bağımlılık yapan madde Çeşitleri:

88
Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri: Opiyat (Morfin, Eroin,Kodein..) Alkol, barbütürat, benzodiazepin Esrar Kokain Halüsinojen Uçucu maddeler (Tiner,Yapıştırıcılar..) Tütün Çoklu madde kullanımı BAĞIMLILIK YAPABİLME GÜÇLERİ FARLILIK GÖSTEREBİLİR.

Upload: keenan

Post on 28-Jan-2016

133 views

Category:

Documents


1 download

DESCRIPTION

Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:. Opiyat (Morfin, Eroin,Kodein..) Alkol, barbütürat, benzodiazepin Esrar Kokain Halüsinojen Uçucu maddeler (Tiner,Yapıştırıcılar..) Tütün Çoklu madde kullanımı. BAĞIMLILIK YAPABİLME GÜÇLERİ FARLILIK GÖSTEREBİLİR. ALKOL NASIL ELDE EDİLİR?. - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

Page 1: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

Opiyat (Morfin, Eroin,Kodein..) Alkol, barbütürat, benzodiazepin Esrar Kokain Halüsinojen Uçucu maddeler (Tiner,Yapıştırıcılar..) Tütün Çoklu madde kullanımı

BAĞIMLILIK YAPABİLME GÜÇLERİ FARLILIK GÖSTEREBİLİR.

Page 2: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

ALKOL NASIL ELDE EDİLİR?

Alkol şeker içeren

(üzüm, buğday ve arpa gibi)

meyve ya da sebzelerden iki şekilde elde edilir ;

Mayalanma: Şarap, bira

Damıtma: Viski, votka, rakı

Page 3: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

ALKOL HAKKINDA BİLMEMİZ GEREKENLER

İNSAN VÜCUDUNA ZARARLI ETKİLERİ OLAN,

KOLAY ULAŞILABİLİR OLMASI,

TOPLUMDA KULLANIM SIKLIĞININ ARTMASI VE

UZUN BİR KULLANIM DÖNEMİNDEN SONRA İNSANI YAVAŞ

YAVAŞ ZEHİRLEMESİ NEDENİYLE

ÖNEMLİ KİŞİSEL VE TOPLUMSAL PROBLEM OLUŞTURMAKTADIR.

Page 4: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

ALKOL ÇOK YAYGIN OLARAK KULLANILAN BİR MADDEDİR.

ALKOLÜN BAĞIMLILIK YAPICI ETKİSİ YÜKSEKTİR,

ÜRETİMİ VE SATIŞI YASAL BİR MADDE OLDUĞU İÇİN

BİREYLER BU MADDEYİ KULLANMAKTAN

ÇEKİNMEMEKTEDİR.

Page 5: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

Bunlardan, devlet tarafından yasal olarak üretimi ve satışına izin verilen içkilerde

bulunanı

etil alkol’ dür.

Page 6: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

Son zamanlarda haberlerde sıklıkla duyduğumuz kaçak içki üretiminde ise

metil alkol

kullanılmaktadır.

Page 7: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

Metil alkol

ile üretilen içki tüketmiş kişi,

zamanında ve yeterli müdahale olmazsa,

kalıcı zararlar görebilir,

ya da,

hayatını yitirebilir…

Page 8: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

İçki,

şişede durduğu gibi

durmaz…

Page 9: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

Otomobil kazalarında %75,

kazadan ölümlerde %50 oranında,

adam öldürmede %50,

intiharlarda %25 oranında

Ayrıca başka bağımlılık yapan maddelere öncülük

etmektedir.

Alkol SORUMLU!!

Page 10: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

Erişkinlerin %30-45’i yaşamının bir döneminde en az bir kez aşırı alkol almaya bağlı bir sorunla

(yasal, trafik, iş, okul) karşılaşmıştır…..!

Page 11: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

ALKOLÜN ÖZELLİKLERİ

Sindirim sisteminden kan dolaşımı içine emilimi

- Hem yağda hem de suda çözünebilir olduğu için sindirim sisteminden kolaylıkla kana geçer.

- Boş mideye alkol alındığında %20’si mideden, %80’ni oniki parmak bağırsağından kana geçer.

- Bir kısmı, midede bulunan “alcohol dehydrogenase” enzimi tarafından ortadan kaldırılır.

- Kandaki maksimum konsantrasyonuna ulaşması için gereken süre 30-90 dakikadır.

