bai giang phu gia thuc pham 22.05
TRANSCRIPT
MÔÛ ÑAÀU
Môû ñaàuKhaùi nieäm
Thöïc phaåm Thöïc phaåm laø caùc vaät phaåm töï nhieân
aên ñöôïc coù theå ôû daïng thoâ, ñôn leû hoaëc ñaõ ñöôïc qua caùc coâng ñoaïn cheá bieán, phöùc hôïp.
Thöïc phaåm phaûi thoûa maõn caùc nhu caàu cuûa ngöôøi söû duïng:
Cung caáp caùc chaát dinh döôõng An toaøn cho söùc khoûe Taïo caûm giaùc ngon thuù vò khi thöôûng thöùc Phuø hôïp vôùi thoùi quen truyeàn thoáng.
Môû ñaàuKhaùi nieäm
Phuï gia thöïc phaåm Laø caùc cheá phaåm töï nhieân hoaëc toång
hôïp hoùa hoïc, khoâng phaûi laø thöïc phaåm Ñöôïc ñöa vaøo thöïc phaåm moät caùch coá
yù ñeå thöïc hieän nhöõng muïc ñích kyõ thuaät nhaát ñònh.
Coøn löu laïi trong thöïc phaåm Phaûi ñaûm baûo an toaøn cho ngöôøi söû
duïng.
Môû ñaàuKhaùi nieäm
Chaát hoã trôï kyõ thuaät Caùc cheá phaåm töï nhieân hoaëc toång hôïp
hoùa hoïc, khoâng phaûi laø thöïc phaåm. Ñöôïc ñöa vaøo thöïc phaåm moät caùch coá yù
ñeå thöïc hieän nhöõng muïc ñích kyõ thuaät nhaát ñònh
Khoâng ñöôïc löu laïi trong thöïc phaåm sau khi thöïc hieän xong chöùc naêng kyõ thuaät.
Môû ñaàuPhaân loaïi phuï gia thöïc phaåm
Caùc chaát baûo quaûn Phuï gia laøm taêng giaù trò dinh
döôõng cuûa thöïc phaåm Phuï gia taïo muøi thöïc phaåm Phuï gia taïo maøu thöïc phaåm Caùc chaát caûi taïo caáu truùc Chaát phuï gia nhieàu ñaêïc tính khaùc.
Môû ñaàuHöôùng daãn söû duïng phuï gia thöïc phaåm
Vai troø vaø lôïi ích cuûa phuï gia thöïc phaåm Caûi thieän vieäc baûo quaûn thöïc phaåm
Chaát choáng vi sinh vaät Chaát choáng oxy hoùa
Caûi thieän chaát löôïng caûm quan cuûa thöïc phaåm Veà caáu truùc cuûa thöïc phaåm Veà maøu saéc Veà muøi Veà vò
Caûi thieän giaù trò dinh döôõng cuûa thöïc phaåm
Ñaùp öùng caùc khuynh höôùng môùi trong tieâu duøng thöïc phaåm
Thöïc phaåm ngheøo naêng löôïng Thöïc phaåm giaøu chaát xô Thöïc phaåm aên lieàn Thöïc phaåm aên kieâng
Môû ñaàuHöôùng daãn söû duïng phuï gia thöïc phaåm
Choïn phuï gia thöïc phaåm Phuï gia phaûi naèm trong danh muïc cho pheùp Phuï gia phaûi ñaït tieâu chuaån tinh khieát
nhaát ñònh. Söû duïng phuï gia thöïc phaåm
Phaûi tuaân theo ñuùng qui ñònh Neân phoái hôïp nhieàu loaïi phuï gia trong
cuøng moät nhoùm Ghi roõ loaïi phuï gia söû duïng treân bao bì.
Môû ñaàuMoät soá nguyeân taéc choïn vaø söû duïng phuï gia
E.....: Kyù hieäu xaùc ñònh loaïi phuï gia duøng trong thöïc phaåm
DL 50 (Dose lethal 50): lieàu löôïng gaây cheát 50% ñoäng vaät thí nghieäm
ADI (Acceptable Daily Intake): (mg/kg theå troïng, ngaøy)
MTDI (Maximum Tolerable Daily Intake): (mg/ ngöôøi, ngaøy)
Giôùi haïn bôûi GMP.
Môû ñaàuNgoä ñoäc do söû duïng phuï gia thöïc phaåm
CHÖÔNG MOÄT:
CAÙC CHAÁT BAÛO QUAÛN
Caùc yeáu toá gaây hö hoûng thöïc phaåm Do vi sinh vaät Bò oxy hoùa Bò thay ñoåi caáu truùc
CAÙC CHAÁT BAÛO QUAÛN
Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán söï phaùt trieån cuûa vi sinh vaät
pH
CAÙC CHAÁT BAÛO QUAÛNChaát choáng vi sinh vaät
pH 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Vi sinh vaät thöï
c phaå
m
Naám moác
Naám men
Vi khuaån lactic
Staphyloccocus aureus
Acetobacer sp.
E. Coli
Clostridium botulinum
Bacillus cereus
Vibrio sp.
pH Taùc ñoäng leân hoaït tính enzym cuûa vi sinh vaät Taùc ñoäng leân söï vaän chuyeån caùc chaát dinh
döôõng qua maøng teá baøo cuûa vi sinh vaät Nhaän bieát ñöôïc giaù trò pH cuûa nguyeân
lieäu vaø thöïc phaåm, nhaän bieát ñöôïc khoaûng pH vaø pHopt. cuûa vi sinh vaät seõ giuùp cho ta baûo quaûn thöïc phaåm ñöôïc toát hôn.
CAÙC CHAÁT BAÛO QUAÛNChaát choáng vi sinh vaät
CAÙC CHAÁT BAÛO QUAÛNChaát choáng vi sinh vaät
Ñoä aåm Giaûm haøm löôïng nöôùc trong thöïc phaåm
xuoáng nhaém muïc ñích baûo quaûn thöïc phaåm Thöïc teá ñaõ chöùng toû raèng ñoä aåm tuyeät
ñoái cuûa caùc saûn phaåm thöïc phaåm khoâng phaûi laø yeáu toá quyeát ñònh
Khaùi nieäm hoaït tính cuûa nöôùc
100
phaân baùchñoái töôngaåm ñoäwa
Aw thaáp hôn aw min. cuûa vi sinh vaät seõ laøm aûnh höôûng ñeán söï phaùt trieån cuûa vi sinh vaät
STT Nhoùm vi sinh vaät Aw min
1 Phaàn lôùn vi khuaån G- 0,97
2 Phaàn lôùn vi khuaån G+ 0,90
3 Phaàn lôùn naám men 0,88
4 Phaàn lôùn naám sôïi 0,80
5 Vikhuaån öa maën 0,75
CAÙC CHAÁT BAÛO QUAÛNChaát choáng vi sinh vaät
CAÙC CHAÁT BAÛO QUAÛNChaát choáng vi sinh vaät
oC oF Taùc ñoäng ñeán vi sinh vaät
121 250 Nhieät hôi nöôùc tieâu dieät hoaøn toaøn vi sinh vaät vaø baøo töû trong voøng 15 – 20 phuùt
116 240 Nhieät hôi nöôùc tieâu dieät hoaøn toaøn vi sinh vaät vaø baøo töû trong voøng 30 – 40 phuùt
110 230 Nhieät hôi nöôùc tieâu dieät hoaøn toaøn vi sinh vaät vaø baøo töû trong voøng 60 – 80 phuùt
100 212 Nhieät ñoä soâi cuûa nöôùc coù khaû naêng tieâu dieät teá baøo dinh döôõng nhöng khoâng tieâu dieät ñöôïc baøo töû
82 – 93
179 – 200
Teá baøo ñang phaùt trieån cuûa vi khuaån, naám men, naám moác bò tieâu dieät hoaøn toaøn
62 – 82
151 – 180
Caùc vi sinh vaät öa nhieät vaãn phaùt trieån ñöôïc
CAÙC CHAÁT BAÛO QUAÛNChaát choáng vi sinh vaät
oC oF Taùc ñoäng ñeán vi sinh vaät
60 – 77
140 – 171
Pasteur hoùa, tieâu dieät phaàn lôùn vi sinh vaät gaây beänh trong söõa, nöôùc quaû, tröø baøo töû cuûa chuùng
16 – 38
61 – 100
Caùc loaøi naám men, naám sôïi, vi khuaån phaùt trieån maïnh
10 – 16
50 – 61 Caùc loaøi öa laïnh phaùt trieån maïnh
0 32 Caùc loaøi vi sinh vaät ngöøng phaùt trieån
– 18 0 Vi khuaån ôû traïng thaùi cheát
– 251 – 420 Raát nhieàu loaøi vi sinh vaät khoâng bò cheát trong hydrogen loûng
CAÙC CHAÁT BAÛO QUAÛNChaát choáng vi sinh vaät
Khaùi nieäm Laø cheá phaåm laøm taêng tính an toaøn cho thöïc
phaåm vaø laøm taêng ñoä beàn cuûa thöïc phaåm tröôùc vi sinh vaät
Coù raát nhieàu chaát baûo quaûn choáng vi sinh vaät.
Cô cheá taùc duïng cuûa caùc chaát baûo quaûn leân vi sinh vaät
Taùc duïng tröïc tieáp: ÖÙc cheá hoaëc khöû caùc hoaït tính cuûa caùc enzym, laøm ngöøng caùc phaûn öùng trong caùc quaù trình trao ñoåi chaát trong teá baøo vi sinh vaät
CAÙC CHAÁT BAÛO QUAÛNChaát choáng vi sinh vaät
Taùc duïng giaùn tieáp Laøm giaûm hoaït tính cuûa nöôùc, taïo aùp suaát
thaåm thaáu, khieán cho teá baøo vi sinh vaät bò maát nöôùc vaø co nguyeân sinh
Haáp thu vaø coá ñònh moät soá kim loaïi laøm cho caùc quaù trình trao ñoåi chaát trong teá baøo bò roái loaïn.
Moät soá loaïi chaát baûo quaûn choáng vi sinh vaät
CAÙC CHAÁT BAÛO QUAÛNChaát choáng vi sinh vaät
Stt Hoùa chaát Löôïng toái ña
VSV bò taùc
ñoäng
Thöïc phaåm
1 Acid benzoic, caùc benzoat
0,1% Naám men, naám moác
Margarine, ñoà chua, nöôùc quaû
2 Acid sorbic, caùc sorbat
0,2% Naám moác
Phomai, siro, baùnh ngoït, tröùng
3 Acid propionic, caùc propionat
0,32%
Naám moác
Baùnh mì, baùnh ngoït, moät soá loaïi phomai
4 Parabens 0,1% Naám men, moác
Nöôùc quaû, ñoà chua, baùnh
CAÙC CHAÁT BAÛO QUAÛNChaát choáng vi sinh vaät
5 SO2, sulfit 200–300ppm
Caùc loaøøi VSV
Maät ræ, traùi caây saáy, moâi tröôøng
6 Etylen,Propylen
oxid
700ppm Naám men, naám moác
Caùc loaïi haït
7 Nisin 1% Vi khuaån lactic, Clostridium
Thòt
8 Natri nitrit 120ppm Clostridium, naám moác
Thòt
9 Format ethyl
15–200 ppm
Naám men, moác
Traùi caây saáy, haït
CAÙC CHAÁT BAÛO QUAÛNChaát choáng vi sinh vaät
Acid benzoic vaø benzoat Coâng thöùc: acid benzoic: C6H5COOH; natri benzoat:
C6H5COONa Laø chaát baûo quaûn thöïc phaåm nhö moät chaát dieät
khuaån Hoaït tính cuûa acid benzoic taêng khi pH moâi tröôøng
giaûm Acid benzoic tan ít trong nöôùc Hoaït tính thöôøng cao nhaát khi pH thaáp nhaát Lieàu löôïng gaây ñoäc ôû ngöôøi laø 6mg/kg theå troïng.
