÀì®gÀÄ ¤ÃrgÀÄvÁÛgÉ.

£ÀPÀì¯ÉÊmï-ªÀiÁªÉÇÃªÁ¢ ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÉ ªÀÄÄRå PÁgÀtUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀPÁðgÀªÀÅ UÀªÀÄ¤¹ CªÀgÀ ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ½UÉ ¸ÀàA¢¹zÉÝÃ DzÀ°è EzÀÄ MAzÀÄ ¸ÀªÀÄ¸ÉåAiÀiÁV zÉÃ±ÀzÀ ¥ÀæUÀwAiÀÄ°è ªÀiÁgÀPÀªÁUÀÄªÀÅ¢®è. C®èzÉ EªÀgÀ ªÀÄÄRå ¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ½AzÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ ªÀÄvÀÄÛ DyðPÀ ÇÀªÀiÁ£ÀvÉ, D¢ªÁ¹UÀ½UÉ ¸ÁªÀiÁfPÀ DyðPÀ ¸ÁÜ£ÀªÀiÁ£À, ¨sÀÆºÀPÀÄÌ ¤®ðQëvÀjUÉ ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À°è CªÀPÁ±À ¤ÃqÀÄªÀÅzÀÄ F J¯Áè



134

¸ÀªÀÄ¸ÉåUÀ½UÉ¯Áè ¸ÀàA¢¹zÀ°è F GUÀæªÁzÀ ¸ÀAWÀl£ÉAiÀÄ£ÀÄß GvÀÛªÀÄ ªÀiÁUÀðzÀvÀÛ PÉÆAqÉÆAiÀÄå§ºÀÄzÀÄ. C®èzÉ £ÀPÀì¯ÉÊmï-ªÀiÁªÉÇÃªÁ¢UÀ¼ÉA§ GUÀæ ¸ÀAWÀl£ÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄRåªÁ»¤UÉ vÀAzÀÄ CªÀjUÀÆ MAzÀÄ §zÀÄPÀÄ PÀnÖPÉÆ¼ÀÄîªÀAvÀºÀ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀPÁðgÀ ºÀ«ÄäPÉÆArzÉÝÃ DzÀ°è £ÀPÀì¯ï ¸ÀªÀÄ¸Éå, ¸ÀªÀÄ¸ÉåAiÀiÁV G½AiÀÄÄªÀÅ¢®è JA§ CA±ÀªÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ ªÀÄ£ÀPÁt¨ÉÃPÁVzÉ.

PÀ£ÁðlPÀzÀ°è eÁw d£ÀUÀtw-2015

PÀ£ÁðlPÀ gÁdå ¸ÀPÁðgÀªÀÅ K¦æ¯ï 11 jAzÀ ¥ÁægÀA©ü¸À¯ÁVgÀÄªÀ PÀ£ÁðlPÀzÀ eÁw gÁdåzÀ d£ÀUÀtwAiÀÄ£ÀÄß PÉ®ªÀÅ «gÉÆÃzsÀUÀ½ªÉ. 1973gÀ ºÁªÀ£ÀÆgÀÄ DAiÉÆÃUÀ, 1985gÀ ªÉAPÀl¸Áé«Ä DAiÉÆÃUÀUÀ½UÀÆ PÉ®ªÀÅ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ½AzÀ EzÉÃ jÃwAiÀÄ «gÉÆÃzsÀ ªÀåPÀÛªÁVvÀÄÛ.

1871gÀ°è d£ÀUÀtwAiÀÄ ¥ÁægÀA¨sÀ¢AzÀ®Æ PÉ®ªÀÅ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ½UÉ C£ÁåAiÀÄªÁzÀzÀÄÝ PÀAqÀÄ§gÀÄvÀÛzÉ. 1871 jAzÀ 1891gÀªÀgÉUÉ £ÀqÉzÀ ‘CA¢£À ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ gÁdåzÀ ªÀÄÆgÀÄ ¨Áj d£ÀUÀtwAiÀÄ£ÀÄß PÉÊUÉÆ¼Àî¯Á¬ÄvÀÄ. 1901 gÀªÀgÉUÉ ªÉÄÊ¸ÀÆgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄA¨ÉÊ ¥ÁæAvÀåUÀ¼À®Æè J®è d£ÀUÀtwAiÀÄ£ÀÄß PÉÊUÉÆ¼Àî¯Á¬ÄvÀÄ.

zÉÃ±ÀzÀ «avÀæ ¸ÁªÀiÁfPÀ gÀZÀ£É¬ÄAzÁV ¥Àj²µÀÖ eÁw / ¥ÀAUÀqÀUÀ½UÉ «ÄÃ¸À¯Áw CUÀvÀåªÀ£ÀÄß AiÀiÁgÀÆ «gÉÆÃ¢ü¹®è. DzÀgÉ ªÀÄAqÀ® DAiÉÆÃUÀzÀ ²¥sÁgÀ¸ÀÄìUÀ½UÉ gÁµÀÖç ªÁå¦Û «gÉÆÃzsÀ PÀAqÀÄ§AvÀÄ. CzÀÄ ¸ÀÄ¦æÃAPÉÆÃlð£ÀÆß vÀ®Ä¦zÁUÀ «ÄÃ¸À¯ÁwUÉ Ew«ÄwUÀ¼À£ÀÄß £ÁåAiÀiÁ®AiÀÄªÉÃ «¢ü¹zÀÝ£ÀÄß F zÉÃ±À ªÀÄgÉw®è. DzÁUÀÆå «ÄÃ¸À¯Áw vÀAvÀæzÀ «¸ÀÛgÀuÉ CªÁåºÀvÀªÁV £ÀqÉAiÀÄÄwÛzÉ. £ÉÃgÀ «ÄÃ¸À¯ÁwUÉ CªÀPÁ±À«®èzÁUÀ PÉ®ªÀÅ G¥À eÁwUÀ½UÉ M¼À«ÄÃ¸À¯ÁwAiÀÄ C¸ÀÛçªÀ£ÀÄß §¼À¹ ªÀÄÄRå eÁwUÀ½AzÀ G¥ÀeÁwUÀ¼À£ÀÄß ¨ÉÃ¥Àðr¹, CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ¤AiÀÄAwæ¸ÀÄªÀ ºÀÄ£ÁßgÀUÀ¼ÀÄ £ÀªÀÄä ªÀÄÄA¢ªÉ.

±ÉÊPÀëtÂPÀ ªÀÄvÀÄÛ DyðPÀ «PÁ¸ÀPÉÌ C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀÄªÀAvÉ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À£ÀÄß gÀÆ¦¸À®Ä eÁwªÁgÀÄ d£ÀUÀtw CªÀ±Àå JAzÀÄ »AzÀÄ½zÀ DAiÉÆÃUÀzÀ CzsÀåPÀëgÀÄ ºÉÃ½PÉ ¤ÃqÀÄwÛzÁÝgÉ. DzÀgÉ FUÀ £ÀqÉAiÀÄÄwÛgÀÄªÀ eÁw d£ÀUÀtw £Á®ÄÌ zÀ±ÀPÀUÀ¼À°è



135

£Á®Ì£ÉAiÀÄzÀÄÝ. FªÀgÉUÉ gÁdåzÀ°è ªÀÄÆgÀÄ DAiÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ 1973, 1986 ªÀÄvÀÄÛ 1990gÀ°è £ÀqÉ¹zÀ ¹Ã«ÄvÀ eÁw d£ÀUÀtwUÀ¼À ªÀiÁ»w J°è ºÉÆÃ¬ÄvÀÄ? PÉÃªÀ® JgÀqÀÄ zÀ±ÀPÀUÀ¼À°è gÁdåzÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ gÀZÀ£ÉAiÀÄ°è UÀÄgÀÄw¸À¯ÁgÀzÀµÀÄÖ ¥ÀjªÀvÀð£ÉAiÀiÁVzÉAiÉÄÃ? »AzÀÄ½zÀ eÁwUÀ¼ÀÄ PÉÃªÀ® gÁdåzÀ°è ªÀiÁvÀæ E®è. CªÀÅ gÁµÀÖç ªÁå¦Û C¹ÛvÀé ¥ÀqÉ¢ªÉ. DzÀgÉ EvÀgÀ AiÀiÁªÀ gÁdåªÀÇ EµÉÆÖAzÀÄ ¨Áj EzÉÃ GzÉÝÃ±ÀPÁÌV eÁw d£ÀUÀtwUÀ¼À£ÀÄß £ÀqÉ¹zÀ GzÁºÀgÀuÉ E®è. gÁµÀÖç ªÀÄlÖzÀ ªÀÄAqÀ® DAiÉÆÃUÀªÀÇ 50 ªÀµÀð ºÀ¼ÉAiÀÄzÁzÀ 1931gÀ eÁwªÁgÀÄ d£ÀUÀtwAiÀÄ CAQ¸ÀASÉåUÀ¼À£ÉßÃ G¥ÀAiÉÆÃV¹vÀÄ.