Page 12: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

ALKOLÜN ÖZELLİKLERİ

Kan dolaşımı yoluyla tüm organlara dağıtılması

- Kan dolaşımı içine emildikten sonra kısa sürede tüm organlara ulaşır.

- Vücudun her yerini özellikle de beyin hücrelerini etkiler.

(Davranış değişiklikleri bu nedenledir)

Kan-beyin engelini kolaylıkla geçerek beyne ulaşır.

Page 13: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

Hamilelikte, plasenta engelini kolaylıkla geçerek, fetüsün kan dolaşımına ve dolayısıyla sinir sistemine kolaylıkla geçer.

Annenin kanındaki alkol oranı ile bebeğin kanındaki alkol oranı hemen hemen aynıdır.

Kalori değeri yüksek olmasına karşın diyet olarak değeri yoktur.

Alkolün vücuda alınması

Page 14: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

• KC de alkol önce “alkol dehidrogenaz enzimi” ile asetaldehite sonra “asetaldehit dehidrogenaz enzimi” ile asetik asite ve en son su ve karbondiokside dönüşür.

• Alkolün etkileri; alkol yıkımı sırasında oluşan asetaldehit ve hidrojen iledir.

Page 15: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

• Asetaldehid;

doğrudan beyni etkilemektedir. Kesin bilinmemekle

birlikte asetaldehitin “bağımlılığın” oluşumunda rol

oynadığı söylenmektedir.

• Ayrıca alkolün beyin etkileri nedeni ile Alkol Bırakmanın tüm belirtilerinin oluştuğu bildirilmektedir.

Page 16: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

ALKOLÜN ÖZELLİKLERİ

Vücuttan atılması- Alınan alkolün yaklaşık

%95’i mide ve karaciğerde bulunan “alcohol dehydrogenase” enzimi tarafından ortadan kaldırılır.

• Bu oranın %15’i midede, %85’i karaciğerde yıkıma uğrar.

Page 17: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

ALKOLÜN ÖZELLİKLERİ

Vücuttan atılması

- Alınan alkolün %5’i, herhangi bir değişime uğramadan akciğerler aracılığıyla vücuttan atılır.

- Alkolün vücuttan atılması için gereken süre tüm bireyler için hemen hemen sabittir ve kişinin kanındaki alkol miktarından bağımsızdır.

Page 18: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

Bir kutu bira,

bir kadeh şarap,

ya da

bir kadeh rakının

vücuttan atılması için gereken süre…

1 saattir….!

Page 19: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

ALKOLÜN ÖZELLİKLERİ

Cinsiyete bağlı olarak alkolün etkisi neden değişir?

Aynı miktarda alınan alkolün kadınlardaki etkisi erkeklere oranla daha fazladır. Bunun nedenleri:

1) Alkolün midedeki yıkımı , kadınlarda erkeklere oranla %50 daha azdır. (Bunun nedeni; Midedeki “Alcohol dehydrogenase” enziminin oranı kadınlarda erkeklere göre daha az olmasıdır.). Bu nedenle, Alkolün kadınlarda kana geçme oranı erkeklere göre yaklaşık %7-8 daha fazla olacaktır.

2) Alkolün suda çözülme oranı yağda çözülme oranına göre daha fazladır.

Kadınlarda yağ dokusu fazla olduğu ve alkolün yağda çözülme oranının düşük olmasından dolayı yağ dokusu daha az alkol içerdiği için, aynı miktar alkolün kandaki konsantrasyonu kadınlarda erkeklere göre daha fazladır.

Page 20: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

ALKOLÜN ÖZELLİKLERİ

Erkeklerde yaşla birlikte yağ dokusu arttığı için, kişinin kilosu değişmese bile aynı miktar alınan

alkolün kandaki miktarı ileri yaşlarda daha yüksek olabilmektedir.

Page 21: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

21

Yaşa bağlı olarak alkolün etkisi neden değişir?

Kişiler alkolik olsun ya da olmasın yaş arttıkça alkol ve benzeri yatıştırıcılara karşı duyarlılık artar….

Bu etki yaşlılıkla birlikte;

1. Karaciğerde alkol yıkımının yavaşlaması ,

2. Bedendeki yağ kitlesinin artması,

3. Su oranının azalması,

4. Sinir hücrelerinin alkolün etkilerine karşı

duyarlı hale gelmesine bağlı olabilir.

Page 22: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

ALKOLÜN ÖZELLİKLERİ Irka bağlı olarak alkolün etkisi neden değişir?