CAÙC CHAÁT BAÛO QUAÛNChaát choáng vi sinh vaät
Acid sorbic vaø sorbat Coâng thöùc cuûa acid sorbic:
CH3 – CH = CH – CH = CH – COOH Acid sorbic ít tan trong nöôùc, seõ tan toát hôn khi
ñun noùng Khaû naêng taùc duïng phuï thuoäc vaøo ñoä pH:
Vôùi pH = 6 thì taùc duïng dieät naám moác toát ÔÛ pH = 3 thì hoaït tính keùm
Coù aûnh höôûng maïnh ñeán vi khuaån G+ hôn vôùi vi khuaån G-
CAÙC CHAÁT BAÛO QUAÛNChaát choáng vi sinh vaät
Acid sorbic vaø sorbat Taùc duïng leân vi khuaån hieáu khí maïnh hôn vi
khuaån kî khí DL 50 (Dose lethal 50) laø 7,4 – 10,5 g/kg theå troïng.
Acid propionic vaø propionat Coâng thöùc cuûa acid propionic: CH3 – CH2 – COOH ÔÛ pH = 6 caùc propionat öùc cheá caùc vi khuaån
taïo baøo töû thuoäc hoï Bacillus subtilis Coù taùc ñoäng chuû yeáu treân naám moác, ngoaøi
ra moät soá naám men vaø moät soá vi khuaån G-.
CAÙC CHAÁT BAÛO QUAÛNChaát choáng vi sinh vaät
Paraben Laø caùc ester alkyl cuûa caùc acid hydroxyl benzoic Khaû naêng tan trong coàn taêng daàn theo chieàu daøi
nhoùm alkyl Khaû naêng khaùng khuaån tyû leä thuaän vôùi chieàu daøi
nhoùm alkyl Coù khaû naêng choáng vi khuaån G+ toát hôn laø vi
khuaån G-
Khaû naêng choáng naám moác vaø naám men cao hôn khaû naêng khaùng khuaån
Raát ít ñoäc, deã bò thuûy phaân, neáu thöùa seõ bò chuyeån ra ngoaøi theo ñöôøng nöôùc tieåu.
CAÙC CHAÁT BAÛO QUAÛNChaát choáng vi sinh vaät
SO2 vaø sulfit Khaû naêng öùc cheá vaø tieâu dieät vi sinh
vaät cuûa SO2 phuï thuoäc: pH Noàng ñoä SO2 Loaøi vi sinh vaät vaø thôøi gian taùc duïng
Hoaït tính cao nhaát khi pH <4 LD50 laø 1000 – 2000 mg/kg theå troïng.
CAÙC CHAÁT BAÛO QUAÛNChaát choáng vi sinh vaät
Nisin Nisin laø saûn phaåm polypeptid ñöôïc toång
hôïp bôûi Streptococcus lactic Tan trong dung dòch acid loaõng Chæ taùc ñoäng leân vi khuaån G- .
Lieàu löôïng cho pheùp söû duïng laø 2,9 mg/ngaøy ñoái vôùi ngöôøi lôùn (taïi Myõ)
CAÙC CHAÁT BAÛO QUAÛNChaát choáng vi sinh vaät
Nitrit vaø nitrat Hoaït ñoäng trong moâi tröôøng acid Coù hoaït tính maïnh trong moâi tröôøng
yeám khí Khoâng öùc cheá ñöôïc caùc loaïi vi sinh vaät
sinh baøo töû Lieàu löôïng nitrit gaây cheát ngöôøi laø
32mg/kg theå troïng.
CAÙC CHAÁT BAÛO QUAÛNChaát choáng oxy hoaù
Taêng khaû naêng oån ñònh veà chaát löôïng thöïc phaåm. Haïn cheá caùc quaù trình oxy hoùa.
Baûo toàn giaù trò dinh döôõng cô baûn cuûa thöïc phaåm
Caùc giaù trò caûm quan cuûa thöïc phaåm phaûi ñöôïc giöõ nguyeân
Quaù trình söû duïng nhöõng chaát naøy phaûi tieän lôïi, chi phí thaáp
CAÙC CHAÁT BAÛO QUAÛNChaát choáng oxy hoaù
Quaù trình oxy hoùa Trong cheá bieán rau quaû
Nguyeân lieäu rau quaû coù chöùa caùc enzym oxy hoùa
Moät soá vitamin bò phaân huûy Laøm bieán ñoåi chaát maøu vaø tanin.
CAÙC CHAÁT BAÛO QUAÛNChaát choáng oxy hoaù
Ñoái vôùi thöïc phaåm chöùa chaát beùo Giai ñoaïn 1: (Khôi maøo)
– RH + O2 Ro + oOOH
– RH Ro + oH
Giai ñoaïn 2: (Lan roäng) – Ro + O2 ROOo
– ROOo + RH ROOH + Ro ….. Giai ñoaïn 3: (Keát thuùc)
– Ro + oR R – R – ROOo + oH ROOH
CAÙC CHAÁT BAÛO QUAÛNChaát choáng oxy hoaù
Quaù trình choáng oxy hoùa Ñoái vôùi rau quaû Ñoái vôùi chaát beùo
Duøng caùc chaát coù khaû naêng laøm maát goác töï do
– ROOo + AH ROOH + Ao
– ROo + AH ROH + Ao
– Ro + AH RH + Ao
– OHo + AH H2O + Ao
– Ao + Ao A – A
CAÙC CHAÁT BAÛO QUAÛNChaát choáng oxy hoaù
Moâ taû Tính tan Nhieät ñoä noùng chaûy
Butyl hydroxyanisol (BHA )
Laø tinh theå maøu traéng, ñoâi khi hôi vaøng, coù muøi thoaûng ñaëc
tröng
daàu, môõ, etanol, eter, propan 1,2 – diol,... Khoâng tan trong nöôùc
60 – 65oC
Butyl hydroxytoluen: (BHT)
Laø tinh theå traéng, hình sôïi, khoâng vò, thoaûng muøi ñaëc tröng
daàu, môõ, röôïu. Khoâng tan trong nöôùc vaø propan 1,2 - diol
69 – 72oC
Propyl gallat C10H12O5
Laø tinh theå traéng hoaëc traéng kem, khoâng muøi, coù vò hôi ñaéng
Deã tan trong nöôùc, etanol, eter, propan 1,2 – diol
146 – 150oC
Tert – butyl hydroquinon (TBHQ)
Laø tinh theå traéng, coù muùi ñaëc tröng
Tan toát trong etanol, tan khoâng hoaøn toaøn trong nöôùc
126.5 – 128.5oC
CAÙC CHAÁT BAÛO QUAÛNChaát choáng oxy hoaù
Tocopherol Lecithin Trihydroxy butyl phenol: THBP 4 – hydroxymethyl – 2 – 6 – di – tert – butyl
phenol Acid thiodipropionic vaø dilauryl
thiodipropionic Glycin
CAÙC CHAÁT BAÛO QUAÛNChaát choáng oxy hoaù
Chaát choáng saãm maøu SO2
Acid ascorbic Acid citric
CHÖÔNG HAI:
PHUÏ GIA LAØM TAÊNG GIAÙ TRÒ DINH DÖÔÕNG CUÛA THÖÏC PHAÅM
PHUÏ GIA DINH DÖÔÕNG
Vitamin (V)
Chaát khoaùng (K)
Acid amin (AA)
V,K
V,K
V,K
AA
Buø löôïng bò toån thaát trong quaù trình cheá bieán
Saûn xuaát caùc loaïi thöïc phaåm theo nhu caàu dinh döôõng ñaëc bieät
Boå sung caùc phuï gia vì söùc kheûo coäng ñoàng
PHUÏ GIA DINH DÖÔÕNGVitamin
Vitamin khoâng phaûi laø chaát döï tröõ trong cô theå vaø phaûi ñöôïc cung caáp ñeàu
Löôïng vitamin ñöôïc ñöa vaøo dö thöøa thì seõ gaây taùc haïi ñeán cô theå
Löôïng vitamin thöôøng bò hao huït trong quùa trình chế biến
PHUÏ GIA DINH DÖÔÕNGVitamin – Toån thaát
Vitamin Hoaø tan
O-hoaù
Khöû
Nhieät
Acid Kieàm
AÙnh saùn
g
Chieáu xaï
A *
D -
E *
C * * *
B1 * * *
B2 * * -
B6 * -
B12 *
PP
Acid folic * -
A.pantothenic
* -
PHUÏ GIA DINH DÖÔÕNGBoå Sung Moät Soá Chaát Vaøo Caùc Saûn Phaåm Nguõ Coác Theo Qui Ñònh Cuûa Moät Soá Nöôùc
Vitamin Tieâu chuaån cuûa Myõ (mg/100g)
Tieâu chuaån cuûa canada (mg/100g)
Thiamin 0.64 0.44 – 0.77
Riboflavine 0.40 0.27 – 0.48
Niacine 5.3 3.5 – 6.4
Acid folic 0.07 0.04 – 0.05
Pyridoxin 0.44 0.25 – 0.31
Vitamin A 950UI -
A. pantothe
nic
- 1 – 1.3
Saét 2.9 – 3.7 2.9 – 4.3
Canxi 200 110 – 140
Keõm 2.2 -
Ma nheâ 44 150 – 190
PHUÏ GIA DINH DÖÔÕNGChaát khoaùng vaø caùc kim loaïi
Phaûi ôû daïng muoái tan trong nöôùc hoaëc coù khaû naêng phoái troän
Khoâng gaây ngoä ñoäc hoaëc gaây beänh maõn tính
Khoâng thuùc ñaåy nhanh quaù trình hö hoûng cuûa thöïc phaåm
PHUÏ GIA DINH DÖÔÕNGChaát khoaùng vaø caùc kim loaïi
Teân goïi, coâng thöùcKhaû naêng
haáp thu
Ñoái töôïng thöïc phaåm ñöôïc
boå sung
Saét hoaù trò 2
Sulphate(FeSO4.xH
2O) x=1.4-7Toát, RBV
=100
Boät löông thöïc, söõa, thöùc aên treû em
Cacbonat (FeCO3) YeáuThöùc aên gia
suùc
Fumarate[Fe(C4H2O4)2]
Toát, RBV = 95
Söõa, boät cacao, caø pheâ
Gluconate (Fe(C6H12O7)X)
Toát, RBV = 97
Söõa, boät, thöùc aên treû sô
sinh
PHUÏ GIA DINH DÖÔÕNGChaát khoaùng vaø caùc kim loaïi
Teân goïi, coâng thöùcKhaû naêng
haáp thu
Ñoái töôïng thöïc phaåm ñöôïc boå
sung
Saét III
Orthophosphat (FePO4.2-4H2O) Yeáu, RBV< 50
Saûn phaåm nguõ coác, nöôùc uoáng coù chocolate
Pyrophosphat/citrat(Fe4(P2O7)3.9H2O) Yeáu, RBV< 50
Nöôùc uoáng coù söõa
Sodium pyrophosphat (FeNaP2O5.2H2O)
Raát yeáu, RBV = 14
Haït hoaø thaûo
Sunfat (Fe2(SO4)3) Yeáu, RBV ~30 Haït, baùnh mì
Clorua (FeCl3) Raát toátSöõa taùch kem,
boät
Phöùc choline/citrat [Fe(C5H14NO)X(C6H8O7)X
]Toát, RBV ~100 Söõa
Phöùc Fe – fructose [FeNa(C6H10O6)2]
Toát, RBV = 80 Söõa
PHUÏ GIA DINH DÖÔÕNGAcid Amin – Phoái hôïp AA khoâng thay theá (mg/g protein)
THEO NHU CAÀU (FAO/WHO – 1985) Protein ñeà
nghò (Fao/who
1973)Treû sô
sinhTreû
emNgöôøi
lôùn
Isoleucine 46 28 13 40
Leucine 43 44 19 70
Lysine 66 44 16 55
Methionin+ Cysteine
42 22 17 35
Phenylalanine+Tyrosine
72 22 19 60
Threonine 43 28 9 40
Tryptophane 17 9 5 10
Valine 55 25 13 50
PHUÏ GIA DINH DÖÔÕNGAcid Amin
Boå sung moät vaøi AA khoâng thay theá
Loaïi protein
PERBoå sung a.a ñeå caân
ñoáiPER môùi
Casein 2.5 - 2.5
Keâ 0.3 0.5% lysin + 0.2% threonin
2.5
Luùa mì 0.4%lysin + 0.15%threonin
2.5
Baép 0.3%lysin + 0.7%tryptophan
2.4
Gaïo 0.2%lysin + 0.1%threonin
2.5
Ñaäu naønh
0.23%lysin + 0.23%methionin
PHUÏ GIA DINH DÖÔÕNGPhöông phaùp löïa choïn thöïc phaåm vaø phuï gia laøm taêng tính dinh döôõng cho thöïc phaåm
Nguyeân taéc choïn thöïc phaåm: Thöïc phaåm ñöôïc söû duïng roäng raõi Löôïng söû duïng khoâng khaùc nhau nhieàu
giöõa caùc caù nhaân, vaø thoùi quen söû duïng ngaøy naøy sang ngaøy khaùc
Thöïc phaåm söû duïng khoâng aûnh höôûng ñeán phuï gia ñöôïc boå sung
Phuï gia khoâng aûnh höôûng ñeán thöïc phaåm Giaù caû hôïp lyù.
