baihoc

5/11/2018 baihoc - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/baihoc 1/4

BÀI 5

TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ

I. THẾ NÀO LÀ TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ?

1. Trong cuộc sống hàng ngày, có những văn bản tự sự chúng ta

đã đọc nhưng nếu muốn ghi lại nội dung chính của chúng để sửdụng hoặc thông báo cho người khác biết thì phải tóm tắt văn bảntự sự.

2. Từ gợi ý trên, theo em, thế nào là tóm tắt văn bản tự sự? Suy nghĩ và lựa chọn câu trả lờ i đúng nhất trong các câu sau:

a) Ghi lại đầy đủ thông tin chi tiết của văn bản tự sự.

b) Ghi lại một cách ngắn gọn, trung thành những nội dung chínhcủa văn bản tự sự.

c) Kể lại một cách sáng tạo nội dung của văn bản tự sự.

d) Phân tích nội dung, ý nghĩa và giá trị của văn bản tự sự.

II. CÁCH TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ.

1. Những yêu cầu đối vớ i văn bản tóm tắt.

Đọc văn bản tóm tắt sau và trả lời câu hỏi.

Vua Hùng thứ mười tám có ngườ i con gái đẹp tên là Mị Nương. Nhà vua muốn kén một chàng rể xứng đáng. Sơn Tinh và Thủy Tinhcùng một lúc đến cầu hôn. Cả hai ngườ i đều có tài, vua Hùngkhông biết gã con cho ai, bèn ra điều kiện thách đố đễ dễ bề lựachọn. Sơn Tinh thắng cuộc, cưới Mị Nương rồi đưa về núi. Thủy

Tinh tức giận dâng nước đánh Sơn Tinh nhưng bị thua. Từ đó hằngnăm Thủy Tinh dâng nước đánh Sơn Tinh nhưng đều thất bại.

a) Văn bản tóm tắt trên kể lại nội dung của văn bản nào? Dựavào đâu mà em nhận ra đượ c điều đó? Văn bản tóm tắt trên cónêu được nội dung chính của văn bản được tóm tắt không?



b) Văn bản tóm tắt trên có gì khác so vớ i văn bản được tóm tắt(về độ dài, lờ i văn, số lượng nhân vật…).

c) Từ việc tìm hiểu trên, hãy cho biết các yêu cầu đối với một văn

bản tóm tắt.

2. Các bước tóm tắt văn bản.

Muốn tóm tắt được một văn bản, theo em phải làm những gì? Những việc ấy phải được thực hiện theo trình tự nào?

Ghi nhớ

· Tóm tắt văn bản tự sự là dùng lờ i văn của mình trình bày một cách ngắn gọnnội dung chính (bao gồm sự vieech tiêu biểu và nhân vật quan trọng) của văn

bản đó.

· Văn bản tóm tắt cần phản ánh trung thành nội dung của văn bản được tóm tắt.

· Muốn tóm tắt văn bản tự sự, cần đọc kĩ để hiểu đúng chủ đề văn bản,xác định nội dung chính cần tóm tắt, sắp xếp nội dung ấy theo một trình tự hợ plý, sau đó viết thành văn bản tóm tắt.

LUYỆN TẬP TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ

1. Để tóm tắt truyện ngắn Lão Hạc vủa Nam Cao, một bạn nêu lênnhững sự việc tiêu biểu và các nhân vật quan trọng sau đây. Hãytheo dõi để thực hiện các yêu cầu đã nêu ở dưới.

a) Con trai lão Hạc đi phu đồn điền cao su, lão chỉ còn lại “cậuvàng”.

b) Lão Hạc có một người con trai, một mảnh vườn và một con chó

vàng.

c) Lão mang tiền dành dụm được gửi ông giáo và nhờ ông trông coimãnh vườn.

d) Vì muốn để lại mãnh vườn cho con, lão phải bán con chó.



e) Một hôm gã xin Binh Tư ít bả chó.

f) Cuộc sống mỗi ngày một khó khăn, lão kiếm được gì ăn nấyvà bị ốm một trận khủng khiếp.

g) Lão bỗng nhiên chết – cái chết thật dữ dội.

h) Ông giáo rất buồn khi nghe Binh Tư kể chuyện ấy.

i) Cả làng không hiểu vì sao lão chết, trừ Binh Tư và ông giáo.