Alcohol Acetaldehyde Acetic acid alcohol acetaldehyde

dehydrogenase dehydrogenase

Çin ve Japonların bir kısmı acetaldehyde metabolizmasını yavaşlatan bir gene sahip olduğu için alkol, rahatsızlıklara neden olabilir ve erken sarhoş olurlar.

* Kusma, * başağrısı, * kalp atışında artma, * karın ağrısı, * nefes almada güçlük ve * iç organlarda hasar gibi.

Page 23: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

ALKOLÜN ETKİLERİAlkolün doza bağlı olarak farklı etkileri vardır.

1) Sinir sistemi: Düşük dozlarda inme önleyici etkisi varken,

Yüksek dozda Beyin kanaması ve felç(inme) riskini arttırır.....

Kronik kullanımda B1 vitamini eksikliğine bağlı olarak Werniche-Korsakoff Sendromuna, alkole bağlı bunamaya neden olur.

Hamilelikte alındığında, bebekte sinirsel gelişim bozukluğuna neden olur.

Beyin fonksiyonlarını baskılayıcı etki yapar. Kişinin kendini denetlemesi güçleşir.

Page 24: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

2) Solunum sistemi:

Yüksek dozlarda ya da diğer psikoaktif ilaçlarla birlikte alındığında solunumu baskılayarak ölüme neden olabilir.

Özellikle sigarayla birlikte kullanıldığında, alkol buharı,akciğerleri tahriş eder ve enfeksiyonlara zemin hazırlar..

Page 25: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

ALKOLÜN ETKİLERİ

3) Kalp ve dolaşım sistemi:

Düşük dozlarda (erkekler için günde 2 kadeh , kadınlar için 0.5-1kadeh) kalp krizi riskini azaltırken, sigara ile birlikte alındığında bu koruyucu etki ortadan kalkmaktadır.

Yüksek dozda kalp krizi riskini arttırmaktadır.

Yüksek dozda Kalp ritminde bozulma

Yüksek dozda Tansiyonun yükselmesi

Yüksek dozda kalp kası bozulması

Yüksek dozda Anemi ( kansızlık)

Yüksek dozda kemik iliğine toksik etki

Page 26: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

4) Karaciğer:

Yüksek dozlarda ve kronik kullanımda karaciğer fonksiyonlarında bozulma ortaya çıkar.

KC de yağlanma,

siroz

5) Sindirim sistemi:

Gastrit ve ülser riskini artırır.

mide kanseri,

kimi yararlı maddelerin emiliminin engellenmesi (örnek: B vitaminleri) gibi

Page 27: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

6) Kanser: Özellikle kadınlarda meme kanseri riskini

artırdığına dair bulgular vardır.

7) Cinsel davranışlar: Cinsel isteği artırıken, performansı

azaltmaktadır.

8) Bağışıklık sistemi: Bağışıklık sisteminin normal işlevini

baskılayarak, kişinin enfeksiyonlara karşı yatkınlığını artırır.

Page 28: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

9) Merkezi sinir sistemini,

Beynin fonksiyonlarını baskılar… (azaltır.., Yavaşlatır.., Durdurur..) ,sakinleştirici ve uyku verici bir maddedir…

Alkol serebellar sistem üzerinde etkili olup bu sistemin fonksiyonlarını bozar;

* atletik performans düşer, * denge bozulur, * ardısıra hareketler yapılamaz. Sinir sisteminde:

* periferik nöropati yapar. (parmak,el kol uyuşur vs.)

Page 29: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

PROMİL DEĞERİ İLE SÜRÜCÜLÜK BECERİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ

01-04 Promil: Sürücülük becerilerinin

bozulması için düşük risk

0.5-0.8 Promil: Sürücülük becerilerinin

bozulması için yüksek risk

0.9 > Promil: Sürücülük becerilerinin

bozulması için en yüksek risk

Page 30: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

Kandaki alkol oranı,yani promil değerlerine göre, içkili kişinin hissettikleri..:

0,2-0,4 (20-40) promil:

tüm vücuda yayılan sıcaklık hissi ve gevşeme..

0,5 (50) promil: (2 kadeh şarap)

yapay neşeli olma hali, yalancı uyarılmışlık hali, bedensel hareketlerin kontrolünde kayıp..

0,6 (60) promil:

karar verme süreçlerinde bozulmanın başlaması..kişi yapabilecekleri konusunda gerçekçi karar verme yetisini kaybeder..

Page 31: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

30 (300) promil:Pek çok kişide bilinç kaybı gözlenir..,solunum yavaşlar..