CHÖÔNG BA
PHUÏ GIA LAØM HOAØN THIEÄN CAÙC TÍNH CHAÁT CAÛM QUAN THÖÏC PHAÅM
PHUÏ GIA TAÏO MUØI THÖÏC PHAÅM (FLAVORING AGENT)
Chaát muøi Phaân loaïi:
Muøi ngoït: Muøi traùi caây: töôi, khoâ Muøi khaùc: vanille, caramel, cafeâ, cacao, maät ong,..
Muøi maën: Töø thöïc vaät: haønh toûi, xaû, göøng, nguõ vò höông,.. Töø ñoäng vaät: thòt, caù nöôùng, chieân, hun khoùi,.. Saûn phaåm leân men: nöôùc maém, phomaùt,..
Muøi khaùc: röôïu, bia, thuoác laù,…
PHUÏ GIA TAÏO MUØI THÖÏC PHAÅM (FLAVORING AGENT)
Baûn chaát cuûa caùc chaát muøi Nguoàn goác
Chaát muøi töï nhieân ñöôïc laáy töø gia vò (thöïc vaät): – Ñöôïc söû duïng tröïc tieáp töø caùc caây gia vò (haønh, toûi,
tieâu,…)– Ñöôïc taùch ra töø caùc caây gia vò ôû daïng khoâ (boät),
hoaëc tinh cheá. Chaát muøi ñöôïc saûn xuaát theo quy moâ coâng
nghieäp: – Ñöôïc toång hôïp töø caùc ñôn muøi töï nhieân– Ñöôïc toång hôïp töø caùc muøi toång hôïp hoùa hoïc.
Caùc phuï gia laøm taêng muøi
PHUÏ GIA TAÏO MUØI Caùc hoaù chaát höõu cô toång hôïp ñöôïc söû duïng nhö ñôn muøi
Nhoùm voøng thôm Nhoùm beùo
Daãn xuaát benzen
Dò voøngMaïch voøng
Maïch thaúng
PhenolsEthersAcetalsCacbonylsAcid cacboxilicEstersLactonesThaønh phaàn
chöùa S
ThiazolesFuransThiophen
esPyrazinesImidazole
sPyridinsPyrrolesoxazoles
Lactones HydrocacbonsAlcoholsCacbonylsAcid cacboxilicEstersIsoprenoidsThaønh phaàn
chöùa SThaønh phaàn
chöùaN
PHUÏ GIA TAÏO MUØI Moät Soá Muøi & Hoaù Chaát Chính Ñaûm Traùch
Muøi Hoaù chaát chínhÑaïi hoài, tieåu hoài AnetholHaïnh nhaân ñaéng BenzaldehydeThìa laø D-CarvoneQueá CinnamaldehydChanh CitralÑinh höông EugenolKhuynh dieäp eucalyptol
PHUÏ GIA TAÏO MUØISinh Toång Hôïp Moät Soá Chaát Muøi
Chaát muøiThöïc hieän
sinh toång hôïp
Vsv öùng duïng Cô chaát
Methyl ketones
PhomatPenicillium
roquefortAcid beùo
LactonesTraùi ñaøo,
döøaPityrosporum Lipid
Acid butyric BôClostridium
butyricumGlucose
D-Verbenone - Aspegillusniger -Pinene
Muøi phomat Phomat
Streptococcus species
Lactobacllus species
Söõa
Muøi baùnh mì
Baùnh mìSacchaaromyces
cerevisiae
Ñöôøng vaø söõa
PHUÏ GIA TAÏO MUØIMoät Soá Muøi Hoãn Hôïp
Muøi xoaøi
Muøi traùi caây töôi
Acetaldehyd; -octalactone; -ionone; -decalactone; hexyl butanoate cis – 3 – hexenol nerol;
Muøi naáu nöôùc traùi caây
4-Hydroxy-2,5-dimetyl-3-furanone
Nhieät ñôùi/sulfua Dimetyl sulfide
Muøi cam chanhLinalool; nerol; citronellol;
geraniol.
Muøi hoa Linalool; nerol; linalyl acetate
PHUÏ GIA TAÏO MUØIMoät Soá Muøi Hoãn Hôïp
Muøi bôMuøi hôïp phaàn Caùc ñôn muøi
Muøi bô ñieån hình
Diacetyl; acetoin; acetyl propionyl
Lactone, muøi naáu
-decallactone; -dodecallactone; -decallactone;
Muøi phomatCaùc acid : butyric, caproic,
caprylic
Muøi saùp ongCaùc acid myristic, palmitic;
dodocanal cis – 4 - heptenal
Muøi haït 2-hexanal; pyrazines
PHUÏ GIA TAÏO MUØIMoät Soá Muøi Hoãn Hôïp
Muøi gaø luoäcMuøi thòt 4-methyl – 5 – thiazole ethanol acetate
Muøi naáu 2,3 butane diol; dimethyl disulfide
Muøi sulfur Hidorgen sulfide
Muøi môõ/daàu
2.4-Decadienal; caùc acid linoleic, oleic
Muøi da 2,4 – heptadienal
PHUÏ GIA TAÏO MUØIMoät Soá Muøi Hoãn Hôïp
Muøi thòt boø nöôùngMuøi nöôùng
Trimethyl pyrazine; 2 – ethyl – 5 –methyl – pyrazine; dimethyl sulfide
Muøi thòt Dimethyl sulfide; 3,5-dimethyl-1,2,4-trithiolane
Muøi môõ Acid oleic, acid hexanoic
Muøi naáu Methyl mercaptan; hydrogen sulfide; dimetyl sulfide
PHUÏ GIA TAÏO MUØINguyeân Taéc Söû Duïng Chaát Muøi
Choïn chaát muøi Choïn chaát muøi thích hôïp cho saûn phaåm Phaûi töông thích vôùi caùc muøi ñaõ coù
saün trong thöïc phaåm Chaát muøi phaûi coù cöôøng ñoä muøi cao
vaø beàn Giaù thaønh cuûa chaát muøi phaûi phuø
hôïp
PHUÏ GIA TAÏO MUØINguyeân Taéc Söû Duïng Chaát Muøi
Lieàu löôïng söû duïng
O
Noàng ñoä chaát gaây caûm giaùc
Max
Cöôøng ñoä caûm giaùc
B
Ngöôõng caûm tôùi
haïn
A
Ngöôõng nhaän caûm
PHUÏ GIA TAÏO MUØINguyeân Taéc Söû Duïng Chaát Muøi
Thôøi ñieåm söû duïng Söû duïng chaát muøi ñaït ñöôïc hieäu quaû
cao Khoâng bò bieán ñoåi taïo thaønh nhöõng
saûn phaåm gaây baát lôïi ñoái vôùi con ngöôøi
Quan taâm ñeán caùc qui ñònh veà söû duïng chaát muøi.
PHUÏ GIA LAØM TAÊNG VÒ THÖÏC PHAÅM (FLAVOR ENHANCER)
Caùc vò chính thöôøng ñöôïc neâu leân: Vò maën Vò chua Vò ngoït Vò ñaéng
Ngoaøi ra ta coù theå tính theâm moät vaøi vò thöôøng gaëp: vò kim loaïi, vò kieàm,…
PHUÏ GIA LAØM TAÊNG VÒ THÖÏC PHAÅM (FLAVOR ENHANCER)
Dung moâi Ngöôõng caûm tuyeät ñoái
Saccharose (ngoït)
NaCl (maën
)
Acid tartaric (chua)
Sulfate quinine (ñaéng)
Glutamate (ngoït thòt)
Nöôùc tinh khieát
2.5*10-3 M(8.6*10-
2%)
6.25*10-4
M(3.7*10-
3%)
6.25*10-5
M(9.4*10-
4%)
6.25*10-7 M(4.9*10-5%)
6.25*10-4
M(1.2*10-
2%)
Glutamate 5*10-3 M
1.25*10-3 M6.25*10-4
M1.25*10-4
M6.25*10-7 M
IMP 5*10-3
M1.25*10-3 M
6.25*10-4
M2*10-3 M 2.5*10-6 M
Ngöôõng caûm tuyeät ñoái cuûa moät soá phuï gia taïo vò ñieån hình
PHUÏ GIA TAÏO VÒ THÖÏC PHAÅMNatri glutamat
Natri glutamat coù coâng thöùc : HOOC – CH2 – CH2 – CH (NH2 ) – COONa
Ñaây laø loaïi phuï gia ñöôïc söû duïng roäng raõi taïi Vieät Nam
LD 50 taïi chuoät ñöïc laø 17,7; taïi chuoät caùi laø 15,4.
