bank frans sammut · 2013-09-02 · bank frans sammut paġni 59-61 ms. d. borg mrs. s. ellul ms a....

Bank Frans Sammut

paġni 59-61

Ms. D. Borg Mrs. S. Ellul Ms A. Tanti

Mrs J. Tonna

Skola Sacred Heart, San Ġiljan

It-Titlu tan-Novella

• X’inhi l-ewwel ħaġa li wieħed tiġih f’rasu meta jara l-kelma “Bank”?

• “Bank” - omonimu

bench

bank

• Għaliex “bank” u mhux “il-bank”?

• Jista’ jkun hemm xi ħaġa li għal xi ħadd mhix ta’ importanza u għal ħaddieħor tkun?

• Tista’ tagħti xi eżempju mill-esperjenza tiegħek?

© Borg-Ellul-Tanti-Tonna

L-istorja fil-qosor

• Deskrizzjoni tal-bankijiet il-qodma • Jirrakkonta kif irnexxielhom jakkwistaw il-bankijiet

ġodda • Il-wasla ta’ Krazju Ebejer lura Malta mill-Amerka • Krazju jżur l-iskola (bi ħsieb?) u hemmhekk jara l-bank

bit-tinqix tal-ismijiet u jiftakar fl-ewwel imħabba tiegħu, Nina, li kienet mietet

• Krazju juri x-xewqa li jieħu miegħu l-bank u n-narratur jaċċetta bil-kundizzjoni li jġib bank ieħor/bankijiet oħra floku

• In-novella tagħlaq biċ-ċerimonja tal-bankijiet u bi Krazju Ebejer ferħan

L-istorja fil-qosor


Ħsieb

• Dak li għal xi ħadd jista’ jitqies antik jew bla valur, jista’ jkollu valur sentimentali kbir għal ħaddieħor


Il-Karattri

• In-numru tal-karattri huwa żgħir ħafna u l-awtur ma jidħolx f’dettall kbir dwarhom

Il-karattri:

• Krazju Ebejer

• Nina

• In-narratur (l-għalliem)

• Il-bankijiet (għalkemm mhux umani, jiġu ppersonifikati kontinwament)


Krazju Ebejer

• Il-karattru prinċipali • ġie lura mill-Amerka b’ħafna flus • Imdejjaq għax mititlu martu • Negozjant • żar diversi postijiet • Persuna kuraġġuża u determinata • Kien iħobb u baqa’ jħobb ħafna lil martu li kien

sar jafha l-iskola • Sensittiv – jemozzjona ruħu meta jara l-bank


In-narratur

• In-narratur ma tantx jingħata importanza bħala karattru

• Nibqgħu sal-aħħar ma nafux x’jismu • Għalliem fl-istess skola li kien jitgħallem fiha • Joħloq kuntrast ma’ Krazju fl-istil ta’ ħajja


Nina

• Nina hija l-mara tal-karattru prinċipali • Mietet bit-tuberkolożi • Niskopru x’jisimha lejn l-aħħar


L-Istil

• Plott sempliċi imma hemm ħafna xi tgħid dwar l-istil

• In-novella nistgħu ngħidu tinqasam f’żewġ partijiet:

1. Deskrizzjoni tal-bankijiet il-qodma.

2. Narrazzjoni ta’ kif akkwistaw

il-bankijiet il-ġodda.

Borg-Ellul-Tanti-Tonna

Id-deskrizzjoni

• Kif jinnota Aloisio, din tifforma parti ewlenija min-narrazzjoni • Mimlija lingwaġġ sensorju – xi ħaġa tipika għal silta

deskrittiva: - sens tal-ħars: dehrithom, xofftejn lewn il-qroll -sens tal-ħass: sejf tqil, messu bil-ħlewwa -sens tat-tegħim: il-votka li sqieni -sens tas-smigħ jirrakkontali • Għaliex l-użu ta’ dan it-tip ta’ lingwaġġ? - Jagħmel il-kitba iktar interessanti; u - Il-qarrej ikun jista’ jġarrab aktar mill-qrib dak li jirrakkonta n-

narratur u jidħol aktar fir-rakkont.