40-60 (400-600) promil:(16 kadeh şarap)bilinç kaybı..,solunumun tamamen durması..komaVeÖLÜM..

Page 32: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

Kandaki alkol miktarını Arttıran ve Alkolün Etki Süresini Uzatan Faktörler:

•Alınan alkolün miktarının fazla olması

•Alkolün hızlı alınması.

•Açken alkol alınması.

•Kilonun yüksek olması, (alkolün kandaki miktarını arttırır.)

•Uygunsuz alınan alkol makineyi bozar, makine bozulur, alkolün etkisi artar!..

•Kadın olmak…………(kadınlar alkole,erkeklerden daha az dayanıklı !..)

•Irk………..( japonlar sizden daha hızlı dağıtabilirler!..)

•Yaşlı olmak…….

ALKOL DAHA ÇABUK ETKİLER VE ETKİLERİNİ ARTTIRIR….

Page 33: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

Bunlardan ilki:1. Hemen alkol alındıktan sonra ortaya çıkan etkiler.. yani

ALKOLÜN ERKEN ETKİLERİ..

2. Uzun süreli alkol kullanımına bağlı etkiler.. Yani ALKOLÜN GEÇ ETKİLERİ..

Alkol Sorunlarına İki tür yaklaşım olabilir..

Page 34: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

ALKOLÜN ERKEN ETKİLERİ

Page 35: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

ALKOLÜN KANDAKİ DÜZEYİNE BAĞLI OLARAK ORTAYA ÇIKAN BELİRTİLER (I)

KENDİNE GÜVEN, ATILGANLIK,

AŞIRI NEŞE, KONUŞKANLIK,

BAŞ DÖNMESİ,

SICAKLIK HİSSİ, KIZARMA,TERLEME

Page 36: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

ALKOLÜN KANDAKİ DÜZEYİNİN ARTMASI İLE ORTAYA ÇIKAN BELİRTİLER (II)

KONUŞMA VE HAREKETLERDE TAŞKINLIK, TUTARSIZLIK

OTURMA VE YÜRÜMEDE DENGESİZLİK,

ALINGANLIK,

ÇOCUKSU HAREKETLER,

ÇABUK ÜZÜLME VE AĞLAMALAR

Page 37: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

ALKOLÜN KANDAKİ DÜZEYİNİN ARTMASI İLE ORTAYA ÇIKAN BELİRTİLER( III)

SALDIRGAN BELİRTİLER ORTAYA ÇIKAR.

KAVGALARA KARIŞMA, BIÇAKLANMALAR, KARAKOLA DÜŞMELER, ADLİ SORUNLAR

Page 38: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

ALKOLÜN KANDAKİ DÜZEYİNİN ARTMASI İLE ORTAYA ÇIKAN BELİRTİLER (IV)

KONUŞMA, YÜRÜME, GÖRME GÜÇLÜĞÜ,

DENGESİZ YALPALAYARAK YÜRÜME,

BULANTI, KUSMA

Page 39: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

ALKOL KAN SEVİYESİ %30mg OLDUĞUNDA SARHOŞLUK BELİRTİLERİ BAŞLAR.

SARHOŞLUK=

ALKOL ALIMI SIRASINDA YA DA SONRASINDA GELİŞEN UYGUNSUZ PSİKOLOJİK VE DAVRANIŞSAL DEĞİŞİKLİKLER OLMASIDIR.

Page 40: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

ALKOLÜN KANDAKİ DÜZEYİNİN ARTMASI İLE ORTAYA ÇIKAN BELİRTİLER (V)

BİLİNÇ BULANIKLIĞI,

AĞIR VE DERİN UYKU DÖNEMİ,

TANSİYONDA DÜŞME,

SOLUNUMDA BOZULMA,

Page 41: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

ALKOLÜN KANDAKİ DÜZEYİNİN ARTMASI İLE ORTAYA ÇIKAN BELİRTİLER (VI)

BİLİNÇ KAPANIR,

İLERİ DERECEDE SOLUNUM BOZUKLUĞU,

DERİN KOMA VE

Page 42: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

•ÖLÜM

(SOLUNUM FELCİNE BAĞLI)

Page 43: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

ALKOLÜN GEÇ ETKİLERİ

Page 44: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

Uzun süreli alkol kullanımına bağlı ortaya çıkan sorunlar:

Bedensel sorunlar.., yüzün özel bir görüntü alması (alkolik yüzü),

gözlerin sulanması ve kanlanması,

istirahat pozisyonunda titreme,

terleme,

sabah yoksunluğu,

özellikle gece bacaklarda hissedilen kramplar..