PHUÏ GIA TAÏO VÒ THÖÏC PHAÅMNatri glutamat
Thöïc phaåm
Protein (%)
Glutamat trong protein (%)
Glutamat lieân keát (g/100g TP)
Glutamat töï do (mg/100gTP)
Söõa boø 2.9 19.3 0.560 1.9
Tröùng 12.8 12.5 1.600 23
Thòt gaø 22.9 16.1 3.700 44
Thòt boø 18.4 13.5 2.500 33
Thòt heo 20.3 15.7 3.200 23
Ñaäu xanh
7.4 14.8 1.100 75
Baép ngoït
3.3 15.1 0.500 100
Caø chua 0.7 37.1 0.260 246
PHUÏ GIA TAÏO VÒ THÖÏC PHAÅM Nucleotide
Coâng thöùc caáu taïo chung cuûa nucleotid:
O CH2P
ONa
ONa
O
CO
C C
C
OH OH
HH H
H
N
N
N
N
X
Y
Inosinate monophosphat : Vieát taét: IMP (coù X = OH; Y = H)Guanilate monophosphat: Vieát taét : GMP (coù X = OH; Y = NH2)Xanthylate monophosphat: Vieát taét : XMP (coù X = OH; Y = OH)
PHUÏ GIA TAÏO VÒ THÖÏC PHAÅM Nucleotide
Haøm löôïng gaây ñoäc treân chuoät
Phuï gia LD 50 (g/ kg theå troïng)
Chuoät ñöïc
Chuoät caùi
Mono natri glutamat 17,7 15,4
5-Inosinat monophosphat
>14,4 >14,4
5- Guanilate monophosphat
>14,4 >14,4
PHUÏ GIA TAÏO VÒ THÖÏC PHAÅM Nucleotide- phaân boá trong thöïc phaåm
Thöïc phaåmHaøm löôïng nucleotides
(mg/100g)
IMP GMP XMP
Nguoàn goác ñoäng vaät
Thòt boø 163 - 7.5
Thòt heo 186 3.7 8.6
Thòt gaø 115 2.2 13.1
Nguoàn goác thöïc vaät
Maêng taây 0 Veát 0
Caø chua 0 0 12
Ñaäu xanh 0 0 2
Naám shiitake 0 103 175
Naám shiitake khoâ
0 216 321
PHUÏ GIA TAÏO VÒ THÖÏC PHAÅM
Thöïc phaåmLöôïng söû duïng
MSG (%) (1)Caùc nucleotid
(%) (2)
Canh ñoùng hoäp
0.12 – 0.18 0.002 – 0.003
Maêng taây hoäp
0.08 – 0.16 0.003 – 0.004
Cua hoäp 0.07 – 0.10 0.001 – 0.002
Caù hoäp 0.10 – 0.30 0.003 – 0.006
Thòt gaø hoäp
0.10 – 0.20 0.006 – 0.010
Mayonaise 0.40 – 0.60 0.012 – 0.018
Haøm löôïng söû duïng trong thöïc phaâm
PHUÏ GIA TAÏO VÒ THÖÏC PHAÅM
Thöïc phaåmLöôïng söû duïng
MSG (%) (1)Caùc nucleotid
(%) (2)
Xuùc xích 0.30 – 0.50 0.002 – 0.014
Baùnh snack 0.10 – 0.50 0.003 – 0.007
Nöôùc chaám ñaäu naønh
0.30 – 0.60 0.030 – 0.050
Nöôùc rau 0.10 – 0.15 0.005 – 0.010
Boät canh 5 – 8 0.10 – 0.20
Boät neâm cho mì aên lieàn
1.0 – 1.2 0.010 – 0.030
Haøm löôïng söû duïng trong thöùc phaåm
CAÙC CHAÁT NGOÏT NHAÂN TAÏO Chaát ngoït khoâng dinh döôõng
Chaát ngoït
Ñoä ngoïttheo
saccharose
Haäu vò
Ñoä beànADI (mg/kgTT
)
Trong dung dòch
Ñung noùng
Acesulfame
150 Yeáu, ñaéng
Beàn Beàn 9.0
Aspartame
180 Vò ngoït keùo daøi
Khoâng beàn ôû pH acid
Khoâng beàn, vò ngoït coù
theå bieán maát
40
Cyclamate
30 – 60 Muøi vò hoaù chaát
Töông ñoái beàn
Töông ñoái beàn
11
Saccharin300 Ñaéng
kim loaïi
Beàn khi pH <
2
Töông ñoái beàn
2.5
CAÙC CHAÁT NGOÏT NHAÂN TAÏO Chaát ngoït khoâng dinh döôõng
Chaát ngoït
Ñoä ngoïttheo
saccharose
Haäu vò
Ñoä beànADI (mg/kgTT)
Trong dung dòch
Ñung noùng
Stevioside
100 – 300 Ñaéng Töông ñoái beàn
Töông ñoái beàn
*
Talin200 – 2500 Vò gioáng
cam thaûo
Töông ñoái beàn
Beàn ôû pH trung tính vaø thaáp
*
Sucralose
600 - Beàn Beàn *
CAÙC CHAÁT NGOÏT NHAÂN TAÏO Chaát ngoït khoâng dinh döôõng
Saccharin Số INS: 954 Coâng thöùc phaân töû cuûa saccharin laø C7H5NO3S Saccharin laø tinh theå maøu traéng Chòu ñöôïc caû nhieät ñoä cao vaø nhieät ñoä thaáp Hoaø tan hoaøn toaøn trong nöôùc vaø coàn Saccharin khoâng taïo naêng löôïng nhö ñöôøng töï
nhieân Saccharin khoù bò haáp thuï vaøo cô theå.
CAÙC CHAÁT NGOÏT NHAÂN TAÏO Chaát ngoït khoâng dinh döôõng
Cyclamat Coâng thöùc phaân töû laø C12H24CaN2O6S2.2H2O Cyclamat vöøa beàn ôû nhieät ñoä cao vaø nhieät ñoä
thaáp Deã tan trong nöôùc Khoâng chöùa naêng löôïng Thöôøng ñöôïc duøng keát hôïp vôùi saccharin theo
tyû leä 10:1 Cyclamat ñöôïc haáp thuï qua ruoät, neáu duøng
thöôøng xuyeân coù theå gaây neân ung thö.
CAÙC CHAÁT NGOÏT NHAÂN TAÏO Chaát ngoït khoâng dinh döôõng
Acesulfame K Coâng thöùc phaân töû: C4 H4NO4KS Tan trong nöôùc Khoâng gaây ñoäc toá.
CAÙC CHAÁT NGOÏT NHAÂN TAÏO Chaát ngoït khoâng dinh döôõng
Chaát ngoït
Teân thöïc phaåm Giôùi haïn toái ña cho pheùp
Acesulfam K
Ñoà uoáng vaø caùc thöïc phaåm coù naêng löôïng thaáp
3 (g/kg)
Möùt, keïo, keïo cao su 2 (g/kg)
Ñoà uoáng nheï leân men, kem caùc loaïi
1(g/kg)
Ñoà hoäp traùi caây, söõa vaø caùc saûn phaåm söõa
0.5(g/kg)
Aspartam
Söõa vaø caùc saûn phaåm söõa, söõa chua
2(g/kg)
Nöôùc eùp traùi caây, baùnh keïo, möùt, baùnh mì ngoït
5(g/kg)
Nöôùc giaûi khaùt khoâng coàn 0.9(g/kg)
Bia hôi, bia naâu, ñoà hoäp traùi caây 0.4
Chaát ngoït nhaân taïo ñöôïc pheùp söû duïng ôû Vieät Nam
CAÙC CHAÁT NGOÏT NHAÂN TAÏO Chaát ngoït khoâng dinh döôõng
Chaát ngoït
Teân thöïc phaåm Giôùi haïn toái ña cho pheùp
Saccharin vaø Natri saccharate
Keïo cao su, bia 50 (mg/kg)
Möùt, keïo 100(mg/kg)
Kem, möùt, thaïch 200(mg/kg)
Nöôùc giaûi khaùt, söõa chua, kem 300(mg/kg)
Chaát ngoït nhaân taïo ñöôïc pheùp söû duïng ôû Vieät Nam
CAÙC CHAÁT NGOÏT NHAÂN TAÏO Chaát ngoït dinh döôõng
Chaát ngoïtÑoä ngoït
Nguoàn goác
Saccharose 1 Mía, cuû caûi ñöôøng
Fructose 1.1-1.3Traùi caây, ñoàng phaân hoaù
glucose
Glucose 0.7 Thuyû phaân tinh boät
Iso glucose0.4 –
0.6Ñoàng phaân hoaù glucose
Galactose 0.3 Söõa
Lactose 0.25 Söõa
Maltose 0.6 Thuyû phaân tinh boät
Ñöôøng nghòch ñaûo
1.15 Thuyû phaân saccharose
Maät ong1.2 –
1.35Chuyeån hoaù ñöôøng töø hoa
do ong maät
CAÙC CHAÁT MAØU (COLORING AGENT)
Khaùi quaùt veà caùc chaát maøu: Chaát maøu laøm taêng tính haáp daãn cho thöïc phaåm Chaát maøu laøm bình thöôøng hoùa maøu ñaõ bò toån
thaát trong cheá bieán. Khoâng duøng ñeå che ñaäy khuyeát ñieåm cuûa thöïc
phaåm. Maøu phaûi coù cöôøng ñoä maøu cao, beàn, khoâng ñoäc
haïi Caùc chaát maøu töï nhieân an toaøn hôn caùc chaát maøu
nhaân taïo Khoâng ñöôïc ñeå ngöôøi tieâu duøng nhaàm laãn veà söï
coù maët cuûa caùc thaønh phaàn chaát löôïng.
CAÙC CHAÁT TAÏO MAØU
Caùc ñieàu caàn chuù yù khi söû duïng caùc chaát maøu Moät soá loaïi thöïc phaåm khoâng caàn boå sung
chaát maøu Moät soá loaïi thöïc phaåm chæ söû duïng moät vaøi
chaát maøu nhaát ñònh Moät soá chaát maøu chæ söû duïng cho moät soá
thöïc phaåm nhaát ñònh Moät soá chaát maøu khoâng haïn cheá löôïng söû
duïng Moät soá thöïc phaåm chæ ñöôïc chöùa moät löôïng
chaát maøu nhaát ñònh.