eÁwUÀ¼À£ÀÄß ±Á±ÀévÀªÁV fÃªÀAvÀ«qÀ®Ä ZÀÄ£Á¬ÄvÀ ¸ÀPÁðgÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀæAiÀÄwß¸ÀÄwÛªÉ. ºÁVzÀÝgÉ eÁwUÀ¼ÉÃ E®èzÀ EvÀgÀ zsÀªÀÄðUÀ¼À d£À F zÉÃ±ÀzÀ ¥ÀæeÉUÀ¼À®èªÉ? CªÀgÀ «PÁ¸ÀªÀÇ zÉÃ±ÀzÀ ¸ÀªÀÄUÀæ «PÁ¸ÀzÀ ¨sÁUÀªÀ®èªÉ? eÁwUÀ¼À d£ÀUÀtwUÉ ¸ÀPÁðgÀ ¤ÃqÀÄwÛgÀÄªÀ PÁgÀtUÀ¼ÀÄ vÉÆÃjPÉUÉ ‘ªÉÊeÁÕ¤PÀ’ªÁV PÀAqÀgÀÆ gÁdåzÀ £Á®ÄÌ zÀ±ÀPÀUÀ¼À EwºÁ¸À UÀªÀÄ¤¹zÁUÀ CzÀgÀ°è ‘gÁdQÃAiÀÄ’ ªÁ¸À£É, GzÉÝÃ±À ¸ÀàµÀÖªÁV UÉÆÃZÀj¸ÀÄwÛzÉ. F eÁw d£ÀUÀtwAiÉÄÃ ¥ÀæxÀªÀÄ JA§AvÉ ¸ÀªÀÄyð¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀjAzÀ ¢ªÀAUÀvÀ J¯ï.f.ºÁªÀ£ÀÆgÀ CAxÀªÀjUÉ CªÀªÀiÁ£À ªÀiÁrzÀAvÁUÀÄvÀÛzÉ.

eÁw d£ÀUÀtwAiÀÄ «±ÉèÃµÀuÉ §UÉÎAiÀÄÆ C£ÉÃPÀ ¥Àæ±ÉßUÀ½ªÉ. 1935 jAzÀ 1977 gÀªÀgÉUÉ ¤gÀAvÀgÀªÁV C¢üPÁgÀzÀ°èzÀÝ PÁAUÉæ¸ï 1871 jAzÀ 1931 gÀªÀgÉUÉ £ÀqÉzÀÄ§AzÀ eÁwªÁgÀÄ d£ÀUÀtwAiÀÄ£ÀÄß ¤°è¹zÀÝPÉÌ PÁgÀtªÀ£ÀÄß £É£À¦¹PÉÆ¼Àî¨ÉÃPÁVzÉ.

eÁw JA§ PÁ¬Ä¯É zÉÃ±ÀPÉÌ vÀUÀÄ°zÀ Cw zÉÆqÀØ ¦qÀÄUÉAzÀÄ UÁA¢üÃf, £ÉºÀgÀÆ, ¸ÀzÁðgï ªÀ®è¨sÁAiÀiï ¥ÀmÉÃ¯ïgÀAxÀ £ÁAiÀÄPÀgÀÄ £ÀA©zÀÝgÀÄ. eÁwªÁgÀÄ d£ÀUÀtwUÀ¼ÀÄ eÁwUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄvÀ¨ÁåAPÀÄUÀ¼ÁV ¥ÀjªÀwð¸À§ºÀÄzÉA§ CAfPÉ CªÀjVvÀÄÛ. ¸ÀASÁå§®¢AzÀ ZÀÄ£ÁªÀuÉUÀ¼À°è eÁwUÀ¼ÀÄ ¥ÀævÉåÃPÀ ¸ÀªÀ®vÀÄÛUÀ½UÁV ºÉÆÃgÁqÀÄvÁÛ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀAWÀµÀðQÌ½zÀgÉ zÉÃ±ÀzÀ KPÀvÉUÉ, ±ÁAw, ¸ËºÁzÀðPÉÌ ¨sÀAUÀ §gÀ§ºÀÄzÉA§ £ÀA©PÉ¬ÄAzÁV eÁw d£ÀUÀtwAiÀÄ£ÀÄß ¤°è¸À¯ÁVvÀÄÛ.



136

DzÀgÉ EA¢£À ªÀÄvÀ¥ÉnÖUÉAiÀÄ gÁdPÁgÀtzÀ°è J®è ¥ÀPÀëUÀ¼ÀÆ 2011gÀ d£ÀUÀtwAiÀÄ°è eÁwUÀ¼À ªÀiÁ»wUÁV MvÁÛ¬Ä¹zÀÄÝ zÀÄgÀAvÀªÉÃ ¸Àj. ¸ÀÄzÉÊªÀ¢AzÀ CAzÀÄ C¢üPÁgÀzÀ°èzÀÝ PÁAUÉæÃ¸ï ¸ÀPÁðgÀ CzÀ£ÀÄß M¥ÀàzÉÃ EzÀÄÝzÀPÉÌ ªÉÄÃ¯É «ªÀj¹zÀ CAfPÉUÀ¼ÉÃ PÁgÀtªÁVzÀÝªÀÅ. DzÀgÉ D CAfPÉUÀ¼ÀÄ FUÀ ¸ÀvÀåªÁVªÉ. eÁwUÀ¼ÀÄ §®±Á°UÀ¼ÁV ¨É¼É¢ªÉ. ¸ÀPÁðgÀUÀ¼ÀÄ «ÄÃ¸À¯ÁwAiÀÄAxÀ PÀæªÀÄUÀ½AzÀ eÁwUÀ¼À£ÀÄß fÃªÀAvÀªÁVqÀ®Ä ¸ÀvÀvÀªÁV ¥ÀæAiÀÄwß¸ÀÄwÛªÉ. CzÀgÀ ªÀÄÄAzÀÄªÀjzÀ ¨sÁUÀªÉÃ FUÀ £ÀqÉAiÀÄ°gÀÄªÀ eÁw d£ÀUÀtw.

»AzÀÄ½zÀ, zÀ°vÀ ªÀÄvÀÄÛ C®à ÀASÁåvÀ ªÀUÀðUÀ¼ÀÄ EwÛÃa£ÀªÀgÉUÉ PÁAUÉæ¸ï ¥ÀPÀëzÀ ªÀÄvÀ¨ÁåAPïUÀ¼ÁVzÀÝªÀÅ. CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß N¯ÉÊ¸ÀÄªÀÅzÀPÁÌVAiÉÄÃ ¢ªÀAUÀvÀ zÉÃªÀgÁd CgÀ¸ÀÄ CªÀgÀ »AzÀÄ½zÀ ªÀUÀðUÀ¼À ¥ÀæxÀªÀÄ DAiÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß gÀa¹zÀÝgÀÄ. 1990gÀ ªÀÄÆgÀ£ÉÃ DAiÉÆÃUÀªÀÇ CzÉÃ ªÁ¸À£É¬ÄAzÀ PÀÆrvÀÄÛ. §¯ÁqsÀå eÁwUÀ¼À ¨ÉA§®¢AzÀ C¢üPÁgÀPÉÌ §AzÀ d£ÀvÁ ¥ÀPÀëzÀ ¸ÀPÁðgÀªÀÇ »AzÀÄ½zÀ ªÀUÀðUÀ¼À£ÀÄß vÀ£ÀßvÀÛ ¸É¼ÉzÀÄPÉÆ¼Àî®Ä JgÀqÀ£ÉÃ DAiÉÆÃUÀªÀ£ÀÄß gÀa¹vÀÄÛ JA§ÄzÀÄ PÉ®ªÀgÀ C©ü¥ÁæAiÀÄªÁVvÀÄÛ. EA¢£À ¸À¤ßªÉÃ±ÀzÀ°è PÁAUÉæ¸ï ¥ÀPÀëzÀ M¼ÀUÉÆ¼ÀUÉÃ £ÀqÉAiÀÄÄwÛgÀÄªÀ ‘C»AzÀ’zÀ ªÀÄÄ¸ÀÄQ£À UÀÄzÁÝlzÀ°è eÁw d£ÀUÀtwAiÀÄ gÁdQÃAiÀÄ ¯ÉPÁÌZÁgÀ¢AzÀ PÀÆr®èªÉAzÀÄ ¨sÁ«¸À®Ä DzsÁgÀUÀ½®èªÁVzÉ.

zÉÃ±ÀªÀ£ÀÄß ‘eÁvÁåwÃvÀ’ ‘¸ÀªÀiÁdªÁ¢’ £É¯É¬ÄAzÀ ªÀÄÄPÀÛUÉÆ½¹, »AzÀÆ gÁµÀÖçªÉAzÀÄ Dgï J¸ï J¸ï, «JZï¦, §dgÀAUÀ zÀ¼ÀzÀAxÀ ¸ÀAWÀl£ÉUÀ¼ÀÄ WÉÆÃ¶¸ÀÄªÀ ¥ÀæAiÀÄvÀßPÉÌ F UÀtw £ÉgÀªÁUÀ§ºÀÄzÀÄ. DzÀÝjAzÀ¯ÉÃ ©eÉ¦ CzÀPÉÌ «gÉÆÃ¢ü¸ÀÄwÛ®è. ¸ÀªÀiÁdªÁ¢ ¥ÀPÀë ªÀÄvÀÄÛ §ºÀÄd£À ¸ÀªÀiÁdªÁ¢ ¥ÀPÀëzÀ PÉ®ªÀÅ £ÁAiÀÄPÀgÀÄ M¼À«ÄÃ¸À¯Áw PÀ°à ÀÄªÀ ªÀÄvÀÄÛ «ÄÃ¸À¯Áw ¥ÀæªÀiÁtªÀ£ÀÄß ºÉaÑ¸ÀÄªÀ GzÉÝÃ±À ºÉÆA¢gÀÄªÀÅzÀjAzÀ eÁw d£ÀUÀtwAiÀÄ£ÀÄß CªÀÅ «gÉÆÃ¢ü¹®è.

