banghay aralin sa araling panlipunan vi

10
West Visayas State University College of Education Bachelor in Elementary Education, Major in General Education PEDA 202 – BUILDING BRIDGES ACROSS THE SOCIAL SCIENCE DISCIPLINES La Paz, Iloilo City  

Upload: ian-brunia-oranio

Post on 12-Apr-2018

1.478 views

Category:

Documents


79 download

TRANSCRIPT

7/21/2019 Banghay Aralin Sa Araling Panlipunan VI

http://slidepdf.com/reader/full/banghay-aralin-sa-araling-panlipunan-vi 1/10

West Visayas State UniversityCollege of Education

Bachelor in Elementary Education, Major in General EducationPEDA 202 – BUILDING BRIDGES ACROSS THE SOCIAL SCIENCE DISCIPLINES

La Paz, Iloilo City

 

7/21/2019 Banghay Aralin Sa Araling Panlipunan VI

http://slidepdf.com/reader/full/banghay-aralin-sa-araling-panlipunan-vi 2/10

West Visayas State UniversityCollege of Education

Bachelor in Elementary Education, Major in General EducationPEDA 202 – BUILDING BRIDGES ACROSS THE SOCIAL SCIENCE DISCIPLINES

La Paz, Iloilo City

BANGHAY ARALIN SA ARALING PANLIPUNAN VI

I. Mga Tiyak LayuninA. Nakatutukoy ng mga tungkulin ng bawat sangay ng pamahalaan;

B. Nakakikilala ng mga katangian ng bawat pinuno ng bawat sangay ng

pamahalaan; at

C. Naipakikita ang pagkakaisa sa pangkatang gawain.

II. Paksang Aralin

A. Paksa: Sistemang Pampamahalaan ng Pilipinas

B. Mga Sanggunian:

Avelino, Norma C., et. al. (2007). Yaman ng Pilipinas 6. EdCrisch International,

Inc.: Lungsod ng Makati, Maynila, pp. 91-95.Avelino, Norma C., et. al. (2007). Yaman ng Pilipinas 6, Manwal ng Guro.

EdCrisch International, Inc.: Lungsod ng Makati, Maynila, pp. 85-88.

Mendoza, Laura Z., et. al. (2010). Ang Lahing Pilipino, Dakila at Marangal 6.

Rex Bookstore, Inc.: Sampaloc, Maynila, pp. 157, 168, 170, 171-173.

C. Mga Kagamitang Pampagtuturo: manila paper, worksheet, mga larawan

ng mga opisyales ng pamahalaan, computerized na mga babasahin sa bawat

sentro

D. Pagpapahalagang Pangkatauhan: Pagkakaisa sa Pangkatang Gawain

E. Paraan ng Pagtuturo: Interest Learning Center

III. Pamamaraan

A. Panimulang Gawain

1. Balik-Aral

Itanong: Anu-ano ang mga katangian ng isang demokratikong

pamahalaan?

2. Pagganyak 

 Tingnan ang mga larawan na nakapaskil sa pisara. Kilala niyo ba sila? Sinu-

sino ang mga nasa larawan?

Ngayon, tayo’y maglalaro ng “Sino Siya?”

Narito ang mga panuntunan kung paano natin ito gagawin.a. Ilalarawan ko sa inyo ang titulo o tungkulin ng opisyal ng pamahalaan

na aking hinahawakan.

b. Kapag alam ninyo ang sagot, pakitaas lang ng inyong kanang kamay.

Kung sino ang aking ituturo ay siya lamang ang maaaring makasagot.

*Prepared by: Ian Brunia Oranio BEEd 4-B *Prepared for: Prof. Eleanor S. Jamero (Course Facilitator)Page 2

7/21/2019 Banghay Aralin Sa Araling Panlipunan VI

http://slidepdf.com/reader/full/banghay-aralin-sa-araling-panlipunan-vi 3/10

West Visayas State UniversityCollege of Education

Bachelor in Elementary Education, Major in General EducationPEDA 202 – BUILDING BRIDGES ACROSS THE SOCIAL SCIENCE DISCIPLINES

La Paz, Iloilo City

Halimbawa ng mga Larawan:

 Pres. Noynoy Aquino Vice Pres. Jejomar Binay Sen. Miriam Defensor-Santiago Sen.