CAÙC CHAÁT TAÏO MAØU Caùc chaát maøu töï nhieân
Chaát maøu Nguoàn Löôïng duøng (mg/kg theå
troïng
Anthocyanins Voû nho, elderberries
Khoâng haïn cheá
Betalainn Cuû caûi ñoû, quaû caây xöông roàng pokeberry
Khoâng haïn cheá
Caramel Ñöôøng Khoâng haïn cheá
Carotenoid- Annato- Canthaxanthin- Beta -
apocarotenal
- Haït ñieàu- Naám rôm, caù- Cam, rau xanh
0,0650 – 0,030 – 5
Chlorophyll Rau xanh Khoâng haïn cheá
Riboflavin Söõa 0 – 0,05
CAÙC CHAÁT TAÏO MAØU Caùc chaát maøu töï nhieân
Antocyanin: Anthocyanin laø caùc chaát maøu ñoû vaø
maøu xanh lam Caùc saéc toá antocyanin raát nhaïy caûm moâi
tröôøng Ví duï: vôùi rubrobraxin clorit coù trong baép caûi tím :
– Khi pH = 2,4 – 4 maøu ñoû thaém;– pH= 4 – 6 maøu tím; – pH = 6 maøu xanh lam; – Moâi tröôøng kieàm maøu xanh laù caây
CAÙC CHAÁT TAÏO MAØU Caùc chaát maøu töï nhieân
Carotenoide Laø caùc chaát maøu vaøng , vaøng da cam,
maøu ñoû Beàn vôùi nhieät ñoä cao vaø döôùi caùc
bieán ñoåi cuûa moâi tröôøng. Hoaø tan trong chaát beùo.
Chlorophyll Betalain
CAÙC CHAÁT TAÏO MAØU Caùc chaát maøu höõu cô toång hôïp
Caùc chaát maøu söû duïng khoâng gaây ñoäc tính Caùc chaát maøu söû duïng khoâng gaây ung thö Nhöõng saûn phaåm chuyeån hoaù khoâng coù ñoäc
tính. Caùc chaát maøu söû duïng phaûi coù ñoä tinh khieát
cao. Caùc chaát maøu söû duïng phaûi laø nhöõng chaát
khoâng chöùa caùc taïp chaát coù khaû naêng gaây ung thö
Nhöõng chaát maøu naøy phaûi khoâng gaây ngoä ñoäc tích luõy
CAÙC CHAÁT TAÏO MAØU Caùc chaát maøu ñöôïc söû duïng ôû VN
Soá TT
Chaát maøu töï nhieân Soá TT
Chaát maøu toång hôïp
1 -apo-8-carotenal (da cam) ADI = 0 – 5
1 Amaranth (ñoû) ADI = 0 – 5
2 -apo-8-carotenoic acid (da cam) ADI = 0 – 5
2 Brilliant blue FCF (xanh) ADI = 0 -12.5
3 Caroten töï nhieân (da cam)
ADI = chöa qui ñònh
3 Carmoisine (ñoû) ADI = 0- 4
4 Canthaxanthin ADI = 0 – 0.03
4 Erythrosine (ñoû) ADI = 0 – 0.1
5 Carmin (ñoû) ADI = 0 – 5 5 Fast green FCF (xanh) ADI = 0 – 25
CAÙC CHAÁT TAÏO MAØU Caùc chaát maøu ñöôïc söû duïng ôû VN
Soá TT
Chaát maøu töï nhieân Soá TT
Chaát maøu toång hôïp
6 Clorophyl (xanh laù caây)
ADI = khoâng giôùi haïn
6 Food green S (xanh) ADI = chöa qui ñònh
7 Curcumin (vaøng) ADI = 0 – 0.1
7 Indigotine (xanh) ADI = 0 – 5
8 Caramel (naâu) ADI = khoâng giôùi
haïn
8 Ponceau 4R (ñoû) ADI = 0 –4
9 Riboflavin (vaøng chanh)
ADI = 0.05
9 Sunset yellow FCF (da cam) ADI = 0 – 2.5
10 Titan dioxit (traéng) ADI = khoâng giôùi
haïn
10 Tartazine (vaøng) ADI = 0 – 30
CAÙC CHAÁT TAÏO MAØU Löôïng chaát maøu söû duïng trong moät soá TP
Thöïc phaåm Löôïng chaát maøu söû duïng
Khoaûng bieán thieân
Trung bình
Keïo 10 – 400 100
Nöôùc uoáng (loûng, boät)
5 – 200 75
Boät cho thöùc aên traùng mieäng
5 – 600 140
Haït nguõ coác 200 – 500 350
Röôïu traùi anh ñaøo 100 – 400 200
Baùnh nöôùng 10 – 500 50
Kem laïnh 10 – 200 30
Xuùc xích (beà maët) 40 – 250 125
Baùnh snack 25 – 500 200
CAÙC CHAÁT TAÏO MAØU Chaát maøu ñöôïc söû duïng trong SP thòt
Teân Kyù hieäu theo EC
Maøu
Curcumin E100 Vaøng
Lactoflavine (riboflavine)
E101 Vaøng
Acide carminique E120 Ñoû
Indigotine E132 Xanh da trôøi
Chlorophyl E140 Xanh laù caây
Caramel E150 Naâu
CAÙC CHAÁT TAÏO MAØU Chaát maøu ñöôïc söû duïng trong SP thòt
Teân Kyù hieäu theo EC
Maøu
Carbomedicinalis vegetalis
E153 Ñen
Carotenoides E160 Da cam
Xanthophyl E161 Maøu khaùc nhau ( vaøng - ñoû)
Betanine E162 Ñoû ñaäm
Athocyanes E163 Nhieàu maøu khaùc nhau tuyø pH
CAÙC CHAÁT TAÏO MAØU Pha maøu
Ñôn maøu Naâu caramel (%)
Naâu caø pheâ (%)
Xanh laù caây (%)
Tartazine (vaøng)
74 49 90
Ponceau 4R (ñoû)
25 35 -
Indigotine (xanh)
1 16 10
Coäng 100 100 100
CAÙC CHAÁT LAØM BEÀN CAÁU TRUÙC Caùc chaát taïo nhuõ töông
Nguoàn goác vaø caáu truùc hoùa hoïc Laø caùc ester moät phaàn cuûa caùc acid
beùo vaø caùc polyol hoaëc acid höõu cô Mono – diglyceride Caùc daãn xuaát cuûa monoglyceride (mono
glycerid ester hoaù bôûi acid: acetic, lactic, citric…) Ester cuûa acid beùo vaø acid hydroxycarboxylic Ester cuûa acid lactic
CAÙC CHAÁT LAØM BEÀN CAÁU TRUÙC Caùc chaát taïo nhuõ töông
Ester cuûa acid beùo polyglycerol Ester cuûa acid beùo glycol propylen hay ethylen Daãn xuaát etoxylat cuûa monoglycerit Ester cuûa acid beùo vaø sorbitan
CAÙC CHAÁT LAØM BEÀN CAÁU TRUÙC Caùc chaát taïo nhuõ töông
Söï taïo thaønh nhuõ töông Moät soá thöïc phaåm toàn taïi hai pha : pha
phaân taùn vaø pha lieân tuïc Quaù trình nhuõ töông hoùa laø söï beàn
vöõng cuûa moät pha trong moät pha khaùc Laøm taêng söï taïo thaønh nhuõ töông coù
theåø duøng caùch khuaáy, laéc, ñoàng hoùa, hoaëc sieâu aâm
CAÙC CHAÁT LAØM BEÀN CAÁU TRUÙC Caùc chaát taïo nhuõ töông
CAÙC CHAÁT LAØM BEÀN CAÁU TRUÙC Caùc chaát taïo nhuõ töông
CAÙC CHAÁT LAØM BEÀN CAÁU TRUÙC Caùc chaát taïo nhuõ töông
CAÙC CHAÁT LAØM BEÀN CAÁU TRUÙC Caùc chaát taïo nhuõ töông
CAÙC CHAÁT LAØM BEÀN CAÁU TRUÙC Caùc chaát taïo nhuõ töông
CAÙC CHAÁT LAØM BEÀN CAÁU TRUÙC Caùc chaát taïo nhuõ töông
Tính beàn vöõng cuûa nhuõ töông phuï thuoäc vaøo Noàng ñoä chaát taïo nhuõ Nhieät ñoä trong taïo nhuõ Traïng thaùi vaät lyù chaát taïo nhuõ vaø vaät
theå taïo nhuõ. Tính tan cuûa chaát laøm beàn nhuõ töông
trong pha phaân taùn < tính tan cuûa chaát laøm beàn nhuõ töông trong pha lieân tuïc
CAÙC CHAÁT LAØM BEÀN CAÁU TRUÙC Caùc chaát taïo nhuõ töông
Tính tan cuûa moät chaát laøm beàn nhuõ töông ñöôïc ñaëc tröng bôûi chæ soá HLB (Hydrophil – Lipophil Balance)
Caùc chaát coù chæ soá HLB > 12 thích hôïp cho nhuõ töông daàu / nöôùc
Caùc chaát coù chæ soá HLB < 12 thích hôïp cho nhuõ töông nöôùc / daàu
5100
xnöôùc kî phaàncuûa löôïng Troïngnöôùc haùo phaàncuûa löôïng Troïng
HLB
CAÙC CHAÁT LAØM BEÀN CAÁU TRUÙC Caùc chaát taïo nhuõ töông
Chaát laøm beàn nhuõ töông HLB
Sorbitan monostearate 5.7
Sorbitan monopalmitate 6.6
Sorbitan monolautate 6.6
Propylene glycol monostearate 4.6
Glycol monostearate 3.7
Diglycol monostearate 5.5
CAÙC CHAÁT LAØM BEÀN CAÁU TRUÙC Caùc chaát taïo nhuõ töông
Chaát laøm beàn nhuõ töông HLB
Polyoxyethylen (5)Sorbitan monooleate 10.9
Polyoxyethylen (20)Sorbitan monooleate 15.8
Sorbitan Polyoxyethylen monosteareate 14.9
Glycerol Lacto – Palmitate 3.7
Sodium strearyl 2 lactylate 21.0
Ester cuûa monoglycerit vôùi acid diacetyl tartric
9.2
Ester cuûa monoglycerit vôùi acid succinic 5.3
CAÙC CHAÁT LAØM BEÀN CAÁU TRUÙC Caùc chaát taïo nhuõ töông
CHÖÙC NAÊNG SAÛN PHAÅM (VÍ DUÏ)
Laøm beàn nhuõ töông :- nöôùc /daàu- daàu /nöôùc
margarinesöõa, mayonaise
ÖÙc cheá söï keát tinh cuûa chaát beùo
keïo
Laøm taêng ñoä meàm keïo
CAÙC CHAÁT LAØM BEÀN CAÁU TRUÙC Caùc chaát taïo nhuõ töông
CHÖÙC NAÊNG SAÛN PHAÅM (VÍ DUÏ)
Keùo daøi ñoä meàm dòu cuûa ruoät baùnh
baùnh mì
Taêng ñoä nôû cuûa baùnh Baùnh mì, baùnh boâng lan
Laøm beàn chaát beùo daàu, môõ thöïc phaåm
Taùc nhaân choáng noå, baén daàu môõ khi chieân xaøo
margarine, bô
Maøng boïc ñeå baûo quaûn Rau,traùi caây töôi
Kieåm soaùt ñoä nhôùt Chocolate meàm
Taùc nhaân phaù boït saûn xuaát ñöôøng
Taùc nhaân coá ñònh muøi nhuõ töông taïo muøi
CAÙC CHAÁT LAØM BEÀN CAÁU TRUÙC Caùc polysaccharide
Coù nguoàn goác töù nhöïa caây
Loaïi polysaccharide
Nguoàn goác Tính chaát
Gum arabic Nhöïa caây acacia Deã hoøa tan trong nöôùc; löôïng duøng 0,5 – 0,75%
Gum adragante
Gum karaya Caây thuoäc hoï sterculia vaø cochlospermum.