ªÁ¸ÀÛªÀzÀ°è, eÁw d£ÀUÀtwAiÀÄ »A¢gÀÄªÀ gÁdQÃAiÀÄ ¯ÉPÁÌZÁgÀUÀ¼ÁUÀ°, °AUÁAiÀÄvÀjUÉ GAmÁzÀ ¨sÀAiÀÄªÁUÀ°, ¥ÀAZÀ¦ÃoÀUÀ¼À ºÉÃ½PÉUÀ¼ÁUÀ° PÀ¼ÉzÀ 40 ªÀµÀðUÀ¼À°è ¸ÁgÁ¸ÀUÀmÁV §ÄqÀªÉÄÃ¯ÁVªÉ. 1975gÀ°è eÁjUÉ §AzÀ ºÁªÀ£ÀÆgÀÄ DAiÉÆÃUÀzÀ ¥Àæ¨sÁªÀ¢AzÀ vÁ£ÀÄ ±Á±ÀévÀªÁV C¢üPÁgÀzÀ°è G½AiÀÄ§ºÀÄzÉA§



137

PÁAUÉæ¸ï ¤jÃPÉë ºÀÄ¹AiÀiÁ¬ÄvÀÄ. 1983gÀ°è D ¥ÀPÀëªÀ£ÀÄß d£À wgÀ¸ÀÌj¹zÀgÀÄ. MPÀÌ°UÀ, °AUÁAiÀÄvÀ, ¨ÁæºÀät ¸ÀAQÃtðzÀ d£ÀvÁ ¥ÀPÀë DgÀÄ ªÀµÀð PÁAUÉæ¸ï£ÀÄß ªÀÄÆ¯ÉUÀÄA¥ÀÄ ªÀiÁrvÀÄ. ¥ÀÄ£ÀB °AUÁAiÀÄvÀ £ÁAiÀÄPÀ£À («ÃgÉÃAzÀæ ¥ÁnÃ®) £ÉÃvÀÈvÀézÀ°èAiÉÄÃ £ÀqÉzÀ 1989gÀ ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è PÁAUÉæ¸ï C¢üPÁgÀPÉÌ §AzÀgÀÆ D £ÁAiÀÄPÀ¤UÉ ªÀiÁrzÀ ªÉÆÃ¸À¢AzÀ ªÀÄvÉÆÛªÉÄä CzÀÄ 1994gÀ°è C¢üPÁgÀ PÀ¼ÉzÀÄPÉÆArvÀÄ. JgÀqÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÆgÀ£ÉAiÀÄ »AzÀÄ½zÀ ªÀUÀðUÀ¼À DAiÉÆÃUÀUÀ½AzÀ®Æ PÁAUÉæ¸ïUÉ ¥ÀæAiÉÆÃd£ÀªÁUÀ°®è. 1994gÀ°è ªÀÄvÉÛ MPÀÌ°UÀ, °AUÁAiÀÄvÀ §®zÀ ªÉÄÃ¯É d£ÀvÁ¥ÀPÀë C¢üPÁgÀzÀ ZÀÄPÁÌtÂ »r¬ÄvÀÄ. vÀzÀ£ÀAvÀgÀ PÁAUÉæ¸ï ªÀÄvÉÆÛªÉÄä 1999gÀ ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è dAiÀÄ¸Á¢ü¹vÀÄ.

£Á®Ì£ÉÃ ¨ÁjUÉ 2004gÀ ZÀÄ£ÁªÀuÉAiÀÄ°è ¥ÀgÁ¨sÀªÀUÉÆAqÀ PÁAUÉæ¸ï ¥ÀPÀë MPÀÌ°UÀ °AUÁAiÀÄvÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À ¥Áæ§®åPÉÌ ªÀÄvÉÆÛªÉÄä CªÀPÁ±À MzÀV¹vÀÄ. C©üªÀÈ¢Þ DzsÁjvÀ gÁdPÁgÀtzÀ°è eÁwAiÀiÁzsÁjvÀ gÁdQÃAiÀÄ ¯ÉPÁÌZÁgÀUÀ¼ÀÄ ºÉZÀÄÑ ªÀÄºÀvÀé ¥ÀqÉAiÀÄÄªÀÅ¢®èªÉAzÀÄ zÉÃ±ÀzÀ d£À ¥ÀzÉÃ ¥ÀzÉÃ vÉÆÃj¹PÉÆnÖzÀÝgÀÆ £ÀªÀÄä gÁdPÁgÀtÂUÀ¼ÀÄ CzÀjAzÀ ¥ÁoÀ PÀ°vÀzÀÄÝ PÀrªÉÄ. eÁwUÀtwAiÀÄ ¥ÀgÀ-«gÉÆÃzsÀUÀ¼ÀÄ

PÀ£ÁðlPÀ ¸ÀgÀPÁgÀ £ÀqÉ¸À°aÒ¹gÀÄªÀ eÁw ¸À«ÄÃPÉë ¥ÀgÀ-«gÉÆÃzsÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀÈ¶Ö¹zÉ. eÁw PÀÄjvÀ PÉ®ªÀÅ C¥ÀPÀ®à£ÉUÀ¼ÀÄ ¸À«ÄÃPÉëAiÀÄ ¥ÀgÀ-«gÉÆÃzsÀUÀ¼À£ÀÄß gÀÆ¦¸ÀÄªÀ°è ªÀÄºÀvÀézÀ ¥ÁvÀæ ªÀ»¹ªÉ. eÁwAiÀÄ£ÀÄß £ÀPÁgÁvÀäPÀªÁV £ÉÆÃqÀÄªÀÅzÀÄ EAvÀºÀ C¥ÀPÀ®à£ÉUÀ¼À ¸Á®°è §gÀÄªÀ ªÉÆzÀ® CA±À. CAzÀgÉ eÁwAiÀÄ EgÀÄ«PÉAiÀÄ£ÀÄß M¦àPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ, eÁwAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ UÀÄgÀÄw¹PÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ, eÁwAiÀÄ §UÉÎ ZÀað¸ÀÄªÀÅzÀÄ EªÉ®èªÀÇ DgÉÆÃUÀåªÀAvÀ ¸ÀªÀiÁdzÀ ®PÀëtUÀ¼À®èªÉAzÀÄ £ÀA§ÄªÀÅzÀÄ. EzÀÄ ¸ÀjAiÀiÁzÀ ¤®ÄªÀ®è, KPÉAzÀgÉ eÁw CzÀgÀµÀÖPÉÌÃ CzÀÄ PÉlÖzÀÆÝ C®è, M¼ÉîAiÀÄzÀÆ C®è, eÁwAiÀÄ£ÀÄß £ÁªÀÅ PÀnÖPÉÆ¼ÀÄîªÀ ¥Àj ºÁUÀÆ §¼À¸ÀÄªÀ «zsÁ£À eÁw PÉlÖ CxÀªÁ M¼ÉîAiÀÄ avÀæt ¤ÃqÀÄvÀÛªÉ.

J®è ¸ÀªÀiÁdUÀ¼À®Æè d£ÀgÀ£ÀÄß UÀÄA¥ÀÄUÀ¼ÁV «AUÀr¸ÀÄªÀ ªÀÄvÀÄÛ «AUÀrvÀ UÀÄA¥ÀÄUÀ¼À£ÀÄß ««zsÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ½AzÀ UÀÄgÀÄw¸ÀÄªÀ PÀæªÀÄ«zÉ. EzÉÃ jÃw £ÀªÀÄä



138

¸ÀªÀiÁdzÀ°è «AUÀrvÀ d£ÀgÀ UÀÄA¥ÀÄUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À®Ä ‘eÁw’ J£ÀÄßªÀ ¥ÀzÀ (¥Àj¨sÁµÉ) §¼ÀPÉAiÀiÁUÀÄwÛzÉ. d£ÀgÀÄ ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ CxÀð ªÀiÁrPÉÆ¼Àî®Ä PÉ®ªÉÇAzÀÄ UÀÄt®PÀëtUÀ¼À£ÀÄß (ªÀiÁ£ÀzÀAqÀUÀ¼À£ÀÄß) §¼À¹PÉÆAqÀÄ d£ÀgÀ£ÀÄß UÀÄA¥ÀÄUÀ¼ÁV «AUÀr¸ÀÄªÀ PÀæªÀÄ ¨É¼É¢zÉ.