Manuel Villar

 Chief Justice Ma. Lourdes Serano Cong. Arthur Defensor Jr. Sen. Franklin Drilon Sen. Loren

Legarda

B. Panlinang na Gawain

1. Introduction of Centers

Ngayon, ating pag-aaralan ang sistemang pampamahalaan ng Pilipinas

at ang tatlong sangay nito. Alam naman natin na ang sistemangpampamahalaan ng Pilipinas ay Pampanguluhan at ang tatlong sangay ng

ating pamahalaan ay Tagapagpaganap, Tagapagbatas at Tagahukom. Ating

pang alamin kung anu-ano ang mga ito at kung anu-ano ang mga

mahahalagang ginagampanan ng mga ito sa ating pamahalaan.

Mayroon tayong anim na mga sentro. Ang sentro 1-A at sentro 1-B ay

tungkol sa Unang Sangay ng Pamahalaan o ang Tagapagpaganap o Executive

Branch. Ang sentro 2-A at sentro 2-B naman ay tungkol sa Ikalawang Sangay

ng Pamahalaan o ang Tagapagbatas o Legislative Branch at ang sentro 3-A at

sentro 3-B naman ay tungkol sa Ikatlong Sangay ng Pamahalaan o

 Tagahukom o Judiciary Branch.Ang mga sentro 1-A, 2-A at 3-A ay nasa harap ng classroom at ang

mga sentro 1-B, 2-B at 3-B ay nasa likurang bahagi ng classroom.

2. Orientation of the Centers

Bawat grupo ay magtatalaga ng kani-kanilang lider at secretary. Ang

lider ang siyang magtatalaga ng gawain ng bawat miyembro ng grupo

samantalang ang secretary naman ang siyang hahawak ng worksheet ng

*Prepared by: Ian Brunia Oranio BEEd 4-B *Prepared for: Prof. Eleanor S. Jamero (Course Facilitator)Page 3

7/21/2019 Banghay Aralin Sa Araling Panlipunan VI

http://slidepdf.com/reader/full/banghay-aralin-sa-araling-panlipunan-vi 4/10

West Visayas State UniversityCollege of Education

Bachelor in Elementary Education, Major in General EducationPEDA 202 – BUILDING BRIDGES ACROSS THE SOCIAL SCIENCE DISCIPLINES

La Paz, Iloilo City

grupo at siya rin ang naatasang sumulat ng napagkasunduang sagot ng

grupo. Nararapat na ang bawat miyembro ng grupo ay may kani-kaniyang

obserbasyon.3. Working in the Centers

Ang listahan ng inyong mga ka-pangkat at nakapaskil sa pisara. Aking

tatawagin ang lider ng bawat pangkat.

Ang mga pangkat 1-A, 2-A at 3-A ay pupunta sa mga sentro sa harap

ng pisara samatalang ang mga pangkat 1-B, 2-B at 3-B ay pupunta sa mga

sentro sa likurang bahagi ng classroom.

Ang mga pangkat 1-A at 1-B ay mag-uumpisa sa Tagapagpaganap

samantalang ang mga pangkat 2-A at 2-B ay mag-uumpisa sa Tagapagbatas

at ang mga pangkat 3-A at 3-B naman ay mag-uumpisa sa Tagahukom.

Matapos ang walong minutong time allotment, ang bawat pangkat ay

gagalaw pa-kanan. Ang proseso ay magpapatuloy hanggang ang lahat ng

mga sentro ay madaanan.

Worksheet:Kwalipikasyon,Tungkulin at

Kapangyarihan

Tagapagpaganap

Tagahukom Tagapagbatas

Kapangyarihan Kinatawan SenadorEdad

Edukasyon

Pagkamamamayan

Paninirahan saPilipinasMga Tungkulin atKapangyarihan

1.2.3.4.5.6.7.8.

1.2.3.4.5.6.7.8.9.

1.

C. Pangwakas na Gawain

1. Pagtatalakay

Base sa inyong nalaman sa mga sentro at gamit ang inyong

worksheet, narito ang ilang mga katanungan.

a. Ano ang sistemang pampamahalaan ng ating bansa?

b. Ilang sangay nahahati ang pamahalaan ng Pilipinas?

c. Anu-ano ang mga tatlong sangay na ito?

d. Sino ang humahawak ng kapangyarihang tagapagpaganap?