Tröông nôû trong nöôùc laïnh, cho dung dòch nhôùt vaø khoái ñaëc vôùi noàng ñoä 2 – 3%.
Gum ghatti Chieát töø Anogeissus latifolia wall
CAÙC CHAÁT LAØM BEÀN CAÁU TRUÙC Caùc polysaccharide
Ñöôïc trích chieát töø rong bieån
Loaïi polysaccharide
Nguoàn goác
Tính chaát
Agar – agar Rong ñoû Taïo gel raát beàn, caáu truùc gel cöùng ,doøn, trong
K- Carraghenanes
Rong chrondus crispus
taïo gel khi coù K+, khoâng chaûy ôû nhieät ñoä thöôøng, caáu truùc gel doøn, trong. Lieàu löôïng duøng 0,5 – 0,75 %
Alginate Macrocystis pyrifera
Taïo gel khi coù Ca2+, khoâng thuaän nghòch nhieät, caáu truùc gel doøn, trong
CAÙC CHAÁT LAØM BEÀN CAÁU TRUÙC Caùc polysaccharide
Trích chieát töø haït
Loaïi polysaccharide
Nguoàn goác Tính chaát
Gum guar Haït Cyamopsis tetragonolobus
taïo moät dung dòch coù ñoä nhôùt cao ôû noàng ñoä thaáp
Caroube Taïo gel deûo, dính
CAÙC CHAÁT LAØM BEÀN CAÁU TRUÙC Caùc polysaccharide
Taùch töø haït vaø cuû löông thöïc
Loaïi polysaccharide
Nguoàn goác
Tính chaát
Tinh boät thoaùi hoùa khi baûo quaûn, taïo gel coù caáu truùc töù cöùng ñeán meàm, maøu ñuïc
Tinh boät bieán tính
CAÙC CHAÁT LAØM BEÀN CAÁU TRUÙC Caùc polysaccharide
Trích chieát töø thöïc vaät- ñoäng vaät
Loaïi polysaccharide
Nguoàn goác
Tính chaát
Pectin Thöïc vaät
caáu truùc gel meàm , trong hoaëc doøn, trong
Gelatin Ñoäng vaät
Phaân taùn hoaøn toaøn trong nöôùc noùng
CAÙC CHAÁT LAØM BEÀN CAÁU TRUÙC Caùc polysaccharide
Sinh toång hôïp töø vi sinh vaät
Loaïi polysaccharide
Nguoàn goác Tính chaát
Goâm xanthane deûo vaø dính
Dextran Leuconostoc mesenteroides
Coù taùc duïng öùc cheá keát tinh trong keïo vaø thöùc aên traùng mieäng ñoâng laïnh
CAÙC CHAÁT LAØM BEÀN CAÁU TRUÙC Caùc polysaccharide
Daãn xuaát cuûa celluloseLoaïi polysaccharide Nguoàn
goácTính chaát
Methyl cellulose Ñöôïc saûn xuaát töø boät giaáy hoaëc sôïi boâng
Daïng boät hoaëc haït traéng khoâng muøi, khoâng vò. Tröông nôû trong nöôùc taïo thaønh daïng keo seät trong môø. Tan trong acid acetic baêng
Carboxyl methyl cellulose (CMC)
Deã phaân taùn trong nöôùc laïnh, nöôùc noùng vaø coàn.Llieàu löôïng duøng : 0,5 – 0,75%. Coù khaû naêng taïo thaønh caáu truùc khoái ñoâng coù haøm löôïng aåm raát cao (tôùi 98%).
Methyl ethyl cellulose
Hydroxyl propyl cellulose
CAÙC CHAÁT LAØM BEÀN CAÁU TRUÙC Caùc polysaccharide
Ñaëc tính cuûa moät soá loaïi tinh boät baép
Loaïi tinh boät
A/AP Nhieät ñoä hoà hoaù
Moät soá ñaëc tính
Bình thöôøng
1/3 62 – 72 Khoâng beàn khi laøm laïnh ñoâng vaø tan giaù
Baép neáp 0/1 63 – 72 Khoâng bò thoaùi hoaù
Bieán tính acid
Khaùc nhau
69 – 79 Ñoä nhôùt cuûa gel nhieät thaáp hôn tinh boät bieán tính
CAÙC CHAÁT LAØM BEÀN CAÁU TRUÙC Caùc polysaccharide
Loaïi tinh boät
A/AP Nhieät ñoä hoà hoaù
Moät soá ñaëc tính
Hydroxyethylate
Khaùc nhau
58 – 68 Taêng ñoâ trong cuûa gel, giaûm hieän töôïng thoaùi hoaù
Phosphat, monoester
Khaùc nhau
56 – 66 Giaûm nhieät ñoä hoà hoaù, giaûm hieän töôïng thoaùi hoaù
Acetylate Khaùc nhau
55 – 65 Gel raát trong vaø beàn
CAÙC CHAÁT LAØM BEÀN CAÁU TRUÙC Caùc polysaccharide
Moät soá loaïi gel thuaän nghòch vôùi nhieät
Taùc nhaân taïo gel Caáu truùc gel
K – Carraghenanes Cöùng
i – Carraghenanes Meàm
K – Carraghenanes + caroube
Deûo vaø dính
Xanthane + caroube Deûo vaø raát dính
CHÖÔNG 4:
MOÄT SOÁ PHUÏ GIA THÖÔNG MAÏI
MOÄT SOÁ PHUÏ GIA THÖÔNG MAÏI
PROMIX Thaønh phaàn:
Protein (Nx6.38) : 20.5% Lactose : 37.4% NaCl : 7.5% Ñoä aåm : < 8%
Söû duïng trong caùc saûn phaåm thòt
MOÄT SOÁ PHUÏ GIA THÖÔNG MAÏI
Resistamyl 347 (R347) Thaønh phaàn chuû yeáu: E1422 Coâng duïng: coù taùc duïng nhö moät chaát
keát dính, chaát ñoän Lieàu duøng: 5 – 20% tuøy theo nhu caàu
cuûa ngöôøi söû duïng Höôùng daãn söû duïng: pha vôùi nöôùc theo
tæ leä 1:1 sau ñoù cho vaøo thòt luùc xay
MOÄT SOÁ PHUÏ GIA THÖÔNG MAÏI
Tari P27 Thaønh phaàn: di – tri – poly phosphat (E450,
E451, E452), chaát baûo quaûn (E250) Höôùng daãn söû duïng: laø moät chaát oån
ñònh maøu, laøm taêng keát dính thòt, duøng trong Jambon
Lieàu duøng: 1 – 1.2%/ khoái löôïng saûn phaåm Caùc chæ tieâu hoùa lyù: P2O5: 23.4 – 24.4%
NaNO3: 2.3 – 2.7%
MOÄT SOÁ PHUÏ GIA THÖÔNG MAÏI
Tari P22 Thaønh phaàn: di – tri – poly phosphat (E450,
E451, E452 Höôùng daãn söû duïng: laøm taêng keát
dính thòt, duøng trong Jambon, xuùc xích Lieàu duøng: 0.3 – 0.5%/ khoái löôïng saûn
phaåm Caùc chæ tieâu hoùa lyù: P2O5: 57 – 59%
MOÄT SOÁ PHUÏ GIA THÖÔNG MAÏI
Tari K7 Thaønh phaàn: di – tri – poly phosphat (E450,
E451, E452) Höôùng daãn söû duïng: laøm taêng keát dính
thòt, duøng trong xuùc xích Lieàu duøng: 0.3 – 0.5%/ khoái löôïng saûn
phaåm Caùc chæ tieâu hoùa lyù: P2O5: 54 - 58%
Haøm löôïng sodium(g/100): 30–35
MOÄT SOÁ PHUÏ GIA THÖÔNG MAÏI
Superbind K70 Thaønh phaàn: di – tri – poly phosphat (E450,
E451, E452) Höôùng daãn söû duïng: laøm taêng keát dính thòt Lieàu duøng: 0.3 – 0.5%/ khoái löôïng saûn phaåm Caùc chæ tieâu hoùa lyù: P2O5: 56 - 58%
Haøm löôïng sodium(g/100): 30–35
MOÄT SOÁ PHUÏ GIA THÖÔNG MAÏI
Superbind P270 Thaønh phaàn: di – tri – poly phosphat (E450, E451,
E452), dextrose, NaCl, Natri Erythorbate, boät ngoït, natri nitrit 1.5%
Höôùng daãn söû duïng: laøm taêng keát dính thòt Lieàu duøng: 10 – 12g/kg khoái löôïng saûn phaåm Caùc chæ tieâu hoùa lyù: P2O5: 28 – 28.5%
MOÄT SOÁ PHUÏ GIA THÖÔNG MAÏI
Phuï gia höông lieäu thöïc phaåm Taroma smoke D02034 Thaønh phaàn: hoãn hôïp chaát taïo höông
nhaân taïo vaø töï nhieân toång hôïp, khoâng chöùa caùc chaát baûo quaûn. Chaát mang maltodextrin, chaát choáng ñoâng voùn (INS 551)
Höôùng daãn söû duïng: 0.1 – 0.3%/ khoái löôïng SP cuoái cuøng
MOÄT SOÁ PHUÏ GIA THÖÔNG MAÏI
Top Arom Magic Thaønh phaàn: ñöôøng, muoái, E621, E631,
hoãn hôïp höông töï nhieân vaø nhaân taïo toång hôïp
Höôùng daãn söû duïng: duøng trong cheá bieán thöïc phaåm ñeå taïo höông vò thôm ngon. Lieàu duøng: 1 – 2g/1kg SP
MOÄT SOÁ PHUÏ GIA THÖÔNG MAÏI
Grindsted meatline 346 Thaønh phaàn: natri alginate(E401), caxin
sunfat (E616), este cuûa acid citric vôùi mono vaø diglycerit (E472c), tetrasodium diphosphate (E450)
Höôùng daãn söû duïng: hoøa tan trong nöôùc tröôùc khi theâm chaát beùo. Coù theå söû duïng trong caùc saûn phaåm nhuõ töông
lieàu duøng: 2 – 8% trong nhuõ töông cuûa chaát beùo
MOÄT SOÁ PHUÏ GIA THÖÔNG MAÏI
Supro EX 33 Thaønh phaàn: ñaïm ñaäu naønh trích ly (haøm
löôïng P >90%) Coâng duïng: duøng ñeå caûi thieän caáu truùc,
oån ñònh heä nhuõ töông, cung caáp protein trong caùc saûn phaåm thöïc phaåm
Höôùng daãn söû duïng: tuøy theo qui trình coâng ngheä vaø tuøy theo töøng loaïi saûn phaåm coù theå duøng phuø hôïp vôùi qui ñònh cuûa boä y teá.
