bài giảng các bệnh thường gặp ở trẻ sơ sinh th s. lê minh tâm

CÁC BỆNH THƯỜNG GẶP

Ở TRẺ SƠ SINH

ThS. Lê Minh TâmBộ môn Phụ Sản Trường Đại học Y Khoa Huế

Mục tiêu học tập

1. Xác định được các bệnh thường gặp ở các loại trẻsơ sinh khác nhau.

2. Liệt kê được các bệnh cần phải có những xử trícấp cứu ngoại khoa

3.Chẩn đoán được các sang chấn sản khoa ở trẻ sơsinh

Le Minh Tam – Dept of OBGYN – Hue Medical College


Bệnh lý trẻ sơ sinh:- Diễn biến rất nhanh- Từ trong thai kỳ- Trong chuyển dạ- Trong thời kỳ sơ sinh


Trẻ sơ sinh đủ thángTrẻ sơ sinh non thángTrẻ sơ sinh già tháng.

Phân loại trẻ sơ sinh

Trẻ sơ sinh đủ tháng



Trẻ sơ sinh đủ tháng

Những bệnh lý có thể gặp phải:- Nhiễm trùng sơ sinh

- Vàng da tăng bilirubine tự do

- Trào ngược dạ dày- thực quản.

- Hạ đường máu.

- Xuất huyết giảm tỷ prothrombin.


Nhiễm trùng sơ sinh

Nhiễm trùng sơ sinh: - NTSS sớm truyền bằng đường mẹ-thai- NT mắc phải sau sinh.

Là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong thời kỳ sơsinh với tỷ lệ 13 – 15 % do:

- Sức đề kháng yếu- Da trẻ non yếu, nhiều mạch máu, pH da kiềm- Niêm mạc đường tiêu hóa dễ bị xâm nhập.



- Tác nhân thường gặp: Liên cầu khuẩn nhóm B, Colibacille, Listéria.

- Tác nhân ít gặp: Haemophilus, Méningococcus, Staphylococcus, Pneumococcus....



- Lây nhiễm trước sinh: đường máu, qua nhauthai, ối vỡ kéo dài.

- Lây nhiễm trong khi sinh: nhiễm trùng ối, khilọt qua đường sinh dục mẹ, qua dụng cụ can thiệpsản khoa.

- Lây nhiễm sau sinh: tiếp xúc môi trường, người bệnh



Nguy cơ- Mẹ sốt.- Nhiễm trùng đường niệu – sinh dục.- Ối vỡ trên 12 giờ hoặc dịch ối bẩn và hôi.- Đẻ non không có nguyên nhân rõ ràng.- Đẻ có can thiệp thủ thuật sản khoa.



Biểu hiện lâm sàng- Rối loạn thân nhiệt.- Rối loạn tiêu hóa như bú chậm, bú kém hoặc

bỏ bú, nôn hoặc ỉa chảy, chướng bụng.- Ngủ li bì- Rối loạn trương lực cơ, vận động yếu, không

đối xứng 2 bên.- Rối loạn hô hấp, tuần hoàn- Có thể có dấu xuất huyết, vàng da, cứng bì,

gan lách to...



Biểu hiện cận lâm sàng- Vi khuẩn học: Soi tươi, nhuộm Gram, nuôi cấydịch ối, dịch hầu họng, dịch dạ dày, dịch ống tai ngoài hoặc phân su, cấy mẫu bánh nhau.... Cấymáu, cấy nước tiểu, cấy dịch não tủy.- Huyết học: Bạch cầu giảm < 5.000/mm3 hoặctăng > 25 000/mm3; Giảm tiểu cầu <100 000/mm3. CRP > 20mg/l.


Vàng da tăng bilirubine tự do

- Biểu hiện thường gặp 60% - 80%.- Có thể do: vỡ hồng cầu, kém bắt giữ bilirubin,

kém kết hợp bilirubin ở gan (giảm GlucuronylTransferase).

- Vàng da sinh lý vàng da nhân tử vong(10% số trường hợp) hoặc di chứng nặng nề.



Nguy cơ:+ Con

- Sang chấn sản khoa. - Ngạt. - Cho bú muộn.- Chậm thải phân su.- Tắc đường tiêu hoá.- Nhiễm trùng.- Trẻ đẻ non, nhẹ cân so với tuổi thai.



Nguy cơ:+ Mẹ

- Nhiễm trùng- Dùng thuốc như sulfonamides,

nitrofurantoin, kháng sốt rét...+ Gia đình

- Anh chị có vàng da do bất đồng nhóm máuhay vàng da do sữa mẹ.



Biểu hiện lâm sàng- Vàng da- Nước tiểu- Phân- Thiếu máu- Những dấu hiệu bất thường khác



Vàng da sinh lý- Xuất hiện sau 24 giờ tuổi.- Mức độ nhẹ - trung bình (bilirubin < 12 mg%)- Tốc độ tăng chậm; cao nhất ngày 3 - 5 rồi giảm

dần. - Kéo dài dưới 10 ngày.- Vàng da đơn thuần, không kèm với các dấu

hiệu bất thường khác.