*Prepared by: Ian Brunia Oranio BEEd 4-B *Prepared for: Prof. Eleanor S. Jamero (Course Facilitator)Page 4

7/21/2019 Banghay Aralin Sa Araling Panlipunan VI

http://slidepdf.com/reader/full/banghay-aralin-sa-araling-panlipunan-vi 5/10

West Visayas State UniversityCollege of Education

Bachelor in Elementary Education, Major in General EducationPEDA 202 – BUILDING BRIDGES ACROSS THE SOCIAL SCIENCE DISCIPLINES

La Paz, Iloilo City

e. Anu-ano ang mga tungkulin at kapangyarihan ng tagapagpaganap?

f. Anu-ano ang mga kwalipikasyon ng pagiging Pangulo ng Pilipinas?

g. Sinu-sino ang mga katulong ng Pangulo ng bansa sa pagpapatupad ngmga batas?

h. Paano nakaaapekto ang layo ng lugar sa pagpapatupad ng Pangulo ng

mga batas?

i. Sa tingin mo, anu-ano ang mga batas na ipinatupad ng ating pangulo sa

kasalukuyan na nakatulong sa paglago ng ekonomiya ng bansa?

 j. Sang-ayon ka ba kung ipasasailalim ng ating pangulo ang ating bansa sa

Batas Militar? Ano sa tingin mo ang magiging epekto nito sa lipunan?

k. Sinu-sino ang mga nagsisilbing tagapagpaganap sa pamahalaang lokal?

l. Sino naman ang humahawak ng kapangyarihang tagapagbatas?

m. Ano ang mga tungkulin ng mga tagapagbatas?

n. Anu-ano ang mga kwalipikasyon ng pagiging senador ng bansa?

pagiging kongresista?

o. Sinu-sino naman ang mga tagapagbatas sa pamahalaang lokal?

p. Kung ang mga tagapagbatas ay gagawa ng isang batas para sa kanilang

sariling interes, ano kaya ang magiging epekto nito sa pag-uugali ng

mga Pilipino?

q. Sinu-sino naman ang mga humahawak ng kapangyarihang tagahukom?

r. Anu-ano ang kwalipikasyon ng pagiging miyembro ng Korte Suprema?

s. Anu-ano ang mga kapangyarihan ng Korte Suprema?

t. Anu-ano ang mga pagbabago sa sistemang pampahalaan ng Pilipinas,

noon at ngayon?u. Ano ang ginagampanan ng wika sa sistemang pampamahalaan ng

Pilipinas?

2. Paglalahat

a. Ilarawan ang sistemang pampamahalaan ng bansa.

b. Anu-ano ang mga sangay ng pamahalaan ng bansa?

c. Sinu-sino ang mga namumuno sa bawat sangay?

d. Anu-ano ang kani-kanilang tungkulin?

3. PaglalapatPanuto: Isulat sa loob ng balloon ang mga gawain ng bawat sangay ng

pamahalaan na nasa ibaba.

*Prepared by: Ian Brunia Oranio BEEd 4-B *Prepared for: Prof. Eleanor S. Jamero (Course Facilitator)Page 5

 Tagapaghuko Tagapagbata  Tagapagpagana

7/21/2019 Banghay Aralin Sa Araling Panlipunan VI

http://slidepdf.com/reader/full/banghay-aralin-sa-araling-panlipunan-vi 6/10

West Visayas State UniversityCollege of Education

Bachelor in Elementary Education, Major in General EducationPEDA 202 – BUILDING BRIDGES ACROSS THE SOCIAL SCIENCE DISCIPLINES

La Paz, Iloilo City

_______________ _______________ _______________

_______________ _______________ _______________

_______________ _______________ ____________________________ _____________ _____________

a. Pag-aralan at rebisahin ang hatol

b. Ipatupad ang mga batas

c. Magkaroon ng superbisyon sa lahat ng hukuman

d. Disiplinahin ang mga hukom

e. Humirang ng mga kagawad ng gabinete

f. Gumawa ng mga batas

g. Pagtibayin ang badyet

h. Ipatupad ang Batas Militar

i. Ipawalang bisa ang mga batas

4. Pagpapahalaga

Ano kaya sa tingin ninyo ang naging puhunan ninyo sa pagsagawa

nang mabuti sa nakaraang pangkatang gawain?

Sang-ayon ba kayo na ang pagkakaisa ay susi sa kaunlaran ng mga

Pilipino? Bakit? Sa anong paraan mo maipapakita ang iyong pakikiisa?

Anu-ano ang mga programa ng pamahalaan na masasabi mong ika’y

nakiisa sa pagsulong ng kaunlaran ng bansa? 

IV. Pagtataya

A. Panuto: Isulat sa sagutang papel ang titik ng wastong sagot.

1. Ang sistemang pampamahalaan ng ating bansa ay ____________________.

a. parliamentaryo

b. pampanguluhan

c. federal

d. unitaryo

2. Ang sangay ng ating pamahalaan na pinamumunuan ng pangulo ng bansaay ______.

a. tagapagpaganap

b. tagapagbatas

c. tagapaghukom

d. wala sa mga nabanggit

3. Ang sangay na pinamamahalaan ng Korte Suprema at mababang hukuman

ay tinatawag na ________________.