ºÉZÀÄÑ PÀrªÉÄ £ÀªÀÄä®Æè d£ÀgÀ£ÀÄß UÀÄA¥ÀÄUÀ¼ÁV (eÁwUÀ¼ÁV) «AUÀr¸À®Ä PÉ®ªÀÅ ªÀiÁ£ÀzÀAqÀUÀ¼À£ÀÄß (GqÀÄUÉ-vÉÆqÀÄUÉ, zÉÃªÀgÀÄ-¢AqÀgÀÄ, PÀ¸ÀÄ§Ä, ¨sÁµÉ EvÁå¢UÀ¼À£ÀÄß) §¼À¹zÁÝgÉ. «AUÀrvÀ UÀÄA¥ÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀªÀiÁ£ÁAvÀgÀªÁV eÉÆÃr¹®è; ¦gÀ«Äqï gÀÆ¥ÀzÀ°è eÉÆÃr¹zÁÝgÉ. AiÀiÁªÀ UÀÄA¦£À (eÁwAiÀÄ) zÉÃªÀgÀÄ, Hl-G¥ÀZÁgÀ, PÀ¸ÀÄ§Ä, GqÀÄUÉ-vÉÆqÀÄUÉ ±ÀÄzÀÞªÁVzÉAiÉÆÃ D eÁw KtÂAiÀÄ ªÉÄÃ°zÀÝgÉ ±ÀÄzÀÞvÉ PÀrªÉÄAiÀiÁzÀAvÉ eÁw KtÂAiÀÄ PÉ¼ÀPÉ¼ÀUÉ §gÀÄvÀÛzÉ ªÀÄvÀÄÛ CvÀåAvÀ C±ÀÄzÀÞ eÁw KtÂAiÀÄ §ÄqÀzÀ°ègÀÄvÀÛzÉ JAzÀÄ wÃªÀiÁð¤¸À¯Á¬ÄvÀÄ. »ÃUÉ eÁwAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À®Ä ªÀÄvÀÄÛ ±ÉæÃtÂÃPÀj¸À®Ä §¼À¹zÀ ªÀiÁ£ÀzÀAqÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄ¸ÉåAiÀÄ ªÀÄÆ®ªÁVªÉ.

ZÁjwæPÀªÁV gÀÆ¥ÀÄUÉÆAqÀ UÀÄA¥ÀÄUÀ¼À£ÀÄß (eÁwAiÀÄ£ÀÄß) UÀÄgÀÄw¸À®Ä zÉÃªÀgÀÄ, ¨sÁµÉ, GqÀÄUÉ-vÉÆqÀÄUÉ, Hl, PÀ¸ÀÄ§ÄUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹gÀÄªÀÅzÀÄ ªÉÆzÀ® ¸ÀªÀÄ¸Éå, eÁw ZÀZÉðAiÀÄ°è AiÀiÁgÀÄ AiÀiÁjAzÀ DºÁgÀ ¹éÃPÀj¸À§ºÀÄzÀÄ? ¸À¸ÀåºÁjUÀ¼ÉÃ? ªÀiÁA¸ÀºÁjUÀ¼ÉÃ? EªÉÃ zÉÆqÀØ ZÀZÉðAiÀÄ «µÀAiÀÄUÀ¼ÁVªÉ. DzÀgÉ EzÉÃ DºÁgÀªÀ£ÀÄß AiÀiÁgÀÄ ¨É¼É¢zÁÝgÉ? ºÉÃUÉ ¨É¼É¢zÁÝgÉ? ¨É¼ÉzÀªÀgÀ ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À MqÉvÀ£À K£ÀÄ? CªÀgÀ ²PÀët, DgÉÆÃUÀåUÀ¼À ¹Üw K£ÀÄ? F J®è ¥Àæ±ÉßUÀ¼ÀÄ eÁw ZÀZÉðAiÉÆ¼ÀUÉ §gÀ¯ÉÃ E®è. EzÉÆAzÀÄ jÃwAiÀÄ°è £ÀªÀÄä ¹¤ªÀiÁUÀ¼À £ÁAiÀÄPÀ-£ÁAiÀÄQAiÀÄgÀ §zÀÄQ£ÀAvÉ. CªÀgÀÄ ¢£À«rÃ ¥ÁPïðUÀ¼À°è ¸ÀÄvÁÛqÀÄvÁÛgÉ, ¥ÉæÃªÀÄVÃvÉ ºÁqÀÄvÁÛgÉ, PÁgÀ°è NqÁqÀÄvÁÛgÉ, LµÀgÁ«Ä ºÉÆÃmÉ®ÄUÀ¼À°è w£ÀÄßvÁÛgÉ EªÉ®èªÀ£ÀÆß PÉ®ªÀgÀÄ C£ÀÄ¨sÀ«¸À¨ÉÃPÁzÀgÉ ªÀÄvÉÛ PÉ®ªÀgÀÄ F ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À£ÀÄß GvÁà¢¸À®Ä zÀÄr¢gÀ¯ÉÃ¨ÉÃPÀÄ. zÀÄrvÀzÀ §zÀÄPÀÄ ¹¤ªÀiÁzÀ®Æè CªÀPÁ±À ¥ÀqÉAiÀÄ°®è. £ÀªÀÄä eÁw ªÁåSÁå£ÀzÀ®Æè CªÀPÁ±À ¥ÀqÉAiÀÄ°®è.

eÁwAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À®Ä §¼À¹zÀ UÀÄt®PÀëtUÀ¼À°è DyðPÀ, gÁdQÃAiÀÄ

CA±ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃgÀ¢gÀÄªÀÅzÀÄ ªÀiÁvÀæ ¸ÀªÀÄ¸ÉåAiÀÄ®è; eÁw ±ÉæÃtÂÃPÀgÀtPÉÌ §¼À¹zÀ



139

ªÀiÁ£ÀzÀAqÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀªÀÄ¸ÉåAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÈ¶Ö¹ªÉ. EzÀÄ PÉ®ªÀjUÉ C£ÀÄPÀÆ®ªÁV ¥Àjt«Ä¹zÀgÉ ºÀ®ªÀjUÉ £ÀµÀÖ ªÀiÁrzÉ. ±ÉæÃtÂÃPÀgÀtzÀ §ÄqÀzÀ°ègÀÄªÀªÀgÀ PÀ¸ÀÄ§Ä, Hl, zÉÃªÀgÀÄ, GqÀÄUÉ-vÉÆqÀÄUÉ J®èªÀÇ C±ÀÄzÀÞ. DzÀÝjAzÀ EªÀÅ G½zÀªÀgÀÄ ¹éÃPÀj¸À®Ä AiÉÆÃUÀåªÀ®è. EzÀjAzÀ vÀ¼ÀeÁwUÀ¼ÀÄ ¸ÁPÀµÀÄÖ C£ÁåAiÀÄ C£ÀÄ¨sÀ«¹ªÉ. £ÀªÀÄä ZÀjvÉæ, ¸ÀA¸ÀÌøw PÀxÀ£ÀUÀ¼À°è UÀÄr-UÉÆÃ¥ÀÄgÀUÀ¼ÀÄ, ªÀÄoÀ-ªÀÄA¢gÀUÀ¼ÀÄ, gÁd-ªÀÄºÁgÁdgÀÄ, CªÀgÀ ¸ÉÆÃ®Ä-UÉ®ÄªÀÅUÀ¼ÀÄ vÀÄA© vÀÄ¼ÀÄPÀÄwÛªÉ. EzÉÃ UÀÄr-UÉÆÃ¥ÀÄgÀUÀ¼À£ÀÄß CgÀªÀÄ£ÉUÀ¼À£ÀÄß PÀnÖzÀªÀgÀÄ, CªÀgÀ §zÀÄPÀÄ-§ªÀuÉUÀ¼ÀÄ £ÀªÀÄä ¸ÀA¸ÀÌøw PÀxÀ£ÀUÀ¼À°è CªÀPÁ±À ¥ÀqÉAiÀÄ¯ÉÃ E®è. EvÀgÀgÀ ¸À«ÄÃ¥À ªÁ¸À ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ, ¨sÀÆ«Ä ºÉÆAzÀÄªÀÅzÀÄ, ±ÀÄ¨sÀæ §mÉÖ zsÀj¸ÀÄªÀÅzÀÄ, ZÀ¥Àà° ºÁPÀÄªÀÅzÀÄ, vÀªÀÄä ªÀÄPÀÌ½UÉ ¸ÀÄAzÀgÀªÁzÀ ºÉ¸ÀjqÀÄªÀÅzÀÄ, EvÀgÀjAzÀ UËgÀªÀ ¤jÃQë¸ÀÄªÀÅzÀÄ EªÉ®èªÀÇ EªÀjUÉ UÀUÀ£À PÀÄ¸ÀÄªÀÄUÀ¼ÁVzÀÝªÀÅ. ¸ÁévÀAvÀæöåzÀ £ÀAvÀgÀªÀÇ F ¹Üw ºÉZÀÄÑ §zÀ¯ÁV®è. EªÀgÀÄ ºÉÆÃmÉ®Ä, CAUÀr vÉgÉzÀgÉ AiÀiÁgÀÆ §gÀÄªÀÅ¢®è; ªÀÄ£É ¨ÁrUÉUÉ PÉÆqÀ°aÒ¹zÀgÉ d£À §gÀÄªÀÅ¢®è; EªÀgÀ zÉÃªÀjUÉ HgÀªÀgÉ®è £ÀqÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀÅ¢®è; EªÀgÀ £ÁAiÀÄPÀgÀÄ HgÀ £ÁAiÀÄPÀgÁUÀÄªÀÅ¢®è; EªÀgÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÀÄ ©Ã¢, ¥ÁPïð, «±Àé«zÁå®AiÀÄUÀ¼À ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼ÁUÀÄªÀÅ¢®è.