Yêu cầu:

- Bản liệt kê trên đã nêu được những sự việc tiêu biểu và cácnhân vật quan trọng của truyện Lão Hạc chưa? Nếu phải bổsung thì em nêu them những gì?

- Hãy sắp xếp các sự việc đã nêu ở trên theo một thứ tự hợp lí.

- Sau khi sắp xếp hợp lí, hãy viết tóm tắt truyện Lão Hạc bằngmột văn bản ngắn gọn (khoảng 10 dòng).

2. Hãy nêu lên những sự việc tiêu biểu và các nhân vật quan trọng

trong đoạn trích Tức nước vỡ bờ , sau đó viết một văn bản tómtắt đoặn trích (khoảng 10 dòng).

3. Có ý kiến cho rằng các văn bản Tôi đi học của Thanh Tịnh vàTrong lòng mẹ của Nguyên Hồng rất khó tóm tắt. Em thấy có

đúng không? Hãy thử tóm tắt các văn bản ấy.

ĐỌC THÊM

1. Tóm tắt truyện Dế mèn phiêu lưu kí của Tô Hoài:

Truyện Dế mèn phiêu lưu kí gồm 10 chương, viết về nhữngcuộc phiêu lưu của Dế Mèn qua thế giới của những loài vât nhỏ

bé. Dế Mèn vốn quen cuộc sống độc lập từ thuở bé, khi thànhmột chàng dế thanh niên cường tráng lại có tính hung hăng kiêungạo, gây ra những chuyện ngỗ nghịch để rồi phải ân hận. Cháncảnh sống quản quanh bên bợ ruộng, Dế mèn đi phiêu lưu để mở rộng tằm mắt và tìm ý nghĩa cho cuộc sống của mình. Dế Mèn đãgặp Dế Trũi, kết làm an hem sát cánh bên nhau trong các chuyến

đi. Đã đi qua nhiều nơi, gặp gỡ nhiều loài, thấy nhiều cảnh



sống và cũng nhiều phen gặp gian nan, nguy hiểm nhưng DếMèn không nản chí lùi bước. Cuối cùng Dế Mèn cùng các bạnhiểu ra rằng: “Ai cũng có lòng tốt, ai cũng muốn làm ăn yên ổn”.Họ nhờ các bạn Kiến truyền đi lời hịch kêu gọi muôn loài kết

làm an hem, được các loài hưởng ứng nhiệt liệt.(Tô Hoài – Dế Mèn phiêu lưu kí)

2. Tóm tắt truyện Quan âm thị kính (Quan âm tân truyện):

Ở kiếp thứ mười Quan Âm sinh ra tại nhà Mãng Ông, đượ cđặt tên là Thị Kính, tư dung khác ngườ i. Đến tuổi lấy chồng, chamẹ gã cho chàng Thiện Sĩ họ Sùng. Một hôm, trong lúc chồngngủ, Thị Kính thấy có chiếc râu mọc ngược, mời lấy dao định

cắt đi. Thiện Sĩ giật mình, tỉnh dậy tưởng vợ hại mình, kêu laầm ĩ. Gia đình nhà chồng chạy vào thấy vậy cho là Thị Kính cóý giết chồng. Họ lăng mạ và đuổi nàng về nhà cha mẹ đẻ.Buồn cảnh đời, Thị Kính cải dạng nam nhi trốn nhà theo cửathiền. ở chùa Vân, bị Thị Màu say đắm, Thị Kính lại rơi vào nỗioan nghiệt mới, phải chịu đòn theo lệ làng, phải âm thầm nuôicon hoang của Thị Màu và tên Nô (người ở của nhà Thị Màu).Chỉ đến lúc thân tàn lực kiệt, trả xác cho đời, Thị Kính mớiđược minh oan và được trở về cõi phật.

(Theo Trầm Lam Biền – Người mẹ và phái đẹp)

baihoc

Documents