*Prepared by: Ian Brunia Oranio BEEd 4-B *Prepared for: Prof. Eleanor S. Jamero (Course Facilitator)Page 6

7/21/2019 Banghay Aralin Sa Araling Panlipunan VI

http://slidepdf.com/reader/full/banghay-aralin-sa-araling-panlipunan-vi 7/10

West Visayas State UniversityCollege of Education

Bachelor in Elementary Education, Major in General EducationPEDA 202 – BUILDING BRIDGES ACROSS THE SOCIAL SCIENCE DISCIPLINES

La Paz, Iloilo City

a. tagapagpaganap

b. tagapagbatas

c. tagapaghukomd. wala sa mga nabanggit

4. Ang humahawak ng kapangyarihan ng tagapagbatas ay ang

 _______________.

a. Korte Suprema

b. Pulisya

c. Kongreso

d. Malacañang

B. Panuto: Isulat sa chart ang tatlong sangay ng pamahalaan, ang mga

namumuno at ang bahaging ginagampanan ng bawat isa. Itala ang mga

gawain ng bawat sangay ng pamahalaan na di bababa sa tatlo.

V.

Takdang Aralin

Panuto: Itala sa assignment notebook ang pangalan ng ating kasalukuyang:

1. Tagapagpaganap2. Tagapaghukom (Punong Mahistrado)

3. Tagapagbatas (12 senador) at (lahat na kinatawan sa lungsod at

probinsiya ng Iloilo)

*Prepared by: Ian Brunia Oranio BEEd 4-B *Prepared for: Prof. Eleanor S. Jamero (Course Facilitator)Page 7

Sangay ng Pamahalaang

7/21/2019 Banghay Aralin Sa Araling Panlipunan VI

http://slidepdf.com/reader/full/banghay-aralin-sa-araling-panlipunan-vi 8/10

West Visayas State UniversityCollege of Education

Bachelor in Elementary Education, Major in General EducationPEDA 202 – BUILDING BRIDGES ACROSS THE SOCIAL SCIENCE DISCIPLINES

La Paz, Iloilo City

APPENDIX

Unang Sangay ng Pamahalaan: Tagapagpaganap o Executive Branch

(Sentro 1-A at 1-B)

Ang pangulo ng Pilipinas ang siyang tagapagpaganap at puno ng bansa. Siya

ang commander-in-chief ng Sandatahang Lakas ng Pilipinas o Armed Forces of the

Philippines. Tungkulin niya’t kapangyarihan na pamahalaan at kontolin ang mga

kagawarang tagapagpaganap, mga kawanihan at tanggapan.

 Tungkulin din niyang ipatupad ang lahat ng mga batas; hirangin ang mga

karapat-dapat sa tungkulin; makipagkontrata at managot ng mga pag-utang sa

labas ng bansa; pumasok sa kasunduang pambansa o kasunduang pandaigdig;

iharap sa kongreso ang pambasang badyet; ipasailalim sa Batas Militar ang bansa o

alinmang bahagi nito; at magkaloob ng kapatawaran sa nagkasalang nagpakabuti.

Dalawa ang lupong tagapayo ng pangulo: ang sanggunian ng estado at

gabinete. Ang sanggunian ng estado ay binubuo ng mga pinunong pambayan at

mga pribadong mamamayang hinirang ng pangulo. Ang gabinete ay binubuo ng

mga kalihim ng mga kagawarang tagapagpaganap.Ang nais maging pangulo ng bansa ay dapat katutubong ipinanganak na

mamamayan ng Pilipinas. Siya rin ay dapat na apatnapung taong gulang man

lamang sa araw ng halalan. Dapat na siya’y nakababasa’t nakasusulat; rehistradong

botante; at naninirahan sa Pilipinas sa loob ng labimpitong taon bago sumapit ang

araw ng eleksyon.

Ayon sa Saligang Batas ng 1987, ang pangulo ng Pilipinas ay tuwirang

inihahalal ng taong bayan para sa terminong anim na taon na walang muling

paghahalal. Pinaniniwalaang sapat na ang anim na taon upang matapos ng isang

pangulo ang kanyang mga programa at proyekto para sa sambayanan.

Ang mga punong tagapagpaganap ng mga pamahalaang lokal ay ang Kapitanng Barangay, Alkalde, Bise Alkalde ng lungsod o bayan, Gobernador at Bise

Gobernador ng lalawigan, at mga opisyal ng rehiyon.