F J®è PÁgÀtUÀ½AzÀ ZÁjwæPÀªÁV gÀÆ¥ÀÄUÉÆAqÀ KtÂ ±ÉæÃtÂUÀ¼ÀÄ EAzÀÄ

PÀÆqÀ ªÀÄÄAzÀÄªÀjAiÀÄÄwÛªÉ. £ÀªÀÄä°è ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 24 PÉÆÃn PÀqÀÄ§qÀªÀjzÁÝgÉ. EªÀgÀÄ JµÉÆÖAzÀÄ §qÀªÀgÉAzÀgÉ ªÀÄÆgÀÄ ºÉÆwÛ£À Hl, ªÀ¸Àw, ²PÀët, DgÉÆÃUÀåUÀ½UÉ ¥ÀgÀzÁqÀÄªÀªÀgÀÄ. CvÀåAvÀ §qÀªÀgÀ°è CzsÀðzÀµÀÄÖ (±ÉÃ. 41) zÀ°vÀ §ÄqÀPÀlÄÖ d£ÀjzÁÝgÉ ªÀÄÆgÀ£ÉÃ MAzÀÄ ¨sÁUÀzÀµÀÄÖ »AzÀÄ½zÀ eÁwAiÀÄ d£ÀjzÁÝgÉ. ±ÉÃ. 16gÀµÀÄÖ ªÀÄÄ¹èªÀÄgÀÄ PÀÆqÀ CvÀåAvÀ §qÀªÀgÀÄ. ªÉÄÃ¯ÁÓwUÀ¼À°è CvÀå®à ¸ÀASÉåAiÀÄ (±ÉÃ. 9gÀµÀÄÖ) d£ÀgÀÄ CvÀåAvÀ §qÀªÀjzÁÝgÉ. EzÉÃ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è £ÀªÀÄä°è ¸ÀÄªÀiÁgÀÄ 4 PÉÆÃn ²æÃªÀÄAvÀjzÁÝgÉ. EªÀgÀÄ §qÀvÀ£À gÉÃSÉVAvÀ ºÀ®ªÀÅ ¥ÀlÄÖ ºÉZÀÄÑ DzÁAiÀÄ ºÉÆA¢gÀÄªÀªÀgÀÄ. CvÀåAvÀ §qÀªÀgÀ°è zÀ°vÀ §ÄqÀPÀlÄÖUÀ¼ÀÄ ºÉÃUÉ ºÉaÑzÁÝgÉÆÃ CzÉÃ jÃwAiÀÄ°è 4 PÉÆÃn ²æÃªÀÄAvÀgÀ°è CzsÀðQÌAvÀ®Æ ºÉZÀÄÑ (±ÉÃ. 65) ªÉÄÃ¯ÁÓwAiÀÄ d£ÀjzÁÝgÉ. zÀ°vÀ §ÄqÀPÀlÄÖ ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄÄ¹èªÀÄgÀ°è CvÀå®à d£ÀgÀÄ (±ÉÃ. 7) ²æÃªÀÄAvÀjzÁÝgÉ. EªÀjUÉ ºÉÆÃ°¹zÀgÉ »AzÀÄ½zÀ eÁwUÀ¼ÀÄ ªÁ¹. £Á®ÄÌ PÉÆÃn ²æÃªÀÄAvÀgÀ°è »AzÀÄ½zÀ eÁwUÀ¼À ±ÉÃ. 21 d£ÀjzÁÝgÉ. »ÃUÉ DgÀÄ zÀ±ÀPÀUÀ¼À



140

C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ £ÀAvÀgÀªÀÇ ZÁjwæPÀ KtÂ ±ÉæÃtÂUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄAzÀÄªÀjAiÀÄÄwÛªÉ. F §UÉAiÀÄ ªÀÄÄAzÀÄªÀjPÉUÉ MAzÀÄ PÁgÀt eÁwAiÀÄ£ÀÄß ¸ÁªÀiÁfPÀ, ¸ÁA¸ÀÌøwPÀ CA±ÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ UÀÄgÀÄw¸ÀÄªÀÅzÀÄ. F ¯ÉÆÃ¥ÀªÀ£ÀÄß PÀ£ÁðlPÀ ¸ÀgÀPÁgÀ £ÀqÉ¸ÀÄwÛgÀÄªÀ eÁw ¸À«ÄÃPÉë ¸Àj¥Àr¸À§ºÀÄzÀÄ. F ¸À«ÄÃPÉëAiÀÄ°è eÁwAiÀÄ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À®Ä w£ÀÄßªÀ DºÁgÀQÌAvÀ ºÉZÀÄÑ ²PÀët, DgÉÆÃUÀå, ¨sÀÆ«Ä, ¸ÀA¥À£ÀÆä®UÀ¼À MqÉvÀ£ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄRåªÉAzÀÄ ¥ÀjUÀtÂ¸À®àqÀÄwÛªÉ. J®è eÁwUÀ¼À°ègÀÄªÀ ¨sÀÆ«Ä E®èzÀ, G£ÀßvÀ ²PÀët ¥ÀqÉAiÀÄzÀ, ¤²ÑvÀ DzÁAiÀÄ E®èzÀ, PÀÆ°£Á° ªÀiÁr §zÀÄPÀÄªÀ PÀÄlÄA§UÀ¼À£ÀÄß F ¸À«ÄÃPÉë¬ÄAzÀ UÀÄgÀÄw¸À§ºÀÄzÀÄ.

F eÁwUÀtwAiÀÄ WÉÆÃµÀªÁPÀå ‘ªÀiÁ»w ¤ÃqÉÆÃt ¥ÀæUÀw ¸Á¢ü¸ÉÆÃt’ JA§ÄzÁVzÉ, MmÁÖgÉAiÀiÁV eÁwUÀtwAiÀÄ PÉ®ªÀÅ «ZÁgÀUÀ¼ÀÄ, D±ÁzÁAiÀÄPÀ CA±ÀUÀ¼ÁVzÀÄÝ E£ÁßzÀgÀÆ J¯Áè ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ, ¥ÀAUÀqÀUÀ¼À d£ÀvÉAiÀÄ §zÀÄPÀÄ ¸ÀÄzsÁj¸À°, DyðPÀªÁV ¸ÀzÀÈqsÀgÁUÀ° §qÀvÀ£À zÀÆgÀªÁV «zÁåªÀAvÀgÁV, ¥ÀæwAiÉÆ§âgÀÆ ¥ÀæUÀwAiÀÄ£ÀÄß ¸Á¢ü¸À° JA§ÄzÉÃ eÁw d£ÀUÀtwAiÀÄ ªÀÄÄRåzsÉåÃAiÀÄªÉAzÀÄ ¨sÁ«¸À§ºÀÄzÀÄ.

««zsÀ eÁwUÀ¼À DyðPÀ gÁdQÃAiÀÄ ¹ÜwUÀw §UÉÎ CAQ CA±ÀUÀ¼ÀÄ zÉÆgÉvÀ

PÀÆqÀ¯ÉÃ ««zsÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À C©üªÀÈ¢Þ CAvÀgÀ PÀrªÉÄAiÀiÁUÀ§ºÀÄzÉAzÀÄ £ÀA§ÄªÀÅzÀÄ PÀµÀÖ. KPÉAzÀgÉ F CAQ-CA±ÀUÀ¼ÀÄ ««zsÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À C©üªÀÈ¢Þ ªÉÄÃ¯É ªÀiÁqÀÄªÀ ¥ÀjuÁªÀÄ gÁdQÃAiÀÄ ¥ÀPÀëUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀgÀPÁgÀUÀ¼ÀÄ F CAQ CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß §¼À¹PÉÆ¼ÀÄîªÀ «zsÁ£ÀzÀ ªÉÄÃ¯É ¤AwzÉ. F CAQ-CA±ÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀæUÀw¥ÀgÀ gÁdQÃAiÀÄPÉÌ §¼À¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁzÀAvÉ G¥ÀeÁw gÁdQÃAiÀÄPÀÆÌ §¼À¸À§ºÀÄzÀÄ. ¥ÀæUÀw¥ÀgÀ gÁdQÃAiÀÄPÉÌ §¼À¹zÀgÉ ««zsÀ eÁwUÀ¼À £ÀqÀÄ«£À C©üªÀÈ¢ÞAiÀÄ CAvÀgÀ PÀrªÉÄAiÀiÁUÀ§ºÀÄzÀÄ. MAzÀÄ ªÉÃ¼É EªÉÃ CAQCA±ÀUÀ¼ÀÄ G¥ÀeÁwUÀ¼À UÀÄgÀÄw£À gÁdQÃAiÀÄPÉÌ §¼ÀPÉAiÀiÁzÀgÉ E£ÉÆßA¢µÀÄÖ G¥ÀeÁwUÀ¼À §¯ÁqsÀågÀÄ ¸ÀÈ¶ÖAiÀiÁUÀ§ºÀÄzÀÄ. EzÉÃ jÃwAiÀÄ°è §qÀvÀ£À ¤ªÁgÀt PÁAiÀÄðPÀæªÀÄUÀ¼À ¥ÀjuÁªÀÄPÁj C£ÀÄµÁ×£ÀPÉÌ F CAQCA±ÀUÀ¼ÀÄ C¤ªÁAiÀÄðªÉ£ÀÄßªÀ ¸ÀgÀPÁgÀzÀ ªÁzÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÄR¨É¯ÉAiÀÄ°è vÉUÉzÀÄPÉÆ¼ÀÄîªÀÅzÀÄ PÀµÀÖ KPÉAzÀgÉ vÉÆA§vÀÛgÀ £ÀAvÀgÀ ¸ÀgÀPÁgÀUÀ¼ÀÄ C£ÀÄ¸Àj¸ÀÄwÛgÀÄªÀ C©üªÀÈ¢Þ ¤ÃwUÀ¼ÀÄ §qÀvÀ£ÀzÀ ¸ÀÈ¶ÖAiÀÄ°è MlÄÖ