Page 45: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

Uzun süre kullanıma bağlı tolerans (direnç) gelişmesi fiziksel bağımlılık ruhsal bağımlılık

görülür..

Page 46: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

İkinci tür yaklaşım:

1. Asıl sorunun alkolizm , diğer bedensel ve ruhsal sorunların bunun sonucunda ortaya çıktığı durumlar..

2. Asıl sorunun ruhsal bozukluk , üstüne eklenen kronik alkolizm sorunu..

Page 47: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

Alkol kullanımı ile ilgili Söz konusu ruhsal sorunlar...:

Depresif bozukluklar

Normal olmayan Kişilik bozuklukları ( Antisosyal kişilik bozukluğu..)

Nevrotik bozukluklar

Şizofrenik bozukluklar.

Page 48: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

Ruhsal sorunlar..,

Duygu bozuklukları,

Bencillik,

Çevreye karşı ilgisizlik,

Yüzeysel ve değişken duygusallık, Yargılama kapasitesinde giderek düşme, Alkol kötüye kullanım sorunu olduğunu inkar etme,

Aşırı kıskançlık,

Dikkat ve konsantrasyon bozuklukları,

Çabuk alınma ve sinirlenme…

Page 49: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

ARAÇ KULLANIRKEN ALKOLLÜ İÇKİ KULLANIM MİKTARI İLE İLGİLİ GÜVENLİ BİR

LİMİT YOKTUR.

EN DOĞRUSU HİÇ ALKOL ALMADAN ARAÇ

KULLANMAKTIR.

Page 50: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

ALKOL KULLANILDIĞINDA

1) SÜRÜCÜDE AŞIRI KENDİNE GÜVEN VE CESARET ARTIŞI OLUR.

2) DOĞRU DÜŞÜNME VE KARAR VERME YETENEKLERİ BOZULUR.

3) SABIRSIZDIR,

4) KENDİNİ KONTROL EDEMEZ VE ACİL DURUMLARDA KONTROL KAYBI OLUR.

Page 51: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

5) * ALKOL AZ MİKTARDA ALINDIĞINDA TEPKİ SÜRESİ KISALIR.

(ANCAK BU TEPKİ NORMALDEN DAHA KÖTÜ VE HATALI OLUR. )

* ALKOL AŞIRI ALIDIĞINDA İSE TEPKİ SÜRESİNİ

UZAR.

6) SÜRÜCÜLÜĞE İLİŞKİN KAZANILMIŞ ALIŞKANLIKLAR KAYBOLUR.

ALKOLLÜ OLUNDUĞUNDA BU CEVAP KİŞİNİN KENDİ ÇABASI İLE SAĞLANABİLİR.

*ÇOK ANİ FREN YAPAR*DİREKSİYONU NORMALİN ÇOK ÜSTÜNDE DÖNDÜRÜR

*FREN YERİNE GAZ PEDALINA BASAR.

Page 52: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

7) DİKKAT AZALIR

8) YENİ DURUMA UYUM SAĞLAMA SÜRESİNDE ARTMA OLUR.

(EĞER YOL ÜZERİNDE BİRŞEY ALGILANDIYSA ONUN NE OLDUĞUNUN ANLAŞILMASINA KADAR GEÇEN SÜRE UZAR. )

9) MESAFE VE HIZ TAHMİNİ DOĞRU YAPILAMAZ….

10) GÖZÜN ODAKLANMIŞ OLDUĞU CİSİMDEN NORMALE DÖNME SÜRESİ UZAR…….!

Page 53: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

11) GECE GÖRÜŞÜ ZAYIFLAR, PARLAK IŞIĞA DAYANAMAZ!

12) PERİFERİK GÖRME BOZULUR..

13) CİSİMLERİN NETLİĞİNDE AZALMA OLUR….

GÖZDE KARARMA,

ÇİFT VE BULANIK GÖRME OLABİLİR.

KONTRAST DUYARLILIĞI KAYBOLDUĞU İÇİN RENK VE CİSİMLERİ İYİ GÖREMEZ.

GÖZDE TİTREME BAŞLAYARAK GÖRMEYİ BOZAR.