Figuri tat-taħdit • Similitudnijiet: għandna kitba mimlija tixbihat

l-iskola kienet teħtieġ bankijiet ġodda daqs il-ħobż... bankijiet qodma daqs l-għoljiet... Anke meta ma jużax il-kliem tipiku tas-similitudni, jiġifieri daqs

jew qisu, xorta hemm modi oħra ta’ kif iqabbel: l-injamiet fejn jiktbu t-tfal ċkejknin kienu mħażżin tant li

jfakkruk fil-kitbiet ġeroglifiċi tal-Eġittu tal-qedem. • Personifikazzjonijiet ...jistħu minn min jarahom, Kienu tgħallmu l-materji kollha tal-iskola u saru esperti fihom


In-nisel u l-għażla tal-kliem

- Preferenza għal kliem ta’ nisel Semitiku u idjomi msawrin minn kliem ta’ nisel Semitiku

- Użu ta’ kliem arkajku: għarib, mħiba, lieżma Għaliex din l-għażla? - Rari jirrepeti l-istess kelma għall-istess ħaġa: ħeġġa/ħerqa


It-Ton

• Ironiku jistennew minn waqt għall-ieħor li xi ħadd iħenn

għalihom u jaħraqhom • Umoristiku iżda x’aktarx li kienu midħla l-aktar tal-varjetà kbira tal- warrani tat-tfal... • Nostalġiku (Aloisio D.) konna tfal u niftakarhom lilha u ’l Krazju namrati friski


L-ambjent

• Żmien -Mhijiex ambjentata fil-preżent: -L-ismijiet tal-personaġġi – Krazju, Nina -L-Amerka –l-irkejjen imbiegħda tad-dinja • Post Raħal ċkejken fejn l-affarijiet idumu biex jinbidlu


Diffikultajiet li jista’ jkollhom l-istudenti

• Kliem mhux komuni u xi idjomi •l-1 par, it-3 linja – Jintasbu •it-2 par. L-1 linja – materji •it-2 par. il-5 linja - ħallewhom għal riħhom •it-3 par. It-2 linja – kitbiet ġeroglifiċi •it-3 par. It-2 linja – imqarrqa •it-3 par. Ir-4 linja – jaqla’ minn żniedu •ir-4 par. L-1/2 linja – konna għoddna qtajna jiesna •ir-4 par. It-3 linja – qajla •ir-4 par. is-6 linja – boqxiex •il-5 par. L-1 linja – għarib •il-5 par. It-2 linja – terraq •is-6 par. L-1 linja – jħott •it-6 par. It-2 linja – xarbitelli •is-6 par. It-3 linja – prudenza • - ntietef • - waqgħu taħt għajnejja © Borg-Ellul-Tanti-Tonna

• ir-4 linja – ħerqa

• - Ma kellix il-qalb

• Il-5 linja – siġar tal-papajja

• Is-6 linja – jrawwimhom

• Is-7 linja – parang

• - Għant

• It-8 linja – klog

• Id-9 linja – xprun

• l-10 linja – mħiba

• is-7 par. L-1 – ħin bla waqt

• it-2 – waħdanija

• ir-4 linja – ssokta

• it-8 par. It-2 linja - sqieni

• ir-4 –tuberkolożi

• id-9 par. L-1– lieżma

• 2 – faħar, qima, iroddilhom

• 3 – ħaddejn, kisra, rżina, iżiġġu

• 4 – qroll, sebħ, seħer


• l-10 par. 2 – bikrin

• il-11 il-par ir-4 linja – qatigħ

• is-6 linja – jhennuh, jgħibu

• is-7 – jinsatru, star, kiebi, gerrbu, imxennaq

• it-12-il par – it-2 linja – qagħadtu, ringieli, jgħarrex

• it-3 linja – jiflihom xiber b’xiber

• ir-4 – roqgħa

• il-5 –lemaħ

• is-6 – snug, minquxa, għuda, sielma

• it-13-il par l-1– għal waqtejn

• it-2 – xkubetti... tal-Khybet

• it03 – tomaħok, ix-xbihat ta’ Venere u t-Taġ Maħal

• ir-4 – oħla

• l-14-il par l-1- tabilħaqq

• il-15-il par it-2- bi ħġaru

• it-3 – miġemgħa

• i4-4 – imleffef, qatgħa


• Amerka Tropikali

• Malaja

• Għarabija

• l-Iżvizzera

• Boston, Massachusetts

Postijiet


Iktar diffikultajiet:

• Konoxxenza ta’ kulturi differenti

• Forsi diffiċli japprezzawha mill-ewwel


TMIEM!

Grazzi ħafna tal-attenzjoni

tagħkom!


bank frans sammut · 2013-09-02 · bank frans sammut paġni 59-61 ms. d. borg mrs. s. ellul ms a....

Documents