141

¥Àj¸ÀgÀzÀ ¥ÁvÀæ zÉÆqÀØ¢zÉ J£ÀÄßªÀ ¤®ÄªÀ£ÀÄß ¥Àæw¥Á¢¸ÀÄwÛªÉ. DzÀgÉ ªÁ¸ÀÛªÀzÀ°è §qÀvÀ£À ¸ÀÈ¶ÖAiÀÄ°è MlÄÖ ¥Àj¸ÀgÀzÀ ¥ÁvÀæ zÉÆqÀØ¢zÉ. °AUÀ, eÁw, zsÀªÀÄð vÁgÀvÀªÀÄåUÀ¼À eÉÆvÉUÉ PÁ«ÄðPÀ PÁ¬ÄzÉUÀ¼ÀÄ, C£À¢üÃPÀÈvÀ GzÉÆåÃUÀUÀ¼ÀÄ, C¸ÀAWÀnvÀ ªÀ®AiÀÄ EªÉ®èªÀÇ §qÀvÀ£ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀÈ¶Ö¸ÀÄwÛªÉ. EªÀ£ÀÄß ¸ÀÄzsÁj¸À¢zÀÝgÉ §qÀvÀ£À ¤ªÁgÀuÉ ¸ÁzsÀå«®è. F J®èzÀgÀ »£Éß¯ÉAiÀÄ°è eÁw ¸À«ÄÃPÉëAiÀÄ ¥ÀgÀ-«gÉÆÃzsÀ ZÀZÉðUÀ¼À£ÀÄß ¥Àj²Ã°¹zÀgÉ JgÀqÀgÀ®Æè «±ÉÃµÀ ±ÀQÛ E®è J£Àß§ºÀÄzÁVzÉ.

¸ÀÄPÀ£Áå ¸ÀªÀÄÈ¢Þ AiÉÆÃd£É

zÉÃ±ÀzÀ §AqÀªÁ¼À ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖAiÀÄ°è ºÀÆrPÉ ªÀÄvÀÄÛ G½vÁAiÀÄPÉÌ ºÀ®ªÀÅ AiÉÆÃd£ÉUÀ½zÀÝgÀÆ ºÉtÄÚ ªÀÄPÀÌ¼À G£ÀßvÀ ²PÀët ªÀÄvÀÄÛ «ªÁºÀPÉÌ ¤¢ðµÀÖ AiÉÆÃd£ÉUÀ½®è. EzÀ£ÀÄß ªÀÄ£ÀUÀAqÀ PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ d£ÀªÀj 22, 2015 gÀAzÀÄ ¸ÀÄPÀ£Áå ¸ÀªÀÄÈ¢Þ AiÉÆÃd£É JA§ £ÀÆvÀ£À AiÉÆÃd£ÉAiÉÆAzÀ£ÀÄß ªÀiÁgÀÄPÀmÉÖUÉ ¥ÀjZÀ¬Ä¹zÉ. EzÀÄ ¨sÀ«µÀåzÀ aAvÀ£ÉUÀ½UÉ GvÀÛªÀÄ ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ ºÀÆrPÉ ¸ÁzsÀ£ÀªÁVzÀÄÝ ¥ÀæzsÁ£À ªÀÄAwæ ‘¨ÉÃn §ZÁªÉÇ ¨ÉÃn ¥ÀqÁªÉÇ’ PÁAiÀÄðPÀæªÀÄzÀ G¥ÀPÀæªÀÄªÁV ¥ÀæzsÁ¤ £ÀgÉÃAzÀæ ªÉÆÃ¢AiÀÄªÀgÀÄ F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß C£ÁªÀgÀtUÉÆ½¹zÁÝgÉ. F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄÄ DªÀÄzÀÄ vÉjUÉ PÁAiÉÄÝAiÀÄ ¸ÉPÀë£ï 80¹ Cr vÉjUÉ «£Á¬ÄÛUÉ M¼À¥ÀqÀÄvÀÛzÉ. F AiÉÆÃd£ÉUÉ vÉÆqÀV¸ÀÄªÀ ºÀtªÀÅ vÉjUÉ ªÀÄÄPÀÛ JAzÀÄ §eÉmï£À°è WÉÆÃ¶¸À¯ÁVzÉ.

¸ÀÄPÀ£Áå AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ «±ÉÃµÀ

‘¸ÀÄPÀ£Áå ¸ÀªÀÄÈ¢Þ AiÉÆÃd£É’ ¦¦J¥sïVAvÀ ºÉZÀÄÑ DPÀµÀðPÀ. KPÉAzÀgÉ EzÀPÉÌ ¹UÀÄªÀ §rØ DzÁAiÀÄ C¢üPÀ. F §rØ DzÁAiÀÄªÀ£ÀÄß ¸ÀgÀPÁj ¨ÁAqïUÀ¼ÀÄ ¤ÃqÀÄªÀ DzÁAiÀÄPÉÌ ¸ÀA¥ÀPÀð PÀ°à À¯ÁVzÉ. ºÁUÁV, CªÀÅ ¸ÀzÁ GvÀÛªÀÄ ªÀgÀªÀiÁ£ÀªÀ£ÉßÃ ¤ÃqÀÄvÀÛªÉ. DzÀgÉ, ¦¦J¥sïUÉ ¹UÀÄªÀ §rØ DzÁAiÀÄªÀÅ 10 ªÀµÀðUÀ¼À ¸ÀgÁ¸Àj ¨ÁAqïUÀ½VAvÀ 25 ªÀÄÆ¯ÁAPÀ ªÀiÁvÀæ ºÉaÑzÀÝgÉ, ‘¸ÀÄPÀ£Áå ¸ÀªÀÄÈ¢Þ AiÉÆÃd£É’AiÀÄ ºÀÆrPÉUÉ 75 ªÀÄÆ¯ÁAPÀUÀ¼À ºÉaÑ£À §rØ ¹UÀÄvÀÛzÉ. ¥Àæ¸ÀPÀÛ ¸Á°£À°è (2014 K¦æ¯ï 1 jAzÀ 2015 ªÀiÁZïð 31gÀ ªÀgÉUÉ) ¦¦J¥sïUÉ ±ÉÃ. 8.7 §rØ DzÁAiÀÄ ¹PÀÌgÉ, J¸ïJ¸ïªÉÊUÉ ±ÉÃ. 9.1 §rØ ªÀgÀªÀiÁ£À ¹UÀ°zÉ.



142

¸ÀÄPÀ£Áå SÁvÉ vÉgÉAiÀÄ®Ä ¤ÃqÀ¯ÁzÀ PÁ¯ÁªÀPÁ±À ¸ÀÄgÀQëvÀ ªÀÄvÀÄÛ DPÀµÀðPÀ ªÀgÀªÀiÁ£À vÀAzÀÄ PÉÆqÀÄªÀ ‘¸ÀÄPÀ£Áå ¸ÀªÀÄÈ¢Þ

AiÉÆÃd£É’ J¯Áè ºÉtÄÚ ªÀÄPÀÌ½UÀÆ ®¨sÀå«®è. 10 ªÀµÀðzÀªÀgÉV£À ºÉtÄÚ ªÀÄPÀÌ¼À ºÉ¸Àj£À°è ªÀiÁvÀæ ¥ÉÆÃµÀPÀgÀÄ CxÀªÁ ¥Á®PÀgÀÄ J¸ïJ¸ïªÉÊ SÁvÉ vÉgÉAiÀÄ®Ä CªÀPÁ±À«zÉ. DzÀgÉ F ªÀµÀðPÉÌ ªÀiÁvÀæ C£ÀéAiÀÄªÁUÀÄªÀAvÉ ¸ÀPÁðgÀ ªÀAiÉÆÃ«ÄwAiÀÄ°è 1 ªÀµÀð ¸Àr°PÉ ¤ÃrzÉ. 2015 r¸ÉA§gï 1gÀªÀgÉUÉ C£ÀéAiÀÄªÁUÀÄªÀAvÉ 11 ªÀµÀðzÀªÀgÉV£À ºÉtÄÚ ªÀÄUÀÄ«£À ºÉ¸Àj£À°è J¸ïJ¸ïªÉÊ SÁvÉ vÉgÉAiÀÄ®Ä ªÀÄÄPÀÛ CªÀPÁ±À ¤ÃqÀ¯ÁVzÉ. 2003 r¸ÉA§gï 2 CxÀªÁ CzÀgÀÀ £ÀAvÀgÀ ªÀÄÄ£Àß d¤¹zÀ ºÉtÄÚ ªÀÄUÀÄ F AiÉÆÃd£ÉUÉ F ªÀµÀð CºÀðvÉ ¥ÀqÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. ºÁUÁV, ¸ÁªÀðd¤PÀgÀÄ ¸ÀPÁðgÀ ¤ÃrgÀÄªÀ F CªÀPÁ±ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀzÀÄ¥ÀAiÉÆÃUÀ ¥Àr¹PÉÆ¼Àî®Ä ªÀÄÄAzÁUÀÄªÀÅzÀÄ eÁtvÀ£À. ¥Àæ¸ÀPÀÛ DyðPÀ ªÀµÀð ªÀiÁZïð 31gÀ ªÀgÉUÉ EgÀÄvÀÛzÉ. F CªÀ¢üAiÉÆ¼ÀUÉ ¥ÉÆÃµÀPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥Á®PÀgÀÄ vÀªÀÄä ºÉtÄÚ ªÀÄUÀÄ«£À ºÉ¸Àj£À°è ¸ÀÄPÀ£Áå ¸ÀªÀÄÈ¢Þ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ SÁvÉ vÉgÉAiÀÄ®Ä ªÀÄÄAzÁUÀÄªÀÅzÀÄ ¸ÀÆPÀÛ. EzÀjAzÀ 1 ªÀµÀðzÀ ¸ÀA¥ÀÆtð ¥ÀæAiÉÆÃd£ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄUÀÄ«UÉ ¹UÀÄvÀÛªÉ.