Page 54: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

14) SÜRÜCÜNÜN UYKUSUNU GETİRİR VE UYUŞUKLUK YAPAR

15) TEHLİKELİ VE RİSKLİ DAVRANIŞLARI TETİKLER

• YAKIN TAKİP,

• YÜKSEK HIZ,

• TEHLİKELİ SOLLAMA,

• TRAFİK KURALLARINI İHLAL,

• SALDIRGAN SÜRÜCÜLÜK.

Page 55: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

TRAFİK KAZALARININ BAŞTA GELEN NEDENLERİNDEN BİRİSİ ALKOL KULLANIMIDIR.

Page 56: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

Kötüye Kullanım Alkol kötüye kullanımının yaşam boyu

görülme riski erkeklerde % 20 kadınlarda % 10

Yaşam boyu bağımlılık riski ise erkeklerde %10 kadınlarda % 3-5 olarak

bildirilmektedir.

Page 57: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

Alkol Bağımlılığının Oluşumu

Kullanım ve ilk temas

Kullanım ve değişme

Bağımlılık

Page 58: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

ALKOL SOSYAL İÇİCİLİĞİALKOL SOSYAL İÇİCİLİĞİ

Kullandığı alkol nedeni ile sağlık sorunu ya da sosyal sorun yaşamayan ve alkol kullanımı kesildiğinde hiçbir sorun ortaya çıkmayan kişilerin durumunu tanımlar.

Page 59: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

ALKOL KÖTÜYE KULLANIMI 12 aylık dönem içerisinde herhangi bir zamanda ortaya çıkan;

1. Kişinin işte, evde ve okuldaki yükümlülüklerini

sürdürmesini önleyecek yineleyici biçimde

kullanması

2. Fiziksel tehlike yaratabilecek durumlarda ( ör; araç kullanırken) alkol etkisi altında olma ve bu durumun tekrar tekrar olması

3. Alkol kullanımı ile ilişkili olarak yasal sorunların varlığı

4. Alkol kullanımının sosyal yaşamda ve kişinin yakınlarıyla ilişkisinde yineleyici ve kalıcı sorunlara yol açmış olmasına rağmen alkol kullanımını sürdürme

Page 60: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

gibi bu sorunlardan üçü ya da daha fazla olumsuzlukla kendini gösteren,

klinik olarak belirgin bir bozulmaya ya da sıkıntıya yol açan uygunsuz alkol

kullanım örüntüsüdür…

Page 61: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

Her gün aynı miktarda içki kullanan kişinin

bir süre sonra başlangıçta hissettiği etkileri hissetmemeye başlaması

ve aynı etkiyi yeniden bulmak için

tükettiği alkol miktarını arttırma eğilimi içine girmesidir….

ALKOLE TOLERANS GELİŞMESİ, BAĞIMLILIĞA GİDEN YOLUN

İLK İŞARETİDİR…!!

DİRENÇ ARTIMI (TOLERANS)

Page 62: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

Tolerans 3 Bölümde Değerlendirilir;

Davranışsal Direnç Artımı;

Bireyin alkollü olmasına rağmen

günlük işlerini becerebilmesidir.

Yinelenen bir uğraşının sonucunda

öğrenilmiş bir davranıştır

Page 63: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

2)Kimyasal Direnç Artımı;

Alkolü vücutta parçalayan salgıların artması

sonucudur.

(Birkaç haftalık düzenli alkol kullanımından

sonra karaciğer daha çok ADH üretir ve

MEOS(mikrozomal etanol oksitleyici sistem)

etkinliği artar.

Böylece alkol yıkım hızı %30 artar.

Page 64: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

3)Sinir sisteminin yüksek kan alkol

düzeylerine karşın işlev görebilmesini

sağlayacak biçimde uyum sağlaması.

Yüksek alkol seviyesine rağmen kişi

uyanık kalabilir ve çevreye uyum

sağlayabilirler.

Page 65: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

İçme davranışı üzerindeki kontrol kaybı

“Bağımlılık” davranışı için belirleyicidir! Bu Alkol tüketim biçimi olarak,

ister yalnız hafta sonları yoğun alkol tüketimi, ister her gün fazla miktarda alkol tüketimi,

isterse dönem dönem yoğun alkol tüketimi

şeklinde olsun fark etmez !!

Page 66: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

Alkol bağımlılığının nedenleri

Birçok etkenin bağımlılığın gelişiminde rol oynadığı yolundadır;

• biyolojik • ruhsal • sosyal etkenlerin rol oynadığı bir bozukluk. Bu etkenleri anlaşılma kolaylığı açısından

şu şekilde başlıklayabiliriz;

Kişisel özellikler Çevresel özellikler Alkolün özellikleri

Page 67: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

Alkol Bağımlılığında Kişisel Özelliklerin etkisi;

Bağımlılık için özel bir kişilik tipi belirlenmemiştir.