MOÄT SOÁ PHUÏ GIA THÖÔNG MAÏI
Solpro 910 Thaønh phaàn: protein ñaäu naønh>90%,
daàu <1%, aåm <6% Coâng duïng: giuùp oån ñònh caáu truùc
nhuõ töông thòt, giuùp caáu truùc cuûa chaû luïa, xuùc xích, chaû caù chaéc hôùn, traùnh taùch lôùp
Lieàu duøng: 0.4 – 0.6% treân troïng löôïng thòt.
MOÄT SOÁ PHUÏ GIA THÖÔNG MAÏI
Hidrafish – 1 Thaønh phaàn: diphosphat, chaát taïo nhuõ
töông, amino acid, chaát choáng oxy hoùa Coâng duïng: taïo ñoä queát dính vaø taïo nhuõ
töông caùc loaïi thòt xay, ngaên ngöøa quaù trình oxy hoùa chaát beùo, caûi thieän caáu truùc beà maët cuõng nhö maøu saéc saûn phaåm, giuùp saûn phaåm dai, doøn
Lieàu duøng: troän 0.1 – 0.3% (tính treân troïng löôïng thòt) tröïc tieáp vaøo khoái nhuõ töông.
MOÄT SOÁ PHUÏ GIA THÖÔNG MAÏI
Indogel SPG – 500M Thaønh phaàn: thaønh phaàn chính laø
carrageenan(ñöôïc trích chieát töø rong ñoû thuoäc hoï Rhodophyceae)
Coâng duïng: duøng nhö chaát keát dính vaø taêng troïng trong caùc saûn phaåm cheá bieán thòt.
Lieàu duøng: 0.5 – 1.5% treân troïng löôïng saûn phaåm cuoái
CHÖÔNG 4:
SÖÛ DUÏNG ENZYM TRONG CHEÁ BIEÁN THÖÏC PHAÅM
SÖÛ DUÏNG ENZYM TRONG CHEÁ BIEÁN THÖÏC PHAÅM
Vai troø kyõ thuaät Chuyeån hoùa caùc saûn phaåm töï nhieân Baûo quaûn thöïc phaåm
Glucose oxydase loaïi boû glucose vaø O2 taïo thaønh acid gluconic vaø H2O2
Caûi thieän caáu truùc vaø ñoä beàn thöïc phaåm Amylase laøm taêng ñoä nôû cuûa baùnh mì Protease laøm taêng ñoä doøn cuûa biscuit
Caûi thieän chaát löôïng caûm quan cuûa thöïc phaåm
Thöïc hieän caùc quaù trình kyõ thuaät
SÖÛ DUÏNG ENZYM TRONG CHEÁ BIEÁN THÖÏC PHAÅM
Caùc nhoøm enzym söû duïng treân thò tröôøng
Loaïi enzym Möùc ñoä söû duïng (%)
Protease 59
Carbonhydrase 28
Lipase 3
Moät soá loaïi khaùc
10
SÖÛ DUÏNG ENZYM TRONG CHEÁ BIEÁN THÖÏC PHAÅM
Caùc cheá phaåm enzyme ñöôïc söû duïng trong cheá bieán thöïc phaåm ôû Vieät Nam
Enzyme Nguoàn khai thaùc
Amylase Asp.oryzae, Asp.niger
Gluco oxydase Asp.niger
Malt carbohydrase Malt ñaïi maïch
Protease Asp.oryzae
Rennet Baccillus cereus, daï daøy con beâ
SÖÛ DUÏNG ENZYM TRONG CHEÁ BIEÁN THÖÏC PHAÅM
Ñoä tinh khieát caàn coù cuûa cheá phaåm enzyme
Chæ tieâu Giôùi haïn
As ≤ 3ppm
Pb ≤ 10ppm
Toång kim loaïi naëng
≤ 40ppm
Aflatoxin ≤ 5ppm
Pseudomonas Khoâng coù
Samonella 0/25g
Coliforms 30/10g
Hoaït tính khaùng sinh
Khoâng coù
SÖÛ DUÏNG ENZYM TRONG CHEÁ BIEÁN THÖÏC PHAÅM
Caùc cheá phaåm enzyme ñöôïc pheùp söû duïng ôû Myõ
Enzyme Nguoàn khai thaùc
-amylase Asp.oryzae, Asp.niger, B. subtilis, malt ñaïi maïch …
-amylase malt ñaïi maïch
Cellulase Asp.niger, Tricoderma reesei
-galactosidase Morteirella vinaceae
Glucoamylase hoaëc amyloglucosidase
Asp.oryzae, Asp.niger, Rhizopus Oryzae, R.niveus
Invertase S. cerevisiae
SÖÛ DUÏNG ENZYM TRONG CHEÁ BIEÁN THÖÏC PHAÅM
Enzyme Nguoàn khai thaùc
Lactase Asp.oryzae, Asp.niger, candida, pseudotropicalis
Pectinase Rhizopus.oryzae, Asp.niger
Gluco isomerase Sreptomycs rubiginosus, Step.Olivaceus
Bromelain Traùi khoùm
Papain Traùi ñu ñuû
Rennet Da daøy beâ
Pepsin Daï daøy heo, boø
Trypsin Tuyeán tuî cuûa heo, boø
PHAÀN 2:
BAO BÌ THÖÏC PHAÅM
CHÖÔNG MOÄT:
THÖÏC PHAÅM VAØ BAO BÌ
THÖÏC PHAÅM VAØ BAO BÌ
Bao bì cho thöïc phaåm nhaèm phuïc vuï hai muïc ñích: Baûo ñaûm an toaøn thöïc phaåm
Ñieàu kieän moâi tröôøng: aùnh saùng, ñoä aåm, oxy,…
Söï xaâm nhaäp cuûa caùc loaïi vi sinh vaät Aûnh höôûng cuûa kim loaïi (giaùn tieáp). ..v..v…
Taïo hình thaùi beà ngoaøi haáp daãn cho thöïc phaåm
THÖÏC PHAÅM VAØ BAO BÌ
Aûnh höôûng cuûa hình thaùi bao bì ñeán söï tieâu thuï saûn phaåm Giuùp cho ngöôøi tieâu duøng nhaän ñònh ñöôïc saûn
phaåm Kích thích mua saém moät saûn phaåm
Caùc yeáu toá caàn coù treân bao bì Teân, ñòa chæ cuûa nhaø saûn xuaát Teân saûn phaåm Caùc thaønh phaàn chöùa ñöïng trong saûn phaåm Ngaøy saûn xuaát Haïn söû duïng …
THÖÏC PHAÅM VAØ BAO BÌ
Moät vaøi yeáu toá caàn chuù yù khi löïa choïn bao bì môùi Saûn phaåm seõ taêng theâm ñöôïc bao nhieâu thôøi
gian baûo quaûn vôùi loaïi bao bì môùi.? Chaát löôïng saûn phaåm nhö theá naøo trong bao bì
môùi ? Lôïi ích cuûa bao bì môùi trong vieäc löu tröõ cuõng
nhö vaän chuyeån saûn phaåm ? Khaû naêng xaâm nhaäp thò tröôøng môùi cuûa loaïi
bao bì môùi Khaû naêng caïnh tranh vôùi caùc saûn phaåm cuøng
loaïi treân thò tröôøng?
THÖÏC PHAÅM VAØ BAO BÌ
Giaù thaønh saûn phaåm seõ thay ñoåi nhö theá naøo ?
Phöông thöùc ñaàu tö thieát bò phuïc vuï cho vieäc tieán haønh ñöa bao bì môùi vaøo trong quaù trình saûn xuaát, giaù thaønh ra sao?
Coù caàn phaûi ñaøo taïo môùi löïc löôïng lao ñoäng khoâng? Neáu coù thì chi phí nhö theá naøo?
Vieäc kieåm tra loaïi bao bì môùi naøy ñoùi hoûi phaûi trang bò theâm caùc duïng cuï naøo.
Coù caàn theâm löïc löôïng baûo trì hay khoâng?
THÖÏC PHAÅM VAØ BAO BÌ
Aûnh höôûng cuûa bao bì ñeán moâi tröôùng
CHÖÔNG 2:
VAÄT LIEÄU LAØM BAO BÌ
VAÄT LIEÄU CÖÙNG Thuûy tinh
Öu ñieåm Khoâng bò hoùa chaát aên moøn Coù hình daïng coá ñònh, chòu ñöôïc aùp suaát
neùn beân trong. Coù theå söû duïng laïi ñeå quay voøng bao bì. Khoâng laøm thaát thoaùt gas, höông vaø nöôùc. Coù theå baûo veä saûn phaåm choáng laïi moät
phaàn taùc ñoäng cuûa aùnh saùng Ngaên chaën söï xaâm nhaäp cuûa saâu boï vaø
caùc vi sinh vaät vaøo saûn phaåm
VAÄT LIEÄU CÖÙNG Thuûy tinh
Coù theå duøng phöông phaùp thanh truøng ôû nhieät ñoä cao
Vôùi caùc loaïi chai khoâng maøu, coù theå thaáy SP beân trong
Coù thôøi gian söû duïng daøi. Coù ñoä vöõng chaéc khaù cao neân coù taùc
duïng baûo veä saûn phaåm khoâng bò nhöõng aûnh höôûng vaät lyù taùc ñoäng ñeán.
Khoâng gaây oâ nhieãm moâi tröôøng
VAÄT LIEÄU CÖÙNG Thuûy tinh
Nhöôïc ñieåm: Deã bò vôõ, bò nöùt khi nhieät ñoä thay ñoåi
ñoät ngoät. Deã bò vôõ, bò nöùt khi bò va chaïm. Nhöõng maûnh vôõ coù theå gaây haïi ñeán
ngöôøi nhaân coâng saûn xuaát. Cuõng coù theå bò laãn vaøo trong thöïc phaåm
Coù troïng löôïng lôùn gaây neân khoù khaên trong vieäc vaän chuyeån.
VAÄT LIEÄU CÖÙNG Thuûy tinh
Tieàn xöû lyù bao bì tröôùc khi chieát Kieåm tra caùc veát nöùt, vôõ. Kieåm tra xem chai tröôøc ñoù coù ñöïng caùc
chaát khoù röûa khoâng? (vd: xaêng, nhôùt, hoùa chaát ñoäc,..)
Loaïi boû nhaên cuõ vaø caùc chaát baån baèng dung dòch NaOH 1% vaø caùc chaát phuï gia.