J¸ï J¸ï ªÉÊ SÁvÉ vÉgÉAiÀÄÄªÀÅzÀÄ ºÉÃUÉ?

AiÀiÁªÀÅzÉÃ CAZÉ PÀZÉÃj CxÀªÁ ¸ÁªÀðd¤PÀ gÀAUÀzÀ ¨ÁåAPïUÀ¼À ¤AiÉÆÃfvÀ ±ÁSÉUÀ¼À°è ¥ÉÆÃµÀPÀgÀÄ vÀªÀÄä ºÉtÄÚ ªÀÄPÀÌ¼À ºÉ¸Àj£À°è SÁvÉ vÉgÉAiÀÄ§ºÀÄzÀÄ. DyðPÀ ªÀµÀðzÀ°è PÀ¤µÀ× ºÀÆrPÉ 1 ¸Á«gÀ gÀÆ. ºÁUÀÆ UÀjµÀ× 1.5®PÀë gÀÆ. ºÀt vÉÆqÀV¸À§ºÀÄzÀÄ. F AiÉÆÃd£ÉUÉ ¥ÉÆÃµÀPÀgÀÄ CxÀªÁ ¥Á®PÀgÀÄ ªÀÄUÀ¼À ºÉ¸Àj£À°è SÁvÉ DgÀA©ü¹zÀ ¢£ÁAPÀ¢AzÀ 14 ªÀµÀðUÀ¼À PÁ® ºÀÆrPÉ ªÀiÁqÀ¨ÉÃPÀÄ. DzÀgÉ AiÉÆÃd£É 21 ªÀµÀð ¥ÀÆtðUÉÆAqÀ £ÀAvÀgÀ ¥ÀPÁéUÀÄvÀÛzÉ. CAzÀgÉ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ wÃgÀÄªÀ½ CªÀ¢ü ªÀÄUÀÄ«UÉ 21 ªÀµÀð vÀÄA§ÄªÀªÀgÉUÉ EgÀÄvÀÛzÉ CxÀªÁ ºÉtÄÚ ªÀÄUÀÄ F 21 ªÀµÀðUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÆtðUÉÆ½¸ÀÄªÀ ªÀÄÄ£Àß «ªÁºÀªÁUÀÄªÀ ¢£ÁAPÀzÀªÀgÉUÉ SÁvÉAiÀÄ CªÀ¢ü PÁ¥ÁqÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. EªÉgÀqÀÄ CªÀ¢üAiÀÄ°è AiÀiÁªÀÅzÀÄ ªÉÆzÀ®Ä ¸ÀA¨sÀ«¸ÀÄvÀÛzÉÆÃ CzÀ£ÀÄß ¥ÀjUÀtÂ¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÁV, ¸ÀÄPÀ£Áå ¸ÀªÀÄÈ¢Þ SÁvÉAiÀÄ ¥ÀPÀévÉAiÀÄ CªÀ¢ü ºÉtÄÚ ªÀÄUÀÄ«£À 21 ªÀµÀðUÀ¼À ªÀAiÀÄ¹ì£ÀªÀgÉUÉ EgÀÄvÀÛzÉ. wÃgÀÄªÀ½ CªÀ¢ü ¥ÀÆtðUÉÆAqÀ £ÀAvÀgÀ SÁvÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄAzÀÄªÀj¸À®Ä CªÀPÁ±À«zÉ JA§ÄzÀÄ



143

UÀªÀÄ£ÁºÀð. SÁvÉ ªÀÄÄAzÀÄªÀj¸À®Ä ºÉtÄÚ ªÀÄUÀÄ §AiÀÄ¹zÀgÉ ªÉÄZÀÆåjn ºÀtPÉÌ §rØ DzÁAiÀÄ ¨É¼ÉAiÀÄÄvÁÛ ºÉÆÃUÀÄvÀÛzÉ.

ªÁ¶ðPÀ DzsÁgÀzÀ°è §rØ ¸ÀAzÁAiÀÄ

ªÁ¶ðPÀ DzsÁgÀzÀ°è §rØ ªÀgÀªÀiÁ£À ¯ÉPÀÌ ºÁPÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. ¨Á®Q 14£ÉÃ ªÀµÀð ªÀÄÄnÖzÀgÉ, §rØ DzÁAiÀÄªÀ£ÀÄß DPÉAiÀÄ SÁvÉUÉ ¸ÀAzÁAiÀÄ ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. PÉÃAzÀæ ¸ÀgÀPÁgÀ zÉÃ±ÁzÀåAvÀ ¥ÀjZÀ¬Ä¹gÀÄªÀ ¸ÀÄPÀ£Áå ¸ÀªÀÄÈ¢Þ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ°è SÁvÉ vÉgÉAiÀÄÄªÀAvÉ ¨Á®Q 18 ªÀµÀð vÀÄA©zÀ §½PÀ «ªÁºÀªÁV, SÁvÉAiÀÄ ªÀÄÄAzÀÄªÀjPÉ ¸ÁzsÀåªÁUÀ¢zÀÝ ¥ÀPÀëzÀ°è, SÁvÉAiÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄPÁÛAiÀÄUÉÆ½¸À®Ä AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ°è CªÀPÁ±À«zÉ. DzÀgÉ, AiÀÄÄªÀw 18 ªÀµÀð vÀÄA©gÀÄªÀÅzÀPÉÌ ªÀÄvÀÄÛ «ªÁºÀªÁVgÀÄªÀÅzÀPÉÌ ¸ÀA§A¢ü¹zÀ ¥ÀæªÀiÁt ¥ÀvÀæ MzÀV¸ÀÄªÀÅzÀÄ PÀqÁØAiÀÄ. AiÀiÁªÀÅzÉÃ DyðPÀ ªÀµÀðzÀ°è SÁvÉUÉ PÀ¤µÀ× ¨ÁQ PÁ¥ÁqÀ¢zÀÝgÉ D ªÀµÀðPÉÌ 50 gÀÆ. zÀAqÀ «¢ü¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. AiÀiÁªÀÅzÉÃ ¥ÉÆÃµÀPÀ CxÀªÁ ¥Á®PÀ vÀ£Àß JgÀqÀÄ ºÉtÄÚ ªÀÄPÀÌ½UÉ ¸ÀÄPÀ£Áå ¸ÀªÀÄÈ¢Þ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ SÁvÉ vÉgÉAiÀÄ®Ä CªÀPÁ±À«zÉ. DzÀgÉ JgÀqÀÆ SÁvÉUÀ¼À ¸ÀAAiÉÆÃfvÀ ºÀÆrPÉAiÀÄ ªÉÆvÀÛ ªÀµÀðzÀ°è 1.5 ®PÀë gÀÆ. zÁl¨ÁgÀzÀÄ. ºÉtÄÚ ªÀÄUÀÄ«UÉ 21 ªÀµÀð vÀÄA©zÁUÀ J¸ï J¸ï ªÉÊ SÁvÉAiÀÄ CªÀ¢ü ¥ÀPÀé (¥ÀÆtð) ªÁUÀÄvÀÛzÉ. DPÉUÉ 18 ªÀµÀð vÀÄA©zÁUÀ SÁvÉAiÀÄ°è vÉÆqÀV¹gÀÄªÀ ºÀtzÀ ±ÉÃ. 50 ¨sÁUÀªÀ£ÀÄß »A¥ÀqÉAiÀÄ®Ä CªÀPÁ±À«zÉ.

J¸ï J¸ï ªÉÊ KPÉ CxÀð¥ÀÆtð?