Vàng da bệnh lý- Xuất hiện sớm trước 24 - 36 giờ tuổi. - Mức độ vừa - rõ, vàng toàn thân (bilirubin toàn

phần cao > 12 mg%).- Vàng da tăng nhanh (bilirubin tăng >

5mg%/ngày).- Vàng da kéo dài.- Kèm dấu hiệu bất thường khác.


Trào ngược dạ dày- thực quản

Thể tích dạ dàyTư thế dạ dàyChướng hơiCơ thắt tâm vịThức ăn lỏng


Vấn đề khác

- Hạ đường máu. + Chức năng gan+ Chức năng tuỵ

- Xuất huyết giảm tỷ prothrombin.+ Chức năng gan+ Thành mạch

SƠ SINH ĐẺ NON



- Kém trưởng thành hệ thống cơ quan.

- Tăng nguy cơ

- Nguyên nhân đẻ non

- Tuổi thai

SƠ SINH ĐẺ NON


SƠ SINH ĐẺ NON

Suy hô hấp: - Thiếu hụt chất surfactan.- Dễ tím tái, thở gắng sức- Hô hấp không hiệu quả


SƠ SINH ĐẺ NON

Nhiễm trùng: - Miễn dịch kém.- Nguy cơ viêm phổi, viêm màng não,

nhất là viêm ruột hoại tử.

Vàng da tăng bilirubine tự do: - Thiếu hụt và kém hoạt tính enzyme

chuyển hoá


SƠ SINH ĐẺ NON

Xuất huyết:- Thiếu yếu tố V, VII, và lượng prothrombin

thấp do gan kém tổng hợp- Có thể gây xuất huyết ở các cơ quan phủ

tạng, xuất huyết não.

Bệnh lý thuộc về chuyển hóa: - Hạ đường máu. - Hạ calci máu.


SƠ SINH ĐẺ NON

Bệnh lý tiêu hóa:- Trào ngược dạ dày-thực quản.- Không dung nạp sữa pha

Hạ thân nhiệt: - Trung tâm điều nhiệt còn non yếu.- Trẻ kém vận động và trương lực cơ yếu- Lớp mỡ dưới da kém

Xơ hoá võng mạc

SƠ SINH GIÀ THÁNG



- Tỉ lệ tử vong chu sinh ở trẻ già tháng gấp2-4 lần trẻ đủ tháng.

- Suy thai cấp hoặc mạn.- Ngạt do hít phân su.- Bệnh lý não cấp thiếu máu cục bộ do thiếu

oxy. - Cung cấp dinh dưỡng giảm có thể dẫn đến

hạ đường máu và rối loạn điện giải.

SƠ SINH GIÀ THÁNG

SANG CHẤN SẢN KHOA

Ở TRẺ SƠ SINH



- Các tổn thương phần mềm: trầy sát, bầmtím ngoài da, xuất huyết dưới da, xuất huyếttrong cơ ức đòn chủm. - Bướu huyết thanh, bướu máu.- Tổn thương thần kinh: liệt cơ mặt, liệt chi trên, liệt cơ hoành.



- Gãy xương: vỡ xương sọ, gãy xương đòn, xương cánh tay, xương đùi- Xuất huyết não, màng não- Tổn thương gan


CẤP CỨU NGOẠI KHOA

TRẺ SƠ SINH



- Hẹp thực quản:+ Tiết nước bọt nhiều+ Rối loạn hô hấp, tắc đường thở. + Sặc, nôn ói, tím tái khi bú. Chẩn đoán: sonde dạ dày mềm và vô

trùng đặt qua mũi hoặc miệng trẻ




-Tắc ruột: + Nôn+ Không đi phân su+ Bụng chướng

Các hình thái: teo ruột, hẹp phì đại môn vị, tắc ruột do phân su.



-Thoát vị cơ hoành bẩm sinh:+ Suy hô hấp, tím táI+ Lồng ngực ít di động+ Ngực phồng, bụng lép, + Mất rì rào phế nang+ Tiếng tim bị đẩy về phía đối diện. + Xquang: quai ruột nằm trong lồng ngực.



Vấn đề khác:-Hẹp xoang mũi:

+ Mũi đầy nước+ Có thể tím tái+ Không co kéo xương ức. + Ống thông qua mũi < 35 mm.

- Thoát vị rốn, thoát vị thành bụng. - Dị tật hậu môn - trực tràng.



http://www.emedicine.com/ped/images/Large/23042304uh.jpg



-Hội chứng Piere - Robin: + Chẻ vòm hầu+ Teo hàm dưới+ Lưỡi tụt ra sau.

-Thoát vị tuỷ - màng não: + Khối u ở đường giữa, bao bọc bởi

một màng trong.

bài giảng các bệnh thường gặp ở trẻ sơ sinh th s. lê minh tâm

Documents