badania transgraniczne wyniki, problemy, wyzwania prof. dr hab. józef oleński
DESCRIPTION
BADANIA TRANSGRANICZNE WYNIKI, PROBLEMY, WYZWANIA prof. dr hab. Józef Oleński Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Warszawa, 18 czerwca 2010. 2. Atrybuty współczesnej gospodarki Globalizacja Gospodarka narodowa jest systemem rozmytym - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
BADANIA TRANSGRANICZNE
WYNIKI, PROBLEMY, WYZWANIA
prof. dr hab. Józef OleńskiPrezes Głównego Urzędu Statystycznego
Warszawa, 18 czerwca 2010
2
Atrybuty współczesnej gospodarki
Globalizacja Gospodarka narodowa jest systemem rozmytym
Globalne sektory gospodarki: finanse, transport, energetyka Tworzenie się ponadnarodowych i regionalnych rynków: pracy,
produkcji, handlu i usług
Głęboki interwencjonizm instytucjonalny
Różnice regulacji procesów ekonomicznych w sąsiadujących regionach Instytucjonalna integracja ponadnarodowa: wspólny rynek, strefa
wolnego handlu, ruch bezcłowy i bezwizowy, wolny rynek finansowy Instytucjonalna dezintegracja regionalna przez regulacje
instytucjonalne
Pogranicza w Europie – obszarami zwiększonej dynamiki
procesów ekonomicznych i społecznych
Różnice potencjałów dynamizujące procesy ekonomiczne i społeczne Integracja i dezintegracja w skali ponadnarodowej (np. UE, EFTA, WNP)
3
Integracja - granice wewnętrzne UE:
rozszerzanie się strefy Schengen i ułatwienia w przepływie osób i
towarów, utrata źródeł informacji dotyczących skali ruchu granicznego –
potrzeba wykorzystania innych metod badawczych. wprowadzanie ułatwień - np. mały ruch graniczny, Karta Polaka.
Dezintegracja - granice zewnętrzne UE:
zaostrzenie przepisów dotyczących przekraczania granicy, embarga, normy dyskryminacyjne, procedury kontroli ruchu
granicznego, licencje Procesy integracyjne (aktualnie dominujące) i dezintegracyjne w
Europie powodują, że wzrasta zapotrzebowanie na informacje o obszarach transgranicznych. Jest to spowodowane głównie zmianą funkcji granic i zwiększonej dynamiki procesów w obszarach przygranicznych.
Administracja centralna i regionalna Przedsiębiorcy Placówki dyplomatyczne
Mimo działań wielu organizacji międzynarodowych (ONZ,
EUROSTAT, OECD, UNWTO, etc.), nadal występują problemy
związane z brakiem informacji, zwłaszcza dla obszarów
transgranicznych, na poszczególnych poziomach agregacji i niskim
stopniem porównywalności danych w różnych krajach.
Istnieje potrzeba identyfikacji głównych obszarów badawczych i
dyskusji na temat istotnych aspektów metodologicznych
związanych z obszarami transgranicznymi.
4
Polska statystyka publiczna wychodząc naprzeciw tym potrzebom rozpoczęła
prace nad stworzeniem spójnego systemu badawczego, zarówno dla granic
zewnętrznych jak i wewnętrznych. Koordynatorem tych prac jest US Rzeszów.
Pierwszym etapem było wznowienie w 2008 r. badania obrotu towarów i usług
w ruchu granicznym, początkowo na granicy polsko-ukraińskiej, a od 2010 r.
na całej zewnętrznej granicy Unii Europejskiej na terenie Polski.
Wyniki badania potwierdzają potrzebę ciągłej obserwacji zjawisk społeczno-
-gospodarczych zachodzących na obszarach transgranicznych.
Badanie zostało uznane jako jeden z priorytetów przez Komisję
ds. Współpracy Przygranicznej działającej w ramach Polsko-Ukraińskiej
Międzyrządowej Rady Koordynacyjnej ds. Współpracy Międzyregionalnej na
posiedzeniu w Łucku w grudniu 2008 r.
5
6
Znaczenie polityczne, społeczne i ekonomiczne granicy zewnętrznej –
ewolucja funkcji
Zewnętrzna granica Unii Europejskiej na terenie Polski liczy 1163 km i
stanowi 33% długości granicy państwowej RP oraz 24% lądowej granicy
zewnętrznej UE.
Gminy strefy przygranicznej po stronie polskiej (214) obejmują obszar
ponad
35 tys. km2, który zamieszkuje około 2 mln osób (5% ludności Polski).
Ruch graniczny osób na zewnętrznej granicy Unii Europejskiej w I kwartale
2010 r. wyniósł (według danych Straży Granicznej):
cudzoziemcy – 3,0 mln,
Polacy – 1,3 mln.
7
Wyniki badania w I kwartale 2010 roku pokazują, że:
wartość zakupionych w Polsce towarów i usług przez cudzoziemców
przekraczających zewnętrzną granicę Unii Europejskiej wyniosła prawie
700 mln zł,
wydatki poniesione za granicą przez Polaków wyniosły blisko 100 mln zł,
Kartę Polaka posiadało ok. 7% zbadanych cudzoziemców
przekraczających granicę zewnętrzną Unii Europejskiej na terenie Polski.
Polska jako kraj położony przy zewnętrznej granicy UE jest szczególnie predestynowany do realizacji misji integracji europejskiej:
Statystyka publiczna powinna tworzyć informacyjne fundamenty
decyzji integracji krajów całej Europy i regionów sąsiadujących, w szczególności krajów Partnerstwa Wschodniego.
Rola statystyki publicznej w tworzeniu spójnego systemu informacyjnego dla regionu europejskiego, w tym w ramach Partnerstwa Wschodniego.
Harmonizacja z Europejskim Systemem Statystycznym.
Współpraca w ramach statystyki transgranicznej i euroregionalnej jest ważnym komponentem rozwoju Partnerstwa Wschodniego.
8
Dziękuję za uwagę