ºÉtÄÚ ªÀÄUÀÄ«£À ºÉ¸Àj£À°è ¥ÉÆÃµÀPÀgÀÄ ºÀÆrPÉ ªÀiÁqÀÄvÁÛgÉ JAzÀgÉ CzÀgÀ°è MAzÀÄ ¤¢ðµÀÖ GzÉÝÃ±À CqÀPÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ. D GzÉÝÃ±À ¸ÁzsÀ£ÉUÉ J¸ïJ¸ïªÉÊ ¥ÀPÁÌ AiÉÆÃd£ÉAiÀiÁV PÁtÄwÛzÉ. DzÀgÉ 15 ªÀµÀðUÀ¼À ¦¦J¥sï AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ°è ¤ÃªÀÅ ºÀÆrPÉ ªÀiÁqÀÄvÁÛ ºÉÆÃzÀgÉ, ¢ÃWÁðªÀ¢üªÀgÉUÉ PÁAiÀÄPÀ¨ÉÃPÀÄ. 15 ªÀµÀðUÀ¼À vÀgÀÄªÁAiÀÄ ¦¦J¥sï ºÀt ¹PÁÌUÀ PÉ®ªÀgÀÄ ¤ªÉÃ±À£À CxÀªÁ ªÀÄ£É RjÃ¢¸À§ºÀÄzÀÄ. ªÀÄvÉÛ PÉ®ªÀgÀÄ ªÀÄUÀ¼À «ªÁºÀ £ÉgÀªÉÃj¸À§ºÀÄzÀÄ. DzÀgÉ F AiÉÆÃd£É ¤¢ðµÀÖ UÀÄj ¸ÁzsÀ£ÉUÉ £ÉgÀªÁUÀÄªÀÅ¢®è. CzÉÃ J¸ïJ¸ïªÉÊ£À°è ºÀt vÉÆqÀV¹zÀgÉ, ªÀÄUÀ¼À G£ÀßvÀ ²PÀët, «ªÁºÀ ªÀÄÄAvÁzÀ CxÀð¥ÀÆtð PÁAiÀÄðUÀ½UÉ



144

£ÉÃgÀªÁV §gÀÄvÀÛzÉ. DzÀgÉ PÉÃAzÀæ ¸ÀPÁðgÀ, F AiÉÆÃd£ÉUÉ §gÀÄªÀ ºÀtªÀ£ÀÄß ¸ÀªÀÄ¥ÀðPÀªÁV ¤ªÀð»¸À¨ÉÃPÀµÉÖ J£ÀÄßvÁÛgÉ ºÀtPÁ¸ÀÄ AiÉÆÃdPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ «±ÉèÃµÀPÀgÀÄ. ºÀtPÁ¸ÀÄ vÀdÕgÀ ¸À®ºÉUÀ¼ÉAzÀgÉ

ºÉtÄÚ ªÀÄUÀÄ«£À ªÀAiÀÄ¸ÀÄì 10 DzÁUÀ zÀA¥Àw J¸ïJ¸ïªÉÊ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ SÁvÉUÉ ¥Àæw ªÀµÀð 1.5 ®PÀë gÀÆ. vÉÆqÀV¸ÀÄvÁÛ §AzÀgÉ 11 ªÀµÀðUÀ¼À°è ºÀÆrPÉ ªÉÆvÀÛ 28.89®PÀë gÀÆ.UÉ ¨É¼ÉAiÀÄÄvÀÛzÉ. DUÀ ªÀÄUÀÄ«UÉ 21 ªÀµÀð vÀÄA©gÀÄvÀÛzÉ. MAzÀÄ ªÉÃ¼É ªÀÄUÀÄ«£À ªÀAiÀÄ¸ÀÄì 5 ªÀµÀð«zÁÝUÀ¯ÉÃ F AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ°è ªÁ¶ðPÀ 1.5®PÀë gÀÆ. ºÀt vÉÆqÀV¸ÀÄvÁÛ §AzÀgÉ DPÉUÉ 19 ªÀµÀð vÀÄA©gÀÄªÀ ªÉÃ¼ÉUÉ ºÀÆrPÉAiÀÄ ªÉÆvÀÛ 42.88 ®PÀë gÀÆ. UÉ KjPÉ DVgÀÄvÀÛzÉ. EzÀÄ ¥ÉÆÃµÀPÀgÀ ¥Á°UÉ DPÀµÀðPÀ J¤¸À§ºÀÄzÀÄ. DzÀgÉ 14 ªÀµÀðUÀ¼À §½PÀ GzÁºÀgÀuÉUÉ 2031gÀ ºÉÆwÛUÉ ºÉtÄÚ ªÀÄUÀÄ«£À ±Á¯Á ²PÀët ªÉZÀÑ zÀÄ¨ÁjAiÀiÁVgÀÄvÀÛzÉ. ºÁUÁV, ºÀÆrPÉ ªÀiÁqÀÄªÁUÀ EgÀÄªÀ §rØzÀgÀ ªÀiË®å 14 ªÀµÀðUÀ¼À §½PÀ PÀÄ¹¢gÀÄvÀÛzÉ. J¸ïJ¸ïªÉÊ C£ÀÄß EvÀgÉ ºÀÆrPÉ ¸ÁzsÀ£ÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ ¸ÀAAiÉÆÃf¹, §¼À¸ÀÄªÀÅzÀÄ eÁtvÀ£À. CAzÀgÉ ªÀÄUÀ¼À ¨sÀ«µÀåzÀ UÀÄjUÀ½UÉ J¸ïJ¸ïªÉÊ dvÉ FQén ¤¢üAiÀÄAvÀgÀ ¸ÁzsÀ£ÀUÀ¼À®Æè ºÀÆrPÉ ªÀiÁr, JgÀqÀjAzÀ §gÀÄªÀ DzÁAiÀÄªÀ£ÀÄß ¤²ÑvÀ UÀÄjUÉ §¼À¸ÀÄªÀ UÀÄj ElÄÖPÉÆ¼Àî¨ÉÃPÀÄ JAzÀÄ ¸À®ºÉ ¤ÃqÀÄvÁÛgÉ ºÀtPÁ¸ÀÄ vÀdÕgÀÄ. «zÉÃ±ÀUÀ¼À°è G£ÀßvÀ ²PÀët FUÀ¯ÉÃ d£À¸ÁªÀiÁ£ÀågÀ ¥Á°UÉ zÀÄ¨Áj. ºÁUÁV, ²æÃ¸ÁªÀiÁ£Àå ¥ÉÆÃµÀPÀgÀÄ ªÀÄUÀÄ«£À ¨sÀ«µÀåzÀ ²PÀët UÀÄjUÉ MAzÉÃ ºÀÆrPÉ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß CªÀ®A©¹zÉ C¢üPÀ ªÀgÀªÀiÁ£À ¹UÀÄªÀ ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ AiÉÆÃd£ÉUÀ¼À°è ºÀÆrPÉ ªÀiÁqÀÄªÀÅzÀÄ ¸ÀÆPÀÛ JA§ÄzÀÄ CªÀgÀ ¸À®ºÉ. SÁvÉ vÉgÉAiÀÄ®Ä ¨ÉÃPÁzÀ ¥ÀæªÀiÁt ¥ÀvÀæUÀ¼ÀÄ

• ªÀÄUÀÄ«£À d£À£À ¥ÀæªÀiÁt ¥ÀvÀæ

• ¥ÉÆÃµÀPÀgÀ / °ÃUÀ¯ï UÁrðAiÀÄ£ï LqÉAnn ¥ÀÆæ¥sï

• RavÀ «¼Á¸À ¥ÀvÀæ (CqÉæ¸ï ¥ÀÆæ¥sï)



145

F AiÉÆÃd£É ªÀÄUÀÄ 10 ªÀµÀðzÀ PÉ¼ÀVgÀ¨ÉÃPÀÄ J£ÀÄßvÀÛzÉ. DzÀgÉ EArAiÀÄ£ï gÉ¹qÉAmï DVgÀ¨ÉÃPÀÄ JAzÀÄ ºÉÃ½®è. DzÀgÉ EzÀÄ PÉÃAzÀæ ¸ÀgÀPÁgÀzÀ ¥ÉÆÃ¸ïÖ D¦üÃ¸ï ¸ÉÃ«AUï CPËAmï PÁ¬ÄzÉ CrAiÀÄ°è §gÀÄvÀÛzÉ. F PÁ¬ÄzÉ ¥ÀæPÁgÀ ¸ÀÄPÀ£Àå ¸ÀªÀÄÈ¢Þ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄ£ÀÄß ¸Áä¯ï ¸ÉÃ«AUï ¹ÌÃªÀiï JAzÀÄ ¥ÀjUÀtÂ¸À¯ÁVzÉ. »ÃUÁV C¤ªÁ¹ ¨sÁgÀwÃAiÀÄgÀÄ E°è ºÀÆrPÉ ªÀiÁqÀ®Ä DUÀÄªÀÅ¢®è. CªÉÄÃjPÁzÀ¯ÉÆèÃ, AiÀÄÄgÉÆÃ¦£À¯ÉÆèÃ zÀÄrAiÀÄÄwÛgÀÄªÀªÀgÀ jÃw ¨ÉÃgÉ. PÉÆ°è zÉÃ±ÀUÀ¼À°è zÀÄrAiÀÄÄªÀ C¤ªÁ¹ ¨sÁgÀwÃAiÀÄjUÉ EzÀÄ ¤dPÀÆÌ C£ÁåAiÀÄ! ªÉÆÃ¢ ¸ÀgÀPÁgÀ F §UÉÎ ªÀÄgÀÄ¥Àj²Ã®£É ªÀiÁrzÀgÉ GvÀÛªÀÄ JA§ÄzÀÄ d£ÀgÀ C©ü¥ÁæAiÀÄªÁVzÉ. ¸ÀÄPÀ£Áå ¸ÀªÀÄÈ¢Þ AiÉÆÃd£ÉAiÀÄÄ MAzÀÄ GvÀÛªÀÄ AiÉÆÃd£ÉAiÀiÁV ¸ÁªÀðd¤PÀjUÉ G¥ÀAiÉÆÃUÀªÁUÀ°Ã JA§ÄzÉÃ J®ègÀ D±ÀAiÀÄ.

¥Àæ§azsÀ §gÀªÀtÂuÉ - shikarat.com

Documents