Röûa qua, söû duïng baøn chaûi Traùng baèng nöôùc saïch. Kieåm tra laïi.
VAÄT LIEÄU CÖÙNG Thuûy tinh
Caùc loaïi naép Vöông mieân (crown ) : luoân coù liner. Chæ
suû duïng ñöôïc moät laàn. Raïch khía (push – on) : Nuùt vaën vaø nuùt vaën coù nieâm phong:
thöôøng duøng cho caùc saûn phaåm coù giaù trò
Nuùt baàn:Thöôøng duøng trong saûn xuaát röôïu.
VAÄT LIEÄU CÖÙNG Goám
Öu ñieåm Khoâng bò aên moøn. Coù hình daïng coá ñònh. Laø loaïi bao bì coù theå söû duïng laïi ñeå quay voøng bao bì.. Khoâng laøm thaát thoaùt gas, höông vaø nöôùc neáu ñöôïc
nieâm phong kyõ Coù theå baûo veä saûn phaåm choáng laïi taùc ñoäng cuûa
aùnh saùng Ngaên chaën söï xaâm nhaäp cuûa saâu boï vaø caùc vi sinh
vaät vaøo saûn phaåm Coù thôøi gian söû duïng daøi. Baûo veä saûn phaåm khoâng bò nhöõng aûnh höôûng vaät lyù
taùc ñoäng ñeán. Khoâng gaây oâ nhieãm moâi tröôøng.
VAÄT LIEÄU CÖÙNG Goám
Nhöôïc ñieåm: Deã bò vôõ, bò nöùt khi nhieät ñoä thay ñoåi ñoät ngoät. Deã bò vôõ, bò nöùt khi bò va chaïm. Coù troïng löôïng lôùn gaây neân khoù khaên trong vieäc
vaän chuyeån. Trong tröôøng hôïp khoâng nieâm phong kyõ, seõ laøm cho
saûn phaåm nhanh choùng huùt aåm gaây haïi cho saûn phaåm.
Khoâng thaáy ñöôïc saûn phaåm beân trong Beà maët beân trong caùc bao bì laøm baèng ñaát seùt thoâ
thöôøng khoâng ñöôïc nhaün neân phaûi laøm saïch kyõ tröôùc khi ñöïng saûn phaåm
VAÄT LIEÄU CÖÙNGBao bì baèng kim loaïi
Öu ñieåm: Coù hình daïng coá ñònh, coù khaû naêng chòu
ñöôïc aùp suaát neùn beân trong. Chòu ñöôïc söï thay ñoåi ñoät ngoät cuûa nhieät
ñoä Coù theå duøng phöông phaùp thanh truøng ôû
nhieät ñoä cao (121oC) Coù troïng löôïng vöøa phaûi khoâng quaù naëng. Khoâng bò beå, nöùt khi bò va ñaäp.
VAÄT LIEÄU CÖÙNGBao bì baèng kim loaïi
Baûo veä saûn phaåm khoâng bò nhöõng aûnh höôûng vaät lyù taùc ñoäng ñeán.
Khoâng gaây oâ nhieãm moâi tröôøng. Khoâng laøm thaát thoaùt gas, höông vaø
nöôùc. Coù theå baûo veä saûn phaåm choáng laïi
moät phaàn taùc ñoäng cuûa aùnh saùng Ngaên chaën söï xaâm nhaäp cuûa saâu boï
vaø caùc vi sinh vaät vaøo saûn phaåm
VAÄT LIEÄU CÖÙNGBao bì baèng kim loaïi
Nhöôïc ñieåm: Deã bò hoùa chaát aên moøn, chính vì vaäy
chæ chöùa ñöôïc nhöõng saûn phaåm coù ñoä acid thaáp.
Khoâng thaáy ñöôïc saûn phaåm beân trong Giaù thaønh thieát bò cho daây chuyeån saûn
xuaát bao bì cuõng nhö daây chuyeàn ñoùng goùi saûn phaåm vaøo bao bì khaù cao
VAÄT LIEÄU MEÀM Giaáy
Caùc loaïi giaáy thoâng duïng Giaáy kraft Giaáy ‘da’ thöïc vaät Giaáy sulphit Giaáy choáng daàu Giaáy trong Giaáy luïa Giaáy baù Giaáy taùi sinh
VAÄT LIEÄU MEÀM Giaáy
Phöông thöùc laøm taêng ñoä beàn cuûa giaáy Xöû lyù baèng saùp Xöû lyù baèng vaät lieäu truøng hôïp
Kieåm tra chaát löôïng Troïng löôïng: tính theo m2. Dieän tích söû duïng thöïc söï. Tính chaát cuûa beà maët: ñoä phaúng, mòn; ñoä
ñoàng nhaát. Khaû naêng chòu löïc taùc ñoäng. Maàu saéc. In aán
VAÄT LIEÄU MEÀM Maøng vaät lieäu truøng hôïp
Moät soá loaïi vaät lieäu truøng hôïp Low density polythene (LDPE): polyethylene
tyû troïng thaáp Medium and high density polyethylene (MDPE
vaø HDPE) polyethylene tyû troïng trung bình vaø tyû troïng cao
Polypropylene (oriented polypropylene , OPP) Cellulose (cellophane) Moät soá loaïi khaùc
CHÖÔNG 3:
NHAÕN CUÛA BAO BÌ
NHAÕN CUÛA BAO BÌ
Caùc yeáu toá chung caàn coù ñoái vôùi moät nhaõn bao bì:
Caùc loaïi nhaõn thoâng duïng: Nhaõn tröïc tieáp Nhaõn giaùn tieáp
NHAÕN CUÛA BAO BÌ Vaät lieäu laøm nhaõn
Ñoái vôùi loaïi nhaên tröïc tieáp, nhaõn thöôøng ñöôïc in (sôn) thaúng treân bao bì.
Ñoái vôùi loaïi nhaên giaùn tieáp.
NHAÕN CUÛA BAO BÌ Thieát keá nhaõn
Moät soá gôïi yù veà caùch thieát keá nhaõn daønh cho nhöõng nhaø saûn xuaát nhoû Ngöôøi mua chuû yeáu laø ngöôøi naøo? Luaät leä veà nhaõn cuûa thò tröôøng ñoù ra sao ? Ñaõ coù ai ñaêng kyù ñoäc quyeàn teân loaïi saûn phaåm
cuûa mình chöa ? Nhöõng thoâng tin gì muoán ñöa leân nhaõn ? Nhöõng tin töùc gì muoán göûi ñeán ngöôøi tieâu duøng? Caùc loaïi maøu muoán ñöa leân nhaõn ? Laáy hình veõ
naøo laøm bieåu töôïng cho saûn phaåm? Neân tham khaûo nhaõn cuûa caùc saûn phaåm cuøng loaïi.
NHAÕN CUÛA BAO BÌ Thieát keá nhaõn
Moät nhaõn ñaït tieâu chuaån caàn traùnh caùc ñieåm sau: khoâng ñeå hình veõ trang trí quaù lôùn, ñieàu
naøy seõ khieán cho nhaõn khoâng ñöôïc roõ raøng
Caàn phaûi laøm noåi baät teân thöông hieäu. Maøu söû duïng sao cho thu huùt ñöôïc ngöôøi
tieâu duøng Bieåu töôïng treân nhaõn phaûi gaàn guõi vôùi
loaïi saûn phaåm chöùa trong noù.
NHAÕN CUÛA BAO BÌ Thieát keá nhaõn
Caùc thoâng tin thoâng thöôøng caàn ghi treân nhaõn Tuøy vaøo moãi quoác gia seõ coù quy ñònh
khaùc nhau. Döôùi ñaây laø nhöõng thoâng tin toái thieåu caàn ghi treân nhaõn:
Teân saûn phaåm. Troïng löôïng (net) Thaønh phaàn. Teân vaø ñòa chæ cuûa nhaø saûn xuaát Teân thöông hieäu.
NHAÕN CUÛA BAO BÌ Thieát keá nhaõn
Caùc thoâng tin thoâng thöôøng caàn ghi treân nhaõn Taïi chaâu Aâu
Caàn ghi cuï theå thaønh phaàn caùc chaát coù trong saûn phaåm
Haøm löôïng ñöôøng trong saûn phaåm Troïng löôïng theo heä meùt (m); gam vaø theo heä anh: lb Theâm chöõ “e” ñaèng sau trong löôïng Höôùng daãn vò trí xem haïn söû duïng Maõ vaïch Teân saûn phaåm Teân thöông hieäu
NHAÕN CUÛA BAO BÌ Quy ñònh veà nhaõn haøng hoùa taïi Vieät Nam
Phaïm vi cuûa quy ñònh Moïi haøng hoùa ñang löu thoâng trong nöôùc Haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu
Phaân bieät giöõa nhaõn haøng hoùa vaø nhaõn hieäu haøng hoùa Nhaõn haøng hoùa Nhaõn hieäu haøng hoùa
NHAÕN CUÛA BAO BÌ Quy ñònh veà nhaõn haøng hoùa taïi Vieät Nam
Ngoân ngöõ trình baøy nhaõn haøng hoùa Ñoái vôùi haøng hoùa nhaäp khaåu ñeå löu
thoâng taïi thò tröôøng Vieät nam Ghi theâm treân phaàn nhaõn nguyeân goác baèng
tieáng nöôùc ngoaøi caùc thoâng tin thuoäc noäi dung baét buoäc baèng tieáng Vieät nam
Nhaõn nguyeân goác khoâng coù thoâng tin thuoäc noäi dung baét buoäc baèng tieáng Vieät nam thì seõ phaûi söû duïng nhaõn phuï
Nhaõn phuï khoâng laøm che laáp phaàn nhaõn nguyeân goác baèng tieáng nöôùc ngoaøi
NHAÕN CUÛA BAO BÌ Quy ñònh veà nhaõn haøng hoùa taïi Vieät Nam
Nhaõn phuï phaûi ñöôïc daùn, dính keøm theo haøng hoùa taïi nôi baùn haøng ñoái vôùi haøng hoùa khoâng coù bao bì
Ñoái vôùi caùc haøng hoùa coù tính chaát phöùc taïp vaø ñoøi hoûi tính an toaøn,
Coù keøm theo taøi lieäu thuyeát minh höôùng daãn söû duïng baèng tieáng nöôùc ngoaøi ñeàu phaûi coù baûn dòch ra tieáng Vieät nam
Keøm theo baûn goác tieáng nöôùc ngoaøi ñeå cung caáp cho ngöôøi mua.
Neáu teân cuûa thaønh phaàn caáu taïo haøng hoùa laø chaát hoùa hoïc, treân nhaõn phuï phaûi ghi baèng tieáng Vieät nam hoaëc ghi baèng teân La tinh hoaëc baèng coâng thöùc hoùa hoïc.
NHAÕN CUÛA BAO BÌ Noäi dung cuûa nhaõn haøng hoùa
Noäi dung baét buoäc Teân haøng hoùa Teân vaø ñòa chæ cuûa nhaø cung caáp Ñònh löôïng haøng hoùa Thaønh phaàn caáu taïo Chæ tieâu chaát löôïng chuû yeáu