Kullanan herkes için bağımlılık riski eşittir !!

Page 68: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

Alkol Bağımlılığında Çevresel Etkenlerin etkisi

Ulaşabilme

Temin edebilme

Yaygınlık

Akran (arkadaş) grubu

Page 69: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

Alkol Bağımlılığını Nasıl Tanırız? ; Alkol içmek için güçlü bir istek olması,

Alkol alma davranışını denetlemede güçlük,

* Almayı planladığı miktardan daha fazla alkol almak,

* kullanım süresini ayarlayamama,

* başarısız bırakma girişimleri

Alkol kullanımı azaltıldığında yada bırakıldığında tipik

yoksunluk belirtilerinin ortaya çıkması,

Alkol ile gerekli iyilik halini elde etmek için gittikçe

artan miktarlarda alkole gereksinim duyma

(=tolerans gelişimi)

Page 70: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

Alkol Bağımlılığını Nasıl Tanırız? ;

Alkolü için harcanan zaman ve çabanın diğer ilgi ve uğraşları

aksatacak şekilde giderek artması,

Aşırı alkol kullanımı nedeni ile ruhsal, sosyal, fiziksel zararlar ortaya

çıkmasına rağmen alkol kullanımını sürdürmesi,

Az miktarda zaman zaman alınan alkolün gittikçe kişi için önem

kazanmaya başlaması,

Kişinin, bilinçli ya da bilinçsiz olarak alkolü alabileceği yerleri tercih

etmesi,

Page 71: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

Alkol Bağımlılığını Nasıl Tanırız? ;

* Sosyal ilişkilerini alkol alabileceği şekilde ayarlaması,

* Kişinin çevresi ile olan ilişkilerinin gittikçe bozulması,

(Bu da alkol kullanan kişiyi dolaylı olarak alkol ile daha çok birlikte olmaya

iter.)

* Kişinin sürekli olarak aynı tür alkol ( bira, rakı, şarap gibi)

kullanmaya yönelmesi,

Page 72: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

Alkol Bağımlılığı olan kişiler

Kişi gerek tedavi ile gerekse kendiliğinden madde alma davranışından vazgeçebilir.

Aylar ya da yıllar sonra azar azar kullanabileceği inancı ile alkolü tekrar kullanmaya başladığı durumda

kısa süre de eski kullanma durumuna döner.

Yani aynı bağımlılık ilişkisi başlar. Bu duruma “Yeniden kurulum” denir.

Page 73: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

Alkol Bağımlısını tanıma

* Kırmızı burun ve yüz.

Kırmızı avuç içi.

Parmaklarda sıgara yanıkları.

KC de ağrısız büyüme.

* Arkus senilis (Yaşlılarda kornea çevresinde

yağ birikiminden oluşan gri halka)

Ciddi üst karın bölgesi ağrıları .

(pankreas iltihabına bağlı olarak)

Kol ve bacaklarda zayıflama, kuvvet ve duyu azalması

Laboratuvar bulguları olarak

GGT ve MCV yükselme , trigliserid, ürik asid ve üre de yükselme

Page 74: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

Alkol almayı kestikten sonraki izleyen saatlerde ya da günlerde ortaya çıkan belirtilere alkol yoksunluk belirtileri adı verilir..

YOKSUNLUK BELİRTİLERİNİN ORTAYA ÇIKMASI ALKOL

BAĞIMLILIĞININ OLDUĞUNUN EN TEMEL BULGUSUDUR..

ALKOL YOKSUNLUĞU

Page 75: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

Alkol Yoksunluğu

Belirtiler =

12 saat veya daha kısa zamanda içinde başlar 2. / 3. Gün en yüksek düzeye ulaşır 4. - 5. Günler hafifler.

Alkol bağımlılarının % 95 inde şiddetli kesilme belirtilerine rastlanmaz.

Page 76: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

Alkol Yoksunluk Belirtileri Terleme

Kalp atımının hızlanması

Tansiyonda yükselme ve inmeler

Ağız kuruluğu

Bulantı, kusma (su ve tuz kaybı yapar.)