Ikalawang Sangay: Tagapagbatas o Legislative Branch

(Sentro 2-A at 2-B)

*Prepared by: Ian Brunia Oranio BEEd 4-B *Prepared for: Prof. Eleanor S. Jamero (Course Facilitator)Page 8

7/21/2019 Banghay Aralin Sa Araling Panlipunan VI

http://slidepdf.com/reader/full/banghay-aralin-sa-araling-panlipunan-vi 9/10

West Visayas State UniversityCollege of Education

Bachelor in Elementary Education, Major in General EducationPEDA 202 – BUILDING BRIDGES ACROSS THE SOCIAL SCIENCE DISCIPLINES

La Paz, Iloilo City

Ang Kongreso ng Pilipinas ang humahawak ng kapangyarihan ng

tagapagbatas. Ang paggawa, pagsusog, at pagwawalang-bisa ng mga batas ang

pangunahing gawain o kapangyarihan nito. Binubuo ng dalawang kapulungan angKongreso – ang Mataas na Kapulungan o Senado at ang Mababang Kapulungan o

Kapulungan ng mga Kinatawan.

Ang nais maging senador ay dapat na katutubong ipinanganak na

mamamayan ng Pilipinas. Siya rin ay tatlumpu’t limang taong gulang man lamang

sa araw ng halalan; nakakabasa’t nakasusulat; rehistradong botante; at naninirahan

sa Pilipinas sa loob ng dalawang taon bago sumapit ang araw ng eleksyon.

Ang nais maging kinatawan o kongresista naman ay dapat may mga

katangiang tulad ng sa senador maliban na 25 taong gulang sa halip na 35 taong

gulang at isang taong paninirahan sa Pilipinas sa halip na dalawang taon.

Ang iba pang tagapagbatas ay nasa pamahalaang lokal tulad ng

Sangguniang Panlalawigan para sa lalawigan, Sangguniang Bayan o Lungsod para

sa bayan o lungsod, at Sangguniang Pambarangay para sa barangay.

Pangatlong Sangay: Tagapaghukom o Judiciary Branch

(Sentro 3-A at 3-B)

Ang Korte Suprema at mababang korte ang bumubuo ng kapangyarihang

panghukuman. Ang hukuman ang nagpapasya upang mapangalagaan ang mga

karapatan, buhay, at ari-arian ng bawat tao. Ang katarungan ay sinisikap ibigay sa

dapat tumanggap nito.

Ang nais maging kasapi ng Korte Suprema ay dapat na apatnapung taonggulang man lamang; at katutubong ipinanganak na mamamayan ng Pilipinas. Siya

rin ay naging hukom ng isang hukuman o nagpraktis bilang abogado sa Pilipinas sa

loob ng 15 taon o mahigit pa; at may subok na kakayahan, kalinisan ng budhi,

katapatan, at malayang pag-iisip.

Kapangyarihan ng Korte Suprema na magtalaga ng mga pansamantalang

hukom sa mga mababang hukuman. Tungkulin din nito na humirang ng lahat ng

mga pinuno at kawani ng mga hukuman ayon sa batas ng serbisyo sibil; magkaroon

ng superbisyon sa lahat ng mga hukuman at sa mga tauhan ng mga ito; disiplinahin

ang mga hukom ng mga mababang hukuman o iatas ang kanilang pagkatiwalag sa

tungkulin; at iatas ang pagbabago ng lugar ng paglilitis upang maiwasan angpagbabago ng pagpapairal ng batas.

Dagdag pa, tungkulin din ng Korte Suprema na gumamit ng orihinal na

hurisdiksyon sa usaping may kinalaman sa mga ambassador at iba pang mga

ministro; muling pag-aralan, rebisahin, baligtarin, o pagtibayin ang pag-apela sa

isang kaso; magtakda ng mga alintuntunin tungkol sa pangangalaga at

pagpapatupad ng mga karapatang konstitusyunal; at lumikha at pangasiwaan ang

isang Judicial at Bar Council.

*Prepared by: Ian Brunia Oranio BEEd 4-B *Prepared for: Prof. Eleanor S. Jamero (Course Facilitator)Page 9

7/21/2019 Banghay Aralin Sa Araling Panlipunan VI

http://slidepdf.com/reader/full/banghay-aralin-sa-araling-panlipunan-vi 10/10

West Visayas State UniversityCollege of Education

Bachelor in Elementary Education, Major in General EducationPEDA 202 – BUILDING BRIDGES ACROSS THE SOCIAL SCIENCE DISCIPLINES

La Paz, Iloilo City

*Prepared by: Ian Brunia Oranio BEEd 4-B *Prepared for: Prof. Eleanor S. Jamero (Course Facilitator)Page 10