İştahsızlık

Ateş yükselmesi

Solunum hızlanması

Yüzde kızarıklık

Göz bebeklerinin büyümesi

(Midriasis)

Page 77: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

Alkol Yoksunluk Belirtileri Sıkıntı,

Panik derecesine varan telaş,

yoğun Öfke,

Taşkınlık ya da Çökkünlük gibi

Bazen sakin, sessiz olurken

Bazen de aşırı hareketlilik ve saldırganlık tablosu gösterebilir.

Page 78: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

Özellikle sabahları el ve parmak titremeleri,

kramplar, kol ve bacaklarda duyu kaybı..

Kaygı, huzursuzluk, sinirlilik,

Karabasanlı uykusuzluk,

ALKOL YOKSUNLUĞU BELİRTİLERİ

kimi durumlarda olmayan şeyler hissetme, görme ve duyma (yani halüsinasyonlar..)

Yoksunluğa bağlı epilepsi (sara) krizleri..

Page 79: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

Alkol Yoksunluğu Deliryumu Nedir?

Belirtilere bilinç bozukluğu eklenmişse o zaman “Alkol Yoksunluğu Deliryumundan”

söz edilir.

(Çevreyi tam algılayamaz, uygun cevap veremez)

Page 80: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

Ağır Yoksunluk(deliryum) Belirtiler

Yer , zaman ve kişileri tanımlayamaz.

Dikkat dağınıktır.

Unutkandır.

Kişide fikir ve düşüncelerin birbirine karışmıştır.

Eşyayı tanıma ve ayırmada güçlük çeker.

Bilinç bulanıktır.

Gün boyunca bilinçte açılmalar ve bulanmalar olur. Geceleri bulanıklık daha fazladır.

Komaya girebilir.

Page 81: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

Düşünce içeriği anlaşılmaz ve saçma sapandır

Gerçekte olmayan şeyler görür, işitir, dokunur.

Reflekslerinde artma olur.

Konuşma bozulur.

Epileptik nöbetler (Genellikle alkol kesilmesinden sonra 12-24 saatte ortaya çıkar. İlk nöbetten 3-6 saat sonra tekrar nöbet oluşabilir. )

Bu hastalarda düşmelere bağlı kafa içi kanamalar olabileceği unutulmamalıdır!

Ağır Yoksunluk(deliryum) Belirtileri

Page 82: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

Alkol İntoksikasyonu(Alkol Zehirlenmesi)

Alkol zehirlenmesinde basit bir sarhoşluktan, komaya kadar değişen belirtiler ortaya çıkabilir.

Alkolün yol açtığı zehirlenme belirtileri

genelde kan düzeyi ile uyumludur!

Page 83: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

Alkol Zehirlenmesi

Temel özelliği;

Alkol alımı sırasında yada kısa bir süre sonra önemli davranışsal ve ruhsal değişikliklerin varlığıdır.

Page 84: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

Patolojik Zehirlenmesi

Bazı kişilerde alkol sakinleştirmek yerine , aşırı

hareketliliğe saldırganlığa yol açar. Bu duruma

“Patolojik Zehirlenme” denir.

Nasıl olduğu bilinmemekle

birlikte çok az miktarda alkol alınımı sonucunda

ağır sarhoşluk belirtileri ortaya çıkmaktadır.

Page 85: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

Patolojik Alkol Zehirlenmenin sık görüldüğü kişiler

önceden;

* Kafa travması geçirmiş,

* Beyin iltihabı geçirenlerde,

* Epilepsi (sara),

* Korku,endişe,bulantı düzeyi yüksek kişilerdir…..

Davranışlardaki değişme kişi içerken ya da hemen

sonra başlar.

Klinik tablo kısa sürer. Belirtiler birkaç saat içinde

ortadan kalkar.

Bu belirtiler dönemi uzun bir uykuya dalma ile son bulur.

Page 86: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

Patolojik Zehirlenmesi• Kişide fikir ve düşüncelerin

birbirine karışması,

• Eşyayı tanıma ve ayırmada

güçlük,

• Çevreyi olduğundan farklı

algılama,

• Görsel hayaller ve geçici

hayali Yaşantılar en sık

rastlanılan bulgulardır.

Bu tanının önemi “adli durumlarda” ortaya çıkmaktadır.

Kişi uyandığı zaman hiç bir şey

hatırlamaz!!!

Page 87: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri:

Adli durumda ;

Alkol Zehirlenmesi kişinin davranışlarından sorumlu tutulmaması için bir gerekçe oluşturmazken!

Patolojik Alkol Zehirlenmesinde ise aksine cezai sorumluluğu azaltır!

Page 88: Bağımlılık Yapan Madde Çeşitleri: